3
4
5
OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ BÜLTENİ
ERKEN EĞİTİMİ SEÇ!
3-4-5 “Erken Eğitimi Seç!” İletişim Kampanyası toplumsal seferberlik etkinliklerimizin ilk
aşamasını Adana, İzmir ve Ağrı’da yüzlerce paydaşımız ve çocuklarımızla birlikte tamamladık. devamı sf. 3’te
OCAK - NİSAN 2013
YIL 2
SAYI 4
“Ayda 25 TL” Bağış kampanyası sayesinde
11.000’den fazla çocuğun nitelikli okul öncesi eğitim hizmetlerinden yararlanması sağlandı. devamı sf. 5’te
Adana, İzmir ve Ağrı’da gerçekleştirdiğimiz İletişim Kampanyası Toplumsal Seferberlik etkinliklerine toplam 915 paydaş ve 441 ebeveyn ve çocuk ile buluştuk. Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmeti Merkezleri sayesinde 1700 çocuk, içinde
bulundukları koşullara rağmen nitelikli erken çocukluk eğitimi almaya başladı. devamı sf.2’de
Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmetleri
1 2
3
4 5
“Toplum temelli erken çocukluk hizmetleri” adı altında uygulanan ve Millî Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatlarının koordinasyonunda yerelin ihtiyaç ve özelliklerine uygun olarak yerel işbirlikleri yoluyla yerel katılım ve sahiplenmenin teşvik edildiği ücretsiz ve esnek erken çocukluk eğitimi modellerinden Nisan 2013 itibariyle yaklaşık 1700 çocuk yararlanmaktadır. Çocukların en temel uğraşı olan oyun üzerine kurgulanan modellerin her aşamasına ebeveynler, aile büyükleri ve çocukların yaşadığı sosyal çevre dâhil edilmektedir. Oyun, hem eğitimin hem de özellikle yoksulluk ve engellilik gibi dezavantaj durumlarının ortadan kaldırılmasında önemli rolü olan sosyal entegrasyon ve sosyal desteğin bir aracı olarak kullanılmakta. Bu modeller, hayata daha yoksun şartlarda başlayan çocukların bulundukları sosyal döngünün içinden çıkıp sağlıklı, mutlu, yaratıcı ve başarılı bireyler olabilmeleri ve topluma artı değer katabilmeleri için oldukça önemli bir fırsat olarak sunulmaktadır. Uygulamaların ilk örneği Diyarbakır Sur Kaymakamlığı ile birlikte hayata geçirildi. Diyarbakır’ın en dezavantajlı bölgelerinden biri olan Suriçi Mahallesi’nde atıl durumda olan eski binaların ve mekanların çocuklar için düzenlenmesi ile yaklaşık 120 çocuğun açılan 6 oyun odasından yararlanması sağlandı. Adana’da Yüreğir Belediyesi ile yakın işbirliği içinde çalışılarak, belediye bünyesindeki toplam 8 kültür evinde bulunan boş odalar çocuk oyun odasına dönüştürüldü. Nisan 2013 itibariyle oyun odalarından 184 çocuk yararlanmaktadır. Güneydoğu’dan yoğun göç alan Yüreğir İlçesi’nin çocukları için bu oyun odaları, hem erken eğitim imkanı sunuyor hem de sosyal entegrasyon için önemli bir araç niteliğinde. Diğer yandan Erzurum’da, İl Halk Kütüphanesi ile işbirliği içinde Şubat 2013’te başlatılan uygulamadan haftaiçi her gün 09.30-14.30 saatleri arasında 15 çocuk ücretsiz olarak yararlanıyor. Çocuklar sadece kütüphanenin çocuk bölümünden faydalanmak ve okuma saatlerine katılmakla kalmıyor, aynı zamanda bilişsel, duygusal ve fiziksel gelişimlerini destekleyen etkinliklere de katılma imkanı buluyorlar. Ağrı’nın Patnos ilçesine bağlı Değirmendüzü Köyü’nde atıl durumdaki eski okul binasında Kaymakamlık desteği ile oluşturulan toplum temelli 2 etkinlik sınıfından 42 çocuk Şubat ayından bu yana ücretsiz olarak faydalanmakta. Van merkeze bağlı Kevenli Köyünde Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı ile işbirliği içinde açılan toplum temelli 3 etkinlik sınıfından Mart ayından bu yana toplam 65 çocuk faydalanmaktadır. Aynı zamanda kadınlar için de istihdam olanağı yaratan bir uygulama oluşturulmuştur.
6
7 8
9
10
Hatay’da Altınözü İlçesi Karbeyaz Beldesinde bulunan belediyeye ait atıl durumdaki bir bina Kaymakamlık, İlçe MEM ve Belediyenin işbirliğinde toplum temelli bir etkinlik sınıfı şeklinde düzenlenmiştir. Uygulamadan şu anda toplam 17 çocuk ücretsiz olarak yararlanmaktadır. Mersin’in Akdeniz ilçesi Adanalıoğlu Mahallesi’nde mevsimlik tarım işçilerinin çadırları arasında burada yaşayan ve geçimini tarım işçiliğinden sağlayan ailelerin çocukları için bir hayırseverin tahsis ettiği binada Kaymakamlık,Belediye ve İlçe MEM’in işbirliğinde toplum temelli 2 etkinlik sınıfı açılmıştır. Mart 2013’te başlatılan bu uygulamadan toplam 40 çocuk yararlanmaktadır. Ankara’nın Keçiören İlçesinde Kaymakamlık, İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü ve Halk Eğitim Merkezi’nin desteği ile Keçiören Yunus Emre İlkokulu’nda bulunan boş mekan toplum temelli modellerden biri olan oyun odası olarak düzenlenmiştir. Ekim 2012’de başlatılan bu uygulamadan toplam 45 çocuk yararlanmaktadır. Çocukların annelerinden isteyenler ise Keçiören Halk Eğitim Merkezi tarafından, yine okul içinde açılan çeşitli kurslara yönlendirilmektedir. Bununla birlikte okul bünyesinde, Keçiören HEM tarafından sürdürülen Aile Eğitimlerine katılan kadınların, hâlihazırda herhangi bir okul öncesi kuruma devam etmeyen çocuklarının da açılan sınıfa kaydı gerçekleştirilmiştir. Şanlıurfa’nın Harran İlçesinde Kaymakamlık ve İl Millî Eğitim Müdürlüğü’nün işbirliğinde açılan toplum temelli oyun odasından 36-66 aylık toplam 40 çocuk erken çocukluk eğitimi hizmeti almaktadır. Oldukça dezavantajlı bir bölgede oluşturulan bu uygulama çocukların gelişimlerini desteklemektedir. İzmir’de Temmuz –Ağustos 2012 yaz döneminde okulların boş durumda olduğu yaz dönemi boyunca toplam 7 İlköğretim okulunun 9 sınıfında yaz okulu uygulaması gerçekleştirilmiştir. Sosyo-ekonomik yapısı nedeniyle gelir düzeyi düşük olan bölgelerde başlatılan bu uygulamadan daha önce hiç okul öncesi eğitimden faydalanma imkânı olmayan toplam 103 çocuk ücretsiz olarak faydalanmıştır.
Adana, İzmir ve Ağrı’da İletişim Kampanyası Toplumsal Seferberlik Etkinlikleri Gerçekleştirdik! “Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi” Projesi’nin son 3 yıldır yaptığı çalışmaları daha geniş kitlelere duyurmak ve elde edilen güzel sonuçları herkesle paylaşmak için Proje’nin pilot illerinden Adana, İzmir ve Ağrı’da bir dizi iletişim etkinlikleri düzenlenmesine karar verildi. Hepsi farklı kurum ve kuruluşlarda, farklı amaçlar için çalışan çok sayıda paydaş, aynı şeyi söylemek için bir araya geldi: “3-4-5 Erken Eğitimi Seç!”. Her ilde önce valiliğin ev sahipliğinde başlayan toplantılar, kamu, sivil toplum ve özel sektörden gelen katılımcıların büyük bir dikkat ve özenle hazırladıkları “İl Eylem Planı” çalıştayları ile devam etti. Her il için, yerelin şartlarına uygun önerilerin geliştirildiği “Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi için İl Eylem Planları” hayata geçirilmek üzere MEB’e sunuldu. Okul öncesi eğitimin önemine ilişkin mesajları daha fazla aileye ulaştırmak için yüzlerce aile sağlığı merkezi çalışanı ve din görevlisine proje hakkında bilgiler ile erken eğitimin bireysel ve toplumsal faydaları anlatıldı. Katılımcılarımız da her ziyaret ettikleri eve oyuna dönüşebilen proje broşürleri dağıtırken, çalıştıkları merkezleri de Proje’nin afişleriyle donattı.
Her ilde Valilik daveti ile gerçekleştirilen toplantılarla başlayan etkinliklerin en renkli görüntüleri ise çocuk şenliklerinde ortaya çıktı!
Adana, İzmir ve Ağrı’da gerçekleştirdiğimiz Toplumsal Seferberlik etkinliklerine toplam 915 paydaş ve 441 ebeveyn ve çocuk ile buluştuk.
AĞRI’DA BİR ANNE Çiğdem Karasu Ağrı’da yaşayan 4 çocuk annesi genç bir kadın. Onunla tanışmamız ise Ağrı Toplumsal Seferberlik Etkinlikleri sırasında minik Dilek’i “3-4-5 Erken Eğitimi Seç” şenliğine getirmesi sayesinde oldu. Dört çocuğunun ilk ikisini ilkokul yaşı geldiğinde okula göndermişler. Çocuklarında gördükleri gelişim onu ve eşini öyle mutlu etmiş ki, yakınlarında bir anasınıfı açıldığında hemen 3 yaşındaki Dilek’i de okula yazdırmak istemişler. “Ama bu yaşta bebe başkasına teslim edilir mi? diye kızdı bana annem babam” diyor. “Biz de mecbur kaldık evde tuttuk çocuğu...”. Fakat her gün ağabeylerinin arkasından okula gitmek için ağlayan Dilek’in kapısını bir gün tarama ziyareti yapan öğretmenlerden biri çalıyor. Dilek, kapıdakinin öğretmen olduğunu anlayınca başlıyor bağırmaya “Beklesin beni, önlüğümü giyip geliyorum!”. Öğretmenin evde tutmak için zor avuttukları Dilek’i bilmeden heyecanlandırmasına o sırada evde olan dedeleri çok kızsa da, nafile! Çiğdem Hanım, çocuğunun bağırmaları karşısında gülümsemesini zor gizlediğini itiraf ediyor. Birkaç gün evdeki yaygarasına katlandıktan sonra, bakıyorlar ki Dilek okula gitmekte kararlı. Çiğdem Hanım ve eşi de minik Dilek’in bu isteğini gizliden gizliye destekleyince, hikaye Dilek ve ailesi için mutlu sonla bitiyor. Dilek, okulundan ve öğretmenlerinden öyle memnun ki, kendisi de büyüyünce öğretmen olmak istediğini söylüyor. Erken eğitim alarak hayata başlayan Dilek’in gelecekte hangi mesleği seçeceği bilinmez ama bu kararlılıkla hayatta her istediğini elde edebileceğini tahmin etmek kolay diyor Dilek’in öğretmeni de...
an ve Dilek, okulund n en öyle memnu d öğretmenlerin büyüyünce ki, kendisi de ak istediğini öğretmen olm söylüyor...
Ağrı’da 36-60 ay arasındaki çocuk nüfusu
38.476
Ağrı’da erken eğitim hizmetlerine kayıtlı çocuk nüfusu
7734
“Ayda 25 TL” desteği alan çocuk sayısı
1167
Nisan 2013 itibariyle açılan Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmeti Sınıfı sayısı
5
Ayda 25 TL Bağış Kampanyası ile 11.427 Çocuk Okul Öncesi Eğitimde MEB 2011-2012 istatistiklerine göre 3-5 yaş aralığında okula gidemeyen çocuklar Türkiye genelinde yaklaşık %53’ü buluyor. Okul öncesi eğitim, zorunlu eğitim kapsamında olmamakla birlikte, bir çocuğun gelişiminin en kritik olduğu zaman aralığında olması itibariyle bu yaş aralığında okullaşma oranının artırılması büyük önem taşıyor. UNICEF Türkiye Millî Komitesi de ailelerin 3-5 yaş aralığındaki çocukları okula göndermemelerinin başlıca nedenlerinden birini ekonomik yetersizlik olarak tespit eden araştırmalardan yola çıkarak, MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü ile birlikte “Ayda 25 TL ile Bir Çocuk Okul Öncesi Eğitimde” kampanyası başlattı. Ayda 25 TL karşılığında bir çocuğun eğitim-öğretim yılı boyunca sağlık, temizlik, kıyafet ve kırtasiye ihtiyaçları karşılanabiliyor. “Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi” Projesi’ni desteklemek amacıyla UNICEF Türkiye Millî Komitesi ve MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü işbirliği kapsamında yürütülen kampanya sayesinde toplanan bağışlarla zor koşullarda yaşayan çocukların okul öncesi eğitimden ücretsiz olarak yararlanmaları sağlanıyor. “Ayda 25 TL ile Bir Çocuk Okul Öncesi Eğitimde” kampanyasına katılan hayırseverler sayesinde, 2012 yılında 3910 dezavantajlı koşullarda yaşayan çocuk nitelikli okul öncesi eğitim şansına kavuştu. 2013 yılında ise toplam 11.427 dezavantajlı çocuğa eğitim desteği sağlanmış olacak.
SAYILARLA KAMPANYA
KURUMSAL KAPASİTENİN ARTIRILMASI
Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında 2012 Ocak-Haziran ayları arasında, 3 ayrı komisyonla, hem çocuklara yönelik programlar (0-36 aylık çocuklara yönelik eğitim programı ve okul öncesi eğitimi programı), hem de hizmet sunuculara yönelik programlar (modüler programlar), MEB ve UNICEF temsilcileri, 44 akademisyen ve 27 uygulayıcı ile revize edildi. Daha sonra 2012 yılı sonuna kadar, Türkiye’de bir ilk olan çocuklara yönelik programlar için eğitici eğitimleri gerçekleştirildi. Buradaki amaç, uygulayıcı öğretmenlerin kapasitelerini arttırarak, programları yaygınlaştırırken uygulayıcıların gözünden ve dilinden daha anlaşılabilir ve uygulanabilir aktarmalarını sağlamaktı. 0-36 çocuklara yönelik eğitim programı için yaklaşık 92 eğitmen eğitilirken, okul öncesi eğitim program için 650 kadar uygulayıcıya eğitici eğitimi verildi. Eğitici eğitimleri tamamlanarak Aralık 2012 tarihinden itibaren Uygulayıcı Eğitimleri verilmeye başlandı. Eğitimler devam etmekte olup, Nisan ayı sonuna kadar ise Türkiye genelinde 30 akademisyenin desteğinde 330 program eğitmeni tarafından 3.800’den fazla öğretmene ulaşılmış olacak.
Kampanyaya destek veren hayırseverler sayesinde 2012’de okul öncesi eğitim alabilen çocuk sayısı:
3910 2013 yılı sonunda eğitim harcamaları desteklenecek çocuk sayısı:
11.427 Bağış kampanyası ile Türkiye genelinde desteklenen okul sayısı:
593