#3 2014 THEMA ARMOEDEBESTRIJDING • In gesprek met... Ana Mosteiro en Ron Bouwman Deze Zomer: Temperament in Escamp • Terugblik: Piëzo2Work • Nieuwe brochure
3 01 2 t h beric
et oor h v e n i z ga
Jaar
t
ma t i d n a v K
ar h t e h ijk in
2
magazine
actueel Dansen op ‘gouwe ouwe’ in Houthaghe
tussen 10.00 en 15.00 uur wordt in de tuinen gewerkt.
Bij Florence woonzorgcentrum Houthaghe in Houtwijk
Iedereen is welkom om een dagje mee te komen helpen.
is een beweegplein aangelegd dat bewoners en jongeren
De historische tuinen lenen zich perfect voor diverse
uit de buurt uitdaagt om samen te bewegen. Woonzorg
educatieve activiteiten, zowel voor volwassenen als voor
centrum Houthaghe was al Buurthuis van de Toekomst
kinderen. Er worden rondleidingen gegeven, Romeinse
en biedt ruimte aan diverse activiteiten uit de buurt.
en middeleeuwse kooklessen, smaaklessen en workshops
Bewoners van het woonzorgcentrum zijn hierdoor actief
kruidengeneeskunde. De kloostertuin kan bovendien
betrokken bij de buurt en andersom. Ook werd onlangs
een plaats worden voor contemplatie en meditatie.
een Olga Commandeur Plein geopend met beweeg
www.stichtingsalix.nl
toestellen voor ouderen. Nu komt daar het beweegplein bij. Op het beweegplein staat een grote oranje boog genaamd
Nachtlichtfestival Noordwijk
Sona, waaronder kinderen dierengeluiden kunnen
De langste dag van dit jaar – zaterdag 21 juni – wordt in
herkennen en ouderen kunnen dansen op ‘gouwe ouwe’
het historische centrum van Noordwijk afgesloten met
als ‘Mexico’ en ‘Meisjes met rode haren’. Een andere
het Nachtlichtfestival. Een initiatief van Kunstklank en
blikvanger is de betonnen dj-tafel Fono waar bezoekers
Stichting ExpoZee. Het festival wordt mede mogelijk
met hun smartphone muziek kunnen mixen.
gemaakt door een bijdrage van Fonds 1818. Van 19.00 uur
www.florence-zorg.nl
tot 7.00 uur de volgende ochtend worden voorstellingen gegeven. Een prikkelend cultureel Midzomernacht
Historische tuinen park Matilo
programma met onder meer moderne en klassieke
Park Matilo is een nieuw en uniek park in Leiden en
concerten, jazzconcerten, gregoriaans, een 21ste-eeuws
omstreken. De lange bewoningsgeschiedenis van de
lied- en poëzieprogramma ‘Slam poetry’ en licht
stad en zijn omgeving is hier zichtbaar en toegankelijk
performances en -installaties. Onderdeel van het
gemaakt. In de ondergrond van het park liggen de resten
Nachtlichtfestival is het vrij toegankelijke straatfestival
van een Romeins fort, Castellum Matilo, met bijbehorend
‘Talent op Straat’. Vanaf 17.00 uur optredens van
kampdorp uit de eerste tot derde eeuw na Christus.
Noordwijkse amateurs en verenigingen op straten en
In de middeleeuwen stond er een klooster, het Sint
pleinen, in tuinen en stegen van Noordwijks historisch
Margarethaconvent. Van 1464 tot 1572 woonden en
centrum. Onder de titel ‘Verborgen Klanken’ worden in
werkten hier meer dan tweehonderd zusters aan tuinen
juli en augustus op acht vrijdagavonden culturele rond
om in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Het fort
leidingen gegeven. De wandelingen of fietstochten hebben
is in het park zichtbaar gemaakt door middel van een
onderwerpen als architectuur, natuur, historie, bloemen
reconstructie van de wallen en wachttorens. Het klooster
en kruiden en vergezichten. Tijdens twee wandelingen
wordt gesymboliseerd door een kloosterbank met
staan pedagoog Maria Montessori en danseres Isadora
‘kloostergeluiden’. Stichting Salix legt met steun van onder
Duncan centraal. Zij woonden in de vorige eeuw in
andere Fonds 1818 twee historische tuinen aan: een
Noordwijk. De rondleidingen eindigen steeds op een
Romeinse kruidentuin en een middeleeuwse klooster
wisselende, van tevoren nog onbekende, bijzondere locatie.
tuin. In deze tuinen worden keuken- en geneeskruiden,
Daar geven diverse kunstenaars en musici een uitvoering.
bloemen en fruitbomen geplant die de Romeinen en
www.kunstklank.nl
middeleeuwers kenden en gebruikten. Elke dinsdag
3
beste lezer, In het hoofdartikel van dit Magazine zegt Hennie Korthof van Stichting Urgente Noden Leiden (SUN) het al: de bijdrage die we kunnen leveren aan armoede bestrijding is een druppel op de gloeiende plaat. De verhalen zijn vaak schrijnend, zeker als er kinderen in het spel zijn en de nood hoog is. Via instellingen als SUN Leiden, de Voedselbanken en de Kledingbank kan Fonds 1818 bijdragen aan het lenigen van individuele nood. Ik zeg met nadruk via, want Fonds 1818 geeft nooit individuele steun. De genoemde organisaties doen dat wél en zij krijgen steun van het fonds. Op die manier zijn ze een doorgeefluik. Maar wel één met een heleboel expertise op het gebied van armoedebestrijding en het omgaan met individuele gevallen. Zij hebben de kennis en het netwerk om echt achter de voordeur te kunnen helpen. Zeer kritisch maar zonder te veroor delen. De genoemde stichtingen zijn exemplarisch voor veel meer vergelijkbare initiatieven in de regio. Fonds 1818 maakt dankbaar gebruik van deze organisaties. De steun die het fonds via hen kan geven, is dan misschien een druppel op de gloeiende plaat, maar iedere druppel is er wel één. Verderop in dit Magazine aandacht voor de opera ‘Carmen’ die deze zomer in het Haagse stadsdeel Escamp wordt opgevoerd. Alle acteurs zijn wijkbewoners en dit is bijzonder voor een buurt waar bewoners nauwelijks naar theater gaan, laat staan naar opera. Van een heel andere orde is het dansen op ‘gouwe ouwe’ in woonzorgcentrum Houthage onder de Sona-boog. Hoe dat er uitziet, ziet u hiernaast. In het hart van dit Magazine vindt u een samenvatting van ons jaarbericht. Hierin staan de belangrijkste ontwikkelingen in 2013. Voor een uitgebreide versie verwijs ik u naar onze website www.fonds1818.nl/publicaties. Anne de Raaf Fonds 1818 Dansen op ‘gouwe ouwe’ in Houthaghe
inhoud 2
Actueel: lopende projecten
10 Deze Zomer: Temperament in Escamp
3 Voorwoord en inhoud
11 Vitrine: Diverse projecten in het kort
4 Thema: Armoedebestrijding
14 Terugblik: Piëzo2Work
8 In gesprek met: Ana Mosteiro en Ron Bouwman
15 Cursussen in 2014 16 Nieuwe brochure
Armoedebestrijding
4
magazine
thema:
Armoedebestrijding Uitzicht bieden in een uitzichtloze situatie
Het verschil tussen arm en rijk wordt groter. Uit de onlangs verschenen armoedemonitor van Den Haag blijkt dat de kloof door de economische crisis steeds moeilijker te overbruggen is. Deze ontwikkeling is niet uniek voor Den Haag. Het is een landelijke en zelfs mondiale trend. Armoedebestrijding is actueler dan ooit.
De nieuwe stadsbesturen, die na een soms moeizame collegevorming de komende tijd aan de slag gaan, hebben een zware taak op zich genomen. In veel steden zal het verminderen van de armoede hoog op de ‘to do’lijstjes voor de komende vier jaar staan. Er mogen dan – nadat minister Dijsselbloem de crisis officieel voorbij verklaarde – voorzichtig optimistische verhalen in de kranten staan, aan (te) veel huishoudens gaat de opwaartse beweging nog voorbij. Dijsselbloem nuanceerde zijn optimisme dan ook door toe te voegen dat de crisis voorbij is voor degenen met een baan. Voor werklozen en zzp’ers is het vaak nog sappelen. In Den Haag is de armoede de afgelopen jaren toegenomen. Het aantal huishoudens onder de armoedegrens steeg tot ruim 44.000. Ruim 23.000 kinderen groeien op in een gezin met een laag inkomen. Dat is ruim 22 procent van alle kinderen. Er is ook sprake van een grote groep werkende armen: mensen die wel een baan hebben, maar vanwege hun lage inkomen toch in aanmerking komen voor de gemeentelijke armoedevoorzieningen. De gemeente zou moeten zorgen dat zij gebruikmaken van de voor zieningen die er zijn. Zij maken hier namelijk niet altijd gebruik van, terwijl ze gezien hun inkomen wel recht op de voorzieningen hebben. Een grote groep vooral
5
laagopgeleide jongeren dreigt buiten de boot te vallen,
het gezicht van het noodfonds in de sleutelstad en heeft
omdat zij geen opleiding en geen werk hebben en daar
schrijnende dossiers op haar bureau liggen. “Ouders
door nauwelijks inkomen hebben. Er dreigt, net als in
die op naam van hun kind een waterrekening afsluiten.
de jaren tachtig, een ‘lost generation’ te ontstaan.
Als dat kind dan aan een studie wil beginnen, kan dat niet omdat er een schuld op zijn naam staat. Mensen die pech
Urgente noden
hebben met hun gezondheid en hun baan verliezen,
Hennie Korthof van Stichting Urgente Noden (SUN)
gezinnen die het ene gat met het andere dichten en amper
Leiden herkent dat beeld maar al te goed. Ze is al jaren
genoeg geld hebben voor dagelijkse boodschappen.” Gelukkig is Hennie een optimistisch ingesteld mens en ligt ze er ’s nachts niet wakker van. “Anders zou ik dit werk niet kunnen doen. Ik zet me optimaal in, maar moet me ook kunnen ontspannen.” Het aantal aanvragen bij SUN Leiden is de afgelopen jaren licht gestegen. “We schommelen sinds 2009 rond de 300 aanvragen per jaar. Vorig jaar waren dat er 350 en we verwachten dit jaar ook ruim over de 300 te gaan. Eind april hadden we al 150 aanvragen binnen voor de leniging van nood van personen en gezinnen. De crisis, ik merk er hier nog niets van dat die voorbij zou zijn.”
‘Ouders die op naam van hun kind een waterrekening afsluiten’ Sinds 2004 zijn met ondersteuning van diverse fondsen lokale samenwerkingsverbanden opgezet ter leniging van individuele noden. Fonds 1818 heeft aan de wieg gestaan van SUN Delft en SUN Zoetermeer (nog in oprichting). In 2009 is in Leiden officieel de stichting Urgente Noden Leiden van start gegaan. Landelijk zijn er 22 noodfondsen. In Leiden was sinds 1987 al een lokaal samenwerkings verband (Stichting Samenwerking Fondsen Leiden) actief, maar daar was grote behoefte aan professionalisering. Fonds 1818 was in 2008 betrokken bij het opzetten van die nieuwe organisatie. Hennie: “We zijn sindsdien een publiek-private organisatie. De gemeente Leiden neemt onze bureaukosten voor haar rekening. Zo zijn we beter zichtbaar en bereikbaar en komt al het geld van de fondsen ten goede aan de mensen die het hard nodig Kledingbank Zoetermeer
hebben.” Een gouden greep dus. Al merkt Hennie ook
6
magazine
thema: Armoedebestrijding dat het soms lastig is om van de politiek afhankelijk te zijn. “Door de gemeenteraadsverkiezingen en de vorming van een nieuw college hoorden we pas in april dat we van de gemeente voor dit jaar dezelfde vergoeding krijgen voor de bureaukosten als in 2013. In 2015 kan dat weer helemaal anders liggen met een nieuwe wethouder en een nieuw college dat andere prioriteiten heeft. Dat is niet prettig.” SUN Leiden werkt samen met zowel plaatselijke als landelijke fondsen. Fonds 1818 is er daar één van. Dit jaar steunt het fonds voor de zesde keer een aanvraag voor de individuele hulpverlening. Anne de Raaf, projectadviseur zorg en welzijn bij Fonds 1818, weet dat elke cent goed terechtkomt. “Fonds 1818 doet niet aan individuele hulpverlening. Maar door SUN Leiden te steunen doen we het indirect wel.
Voedselbank Haaglanden
Mensen in staat stellen zo zelfstandig en gelijkwaardig mogelijk deel te nemen aan het maatschappelijke leven, waar bij ontplooiing, zelfredzaamheid en sociale cohesie kernbegrippen zijn, is uitgangspunt van het beleid van Fonds 1818.” Hennie Korthof weet dat de bijdrage van SUN Leiden vaak maar een druppel op de gloeiende plaat is voor mensen in nood. “Ik vind het desondanks heel dapper wat mensen met die druppel weten te doen. Het lukt ze soms om weer uitzicht te creëren in wat een uitzichtloze situatie leek.”
Met elkaar, voor elkaar
‘Ouders kunnen er misschien nog iets aan doen dat ze in financiële problemen zijn gekomen, kinderen kunnen dat nóóit’
De blije gezichten van kinderen als ze dankzij de Kleding bank Zoetermeer weer nieuwe kleren en schoenen hebben, dát is waar Raimond Pouw het voor doet. “Ouders
hebben we 1600 inschrijvingen en er komen per dag
kunnen er misschien nog iets aan doen dat ze in financiële
tientallen bij. Het loopt storm, helaas eigenlijk, want dat
problemen zijn gekomen, kinderen kunnen dat nóóit.
geeft aan dat steeds meer mensen uit Zoetermeer in
Ze hebben recht op een zo onbezorgd mogelijk jeugd.
een nijpende situatie zitten.” Raimond weet hoe dat is.
In onze kledingwinkels mogen ze per bezoek gratis een
Hij heeft zelf een periode van geldzorgen achter de rug.
stuk speelgoed meenemen.” Kledingbank met elkaar,
Nu heeft hij naast zijn voltijdbaan in de horeca nog tijd
voor elkaar (meve) is ontstaan uit een eenmalige actie
en energie over om bezig te zijn met de Kledingbank.
waarbij ingezamelde kleding werd weggegeven aan
“Overdag doe ik dat en ’s avonds heb ik mijn betaalde
minima in Zoetermeer. Deze en een volgende actie waren
werk. Dat zijn volle, drukke dagen. Maar het geeft zoveel
zo’n succes dat besloten is om in de wijk Meerzicht een
voldoening.” Alleen mensen met een Zoetermeerpas
Kledingbank in te richten en inmiddels zelfs een tweede
(maximaal 110 procent van de bijstandsnorm) komen in
in Palenstein. Voor de inrichting van dit tweede filiaal is
aanmerking om gratis bij de Kledingbank te winkelen.
steun gevraagd aan Fonds 1818. “In acht maanden tijd
Ook vallen mensen in de WSNP-regeling (Wet Schuld
7
‘De armoede is helaas eerder toe- dan afgenomen’ sanering Natuurlijke Personen) en klanten van de
In hun schulp
Voedselbank binnen de doelgroep. Zij mogen zes keer
Ton van Schie is een vrijwilliger pur sang. “Ik doe al
per kwartaal kleding komen uitzoeken en eens per
vijftig jaar vrijwilligerswerk. Ik heb het altijd naast mijn
kwartaal schoenen en een tas. Er wordt inmiddels
werk gedaan. Dat kon omdat mijn werkgever heel
samengewerkt met BISNIS (Centrum voor arbeid en
coulant was. Ik vind het belangrijk om me in te zetten
training Ipse de Bruggen), een arbeidsvoorziening voor
voor de maatschappij.” Na zijn pensioen was Ton soms
verstandelijk gehandicapten. “Zij sorteren de kleding,
wel zestig uur per week bij de Voedselbank te vinden.
handig voor ons en zij hebben er een mooie dagbesteding
Vanwege gezondheidsproblemen moet hij het nu wat
aan. Het mes snijdt zo aan twee kanten”, vertelt Raimond.
rustiger aan doen. “Ik ben nu vanuit huis bezig met het werven van fondsen. De armoede is helaas eerder toe-
Creatiever geworden
dan afgenomen, dus we zijn steeds bezig met uitbreidingen
Dat is misschien het enige voordeel van de crisis: mensen
en daarvoor hebben we de steun van fondsen hard nodig.”
zijn creatiever geworden. “Er heerst weer meer een
Wat is het ergste aan armoede? Daar hoeft Ton niet lang
sfeer van samen doen. Minder individualisme, meer
over na te denken. “Mensen kruipen in hun schulp, ze
collectivisme. Delen is het nieuwe hebben. Maar als je
trekken zich terug uit het leven omdat alles geld kost.
alleen maar schulden hebt, dan wil niemand die delen.
Dat is het schrijnendste voor de kinderen. Er zijn ouders
Een goed sociaal vangnet blijft nodig. En aangezien de
die geen geld hebben om hun kinderen te laten trakteren
overheid onder het mom van de participatiesamenleving
op school. Wij stellen een verjaardagspakket samen
steeds meer gaten in dat vangnet laat vallen, is het goed
zodat er gewoon gevierd kan worden.” Er zijn ook veel
dat er fondsen zijn zoals het onze”, vindt Anne de Raaf.
mensen die nooit meer naar de bioscoop of het theater
De Voedselbank Haaglanden is een van de initiatieven
kunnen. Wij hebben met de Haagse theaters een voucher
in de strijd tegen armoede die Fonds 1818 al heel lang
ontwikkeld waarmee minima gratis naar de voorstelling
steunt. Ton van Schie, gepensioneerd, is al vanaf het
kunnen. Ze vullen de lege plaatsen op. Dus het is ook
begin betrokken bij de Voedselbank. “We zijn elf jaar
goed voor de theaters.” En het past bij het uitgangspunt
geleden begonnen in Delft met vijftien pakketten en
van de Voedselbank. “Het gaat niet alleen om armoede
vijf vrijwilligers.” Er is sindsdien veel veranderd.
bestrijding, maar ook om het terugdringen van verspilling.
De Voedselbank is enorm gegroeid. Er komen honderd
Zonde als er lege plaatsen in een theater zijn terwijl
pallets per week binnen. Op een pallet gaan 35 voedsel
er mensen zijn die dolgraag weer eens een avondje uit
pakketten. “Vandaar ook dat we die tweede elektrische
willen. Zonde om voedsel weg te gooien als er mensen zijn
heftruck hard nodig hebben. We zijn erg blij dat we die
die honger hebben. Wij brengen vraag en overschot bij
mede met steun van Fonds 1818 kunnen aanschaffen.”
elkaar.” De bedankbriefjes die mensen de Voedselbank
Het distributiecentrum is gevestigd aan de Boomaweg
sturen als ze de steun niet meer nodig hebben, zijn
in Den Haag en bedient de hele Haagse regio. “Het is écht
ontroerend. “Een gescheiden moeder schreef ons laatst:
een bedrijf geworden. We voldoen aan wet- en regel
‘Als jullie er niet waren geweest, had ik mezelf iets
geving van de voedsel- en warenautoriteit, de vrijwilligers
aangedaan.’ Ze komen natuurlijk voor de voedsel
worden gecoacht. Het is allemaal veel professioneler.”
pakketten, maar ze krijgen ook veel mentale steun van
Eén ding is hetzelfde gebleven: de solidariteit. “Die is
onze vrijwilligers. Je ziet de mensen wekelijks, je leeft met
hartverwarmend. We zijn een hechte club. Er wordt vaak
ze mee. En je bent ook blij voor ze als ze niet meer hoeven
geklaagd dat de samenleving is verhard. Dat is ook zo.
te komen. Want niemand komt hier voor zijn plezier.”
Maar er gebeuren ook zoveel positieve dingen. Wij leveren ook voedselpakketten aan de asielzoekers in de Sportlaankerk. Het is mooi om te zien dat de buurt bewoners eerst faliekant tegen hun komst waren en hen nu wekelijks bij hen thuis laten douchen.”
8
magazine
thema: Armoedebestrijding
‘Het begint met het creëren van overzicht’
9
In gesprek met...
Ana Mosteiro en Ron Bouwman Het begon, zoals wel vaker, met een scheiding. Ana Mosteiro nam het besluit om haar leven weer in eigen hand te nemen, maar zag als een berg op tegen de financiële afwikkeling.
Bij Ana Mosteiro was dat niet nodig. Dat Ana preventief hulp heeft gezocht, vindt Ron bewonderenswaardig. “Er was nog geen enkele betalingsherinnering op de mat gevallen. Maar ze wist dat er het een en ander aan zat te komen. Deed iedereen dat maar zo keurig. Want als je er op tijd bij bent, valt er vaak nog een gunstige
“Ik ben discalculi, leesblind voor cijfers. Mijn ex-man
regeling te treffen. Als je niet reageert op herinneringen,
heeft altijd de financiën gedaan. Dus ik had ook totaal
krijg je alleen maar boetes en uiteindelijk een deur
geen overzicht. En er kwam zoveel tegelijk op me af.
waarder. Dan zijn de kosten niet meer te overzien.” Voor
Ik heb drie kinderen, moet een nieuwe woning en nieuwe
Ana was het toegeven dat ze hulp nodig had, de grootste
scholen regelen. Ik besefte al snel: als ik niet in de
stap. “Dat was een overwinning op mezelf. Ik ben een
financiële problemen wil komen, heb ik hulp nodig.”
trotse vrouw, heb altijd alles zelf gedaan. Maar ik ben zó
Ze klopte aan bij Isofa (interkerkelijk sociaal fonds) in
blij dat ik het gedaan heb. Ik ben de mensen van Isofa
Delft voor persoonlijke budgetbegeleiding. Ze werd
heel erg dankbaar. Wat een fantastische organisatie.
gekoppeld aan Ron Bouwman. Hij schreef zich een jaar
En met Ron had ik direct een klik. Dat is prettig, want het
geleden in als vrijwilliger bij Isofa. “Ik ben administratief
gaat toch over heel persoonlijke dingen.” Ron zou willen
onderlegd en ik heb er lol in om mensen te helpen bij
dat er op middelbare scholen aandacht aan budget
het opzetten van een overzichtelijke administratie.”
beheer zou worden gegeven. “Bijvoorbeeld tijdens
Want daar begint het allemaal mee: overzicht creëren.
maatschappijleer. Als je jong leert je zaakjes te regelen,
Wat komt er binnen, wat zijn de vaste lasten, abonne
kom je later minder gauw in de problemen. Er zijn zoveel
menten, verzekeringen, schulden, aflossingen. “Als je
mensen die hun eerste huis kopen, maar eigenlijk geen
dat op een rijtje hebt, kun je voor jezelf een financieel
flauw benul van hun financiën hebben. Dan kom je voor
plan maken. Bij Isofa werken we met een tabbladsysteem
je het weet in de problemen.” Ana Mosteiro heeft haar
van het Nibud. Dat geeft een stevig administratief
zaakjes weer op orde. “Ik kan weer vrij ademen. Lig niet
fundament.” De mensen die bij Isofa aankloppen, hebben
meer te tobben ’s nachts.” Het lukt haar zelfs om een
vaak al maanden geen enveloppen meer opengemaakt.
klein beetje te sparen. “Ik kom van Curaçao, mijn familie
“In dat soort gevallen begin ik de eerste afspraak met
woont nog daar. Helaas is mijn vader erg ziek. Ik wil hem
het scheiden van het kaf en het koren. Welke enveloppen
graag nog opzoeken voordat hij overlijdt. Ik hoop dat ik
kunnen de prullenbak in en welke zijn belangrijk?
op tijd het geld voor de reis bij elkaar heb.”
Dan wordt de stapel meestal de helft minder. Dat scheelt.”
www.isfdelft.nl
10
magazine
Deze Zomer
Temperament in Escamp Temperament in Escamp is een groot ‘community arts’-project in het
samenwerken. Het plezier spát ervan af”, vertelt Rick Schoonbeek,
Haagse stadsdeel Escamp. Bijna een jaar lang zal Escamp bruisen
hoofd muziek bij Dario Fo en dirigent van de opera ‘Carmen’.
van activiteiten waarin bewoners elkaar ontmoeten op allerlei locaties
Stadsdeel Escamp is qua omvang net zo groot als Leiden met zo’n
in de wijken: buurthuizen, Theater Dakota, zorgcentra en scholen.
116.000 inwoners en zeven wijkdelen. Er wonen veel verschillende
Iedereen in Escamp kan meedoen aan of genieten van dans, poëzie,
bevolkingsgroepen. De culturele participatie is laag. Er zijn weinig
muziek, eten en drinken. En kan vooral genieten van de mensen uit
mensen die zelf muziek maken, dansen of anderszins cultureel
alle wijken en met alle verschillende culturele achtergronden.
actief zijn. Ook is het bezoek aan culturele instellingen als musea
Het project is opgebouwd uit deelprojecten, metaforisch weergegeven
en theaters laag. “Een uitdaging om juist in dit stadsdeel mensen
in een taart met diverse lagen. Het taartplateau is de organisatie,
enthousiast te maken voor zoiets als een opera. We hebben niet
de taart zelf bestaat uit de randprogrammering en de kers op de taart
voor niets gekozen voor ‘Carmen’, een opera van het volk, de eerste
is de uitvoering van de opera ‘Carmen’ van Georges Bizet door en
opera geschreven over ‘gewone’ mensen. Een meeslepend liefdes
voor bewoners van Escamp onder de bezielende artistieke leiding
drama vol wervelende scènes en meeslepende aria’s. De muziek is
van Dario Fo, ondernemers in kunst uit Poeldijk. Zij hebben veel
bij velen bekend en kent enkele tophits zoals de ‘Toreador’ en de
ervaring in het opzetten en uitvoeren van grootschalige, culturele
‘Habaneraen’. ‘Carmen’ is daardoor toegankelijk en laagdrempelig
projecten met amateurs en professionals. “Wij vinden het belangrijk
voor een breed publiek en is bovendien geschikt voor een grote cast.
om een zo breed mogelijk publiek te bereiken met onze projecten.
Voor de productie zijn veel vrijwilligers nodig voor hand- en span
Temperament in Escamp verbindt diverse groepen met elkaar:
diensten. Jong en oud kunnen participeren, voor en achter de
scholieren van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs, speciale
schermen”, aldus dirigent Rick Schoonbeek. De uitvoering van
doelgroepen zoals nieuwe Nederlanders, ouderen en autochtone
de opera is in september in de aula van de voormalige technische
Hagenezen. Het is alleen al een feestje om al deze mensen te zien
school van scholengemeenschap Zuid-West aan de Meppelweg. “Dat prachtige gebouw staat leeg. De aula is groot genoeg en heeft een prima akoestiek.” Maar ook de komende weken en maanden is er nog genoeg leuks te beleven. “Escamp bakt bijvoorbeeld, een laagdrempelige manier om elkaar te leren kennen en letterlijk van elkaars cultuur te proeven. Van baklava tot appeltaart en van fiadoe tot krentenbrood. De jury bestaat uit bakkers uit Escamp. Ook worden er kijkdozen gemaakt waarin bewoners van het stadsdeel een kijkje in hun leven geven.” De cursus ‘Opera uit de doeken’ wordt gegeven in Theater Dakota voor bewoners die meer willen weten over opera. Libretto, aria, componisten en muziekstijlen. Samen kijken en luisteren naar fragmenten uit opera’s en vergelijkingen maken met muziek uit andere culturen. “We hopen dat zo een zaadje wordt geplant voor de liefde voor de opera. Veel mensen denken dat het te ingewikkeld is voor ze.” Voor de opera wordt actief geworven voor zangers en dansers. “We werken samen met een Hindoestaanse dansschool en zoeken aansluiting bij koren. Het is een heel spannend project. De reis die we met z’n allen maken, is minstens zo belangrijk als het doel.” www.temperament-escamp.nl
11
vitrine Nageslacht Theatergroep Paradox in Leiden bestaat 10 jaar en dat werd gevierd met een jubileumvoorstelling. Op 21, 22, 27 en 28 juni werden bezoekers gefêteerd op ‘Nageslacht’. Onder begeleiding van een professionele regisseur hebben de spelers naar de voorstelling toegewerkt. Het stuk ging over de dwang naar geluk en perfectie, naar genot en sensatie. Mensen mogen zich niet meer rot voelen en als ze dat doen, trekken ze zich terug, waardoor eenzaamheid op de loer ligt. Met deze voorstelling liet Theatergroep Paradox weer zien dat deze zijn streven om op professioneel niveau te produceren en te spelen kan waarmaken. www.paradoxleiden.nl
Het Welpje Al jaren lag er in de Haagse Roggeveenstraat een stuk grond braak. Toen bewoners werd gevraagd mee te denken over de invulling van dit terrein, ontstond het idee van een biologische moestuin: Het Welpje. Bewoners kunnen hier samen groente en fruit verbouwen en elkaar ontmoeten. Behalve voor flora is er ook ruimte voor fauna: sierkippen, bijen, vogels en vlinders krijgen hun eigen plek. Kinderen van het dagverblijf en de basisschool worden er ook bij betrokken. Zij krijgen de ruimte om eigengemaakte vogel- en vlinderhuisjes op te hangen en er zijn lesmappen over de planten en de dieren in de tuin.
ZomerExpo Sinds 2011 is de ZomerExpo niet meer weg te denken uit de kunst wereld. Stichting ArtWorlds en het Gemeentemuseum Den Haag organiseren jaarlijks deze tentoonstelling, waarvoor startende en gevestigde beeldende kunstenaars zich kunnen inschrijven. Uit de inzendingen kiest een jury 250 werken. Voor de kunstenaars een mooie gelegenheid hun werk te laten zien en voor de jury om te zien wat er leeft in de kunst. Thema van 2014 is ‘Licht’. De ZomerExpo is van 29 mei t/m 31 augustus te zien in het Gemeentemuseum Den Haag. www.zomerexpo.nl
12
magazine
Historisch Zoetermeer Voor de vierde keer komt de geschiedenis van Zoetermeer tot leven tijdens het festival ‘Historisch Zoetermeer’ op 27 en 28 september. Het stadshart zal twee dagen lang worden bevolkt door narren, troubadours en verhalenvertellers. Middeleeuwse ridders strijken neer met hun kamp en het publiek kan een 19de-eeuws circus en kermis bezoeken of een historische lezing volgen. Optredens zijn er ook volop! Voor ieder wat wils: van 16de-eeuwse klucht tot en met de jeugdmusical ‘De Turfheksen’. www.storytellers.nl
Longboard Marathon Na een succesvolle eerste editie in 2013 vond op 22 juni de tweede editie van de Haagsche Longboard Marathon in Rijswijk plaats. Longboardliefhebbers konden kiezen uit een hele of een halve marathon. Nieuw dit jaar was de 500 meter sprintrace, de zogeheten shorttrack. Daarnaast werd de marathon opgeluisterd met ‘site events’ en waren er mooie prijzen te winnen. Voor wie nog nooit van longboarden gehoord heeft: een longboard is langer dan een skateboard, heeft vaak grotere wielen en wordt vooral gebruikt om met grote snelheid lange afstanden af te leggen.
Gierzwaluwtil In 2010 heeft een aantal bewoners van Groenoord-Zuid in Leiden ‘Groengroep Groenoord-Zuid’ opgericht. Doel is het groener maken van de buurt en zorgen voor meer biodiversiteit. Vanaf het begin is de groep actief om de huismus en de gierzwaluw terug in de wijk te krijgen. De groep wil daarom een zogenoemde gierzwaluwtil plaatsen in het aangrenzende Singelpark. Omdat de til een sieraad moet worden, is er een kunstenares betrokken bij het ontwerp.
13
Scholenactie 2014 Met ingang van het nieuwe schooljaar kunnen basisschoolleerlingen in Nootdorp weer kennismaken met blaasmuziek en blaas instrumenten. De Harmonie Nootdorp heeft een aantal leskoffers aangeschaft waarmee de docenten zelf aan de slag kunnen. Buiten schooltijd kunnen de kinderen meedoen aan verschillende workshops bij de harmonie. www.harmonienootdorp.nl
Stadsiftar Stichting Iedul-Fitr houdt op 18 juli voor de zevende keer een Stadsiftar met een lezing rond de vastenmaand ramadan in het Atrium van het Haagse stadhuis. Alle Hagenaren zijn welkom om samen te eten en te praten over thema’s die iedereen aangaan. www.iedulfitr.nl
Multifunctionele ruimte en horecafaciliteit Zorg- en kinderboerderij Wassenaar wil een kleine horecafaciliteit met een terras en een multifunctionele ruimte realiseren. Uitbreiding van de horecafunctie betekent dat ze nóg meer dag bestedingsplaatsen kunnen aanbieden. Daarnaast wil de boerderij zo meer bezoekers trekken. Door de multifunctionele ruimte kunnen ze meer sociaal-culturele en educatieve activiteiten organiseren. www.zorg-enkinderboerderijwassenaar.nl
Haagse Hiphop Week Met een hiphop-area op Parkpop start de Haagse Hiphop Week 2014, die op 5 juli eindigt met het I LOVE HIPHOP Festival in het Paard. Aight zorgt ervoor dat Den Haag een week lang de hiphopstad van Nederland is. Verschillende facetten van de hiphopcultuur worden belicht. Er is ruimte voor kunst, muziek, film, dans, exposities en debat over de maatschappelijke rol van hiphop. www.aight.nu
14
magazine
terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
Piëzo2Work Stichting Piëzo is al acht jaar actief met sociale activering en het
aan organisaties en bedrijven uit Zoetermeer die ons steunen. Het
stimuleren van participatie van bewoners van Zoetermeer. Volgens
is hartverwarmend om te zien hoe groot het enthousiasme is om
de zogenoemde PiëzoMethodiek ontwikkelen deelnemers zich in vijf
mensen die buiten de boot dreigen te vallen, binnenboord te houden.”
fasen van geïsoleerd thuis, meedoen aan een activiteit in een van de
Sandra Venhuizen heeft de doelgroep die bij Piëzo aanklopt,
vier PiëzoCentra in Zoetermeer tot uitstromen naar een (on)betaalde
de afgelopen jaren zien veranderen. “We kregen eerst vooral vrouwen
baan of opleiding. “De eerste twee fasen zijn de deelnemers volop
en nu kloppen ook mannen bij ons aan.” De werkwijze van Piëzo is
bezig met hun persoonlijke ontwikkeling. Vanaf fase 2 gaat zich dit
succesvol. In 2013 haalden 20 deelnemers hun diploma en begonnen
al richten op de blokkades om aan het werk te gaan. Welke stappen
40 deelnemers aan een opleiding. De totale uitstroom uit fase 4 naar
zijn nodig om deze op te heffen? In de derde fase gaan ze meer aan
opleidingen/of werk van de PiëzoMethodiek betrof 107 deelnemers.
de slag als potentiële werknemer. We hebben lerende vrijwilligers plekken buiten onze centra waar ze hun skills kunnen inzetten. We werken samen met diverse zorginstellingen en maatschappelijke organisaties in Zoetermeer. Vaak blijkt dat deelnemers nog behoefte aan opleiding hebben”, vertelt Sandra Venhuizen, projectadviseur
‘In vier stappen naar opleiding of werk’
bij Piëzo. Deze afkorting staat overigens voor Participatie, Integratie Emancipatie Zoetermeer. Om het tekort aan opleiding in te halen heeft Piëzo twee trajecten ontwikkeld met steun van onder andere
“Om mensen duurzaam te activeren is het nodig om steeds af te
Fonds 1818. De AKA-opleiding (arbeidsmarktgekwalificeerd assistent)
stemmen op de behoefte en het talent van de deelnemer. Dat vergt
op mbo I-niveau en de Zorg en Welzijn-opleiding op mbo II-niveau.
soms een lange adem”, aldus Venhuizen. “Zonder de financiële
“Er ontstaat zo een heel mooi totaalpakket. Een gebouw als het ware.
steun van Fonds 1818 voor Piëzo2Work en het les- en boekengeld
Eerst wordt in onze centra het fundament gelegd en daarna gaan de
voor de deelnemers van de mbo-opleidingen was het niet gelukt.”
deelnemers bouwen aan hun toekomst.” Dat gebeurt onder begeleiding
Piëzo geeft actief invulling aan het begrip wederkerigheid. “Onze
van diverse vrijwilligers, zoals coaches, stagebegeleiders en taal-
deelnemers doen iets terug voor wat ze bij Piëzo krijgen door
en rekenvrijwilligers. “We geloven heel erg in één-op-ééncontact,
bijvoorbeeld middagen voor bejaarden en verstandelijk gehandicapten
een traject op maat. De coach begeleidt de deelnemer tijdens alle
te verzorgen. Zodra mensen een hand aangereikt krijgen en zich
fasen, zo wordt een vertrouwensband opgebouwd. Heel belangrijk”,
veilig en gezien voelen, ontstaat vanzelf de behoefte om iets terug
aldus Venhuizen.
te geven.”
Stichting Piëzo wordt grotendeels gerund door vrijwilligers. “Er zijn vijfhonderd vrijwilligers bij ons aangesloten. En er is een netwerk
www.stichtingpiezo.nl
cursussen 2014
15
Om de deskundigheid van vrijwilligers te bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse workshops, cursussen en kennisbijeenkomsten aan. Deze activiteiten zijn bestemd voor vertegenwoordigers van organisaties die hoofdzakelijk met vrijwilligers werken en in potentie met succes een aanvraag kunnen indienen bij Fonds 1818. Alle cursussen zijn gratis.
Workshop Fondsenwerving
Bestuur en Management
Projectplan schrijven
In een middag maakt u kennis met de
Het goed besturen van een vrijwilligers
Aan de basis van ieder project ligt een
wereld van de fondsen, leert u hoe u
organisatie vraagt veel van de bestuurs
projectplan. Hierin legt u vast wat de
een fonds zoekt dat bij uw project past
leden. Er worden eisen gesteld aan een
doelstellingen zijn, hoe u die denkt te
en oefent u met het schrijven van een
bestuurder, er zijn taken en verantwoor
bereiken, wat tijdens het project moet
donatieaanvraag. Het is mogelijk vooraf
delijkheden en de bestuursleden moeten
gebeuren en wie waarvoor verantwoor
een concept aanvraag of projectplan
de achterban betrokken houden. In deze
delijk is. Of uw project nu groot of klein
aan Fonds 1818 voor te leggen.
workshop leert u hoe u uw organisatie
is; een goed projectplan zorgt dat u
goed bestuurt.
overzicht houdt.
Maatschappelijke organisaties en
Meer vrijwilligers in korte tijd
Financieel Management
bedrijven gaan vandaag de dag partner
Deze training is een intensief traject
In twee avonden leert u onder meer hoe
schappen aan waar beide partijen energie
van zes maanden waarin u actief aan de
een begroting en een balans te maken,
in steken. Sponsoring is op deze manier
slag gaat met het werven van vrijwilligers
de financiën van uw organisatie goed te
onderdeel geworden van maatschappelijk
voor uw organisatie. U onderzoekt wat
beheren en doelen voor de toekomst te
betrokken ondernemerschap. Tijdens
de organisatie nodig heeft, maakt een
stellen. Er is een beginners- en een
deze workshop krijgt u handvatten om
wervingsplan en een beleidsplan. Aan
gevorderdencursus.
ondernemende partners te vinden en
het einde van het traject heeft u ook
ook daadwerkelijk bij uw stichting te
daadwerkelijk nieuwe vrijwilligers
betrekken.
gevonden.
Sponsoring
Kijk voor data, tijden, locatie en aanmelden op www.fonds1818.nl onder cursussen.
algemene informatie over Fonds 1818 Colofon
Aanvraagprocedure
Meer informatie
Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.
Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen. De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken.
Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen? Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl
Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Marieke van ’t Hul Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag
<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure. Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn! Voor meer informatie: www.fonds1818-24.nl
Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adres gegevens naar info@fonds1818.nl of meld u aan via de website. Een abonnement is gratis. Volg Fonds 1818 en Fonds1818<24 ook op Facebook en Twitter.
16
Nieuwe brochure Fonds 1818 Hoewel op de website van Fonds 1818 alle informatie te vinden is, blijft de behoefte bestaan aan een samenvatting van de m ogelijkheden op papier. In de nieuwe brochure vindt u handzaam de eisen die het fonds aan een aanvraag stelt, de aandachtsgebieden en de procedure. Ook vindt u informatie over Fonds 1818<24 en burgerinitiatieven. Ook staat er duidelijk in wat Fonds 1818 uitdrukkelijk niet steunt. De brochure is te bestellen via de website www.fonds1818.nl/ publicaties. Ook zal de brochure te vinden zijn in diverse folder rekken door de hele regio. Wilt u meerdere exemplaren bestellen? Neem dan contact op.
Goed pro je maar ge ct en geld? F onds181
8 helpt!
kijk op www.fonds1818.nl
Hillegom
Noordwijk
Noordwijker hout Lisse
Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen
projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.
Katwijk
Oegstgees t
U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat
Leiden
nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,
W assenaar Voor schoten
leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met
LeidschendamVoorburg
Den Haag
olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van
Den Haag
harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen. U het project, wij het geld.
RIVIERVISMARKT 4
POSTBUS 895
2513 AM DEN HAAG
2501 CW DEN HAAG
070 364 11 41
INFO@FONDS1818.NL
Rijswijk PijnackerNootdorp Delft
Midden Delfland
Zoeterwoude
Zoetermeer
Leiderdor p