ΣΧΕΔΙΟ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΑΣΟΥΣ ΑΧΝΑΣ «ΦΩΤΗΣ ΠΙΤΤΑΣ»
ΣΧΕΔΙΟ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Προτεραιότητα: Παραγωγή γραπτού λόγου
ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ •
Αδυναμία στην δόμηση κειμένων με λογική σειρά και συνοχή
•
Φτωχό λεξιλόγιο
•
Φτωχή σύνταξη- κυρίως παρατακτική
•
Δεν εφαρμόζουν κανόνες ορθογραφίας, τονισμού και συλλαβισμού
•
Δεν χρησιμοποιούν σημεία στίξης
•
Δεν απαντούν ολοκληρωμένα
•
Αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν εξειδικευμένο λεξιλόγιο και ορολογίες
•
Δεν δομούν κείμενα με παραγράφους
ΣΤΟΧΟΙ Τα παιδιά 1. να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους 2. να εφαρμόζουν τους κανόνες ορθογραφίας, στίξης και τονισμού 3. να γράφουν απλές και επαυξημένες προτάσεις, δομημένες με τις συμβάσεις του γραπτού λόγου.
4. Να χρησιμοποιούν εξειδικευμένο λεξιλόγιο και ορολογίες (ειδικά μαθήματα) 5. να αναπτύσσουν παράγραφο για κάποιο θέμα και να τη μεγαλώνουν με τη χρήση επαυξημένων προτάσεων. (Γ και Δ) 6. να δομούν κείμενα με τη χρήση παραγράφων (Ε και Στ)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1.
Εντοπισμός-ανάλυση του προβλήματος σε συνεδρία προσωπικού
2. Δημιουργία ομάδας συντονισμού για καταγραφή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων , παρακολούθηση προόδου και αξιολόγηση: Ελένη Μάτολη (ΒΔ), Άννα Μωυσέως, Μαρίνα Καραολή, Εύα Σιεκκερή 3. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Πρόσκληση σε ειδικούς:
Λειτουργούς ΠΙ, Σύμβουλο Ελληνικών, Επιθεωρήτρια, Αξιοποίηση δάσκαλων με ειδίκευση του σχολείου
4. ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ. 4.1.
Συνδιδασκαλίες, αλληλοστήριξη, ανταλλαγές επισκέψεων στα τμήματα,
4.2.
Προώθηση μαθητοκεντρικών προσεγγίσεων: διαφοροποίηση διδασκαλίας,
ομαδική εργασία, ενεργητική συμμετοχή μαθητών, παιγνιώδης μορφή μάθησης
KATAΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Επίπεδο Λέξης
Επίπεδο πρότασης
Επίπεδο Παραγράφου
Επίπεδο
Κειμένου
ΛΕΞΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ
ΠΡΟΤΑΣΗ
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ
ΠΡΟΤΑΣΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ
ΛΕΞΗ
Έμφαση σε αφηγηματικά κείμενα, φανταστικά ή πραγματικά 1. Σύνθεση συλλαβών, λέξεων, πρότασης που συνδέονται με εικόνα (λεζάντα) 2. Σχηματισμός οικογενειών λέξεων 3. Σχηματισμός προτάσεων με λέξεις που προκύπτουν από κρυπτόλεξο, θεματικό λεξιλόγιο ενότητας 4. Μετασχηματισμοί προτάσεων
5. Λίστες ρημάτων /ουσιαστικών/επιθέτων που ταιριάζουν στο είδος του παραγόμενου λόγου (κειμενικές συμβάσεις) 6. Λίστες με συχνόχρηστες λέξεις 7. Σχηματισμός προτάσεων (απλών/ ελλειπτικών/ επαυξημένων) 8. Συμπλήρωση ημιτελών προτάσεων (κύρια.δευτερεύουσα) 9. Οργάνωση προτάσεων σε λογική/χρονική αλληλουχία 10. Σύνδεση προτάσεων με συνδέσμους που εισάγουν τους διάφορους τύπους των δευτερευουσών προτάσεων. 11. Συμπλήρωση προτάσεων με πρόσθετες πληροφορίες 12. Χρήση των προσδιορισμών για το μεγάλωμα προτάσεων 13. Γραμματική τίτλου /προτάσεων που γράφουν τα παιδιά 14. Συμπλήρωση παραγράφου με δοσμένη θεματική πρόταση 15. Συμπλήρωση παραγράφου με θέση/στήριξη/κατακλείδα 16. Οργάνωση των προτάσεων μιας παραγράφου γράφοντας λεπτομέρειες/ γεγονότα με μια λογική σειρά. 17. Σωστή σύνδεση παραγράφων με τη χρήση λέξεων όπως: έπειτα, αργότερα, συνεπώς, για αυτό το λόγο, συμπερασματικά κ.ά 18. Συγγραφή παραγράφου ή κειμένου με συγκεκριμένη προθετικότητα (π.χ περιγραφή/ αφήγηση) 19. Συγγραφή παραγράφου/κειμένου με συγκεκριμένο αποδέκτη 20. Αλλαγή: τέλους μιας ιστορίας / οπτικής/ αποδέκτη/ κειμενικού είδους – μετατροπή 21. Υπαγόρευση σειράς προτάσεων που έχουν εξελικτική συνάφεια για τη δημιουργία μιας σύντομης ιστορίας με πλοκή και περιγραφή.
22. Συμπλήρωση
διαγραμμάτων, πινάκων ή
καταγραφή προσωπικών
σημειώσεων πριν τη συγγραφή κειμένου 23. Παραγωγή αφηγηματικού κειμένου με υποβοηθητικό υλικό, π.χ. εικόνες, σχεδιαγράμματα , σκίτσα, έργα τέχνης, φωτογραφίες 24. Συμπλήρωση αφηγηματικού κειμένου με κενά 25. Παραγωγή κειμένου με καθοδηγητικές ερωτήσεις που αφορούν το περιεχόμενο ή τη δομή του κειμένου 26. Παραγωγή εναλλακτικής αρχής ή/και τέλους σε δοσμένο κείμενο 27. Μελέτη των εκφραστικών μέσων που χρησιμοποιούνται σε αφηγηματικά κείμενα ( επίθετα, μεταφορές, παρομοιώσεις, ευθύς και πλάγιος λόγος, ασύνδετο σχήμα, προσωποποιήσεις, λεξιλόγιο) και μεταφορά αυτών στα δικά τους κείμενα 28. Τεχνική ερωτήσεων: Οι μαθητές απαντούν σε σειρά βοηθητικών ερωτημάτων πριν γράψουν το τελικό τους κείμενο 29. Τεχνική της ιδεοθύελλας και της ομαδικής δημιουργικής σύνθεσης 30. Τεχνική των φανταστικών διωνύμων: Δίνονται ζευγάρια εντελώς άσχετων λέξεων (π.χ. μπανάνα-βιβλίο) και με βάση αυτούς τους σημασιολογικά άσχετους συνδυασμούς, τα παιδιά καλούνται να συνθέσουν ένα αφηγηματικό κείμενο 31. Τεχνική ημιτελών και εκτός λογικής σειράς φράσεων: Δίνονται φράσεις εκτός λογικής σειράς και ζητείται από τα παιδιά να τις βάλουν σε σειρά και να συμπληρώσουν με πρόσθετες πληροφορίες. 32. Τεχνική της αρχικής παραγράφου ή της τελικής φράσης: Ζητείται από τα παιδιά να ολοκληρώσουν το κείμενο συνεχίζοντας από μια δοσμένη αρχική
παράγραφο ή να γράψουν ένα κείμενο που τελειώνει σε μια συγκεκριμένη τελική φράση 33. Παραγωγή νέου αφηγηματικού κειμένου με τροποποίηση συνηθισμένων συμβάντων ώστε να διεγείρουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη ή εκτροχίαση της υπόθεσης (αλλαγή ενός περιστατικού ή στα λόγια κάποιου) ώστε να αποσταθεροποιηθεί η δοσμένη κατάσταση 34. Παραγραφοποίηση: εντοπισμός των δομικών στοιχείων της αφήγησης στην ολομέλεια της τάξης και στη συνέχεια η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να αναπτύξει μία παράγραφο με βάση ένα δομικό στοιχείο 35. Συμβάσεις Θεατρικής Αγωγής: Καυτή καρέκλα, διάδρομος σκέψης
ΚΟΙΝΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ 1. Κατηγοριοποίηση των βασικών δομικών στοιχείων που μπορεί να επαναλαμβάνονται σε αφηγηματικά κείμενα: ΕΠΙΛΟΓΕΣ: Α )Τα αφηγηματικά κείμενα έχουν ΑΡΧΗ – ΜΕΣΗ –ΤΕΛΟΣ (μικρές τάξεις) Β) Συστατικά Αφήγησης: Σκηνικό, Ήρωες, Υπόθεση Γ) Δομικά Στοιχεία Αφήγησης
Πρόλογος – Χωροχρονικό πλαίσιο Ήρωες Περιγρφή αρχικής κατάστασης Εμφάνιση προβλημάτων/εμποδίων στην επίλυση του προβλήματος Αντιδράσεις ηρώων
Δ) Κορύφωση της δράσης Λύση του προβλήματος Επιμύθιο / Επίλογος
2. Σχεδιαγράμματα ροής:
3. Χρονική Γραμμή της Αφήγησης (Το κείμενο χωρίζεται σε επεισόδια, κατασκευάζεται η Χρονική Γραμμή της Αφήγησης, δίνεται τίτλος σε κάθε επεισόδιο)
4. Το βουνό της αφήγησης (Τοποθέτηση γεγονότων στο βουνό της αφήγησης, κορύφωση δράσης)
5. Κλίμακα συναισθημάτων
Κείμενο: Το μηχάνημα, Ε. Τριβιζά
ΜΕΤΑΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ Οι μαθητές ενθαρρύνονται να εμπλακούν σε διαδικασίες αναθεώρησης, βελτίωσης και αξιολόγησής του κειμένου τους. ΕΠΙΛΟΓΕΣ: Στοχευμένη Αναθεώρηση / Βελτίωση :Βελτίωση του γραπτού κειμένου σύμφωνα όμως με συγκεκριμένες μεταβλητές ( check-list, ερωτήματα, οδηγίες) Σύγκριση κείμενου με κάποιο άλλο, που ανήκει στο ίδιο «είδος»: Ξαναδιαβάζω το κείμενο και κάνω τις απαραίτητες παρεμβάσεις και προσθήκες, για να το βελτιώσω. Σύγκριση με κείμενα συμμαθητών/τριών → Αναθεώρηση / Βελτίωση
ΕΠΙΛΟΓΕΣ:
Αντικατάσταση λέξεων που επαναλαμβάνονται Αντικατάσταση Κοινότυπων Λέξεων Χρήση επιθέτων Χρήση συνωνύμων Επιλογή/αντικατάσταση ρημάτων και καθορισμός χρόνου Σύνδεση και οργάνωση κύριων προτάσεων Μετατροπή απλών προτάσεων σε σύνθετες Χρήση χρονικών συνδέσμων Χρήση προτάσεων σχολιασμού: Οι μαθητές καλούνται να εμπλουτίσουν τον αφηγηματικό λόγο με προτάσεις υποθετικές, πρόβλεψης, ερμηνείας και αξιολόγησης της συμπεριφοράς των ηρώων.
Βελτίωση της δομής της παραγράφου: θεματική πρόταση, προτάσεις ανάπτυξης, κατακλείδα Παραγραφοποίηση
5. ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ 5.1 Ανταλλαγή απόψεων και καλών πρακτικών μεταξύ συναδέλφων σε συνεδρίες προσωπικού. 5.2 δημιουργία τράπεζας υλικού με σχετική βιβλιογραφία στο σχολείο και ανταλλαγής του υλικού μεταξύ του προσωπικού 5.3 αξιοποίησης της βιβλιοθήκης μαθητή, οργάνωση μέρας/εβδομάδας φιλαναγνωσίας, πρόσκληση συγγραφέα και συζήτηση με τα παιδιά για την αξία ανάγνωσης λογοτεχνικών βιβλίων 5.4 Διαγωνισμοί ορθογραφίας, συγγραφής παραμυθιών 5.5 Βράβευση και δημοσίευση επιτυχημένων εργασιών 5.6 Μεγιστοποίηση διδακτικού χρόνου ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΕΣ Διευθυντική ομάδα (1,2) Συντονιστική ομάδα(3, 4,5) Εκπαιδευτικοί τμημάτων (4) Ειδικοί δάσκαλοι σχολείου(5) Εξωτερικοί επιμορφωτές (4)
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Κριτήριο: 1.1Σύσταση μετρήσιμων δεικτών για το πόσο ικανοποιητικό είναι το επίπεδο κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου των μαθητών του σχολείου μας ανάλογα με την τάξη και επαναξιολόγηση ανά τακτό χρονικό διάστημα. 1.2 Συνεχής παρατήρηση των εμπλεκομένων 1.3 Τελική αξιολόγηση η οποία θα αποτελέσει βάση για την επόμενη χρονιά