h
συνεργασία σας με το γραφείο «Zaha Hadid architects» ξεκίνησε περίπου 20 χρόνια πριν. Πλέον ηγείστε αυτού και είναι γνωστό ότι αποτελείτε τη φυσιογνωμία - κλειδί, αν εξαιρέσουμε τη Zaha φυσικά. Ποια ήταν η επιρροή σας όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο αυτό εξελίχθηκε; «Όταν έγινα μέλος του γραφείου, η Zaha βρισκόταν ακόμη στην αρχή της καριέρας της, χωρίς κατασκευασμένο έργο αλλά με ισχυρή και ριζοσπαστική έκφραση καινοτομίας. Τα τελευταία 20 χρόνια, η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική γλώσσα δημιούργησε πολλούς οπαδούς, με αποτέλεσμα να συνεχίσει να εξελίσσεται παράλληλα με άλλους. Αν εξετάζατε, όμως, τον τρόπο με τον οποίο δουλεύαμε εκείνη την περίοδο, θα αντιλαμβανόσαστε ότι οι αξίες, οι αισθητικές ευαισθησίες εκφράζονταν εντονότερα και ευρύτερα, φτάνοντας το επίπεδο της σύγχρονης, γερμανικής avant - garde. Πάρα το γεγονός, λοιπόν, ότι υπήρχαν και άλλοι που δούλευαν κάτω από την ετικέτα της αποδόμησης, αυτό που εκφράζαμε τότε ήταν μοναδικό. Νομίζω πως η δουλειά της Ζaha ήταν πιο ρευστή, πιο απελευθερωμένη και εισήγαγε ιδιαίτερες τεχνικές που προέβλεπαν αυτό που σήμερα ονομάζουμε “Παραμετρισμό”. Η δική μου επιρροή ήταν να ωθήσω την αρχιτεκτονική γλώσσα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, βασίζοντάς την σε ψηφιακές υπολογιστικές διαδικασίες». Εισάγετε ένα νέο αρχιτεκτονικό μανιφέστο, τον «Παραμετρισμό». Ισχυρίζεστε ότι αποτελεί το ισχυρότερο και απόλυτο στιλ για τη σύγχρονη avant - garde αρχιτεκτονική. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό για σας και σε ποια προβλήματα απευθύνεται;
σύγχρονος τρόπος ζωής να διαδραματίζεται και να υποστηρίζεται από ένα νέο κατάλληλο επίπεδο αρχιτεκτονικής». Τι είναι αυτό που σας ενοχλεί περισσότερο στη σύγχρονη αστική εικόνα; Θα μπορούσε ο «Παραμετρισμός» να βελτιώσει τη σύγχρονη αστική πραγματικότητα; Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη Θεσσαλονίκη. «Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο όσον αφορά στη σύγχρονη αστική ανάπτυξη είναι ότι παράγει μόνο οπτικό χάος και αποπροσανατολισμό. Στην περίοδοτουμοντέρνουκινήματοςυπήρχεπερισσότερητάξη.Καιαυτό,όμως, βασιζόταν στην επανάληψη και σε ένα είδος ορθοκανονικού πλέγματος. Ακολουθούσε ένα πολύ απλό σύστημα και χαρακτηριζόταν από διακριτές ζώνες με διαφορετική λογική οργάνωσης. Η σύγχρονη ζωή είναι πάρα πολύ σύνθετη και κατά κάποιο τρόπο ελεύθερη για να παράγει κάθε είδους χάος. Ο“Παραμετρισμός”μπορείπροφανώςνατουπερνικήσεικαιναδημιουργήσει μια νέα σύνθετη αρμονία. Η επιρροή του αρχίζει στο σημείο που ξεκινά να επεκτείνεται η ιστορική πόλη. Είναι ικανός να παράγει νέα στοιχεία άμεσα εξαρτημένα και επηρεασμένα από τα υφιστάμενα, συνθέτοντας έναν μη κατακερματισμένο αστικό ιστό. Μια πιο εύκαμπτη και ευέλικτη γλώσσα θα μπορούσε να μετασχηματίσει ομαλά το παλαιότερο αστικό πλέγμα μέσω ενδιάμεσωνκαταστάσεων,σεένααστικόπεριβάλλον,ικανόναεξυπηρετήσειτις σύγχρονες ανάγκες. Με αυτόν τον τρόπο θα υπήρχε συνοχή και συνέχεια της αστικήςγεωμετρίας.Θαμπορούσατεακόμηναεξετάσετεμιαπιοπερίπλοκη και εξελιγμένη τοπογραφία. Δεν είναι απαραίτητο η πόλη ν’ αναπτύσσεται σε όλη την έκταση της σε ένα επίπεδο χωρίς διακυμάνσεις. Έχουμε μελετήσει αντίστοιχα παραδείγματα όπως αυτό της Σιγκαπούρης, το master plan της Κωνσταντινούπολης ή το υπό κατασκευή Μπιλμπάο». Πώς επηρεάζεται η δουλειά σας από τον τοπικό χαρακτήρα και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής;
ΤΟ ΝΕΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ Συνέταιρος στo αρχιτεκτονικό γραφείο «Zaha Hadid architects», συνιδρυτής και διευθυντής στο ερευνητικό εργαστήριο σχεδίου (Design Research Laboratory) της Architectural Association (ΑΑ) στο Λονδίνο. Ο Patrik Schumacher έκανε ένα διάλειµµα από τα πολλαπλά καθήκοντά του για να µας εξηγήσει, µεταξύ άλλων, τον «Παραµετρισµό», τη νέα ευέλικτη αρχιτεκτονική «γλώσσα».
«Ο “Παραμετρισμός” είναι περισσότερο αποτέλεσμα του σύγχρονου lifestyle που χαρακτηρίζεται από διαφορετικότητα, ποικιλία χαρακτήρων και μεταβαλλόμενα σενάρια ζωής. Αξιώνει την παγκόσμια εφαρμογή σε οποιοδήποτε αρχιτεκτονικό πρόγραμμα και κλίμακα. Ενδεχομένως το αποδοτικότερο πεδίο εφαρμογής κυμαίνεται μεταξύ αστικής και κτιριακής κλίμακας. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι σε θέση να οργανώσει μια μεγαλύτερη πολυπλοκότητα, ένα πυκνότερο σύνολο σχέσεων, και γενικότερα ένα πιο σύνθετο αστικό περιβάλλον απ’ ό,τι η ιστορική, η κλασική ή η σύγχρονη minimal αρχιτεκτονική. Ίσως όσο μικρότερο είναι ένα project και λιγότερα τα στοιχεία που το απαρτίζουν, η μινιμαλιστική προσέγγιση μπορεί ακόμη να έχει νόημα. Καθώς, όμως, μεγαλώνει η κλίμακα ενός project, αυτό γίνεται πιο σύνθετο και ανεξέλεγκτο. Η πολυπλοκότητα αυτή είναι δυνατόν να αρθρωθεί με τη βοήθεια πιο ευέλικτων και καμπύλων γραμμών, σε συνδυασμό με τη χρήση ψηφιακών αλγορίθμων που είναι ικανοί να αναλύσουν τα δεδομένα και να καθορίσουν σχέσεις και συντονισμό μεταξύ των στοιχείων που απαρτίζουν το σύνολο. Θεωρώ ότι αυτές οι τεχνικές και η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική γλώσσα είναι η μόνη ισχυρή μορφογενετική δύναμη, προκειμένου ο
«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η σύγχρονη αρχιτεκτονική, αποτελεί μια παγκόσμια αρχιτεκτονική μέσα σε ένα παγκόσμιο πολιτισμικό πλαίσιο. Βασική αρχή του “Παραμετρισμού”, όμως, αποτελεί η έννοια της προσαρμογής, της διαφοροποίησης και σε αυτό το σημείο είναι που τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των περιοχών εισάγονται στον σχεδιασμό. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην αξιοποίηση των κλιματολογικών δεδομένων και του προσανατολισμού, όπως επίσης στην τοπική υλικότητα, στη μορφολογία ακόμη και στη διακόσμηση. Πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να αρθρώνει ευκρινείς σχέσεις, το παλιό να συνεργάζεται με το νέο και να προσαρμόζεται στον σύγχρονο τρόπο ζωής». Είστε πετυχημένος αρχιτέκτονας, συγγραφέας, αναγνωρισμένος καθηγητής και θεωρητικός. Ποιος ρόλος νομίζετε ότι σας ταιριάζει περισσότερο; «Δεν νομίζω πως θέλω να επιλέξω. Άρχισα την πνευματική μου ζωή ως φοιτητής φιλοσοφίας και δεν έχω σταματήσει να διαβάζω φιλοσοφία από τότε. Ποτέ, όμως, δεν θέλησα να έχω μια αμιγώς θεωρητική υπόσταση. Ήθελα πάντα να απεικονίζω αυτό που σκέπτομαι. Αυτήν τη στιγμή ηγούμαι μιας μεγάλης επιχείρησης με projects σε όλον τον κόCLOSE UP 89