bilgilendirmek üzere memur tayin edilen Mustafa Efendinin başarılı çalışması hakkında.113
olduğu ifade edilir.114 1937 yıllarına ait bir kitapta; Diyabekirliler gül ve çiçek yetiştirmeğe çok önem vermektedirler. Şehrin heman bütün evlerinde avlular, havuz başları muhtelif çiçeklerle süslüdür. Halkevinin her ilkbahar açdığı çiçek sergileri büyük bir ilgi ile karşılanmaktadır. Şehirde 25 türlü gül yetiştirilir. Şehrin dışındaki bahçelerde geniş menekşe tarlaları vardır. Mevsiminde kilolarla menekşe kurusu satılır. Çiçek ve menekşe şurupları, çayları ve bilhassa harır adı verilen şurup yalnız Diyarbakır’a mahsustur. Bin bir renkli bir şark halısı gibi Dicle kıyısına uzanan gül ve menekşe bahçelerinde meyvanın türlüsü yetişir.115 Osmanlıda Diyarbakır’da Gülcülüğün Tarihi 1936 yılında H.Basri Konyar’ın kaleme aldığı Diyarbakır yıllığında Gülcülüğün tarihine temas eder.
27 Haziran 1900
1899 basımlı La culture de roses en Turquie isimli eserde Osmanlı topraklarında gül üretimini ve gülyağı elde edilişini teşvik amacıyla Ziraat Nezaretinin Anadolu’da 100.000 fidan dağıtıldığını ve bunlardan birinin Diyarbakır 113 Ekici C Ed. “Osmanlı Belgelerinde Diyarbakır.” Devlet Arşivleri Genel Md. 2. Uluslarası Diyarbakır Sempozyumu, Ank. 2006.
Fatih Paşa camile karakolunun iç duvarlarında müşahede edilen çinilerde mevcut nakışlardan ve hususile gül, karanfil, sünbül vs. çiçek resimlerinden bahçıvanlığın tezyinat şubesini teşkil eden bu bedii sanatların eskiden beri bu havalide malum olduğu istidlal olunmaktadır.116 114 Baytop, Asuman, Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları, TÜBİTAK. Ank. 2004. s. 505.508.512. 115 Eti, Umsan, Diyarbekir, Diyarbekir, Matb. 1937, s. 5.27.54. 116 Konyar, H.Basri, Diyarbekir Yıllığı, Ulus Basımevi. c. 3, 1936. s. 147.
Gül Şehri Diyarbakır Sempozyumu 24 Mayıs 2011
81