A MIÑA PALABRA EN GALEGO
EDL CEIP VIRXE DO CARME curso 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ACHEITE
Neno pequeno ou persoa a quen se lle concede pouca importancia.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miﾃｱa palabra en galego
ALOUMIﾃ前
Cousa que se di ou se fai para agradar a alguﾃｩn.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
AGARIMO
Sentimento de afección, amizade, tenrura, simpatía etc., por alguén.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
ANDURIÑA
Paxaro da familia dos hirundínidos (Hirundo rustica), coa parte superior de cor negra azulada, a inferior branca e a testa e a gorxa vermellas, ás rematadas en punta e cola gallada.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
AMIZADE
Sentimento de afecto e confianza entre amigos.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miﾃｱa palabra en galego
A MODIﾃ前
De vagar, lentamente
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
* ASIXO
Expresi贸n que se emprega para dicir que nin gusta nin disgusta
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
ACARIÑAR
Tratar con cariño. Aloumiñar.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
AVELAÍÑA
Bolboreta nocturna da suborde dos heteróceros, de corpo arredondado e piloso, ás longas e estreitas, voo rápido e da que existen diversas especies.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
ARTESA
Recipiente grande de madeira, xeralmente con catro patas e tampa, mĂĄis estreito no fondo que por arriba, no que se amasa o pan.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
AXUDA
Acci贸n e efecto de axudar.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
AXIĂ‘A
Nun breve espazo de tempo.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
AXÓUXERE
Esfera oca de metal ou doutro material, cunha pequena abertura, que leva dentro unha ou varias boliñas e que, ao ser axitada, produce son.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
BIRIMBAO
Instrumento musical de corda
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
BRINCAR
Pasar o tempo facendo cousas que entrete単en e divirten, tal como fan os nenos.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
BRINCADEIRA
Broma, enredo
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
BOTOALLA
Peza longa de pau que sobresae da parte anterior do chedeiro do carro e queda situada entre os dous animais da xugada, ao xunguilos, no extremo da cal vai unido o xugo.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
BROSA
Instrumento para cortar formado por unha folla grosa, polo xeral en forma de trapecio, con gume por un lado, unida a un mango de pau.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
BIROLLO
Que ten a vista torta, cada ollo mirando nunha direcci贸n.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
BOLBORETA
Insecto pertencente á orde dos lepidópteros, do que existen múltiples especies, que ten dous pares de ás de variadas e vistosas cores cando é adulto e un aparello bucal en forma de trompa que lle serve para chuchar o néctar das flores
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
BOURAR
Dar golpes fortes a [algo ou alguén].
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
BUXAINA
Xoguete que consiste nunha peza de madeira de forma c贸nica, rematada nunha punta de metal pola parte inferior, que se fai bailar por medio dun cordel.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
CANDELA (CANDEA)
Obxecto de cera en forma de cilindro longo, que leva unha torcida no seu interior e serve para alumar.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
CADULLAR
Facer cadullos. Cada un dos sucos que se aran de través, por non chegar o arado ás estremas dunha leira.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
CARRIZO
Paxaro da orde dos paseriformes (Troglodytes troglodytes), de pequeno tamaño, cor parda, rabo curto e ás arredondadas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
CARRACA
Aparello ou máquina avariada ou inútil. Barco vello e lento.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
vella,
A mi単a palabra en galego
*CAMBALLEIRA
Utensilio para colgar as cazolas ao lume
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
CAPIZO
Anaco de tea gastado e roto.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
CAVADOIRA
Ferramenta de labranza que se utiliza para cavar ou sachar.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
*CEBOLEIRO
Emprégase para designar á persoa que lle mete o dente a todo, sobre todo dóces.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
*CHUSCOS
Na zona de Mondoñedo chámaselle aos caracois
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
CLAVUÑAR (CRAVUÑAR)
Afiar ou aguzar o fío de [a gadaña] petando nel coa picadeira sobre unha zafra.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miﾃｱa palabra en galego
COCHIﾃ前S
Porquiﾃｱos, cria dos porcos.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
*CORZA
Adxectivo que se usa para describir a alguén que esta na idade do pavo, que non fala con delicadeza e é egoísta.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
CUXO
CrĂa da vaca, ata os dous anos aproximadamente.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
DEBULLAR
Sacar os grans de [un froito]. Quitar a casca a [unha casta単a].
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
DELIGRAS, TILIGRAS
C贸xegas
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
DOBREGAR
Inclinar ou facer perder posici贸n vertical a. Someter.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
a
A miña palabra en galego
ENCETAR
Empezar a cortar ou a gastar de [unha cousa que está enteira].
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
ENXEBRE
Sen máis nada, sen mestura.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ENXUGAR
Quitar a humidade de [algo].
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ESBIRRAR
Botar esbirros.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
ESCANO
Banco que ten respaldo e un asento que serve de tampa a unha especie de caixa formada por este moble, e que pode ter unha táboa móbil utilizada como mesa.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
*ESFOLLĂ?N
Ferramenta que se utiliza para quitarlle as follas ao millo
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
ESGANAR
Matar por asfixia [unha persoa ou animal] apertándolle a gorxa
Daniela Enríquez Canoura
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ESPELIR
Sacudir, estender [algo] para que quede solto e esponxoso.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ESQUECER
Deixar [algo]
de
EDL Virxe do Carme 2014/2015
ter
na
memoria
A mi単a palabra en galego
ESTROBO
Aro de corda que suxeita o remo ao tolete.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
FORCADO
Instrumento que consta dun mango longo rematado en dĂşas, tres ou catro gallas, que pode ser todo de madeira ou ter as gallas de ferro, e que se utiliza para apaĂąar estrume, herba, palla, ou para sacar ou meter o pan no forno, para atizar o lume etc.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
FADA
Muller imaxinaria á que se lle atribúen poderes extraordinarios.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
FAIADO
Parte mĂĄis alta da casa, inmediatamente debaixo do tellado.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
FERVENZA
Gran cantidade de burbullas que se forman ao precipitarse a auga dun rĂo ou torrente por un desnivel brusco do terreo.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
FEIXE
Montón de herba, leña, palla etc., atado. Grupo de cousas ou de persoas. (figurado)
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
FUNGUEIRA
Pau en forma de gallo, situado na parte dianteira do chedeiro, ou list贸n atravesado sobre os fungueiros dianteiros, que ten como finalidade evitar que a carga do carro caia sobre os animais que tiran del.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
GALLETA
Instrumento que consta de tres ou máis gallos e un mango, e que serve para coller estrume, palla, leña etc.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
GARATUXA
Demostraci坦n de cari単o que se fai a unha persoa con aloumi単os e con palabras de afecto.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
LENTES
Instrumento óptico composto por dúas lentes que se suxeitan ao nariz e ás orellas mediante unha montura e que serve para protexer a vista, corrixila ou ter unha mellor visión.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
LAMPO
Instrumento de labranza coa folla curva e o mango curto que se utiliza para segar.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
LAREIRA
Pedra plana situada a pouca altura do chan, onde se fai o lume para coci単ar, nas casas tradicionais, e sobre a que adoita ir colocada unha cambota.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
LEDICIA
Estado de ĂĄnimo ou sentimento de pracer que produce un suceso favorable.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
LIMIAR
Peza de pedra ou doutro material colocado na parte inferior do oco dunha porta.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
*LOUZO
Cunco ou cazo.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
LUCECÚ
Vagalume
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
LUSCOFUSCO
Momento do día, entre o día e a noite, en que a luz desapareceu case por completo e as cousas se perciben como sombras.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
MARTABELA
Obxecto para espantar os paxaros, con aspas que fan ruído cando as move o vento
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
MEDEIRO
Grupo de monllos de centeo, trigo etc., colocados de pĂŠ uns contra os outros, que se fai na leira despois de segar.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
*MOLONDRO/A
Tarasco/a, que non ten comportamentos axeitados.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
MEIGO/A
Persoa con coñecementos de medicina natural e que se supón que ten poderes sobrenaturais, que adiviña o porvir, realiza curacións etc.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
MENCÍA
Variedade de uva tinta de cor negra azulada moi doce que se utiliza para fabricar viños de Monterrei, de Valdeorras e da Ribeira Sacra.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
MERCAR
Adquirir [algo] a cambio de di単eiro.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
MORNO
Lixeiramente quente.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
MORRIÑA
Sentimento e estado de ánimo melancólico e depresivo, en particular o causado pola nostalxia da terra.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
MONIFATE
Figuriña de madeira, papel ou outro material, que pode ser articulada e moverse mediante uns fíos que manexa unha persoa.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
MAINEL
Ventanuco. Fiestra pequena pola que entran as gali単as no poleiro
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
MIGAR
Botar migas no leite, no caldo, etc. As migas son cachi単os de pan
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
NAI
Muller, ou femia en xeral, que tivo un ou varios fillos.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
OUSAR
Ter valor para facer algunha cousa que entra単a certo perigo ou dificultade.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PARABÉNS
Fórmula que se emprega para felicitar a alguén.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PAPOULA
Planta anual da familia das papaveráceas (Papaver rhoeas), de flores encarnadas e froito en cápsula, moi abundante nos campos de cereais.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PATAQUEIRO
Relativo ou pertencente á pataca. Persoa que cultiva ou vende patacas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
PAXEL
Peza de roupa
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PETISCAR
É comer entre comidas
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PREBE
Adobo líquido ou cremoso que se pode elaborar con moitas substancias e serve para acompañar certas comidas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
PREMER
Exercer presi贸n sobre [algo].
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PINCHACARNEIRO
Volta que se dá apoiando as mans ou a cabeza no chan e deixándose caer sobre o lombo.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
POLAVILA
Reunión de varias persoas do mesmo pobo, que se facía ás noites, sobre todo no inverno.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
PUXIGO
Parte porta,
superior naquelas
teñen dúas follas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
da que
A miĂąa palabra en galego
RANDEEIRA
Aparello para bambearse por divertimento, formado por dĂşas cordas ou cadeas penduradas, cun asento a certa altura do chan.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
RAPARIGO/A
Mozo ou moza novo
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
RAPETA
Arte de pesca de arrastre semellante ao boliche e á xávega, que mestura o cerco e o arrastre.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
ROXAR
P贸r [algo, en particular o forno] a altas temperaturas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
RULA
1-Lugar onde se fan operaci贸ns de compra e venda, especialmente de peixe e marisco fresco. 2-Ave
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
RUXIDOIRA
Fervenza
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
SACABEIRA (SALAMÁNTIGA) Anfibio da familia dos salamándridos (Salamandra salamandra), de pel lisa e brillante, de cor negra con manchas amarelas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
SAIA
Peza de vestir feminina que parte da cintura, á que vai cinguida, e que pode ser máis ou menos longa.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
SALAGRE
Mostrarse agresivo e de mal talante
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
SOBRADO
En exceso, de sobra.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miﾃｱa palabra en galego
SOﾃ前
Aquilo que un imaxina durante o sono, percibﾃｭndoo coma se fose real.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
TIXEIRA
Instrumento para cortar que está constituído por dúas pezas cun só gume, unidas en forma de aspa por un eixe, arredor do cal xiran ao seren accionadas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
TONA
1-Cuberta exterior máis ou menos grosa dalgúns froitos, como a pataca, o plátano, a laranxa, a mazá, a pera etc. 2-Capa sólida formada sobre un líquido, especialmente a que se forma coa graxa do leite cando se deixa en repouso.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
VACALOURA
Insecto da orde dos coleópteros (Lucanus cervus), de gran tamaño e de cor negra e loura, que, no caso do macho, ten dúas mandíbulas semellantes a cornos en forma de arco.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
VAGALUME
Lucecú
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miña palabra en galego
XOANIÑA
Insecto da familia dos coccinélidos (Coccinella septempunctata), de forma arredondada, con élitros de cores vivas, xeralmente vermellos, con sete puntos negros.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A miĂąa palabra en galego
XUGO
Aparello de madeira constituĂdo por varias pezas ao que se suxeita, polo pescozo ou pola cabeza, unha parella de animais de tiro para enganchalos ao carro ou ao arado.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
XUNTANZA
Acci贸n de xuntarse un grupo de persoas para tratar un asunto ou para divertirse.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
ZARAPALLEIRO
Que di ou fai as cousas mal, sen orde e con precipitaci贸n, mesturando todo.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ZOQUEIRO
Persoa que fai zocos ou zocas.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi帽a palabra en galego
ZOUPEIRO
Zoup贸n.Persoa torpe ou que se move con lentitude
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
ZUNADO/A
Que se emperrecha ou encabuxa por nada.
EDL Virxe do Carme 2014/2015
A mi単a palabra en galego
EDL Virxe do Carme 2014/2015