วารสารวิชาการ อัล-ฮิกมะฮฺ มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา สุมิตรา แสงวนิชย์
66
ถ้าหากอัลลอฮฺ ซุบ ฯ ไม่ทรงประสงค์ให้เป็นไปได้โดย การเอื้ออํานวยสิ่งต่าง ๆ ให้ เนื่องจากมนุ ษย์ มีขี ดความสามารถจํา กัด ตาม อั ต ภาพของตน ในฐานะสิ่ ง ที่ ถู ก สร้ า งดั ง กล่ า ว โดย ส่วนรวม และแตกต่างกันโดยส่วนบุคคล มนุษย์จึงได้ถูก กํ า หนดขี ด จํ า กั ด ในความรั บ ผิ ด ชอบของตนตาม สมรรถภาพ การเผชิญกับสภาพต่างๆของตนเองและโลก ด้วยอํานาจอันจํากัดของมนุษย์นั้น เป็นการทดสอบหรือ การทดลอง ด้ว ยเหตุนี้ การทดสอบจึง มีค วามหมายต่ อ มนุ ษ ย์ อย่ า งน้ อยในแง่ ที่ ว่ า มนุ ษ ย์ จ ะทํ า หน้ า ที่ ไ ด้ โ ดย อาศัยปัจจัยต่างๆที่ตนได้รับมา เพื่อทําหน้าที่และมีความ รับผิดชอบ การทดสอบเป็นหนทางที่มนุษย์จะสามารถ พัฒนาตนเอง ยกระดับชีวิตของตนเองจนเป็นมนุษย์ ที่ สมบูรณ์ด้วยคุณธรรม และมีความผาสุขทั้งในโลกนี้และ โลกหน้า ในการพั ฒ นาตนเองจนบรรลุ ผ ลสํ า เร็ จ นั้ น มนุษย์ต้องใช้ความพยายามและความอดทน สิ่งทดสอบ ไม่ ว่ า จะเป็ น ความมั่ ง คั่ ง ด้ ว ยฐานะ อํ า นาจ สติ ปั ญ ญา ทรั พ ย์ บริ ว าร ฯลฯ หรื อการสู ญ เสี ย สิ่ ง เหล่ า นั้ น เป็ น เครื่ อ งจํ า แนกว่ า ใครจะดํ า เนิ น การ หรื อ มี ท่ า ที ต่ อ สิ่ ง เหล่ า นั้ น อย่า งไร เป็น คนมี คุ ณ ธรรมหรื อขาดคุ ณ ธรรม เป็นหนทางที่ทําให้มนุษย์ได้รู้จักตัวเองและเพื่อนมนุษย์ ซื่อตรงต่อหน้าที่ความรับผิดชอบตามสมรรถภาพของตน เพี ย งใด ซึ่ ง ในการทํ า หน้ า ที่ มนุ ษ ย์ จํ า เป็ น ต้ อ งอาศั ย ศาสนาเป็นเครื่องช่วย ด้วยเหตุที่มนุษย์มีความสามารถ จํากัดด้วยประการทั้งปวง แต่มีภารกิจในการปกครองสิ่ง ต่างๆพร้อมกับความรับผิดชอบตามเงื่อนไขของชีวิตและ โลกที่อัลลอฮฺ ซุบ ฯ ทรงกําหนดไว้ มนุษย์จึงจําเป็นต้อง ได้รับความช่วยเหลือจากอัลลอฮฺ ซุบ ฯ โดยอาศัยศาสนา ที่พระองค์ทรงประทานให้เป็นแนวทางในการดําเนินชีวิต ต้องการกฎเกณฑ์สําหรับความประพฤติจากอัลลอฮฺ ซุบ ฯ เป็นกฎเกณฑ์ที่สามารถช่วยให้มนุษย์สามารถพ้นทุกข์ ทั้ ง ในโลกนี้ และโลกหน้ า หรื อ มี ค วามสอดคล้ อ งกั บ สภาวะทั้ ง หมดตามแบบแผนของชี วิ ต และโลกในทุ ก ขั้นตอน จะละเลยสภาพความเป็นอยู่ช่วงใดของชีวิตไม่ได้ โดยเป้าหมายของอัลลอฮฺ ซุบ ฯ ในการให้ศาสดามาสั่ง สอนศาสนาแก่ ป ระชาชาติ ทุ ก ประชาชาติ เพื่ อ ให้ ค น อาศั ย ศาสนามาขจั ด และป้ องกั น ความหวาดกลั ว และ
ปีที่ 2 ฉบับที่ 3 มกราคม-มิถุนายน 2555 อิ ส ล า ม แ ล ะ ม นุ ษ ย์
ความทุ ก ข์ ต่ า งๆของตนเอง ไม่ ใ ช่ เ พื่ อ เพิ่ ม พู น ความ สมบู ร ณ์ ใ ห้ แ ก่ อั ล ลอฮฺ ซุ บ ฯ (เสรี พงศ์ พิ ศ และคณะ 2524: 141-143) ประเภทของมนุษย์ ตามที่มนุษย์ได้ถูกสร้างขึ้นมาให้มีลักษณะที่จะ ดําเนินชีวิตไปในสภาพที่แตกต่างกันสองอย่าง สภาพหนึ่ง ก็คือสภาพที่มนุษย์พบว่าตัวเขาเองต้องดําเนินไปตามกฎ ที่อัลลอฮฺ ซุบฯ ได้กําหนดไว้โดยสิ้นเชิง แต่ในอีกสภาพ หนึ่ ง ของการดํ า เนิ น ชี วิ ต มนุ ษ ย์ ไ ด้ รั บ เหตุ ผ ลและ สติปัญญา มีอํานาจที่จะคิดและตัดสิน มีอํานาจที่จะเลือก และปฎิเสธ มีอํานาจที่จะยอมรับและปฎิเสธ มีเสรีภาพที่ จะเลือกดําเนินชีวิต อย่างไรก็ได้ตามที่ตัวเองต้องการ จะ ยอมรับความศรัทธาใดๆ และดําเนินชีวิตตามอุดมการณ์ อะไรที่ตัวเองชอบก็ได้ จะจัดเตรียมความประพฤติของ ตัวเองหรือจะยอมรับสิ่งที่คนอื่นกําหนดให้ก็ได้ กล่าวโดย สรุ ป ก็ คื อ มนุ ษ ย์ ไ ด้ รั บ เจตนารมณ์ เสรี ที่ ทํ า ให้ ม นุ ษ ย์ มี เสรีภาพที่จะคิดที่จะเลือกและปฎิบัติอย่างไรก็ได้ ซึ่งการ ใช้เสรีภาพนี้แหละที่ทําให้มนุษย์แบ่งออกเป็นสองกลุ่ม สองประเภท คือ กลุ่มผู้ศรัทธา (หรือกลุ่มมุสลิม) และ กลุ่มผู้ปฎิเสธ (หรือกลุ่มกาฟิร) กลุ่มผู้ศรัทธา หมายถึง บุคคลใดก็ตามที่เลือก จะยอมรับอัลลอฮฺ ซุบ ฯ พระผู้ทรงสร้างเขาขึ้นมา และ ยอมรับว่าพระองค์ คือ นายของเขา และยอมจํานนต่อ กฎและคําสั่งของพระองค์และพร้อมที่จะปฎิบัติตามอย่าง ซื่อตรง การที่บุคคลดังกล่าวตัดสินใจอย่างมีจิตสํานึกที่จะ เชื่อฟังและ ปฎิบัติตามอัลลอฮฺ ซุบฯในขอบเขตที่เขา ได้ รั บ เสรี ภ าพในการเลื อ กนี้ เ องที่ ทํ า ให้ เ ขาได้ รั บ “อิสลาม” โดยสมบูรณ์ นั่นคือ เขาได้เป็น “มุสลิม” โดย สมบู ร ณ์ ซึ่ ง การนอบน้ อมยอมจํ า นนตั ว เองทั้ ง หมดต่ อ เจตนารมณ์ของอัลลอฮฺ ซุบ ฯ ก็คือ “อิสลาม” นั่นเอง ส่วนกลุ่มที่สอง กลุ่มผู้ปฎิเสธ (กาฟิร) หมายถึง ตามแนวคิดของอิสลาม มนุษย์ทุกคนเกิดมาเป็นมุสลิม เพราะร่างกายของเขาทั้งหมดยอมจํานนต่ออัลลอฮฺ ซุบ ฯ ทั้งสิ้น โดยดําเนินไปตาม กฎเกณฑ์ของอัลลอฮฺ ซุบ ฯ ทุกประการ แต่อย่างไรก็ตาม เขากลับไม่ใช้ความสามารถ ทางด้ า นสติ ปั ญ ญา การใช้ เ หตุ ผ ล และสั ญ ชาตญาณ ยอมรับอัลลอฮฺ ซุบฯ พระผู้อภิบาลและพระผู้ทรงสร้าง