ElĂŠonore Benini, Alina Cristea, Kaat De Clercq, Eva Dinneweth, Gary Farrelly, Marjolein Guldentops, Fabrice Souvereyns, Lien Van Ranst, Lieselotte Vloeberghs
JONGE KUNSTENAARS 2017 In samenwerking met Sint-Lukasgalerie Brussel vzw en LUCA school of arts
expo van 26 januari tot 25 februari 2018
ElĂŠonore Benini, Alina Cristea, Kaat De Clercq, Eva Dinneweth, Gary Farrelly, Marjolein Guldentops, Fabrice Souvereyns, Lien Van Ranst, Lieselotte Vloeberghs
JONGE KUNSTENAARS 2017 De Sint-Lukasgalerie vzw treedt vanuit haar doelstellingen op als een platform voor jonge kunstenaars. Een kwaliteitsvol kunstonderwijs waarborgt niet automatisch de doorstroming van de bijzondere nieuwkomers naar de kunstwereld. Uiteraard blijft het basisfundament voor de uitbouw van het kunstenaarschap het talent en de werkzaamheid van de kunstenaar, in nauwe samenhang met zijn directe omgeving. De maatschappelijke constellatie speelt uiteraard ook mee. Dat alles neemt niet weg dat een aantal faciliteiten de kunstenaarsloopbaan een heel eind op weg helpen. We denken bijvoorbeeld aan kunstinstituten, verzamelaars, galeries, residenties enz. Hoewel tal van kunstenaars vrij teruggetrokken werken, hebben ze allemaal nood aan een minimale zichtbaarheid, dialoog en netwerk. Bijgevolg steekt de kunstenaar veel op vanuit zijn aanwezigheid binnen de kunstwereld. Hij / zij leert kunst ruimtelijk en sociaal contextualiseren, ontvangt publieke respons.Met de grotere zichtbaarheid en middelen liggen andere mogelijkheden in het vizier. Een eerste tentoonstelling betekent soms heel wat in ervaring, motivatie, onopvallende contacten, al gebeurt er op het moment zelf ogenschijnlijk weinig. De kunstenaarsloopbaan is meestal weinig spectaculair, zelfs voor de grootste namen. Er wordt veel alleen gewerkt in het atelier. In een snel wisselende kunstscène kent zelfs een groot deel van het kunstpubliek de nieuwe namen niet meer. De roem blijft bescheiden in vergelijking met de popsterren, de sportvedetten en de mediafiguren. Het grote geld wordt elders verdiend. Blijven voortwerken en tentoon stellen gedurende decennia vergt veel moed en flexibiliteit. Maar het is ook een mooi verhaal met tal van bevoorrechte situaties. De kunstenaar krijgt ruimte om zichzelf en de wereld grondig te penetreren. Hij is een detector van zijn tijd en levert werk af dat volgende generaties onder ogen komt. Het sterk persoonlijke en tegelijk universele karakter van zijn activiteit genereert tal van ontmoetingen met geestverwanten. Vanuit zijn activiteit proeft de kunstenaar van veel milieus, kennisdomeinen en situaties. Als hij zijn weg vindt als kunstenaar geeft hij zelf in grote mate vorm aan zijn levensritme en bezigheden. Achteraf kan hij terugblikken op zijn levensevolutie doorheen zijn werken. Al bij al is een geslaagd kunstenaarschap een unieke levenservaring. In tegenstelling tot een retrospectieve tentoonstelling die uitpakt met vaste waarden is een
initiatief met jonge kunstenaars een momentopname. Mijn selectie richt zich op de kwaliteit van het tentoongestelde afstudeerwerk in de ruime betekenis. Wat zeker mee speelt zijn de visuele kwaliteiten, de voldragen visie,
een persoonlijke positionering tegenover de
bestaande kunst, de actualiteitswaarde. In principe komt elk medium, werkwijze of thema in aanmerking. Om praktische redenen beperkt de selectie zich tot masters in de kunsten uit Luca School of Arts. Verder houden we rekening met de beschikbare ruimte en enige variatie in opleidingen en media. De tentoonstelling vormt een representatieve staalkaart van aankomende kunstenaars zonder exhaustief te willen zijn. Hoewel dat vele geselecteerden uit vorige edities hun kunstenaarschap sterk wisten uit te bouwen, geeft zulke tentoonstelling geen voorspellende maar vooral een indicatieve waarde. Hun ontluikende werk moet groeien, onzekerheid is eigen aan het leven. Sommige kunstenaars nemen een lange aanloop voor ze naam maken. Er bestaan geen vaste regels voor de uitbouw van de kunstenaarsloopbaan. Het lijkt juist typerend voor het artistieke levensdomein dat er ontelbare persoonlijke trajecten worden uitgestippeld. Filip Luyckx, curator In de video “Firewalk Inside of Me” maakt Eléonore Benini ons deelgenoot van een bevreemdende droom in een sluimertoestand. Waar neemt de droom het over van
de omgeving? Alles speelt zich af achter rode gordijnen in een afgesloten ruimte - of in het onderbewuste, wat niet belet dat er menselijke gedaanten binnensijpelen. Ondanks de niet-lineaire narratieve structuur heerst er een onderhuidse spanning, versterkt door een soundscape en twee zelfgeschreven gedichten. Aanvankelijk startte haar werk als een fotografisch onderzoek. Dat levert gecondenseerde beelden op met een sterke symbolische zeggingskracht. Alina Cristea blijft met haar gedachten dichter bij de buitenwereld hangen wanneer ze als fotografe rondtrekt in Boekarest. Na een lange afwezigheid bekijkt ze haar geboortestad
met de ogen van een toerist of fotografe, of toch niet helemaal want ze verkeert in de positie van iemand die probeert met onbekende ogen te kijken naar haar vroegere biotoop. Haar aandacht gaat in de eerste plaats uit naar het gedrag van de mensen in de stedelijke omgeving en dat uitgespreid over de vier seizoenen. Dat levert een reeks sterke beelden op die eigenlijk universeel zijn, terwijl we op scherm haar innerlijke dialoog volgen tijdens de ontdekkingstocht.
Kaat De Clercq trekt eveneens op onderzoek uit maar dan in een heel andere richting. Op de vlooienmarkt tikt ze tweehonderd glasnegatieven op de kop uit het begin van de
twintigste eeuw. De zwart-witbeelden verschaffen ons een inkijk in het wel en wee van een burgerlijke familie uit Brussel toen het poseren voor een fotograaf nog met een heel ritueel gepaard ging. Het decor van kostuums, kasteel en park ontbreekt niet. Dat afgeschreven beeldarchief brengt De Clercq tot een tweede leven in een video waarin ze zowel inzoomt op de afzonderlijke beelden als op de gerangschikte beeldreeksen. Rond de stille getuigenissen breit ze via voice-over haar eigen verhaal. Bepaalde personages intrigeren haar in het bijzonder. Er rijzen vragen over hun achtergrond, maar ook over de functie van fotografie doorheen de tijd, het geluk en de zorgen van de protagonisten, dat alles met een vleug nostalgie maar ook met filosofische afstandelijkheid.
Wie als kijker de fysieke confrontatie zoekt kan terecht bij de installatie van Eva Dinneweth. Dag in dag uit verwondert ze zich over tal van doodgewone objecten. In een creatief proces
van observeren en bewegen voegt ze aan de dingen nieuwe betekenissen toe, ze brengt ze in balans tot elkaar en tot de ruimte. Vanuit een ontvankelijke houding van onwetendheid vindt ze haar eigen regels uit. Bij de toeschouwer ontlokt ze zowel een onverwachte kijkervaring als vragen naar de mogelijke betekenis van al die objecten. Het lijkt erop dat er meerdere realiteiten naast en door elkaar bestaan. Elke installatie verhoudt zicht tot de begrenzende ruimte, de toeschouwer, alsook haar vorige en volgende installaties. Bijna nergens wordt de creatieve fantasie zozeer gekortwiekt als in de bureaucratie. Toch bouwt Gary Farrelly als kunstenaar zijn eigen bureaucratische systemen op rond zijn “documentaire fictie�. De onderwerpen zijn net te veel werkelijkheid om als pure fantasie te worden bestempeld en dragen te veel artistieke gedachtegoed in zich om in de nuchtere werkelijkheid te kunnen meedraaien. Neem nu zijn postkaartenproject uit de tentoonstelling. De afbeeldingen verwijzen naar architectuur en stedelijkheid, maar evenzeer naar risicovolle gebeurtenissen uit het verleden. Met zijn afbeeldingen en commentaren ontlokt hij reacties
bij een heel netwerk van correspondenten dat hij zelf opbouwt. Vervolgens inventariseert en presenteert hij dat netwerk op diverse formats: de volgeschreven postkaarten in vitrines, de informatie over de correspondenten bijgehouden in notitieboeken, de geografische spreiding geprojecteerd op kaarten, een duidings-interview op video, alles samen als installatie. Er ontstaan netwerken van mensen die hun betekenis louter ontlenen aan het in leven geroepen artistieke project. Marjolein Guldentops voert in de video “Circular Movements� cirkelbewegingen op die zichzelf oneindig voortzetten. Alles dat in beeld komt of als tekst verschijnt draait om zijn as: de autowielen, de verkeerspleinen, de pannenkoeken en muntstukken, de letters en cijfers, de aarde en de zon, tenslotte de mensen die rond elkaar draaien. Visueel wordt dat naar de kijker toe vertaald in de camerabewegingen, de montage en het beeldritme. De cirkelbewegingen kunnen verwijzen naar het cyclische tijdsverloop, de zwaartekracht, voortdurende regeneratie van leven, tijd en ruimte. De betekenis van het kunstwerk genereert zichzelf vanuit een eigen referentiekader. Fabrice Souvereyns ontwerpt zijn eigen beeldtaal die het midden houdt tussen concrete herkenningspunten en een graad van abstractie. Terwijl het gezamenlijke beeld en het microniveau erg abstract ogen duiken er her en der herkenbare fragmenten op. Die
Marjolein Guldentops
Fabrice Souvereyns
laatste verwijzen naar voorwerpen en figuren uit kunstwerken en foto’s. Die afbeeldingen worden vervolgens op de voorbereide tekeningen weggewist, zodat de materialiteit en het tijdsverloop van het werkproces het overwicht krijgen op de afbeeldingen. De tekeningen leiden uiteindelijk tot interventies in situ, waar het tafereel uitdijt over grote muurvlakken en enkel vanuit verschillende standpunten helemaal kan worden overzien. De vluchtige voorbijganger neemt een aantal fragmenten op, maar wie het geheel wenst te overzien wordt tot stilstand gedwongen om vervolgens nog meer rond te bewegen. Bij het maken van de optelsom van alle fragmenten neemt de abstractie opnieuw het overwicht, alsook de haast sculpturale impact binnen de architectuur. Lien Van Ranst neemt als uitgangspunt een bepaald systeem dat ze transponeert naar een andere context. Abstracte taal of wiskunde wordt bijvoorbeeld gevisualiseerd als een reeks tekens op een drager in combinatie met vormen, kleuren en ruimtelijkheid. Die laatste zijn herkenbaar als picturaal of als een installatie, tastbaar en sensueel, kortom als kunst waar we meer mee vertrouwd lijken, maar we blijven in het ongewisse over de referenten. Ze verwerven hun eigen betekenisniveau.
In
feite kan de toeschouwer de tekens niet ontcijferen naar de oorsprong. De codes verwijzen naar zichzelf en bevinden zich op een subjectief niveau. Wie
tegenwoordig
met
een
open geest op zoek gaat naar zingeving botst vrij snel op gigantische
hoeveelheden
informatie, leringen en visies. Veel materiaal is tegenstrijdig of danig van een andere orde dat een onderlinge afweging onmogelijk lijkt. De zoekende mens stelt vast dat er ontelbare
waarheden bestaan met hun eigen complexiteit, die alle deel zijn van de wereld en haar beïnvloeden. Dat speelt zich af tegen de achtergrond van de internationale financiële ordening - ongelooflijk complex en tegelijk zo dominerend ten opzichte van alle metafysische waarheden. Lieselotte Vloeberghs reageert op al die ongrijpbare systemen met haar eigen teksten en tekeningen. Ze tekent figuren die in hun eigen wereld leven. Ze verkennen wel intens de buitenwereld maar de toeschouwer begrijpt er nauwelijks iets van. Er borrelen her en der flarden op van dialogen en poëzie, verweven met reminiscenties aan theater en performance. De toeschouwer belandt al snel in dezelfde situatie als de figuren waarnaar hij kijkt.
Lien Van Ranst
V.U. Dirk Cornelis H.Spilleboutdreef 1 Roeselare / foto cover (c) Eva Dinneweth & Carrington Gallery Gent
de Directeurswoning / een thuis voor kunst Hendrik Consciencestraat 10 / Roeselare info@dedirecteurswoning.be / tel. 051 26 24 00 www.dedirecteurswoning.be In samenwerking met Sint-Lukasgalerie Brussel vzw en LUCA school of arts.