Sens 03/2009
W związku z pojawiającymi się negatywnymi emocjami (lękiem, przygnębieniem i agresją), z jakimi konfrontuje się osoba chora na cukrzycę, ważnym elementem leczenia jest bez wątpienia opieka psychologiczna. Chory staje w obliczu utraty potrzeb psychologicznych, w tym głównie potrzeby bezpieczeństwa (fundamentalnej dla rozwoju osobowości). Diagnoza przewlekłej choroby narusza psychikę, zmieniając system wartości człowieka. W wyniku choroby często następuje przewartościowanie wpływające na zmianę hierarchii potrzeb chorego. Dowiadując się o tym, że jest się przewlekle chorym, człowiek traci poczucie bezpieczeństwa, a wówczas może rozwinąć się silny lęk o własne zdrowie czy życie oraz obawa przed destabilizacją dotychczasowego życia społecznego, rodzinnego i zawodowego. Niezwykle ważne jest w tym przypadku szukanie wsparcia na zewnątrz: w rodzinie, wśród przyjaciół czy u psychologa. Pamiętajmy, że utrata poczucia bezpieczeństwa nie musi być trwała i nie musi od razu pociągać za sobą rezygnacji z innych istotnych potrzeb psychologicznych, takich jak potrzeba szacunku, miłości, przynależności czy samorealizacji.
Diagnoza cukrzycy jest z pewnością źródłem stresu i dyskomfortu, konfrontuje bowiem chorego z koniecznością wprowadzenia zmian w życiu. Wielu chorych traktuje taką diagnozę w kategoriach porażki. Dlaczego jednak nie potraktować choroby jako wyzwania, zgodnie z którym każda konieczność zmiany życiowej może być bodźcem do działania i pogłębiania samoświadomości? Żadna dolegliwość nie pojawia się bez przyczyny i może się stać źródłem wiedzy o nas samych. Człowiek chory może się stać ekspertem w określonej dziedzinie, a co za tym idzie – może próbować nawiązywać kontakty z osobami cierpiącymi na podobne dolegliwości. Może tworzyć grupy wsparcia psychologicznego, organizować pogadanki czy wykłady, na które zaprosi ekspertów. Choroba może się stać źródłem nowych inspirujących kontaktów społecznych. Pamiętajmy, że aby nie popaść w marazm i depresję, warto podtrzymywać i stale wzbogacać kontakty z innymi. I choć diagnoza każdej przewlekłej choroby (także cukrzycy) jest źródłem stresu psychologicznego, gdyż powoduje poczucie utraty kontroli nad własnym życiem i utratę poczucia bezpieczeństwa, nie można iść za pierwszym ciosem – czyli kierować się emocjami. Pojawiająca się w wyniku stresu reakcja depresyjna często powoduje bowiem napływ negatywnych myśli o sobie i otaczającej rzeczywistości, a co za tym idzie – może doprowadzić do rezygnacji z własnych potrzeb, planów czy marzeń. Dlatego też trzeba nauczyć się odróżniać to, z czego człowiek z cukrzycą musi zrezygnować (np. zmiana dotychczasowych przyzwyczajeń żywieniowych), od tego, z czego nie powinien rezygnować (np. kontakty z ludźmi, aktywność zawodowa czy seksualna). Jeśli diagnoza cukrzycy powoduje pogorszenie twojego samopoczucia, obniżenie nastroju, poczucie niższej wartości, musisz nauczyć się dbać o siebie, być dla siebie dobrym, być w kontakcie z innymi ludźmi oraz nauczyć się pracować nad poznaniem siebie i podnoszeniem własnej wartości. Warto więc, abyś w obliczu choroby nauczył się odróżniać realne ograniczenia wynikające z choroby od ograniczeń wyobrażonych, które powstają na bazie lęku. Zamiast stosować unikową strategię radzenia sobie ze stresem, musisz nieco zatrzymać się i przyjrzeć własnym myślom i emocjom. Pomocna może być nauka samoświadomości oparta na koncentracji uwagi, stosowanie technik pogłębionego i świadomego oddechu oraz odprężenia. Gdy uświadomimy i nazwiemy emocje, jakie odczuwamy w związku z chorobą, będziemy w stanie godzić się z tym, co nieuniknione, nie rezygnując z tego, co pożyteczne. W takim poznawaniu samego siebie niezwykle ważna może być pomoc drugiego człowieka (psychologa, przyjaciela, grupy spotkaniowej, itp.). Jeśli sam nie możesz sobie dać rady ze świadomością bycia diabetykiem, skorzystaj z pomocy innych. Nigdy jednak nie rezygnuj z własnych marzeń i planów, tylko dlatego że masz cukrzycę.
Sens
23