10
αναφορές Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013
«Φωνές του Κόσµου» στο Μέγαρο Για τρίτη χρονιά θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη το διεθνές Φεστιβάλ Παιδικών Χορωδιών
TOY ΘΟΔΩΡΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
Τ
ην ερχόµενη Τετάρτη, 27 του µηνός, διπλής χαράς ευαγγέλια στο Μέγαρο Μουσικής. Εγκαίνια της έκθεσης «Μουσική παιδεία και δηµοκρατία στην κλασική Αθήνα», και την ίδια ηµέρα, στις 8 το βράδυ, αρχίζει το 3ο Φεστιβάλ Παιδικών Χορωδιών. Αυτήν τη φορά οι «Φωνές του Κόσµου» από την Ελλάδα ώς το µακρινό Αζερµπαϊτζάν, θα ακουστούνε 27 και 28 Φεβρουαρίου, 1 και 3 Μαρτίου. Από τη στιγµή πάντως που η έκθεση θα παραµείνει ανοιχτή µέχρι τις 21 Ιουνίου, έχουµε καιρό (πρώτα ο Θεός) ν’ ασχοληθούµε µιαν άλλη φορά, µε τη µουσική και τη δηµοκρατία των ενδόξων προγόνων µας. Για το τρίτο «Φεστιβάλ παιδικών χορωδιών» ή, αν προτιµάτε, για τις «Φωνές του κόσµου», µπορούµε να πούµε ότι τα δύο πρώτα έδειξαν το δρόµο. Το περσινό, βέβαια, στάθηκε κάπως άτυχο, επειδή το Μάιο είχαµε βουλευτικές εκλογές και κάποιες γειτονικές µας χώρες, µπερδεύοντας τις… µουσικές µε τις πολιτικές σκοπιµότητες, ακύρωσαν τη συµµετοχή τους. Μικρό το κακό… Φέτος κυριαρχούν και πάλι οι ντόπιες δυνάµεις. Η παιδική χορωδία του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Θεσσαλονίκης, του Πολυγύρου, της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, του Δήµου Πυλαίας - Χορτιάτη, του Ιερού Ναού Κυρίλλου και Μεθοδίου, του Μουσικού Σχολείου Θεσσαλονίκης, του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος και η Παιδική Χορωδία του Δηµοτικού Ωδείου της Λάρισσας. Και, την Παρασκευή, 1 Μαρτίου, µια καταξιωµένη τραγουδίστρια από το µακρινό Αζερµπαϊτζάν, η Τουντζάλε Αγκάγιεβα, συνοδευόµενη από οργανικό συγκρότηµα και κρατώντας ένα ρόδι, εθνικό φρούτο της πατρίδας της και διεθνές σύµβολο καλής τύχης, θα ερµηνεύσει παραδοσιακά αζέρικα
τραγούδια. Η Αγκάγιεβα θα συµπράξει µε την παιδική χορωδία του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής. Η εκδήλωση πραγµατοποιείται µε την υποστήριξη της Πρεσβείας της Δηµοκρατίας του Αζερµπαϊτζάν. Οσοι πιστοί προσέλθετε…
Η δύναμη του τραγουδιού Για τη γοητευτική δύναµη του τραγουδιού και γενικότερα της φωνητικής µουσικής -παραδοσιακής και έντεχνης, κοσµικής και εκκλησιαστικής- έχουν γραφεί αµέτρητες σελίδες. Γνωστός και ο επιγραµµατικός αφορισµός: Ολα µα όλα τα µουσικά όργανα, µάταια προσπαθούν να µιµηθούνε τη φωνή των ανθρώπων. Αν µάλιστα οι φωνές είναι νεανικές και η µουσική θρησκευτική, τότε µπορούµε να διαπιστώσου-
µε ότι οι ύµνοι προσφέρουν πολλά στους τραγουδιστές και τους ακροατές, ακόµη κι όταν όλοι τους είναι παντελώς άπιστοι! Τα όσα ακολουθούν είναι απόψεις παλαιών δασκάλων. Ενας ψαλµός ελευθερώνει από το άγχος (µέρες που ζούµε…). Απαλύνει τον πόνο. Τη νύχτα είναι προστάτης και την ηµέρα δάσκαλος. Ασπίδα την ώρα του φόβου και εικόνα γαλήνης. Ενας ύµνος, όποιοι κι αν είναι οι στίχοι του, σβήνει τις διαφορές κι εξαφανίζει τις διαφωνίες (µαζί µε τις… παραφωνίες). Και πώς θα ήταν δυνατό να µην οµονοήσουν όσοι τραγουδάνε αρµονικά; Το τραγούδι έχει τη δύναµη να ενώσει έναν ολόκληρο λαό σε µία µόνο χο-
ρωδία. Αυτά, και πολλά άλλα παρόµοια, έλεγαν οι παλαιοί. Αρκεί, βέβαια, οι πάσης µορφής και ιδιότητος άρχοντες, κοσµικοί και κληρικοί, να µην είναι υστεροβούλως… φάλτσοι. Οπως όλοι γνωρίζουµε, για να δηµιουργηθεί µια καλή χορωδία -ανδρική, γυναικεία, µικτή, παιδική- δεν αρκεί µόνο να υπάρχουνε καλές φωνές. Απαιτείται και µακροχρόνια σκληρή προεργασία. Ειδικότερα, οι παιδικές χορωδίες είναι µπελάς µεγάλος. Κι αυτό, όχι µόνο επειδή τα παιδιά οφείλουν -κόντρα στη φύση τους- να αποδεχθούν ένα είδος τευτονικής πειθαρχίας, αλλά και επειδή µεγαλώνοντας, οι φωνές τους αλλάζουν, µε συνέπεια να υπάρχει συνεχής διαρροή, που αντιµετωπίζεται µε συνεχή εισροή από πρωτάκια. Για την Ελλάδα και την Ορθοδοξία αποτελεί τιµή το γεγονός ότι ποτέ στις εκκλησίες µας δεν χρησιµοποιήθηκαν καστράτοι, κάτι που γινόταν επί αιώνες στις εκκλησίες της Δύσεως. Κι όσο για όλους εκείνους, δικούς µας και ξένους, που διευθύνουν παιδικές χορωδίες, πιστεύουµε ότι υποφέρουν από έναν ανοµολόγητο… µαζοχισµό. Τέλος, υπακούοντας στην πρόσφατη παράκληση ενός παλιού φίλου, ας ξαναθυµηθούµε ένα γερµανικό παραµύθι που έχει θέµα του τη δύναµη του τραγουδιού και τη ροή του χρόνου. Στην πλαγιά ενός βουνού, λέει το παραµύθι, ο γυµνός άγιος γυρίζει τον τροχό του χρόνου ρυθµικά και πάντοτε προς την ίδια κατεύθυνση. Κάποια µέρα, χαµηλά, στο ποτάµι που κυλούσε στην κοιλάδα, πέρασε µια βάρκα µ’ ένα ζευγάρι νεαρών ερωτευµένων. Οι ερωτευµένοι άρχισαν να τραγουδάνε, κι όταν το τραγούδι τους έφτασε στα αφτιά του γυµνού αγίου, ο άγιος σταµάτησε να γυρίζει τον τροχό τού χρόνου, όση ώρα κράτησε το τραγούδι. Ο µύθος δεν το λέει ξεκάθαρα, εµείς όµως µπορούµε να µαντέψουµε ότι το κορίτσι και το αγόρι τραγουδούσανε πρίµο-σεκόντο. Αρµονικά… «Αφετε τα παιδία έρχεσθαι προς με...». Λεπτομέρεια από πίνακα του Λούκας Κράναχ του Πρεσβύτερου (1538)