Quickguide
Genoeg en gezond drinkwater Wat u moet weten over de ‘zorgplicht’ en ‘deugdelijk drinkwater’ • Toegankelijke uitleg over de wetgeving • Nut en noodzaak van beheer • Checklist gezond drinkwater • Tips & tricks voor gebouweigenaren
“In deze quickguide “In deze quickguide geven wij u een geven wij u een toegankelijke uitleg toegankelijke uitleg over de wet en tips over de wet en tips om het beheer van de om het beheer van de drinkwaterkwaliteit en drinkwaterkwaliteit en de invulling van de regels de invulling van de regels voor u zo makkelijk voor u zo makkelijk mogelijk te maken” mogelijk te maken”
Over Overingewikkelde ingewikkelderegels regels 1 1 enenmakkelijke makkelijkeoplossingen oplossingen Waar moet u beginnen? Regels en wetten geven gebouwWaar moet u beginnen? Regels en wetten geven gebouweigenaren de verantwoordelijkheid Welke gevaren zijnzijn er?er? eigenaren de verantwoordelijkheid Welke gevaren overover de drinkwatervoorziening in in Welke eisen worden er gesteld de drinkwatervoorziening Welke eisen worden er gesteld eeneen gebouw. U bent verplicht om te aan “deugdelijk” drinkwater? gebouw. U bent verplicht om te aan “deugdelijk” drinkwater? kunnen aantonen datdat hethet drinkwater is er verplicht en en watwat kunnen aantonen drinkwater WatWat is écht er écht verplicht betrouwbaar en veilig (“deugdelijk”) is gewoon verstandig omom betrouwbaar en veilig (“deugdelijk”) is gewoon verstandig is. Én er wordt verwacht dat u die mogelijke gevaren buiten de de deur is. Én er wordt verwacht dat u die mogelijke gevaren buiten deur kwaliteit waarborgt, door maatte kunnen houden? kwaliteit waarborgt, door maatte kunnen houden? regelen te nemen die die mogelijke regelen te nemen mogelijke gevaren in drinkwater voorkomen. gevaren in drinkwater voorkomen.
2
Legionella wat is het en hoe ontstaat het?
Legionella is een bacterie - belangrijkste soort: legionella pneumophila – die zich vermeerdert in watersystemen. Een bepaalde concentratie van de bacterie kan de veteranenziekte ofwel legionellose veroorzaken met longontsteking als voornaamste ziekteverschijnsel. Je kunt alleen worden
besmet via besmette aërosolen die je inademt, bijvoorbeeld bij het douchen, of het afspuiten
van vuile voorwerpen met
!
!
een knijpdouche.
De bacterie vermeerdert zich met name in
slijmlaagjes (biofilms) in leidingen en in sediment (ophoping van kalk of andere kleine deeltjes in water). De hoeveelheid legionella die zich in het drinkwatersysteem vormt, wordt voornamelijk bepaald door de combinatie van:
Biofilmvorming en ophoping van sediment
Een temperatuur tussen 25°C en 55°C
Onvoldoende verversing van het water in een leidingsysteem
Water met legionella drinken is niet gevaarlijk, maar…. je moet je niet verslikken, want dan kunnen er alsnog aërosolen vrijkomen die je inademt.
Stilstand + opwarming +
voedingsbodem = groot risico Het risico op het ontstaan van
hoge concentraties van legionella is het grootst als water lang stil staat in een voedingsbodem bij een temperatuur tussen de 25°C en 55°C.
De wet: Zorgplicht voor 3 deugdelijk drinkwater Nederland heeft één van de beste drinkwatervoorzieningen ter wereld. Regels en wetten zorgen dat de drinkwaterbedrijven de druk en kwaliteit
dagelijks controleren. Via een landelijk drinkwatersysteem pompen zij het water naar ieder gebouw of woning met een drinkwateraansluiting. Tot aan het leveringspunt (zie tekening) van het gebouw is de kwaliteit en druk gewaarborgd door het drinkwaterbedrijf. Daarna is het aan de gebouweigenaar om genoeg en gezond drinkwater te leveren.
Vanaf het leveringspunt heeft een gebouweigenaar bepaalde plichten en verantwoordelijkheden die o.a. zijn omschreven in de waterleidingwet, de NEN1006 en Waterwerkblad 1.4.
In deze regelgeving staat o.a. een bouwvoorschrift voor de drinkwaterinstallatie die voorschrijft dat in gebouwen de volgende situaties niet mogen voorkomen:
Koud en warm leidingen NIET TE DICHT BIJ ELKAAR!
Koud water leidingen NIET WARMER DAN 25°
Min. 12-14 cm
Koud en warm leidingen mogen NIET KRUISEN!
De volledige wetteksten over technisch ontwerp en beheer van de drinkwaterinstallatie kunt u nazoeken op deze website: www.infodwi.nl.
Zuivering
Reservoir / waterkelder
Hogedrukstation
M ME E GABE GABEDRIJF DRIJF
Leveringspunt Verantwoordelijkheid overgedragen aan gebouweigenaar
Verplichte beheersmaatregelen Vanaf het leveringspunt worden er niet alleen technische eisen gesteld, maar er vloeien uit de wetgeving ook bepaalde beheersmaatregelen:
Een verplichte jaarlijkse keerklepcontrole
De zorgplicht om aan te tonen dat u veilig drinkwater levert
Eisen deugdelijk drinkwater Een concentratie legionella van boven
de 99 kve/l (kolonievormende eenheden per liter) wordt beschouwd als een gezondheidsrisico en een overschrijding van de wet. Bevat uw water een lagere concentratie, dan levert u op gebied van Legionella deugdelijk drinkwater.
De zorg om de continuĂŻteit en beschikbaarheid van drinkwater te waarborgen
Dit bent u ĂŠcht verplicht U voldoet als eigenaar aan de wet als u:
Jaarlijks de keerkleppen in uw drinkwaterinstallatie laat controleren. U kunt aantonen dat het drinkwater dat u levert altijd genoeg en gezond is.
4
Waarom het belangrijk is om de drinkwaterkwaliteit te beheren
U kunt met het blote oog niet zien of het water in uw drinkwaterinstallatie is besmet en u risico loopt om ziek te worden. Ook kunt u alleen wettelijk
aantoonbaar maken dat u deugdelijk drinkwater levert als u passende (beheer)maatregelen neemt die u controle geven over de drinkwaterkwaliteit. (Beheer)maatregelen die u controle geven
Welke maatregelen passend zijn, hangt af van uw gebouw en de mate van controle die u zelf wilt uitoefenen. U kunt bijvoorbeeld denken aan: Monstername Beheersplan
Technische aanpassingen Keerklepcontrole
Als u eerst test of uw water veilig is en vervolgens de risicofactoren in u gebouw uitsluit of beheert, kunt u risico’s op besmetting
aanzienlijk verminderen.
Over mogelijke bronnen van legionella in uw gebouw
5
Het risico op het ontstaan van grote concentraties legionella in uw drinkwatersysteem is het grootst in
gedeelten waar drinkwater lang stilstaat én opwarmt.
Weten op welke locaties in uw gebouw de omstandigheden
Koffieautomaat Bij een aansluiting met een koffie automaat is een keerklep verplicht
‘ideaal zijn’ voor bacteriegroei is de beginstap om besmetting te voorkomen.
Keerklep Warm water Retourwater Koud water Een tuinslang die in de zon ligt Draai na gebruik de kraan dicht koppel de slang volledig af en laat hem leeglopen.
!
!
Geen keerkleppen of keerkleppen die niet werken Plaats goed werkende keerkleppen, zodat de bacterie zich niet kan verspreiden. Jaarlijkse controle verplicht!
!
Drukverhogingsinstallaties waarin water niet volledig wordt ververst, bijvoorbeeld vanwege een lek drukvat of omdat de installatie niet geheel doorstromend is opgesteld Laat uw installatie regelmatig controleren en onderhouden
!
!
Leidingen in slecht geventileerde (technische) ruimten waar de temperatuur oploopt. Zorg voor voldoende ventilatie
Een boiler die water levert onder de 60 ËšC of die verkeerd is geplaatst Laat uw installatie regelmatig controleren en zorg dat de leidingen vanaf de boiler voldoende ruimte laten aan koud waterleidingen
Knijpdouche Bij een knijpdouche is een keerklep onder de kraan in de warm- en koudwaterleiding verplicht.
!
!
!
Voor iedere aftakking naar 1 of meerdere brandslanghaspels is een keerklep en een jaarlijkse controle daarvan verplicht!
!
Kruisingen van drinkwater- met heet water/c.v. leidingen, bijvoorbeeld bij vloerverwarming Breng uw leidingwerk in kaart en isoleer of verplaats leidingen om opwarming te voorkomen
Leidingen of tappunten die niet gebruikt worden of worden vergeten Verwijder tappunten zoals een kraantje in een schoonmaakruimte die zelden wordt gebruikt
!
6
Legionellapreventie: waar kunt u beginnen?
kennis + maatregelen = controle over genoeg en gezond drinkwater
In deze gids staat de belangrijkste informatie
over uw wettelijke taak om het drinkwatersysteem in uw gebouw te beheren. Als u alle regels en risico’s in beeld heeft, kunt u een passend plan maken en maatregelen nemen. Met die betrouwbare basis heeft u controle over genoeg en gezond drinkwater in uw gebouw.
Neem geen risico, verzeker u van genoeg en gezond water. Altijd! Kijk ook op www.dp.nl/legionella Voor meer informatie over de wetgeving: www.infodwi.nl
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/legionella
www.dp.nl/legionella