Extra kielce342

n n n największa beZpłAtnA gAZetA kielecka z programem tV n n n największa beZpłAtnA gAZetA kielecka z programem tV n n n największa beZpłAtnA gAZetA kielecka z programem tV n n n

www.facebook.com/TygodnikExtraKielce www.swietokrzyskie24.eu

łaziki marsjańskie w natarciu

KIELCE

u

CHĘCINY

u

MORAWICA

u

NOWINY i inne gminy

NR 342 ROK VII 28 SIERPNIA 2014 TEL. REDAKCJA (41) 344 66 55 l

l

l

Od 25 sierpnia egzamin na prawo jazdy będzie przebiegać na nowych zasadach, a wszystko za sprawą nowelizacji ustawy. nowa ustawa zezwala na korzystanie z samochodu instruktora przygotowującego kursanta.

Auto musi jednak być wyposażone w system umożliwiający nagrywanie egzaminu. Problem z wyczuciem sprzęgła i stres to - zdaniem pomysłodawców – dwa główne czynniki, utrudniające jazdę samochodem, w którym zdający siedzi pierwszy raz. Nowelizacja tego przepisu pozwoli na oszczędności szkołom jazdy. Te, wymieniały flotę za każdym razem, gdy nowe auta pojawiały się w WORD-zie.

Ważna zmiana dotyczy także egzaminu teoretycznego. Zdany raz – obowiązuje bezterminowo, a nie przez 6 miesięcy.

Co więcej, ustawa znosi obowiązek uczestnictwa w zajęciach teoretycznych prowadzonych w szkole jazdy. Przygotowanie do testów może odbywać się samodzielnie.

Od 24 sierpnia możemy poruszać się motocyklami o pojemności skokowej do 125 cm³ jeżeli posiadamy prawo jazdy kategorii B co najmniej od trzech lat. Dzięki ustawie rozpoczęły się również prace nad zmianami, dotyczącymi pytań egzaminacyjnych. Mają one zostać zweryfikowane i ogłoszone w połowie 2015 roku.

l

www.kielce.extrapolska.pl

No wy eg za min na pra wo jaz dy

Bę dzie ła twiej?

W nuMerZe Krówka w akcji

str. 2

Kielce się zbroją

str. 3

Czy jabłko leczy?

str. V

Miss Polski 2014

str. 8

reklama

reklama

Zapraszamy do salonu

POL-MOT Auto S.A. Kielce, ul. Krakowska 285 tel. 41 368 10 25

Więcej nA str. 6

Weronika Arendarska Finalistka Miss Ziemi Świętokrzyskiej 2010

2

28 sierpnia 2014

Krów ka opa tow ska w ak cji

Zna le Zi sko Wczo­raj­w­go­dzi­nach­po­po­łu­dnio­wych­dwaj­mło­dzi­miesz­kań­cy­miej­sco­wo­ści­Sta­wik,­w­trak­cie­grzy­bo­bra­nia­w­po­bli­skim­kom­plek­sie­le­śnym,­zna­leź­li­dwie­sko­ro­do­wa­ne skrzyn­ki­z­amu­ni­cją­strze­lec­ką,­po­cho­dzą­cą­praw­do­po­dob­nie­z­cza­sów II­Woj­ny­Świa­to­wej.­O­fak­cie­zo­stał po­wia­do­mio­ny­dy­żur­ny­skar­ży­skiej ko­men­dy­Po­li­cji­w­Skar­ży­sku­-Kam, któ­ry­skie­ro­wał­na­miej­sce­nie­eta­to­wą­gru­pę­roz­po­zna­nia­mi­ner­sko­-pi­ro­tech­nicz­ne­go.­Po­li­cjan­ci­prze­pro­wa­dzi­li­rów­nież­pe­ne­tra­cję­miej­sca zna­le­zie­nia­amu­ni­cji­nie­ujaw­nia­jąc żad­nych­in­nych­przed­mio­tów.­Amu­ni­cja­zo­sta­ła­za­bez­pie­czo­na­do­cza­su przy­jaz­du­pa­tro­lu­roz­mi­no­wa­nia­Woj­ska­Pol­skie­go.

31.08.2014 r. na rynku w Opatowie odbędzie się najsłodsza impreza w polsce – ii Święto Krówki Opatowskiej. impreza organizowana jest przez producenta opatowskich cukierków – Okręgową spółdzielnię Mleczarską w Krówka Opatowska to tradycyjny, regionalny wyrób produkowany w Opatowie od ponad 30 lat wg oryginalnej receptury z naturalnych produktów: mleka, cukru, syropu ziemniaczanego, tłuszczu roślinnego.

Najwyższa jakość i tradycja Krówki Opatowskiej potwierdzona została wielokrotnie certyfikatami i głównymi nagrodami na targach żywności. W 2011 r. Krówka Opatowska wpisana została na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Od 2012 r. Krówka Opatowska jest członkiem Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego.

Krówki Opatowskie to słodycze z długoletnią tradycją, znane w całej Polsce i posiadające wielu miłośników.

Impreza objęta została patronatem hono-

Za gi nio na Ko­mi­sa­riat­Po­li­cji­w­Straw­czy­nie­po­szu­ku­je za­gi­nio­ną­Ali­cję FOR­NAL­ur.­22 ma­ja­1945r; zam.­w­Kra­ko­wie­ul.­Ślicz­na 28/26.­Ko­bie­ta za­gi­nę­ła­19 sierp­nia­2014r.­w­miej­sco­wo­ści­Fry­szer­ka­gmi­na­Ło­pusz­no­po­wiat­kie­lec­ki.

Oko­ło­go­dzi­ny­15.00­wy­szła­z­do­mu­na grzy­by,­do­któ­re­go­do­chwi­li­obec­nej już­nie­po­wró­ci­ła.­Miej­sce­jej­po­by­tu jest­nie­zna­ne.

W­dniu­za­gi­nię­cia­ubra­na­by­ła­w­ko­szu­lę­z­dłu­gim­rę­ka­wem­ko­lo­ru­żół­te­go­w kra­tę,­dłu­gie­spodnie,­bu­ty­ty­pu­gu­mow­ce­ko­lo­ru­ja­sno­nie­bie­skie­go,­cza­pecz­ka­ty­pu­bejs­bo­lów­ka­ko­lo­ru­czer­wo­ne­go­z­żół­ty­mi­pło­mie­nia­mi.­Po­sia­da­ła­ze­so­bą­ko­szyk­wi­kli­no­wy­i­scy­zo­ryk.

Ry­so­pis­za­gi­nio­nej­to:­Wzrost­oko­ło 160­cm,­wa­ga­55­kg,­szczu­płej­bu­do­wy­cia­ła,­wło­sy­ko­lo­ru­kasz­ta­no­we­go do­ra­mion,­oczy­ko­lo­ru­zie­lo­ne­go Ko­mi­sa­riat­Po­li­cji­w­Straw­czy­nie­pro­si oso­by,­któ­re­zna­ją­miej­sce­po­by­tu­za­gi­nio­nej­lub­ją­wi­dzia­ły,­o­kon­takt oso­bi­sty­z­po­li­cjan­ta­mi­z­ko­mi­sa­ria­tu lub­naj­bliż­szą­jed­nost­ką­Po­li­cji,­bądź te­le­fo­nicz­nie­pod­nr­41/349-36-97,­a tak­że­ca­ło­do­bo­wo­pod­nu­me­rem alar­mo­wym­997­i­112.

Niezwykła zabawa z Cut The Rope w McDonald’s®!

15 sierpnia w McDonald’s® pojawiły się nowa seria zabawek w zestawach Happy Meal®. najmłodsi goście będą mają do wyboru osiem zabawek z serii cut the rope będących zarazem akcesoriami kuchennymi. przedmioty inspirowane popularną grą, dzięki swojej funkcjonalności pomogą zachęcić dzieci do jedzenia owoców.

McDonald’s przygotował nie lada gratkę dla najmłodszych miłośników kuchennych rewolucji. Dzięki ośmiu wyjątkowym i praktycznym zabawkom w zestawach Happy Meal dzieci będą

mogły nie tylko świetnie się bawić, ale także nauczyć regularnie jeść owoce w różnej postaci. Program ma za zadanie wspierać rodziców w uświadamianiu swoich pociech jak ważne w codziennej

rowym Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Adama Jarubasa.

W tym roku główną atrakcją będzie bicie rekordu w jedzeniu Krówki Opatowskiej, zakończone wspólnym zdjęciem ze sceny oraz tradycyjny już pokaz ręcznego krojenia i zawijania krówek. Bicie rekordu polegać ma na zgromadzeniu na opatowskim rynku jak największej liczby osób jedzących Krówki Opatowskie w jednym czasie. Każdy zarejestrowany uczestnik imprezy otrzyma cukierki, które o godz. 18.00 zostaną wspólnie skonsumowane. Całe wydarzenie zostanie uwiecznione na wspólnej fotografii.

Na scenie pojawi się Krówka Opatowska, której dzieci w jednym z konkursów nadawać będą imię.Po rozstrzygnięciu konkursu odbędzie się uroczysty chrzest Krówki Opatowskiej.

W tym roku Krówka Opatowska gościć będzie Koziołka Matołka z Europejskiego Centrum Bajki w Pacanowie. Bohaterka Święta wraz ze swoim gościem zatańczą razem na scenie, a potem zaproszą wszystkie dzieci do Strefy Bajkowej Krówki Opatowskiej.

lody – można do niej wlać sok owoco-

wy, który po włożeniu do zamrażarki zamieni się w lody. Gdy się rozpuszczą zdrowy owocowy sok z lodów będzie można wypić za pomocą słomki.

Wyciskarka do soków Om nom

diecie są owoce, a także zachęcić je do wspólnej zabawy w kuchni.

Dodatkowo w restauracjach McDonald’s najmłodsi goście przy zamówieniu zestawu Happy Meal Cut The Rope będą dostawać drukowane gry oraz balony. Zabawki i inne akcesoria będą dostępne aż do wyczerpania zapasów.

Pomysł na zabawę z owocami powstał we współpracy z twórcami popularnej aplikacji Cut the Rope. Głównym zadaniem gracza jest nakarmienie zielonego stworka słodyczami. Wersję gry Cut The Rope „Hungry for Fruit”, w której Om Nom je owoce można pobrać ze strony www.happystudio.pl.

Wersja aplikacji jest dostępna na telefony smartphone i tablety.

– pomoże dzieciom w samodzielnym wyciskaniu soku z owoców do specjalnego kubeczka. łyżka Om nom do melona – dzięki tej łyżeczce zjedzenie zdrowego melona będzie o wiele prostsze.

Zabawny widelec Om nom – interaktywny widelec z mrugającą postacią Om Nom pomoże maluchom jeść kawałki owoców.

Owocowa wykałaczka Om nom

– wykałaczka, na którą można nabić kawałki owoców pomoże w sprawnym jedzeniu zdrowych smakołyków.

Forma Om nom do krojenia banana – Om Nom pomoże dzieciom

pokroić banana.

Zabawki dostępne w zestawach Happy Meal to: podwójna foremka Om nom na lody – wraz ze 10 000 SZT. ADRES REDAKCJI 25-310­Kielce­ ul.­T.­Kościuszki­11­p.­121 NAKŁAD

DYREKTOR – REDAKTOR NACZELNY Zbigniew­Lisowski­ tel.­692­250­180­ e-mail:­e.media@wp.pl BIURO REKLAM I OGŁOSZEŃ extra-kielce@extra-media.pl 41­344­66­55­/­692­250­180­

stworkiem Om Nom pociechy będą mogły przyrządzić pyszne lody z soku owocowego. pojemnik Om nom na owoce – pojemnik w kształ-

cie potworka będzie nie tylko świetnym sposobem na przechowanie owoców w domu, ale także na zabieranie ich do szkoły.

Foremka Om nom na

Druk:­PolskaPresse­Sp.­z­o.o.,­Warszawa Re­dak­cja­nie­od­po­wia­da­za­treść­za­miesz­czo­nych­ re­klam­i­ogło­szeń.­Re­dak­cja­za­strze­ga­so­bie­pra­wo­ do­skra­ca­nia­na­de­sła­nych­tek­stów.

Zapraszamy na fanpage McDonald’s polska https://www.facebook.com/ i www.mcdonalds.pl

ile zabawek Om nom jest dostępnych w zestawach „Happy Meal”?

Wśród osób, które prześlą prawidłową odpowiedz sms-em na nr. telefonu: 692 250 180 zostaną rozlosowane zabawki Om.

www.kielce.extrapolska.pl

Kielce się zbroją Międzynarodowe targi przemysłu Obronnego już niebawem w targach Kielce

Od 1 do 4 września 2014 roku w Targach Kielce odbędzie się XXII edycja prestiżowych targów przemysłu obronnego. Na Salonie spodziewana jest wizyta premiera RP Donalda Tuska; obecność potwierdził Minister Obrony Narodowej RP Tomasz Siemoniak oraz Minister Obrony Narodowej

Republiki Francuskiej oraz 37 oficjalnych delegacji zagranicznych. Równolegle z MSPO odbędzie się XX edycja targów Międzynarodowych Targów Logistycznych LOGISTYKA. Wzrok całego świata przez cztery dni skierowany będzie na kielecki ośrodek wystawienniczo- kongresowy. sa lon ViP - ów MSPO to najważniejsze wydarzenie branży zbrojeniowej w Europie i trzecie co do wielkości po Paryżu i Londynie na Starym Kontynencie. Jest

to jedyna impreza tego sektora w Polsce, która co roku przyciąga do Kielc kilkanaście tysięcy gości z całego świata. Wśród nich znajdują się głowy państw, oficjalne delegacje, w tym przedstawiciele ambasad, ministerstw obrony, wyższych sztabów armii oraz resortów obrony zarówno z Polski jak i zagranicy. Wystawa po raz kolejny objęta jest Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.

Tegoroczny MSPO to niemal 500 firm z 27 krajów całego świata. W Kielcach zadebiutuje także Polska Grupa Zbrojeniowa – w jednej z hal wystawienniczych zaprezentuje się 20 firm i 8 instytucji skonsolidowanych w PGZ. Po raz pierwszy także na targach przemysłu obronnego pojawi się Ukroboronprom – ukraiński koncern lotniczo – zbrojeniowy.

samobadanie piersi oraz ustawić przypomnienie w wybranym przez użytkowniczkę dniu cyklu. Wystarczy, że w MOIM PROFILU wpisze się długość cyklu i datę ostatniej miesiączki oraz wskaże znanego Polaka, który przypomni o samobadaniu.

A jest w kim wybierać, bo do regularnego badania piersi zachęcał już Przemysław Saleta, Maciej Jachowski, Rado-

Choć niektórzy kandydaci rozpoczęli już swoją kampanię wyborczą, oficjalnie rozpocznie się ona 27 sierpnia. Zanim poznamy nazwiska kandydatów, które znajdą się na listach wyborczych, partie polityczne, koalicje, stowarzyszenia i grupy wyborców mają obowiązek zarejestrowania komitetów wyborczych. Termin zgłaszania komitetów Państwowej Komisji Wyborczej lub właściwemu komisarzowi wyborczemu (jeśli komitet będzie wystawiał kandydatów tylko w jednym województwie) mija 7 września.

Po zarejestrowaniu komitetów przez PKW ich sztaby wyborcze mają czas do 6 października na przedstawienie listy kandydatów i zebranie wśród mieszkańców danego okręgu kolejnych podpisów poparcia pod listą z konkretnymi nazwiskami startujących (od 25 do 3000 podpisów).

W tych wyborach po raz pierwszy radni gmin będą wybierani w okręgach jednomandatowych – komitety nie wystawią list, tylko jednego kandydata na okręg.

Ważne jest, by przed dniem wyborów upewnić się, w jakim okręgu się głosuje i gdzie jest lokal wyborczy (na stronie Państwowej Komisji Wyborczej) zostanie uruchomiona wyszukiwarka, gdyż następstwem powstania okręgów jednomandatowych była często zmiana ich obszarów.

W wyborach do rad powiatów i sejmików, a także w Warszawie i innych miastach na prawach powiatu wybieramy radnych w systemie proporcjonalnym.

-----------------------------------------------------------ceny biletów wstępu tylko dla osób pow. 18 roku życia. Wymagana rejestracja przy zakupie biletu.)

•normalny: 75 zł •normalny z katalogiem (książka + cD): 100 zł

„piękny biust to zdrowy biust” i po raz kolejny przypomina o tym kampania „rak. to się leczy!”, w ramach której w ubiegłym roku powstała bezpłatna aplikacja do samobadania piersi piersibadacze. W tym roku, poza nową wersją aplikacji, ruszył konkurs na nowych piersibadaczy, którzy mogą wygrać udział w aplikacji u boku gwiazd oraz atrakcyjne nagrody.

o aPli k a c ji Nowa wersja aplikacji pomaga kobietom określić m.in. optymalny czas na

27 sierpnia – oficjalny start kampanii wyborczej

sa lon no wo ści Na Salon kilkaset firm z całego świata przywozi najnowocześniejszy sprzęt i rozwiązania technologiczne stosowane w przemyśle obronnym. W targach zobaczyć będzie można między innymi pięć śmigłowców zgłoszonych do przetargu na zakup 70 śmigłowców wielozadaniowych dla Sił Zbrojnych. Przetarg na helikoptery wsparcia, nazywany transakcją dekady, jest wyceniany na niebagatelną kwotę 8 mld zł. O polskie zamówienie na helikoptery wielozadaniowe walczą największe zachodnie koncerny śmigłowcowe Sikorsky Aircraft z Ameryki, francusko- niemiecki Airbus Helicopters oraz AgustaWestland, łącząca siły włoskie i francuskie. Śmigłowce zaczną pojawiać się na terenie targowym już 27 sierpnia wieczorem.

Zo stań Pier si Ba da czem!

Po k aż swój dar PrZe ko ny wa nia!

PiersiBadaczem może zostać każdy mężczyzna, który używając swojego wdzięku, z pomysłem i humorem przekona organizatorów akcji oraz internautów, że to właśnie on będzie najlepszym PiersiBadaczem, czyli instruktorem samobadania piersi, i jej najlepszym ambasadorem. Zainteresowane osoby do 21 sierpnia muszą przesłać krótki filmik.

Szczegóły konkursu można znaleźć na stronie www.piersibadacze.pl.

Zanim nastąpi wybór, najlepsze filmy wyselekcjonowane przez Jury zostaną poddane głosowaniu internautów, którzy wybiorą jednego faworyta, a Jury wybierze drugiego ambasadora akcji.

Wszystko będzie miało miejsce w dniach 23-29 sierpnia. Oficjalne ogłoszenie wyników zaplanowano na 30 sierpnia br.

3

premier zarządził wybory samorządowe. 16 listopada zagłosujemy na radnych gminnych, powiatowych i wojewódzkich oraz włodarzy naszych miejscowości. Druga tura wyborów jest zaplanowana na 30 listopada.

sław Majdan, Tomasz Puzon i Jacek Stachurski! Teraz do grona dotychczasowych instruktorów dołączył aktor Tomasz Ciachorowski oraz piosenkarz Rafał Brzozowski. Ale PiersiBadacze to także możliwość kontrolowania swojej wagi i współczynnika BMI, co sprawdza się w zakładce MONITORUJ WAGĘ. W aplikacji można też znaleźć zbiór informacji i zasad związanych z profilaktyką nowotworów – wystarczy wybrać swoją grupę wiekową, by przypomnieć sobie, jakie badania i z jaką częstotliwością są zalecane kobietom w naszej grupie wiekowej.

Poprzez aplikację chcemy wśród Polek propagować ideę regularnego samobadania piersi, które jest pierwszym krokiem do tego, by kobiety zaczęły myśleć o swoim zdrowiu – mówi Alicja Zakrzewska, rzecznik kampanii „Rak. To się leczy!”.

Samobadanie piersi to najprostsza metoda, przy pomocy której kobieta jest w stanie skontrolować stan swoje zdrowia. Dzięki niemu Polki mogą wykryć ewentualne zmiany na etapie, który pozwala na skuteczne przeciwdziałanie im, czyli zrobić rakowi wspak – podkreśla Marta Maszewska-Danielewicz, Dyrektor Zespołu Komunikacji z Klientem ING Życie. * PiersiBadacze to inicjatywa organizatorów kampanii „Rak. To się leczy!” oraz ING Życie, Partnera Strategicznego akcji. Wsparły ją m.in. firmy Pharmaceris, Nestle Health Science oraz Adrian Fabryka Rajstop. Partnerem wykonawczym jest Stermedia.

16 listopada zagłosujemy osobiście w miejscu naszego stałego zamieszkania.

Nie ma możliwości głosowania poza miejscem zamieszkania – w innej gminie, za granicą lub na statku morskim. Jest to zasada stosowana wyłącznie w wyborach samorządowych. Obywatele głosują na władze miejscowości, w której mieszkają, pracują, uczą się. źródło: www.mamprawowiedziec.pl

26-30 sierpnia w Centrum Kulturowo – Archeologicznego w Nowej Słupi odbywają się 11 Międzynarodowe Warsztaty Hutnicze pod nazwą: 11. internAtiOnAL irOn sMeLting DAYs. To okazja to poznania wielu technik wytapiania żelaza w piecach jednorazowego użytku.

Na terenie ośrodka turystycznego w Nowej Słupi około 15 ekip z Niemiec, Austrii, Holandii i Polski zaprezentuje budowę pradawnych pieców hutniczych przeprowadzając eksperymentalne próby procesu uzyskiwania żelaza z dostępnych rud. gminny Ośrodek Kultury w nowej słupi tel. 41 31 77 604

4

28 sierpnia 2014

… dla rozwoju Województwa Âwi´tokrzyskiego...

Inwestycje w Inwestycje w naukę opłacają się zawsze naukę opłacają się zawsze kroje geologiczne spotykane w Górach Świętokrzyskich. Całość przedsięwzięcia opiewa na kwotę 18 mln zł, z czego 15,3 mln zł pochodzi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego.

Atutem tego miejsca jest również położenie – tuż przy drodze krajowej nr 7 Warszawa – Kraków, która w najbliższych latach zostanie przebudowana do parametrów trasy ekspresowej.

Pre hi sto ria i no wo cZe sność Zacznijmy od geologicznej prehistorii. To, że region świętokrzyski ma w swoich granicach jedne z najstarszych gór Europy wiedzą chyba wszyscy. Ktoś może powiedzieć „i co z tego mamy?”- poza przeświadczeniem o wyjątkowości naszej małej ojczyzny i krajobrazami, którymi cieszymy oczy podczas nawet najkrótszego wypadu za miasto. Mało kto wie, że od kilkudziesięciu lat, na Kielecczyznę w ramach ćwiczeń musi przyjechać każdy student geologii Uniwersytetu Warszawskiego, by na własne oczy zobaczyć liczące kilkaset milionów lat warstwy skalne i je przebadać. Drugiego takiego miejsca, próżno szukać w Polsce, a nawet u naszych sąsiadów – twierdzą geolodzy i przyjeżdżają właśnie do nas. Do tej pory korzystali z bazy noclegowej w Bocheńcu niedaleko Małogoszcza. Niestety dość starej i wysłużonej. Zbyt wyeksploatowanej by do wspólnych zajęć zaprosić studentów z innych ośrodków naukowych np. z Europy Zachodniej. Tymczasem jak napisano na stronie internetowej Uniwersytetu Warszawskiego „Góry Świętokrzyskie stanowią wymarzony poligon badawczy i dydaktyczny dla geologów z całego świata.”

Z tej szansy już niebawem będzie można skorzystać. Dzięki środkom z Regionalnego Programu Operacyjnego pod Chęcinami powstaje Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej. Wiosną ruszyły prace budowlane kompleksu pięciu budynków, które w 90 procentach będą zasilane ze źródeł „zielonej” czyli

Fot.­An­na­Benicewicz-Miazga­ABMprojekt/CKfoto.pl

rozwój innowacji oraz wspieranie działalności dydaktycznej i badawczej szkół wyższych oraz placówek sektora „badania i rozwój” to jedno z najważniejszych działań wykorzystujących unijne środki w latach 2007-2013 w ramach regionalnego programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego. Każda złotówka zainwestowana w te obszary jest impulsem do rozwoju całego regionu w przyszłości.

Oczywiście nie ma tu przypadkowości. szansę na sukces mają jedynie najlepiej przygotowane inwestycje wykorzystujące to co w regionie najlepsze.

Podzamcze Chęcińskie

odnawialnej energii – z jednej strony ciepła ziemi, z drugiej zaś promieni słonecznych. Jak napisano na stronie Wydziału Geologii UW – „centrum spełniać będzie uzupełniające się funkcje: dydaktyczną, badawczo-rozwojową, konferencyjną oraz pobytową. W budynku głównym usytuowana została sala audytoryjna oraz zaplecze socjalne (stołówka, recepcja). W budynku laboratoryjnym znajdować się będą pracownie dydaktyczne i laboratoria, m in. chemiczne, mikroskopowe, komputerowe, geofizyczne, kartowania geologicznego i hydrogeologiczne. Trzy pozostałe – to budynki hotelowe – na potrzeby kursów terenowych oraz jako zaplecze dla organizowanych konferencji. Łącznie Centrum dysponować będzie ok. 6500 m kwadratowych klimatyzowanej powierzchni, 300 miejscami konferencyjnymi (240 miejsc

ECEG Uniwersytetu Warszawskiego, projekt pracowni WXCA

w sali głównej i 60 w sali kameralnej) oraz 170 miejscami hotelowymi. Mamy nadzieję, że stanie się również centrum konferencyjnym dla całego Uniwersytetu Warszawskiego” – napisano na stronach uczelni. sZcZe gól ne miej sce Całość powstanie w szczególnym miejscu dla wszystkich badaczy dziejów ziemi.

Dokładnie między Korzeckiem a górą Rzepką, gdzie na początku lat osiemdziesiątych XX wieku utworzono liczący 9 hektarów rezerwat przyrody nieożywionej, a dokładnie wychodnie skał dewońskich oraz ślady górnictwa kruszcowego.

Całkowita wartość budowy tej wyjątkowej jednostki badawczej to 32,4 mln zł, z czego ponad 26 mln zł będzie pochodziło z dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013.

Już wiadomo, że projektem zainteresowane są nie tylko uczelnie z Europy ale także z innych kontynentów. To dowód na to, że warto wykorzystać wyjątkową geologiczną przeszłość naszego regionu. To nie tylko prestiż, ale także kolejny impuls do promocji regionu oraz zwiększenia ruchu turystycznego.

Po Pierw sZe na uka, Po dru gie roZ wój Oprócz inwestycji w naukę, bardzo ważne dla rozwoju gospodarki jest wspieranie badań i rozwoju. Trudno wyobrazić sobie dzisiejszy postęp w technice, informatyce czy medycynie bez wcześniejszych długotrwałych badań

w nowoczesnych centrach badawczo-rozwojowych. To, że w latach 80-tych i 90-tych, ten postęp rodził się głównie w USA, Europie Zachodniej, Japonii czy Korei wynika z faktu, że tamte kraje już wcześniej zainwestowały właśnie w tego typu ośrodki.

Na południe od stolicy regionu w Podzamczu Chęcińskim, przed trzema laty, przy udziale środków z RPOWŚ, powstało Regionalne Centrum Naukowo-Technologiczne, które – najprościej mówiąc – ma łączyć biznes z nauką. Dla uzupełnienia oferty tego miejsca powstaje właśnie szczególny kompleks, który obok Centrum Nauki „Kopernik” w Warszawie oraz gdyńskiego Centrum Eksperymentów będzie miejscem w którym przez doświadczenia i zabawę będzie można poznać tajemnice wielu dziedzin nauki. Już niebawem, bo 5 września po raz pierwszy otworzy swe drzwi dla zwiedzających.

To wyjątkowa okazja nie tylko dla pogłębienia wiedzy, ale także zachęcenia młodych zwiedzających do zainteresowania się nauką i techniką.

Na prawie 4 tysiącach metrów kwadratowych powierzchni zainstalowane zostaną najnowocześniejsze urządzenia oraz eksponaty dydaktyczne całego świata.

Supernowoczesny i co ważne, ekologiczny obiekt zwieńczony jest zielonym dachem. Stanowi on nie tylko swego rodzaju bufor cieplny dla obiektu, ale będzie również, dzięki wytyczonym na dachu alejkom, miejscem spacerów Uzupełnieniem zielonej architektury jest ekologiczna fasada naśladująca prze-

miej sce PrZy sZło ści Już niebawem Regionalne Centrum Naukowo-Technologiczne znajdzie się na ustach całego naukowego świata. Wraz z uroczystym otwarciem we wrześniu przeprowadzona zostanie tam pierwsza europejska edycja konkursu dla konstruktorów łazików marsjańskich „European Rover Challenge 2014”. Umowę w sprawie organizacji międzynarodowego turnieju podpisano już w lutym br. Przyciągnięcie, tak dużej i prestiżowej imprezy jest niezaprzeczalnym dowodem na to, że Centrum w Podzamczu to szczególne i ważne miejsce na gospodarczej mapie województwa świętokrzyskiego.

kaZimierZ kotowski, cZłonek ZarZądu wojewódZtwa świętokrZyskiego – Inwestycje Regionalnego Centrum Naukowo -Technologicznego w Podzamczu Chęcińskim i Uniwersytetu Warszawskiego są doskonałym przykładem, że środki unijne potrafimy wykorzystać na nowatorskie i nieszablonowe projekty. Jestem przekonany, że Centrum Nauki Leonardo Da Vinci, które będziemy otwierać niebawem, stanie się miejscem, do którego z chęcią wracać będą całe rodziny. Powodem do dumy będzie również powstające pod Chęcinami Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej. Centrum budowane jest w miejscu często odwiedzanym przez geologów oraz studentów w ramach praktyk czy badań naukowych. Kompleks złożony z pięciu, nowoczesnych budynków zapewni im świetne warunki do prowadzenia prac. Mając możliwość wspierania nowych przedsięwzięć funduszami unijnymi, potrafiliśmy przygotować zadania, które swoim charakterem i innowacyjnością wybiegają w przyszłość. Pokazują one, że możemy w naszym regionie tworzyć placówki zdolne przyciągać gości nie tylko z całego kraju ale również z zagranicy.

Publikacja jest współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007–2013.

IV

28 sierpnia 2014

www.kielce.extrapolska.pl

V

czy jabłko leczy?

Jabł ko nie jed no ma imię

Wraz z końcem lata, porzucamy wakacyjne, egzotyczne jadłospisy i wracamy do dobrze znanych nam smaków. szczególnie do owoców z rodzimych polskich sadów. Wśród nich znajduje się jeden faworyt – jabłko. czasem jednak zapominamy, że ten kulisty owoc, o soczystym i chrupiącym wnętrzu, potrafi niejednokrotnie zaskoczyć w kuchni.

owoc Za k a Z a ny?

Na całym świecie istnieje ponad 7,5 tysiąca odmian jabłek, ale tylko ok. 100 z nich trafia na sklepowe półki. Co ciekawe, Polska jest jednym ze światowych liderów produkcji. Rocznie sprzedajemy ich niemal 3 miliony ton, a wyprzedzają nas tylko Chiny i USA. Jabłko jest jednocześnie jednym z najsilniej zakorzenionych owoców w kulturze europejskiej i już od mitycznych czasów stanowi symbol nieśmiertelności, zdrowia, urodzaju i dostatku. I choć wielu kojarzy je również z biblijną przypowieścią, niewiele ma wspólnego z owocem zakazanym.

200 gram Zdro wia Popularne angielskie przysłowie mówi: zjedz jedno jabłko dziennie, a lekarz nie będzie ci wcale potrzebny. Co ważne, dietetycy to potwierdzają!

Jabłka zawierają dużą ilość witaminy C, a także B, A, E, D i K. Są również bogate w potas oraz inne minerały. Zawierają także pektyny, które pomagają oczyszczać organizm z substancji trujących oraz dużą ilość błonnika. Oczywiście zawartość tych składników zmienia się w zależności od odmiany jabłek i sposobu ich przygotowania. Można jednak z całą pewnością stwierdzić, że jabłka wzmacniają

nasze serce, odporność, układ nerwowy oraz pomagają w trawieniu. Dlatego ciężko się dziwić, że zwrot „rumiany jak jabłko” od setek lat funkcjonuje w naszym języku, jako określenie osoby będącej okazem zdrowia. jabł ko wa róż no rod ność w kuch ni Jabłka można spożywać i przygotowywać na wiele sposobów. Na „świeżo” ze skórką lub bez, posiekane, starte zmiksowane, ugotowane, upieczone, wyciskane czy też suszone. Możliwości jest wiele. Dla jesiennego menu ważne jest jednak przede wszystkim to, że są one doskonałym dodatkiem do wielu dań. Prócz sięgania po oczywiste przepisy jak sałatki owocowe, warto wyszukać recepturę na inne desery, mięsa czy sosy z jabłkowym akcentem. Nie można także zapomnieć o świeżych sokach jabłkowych, które w przeciwieństwie do kupnych zawierają mnóstwu wartościowych składników.

Warto zwrócić uwagę, że tego lata swój renesans przeżyło bąbelkowe zastosowanie jabłek.

Polacy po latach ponownie odkryli cydr- nisko procentowy napój produkowany z dojrzałych jabłek o orzeźwiającym smaku. – Cydr to napój powstały w wyniku naturalnego procesu fermentacji soku z jabłek. Ze względu na surowiec, z którego powstaje nie zawiera glutenu, polecany jest więc jako alternatywa dla piw smakowych – tłumaczy Aneta Trojak, biotechnolog Cydru Dobrońskiego. – Intensywny owocowy smak i zbilansowane nasycenie dwutlenkiem węgla sprawiają, że cydr gasi pragnienie, nie powodując przy tym uczucia przepełnienia– dodaje. Co jednak ważniejsze, jest także świetnym dodatkiem do różnego rodzaju potraw.

Rodzicu czy wiesz jak zabezpieczyć telefon swojego dziecka?

W dzisiejszych czasach, co trzecie dziecko w wieku szkolnym ma dostęp do telefonu komórkowego. Wyposażamy w nie nasze pociechy, aby mieć z nimi kontakt i móc czuwać nad ich bezpieczeństwem. niestety dzieci bardzo często gubią swoje telefony. podpowiadamy jak w prosty i niedrogi sposób zabezpieczyć telefon przed ewentualnym zgubieniem bądź kradzieżą.

Nasze dzieci są dla nas najważniejsze, dlatego też w trosce o ich bezpieczeństwo, coraz częściej powierzamy im telefon komórkowy. Na rynku dostępnych jest bardzo wiele modeli, a ich ceny kształtują się od kilkudziesięciu do nawet kilku tysięcy złotych. Zwykle nasze pociechy traktują telefon, jak gadżet, a nawet zabawkę.

Jeśli chcemy być w stałym kontakcie z dzieckiem, warto zdecydować się na zakup solidnego aparatu, który nie ulegnie uszkodzeniu podczas upadku, ale także będzie niezbyt drogi i nie wzbudzi zainteresowania złodzieja.

Nieograniczona możliwość kontaktu z dzieckiem za pośrednictwem telefonu od dawna nie jest już luksusem. Ce-

nimy go szczególnie, kiedy nasze pociechy wybierają się na wycieczkę szkolną, wakacyjny obóz bądź same wracają ze szkoły do domu. Dynamiczny charakter dzieci podczas zabawy bądź w trakcie

wakacyjnego roztargnienia jest niestety częstą przyczyną utraty komórki. Jest to także duży problem dla rodziców, którzy automatycznie tracą kontakt z dzieckiem, a także są po raz kolejny narażeni na szkody finansowe, szczególnie, jeśli telefon posiadał kartę SIM na abonament. Warto więc poznać dostępne na rynku zabezpieczenia, które w takiej sy-

de se ro we in sPi ra c je Choć wśród wypieków króluje oczywiście tradycyjna polska szarlotka, coraz częściej pojawia się w nieszablonowych wydaniach. Na popularności zyskują także jabłkowe kremy, sorbety, tarty i serniki, w których jabłka łączy się nie tylko z cynamonem, ale też dającym słodki posmak karmelem.

Warto pamiętać, że do jabłkowych deserów najlepsze są odmiany słodkie i twarde, jak gala lub rubin, których smak najlepiej skomponuje się z brązowym cukrem. do Peł nie nie sma ku mię sa Jabłka stanowią świetny dodatek do różnego typu mięs. Doskonale komponują się z wieprzowiną lub drobiem, ale i z rybami. Inspiracją do wypróbowania takiego połączenia mogą być przepisy na polędwiczki wieprzowe zasmażane z jabłkami i octem jabłkowym czy na też. Łososia z suszonymi jabłkami Obowiązkową pozycją w jesiennym menu są jednak przepisy na kurczaka lub kaczkę z jabłkowymi akcentami. Najlepiej pasują do nich odmiany o wyraźnym kwaśnym posmaku, np. boskoop, czyli niezastąpiona szara reneta.

Jesień jest okresem, w którym bogata oferta polskich jabłek pozwala odkryć nam na nowo głębię smaku i różnorodność możliwości wykorzystania tego owocu. Efekty smakowe mogą zaskoczyć niejedno podniebienie!

tuacji pozwolą szybko odnaleźć, a także zablokować telefon.

Jednym z nich jest usługa mySafety Bezpieczny Telefon w wersji dla dzieci oraz młodzieży, która umożliwia natychmiastowe zablokowanie karty SIM oraz samego urządzenia poprzez unikalny numer IMEI telefonu. W przypadku zagubienia przez dziecko telefonu, wystarczy zadzwonić z innego aparatu na całodobowy, bezpłatny numer alarmowy i zgłosić zdarzenie, a firma zablokuje kartę oraz telefon. Umieszony na obudowie telefonu hologram umożliwi szybkie jego odzyskanie. Hologram zawiera bowiem precyzyjną informację dla znalazcy, który za pomoc w odnalezieniu aparatu otrzyma od mySafety nagrodę pieniężną. Znacznie zwiększa to chęć podjęcia działań zmierzających do zwrotu telefonu. Tego typu zabezpieczenie współpracuje z każdym typem aparatu, niezależnie od jego modelu, roku produkcji czy funkcji, jakie posiada. Sprawdzi się więc zarówno w przypadku tradycyjnego telefonu komórkowego jak i nowoczesnego smartfona. Usługa może być rozszerzona o aplikację lokalizująco-blokującą, dzięki której w sposób całkowicie zdalny możemy zablokować, a także geookalizować telefon lub tablet na stronie internetowej usługodawcy.

Dobrym pomysłem na dodatkowe wykorzystanie aplikacji lokalizująco-blokującej jest możliwość szybkiego zlokalizowania dziecka, dzięki czemu możemy się dowiedzieć gdzie aktualnie przebywa, co dodatkowo zwiększa jego bezpieczeństwo i nasz rodzicielski spokój.

Zarząd transportu Miejskiego w Kielcach informuje, że od dnia 01.09.2014r. na liniach nr 30 i 34 przywrócone zostaną rozkłady (w dni robocze) obowiązujące przed wakacjami oraz uruchomione zostaną dwie nowe linie komunikacji miejskiej nr 41 i 42.

Autobusy na linii nr 41 bę­dą­kur­so­wać­tyl­ko w dni­ro­bo­cze­na tra­sie:­Bu­ków­ka­– Wrzo­so­wa – J.­Po­pie­łusz­ki­– Tar­now­ska­– Źró­dło­wa­– San­do­mier­ska­– Ce­dzy­na – Ra­dlin­– Gór­no­– Kraj­no Par­ce­le­– Kraj­no­Za­gó­rze.­Przy­sta­nek­koń­co­wy i po­cząt­ko­wy­znaj­do­wał­się­bę­dzie­na te­re­nie par­kin­gu­„Par­ku­Roz­ryw­ki­i Mi­nia­tur­– Sa­bat Kraj­no”.­Tra­sa­po­wrot­na w od­wrot­nej­ko­lej­no­ści.­ Autobusy na linii nr 42 bę­dą­kur­so­wać­tyl­ko w dni­ro­bo­cze­na tra­sie:­Bpa­Cz.­Kacz­mar­ka – Kra­kow­ska­– Ar­mii­Kra­jo­wej­– Żyt­nia­– Ogro­do­wa­– Se­mi­na­ryj­ska­– Tar­now­ska­– J.­Po­pie­łusz­ki­– Ście­gien­ne­go­– Bil­cza­– Mo­ra­wi­ca­–Obi­ce­ul.

Kie­lec­ka­– Obi­ce­ul.­Szkol­na – Obi­ce­ul.­Spa­ce­ro­wa.­Przy­sta­nek­koń­co­wy­i po­cząt­ko­wy­znaj­do­wał­się­bę­dzie­na przy­stan­ku­przy skrzy­żo­wa­niu ul.­Sło­necz­nej­i Spa­ce­ro­wej.­ Tra­sa­po­wrot­na:­Obi­ce­ul.­Sło­necz­na – Obi­ce­ul.

Kie­lec­ka­–Mo­ra­wi­ca­–Bil­cza­– Ście­gien­ne­go­– J. Po­pie­łusz­ki­– Tar­now­ska­– Se­mi­na­ryj­ska­– Ogro­do­wa­– Bpa­Cz.­Kacz­mar­ka.­ 30.08.2014r. zostaną wprowadzone zmiany w godzinach kursowania autobusów na linii nr 17.

P O L E C A M Y Dom nad brze giem oce anu (Ur szu la Jak sik) premiera: 27.08.2014 r.

poruszająca historia o przełamy waniu własnych granic, miłości i pokonywaniu lęku.

Magda i Konrad są małżeństwem. On jest człowiekiem sukcesu, robi karierę, świetnie zarabia, podróżuje i realizuje własne ambicje. Ona z oddaniem zajmuje się domem, żyjąc dla syna i chorej córki. Oboje nie wyobrażają sobie, że może być inaczej.

Co musi się wydarzyć, by Konrad zrozumiał, czym jest rodzina, od której ucieka?

Czy Magda da sobie prawo do realizacji własnych marzeń?

Dom nad brzegiem oceanu to doskonale napisana powieść o tym, że czasem życie doprowadza nas do punktu, w którym role muszą nagle się odwrócić…

www.ksiegarnia.pascal.pl

www.kielce.extrapolska.pl

5

6

28 sierpnia 2014

Ła zi ki mar sjań skie w na tar ciu

european rover challenge 2014 odbędą się 5-7 września w podzamczu k. chęcin . imprezie towarzyszyć będzie konferencja z udziałem światowej klasy ekspertów ds. kosmosu oraz piknik naukowy. gospodarzem wydarzenia będzie Województwo Świętokrzyskie.

Organizację ERC 2014 w Polsce potwierdzono już jesienią ubiegłego roku na międzynarodowej konferencji kosmicznej w Paryżu a szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej www.roverchallenge.eu Równocześnie z zawodami odbędzie się międzynarodowa konferencja „Człowiek w Kosmosie” organizowana przez Mars Society. W ramach Pikniku Naukowego w specjalnie przygotowanych namiotach będzie można zobaczyć pokazy i eksperymenty dostosowane do wieku i zainteresowań zgromadzonej publiczności. – mówi Mateusz Józefowicz, prezes Mars Society Polska, organizator zawodów.

Do rywalizacji w zawodach analogów łazików marsjańskich staną drużyny złożone ze studentów, absolwentów oraz pracowników uczelni. Czekać na nich będą cztery konkurencje symulujące eksplorację Marsa: naukowa polegająca na pobraniu próbek z podłoża i znalezieniu „życia”, terenowa oparta na nawigacji wyłącznie za pomocą systemu GPS oraz dwie inżynierskie związane z obsługą i naprawą urządzeń. Wszystkie zadania wykonywane będą zdalnie, bez kontaktu wzrokowego z robotami.

Organizatorem wydarzenia jest Mars Society Polska, we współpracy z firmą Planet PR, Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego, Regionalnym Centrum Naukowo-Technologicznym w Podzamczu k. Chęcin, ABM Space Education oraz Austriackim Forum Kosmicznym. żródło: świętokrzyskie.travel

Co się dzie je gdy nie wy mie nia my ole ju w sil ni ku?

Zacznijmy od tego, po co nam olej w silniku. powiecie, że potrzebny jest do smarowania ruchomych elementów. Ok, ale to tylko część jego zadań.

Za co jeszcze odpowiedzialny jest olej? przede wszystkim za chłodzenie silnika. stąd w silnikach można odnaleźć wymienniki ciepła olej-ciecz i chłodnicę oleju. Z tego względu przed laty zalecało się w okresie letnim utrzymywać poziom oleju bliski maksimum, a w okresie zimowym minimum.

Nawet najlepszy silnik nie zniesie jazdy na zużytym oleju. Efekty takiej jazdy mogą być opłakane.

Obecnie nie ma to aż takiego znaczenia, ale na pewno nie zaszkodzi, jeśli przed długą podróżą autostradową sprawdzimy i uzupełnimy poziom oleju.

Nowoczesne silniki doskonale radzą sobie w każdych warunkach, a ich konstrukcje coraz częściej pozwalają na bardzo szybkie rozgrzewanie i utrzymywanie optymalnej temperatury niezależnie od warunków atmosferycznych. Oczywiście bardzo pomocny jest tu olej silnikowy wysokiej jakości. Nie zapominajmy jednak o stosowaniu odpowiedniego płynu chłodzącego.

Druga bardzo ważna funkcja oleju to utrzymywanie silnika w czystości. Zapobiega on odkładaniu się we

wnętrzu silnika produktów spalania, które dostają się do oleju w czasie pracy jednostki. Za czystość odpowiedzialne są dodatki myjące.

Teoretycznie im więcej dodatków i lepsza jest ich jakość, tym dłużej olej będzie sobie radził z zanieczyszczeniami.

Głównie z kwaśnymi pozostałościami spalania paliwa. Nie tak dawno ilość dodatków myjących dla olejów przeznaczonych do aut napędzanych silnikami die-

sla była znacząco wyższa od tej dla olejów do silników benzynowych. Obecnie różnice są dużo mniejsze lub nie ma ich wcale w przypadku olejów przeznaczonych zarówno do „diesli” jak i do „benzyn”. W trakcie eksploatacji spada zdolność neutralizowania kwaśnych zanieczyszczeń, i w skrajnych przypadkach olej nie ma odczynu zasadowego tylko kwaśny. Są to przypadki skrajne i bardzo niebezpieczne dla silnika. W wielu nowoczesnych olejach ilość dodatków myjących nie jest zbyt wysoka. Wynika to z rozwoju technologii i lepszej jakości dodatków. Są one trwalsze.

Wymianę oleju zaczynamy od zlania starego oleju i demontażu filtra.

Przepracowanego oleju nie wolno wylewać do kanalizacji! Butelki trzeba utylizować w odpowiedni sposób.

Wracając do głównego zadania oleju, czyli smarowania, warto wspomnieć o tym, że jego właściwości smarne pogarszają się w trakcie eksploatacji. Zmiany te zachodzą wolniej w olejach syntetycznych ze względu na stabilniejszą bazę olejową. Tak czy inaczej, lepkość oleju zmniejsza się. Oznacza to spadek wytrzymałości oleju. Jest kolejny powód, dla którego należy olej wymieniać regularnie. Co się dzieje z olejem w trakcie eksploatacji? Naprawdę bardzo dużo!

Ekspert prawdę Ci powie.

Olej silnikowy pracując zużywa się na klika sposobów. Oto te najważ-

niejsze: wyczerpywanie się zasadowości oleju – olej przyjmuje siarkę z paliwa, co powoduje spadek zasadowości. Jeśli nie wymienimy oleju siarka zmieni odczyn oleju na kwaśny i rozpoczną się zjawiska korozji chemicznej, szlamienie oleju i jego żelowanie wyczerpywanie dodatków modyfikują-

l

l

cych lepkość – po długiej pracy polimery w oleju „ścinają się” i mają coraz mniejszą długość, przez co coraz mniej panują nad zmianami lepkości oleju podczas zmian jego temperatury wyczerpywanie dodatków dyspergujących – ilość rozproszonej sadzy jest uzależniona od bazy olejowej oraz stanu tych dodatków wyczerpywanie dodatków antypiennych – dzięki nim olej nie pieni się podczas pracy w silniku wyczerpywanie dodatków depresujących – olej świeży ma znacznie niższą temperaturę płynięcia niż przepracowany utlenianie się bazy olejowej – gorące elementy silnika, takie jak denko tłoka czy turbosprężarka, utleniają olej i sprawiają, że olej się starzeje wyczerpywanie dodatków czystościowych – rozpuszczających osady nisko i wysoko temperaturowe wzrastająca ilość rozpuszczonego paliwa w oleju oraz wzrastająca ilość produktów zużycia silnika

l

l

l

l

z olejem. Wtedy do akcji wkraczają emulgatory. Wiążą wodę i najczęściej pojawiają się od spodu, na korku wlewu oleju.

Nie ma się czym przejmować, to jest normalne zjawisko. Czy to powinno nas niepokoić? Raczej nie. W pogotowiu czekają demulgatory. Te związki pozwalają po rozgrzaniu silnika powalczyć w usunięciem wody i jej odparowaniem. Niestety w bardzo trudnych warunkach, czyli podczas eksploatowania auta w okresie zimowym na bardzo krótkich dystansach, kiedy silnik jest niedogrzany, zarówno emulgatory jak i demulgatory nie są w stanie poradzić sobie z wodą, a to prowadzi do odkładania się szlamu i nagarów. po zlaniu oleju korek spustowy dokręcamy odpowiednim momentem.

Nie za lekko bo będzie ciekło i nie za mocno bo zerwanie gwintu będzie kosztowne. Po tym można poznać dobry warsztat, że używa klucza dynamometrycznego.

W instrukcji znajduje się tam definicja „trudnych warunków eksploatacji” z adnotacją, że w przypadku ich wystąpienia wymiana oleju powinna nastąpić nie po 15000km, ale na przykład po 7500km. Jeśli się dobrze wczytacie, to może się okazać, że eksploatujecie auto w trudnych warunkach.

l

co się stanie jeśli oleju nie będziemy wymieniać lub będziemy to robić zbyt rzadko? Nasz silnik będzie gorzej

l

chroniony. Spadnie lepkość, zasadowość i ogólna wytrzymałość filmu olejowego na ścinanie. W takich warunkach silnik nie będzie miał należytej ochrony. Może dojść do odkładania się nagarów i tworzenia się szlamu. Nawet najlepszy olej nie jest w stanie zachować swoich właściwości w nieskończoność. Interwały wymiany oleju proponowane przez producentów aut mają pewien zakres toleran-

paweł Mastalerek, dział techniczny castrol

W oleju znajdują się też dodatki pozwalające na walkę z wilgocią. Skąd wilgoć w silniku? Generalnie z powietrza.

W chłodne dni po uruchomieniu silnika na jego wewnętrznych powierzchniach skrapla się para wodna, która miesza się

cji, ale nie warto czekać do ostatniej chwili. Ułatwione życie mają właściciele nowych aut, które mogą być serwisowane w trybie LongLife. Te auta mają układ pozwalający na monitorowanie kondycji oleju i w razie czego wyświetlenie komunikatu „czas na wymianę oleju”.

Podczas eksploatacji auta musimy pamiętać, że olej jest w dzisiejszych czasach praktycznie częścią zamienną silnika i na równi z innymi musi być traktowany. Im nowsza konstrukcja, tym większe ciśnienie w silniku, tym większy wpływ doboru i jakości oleju na eksploatację silnika. Nie zapominajmy o tym.

Regularne wymiany naprawdę mają głęboki sens. jeśli chcecie wymieniać olej samodzielnie to musicie pamiętać i kilku bardzo ważnych zasadach. Po pierwsze

oleju nie zlewamy do gruntu lub do kanalizacji. Pustych butelek i starego filtra nie wyrzucamy do śmietnika. Wszystkie te „produkty uboczne” wymiany oleju należy odwieźć do warsztatu samochodowego. Tak olej zlewamy do specjalnego pojemnika a filtr i butelki wrzucamy do specjalnego pojemnika. Każdy szanujący siebie i środowisko warsztat ma podpisaną umowę z firmą odbierającą odpady niebezpieczne. Jeśli więc nie macie możliwości poprawnego zutylizowania starego oleju i pojemników to nie bierzcie się za wymianę. Oddajcie auto do warsztatu. Po drugie, jeśli nie macie odpowiednich narzędzi lub nie potraficie namierzyć filtra oleju pod maską to również oddajcie auto do warsztatu. Jeśli coś wam nie pójdzie z wymianą to pozostanie tylko i wyłącznie wezwanie lawety…

Może się okazać, że to była Wasza najdroższa wymiana oleju.

Art. powstał w wyniku współpracy z marką Castrol. Źródło www.antymoto.com

www.kielce.extrapolska.pl

7

POL-MOT Auto S.A. Kielce, ul. Krakowska 285 tel. 41 368 10 25

Czy będziemy płacić więcej?

inspekcja transportu Drogowego we wrześniu zdecyduje, kto wybuduje nowy system na naszych drogach. gdzie staną nowe bramownice, analizujące prędkość samochodów na pewnych odcinkach dróg?. Takich odcinków

ma być aż 29. Na liście nie ma autostrad, ale są dwa odcinki ekspresowej „S7”: między suchedniowem i gózdem w województwie świętokrzyskim i w Małopol-

sce między Pcimiem a Stróżą (droga na Zakopane). Poza tym najwięcej – 5 odcinków ma być na Mazowszu – 4 na krajowej „50”, czyli tranzytowej obwodnicy Warszawy. Między innymi tuż przed Kołbielą i przed Sochaczewem.

Droga 74 w górnie też zostanie wyposażona w nowy system kontroli prędkości.

Wszędzie tam, śledzone będą wszystkie samochody. Rozpoznawane będą tablice rejestracyjne na wjeździe i na wyjeździe, wyliczana jest prędkość średnia i w momencie, kiedy jest stwierdzone przekroczenie dopuszczalnej prędkości, sprawa trafia do ukarania kierowcy. Wszystkie takie odcinki będą oznakowane, tak jak fotoradary. Nowy system powinien zacząć działać na przełomie 2014/2015 roku.

nowe bMW serii 5 facelift 2014 Facelifting objął wszystkie wersje nadwoziowe i silnikowe popularnej „piątki”. Najsłabszym wariantem jest model oznaczony jako 518d, który pod maska skrywa 4cylindrowego diesla o mocy 143 KM. Podobno każde nowe BMW serii 5 otrzyma ksenonowe światła w standardzie. Wyjątkiem będą auta doposażone w światła w technologii LED. Jak dowiedzieliśmy się w 4 kwartale 2014 roku zostanie otwarty nowy salon BMW w Kielcach na ul. Wystawowej 2 i będzie to już 24 w Polsce.

Wystawa kolekcji bMW Art car po raz pierwszy w polsce Marka BMW przygotowała niezwykłe wydarzenie dla miłośników sztuki współczesnej oraz entuzjastów motoryzacji. Od 23 września do 19 października 2014 w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie ul. Jazdów 2. Po raz pierwszy w Polsce będzie można obejrzeć sześć „mobilnych dzieł sztuki” ze słynnej kolekcji BMW Art Car. Modele BMW Art Car, które będą wystawiane w Warszawie, stworzyli: Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Alexander Calder, David Hockney, Jenny Holzer oraz Jeff Koons. Każda z prac reprezentuje odmienne artystyczne podejście. Wstęp wolny.

8

28 sierpnia 2014

Miss Pol ski 2014 już 7 września 25 finalistek konkursu Miss polski 2014 przyjedzie do Hotelu piwniczna spa&conference. pierwsze zgrupowanie przygotowawcze potrwa tydzień – dla najpiękniejszych polek przygotowaliśmy mnóstwo niespodzianek i górskich wyzwań... takie info mamy na Facebooku Miss polski. region świętokrzyski będzie reprezentowała Amanda słomińska studentka iii roku psychologii na uniwersytecie jagiellońskim w Krakowie pochodząca ze staszowa (Miss polski Ziemi Świętokrzyskiej 2014).

Finał Miss polski 2014 już 7 grudnia w Krynicy-Zdroju, transmisja na antenie telewizji polsat.

www.miss.kie.pl

31 sierpnia, wchodzi w życie nowelizacja prawa o ruchu drogowym. Od tego dnia każdy pieszy, poruszający się po zmierzchu, po drodze poza obszarem zabudowanym, ma obowiązek używania elementów odblaskowych. Osobom nie stosującym się do tego przepisu grozi mandat od 20 do 500 złotych.

Aby zwiększyć bezpieczeństwo pieszych na drogach, prowadzono liczne kampanie mające na celu zachęcić użytkowników do noszenia elementów odblaskowych. Dotychczasowe zapisy ustawy Prawo o ruchu drogowym nakładały taki obowiązek jedynie na osoby poniżej 15. roku życia.

Teraz ustawodawca rozszerzył ten zapis na wszystkich, którzy będą poruszać się po zmierzchu poza obszarem zabudowanym. Wyjątek dotyczy tylko pieszego, jeżeli będzie poruszał się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku oraz w strefie zamieszkania, gdzie pieszy ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Znowelizowane brzmienie art. 11

uwaga!!! pigułka gwałtu czterech studentów z uniwersytetu stanowego Karoliny północnej opracowało prototyp lakieru do paznokci wykrywającego w drinku m.in. substancję gHb, stosowaną w tzw. pigułkach gwałtu. pod jej wpływem lakier ma zmieniać kolor i ostrzegać kobiety.

– oficjalna strona konkursu Miss polski w świętokrzyskim.

Projekt "Undercover Colors" ma zapobiegać przemocy seksualnej wobec kobiet. Jego twórcy Ankesh Madan, Tasso Von Windheim, Tyler Confrey-Maloney i Stephan Szare skupili się na rozwiązaniu, które ma chronić przed wykorzystaniem seksualnym po zażyciu tzw. piW berlinie rusza sprzedaż nowej generacji smarta. ceny modelu fortwo startują od 46 600 zł, zaś model forfour kosztuje od 47 400 zł – oba z 61-konnym silnikiem benzynowym i manualną skrzynią biegów.

Mandat do 500 zł

Ustawy Prawo o ruchu drogowym 4a.

Pieszy, poruszający się po drodze po gułki gwałtu, a do tego być bardzo łatwe w użyciu.

Zasada działania "Undercover Colors" jest prosta. Preparat ma być bowiem wykorzystany w specjalnym lakierze do paznokci. By sprawdzić, czy coś zostało dodane do drinka, wystarczy jedynie zanurzyć w nim palec. Jeżeli w napoju rzeczywiście znajdzie się GHB, lakier zmieni kolor.

Choć na razie przygotowano tylko prototyp, wiadomość o "Undercover Colors" rozpowszechnia się lotem bardzo szybko w internecie.

Substancja GHB, czyli tzw. pigułka gwałtu, jest bezbarwna, nie ma zapachu ani smaku. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, sokach, piwie i drinkach.

Zaczyna działać po 15-30 minutach od zażycia, a osoba, która przyjmie ją w dużych dawkach, może stracić świadomość nawet na kilka godzin. Narkotyk bywców. Obecnie największą popularnością model cieszy się na rynkach Niemiec, Włoch i Chin.

Pierwsze egzemplarze nowego smarta z silnikiem 71 KM trafią do klientów na przełomie listopada i grudnia br. Odmiany z topową jednostką turbo o mocy 90 KM dołączą do nich w grudniu, a z dwusprzęgłową przekładnią twinamic – wiosną przyszłego roku. Sprzedawany obecnie w 46 krajach świata, smart znalazł od 1998 roku ponad 1,5 miliona na-

zmierzchu poza obszarem zabudowanym jest obowiązany używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku.

Warto pamiętać, że pieszy na drodze nie ma takiej ochrony, jaką ma kierujący czy pasażer samochodu. Nie chronią go pasy bezpieczeństwa, poduszki powietrzne czy kurtyny. Dlatego tak ważna staje się jego widoczność na drodze.

Jak wynika z analiz, po zmroku, pieszy ubrany w ciemny strój jest widziany przez kierującego pojazdem z odległości około 40 metrów. Zakładając, że minimalna droga zatrzymania samochodu jadącego z prędkością 50 km/godz. to około 30 metrów, a przy prędkości 90 km/godz. – 90 metrów, kierujący nie ma praktycznie czasu na reakcję.

Natomiast osoba piesza, mająca na sobie elementy odblaskowe staje się widoczna nawet z odległości 150 metrów!

Kierujący pojazdem zyskuje w ten sposób czas na wykonanie dowolnego manewru: może zwolnić, wyhamować i bezpiecznie ominąć pieszego. jest trudny do wykrycia. We krwi pozostaje około 8 godzin, w moczu zaś około 12, dlatego dokonanie przestępstwa trudno jest udowodnić na podstawie wyników badań.

bMW i8 Firma bridgestone została wybrana przez firmę bMW jako wyłączny dostawca opon do samochodu elektrycznego i8. Każdy nowy egzemplarz tej sportowej hybrydy będzie opuszczał fabrykę na oponach bridgestone potenza s001.

Dzięki efektywnej współpracy nad poprzednim modelem samochodu elektrycznego i3, Bridgestone i BMW podjęły decyzję o kontynuowaniu strategicznego partnerstwa.

Jeżeli komuś się podoba ten samochód i chciałby zakupić to podajemy info: centrum obsługi klienta dostępne jest przez całą dobę pod numerem telefonu: tel.: 800 269 269 gsM: 885 269 269 www.newsauto.pl

Fot. Krzysztof szydłowski

reklama

nA ZłODZiejA DnA prOgrAM

Sprawdź,­wejdź­na:­

w w w.dnaprogram.pl l

electro Auto – Kielce tel. 607409110 l Kts – Ostrowiec Św. 41/2482300 l FHu jasielski – sandomierz tel. 15/8333023

XXiV powiatowe targi pracy odbędą się 5 września 2014r.(piątek) w godz. 12.00 do 14.00, w Zespole placówek Oświatowych w piekoszowie ul. częstochowska 110.