Preventiegids Indigo

Page 1

Welkom bij Indigo! Iedereen heeft wel eens dagen waarop het niet zo lekker gaat. U signaleert stress op het werk, gevoelens van eenzaamheid of angst. Misschien ziet u opvoedingsproblemen gerelateerd aan alcohol- of drugsgebruik, of merkt u dat kinderen problemen hebben met hun weerbaarheid? Veel mensen lossen deze problemen zelf op. Soms met hulp van naasten. Het komt ook voor dat deze zorgen of problemen niet vanzelf verdwijnen. Dan kan Indigo Preventie mogelijk helpen. In deze gids vindt u het complete aanbod van onze preventieactiviteiten. U vindt er trainingen, ĂŠĂŠn- of meerdaagse cursussen en voorlichtingsactiviteiten. Maar ook zelfhulpmethoden, consutatie en advies. Individueel en in groepsverband, standaard en op maat. Voor alle mensen, jong en oud, in onze samenleving. Al onze activiteiten zijn erop gericht klachten te verminderen en te voorkomen dat psychische of verslavingsklachten zich ontwikkelen, erger worden of dat men psychisch ziek of verslaafd raakt.

Samen met anderen Indigo Preventie kan veel preventieactiviteiten niet alleen uitvoeren. Het is immers vaak de huisarts, de leerkracht of de maatschappelijk werkende die de (dreigende) gedrags-, psychische en/of verslavingsproblematiek bij een kind, een jongere of een volwassene signaleert. Juist met hen, maar zeker ook met andere maatschappelijke welzijns- en gezondheidsinstanties en gemeenten onderhoud Indigo Preventie goede contacten. Het is ons vak om problemen met de geestelijke gezondheid en verslavingsproblematiek te voorkomen en er voor te zorgen dat iedereen de juiste hulp krijgt. Ik nodig u uit deze gids eens door te bladeren ter oriĂŤntatie, te bewaren en erbij te pakken als het nodig is. Jolanda Meijer Manager Indigo Preventie

Wanneer biedt Indigo hulp? > > > > > > >

somberheid stress, burn-out overbelasting door mantelzorg gedragsproblemen bij kinderen psychische klachten bij een lichamelijke ziekte lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak gezins- en relatieproblemen

> arbeidsgerelateerde problemen > problemen door vluchtof migratieachtergrond > rouwverwerking > angst & paniek > eenzaamheid

1


Cursusaanbod van Indigo

Praktische informatie

In deze gids treft u een uitgebreid overzicht van het cursusaanbod van Indigo. Wij hebben ons cursusaanbod ingedeeld in de volgende doelgroepen en levensgebieden: > Jeugd & gezin: voor kinderen, jongvolwassenen en hun ouders/verzorgers. > Volwassenen en ouderen: voor volwassenen, ouderen en mantelzorgers. > Onderwijs: voor leerlingen, studenten en docenten. > Werk: voor mensen met arbeidsgerelateerde klachten en voor werkgevers. > Vrije tijd en leefstijl: gericht op de invulling van vrije tijd en leefstijl. > Algemeen: cursussen voor andere doelgroepen dan bovengenoemd, zoals bijvoorbeeld asielzoekers en allochtonen.

Alle cursussen in deze gids worden in uw regio georganiseerd. Een actueel overzicht van de geplande cursussen vindt u op www.indigo.nl. Wilt u een cursus volgen waarvan de startdatum nog niet bekend is? Neem dan gerust contact met ons op!

Het cursusaanbod van Indigo wordt regelmatig getoetst op effectiviteit; van veel cursussen is de effectiviteit wetenschappelijk bewezen. Nieuw ontwikkelde cursussen laat Indigo toetsen door het Centrum van Gezond Leven (onderdeel van het RIVM).

Kosten Voor sommige cursussen zijn wij genoodzaakt een bijdrage voor het cursusmateriaal, zoals bijvoorbeeld een werkboek, te vragen. Op www.indigo.nl kunt u deze kosten per cursus terugvinden. Wanneer u 18 jaar of ouder bent, vergoeden sommige ziektekostenverzekeraars deze kosten. Informeer hiernaar bij uw verzekeraar. Ook kan het voorkomen dat wij een offerte maken op basis van uw wensen en eventueel eerder gemaakte afspraken.

Toestemming Voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar geldt dat bij deelname aan een cursus of training toestemming van beide ouders/verzorgers nodig is.

Aanmelden U kunt zich voor een cursus of gespreksgroep rechtstreeks bij ons aanmelden via e-mail, het contactformulier op www.indigo.nl of telefonisch. In de meeste gevallen heeft u geen verwijsbrief van uw huisarts of hulpverlener nodig.

Meer informatie Wilt u graag overleggen welke cursus geschikt is voor u, neem dan contact met ons op. Indigo wijst u graag de weg naar de meest geschikte hulp. U kunt Indigo tijdens kantooruren bereiken op 0118 62 51 13. U kunt ook een e-mail sturen naar preventie@indigozeeland.nl of het contactformulier op www.indigo.nl gebruiken.

2

3


INHOUD Onderwijs

Jeugd en gezin

Alles kidzzz

10

Brusjes

32

Drieluik basisonderwijs

11

Een druk en opstandig kind? Zelf aan de slag!

33

De Gezonde School en Genotmiddelen

12

Een stil of bang kind? Zelf aan de slag!

34

Love & drugs event

13

En hoe moet ’t nu met mij?

35

Ouderavond

14

Verlies door zelfdoding

36

Plezier op school

15

Genieten van uw baby

37

Welkom op school

16

Homeparty

38

Zorg op school

17

Jongere en echtscheiding

39

Kind en echtscheiding

40

KOPP/KVO adolescentengroep

41

KOPP/KVO gezinsinterventie

42

KOPP/KVO kinder- en jongerengroep

43

Werk ABC’s voor leidinggevenden

20

KOPP/KVO-ontmoetingsdag

44

ABC’s voor verzorgenden

21

KOPP/KVO Oudercursus

45

Advies over psychische of verslavingsproblemen

22

Minder boos!

46

Consultatie bij psychische en/of verslavingsproblemen

23

Op je hoede voor je woede!

47

Mentale participatie coaching

24

Ouderschap en werk

48

Middelen en werk

26

Praten met je puber

49

Terugkeer naar het werk

27

Training sociale vaardigheden

50

Werkstresstraining

28

Vrienden (9 - 12 jaar)

52

Werkplekleren in de V&V-sector

30

Vrienden (12 - 15 jaar)

53

Wat gaat er om in jou?

54

Als muren konden praten

55

4

5


INHOUD Volwassenen en ouderen Angst en paniek de baas

58

Omgaan met borderline

79

Angstig? Zelf aan de slag!

59

Omgaan met dementie

80

Assertiviteitstraining

60

Preventieve ondersteuning van mantelzorgers

81

Borderline de baas

61

Psychiatrie in de familie

82

Dementie? Het zal uw zorg maar zijn!

62

Psycho-educatie schizofrenie

83

Een depressieve naaste? Aandacht voor uzelf!

63

Runningtherapie

84

Eetproblemen de baas worden

64

Somber? Zelf aan de slag!

85

Grip op je dip

65

Sociale vaardigheidstraining

86

Help! Ik wil slapen

66

De touwtjes (weer) in handen

87

Het verhaal van je leven

67

Verlies‌, en dan verder

88

Hoe verder...?

68

Verwanten verslaving

89

Hoe houd ik mijn leven in balans?

69

Voluit leven

90

In de put, uit de put

70

Het ware geluk

91

Kennismaking met Mindfulness

71

Werken aan gevoelens van eenzaamheid

92

Lichte dagen, donkere dagen

72

Lotgenotengroep huiselijk geweld

73

Leren leven met een chronische ziekte

74

Met lef!

76

Mijn verhaal als mantelzorger

77

Mindfulness - MBSR

78

6

7


INHOUD Vrije tijd en leefstijl

Onderwijs

Alcoholmatigings- en drugscampagnes

94

Barcode

95

Beleidsadvies over alcohol, drugs en gokken

96

EHBDu

97

Health4U

98

IVA

99

Middelengroep (THC)

100

Nationale Dag Psychische Gezondheid

101

Pakje Kans

102

Publieksvoorlichting over verslaving en hulpverlening

103

Outreachende preventie

104

Power

106

Uitgaan, alcohol en middelen

108

Voorlichting op verzoek

109

Zeg buur, mag ik jou wat vragen?

110

Index

112

8

9


Onderwijs

Onderwijs

Individuele training voor kinderen met gedragsproblemen

Alles kidzzz

Drieluik basisonderwijs

U bent ouder van een kind van 9–12 jaar, dat in groep 6, 7 of 8 van het basisonderwijs zit. Uw kind heeft gedragsproblemen en krijgt dikwijls straf of vindt dat hij of zij ‘altijd de schuld krijgt’. Uw kind heeft snel ruzie met andere kinderen, is druk en lawaaiig of is vaak van de partij als er kattenkwaad uitgehaald wordt. Uw zoon of dochter vertoont probleemgedrag, bijvoorbeeld pesten, weglopen, driftbuien, bedreigen en intimideren. U wilt graag dat uw kind beter met zijn of haar boosheid kan omgaan en zijn of haar impulsiviteit beter weet te beheersen.

Voor wie? De training is bedoeld voor kinderen met gedragsproblemen.

Wat leert uw kind? Alles kidzzz is een individuele training op maat. Welke oefeningen we inzetten, is afhankelijk van de problemen waaraan we met uw kind moeten werken. De training bestaat uit een aantal onderdelen: > kennismaking; > fase: ‘beter leren kennen’ (drie bijeenkomsten van elk 45 minuten); > competentieanalyse (beschrijven van de sterke en zwakke punten van uw kind) en opstellen van een trainingsplan; > tussenevaluatie; > fase: uitvoering van het trainingsplan (vijf bijeenkomsten van elk 45 minuten); > evaluatie. U, de ouder (of ouders), hebt contact met de trainer aan het begin, in het midden en aan het einde van de training. Regelmatig ontvangt u ‘post voor ouders’, met informatie over de behandelde vaardigheden en het verzoek deze met uw kind te oefenen. In ‘post retour’ doet u kort verslag van de vorderingen van uw kind. Alles kidzzz vindt plaats op school en wordt uitgevoerd door een medewerker van de school. Als de school niet beschikt over een Alles kidzzz-trainer dan kan met instemming van school de training door een Indigomedewerker worden gegeven.

10

Help uw leerlingen beslissen over (niet) roken, alcohol en drugs

U bent directeur of leerkracht van een school voor basis- of voortgezet onderwijs (al dan niet speciaal). U wilt uw leerlingen bijbrengen wat de risico’s zijn van roken, alcohol of drugs gebruiken, hun weerbaarheid vergroten en hun handvatten bieden om groepsdruk te weerstaan en nee te zeggen. U wilt de ouders bijstaan bij de opvoeding van hun kind(eren) in dit opzicht en u wilt dat uw leerkrachten voldoende weten over (het gebruik van) tabak, alcohol en drugs om hun leerlingen te begeleiden.

Praktische informatie

Voor wie?

Aantal deelnemers: individueel. Duur: 8 tot 10 bijeenkomsten onder schooltijd. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Wat leert u?

Het project is bestemd voor leerlingen van groep acht.

Met het project Roken, alcohol en drugs helpt u leerlingen van groep acht bewust keuzen te maken. Het project kan uit verscheidene onderdelen bestaan: > video en kringgesprek; > inspringtheater; > gastlessen (theoretische voorlichting over middelen, dvd + discussie); > leskisten; > deskundigheidsbevordering leerkrachten; > voorlichting aan ouders tijdens een ouderavond.

Praktische informatie Aantal deelnemers: een schoolklas. Duur: video- en kringgesprek: 1 uur; inspringtheater: 1½ uur; gastles: in overleg, meestal een dagdeel; ouderavond: 2 uur. Verwijzing: een verwijzing is niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

11


Onderwijs

Onderwijs

De Gezonde School en Genotmiddelen U bent directeur van een school voor (speciaal) basisonderwijs of (speciaal) voortgezet onderwijs. U wilt uw leerlingen van groep 7 en 8 of van klas 1, 2 en 3 bewust maken van de risico’s van het gebruik van genotmiddelen, en van hun eigen houding en gedrag. U wilt een schoolgezondheidsbeleid voeren voor genotmiddelen. U wilt dat ouders zich bewust zijn van hun rol in (het gebruik van) tabak, alcohol en drugs, en hun handvatten aanreiken voor de opvoeding van hun kinderen. U wilt dat uw docenten voldoende weten van (het gebruik, signalen van gebruik en de risico’s van) genotmiddelen om hun leerlingen te begeleiden. De invoering van het programma De Gezonde School en Genotmiddelen in het schoolwerkplan komt tegemoet aan al uw wensen.

Scholieren leren verantwoord kiezen

Love & drugs event U bent directeur, docent of mentor van een school voor voortgezet onderwijs. U wilt uw leerlingen van 15 tot en met 18 jaar ondersteunen in het maken van verantwoorde keuzen op het gebied van (on)veilig vrijen en het gebruik van genotmiddelen, met de nadruk op alcoholgebruik.

Voor wie? Het Love & drugs event is bedoeld voor 15-18-jarige leerlingen in het voortgezet onderwijs.

Wat leren ze? Voor wie? De Gezonde School en Genotmiddelen is bestemd voor de leerlingen van de laatste twee en de eerste drie klassen van respectievelijk het (speciaal) basisonderwijs en het (speciaal) voortgezet onderwijs, hun ouders, en de medewerkers van de betrokken scholen.

Wat leert u? Gedurende de eerste drie of vier jaren van De Gezonde School en Genotmiddelen begeleidt een preventiewerker van Indigo en een jeugdverpleegkundige van de GGD uw school. Een interne stuurgroep (vo/so) of werkgroep (bo) is verantwoordelijk voor de inbedding van het programma of het beleid. Na die drie of vier jaar is De Gezonde School en Genotmiddelen een vast onderdeel van het schoolwerkprogramma geworden en kan de school het zelfstandig en met minimale begeleiding voortzetten. Voor uw leerlingen is er de lessenserie. Er zijn aparte lesboeken beschikbaar voor het basisonderwijs, vmbo basis, vmbo kgt en havo/vwo, speciaal (basis)onderwijs, praktijkscholen en ZML-scholen. Docenten en mentoren worden getraind om de lessen over alcohol, roken en drugs te geven. De ouders kunnen deelnemen aan de ouderavonden en voor hen is een speciale ouderbrochure beschikbaar. Verder kunnen zij een bijdrage leveren als lid van de stuurgroep of werkgroep op uw school. De medewerkers worden getraind in het (vroegtijdig) signaleren van problematisch middelengebruik bij leerlingen en in de begeleiding ervan. Indigo en de jeugdverpleegkundige begeleiden de interne stuurgroep of werkgroep.

12

Praktische informatie Aantal deelnemers: onbepaald. Duur: 3 tot 4 jaar. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Het Love & drugs event is een evenement met interactieve opdrachten. De leerlingen krijgen in groepjes van zes à acht personen een programma aangeboden dat bestaat uit vier onderdelen over alcohol en drugs, en een of twee onderdelen over soa’s en aids. Voorbeelden hiervan zijn: kennisquiz, discussiëren over stellingen, Kopspijkerspel en condoomrace.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 45. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Indigo kan het ‘event’ op maat aanbieden. Mogelijke varianten op het Love & drugs event zijn het Drugs event en het meer uitgebreide Love, drugs & music event. Ook voor een grote groep leerlingen kunnen wij een passend aanbod doen. Bij de uitvoering van dit ‘event’ kan worden samengewerkt met GGD Zeeland.

13


Onderwijs

Onderwijs Zomercursus voor aanstaande brugklassers

Ouderavond

Plezier op school

U wilt meer weten over psychiatrische of verslavingsproblemen bij jongeren. U heeft behoefte aan informatie over genotmiddelengebruik, gokken, internet- of gameverslaving en hulpverlening.

U hebt een zoon of dochter die in groep 8 van de basisschool zit en na de zomervakantie naar de brugklas gaat. Uw kind vindt het moeilijk om contact te leggen en te onderhouden met leeftijdgenootjes, hij of zij voelt zich buitengesloten door klasgenoten en wordt gepest. Uw zoon of dochter is vaak verdrietig of boos omdat hij of zij het niet leuk vindt op school. U wilt graag dat uw kind een goede start maakt in het voortgezet onderwijs en zelfverzekerder is.

Voor wie? U heeft schoolgaande kinderen. U heeft vragen over psychiatrische problemen bij jongeren of middelengebruik door jongeren. Ook voor ouders/verzorgers van jongeren die al geĂŤxperimenteerd hebben met het gebruik van genotmiddelen is de ouderavond interessant.

Wat leert u? Afhankelijk van de vraag en het onderwerp geven wij voorlichting aan een groep ouders. De voorlichting kan gaan over: > achtergronden en de geestelijke en lichamelijke risico’s van het gebruik van genotmiddelen en gokken; > wat de wet zegt over alcohol, drugs en internet- of gameverslaving; > hoe kunt u omgaan met de mogelijke internet- of gameverslaving of het mogelijk gebruik van genotmiddelen of gokken door uw kinderen. Voor welke werkvorm we kiezen, is afhankelijk van de vraag. We maken zoveel mogelijk gebruik van voorlichtingsmethodieken en -materiaal die ook elders in het land hun effectiviteit hebben bewezen.

14

Praktische informatie Aantal deelnemers: onbeperkt. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor wie? De training is voor aanstaande brugklassers die op de basisschool gepest worden, weinig vrienden hebben of onvoldoende weerbaar zijn.

Wat leert uw kind? We behandelen met uw kind verschillende vragen: > Welke gebeurtenissen zijn lastig voor je? Wat denk je dan? > Welk gevoel krijg je bij die gedachte? > Welk gedrag hoort bij dat gevoel? > Wat is het effect van je gedrag op anderen? > En we gaan veel oefenen: > Hoe maak je dat je stevig in je schoenen staat, hoe straal je zelfvertrouwen uit? > Hoe begin je een gesprek? > Hoe ga je naar een groepje op het plein de eerste dag dat je op school komt? > Hoe kun je je ontspannen? > Hoe laat je merken dat je iets liever niet wilt? Ook door met elkaar te praten en te oefenen gaat uw kind zich zekerder voelen en groeit het zelfvertrouwen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen, allemaal startende brugklassers. Duur: Plezier op school is een tweedaagse training die in de laatste week van de zomervakantie plaatsvindt van 09.00 tot 16.30 uur. Een aantal weken na afloop is er een terugkombijeenkomst. De training omvat tevens een kennismakingsgesprek, ouderavond en een afsluitend gesprek. Verwijzing: voor deze training is geen verwijzing nodig. Wetenschappelijke status: vernieuwende aanpak.

15


Onderwijs

Onderwijs

Vluchtelingen in de klas

Deskundige ondersteuning bij psychosociale problematiek

Welkom op school

Zorg op school

U bent docent in het voortgezet onderwijs en u hebt een of meer (kinderen van) vluchtelingen in uw klas. U wilt het welzijn van de nieuwkomers in uw klas verbeteren en psychische problemen bij hen helpen voorkomen. Omdat zij vaak over allerlei kwesties niet met hun ouders of begeleiders kunnen of durven praten, wilt u hen ondersteunen, onder meer bij het vinden van hun weg op school en in de samenleving, en bij het opbouwen van (meer) vertrouwen in de toekomst.

U bent als docent of staflid verbonden aan een school voor voortgezet onderwijs of middelbaar beroepsonderwijs. U maakt deel uit van het Zorgadviesteam (ZAT). Het ZAT heeft behoefte aan deskundige ondersteuning in de begeleiding van individuele leerlingen of groepen leerlingen bij wie psychosociale problematiek actueel is. Te denken valt aan vermijdingsgedrag, angstproblemen, sociale angst.

Voor wie?

Voor wie?

De lessenserie is bedoeld voor docenten in het voortgezet onderwijs met vluchtelingen in de klas.

Wat leert u? Samen met u voert een van onze preventiewerkers de lessenserie Welkom op school uit. In de klas wordt een beschermende omgeving gecreĂŤerd, die het voor de betrokken nieuwkomer(s) vergemakkelijkt hun migratie-ervaringen te verwerken. We praten niet al te direct over nare of schokkende gebeurtenissen. We bespreken vooral de algemene ervaringen van nieuwkomers. Door deze met klasgenoten te delen en diverse oplossingsstrategieĂŤn te benoemen, leren de jongeren om te gaan met onzekerheden en problemen. De volgende onderwerpen komen onder meer aan bod: > waar kom ik vandaan; > cultuurverschillen; > het leven in Nederland; > mensen die belangrijk zijn; > vriendschap en verliefdheid; > vrije tijd; > discriminatie; > gezondheid; > verwachtingen voor de toekomst.

16

Praktische informatie Aantal deelnemers: de docent en de betrokken klas. Duur: Welkom op school omvat 21 lessen. Afhankelijk van de problematiek en de vragen van de leerlingen en de school kan het aantal bijeenkomsten worden teruggebracht. De lessen vinden onder schooltijd plaats. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts of schoolarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De ondersteuning is bedoeld voor professionals in het onderwijs.

Wat leert u? Indigo koppelt aan uw school een preventiewerker, die het aanspreekpunt is voor consultatie en de activiteiten die daaruit voortvloeien. Afhankelijk van de problematiek van de leerlingen en de ondersteuningsvraag kan de preventiewerker, voortvloeiend uit het ZAT, bijvoorbeeld trainingen geven, al dan niet in klassenverband. De ondersteuning en de consultatie vinden altijd op school plaats. Ten slotte vervult de Indigomedewerker een brugfunctie tussen ZAT en de geestelijke gezondheidszorg met betrekking tot het terugkoppelen van informatie over lopende behandelingen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: niet van toepassing. Duur: in overleg. Verwijzing: er is geen verwijzing nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

17


Werk

18

19


Werk

Werk

Methodisch begeleiden van ouderen met gedragsproblemen

Methodisch begeleiden van ouderen met gedragsproblemen

ABC’s voor leidinggevenden

ABC’s voor verzorgenden

U geeft leiding aan een team/afdeling van verzorgenden en werkt in een verpleeg- of verzorgingshuis of in de thuiszorg. Een aantal van de bewoners of cliënten vertoont gedragsproblemen, bijvoorbeeld verward, depressief, geagiteerd en onrustig gedrag. Dit kan het werk zwaar maken. U wilt samen met uw team adequaat leren omgaan met deze bewoners/cliënten en de gedragsproblemen. U hoopt op een verlaging van de werklast en een verhoging van de arbeidssatisfactie, en u verwacht dat er een goede basis ontstaat voor samenwerking binnen het team/de afdeling. Bovendien wilt u de implementatie van wat de teamleden hebben geleerd, goed begeleiden.

U bent medewerker van een team of afdeling van verzorgenden en werkt in een verpleeg- of verzorgingshuis of in de thuiszorg. Een aantal bewoners of cliënten vertoont gedragsproblemen, bijvoorbeeld verward, depressief, geagiteerd en onrustig gedrag. U hebt daar moeite mee en het verzwaart uw werk. U wilt goed leren omgaan met deze bewoners of cliënten en hun gedragsproblemen. U hoopt op een verlaging van de werklast en een verhoging van de voldoening uit uw arbeid. Verder verwacht u dat er een goede basis ontstaat voor samenwerking binnen het team/de afdeling.

De ABC’s betekenen het volgende: A staat voor actie, gedrag; B staat voor beweger (oorzaak van het gedrag); C staat voor consequentie; de ‘s’ staat voor samen erover praten en nauwgezet nakomen wat u met elkaar over A, B en C afspreekt.

De ABC’s betekenen het volgende: A staat voor actie, gedrag; B staat voor beweger (oorzaak van het gedrag); C staat voor consequentie; de ‘s’ staat voor samen erover praten en nauwgezet nakomen wat u met elkaar over A, B en C afspreekt.

Voor wie? Voor wie? De voorbereidende cursus is bedoeld voor leidinggevenden van teams die ouderen met gedragsproblemen verzorgen.

Wat leert u? Ter voorbereiding op de cursus met uw team en de coaching na afloop (zie ABC’s voor verzorgenden) is er een gecomprimeerde cursus voor leidinggevenden. Hierin kan het volgende aan de orde komen: > communicatie en observatie volgens ABC; > veranderingen volgens ABC; > thema’s: - verward gedrag; - depressief gedrag; - agitatie; - theorie; - oefenen met casuïstiek; > implementatieplan voor het team.

20

Praktische informatie

De cursus is bedoeld voor teams van verzorgenden van ouderen met gedragsproblemen.

Aantal deelnemers: 10 à 12 personen. Duur: 6 bijeenkomsten van 3 uur. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

Wat leert u? De cursus vindt op de werkplek plaats. U leert: > probleemgedrag van bewoners/cliënten te begrijpen; > in te zien dat uw eigen gedrag zowel veroorzaker als instandhouder van het probleemgedrag kan zijn; > nieuwe benaderingen te bedenken die de meestvoorkomende vormen kunnen verminderen of verhelpen; > ABC’s te beschrijven per gedragsuiting en een haalbaar doel te stellen voor verandering; > te zoeken naar wat de bewegers, de oorzaken van het gedrag zijn. Wat de consequenties hiervan voor de betrokkene en zijn of haar omgeving zijn. En wat veranderd kan worden om dat doel te bereiken; > anders met bewoners om te gaan; Na afloop van de cursus wordt u gecoacht bij de implementatie van de ABC-methodiek op de werkvloer.

Praktische informatie Aantal deelnemers: 10 à 12 personen. Duur van de cursus: 6 bijeenkomsten van tweemaal 2½ uur. Duur en intensiteit van de coaching na afloop: in onderling overleg te bepalen. De deelnemers aan de ABCtraining ontvangen een officieel RINO-nascholingscertificaat. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

21


Werk

Werk

Advies over psychische of verslavingsproblemen

Consultatie bij psychische en/of verslavingsproblemen

U hebt vragen over het gebruik van genotmiddelen of gokken, of over uw eigen of andermans psychische of verslavingsproblemen. U wilt een deskundig advies waardoor u beter in staat bent met de (problematische) situatie om te gaan, of zelf keuzen te maken in de aanpak van de betrokken problematiek.

U bent een professional die te maken heeft met mensen die in de problemen zijn geraakt of dreigen te raken door psychische en/of verslavingsproblematiek of buitensporig middelengebruik. U bent huisarts, leerkracht, psycholoog, (school)maatschappelijk werker, GGD-jeugdverpleegkundige, vrijgevestigde psychiater, of een andere hulpverlener uit de eerste lijn, of u bent werkzaam in een verzorgings- of verpleeghuis. Het probleem van uw patiĂŤnt, cliĂŤnt of leerling is complex. U hebt niet direct een oplossing voorhanden of diverse pogingen om het op te lossen, zijn mislukt. U wilt Indigo consulteren in de behandeling of begeleiding van deze persoon, zodat u beter met de problematiek weet om te gaan en in de toekomst een vergelijkbare situatie zelfstandig kan aanpakken.

Voor wie? Advies kan gegeven worden aan iedereen die behoefte heeft aan informatie over drugsgebruik, alcoholgebruik, gokken, psychische problemen, verslavingsproblemen.

Wat leert u? In het eerste gesprek staat uw vraag centraal. De Indigomedewerker streeft ernaar een (probleem)analyse te maken die de basis vormt voor het advies. In sommige gevallen is het eerste gesprek al meteen het adviesgesprek. Het is ook mogelijk dat er aanvullend onderzoek nodig is.

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: afhankelijk van de vraag en in onderling overleg. Verwijzing: voor deze interventie heeft u een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor wie? Beroepskrachten die van doen hebben met mensen met psychische en/of verslavingsproblematiek, kunnen te rade gaan bij Indigo over de behandeling of begeleiding, die zij deze mensen willen bieden. Voor ouders die vragen hebben over hun kinderen die in de problemen zijn geraakt of dreigen te raken door psychische of verslavingsproblemen, is er het ouderconsult.

Wat leert u? In een of meer gesprekken zoeken we gezamenlijk naar een oplossing voor de lastige situatie die u in uw werk tegenkomt. U blijft verantwoordelijk voor de keuze en de uitvoering ervan. De vorm waarin de consultatie plaatsvindt, is in overleg. U kunt denken aan een (telefonisch) gesprek, het bijwonen van een teambespreking of het organiseren van een themabijeenkomst.

22

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

23


Werk

Werk

Meedoen vraagt moed

Mentale participatie coaching U hebt een psychische beperking. In het verleden bent u al eens arbeidsongeschikt verklaard. Nu hebt u of zoekt u een baan. U wilt graag leren hoe u ondanks uw beperking toch kunt (blijven) werken.

Voor wie? U komt voor Mentale participatie coaching in aanmerking als u voldoet aan: > voor cliënten van het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) met een psychische beperking en een verleden van arbeidsongeschiktheid dat hiermee samenhangt; > mensen die een baan hebben, ziek zijn (geweest) en naar hun werk willen terugkeren; > mensen die een nieuwe baan hebben gevonden. Ook de werkgever van iemand met een psychische beperking kan een aanvraag indienen.

Wat leert u? U leert met uw beperking op het werk om te gaan. Bijvoorbeeld om er met collega’s en de werkgever/ leidinggevende over te spreken. De coach ondersteunt u om samen met uw collega’s en uw leidinggevende door lastige periodes te komen. Uw collega’s en de leidinggevende leren hoe zij het beste kunnen handelen als u bijvoorbeeld een depressieve episode doormaakt of over uw grenzen heen dreigt te gaan. Zij leren u tot steun te zijn bij terugval in ongewenst gedrag of verslavingen. De coach werkt eerst aan een goede basisrelatie tussen u, uw leidinggevende en uw collega’s. Daarna blijft de coach beschikbaar voor de momenten dat dit nodig is. Het doel is dat u blijft werken.

24

Praktische informatie Mentale participatie coaching kunt u aanvragen bij de Case­ managementgroep. Een casemanager van deze organisatie bespreekt met u de aanvraag en maakt afspraken met het UWV of uw werkgever. De feitelijke coaching vindt plaats door een coach bij u in de buurt, die werkzaam is in de geestelijke gezondheidszorg, waaronder Indigo. Aanmelding bij CG Concepten, onderdeel van Casemanagementgroep, Einsteinstraat 5-7, 2811 EP Reeuwijk. Telefoon 0182 522 075 of: E-mail: info@casemanagementgroep.nl of www.casemanagementgroep.nl Duur: afhankelijk van de afspraken met het UWV of de werkgever. Verwijzing: voor deze training is geen verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

25


Werk

Werk

Alcohol en drugs in uw organisatie

Leren omgaan met lastige situaties

Middelen en werk

Terugkeer naar het werk

U bent werkzaam in het bedrijfsleven of de non-profitsector. U wilt het thema alcohol en/of drugs onder de aandacht brengen en bespreekbaar maken binnen uw bedrijf, of een alcohol- en/of drugsbeleid opzetten. Tevens wilt u dat er in uw bedrijf op een verantwoorde manier met alcohol en drugs wordt omgegaan in combinatie met het werk.

U bent 18 jaar of ouder en u hebt zich vanwege psychische klachten langer dan drie maanden geleden ziek gemeld op uw werk. U staat op het punt weer aan het werk te gaan of bent net (gedeeltelijk) begonnen, maar u vindt de stap nog te groot. U bent bang - nu u weer (gedeeltelijk) aan het werk bent - een terugval te krijgen. U wilt (beter) leren omgaan met problemen en moeilijke situaties op het werk. U wilt dat uw psychische klachten afnemen en verdwijnen, en u wilt weer met plezier naar uw werk kunnen gaan.

Voor wie? Werkers in een organisatie/bedrijf die (het gebruik van) alcohol en drugs op de agenda willen zetten, kunnen een beroep doen op de deskundigheid van Indigo.

Wat leert u? We spreken met u over uw wensen en mogelijkheden. Op basis van deze informatie doen we u een aanbod op maat. Ons aanbod kan bestaan uit een of meer van de volgende onderdelen: > incompanytraining; > voorlichting; > beleidsadvisering; > deskundigheidsbevordering/scholing; > consultatie.

26

Praktische informatie

Voor wie? Aantal deelnemers: afhankelijk van uw vraag. Duur: afhankelijk van uw vraag. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De training is bestemd voor volwassenen die hun werk weer (gedeeltelijk) hervatten na langdurige afwezigheid vanwege psychische gezondheidsklachten.

Wat leert u? U doet samen met anderen die zich in dezelfde situatie bevinden, mee aan de training Terugkeer naar het werk. Het proces van werkhervatting en de problemen die zich daarbij kunnen voordoen, staan in de training centraal. Ook aan de geldende wet- en regelgeving besteden we aandacht. U krijgt handvatten aangereikt om problemen actief en door middel van open communicatie met uw werkgever aan te pakken. U oefent de geleerde vaardigheden en soms krijgt u huiswerkopdrachten mee. Om deze doelgericht uit te voeren, is het nuttig als u uw werk (deels) hervat hebt. U kunt dan de geleerde vaardigheden meteen in de praktijk toepassen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkom足 bijeenkomst. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts of bedrijfsarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

27


Werk

Werk

Weer met plezier naar uw werk

Werkstresstraining U bent 18 jaar of ouder en u hebt last van stress in uw werksituatie of stressklachten als gevolg van uw werk. U hebt niet een duidelijk loopbaanprobleem, een arbeidsconflict of een ‘burn-out’. U verzuimt niet of in ieder geval niet langer dan drie maanden. Dit doet zich voor: > u hebt weinig energie en vaak geen zin om naar uw werk te gaan; > u hebt behoefte aan vakantie en rust; > u piekert veel en slaapt slechter dan normaal; > u hebt een sluimerende onvrede over uw werk of over hoe u met uw werk omgaat; > u wilt een ‘burn-out’ voorkomen. U wilt leren wat uw kwaliteiten en valkuilen zijn, en meer greep op uzelf en uw werksituatie krijgen. Uw sociale vaardigheden en stijl van communiceren wilt u verbeteren. Verder wilt u weten hoe u met meningsverschillen kunt omgaan en wat uw eigen behoeften zijn.

Voor wie?

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkombijeenkomst. De zelfhulptraining duurt 8 tot 12 weken, afhankelijk van de afspraken met uw trainer. Verwijzing: voor beide trainingen is een verwijsbrief van de huisarts of bedrijfsarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief. De zelfhulptraining is een goed praktijkvoorbeeld.

De training is bestemd voor volwassenen die last hebben van te veel stress op of door hun werk, en die willen voorkomen dat ze ziek worden.

Wat leert u? De training Werkstress bevordert een effectieve stresshantering en uw zelfvertrouwen. Het is een training op maat; uw persoonlijke werkplan fungeert als rode draad. De training is opgedeeld in drie fasen: > zelfanalyse: opstellen van persoonlijk werkplan; > aanleren van vaardigheden, zoals het verkrijgen van sociale steun, omgaan met meningsverschillen, assertiviteit en anders leren denken; > het geleerde in de toekomst vasthouden. U oefent de vaardigheden eventueel door middel van rollenspellen. Soms krijgt u huiswerkopdrachten mee voor thuis of op het werk.

Zelfhulp Het is ook mogelijk deze training thuis te doen. U krijgt dan een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een begeleider van Indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende hoofdstukken met informatie en oefeningen. U kunt elk gewenst moment starten en de training in uw eigen tempo en tijd volgen.

28

29


Werk Leren omgaan met cliënt met psychische problemen

Werkplekleren in de V&V-sector Jeugd en gezin U werkt in een verzorgings- of verpleeghuis of in de thuiszorg en u ervaart problemen bij de begeleiding van bewoners of cliënten met psychosociale of psychiatrische problematiek. De vormen van ondersteuning die u tot nu toe hebt ontvangen (scholing, consultatie, incidentele ondersteuning en advies), zijn niet toereikend. U hebt behoefte aan een deskundige die u al samenwerkend begeleidt in de omgang met de betrokken cliënt of bewoner.

Voor wie? De training is bedoeld voor verzorgenden die moeilijkheden ondervinden in de omgang met mensen met psychosociale of psychiatrische problematiek.

Wat leert u? Een psychiatrisch verpleegkundige of een activiteitenbegeleider loopt met u mee tijdens het werk. U krijgt ter plekke adviezen, informatie en goede voorbeelden aangereikt. U leert: > om te gaan met het probleemgedrag van de bewoner/cliënt; > nieuwe vaardigheden toe te passen; > een vergelijkbaar probleem zelfstandig op te lossen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur en intensiteit: afhankelijk van de vraag, worden in onderling overleg vastgesteld. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijk status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor de cliënt kan dit betekenen dat zijn of haar welzijn wordt verbeterd en dat zwaardere vormen van zorg niet nodig zijn. Werkplekleren kan ook deel uitmaken van het implementatieen begeleidingstraject van de ABC-training (zie aldaar).

30

31


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Een druk en opstandig kind? Zelf aan de slag!

Als je broer of zus ziek is

Brusjes Je bent tussen de 9 en 18 jaar en je hebt een broer of zus die problemen heeft. Psychische problemen, verslavingsproblemen of lichamelijke problemen. Dat kan ook moeilijk voor jou zijn. Misschien voel je je vaak in de schaduw staan van je broer of zus. Of je voelt je achtergesteld en je vindt het moeilijk om aandacht van je ouders te vragen. Je denkt dat niemand anders zo’n broer of zus heeft en je schaamt je soms voor zijn of haar gedrag. Je wilt hier graag met anderen over praten. Niet met iedereen, maar wel met leeftijdgenoten die in hetzelfde schuitje zitten.

U bent ouder of verzorger van een kind van 0 tot 12 jaar dat druk en opstandig is. U maakt zich zorgen hierover. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag om (meer) inzicht te krijgen in de kenmerken en de oorzaken van het gedrag van uw kind. U wilt weten hoe u lastige opvoedingssituaties kunt veranderen en hoe u steun voor uzelf organiseert. U wilt weten hoe u gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting kunt verminderen of voorkomen.

Voor wie? Voor wie? Kinderen en jongeren van 9 tot 18 jaar die een broer of zus hebben met psychische, lichamelijke of verslavingsproblemen, kunnen deelnemen aan de brusjesgroep. Ze worden ingedeeld naar leeftijd.

Wat leer je? Voor je naar een brusjesgroep gaat, maken we kennis met jou en je ouders. Daarna praten we in iedere bijeenkomst over een ander onderwerp met jou en de andere deelnemers. De ene keer bijvoorbeeld over gevoelens, zoals boosheid, vrolijkheid en jaloezie. Een andere keer over moeilijke situaties die je soms tegenkomt. En je kunt kletsen en lachen met de andere kinderen als je dit wilt. Maar er worden ook activiteiten gedaan, zoals knutselen of een spel. Voor je ouders zijn er een of twee ouderbijeenkomsten, waarin de ouder-brusrelatie centraal staat.

32

Praktische informatie

De training is bedoeld voor de ouders/verzorgers van drukke, opstandige kinderen, die zich zorgen maken over dit gedrag.

Aantal deelnemers: maximaal acht personen. Duur: 10 bijeenkomsten van anderhalf uur. Verwijzing: voor deze groep is een verwijzing van de huisarts of schoolarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

Wat leert u? U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een medewerker van Indigo ondersteunt en begeleidt u hierbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar. U bespreekt dan samen uw vorderingen en u kunt vragen stellen. De training bestaat uit verschillende modules met informatie en oefeningen. De oefeningen hebben onder meer betrekking op: > kenmerken en oorzaken van druk en opstandig gedrag; > het volgen en benoemen van gedrag; > positieve aandacht geven; > structuur bieden en grenzen stellen; > werken aan gedragsverandering; > de rol van sociale steun; > het maken van een plan van aanpak. Verder krijgt u informatie over relevante boeken, organisaties en websites.

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: 8 tot 12 weken, afhankelijk van de afspraken met uw trainer. U kunt elk gewenst moment starten en de training thuis en in uw eigen tempo en tijd volgen. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

33


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Een stil of bang kind? Zelf aan de slag! U bent ouder of verzorger van een kind van 0 tot 12 jaar dat opvallend stil is of angstig en teruggetrokken gedrag vertoont. U maakt u hier zorgen over. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag om (meer) inzicht te krijgen in de kenmerken en de oorzaken van het gedrag van uw kind. U wilt weten hoe u het beste met zijn of haar problematische gedrag om kunt gaan en hoe u steun voor uzelf organiseert. U wilt weten hoe u gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting kunt verminderen of voorkomen.

Voor wie? De training is voor bezorgde ouders/verzorgers van stille of angstige kinderen.

Wat leert u? U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een medewerker van Indigo ondersteunt en begeleidt u hierbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar. U bespreekt dan samen uw vorderingen en u kunt vragen stellen. De training bestaat uit verschillende modules met informatie en oefeningen. De oefeningen gaan onder meer over: > kenmerken en oorzaken van angstig en teruggetrokken gedrag; > de manier waarop kinderen gedrag aanleren; > het volgen en benoemen van gedrag; > de rol van sociale steun; > positieve aandacht geven.

Praktische informatie

Jeugdige nabestaanden ten gevolge van zelfdoding

En hoe moet ’t nu met mij? In uw gezin of in uw familie is er iemand overleden ten gevolge van zelfdoding. Uw zoon of dochter (8-18 jaar) vindt het moeilijk hiermee om te gaan. Uw kind voelt zich verdrietig, boos, bang, eenzaam of soms opgelucht. U merkt dat uw kind het moeilijk vindt om de gebeurtenis een plekje te geven. U vindt het belangrijk dat uw zoon of dochter weet dat hij of zij niet de enige is die dit meemaakt.

Voor wie? De lotgenotengroep is bedoeld voor kinderen en jongeren die veel moeite hebben met de zelfdoding van een gezins- of familielid.

Wat leert uw kind? Aantal deelnemers: individueel. Duur: 8 tot 12 weken, afhankelijk van de afspraken met uw trainer. U kunt elk gewenst moment starten en de training thuis en in uw eigen tempo en tijd volgen. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Onder begeleiding van ervaren trainers krijgt uw kind de gelegenheid om vrijuit te praten over de zelfdoding en wat deze voor zijn of haar leven betekent. Dit geldt ook voor de andere kinderen die deelnemen. Op z’n minst vinden zij herkenning bij elkaar, en het kan ook gebeuren dat ze elkaar troost en steun bieden. We maken gebruik van een werkboek waarin opdrachten staan. Deze helpen om uw kind op zijn/haar eigen manier met de zelfdoding te laten omgaan. De schrijf- en tekenopdrachten en (veel) praten over wat er gebeurd is en hoe uw kind zich voelt, maken deel uit van de training.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12. De groep is een zogeheten open groep: uw kind kan op elk gewenst moment instromen. Duur: elke maand is er een bijeenkomst die ongeveer 1½ uur duurt; ieder kind maakt minimaal 8 bijeenkomsten mee. Verwijzing: voor deze lotgenotengroep is een verwijsbrief van de huisarts of schoolarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

Verder krijgt u informatie over relevante boeken, organisaties en websites.

34

35


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Begeleiding voor nabestaanden

Verlies door zelfdoding

Genieten van uw baby

Per jaar maken in Nederland ongeveer 1.500 mensen zelf een einde aan hun leven. Voor degenen die achterblijven, is dit pijnlijk en verdrietig. Vaak zijn er vragen: waarom is dit gebeurd? Had het voorkomen kunnen worden? Heb ik schuld? Dikwijls worstelen nabestaanden met gevoelens van boosheid en machteloosheid. Ze voelen zich in de steek gelaten, afgewezen en alleen met hun verdriet.

U bent in behandeling voor uw psychische klachten en u bent vader of moeder van een baby van 0-12 maanden. U wilt genieten van uw pasgeboren baby en u wilt niet dat de eerste tijd met uw kind wordt overschaduwd door depressieve gevoelens, somberheid en lusteloosheid. Verder wilt u het contact met uw baby verbeteren en een goede band opbouwen. Ten slotte wilt u het risico zo klein mogelijk houden dat uw zoon of dochter later zelf psychische klachten ontwikkelt.

Voor wie? Verlies door zelfdoding is bedoeld voor familieleden van mensen die kort geleden door zelfdoding zijn overleden. Íedereen kan meedoen: de (ex)partner van de overledene, de ouders, kinderen en hun eventuele partner(s) en broers en zussen van de overledene, eventueel met hun partner(s) en andere direct betrokken naasten. Van tevoren wordt besproken in welke samenstelling familieleden meedoen.

Wat leert u? Om te voorkomen dat u en uw familieleden op de langere termijn problemen krijgen met het verwerken van het verlies, kan Indigo u begeleiden. Een speciaal hiervoor opgeleide medewerker komt bij u thuis en voert gesprekken met u en uw gezins- of familieleden samen. De begeleiding is géén therapie. U bent namelijk niet ziek.

Praktische informatie

Voor wie? De training is bedoeld voor jonge ouders met psychische klachten.

Aantal deelnemers: afhankelijk van de wensen van de nabestaanden. Duur: 4 bijeenkomsten van ongeveer 1½ uur verspreid over 6 maanden. Verwijzing: voor deze interventie is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

Wat leert u? Een preventiewerker komt bij u thuis en geeft u adviezen hoe u de signalen van de baby kunt interpreteren en hoe u daarop het best kunt reageren. Daardoor verbeteren het onderlinge contact en de communicatie. De huisbezoeken zijn er vooral op gericht om dat wat goed gaat te stimuleren en te versterken. Wij betrekken uw partner bij de training, daarom is het gewenst dat hij of zij tijdens de huisbezoeken aanwezig is. Na afloop weet u hoe u met uw kindje een goede start kunt maken en hoe u plezier kunt beleven aan het verzorgen van uw baby. De behandeling van uw psychische klachten loopt naast deze vorm van ondersteuning gewoon door.

Praktische informatie Duur: 5 tot 10 huisbezoeken van een uur. Aanvankelijk wekelijks, later is er meer tijd tussen twee bezoeken. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

In de gesprekken wordt aandacht besteed aan: > het bespreken van schuldgevoelens; > ‘normale’ reacties tijdens de rouw en het bijzondere van rouw na zelfdoding; > het geven en ontvangen van steun tijdens het rouwproces; > (jonge) kinderen en rouw; > rouw in de familie of het gezin: kan men erover praten; > uw eigen inbreng; vaak hebt u veel vragen.

36

37


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Voor het bespreekbaar maken van gokken en middelengebruik

Steun aan jongeren met gescheiden ouders

Homeparty

Jongere en echtscheiding

U bent ouder of verzorger en hebt kinderen in de leeftijd van 10 tot en met 15 jaar. U wilt weten wat de risico’s zijn van gokken en het gebruik van alcohol, drugs en tabak en u wilt weten hoe u dit bespreekbaar maakt in uw gezin. Ten slotte wilt u weten hoe u in de opvoeding van uw kinderen daarmee kunt omgaan.

Je bent tussen de 12 en 16 jaar en je ouders zijn gescheiden. Je hebt hier last van omdat je het gevoel hebt er tussenin te zitten, je bang bent iemand verdriet te doen of boos te maken of om een andere reden. Je wilt graag praten met leeftijdsgenoten die in een zelfde soort situatie zitten en je wilt tips krijgen om met deze situatie om te gaan.

Voor wie?

Voor wie?

Homeparty is bedoeld voor ouders/verzorgers van 10 t/m 15jarige kinderen die ondersteuning zoeken bij het bespreekbaar maken in hun gezin van risicovol gedrag.

Wat leert u? Als gastvrouw of gastheer nodigt u familie, vrienden en kennissen uit die kinderen hebben in de leeftijd van 10 tot en met 15 jaar, en die dezelfde vragen hebben. Een van onze medewerkers geeft u en uw gasten uitleg over de diverse genotmiddelen en/of gokken. Ter ondersteuning neemt hij/ zij verschillende soorten drugs, een kennistest over alcohol, roken, softdrugs en wetgeving, en diverse folders mee. U bespreekt de antwoorden van de kennistest samen. Tegelijkertijd kunt u vragen stellen, eigen onderwerpen aandragen en met de andere ouders van gedachten wisselen.

38

Praktische informatie Aantal deelnemers: minimaal 6 en maximaal 12 ouders/verzorgers. Duur: ongeveer 2 uur. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Jongere en echtscheiding is bedoeld voor jongeren tussen de 12 en 16 jaar die gescheiden ouders hebben.

Wat doen we? Samen met de leeftijdsgenoten, waarvan de ouders ook gescheiden zijn, bespreken we allerlei situaties en onderwerpen die met de scheiding te maken hebben. Ook door opdrachten te doen en vaardigheden te oefenen, proberen we manieren te vinden om je makkelijker met de echtscheidingssituatie om te laten gaan. Voorafgaand aan de cursus is er altijd een kennismakingsgesprek waarbij ook je ouder(s) aanwezig mogen zijn.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: 6 bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

39


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Steun aan kinderen van gescheiden ouders

Kind en echtscheiding U bent of leeft gescheiden en u hebt kinderen van 8 tot 12 jaar. Uw kinderen worstelen met de echtscheiding. Ze hebben het gevoel tussen u en uw ex-partner in te zitten, zijn bang om alleen gelaten te worden, denken dat het hun schuld is dat u bent gescheiden, of schamen zich voor de situatie. U wilt uw kinderen de gelegenheid geven om beter met hun gevoelens over de scheiding en met de nieuwe gezinsomstandigheden om te kunnen gaan.

Voor wie? Kind en echtscheiding is bedoeld voor 8 tot 12-jarige kinderen van gescheiden ouders.

Wat leren ze? Samen met andere kinderen praten ze over hun gevoelens, onder begeleiding van een preventiewerker. Ook door een spelletje te doen, te tekenen of te knutselen worden gevoelens besproken en verwerkt. Verder oefenen ze door het doen van rollenspellen hoe ze kunnen omgaan met situaties die ze moeilijk vinden. Voorafgaand aan de training vindt een kennismakingsgesprek met uw kind(eren) en een ouderavond plaats waarvoor beide ouders worden uitgenodigd.

40

Praktische informatie

Voor (grotere) kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen

KOPP/KVO adolescentengroep Je bent tussen de 16 en 23 jaar en je hebt een vader of moeder met psychische of verslavingsproblemen. Je bent bang dat je zelf ook psychisch ziek wordt of verslaafd raakt. Je wilt graag je eigen leven leiden zonder daarbij het gevoel te hebben de mensen thuis in de steek te laten. Je wilt meer weten over de psychische ziekte of verslaving van je vader of moeder, je wilt weten hoe je goed voor jezelf kunt zorgen en bij welke mensen je in je omgeving steun kunt vinden. Je wilt graag met anderen praten die hetzelfde meemaken als jij.

Voor wie? Aantal deelnemers: maximaal 8 kinderen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten van 1Âź uur na schooltijd. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De cursus is bedoeld voor dochters en zonen van 16 tot 23 jaar van ouders met psychische of verslavingsproblemen.

Wat leer je? In de groep praten we over verschillende onderwerpen zoals: > je gevoelens; > het gezin waarin je bent opgegroeid; > de psychische ziekte of verslaving van je vader of moeder; > de mensen om je heen bij wie je steun kunt vinden; > hoe je goed voor jezelf kunt zorgen; > je toekomst. Je krijgt veel informatie, soms ook van deskundigen die worden uitgenodigd, zoals een arts en een ervaringsdeskundige (een volwassen kind van een ouder met psychische of verslavingsproblemen).

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten na schooltijd van 1½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

41


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Praten over mijn problemen met mijn kind

KOPP/KVO gezinsinterventie U bent ouder van een of meer kinderen en u of uw partner kampt met een psychiatrisch probleem of een verslaving. Het opvoeden van uw kind(eren) valt u niet altijd even gemakkelijk. U realiseert u dat psychische klachten kunnen doorwerken in het gezin, en dat kinderen van ouders met een psychiatrisch of een verslavingsprobleem (KOPP/KVO) een groot risico lopen later zelf ernstige psychische stoornissen te krijgen. U wilt uw kind(eren) behoeden voor soortgelijke problemen later. U wilt de omgang en de communicatie met elkaar verbeteren, zodat u en uw gezinsleden elkaar beter gaan begrijpen en (meer) inzicht krijgen in de situatie.

Voor wie? De gezinsbegeleiding is bedoeld voor gezinnen waarin de ouder(s) kampen met een psychiatrisch probleem of verslaving. Minimaal een kind in het gezin is tussen de 9 en 14 jaar.

Wat leert u? De begeleider van Indigo bespreekt samen met u en uw gezinsleden hoe de psychische of verslavingsproblemen van u of uw partner doorwerken in het gezin. U bespreekt met elkaar hoe u omgaat met en praat over deze problemen. U ontvangt informatie over psychische ziekten en welke gedragingen daarbij horen. Tevens is er aandacht voor de reacties en gevoelens van uw kinderen en hoe zij daarmee om kunnen gaan. U krijgt advies over hoe u hen het beste bij problemen kunt helpen. Het uiteindelijke doel is dat u en uw gezinsleden leren om de problemen die verband houden met de psychische ziekte of de verslaving, als gezin op te lossen. Ten slotte is het doel het onderlinge contact te verbeteren en de veerkracht van de kinderen te vergroten. De behandeling voor uw psychische problemen loopt gewoon door.

42

Praktische informatie Aantal deelnemers: alle gezinsleden. Duur: 6 tot 8 gesprekken. Eerst wekelijks, later met meer tussenruimte. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Voor (jonge) kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen

KOPP/KVO kinder- en jongerengroep U hebt te kampen met psychische of verslavingsproblemen en u hebt een of meer kinderen tussen 8 en 16 jaar. Door uw zorgen hebt u minder tijd om aandacht aan hen te besteden en u vindt het moeilijk om uit te leggen wat er aan de hand is. Uw kinderen zijn misschien stiller dan gewoonlijk of vragen juist meer aandacht. U wilt voorkomen dat zij bijvoorbeeld zichzelf de schuld geven van het feit dat hun vader of moeder problemen heeft. Daarom is het belangrijk dat ze goede en begrijpelijke informatie krijgen en hun gevoelens kunnen uiten.

Voor wie? De groep is bestemd voor kinderen van 8 tot 16 jaar van ouders met psychische of verslavingsproblemen. Er is een kindergroep (8 tot 12 jaar) en een jongerengroep (12 tot 16 jaar).

Wat leren ze? In een ongedwongen sfeer wisselen de kinderen onderling ervaringen uit en kunnen ze vragen stellen aan de trainers. Omdat praten vaak heel inspannend is voor kinderen, maken afleiding en ontspanning een belangrijk onderdeel uit van de bijeenkomsten. In de kindergroep wordt er geknutseld en er worden spelletjes gedaan. In de jongerengroep wordt vooral veel gepraat en ingegaan op vragen als ‘kan ik het later zelf ook krijgen?’ en ‘hoe vertel ik het aan anderen?’ Er worden ook deskundigen uitgenodigd, zoals een arts en een ervaringsdeskundige (een volwassen kind van ouders met psychische of verslavingsproblemen), en er is ruimte voor ontspannende activiteiten.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten na schooltijd van elk 1½ uur. Tussendoor zijn er twee ouder­ bijeenkomsten waarin we u informeren over het verloop van de bijeenkomsten. Na afloop van de cursus is er een eindgesprek. Verwijzing: voor deelname aan deze groep is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

43


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

KOPP/KVO ontmoetingsdag

KOPP/KVO Oudercursus

Elk jaar wordt er in Goes een ontmoetingsdag georganiseerd voor kinderen van ouders met psychische en/of verslavingsproblemen (KOPP/KVO), hun ouders, familie en belangstellenden. Het doel van deze dag is dat u en uw kind(eren) erkenning en herkenning vinden bij elkaar, dat u een ontspannen, gezellige, leuke dag beleeft en informatie krijgt. De invulling van het programma is elk jaar anders. Thema’s van voorgaande ontmoetingsdagen waren onder meer: verwennen, samen eten en je eigen pad zoeken. Jaarlijks terugkerend is een theatervoorstelling van Rijn & Trijn, een gezamenlijke lunch en workshops. De ontmoetingsdag wordt gezamenlijk georganiseerd door medewerkers van Indigo, Emergis, Allévo, Agathos, SMWO, AZZ, LSOVD, Leger des Heils - Tien voor Toekomst en Eleos.

U hebt kinderen én u of uw partner kampt met psychische of verslavingsproblemen. U vindt het lastig om naar uw kinderen om te kijken als u zich tijdelijk niet zo goed voelt, u hebt soms moeite met de opvoeding, uw kinderen luisteren niet goed, of er is veel ruzie thuis om en met de kinderen. Door deze extra zorgen en om meer grip te krijgen op opvoedingssituaties hebt u behoefte aan ondersteuning bij de opvoeding van uw kinderen.

Voor wie? De dag is bedoeld voor alle KOPP/KVO-kinderen in Zeeland van 4 tot 94 jaar, hun ouders, familieleden en belangstellenden.

Wat leren ze? Ze kunnen erkenning en herkenning vinden in een ontspannen sfeer, een prettige dag beleven, ervaringen uitwisselen, informatie krijgen. U kunt u en uw kinderen van tevoren aanmelden maar het is ook mogelijk vrijblijvend binnen te lopen. Het is een laagdrempelige activiteit; u bent niet verplicht het hele programma te doorlopen.

Praktische informatie Waar: Ostrea Lyceum, Fruitlaan 2 in Goes. Aantal deelnemers: maximaal 100 personen. Duur: een dag per jaar. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

Voor wie? Deze oudercursus is een kijk-, doe- en praatcursus over opvoedingszaken. Hij is bedoeld voor ouders met een psychisch of verslavingsprobleem, die willen leren hoe zij op een positieve manier het gedrag van hun kind(eren) kunnen beïnvloeden.

Wat leert u? U komt, alleen of bij voorkeur samen met uw partner, naar de bijeenkomsten. Er wordt niet gesproken over de persoonlijke psychiatrische of verslavingsproblematiek. Onderwerpen die wel aan de orde komen, zijn: > aandacht geven; > prijzen; > nee zeggen en verbieden; > negeren; > apart zetten; > straffen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 8 wekelijkse bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Iedere bijeenkomst begint met het bekijken van een filmpje met concrete opvoedingssituaties. U brengt uw eigen ervaringen in en wisselt deze uit met de andere deelnemers. U oefent uw vaardigheden met behulp van rollenspellen en u krijgt huiswerkopdrachten mee, die in een volgende bijeenkomst worden besproken.

44

45


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin Leren omgaan met je boosheid

Minder boos!

Op je hoede voor je woede!

Ieder kind is wel eens boos. Het helpt om zichzelf en anderen duidelijk te maken wat hij wel of niet wil. Als een kind steeds vaker kiest voor ‘boos zijn’ om problemen op te lossen, dan heeft dat een negatief effect. Op het kind zelf maar ook op de ouders, de leerkracht, en andere naastbetrokkenen. Voor kinderen vanaf 8 tot 12 jaar die moeite hebben hun boosheid onder controle te houden, en door hun gedrag steeds vaker in de problemen dreigen te raken, biedt Indigo de groepstraining Minder boos: een sociale vaardigheidstraining om beter te leren omgaan met boosheid.

U bent ouder, docent of hulpverlener van een jongere (12 jaar of ouder) die opstandig, antisociaal, hyperactief en impulsief gedrag vertoont. Voorbeelden van probleemgedrag zijn: pesten, bedreigen en intimideren, spijbelen, weglopen, anderen de schuld geven, impulsief zijn, driftig zijn of vaak ruzie maken en/of vechten. Deze jongere beseft dat voortzetting van dit gedrag leidt tot steeds meer problemen (bijvoorbeeld schorsing van school, contact met de politie). Hij of zij wil daar verandering in brengen en leren zijn of haar boosheid te hanteren en adequaat te uiten.

Voor wie? De training is bedoeld voor kinderen van 8 tot 12 jaar die kenmerken vertonen van gedragsproblemen. Bijvoorbeeld: negatief aandacht vragen, pesten, dingen vernielen, liegen, schreeuwen bij boosheid, snel geïrriteerd zijn, moeite hebben met onterechte beschuldigingen of teleurstellingen, slecht tegen kritiek kunnen of op een negatieve manier met leeftijdsgenootjes omgaan.

Wat leer je? Uw kind leert nieuwe vaardigheden en nieuw gedrag. Verder leert hij of zij boosheid te hanteren en adequaat te uiten. Ten slotte krijgt uw zoon of dochter handvatten aangereikt problemen op verschillende manieren op te lossen of aan te pakken. In de eerste bijeenkomst stelt ieder kind met behulp van de trainers leerdoelen op. In elke volgende bijeenkomst wordt bekeken of de leerdoelen behaald worden. Ook de ouders en de leerkracht worden betrokken bij het behalen van deze doelen. Om sociale vaardigheden aan te leren en/of te verbeteren, maken we gebruik van aangepaste spelvormen zoals pim-pam-pet en ganzenbord. We doen ook ademhalingsoefeningen en werken met geheugensteuntjes en een zogeheten boosheidthermometer.

46

Praktische informatie Aantal deelnemers: 6 tot 8 kinderen. Duur: 8 wekelijkse trainingen van 1½ uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief nodig van de huisarts. Wetenschappelijke status: onbekend.

Voor wie? Deze groepstraining agressieregulatie is bedoeld voor jongens en meisjes in het Voortgezet Onderwijs en het ROC.

Wat leren ze? In de training ligt het accent op voorlichting, het aanleren van vaardigheden en nieuw gedrag, en het toepassen van vaardig­ heden. In de training wordt gebruikgemaakt van rollenspellen en zogeheten boosheidsformulieren. De training heeft uitsluitend zin wanneer alle betrokken partijen meewerken. Dat wil zeggen: de jongere en de ouder(s), en als de school betrokken is bij de uitvoering van de training, ook de leerkracht of een medewerker van de school. Zij moeten de jongere de gelegenheid geven zijn/haar nieuwe vaardigheden thuis en op school te oefenen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten van elk 1½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

47


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin Als ruzies en conflicten de overhand hebben

Ouderschap en werk

Praten met je puber

Carrière maken, een gezin stichten, sociale contacten onderhouden, het huishouden doen. Meestal lukt het u uw activiteiten (werk en privé) naar tevredenheid op elkaar af te stemmen. Maar er zijn periodes dat uw agenda en uw hoofd overlopen: tijdelijk een hoge werkdruk; een op handen zijnde reorganisatie; ouderschapstaken; zorgen voor een zieke thuis of een druk sociaal leven. Soms is het te veel. U hebt behoefte aan handvatten om ouderschap en werk beter te combineren en u wilt u bezinnen op uw situatie.

U bent ouder of verzorger van een kind van 12 tot 18 jaar. U heeft regelmatig ruzies en conflicten met uw zoon of dochter. U maakt zich zorgen hierover. U heeft het gevoel dat de opvoeding u soms teveel is. U wilt (meer) inzicht krijgen in de kenmerken en de oorzaken van het gedrag van uw kind. U wilt weten hoe u lastige opvoedingssituaties kunt aanpakken en hoe u steun voor uzelf organiseert. U wilt weten hoe u gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting kunt verminderen of voorkomen.

Voor wie?

Voor wie?

De cursus is bedoeld voor mensen die soms moeite hebben hun ouderschap en hun werk soepel te combineren.

Wat leert u? Samen met anderen die zich in een soortgelijke situatie bevinden, neemt u actief deel aan de cursus. Tijdens de bijeenkomsten besteden we aandacht aan: > een goede balans tussen werk en gezin, gezondheid en geestelijke groei; > levensvragen, zoals ‘wat wil ik met mijn leven?’, ‘welke plaats heeft werk in mijn leven?’ en ‘hoe moet mijn gezin eruit zien?’; > zelfbewustzijn; > knelpunten bespreekbaar maken met de werkgever; > timemanagement; > een noodplan bij calamiteiten; > doelbewust genieten.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 4 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Tussentijds zijn er korte telefonische consulten. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: vernieuwende aanpak.

De training is bedoeld voor de ouders/verzorgers van pubers die moeite hebben met de opvoeding van hun kind(eren) en problemen ervaren in de omgang met hun kind. U maakt zich zorgen over de situatie en u wilt de situatie graag verbeteren.

Wat leert u? De training bestaat uit verschillende modules met informatie en oefeningen. De modules hebben onder meer betrekking op: > informatie over ontwikkelingen in de puberteit; > passief en actief luisteren; > overleggen; > onderhandelen; > omgaan met conflicten; > sociale steun. Ten slotte krijgt u informatie over relevante boeken, organisaties en websites.

Praktische informatie Aantal deelnemers in de groepstraining: maximaal 12. Duur groepstraining: 7 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Duur zelfhulp: 8 tot 12 weken, afhankelijk van de afspraken met uw trainer. Verwijzing: voor deze training heeft u een verwijsbrief nodig van de huisarts. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Zelfhulp Het is ook mogelijk deze training thuis te doen. U krijgt dan een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een begeleider van Indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende hoofdstukken met informatie en oefeningen. U kunt elk gewenst moment starten en de training in uw eigen tempo en tijd volgen.

48

49


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Training sociale vaardigheden U heeft een kind tussen de 8 en 16 jaar. Uw zoon of dochter ervaart problemen op het gebied van sociale vaardigheden. Uw kind legt moeilijk contact, wordt gepest of valt buiten de groep. U wilt graag dat uw kind beter leert omgaan met situaties die angst of spanning oproepen.

Voor wie? De training is voor kinderen van 8 tot 16 jaar en is zowel geschikt voor kinderen die de vaardigheden nog niet onder de knie hebben, als voor de kinderen die de vaardigheden wel hebben maar deze niet in de praktijk of in de juiste situaties toepassen.

Wat leert uw kind? Naast het aanleren van basisvaardigheden, zoals luisteren, een praatje maken en omgaan met conflicten, is er speciale aandacht voor de verhouding tussen denken en voelen. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod: > luisteren; > complimenten geven (aardige dingen zeggen over zichzelf of over een ander); > gebeurtenis, gevoel, gedrag (g-g-g-model); > non- verbale aspecten van gedrag: houding, aankijken en stemvolume; > verbale aspecten van gedrag: reageren op een weigering, iets vragen aan een ander, een praatje maken en invoegen in een gesprek; > onderhandelen: wat doe je als je last hebt van iemand; > leiding geven en nemen; > omgaan met kritiek en pesten. .

Praktische informatie Aantal deelnemers: 6 tot 8 kinderen. Duur: 12 bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijzing van de huisarts of schoolarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

In de training wordt gebruikgemaakt van instructies, rollenspelen, video-opnamen en huiswerkopdrachten. Er zijn groepen voor 8- tot 12-jarigen en voor 12- tot 16-jarigen. U bent als ouder een onmisbare schakel in de training. In drie ouderbijeenkomsten wordt u, in groepsverband, op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen van uw kind. We praten over hoe uw kind het geleerde thuis en op school kan toepassen. Ook wordt medewerking / samenwerking gevraagd aan de leerkracht van uw kind. Naast ‘open inschrijving’ kan de training tevens in samenwerking met basisscholen worden aangeboden.

50

51


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Vrienden (9 - 12 jaar)

Vrienden (12 - 15 jaar)

Vrienden is een positief programma waarin uw kind vaardigheden leert om in het dagelijks leven problemen op te kunnen lossen. Deze vaardigheden verhogen zijn of haar veerkracht en beschermen tegen stress. Samen met u en uw kind kijken we wat hij of zij moeilijk vindt en waaraan uw zoon of dochter wilt werken.

Iedereen is wel eens bang. Dat is heel normaal. Maar als je heel vaak bang bent en daardoor bepaalde dingen niet meer durft te doen, is dat erg vervelend. Je vindt het misschien eng om te gaan sporten, met vrienden af te spreken, naar school te gaan, iets te zeggen in de klas of op schoolkamp te gaan. Als je dit toch doet, kost je dat heel erg veel moeite. Je hebt angst voor onbekende situaties of je bent bang dat je gepest wordt. Je wilt beter met deze enge of moeilijke situaties leren omgaan.

Voor wie? Vrienden is voor kinderen van 9 tot 12 jaar.

Wat leert uw kind? Vrienden is een groepstraining. Elke bijeenkomst start met een praatje over wat de vorige bijeenkomst is behandeld. Daarna worden de huiswerkopdrachten besproken. In elke bijeenkomst komt een thema aan de orde met bijbehorende opdrachten. De opdrachten worden gezamenlijk geoefend. Uw kind leert: > lichaamsseintjes herkennen die vertellen dat hij of zij bang is; > beter te ontspannen; > nare gedachten om te zetten in positieve gedachten; > moeilijke situaties aan te gaan en aan te pakken in plaats van te vermijden. U wordt betrokken bij de training. Er is een ouderbijeenkomst waarin u leert hoe u uw kind kunt helpen in het omgaan met angst. Na afloop van de training is er tevens een afsluitend gesprek. In een kennismakingsgesprek met de trainer(s) krijgt u nadere informatie over de training en kunt u vragen stellen. Naar aanleiding van het gesprek wordt bepaald of Vrienden aansluit bij de problematiek van uw kind.

52

Praktische informatie

Voor wie?

Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: de training bestaat uit 10 wekelijkse bijeenkomsten en een terugkombijeenkomst van 1½ uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Wat leer je?

Vrienden is voor jongeren tussen de 12 en 15 jaar.

Vrienden is een positief programma waarin je tips krijgt en trucjes leert om problemen die je tegenkomt te kunnen oplossen. Je staat hierdoor steviger in je schoenen en het beschermt je tegen stress. Samen met jou en je vader, moeder en/of verzorger kijken we wat je moeilijk vindt en waaraan je wilt werken. Elke bijeenkomst start met een praatje over wat de vorige bijeenkomst is behandeld. Daarna worden de huiswerkopdrachten besproken. In elke bijeenkomst komt een thema aan de orde met bijbehorende opdrachten. De opdrachten worden gezamenlijk geoefend.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten en een terugkombijeenkomst van 1½ uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Je leert: > lichaamssignalen herkennen die vertellen dat je bang bent; > beter te ontspannen; > nare gedachten om te zetten in positieve gedachten; > moeilijke situaties aan te gaan en aan te pakken in plaats van uit te stellen of ervoor weg te lopen. Je ouder(s)/verzorger(s) worden betrokken bij de training. Er is een ouderbijeenkomst waarin ze leren hoe ze jou kunnen helpen in het omgaan met angst. Na afloop van de training hebben ze ook nog een afsluitend gesprek samen met jou en de trainer. Voorafgaand aan de training vindt er een kennismakingsgesprek plaats tussen jou, je ouder(s) en de trainer(s). De trainer legt uit wat de bedoeling van de training is en samen bepaal je of de training bij je past.

53


Jeugd en gezin

Jeugd en gezin

Praten over mijn problemen met mijn kind

Jonge getuigen van huiselijk geweld

Wat gaat er om in jou?

Als muren konden praten

U kampt met angst- of stemmingsklachten en bent daarvoor in behandeling. U hebt de zorg voor een of meer 9- tot 14-jarige(n). U vindt het moeilijk om met uw kind(eren) over uw problematiek te praten. U wilt het contact met uw kind(eren) verbeteren en u wilt het risico zo klein mogelijk houden dat uw zoon of dochter later zelf depressieve of angstklachten ontwikkelt.

In sommige gezinnen zijn er veel heftige ruzies tussen ouders. Soms vallen er woorden. Soms vallen er klappen. Dat is niet alleen vervelend voor henzelf, maar heeft ook gevolgen voor de kinderen in het gezin. Of ze nu klein of groot zijn.

Voor wie? Voor wie? De training is bedoeld voor ouders/verzorgers van kinderen tussen de 9 en 14 jaar, die in behandeling zijn voor angst- of stemmingsklachten.

Wat leert u? In de training Wat gaat er om in jou? leert u hoe u gemakkelijker aandacht aan uw kind(eren) kunt besteden en hoe u op een goede en begrijpelijke manier kunt vertellen wat er aan de hand is. Onze medewerker voert 6 tot 8 gesprekken afwisselend apart met u en met de kinderen. U krijgt advies over de manier waarop u het beste op uw kind(eren) kunt reageren. Daardoor verbetert het onderlinge contact en de communicatie. Onze medewerker brengt de behoeften en toekomstplannen van de kinderen in kaart en probeert hun veerkracht te vergroten. De kinderen krijgen informatie over de problemen zodat er meer begrip kan ontstaan. De behandeling voor uw depressie of angstklachten loopt gewoon door.

54

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: 6 tot 8 gesprekken van een uur, aanvankelijk wekelijks, later met meer tussenruimte. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Als muren konden praten is een groepstraining voor jongeren die getuige zijn geweest van huiselijk geweld. Ze hebben last van de gevolgen ervan.

Wat leert uw kind? In de training kunnen de jongeren hun verhaal kwijt en leren ze vaardigheden om op een andere manier met hun gevoelens om te gaan. Iedere bijeenkomst wordt een thema behandeld wat te maken heeft met huiselijk geweld en de gevolgen daarvan: 1. kennismaking; 2. ervaringen uitwisselen; 3. heftige ruzies tussen ouders; 4. tips voor de thuissituatie; 5. gevoelens; 6. boosheid en ruzie; 7. omgaan met ruzie; 8. zelfbeeld; 9. vriendschappen en relaties; 10. jij en anderen en afscheid.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 15 deelnemers. Duur: 10 bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijzing van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

55


Volwassenen en ouderen

56

57


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen Zelfhulptraining

Angst en paniek de baas

Angstig? Zelf aan de slag!

U bent 55 jaar of ouder en u hebt vaak lichte tot matige angst- en paniekklachten. Deze klachten hebben als gevolg dat u (duidelijk) last hebt van uw angst waardoor uw dagelijkse leven negatief wordt be誰nvloed. U gaat bijvoorbeeld angstige situaties uit de weg, of u slaapt niet goed omdat u ligt te piekeren. U wilt graag uw angstklachten overwinnen of voorkomen dat u op nieuw een paniekaanval krijgt.

U hebt vaak lichte tot matige angstgevoelens. Deze klachten hebben als gevolg dat u (duidelijk) last heeft van uw angst waardoor uw dagelijkse leven negatief wordt be誰nvloed. U gaat angstige situaties uit de weg of u piekert veel. U wilt weten welke vormen van angst er zijn, hoe u ze herkent, hoe ze ontstaan en blijven bestaan. U wilt graag uw angstklachten overwinnen.

Voor wie?

Voor wie?

De cursus Angst en paniek de baas is voor volwassenen en ouderen die last hebben van matige angst- of paniekklachten. Deze klachten belemmeren u in het dagelijkse functioneren.

Wat leert u? Angst en paniek de baas is geen therapie maar een echte cursus, waarin wordt uitgegaan van de situatie zoals die nu is. Na afloop van de cursus weet u wat het begrip angst inhoudt, welke soorten angsten er zijn en wat de gevolgen zijn. Tevens hebt u meer greep op uw angstklachten. U weet bijvoorbeeld hoe u uzelf kunt ontspannen en hoe u omgaat met angstige situaties. Tijdens elke bijeenkomst wordt er een bepaald thema behandeld en leert u stap voor stap hoe u moeilijke situaties kunt aanpakken. U krijgt huiswerkopdrachten en u past de nieuwgeleerde vaardigheden in uw thuissituatie toe.

58

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 8 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Na enkele maanden is er een terugkom足 bijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: veelbelovend experimenteel.

De zelfhulpcursus is ontwikkeld voor volwassenen die zelf wat willen doen aan hun lichte tot matige angstklachten en grotendeels zelfstandig de cursus kunnen doorlopen aan de hand van een werkboek.

Wat leert u? U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Het werkboek bevat informatie over angst/angststoornissen en oefeningen. De oefeningen richten zich op verandering van de gedachten die uw angst versterken, op ontspanning en op ademhaling. Ook leert u stap voor stap weer dingen doen die u voorheen vermeed. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met de trainer om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende modules.

Praktische informatie Duur: 8 tot 12 weken afhankelijk van de afspraken hierover met uw trainer. U kunt elk gewenst moment starten en de training thuis en in uw eigen tempo en tijd volgen. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

59


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Assertiviteitstraining

Borderline de baas

U bent volwassen en u heeft het gevoel dat u zichzelf steeds aanpast aan anderen. U vindt het moeilijk voor uw eigen rechten op te komen en u ervaart problemen in het uiten van gevoelens, verwachtingen en meningen. U wilt meer inzicht hebben in de communicatie tussen uzelf en anderen.

U bent ouder, verzorger, partner, familielid of vriend van iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis (bps). U vindt het niet gemakkelijk om te gaan met het gedrag van deze persoon zonder uw eigen grenzen te overschrijden. U dreigt uitgeput te raken van uw ervaringen met en de gebeurtenissen rond hem of haar. Bovendien hebt u behoefte aan meer kennis over borderline.

Voor wie? De training is bedoeld voor volwassenen die moeite hebben met het ‘opkomen voor zichzelf’.

Wat leert u? De nadruk ligt op het uitvoeren van praktische oefeningen, zowel tijdens de training als in de thuis-, werk- of schoolsituatie. In de training worden verschillende vaardigheden geïntroduceerd. Deze worden, stap voor stap van makkelijk naar steeds complexer, geoefend. Thema’s die in de bijeenkomsten aan bod komen zijn: > assertief gedrag; > vergroten van inzicht in eigen gedrag; > vergroten van gevoel van eigenwaarde; > mogelijkheden om invloed uit te oefenen op problemen en/of manier van denken.

60

Praktische informatie Aantal deelnemers: 8 tot 12 personen. Duur: 8 wekelijkse bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts of behandelaar nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor de naasten van iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis, die de balans willen vinden tussen betrokkenheid en afstand, tussen zorgen voor de ander en zorgen voor zichzelf.

Wat leert u? In elke bijeenkomst wordt een specifiek onderwerp behandeld, bijvoorbeeld: > hoe ga ik met mijn grenzen om?; > hoe ga ik om met ‘moeilijk’ gedrag, met zelfverwonding en met suïcidaliteit?; > hoe voorkom ik dat situaties uit de hand lopen?; > hoe ga ik om met de hulpverlening?; > hoe kan ik mijn eigen leven blijven leiden en hoe organiseer ik steun voor mezelf?. De concrete situaties en ervaringen die de deelnemers inbrengen, worden benut. Soms krijgt u huiswerkopdrachten die in een volgende bijeenkomst worden besproken.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 10 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2½ uur. Na enkele maanden zijn er minimaal 2 terugkombijeenkomsten. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

61


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Zelfhulptraining voor familie en betrokkenen

Dementie? Het zal uw zorg maar zijn! U bent partner, zoon, dochter, familielid, vriend(in) of mantelzorger van een dementerende oudere. U wilt meer informatie over dementie. U wilt weten hoe u kunt omgaan met dementie en het bijbehorende gedrag van uw dierbare. En dit zonder uw eigen grenzen te overschrijden, zonder uitgeput te raken van uw ervaringen en de gebeurtenissen.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor mensen die nauw betrokken zijn bij ouderen die lijden aan dementie.

Wat leert u? U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een begeleider van Indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks of tweewekelijks telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende modules met informatie en oefeningen. Na afloop weet u: > hoe u kunt omgaan met dementerend gedrag; > hoe u voorkomt dat de zorg voor de ander te zwaar voor u wordt; > welke mogelijkheden voor hulp en zorg er zijn.

62

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: de training duurt ongeveer 8 tot 12 weken. U kunt starten wanneer u wilt. Ook kunt u de oefeningen maken op een tijd dat het u uitkomt. Verwijzing: voor deze training is een verwijzing van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Zelfhulptraining voor mantelzorgers

Een depressieve naaste? AaNdacht voor uzelf! U bent ouder, partner, familielid of vriend(in) van iemand die te kampen heeft met gevoelens van somberheid of depressiviteit. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag om meer te weten te komen over depressiviteit, over hoe het ontstaat en over het verschil tussen somberheid en depressiviteit. U wilt weten hoe u met het gedrag van uw naaste kunt omgaan en hoe u steun voor uzelf organiseert. U wilt leren uw gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting te verminderen of voorkomen.

Voor wie? De training is voor volwassenen met iemand die last heeft van somberheid of depressiviteit, in de naaste omgeving.

Wat leert u? U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een medewerker van Indigo ondersteunt en begeleidt u hierbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende onderdelen met informatie en oefeningen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: 8 tot 12 weken, afhankelijk van de afspraken met uw trainer. U kunt elk gewenst moment starten en de training thuis en in uw eigen tempo en tijd volgen. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

63


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Als eten een obsessie is

Aanleren van praktische vaardigheden bij somberheid

Eetproblemen de baas worden

Grip op je dip

Je bent 15 jaar of ouder. Je hebt een eetstoornis of je maakt je zorgen over je eetgedrag. Je bent geobsedeerd door alles wat met eten, gewicht en lichaamsomvang te maken heeft. Je wilt graag weten hoe lotgenoten hier tegenaan kijken. Je bent op zoek naar manieren om veel minder met eten en gewicht bezig te zijn. Je wilt je eetprobleem de ‘baas’ worden.

Je voelt je vaak somber of neerslachtig. Alles lijkt kleurloos en je hebt nergens meer zin in. Het kost je de grootste moeite naar school of naar je werk te gaan, je daar te concentreren. Je slaapt slecht en je eet te veel of juist bijna niets. Je voelt je minderwaardig, je vindt dat jij je vrienden niet waard bent. Je wilt niet verder wegzinken in depressiviteit en je bent vastbesloten je depressieve gevoelens te overwinnen.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor adolescenten en volwassenen die zich alsmaar hevig zorgen maken over wat ze eten, en over hun gewicht of lichaamsomvang.

Wat leer je? Je neemt samen met anderen die ongeveer hetzelfde probleem hebben, deel aan de bijeenkomsten. Hierin komen de volgende onderwerpen aan bod: > wat zijn eetstoornissen?; > lichamelijke en psychische gevolgen van een eetstoornis; > eten als probleemoplossing; > denken, betekenisverlening en eetstoornissen; > lichaamsbeleving; > luisteren naar je lichaam (in samenwerking met een diëtist); > behandelingsmogelijkheden voor eetstoornissen en evaluatie. Je vindt herkenning bij elkaar en je kunt elkaar tips en ondersteuning geven. Iedere bijeenkomst wordt afgesloten met een huiswerkopdracht om nieuwe eetgewoonten te kunnen ontwikkelen. Het is ook mogelijk deze training thuis te doen. Je krijgt dan een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een begeleider van Indigo ondersteunt u daarbij. Je hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar om je vorderingen te bespreken en je vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende hoofdstukken met informatie en oefeningen. Je kunt elk gewenst moment starten en de training in je eigen tempo en tijd volgen.

64

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: 7 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur en een terugkom­ bijeenkomst. Verwijzing: voor deze lotgenotengroep is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor jongeren van 15 tot 21 jaar die actief willen leren hoe ze hun stemming kunnen beïnvloeden en verbeteren.

Wat leer je? Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende thema’s aan bod: > wat is depressiviteit en hoe depressief ben jezelf?; > stress en depressiviteit; > hoe beïnvloeden je gedachten de depressiviteit?; > plezierige activiteiten en depressie; > assertiviteit en depressie. Bij alle onderdelen gaat het vooral om het aanleren van praktische vaardigheden. Je krijgt handvatten aangereikt om de zaken die de somberheid veroorzaken, te veranderen. Met behulp van huiswerkopdrachten kun je de nieuwgeleerde vaardigheden in je eigen situatie toepassen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: 8 tot 10 personen. Duur: 10 tot 12 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Enkele maanden na de laatste bijeenkomst vinden er nog een of twee terugkombijeenkomsten plaats. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: veelbelovend experimenteel.

NB. Deze training kan tevens aangeboden worden binnen het voortgezet onderwijs en het ROC.

65


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Omgaan met slaapproblemen

Help! Ik wil slapen

Het verhaal van je leven

U bent 18 jaar of ouder en u hebt slaapproblemen. U hebt regelmatig moeite met inslapen, u wordt vroeg wakker en valt daarna niet meer in slaap, of u wordt gedurende de nacht vaak wakker. Dit gebeurt meerdere keren per week en duurt al enkele weken. Dat u ’s nachts slecht slaapt, uit zich overdag in oververmoeidheid, snel geïrriteerd raken, concentratie- of geheugenproblemen. U wilt graag (meer) greep krijgen op uw slaapproblemen.

U bent 55 jaar of ouder en u voelt u al een tijdje nogal somber. U bent gauw moe, u eet en slaapt niet goed, u hebt vaak nergens zin in. U vraagt u af wat de zin van uw leven is, en hoe u kunt omgaan met de tijd die nog voor u ligt. U wilt zicht krijgen op het voorbije deel van uw leven en vormgeven aan de toekomst. U wilt de negatieve spiraal waarin u zich bevindt, doorbreken en weer plezier in het leven krijgen.

Voor wie?

Voor wie

De cursus is bedoeld voor volwassenen die kampen met slaapproblemen.

Wat leert u? Tijdens elke bijeenkomst wordt er een bepaald thema behandeld en leert u stap voor stap hoe u uw slaapproblemen aan kunt pakken. Voorbeelden van de thema’s zijn: > wat is een slaapstoornis en wanneer spreekt men daarvan?; > wat is het onderscheid tussen non-rem en rem-slaap?; > wat is de invloed van middelengebruik op de slaap?; > welke invloed hebben gedachten op het slaappatroon?; > leren ontspannen; > invullen van een slaap- en waakkalender. U krijgt huiswerkopdrachten en u past de nieuwgeleerde vaardigheden in uw thuissituatie toe.

66

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 9 personen. Duur: 4 tweewekelijkse bijeenkomsten van 1½ uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkom­ bijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts of behandelaar nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De cursus is bedoeld voor mannen en vrouwen van 55 jaar en ouder die somberheidsklachten of lichte depressieve klachten hebben, én die op zoek zijn naar de zin van hun leven.

Wat leert u? De cursus biedt een verkenningstocht naar fragmenten van uw eigen verhaal. U haalt jeugdherinneringen op, u vertelt over huizen waarin u woonde, over geuren van vroeger, u schrijft fragmenten aan de hand van foto’s, u roept belangrijke vriendschappen in uw herinnering op. U denkt na over de zin van het leven dat achter u én voor u ligt. Uw eigen levensverhaal en vragen vormen de rode draad in het geheel. Verschillende oefeningen helpen herinneringen gestalte te geven. Het vertellen, beschrijven en vormgeven van het eigen levensverhaal staan centraal. De deelnemers vinden herkenning bij elkaar, maar vooral het zelf dóen en ervaren zijn belangrijk.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 6. Duur: 8 bijeenkomsten van 2 uur en een terugkombijeenkomst. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

67


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Ondersteuning na een zelfdoding

De invloed van autisme

Hoe verder ...?

Hoe houd ik mijn leven in balans?

U bent 18 jaar of ouder en u hebt een dierbare verloren door zelfdoding. Deze gebeurtenis is langer dan zes maanden geleden. U bent achtergebleven met veel vragen, zoals naar het waarom, en u ervaart gevoelens van schuld, verdriet en onmacht. U durft er zelf niet over te beginnen met anderen of mensen uit uw omgeving vinden het moeilijk over dit gevoelige onderwerp met u te praten. U hebt behoefte aan steun en begrip in uw rouwproces. U wilt weten hoe u kunt omgaan met uw gevoelens van twijfel, verslagenheid en machteloosheid, en hoe u de draad weer (langzaam) kunt oppakken. U wilt uw ervaringen delen met lotgenoten. U wilt de reacties van uw omgeving leren hanteren. Verder wilt u informatie over mogelijke oorzaken van zelfdoding en mogelijkheden voor hulpverlening.

U bent ouder, partner, familielid van, of op een andere manier nauw betrokken bij iemand met een autisme spectrum stoornis (verder ASS te noemen). U hebt verschillende rollen en taken ten opzichte van uw naaste met ASS (bijvoorbeeld ouder, opvoeder, beschermer, belangbehartiger, kostwinner). Deze rollen conflicteren soms met elkaar. U wilt precies weten hoe ASS uw leven beïnvloedt en hoe u uw leven erop kunt inrichten zonder uw eigen grenzen te overschrijden. U wilt, indien mogelijk, leren van de ervaringen van lotgenoten.

Voor wie? Deze ondersteuningsgroep is bedoeld voor volwassenen die, langer dan zes maanden geleden, een dierbaar persoon hebben verloren door zelfdoding.

Wat leert u? Samen met anderen die zich in een soortgelijke situatie bevinden, neemt u deel aan de bijeenkomsten. Hierin staan we bij verschillende thema’s en onderwerpen stil, die door de deelnemers zelf worden ingebracht. Door ervaringen uit te wisselen met lotgenoten, leert u van elkaar, vindt u én geeft u begrip en steun. We maken dan ook vooral gebruik van concrete situaties en ervaringen die u en de andere deelnemers inbrengen.

68

Praktische informatie

Voor wie? De training is bedoeld voor (jong)volwassenen die heel direct betrokken zijn bij iemand met een stoornis in het autisme­spectrum.

Wat leert u? Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 8 tot 10 wekelijkse of tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Verwijzing: voor deelname aan deze groep is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De eerste bijeenkomst staat vooral in het teken van kennismaken met elkaar. In elke volgende bijeenkomst staat steeds een andere rol centraal. Aan de orde komt altijd welke invloed de desbetreffende rol heeft op uw leven en hoe u zou willen dat die invloed zou zijn. We maken gebruik van diverse werkvormen. U krijgt ook huiswerkopdrachten, die in een volgende bijeenkomst worden besproken.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen of 6 koppels. Duur: 9 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

69


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Leer zelf uw somberheid overwinnen

In de put, uit de put

Kennismaking met Mindfulness

U hebt last van gevoelens van somberheid, depressiviteit en passiviteit. U hebt nergens meer zin in. U slaapt en eet slecht, hebt moeite met concentreren en bent snel vermoeid. Uw dagelijkse functioneren wordt hierdoor nadelig be誰nvloed. U wilt leren hoe u met deze sombere gevoelens kunt omgaan en hoe u ze kunt overwinnen. U wilt u weer kunnen ontspannen en inspannen, u concentreren en van het leven genieten.

Mindfulness betekent: bewust zijn van de ervaring van moment tot moment zonder oordeel. Mindfulness richt zich op meer bewust te zijn van gedachten, gevoelens en lichaamssensaties van moment tot moment. Door deze helder te zien, kunt u kiezen bij welke gedachten u actie onderneemt en welke u laat zijn voor wat ze zijn. Bij Mindfulness staat het reageren op een situatie vanuit een keuze in plaats vanuit automatismen centraal.

Voor wie?

Voor wie?

De cursus is voor volwassenen die actief van hun aanhoudende sombere gevoelens af willen komen en weer plezier willen ervaren.

Wat leert u? In de put, uit de put is geen gespreksgroep of psychotherapie, maar een echte cursus. Er wordt niet diep ingegaan op uw jeugd of uw diepste innerlijk. Het uitgangspunt is de situatie zoals die nu is. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod: > wat is depressiviteit?; > problemen aanpakken; > stress en ontspanning; > plezierige activiteiten; > assertiviteit (leren opkomen voor uzelf); > anders leren denken; > toekomstplan maken. Bij elk thema leert u vaardigheden om de zaken die uw depressiviteit veroorzaken, te veranderen. U krijgt huiswerk足 opdrachten om het geleerde thuis te oefenen.

70

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 12 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Na enkele maanden is er een terugkom足 bijeenkomst. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Deze training is bedoeld voor iedereen die graag de kwaliteit van leven wil verbeteren en in het bijzonder voor mensen die: > beter willen leren omgaan met moeilijke emoties (spanning, pijn, angst); > minder met gedachten bezig willen zijn (piekeren); > zich in een druk leven beter staande willen houden; > meer momenten willen vinden van genieten, rust en inkeer; > bewuster ieder moment willen beleven; > sneller energie willen herwinnen.

Wat leert u? De kennismaking met de aandachttraining richt zich op het oefenen van mindfulness (meditatie); het leren aanwezig te zijn in het hier en nu. Hierdoor kunt u belemmerende gedachten, emoties, spanningen en lichamelijk ongemak makkelijker loslaten. U maakt kennis met verschillende instructies en technieken zoals bodyscan, zitmeditatie, loopmeditatie en aandacht voor de ademhaling. Deze aandachtstraining is geen theoretische, maar een praktische training. U leert door te doen. Wij verwachten van u dat u gedurende de training thuis dagelijks oefent.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 15 personen. Duur: er zijn twee bijeenkomsten van 2遜 uur (met twee weken tussentijd). Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

71


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Het overwinnen van sombere en depressieve gevoelens

Lichte dagen, donkere dagen U bent tussen de 21 en 55 jaar en van Turkse of Marokkaanse afkomst. U hebt last van sombere en depressieve gevoelens. U hebt geen zin meer om dingen te ondernemen. U slaapt en eet slecht, en u bent snel vermoeid. U wilt meer weten over de oorzaken en gevolgen van uw sombere en depressieve gevoelens, en u wilt actief leren hoe u daarmee kunt omgaan.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor volwassenen van Turkse of Marokkaanse afkomst die met depressieve gevoelens te kampen hebben.

Wat leert u? Tijdens elke bijeenkomst behandelen we een bepaald thema. U leert stap voor stap hoe u uw sombere en depressieve gevoelens kunt aanpakken, en hoe u bewuster omgaat met uw denkpatronen. U krijgt huiswerkopdrachten en u past de nieuwgeleerde vaardigheden in uw thuissituatie toe. Ten slotte worden ontspanning en plezierige activiteiten weer belangrijk voor u.

72

Praktische informatie Aantal deelnemers: 8 tot 10 personen. Duur: 12 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkom足 bijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: veelbelovend experimenteel.

Lotgenotengroep huiselijk geweld U bent 18 jaar of ouder en slachtoffer van huiselijk geweld (geweest). U bent op zoek naar erkenning en herkenning van uw probleem met het huiselijk geweld. U wilt sterker in uw schoenen leren staan en u wilt weten hoe u met uw kinderen om moet gaan, die getuige zijn van het huiselijk geweld. U wilt (meer) inzicht krijgen in uw eigen handelen en in dat van uw partner. U wilt leren hoe u weerbaarder kunt zijn en hoe u met schuldgevoelens kunt omgaan. U hebt informatie nodig over waar u hulp kunt vinden, over uw rechtspositie en de regels voor een uitkering voor uzelf en uw partner, het behouden van de woning, de rol van de politie, enzovoort. U wilt ervaringen uitwisselen met en steun zoeken bij lotgenoten. En ook wilt u weten welke mogelijkheden er zijn voor de dader.

Voor wie? De lotgenotengroep is bedoeld voor volwassen slachtoffers van huiselijk geweld.

Wat leert u? Tijdens elke bijeenkomst presenteert de hulpverlener van een van de deelnemende instellingen en organisaties een thema, dat iets te maken heeft met huiselijk geweld. Bijvoorbeeld: > veiligheid; > wat kan ik zelf doen; > de rol van de politie; > stalking; > welke hulpverleningsinstanties zijn er en waar kan ik met mijn vragen terecht; > de relatie tussen de psychische problemen, alcohol- of middelenmisbruik en huiselijk geweld. Na de presentatie gaat u in groepjes uiteen om met elkaar te praten, ervaringen uit te wisselen en vragen te stellen aan de hulpverlener, die persoonlijk(er) van aard kunnen zijn.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 24 personen. Duur: er zijn 10 bijeenkomsten. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

73


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Leren leven met een chronische ziekte Een chronische ziekte kan uw leven ingrijpend veranderen, zowel op lichamelijk als op psychisch en sociaal gebied. Het heeft dus op het leven van elke dag veel invloed. Zo kunt u bijvoorbeeld niet meer doen wat voorheen vanzelfsprekend was. U heeft wellicht last van lichamelijke beperkingen, misschien moet u steeds aan anderen uitleggen wat er met u aan de hand is. Het kan zijn dat u vindt dat u tekort schiet ten opzichte van uw partner, uw gezin of naasten en dat u het moeilijk vindt afhankelijk te zijn van anderen. Dit alles heeft zijn weerslag op uw stemming, op hoe u zich over het algemeen voelt.

Voor wie? De cursus Leven met een chronische ziekte is bedoeld voor mensen vanaf 18 jaar met een chronische lichamelijke ziekte of aandoening. U wilt leren hoe u beter kunt omgaan met veranderingen die ontstaan zijn door uw ziekte en hoe u weer plezier kunt ervaren.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Na enkele maanden is er een terugkombijeenkomst. De zelfhulpcursus duurt 10 tot 12 weken afhankelijk van de afspraken hierover met uw trainer. Verwijzing: voor beide trainingen is een verwijsbrief van de huisarts of bedrijfsarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Wat leert u? De cursus Leren leven met een chronische ziekte is geen gespreksgroep of psychotherapie, maar een echte cursus. We gaan bijvoorbeeld niet uitgebreid in op ieders persoonlijke ervaringen met het ziekteproces. We gaan uit van de situatie zoals die nu is. In de cursus leert u omgaan met veranderingen die ontstaan zijn door de ziekte en leert u zelf uw stemming te verbeteren. Elke deelnemer legt eigen accenten. De volgende onderwerpen komen in de cursus aan de orde: > uw stemming en chronisch ziek zijn, een persoonlijk plan van aanpak; > leren ontspannen; > uw mogelijkheden verkennen en benutten; > uw gedachten en hoe u die kunt beïnvloeden; > assertiviteit en sociale vaardigheden. Bij alle thema’s horen oefeningen, waarmee u leert hoe u zelf uw stemming kunt verbeteren. In het cursusboek waarmee gewerkt wordt staan opdrachten, waarmee in de thuissituatie geoefend wordt.

Zelfhulp Voor deze cursus bieden wij ook een zelfhulpvariant aan. U krijgt dan een cursusboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. In het cursusboek, worden verschillende modules behandeld met informatie en opdrachten, waarmee in de thuissituatie geoefend wordt. Er wordt uitgegaan van de situatie zoals die nu is. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met de trainer om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. U kunt elk gewenst moment starten en de training in uw eigen tempo en tijd volgen.

74

75


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Zelfverzekerd in contacten met anderen:

Met lef!

Mijn verhaal als mantelzorger

U bent 18 jaar of ouder en u hebt dikwijls last van een onaangenaam en onzeker gevoel als u in het gezelschap bent van andere mensen. U ziet er tegenop een gesprek te moeten voeren omdat u denkt dat het niet goed zal verlopen. U bent bang dicht te klappen, rood te worden of het verkeerde te zeggen. U ziet bij voorbaat al op tegen het bijwonen van een vergadering of het aanwezig zijn op een verjaardag. Kortom, u wilt leren uw verlegenheid te verminderen.

U bent 25 jaar of ouder. U verzorgt een familielid of vriend(in) die kampt met ouderdomsklachten, een lichamelijke aandoening, psychiatrische problematiek of beginnende dementie. Door de cursus Mijn verhaal als mantelzorger leert u op een andere manier kijken naar uw zorgbehoevende naaste. U krijgt inzicht in zijn of haar levensverhaal, uw eigen levensverhaal en de betekenis van de zorg voor uw zieke ouder en de belasting die u daarbij ervaart. Ten slotte weet u welke zorg u wilt en kunt bieden.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor volwassenen die zich in hun sociale functioneren belemmerd voelen.

Werkwijze In de training Met lef! leert u met uw angst en onzekerheid om te gaan. U oefent vaardigheden zoals het aanknopen en beĂŤindigen van een gesprek. U leert uw negatieve gedachten om te buigen naar positieve gedachten en u gaat met situaties aan de slag die u moeilijk vindt. Tevens heeft u gelegenheid om ervaringen uit te wisselen met de andere deelnemers. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod: > de rol die gedachten spelen; > zelfvertrouwen; > sociale vaardigheden; > omgaan met moeilijke situaties.

Praktische informatie

Voor wie?

Aantal deelnemers: 8 tot 12 personen. Duur: 8 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkombijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijzing van de huisarts of behandelaar nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Wat leert u

De cursus is bestemd voor volwassenen die mantelzorg verlenen.

De cursus bestaat uit twee delen. In het eerste deel brengt u in vier gesprekken met uw zieke familielidof vriend(in) zijn of haar levensverhaal in beeld. De gesprekken zijn als volgt opgebouwd: 1 jeugdervaringen en het gezin waarin uw naaste opgroeide; 2 het volwassen leven; werk en gezin; 3 met wie voelde uw familielid of vriend(in) zich in zijn of haar leven verbonden?; 4 de rode draad in het leven van degene voor wie u zorgt. U bepaalt zelf hoe u het levensverhaal weergeeft: op schrift, door middel van foto’s of door de gesprekken op te nemen op een video- of cassetteband. In het tweede deel van de cursus staat u stil bij uw eigen ervaringen als zorgverlener door ervaringen uit te wisselen met andere mantelzorgers.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 8 personen. Duur: 7 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur (de tweede bijeenkomst duurt 3 uur). Enkele maanden na afloop is er een terugkombijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: veelbelovend experimenteel.

In deze training werken we niet met rollenspelen. Met lef! is geen therapie maar een training. We verwachten van u dat u thuis een aantal huiswerkopdrachten uitvoert.

76

77


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Mindfulness - MBSR

Omgaan met borderline

De Amerikaan Jon Kabat-Zinn is de grondlegger van de mindfulness- of aandachttraining zoals die in Nederland nu wordt aangeboden. Hij werkte bij het academisch ziekenhuis van de Universiteit van Massachusetts. Kabat-Zinn is van oorsprong moleculair bioloog, maar daarnaast ook ervaren in meditatie en yoga. Vanuit beide achtergronden ontwikkelde hij een training met als doel mensen middelen te geven waardoor ze zelf iets aan hun gezondheid kunnen (blijven) doen. Centraal in zijn benadering staat het ontwikkelen van de kwaliteit van aandacht.

U bent ouder, verzorger, partner, familielid of vriend(in) van iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis (bps). U vindt het niet gemakkelijk om te gaan met het gedrag van deze persoon zonder uw eigen grenzen te overschrijden. U dreigt uitgeput te raken van uw ervaringen met en de gebeurtenissen rond hem of haar. Bovendien hebt u behoefte aan meer kennis over borderline.

Voor wie? Deze training is geschikt voor volwassenen met licht depressieve en/of stressgerelateerde klachten. Mindfulness kan als vervolg op de training ‘Kennismaking met mindfulness’ gevolgd worden. Dit is niet per se noodzakelijk.

Wat leert u? In de mindfulnesstraining of aandachttraining maakt u kennis met meditaties en krijgt u meer inzicht in uw gedachten, gevoelens en lichaamssensaties van moment tot moment. Door deze helder te zien, kunt u kiezen bij welke gedachte u actie onderneemt en welke u moet laten zijn voor wat ze zijn. U leert reageren op een situatie vanuit een keuze in plaats vanuit automatismen. Bij deelname aan deze training is het belangrijk voldoende tijd vrij te maken om dagelijks thuis te oefenen.

78

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 15 personen. Duur: 8 wekelijkse sessies van 2½ uur. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts of behandelaar nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor de naasten van iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis, die de balans willen vinden tussen betrokkenheid en afstand, tussen zorgen voor de ander en zorgen voor zichzelf.

Wat leert u? In elke bijeenkomst wordt een specifiek onderwerp behandeld, bijvoorbeeld: > hoe ga ik met mijn grenzen om?; > hoe ga ik om met ‘moeilijk’ gedrag, met zelfverwonding en met suïcidaliteit?; > hoe voorkom ik dat situaties uit de hand lopen?; > hoe ga ik om met de hulpverlening?; > hoe kan ik mijn eigen leven blijven leiden en hoe organiseer ik steun voor mezelf?. De concrete situaties en ervaringen die de deelnemers inbrengen, worden benut. Soms krijgt u huiswerkopdrachten die in een volgende bijeenkomst worden besproken.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 10 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2½ uur. Na enkele maanden zijn er minimaal 2 terugkombijeenkomsten. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

79


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Omgaan met dementie

Preventieve ondersteuning van mantelzorgers

U bent partner, zoon, dochter, familielid of vriend(in) van een dementerende oudere (65+). U wilt meer informatie over dementie. U wilt weten hoe u kunt omgaan met dementie en het bijbehorende gedrag van uw dierbare, zonder uw eigen grenzen te overschrijden en zonder uitgeput te raken van uw ervaringen en de gebeurtenissen. U wilt ervaringen uitwisselen met lotgenoten.

U zorgt voor uw volwassen familielid of vriend(in) die met psychische of psychiatrische problemen te kampen heeft. Deze persoon is in behandeling bij Indigo of Emergis. U vindt het vanzelfsprekend dat u uw zieke naaste verzorgt, maar u ervaart het tevens als zwaar en belastend. U wilt graag weten hoe u ‘het zorgen voor’ beter kunt volhouden.

Voor wie?

Voor wie?

De cursus is bedoeld voor mensen die nauw betrokken zijn bij ouderen die lijden aan dementie.

Wat leert u? Tijdens elke bijeenkomst staat een thema centraal. Bijvoorbeeld veranderingen in uw leven door de zorg voor uw dementerende naaste. Samen met de cursusleider en de overige deelnemers praat u daarover, soms naar aanleiding van een video. U wisselt ervaringen en adviezen met elkaar uit. U krijgt thuisopdrachten. U moet bijvoorbeeld opschrijven wat de moeilijke momenten van de dag zijn voor u en uw partner, ouder, familielid of vriend(in). Of wij vragen u een aantal bladzijden uit het cursusboek te lezen. De thuisopdrachten worden in een volgende bijeenkomst besproken.

80

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 7 wekelijkse bijeenkomsten van elk 2 uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkombijeenkomst. Verwijzing: voor deze training is een verwijzing van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Mantelzorgers van volwassenen of ouderen met psychische/psychiatrische problemen.

Wat leert u? U spreekt individueel met een hulpverlener van Indigo of van Emergis. In dit gesprek gaat het niet over uw zieke naaste, maar over u en de belasting die u ondervindt. Na het gesprek weet u wat er goed gaat in uw zorg, wat beter kan, en waar eventueel ondersteuning gewenst is. Indien nodig krijgt u een advies voor een vervolgaanbod. Dit aanbod kan bestaan uit psycho-educatie, praktische of materiële hulp, lotgenotencontact of persoonlijke begeleiding. Enkele weken na het gesprek neemt de hulpverlener telefonisch contact met u op om te evalueren.

Praktische informatie Aantal deelnemers: individueel. Duur: het gesprek is eenmalig en duurt één uur. Verwijzing: voor deze interventie heeft u een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

81


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Psychiatrie in de familie

Psycho-educatie schizofrenie

U bent ouder, partner, familielid of vriend(in) van iemand met een psychische of psychiatrische ziekte, zoals een depressie, angststoornis, ADHD, psychose, persoonlijkheidsproblematiek of een psychiatrische ziekte gecombineerd met verslaving. U voelt u machteloos en verdrietig, en u weet vaak niet hoe u moet reageren. U wilt graag weten hoe u met uw familielid of vriend contact kunt maken of houden, en hoe u kunt handelen in een crisissituatie. U hebt behoefte aan handvatten om met de situatie en uw verdriet om te gaan.

U bent ouder, partner, familielid of een andere naastbetrokkene van een persoon met schizofrenie. U wilt: > meer informatie over de ziekte schizofrenie en de gevolgen ervan; > informatie over behandelmethoden; > weten hoe u het best met het probleemgedrag van uw zieke naaste kunt omgaan; > ervaringen uitwisselen met lotgenoten. U zoekt herkenning en erkenning van de aanzienlijke belasting die de zorg voor en de omgang met uw zieke naaste met zich meebrengt. U wilt vaardigheden leren om uw draagkracht te vergroten en uw draaglast te verminderen.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor volwassenen die nauw betrokken zijn bij iemand met psychische of psychiatrische problemen, al dan niet gecombineerd met verslavingsproblematiek.

Wat leert u? Samen met lotgenoten leert u in deze cursus hoe om te gaan met mensen met psychische of psychiatrische aandoeningen. Onderwerpen als communicatie, grenzen stellen, en omgaan met crisissituaties komen aan bod. Ook krijgt u inzicht in hoe te communiceren met de hulpverlening. U ontvangt tips over de zorg voor uw naaste en over de zorg voor uzelf als mantelzorger. U wisselt ervaringen uit met de andere deelnemers en vindt (h)erkenning en steun bij elkaar.

82

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Het is waardevol om met diverse naastbetrokkenen, bijvoorbeeld uit hetzelfde gezin, deel te nemen. Alleen deelnemen is natuurlijk ook mogelijk. Duur: 10 bijeenkomsten van 2 uur. Drie maanden na de laatste bijeenkomst is er een terugkombijeenkomst. Het maken van huiswerkopdrachten en het lezen van artikelen of boeken horen bij de cursus. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: veelbelovend experimenteel.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor volwassenen die direct betrokken zijn bij iemand die aan schizofrenie lijdt.

Wat leert u? In de groepsbijeenkomsten wordt telkens een ander thema behandeld. > omgaan met uw familielid; > omgaan met uzelf; > klachten, behandeling, medicatie; > sociale steun; > omgaan met hulpverleners; > middelengebruik. Samen met de begeleiders en de andere deelnemers bespreekt u concrete situaties en ervaringen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 10 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Enkele maanden na afloop is er een terugkombijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

83


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Psychische klachten overwinnen door bewegen

Zelfhulptraining

Runningtherapie

Somber? Zelf aan de slag!

Bewegen is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor de psychische gezondheid van mensen. Uit onderzoek blijkt dat mensen die sporten sneller herstellen van hun ziekte, dan mensen die niet sporten.

U hebt last van gevoelens van somberheid of depressiviteit, niet af en toe maar langdurig. U voelt u daardoor belemmerd in het dagelijkse leven. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag en u wilt meer kennis opdoen over uw klachten. U wilt weten hoe u uw klachten kunt verminderen, hoe u beter met uw klachten om kunt gaan en hoe u terugval kunt voorkomen.

Voor wie? U hebt last van lichte tot matige psychische klachten zoals gevoelens van somberheid, angstklachten of stress op het werk. Uw dagelijkse functioneren wordt hierdoor nadelig be誰nvloed. U wilt met behulp van hardlopen actief deze gevoelens overwinnen eventueel in combinatie met andere vormen van therapie.

Wat leert u? In een cursus runningtherapie leert u in 3 maanden een half uur aan een stuk te kunnen hardlopen. Door het bijhouden van een logboek wordt u bewust van wat bewegen voor invloed heeft op uw klachten. Naar behoefte kunnen we de training uitbreiden met een workshop over bijvoorbeeld anders leren denken en assertiviteit.

84

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 12 wekelijkse bijeenkomsten van een uur, eventueel aangevuld met een of enkele workshops. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts of bedrijfsarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor wie? De training is bedoeld voor mensen van 18 jaar en ouder die greep willen krijgen op hun depressieve gevoelens, en die dat individueel en zelfstandig tot stand willen brengen.

Wat leert u? U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. Een begeleider van Indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. De training bestaat uit verschillende modules met informatie en oefeningen. Na afloop weet u wat het verschil is tussen somberheid en een depressie, hoe u een depressie herkent, welke vormen er zijn, hoe een depressie ontstaat, wat u zelf kunt doen om uw klachten te overwinnen en welke hulpverleningsmogelijkheden er zijn.

Praktische informatie Duur: 8 tot 12 weken, afhankelijk van de afspraken met uw trainer. U kunt elk gewenst moment starten en de training thuis en in uw eigen tempo en tijd volgen. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

85


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Een passende houding in het contact met anderen

Het opnieuw ontdekken van uw eigen kracht, ofwel:

Sociale vaardigheidstraining

de touwtjes (weer) in handen

U ontmoet regelmatig andere mensen en u voelt u daarbij niet op uw gemak. U durft bijvoorbeeld geen praatje te maken met een vreemde. U vindt het moeilijk om uw gevoelens te uiten of u doet dat niet op de juiste manier. U durft uw mening niet te geven of geen ‘nee’ te zeggen waardoor u dingen doet die u eigenlijk niet wilt doen.

U bent 18 jaar of ouder en u bent (langdurig) voor uw psychiatrische problematiek behandeld. U mist het zelfvertrouwen en de energie om zelf te investeren in zaken die u belangrijk vindt. U weet niet meer wat u leuk vindt of waar u trots op bent. U wilt graag uw eigen mogelijkheden en kwaliteiten (weer) leren kennen. U wilt uw lot weer in eigen hand nemen en uw leven zelf besturen.

Voor wie? De sociale vaardigheidstraining is bedoeld voor volwassenen vanaf 18 jaar die moeite hebben om een passende houding aan te nemen in het contact met anderen.

Wat leert u? De training is vooral gericht op het trainen van basale sociale vaardigheden. Dat betekent: veel oefenen. Ook krijgt u theorie om uit te leggen waarom de betreffende vaardigheden belangrijk zijn. In iedere bijeenkomst behandelen we een of twee verschillende sociale vaardigheden. Na enige uitleg gaan we de vaardigheden in groepsverband oefenen. De ervaringen die de deelnemers hierbij opdoen worden weer nabesproken, zodat hiervan geleerd kan worden. Aan het eind van de bijeenkomst krijgen de deelnemers een oefenopdracht mee naar huis. Deze wordt de volgende bijeenkomst besproken.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 8 bijeenkomsten van 1½ uur. Ongeveer 6 weken na bijeenkomst 8 is een terug­ kombijeenkomst. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Voor wie? De bijeenkomsten zijn bedoeld voor volwassenen die in behandeling zijn geweest voor psychiatrische problemen, en die behoefte hebben aan ondersteuning om hun leven weer zelf in te richten.

Wat leert u? Met behulp van verschillende werkvormen en oefeningen (her-)ontdekt u uw eigen kracht. De deelnemers helpen elkaar en worden bijgestaan door een ervaringsdeskundige en een van onze medewerkers. Het volgende komt onder meer aan de orde: > onderzoeken van interesses op het gebied van dagbesteding, werk, wonen, sociale contacten, leren en weten; > het maken van een concreet plan; > hoe nu verder? Huiswerkopdrachten maken deel uit van de training. Elke deelnemer maakt een of twee keer een verslag van een bijeenkomst.

Praktische informatie Aantal deelnemers: 6 tot 8 personen. Duur: 12 wekelijkse bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts of uw behandelaar nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

In de training komen de volgende vaardigheden aan bod: > kennismaken; > luisteren; > een praatje beginnen; > iets bepraten / iets vragen; > nee zeggen; > kritiek krijgen; > kritiek geven; > afscheid nemen.

86

87


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Verlies …, en dan verder

Verwanten Verslaving

U bent langer dan één jaar weduwe en u blijft het moeilijk vinden om het verlies van uw partner te aanvaarden. U hebt behoefte aan steun en advies in het omgaan met uw verlies en u wilt weer wat van het leven maken, maar het kost u veel moeite om uw draai te vinden. U wilt in contact komen met andere vrouwen die zich in een vergelijkbare situatie bevinden. Door met lotgenoten tips en ervaringen uit te wisselen, verwacht u steun en herkenning te vinden.

U bent ouder, verzorger, partner, familielid of vriend(in) van iemand met verslavingsproblematiek. U vindt het niet gemakkelijk om te gaan met het gedrag van deze persoon zonder uw eigen grenzen te overschrijden. U dreigt uitgeput te raken van uw ervaringen met en de gebeurtenissen rond hem of haar. Bovendien hebt u behoefte aan meer kennis over verslavingsproblematiek.

Voor wie? Voor wie? De cursus is voor weduwen die langer dan een jaar geleden hun partner hebben verloren, en die steun zoeken om de draad van hun leven weer op te pakken.

Wat leert u? Tijdens elke bijeenkomst komt een bepaald thema aan de orde, bijvoorbeeld: > het dagelijks leven als alleenstaande; > in welke opzichten is uw leven veranderd, of wilt u het veranderen?; > aandacht voor uzelf; > hoe onderneemt u nieuwe activiteiten?; > hoe onderhoudt u contacten?. De bijeenkomsten worden geleid door vrouwen en zijn voor vrouwen. Er wordt gewerkt met de volgende ideeën en uitgangspunten: > gelijkwaardigheid; > inzet van specifieke levenservaring van de deelneemsters; > aandacht voor herkenbare vrouwenpatronen (altijd voor anderen zorgen, zichzelf wegcijferen en de eigen capaciteiten onderschatten); > aandacht voor de wisselwerking tussen lichaam en geest.

88

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 vrouwen. Duur: 10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Na enkele maanden is er een terugkombijeenkomst. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De cursus is bedoeld voor de naasten van iemand met verslavingsproblematiek, die de balans willen vinden tussen betrokkenheid en afstand, tussen zorgen voor de ander en zorgen voor zichzelf.

Wat leert u? In elke bijeenkomst wordt een specifiek onderwerp behandeld, bijvoorbeeld: > hoe ga ik met mijn grenzen om?; > hoe voorkom ik dat situaties uit de hand lopen?; > hoe ga ik om met de hulpverlening?; > hoe kan ik mijn eigen leven blijven leiden en hoe organiseer ik steun voor mezelf?. De concrete situaties en ervaringen die de deelnemers inbrengen, worden benut. Soms krijgt u huiswerkopdrachten die in een volgende bijeenkomst worden besproken.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur: 7 tweewekelijkse bijeenkomsten van 2½ uur. Na enkele maanden is er een terugkombijeenkomst mogelijk. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

89


Volwassenen en ouderen

Volwassenen en ouderen

Een training in levenskunst

Werken aan een nieuwe manier van leven

Voluit leven

Het ware geluk

U voelt zich gespannen, somber, onzeker, vermoeid, angstig of u bent erg kritisch op u zelf en hebt moeite met in actie te komen. Dat is al enige tijd het geval. U wilt niet dat deze klachten u belemmeren in het hebben van een waardevol en bevredigend leven. U bent op zoek naar nieuwe manieren om met uw psychische pijn om te gaan zodat u meer van het leven kunt genieten.

U bent 18 jaar of ouder en u wilt graag gelukkiger worden ĂŠn blijven.

Voor wie? De training is bedoeld voor volwassenen die hun psychische pijn willen leren hanteren, zodat die hen minder in de weg staat.

Wat leert u? De training is gebaseerd op ACT (Acceptance and Commitment Therapy), een nieuwe vorm van gedragstherapie en mindfulness De training bestaat uit vier stappen: De start. Waar sta ik en wat wil ik van het leven? Een eerste verkenning van wat belangrijk is voor u in het leven. Creatieve hopeloosheid. U onderzoekt hoe u tot nu met uw psychisch leed omgaat. Acceptatie en aanvaarding. Oefenen met acceptatie en mindfulness. Waarden en actie. Waarden vertalen naar concrete acties.

90

Praktische informatie Aantal deelnemers: 6 tot 12 personen. Duur: 9 wekelijkse trainingen van 2 uur. Na enkele maanden vindt er een terugkombijeenkomst plaats. Verwijzing: voor deze training is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: bewezen effectief.

Voor wie? De cursus is bestemd voor volwassenen die zich bewust willen inzetten voor een gelukkig leven.

Wat leert u? Geluk komt niet vanzelf. Het zal veel van u vragen. Vooral de bereidheid te werken aan een nieuwe manier van leven. Aan de uiterlijke omstandigheden van uw leven kan vaak niet veel veranderd worden. Wat gaat veranderen, is de wijze waarop u omgaat met de mogelijkheden die het leven u nu al biedt. U hebt alle vaardigheden in uzelf liggen om werkelijk gelukkig te worden. Het gaat erom dat u deze vaardigheden echt leert gebruiken. Iedere bijeenkomst bestaat uit een leergedeelte, waarbij u het nodige inzicht verwerft in gelukkig zijn. Vervolgens wordt er steeds aandacht besteed aan de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden, die u leren om gelukkig te zijn in praktijk te brengen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 12 bijeenkomsten van 2½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: vernieuwende aanpak.

91


Volwassenen en ouderen

Werken aan gevoelens van eenzaamheid

Vrije tijd en leefstijl

Sommige mensen kunnen terecht bij vrienden of familie voor vragen, advies of om leuke dingen mee te delen. U heeft het gevoel dat u dit niet kunt en er alleen voor staat. U wilt leren om greep te krijgen op uw gevoel van eenzaamheid en u wilt erger voorkomen.

Voor wie? De cursus is bedoeld voor volwassenen en ouderen die regelmatig het gevoel hebben eenzaam te zijn.

Wat leert u? In de cursus Werken aan gevoelens van eenzaamheid leert u technieken en vaardigheden zoals: > het in kaart brengen van de contacten met uw familie, vrienden en kennissen; > het in kaart brengen van wat er in uw omgeving aan activiteiten te doen is; > inzicht hebben in uw manier van denken; > leren contacten aan te gaan met anderen en te onderhouden. Er is een groep voor volwassenen tot 60 jaar en een groep voor volwassenen vanaf 60 jaar.

92

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen Duur: 10 bijeenkomsten van 2 uur waarvan de eerste 5 bijeenkomsten wekelijks zijn en de daaropvolgende 5 bijeenkomsten tweewekelijks plaatsvinden. 6 weken na afloop is er een terugkombijeenkomst. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

93


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Verantwoord omgaan met drank en drugs

Omgaan met alcohol en drugs in de horeca

Alcoholmatigingsen drugscampagnes

Barcode

U bent werkzaam bij de provincie of de gemeente, u runt een camping, een uitgaansgelegenheid, u organiseert evenementen, of u bent voorzitter van een studentenvereniging. U hebt te maken met jongeren tussen de 12 en 25 jaar die alcohol en/of drugs gebruiken. U wilt hen op eigentijdse wijze bijbrengen verantwoord met drank en drugs om te gaan.

U bent horecaondernemer of werkzaam in de horeca als barman, of -vrouw, toiletjuffrouw, portier of bedrijfsleider. U wilt op een professionele manier omgaan met alle aspecten van alcohol- en drugsgebruik in de horeca. U wilt situaties goed inschatten en adequaat handelen. U wilt weten wat de risico’s zijn van gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs, u wilt risico’s beperken en u wilt weten hoe u iemand op een nette manier ‘dat ene biertje te veel’ kunt weigeren.

Voor wie? Voor wie? Mensen die beroepsmatig te maken hebben met jongeren van 12 - 25 jaar, kunnen Indigo inschakelen voor de voorlichting over alcohol en drugs.

Wat leert u? Indigo voert in opdracht van organisaties zoals het Trimbosinstituut campagnes uit. Preventiewerkers en/of leeftijdgenoten (‘peers’ in het Engels) lichten jongeren voor over drank en drugs. Op deze manier neemt de kennis toe over deze genotmiddelen en het (overmatig) gebruik ervan, en leren de jongeren er bewust en verantwoord mee om te gaan. Tijdens sommige evenementen worden de ‘peers’ ondersteund door preventiewerkers van Indigo. Op het strand, op de camping, tijdens een evenement of in een uitgaansgelegenheid spreken de preventiewerker of ‘peers’ de jongeren aan om een alcohol- of drugskennistest te doen. Daarna nemen ze de vragen met hen door en ontstaat er een gesprek over het gebruik van alcohol of drugs en de risico’s ervan. Veelal krijgen de aangesproken jongeren een cadeautje als dank voor de medewerking.

94

Praktische informatie

De training is bestemd voor mensen die in de horeca werken.

Wat leert u? Aantal deelnemers: onbepaald. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De trainer leert u hoe u riskant middelengebruik kunt herkennen, en verkent met u de problemen die ermee samenhangen. U kunt hierbij denken aan dealen of schenken aan minderjarigen. U denkt zelf na over mogelijke oplossingen en werkt actief met de geleerde stof. U leert manieren om vriendelijk en consequent de regels te handhaven die in uw zaak gelden. Naast de vaste onderdelen zijn er keuzeblokken om de cursus op maat te maken. We houden rekening met uw wensen en de eventuele problemen waar u in de praktijk tegenaan loopt. Bij voorkeur trainen we het personeel van één horecaonderneming, op de werkplek. Ook andere mogelijkheden zijn denkbaar zoals een training met personeel van een aantal (kleine) horecabedrijven.

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 16 personen. Duur: de training is eenmalig en duurt één dagdeel van 4 uur. Verwijzing: er is geen verwijzing nodig. Wetenschappelijke status: veelbelovend experimenteel.

95


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Beleidsadvies over alcohol, drugs en gokken U bent verantwoordelijk voor de ontwikkeling van beleid, hetzij in de profit- hetzij in de non-profitsector. U wilt alcohol-, drugs- en/of gokbeleid ontwikkelen of verbeteringen aanbrengen in reeds bestaand beleid.

Voor wie? Beleidsmakers kunnen gebruikmaken van de deskundigheid van Indigo.

Wat leert u? De preventiewerker maakt een analyse van uw wensen en de mogelijkheden van uw organisatie. Dit vindt plaats tijdens een gesprek bij ons op kantoor, op uw werkplek of door deelname aan een netwerk- of werkgroep. De preventiewerker schrijft op basis van de analyse een notitie waarin het te voeren beleid wordt verwoord, of geeft een advies of oplossingsrichting zodat u zelf beleid kunt maken of vernieuwen.

Praktische informatie

EHBDu Werknemers in het uitgaanscircuit krijgen vroeg of laat te maken met mensen die onwel of onhandelbaar worden. Soms wordt een dergelijke gezondheidsverstoring of dit gedrag (mede) veroorzaakt door alcohol en/of drugs. Deze incidenten komen niet vaak voor. Maar als het gebeurt, is het belangrijk dat de aanwezige professionals adequaat kunnen reageren. De cursus Eerste Hulp Bij Drank- en drugsincidenten in het uitgaanscircuit (EHBDu) biedt handreikingen hiervoor.

Voor wie? Aantal deelnemers: individueel. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De voorlichting is afgestemd op mensen die in hun beroepsuitoefening en/of vanuit vrijwilligerswerk te maken krijgen met acute gezondheidsproblemen als gevolg van alcohol- en/of drugsgebruik, zoals; > horecamedewerkers; > veiligheidpersoneel; > politie; > EHBO’ers actief in het uitgaanscircuit; > rode Kruismedewerkers; > jeugd- en jongerenwerkers; > festivalvrijwilligers.

Wat leert u? Afhankelijk van de achtergrond van de deelnemers is er de keuze uit een lezing of meerdaagse cursus. Onderdelen die aan de orde komen zijn; > kennis over drugs die in het uitgaanscircuit gebruikt worden; - het globale effect - de gewenste effecten - de werkingsduur > kennis over de invloed van omgevingsfactoren en persoonlijke factoren op gezondheid; > kennis over gezondheidsverstoringen; > adequaat reageren.

96

Praktische informatie Aantal deelnemers: Bij een lezing onbeperkt. Bij een cursus maximaal 15 personen. Bij een cursus is certificering van de deelnemers mogelijk. Duur: Is afhankelijk van de vorm (lezing of cursus) en van de achtergrond van de deelnemers en de te behalen doelstellingen. Een lezing duurt minimaal 90 minuten. Een cursus kan variĂŤren van minimaal 4 uur tot 9 uur (verspreid over 1 tot 4 dagdelen). Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijk voorbeeld. De EHBDu wordt verzorgd door medewerkers die opgeleid en gecertificeerd zijn door EducareGroningen in samenwerking met Trimbos Instituut.

97


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Oefenen in gezonder leven

Instructie verantwoord alcohol schenken

Health4U

IVA

U kampt met psychiatrische of verslavingsproblemen en u gebruikt medicijnen. U bent ontevreden over uw gewicht en uw conditie. U wilt graag gezonder leven. U bent op zoek naar gezonde eetgewoonten die bij u passen, en naar een voor u geschikte manier om meer te bewegen. U wilt leren omgaan met lekkere trek en met negatieve gedachten en vervelende gevoelens.

De Drank- en Horecawet schrijft voor dat paracommerciële verenigingen die alcohol willen schenken, dienen te beschikken over twee leidinggevenden met een diploma sociale hygiëne en gekwalificeerd barpersoneel. De Instructie Verantwoord Alcohol schenken (IVA) voorziet in deze kwalificatie.

Voor wie? Voor wie? De training is bedoeld voor volwassenen met psychische of verslavingsproblematiek, die hun gewicht en hun conditie willen verbeteren.

Wat leert u? Health4U bestaat uit de volgende fasen: 1. introductiefase (drie weken); door bij te houden wat u eet, wanneer en waarom u dat doet, en hoeveel u beweegt, krijgt u inzicht in uw eetgewoonten en bewegingspatroon; 2. trainingsfase: deze bestaat uit drie groepstrainingen; - levensstijl en gezonde voeding: bespreking van de ‘Schijf van Vijf’ - conditie en bewegen: een combinatie van theorie en bewegingsactiviteiten - gezonde alternatieven in de week nadat deze fase is afgerond, vindt er een individueel gesprek/evaluatie plaats; 3. optioneel: bewust roken. U oefent met technieken om minder en bewuster te roken, en u stelt een individueel rookplan op. Na afronding van de training hebt u zoveel opgepikt, dat u zelfstandig verder kunt. Indien gewenst kunnen er terugkommomenten ingepland worden. Mocht u het gevoel hebben dat u niet zelfstandig verder kunt, dan kunnen wij u doorverwijzen naar een specialist, zoals een diëtist, een psychomotorisch therapeut of een psycholoog.

98

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 10 personen. Duur introductiefase: een groepsbijeenkomst van 2 uur en een individueel gesprek van 1½ uur. Duur trainingsfase: 15 wekelijkse bijeenkomsten van 1 uur. Duur van de training Bewust roken: 7 wekelijkse en 3 tweewekelijkse bijeenkomsten van 1½ uur. Verwijzing: voor deze cursus is een verwijsbrief van de huisarts nodig. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

IVA is bestemd voor barvrijwilligers van studentenverenigingen, sportverenigingen en sociaal-culturele accommodaties; van ouderensoos tot de plaatselijke voetbalclub. De wettelijke minimumleeftijd voor een barvrijwilliger is 16 jaar. Gemeenten en/of verenigingen hanteren meestal de adviesleeftijd van 18 jaar.

Wat leert u? De Instructie Verantwoord Alcohol schenken, is gericht op: > het vergroten van uw kennis over de effecten en risico’s van alcohol; > het vergroten van kennis over de relevante wetten; > het stimuleren van een adequate houding bij het omgaan met riskant alcoholgebruik; > het stimuleren van een adequate houding bij onwelkom aankoopgedrag; > het verminderen van het schenken van alcohol aan jongeren; > het voorkomen van risicovolle of vervelende incidenten.

Praktische informatie Aantal deelnemers: minimaal 6 en maximaal 16 personen. Duur: één bijeenkomst van 2½ uur. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De cursus kan gegeven worden op de locatie waar u de alcohol schenkt, dus in uw kantine, club- of buurthuis.

99


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Nationale Dag Psychische Gezondheid

Minderen of stoppen met cannabis

Middelengroep (THC) Je bent tussen de 16 en 25 jaar. Je hebt verslavingsproblemen of problemen die samenhangen met je (langdurige) gebruik van cannabis (hasj of wiet). Je wilt minderen of stoppen en voorkomen dat je verder in de problemen raakt door het gebruik van cannabis.

Voor wie? Iedere jongere die zijn of haar cannabisgebruik wil verminderen of helemaal stoppen, kan zich bij Indigo melden voor de bijeenkomsten.

Wat leer je? Elke bijeenkomst start met een kort filmpje. Het onderwerp in het filmpje is het onderwerp voor het groepsgesprek. Blowgedrag is zo’n onderwerp. De groepsleden bespreken met elkaar hoeveel ze blowen, wanneer en waarom ze dat doen, en welke voor- en nadelen ze ondervinden. Zo leer je van elkaar en vind je herkenning en steun bij elkaar. Je krijgt ook huiswerkopdrachten. Die bespreek je samen in de volgende bijeenkomst.

100

Praktische informatie Aantal deelnemers: minstens 4 en maximaal 20 personen. Duur: de bijeenkomsten zijn eens in de 2 weken op een vaste avond. Voor een goed resultaat volg je er gemiddeld 10. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

De Nationale Dag Psychische Gezondheid is ieder jaar op 10 oktober. Deze dag wordt geïnitieerd door het Landelijk Fonds Psychische Gezondheid en in iedere regio organiseert een GGZ instelling activiteiten rondom het thema dat landelijk wordt afgesproken. In Zeeland is Indigo Preventie verantwoordelijk voor het organiseren en (mede) uitvoeren van activiteiten. Indigo stelt een campagneteam samen met vertegenwoordigers van Zeeuwse collega-instellingen en initieert diverse activiteiten die van toepassing zijn op het landelijke thema. Het doel van de dag is het taboe rondom psychiatrie en verslaving te doorbreken.

Voor wie? De Nationale Dag Psychische Gezondheid is voor alle Zeeuwen.

Wat leert u? U wordt geïnformeerd over de psychische ziekte die het betreffende jaar voor het voetlicht wordt gezet.

Praktische informatie Aantal deelnemers: niet van toepassing. Duur: op en rond 10 oktober vinden diverse activiteiten plaats. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

101


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Publieksvoorlichting over verslaving en hulpverlening

Samen stoppen met roken:

Pakje Kans U bent 18 jaar of ouder. U rookt en u wilt hiermee stoppen. U weet of u vermoedt dat dit u niet gemakkelijk zal vallen. U hebt er graag begeleiding en steun bij. U wilt meer weten over: > uw rookgeschiedenis en uw huidige rookgedrag; > welke technieken u kunt gebruiken om met moeilijke momenten om te gaan; > wat uw lichaam doet in het herstelproces (ontwenningsverschijnselen); > hoe u uw motivatie op peil kunt houden.

U wilt meer weten over genotmiddelen, gokken, internet- of gameverslaving en hulpverlening. U wilt bijvoorbeeld weten wat de achtergronden en de geestelijke en lichamelijke risico’s zijn van het gebruik van genotmiddelen en gokken, wat de wet zegt over alcohol en drugs, of hoe u kunt omgaan met het mogelijk gebruik van genotmiddelen of gokken door uw kind(eren), partner, leerlingen, enzovoort.

Voor wie? Voor wie? Volwassenen die willen stoppen met roken maar niet in hun eentje, hebben baat bij deze training. Pakje Kans maakt de kans op succesvol stoppen driemaal groter dan wanneer iemand het op eigen houtje probeert. Uit onderzoek blijkt dat na de training 70-80% van de deelnemers gestopt is. Na een jaar is 20-30% nog steeds rookvrij.

Wat leert u? Na een goede voorbereiding stopt u uiterlijk op de dag van de derde bijeenkomst, aangemoedigd door uw trainer en uw ‘medestoppers’. U wisselt ervaringen uit en stimuleert elkaar niet voor verleidingen te bezwijken. U werkt met actueel trainingsmateriaal waarin de nieuwste wetenschappelijke inzichten over stoppen met roken zijn verwerkt. U ontvangt een zakboekje met de belangrijkste tips en een cd met ontspanningsoefeningen. Regelmatig krijgt u huiswerkopdrachten. Deze worden in de volgende bijeenkomst besproken. De bijeenkomsten zijn opgesplitst in vier fasen: > een goed begin is het halve werk! (voorbereiden); > wie niet waagt, die niet wint! (actie); > de aanhouder wint! (volhouden); > trek het rookgordijn maar op! (maken van een noodplan).

102

Praktische informatie

De voorlichting is beschikbaar voor eenieder die behoefte heeft aan informatie op het gebied van verslaving en hulpverlening.

Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: 9 bijeenkomsten van 1½ uur binnen een termijn van 12 weken. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Wat leert u? In een eerste gesprek bekijken we met u wat uw vraag is, of u bij ons aan het juiste adres bent, en wat wij voor u kunnen betekenen. Afhankelijk van uw vraag bestaat ons aanbod uit een of meer onderdelen van het volgende: > voorlichtingsbijeenkomst; > consultatie; > gastles; > informatieverstrekking en advies (telefonisch of bij ons op kantoor); > oudercursus > ouderspreekuur of ouderavond; > informatiemarkt; > Homeparty (zie pagina 38); > Instructie verantwoord alcoholgebruik (IVA) (zie pagina 99); > campagnes.

Praktische informatie Aantal deelnemers: in overleg. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

103


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Voorkomen dat jongeren in de problemen raken

Outreachende preventie U bent werkzaam bij de provincie of de gemeente, u bent medewerker bij een buurthuis, in een coffeeshop of vrijwilliger in de wijk waarin u woont. U hebt te maken met jongeren vanaf 10 jaar die (van plan zijn) alcohol of drugs (te) gebruiken. Deze jongeren zijn moeilijk te bereiken en lastig aanspreekbaar. U wilt voorkomen dat de jongeren (verder) in de problemen komen en (meer) kennis krijgen over alcohol en drugs, de risico’s en de gevolgen van langdurig gebruik. U wilt dat ze op verantwoorde wijze middelen gebruiken en eventueel gemotiveerd worden voor en toegeleid worden naar begeleiding of behandeling. Het is ook mogelijk dat u zelf (meer) inzicht wilt krijgen in het gebruik van verslavende middelen (hoeveel, wanneer, waarom) van een bepaalde groep jongeren of dat u wilt weten welke ontwikkelingen er gaande zijn op het gebied van verslavende middelen in de regio.

Voor wie? Outreachende preventie is bedoeld voor mensen die beroepsmatig in contact komen met jongeren terwijl deze hun vrije tijd doorbrengen, en voor deze zelfde professionals, als zij de behoefte hebben hun inzicht in het gebruik van verslavende middelen te vergroten.

Wat leert u? Outreachende preventie bestaat uit de volgende onderdelen: Contactlegging Een preventiewerker zoekt jongeren op in hun eigen omgeving. Hij bespreekt met hen hun middelen­ gebruik en hun leefsituatie. Indien gewenst spreekt hij met hen een vervolgcontact af. Toeleiding, verwijzing of begeleiding In gesprekken met de jongeren wordt hun problematiek inzichtelijk gemaakt en worden ze gemotiveerd tot verantwoord middelengebruik. Indien nodig vindt motivering voor verdere begeleiding of behandeling plaats.

Info-tainment Een (grootschalige) voorlichtingsactiviteit over alcohol, genotmiddelen en gokken door middel van theater, muziek, sport of workshops. Door kennistesten en quizzen worden jongeren gestimuleerd naar hun eigen alcohol- of middelengebruik of gokgedrag te kijken. Quickscan Een preventiewerker maakt, op lokaal niveau, het gebruik van genotmiddelen of het gokgedrag inzichtelijk en maakt een analyse. Op basis van deze analyse worden preventiebeleid en preventie­ activiteiten ontwikkeld.

Praktische informatie Aantal deelnemers: divers, afhankelijk van het onderdeel. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Sleutelfiguren Informatie Systeem (SIS) Een preventiewerker verzamelt een netwerk van mensen die een belangrijke positie innemen in een groep, om zich heen. Deze sleutelfiguren geven steeds informatie over ontwikkelingen en trends met betrekking tot het gebruik van alcohol, genotmiddelen en/of gokken in een specifieke regio. Coffeeshop Op gezette tijden is een preventiewerker aanwezig in een coffeeshop om vragen van bezoekers te beantwoorden over softdrugs en het gebruik hiervan. De preventiewerker adviseert en informeert desgewenst de coffeeshophouder en de overheid.

Spreekuur Jongeren en mensen uit hun omgeving (JOP, jongerencentrum, op straat) kunnen vragen stellen over alcohol en genotmiddelen, en gokken. Het spreekuur is structureel van aard. Voorlichtingsbijeenkomst Een bijeenkomst voor een groep jongeren, die ook in ander verband groepsgewijs bezig zijn. Ze krijgen voorlichting over de werking van alcohol, genotmiddelen en/of gokken, de effecten ervan op korte en lange termijn, de wijze van gebruik en de risico’s. Tevens krijgen ze handvatten aangeboden om te voorkomen dat het gebruik van alcohol, genotmiddelen of gokken leidt tot problemen.

104

105


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

POWER U bent ouder, docent, hulpverlener of goede bekende van een of meer jongeren die naar de rand van de maatschappij dreigen af te glijden. Zij vertonen in het sociaal functioneren risicovol gedrag; zij hebben echter nog geen ernstige gedrags- of psychische klachten en gebruiken nog niet overmatig alcohol of drugs. U wilt voorkomen dat de jongeren in kwestie verder afglijden. U wilt dat ze een zekere controle over hun leven krijgen zonder inbreuk te maken op of aantasting van de rechten van anderen. U wilt hun kansen bieden op een gezonde, gelukkige toekomst.

Voor wie? Dit programma is bedoeld voor ouders en andere volwassenen die zich ernstig zorgen maken over jongeren in hun directe omgeving, en voor de jongeren zelf.

Praktische informatie Aantal deelnemers: in overleg. Duur: 13 modules van 2 Ă 3 uur, die als geheel maar ook los van elkaar te volgen zijn. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

Wat leert u? ‘Empowerment’ is het proces waarin mensen de kracht ontwikkelen om beslissingen en acties die van invloed zijn op hun (geestelijke) gezondheid, (meer) zelf in de hand te hebben. Het doel is dat iemand zeggenschap verwerft over zijn of haar eigen situatie en daar verantwoordelijkheid voor neemt. Het programma Power bestaat uit een empowermenttraining voor jongeren en een oudercursus. De empowermenttraining behandelt onder andere de volgende onderwerpen: > identiteit; > relaties en seksualiteit; > omgaan met frustraties; > criminaliteit; > gezondheid en middelengebruik; > woon- en leefomgeving; > besteding van de vrije tijd; > opleiding en werk; > toekomstperspectief. In de oudercursus verwerft u kennis en inzicht en krijgt u handvatten aangereikt om het nieuwgeleerde gedrag van uw kind te herkennen. U kunt adequaat reageren zodat het gewenste gedrag blijft en het ongewenste gedrag niet (meer) optreedt. Deelname aan de oudercursus is niet verplicht maar wel wenselijk.

106

107


Vrije tijd en leefstijl

Vrije tijd en leefstijl

Uitgaan, Alcohol en Drugs

Voorlichting op verzoek

Jongeren die discotheken, cafés, jeugdsozen, festivals en concerten bezoeken, zorgen soms voor problemen op het gebied van de openbare orde, veiligheid en gezondheid. Het alcohol- en drugs­ gebruik is hoog binnen de uitgaanswereld, en vaak spelen deze middelen een rol bij het ontstaan van de problemen. Het project Uitgaan, alcohol en drugs wil dat tegengaan.

Indigo geeft op verzoek voorlichting aan groepen uit de bevolking die meer willen weten over psychiatrische of verslavingsproblemen, verslavende middelen of de preventie daarvan, en de mogelijkheden voor ondersteuning of behandeling. Bijvoorbeeld aan: > mensen die zelf kampen met psychische problemen of een verslaving; > hun naastbetrokkenen of hun kinderen; > leden van organisaties of verenigingen, intermediairs; > mensen die vragen hebben over middelengebruik of psychische klachten.

Voor wie? Het project Uitgaan, alcohol en drugs (UAD) is bestemd voor mensen die te maken hebben met jongeren in het uitgaanscircuit: beleidsmedewerkers, organisatoren van festivals of evenementen, horeca-ondernemers en -medewerkers.

Het doel Het doel is het voorkomen en beperken van schade en gevaren die samenhangen met het gebruik van middelen. Het accent ligt – in eerste instantie – niet op het voorkomen van problematisch gebruik of afhankelijkheid van middelen. Maar dat kan wel een follow-up activiteit zijn.

Wat gebeurt er? De eerste groep interventies richt zich rechtstreeks op het publiek in de uitgaanswereld, bijvoorbeeld de inzet van preventiewerkers, ‘peer education’ en voorlichtingsmateriaal. De tweede groep interventies wordt vaak aangedragen door preventiewerkers die tijdens een inzet bepaalde zaken hebben gesignaleerd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de trainingen Barcode, IVA, Consultatie, etc. Beschrijvingen van deze interventies vindt u elders in deze gids.

108

Praktische informatie Aantal deelnemers: - onbeperkt bij een inzet rechtstreeks in het uitgaanscircuit; - in overleg bij een van de follow-up activiteiten. Duur: afhankelijk van de soort inzet, dus in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: niet van toepassing.

Voor wie? Iedereen, individueel of met een groep, kan zich tot Indigo wenden met het verzoek om voorlichting over een specifiek onderwerp.

Wat leert u? Afhankelijk van de vraag geven wij voorlichting aan een individu of aan een groep. Ook de werkvorm is afhankelijk van de vraag. Zo veel als mogelijk gebruiken we voorlichtingsmethodieken en -materiaal die ook elders in het land hun effectiviteit hebben bewezen.

Praktische informatie Aantal deelnemers: in overleg. Duur: in overleg. Verwijzing: niet van toepassing. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

109


Vrije tijd en leefstijl

Zeg buur, mag ik jou wat vragen? U bent 18 jaar of ouder, woont in de wijk Nieuw-Middelburg en u hebt psychische of psychiatrische problemen. U wilt graag buurtbewoners ontmoeten, steun vinden en met elkaar ervaringen delen.

Wat leert u? Met behulp van verschillende werkvormen worden tijdens de bijeenkomsten verschillende thema’s besproken. Onderwerpen kunnen zijn: > zelfvertrouwen en zelfwaardering; > opkomen voor je mening; > dagbesteding; > wonen; > omgaan met instanties; > doe-activiteiten; > wensen en idealen; > hoe verder? Deelnemers helpen elkaar en worden bijgestaan door een preventiewerker van Indigo.

110

Praktische informatie Aantal deelnemers: maximaal 12 personen. Duur: De groep komt elke eerste donderdagochtend van de maand van 11.00 uur tot 12.30 uur bij elkaar in Grand CafĂŠ Willem, Oranjelaan 17 in Middelburg. Wetenschappelijke status: goed praktijkvoorbeeld.

111


INDEX A ACT aids alcohol angst arbeidsongeschiktheid assertiviteit autisme B

baby bang beleid bewegen boos borderline

C cannabis chronisch ziek conditie consultatie D dementie depressie drugs druk E

echtscheiding eenzaamheid eetproblemen empowerment

G gamen gedragsproblemen geluk genotmiddelen gewicht

112

90 13 11, 12, 13, 14, 22, 26, 38, 73, 94, 95, 96, 97, 99, 103, 105, 106, 108 17, 34, 50, 52, 53, 54, 58, 59, 71, 76, 82, 84, 90 24 28, 60, 65, 70, 74, 84 69 37 27, 34, 35, 39, 40, 41, 52, 53, 76 12, 26, 96, 104, 108 84, 99 10, 15, 32, 35, 36, 39, 46, 47, 55 61, 79 100 74 98 17, 23, 26, 30, 103, 108 62, 77, 80 20, 21, 24, 37, 54, 63, 65, 67, 72, 78, 82, 85 11, 12, 13, 14, 22, 26, 38, 94, 95, 96, 97, 103, 104, 105, 106, 108, 10, 33, 48, 71 39, 40 35, 92 64 106 14, 103 10, 20, 21, 30, 33, 34, 46, 47, 83, 106 91 12, 13, 14, 22, 26, 38, 94, 96, 97, 98, 103, 104, 105, 108, 109 64, 98

gezond leven gokken groepsdruk

98 14, 22, 38, 96, 103, 104, 105, 109 11

H I

hardlopen huiselijk geweld

84 55, 73

impulsiviteit internetverslaving

10, 47 14, 109

K KOPP KVO L lotgenoten lusteloos M mantelzorg MBSR medicijnen meditatie middelengebruik mindfulness O

onzekerheid opstandig opvoeden ouderschap

P paniek pesten piekeren psychische beperking psychische problemen psychosociale problematiek

41, 42, 43, 44, 45 41, 42, 43, 44, 45 32, 35, 36, 40, 41, 43, 44, 55, 61, 64, 68, 69, 73, 80, 81, 82, 83, 88, 89 l 37 62, 63, 77, 81, 82 78 89 71, 78, 90 11, 10, 13, 14, 23, 26, 38, 66, 83, 95, 100, 104, 105, 106, 109 71, 78, 90 76, 90 33, 47 33, 38, 42, 45, 49 14, 42, 45, 48, 49 58 10, 15, 46, 47, 50, 53 28, 58, 59, 71 24 16, 17, 22, 23, 24, 30, 32, 41, 42, 43, 44, 45, 73, 81, 82, 109, 110 17, 30

113


INDEX R

relaties risicovol gedrag roken rouw ruzie

55, 106 38, 106 11, 12, 38, 98, 102 35, 36, 68, 88 10, 15, 45, 46, 47, 49, 55

S

schizofrenie schokkende gebeurtenissen soa slaapproblemen (sociale) vaardigheden somber stemmingsklachten stil stress su誰cide

83 16, 55, 73 13 28, 58, 65, 66, 67, 70, 72 10, 46, 47, 50, 52, 74, 76, 86 37, 63, 65, 67, 70, 72, 84, 85, 90 54, 65, 74 34, 43, 68 28, 48, 52, 53, 78, 84 35, 36, 68

U

uitgaan

94, 97, 108

V verlegenheid verlies verslaving vluchtelingen vrijen

34, 76, 86 35, 36, 68, 88 14, 22, 23, 24, 32, 41, 42, 43, 44, 45, 82, 89, 98, 100, 101, 103, 108, 109 16 13

W

weerbaarheid werken werkdruk werklast werkstress

10, 11, 15, 73 22, 24, 26, 27, 28, 48 48 20, 21 28, 48

Z

zelfdoding zelfvertrouwen

35, 36, 68 15, 28, 76, 87, 110

114

115


COLOFON Redactie Astrid de Groot, Nanon Doeland Met medewerking van Els van der Wal Ontwerp en opmaak Zippa, Bussum Drukwerk Jumbo Offset, Goes Januari 2012

116


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.