PL 6165.4 A1
C45 1917
Siya ~y 'i-sang " tangi cungsa ,cabaui'll. at uliran" na~nan "C'Llng sa· cahin'hi1lan. na'ng tantlng babae, nang CfJ,saluc1.I,yang .siya ay dalaga' t nang mag-asaua , man t Cay(~ caillJy~tgang pacatalastasin yaong bu.Jtay ~fl:ya't ,. 'Na~v iyong mal£~dng.
Vtula.ng puho~t dulo'Y ~~ong pd at/,u7'Ut at nang upang j iyong 'mata-ntong rnagal'i1tg.
, Hangany rldo a~o't any btthala.'y
i-lXffW
.sa tul.q, cony ha'mac na -pll1ag~inutan, sa dahop celly cayang ' hinimalay lamang na 7J tilt nang nJanga ' ",:al~a8 sa. unay
.
....
.
...-
AYALA t\ltt!1t1'i1 LfI1tARY l1-~g .".
aklat
nail(1~ylar"i ng·
I'
lin.-
prent(l. a.t r;ibreria" ni P. · SaYQ.
Balo ni Sor'i ano •
Sa panabong yao'"y ang Iaperiong ay hind.i cristiano at manga gentil pa, at aug Hari doon na kioikiJaJa na nama mahala ay si Clovis baga. IUalang ano HDO"y ~asoc sa pallim(jim na yaong' l~ey no nang Borgona'y bacahin .. caya, uga't t;aniyallg inntusang tanlbing tana ug em bajCid OJ' na ng ganitong biHn. Cayo ay ruagtachay 8a BOJ'gofiallg' Reyno at ipatalast.as arig cahilingang co, , sa Har.ing lisanin ang pagca-cristiano , • at sila'y sumamba sa manga Idolo. . 0, cung dili caya s-iya y magbibigay ug lJ uis sa ball a 't isa.l1~ taong araw, na ayoil sa aking Inaglling cqhingian at siya$y sacop co ang catotohanan. Sa cahilingan co"y cn:pg susua.y siya babah~ nang dug~ ang eynong Borgofta, at In 1 'lgq.).Ll nncs,{.\ silang para~pa};a ~a aking u:u)alh:\ng Jnala ing armada. . (. lVlntapos aug bUin ay agfld nag-Iacbay sa. Borgofia , y.aong m Hnga inutusan, uang durnatillg doo ' y sinabi ang pacay sa I11 :.t hal na lIaring uH~capangy arih~n, AQ~ cay .A.gabundo~ lla uica/y ang lahat na bl lin sa inyo nang ,Haring' nag-atas, I
ax ~abihill inyoll,g di co.matuttlpad , ang ualang haJag:lng rl1£lnga paIlgllllgusap. J)ilata~t
l)ios cong tlJD8Y ang ~ l.isallill at )< aong IdolO" ang aking satnbahJn, sa eahil tnga u niya.'y aug akiug p!ltalinl . si y ang rnau)anagol, sa baJang ibigllin. Sa 81nabing yao'y hindi nagsiimic . ya.oQg embajadornajlg .H aring si Olovis, ala-ala nila ,.flY baea, magalit Haring Agabundos eung 1!1uIing magsulit. Ay hindi man~y9.ring panoorin· nilC;l . , yaoug cagarrdC!hall .nang bunying In:fall18, pagca~t si1a y hindi nacakikita pa. g~yong <.. agandhang' naea-.l iligDya. 1
Yaong lI.aguing paniungusap
anopa't cung ating manga...papa... ",""..., bu ~aan ang hipdi maganyac aDg Ang manga balitaDg yao'y nang nabihag aug pus(l,nang Haring si CI()via~ doon cay Clotildeng balita nang dik it uamahay sa . pu~o ang laki.ng pag-ibig. Dl ua natani mic yaong calovhan , at laguing fi.ng dibdib ay gli pos nang lurllDay, dahil /Jay Clotihleng haca di lllaCl,lmtHll sa pag'(Cl at. siya ay hindi binyagan. Lalo
nang lh;auin ang Hanng si Clov.is
nang Inanga baJit,~i na embajadu~..es, parang namamalas sa caniyang titig yaong cay Clotildeng caganduhang labis. U upo't titindig D()O'Y tututupin aaea tnagbuDuntuug hillingallg nlalaliJlI" hiudi map;)ghu)o (Inliill nUing isipiD ang I :dOll g . mal\u ting t>~ l'aaug -gagaui)l. ~a bdgay uu yao'y Ol18tLug nalualag'll'i siya Sa IHbo~ nt~ pagdadulsmha.ti, . ualang matutululng, lunas na . ipaui 1
gayong pagsintilug ikinaluganli. C'a.ya"t tlapil itang ~umanguni 8iya sa 1 â&#x20AC;˘ halH ua Conde Aur~llano baga, , B."gca"t sa mag-isip ay hibhtlng san~y na, ~ung caya nga yaon ang siyang pinlta. Aniya'y Conde ~<\.urellaDo¡y icaw ung siya cong I ubos na inaflsahan, . na. ~iyang sa akin ay tutulong bilang sa Inatinding dusaogakiog pina paS8n. DahU sa balitHn~ Infanta CJotilde t a taga Borg'ofian~ hirang na babae,
8a
ay ~lya cong uasang Il~aca-isang ca~d
eaya isipin Moog paraang .mabuti. I to ngtt ang "sauhing di eo icaid lip ~a araw at gabi di icatahimic. huag (nOll~ payct~antli carotan yaong 51 Clotildellg pjna<;a-ijb~
Gayong cailangan '~y nang sa mahal na Haring agad na ,gu at iba pang malnga cailangang da sa pagsasacdalan ng sa Haring hirap. Tanang bagay-bagay ay nang mahanda Ua tin ungo nang Conde ang Reynong Borgonya pagcaLt mala pit nang dumating ang 'Pascua niyong panganganac sa 'nacop sa sala. Di lubhang nalaon yaong -paglalacbay ang Reynong Borg(:)nya'y cusang niyapac.a.n) a doou naghintay na may ilang 3r~w naug sayang ugali liang cacristianuhan. Ni'y ong sumapit na ang aveinti-cinco na capanganacan sa Divino Verbo, na inuugali nang manga Cristiano na pus pos aug saya sa araw na ito. Sa gabing :vispel'as nang nasabil)g Pascna na pinallg'angalllaDg bagang Nochebuen-a,/ doon sa Simbaha'y ' gagaui~ Misa Infanta Clotilde"y pilit magsishuba. Ang pag l\1amaytinez ay bago iraos sa manga 'pul ubi siya'y rnaglilimos, Gonde Aurellano ay doon lumahoc sa manga pql ubi 't siya 'y nakiayos. Caya't nang dumating ' ang bunying Infanta na ma.y dalang supot na pang limos, baga, nang casalucuyaug namamahagui na â&#x20AC;˘. nakihana~ naman ang Conde pagdaca'. At noong siya na Rng linilimusan sy agad humalic ba Illfantang camay, cay Clotilde namang nahalutang tunay na hindi pulubi &iy.fl t taong mahaL Nagualang kibo na't nang hindi mahayac 1fisa'y nang ¡ matapos ' ay ipinatauag, ang Conde, at niyong dumating sa harap' malubay na galit ang ipinangusap, lBakit ca gumaua. (anya) nang ganito na. pinangaha.sang ha.gcan ang camay CO,. aug cadahilana'y ipatalastas rno sampon nang pangalan CIln, i~w ay s~ I
Nang siya'y dumating sa Reyno ng Francia aug uica sa Hari icaw po'y magsaya, pagca't ang larawan D10 po'y tinangap n3 nang pinaglacbay coug irog mong Infanta. bugod ay sabihin llang Haring si Clovis ang cay Aurellanong uica 'y nan J! n)~dingig, at biglaug napaui 8.a cHniyang dibd ib yaoug calulnbay ~ng di ica tab i D je Ipinatauag nang lahnt ang guinoo sa sacop nang Corte Dang caniyang Reyno, dlllllating na laha t Da路m an sa palacio yaong tanan,g piling manga Caballero. Sa HaFiD~ cay Clovis nang maharap sila (aniya) ay ,G ayo'y cay a co pinita, gurnayac ngayon din cayong para-paTa at mag si p,~roon sa Reynong Borgonya. Ipamanhic 'p,iniyo sa cay Agabundos na Hari, . nang boong pacumbabang 10Gb, na marapatin nang cani楼ang itulot aug lfranda't B0rgonya'y magcaiEang lubos. ~ng lalong mabuting manga pangungusCll' sa cay Agabundos ang siyang isaad daanin sa manga magapdang bicayat upang mahinahong .siya ay p~rnayag,. ['anang ca~langan ay iguinayac na at nangagsilacad noon din p,agaaca, ' di lubhang nalaon ay dumating sila sa eanilang tungong Reyno nang Borgonya. Sila~y nagsipanhic sa palacio real at nagbigay niyorig boong cagalangan Haring A~abundQ..S ay gumanti naman tUloy pinaupo silang calahatan. Nang manga Hemo na'y saea inusisa niyong paglalacbay cun anong apliica, anang embajahada'y ang boong payapa sa canlahala n mo ang ipinag sadya? A.ng utos sa amin nang Haring si Clovis sa iyong sanghaya'yaming ipamanhic, na marapatin 'na nang mafial mong dibdib Francia at Borgonya naua'y nlagcasanib~
Sa sinabing yao'y ay gumayac naman noon n lUllluhod sa harap nang amain huminging 'b eudicion at napaalam Cay ' Agabundos din n a pinasarnallall: ~a laha t nang Dama ang pamangking lUUla.cad na sila na hindi naliban at ang Reynong Francia ang pinatungnhan. Nang dumating doo'y sinaiubong . sila. niyong huong Reyno nang dakilang saya.,. sigaw ay mabuhay mabuhay SIlg Re}' D~ na capayapaan nang Francia't Borg.o uys. ~\.ng 路 Haring si Clovis ay snmaluhong na cagulnoohang madla ang capiJing, eaya/t nang makita ang himalang nillflning ang toua . nang puso at ua1ang cabambing. Niyong d lIl{lating na sa palacio real ay saka ginanap ng kinabuk38an ang in lJ uga Ii ni'~ang pagqacasal na caacbay sampon ng ca.guinoohan. .路 Boong Reyno nama'y Dag~aa]ay ng saya tanda niyong gana:p D~. pagga1ang nila," sa boong casuloc.s1;llucan nang Francia ay naf1.limintuho sa c~DilaDg Reyna . .A.ng oras ng ga hi ano'y IJg dumating ' ll.g mahihiga n' Reyna'YI}fQI?alangin ng casalncuyall ng pananaimtim . sa Dius, ang Hari lumapit sa siping. Saca ang u inica 'y casing minamah-al at panginoon cong pinaglilingcuran, humiling Q.ang iyong maibig Da oagay at tunay na hindi kita masusuay. ""Ualang minimithi aeo aD8Dg Re)!na cundi ang icaw ay sUinampalat8ya, sa iisang Dios na tatlong Persona. na uala sinomang lalalo pang iba. Ang may lic-ha1ysiya nitong a t siyaa~g Dios naua)ang tangi sa tayo'y caniya-n sa salang 路 I
Animo'y Dios rno ang aking sam ....,:~.'""~ at ang manga Dioses ay aking limtltin, ay iba nang bagay ang iyonghilingin at tunay na hincti kita s us nay in. Cung sa ganang akin cay Clotildeng saad ay cagalingan Ino cl~ng caya co hangad, Ilguni·t cung sa iyo ay minamabjg'at tungculin , co lamang na ipatalastas. ( . N a yaong DioE co ang siyang Iu mic-ha .nang lahat nang bagay maguing lang-it lupa siya 'y tumigil na't di n~ nagsalita . at ang usap nila'y napayepang cusa. At ng m~umaga Hari ay nag-utos sa embajadores na caniyang lingcod lla sila'y humarap sa cay Agabundos at sabihin nila na ipagcaloob. Ang lupa ng Reyna at . ang mga bayan na lninana bUang sa AflIlang namat~y at inyong hintayin ya.ong, cas,tgutan cung ibibigay n~a 6 cays hindi man. Mangaembajada pagd'aca~y lumacad at cay Agabundos sila ay humarap, nang d umating dOQ ~~ ~p~nata]astas aug hilin nang Haring Clovis ua Dag~atas . . Niyoug maunauia yaong cahiling-an ". • sa cay Ag bflndos l1am~ng ibin igay, ang ncol 'Da mana nang pa'D;lan'g king hh'ang ' at an& pagtatalo~y upang J mailag3D .• Tanang casulat,a 'y nang llHljgpuad na ay napaalanl na yao'u g embajada, ttt sila ayagad nagbalic sa Francia't s.a Haring nag~utos ibinigay nila. Iguinauad Daman nang Reynang butibin ,yaong casulatan cayaot nang malining, . ay napasalarnat at ualan,g hilahil ' na ihinigay nang tunay na amain. ' M:anga pagsasalna'y lubhang mahinusay at nagsusunuran, silang ma]umanay, pangaeo 'n i Clovis ay guinagampanang sa sampal~taya/y di makiki'aJam. f
i
I
18 -
,
°
Aug nasa nang Reyna ay cusang uatupad n~on din ang bata'y bininyuga ng agad, at Sigesm undo aug ugalang i tina uag nang Rey na Glotildeng 100b na banuyad. Cun anong talaga uiyong calangitan ay nang maearaang DUlY ilan D3lJg 8raw, na yaong Prillcipeng bata'y rnabinyagan ualang ano-ano nama'y nagcaramdClD!. Na paulit-ulit at di u1apagaling caya nga't ang asa ay mamamatuy rin, a g uica nang Hari saH,eynang butihin cundangan ayav' eahg makinig sa akin. tHea co sa iyong huag n10ng binyagan at baca ito rin ang siyang cal'atnan, sapagea't ang gauang iya'y nalalaban sa ' Dioses, cung caya kita'y sinasanay.ti Pag-iya'y namatay na gay 11 nang una ay lubo8 na icaw ang · siyang may sala dahil sa: sabi con~ ayaw.. makilfig ca aug Diose3 sa iyo'y gal~t nang talaga. Sa d~hila.ng si'lp. 'yang balang ibigu in . ualang calluaga't mangyayaring tambing, aug Anac, mong 'iya'y eung ibig i)atain ualang kisa:g matang ilhay ay makitil. Cung ibiguin niya naman ang mabuhay ntatlgyayari cung caniyang caloootH}, at tunay ns siya ay may earapatau caya ng-a dapat o mong sampalatayanan. Icaw" nga sa caniya ay,' magrnata'aua nang upang ang galit sa iyo'y, IIlauala, ' nang iyang Anac mo'y gUD1aling na cusa ang tanang biling co'y g2napin n10ng bigla. Ang butibing Reyna ay di umiimic ~ ala-alang baca Hal'i ay magalit, Gaya nga't sa Dios ay inahihibic na pagalingin na ang A nac na ibig. Upang yaong maling pagsaDlpa]ata~ a nan~ Haring si Clovis lla sintang asaua, ay di manatHi nang manga pagsa n-iba sa manga Id~lo na ualang halaga.. I
°
NiY90g uicang Rey na 'y nat-auto c.~n\ÂŤ;ttitlljrjl'!.;~" ang lahat nt\ng iyong manga cung mageristiano lla ang Franciallg c'ala(~4I~:.1'n a .,v di 11lalull'lbos cahit masira maD . At m:ly binyagan ding hindi titiualag cay Oristong bacu ra 't hindi nga a:ng tahat at mananatili sa tunay ns landas na cay Jesycristong dito'y itinatag. ClIng tumalicod Dlan sa pagcabinyagaB ay ang natitira ~y marami rin Daman, at ang isip nila'y malillua.nag~ln niyong pagkilala sa catotoqanan . . Bagaman "sa Reynang voces ay nalining aug pananalangin a y itinuloy riD, Inalulnana.y niyang pi laeuhlbiliI1g na ipagcaloob nauang pagalingin. Yaong caramdan18n nang caniyang Anac at bigyan pa "Haman nang bubay at lacas1 nang hindi ma~lit ang lHaring marilag at sisihin siya niyQll g pagcabinyag. CElQ.iya rin naman na iniluluhog sa di matingcalang darakilang Dic;)f~, na yaong asauaaY' magbagong loob at cllsang talicdan ang ruanga Ido]os. ~Ioli 't "moli niyang i pinananaiDR' sa Dios na Poon at sa lnang Virgen, diningig din yaong caniyang dalangin ang saldt nang bata ay biglang g~"mal.ing. Lumacas at yaong cataua 'y humusay na anaki parang nagdahilan lamaDIZ', lIari ay nagtaca sa ganoong bagay at inaasahan na niyallg rnamamatay. Cays. ' nga 't ang tous: niya 'y hindi baIIlac at hindi rna_sayod ang panguiguilalatt, gayon ma'''y hindi rin cusang hahicayat a ne: _caniyang pusong malabis nang tigas. Tunay lubos din yaolllg pananalig sa caniyang {na"n gs sinas8 m Divl!:ll!~-4"'~ at di rih na lu yao doon sa mal t
I
at
~a
22-
ang cabilangan nila'y cung g aano na nlakikibaca na laang soldado, (aaiya) ay carning nangaglacbay dito' y hustong cabilangan ay limarlgpung libo. ~Iatapos sabihill ang ganoong bagay s )ldadoug biuihag nila"y pinaualan, at ' natanto nilang cacaunti lamang .. ang n1t1.nga cristiano na macacalaban. Ipilacad nallga ang canilang tropa at sampon nang Haring Clovisay casama, tinungo ang lual nang manga cabaca at nangag-ayos na ang ~sa at isa . .\Iakita nang Hari yaong caramihan nang 301dado niyang makiki pag let ban, at yaong Cristiano ay cacaunti lamang caya~t Inananal路o na inaasahHll. Nagsagupa 'na nga nng hucbong dalaua at pinasirDulan yaong pagbabaca, rna nga lobong gutom ang 'siyang capara nang pagpapamqoc nang iS3 at isa. Pagcapalibha~a'y ang manga cristiano a y nangananaljg 8ft, totoong Dios, na pinagtitibay ~a canilang loob caya nga't ang tapang ay lubos na lubos. At ang Hari nama 'y nanalanging cusa sa Dios, at lubos na napacalinga, at buong-buo niyaog ipinaubaya sa capangyarihan nan~ Amang lumic-ba. Hinihingi n iy a ng bi gya n g cala ea E8 n ang 路ca iyang campon ~a pakikilabnn, upang makilala ang ,Dios na tunay at aug pagca moro'y caniIan~ talicdan. ,Sa di naglulubag na pagpapamooc nang dalauang hucbong cakilakilsbot. aug calac-haug tropa'y nagcasabog-sabC'g nang taga Franciang cay Clovis na S8COp. A.t di macasaho nang pakikilaban at nangagagahis nang nlanga binyagan, oagaman at sila'y tofoong macapaJ ay lubbang maranli nanlan ang napstay.
Nang ca8~I,'ll]ICU na pinagnlulIUlra yaoui nalang ano anD ay siya nang Han sa caniyaLg
At ang U lea'y Haring pangi l'ung loob mo'y dinguin 4yarin~ iyo'n sa gU'nitong pagcasahol . ~, ....'r._, l'aya mahinahong icaw pO'y -malining . . Isinagot narnan nang Hari.ng si 010 "is na ang voces路 niya'y tantong nanginginig, cun anong rnabuting inyong iniisip' sabihin nga,yon diet nang aking. mabatirl. Cay . A_urellanong uica ay dahilan 8a napagsasapit nang iYQ pong caual, ualang ca.lahati ang manga ' binY8ga"y cnng bakit $iIa pa ang nagtatagumpay. Tauang Dio8es natin cung sila'y _Dlay lacas " at capangyarihang Inagagauang Qapat,,_ ay di babayaa'Q niyang mapahamac " . ' ang caniyang c~lllpon 5il pakild)amas. Pagcapalibha8~ 'y ualang cabuluha~t di gaya ng Dios ng manga binyaga1.l, cung sila' y nlay gal1ap na ' capangl arjban paqahon na'y bakft hindi saclolohan, Caya aug laon nang ipinagsasabi sa iyo, ng aming ReYllallg si Clotilde, ay 'siyang sambahi 掳t doon mama rati at s'yang sa, atin ay magcac!lndili. .At tunay "n gang siya..ng Dios , n& totoo yaong sinasamba nang rnga Cristiano, siyang sa canila ay 8ulllasaclelo , ' c~ya nga aug hiling ng ' Reyna~y sundin mo~ Siya ang lubos mong sampqlatayanan ng taos sa puso at siyangtanagan. at nang upang ating carntan ang tagump~y sa aug eampon rno po'y bigyang catapangBlt. ~1:atapo8 ang gayong manga.pangl.lngU&8p ang 1:110 nang Harl tamhing itinaas" m anga vasallos niya ay eusaog na nagtatacbuhait ang t i
At ang cabagEican ay magsipang...l nlyong mababangis na aming . caaua:y, at tunay pong aco ay magbibiny-.gan samp,on nang lahat cong nangasasacup.an. Ua1ang salang sila'y pat~tanga.ping. co nang tabig na mahal nang San to Bautismo matibay ns aking pangaeo sa iyo eaya po iligtas sacunang ito . . Lahat ng anito'y aking t~taliedan . at ang manga Dioses ay gayon din -na maR, at uallalin co na silang cabuluha~t ang sasambahing eo'y uala cundi icaw. Ipaguiguiba 00 ang Ianat nang ' Templo at manga mezqui ta ng' ta nang, Idolo, 5a huong eahariang pasas3cupang co sampong ~ltar niIa'y gagauing cong abo. Saca ang canilang labat na larawan ipamumunglay cong ua~ang caliua gaD, ualang i titira nJ\ cahi t lsa man at magbabago Qa acong calooban. Matapos ang gayong manga panalangin aug vasallo niya ~y mllling tinanaw rin, ray 'n akita niyang nangagsipagtiguil ang manga cristfano{t tapaug' ay nagmal~- . ...-\.t uala mang u tos yaong puno nila ay nangagsiurong silang ~a~apara sa tayo ng dating calagayan nila niyon~ pasitnulan aug pagbabatalla. ~lakit-a ni Clovis yaong pagcahigla nang sa Dios bagang manga pagcaaua lalo nang nalubos ang panlniuala · sa capangyarihan nang . Ama,ng lumic-ha. Cusang nanaimtim na uga sa puso niya yaong matibay na pagsampalataya, na tutupdin niya na ualang pa~sala • .ang "manga pangaco na di mag-iiba. Tanang vasalloa "niya'y tinipOD g madali at sa caharian aHa'y nagsioui marami mang b6hay yaong nalugami ~nuni't an.g nanalo'y tiila rin sa· uri.
sa
•
N a pun6 nao-g lana, 6 crisma ana taual na pauang nakita nang naroong labat, sa loob nang 'J:'emplo, caya路t natalastas ang himalang yaong canilang namalas. Siyang ipinahid nang bunying Obi~llO . t:a Inahal na I-Iari na si Clodoveo, ang crismang sa langit nagmulang totoo
na p~dala niyong Amang masaclolo . .A.no pa ~t nabantog sa boong caharian aug himalang yaon nang Dios na mahal, 路 na kUala nita ang capangyarihan . nang tl1nay na Dios na u&lang capantay. Caya nga't ang tanang guinoo sa FranciA' pinagcayariang sang-usa p3 D nila, ,. ang batang ID 'Sg Hari na sinoman siya. siyang gagatnitin ang himalang crisma. )iula noo'y siyang naguing calacaran na sa maghahari gaga" itin lamaug, y,aong ng-a aog, siyang pinsgeatatihBn n1flla pa sa unang nay~ring,' usapan, Caya.~t 111agpangayon ay na rOl~ D r a redomang sa langit ay nanga1ing baga, . na klDalalagyan nang mahal na lana doon cay S. Raming Simbahang talaga . .A.ll'g mahal na Hari ay nang mabinyagan yaong' boong Reyno'y . isin unod narnall, ipinaunauang lubhang malumanay ang manga ' biyaya niyong calangitan.' Doon sa pagtangap nang ' agua Ralltismo na eangalian nang lllanga cristiano, na ang pagbibinyag ang . tSDdang totoo na nasa 1005 nang bacufan lli Cristo. Siyang pumapaui niyong ca8alanan I~a mana sa NUDong cay Eva't cay Adan, ipagtatanlo niyong 'c alangitan . na cung baga banal n'asila'y mamata)r . . Gayon din ane: Dladlang utos na susundin at ang cababaang loob n8 gagauin, na nauucol ngang dapat ugaliin at ang mal1ga kilos na sueat asslin. ~
at
-
32
Gayon din ang Hari nB si Clodoveo na naguing uliran ng lahat ng ta'o, sa binil6g bilog nang canyang Reyno yaong cabutihang 1000 na totoo. lisa.ng caniyang pala gay sa nladJa lnaguing sa mayalnan at sa lalong due-ha, sa ma.nga Inay dangal rnaguillg sa timaua ay uala isa mallg turing na inaba. :'3abihin ang toua nang If\hat TJang S3COP 8a cay Olodoveong magandang pasullod, caya nga"t ang Francia 'y totoong- na b3DtOg "niyong cabaitan umibig sa Dios. Ang Hari ~t ang Reyna'y nagcaisang tunHY pang canilang 路taglay na ca ugalian, at cung mag-utos rna n sila'y ma]umaDHY sa lahat nang campong nangasasacupan. ~Iulang yaong Francia ay maguing cristiBll(l ay naguing kiJabot niyong IDanga Dloro, at cusang natanyag ang, pagca-guerrero lalo nang mag IRati ay! si CarloIDagno. At si Olodoveo'Y nang tumanda. na siya :lIng corona {t cet:r;o a y i sinalin na, doon ng-a sa Antle .' niyang- sinisin ta na bunying Principe Sigesmundo baga. Haring Sigesmundo'y namahala Daman na lybhang maayos sa nasasacupan, at isa 1'i fkg tangi na kinaguiIiuan . nang lahRt nang caniyang pinaghahal'ian. 路 Naguing Aoac njyong Haring Sigesmundo{y dalauang Ialaking una'Y HHderico, at aug icslaua'y ' Principe Pepino na sila sa Francia 'y bilang heredero. Haring Sigesmundo ay niyong IT).a nla tay si Hildericos aug humaJili naman, na aug Haring ito ay totoong banal at sa ~Iundo'y hindi nahilig na. tunay. Caya, hindi niya macalingang lubos ang Reyno, at ualang laguing na sa loob eundi ang daJissy niyang p3(!liJing('od sa di matingcala.ng ' darakiJang Dios.
34 ~a cung aug
lnaytapaug at cayang sagana at tna.y tanging sipag sa pangangasiua, nang H,eyno, at ganap S3, pagcacalilJ~a a. t din a g- 1. a t a J! I a y n a 11 g p:3 ~ IJ H 1 b 1) B) a. Oh, ang is,a ng HaTing na sa loob lan1ang yaoug pa gca- Hari 't ang nasasacupan" ay di caling:ai't piDababaJt>,~D ayon sa pag-gaua niyong cabanaJan. Lumacad nooll din yaong embsjada • at agad humarap sa TIlabal na P~pa, at si n abi yaong lltos sa can i y a na cung nararapat ang gagauin nila. Na ang Hari nila ns si Hilderlcos ' s ap a naIl a 1an gin a y hi 1i g a n g 1.00 b , • lagui nang ang P1ISO lamang ay sa Dins auo pa't ang Reyno'y hindi maiayos. , Ca-ya't ilinagay nang rnang·a COD8f'jo na Hari ay yaong Prfn(Jjpe Pepino, at may sadyang tapai' g 311 g ;Pl ID<:irfl g iio at masipag nall1ang mag-ayos nallg Reyno,
Yamang capua rin heredero sila nallg corona't cetro nang Reyno nang Ifranda, caya ang consejo'y :pauarig nagC'RiF3I}g Prfnci pe Pepino'y SiY3Dg magcorona. l\{atanto nang Papa ang ganoong saad napaayon nama't cusang minaTSral, ang luapag-alaga aniya~t ID3Sic3P sa Reyno, ang siyang ucol na IDaglH.msc. At ang gumaganap .nang pagca-jl1sticia, at sa nasasacop 3y inacalir ~a }1a, yaotl nga ang stiyang tun-ay na lllaglilldR na mag-Hari t siyun g ] \l bos n a' TIl a ~ C~~) a. Mat%nto ang gayong manga casagutan nang Papa, ay agad Dam3Dg napaaJam" yaong embadada't nang siya'y dUllatal , ~a Francia'y sinabi yaong ca83gu1an. Pasiya nang Papa ay nang matalastas aug manga consejo tua'y dili hamac, Inagmnla na noo'y ang Haring natanyag Principe Papino na may ' cayang ganap. 4
\
I
A.t ipillatungcol yaong Bettteria sa capurihan nga Dang dalauang Santa, ang isa ay sa cay Santa Cataljna at saca ca.y Santa PoteoCi&D3Dg if3. Hustong-hustong lahat yaong eaga~ L1C:'-D lnay Alt'ar at sarisaring casan~cal)alJ pauang manga pilac at ang g u intoIlg tal1fay ang caliz at CUpOD at ang Bril nanU:'D. Bordado nang' gUiD10 aog f.a Paring damit na aug pagca-a)'os ay pinacarikit, anops at cabit sino mang magmasid ay uala nang pintas na maisusulit. Ang Simbahang yaon nama1y iDialay sa Virgen M.riang manga capurihan, baua't isa nama'y caniyang blDigy3n nang hacieI\dang si;yang gugu g u lin bi 1a n g โ ข Nang si Carlomagno )1 mac,a talastas Da niyong carunungang rna'nga ' iba't iba, lnacaitlo na1nang dum aciaI}lw siya sa ruaghapon, dOOD sa Simbahang sadya. Cung D0111l0g0't fi.estang pangiiin a'y lahat nang caniyang S3COP ay pillatll~upad, tuloy naglilimos sa nangasasa]at nang sa cabuhayaB nila'y narsrapat. Lalon~ t> lalo n~nga ang manga Simba]Ulll na dnc-h.a at ualang sucat na pagcunan, bin,ibjgya~ niya D8Dg n1a]akin~ 12nl3D at t1"lngcol sa Dios ang gaDoong ._ bagay. 'Sa bayang ,C ristiano cabit hindi ,sbcep ay caniyang pioadadalball din ,DBDf! linH's, !11aguing sa C9 niyang tunay na vasallcs ang sacloTo niya ay.. di na1ilimot . . At ยงa ta6n-ta6'y nagpapadala rin nang limos s,~ Reyno niyong Jerusalem, at sa iba't ibang Reyno ay gayon din taglay nang .caniyang pa,~('aIDa-auain. :--. nanga sasalat na ualan~ p3~cunf:n ay namamahaf!ui ni yong cayamanan. sa. tanghali't siya 'y cung caca in oaman binabasahan nang librong caba.DalaJ).. l
I
Sila ang pin Sa cay Oarlomagno sa na may dalang Bulat na nilaS,. . .._·M niyong Empe~ador Oonstant~no bag a.. Calakip din y~ong ~a Patriarc8ng tangj sa titie niyang gayari ang ' cagabi an iya'y napa,kitang tunay sa akin, aug isang babaying marangal Na ang carikita'y caguilaguila1as · , uica'y Oonstantino'y an .g laguing paghlu~i, at iyong pags::tmo sa Dios na uagas ns ica"r ay b1gyan nang 't apang at Jac~s. Sa cnhilang turco ng · p~kiki)aba'p na doon sa tierra Santa/y na~tata:pg2n, sa i vo n g m alaki ng na ~a 'y cai1a-ngan na si Carloma,gno ay rvac&alacoay .. It in 11 ro yao.ng Caballerong isa . na butihi't lu~hang malraking halaga, ang gayac, at yaong sib(8.t at espada'y · apoy aug sa ta~im ay ~8gsisinuga. .. N a tumitilam~ic ang tapon ng ningas aug mue-lIa'y maganqa't gayon din aog tires bulagaw ang mata't mahaba ang halbas bnhoG ay bago pang' may puting ·mamalas. Caya E 'm petador h 11 ag pong hindi ca sa, lacad na ito'y mangyaring ' sumama, · SllmUllod sa utos nang ' Dids naisa't rnagpasalamat sa iyong caloloua. , '._ Sa pagca-justicia~y l1g huag masinssy gays . nang balitang mang~ cabutiba.n , nn. guinagau:;L mong malson nang araw Sq, . manga sacopmo't maguing · 88 hintii man. Ipinalaga;y , ca niyone: Poong' Dios na sa cagal ingang ' galla ay mauu}Qs, ng calf Carlomagnong Bulat ay ma4;alos ang luha sa.. mata pagdaca.~y umallod. Sapagca't ang Santo Se'pulcroo malta I ay nasa sa qamay ng hindi di ' , RY <:n~lg·i~1'iI[$:f;f·'iJ);'J~I~\l!~;~i~;i~tfrj I(loI.,LI. . . ..,••
Lalo na sa gab ing -eanilang doon nangyayari ang lalong P""'-4.....·.,. dahilan sa gaua ni-yong mababtlngh. . oa hayop, na ualang auang magpa'S~kit"Tangi pa sa roo'y ang pigha ti nila doon s·a paglaead ay nang rriali.gaw oa, bakit sa pageain nila'y kinnpos ~ aaea l11unga pagal cuPg eaya nangamba. l\langa loob nila· y lu bos na namanglaw nang 3!la·y gabihi n sa nasabing ' parang, . sa di pagcataho Dang pagd~raanan . dahil sa nangyai'i llilang na pagcapaligaw. Sa c'a y Carloulagnong ipinatugtog na ang guinbaI, na tarida nang pagpapahinga, at ipinag-utos 11a lumagay sita / sa libis 6 batngi:t magbantay ang iba. Yaoug ma,qga""hilldi l\lbh"ang napapagod· t siyang mag-tangol sa nangatutu}og, . sa ruagsisisilang n1abfiI~ ~~S .oa hayop na nagpapahirap sa ' mamga' soldados. . Nang nlaiayos na ang la'hat "nang caual at ang gutoln nna·y nan,g mapauing tuna y ::Lf si Carlonlag:no pagdaca~.y lUIT18J: fl} . sa puno nang lsang D;1alaklD g balaman. ",". Siya'y lumuhod na't nanalangi'n donn at nagmaca-aua sa Dios na Poon, na sila,y iligtas sa madlang . lingatong at nla tausan din ang canilang laY-PD. NagpapacumJ:>abang 'luha'y tumutulo sa gay,ong canlyang pagmamacaamq, hibie at paglnhog na taos sa puso at lllanga pagdaing at\ huong pagsuyo.. At pinasimulan yaong pagdal'a.Eal , nang sa: Dios. bagang n1anga capurihan, sa dasaI na venw'y nang dumating Daman lnny voces nang 'ibong siya'y napakingan. N a ang uica'y tunay na naring;ig nang pagdalangin rno 's a Dios na gayon man sy di rin tumitiguil ~'l''''''.''; hangang sa du~ating saversb '