olduğu tarihlenen ve Yukarı Mısırda açtığı mezarda cenaze merasiminde kullanılan güllerden bir çelenk bulundu. Bu güllerden yapılmış çelenkteki gül Rosa gallica olarak tanımlandı. Mısır mezar resimlerinden biri de MÖ 50 yılına ait. Bu dönem Kraliçe Kleopatra’nın yaşadığı dönemdir. Kleopatra (MÖ 69–30) nın gülleri çok sevdiği ve Mark Antonyus’u etkilemek için ayaklarına gül yaprakları saçtırdığı kaydedilmiştir. Çin Medeniyetinde de gül çok önemli idi. Bunu MÖ 551–479 tarihlerinde yaşayan Konfiçyüs’un yazdıklarından öğreniyoruz. Konfiçyüs; Çin İmparatorluğunda gülün çok önem verilen bir çiçek olduğunu, İmparatorun bahçelerinde özenle güller yetiştirildiğini ve Çin İmparatorunun kitaplığında gül ve gül yetiştirmekle ilgili 600 den fazla kitap bulunduğunu kaydetmiştir. Yunan mitolojisinde gül tanrıçaların çiçeğidir. Mitolojide Cloris çiçeklerin tanrıçası olup güllerden taç giymişti. Gül aşk ve güzellik tanrıçası olan Afrodit’in sembolü idi. Afrodit aşk tanrısı Eros’a bir gül sunmuş böylece gül aşk ve şehvet sembolü olarak kabul edilmeye başlanmıştı. Eros gülü Harpocrates’ e verdi ki ses-
sizlik sükûn tanrısıydı. Bu sefer gül sessizlik ve gizliliğin sembolü haline geldi. Homeros’un destanlarında (MÖ 900) Achilles kalkanını güllerle donatmış, Afrodit de Hector’un ölümünde ölü bedeni güllerden yapılan bir yağ ile meshetmişti. Antik çağda bu asil çiçek etrafında nice efsaneler yaratılmıştır; Aphrodite’nin doğuşu sırasında vücudundan akan köpüklerden bir gül ağacı bitmiş, sonra tanrıça onu tanrılar içkisi nektar ile sulayınca ağaç gül vermiş. Bir başka inanca göre de gül Dionysos ‘ın çiçeği sayılmış. Bu sebeple sofralardan eksik olmamış. Bazen da yaprakları mezarlar üzerine serpilmiş366. MÖ 600 lerde yaşayan Yunanlı şair Sappho şiirlerinde gülden bahsetmişti. İlk defa gülü “çiçeklerin kraliçesi” olarak isimlendiren odur. Ünlü tarihçi Herodot (Herodotos, ölümü MÖ 425) gülü Makedonya’ya tanıtanın Frigya kıralı Midas olduğunu yazar. Herodot Bodrum (Halikarnosos) da doğdu , İyonyalı filozoflardan etkilendi. İlk çağın tarih kitabı olan Historiai (Heredot Tarihi) ni yazdı. Ömrünün uzun bir süresini Batı Anadolu’da geçirdiğinden o toprakların tarihini iyi biliyordu. MÖ 700 lü yıllarda Orta Anadolu’da yaşayan Frig kralı Midas’ın dört yapraklı güllerle misk gibi kokan bahçelerinden bahseder. Herodot Anadolu’da tanıdığı 366 Türk Ansiklopedisi. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 1970. Gül Maddesi Cilt 18. s. 134, Kıaer, age s. 10; Vecera, age. s. 7–11.
Gül Şehri Diyarbakır Sempozyumu 24 Mayıs 2011 315