Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development
Κράτητος 96 & Η.Κοκκώνη 14, Ν.Σμύρνη, 17124 +30 (210) 9334616 , 30 (6978) 006982 ● info@cisd.gr
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 06 Αυγούστου 2014
Θέσεις του CISD για το Σχέδιο Νόμου «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις» κατά το μέρος που αφορά στη διαδικασία χάραξης της οριογραμμής αιγιαλού, παραλίας και παλαιού αιγιαλού.
Το CISD, σε συνέχεια των θέσεων που έχει διατυπώσει σχετικά με τις ρυθμίσεις για τον αιγιαλό – παραλία, τόσο κατά την διαβούλευση που προηγήθηκε (16.07.14), όσο και στη συνέχεια και μετά από μελέτη των άρθρων που αφορούν στην τροποποίηση διατάξεων του Νόμου 2971/2001 σχετικά με τη διαδικασία χάραξης της οριογραμμής αιγιαλού, παραλίας και παλαιού αιγιαλού επισημαίνει τα ακόλουθα: 1. Η Χάραξη της οριογραμμής Αιγιαλού-Παραλίας είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο και επείγον θέμα, που -για γνωστούς μικροπολιτικούς και πελατειακούς λόγους- έχει παραμείνει στα θεσμικά ερμάρια για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα, προκαλώντας διαχρονική βλάβη της ισόρροπης ανάπτυξης. 2. Η διαχρονική και επαίσχυντη αδράνεια της Πολιτείας οδήγησε στην επιβολή της υλοποίησης αυτής της αυτονόητης Εθνικής Υποχρέωσης ως Μνημονιακής Υποχρέωσης, όπως συνέβη και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. 3. Στο πνεύμα αυτό και με μοχλό πίεσης την σχετική συμμόρφωση, το Υπουργείο Οικονομικών φέρνει προς ψήφιση, μεταξύ άλλων, το Άρθρο 11 του πολυ-Νομοσχεδίου, με το οποίο αντιμετωπίζεται η πλέον βασική παράμετρος του Εθνικού Πλούτου με μονοσήμαντη διαχειριστική προσέγγιση, χωρίς στοιχειωδώς ευρεία θεώρηση ολοκληρωμένης και αειφόρου αναπτυξιακής προοπτικής. Το CISD θεωρεί ότι: 1. Η επιλογή της διαδικασίας Χάραξης Οριογραμμών Αιγιαλού, Παραλίας και παλαιού αιγιαλού επιμένει να ακολουθεί παρωχημένες λογικές που δεν ανταποκρίνονται στους σύγχρονους όρους προστασίας της παράκτιας ζώνης, η οποία αποτελεί ενιαίο, αδιαίρετο και εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα που δεν επιδέχεται ανθρώπινη παρέμβαση. 1
2. Η επιχειρούμενη μονοσήμαντη προσέγγιση προστασίας της παράκτιας ζώνης δεν λαμβάνει υπόψη, αφενός τις κατευθύνσεις που δίνονται από το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου, που έχει κυρωθεί από την ΕΕ, και έχει υπογραφεί και από την Ελλάδα (Απόφαση Συμβουλίου της 4/12/2008), αφετέρου την διαθέσιμη επιστημονική γνώση και τεχνολογία την οποία οφείλει να αξιοποιήσει το κράτος. 3. Τα συνυπογράφοντα Υπουργεία, Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Ναυτιλίας & Αιγαίου και Τουρισμού φαίνεται να διακατέχονται από το ίδιο ελλειματικό πνεύμα, καθώς δεν αναδεικνύεται οποιαδήποτε ενδεχόμενη παρέμβαση, εκ μέρους τους, σε σημεία του Άρθρου που αφορούν στο αντικείμενο αρμοδιότητάς τους. Ειδικότερα, το CISD επισημαίνει τις ακόλουθες αδυναμίες του Άρθρου αλλά και τις επιπτώσεις που θα προκαλέσει η ψήφιση και εφαρμογή του: 1. «Προκαταρκτική Οριογραμμή Αιγιαλού» (Παράγραφοι 1 έως 4): Αντιμετωπίζεται ως απλή, στατική «Ισοϋψής Γραμμή» κατά την στιγμή της φωτοληψίας, παραγνωρίζοντας κατ’ αρχή την δυναμική του υγρού στοιχείου αλλά και πολλές άλλες φυσικές παραμέτρους που επηρρεάζουν την εικονική διαμόρφωση ή δεν αποτυπώνονται σε αυτή. Η -χρονικά πιεστική- αναγνώρισή της ως Οριστικής Οριογραμμής Αιγιαλού, με μόνο κριτήριο τον καθαγιασμό της από την κατά τόπους Επιτροπή του Άρθρου 3 του Ν. 2971/01, κρίνεται προβληματική λόγω της πραγματικής αδυναμίας επιστημονικού καθορισμού, της επαναφοράς διαδικασιών αμφισβητούμενης αξιοπιστίας και με ανεγνωρισμένες λειτουργικές αγκυλώσεις. 2. «Τυχόν πλημμέλειες των διαδικασιών δημοσιότητας δεν επηρεάζουν το κύρος της διαδικασίας οριοθέτησης του αιγιαλού» (Παράγραφος 5): Η ασάφεια της διατύπωσης οδηγεί σε ευκαιρίες κατευθυνόμενης αδιαφάνειας, επιβαρυντικής όχι μόνο στην ορθή υλοποίηση αλλά και στην σχέση εμπιστοσύνης Πολίτη-Πολιτείας. Ποιες προβλέψεις του νομοθέτη προστατεύονται από την διατύπωση αυτή, τις οποίες δεν μπορεί να προστατεύσει η Διοίκηση αφ’ εαυτής? 3. «Αν μετά την παρέλευση δεκαοκτώ (18) μηνών … η προκαταρκτική οριογραμμή θεωρείται οριστική» (Παράγραφος 7): Με την διατύπωση αυτή, ενδεχόμενη λειτουργική αδυναμία, αμέλεια ή σκοπιμότητα της Υπηρεσίας απεκδύει την Χάραξη του Αιγιαλού από οποιαδήποτε αντικειμενική, επιστημονική και ολοκληρωμένη επεξεργασία με δυνητικό αποτέλεσμα σωρεία επικίνδυνων επιπτώσεων σε βάρος του περιβάλλοντος, της οικονομίας και της νομιμότητας. 4. «Αιτήματα καθορισμού οριογραμμής αιγιαλού από οποιονδήποτε … απόφαση εκδίδεται το αργότερο σε τρεις μήνες … Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η προκαταρκτική γραμμή αιγιαλού, για την περιοχή που αφορά η αίτηση, θεωρείται οριστική …» (Παράγραφος 8): Ταυτόσημη περίπτωση με αυτή της παραγράφου 7, με επίταση των κινδύνων που προέρχονται από ειδικές σκοπιμότητες. 5. Παρεμβάσεις στο Άρθρο 7 του Ν. 2971/2001: Οποιαδήποτε εισαγωγή νέων διατάξεων ή τροποποίηση υφισταμένων που έχουν σχέση με την Χάραξη της Οριογραμμής Παραλίας δεν είναι δυνατό να γίνουν ερήμην των σχετικών Οδηγιών της ΕΕ και του Πρωτοκόλλου της Βαρκελώνης.
Θέσεις CISD για το Άρθρο 11 του πολυ-Νομοσχεδίου του ΥΠΟΙΚ
σελίδα 2/3
Συνεπώς απαιτείται ουσιαστική μελέτη σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία για την ένταξη της μεθοδολογίας Χάραξης της Παραλίας στο πνεύμα της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παρακτίων Περιοχών, που θα αποκλείει αποσπασματικές πράξεις της Διοίκησης ή/και Ιδιωτών διαφυλάσσοντας την Αειφόρο Ανάπτυξή τους. Οι σχετικές με την Χάραξη της Οριογραμμής Παραλίας αναφορές στο προς ψήφιση Άρθρο είναι επιεικώς απαράδεκτες καθώς δεν λαμβάνουν υπ’ όψη τα ανωτέρω και πρέπει να αποσυρθούν. Το CISD ζητά από την Κυβέρνηση να αντιληφθεί επιτέλους την σοβαρότητα και πολυπλοκότητα του αντικειμένου και να προωθήσει την Χαρτογράφηση των Ελληνικών Ακτών με Ολοκληρωμένη Θεώρηση και όχι με απλά γεωμετρικά κριτήρια λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι :
Η Παράκτια Ζώνη μορφοποιείται από την φύση, με λειτουργίες πολύ-παραγοντικές και όχι μονοσήμαντες.
Τον χαρακτήρα της Παράκτιας Ζώνης διαμορφώνουν πλήθος παραμέτρων (λιθολογική σύσταση, προσπίπτων κυματισμός, τροφοδοσία από την ενδοχώρα, παράκτιο οικοσύστημα)
Ο τρόπος αντιμετώπισης της Παράκτιας Ζώνης προϋποθέτει τη σφαιρική αξιολόγηση και την εν συνεχεία κατάταξή της (ζώνες υπό διάβρωση, σε καθεστώς πρόσχωσης, ικανές να δεχθούν τουριστικές εγκαταστάσεις ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις κλπ) και τα ανάλογα μέτρα προστασίας. Το CISD καλεί την Κυβέρνηση
να χειρισθεί με σοβαρότητα και αληθές αναπτυξιακό όραμα την διαχείριση των Παρακτίων Ζωνών και να αναπέμψει προς πλήρη ανασύνταξη το Άρθρο 11 του Σχεδίου Νόμου, καθώς αυτό οδηγεί σε μια αποσπασματική και επιπόλαια δεσμευτική αντιμετώπιση του Παράκτιου Πλούτου της Χώρας με στενή λογιστική νοοτροπία, την οποία καμιά «τρόικα» ΔΕΝ επέβαλε πραγματικά.
Θέσεις CISD για το Άρθρο 11 του πολυ-Νομοσχεδίου του ΥΠΟΙΚ
σελίδα 3/3