Evliya Çelebi der ki: Dünyayı dolaştım şehr-i Amid kadar güzel bir şehir yeryüzünde görmedim. İnsanları kadar da nezih, mert ve misafirperver görmedim Zümrüt gibi bir şehir, her tarafı gül bahçesi der.100
medilen bir minyatürde şehrin surlarının dışında büyük gül bahçeleri resmedilir.102
Ortaçağ'da özellikle Abbasiler döneminde El cezire'de(Kuzey Mezopotamya) bol miktarda gül yetiştiriliyordu ve çok sayıda gül suyu imalathanesi vardı.101
Gülün onlarca çeşidinin yetiştirildiği kent Osmanlı döneminde gülistanlıklar kurulan, yetiştirilen güllerden gülyağı ve gülsuyu elde edilen önemli bir merkezdi. Matrakçı Nasuh’un 16.yüzyılda meydana getirdiği ‘Beyan-ı Menazir-i Sefer-i Irakeyn’ adlı eserinde res100 Diken, Şeyhmuz, Diyarbekir Diyarım, Yitirmişem Yanarım, İst. 2003. 101 Altıntaş, Ayten, Gül-Gülsuyu, Portakal Basım. İst. 2009.
Matrakçı Nasuh(1564), Diyarbakır gül bahçeleri, altta meyve bahçeleri.
1691 yılında Diyarbakır’da meslekler zikredilirken 1 Gullabi’nin varlığından bahsedilir. Gullabi: akıl hastanesinde gülsuyuyla bakıcı102 Kaya, Hasan Mert, Sevgi Kenti Diyarbakır, SkyLife, Eylül 2010.
Gül Şehri Diyarbakır Sempozyumu 24 Mayıs 2011
75