Farmacevtski informator
Inovacii
Kan cer n a n O T e H n O L O G I Ja
Targetirana antikancerterapija
60
Pove}eto lekovi koi momentalno se koristat vo terapija na kancer ne pravat razlika pome|u normalna i kancer kletka, doveduvaj}idosistemskatoksi~nosti nesakaniefekti.Kakoposledica nasevoova,sistemskaaplikacija naovielekovi~estopredizvikuvanesakaniefektivodrugitkiva(pr.supresijanakoskenasrcevina, kardiomiopatija i nevrotoksi~nost),{topakjaograni~uva maksimalnodozvolenatadozakoja smee da se aplicira. Sprotivno, zaradi brzata eliminacija i distribucijavooddale~eniorganiitkivapotrebnaeadministracija na golemi koli~estva na aktivnakomponenta{tovoop{tone e ekonomi~no i ~esto e komplikuvano zaradi nespecifi~nata toksi~nost. Pr. Samo 1-10 delovi od 100.000 intravenski administrirani monoklonalni antitela stignuvaat do svoeto celnomestonadejstvuvawe. Nanotehnologijata nudi targetiranpristapkojmo`edaimdonesezna~ajnakoristnapacientite. Upotrebata na nano~esti~ki za isporaka i naso~uvawe na lekovi e edna od najva`nite klini~ki aplikacii na kancer nanotehnologijata. Za da se postigne pogolema efikasnost na lekot, potrebno e da se nadminat biolo{kitebarierikoijaspre~uvaatisporakataidasezgolemiselektivnostanasistemitezaisporaka. Osnovniot preduslov za da se postigne sevo ova e postoewe na nanovektoriilinosa~inaaktivnata komponenta. Nanotehnologijata poleka po~nuva da gi menuva goleminata i metodite na sistemitezaisporakanalekovi.
Efikasnosta na isporaka na aktivnata komponenta do razli~nidelovinatelotodirektnozavisi od goleminata na ~esti~kite. Isporakata na lekovi so pomo{ na nanostrukturi ima potencijal za zgolemuvawe na bioraspolo`livosta, podobruvawe na vremenskotoosloboduvawenaaktivnatakomponentainejzinopreciznonaso~uvawekonmestotona dejstvuvawe. Naaktivnitekomponentiime mnogu te{ko da stignat do nekoi celnimestavoorganizmotzaradi nekoianatomskistrukturikoigo onevozmo`uvaat nivnoto slobodno dvi`ewe kako {to se: krvnomozo~nata bariera, delovi na respiratorniot sistem i tesnite vrski me|u kletkite na epitelot nako`ata.Oviebarierimo`eda se nadminat so koristewe na nano~esti~kikakosisteminaisporaka. Courier i sorabotnicite poka`ale deka najgolema efikasnost za isporaka na aktivni komponenti vo respiratorniot sistem se postignuva so koristewe na~esti~kisodijametar<100nm. Druginau~nicipoka`aledekaapsorpcijata preku gastrointestinalniot trakt se zgolemuva koga ~esti~kitesesogoleminaodokolu 100 nm, a transdermalnata permeacijaenajgolemaza~esti~kisogoleminaod50nm. Za da se podobrat nesoodvetnitefizi~ko-hemiskisvojstvana aktivnatakomponentapotrebnoe taadasepovrzesonosa~idase dizajnira sistem za isporaka. Sistemotzaisporakamo`edago promeni farmakokinetskiot profil na aktivnata komponenta i da ja podobri penetracijata vo kletkite.Istotakanosa~otmo`e
da re{i problemi kako {to se: mala rastvorlivost, degradacija, brz klirens, nespecifi~na toksi~nost i nemo`nost za premin prekubiolo{kitebarieri.Zada bide soodveten, nosa~ot mora da bide biokompatibilen kako so procesite koi se odvivaat vo organizmot, taka i so aktivnata komponentakojatrebadaseispora~a. Zna~i, soodveten dizajn na sistem za isporaka mo`e da pridonese vo zgolemuvawe na terapevtskiotefekt,kakoivominimizacijananesakaniteefekti.
Pasiventargeting Pasivnoto naso~uvawe na nano~esti~ki kon mestoto na dejstvuvaweeovozmo`enozaradi nivnata unikatna golemina, nivnite povr{inski karakteristiki kako i osobinite na tumorskata vaskulatura.Ovieosobinitreba dabidatsoodvetnizadaovozmo`at {to podolg prestoj na nano~esti~kitevokrvotokot. Bogatata vaskularizacija vo brzoraste~kite kancerski tkiva rezultira so golema propustlivost,defektnaarhitekturaio{tetena limfati~na drena`a. Ovaa struktura ovozmo`uva EPR (enhancedpermeationandretention) – efekt na zgolemena permeacija i retencija, pri {to nano~esti~kite se akumuliraat na mestoto nakancerot(pr:lipozomi). Za da bide efikasen eden vakov mehanizam, goleminata i povr{inatananano~esti~kitemora dabidesoodvetnazadaseizbegne ~istewe od strana na retikuloendotelniot sistem. Maksimizirawenavremetonacirkulacija mo`edasepostignesooptimizi-