N R 2 2 Z I M A 2 015/2 016 | W W W. E N T E R A I R . PL
MENU W ŚRODKU
ODL EĆ Z NAMI NA WAK AC JE
LIZBONA
TU, GDZIE KOŃCZY SIĘ EUROPA
TANIEC
DLA DUSZY I CIAŁA
FINLANDIA PRZYJEMNOŚĆ Z NATURY
Z NAJ DŹ NA S NA FAC E B O OK U
ENTER AIR //// EDYTORIAL
Szanowni Państwo, Witam na pokładzie samolotu linii Enter Air!
POLECA M W IZY TĘ W L E Ż ĄC E J N A K O Ń C U KON T Y N E N T U L I Z BO NIE – NIEZWYKLE U ROK LI W YM M I E Ś C I E O C I E K AW E J HISTOR II, PEŁ N YM A T R A K C Y J N YC H Z A K Ą T K ÓW. C H O Ć W P O R ÓW N A N I U Z I N N YMI EU ROPEJSK IMI STOLICA MI N I E M A TA M A Ż TA K W I E L U T U R Y S T ÓW, TO Z PEW NOŚCI Ą JE ST TO MIEJSCE , K TÓR E WA R T O O DW I E D Z I Ć K I L K A R A Z Y.
Nadchodzą chłodne, jesienne dni, czas więc wybrać się na urlop tam, gdzie zawsze świeci słońce, lub też zdecydować się na miejsce, w którym nigdy nie brakuje śniegu. Nasze samoloty latają do prawie 160 miast w Europie, Afryce i Azji – na pewno każdy zP aństwa znajdzie coś ciekawego dla siebie. Zapraszamy do naszych partnerskich biur podróży. Osobiście polecam wizytę w leżącej na końcu kontynentu Lizbonie – niezwykle urokliwym mieście o ciekawej historii, pełnym atrakcyjnych zakątków. Choć w porównaniu z innymi europejskimi stolicami nie ma tam aż tak wielu turystów, to z pewnością jest to miejsce, które warto odwiedzić kilka razy. Lizbońska architektura i sztuka są mieszanką stylów, które przybywały do Europy z dalekiego świata, na pokładach statków wielkich odkrywców. Gorąco zachęcam do próby zgłębienia tajemnic tej wyjątkowej stolicy. W naszym magazynie znajdą Państwo także ciekawe informacje na temat Finlandii, w której przygoda czai się na każdym kroku, oraz o tym, czego warto skosztować, zwiedzając pozostałe kraje skandynawskie. Mam nadzieję, że lektura niniejszej publikacji umili Państwu lot. Enter Air cały czas rośnie w siłę. Jesteśmy jedną z najszybciej rozwijających się linii lotniczych w Europie. Zajmujemy 31. miejsce w rankingu „Rzeczpospolitej” wśród firm o największym wzroście rozwoju w naszym kraju. Zatrudniamy głównie Polki i Polaków. Aktualnie poszukujemy młodych ludzi, którzy chcieliby zasilić szeregi personelu pokładowego – jeśli są Państwo zainteresowani, szerszy opis oferty znajduje się na str. 42. Zapraszam również do zakupów w naszym sklepiku pokładowym. Mam nadzieję, że duży wybór wyjątkowych produktów spotka się z Państwa zainteresowaniem.
Grzegorz Polaniecki Prezes Enter Air
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 3
SPIS TREŚCI //// ENTER AIR
SPIS TREŚCI NR 22 ZIMA 2015/2016
10
16 20
6 DZIEJE SIĘ
22 AKTYWNIE
38 DROGOWSKAZ
10 WYPRAWA
24 SAM SMAK
40 INFORMATOR
16 UROK MIAST
30 PODRÓŻNIK
Co słychać na świecie?
Dla ciała, dla ducha
Finlandia. W zgodzie z naturą
Kuchnia wikingów
Lizbona. Balkon Europy
Podróż życia? Każda!
20 UROK WYSP
Piękne nieznajome
36 DESTYNACJE
Nasza flota Rozwiń skrzydła z Enter Air!
43 MENU
Dokąd latamy
KIEROWNICTWO PUBLIKACJI: Aleksandra Mikołajczyk a.mikolajczyk@enterair.pl PROJEKT, WYKONANIE, DRUK: Custom Publishing – ZPR Media SA ul. Dęblińska 6 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 82 faks 22 590 54 44 www.grupazpr.pl
4 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
Pasażer I klasy
Redaktor naczelna: Ilona Szajkowska
Zdjęcie na okładce: Shutterstock
Zespół redakcyjny: Aneta Magnuszewska, Małgorzata Żebrowska
REKLAMA: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl
Korekta: Marta Tomasiuk Zespół graficzny: Tomasz Rosłon (dyrektor artystyczny), Donata Jończyk
Prawo do błędów w druku zastrzeżone.
ul. Chocimska 7, Warsaw, tel. 22 848 12 25, tel./fax 22 848 15 90 www.restauracjarozana.com.pl
is an elegant, cosy and unpretentious restaurant whose delicate and light Polish cuisine will surprise you with new flavours and specialties every day. There is nothing else like it in Warsaw‌
DZIEJE SIĘ //// ENTER AIR F O T O : M A T E R I A ŁY P R A S O W E , P R O M O C J A I H A N D E L H U R T - D E T A L B R O D A J A R O S Ł A W , S H U T T E R S T O C K
CO SŁYCHAĆ NA ŚWIECIE?
1
GDZIE DOBRZE POJECHAĆ? CZEGO NIE MOŻNA OMINĄĆ PODCZAS ZIMOWYCH WOJAŻY? CO PRZYDA NAM SIĘ W TRASIE, A CO W DOMU? PODPOWIADAMY, NA CO WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ.
WRZESIEŃ–GRUDZIEŃ / AUTUMN FESTIWAL (PARYŻ, FRANCJA)
2
Impreza odbywa się w Paryżu od 1972 roku. Tegoroczna, 44. edycja, jak każda poprzednia, na pewno sprosta oczekiwaniom amatorów najróżniejszych form artystycznych. Organizatorzy przygotowali prawdziwy maraton teatralny, operowy, taneczny i filmowy. Przez trzy miesiące będą się odbywały prezentacje zespołowych i indywidualnych projektów, które niekoniecznie wpisują się w główny nurt sztuki. Z pewnością miłośnicy awangardy oraz multikulturowej atmosfery znajdą tu wiele propozycji dla siebie, tym bardziej, że wędrówka po festiwalowych miejscach to jednocześnie zwiedzanie Paryża.
WIELOFUNKCYJNE PIĘKNO
Novis Vita Juicer to elegancja, jakość i funkcjonalność w jednym. Urządzenie przygotuje dla Ciebie oraz Twojej rodziny naturalne, zdrowe soki, koktajle, sorbety, a nawet smoothies. Dzięki niemu zamienisz owoce i warzywa w napój o wybranej konsystencji, zachowując przy tym 100% witamin oraz mikroelementów. Zarówno poziom hałasu, jak i łatwość czyszczenia stanowią nowy punkt odniesienia dla urządzeń do wyciskania soków w domu. Novis Vita Juicer jest laureatem wielu niezależnych, prestiżowych konkursów branżowych. Został doceniony za swoją innowacyjność, wyjątkowy design, funkcjonalność i właściwości użytkowe, zdobywając nagrody: Best of the Best Reddot 2014, Kitchen Innovation of the Year® 2014 oraz ocenę Bardzo Dobry (1,3) w teście Haus & Garten (4/2014). Opinię ekspertów potwierdzają tysiące zadowolonych klientów z całego świata. Vita Juicer jest dostępny w wielu energetycznych kolorach, dzięki czemu idealnie wkomponuje się w wystrój każdej kuchni. Cena: 2199 zł. Więcej informacji na www.wyciskarkinovis.pl.
6 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
3
GRUDZIEŃ / ROZŚWIETLAJĄC SZWEDZKIE NOCE (SZWECJA)
Nigdzie indziej w Europie, nawet we własnej ojczyźnie, święta Łucja nie jest czczona z taką uwagą, jak w krajach skandynawskich, a szczególnie w Szwecji. Pochodząca z sycylijskich Syrakuz męczennica doczekała się na drugim końcu kontynentu wyjątkowych obchodów, przypadających na 13 grudnia. Tego właśnie dnia, po zapadnięciu zmroku, ulicami miast przechodzą procesje, które prowadzone są przez piękną dziewczynę (wybieraną już kilka tygodni wcześniej w specjalnym konkursie), ubraną na biało, z wiankiem z palących się świec (ostatnio coraz częściej są to lampki) na głowie. Uczestnicy procesji, krocząc ulicami, tańczą i śpiewają tradycyjną pieśń „Święta Łucja przychodzi i rozświetla ciemność zimowej nocy”. Jednak obchody zaczynają się już rankiem, a jednym z elementów jest wzajemne częstowanie się lussekatter – pieczonymi specjalnie na tę okazję pszennymi bułkami z szafranem. Dzień świętej Łucji symbolicznie wyznacza rozpoczęcie przygotowań do Bożego Narodzenia. Właśnie po 13 grudnia Szwedzi na dobre zaczynają dekorowanie świątecznych drzewek w miejscach publicznych, wtedy również ruszają kiermasze, na których można kupić m.in. świąteczne ozdoby.
DZIEJE SIĘ //// ENTER AIR
5
FOTO : S H U T T E R S TO C K , T P- L I N K
MARZEC / SANTA SEMANA (SEWILLA, HISZPANIA)
Wielki Tydzień to wyjątkowy czas dla wszystkich chrześcijan. Jego najsłynniejsze obchody odbywają się w Sewilli. Co roku w tym okresie do hiszpańskiego miasteczka zjeżdżają tysiące turystów, aby wziąć udział w malowniczych procesjach, tłumnie kroczących po wąskich sewilskich uliczkach. Udział w tym wydarzeniu to dla jednych okazja, aby przeżyć czas w prawdziwie religijny sposób, dla drugich – możliwość uczestnictwa w misterium, które swoim charakterem i formą przygotowania na pewno głęboko poruszy. Podobno wspomnienie skupionego tłumu ze świecami w rękach, „płynącego” przez miasto przy dźwiękach religijnych pieśni w rytmie flamenco, pozostaje w pamięci do końca życia. Ogromne wrażenie robią również mieniące się w blasku świec wielkie posągi świętych i Chrystusa, niesione przez costaleros. To jedyny czas w roku, kiedy te piękne zabytkowe figury można obejrzeć z bliska poza murami kościołów. Nie jest to jednak proste, miejsce na ulicy warto zająć już kilka godzin przed procesją, gdyż chętnych do
4
Foto: Silvia B. Jakiello / Shutterstock
uczestniczenia w tych wyjątkowych obchodach nie brakuje – zarówno wśród Hiszpanów, jak i turystów z całego świata.
STYCZEŃ–LUTY / KARNAWAŁ W WENECJI (WŁOCHY)
Tajemnicza aura zaułków włoskiego miasta na wodzie jest doskonałym tłem odbywającego się tu co roku najsłynniejszego europejskiego karnawału. Romantyczną i mistyczną atmosferę podsycają oryginalne stroje uczestników imprezy – ozdobne maski czy szykowne suknie rodem z epoki renesansu. Z fascynującym czasem zabawy i zapomnienia nierozerwalnie wiąże się tradycyjny Lot Anioła, czyli zjazd po linie z dzwonnicy w wykonaniu sławnych osobistości. Ten punkt programu, nawiązujący do popisów dawnych akrobatów czy cyrkowców, to prezentacja odwagi, ale przede wszystkim inauguracja karnawału. Podczas świętowania w Wenecji mają miejsce m.in. przedstawienia teatralne, pokazy fajerwerków, degustacje, konkursy masek czy wybory najpiękniejszej Marii – wszystkie atrakcje są bezpłatnie udostępniane przebywającym w mieście turystom. Dla zwolenników zabawy w wersji glamour od 20 lat organizowany jest tzw. Bal u Dożów, gdzie za wstęp trzeba zapłacić od 250 do nawet 800 euro. Jednak uroczystość podobno warta jest swojej ceny – Vanity Fair uznał ją za najbardziej wyrafinowane, wystawne i ekskluzywne przyjęcie na świecie. Nic więc dziwnego, że każdego roku, mimo wygórowanej ceny, chętnych nie brakuje. Jeśli ktoś między 23 stycznia a 9 lutego 2016 roku znajdzie się w Wenecji, to karnawałowy szał na pewno go nie ominie.
8 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
KONIEC Z ROZŁADOWANĄ BATERIĄ
6
Każdemu nieraz się zdarzyło, że bateria w smartfonie, tablecie czy nawigacji turystycznej wyładowała się w najmniej pożądanym momencie. Dzieje się tak najczęściej, gdy właśnie czekamy na ważny telefon, oglądamy najbardziej fascynujący fragment filmu lub zgubiliśmy się i potrzebujemy pomocy. Na wypadek tego typu „awarii” warto mieć w kieszeni bank energii. Najnowsze urządzenie – TP-LINK-PB50 – charakteryzuje się kompaktowymi wymiarami, eleganckim designem oraz dużą wydajnością. Pełen bank pozwala naładować smartfona nawet pięciokrotnie. Jest przy tym lekki (waży jedynie 281,3 g) i spokojnie mieści się w kieszeni czy damskiej torebce. Bez problemu rozpoznaje podłączony do niego sprzęt, zapewniając największą możliwą prędkość ładowania. Dwa porty USB umożliwiają jednoczesne ładowanie dwóch urządzeń, a cztery diody precyzyjnie wskazują stan naładowania baterii w banku.
WYPRAWA //// ENTER AIR
W ZGODZIE Z NATURĄ AUTOR: JOANNA SZYNDLER, KAROLINA PADUSZYŃSKA / FOTO: SHUTTERSTOCK
K R A I N A G D Z I E Ś M I Ę D Z Y B A J K Ą A R Z E C Z Y W I S T O Ś C I Ą , M I E J S K I M G WA R E M A N AT U R A L N Y M RY T M E M P R Z Y R O DY. O J C Z Y Z N A M U M I N K ÓW, Ś W I Ę T E G O M I K O Ł A J A I S AU N Y. O T O F I N L A N D I A – C U D OW N Y „ K O N I E C Ś W I AT A”. 10 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ENTER AIR //// WYPRAWA
zwykły spacer. Warto wziąć ze sobą lornetkę, ponieważ Finlandia to królestwo cietrzewi, głuszców, łosi, żbików, rosomaków i lemingów. Dzikość według Finów powinna być jednak kontrolowana. Mówi się tu, że letni domek najlepiej mieć w głuszy, bez sąsiadów wokół. Nawet dym z obcego komina nie powinien być widoczny na horyzoncie. Dobrze jednak, jeśli w zasięgu telefonu znajduje się przychodnia czy pizzeria.
S
iłą Finlandii jest przyroda. 70% powierzchni tego kraju porastają sosnowe i świerkowe lasy, 10% stanowi woda. Na samym Pojezierzu Fińskim znajduje się ok. 50 tysięcy jezior, a w całym kraju doliczono się ich prawie 200 tysięcy. Nad takim jeziorem każdy Fin ma swój letni, drewniany domek. Z zewnątrz skromny, w środku świetnie wyposażony, obowiązkowo z sauną. Po porannym rozgrzaniu ciała w pomieszczeniu opalanym węglem lub drewnem, o każdej porze roku można wskoczyć do zimnej lub wręcz lodowatej wody w przeręblu. A następnie kontynuować rozgrzewkę, uprawiając nordic walking, narciarstwo biegowe lub pójść na
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
EKOSTOLICA W Finlandii nie spotkamy tabliczek „Nie deptać trawników”. Tutaj żyje się w jak najbliższym kontakcie z naturą. Kraj jest wymarzonym miejscem dla miłośników sportów wodnych oraz pieszych i rowerowych wycieczek, dla wędkarzy, amatorów zbierania grzybów i borówek. Także dla osób zmęczonych codziennym stresem i bieganiną, pragnących odpocząć nad krystalicznie czystymi jeziorami, wśród przepięknych lasów. Dbałość o ochronę środowiska to nie chwilowa moda, lecz niepisane prawo zwyczajowe mieszkańców, również stołecznych Helsinek. Są one jednym z najprężniej rozwijających się europejskich miast. Nie bez przyczyny zostały wybrane Światową Stolicą Designu 2012 roku, ale mogłyby także z powodzeniem wystartować w rywalizacji o tytuł najbardziej ekologicznej stolicy Europy. Jak na każde zielone miasto przystało, Helsinki mogą pochwalić się imponującą liczbą ścieżek rowerowych oraz tras do uprawiania joggingu, m.in. w największym parku miejskim (Central Park) o powierzchni 10 km². Obowiązkowymi punktami w programie zwiedzania Helsinek powinny być ponadto: plac Senacki z Tuomiokirkko (luterańska katedra św. Mikołaja), kościół W Skale (Temppeliaukio Kirkko), stara fabryka kabli, wyspa Seurasaari i Muzeum Sibeliusa. Helsinki zasługują na tytuł ekostolicy nie tylko za sprawą zielonych parków czy rozbudowanej sieci tras rowerowych, lecz także dzięki krystalicznie czystym zbiornikom wodnym. Miasto może pochwalić się zapierającym dech w piersiach archipelagiem, na który składa się aż 330 wysp i wysepek. Warto odwiedzić np. Suomenlinnę, na której wojenna twierdza, działa i mury obronne w połączeniu ze skalistym brzegiem Bałtyku tworzą naprawdę magiczny klimat. Z kolei na innej wyspie – Korkeasaari – znajduje się ogromne zoo. Jeśli zapragniemy zrelaksować się nieco inaczej, postawmy na wędkarstwo. Podobno nic tak nie odpręża, jak łowienie ryb. Nie potrzebujemy żadnego sprzętu ani doświadczenia. Jednym z najdogodniejszych miejsc do zarzucenia wędki są w Helsinkach okolice Parku Kaivopuisto, gdzie corocznie odbywają się konkursy dla wędkarzy.
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 11
WYPRAWA //// ENTER AIR
Helsinki mogą pochwalić się rozległymi terenami zielonymi, ścieżkami rowerowymi oraz krystalicznie czystymi zbiornikami wodnymi. Miasto-archipelag z całą pewnością zasługuje na miano ekostolicy.
MUMINKI I WIELE WIĘCEJ Na wizytę w Tampere, trzecim co do wielkości mieście Finlandii, rodziców powinny namówić dzieci. Tutaj znajduje się bowiem muzeum najsłynniejszych fińskich bohaterów – Muminków. W Muumilaakso zebrano ilustracje opowieści Tove Jansson, figury bohaterów, makiety domu Muminka i całej jego doliny. Z muzeum niedaleko do historycznych zakładów Finlaysona – dawnych ośrodków przemysłowych, w których teraz znajdują się dobre restauracje i kawiarnie. To miejsce stało się wizytówką niegdyś przemysłowego, dziś kulturalnego i turystycznego Tampere. Między Helsinkami a Tampere warto odwiedzić Turek – najstarsze miasto Finlandii z pięknym średniowiecznym zamkiem, oraz Raumę – miasteczko wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na jego Starym Mieście do dziś zachowało się ponad 600 drewnianych domów zbudowanych w XVIII w. Rauma słynie także z koronczarstwa. Drugim (po Turku) najstarszym miastem Finlandii jest Porvoo, leżące 50 km od Helsinek. Założono je najprawdopodobniej w 1346 roku. Jednak dzisiejszy wygląd miasta różni się nieco od tego pierwotnego. Po wielkim pożarze, wznieconym w 1760 roku przez nieuważną kucharkę, miasto całkowicie odrestaurowano. Będąc w Porvoo, zróbmy sobie spacer wzdłuż rzeki. Zobaczymy tam czerwone, drewniane domki pełniące niegdyś funkcję magazynów. Warto zwiedzić ponadto średniowieczną katedrę Tuomiokirkko, Muzeum Historyczne, dom Runenberga oraz Muzeum Lalek i Zabawek. Zaledwie 35 km od stolicy kraju zlokalizowany jest jeden z najpiękniejszych parków narodowych
12 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
Finlandii, istniejący od 1994 roku – Nuuksio. Na obszarze 45 km² znajdują się ogromne tereny leśne, 43 jeziora i skaliste wzgórza. Przed wizytą w parku warto skontaktować się z tamtejszymi biurami organizującymi wypoczynek na jego terenie. Przewodnik nie tylko zaprowadzi nas w najbardziej atrakcyjne miejsca, ale również opowie niesamowite historie i legendy. Po intensywnym dniu spędzonym na powietrzu będziemy mieć zapewne wilczy apetyt. Ale od czego są organizatorzy! Uczestnicy wycieczek grupowych mogą spróbować tradycyjnych fińskich potraw. ŚWIĘTA Z ZORZĄ W TLE O Rovaniemi mówi się, że jest bramą Laponii. Warto tu wstąpić do muzeum Arktikum, opowiadającego o przyrodzie regionu, historii i kulturze Samów, rdzennych mieszkańców tych ziem. Drugim miejscem, które obowiązkowo trzeba zobaczyć, jest oczywiście wioska Świętego Mikołaja w Napapiiri, 7 km od Rovaniemi, gdzie o każdej porze roku można poczuć nieco komercyjny, ale jakże przyjemny klimat Bożego Narodzenia. Elfy wciąż odbierają listy od dzieci i dorosłych z całego świata, trwa produkcja zabawek, hoduje się renifery, a za drobną opłatą można usiąść Mikołajowi na kolanach i pociągnąć go za brodę. Napapiiri ma jeszcze jedną atrakcję. Tutaj, w błysku własnego flesza, przekracza się granicę koła podbiegunowego. W Rovaniemi słońce nie zachodzi od 20 maja do 20 lipca. Im dalej na północ, tym dłużej trwają białe noce, a zimą – czarne dni. Na gwałtowne zmiany w krajobrazie nie ma jednak co liczyć. Fińska Laponia to, tak jak reszta kraju, kraina iglastych
ENTER AIR //// WYPRAWA
lasów porastających płaskie tereny. W miejscach wysuniętych najbardziej na północ rzadziej przejedziemy przez miasteczko, rzadziej minie nas samochód, za to częściej wzdłuż drogi przebiegnie renifer. Świat staje się coraz bardziej cichy i bezludny. Zimą łatwiej zostać też widzem niesamowitych spektakli odgrywanych przez zorzę polarną. Aurora borealis, jak nazwano zjawisko po łacinie, pojawia się na niebie za kołem polarnym praktycznie przez cały rok. Jednak im dalej na północ i im głębiej w zimową noc, tym prawdopodobieństwo ujrzenia wyładowań w postaci kolorowych smug jest większe. W Parku Narodowym Pallas-Ounastunturi oraz Parku Narodowym im. Urho Kekkonena warto zatrzymać się na dłużej i ruszyć na kilkudniowy trekking po najładniejszych terenach Finlandii, korzystając z bezpłatnych noclegów w szałasach, przygotowanych specjalnie dla piechurów. I z plecakiem wędrować po prawie bezludnym krańcu świata.
SPRAWDŹ NASZĄ OFERTĘ KIERUNKÓW NA WWW.ENTERAIR.PL REKLAMA
- niepowtarzalny smak w szlachetnym opakowaniu…
Dębowa Polska Spółka jawna, Jerzy Markiewicz ul. Wolsztyńska 56, 64-212 Siedlec tel: 683848516, email: debowa@debowa.pl www.debowa.pl
PROMOCJA //// ENTER AIR
KONTYNENT CUDÓW FOTO: SHUTTERSTOCK
J A K P R Z E T RWAĆ Z I M Ę , J E Ś L I N I E P R Z E PA DA M Y Z A Ś N I E G I E M L U B N I E M O Ż E M Y P O Z WO L I Ć S O B I E W T Y M C Z A S I E N A U R L O P ? O D P OW I E D Ź J E S T P R O S T A – S K U P M Y S I Ę N A P L A N OWA N I U L E T N I E G O W Y P O C Z Y N K U !
N
iekoniecznie muszą to być odległe tropiki. Raj czeka na nas bowiem „tuż obok”: w ojczyźnie Homera, kraju odkrywców, na Malcie oraz we Włoszech! SERCE KRETY Każdemu, kto zawita do Heraklionu, stolica wyspy pozwoli poczuć ducha historii. Jedną z głównych atrakcji miasta jest wenecka twierdza, z murów której roztacza się piękna panorama. Koniecznie trzeba odwiedzić także Muzeum Archeologiczne oraz zlokalizowany nieopodal Heraklionu pałac minojski w Knossos z labiryntem, gdzie, według legend, mieszkał Minotaur. Wieczorem warto natomiast „zniknąć” na placu Fontanny, by przy filiżance kawy poczuć wyjątkowy klimat greckiej ziemi. WYSPA-MUZEUM Bajkowa Malta, jako największa wyspa państwa o tej samej nazwie, może się pochwalić imponującym zagęszczeniem zabytków na m2.
14 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
Bije pod tym względem na głowę wszystkie kraje świata. Przez wieki na Malcie mieszały się bowiem wpływy arabskie, chrześcijańskie, rzymskie, brytyjskie, dzięki czemu zobaczymy tu 5500-letnie, neolityczne świątynie, katakumby św. Pawła, rzymskie wille i barokowe kościoły. Ale nie samym zwiedzaniem żyje człowiek. Wyspa oferuje świetne warunki do plażowania oraz aktywnego wypoczynku. Warto odwiedzić także pozostałe „składowe” tego malowniczego archipelagu: wyspy Gozo czy Comino. W CIENIU WEZUWIUSZA Kraina słońca, cytrusów, pizzy i spaghetti – oto włoska Kampania! Można tu odpocząć na wiele sposobów: w ruchu, na plaży, podczas zwiedzania. Turystów kusi zarówno stały ląd, jak i zlokalizowane wzdłuż wybrzeża wyspy: Capri czy Ischia. Regionu strzeże potężny Wezuwiusz. O jego niszczącej sile świadczy m.in. Herkulanum – miasto zatrzymane w czasie w wyniku wybuchu wulkanu. Punktem obowiązkowym
na mapie Kampanii są ponadto Pompeje oraz oczywiście stolica – Neapol, zachwycająca zamkami i wspaniałymi widokami. NA SKRAJU EUROPY Portugalia – kraj wielkich odkrywców – sama w sobie skrywa niezliczone skarby, szczególnie na Wybrzeżu Lizbońskim. Stolicy – zarówno regionu, jak i kraju – nie trzeba specjalnie reklamować. Lizbona hipnotyzuje kolorowymi uliczkami, kościołami czy tarasami widokowymi. Niedaleko stąd do uroczego Cascais – dawnego królewskiego centrum wypoczynkowego. Głównym kurortem wybrzeża jest jednak Costa da Caparica z gwarnymi deptakami, kameralnymi kawiarenkami oraz szeroką piaszczystą plażą. Turyści ochoczo odwiedzają także Estoril, Sesimbrę oraz SetÚbal. Więcej informacji na temat oferty LATO 2016 na R.pl oraz w biurach sprzedaży na terenie całego kraju
JESIEŃ 2015 | WWW.ENTERAIR.PL | 15
UROK MIAST //// ENTER AIR
BALKON EUROPY A U TO R : B A R T E K K A F TA N / FOTO : S H U T T E R S TO C K
WĄ S K I E U L I C Z K I W I J Ą S I Ę W L E WO I PR AWO , PR OWA DZ Ą T O W G Ó R Ę , T O W D Ó Ł . J A K S I Ę W T Y M P O Ł A PAĆ ? M O Ż E P O PR O S T U B Ł Ą DZ I Ć , L I C Z YĆ N A Ł U T S Z C Z Ę Ś C I A ? L I Z B O N A T O PR Z E C I E Ż M I A S T O O D K RY WC ÓW, K T Ó R Z Y Ś M I A Ł O W Y RU S Z A L I W N I E Z N A N E .
N
ajwiększy plac w Lizbonie – Praça do Comércio – z trzech stron otaczają eleganckie, klasycystyczne fasady. Z czwartej – woda, ujście Tagu, a kawałek dalej jest już tylko ocean. Na cokole pomnika króla Józefa I groźny, szarżujący słoń. Obietnica czekającej gdzieś daleko przygody, ale i ostrzeżenie – uważaj, tu kończy się Lizbona, kończy się Europa, a zaczyna nieznane. Praça do Comércio to nie tylko kraniec, ale i początek Starego Świata. Za potężnym łukiem triumfalnym zaczyna się Rua
16 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
Augusta, główny deptak Baixy. Ta uporządkowana dzielnica to urzeczywistnienie snów markiza de Pombal. Ambitny minister panującego w połowie XVIII w. Józefa I marzył o Portugalii nowoczesnej, urządzonej racjonalnie, w duchu triumfującego wówczas oświecenia. W sukurs przyszedł mu niespodziewanie jeden z największych kataklizmów w dziejach kraju. W 1755 r., w dzień Wszystkich Świętych, potężne trzęsienie ziemi zmiotło Lizbonę z powierzchni globu. Markiz de Pombal w gruzach stolicy dostrzegł szansę. Zanim jeszcze opadł
ENTER AIR //// UROK MIAST
kurz, wyrysował nowy plan miasta, nakreślił ogromne place, szerokie ulice, przy jednej umieścił warsztaty złotników, przy innej szewców. Powstała Baixa, pierwsza w Europie racjonalnie zaprojektowana dzielnica. Otwarta, przestronna, zapraszająca do wnętrza zalanymi słońcem placami na południowym i północnym krańcu. Nic dziwnego, że zawsze pełno tu turystów. Spacerują brukowanymi deptakami, przesiadują w ogródkach kawiarni i restauracji, popijając vinho verde, porto czy zajadając się słynnymi ciastkami z kremem – pastéis de Bélem. Zwiedzających nie brak też na Rossio. Prostokątny plac zamyka klasycystyczna bryła teatru, w niebo strzelają strumienie wody z okrągłej fontanny, otoczonej mozaiką z czarnego i białego bruku. Ład, elegancja, harmonia. TRAMWAJEM PRZEZ LABIRYNT Uporządkowana Baixa jest w Lizbonie wyjątkiem. Dolne Miasto – to właśnie oznacza nazwa dzielnicy – otaczają wzgórza, cały archipelag lizbońskich „wysp”. Każda z nich jest inna, ale łączy je jedno – wszystkie są pełne labiryntów wąskich uliczek, zaułków i schodów, które nie poddały się racjonalizatorskim zapędom markiza ani jego kontynuatorów. A jeszcze nie raz próbowano je okiełznać. Pod koniec XIX w. inżynierowie REKLAMA
Praça de Dom Pedro IV, czyli popularny plac Rossio, wygląda jakby cały falował. To dzięki odpowiedniej nawierzchni, którą tworzy mozaika z białego i czarnego bruku.
pobudowali w stolicy Portugalii zadziwiające kolejki linowo-szynowe. Po dziś dzień Elevador da Glória z mozołem wspina się stromą uliczką do Bairro Alto, a od południa wzgórze szturmuje uwieczniony na setkach pocztówek Elevador da Bica. Niezgrabny wagonik Elevador do Lavra wywozi pasażerów do spokojnej dzielnicy Anjos. Najbardziej śmiałym projektem była jednak linia tramwaju nr 28 – nitka stalowych torów spina kilka lizbońskich wzgórz, ani na chwilę nie
UROK MIAST //// ENTER AIR
uciekając na płaski brzeg Tagu. Żółty wagonik miejscami niemal ociera się o ściany domów. Przez Alfamę – najstarszą i najbardziej urokliwą dzielnicę miasta – można zarówno przemknąć tramwajem, jak i „zgubić się” w niej podczas spaceru. Sznury z suszącymi się ubraniami łagodnie kołyszą się na wietrze. Wąskimi uliczkami niesie się zapach pieczonych sardynek, przy drzwiach stoją donice z kwiatami, w oknach wylegują się koty, autochtoni chronią się przed słońcem na ławkach w cieniu pojedynczych drzew. Wzrok przykuwają słynne azulejos – płytki, którymi wykończone są fasady kamienic, kościołów i klasztorów. Zwieńczeniem wędrówek po Alfamie powinna być wizyta na tarasach widokowych Lizbony – do najsłynniejszych należą Miradouro de Santa Luzia oraz Portas do Sol. Dopiero stąd widać ogrom Tagu i morze terakotowych dachów Alfamy, zamknięte białym kościołem São Vicente de Fora. MIASTO DNIA, MIASTO NOCY Popołudnia w Lizbonie należą do Alfamy, ale wieczór i noc to czas Bairro Alto. Dzielnica ta również leży na wzgórzu, po drugiej stronie Baixy. Można się tu dostać m.in. za pomocą Elevador de Santa Justa. Nieco posępna, stalowa konstrukcja to ewenement na skalę europejską – publiczna winda włączona w system komunikacji miejskiej. Nocą w barach dudni muzyka, a piwo oraz cachaça leją się strumieniami i właśnie wtedy warto do Bairro Alto zajrzeć. W dzień, poza ścisłym centrum, gdzie każdy turysta powinien obowiązkowo odwiedzić katedrę Sé oraz Zamek św. Jerzego, warto odwiedzić nieco dalsze tereny. Za gmachem uniwersytetu
18 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
Most 25 Kwietnia – jeden z najbardziej charakterystycznych elementów lizbońskiego krajobrazu – do złudzenia przypomina Golden Gate w San Francisco, a to dzięki podobnej kolorystyce oraz konstrukcji.
rozciąga się Jardim Botânico, lizboński ogród botaniczny. Kilka kilometrów na zachód od centrum leży z kolei Belém. Na przełomie XV i XVI w. to właśnie tu znajdował się port, z którego na Atlantyk wyruszali portugalscy żeglarze – Bartolomeu Dias, odkrywca Brazylii Pedro Cabral czy słynny Vasco da Gama. Po ich karawelach nie ma dziś śladu. Wody Tagu obmywają tylko samotną Torre de Belém, warowną wieżę strzegącą niegdyś wejścia do portu. Bardziej imponującą pamiątką tamtych czasów jest ogromny klasztor Mosteiro dos Jerónimos – arcydzieło typowego dla ówczesnej Portugalii stylu manuelińskiego. Budowę sfinansowano po części z podatków, nałożonych na towary przywiezione przez Vasco da Gamę z Indii. On sam został tu pochowany. Spoglądając na świątynię z zewnątrz, trudno wyobrazić sobie przestrzeń, jaka kryje się w środku. Kościół jest ogromny. Z posadzki strzela w górę sześć potężnych filarów. Dwa rzędy wielkich, kamiennych palm wspierają zawieszone gdzieś wysoko sklepienie. Zupełnie jakby architekt chciał odtworzyć bezmiar odległych lądów, które Vasco da Gama odwiedzał podczas swej śmiałej wyprawy. Właśnie tu, w Lizbonie, na krańcu świata.
SPRAWDŹ NASZĄ OFERTĘ KIERUNKÓW NA WWW.ENTERAIR.PL
UROK WYSP //// ENTER AIR
PIĘKNE NIEZNAJOME A U TO R : A N N A S I S TA N O W S K A / FOTO : S H U T T E R S TO C K
B E Z T R O S K A Z A B AWA C Z Y L E N I W Y W Y P O C Z Y N E K ? N O C N E S Z A L E Ń S T WO N A I O S , A MOŻ E PE Ł N E S Ł OŃC A DN I NA E V I I? SP OKOJ N I E , OBI E W YSPY TO ST R Z A Ł W D Z I E S I ĄT K Ę , B O W G R E C J I W S Z Ę D Z I E J E S T N A J L E P I E J . I W S Z Ę D Z I E – I N AC Z E J N I Ż G D Z I E I N D Z I E J . W P R AW D Z I W I E B O S K I M S T Y L U.
P
róba poznania wszystkich obliczy Grecji jest jak pasjonująca lektura wiecznie żywej księgi. Im dłużej czytamy, tym opowieść staje się ciekawsza, nie pozwalając nam się oderwać. Błękitna woda, piaszczyste plaże, gaje oliwne, zabytki i mity – niby wszystko już było. A jednak na Ios oraz Evii cały ten piękny „zestaw” zdaje się malować przed nami kraj w zupełnie nowej odsłonie.
20 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
WIELKI, GRECKI BŁĘKIT Górzysta wyspa Ios, na której podobno pochowany jest Homer, to według obiegowej opinii ulubiona destynacja ludzi młodych, chętnie zjeżdżających tu na beztroskie, imprezowe wakacje. Ten stereotyp traci jednak na aktualności, bo choć kilkadziesiąt lat temu faktycznie ciągnęli tu głównie hipisi, to dziś – dzięki stale rozbudowywanej bazie noclegowo-gastronomicznej, pięknym plażom oraz doskonałym warunkom do uprawiania
ENTER AIR //// UROK WYSP
bizantyjski zamek mieszczący się na wzniesieniu, z którego rozpościera się wspaniały widok na Morze Egejskie. Przemierzając wyspę, nietrudno zauważyć, że im bardziej w głąb, tym więcej sielankowych obrazów z kozami, białymi kapliczkami oraz drzewkami oliwnymi i winnicami w tle. Najwięcej tego typu widoków znaleźć można w dolinie Pano Kabos – najżyźniejszym regionie wyspy. Ios zachwyca oczywiście także plażami. Za najpiękniejszą uchodzi Manganari, na której Luc Besson kręcił sceny do „Wielkiego błękitu”. Z kolei zatokę Psathi upatrzyli sobie windsurferzy – dzięki silnemu, północnemu wiatrowi wiejącemu od morza.
sportów wodnych – urlop chętnie spędzają tu także rodziny z dziećmi czy osoby spragnione wypoczynku w promieniach słońca. Jak bowiem mawiają miejscowi – Ios ma wiele twarzy. Stolica wyspy – Chora – tętni życiem, zarówno w dzień, jak i w nocy. Miasto przywodzi na myśl tropiki, a to dzięki zasadzonym wzdłuż uliczek palmom. Ten kolorowy labirynt robi niesamowite wrażenie, dlatego warto wdrapać się na wzniesienie, na którym zlokalizowana jest miejscowość, nawet jeśli nie jesteśmy fanami imprez do białego rana. Drugie, równie gwarne miasto wyspy to położone obok Chory Gialos, czyli de facto port – jeden z najbardziej malowniczych na całych Cykladach. Ios nie jest duża, więc spokojnie można ją zwiedzić wzdłuż i wszerz. Fani zabytkowych budowli koniecznie powinni zobaczyć ruiny starożytnego miasta Plaktatos, pozostałości weneckiej twierdzy w Agia Theodoti, Kalamos – bizantyjski klasztor, a także Paleokastro –
Greckie wyspy Morza Egejskiego skrywają moc atrakcji wszelkiego rodzaju. Nie inaczej jest z Ios oraz Evią. Z obiema związane są legendy, obie zachwycają zabytkami oraz przyrodą, na obu można doświadczyć Grecji w pełnym tego słowa znaczeniu.
DOBRA STRONA BOSKIEGO KONFLIKTU Jeśli wierzyć mitom, Eubea (po grecku Evia) powstała przez przypadek, w wyniku kłótni Zeusa z Posejdonem, który to w przypływie złości uderzył trójzębem w Tesalię, dając początek drugiej co do wielkości, zaraz po Krecie, wyspie. Spór wyszedł więc krajowi (i bogom chyba też) na dobre, gdyż dzięki niemu zyskał malowniczą krainę, gdzie surowość gór miesza się z kolorami gajów oliwnych, figowych, pól bakłażanów i pszenicy. Tę skąpaną w wodach Morza Egejskiego wyspę chętnie odwiedzają sami Grecy – jest to bowiem miejsce, które omija masowa turystyka, przez co stanowi doskonały pomysł na odpoczynek z dala od tłumów. Bliskość kontynentu (od stolicy – Chalkidy – dzieli go tylko 40 m!) czyni z Eubei także świetną bazę wypadową do zwiedzania pobliskich atrakcji: Delf czy Aten, choć i na niej samej jest co robić. Antyczne ruiny, bizantyjskie kościoły, średniowieczne zamki zachwycają. Warto odwiedzić również żeński klasztor Agiou Nikolaou, wzniesiony w VII–VIII w. w miejscu starożytnej świątyni Posejdona. Całe to historyczne bogactwo jest wynikiem wielowiekowego rządzenia krainą przez różnych władców: bizantyjskich, weneckich czy tureckich. Z drugiej strony do błogiego relaksu zapraszają nowoczesne kurorty oraz uzdrowiska z wodami termalnymi, z których Evia słynęła już w starożytności. Z dobroczynnych zabiegów korzystał podobno sam Arystoteles. Największe uzdrowisko w Grecji – Edypsos – z 80 źródłami wody termalnej mieści się właśnie tutaj. Linia brzegowa jest urozmaicona – miejscami łagodnie schodzi do wody, kusząc piaszczystymi plażami, by za chwilę zaskoczyć stromym klifem. Wioski zawieszone na zboczach gór są idealną przeciwwagą do tętniących życiem miasteczek: Chalkidy oraz Eretrii, gdzie przyjezdni odpoczywają na promenadzie czy w lokalnych tawernach. Jednak mimo obecności turystów Evia zachowała swoją wyspiarską oryginalność – życie ma tu kolor spokoju.
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 21
AKTYWNIE //// ENTER AIR ŚWIETNA ZABAWA, INTYMNE DOZNANIA, PASJA – TAŃCZYMY Z RÓŻNYCH POWODÓW. JEDNO JEST PEWNE – ABY AKTYWNOŚĆ TA SPRAWIAŁA NAM PRZYJEMNOŚĆ, POWINNA BYĆ ODPOWIEDNIO DOBRANA DO NASZEGO CHARAKTERU.
DLA CIAŁA, DLA DUCHA AUTOR: KAMILA KOWNACKA / FOTO: SHUTTERSTOCK
W YC I S Z A I P O M AG A U P O R Z Ą D K OWAĆ M Y Ś L I , Ś W I E T N I E W P ŁY WA N A N A S Z O R G A N I Z M , A P R Z Y T Y M S T A N OW I D O S K O N A Ł Ą F O R M Ę E K S P R E S J I . Z B AW I E N N E D Z I A Ł A N I E T A Ń C A D O C E N I A N E J E S T N I E M A L O D P O C Z ĄT K U I S T N I E N I A L U D Z K O Ś C I , C O W I DAĆ P R A K T YC Z N I E W K A Ż D E J K U LT U R Z E . N A J W I Ę K S Z Ą P O P U L A R N O Ś C I Ą C I E S Z Ą S I Ę J E D N A K S T Y L E P O C H O D Z ĄC E Z J E D N E G O Z N A J B A R D Z I E J R O Z T A Ń C Z O N YC H R E G I O N ÓW – A M E RY K I P O Ł U D N I OW E J .
22 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ENTER AIR //// AKTYWNIE
K
awałek przestrzeni, muzyka i trochę odwagi – właściwie tyle wystarczy, aby rozpocząć przygodę z tańcem. Może dlatego jest on tak popularny w krajach latynoamerykańskich, gdzie atmosfera zabawy i otwartości opartej na braterstwie oraz równości stanowi niemal esencję kultury. Codzienne przebywanie ze sobą na ulicach, sąsiedzkie spotkania przeradzające się często w potańcówki, pogoda ducha oraz wiara w „magiczną” siłę pląsów to moc, której wartość coraz częściej doceniana jest na Starym Kontynencie. Taneczny klimat podsycają dodatkowo popularne programy telewizyjne, dzięki którym możemy zachwycać się estetyką tej aktywności. Powstające jak grzyby po deszczu szkoły tańca obiecują, że z każdego zrobią zawodowego tancerza. Pytanie tylko, czy o to właśnie w tej pięknej „dyscyplinie” chodzi?
niej możemy osiągnąć tak charakterystyczne dla samby falowanie ciała, polegające na wypychaniu do przodu bioder, które następnie wracają na swoje miejsce. Jak w każdym tańcu latynoskim istotną rolę odgrywa izolacja górnej partii ciała od dolnej. Próbując opanować tę umiejętność, z pewnością wiele nauczymy się o swoim ciele. Z fuzji rytmów afrykańskich i karaibskich, dodatkowo zainspirowana jazzem, powstała salsa, której pikanteria oraz różnorodny charakter zjednały rzesze miłośników, szczególnie na Kubie i w Ameryce Południowej. Salsę tańczy się w miejscu, nie przemieszczając się tak jak w sambie po całym parkiecie. Tempo wykonywania figur również jest zdecydowanie wolniejsze, dlatego może to być propozycja dla osób o trochę słabszej kondycji. Nie jest to jednak na pewno taniec nudny – salsa łączy w sobie różne gatunki muzyczne oraz kroki wielu tańców, a dodatkowo jej liczne style różnią się jeszcze między sobą. Wybierać możemy np. między salsą kubańską, w której mężczyzna jest stroną zdecydowanie dominującą w parze, a obecnie najpopularniejszą na parkietach salsą liniową, gdzie podstawową figurą jest przeprowadzenie partnerki po linii prostej.
LUSTRO DLA DUSZY Taniec przede wszystkim powinien nam pomóc zrozumieć siebie, wyzwolić drzemiące w nas emocje, zrelaksować się, a przy tym dostarczyć niezbędną dawkę ruchu. Jak mawiała jedna z prekursorek tańca współczesnego – Ruth St. Denis – stanowi on żyjącą rzeźbę nas samych. Jeśli rzeczywiście tak jest, to przed wyborem tego odpowiedniego dla nas powinniśmy spróbować różnych odmian. Może okazać się, że bardzo szybko trafimy na to, co nam w duszy gra. Jeśli czujemy gorące latynoskie rytmy, do wyboru mamy m.in. wibrującą salsę czy falującą sambę. Interesującą propozycją może okazać się także zumba, która w fitness clubach w ostatnich latach jest prawdziwym hitem. Szukającym jeszcze większej egzotyki ogromną satysfakcję może sprawić taniec brzucha. Aktywność tego typu jest z pewnością sportem egalitarnym, bez limitów wiekowych. Jednak, aby sprawiał on prawdziwą przyjemność, powinien być odpowiednio dobrany do naszego charakteru, upodobań oraz obecnej kondycji. SALSA CZY SAMBA? Latynoskie rytmy często wymagają od tancerzy nie lada kondycji. Warto jednak pamiętać, że nie musimy być mistrzami w tej dyscyplinie i jeśli tylko dobrze się czujemy „w towarzystwie gorących brzmień”, nie powinniśmy rezygnować z tej przyjemności. Wybór brazylijskiej samby to na przykład okazja do nawiązania „dialogu” z bliską nam osobą. Taniec kochanków, bo takim mianem często określany jest ten styl, to dość intymne kroki o bardzo progresywnym charakterze – para szybko się porusza, wykorzystując do tego właściwie cały parkiet. Utrzymując ciężar ciała na przedniej części stóp, nadaje się ruchom wyrazistość i dynamikę. Dodatkowo bardzo ważna jest tu praca przepony, gdyż tylko dzięki
Taniec przede wszystkim powinien nam pomóc zrozumieć siebie, wyzwolić drzemiące w nas emocje, zrelaksować się, a przy tym dostarczyć niezbędną dawkę ruchu.
TANIEC CZY FITNESS? Jak się okazuje, wcale nie trzeba już między tymi dwiema dyscyplinami wybierać. Dla tych, którzy mają problemy z decyzją, powstała zumba. To połączenie tańców latynoskich oraz aerobiku pochodzi z Kolumbii i jest stosunkowo młodą propozycją – w latach 90. XX wieku powołał ją do życia tancerz Alberto „Beto” Perez. Ojciec zumby, tworząc nowy gatunek, inspirował się również hip-hopem, socą, sambą, salsą czy też sztukami walki. W intrygującej, dynamicznej mieszance znajdziemy ponadto elementy tańca brzucha czy treningu siłowego. Oferty zajęć zumby nie znajdziemy jednak w przeciętnych szkołach tańca, a w fitness clubach, co oznacza, że tę dyscyplinę traktuje się raczej jak innowacyjny system ćwiczeń, a nie prawdziwy taniec. Głównym założeniem zumby jest kształtowanie sylwetki poprzez zabawę. Jej elementy pomyślane są w taki sposób, aby każdy, bez względu na wiek, sprawność oraz predyspozycje, mógł uczestniczyć w treningach. Wolniejsze i szybsze układy „taneczne” mają często charakter interwałowy, który, jak wiadomo, doskonale wpływa na spalanie kalorii oraz kształtowanie sylwetki. Przy okazji, m.in. dzięki energetycznej muzyce, treningom towarzyszy znakomita atmosfera – uprawiający, lub jak ktoś woli – tańczący zumbę, świetnie się bawią, a nic nie przynosi lepszych efektów niż koktajl z porządnej dawki energii i endorfin.
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 23
SAM SMAK//// ENTER AIR
KUCHNIA WIKINGÓW AUTOR: TOMASZ NIEWIADOMSKI / FOTO: SHUTTERSTOCK
P O D R Ó Ż N A P Ó Ł N O C E U R O P Y T O N I E T Y L K O R A D O Ś Ć P R Z E B Y WA N I A W C Z Y S T Y M Ś R O D OW I S K U I K O N T A K T Z P I Ę K N Ą S U R OWĄ P R Z Y R O DĄ . T O R ÓW N I E Ż O K A Z J A D O R O Z K O S Z OWA N I A S I Ę S M A K A M I S K A N DY N AW I I .
K
uchnie krajów dalekiej północy charakteryzuje umiejętne wykorzystanie składników naturalnych, typowych dla panującego tam klimatu. Potrawy narodowe Szwecji, Danii, Norwegii czy Finlandii opierają się więc głównie na mięsie, rybach czy leśnych owocach. Palce lizać! NA SZWEDZKIM STOLE Tradycja Smörgåsbord, czyli szwedzkiego stołu, pochodzi z XVIII w., kiedy odległości dzielące poszczególne domostwa były bardzo duże. Gospodarze, zapraszając gości, nie wiedzieli, kiedy dotrą oni na przyjęcie, więc na ogromnym stole stawiano baryłeczkę aquavitu i drobne przekąski. Obecnie królują na nim przede wszystkim śledzie: marynowane, smażone, zapiekane, kiszone. Często
24 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
podaje się je w słodkich sosach (np. miodowo-musztardowym). Cukier był w tych regionach trudno dostępny, słodki smak uważano więc za wytworny. Szwedzki bufet to oczywiście także pożywne sałatki z buraków, ziemniaków, marchwi oraz warzyw – solonych, kiszonych czy marynowanych, wszystkie w gęstych sosach. Wielką popularnością cieszą się ponadto kiełbasy i szynki z mięsa reniferów, a także raki gotowane z koprem, choć prawdziwy smakosz wie, że jada się je wyłącznie od połowy do końca sierpnia. W pozostałych miesiącach roku można zjeść co najwyżej raki z importu. DANIA MIĘSEM STOI SmØrrebrØd – kanapka z razowego chleba z dodatkami – to duńska potrawa narodowa. Ten specjał,
ENTER AIR //// SAM WYPRAWA SMAK
JESIEŃ 2015 | WWW.ENTERAIR.PL | 25
SAM SMAK//// ENTER AIR
przygotowywany z pasztetu, słonego mięsa, galaretki oraz cebulowych krążków, jada się na lunch. Typową potrawą duńską jest schab pieczony razem ze skórką – w trakcie pieczenia słonina się wytapia, a skórka staje się chrupiąca. Danie dopełniają ziemniaki, gotowane warzywa i sos. Inne duńskie przysmaki to: duński bekon oraz masło; biksemad – potrawa przyrządzana ze smażonych ziemniaków, cebuli i mięsa; kotlecik mielony o nazwie frikadelle; pasztet na ciepło z wysmażonym gorącym boczkiem i smażonymi pieczarkami oraz smażona biała kiełbasa. Duńczycy jedzą także dużo ryb, pieczonych lub podawanych w zalewie octowej, a także serów, szczególnie wędzonych, pleśniowych, żółtych i topionych – o wyśmienitym smaku oraz aromacie. DO NORWEGII NA RYBY Norweska wyobraźnia w radzeniu sobie z niedostatkiem żywności zimą oraz surowym klimatem jest imponująca. Mięso i ryby suszono, wędzono lub solono. Najsłynniejszym tego typu produktem jest sztokfisz (tørrfisk) – niesolony i suszony na słońcu dorsz. Z ryb przyrządza się m.in. klopsiki rybne (fiskeboller), spożywane z białym sosem, czy pudding (fiskepudding), który można jeść jako danie główne bądź na zimno z chlebem. Na specjalną uwagę zasługuje także bergeńska zupa rybna. Innym hitem norweskiej kuchni jest łosoś, serwowany na wiele sposobów, m.in.: smażony, gotowany (podawany z kwaśną śmietaną), z grilla, wędzony, marynowany, w postaci tatara, w zupie rybnej. Kraj trudno sobie również wyobrazić bez śledzi. Miejscowi przyrządzają je w gęstych sosach – słodkich lub ostrych, często z owocami albo korzennymi przyprawami. Natomiast świeże śledzie są świetne na gorąco.
26 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
W kuchni krajów skandynawskich dominują ryby: dorsz, śledź czy łosoś. Wielką popularnością cieszy się ponadto mięso reniferów.
Istotną część norweskiej kuchni stanowią ponadto potrawy mączne, czyli knedle, naleśniki i kluski. W regionie Rogoland jada się kumle – knedle z tartych surowych ziemniaków – podawane samodzielnie albo jako dodatek do mięs, a czasem nawet na słodko. Równie popularne są sveler. To rodzaj naleśnikowych puszystych placków, które serwuje się z dżemem, gęstą śmietaną lub na zimno – posmarowane masłem i z plasterkiem brązowego koziego sera geitost. À propos sera – w Norwegii na uwagę zasługuje kilka jego gatunków, wśród których hitem jest karmelowy w smaku Gudbrandsdalsost. FIŃSKIE MENU Do tradycyjnych fińskich przysmaków należą dania z renifera – specjalnością jest smażone mięso serwowane z jagodowym sosem oraz duszony renifer podawany z borówkami (poronkäristys). W menu mocną pozycję zajmują również zupy. Najpopularniejsze to kainuulainen kalakeitto, czyli zupa rybna, oraz mykyrokka (zwana zupą rzeźnika) – specjał, w skład którego wchodzą tłuste kawałki wieprzowiny oraz żytnie bądź jęczmienne kluseczki z krwią wieprzową. Rössypottu zaś to zupa z krwawą kiszką, przygotowywana z mąki żytniej z dodatkiem przypraw oraz piwa. Warto również spróbować karelskich pierogów podawanych w formie płaskiego ciasta, składającego się z dwóch warstw: spodniej, z mąki pszenno-żytniej, oraz wierzchniej, z purée ziemniaczanego lub gotowanego ryżu. Podaje się je na gorąco, często z pastą sporządzoną z jajek i masła. Do popularnych dań fińskich należą ponadto karjalanpiirakka – pieróg z serem, mięsem i kapustą, a także kalakukko – tłuste, smażone pierogi z mięsem i rybkami muikku.
PROMOCJA //// ENTER AIR
ŚWIĘTA WSZYSTKICH ZMYSŁÓW
W W W. G E R M A N Y.T R AV E L
T R A DYC J A B O Ż O N A R O D Z E N I OW YC H J A R M A R K ÓW S I Ę G A W N I E M C Z E C H Ś R E D N I OW I E C Z A . Z R O K U N A R O K P R Z Y B Y WA T A K Ż E T U RY S T ÓW Z A I N T E R E S OWA N YC H W I Z Y T Ą W O J C Z Y Ź N I E G O E T H E G O W T Y M W Ł A Ś N I E C Z A S I E . N I C D Z I W N E G O – W Y B Ó R I M P R E Z J E S T N A P R AW D Ę I M P O N U J ĄC Y ! 28 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ENTER AIR //// PROMOCJA
Foto: Cowin, Andrew; Deutsche Zentrale für Tourismus e.V.
Strietzel. Tego dnia w ruch zostaje także wprawiona największa na świecie, 14-metrowa bożonarodzeniowa piramida. Na jarmarku w Dreźnie, poza delektowaniem się lokalnymi specjałami czy możliwością zakupu świątecznych drobiazgów, można zobaczyć domek Pflaumentoffela – ludzika wykonanego z suszonych śliwek, świąteczną piekarnię, skrzacie kino czy teatr lalek przy kalendarzu adwentowym. Wybierana jest także piernikowa księżniczka, a tuż przed samym Bożym Narodzeniem obchodzi się tu m.in. Święto Strucli, podczas którego od Zwinger do Striezelmarkt odbywa się pochód z olbrzymią struclą, a także Święto Pflaumentoffela, Piramidy, Świecznika czy tradycyjne saksońskie górnicze Boże Narodzenie. W STOLICY BAWARII W Monachium niemal każda dzielnica przygotowuje własny plac targowy. Jest więc w czym wybierać. Najsłynniejszy i największy jest Jarmark Dzieciątka Jezus na rynku Marienplatz. Codziennie z zabytkowego ratusza rozbrzmiewa muzyka na żywo, a między straganami można co jakiś czas spotkać biskupa Mikołaja wraz z jego towarzyszem Krampusem. Podczas organizowanych „Niebiańskich warsztatów” najmłodsi uczestnicy, ubrani w lśniące szaty ze złotymi skrzydłami, przemieniają się w „anioły” i wypiekają pierniki. Monachijską atmosferą można podzielić się z bliskimi, wysyłając im z bożonarodzeniowej poczty kartkę z pieczęcią przedstawiającą Dzieciątko Jezus. BERLIŃSKI ROZMACH W stolicy Niemiec odbywa się aż 60 tradycyjnych jarmarków bożonarodzeniowych i innych zimowych imprez towarzyszących. Wystarczy wymienić choćby jarmark kultury na Wilmersdorfer Straße i przy kościele Gedächtniskirche, Berlińskie Boże Narodzenie przed Czerwonym Ratuszem czy iluminację w kształcie gwiazdy w Sony Center. Na placu Gendarmenmarkt
Foto: Congress & Tourismus Zentrale Nürnberg
CZAS NA STRUCLĘ Striezelmarkt należy do najstarszych i największych jarmarków bożonarodzeniowych w Niemczech. Jego nazwa pochodzi od słynnej drezdeńskiej strucli –
czas spędzony między straganami umilają zwiedzającym występy muzyczne, teatralne i taneczne. Moc atrakcji oferuje także impreza na tle królewskiej scenerii pałacu Charlottenburg z zapierającymi dech w piersiach iluminacjami. Oczy cieszą rękodzieło, szlachetna biżuteria, zabytkowe meble, podniebienie kuszą wykwintne, tradycyjne smakołyki, a o atmosferę dbają muzycy w starodawnych kostiumach. Zwieńczeniem każdego dnia są wystawiane co wieczór w pałacu stoły z prezentami.
Świąteczne jarmarki to prawdziwy raj dla wielbicieli rękodzieła, oryginalnej biżuterii czy tradycyjnych ozdób choinkowych.
Foto: Goslar Marketing GmbH
Ś
wiąteczne jarmarki w Niemczech są doskonałą okazją do zakupu oryginalnych wyrobów rzemieślniczych, skosztowania tradycyjnych, bożonarodzeniowych potraw czy choćby uczestnictwa w wyjątkowych muzycznych przedstawieniach. Oczekiwanie na pierwszą gwiazdkę na jednej z ponad 150 imprez może być fascynującym przeżyciem. Nie musicie wierzyć nam na słowo – po prostu sprawdźcie sami!
Jedną z wielu atrakcji bożonarodzeniowych imprez są występy muzyczne oraz rozmaite przedstawienia teatralne.
W RYTM DŹWIĘKU PUZONÓW Jarmark w Lipsku jest jedną z największych i najpiękniejszych tego typu imprez w kraju. Atmosferę świąt czuć na każdym kroku – ponad 250 straganów ugina się pod ciężarem smakołyków i przepięknych drobiazgów, dzieci zachwycają się wystawą modeli kolejek, skrzacimi warsztatami czy bożonarodzeniową karuzelą. Na wielbicieli historii czeka jarmark „Stary Lipsk” na rynku Naschmarkt, na melomanów – koncerty słynnego chóru chłopięcego Thomanerchor w kościele św. Tomasza. Wyjątkowy klimat podkreślają w każdy weekend o godz. 13.00 i 17.00 dźwięki puzonów, rozbrzmiewające z balkonu Starego Ratusza. ATRAKCJE W NORYMBERSKIM STYLU 29 listopada postać Dzieciątka Jezus otwiera uroczyście jarmark w Norymberdze, podczas którego można skosztować m.in. norymberskich pierników czy pieczonych kiełbasek, a także napić się ponczu z największego na świecie garnka. Na każdym kroku czeka świąteczna niespodzianka: jasełka w barokowym kościele św. Idziego i na ulicy Spitalgasse, adwentowe koncerty w pozostałych świątyniach, jarmark rękodzieła na dziedzińcu rzemieślników, pochód ze światełkami na zamek, a dla dzieci – Boże Narodzenie na Hans-Sachs-Platz czy gwiazdkowy dom przy klasztorze św. Katarzyny. WIELOKULTUROWY POCZDAM Z okazji Bożego Narodzenia w Poczdamie odbywa się wiele rozmaitych jarmarków, m.in. historyczny „Niebieski blask światełek” w zabytkowym centrum, Czeski Jarmark Bożonarodzeniowy w tkackiej dzielnicy Babelsberg (30.11.–2.12.), Romantyczny Jarmark Bożonarodzeniowy w posiadłości koronnej Bornstedt, Jarmark Bożonarodzeniowy Sinterklaasa w dzielnicy holenderskiej oraz Jarmark Gwiazdkowy organizowany wspólnie z polskimi sąsiadami na Neue Markt. Więcej informacji o Niemczech na www.germany.travel
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 29
PODRÓŻNIK //// ENTER AIR
PODRÓŻ ŻYCIA?
KAŻDA!
ROZMAWIAŁA: NINA MALINOWSKA / FOTO: ARCHIWUM GO TRAVEL, SHUTTERSTOCK
B E AT A R A D E C K A – H I S T O RY K S Z T U K I , D Z I E N N I K A R K A , P I L O T W YC I E C Z E K , A T A K Ż E W Ł A Ś C I C I E L K A N I E T Y P OW E G O B I U R A P O D R Ó Ż Y. J A K S A M A M ÓW I – P O D R Ó Ż OWA N I E W Y S S A Ł A Z M L E K I E M M AT K I , A N A J L E P I E J C Z U J E S I Ę W D R O D Z E . S WO J Ą W I E D Z Ą I D O Ś W I A D C Z E N I E M D Z I E L I S I Ę Z I N N Y M I , O F E RU J ĄC W YC I E C Z K I „ S Z Y T E N A M I A R Ę ”.
30 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ENTER AIR //// PODRÓŻNIK
JEST TAKIE MIEJSCE NA ŚWIECIE, KTÓRE SZCZEGÓLNIE PANIĄ ZACHWYCIŁO? Dużo jest takich miejsc, choćby urzekająca Wyspa Wielkanocna. Gdy stanie się na najwyższym szczycie tego maleńkiego skrawka ziemi, dookoła widać tylko ocean i wiadomo, że z każdej strony jest przynajmniej 3500 kilometrów do najbliższego lądu. Świetnie czuję się również w Rio de Janeiro i Buenos Aires. Gdy przebywam w Patagonii wiem, że jestem u siebie. A NAJWIĘKSZE ROZCZAROWANIE? Nie wiem. Może Casablanca? Wiele osób traktuje ją jak miejsce magiczne, oczywiście głównie za sprawą filmu. A tak naprawdę to kolosalne i hałaśliwe miasto, w którym ładny jest tylko meczet – duży, nowoczesny, stojący na wodzie. Pilotowałam kiedyś wyjazd firmowy, podczas którego kursowaliśmy między Agadirem a Casablancą, bo to przecież takie romantyczne miejsce. Ludzie pytali, gdzie dokładnie mieścił się ten sławny bar Rick's Café. Odpowiadałam im, że jak kręcili film, to w Maroku trwała wojna, więc tego lokalu należy szukać w Hollywood.
Patagonia to dla Beaty Radeckiej niemal drugi dom. Jak sama przyznaje – czuje się tam jak u siebie. Trekking po tej fascynującej krainie to jeden z celów podróżniczych na najbliższe lata.
KIEDY ODKRYŁA PANI W SOBIE PASJĘ DO PODRÓŻOWANIA? Już w dzieciństwie, gdyż od najmłodszych lat jeździłam na wycieczki z rodzicami. Głównie po Polsce – w góry, nad morze, jeziora, pod namiot. Wychodzę z założenia, że nie jest najważniejsze, dokąd się jedzie, tylko co się tam zobaczy, kogo się pozna, co się zje – w jakim stopniu skorzysta się z uroków odwiedzanego miejsca. Są ludzie, którzy objechali cały świat i nic z tego nie mają, bo wszystko, co zobaczyli, to hotel, palmy i plaże. Jedyne, co mogą stwierdzić, to gdzie jest lepsze all inclusive. Ja, jeśli nie jeżdżę przez dłuższy czas, to się po prostu czuję nieswojo. Kiedy byłam w ciąży, mąż mi powiedział, żebym szybko gdzieś pojechała, bo później nie będę mogła i będzie mi z tym źle. PIERWSZE SAMODZIELNE PODRÓŻE? Jako szesnastolatka wędrowałam z plecakiem po górach. Zabrałam książeczkę PKO, śpiwór i karimatę. Te pierwsze karimaty były twarde jak kamień. Chodziłam od schroniska do schroniska. Miejsc w pokojach nie
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 31
PODRÓŻNIK //// ENTER AIR
było, więc spało się na ziemi. Mój pierwszy wyjazd zagraniczny to podróż do Grecji. Samolotem. Wizę dostałam cudem – trzeba było z niej skorzystać. A później przyszedł czas wycieczek autostopowych. KIEDY POWSTAŁ POMYSŁ, ŻEBY PODRÓŻE STAŁY SIĘ ZAWODEM? Nie myślałam kiedyś, że będę prowadzić biuro podróży. Zawsze lubiłam jeździć po świecie, pływać pod żaglami, jeździć na nartach, ale nie myślałam o tym w kategoriach zawodowych. Skończyłam podyplomowe dziennikarstwo i uważam, że to świetny zawód. Później zrobiłam kurs pilota wycieczek i to również bardzo polubiłam. W ogóle jestem zdania, że najprzyjemniej jest dzielić się swoimi wrażeniami z podróży z innymi – albo pisząc artykuły, albo oprowadzając ludzi po miejscach, które chcą odkrywać. Rzeczywistość zmusiła mnie do dokonania wyboru i wybrałam turystykę. Ostatnio rozmawiałam z moimi synami na temat tego, co będą robić w życiu. Uprzedziłam ich, że nigdy nie spełni się dokładnie to, co sobie zaplanują, ale trzeba być otwartym na to, co przynosi los. OFERUJE PANI WYCIECZKI „SZYTE MA MIARĘ”. NA CZYM TO POLEGA? Przychodzi do nas człowiek i mówi, o czym marzy, a my podpowiadamy mu różne rozwiązania. Dla nas nie ma rzeczy niemożliwych. Jesteśmy w stanie zorganizować wyjazd dla każdej liczby uczestników w każdy zakątek świata. Coraz więcej osób jest zmęczonych podróżowaniem w dużych grupach, ponieważ muszą się dostosowywać do innych. Siłą rzeczy nie mogą zobaczyć wszystkiego, co by chcieli. Ludzie coraz częściej wolą podróżować w małej, lepiej dopasowanej ekipie. Staram się, aby w naszych grupach było między 8 a 16 osób. Ostatnio byliśmy w Wietnamie i Laosie z grupą ośmioosobową. Chodziliśmy do małych okolicznych knajpek, gdzie karty były dostępne jedynie w języku laotańskim. Na szczęście znajdowały się w nich również obrazki. Zamówiliśmy po jednej potrawie z danego rodzaju i każdy mógł wszystkich spróbować, a potem domówiliśmy to, co nam najbardziej smakowało. Z grupą czterdziestoosobową byłoby to niemożliwe. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się tzw. podróże z pasją – winem bądź tańcem. Organizujemy wyjazdy na Kubę połączone z nauką salsy i do Argentyny z lekcjami tanga. Prężnie rozwijają się również wyjazdy teatralne. W La Scali byłam w tym roku już dwa razy. JAKA PODRÓŻ BYŁA NAJWIĘKSZYM WYZWANIEM? Na pewno wyjazd na mundial do Brazylii. Klienci późno się zgłosili, a FIFA zajęła wtedy prawie wszystkie hotele. Musiałam zorganizować lot helikopterem, znaleźć
32 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
lokale, restauracje i dyskoteki na odpowiednio wysokim poziomie. Na szczęście, jeśli chodzi o Brazylię, mam spore doświadczenie i wszystko się udało. Ciekawy był wyjazd do Peru z przejazdem koleją budowaną przez Ernesta Malinowskiego, połączony z zejściem w dół Kanionu Colca – tego kultowego, jednego z najgłębszych kanionów świata. Dla ludzi przeciętnie sprawnych nie jest to wyprawa zbyt wymagająca.
Dla pani Beaty pasja stała się zawodem. Organizuje wycieczki „szyte na miarę” – jest w stanie zaplanować wyjazd w niemal każdy region świata, dla dowolnej liczby uczestników. Jak się okazuje, coraz więcej osób marzy o takim indywidualnie „skrojonym” wypoczynku.
JAKIE PODRÓŻNICZE PLANY MA PANI NA PRZYSZŁOŚĆ? KTÓRY KIERUNEK TERAZ? Jest jeszcze trochę interesujących miejsc, które chciałabym zobaczyć. Marzy mi się wyprawa w boliwijskie góry, podróż przez salary – słone pustynie, albo trekking w Patagonii. Chciałabym wspiąć się na wulkan Misti w Peru i na szczyty wokół Atakamy. Lubię podczas podróży zatrzymać się w zwyczajnej wiosce i porozmawiać z zamieszkującymi ją ludźmi. Jadąc z jedną grupą przez północną Namibię i Botswanę, stanęliśmy właśnie w takim miejscu. Przechodziła obok nas dziewczyna, którą zapytaliśmy, czy możemy ją odwiedzić. Pozwoliła nam. Ktoś z miejscowych znał angielski, więc udało się jakoś porozumieć. Pokazali nam, jak żyją. W pewnym momencie babcia z wioski powiedziała, że podoba jej się koszulka jednego z panów – Tadzia. Natychmiast ją zdjął i oddał starszej pani. To wywołało falę śmiechu i wszyscy zaczęliśmy wymieniać się koszulkami. Wspominamy tę przygodę jako jedną z najsympatyczniejszych momentów wyjazdu. HOBBY STAŁO SIĘ ZAWODEM. CZY MA PANI JESZCZE CZAS NA PODRÓŻE RODZINNE? CZY PRZEKAZUJE PANI SWOJĄ PASJĘ SYNOM? Na krótkie wycieczki jeździliśmy z dziećmi od kiedy miały po dwa miesiące. Dla nich podróżowanie jest stanem normalnym. Objechaliśmy razem Polskę i większość krajów Europy. Teraz synowie wyjeżdżają sami. Nie mam żadnych obaw, że gdzieś się w świecie zgubią lub sobie nie poradzą. Uważam, że kiedy człowiek ma kilkanaście lat, największą wartością jest dla niego to, co odkryje samodzielnie. KTÓRĄ PODRÓŻ MOGŁABY PANI NAZWAĆ WYPRAWĄ ŻYCIA? Dla mnie każda z nich jest podróżą życia. Nawet jeżeli jest to wyjazd w miejsce oddalone o 100 kilometrów od Warszawy. Kiedyś z koleżanką wybrałam się do Kozienic i tam też było ciekawie. O każdej wyprawie, którą planuję, myślę jak o podróży życia. Inaczej nie potrafię.
PROMOCJA //// ENTER AIR
PROSECCO GANCIA JEST DOSTĘPNA NA POKŁADACH SAMOLOTÓW ENTER AIR
POCZUJ KLIMAT WŁOCH Z WINEM
PROSECCO!
P R O S E C C O S T A J E S I Ę W P O L S C E C O R A Z B A R D Z I E J P O P U L A R N E . L E K K I E , D E L I K AT N I E OWO C OW E W I N O Z B Ą B E L K A M I D O S K O N A L E O R Z E Ź W I A I W P R AW I A W B E Z T R O S K I N A S T R Ó J . W L E T N I E , U PA L N E D N I M Ł O D Z I L U D Z I E C O R A Z C Z Ę Ś C I E J S I Ę G A J Ą P O N I E , P O N I E WA Ż S T A N OW I A LT E R N AT Y W Ę D L A T R A DYC Y J N E G O Z I M N E G O P I WA . J E S T I D E A L N E Z A R ÓW N O J A K O A P E R I T I F, J A K I P O D C Z A S S P O T K A N I A Z P R Z Y J AC I Ó Ł M I . D Z I S I A J P I J Ą J E L U D Z I E N A C A ŁY M Ś W I E C I E . C Z Y M T A K N A P R AW D Ę J E S T P R O S E C C O I S K Ą D J E G O O G R O M N A P O P U L A R N O Ś Ć ? N A J A K Ą O K A Z J Ę N A DA J E S I Ę N A J L E P I E J I Z C Z Y M J E Ł ĄC Z YĆ ?
34 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ENTER AIR //// PROMOCJA
P
rosecco to wino, które jest produkowane ze szczepu winogron o tej samej nazwie. Powstaje głównie na północnym wschodzie Włoch, w regionie Veneto (nazywanym także Wenecją Euganejską), oraz na północnym zachodzie, w Piemoncie. Swój oryginalny i niepowtarzalny smak zawdzięcza temu, że wytwarza się je z bardzo późno zbieranych winogron oraz produkuje w specyficzny sposób. Prosecco fermentuje w dużych, hermetycznie zamkniętych stalowych zbiornikach i w tym czasie wytwarzają się w nim naturalne bąbelki. Dopiero potem jest ono przelewane do butelek. Tym właśnie różni się od win produkowanych metodą szampańską, które procesowi fermentacji są poddawane dopiero
Składniki: 500 ml Prosecco Gancia, 1 dojrzała brzoskwinia* Sposób przyrządzania: Z brzoskwini usunąć pestkę, a następnie nieobrany owoc włożyć do blendera. Dodać szklankę Prosecco Gancia i dokładnie zmiksować. Do powstałego
w butelce. Metoda wyrobu win musujących w zbiornikach została wymyślona w latach 20. XX wieku przez E. Charmata i miała na celu obniżenie kosztów ich produkcji. Wytwarzane w ten sposób Prosecco jest więc również tańsze od szampana.
koktajlu wlać resztę wina i jeszcze raz zmiksować. * Zamiast owocu do wykonania koktajlu można użyć także soku z brzoskwini.
Bellini
PROSECCO GANCIA – Z PASJĄ I ZGODNIE Z TRADYCJĄ W północno-zachodniej części Piemontu, w małym miasteczku Canelli, już od ponad 150 lat jest produkowane jedno z najbardziej uznanych na świecie Prosecco – Prosecco Gancia. Nazwa marki pochodzi od nazwiska Carla Gancii, pierwszego producenta win musujących we Włoszech. Prace nad ich wyrobem rozpoczął on już w 1850 roku. Początkowo stosował metodę
Wino Prosecco swój oryginalny i niepowtarzalny smak zawdzięcza bardzo późno zbieranym winogronom oraz specyficznemu procesowi produkcji. Wieloletnia tradycja wyrobu wina przez markę Gancia nie ogranicza się tylko do stosowania do jego produkcji najwyższej jakości owoców. Marka korzysta także z zabytkowych, wpisanych na listę UNESCO, piwnic domu Gancia, tzw. Underground Cathedral.
szampańską, później wykorzystał również opisaną powyżej technikę Charmata i tak właśnie powstało Prosecco Gancia – wino do dziś produkowane jedynie z najlepszych winogron w tym regionie. Wieloletnia tradycja wyrobu trunku przez markę Gancia nie ogranicza się jednak tylko do stosowania najwyższej jakości owoców. Marka korzysta także z zabytkowych, wpisanych na listę UNESCO, piwnic domu Gancia, czyli tzw. Underground Cathedral. Wszystko to można wyczuć w smaku Prosecco Gancia – jest ono lekkie i radosne jak włoskie słońce, a także eleganckie i dostojne jak wieloletnia historia, która za nim stoi. ZAWSZE JEST PORA NA PROSECCO! Prosecco Gancia ma jasny, słomkowy kolor i świeży, delikatnie owocowy bukiet. Sommelierzy polecają je jako aperitif, a także dodatek do owoców morza, ryb i deserów. Świetnie nadaje się również do samodzielnego spożywania, co szczególnie doceniają młodzi ludzie. Lekki owocowy smak, bezpretensjonalny, rozrywkowy charakter i „rozweselające” bąbelki sprawiają, że jest to wino dobre na każdą okazję. Najczęściej pije się je bez dodatków, jednak warto spróbować Prosecco również w drinkach i koktajlach. Trzeba tylko pamiętać o jednej zasadzie – temperatura podawania wynosi 6–8 stopni Celsjusza. W przerwie między spotkaniami, podczas podróży na wakacje, na co dzień i od święta. Dla każdego pozycja obowiązkowa!
ZIMA JESIEŃ 2015/2016 2015 | WWW.ENTERAIR.PL | 35
DESTYNACJE //// ENTER AIR
SPRAWDŹ OFERTĘ NASZYCH KIERUNKÓW NA WWW.ENTERAIR.PL
NASZE BAZY W POLSCE: KATOWICE POZNAŃ WARSZAWA WROCŁAW
NASZE BAZY ZA GRANICĄ: MANCHESTER PARYŻ PRAGA
BARCELONA MAJORKA ALICANTE
FUNCHAL
ALMERIA
FARO TENERYFA
MALAGA
LANZAROTE FUERTEVENTURA LAS PALMAS
AGADIR
36 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
OUJDA
ENTER AIR //// DESTYNACJE
SPLIT DUBROWNIK
WARNA PODGORICA
BURGAS BATUMI
OLBIA
SALONIKI
ALEKSANDROPOLIS
KORFU SKIATHOS LAMEZIA TERME PALERMO ZAKYNTHOS KATANIA
ARAXOS MYKONOS
KALAMATA
LIMNOS
IZMIR BODRUM KOS
ENFIDHA MONASTYR CHANIA
HERAKLION
ANTALYA
DALAMAN RODOS
KARPATHOS
SHARM EL-SHEIKH MARSA ALAM
HURGADA TEL AWIW
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 37
DROGOWSKAZ //// ENTER AIR
PASAŻER I KLASY PERSONEL POKŁADOWY CZUWA NAD BEZPIECZEŃSTWEM I KOMFORTEM PASAŻERÓW. JEDNAK TO, W JAKICH WARUNKACH UPŁYNIE LOT, W DUŻEJ MIERZE ZALEŻY TAKŻE OD INNYCH PODRÓŻUJĄCYCH.
URZĄDZENIA ELEKTRONICZNE
PODCZAS LOTU MOŻNA KORZYSTAĆ Z:
Ze względów bezpieczeństwa pasażerów wszystkie urządzenia elektroniczne, zwłaszcza telefony komórkowe, należy wyłączyć na czas startu i lądowania samolotu do momentu wyłączenia/włączenia sygnalizacji „ZAPIĄĆ PASY”.
laptopów z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi, urządzeń typu iPad z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi, elektronicznych gier, MP3, odtwarzaczy DVD oraz CD.
TELEFONY KOMÓRKOWE MUSZĄ BYĆ WYŁĄCZONE PODCZAS CAŁEGO REJSU
38 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
PRZED CZYM NALEŻY SIĘ POWSTRZYMAĆ PO WEJŚCIU NA POKŁAD SAMOLOTU?
PALENIE Palenie na pokładach samolotów jest surowo zabronione. Dotyczy to również papierosów elektronicznych, gdyż aktualne przepisy nie rozróżniają rodzaju papierosów.
ALKOHOL Jeśli mamy ochotę napić się alkoholu w samolocie linii Enter Air, możemy skorzystać z dostępnej na pokładzie oferty SKY BAR (patrz MENU str. 43). Spożywanie alkoholi własnych – zakupionych w strefie wolnocłowej na lotnisku oraz z oferty Sprzedaży Pokładowej na pokładzie samolotów Enter Air – jest zabronione. Z uwagi na bezpieczeństwo pasażerów załoga może odmówić sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym oraz niepełnoletnim.
ENTER AIR //// DROGOWSKAZ
BAGAŻ PASAŻERSKI BAGAŻ PASAŻERSKI SKŁADA SIĘ Z D WÓCH CZĘŚCI:
LIMIT BAGAŻU REJESTROWANEGO NA REJSACH DALEKIEGO ZASIĘGU WYNOSI 16 KG.
bagażu rejestrowanego z limitem 20 kg, który jest przewożony w luku bagażowym samolotu, bagażu podręcznego z limitem 5 kg, który zabieramy ze sobą na pokład.
MAX
20 KG
BAGAŻ REJESTROWANY NIE POWINIEN ZAWIERAĆ:
Ze względu na przepisy bezpieczeństwa istnieje grupa przedmiotów, których nie można zabrać na pokład w bagażu podręcznym ani włożyć do bagażu rejestrowanego.
OD 31.01.2014 R. NA POKŁAD MOŻNA ZABRAĆ: Płyny zakupione
120 cm
gotówki i papierów wartościowych, biżuterii, metali i kamieni szlachetnych, komputerów, aparatów, kamer i innych urządzeń elektronicznych, dokumentów i kluczy, płynów, leków, żywności, dzieł sztuki i wyrobów artystycznych o dużej wartości.
PRZEWÓZ PŁYNÓW
40 c
80 cm
zabawek imitujących broń, kijków turystycznych, sprzętów ostrych (np. noży, rzutek, żyletek, nożyczek, pilniczków do paznokci), kijów golfowych, hokejowych itp. oraz wszelkich akcesoriów wykorzystywanych w sportach walki, wszelkiego rodzaju urządzeń i materiałów wybuchowych, farb i lakierów w aerozolu, wszelkich alkoholi w butelkach niezamkniętych fabrycznie.
m
POZA JAKIMKOLWIEK RODZAJEM BRONI DO BAGAŻU PODRĘCZNEGO NIE MOŻEMY WŁOŻYĆ M.IN.:
w strefie wolnocłowej na lotnisku i zamknięte przy zakupie w bezpiecznej torbie razem z rachunkiem. Płyny w opakowaniach do 100 ml objętości w jednej przezroczystej zamykanej torbie o pojemności nieprzekraczającej 1 litra. Leki i produkty spożywcze niezbędne w trakcie podróży ze względu na szczególne wymagania zdrowotne, w tym pokarm dla niemowląt.
20
cm
m
55 c
MAX KG
5
CO ZROBIĆ, BY PODRÓŻ MINĘŁA NAM KOMFORTOWO? 1
2
3
4
5
6
7
Pijmy dużo wody.
Wykonujmy proste ćwiczenia, które pomogą pobudzić krążenie oraz uniknąć skurczów mięśni i bólów kręgosłupa.
Nie przeszkadzajmy innym pasażerom w podróży zbyt głośnym zachowaniem.
Ostrożnie otwierajmy półki.
Nie siadajmy na podłokietnikach i stolikach oraz nie pozwalajmy innym (np. dzieciom) na niewłaściwe korzystanie z nich.
Jeśli podczas startu i lądowania czujemy, że zatykają nam się uszy na skutek zmian wysokości i ciśnienia, często przełykajmy ślinę lub żujmy gumę.
Przed wylotem kupmy zatyczki do uszu. Częstym powodem zmęczenia jest hałas, który panuje w samolocie.
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 39
INFORMATOR //// ENTER AIR
NASZA FLOTA OBECNIE NASZA FLOTA LICZY 17 SAMOLOTÓW BOEING TYPU B737, KTÓRE NALEŻĄ DO NAJPOPULARNIEJSZYCH SAMOLOTÓW UŻYWANYCH NA TRASACH CZARTEROWYCH.
BOEING 737-400 SP-ENA SP-ENF SP-ENB SP-ENH SP-ENC SP-ENI SP-ENE SP-ENK
Liczba sztuk Długość Rozpiętość skrzydeł Prędkość przelotowa Wysokość przelotowa Zasięg Liczba miejsc
BOEING 737-800 SP-ENR SP-ENX SP-ENT SP-ENY SP-ENU SP-ENZ SP-ENV SP-ENQ SP-ENW
8 9 36,45 m 39,5 m 28,88 m 34,35 m (35,81 m z wingletami) 793 km/h 823 km/h 11 280 m (37 000 stóp) 13 650 m (41 000 stóp) ok. 3200 km ok. 5200 km 168 189
CIEKAWOSTKI DLACZEGO BOEING?
ŚWIATŁA
TECHNIKA
Boeing 737 to najpopularniejszy na świecie wąskokadłubowy samolot pasażerski średniego zasięgu. Produkowany jest w wielu wersjach od 1967 roku przez firmę Boeing w Stanach Zjednoczonych. To najczęściej kupowany samolot pasażerski wszech czasów: w sumie zamówiono do tej pory 11 160 egzemplarzy, a dostarczono 7678. O popularności Boeinga 737 świadczy fakt, że w każdej chwili ponad 1250 tych maszyn znajduje się w powietrzu, a średnio co 5 sekund gdzieś na świecie startuje lub ląduje jedna z nich. W 2014 roku produkowano miesięcznie 42 sztuki tych samolotów, a do 2017 roku liczba ta ma wzrosnąć do 47 egzemplarzy.
Zielone światło nawigacyjne znajduje się na prawym skrzydle samolotu, czerwone – na lewym. Światła kolorowe są światłami pozycyjnymi i w przypadku samochodu pozwalają określić jego pozycję. Natomiast w samolotach stosuje się oddzielne kolory na każdą stronę, aby z daleka było widać, w jakim kierunku porusza się maszyna. Ułatwia to innym pilotom określenie toru ruchu zbliżającego się samolotu i umożliwia wykonanie odpowiednich manewrów w celu uniknięcia kolizji. Światła włącza się, kiedy na pokładzie samolotu wykonywane są czynności przez załogę lub personel techniczny.
1 opona do Boeinga 737 kosztuje ok. 7000 $, natomiast koło (opona + felga) – 15 000 $. Silnik Boeinga 737 jest wyposażony w dwa główne moduły na dwóch różnych wałach obrotowych, które kręcą się z dwiema różnymi prędkościami. Ten moduł, który widać (wentylator), obraca się z prędkością maks. 5200 obr./min, natomiast moduł niewidoczny, ale za to słyszalny – z prędkością 15 500 obr./min. Paliwo lotnicze to nafta, ale bardzo dokładnie oczyszczona z parafiny. Chodzi o to, by zachowywała płynność w bardzo niskich temperaturach, tj. do –550C na wysokości przelotowej, lub nie zamarzała w samolotach parkujących zimą na lotniskach syberyjskich (–700C). W związku z bardzo małą liczbą cięższych węglowodorów (parafiny) nazywana jest „suchą”, dlatego nie można jej stosować w samochodach, gdyż w wyniku braku smarowania niszczy osprzęt silników.
ILE WAŻY SAMOLOT? MTOW (ang. Maximum Take-off Weight, czyli maksymalna masa startowa) Boeinga 737-400 wynosi 68 038 kg, a modelu 737-800 – 79 010 kg. Paliwo znajdujące się w zbiornikach, które wypełniają skrzydła samolotu, waży ok. 20 000 kg. Maszyna w ciągu godziny spala go 2,5 tony! Pojedynczy samolot składa się z 367 000 części i 58 km wiązek elektrycznych, a na jego pomalowanie trzeba zużyć ponad 180 litrów specjalnej farby.
40 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
ENTER AIR //// INFORMATOR
ROZWIŃ SKRZYDŁA Z ENTER AIR! F O T O : A R C H I W U M P R Y W A T N E , M A T E R I A ŁY E N T E R A I R
CO DAJE MI PRACA W ENTER AIR? Dzięki pracy w Enter Air mogę podziwiać wschody i zachody słońca w Europie, Afryce, a nawet Azji. Największą przyjemność sprawia mi poznawanie nowych kultur oraz smak tradycyjnych potraw odległych krajów.
CZYM JEST DLA MNIE PRACA W LOTNICTWIE? To coś wyjątkowego. Codziennie spotykam interesujących ludzi, przebywam w różnych miejscach – nie ma czasu na monotonię!
ULUBIONA DESTYNACJA ŻANETA BREWOR
Zdecydowanie Maroko – lokalna kuchnia, pełna tadżinów i hariry, oraz rozmowa w języku arabskim sprawiają, że chciałabym wracać tam każdego dnia!
STEWARDESA ENTER AIR, BAZA KTW
Odwiedzam niezliczoną liczbę lotnisk, stolic i krajów! Co miesiąc spędzam w powietrzu ponad 70 godzin – mimo to mam czas na regenerację oraz odpoczynek.
CO DAJE MI PRACA W ENTER AIR? Mogę robić to, o czym marzę od dziecka – latać :) Jako mały chłopiec obserwowałem samoloty i szybowce na pobliskim lotnisku, a po odbyciu pierwszej podniebnej podróży stało się dla mnie jasne, że chcę pracować jako Steward. Dziś mogę śmiało powiedzieć, że udało mi się ten cel zrealizować, a swój zawód wykonuję z prawdziwą pasją.
ULUBIONA DESTYNACJA
CZYM JEST DLA MNIE PRACA W LOTNICTWIE?
Faro, a także wszystkie greckie kierunki, czyli piękne widoki, życzliwi ludzie oraz możliwość kosztowania najlepszego, według mnie, jedzenia na świecie!
PIOTR GAJEWIAK
SZEF POKŁADU ENTER AIR, BAZA WAW
To odkrywanie codziennie czegoś nowego: ludzi, miejsc, zachowań, kultur, a nawet samego siebie. Każdy dzień jest inny. Spotykamy się z różnymi sytuacjami na pokładzie, musimy umieć reagować zarówno na przyjemne zdarzenia, jak i te wymagające powagi oraz zachowania zimnej krwi.
Do tej pory odwiedziłem 126 lotnisk, ponad 37 krajów, byłem na 4 kontynentach i spędziłem 3538 godzin w powietrzu.
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 41
REKRUTACJA
W ZWIĄZKU Z DYNAMICZNYM ROZWOJEM FIRMY POSZUKUJEMY OSÓB NA STANOWISKO:
STEWARDESA/STEWARD B737 Miejsce pracy: Warszawa, Katowice, Poznań, Wrocław
ZAKRES OBOWIĄZKÓW ◗Z apewnianie bezpieczeństwa i komfortu pasażerom podczas lotów ◗ Realizacja celów sprzedażowych firmy na pokładzie samolotu ◗ Reprezentowanie przewoźnika podczas eventów
◗ Dyspozycyjność i umiejętność pracy pod presją czasu ◗ Brak body piercingu i tatuaży w widocznym miejscu ◗ Gotowość do udziału w szkoleniu w Warszawie przez okres 4 tygodni ◗ Dodatkowy atut – znajomość drugiego języka obcego
WYMAGANIA ◗ Wykształcenie wyższe lub w trakcie studiów ◗ Płynna znajomość języka angielskiego ◗ Bardzo dobry stan zdrowia oraz umiejętność pływania ◗ Miła, schludna aparycja i wysoka kultura osobista ◗ Komunikatywność i umiejętność pracy w zespole
OFERUJEMY ◗ Polską umowę o pracę ◗ Pełną wyzwań, ciekawą pracę w młodym zespole, połączonym pasją do lotnictwa ◗ Regularne szkolenia ◗ Bardzo atrakcyjne wynagrodzenie
Wyślij swoją aplikację wraz ze zdjęciem za pośrednictwem platformy:
https://rekrutacje.enterair.pl
Informujemy, że skontaktujemy się tylko z wybranymi kandydatami.
ENTER AIR //// MENU
SZANOWNI PAŃSTWO,
Witamy w Podniebnym Barze. Specjalnie dla Państwa przygotowaliśmy ofertę wyselekcjonowanych produktów najwyższej jakości. Jeżeli znajdą Państwo dla siebie lub swoich najbliższych atrakcyjny produkt, nasz personel pokładowy służy wszelką pomocą przy dokonaniu zakupu. Płatność może być realizowana gotówką w polskich złotych, walutach wymienialnych (USD oraz EUR) lub – na wybranych rejsach – za pomocą kart kredytowych (Visa, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express, Polcard). Enter Air ma prawo do zmiany cen bez wcześniejszego uprzedzenia. Zastrzega sobie również, iż ze względu na ograniczoną ilość miejsca na pokładzie oraz zmiany asortymentowe zakup wybranego przez Państwa towaru może się okazać niemożliwy. Z góry przepraszamy za ewentualne utrudnienia i dziękujemy za wyrozumiałość. Życzymy Państwu udanych zakupów i miłej podróży.
N A P OJE G O RĄC E H ERB ATA DI LMA H
MO K ATE C APPU CC INO O S MA K U WA N I L IOWYM
K AWA N ESC AFÉ G O L D C ZE KO L A DA D E CO M OR R ENO L A F E S TA
600
600
ZŁ
ZŁ
1,5 € , 1,5 $
1,5 € , 1,5 $
WO DA / SO K I / N A P OJE Z I M N E CO C A-CO LA | 33 0 ML
S PR I TE | 3 3 0 ML
CO C A-CO LA Z ERO | 330 M L
FA N TA | 3 3 0 ML
600 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
SO K JAB ŁKOWY C AP P Y | 330 M L SO K P O M ARAŃ C ZOW Y C AP P Y | 330 M L
600 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
WO DA N I E G A ZOWANA K RO PL A B E S K I D U | 5 0 0 ML TO N I C K I N L E Y | 2 0 0 ML
SO K P O M I DO ROW Y C AP P Y | 200 M L
600 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI
600 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 43
MENU //// ENTER AIR
A L KO HO L E
10
00 ZŁ
800
12
ZŁ
2,0 € , 2,0 $
00 ZŁ
1000 ZŁ
2,5 € , 2,5 $
WÓ DK A Ż U B RÓW K A | 50 M L
WHISKY G R A N T ’S | 5 0 ML
WÓ DK A Ż U B RÓW K A B I AŁA | 50 M L
BOURBON W I L D TU R K E Y | 5 0 ML
TERAZ DO
20% TANIEJ
12
00 ZŁ
1000
10
ZŁ
2,5 € , 2,5 $
GI N H EN DRI C K ' S | 50 ML
00 ZŁ
800 ZŁ
2,0 € , 2,0 $
PI WO Ż Y W I E C | 3 3 0 M L
M ETAX A 5* | 50 M L
TERAZ DO
20% TANIEJ
14
00 ZŁ
1200
16
ZŁ
3 €, 3 $
W I N O B I AŁE FAU ST I N O VI I | 187 ML DO C A RI OJA
ZŁ
1400 ZŁ
3,5 € , 3,5 $
PRO S E CCO G AN C I A D. O. C . | 2 0 0 ML
W I N O C Z ERWO N E FAU ST I N O VI I | 187 ML DO C A RI OJA W I N O RÓŻOW E FAU ST I N O VI I | 187 ML DO C A RI OJA
44 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
00
AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI
ENTER AIR //// MENU
PRZ E K Ą SK I
800
C H I P SY P RI N GLES O RI GI N AL
ZŁ
2,0 € , 2,0 $
C H I P SY P RI N GLES PAP RI K A
600 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
ZŁOTE MI S I E H A R I B O K I T K AT C H U N K Y
ZU PA W I N I ARY P O M I DO ROWA Z M AK ARO N EM ZUPA W I N I ARY B ARSZC Z C Z ERWO N Y
6
00 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
ZU PA W I N I ARY RO SÓ Ł Z K U RY Z U PA W I N I ARY Ż U REK
6
00 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
C RO I SS A N T Z CZE KO L A DĄ PTA S I E ML E CZKO WA N I L I OW E
SNICKERS
600
O RZ ESZ K I Z I EM N E FELI X
ZŁ
1,5 € , 1,5 $
O RZ ESZ K I N I C N AC ' S
600 ZŁ
1,5 € , 1,5 $
MA R S TW I X M&M' S
AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI
ZIMA 2015/2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 45
MENU //// ENTER AIR
KANAPKI
1000 ZŁ
2,5 € , 2,5 $
K AN AP K A Z SEREM Pełnoziarnista bułka z serem oraz warzywami
1000 ZŁ
2,5 € , 2,5 $
K A N A PK A Z W Ę D L I N Ą Pełnoziarnista bułka z wędliną oraz warzywami
DA N I A C I E P Ł E
Danie wege
C I AB AT TA Z SEREM Wyśmienita przekąska serwowana na ciepło
1600 ZŁ
4,0 € , 4,0 $
C I AB AT TA Z SALAM I I SERE M Pyszna przekąska podawana na ciepło
2000 ZŁ
5,0 € , 5,0 $
PI E RO G I R U S K I E * Pożywna przekąska, podawana z cebulką, na ciepło
Danie wege
2400 ZŁ
6,0 € , 6,0 $
K U RC Z AK Z Z I EM N I AK AMI I FASO LK Ą* Pożywne danie serwowane na ciepło
2000 ZŁ
5,0 € , 5,0 $
NALEŚNIKI Z SEREM I B R ZO S K W I N I A MI * Smakowity deser podawany na ciepło
* Oferta dostępna podczas rejsów trwających powyżej 5 godzin
46 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/2016
AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI