12
Crónicas - Xullo 2014
Actualidade ENTREVISTA Ramón Vilar Landeira, xornalista e escritor de Cerceda, autor de ‘Os televisores estrábicos’
“Non hai máis que unha vida e hai que vivila de pé” O xornalista e escritor Ramón Vilar (Rodís, 1973) acaba de publicar ‘Os televisores estrábicos’ (Edicións Xerais), a súa primeira obra literaria. - Se nos permite unha broma molesta para empezar, que fai un de Cerceda escribindo en vez de traballar na térmica ou na incineradora? É dicir, cando e como lle agroma a vea literaria? - A primeira pregunta xa bota fume (risas). Cerceda debe ser agora mesmo un dos municipios rurais con máis pulsión creativa: grupos de rock senlleiros, xente dedicada profesionalmente á programación cultural, ao audiovisual, á fotografía artística... Reducir Cerceda a unha incineradora ou unha térmica é como pensar que na Coruña o único de interese é a refinaría. Sempre me apaixonou a lectura e levo escribindo dende que era pouco máis que un adolescente. - ‘Os televisores estrábicos’ leva varias semanas no mercado. A acollida supera as súas expectativas? - Pois a verdade é que non imaxinaba que ía ter esta repercusión. No primeiro mes nas librarías (xuño) foi un dos tres libros máis vendidos en galego e isto é algo que non me explico porque nunca considerei que fose unha obra con demasiado tirón comercial. - Este é o seu primeiro libro publicado. Ata agora non tiña nada que lle apetecese publicar, faltáballe valor para publicalo, ou simplemente non aparecera a ocasión? - Pois simplemente non estaba suficientemente satisfeito coas creacións que ían xurdindo. Ao longo destes anos houbo moitos relatos e máis dunha novela que remataron na papeleira porque consideraba que non pagaba a pena intentar publicalas. Hai algo máis dun ano mandei por vez primeira este traballo a Edicións Xerais e a miña sorpresa foi ver que estaban moi interesados en apostar polo libro. - ‘Os televisores estrábicos’ é un feixe de relatos con personaxes que levan con máis ou menos dignidade diversos fracasos vitais ás súas costas, sen oportunidades de remontar nun panorama tan desesperante como o actual. A idea do libro é que non hai nin horizontes para enxergar unha saída positiva? Ou queda esperanza na deriva, como di a canción? - Por suposto que hai esperanza. Ninguén dixo que vivir fose fácil mais, a pesar de todos os atrancos, a vida é incrible, probablemente non haxa
Vilar recoñece que non contaba coa repercusión do libro, un dos tres en galego máis vendidos en librarías durante o mes de xuño
máis que unha, e hai que vivila de pé. sendo o último relato. Pensaba en reÉ un libro que fala de fracasos: econó- latos curtos que fosen pequenos flasmicos, amorosos, vitais, sociais... pero hes e que collesen un sentido maior que sempre deixa aberta a porta. Os ao formar o conxunto. televisores estrábicos intentan emi- Grandil, o lugar imaxinario no tir historias dun mundo que está in- que acontecen os relatos, ben podemerso en profundas mudanzas. rían ser Cerceda, Ordes ou Sigüeiro? - A crise acabou ata co dereito a - Grandil é unha parroquia rural perder? que ben podería ser Rodís, Montaos, - O peor desta crise é que nos fixe- Abellá, Restande ou calquera doutra ron crer que fomos os culpables e comarca. É un lugar ficticio que está non os que movían os fíos dende as relativamente preto da cidade e é taalturas. É difícil imaxinar maior per- mén a crónica dun mundo (o rural) versión. Agora a culpa do que está a que nos últimos 30 anos sufriu uns pasar parece que cambios tan profoi das familias “O peor desta crise é que fundos como vernormais que as- nos fixeron crer que fomos tixinosos. piraban a ter o - Vostede traseu mes de vaca- os culpables e non os que ballou durante cións, unha sani- movían os fíos nas alturas” anos no eido do dade de calidade, xornalismo. Que unha educación digna para os seus fi- ten de xornalística esta obra? llos... Mentres, determinada elite que - Levo máis de 12 anos vinculado saqueou caixas, defraudou millóns e ao xornalismo e sigo mantendo colabaleirou as arcas públicas quere apli- boracións con medios escritos, aínda car a máxima de privatizar os benefi- que agora dirixo unha empresa con cios e socializar as perdas. Perdedo- outro compañeiro especializada tares somos a inmensa maioría e aos mén na área educativa e cultural. Evigañadores nin os coñecemos. dentemente o xornalismo latexa no - Por que unha serie de relatos seo do libro. Hai moitos relatos que illados, que non inconexos, e non son a cara B da noticia, esa que non unha novela na que interrelacionen aparece case nunca nos titulares. directamente eses personaxes? - Intuímos que o estrabismo dos - Quería facer un libro de relatos televisores é en xeral o dos medios que tocasen fragmentariamente a de comunicación, a forma en que realidade, aínda que finalmente tive- recrean e trasladan a realidade, insen todos algo que os unise, que vén cluso dándolle as costas, con filtros,
perversións, baixo presións... Foi esa a súa experiencia no xornalismo? Lémbraa con amargura? - Os medios de comunicación están a vivir tamén a súa particular crise. Unha sociedade libre necesita xornais, televisións e radios que sexan plurais que fuxan do pensamento único e que contribúan a ter unha poboación realmente informada e con criterio. Evidentemente, o poder, non só o político, tamén o financeiro, intenta domesticar os que non comungan coa verdade oficial. Logo non debemos esquecer que os medios son empresas e que teñen os seus intereses. Se souberamos quen son os propietarios comprenderiamos mellor o porqué de moitas informacións e o porqué dalgúns silencios. Dito isto, para min os anos en primeira liña xornalística foron marabillosos. Evidentemente que hai presións e momentos complicados, pero tamén este é un oficio que che permite coñecer persoas incribles, a maioría das veces xente do común que habitualmente non é a protagonista das informacións. - Prepara xa novas obras? Daralle saída a algún texto que xa teña rematado á vista da boa acollida de ‘Os televisores estrábicos’? - Cousas en mente hai xa algunhas, pero présa ningunha. A literatura, como a vida, ten os seus tempos.