FERÐAÞJÓNUSTA Á ÍSLANDI Í TÖLUM MARS 2011
FERÐAMÁLASTOFA
Ferðaþjónusta á Íslandi í tölum – EFNISYFIRLIT –
Bls. Ferðaþjónusta á Íslandi
3
Ferðaneysla eftir vöruflokkum
4
Erlendir ferðamenn til Íslands
5
Ferðamenn um Keflavíkurflugvöll og Seyðisfjörð
6
Ferðamenn um Keflavíkurflugvöll eftir tímabilum/mánuðum 2010
7
Ferðamenn um Keflavíkurflugvöll eftir tímabilum 2008-2010
8
Ferðamenn um Keflavíkurflugvöll eftir mánuðum 2008-2010
9-10
Gistinætur á hótelum 2010
11
2
Erlendir ferðamenn á Íslandi 2009-2010
12-13
Erlendir ferðamenn sumarið 2010
14-15
Ferðalög Íslendinga 2010
16-18
Ferðalög Íslendinga 2011
19
FERÐAÞJÓNUSTA Á ÍSLANDI Hlutur ferðaþjónustu í landsframleiðslu og hlutdeild í heildarútflutningstekjum 21,9
20,5
18,7
18,3
22,4
22,1
18,6
17,2 14,4
5,2
5,7
5,5
5,0
4,9
4,4
4,3
14,2
4,6
4,6
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 % landsframleiðslu
Hlutur ferðaþjónustu í landsframleiðslu var 4,9% að meðaltali á árunum 2000-2008. Mestur var hann árið 2002 eða 5,7% og minnstur árið 2006 eða 4,3%. Á árunum 2000-2009 var hlutdeild ferðaþjónustu innanlands í heildarútflutningstekjum að meðaltali 18,8%. Mest var hlutdeildin árið 2005, 22,4% og minnst árið 2010 eða 14,2%.
% af útflutningi
Fjöldi starfa í ferðaþjónustu 5.900 5.414
5.350
3.335
2.983
2007
3.116
2008
Störf í ferðaþjónustu
2009
Störf í tengdum greinum
Fjöldi starfa í ferðaþjónustu var 8.500 árið 2009 sem er svipaður fjöldi og árið 2007. Fjöldi í einkennandi ferðaþjónustugreinum; gisti- og veitingaþjónustu, farþegaflutningum og ferðaskrifstofustörfum var 5.350 árið 2009. Um 3.200 störf voru í tengdum greinum s.s. smásölu, afþreyingu, menningu, tómstundum, verslun og þjónustu tengdri farþegaflutningum. Störf í ferðaþjónustu voru 5,1% af heildarfjölda starfa á landinu árið 2009.
Kaup á ferðaþjónustu innanlands 2008
Erlendir ferðamenn
39,6%
Íslensk heimili
54,8%
5,6% Íslensk fyrirtæki, hið opinbera
Heildarferðaneysla innanlands á árinu 2008 var rúmlega 171 milljarður kr. Útgjöld erlendra ferðamanna voru 93,5 milljarðar kr. eða 54,8% af ferðaneyslu innanlands. Útgjöld Íslendinga voru um 77 milljarðar kr. eða rúmlega 45% af ferðaneyslu þar af mældust útgjöld fyrirtækja og hins opinbera 9,5 milljarðar kr. eða 6% af heildarferðaneyslu. Ef fargjaldatekjum íslensku flugfélaganna vegna starfsemi þeirra utan Íslands er bætt við hækka gjaldeyristekjurnar í rúmlega 132 milljarða kr. Heimild: Hagstofa Íslands.
3
FERÐANEYSLA EFTIR VÖRUFLOKKUM Heildarferðaneysla innanlands 2008 eftir vöruflokkum - Milljarðar kr. Gistiþjónusta
18,5
Veitingaþjónusta
15,9
Leiga flutningatækja, bílaleigur o.fl.
8,8
Flutningar á landi og sjó
5,9
Farþegaflutningar með flugi
51,0
Ferðaskrifstofur
9,9
Sala bensíns, viðgerðir/viðhald bifreiða
11,5
Önnur þjónusta v. farþegaflutninga
8,5
Menning og afþreying Ýmis önnur þjónusta við ferðamenn
8,4 5,0
Ýmis verslun tengd ferðaþjónustu
27,2
Neysla erlendra ferðamanna og Íslendinga eftir vöruflokkum 2008 - Milljarðar kr. 8,1 10,5
Gistiþjónusta
8,7 7,1
Veitingaþjónusta Leiga flutningatækja, bílaleigur o.fl. Flutningar á landi og sjó
1,4
7,4 1,7
4,2 21,3
Farþegaflutningar með flugi Ferðaskrifstofur
29,7 6,1 3,8
Sala bensíns, viðgerðir og viðhald bifreiða 2,1 Önnur þjónusta tengd farþegaflutningum
2,6 5,9
Menning og afþreying
2,7 5,7
Ýmis önnur þjónusta við ferðamenn Ýmis verslun tengd ferðaþjónustu
9,3
2,4 2,7
51 milljarður kr. af heildarferðaneyslu innanlands árið 2008 er tilkominn vegna farþegaflutninga með flugi, 34,4 milljarðar vegna gisti- eða veitingaþjónustu, 20,3 vegna leigu flutningatækja, bílaleiga og smásölu bensíns, viðgerða og viðhalds bifreiða. 14,4 milljarðar eru tilkomnir vegna annarra samgangna. Þjónusta ferðaskrifstofa nam 9,9 milljörðum af heildarferðaneyslu, menning og afþreying 8,4 milljörðum, ýmis verslun tengd ferðaþjónustu 27,2 milljörðum kr. og önnur þjónusta við ferðamenn 5 milljörðum kr.
Útgjöld vegna farþegaflutninga með flugi vega þyngst í neyslu erlendra ferðamanna og Íslendinga eða 29,7 milljörðum hjá erlendum ferðamönnum og 21,3 milljörðum hjá Íslendingum. Annað tengt farþegaflutningum vegur ennfremur þungt og telur um 19,6 milljarða af útgjöldum erlendra ferðamanna og 15 milljarða af útgjöldum Íslendinga. Útgjöld vegna gisti- og veitingaþjónustu er svipuð hjá erlendum gestum og Íslendingum eða um og yfir 17 milljarðar. Útgjöld vegna ýmissar verslunar sem tengist ferðaþjónustu nema 14,4 milljörðum hjá erlendum ferðamönnum og 12,8 hjá Íslendingum. Önnur útgjöld, s.s. vegna menningar og afþreyingar, þjónustu ferðaskrifstofa og annarrar þjónustu nema 12,1 milljarði hjá erlendum ferðamönnum og 11,2 milljörðum hjá Íslendingum.
12,8 14,4 Íslendingar
Erlendir ferðamenn
Heimild: Hagstofa Íslands.
4
ERLENDIR FERÐAMENN TIL ÍSLANDS Erlendir ferðamenn til Íslands 2000-2010 600.000 Árleg aukning erlendra ferðamanna til Íslands hefur verið 5,3% milli ára að jafnaði síðastliðin tíu ár.
500.000 400.000 300.000
Árið 2010 komu tæplega 495 þúsund gestir til landsins eða 200 þúsund fleiri en á árinu 2000.
200.000 100.000
Heimild: Ferðamálastofa, Austfar, Isavia.
0 00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
Erlendir gestir með skemmtiferðaskipum til Reykjavíkur Fjöldi Fjöldi skipa
farþega
80.000
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 00
01
02
03
04
05
Farþegar
06
07
08
09
Um 95% skemmtiferðaskipa til landsins hafa viðkomu í Reykjavík. Árið 2010 komu um 70 þúsund farþegar til Reykjavíkur með 74 skipum, 2% fleiri en árinu áður.
10 Heimild: Faxaflóahafnir.
Skipakomur
ERLENDIR FERÐAMENN EFTIR KOMUSTÖÐUM Breyting milli ára
Keflavík Seyðisfjörður Aðrir flugvellir Samtals
2009 464.536 13.866 15.539 493.941
2010 459.252 15.336 20.181 494.769
Fjöldi -5.284 1.470 4.642 828
(%) -1,1 10,6 29,9 0,2
Langflestir erlendir ferðamenn koma til landsins með flugi um Keflavíkurflugvöll.
Heimild: Ferðamálastofa, Austfar, Isavia.
5
FERÐAMENN UM KEFLAVÍKURFLUGVÖLL OG SEYÐISFJÖRÐ BROTTFARIR UM LEIFSSTÖÐ 2008-2010 eftir þjóðernum Fjöldi gesta
Aukning fækkun milli ára (%)
2008
2009
2010
07/08
08/09
09/10
Bandaríkin Bretland Danmörk Finnland Frakkland Holland Ítalía Japan Kanada Noregur Spánn Sviss
40.495 69.982 41.026 10.797 26.161 18.756 10.116 6.732 10.568 35.122 10.438 7.136
43.909 61.619 40.270 11.566 28.818 19.262 12.645 7.048 11.063 36.485 13.771 8.646
51.166 60.326 38.139 11.012 29.255 17.281 9.692 5.580 13.447 35.662 12.237 9.163
-22,0 -4,6 -0,9 9,3 15,4 30,2 -3,4 10,4 67,9 1,0 10,4 3,3
8,4 -12,0 -1,8 7,1 10,2 2,7 25,0 4,7 4,7 3,9 31,9 21,2
16,5 -2,1 -5,3 -4,8 1,5 -10,3 -23,4 -20,8 21,5 -2,3 -11,1 6,0
Svíþjóð Þýskaland Annað
32.259 45.120 107.964
31.421 51.879 86.134
27.944 54.377 83.971
-3,3 11,3 10,8
-2,6 15,0 -20,2
-11,1 4,8 -2,5
Samtals
472.672
464.536
459.252
3,0
-1,7
-1,1
eftir markaðssvæðum Aukning fækkun milli ára (%)
Fjöldi gesta 2008
2009
2010
07/08
119.204
119.742
112.757
69.982
61.619
60.326
117.727
135.021
51.063
54.972
Annað
114.696
Samtals
472.672
Norðurlönd Bretland Mið-/S-Evrópa N-Ameríka
08/09
09/10
-0,2
0,5
-5,8
-4,7
-12,0
-2,1
132.005
12,7
14,7
-2,2
64.613
-12,3
7,7
17,5
93.182
89.551
10,7
-18,8
-3,9
464.536
459.252
3,0
-1,7
-1,1
FERÐAMENN MEÐ NORRÆNU eftir markaðssvæðum Aukning fækkun milli ára (%)
Fjöldi gesta
Norðurlönd Bretland Mið-/S-Evrópa N-Ameríka Annað Samtals
2008
2009
2010
07/08
08/09
09/10
4.681 511 7.515 38 1.656
3.938 161 8.362 26 1.379
4.867 182 8.686 39 1.726
-16,8 9,9 0,4 -19,1 -4,7
-15,9 -68,5 11,3 -31,6 -16,7
23,6 13,0 3,9 50,0 25,2
14.401
13.866
15.500
-6,2
-3,7
11,8
Heimild: Ferðamálastofa og Austfar.
6
FERÐAMENN UM KEFLAVÍKURFLUGVÖLL EFTIR TÍMABILUM/MÁNUÐUM 2010 Brottfarir um Leifsstöð eftir markaðssvæðum 2010 40.000 35.000 30.000
Norðurlönd
25.000
Bretland
20.000
Mið-/S-Evrópa
15.000
N-Ameríka
10.000
Annað
5.000 0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D
BROTTFARIR UM LEIFSSTÖÐ - HLUTFALLSLEG (%) DREIFING EFTIR TÍMABILUM/MÁNUÐUM Janmaí
Júnágú
Sepdes
Jan
Feb
Mar
Apr
Maí
Jún
Júl
Ágú
Sep
Okt
Nóv
Des
Bandaríkin
25,2
46,4
28,4
4,1
4,3
5,9
4,1
6,8
14,2
15,9
16,3
11,0
7,5
5,5
4,4
Bretland
42,0
27,6
30,2
7,1
10,1
10,8
8,8
5,2
6,7
10,3
10,6
6,2
10,8
7,0
6,2
Danmörk
25,5
47,5
26,9
3,2
3,7
6,0
5,2
7,4
11,2
21,1
15,2
9,4
8,9
4,5
4,1
Finnland
25,7
45,3
28,9
2,5
2,4
4,8
8,4
7,6
13,2
16,1
16,0
9,1
9,6
5,6
4,6
Frakkland
20,1
64,5
15,5
2,7
3,0
5,5
3,9
5,0
11,5
21,9
31,1
5,9
3,9
2,9
2,8
Holland
29,0
46,2
24,9
3,9
4,9
6,9
4,8
8,5
10,7
16,6
18,9
8,3
7,9
5,2
3,5
Ítalía
12,4
74,1
13,5
2,6
2,1
2,4
2,2
3,1
9,5
21,8
42,8
5,6
2,7
2,7
2,5
Japan
47,6
22,1
30,3
13,7
13,5
12,5
4,6
3,3
6,0
6,1
10,0
7,5
6,5
7,0
9,3
Kanada
13,8
55,1
31,1
1,8
1,8
1,9
1,7
6,6
15,7
18,6
20,8
14,7
11,2
2,5
2,7
Kína
19,8
47,3
33,0
4,4
3,5
3,1
3,6
5,2
15,4
15,2
16,7
12,0
9,4
5,7
5,9
Noregur
30,3
38,9
30,7
4,2
4,5
7,0
5,8
8,8
12,0
13,4
13,5
11,4
10,0
6,1
3,2
Pólland
22,4
50,5
27,0
3,8
3,0
5,0
4,8
5,8
17,5
18,9
14,1
5,6
6,0
3,9
11,5
Spánn
12,2
73,9
13,9
1,6
1,4
2,3
4,2
2,7
6,2
24,7
43,0
7,1
3,1
1,6
2,1
Sviss
11,4
76,5
12,1
2,5
2,0
1,7
1,9
3,3
11,1
34,5
30,9
6,4
3,3
1,4
1,0
Svíþjóð
30,6
40,4
29,2
5,5
4,5
5,8
6,3
8,5
11,1
14,4
14,9
9,8
8,4
6,7
4,3
Þýskaland
15,7
66,5
17,9
2,5
2,3
2,8
2,9
5,2
15,5
24,5
26,5
9,6
4,2
2,2
1,9
Annað
22,9
53,1
24,1
4,0
3,5
4,8
4,9
5,7
12,4
20,6
20,1
9,1
6,7
4,2
4,1
Samtals
25,4
49,5
25,0
4,1
4,4
5,7
5,0
6,2
11,8
18,2
19,5
8,9
7,4
4,6
4,1
Janmaí
Júnágú
Sepdes
Jan
Feb
Mar
Apr
Maí
Jún
Júl
Ágú
Sep
Okt
Nóv
Des
28,2
42,8
28,9
4,0
4,0
6,1
6,0
8,1
11,6
16,5
14,7
10,1
9,2
5,7
3,9
42
27,6
30,2
7,1
10,1
10,8
8,8
5,2
6,7
10,3
10,6
6,2
10,8
7,0
6,2
Mið-/S-Evrópa
17,6
65,4
17,1
2,7
2,7
3,8
3,3
5,1
12,4
23,4
29,6
7,8
4,3
2,7
2,3
N-Ameríka
22,8
48,2
29,0
3,6
3,8
5,1
3,6
6,7
14,5
16,4
17,3
11,8
8,3
4,9
4,0
Annað
24,2
50,4
25,4
4,6
4,1
5,2
4,8
5,5
12,9
19,1
18,4
8,6
6,8
4,4
5,6
Samtals
25,4
49,5
25,0
4,1
4,4
5,7
5,0
6,2
11,8
18,2
19,5
8,9
7,4
4,6
4,1
Norðurlönd Bretland
Heimild: Ferðamálastofa.
7
FERÐAMENN UM KEFLAVÍKURFLUGVÖLL EFTIR TÍMABILUM 2008-2010 Brottfarir um Leifsstöð; janúar-maí 30.000
2008
25.000
2009
2010
20.000 15.000 10.000 5.000
Bretar hafa verið fjölmennastir í hópi þeirra ferðamanna sem heimsóttu landið á tímabilinu janúar til maí. Bandaríkjamönnum hefur farið fjölgandi á tímabilinu og voru næstfjölmennastir árið 2010. Gosið í Eyjafjallajökli hafði veruleg áhrif á fjölda ferðamanna árið 2010 og komu mun færri Norðmenn, Danir Þjóðverjar og Svíar en árin á undan.
0 Bretland
Bandaríkin
Noregur
Danmörk
Þýskaland
Svíþjóð
Brottfarir um Leifsstöð; júní-ágúst 40.000 35.000
2008
2009
2010
30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Þýskal.
Bandar.
Frakkl. Danmörk
Bretl.
Noregur
Svíþjóð
Þjóðverjar eru langfjölmennastir þeirra sem koma til landsins yfir sumarmánuðina og hafa aldrei komið jafnmargir Þjóðverjar til landsins að sumri til og árið 2010. Bandaríkjamenn koma þar á eftir en fast á eftir fylgja Frakkar, Danir og Bretar.
Spánn
Brottfarir um Leifsstöð; sept.-desember 25.000 20.000
2008
2009
2010
Danmörk
Þýskaland
Svíþjóð
15.000 10.000 5.000
Bretar eru fjölmennastir þeirra sem koma til landsins síðla árs eða á tímabilinu september til desember. Bandaríkjamönnum hefur hins vegar fjölgað verulega frá 2008 og voru næstfjölmennasta þjóðernið árið 2010.
0 Bretland
Bandaríkin
Noregur
Heimild: Ferðamálastofa.
8
FERÐAMENN UM KEFLAVÍKURFLUGVÖLL EFTIR MÁNUÐUM 2008-2010 Brottfarir erlendra ferðamanna um Leifsstöð
100.000
460 þúsund erlendir ferðamenn komu til Íslands um Leifsstöð árið 2010 eða 2,8% færri en árið 2007.
80.000 60.000
2008
40.000
2009
20.000
2010
Tæplega helmingur ferðamanna hefur komið yfir sumarmánuðina þrjá (júní-ágúst) síðastliðin þrjú ár, tæplega þriðjungur að vori (aprílmaí) eða hausti (sept-okt) og um og yfir fimmtungur að vetri (janmar/nóv-des).
0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D
Brottfarir Norðurlandabúa um Leifsstöð 20.000 15.000 2008 10.000
2009 2010
5.000
113 þús. Norðurlandabúar komu til á Íslands árið 2010 eða um sjö þúsund færri en komu árið 2008 og 2009. Tveir Norðurlandabúar af hverjum fimm hafa komið yfir sumarmánuðina síðastliðin þrjú ár, um og yfir þriðjungur að vori eða hausti og tæplega fjórðungur að vetri til.
0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D
Brottfarir Breta um Leifsstöð 10.000
Á árinu 2010 komu 60 þúsund Bretar til Íslands eða tæplega 10 þúsund færri en á árinu 2008.
8.000 6.000
2008 2009
4.000
2010 2.000
Tæplega þriðjungur Breta kemur að sumri, um þriðjungur að vori eða hausti og þriðjungur yfir vetrarmánuðina.
0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D Heimild: Ferðamálastofa.
9
FERÐAMENN UM KEFLAVÍKURFLUGVÖLL EFTIR MÁNUÐUM 2008-2010 Brottfarir Þjóðverja um Leifsstöð
Árið 2010 komu um 54 þúsund Þjóðverjar til Íslands, 20,5% fleiri en árið 2008 þegar þeir voru 45 þúsund talsins.
16.000 14.000 12.000 10.000
2010
Um tveir þriðju Þjóðverja hafa komið yfir sumarmánuðina síðastliðin þrjú ár. Tæplega fjórðungur hefur komið að vori eða hausti og ríflega einn af hverjum tíu yfir vetrarmánuðina.
15.000
2008
10.000
2009
Um 51 þúsund Frakkar, Ítalir og Spánverjar heimsóttu landið árið 2010 en á árinu 2009 voru þeir um 55 þúsund og árinu 2008 tæplega 47 þúsund. Langflestir Frakkar, Ítalir og Spánverjar hafa komið yfir sumarmánuðina eða nærri 70% síðastliðin þrjú ár. Tæplega fimmtungur hefur komið á vorin eða haustin og um einn af hverjum tíu yfir vetrarmánuðina.
2008
8.000
2009
6.000 4.000 2.000 0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D
Brottfarir Frakka, Ítala, Spánverja um Leifsstöð 25.000 20.000
2010
5.000 0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D
Brottfarir N-Ameríkana um Leifsstöð Árið 2010 komu tæplega 65 þúsund N-Ameríkanar til Íslands, fjórðungi fleiri en á árinu 2008.
12.000 10.000 8.000
2008
6.000
2009
4.000
2010
2.000 0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
Síðastliðin þrjú ár hefur helmingur N-Ameríkana komið yfir sumarmánuðina, tæplega þriðjungur að vori eða hausti og um fimmtungur yfir vetrarmánuðina.
D Heimild: Ferðamálastofa.
10
GISTINÆTUR Á HÓTELUM 2010 Framboð á hótelum 2010 (hlutfall rúma eftir landshlutum) Suðurland 14%
Á undanförnum árum hefur verið mikil aukning í framboði á gistirými.
Austurland 5% Norðurland 11%
Sumarið 2010 voru í boði 9.488 rúm á 80 hótelum sem er um 54,5% af heildarfjölda rúma á hótelum og gistiheimilum í landinu.
Höfuðborgarsvæði 61%
Vestfirðir 1% Vesturland 4% Suðurnes 4%
Gistinætur erlendra gesta á hótelum 200.000 150.000 2009
100.000
2010 50.000
Erlendir gestir eyddu um einni milljón gistinátta á hótelum á Íslandi árið 2010 og er um að ræða 3,4% færri gistinætur á hótelum en á árinu 2009. 45% gistinátta á hótelum er eytt að sumri, tæplega þriðjungi að vori eða hausti og tæplega fjórðungi yfir vetrarmánuðina.
0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D
Gistinætur Íslendinga á hótelum 30.000
Íslendingar eyddu um 250 þúsund gistinóttum á hótelum innanlands árið 2010 eða 2,7% færri gistinóttum en árinu áður.
25.000 20.000 15.000
2009
10.000
2010
5.000
Fjórðungi gistinátta var eytt yfir sumarmánuðina, ríflega þriðjungi að vori eða hausti og ríflega þriðjungi yfir vetrarmánuðina.
0 J
F
M
A
M
J
J
Á
S
O
N
D Heimild: Hagstofa Íslands.
11
ERLENDIR FERÐAMENN Á ÍSLANDI 2009-2010 KYN Vetur (sept '09-maí '10)
Aldursskipting (%)
Karlar Konur
52,0% 48,0%
Vetur '09-'10
37
Sumar '10
Sumar (júní-ágúst '10)
Karlar Konur
59,0% 41,0%
24 19 19 14 14
19 14
MEÐALALDUR
16 12 4
Vetur Sumar
38,7 ár 43,0 ár
16-25
26-35
36-45
46-55
56-65
8
Aldur
>65
Tilgangur ferðar (%)
87
82
Vetur '09-'10 Sumar '10
7
Frí
8
7
Heimsókn
5
4
Viðskipti
Langflestir koma til Íslands í frí. Hlutfallslega fleiri koma vegna viðskipta eða vinnu á Íslandi utan sumartíma.
4
Ráðstefna
Föruneyti ferðamanna (%) 41 40
Maki 29 28
Vinir Einn
16
Vetur '09-'10
Langflestir ferðast til Íslands með maka eða vinum að sumri og vetri. Hlutfallslega fáir ferðast með börn.
15
Vinnufél. Með börn
Sumar '10
14
11 8 7
Heimild: Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar. Könnun meðal erlendra ferðamanna 2009-10.
12
ERLENDIR FERÐAMENN Á ÍSLANDI 2009-2010 Dvalarlengd - flokkuð (%) Vetur '09-'10
43 39
Sumar '10
39 30
14
13
12
3
1-3
4-7
8-14
5
2
15-21
Meðaldvalarlengd erlendra ferðamanna á Íslandi er 5,9 nætur að vetri og 10,4 nætur að sumri. Ríflega tveir af hverjum fimm gista eina til þrjár nætur að vetri og tveir af hverjum fimm fjórar til sjö nætur. Tveir af hverjum fimm sumargestum gista hins vegar átta til fjórtán nætur og tæplega þriðjungur fjórar til sjö nætur.
nætur
>21
Tegund ferðar (%)
79
Vetur '09-'10
78
Sumar '10
22
21
Eigin vegum
Flestir erlendir ferðamenn á Íslandi ferðast á eigin vegum, 79% að vetri til og 78% að sumri. Ríflega fimmtungur kemur hins vegar í hópferð að sumri og vetri.
Hópferð
Hvaða farartæki eru notuð á ferðalögum innanlands (%) 33
Hóp.f.bíll
56 46
Bílaleigubíll
28 15
Áætl.bíll
22
Vinabíll Eigin bíll Annað
8 10
Sumar '10
8
Vetur '09-'10
Að vetri til nýta flestir sér hópferðabíla á ferðalögum innanlands en bílaleigubílar og áætlunarbifreiðir eru ennfremur nýttar í nokkrum mæli. Á sumrin eru bílaleigubílar hins vegar algengasta farartækið til ferðalaga meðal erlendra ferðamanna en hópferðabílar eru auk þess nýttir af mörgum.
8 2
Heimild: Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar. Könnun meðal erlendra ferðamanna 2009-10.
13
ERLENDIR FERÐAMENN SUMARIÐ 2010 KYN Karlar Konur
59,0% 41,0%
MEÐALALDUR
43 ár
Aldursskipting ferðamanna að sumri (%)
24 19
TEGUND FERÐAR
19 16
14
Á eigin vegum Pakkaferð
78,0% 22,0%
KOMIÐ ÁÐUR TIL ÍSLANDS
22,0%
8 Aldur 16-25
26-35
36-45
46-55
56-65
>65
Hvaðan kom hugmyndin að Íslandsferð? (%) Áhugi á Íslandi og náttúru þess
63
Vinir/ættingjar Fyrri heimsókn
28 10
Internetið
7
Ferðahandbækur/bæklingar
7
Greinar í blöðum/tímaritum
7
Íslenskar bókmenntir/kvikmyndir
7
Þættir sem höfðu áhrif á ákvörðun um Íslandsferð (%) Náttúra Íslands
82
Íslensk menning/saga
32
Ferðatilboð
10
Vinir/ættingjar á Íslandi
10
Millilending á Íslandi
7
Spa/heilsulind
6
Flestir nefna náttúruna og landið þegar spurt er um hvaðan hugmynd að Íslandsferð kom. Margir nefna vini og ættingja eða fyrri heimsókn, en mun færri nefna netið, ferðahandbækur eða bæklinga, greinar í blöðum eða tímaritum og íslenskar bókmenntir eða kvikmyndir. Aðrir þættir eru nefndir í mun minna mæli.
Náttúra Íslands hefur áhrif á ákvörðun flestra ferðamanna að koma til landsins. Margir nefna ennfremur íslenska menningu eða sögu. Aðrir þættir koma þar langt á eftir s.s. hagstætt ferðatilboð vinir eða ættingjar á Íslandi, millilending á Íslandi og ,,spa“ eða heilsulind.
Heimild: Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar.Könnun meðal erlendra ferðamanna sumarið 2010, unnið fyrir Ferðamálastofu.
14
ERLENDIR FERÐAMENN SUMARIÐ 2010 Hvaða afþreying var nýtt? (%) Náttúruskoðun Sundlaug/náttúruböð Gönguferð/fjallgöngur Söfn/sýningar Hvalaskoðun Bátsferð Gallerí/handverksmiðstöð Dagsferð með leiðsögn Spa/heilsulind Eldfjallaferð
82 62 50 49 39 36 31 25 24
Náttúrutengd afþreying á Íslandi er vinsæl meðal erlendra ferðamanna. Fjölmargir ferðamenn sumarið 2010 fóru í náttúruskoðun, gönguferðir eða fjallgöngu, hvalaskoðun, bátsferð og eldfjallaferð. Sund og jarðböð voru ennfremur nýtt af fjölmörgum sem og ýmis konar menningartengd afþreying.
21
Minnisstæðast við Íslandsferðina (%) Náttúran, landslagið Bláa lónið Jökulsárlón Geysir Gullfoss Mývatn Landmannalaugar Hvalir, hvalaskoðun Reykjavík Eldfjöll, eldfjallaferðir
19,1 18,5 17,8 17,5 12,6 10,6 8,4 7,6
Þeir þættir sem oftast voru nefndir þegar svarendur voru spurðir hvað þeim hefði þótt minnisstæðast við Íslandsferðina í sumar tengdust náttúrunni eða einstökum stöðum á Íslandi á einhvern hátt.
7,2 6,4
Uppfyllti Íslandsferðin væntingar Nokkru leyti Litlu leyti 1% 2%
Mestu leyti 32%
Öllu leyti 65%
Á heildina litið voru erlendir ferðamenn nokkuð sáttir við Íslandsferðina sem þeir fóru í sumarið 2010 en 65% voru á því að hún hefði uppfyllt væntingar að öllu leyti, 32% að hún hefði uppfyllt væntingar að mestu leyti en 3% að nokkru eða litlu leyti.
Heimild: Rannsóknir og ráðgjöf ferðaþjónustunnar.Könnun meðal erlendra ferðamanna sumarið 2010, unnið fyrir Ferðamálastofu.
15
FERÐALÖG ÍSLENDINGA 2010 Var ferðast innanlands eða utan árið 2010? (%) 52,2
48,2
2009
39,9
37,7
2010
Eingöngu innanlands
7,5
4,1
4,4
Eingöngu utanlands
Svipaður fjöldi Íslendinga eða níu af hverjum tíu ferðuðust innanlands árið 2010 og árið 2009. Ríflega fjórðungsaukning var hins vegar í utanferðum milli ára, 56,3% ferðuðust utan árið 2010 en árið á undan ferðuðust 44,3% utan.
6,0
Bæði innanlands Ferðaðist ekki og utan
Í hvaða mánuði var ferðast innanlands? (%) 7573 66
63
5655
1615 1110 1214
J
F
M
2020
A
27
2624
M
J
J
Á
23
S
2019
O
1613 1716
N
D
Júlí er langvinsælasti mánuðurinn til ferðalaga innanlands, en á árinu 2010 ferðuðust 72,9% landsmanna í júlí. Fast á eftir fylgja ferðalög í 2009 júnímánuði (54,6%) og ágúst (63,4%). Á vor- og haustmánuðum, 2010 þ.e. í apríl, maí, september og október ferðaðist um og yfir fimmtungur í hverjum mánuði fyrir sig en mun minna var ferðast aðra mánuði ársins.
Fjöldi gistinátta innanlands (%) 17,5 17,8
Þrjár vikur eða lengur
26,1 27
Tvær vikur 11-13 nætur
6,8 7,4
2010 22,8 22,1
7-10 nætur 17,3
4-6 nætur 1-3 nætur
14,2
2009
Meðaldvalarlengd á ferðalögum innanlands var 14,9 nætur árið 2010. Um er að ræða sambærilega dvalarlengd og árið 2009 en þá var hún 14,3 nætur. Einn af hverjum tíu gisti eina til þrjár nætur, tveir af hverjum fimm fjórar til tíu nætur og helmingurinn ellefu nætur eða lengur.
9,4 11,5
Heimild: MMR/Markaðs- og miðlarannsóknir. Kannanir unnar fyrir Ferðamálastofu í janúar 2010 og janúar 2011.
16
FERÐALÖG ÍSLENDINGA 2010 Gistiaðstaða nýtt á ferðalögum (%) 48,8 47,5
Gisti hjá vinum/ættingjum 38,3
Sumarhús/íbúð í einkaeign
2010
31,6
2009
37
Orlofshús/íbúð félagasamtaka
33,3 48,1 52,2
Tjald/fellihýsi/húsbíll 25,8 27,6
Hótel/gistiheimili/sambærilegt
Afþreying sem greitt var fyrir á ferðalögum (%) 67,0 65,9
Sund, jarðböð 37,7 32,9
Söfn, sýningar 22,5 19
Veiði
Bátsferð
2009
17,3 18,1
Leikhús, tónleikar Golf
2010
14,1 12,4 11,2 10,2
Hvaða landshlutar heimsóttir? (%) (á ferðalögum sem vörðu eina nótt eða lengur) Höfuðborgarsvæðið Reykjanes
21,4 8,5
Vesturland
44,1
Vestfirðir
21,3
Norðurland
59,8
Austurland
25,1
Suðurland Hálendið
58,5
Helmingur Íslendinga gisti hjá vinum og ættingjum á ferðalögum innanlands og sama hlutfall í tjaldi, fellihýsi eða húsbíl. Tæplega tveir af hverjum fimm gistu í sumarhúsi eða íbúð í einkaeign og álíka margir í orlofshúsi eða íbúð í eigu félagasamtaka. Fimmtungur gisti hins vegar á hóteli, gistiheimili eða sambærilegri gistingu.
Sund og jarðböð eru sú afþreying sem flestir landsmenn greiddu fyrir á ferðalögum árið 2010. Margir borguðu sig inn á söfn eða sýningar, fyrir veiði, leikhús eða tónleika, golf eða bátsferð. Um og innan við 5% nýttu sér einhverja af eftirtalinni afþreyingu; skoðunarferð eða göngu/fjallgöngu með leiðsögumanni, hestaferð, hvalaskoðun, dekur og heilsurækt, flúðasiglingu/kajakferð, vélsleðaeða snjósleðaferð og hjólaferð.
Norðurland og Suðurland voru þeir landshlutar sem flestir landsmenn heimsóttu á árinu 2010 eða þrír af hverjum fimm. Tveir af hverjum fimm heimsóttu Vesturland, fjórðungur Austurland, fimmtungur Höfuðborgarsvæðið eða Vestfirði, einn af hverjum tíu hálendið og tæplega einn af hverjum tíu Reykjanesið.
10,1
Heimild: MMR/Markaðs- og miðlarannsóknir. Kannanir unnar fyrir Ferðamálastofu í janúar 2010 og janúar 2011.
17
FERÐALÖG ÍSLENDINGA 2010 Heimsóttir staðir/svæði (%) (á ferðalögum sem vörðu eina nótt eða lengur) Landmannalaugar Hálendið
Kjölur (þ.m.t. Hveravellir) Sprengisandur Herðubreiðalindir/Askja
4,7 3,1 2,7 1,3
Kárahnjúkar Kverkfjöll
Reykjanes
Lakagígar
0,9
Reykjanesbær Grindavík Reykjanestá/viti Krísuvík
,6,0 4,3 2,9 2,6
Þingvellir/Geysir/Gullfoss
28,1
Suðurland
Vík
13,4
Skógar
11,9
Eyrarbakki
11,6
Vestmannaeyjar
10,9
Hornafjörður
9,9
Skaftafell
8,5
Þórsmörk
5,6
Austurland
Egilsstaðir/Hallormsstaður
18,8
Fjarðabyggð
11,2
Djúpivogur
6,8
Seyðisfjörður Borgarfjörður eystri Vopnafjörður
18
5,8 4,8 3,9
Akureyri
43,6
Norðurland
Skagafjörður
17,9
Mývatnssveit
17,1
Húsavík
15,9
Ásbyrgi
10,4
Siglufjörður
8,0
Hvammstangi
7,3
Vestfirðir
Þórshöfn 2,1 Ísafjörður
11,7
Hólmavík/Strandir
9,4
Hrafnseyri Látrabjarg Hornstrandir Flatey á Breiðafirði
4,9 4,1 3,6 1,6
Vesturland
Akranes/Borgarnes
23,7
Hvalfjörður
14,6
Stykkishólmur
14,1
Húsafell/Reykholt Snæfellsnesþjóðgarður Dalirnir
13,2 10,9 9,8
Heimild: MMR/Markaðs- og miðlarannsóknir. Könnun unnin fyrir Ferðamálastofu í janúar 2011.
FERÐALÖG ÍSLENDINGA 2011 Hvers konar ferðalög eru fyrirhuguð 2011? (%) Sumarbústaðaferð
56,8
Heimsókn til vina/ættingja
49,9
Ferð innanlands
Ferð með vinahópi/klúbbfélögum
33,8
Borgar-/bæjarferð
25,2
Útivistarferð
24,5
Skíðaferð
11,4
Íþróttaferð
10,3
Ferð v. vinnu/ráðstefnu
10,2
Menningar-/heilsu-/dekurferð Námsferð Annað
6,0 3,5 7,3
Ferð erlendis
Borgarferð
31,7
Sólarlandaferð
18,3
Vinnuferð Skíðaferð Annars konar ferð
Langflestir Íslendingar hafa einhver áform um ferðalög á árinu 2011. Þannig segjast 56,8% ætla fara í sumarbústaðaferð innanlands, 49,4% að heimsækja vini eða ættingja, 33,8% í ferð innanlands með vinahópi eða klúbbfélögum, 31,7% borgarferð erlendis, 25,2% borgar- eða bæjarferð innanlands og 24,5% útivistarferð innanlands, þ.m.t. gönguferðir, snjósleða eða jeppaferðir.
12,6 2,2 18,7
Heimild: MMR/Markaðs- og miðlarannsóknir. Könnun unnin fyrir Ferðamálastofu í janúar 2011.
19