Tno 160204 issuu by Visuele Notulen

IN DIALOOG!

CLIﾃ起T- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN IN DE ZORG VOOR JEUGD

COLOFON WIJ BEDANKEN

Financiering: Dit magazine is gefinancierd door zonmw en Zorgbelang Gelderland. Tevens wordt het magazine online gepubliceerd en verspreid. Auteurs: Paul Kocken, Lineke van Hal, Eline Vlasblom, Janneke Metselaar, Marjanne Bontje, RenĂŠ Breuk, Bronwynn Sterkenburg

Dit is een co-productie van de vier Academische Werkplaatsen Jeugd.

Beeldverslag: Visuele Notulen

Met een team van creatieve professionals heeft visuele notulen de verslaglegging verzorgd. Hiermee willen wij als organisatie de boodschap langer vasthouden en u nog nauwer betrekken bij de inhoud van de dag.

INHOUD inspireren, informeren

& uitwisselen

voorwoord

wordcloud

EEN VISUELE IMPRESSIE VAN DE INTERACTIEVE BIJEENKOMST Bijeenkomst Cliënt- en omgevingsgestuurd werken in de zorg voor jeugd: “Wat werkt?!”

wegwijzer

aan het woord

CLIËNTGESTUURD WERKEN IN DE PRAKTIJK

Cliënt- en omgevingsgestuurd zorg voor jeugd

Hoe zien jullie het cliëntgestuurd werken terug in de praktijk en met name vanuit gemeentelijk perspectief?

communicatie

samenwerking

onderzoek&monitoring

Wat is er nodig om ouders en jongeren te motiveren de stappen te ondernemen die hun welzijn bevorderen? Ervaringen met Gezinsgericht werken en 1 gezin 1 plan Wat is er nodig om jongeren en ouders structureel bij monitoring en onderzoek te betrekken?

OUDERS EN JONGEREN OVER CLIENT- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN

IN DE PRAKTIJK

In een groepsgesprek met ouders en jongeren legden we drie vragen aan hen voor. ervaringen en adviezen die zij van belang vinden.

Welke methoden voor clienten omgevingsgestuurd werken worden in de praktijk gebruikt?

VOORWOORD

René Breuk

Samen voor de Jeugd

Marjanne Bontje Paul Kocken

Forensische Zorg voor Jeugd

Beste betrokkene bij de zorg voor jeugd, Bij veel professionals leven vragen over hoe je daadwerkelijk vorm kan geven aan zorg, gestuurd door de cliënt en met gebruik van het sociale netwerk. Hoe krijg je de behoeften en wensen van kinderen, jongeren en ouders op het gebied van opgroeien en opvoeden duidelijk? Hoe geef je hulp zonder dat de cliënt de regie bij het oplossen van problemen verliest? Voor professionals is het soms lastig om aan te sluiten bij dit cliëntperspectief. Academische Werkplaatsen Jeugd hebben in enkele regio’s in het land projecten gestart die professionals ondersteuning bieden. Dit doen zij samen met praktijkprofessionals, beleidsadviseurs, ouders, jongeren, onderzoekers en docenten. Op 25 september 2015 kwamen zij bij elkaar om elkaar te inspireren, te informeren en om ervaringen uit uitwisselen. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door vier Academische Werkplaatsen Jeugd in samenwerking met Zorgbelang Gelderland. Dit magazine doet verslag van deze interactieve bijeenkomst over cliënt- en omgevingsgestuurd werken. Aan de hand van drie thema’s werden de opbrengsten en onderzoeksresultaten van de Academische Werkplaatsen

gepresenteerd. Het eerste thema gaat over communicatie: Hoe kan je als cliënt en zorgprofessional effectiever communiceren en zorgbehoeften inschatten? Het tweede thema is samenwerken: welke methoden verbeteren samenwerken wanneer veel partijen betrokken zijn bij de hulp? Het derde thema is onderzoek & monitoring: hoe kan je cliëntenparticipatie verbeteren bij het monitoren en onderzoeken van de voortgang en effectiviteit van de hulp? Wij hopen dat dit magazine u inspireert, zoals de rijkdom aan ervaringen en ideeën ons heeft geïnspireerd op de interactieve bijeenkomst over cliënten omgevingsgestuurd werken. Wij nodigen u uit uw ervaringen en ideeën met ons te delen in de werkgroep cliënt- en omgevingsgestuurd werken van het digitale platform http:// kennisnetjeugd.nl/werkgroep/81-clienten-omgevingsgericht-werken

Met vriendelijke groet, namens de Academische Werkplaatsen Jeugd Paul Kocken, Samen voor de Jeugd Marjanne Bontje, Samen voor de Jeugd René Breuk, Forensische Zorg voor Jeugd Lineke van Hal, Inside-Out Janneke Metselaar, C4Youth

Inside-Out

Lineke van Hal

C4Youth

Janneke Metselaar

ONDERNEMENDHEID

KEN JE KRACHTEN

FAMILIE

SKOOP

ONTMOETEN

MEEDOEN

INSPIREREND

RELATIE AANGAAN

BELANGEN

1 GEZIN 1 PLAN

SELF-DETERMINATION

RANDVOORWAARDEN

BEJEGENING

KRACHTBRONNEN

AANSLUITEN

SHARED

SAM 8

MAATWERK

EIGEN KRACHT

SOCIAAL NETWERK BETROKKENHEID

INSPELEN

AFSTEMMEN BELANGRIJK

EFFECTIEF

VRAAG GERICHT

AFSTEMMING

RELATIE

GEDEELDE VERANTWOORDING

VERZORGER

DICHTBIJ

PRO-ACTIEF

PERSPECTIEF SYNTHESE

INDIVIDU

INTERESSANT

CLIENTGESTUURD

VERWACHTINGEN OUDERS

TEAM WORK

LEREN EN LEZEN

PROFESSIONEEL

PARTICIPATIE

ALLIANTIE FOCUS BETROKKENHEID

VERTROUWEN

WERKRELATIE

VERBINDEN

NETWERK

PROACTIEF

SAMENZICHT

MEN 9

DIALOOG

LUISTEREN

DECISION MAKING FAMILIEGROEPSPLAN

SYSTEEMGERICHT WERKEN

ZIJN

COMMUNICATIE

SAMENWERKEN

CJG/WIJKTEAMS

SENSITIEF

WERKEN

VERTROUWENSBAND

PERSOONLIJK

HANDELINGSVERLEGN

CONTACT MAKEN

RELATIONEEL

EEN VISUELE IMPRESSIE VAN DE INTERACTIEVE BIJEENKOMST BIJEENKOMST CLIËNT- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN IN DE ZORG VOOR JEUGD: “WAT WERKT?!”

Beatrijs Hoeven

Filmmaakster bij Beatrijs Filmt

Op 25 september 2015 zijn jongeren, ouders, onderzoekers, beleidsmedewerkers, docenten en professionals uit het jeugdveld samen in gesprek gegaan over cliënt en omgevingsgestuurd werken. Dit filmpje biedt een impressie van deze bijeenkomst.

BEKIJK HIER HET FILMPJE: IN DIALOOG! CLIﾃ起T- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN IN DE ZORG VOOR JEUGD

WEGWIJZER CLIËNT- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN ZORG VOOR DE JEUGD

HOE PAK JE DAT AAN?

Deze wegwijzer geeft een overzicht van goede voorbeelden om het gezin centraal te stellen. Deze voorbeelden zijn samen met praktijkprofessionals, jongeren en ouders ontwikkeld vanuit een aantal Academische Werkplaatsen Jeugd (AWJ). Jongeren en ouders die vragen hebben over opvoeding of opgroeien geven aan dat zij zich écht geholpen voelen als hulp daadwerkelijk op hun wensen en behoeften is afgestemd, met ruimte voor eigen regie. Ook de sociale omgeving (zoals vrienden, sportvereniging en school) kan steun bieden bij het oplossen van problemen. Zorgprofessionals kunnen het gezin stimuleren daarvan gebruik te maken voor effectieve zorg.

WAT IS BELANGRIJK?

Goede communicatie tussen jongeren, ouders en hulpverlener(s).

Samenwerking tussen de verschillende 2. organisaties en hulpverleners die betrokken zijn bij de zorg. 3. Monitoring en onderzoek om de zorg te verbeteren met betrokkenheid van jongeren en ouders.

“ER WAS GEEN CONTACT TUSSEN DE DOKTER, THERAPEUT EN SCHOOL, WAARDOOR IK UITEINDELIJK VAN SCHOOL BEN GESTUURD. ZE HADDEN BETER MET ELKAAR MOETEN OVERLEGGEN.” JONGEREN EN OUDERS AAN HET WOORD

COMMUNICEREN

Uit onderzoek blijkt dat jongeren en ouders het erg belangrijk vinden hoe er met hen wordt gecommuniceerd. Goede communicatie is nodig voor een positieve werkrelatie en het verhoogt de motivatie, het begrip en het zelfvertrouwen van de jongeren en ouders voor een effectiever zorgproces. Wanneer de communicatie niet goed is, kan dit leiden tot het voortijdig eindigen van de zorg, ontevredenheid bij jongeren of ouders, en continuering of zelfs verslechtering van de problematiek.

SAMENWERKEN

Wanneer verschillende organisaties gezamenlijk hulp bieden en meerdere hulpverleners tegelijkertijd actief zijn, is een gemeenschappelijk doel, een samenhangend plan, en centrale coördinatie van belang om effectieve zorg te verlenen.

ONDERZOEKEN

Om de zorg voor jongeren en ouders zo optimaal mogelijk te maken, is het belangrijk het hulpverleningsproces te monitoren en onderzoek te doen naar de effectiviteit van bepaalde werkwijzen en de betekenis hiervan in het dagelijks leven van jongeren en ouders. Bovendien is het van belang dat nieuw onderzoek aansluit bij vragen en behoeften van ouders en jongeren. De betrokkenheid van gezinnen is dan ook onmisbaar in onderzoek.

“STEEDS WEER OPNIEUW MOEST IK MIJN VERHAAL DOEN BIJ VERSCHILLENDE HULPVERLENERS, KEER OP KEER. EN IK HAD TOTAAL NIET HET GEVOEL DAT ER ÉCHT NAAR MIJ WERD GELUISTERD.” JONGEREN EN OUDERS AAN HET WOORD

AAN DE SLAG VOOR HULPVERLENERS BETEKENT CLIËNT- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN VAAK HET TOEPASSEN VAN SPECIFIEKE VAARDIGHEDEN EN COMPETENTIES. PER THEMA HIERONDER EEN AANTAL METHODEN DIE JE HIERBIJ KUNNEN HELPEN. 1. COMMUNICATIE

2. SAMENWERKEN

3. ONDERZOEK

Gebruik de voor hulpverleners ontwikkelde Toolkit (www.c4youth.nl/voor-professionals) voor betere communicatie tussen jou en het gezin.

De methodiek 1 Gezin 1 Plan (1G1P) kan worden ingezet om een gezamenlijk zorgplan op te stellen. In overleg met het gezin en betrokkenen in de omgeving worden doelstellingen geformuleerd om het gezin te helpen bij het herstel van het gewone leven.

Lees meer over het betrekken van jongeren en ouders in onderzoek in de Vraagwijzer Vraagwijzer Cliëntparticipatie in Wetenschappelijk Onderzoek (www.zorgbelanggelderland. nl/media/475494/Vraagwijzerclientenparticipatie-inwetenschappelijk-onderzoek.pdf)

Raadpleeg de methodiek Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften (GIZ) Deze methodiek kan worden ingezet om samen met de jongere/ouder/ professionals, de sterke kanten, ontwikkel- en zorgbehoeften van een specifiek kind/jongere of gezin, op systematische wijze, adequaat en efficiënt in kaart te brengen en te monitoren. De GGD Hollands Midden biedt trainingen op maat. Voor meer informatie: www. samenvoordejeugd.nl/projecten1/ lopende-projecten/samen-opletten

Bezoek de website voor meer informatie over het onderzoek naar een optimale implementatie www.samenvoordejeugd.nl/projecten1/ lopende-projecten/samen-optrekken Voor Justitiële Jeugdinrichtingen en jeugdzorgplus- instellingen is het programma Gezinsgericht Werken (GGW) ontwikkeld om ouders en gezinsleden te betrekken bij de behandeling in de residentiële (forensische) jeugdzorg. Deze modules bieden communicatievaardigheden voor medewerkers bij het respectvol werken met ouders. Daarnaast bieden zij aanwijzingen voor implementatie van GGW binnen de dagelijkse routine met steun van het management.

Ben je benieuwd of jouw doelstellingen rondom cliënten omgevingsgestuurd werken worden behaald of heb je een onderzoeksvraag? Neem dan contact op met een van de Academische Werkplaatsen Jeugd!

Stichting Jeugdinterventies (www.mdft. nl) biedt een eenjarige training voor GGW voor multidisciplinaire teams. Voor meer informatie: www.awfzj.nl

“WE WORDEN GEVRAAGD MEE TE DOEN MET ONDERZOEK, MAAR IK VRAAG ME AF WAT ZE DOEN MET DE RESULTATEN. OOK AL ZIE IK DAT HET BETER KAN, EEN VOLGENDE KEER IS HET WEER ‘LOPENDE BAND WERK’.” JONGEREN EN OUDERS AAN HET WOORD

SCAN DE QR-CODE EN NEEM CONTACT OP MET EEN VAN DE ACADEMISCHE WERKPLAATSEN JEUGD

Ouder

Chris van der Berg

Teamleider CJG

Merian Bouwmeester

AAN HET WOORD

“WE MOETEN MEER OPRECHT DINGEN WILLEN EN DURVEN VRAGEN AAN OUDERS EN JONGEREN. EN DAN OOK ECHT HET ANTWOORD WILLEN HOREN. ALLEEN DAN KUNNEN WE ER ECHT VOOR ZE ZIJN. CONCREET NEEM IK NOG MEER MEE, DAT WE MISSCHIEN NIET AL ONZE ONDERZOEKEN ONLINE MOETEN ZETTEN. IK GA EERST ONDERZOEKEN OF DAT HANDIG IS EN HIER WEL BEHOEFTE AAN IS. HET IS TOCH ONPERSOONLIJKER.”

“IK HEB VANDAAG VOORAL VEEL DINGEN GEBRACHT, IK NEEM WAT MINDER MEE. IK HEB PERSOONLIJK NIET VEEL GOEDE ERVARINGEN GEHAD MET GEZINSWELZIJNSORGANISATIES . WAT IK WEL FIJN VIND IS, DAT ZE ME HEBBEN GEVRAAGD OF IK ALS ERVARINGSDESKUNDIGE MIJN VERHAAL WILDE VERTELLEN. WAT IK VANDAAG VERDER BIJ DE MEDEWERKERS HEB GEMERKT IS, DAT DE WIL ER IS MAAR DE KUNDE ONTBREEKT. OM MET EEN POSITIEVE NOOT AF TE SLUITEN: IK WERD AAN HET EINDE AANGESPROKEN DOOR EEN LERAAR VAN DE HAN MET DE VRAAG: WAT MOET IK AAN MIJN STUDENTEN MEEGEVEN? DAT GEEFT MIJ HET GEVOEL DAT ECHT OVER VERVOLGSTAPPEN WORDT NAGEDACHT.”

Onderzoeksmedewerker Sociale Netwerk Strategieën (SNS) Project bij Radboud University

“IK HEB EEN HELEBOEL INDRUKKEN OPGEDAAN. IK BEN EEN ONDERZOEKSTER EN BEN GEÏNTERESSEERD IN WAT PROFESSIONALS IN DE PRAKTIJK NODIG HEBBEN. IK KOM ZELF WEINIG IN PRAKTIJKSITUATIES TERECHT, OMDAT IK WEINIG CONTACT MET CLIËNTEN HEB. WAAR IK WEL WAT MEE KAN, DAT ZIJN DE SIGNALEN VAN DE JONGEREN ZELF. WE MOETEN HEEL DUIDELIJK DE JONGEREN EN OUDERS CENTRAAL STELLEN, OOK BIJ HET OPZETTEN VAN ONDERZOEKEN. WE MOETEN HEN ZELF MET ONDERZOEKSVRAGEN EN THEMA’S LATEN KOMEN. DAARMEE IS DE KANS OP BETROKKENHEID VELE MALEN GROTER.”

Jongere

Michael le Conge

“IK ZIE DAT DE WIL ER IS OM SAMEN TE WERKEN, MAAR IK VREES DAT OP DIT MOMENT DE KUNDE ONTBREEKT. JE HEBT BEIDEN NODIG OM TOT RESULTATEN TE KOMEN. DAT IS DE ABSOLUTE BASIS.”

Renée Tijdink

CLIËNTGESTUURD WERKEN IN DE PRAKTIJK

HOE ZIEN JULLIE HET CLIËNTGESTUURD WERKEN TERUG IN DE PRAKTIJK EN MET NAME VANUIT GEMEENTELIJK PERSPECTIEF?

Lector NHL Hogeschool Leeuwarden

Janneke Metselaar

Cor Reinbergen

Adviseur organisatieontwikkeling probleemoplosser

De grootste uitdaging die we bij gemeenten zien, is: ‘hoe organiseren we het cliëntgestuurd werken nu in de praktijk?’ Zo kwamen we onlangs bij een gemeente slechts één deskundige op het gebied van Jeugdzorg tegen. Dat is erg karig, ongeacht of deze persoon over veel kennis en deskundigheid beschikt. Je hebt klankborden nodig en één persoon weet simpelweg niet alles. Beleidsmakers moeten daarom binnen hun eigen netwerk proactief op zoek naar professionals en instituten die hun kennis, deskundigheid en ervaring ter beschikking stellen. Dit vergt van beleidsmakers, maar zeker ook voor de andere partners, dat ze dezelfde taal spreken. Iedereen moet zijn verantwoording nemen en vanuit het belang van de cliënt denken en handelen. Vooral onderzoekers spelen een cruciale rol. Zij beschikken over veel kennis, data en conclusies. deel deze! Zoek toenadering richting beleidsmakers en neem geen afwachtende rol aan. Er zijn zoveel

instituten, databanken en organisaties die over veel kennis en ervaring beschikken. Het is niet reëel dat beleidsmakers bij gemeenten weten hoe en waar deze kennis opgevraagd en toegepast kan worden. Ten aanzien van het delen van best practices waarover gemeenten beschikken. Dit is in de praktijk lastig om te organiseren. Alleen al de visies van ouders en jongeren beschikbaar stellen is een enorme uitdaging. En je kunt je afvragen of ze voor iedere gemeenten te gebruiken zijn? De verschillen per regio zijn gigantisch. Denk aan culturele, maar ook politieke verschillen. Een eenduidige aanpak per regio is naar onze mening haast onmogelijk, op zijn minst uitdagend. Er zijn zoveel variabelen die van invloed zijn. Het valt lastig te voorspellen wanneer we kunnen zeggen: ‘Nu beschikken gemeenten over een goed geïntegreerde cliëntgestuurde werkwijze.’

COMMUNICATIE

WAT IS ER NODIG OM OUDERS EN JONGEREN TE MOTIVEREN DE STAPPEN TE ONDERNEMEN DIE HUN WELZIJN BEVORDEREN?

Lector NHL Hogeschool Leeuwarden

Janneke Metselaar

Marjanne Bontje

Beleidsmedewerker jeugd Sector Publiek Zorg voor de Jeugd GGD Hollands Midden

In antwoord op de vraag ‘Wat is er nodig om het vertrouwen te winnen van ouders en jongeren en hen te motiveren de stappen te ondernemen die hun welzijn bevorderen?’ op de bijeenkomst Cliënt- en omgevingsgestuurd werken kwamen meerdere aspecten ter sprake. In drie gespreksronden kwam telkens ter sprake: het perspectief van jongeren en ouders moet centraal staan. Het gaat om hun ervaringen, zij dienen erkend te worden als personen en niet als casus of dossier. Onderschat hen niet, is het advies. Sluit aan bij jongeren en ouders, ook in praktische zin. En laat ouders en jongeren vooral elkaar motiveren. Breng uitwisseling tussen jongeren met hulpverleningservaringen tot stand. De professional kan die processen begeleiden. De samenwerking tussen jongeren, ouders en professionals bestaat uit het samen de stappen bepalen die gezet moeten worden. Samen beargumenteerd keuzes maken en prioriteren. Als professionals naast jongeren en ouders staan, komt samenwerking op basis van gelijkwaardigheid tot stand. Het gaat er om de regie bij de jongeren

en ouders te leggen. Motivatie moet in die samenwerking voortdurend aandacht hebben. Het is daarbij van belang om het doel in plaats van het probleem centraal te stellen. Wat zou je willen veranderen en wat is daarvoor nodig? Een toekomstperspectief is nodig. Groei gaat in stappen, dus formuleer met elkaar haalbare doelen in kleine stappen. En bovenal: kijk naar wat goed gaat. Dat werkt enorm bekrachtigend. Kenmerkend voor het professionele handelen wat hiervoor nodig is, is leren luisteren, positieve feedback geven, als professional je eigen norm niet opleggen, aansluiten bij jongeren en ouders, vertrouwen en hoop geven, begrip tonen en dingen verduidelijken. Ook in praktische zin: meer aanpassen aan de agenda van ouders, geen 9-5 cultuur, flexibel zijn, service verlenen. De professional moet zich bewust zijn van zijn beperkte rol. Dat alles kan betekenen dat professionals dingen moeten afleren die ze gewend zijn om te doen. Professionals moeten trainingen in motiverende gesprekvoering volgen en veel oefenen. Zij hebben hulpmiddelen tot hun beschikking zoals de werkwijze van het gezamenlijk inschatten van de zorgbehoefte (GIZ-methodiek),

â&#x20AC;&#x153;DE TE ONDERNEMEN ACTIES MOETEN BIJ DE MOTIVATIES AANSLUITEN.â&#x20AC;?

het toekomstplan of het 18-pluskrachtplan. Wanneer je als professional actief feedback opzoekt mag dat gezien worden als een belangrijk mechanisme waar aandacht aan geschonken mag worden. Door middel van een outcome rating scale (ORS) of session rating scale (SRS) kan bijvoorbeeld feedback op vorderingen verkregen worden. Of simpelweg na een sessie vragen of het overeenkwam met de verwachtingen en of het ondersteunend is geweest. De ervaring is dat door het evalueren met ouders na elke sessie, ouders zich gehoord voelen. Professionals moeten open staan voor feedback en intervisie: reflecteren op zichzelf en een lerende houdig hebben. Uit de vraagscarrousel kwam tot slot naar voren dat wat betreft de randvoorwaarden het wegnemen van drempels, visueel werken en hulpverleningslocaties anders dan een zakelijk kantoor, bevorderend werken. Creatief zijn in oplossingen kan de laagdrempeligheid vergroten, bijvoorbeeld door middel van activiteiten zoals spel, wandelen, taarten bakken en sport.

TIPS MET BETREKKING TOT COMMUNICATIE Affectieve componenten van communicatie, zoals empathie en respect, worden het meest belangrijk ervaren door jongeren en ouders. Je kunt hierop inspelen door in een vroeg stadium aandacht te besteden aan de verwachtingen en voorkeuren van het gezin. Vraag bijvoorbeeld of je voldoende rekening houdt met de wensen van de jongeren en ouders. Of je de jongere op zijn gemak stelt, aandachtig luistert en het gevoel geeft om over zijn problemen te praten. Voor het resultaat van de hulp is van belang om aan te sluiten bij communicatievoorkeuren van de gezinsleden op alle niveaus: informatieverstrekking, besluitvorming en communicatie tussen verschillende hulpverleners. Dit doe je bijvoorbeeld door begrip te tonen als iets een keer niet lukt, vertrouwen te geven, door informatie te geven over hoe de jongere met problemen om kan gaan, over verschillende hulpverleningsmogelijkheden en over andere vormen van hulpverlening, en door te checken of de jongere alles goed begrepen heeft.

“IK BEN ER VAN OVERTUIGD DAT WANNEER JE OPRECHT GEÏNTERESSEERD BENT, DAN ZIJN OUDERS EN JONGEREN SNELLER BEREID OM MEE TE WERKEN.” 26

“RICHTLIJNEN, KADERS EN VERWACHTINGEN WORDEN ONVOLDOENDE TOEGELICHT WANNEER OUDERS DEELNEMEN AAN EEN ONDERZOEK.” “ALS ZORGVERLENER EN -INSTELLING MOGEN WE OOK WELEENS EEN STUKJE SERVICE VERLENEN.”

WERKEN MET DE GIZ METHODIEK EEN INTERVIEW MET PROFESSIONAL EVELYN VAN DER VEN Evelyn is jeugdarts bij de GGD Hollands Midden. Op het Centrum voor Jeugd en Gezin in Voorschoten spreekt zij dagelijks kinderen en ouders over opgroeien en opvoeden. Ze is betrokken geweest bij de ontwikkeling van verschillende schema’s voor de GIZ methodiek (Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften), een gestructureerde taxatiemethodiek die helpt om de krachten en zorgbehoeften van ouders en jongeren in kaart te brengen. Zelf heeft ze de GIZ methodiek verweven in haar eigen werkproces.

NCJ

Bronwynn Sterkenburg

De GIZ als handvat Evelyn gebruikt de GIZ schema’s, voornamelijk de CAF (Common Assessment Framework) driehoek, en bespreekt deze tijdens haar periodieke gesprekken met ouders en jongeren. Haar betrokkenheid bij de ontwikkeling van de GIZ methodiek zorgt ervoor dat ze volledig bekend is met de werkwijze en doelstellingen. “Toen ik met de GIZ methodiek in aanraking kwam vond ik het weinig nieuws, ik betrok de ouders toch al en ik besprak alle thema’s toch? Dit klopte ook, maar de methodiek bracht vooral structuur en wederzijdse duidelijkheid in het gesprek. Ik gebruik het CAF schema om samen met de ouder of jongere een compleet beeld te vormen van de situatie. Veel is natuurlijk al bekend, uit voorgeschiedenis en een eerder ingevulde vragenlijst. In het gesprek met de CAF zie je de echte reacties en komen oprechte vragen, dingen die je niet goed kan voelen in een vragenlijst

of verslag. Bovendien is de kans op sociaal wenselijke antwoorden kleiner in een open gesprek, denk ik.” Ouders en jongeren De kracht van de GIZ methodiek ligt volgens Evelyn vooral in de structuur die het biedt aan ouders en jongeren waarmee het gesprek aangegaan wordt: “Het belangrijkste bij een goed gesprek is openheid. Door open vragen te stellen en ouders en jongeren mee te nemen in wat je gaat bespreken geef je ze de ruimte om hun eigen verhaal te vertellen. Dit basisprincipe staat voor mij centraal, ook voordat ik de GIZ methodiek ging gebruiken. Deze methodiek helpt vooral ouders om te begrijpen waarom dit gesprek plaatsvindt en wat ik wil bespreken. Het visualiseert de situatie, is voor veel ouders heel inzichtelijk en helpt ze om structuur aan te brengen in hun verhaal. De reactie van ouders is goed, ik zie ze genieten als ze ook positieve ontwikkelingen kunnen vertellen of veilig hun zorgen kunnen uitspreken.” Evelyn merkt dat ze zelf minder vragen hoeft te stellen sinds ze de GIZ methodiek gebruikt. Ouders en jongeren gebruiken het schema om zelf hun verhaal compleet te maken en praten daardoor sneller door. De regie van het gesprek komt daardoor steeds meer bij ouders en jongeren zelf te liggen. Het is aan de professional om hierin te sturen: “De methodiek geeft ouders en jongeren echt de kans hun eigen verhaal te vertellen. Natuurlijk moet ik hier wel alert blijven wat wel en niet relevant is. Ik heb ook ervaringen met de GIZ methodiek in het speciaal

onderwijs, bij jongeren met autistische kenmerken. Zij gingen helemaal los bij de schema’s; ze genoten van de structuur en beschreven tot in detail elke recente gebeurtenis per thema, tot een milde keelpijn aan toe.”

Het succes van de GIZ schema’s ziet Evelyn in veel gesprekken terug. Ze geniet van de mooie verhalen die verteld worden en merkt dat de structuur ervoor zorgt dat onbewuste vragen van ouders of jongeren toch naar boven komen. “Bijna nooit wordt er bij aanvang van het gesprek met ouders of jongeren vragen gesteld. Deze komen meestal pas later in het gesprek naar boven drijven. De CAF driehoek is echt een geheugensteuntje, zowel voor ouders als voor mijzelf, om te ontdekken wat belangrijke gespreksthema’s zijn op dat moment. Daarom denk ik ook dat de GIZ methodiek bij uitstek geschikt is voor jonge professionals. Zij vinden extra houvast in de methodiek en krijgen, net als ouders, ideeën die de zorgbehoeften van ouders nog beter in kaart kunnen brengen.” GIZ geïntegreerd in persoonlijke werkstijl Evelyn heeft de GIZ methodiek omarmt en het zich eigen gemaakt. Zelf heeft ze een voorkeur ontwikkeld voor de pictogrammenversie van de GIZ schema’s, waarbij het theoretisch raamwerk van de GIZ weergegeven wordt door simpele afbeeldingen. “De pictogrammenversie heeft dezelfde intentie als de andere GIZ schema’s, maar heeft minder tekst. Ouders gaan daardoor minder snel op in het bestuderen en lezen van het schema, maar gebruiken de pictogrammen

als inspiratie voor hun verhaal. Ik vind het fijn werken, omdat ik sneller en meer oogcontact krijg met de persoon tegenover me. Hierdoor kan je gelijk een echt gesprek voeren.” Deze visie zorgt ervoor dat Evelyn de GIZ methodiek op kan laten gaan in haar persoonlijke werkstijl, waardoor de methodiek haar niet belemmert maar juist ondersteunt in haar werken en professionele ontwikkeling.

“DE CAF DRIEHOEK IS ECHT EEN GEHEUGENSTEUNTJE, VOOR OUDERS, MAAR OOK MIJZELF. OM ONDER OGEN TE KRIJGEN WAT BELANGRIJKE THEMA’S ZIJN OP DAT MOMENT.”

SAMENWERKING

ERVARINGEN MET GEZINSGERICHT WERKEN EN 1 GEZIN 1 PLAN

Tijdens de bijeenkomst Cliënten omgevingsgestuurd werken werd in presentaties vanuit verschillende perspectieven het thema samenwerking belicht: Samenwerking tussen ouders, jongeren en professionals, maar ook samenwerking met de omgeving en samenleving. René Breuk van de Academische Werkplaats Forensische Zorg Jeugd deed ervaring op met samenwerking in de methodiek Gezinsgericht werken. Ter illustratie van een goede samenwerking en daarbij horende behandelmethode, beschreef hij de situatie van een gesloten inrichting voor jongeren: Ouders worden nauw bij de behandelingen van jongeren betrokken om tot een optimale behandeling te komen. Om die reden worden zowel ouders als jongeren centraal gezet. Teamleiders hebben de taak om voor een goed werkklimaat te zorgen. De directie en beveiliging van gesloten

instellingen moeten randvoorwaarden creëren om een goede behandeling mogelijk te maken. Alleen als alle partijen een bijdrage leveren, is een goede samenwerking en de daarmee samenhangende behandelmethode mogelijk. Paul Kocken van de Academische Werkplaats Samen voor de Jeugd presenteerde de volgende kernelementen van 1 Gezin 1 Plan (1G1P). - Planmatig en voorwaardenscheppend werken - Betrekken van gezinnen en het sociale netwerk - Integrale zorg geleverd door hulpverlener rond het gezin De vraag in hoeverre professionals zich houden aan de kernelementen uit de 1G1P methode werd in de praktijk getoetst. Dit werd middels vragenlijsten onder professionals gedaan. Met name het kernelement of gezinnen hun

socialen netwerk willen betrekken bleek voor de professionals lastig te zijn. Als belangrijkste reden daarvoor gaf 72% van professionals aan dat gezinnen hun sociale netwerk niet willen betrekken. Belangrijke handvatten om het 1G1Pmodel succesvol te laten zijn: - Er worden resultaten bij het gezin geboekt als hulpverleners volgens de methodiek werken en als hulpverleners zich gesteund en vaardig voelen. - Maak een gedegen (opleidings)plan om hulpverleners toe te rusten om te werken met 1G1P. - Er is winst bij 1G1P te behalen door het sociale netwerk meer te benutten. Vanuit het publiek werd tot slot de zorg geuit, dat ondanks de intentie om jongeren en ouders bij taxatie- en behandelmethoden centraal te stellen, dit in de praktijk niet of onvoldoende gebeurt.

TIPS MET BETREKKING TOT SAMENWERKEN Zorg voor één hulpverlener als aanspreekpunt en stel één gezamenlijk hulpplan op met ouders, jongeren en betrokken hulpverleners zodat je planmatig en gestructureerd werkt in samenwerking met andere professionals. Competenties en vaardigheden zoals eigen effectiviteit kunnen ervoor zorgen dat je je beter toegerust voelt om het gezin en andere hulpverleners te betrekken, dit kan bijvoorbeeld door learning on the job, coaching of training. Een positieve houding is belangrijk voor het succes.

SAMENWERKING

HOE ZORG JE ERVOOR DAT DE HULP SAMEN MET JONGEREN EN OUDERS EN VANUIT BEHOEFTEN VAN JONGEREN EN OUDERS WORDT GEGEVEN?

In antwoord op de vraag: “Hoe zorg je ervoor dat de hulp samen met jongeren en ouders en vanuit de behoeften van de jongeren en ouders wordt vormgegeven?” werd achtereenvolgens gesproken over de rol van hulpverleners, jongeren en ouders, en het sociale netwerk.

René Breuk

Forensisch psychiater adolescenten, LSG Rentray

Paul Kocken

Senior onderzoeker, TNO, Afdeling Child Health

Hulpverleners: Door de deelnemers van de drie gespreksronden werden een aantal verwachtingen uitgesproken over de positie van de hulpverlener in het hulpaanbod voor ouders. Gesteld werd dat niet alle hulpverleners ook echt met jongeren en ouders willen samenwerken. Als ze daartoe wel gemotiveerd zijn, dan moeten hulpverleners de vaardigheden hebben om zich te verbinden met de ouders én jongeren. Alle hulpverlening moet beginnen met een open houding en een ontmoeting met jongeren en ouders, om zo de behoefte te peilen en een gezamenlijke hulpvraag en doelen voor de hulpverlening vast te stellen. Hulpverleners moeten niet strak vasthouden aan hun beschikbare hulpverleningsmodules, maar de hulpverlening aanpassen aan de individuele vraag van jongeren en ouders. Hulpverleners moeten in hun samenwerking transparant en duidelijk zijn en ook moeilijke onderwerpen

(bijvoorbeeld veiligheid en mishandeling) open bespreken. Hiervoor moeten wel een aantal voorwaarden worden geschapen. De organisatie moet hulpverleners in staat stellen de vaardigheden te hebben om samen te werken met jongeren en ouders, en dit faciliteren door scholing en intervisie. Hulpverleners worden steeds vaker beperkt door de beschikbare financiële middelen en moeten soms durven om ‘ondeugend’ te zijn om hulpverlening toch te geven. Bij multidisciplinaire samenwerking hebben verschillende hulpverleners vaak hun eigen verschillende doelen. Beter is de behandeling duidelijk te focussen en eventueel gefaseerd te behandelen en dan je richten op het voor de cliënt belangrijkste probleem. Als een hulpverlener moeilijkheden heeft in de samenwerking met een jongere en zijn/haar ouders, dan moet de hulpverlener eerst kijken naar zijn eigen vaardigheid en zich afvragen waarom er geen klik is. Er moet niet te snel worden gedacht dat er een te moeilijke niet willende cliënt(systeem) is. Jongeren en ouders Veel jongeren en ouders voelden zich niet gehoord door de hulpverlening. Bedenk dat een jongere en zijn/haar ouders niet altijd dezelfde wensen/ belangen hebben. en luister niet

alleen naar ouders maar ook naar de jongere. Elke hulpverlening start bij het duidelijk krijgen van de vraag van het cliĂŤntsysteem. Er moet tijd en ruimte genomen worden voor de cliĂŤnt en er moet bereidheid zijn te zoeken naar een vraag achter de vraag. Idealiter zijn jongeren en ouders niet alleen hulpvragers, maar ook opdrachtgevers van de inhoud van de hulpverlening Sociale netwerk Hulpverleners vergeten vaak rekening te houden met de mogelijkheden van het eigen netwerk van het gezin en de mogelijkheden van steun die dan niet benut worden. Opgemerkt werd dat zeker in het begin van de hulpverlening een jongere en zijn/haar ouders duidelijk moeten krijgen wat er aan de hand is en wat ze ermee willen en kunnen doen. In die eerste fase is er nogal eens schaamte om buitenstaanders te betrekken bij de problemen van het gezin. Na verloop van tijd ontstaat hiervoor dikwijls wel ruimte.

“HULPVERLENERS MOETEN NIEUWSGIERIG, LUISTEREND EN VAARDIG ZIJN, ZODAT NIET ALLEEN DE BEHOEFTEN VERKEND, MAAR OOK HERKEND EN GEKEND WORDEN.” 34

“GA EENS OP ZOEK NAAR DE VRAAG ACHTER DE VRAAG.” “WE MOETEN ER OOK REKENING MEE HOUDEN DAT DE BELANGEN VAN OUDER EN KIND NIET GELIJK ZIJN. DIE KUNNEN HEEL VERSCHILLEND ZIJN.”

ONDERZOEK EN MONITORING WAT IS ER NODIG OM JONGEREN EN OUDERS STRUCTUREEL BIJ MONITORING EN ONDERZOEK TE BETREKKEN?

Sjoerd Wiersma

Jongere bij JongerenNetwerk

Sjors Klijzen

Senior onderzoeker Kenniscentrum HAN SOCIAAL, Hogeschool Arnhem & Nijmegen

Lineke van Hal

Junior Projectleider bij Zorgbelang Gelderland

In antwoord op de vraag ‘Wat is er nodig om jongeren en ouders structureel bij monitoring en onderzoek te betrekken?’ werden verschillende adviezen genoemd. Jongeren en ouders zouden al zo vroeg mogelijk (in de oriëntatiefase) bij onderzoek betrokken moeten worden. Om jongeren en ouders daadwerkelijk te betrekken wordt de houding van de onderzoeker erg belangrijk gevonden. De onderzoeker moet aansluiten bij de leefwereld van ouders en jongeren; oprecht geïnteresseerd zijn in de vragen die zij hebben en duidelijkheid creëren over de wederzijdse verwachtingen. Om jongeren en ouders structureel te betrekken is het belangrijk dat er op passende wijze contact wordt gehouden; een kort telefoontje over hoe het gaat kan een groot verschil maken. In grootschalige projecten kan een aantrekkelijke nieuwsbrief een uitkomst zijn. Het is van belang dat het onderzoek leidt tot zichtbaar resultaat: zodat ouders en jongeren het gevoel hebben dat hun participatie verschil heeft gemaakt. Om tot betekenisvolle participatie te komen, wordt het belangrijk gevonden dat jongeren en ouders zich eigenaar voelen van (een deel van) het onderzoek. Dat zij bijvoorbeeld mede keuzes kunnen maken over welke vragen wanneer gesteld worden; mee data kunnen verzamelen of advies kunnen geven over verloop van het onderzoek.

TIPS MET BETREKKING TOT MONITORING & ONDERZOEK

Ga na wat jongeren en ouders belangrijke onderzoeksthema’s vinden. Laat ouders en jongeren meedenken over hoe zij het best betrokken en geïnformeerd kunnen worden. Bekijk samen met ouders en jongeren welke rollen zij kunnen hebben binnen een onderzoek. Zorg dat er daadwerkelijk wat met de inbreng van jongeren en ouders gedaan wordt.

“ER WORDT ONVOLDOENDE TIJD EN ENERGIE GESTOKEN IN HET NIEUWSGIERIG MAKEN VAN JONGEREN OM MEE TE WERKEN AAN ONDERZOEKEN. “

“BIJ HET OPZETTEN VAN ONDERZOEKEN HEBBEN WIJ, ALS ONDERZOEKERS, EEN COÖRDINERENDE ROL, DE JONGEREN BEPALEN DE INHOUD.“

OUDERS EN JONGEREN OVER CLIËNT- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN IN EEN GROEPSGESPREK MET OUDERS EN JONGEREN LEGDEN WE DRIE VRAGEN AAN HEN VOOR. HIERONDER ERVARINGEN EN ADVIEZEN DIE ZIJ VAN BELANG VINDEN.

WAARAAN MERK JE DAT DE HULP OP JOU GERICHT IS? ... ALS ER GOEDE AFSTEMMING IS TUSSEN HULPVERLENERS EN OMGEVING VAN HET GEZIN. “DAT JE NIET STEEDS JE VERHAAL OPNIEUW HOEFT TE DOEN.” ... ALS ER NAAR JE GELUISTERD WORDT. “ALS JE JE VERHAAL DOET, EN DE PERSOON TEGENOVER JE REAGEERT ALLEEN MET “HMMM?”, KRIJG JE HET GEVOEL DAT JE NIET WORDT GEHOORD. ZE DOEN NIET DE MOEITE OM JE TE BEGRIJPEN. JE VOELT JE NIET SERIEUS GENOMEN. HIERDOOR TREK JE ALLES UIT DE KAST OM MENSEN IN JOUW VERHAAL TE LATEN GELOVEN, MAAR JUIST DAN KOM JE ONBETROUWBAAR OVER.”

... ALS JE HET GEVOEL HEBT DAT HET OM JOU OF JE KINDEREN GAAT, EN NIET OM GELD. “AAN HET EIND VAN EEN ZORGTRAJECT WIL JE DAT HET VERTROUWEN ER IS DAT DE PERSOON EN DE OMGEVING HET ZELF KAN, EN NIET DAT HET BUDGET OP IS.” ... ALS DE CLIËNT CENTRAAL STAAT: ‘CLIËNT-GESTUURDE’ HULP. “DE HULPVERLENER (DESKUNDIGE) GEEFT ADVIES, EN DE CLIËNT, OUDERS OF HET GEZIN WORDT HIER NIET BIJ BETROKKEN. TERWIJL ZIJ ZELF DE HELE SITUATIE GOED KENNEN!” 45

... ALS ER EEN OBJECTIEF OORDEEL WORDT GEGEVEN. “JEUGDZORG NAM VERHALEN OVER ALS FEITEN, ALS DE WAARHEID. DIT HEEFT HET WANGEDRAG VAN MIJN EX GEFACILITEERD.” ... ALS ER OOK GEKEKEN WORDT NAAR DE PROBLEMEN VAN OUDERS. “ALS OUDER BEN JE ZO BEZIG MET OVERLEVEN, IK VREESDE IN DIE TIJD VOOR MIJN LEVEN, MAAR JE HEBT GEEN IDEE DAT JE ZELF OOK OM HULP KUNT VRAGEN.”

HOE IS DE OMGEVING BETROKKEN BIJ HET ZORGPROCES?

AFSTEMMING MET SCHOOL “ER WAS GEEN CONTACT TUSSEN DE DOKTER, THERAPEUT EN SCHOOL, WAARDOOR IK UITEINDELIJK VAN SCHOOL BEN GEKIKT. ZE ZOUDEN BREDER MOETEN KIJKEN.” ROL VAN VRIENDEN “MIJN BESTE VRIEND HEEFT ONLANGS ERKEND DAT HIJ VERSLAAFD IS AAN WIET. IK BEN ZO TROTS OP HEM DAT HIJ NAAR EEN AFKICKKLINIEK GAAT, EN IK STEUN HEM VOLLEDIG. ZO HEB JE ALS VRIEND NIET ALLEEN EEN SIGNALERENDE, MAAR OOK EEN ONDERSTEUNENDE FUNCTIE.” BETROKKENHEID WIJKTEAM EN -AGENT “HET WIJKTEAM EN DE WIJKAGENT HEBBEN EEN OBSERVERENDE / SIGNALERENDE ROL EN KUNNEN DAARDOOR OOK VAN BETEKENIS ZIJN IN HET HULPVERLENINGSTRAJECT.”

BETREK DE BUREN “DE RELATIE MET DE BUREN KAN NOGAL VERSCHILLEN. BUREN STAAN NIET ALTIJD DICHTBIJ GENOEG OM TE BETREKKEN. DAAROM MOET GOED AFGESTEMD WORDEN WAT DE ROL VAN BUREN ZOU KUNNEN ZIJN.” BETEKENIS VAN WERK “DOOR ANDERE MENSEN TE LEREN KENNEN, HOUD JE JE MINDER VAST AAN WAT EN WIE JE KENT. ER WORDEN OOK ANDERE KWALITEITEN VAN JE GEVRAAGD, WAT KAN HELPEN IN HET PROCES.”

WAT VIND JE BELANGRIJK BIJ ONDERZOEK?

“HULPVERLENERS MOETEN NIET OVERMOEDIG WORDEN OMDAT ZE PRETENDEREN ALLE KENNIS TE HEBBEN, ZE MOETEN JUIST KIJKEN NAAR MOGELIJKHEDEN EN EEN OPEN HOUDING AANNEMEN.” “BELANGRIJK IS DAT ER NIET KENNIS WORDT OVERGEDRAGEN, MAAR DAT ER OOK EEN GESPREK PLAATSVINDT VAN MENS TOT MENS.” “BELANGRIJK IS DAT ER ECHT IETS WORDT GEDAAN MET HET RESULTAAT, TERUGKOPPELEN.”

DE PRAKTIJK

WELKE METHODEN VOOR CLIËNT- EN OMGEVINGSGESTUURD WERKEN WORDEN IN DE PRAKTIJK GEBRUIKT? Dit magazine geeft een overzicht van goede voorbeelden om jeugdigen en/ of het gezin centraal te stellen. Deze voorbeelden zijn samen met praktijkprofessionals, jongeren en ouders ontwikkeld vanuit een aantal Academische Werkplaatsen Jeugd (AWJ). Buiten de AWJ’s zijn ook methoden ontwikkeld om cliënt- en omgevingsgestuurd te werken in de zorg voor jeugd. Via o.a. kennisnetjeugd. nl werd de vraag gesteld met welke

methoden er in Nederland nog meer gewerkt wordt. Hieronder is daarvan een aantal voorbeelden opgenomen met een beknopte uitleg van de methode. Werkt u met een methode die hier nog niet bij staat? Deel dit praktijkvoorbeeld dan in de werkgroep Cliënt- en omgevingsgericht werken van http:// kennisnetjeugd.nl/werkgroep/81client-en-omgevingsgericht-werken.

METHODE

UITLEG

LINK

MeXtra

MeXtra is een eHealth dossier voor cliënt/patiënt, mantelzorger én zorgprofessional. Hiermee kunnen professionals, cliënten en hun netwerk online samenwerken aan hun begeleiding. Er wordt niet langer alleen over de cliënt geschreven, hij/zij kan nu ook zelf rapporteren.

mextra.nl

Community Support

Het doel van Community Support is het vergroten van zelfredzaamheid van mensen en hen zelf regie laten voeren over hun leven. De methode bestaat uit de volgende stappen: het vaststellen van doelen, coaching, het in kaart brengen en verbeteren van het netwerk en het vastleggen van ondersteuning.

communitysupport.nl

De nieuwe Route

De transformatie in het sociale domein is een kanteling van organisatie en efficiëntie centraal naar mens en samenwerking centraal. Deze werkelijke kanteling vindt alleen plaats in de nieuwe route, waarin de machtsverhoudeingen zijn veranderd. Wanneer mensen samen besluiten wat er nodig is om de situatie te verbeteren zijn ze ook bereid om hier verantwoordelijkheid voor te nemen. De overheid geeft de kaders aan, de hulpverlening geeft informatie, faciliteerd het besluitvormingsproces en levert waar nodig hulp.

Samen1Plan (online tool zorgtraject)

Samen1Plan.nl is een online tool om de samenwerking en afstemming te verbeteren in zorgtrajecten waarbij meerdere mensen betrokken zijn. Op een beveiligde website delen cliënt of gezin, hulpverleners en personen uit het sociale netwerk doelen, acties, voortgang en agenda. Eén gezamenlijke plan staat centraal, waarbij de rollen helder worden verdeeld.

Familiegroepsplan

Het familiegroepsplan, dat in de Jeugdwet genoemd wordt, is een belangrijk middel om cliënt- en omgevingsgericht te werken. Met het familiegroepsplan krijgen ouders, gezinnen en hun netwerk de mogelijkheid om de regie te voeren over hulp die zij nodig hebben. Hoe een familiegroepsplan tot stand komt en hoe het plan eruit ziet, staat vrij. Zij kunnen een familiegroepsplan helemaal zelf maken, maar zij kunnen - als zij dat wensen - daar ook ondersteuning bij vragen. Gemeenten zijn verplicht om burgers te faciliteren bij het maken van een familiegroepsplan. Per gemeente kan het verschillen welke ondersteuning bij het maken van een familiegroepsplan geboden wordt.

datishelder.com

web.samen1plan.nl

nji.nl

Klantgericht

In samenwerking met JSO heeft het Tympaan Instituut een innovatief project uitgevoerd naar de noodzaak van klantgericht werken in CJG’s. In de publicatie “Effectieve hulp aan CJG-klanten; Andere branches tot voorbeeld” is terug te lezen in hoeverre werkwijzen van klantgericht werken uit andere branches dan de jeugdzorg kunnen worden gebruikt als voorbeeld voor een effectieve werkwijze bij complexe problemen binnen de CJG’s.

tympaan.nl

Signs of Safety

Signs of Safety is een manier van werken die de eigen kracht van het gezin beoogt te versterken en gebruik maakt van het sociaal netwerk. De professional werkt vanuit een partnerschap met ouders aan de veiligheid van jeugdigen. Daarbij worden er wel duidelijk bodemeisen gesteld ten aanzien van de veiligheid voor alle gezinsleden. Uitgangspunt van Signs of Safety is daarnaast dat ieder gezin, ook al is er sprake van kindermishandeling, beschikt over positieve eigenschappen en een sociaal netwerk, hoe beperkt ook, en dat juist die sterke kanten de sleutels zijn voor verbetering van de opvoedingspraktijk en de veiligheid van de jeugdige. Samen met het gezin wordt gezocht naar wat er goed gaat in het gezin en hoe positieve elementen versterkt kunnen worden. Dit zorgt voor een beter draagvlak bij ouders waardoor andere, soms onconventionele, oplossingen kunnen worden gevonden dan die welke de professional aandraagt.

nji.nl

Eigen Kracht Conferenties

Soms kunnen mensen het even niet alleen. Sommige gebeurtenissen in het dagelijks leven zijn zo overweldigend, ingewikkeld of onoverzichtelijk dat hulp wenselijk is. Hoe regel je die hulp? Hoe houd je zeggenschap en regie over de aanpak? De Eigen Kracht-conferentie biedt uitkomst. Een Eigen Kracht-conferentie is een bijeenkomst waarbij men samen met familie en bekenden een plan voor de toekomst maakt (familiegroepsplan). Eigen Kracht-conferenties geven hulpverleners en andere professionals de mogelijkheid om meer werk op maat te leveren, in minder tijd. De Eigen Kracht-coördinator helpt het sociale netwerk van een hulpvrager bijeen te brengen en onderzoekt welke informatie nodig is. Professionals blijven zich bij Eigen Kracht-conferenties richten op het oplossend vermogen van de hulpvrager en zijn of haar familie en vrienden. Dat vermogen blijkt vaak groter dan gedacht.

eigen-kracht.nl

SAVE

In SAVE – SAmenwerken aan VEiligheid – werken Samen Veilig MiddenNederland, de Raad voor de Kinderbescherming Midden Nederland (RvdK) en de William Schrikker Groep (WSG) samen. Zij worden hierbij ondersteund door de Eigen Kracht Centrale (EKC). SAVE biedt expertise op het gebied van drang en dwang; de jeugdbescherming in de breedste zin van het woord. Breed geschoolde, gecertificeerde medewerkers en gedragsdeskundige ondersteuning in één team dichtbij het gezin. SAVE biedt consultatie en voegt waar nodig in naast de lokale zorg. En trekt zich weer terug zodra het kan.

save-team.nl

Verve

De letters van VERVE staan voor: Veiligheid En Regie Voor Elk.Bij VERVE is het uitgangspunt dat mensen en hun sociale netwerk zelf verantwoordelijk zijn voor de oplossing van hun problemen. Professionals stellen mensen in staat om zelf te beslissen hoe ze hun problemen willen oplossen. VERVE bouwt voort op het werken vanuit eigen kracht. In VERVE verbinden wij eigen kracht met een aantal professionele benaderingen en methodieken uit de jeugdzorg. Dit betreft met name Signs of Safety en de Deltamethode gezinsvoogdij. Door VERVE willen we de acceptatie van vrijwillige hulp bevorderen en kinderbeschermingsmaatregelen voorkomen of verkorten.

bov.nl

Methode Integrale Jeugdbescherming (MIJ)

De doorontwikkeling van de methoden jeugdbescherming heeft in Rotterdam geleid tot de Methode Integrale Jeugdbescherming (MIJ). Niet het proces, maar de cliënt staat centraal. Bij een melding bij de Raad start direct een intensief drangtraject met de cliënt, waarbij Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, de zorgaanbieders en eventuele andere betrokken partijen direct om de tafel gaan met de cliënt. Er wordt een veiligheidsplan opgesteld en hulp wordt direct ingezet. Dit kan ondertoezichtstellingen voorkomen dan wel duidelijk maken wat er direct na de uitspraak van een ondertoezichtstelling moet gebeuren om de zaak zo snel mogelijk af te sluiten.

vanmontfoort.nl

Krachtgericht Werken vanuit een

De veranderde visie op jeugdhulp, onderwijs, werk, zorg en welzijn, vraagt een andere houding en competenties van professionals. Bij de training Krachtgericht Werken oefen je met tal van basisvaardigheden, instrumenten en technieken die een krachten samenwerkingsgerichte benadering ondersteunen. De visie en werkwijze van oplossingsgericht werken vormt de basis waarop de werkwijzen van Sociale Netwerk Versterking en Veilig Samen Bouwen voortborduren.

meek2.nl

Het onderzoeksprogramma ‘Samen Sterker’ bestaat uit 5 deelonderzoeken die zijn gedaan in de periode 2011 tot en met 2014 met als centraal thema ‘alliantie’. Het is voor het eerst dat de rol van alliantie op deze manier is onderzocht in de jeugdhulpsector met relevante en bruikbare resultaten voor het optimaliseren van de hulp aan jeugdigen en gezinnen.

han.nl

werken

oplossingsgericht

netwerk-perspectief

Samen Sterker

#COGWatWerkt?!

www.zonmw.nl/nl/programma-opslag/ academische-werkplaatsen-jeugd www.c4youth.nl www.insideout.nl www.awfzj.nl www.samenvoordejeugd.nl