Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development
Κράτητος 96, Ν.Σμύρνη, 17124 +30 (6978) 006982 ● info@cisd.gr
Αθήνα, 09.06.14 Α.Π.: 0181.00.Ε
Ανοικτή Επιστολή προς την Ελληνική Κυβέρνηση και τους Έλληνες Ευρωβουλευτές Θέμα: Αδειοδότηση Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών στην Ε.Ε. Το Συμβούλιο Περιβάλλοντος της ΕΕ, μετά από συμφωνία που επιτεύχθηκε στη πρόσφατη σύνοδο των Μονίμων Αντιπροσώπων, αναμένεται να υιοθετήσει, στις 12 Ιουνίου, «Συμβιβαστική Πρόταση» της Ελληνικής Προεδρίας για την αδειοδότηση των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ). H πρόταση αυτή δίνει την διακριτική ευχέρεια στα Κράτη Μέλη της ΕΕ να απαγορεύσουν την καλλιέργεια ΓΤΟ στην δική τους επικράτεια, εφόσον επικαλούνται και τεκμηριώνουν επαρκώς, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συγκεκριμένους λόγους, τους οποίους εφόσον τους αποδεχθεί θα ζητά από τις εταιρείες παραγωγής Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών την εξαίρεση από τα επιχειρηματικά τους σχέδια. . Με τον τρόπο αυτό, παρέχεται στις πολυεθνικές εταιρείες το δικαίωμα να παρακάμπτουν την ΕΕ και να διαπραγματεύονται μονομερώς με τα Κράτη Μέλη την καλλιέργεια, άρα και την εισαγωγή, ΓΤΟ σε Ευρωπαϊκό έδαφος, διαμορφώνοντας νέα δεδομένα στην αγορά και στην κοινή αγροτική πολιτική. Η κατάσταση είναι περισσότερο από κρίσιμη! Η πρόταση αυτή, εφόσον υιοθετηθεί, στρεβλώνει τον ανταγωνισμό σε βάρος της βιώσιμης γεωργίας, και κυρίως θέτει σε επισφάλεια το περιβάλλον και την υγεία των Ευρωπαίων Πολιτών. Είναι προφανές ότι σε κάθε πιθανή άρνηση ενός Κράτους Μέλους έγκρισης ΓΤΟ για καλλιέργεια στο έδαφός του (με επίκληση οικονομικών ή κοινωνικών λόγων) , θα ακολουθήσει προσφυγή εναντίον του ενώπιον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου με βέβαιη τη νίκη των εταιριών βιοτεχνολογίας (βάσει της μέχρι τώρα ισχύουσας νομολογίας). Όπως ήταν αναμενόμενο, η Κοινωνία των Πολιτών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, αντέδρασε σύσσωμη στην πρωτοβουλία της Ελληνικής Προεδρίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανεπαρκείς εξηγήσεις που έδωσε ο Υπουργός ΠΕΚΑ στη Βουλή των Ελλήνων και στο κοινό μέσω συνεντεύξεων και Ανακοινώσεων. Με τελευταία ανακοίνωση του, το ΥΠΕΚΑ προσπαθεί ατελώς να αιτιολογήσει την ατυχή πρωτοβουλία που ανέλαβε η Ελληνική Προεδρία. Η αιτιολόγηση αυτή δεν προέρχεται από τον Υπουργό ΠΕΚΑ αλλά υπογράφεται από τον καθ’ ύλη υπεύθυνο για την προετοιμασία των εργασιών του Συμβουλίου Περιβάλλοντος Ακόλουθο Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ στο Συμβούλιο της ΕΕ κατά την παρούσα Ελληνική Προεδρία. Οι απαντήσεις είναι κατάφωρα παραπλανητικές, παρά την προσπάθεια να καλυφθούν με την επίκληση υπαρκτών διαδικασιών, ισορροπιών και άλλων αναφορών που ισχύουν στα κέντρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποπροσανατολίζοντας ιδιαίτερα τους νέους Ευρωβουλευτές, με την ελπίδα ότι θα πεισθούν από τις επικλήσεις αυτές, λόγω άγνοιας των τεκταινόμενων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το CISD, με επίγνωση της ευθύνης του απέναντι στον Έλληνα Πολίτη, επανέρχεται και παραθέτει αναλυτικά τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα, χωρίς επικλήσεις άλλων διαδικαστικών θεμάτων που ακόμα και αν καλώς διατυπώνονται απομειώνουν την δυνατότητα κριτικής εκτίμηση της αλήθειας και της ουσίας του προβλήματος, καλεί δε τους Έλληνες Ευρωβουλευτές να τα μελετήσουν με την δέουσα προσοχή. 1990
ΕΕ – Νομοθεσία για ΓΤΟ
Η ΕΕ θέσπισε νομοθεσία για τους ΓΤΟ, το 1990, με αποκλειστικό σκοπό να προστατεύσει την υγεία των Ευρωπαίων Πολιτών και το Περιβάλλον, δημιουργώντας συγχρόνως μία ενιαία αγορά για την βιoτεχνολογία. 2000
Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για την βιοασφάλεια
Το 2000 εγκρίθηκε το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για την βιοασφάλεια (ψηφίστηκε στο Μόντρεαλ την 12/01/2000) το οποίο έχει επικυρωθεί μέχρι σήμερα από 120 χώρες και από 19 χώρες της ΕΕ (εκτός από Πορτογαλία, Εσθονία, Κύπρο, Γαλλία, Ολλανδία και Μάλτα) ως το κύριο θεσμικό πλαίσιο που εξασφαλίζει επαρκή προστασία στη δημιουργία, διακίνηση, χειρισμό, χρήση, εξαγωγή, κλπ. έμβιων οργανισμών (ΓΤΟ). Το Πρωτόκολλο αυτό καθιερώνει, σε διεθνές επίπεδο, την Αρχή της Προφύλαξης, η οποία δίνει το δικαίωμα στις χώρες να απαγορεύσουν την χρήση ΓΤΟ, καθώς επίσης και την Αρχή της οικονομικήςπεριβαλλοντικής ευθύνης για τους παραγωγούς και όχι για τους χρήστες, θεσπίζοντας αυστηρότερες διατάξεις, ενώ στην εκτίμηση της επικινδυνότητας λαμβάνονται υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα. 2001
ΕΕ - Οδηγία 2001/18
Με την Οδηγία 2001/18 η Ευρωπαϊκή Ένωση αντικαθιστά την Οδηγία 90/220 και αποκτά νέο θεσμικό πλαίσιο για τους ΓΤΟ, με βάση το οποίο γίνονται οι εγκρίσεις των ΓΤΟ είτε αυτές αφορούν σε πειραματικές καλλιέργειες, είτε αφορούν στη διάθεση τους στην αγορά. Θεμελιώδης κανόνας της Οδηγίας είναι η αρχή της προφύλαξης, με την οποία, όταν υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα για τους κινδύνους βλάβης της υγείας ή του περιβάλλοντος, μπορεί η διοίκηση να αρνηθεί την έγκριση εισαγωγής ή/και καλλιέργειας ΓΤΟ, ακόμα κι αν τα επιστημονικά στοιχεία είναι ελλιπή, με βάση την αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου. Ταυτόχρονα, θεσπίζονται υποχρεωτικές απαιτήσεις για o την παρακολούθηση μετά την εμπορία (περιλαμβανομένων των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων που συνδέονται με την αλληλεπίδραση με άλλους οργανισμούς και με το περιβάλλον) , o την υποχρέωση ενημέρωσης του κοινού, o την δυνατότητα του Συμβουλίου Υπουργών να εγκρίνει ή να απορρίπτει με ειδική πλειοψηφία πρόταση της Επιτροπής για έγκριση ενός ΓΤΟ. Βάσει της Οδηγίας αυτής, η διαδικασία έγκρισης συγκεκριμένου ΓΤΟ να διατεθεί στην αγορά διασφαλίζει την πρωτοβουλία αποφάσεων στα Κράτη Μέλη και στην ΕΕ 1. Μια επιχείρηση που προτίθεται να διαθέσει στην αγορά ένα ΓΤΟ πρέπει κατ’ αρχάς να υποβάλει αίτηση με πλήρη αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου προς την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους στο οποίο θα διατεθεί για πρώτη φορά στην αγορά το προϊόν προς γνωμοδότηση. Εάν η εθνική αρχή γνωμοδοτήσει θετικά, το κράτος μέλος ενημερώνει τα υπόλοιπα κράτη μέλη μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εφόσον δεν υπάρχουν αντιρρήσεις από τα άλλα κράτη μέλη ή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αρμόδια αρχή η οποία πραγματοποίησε την αρχική αξιολόγηση δίνει την συγκατάθεσή της για τη διάθεση του προϊόντος στην αγορά. 1
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 2/8
2003
Ελληνική Επικύρωση του Πρωτοκόλλου της Καρθαγένης
Η Ελλάδα, μετά από πολλές παλινωδίες, επικυρώνει το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για την βιοασφάλεια, με ομόφωνη απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Ωστόσο, δεν το εφαρμόζει έκτοτε, καθώς δεν έγινε κανένα ουσιαστικό βήμα συγκρότησης μηχανισμών ιχνηλασιμότητας και σήμανσης, εκτός της προσωρινής απαγόρευσης χρήσης ΓΤΟ έως το τέλος 2007. Σήμερα, στην Ελληνική αγορά κυκλοφορούν ΓΤΟ, ιδιαίτερα μάλιστα ζωικής προέλευσης ενώ το 50% της εισαγόμενης σόγιας που χρησιμοποιείται στις ζωοτροφές είναι μεταλλαγμένη. 2010
ΕΕ – Πρόταση Κανονισμού
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε, το 2010, Πρόταση Κανονισμού με την οποία τροποποιεί την οδηγία 2001/18 ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα Κράτη Μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια ΓΤΟ στο έδαφός τους. Η πρόταση αυτή συντάχθηκε λίγο αφότου το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μακροχρόνιες καθυστερήσεις στην έγκριση ενός τύπου μεταλλαγμένου αραβόσιτου, το Pioneer 1507, ανθεκτικού στα έντομα, που παρασκευάζεται από τις εταιρείες DuPont και Dow Chemical, αλλά και μετά από συνεχείς ισχυρές πιέσεις που δεχόταν από τις προαναφερόμενες εταιρείες. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις της Επιτροπής αφήνουν ανέπαφη την ισχύουσα διαδικασία και μεθοδολογία της αξιολόγησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά αναγνωρίζουν τους λόγους που μπορεί να επικαλείται το Κράτος Μέλος για να περιορίσει ή να απαγορεύσει την καλλιέργεια ΓΤΟ. Τέτοιοι λόγοι είναι μόνο όσοι σχετίζονται με κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα. 2011
ΕΕ - Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (05.07.2011)
Σε διαφορετική κατεύθυνση κινείται το νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (05.07.2011), επί της προαναφερόμενης πρότασης, καθώς διαφοροποιείται σημαντικά, τόσο από την πρόταση της Επιτροπής, όσο και από την πρόσφατη «Συμβιβαστική πρόταση» της Ελληνικής Προεδρίας. Συγκεκριμένα, υπογραμμίζει την ανάγκη αλλαγής του τρόπου λήψης των αποφάσεων προτείνοντας αλλαγές: α. στη διαδικασία και στη μεθοδολογία της επιστημονικής αξιολόγησης (π.χ. δεν θα πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά στη λεγόμενη ουσιαστική ισοδυναμία ή στη νεοπαγή συγκριτική αξιολόγηση ασφάλειας)
β. στη δυνατότητα των Κρατών Μελών να επικαλούνται όχι μόνο οικονομικούς ή κοινωνικούς
λόγους αλλά και περιβαλλοντικούς λόγους, συμπληρωματικούς προς εκείνους οι οποίοι Το προϊόν μπορεί τότε να διατίθεται στην αγορά στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με οποιουσδήποτε όρους τεθούν για την εν λόγω συγκατάθεση. Εάν μία πλευρά προβάλει αντιρρήσεις και επιμείνει επ’ αυτών, πρέπει να ληφθεί απόφαση σε επίπεδο ΕΕ. Η Επιτροπή ζητά κατ’ αρχάς τη γνώμη των επιστημονικών επιτροπών στις οποίες συμμετέχουν ανεξάρτητοι επιστήμονες με υψηλή επαγγελματική κατάρτιση στους τομείς που σχετίζονται με την ιατρική, τη διατροφή, την τοξικολογία, τη βιολογία, τη χημεία ή άλλες ανάλογες επιστήμες. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων παρέχει τις σχετικές επιστημονικές ομάδες προς το σκοπό αυτό. Εάν η επιστημονική γνωμοδότηση είναι θετική, η Επιτροπή υποβάλλει στη συνέχεια προς γνωμοδότηση σχέδιο νομοθετικής απόφασης στη ρυθμιστική επιτροπή η οποία αποτελείται από εκπροσώπους των κρατών μελών. Εάν η ρυθμιστική επιτροπή γνωμοδοτήσει θετικά, η Επιτροπή εκδίδει την απόφαση. Σε αντίθετη περίπτωση, το σχέδιο της απόφασης υποβάλλεται στο Συμβούλιο Υπουργών για έγκριση ή απόρριψη με ειδική πλειοψηφία. Εάν το Συμβούλιο δεν αποφασίσει εντός 3 μηνών, η Επιτροπή εκδίδει την απόφαση.
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 3/8
εξετάστηκαν κατά τη διαδικασία της επιστημονικής αξιολόγησης (καταργώντας έτσι τη «μονοκρατορία» της EFSA, δηλαδή τον Ευρωπαϊκό ΕΦΕΤ).
2014
Ελληνική Προεδρία
Η Ελληνική Προεδρία, ένα κράτος μέλος της ΕΕ παραδοσιακά αντίθετο στα γενετικά τροποποιημένα, επέλεξε να προωθήσει στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος (03.03.2014) την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με την έγκριση των ΓΤΟ στην ΕΕ, πρόταση που εκκρεμεί από το 2010 καθώς το ζήτημα κατ’ επανάληψη έχει προκαλέσει σφοδρές αντιπαραθέσεις και έχει διχάσει την Ευρώπη σε αντίθεση με τις άλλες Προεδρίες, εκτός από την Δανική, που δεν δέχτηκαν να την φέρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είναι περισσότερο από προφανές ότι η Ελληνική Προεδρία φάνηκε ιδιαίτερα ευάλωτη στις πιέσεις και στις εντολές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission) είτε λόγω ισχυρών ανταλλαγμάτων που δόθηκαν από πλευράς Ε.Ε. είτε λόγω αμφιλεγόμενων απόψεων από πλευράς Συμβούλων του ΥΠΕΚΑ, των οποίων η τεκμηρίωση προσπαθεί να αναδείξει ότι η επιλογή αυτή έχει ιδιαίτερα «φιλοπεριβαλλοντικά» χαρακτηριστικά. Ωστόσο, η ενδοτικότητα αυτή της Ελληνικής Προεδρίας όχι μόνο εκπλήσσει αλλά και εξοργίζει, καθώς o τα θέματα που θα συζητήσει μια Προεδρία κατά την περίοδο του εξαμήνου της, το αποφασίζει η Προεδρία και ΜΟΝΟ, όταν καταρτίζει τις προτεραιότητές της o εάν συνειδητά είχε αποφασίσει να διαπραγματευθεί ουσιαστικά το κρίσιμο αυτό ζήτημα, θα περιμέναμε να θέσει στο τραπέζι την αναγκαία αυστηροποίηση της διαδικασίας έγκρισης ΓΤΟ προς την κατεύθυνση της απαγόρευσης καλλιέργειας τους στην Ευρώπη, θέση που υποστηρίζεται διαχρονικά από μεγάλη μερίδα Κρατών Μελών, αλλά και από την Ελλάδα, επικυρώνοντας επί της ουσίας το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης. Αντίθετα, η Ελληνική Προεδρία άνοιξε τους «ασκούς του Αιόλου» στην εξάπλωση της καλλιέργειας ΓΤΟ σε Ευρωπαϊκό έδαφος, αφήνοντας την διαδικασία αδειοδότησης και έγκρισης στα Κράτη Μέλη. Δεν γνωρίζουμε κάτω από ποιες διαβουλεύσεις, πιέσεις και εντολές συντάχθηκε η πρόταση αυτή της Ελληνικής Προεδρίας . ποιός έχει συντάξει την πρόταση από την Ελληνική Προεδρία - το ΥΠΕΚΑ, το ΥΠΑΑΤ, το ΥΠΑΝ, το Υπ. Υγείας ή υπάρχει κοινή συναίνεση ανάμεσα στους κυβερνητικούς κύκλους με πιθανό συντονιστή το Υπουργείο των Εξωτερικών και το Υπουργείο Οικονομικών, υποχωρώντας σε πιέσεις των δανειστών της χώρας; Γνωρίζουμε όμως ότι η Ελλάδα, ανάμεσα στις 28 χώρες, ως κράτος Μέλος (εθνική θέση) και όχι ως Προεδρία, συμφώνησε με την πρόταση της Προεδρίας για την καλλιέργεια τροποποιημένων σε Ευρωπαϊκό έδαφος, παρά το ότι σκοπεύει να μην την επιτρέψει στην χώρα μας. Είναι εξαιρετικά ατυχές το ότι η «Συμβιβαστική πρόταση» που κατέθεσε η Ελληνική Προεδρία είναι ακόμη χειρότερη από την Πρόταση της Επιτροπής, καθώς όχι μόνο δεν παρέχει περισσότερα δικαιώματα στα κράτη μέλη, αλλά εξαρτά τους περιορισμούς ή τις απαγορεύσεις από την καλή θέληση των εταιριών βιοτεχνολογίας (προβλέπει τη δυνατότητα σύναψης συμφωνίας μεταξύ του κράτους και της εταιρίας).
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 4/8
Ένα σύστημα σαν αυτό που προτείνεται διαστρέφει τις πιθανές λύσεις και κατά συνέπεια δεν θα επιλύσει κανένα από τα προβλήματα που έχουν ήδη τεθεί από το ισχύον πλαίσιο έγκρισης των ΓΤΟ. Για παράδειγμα, η πρόταση που κατέθεσε η Γαλλία, μία από τις χώρες που έχει ως πάγια θέση την πλήρη απαγόρευση καλλιέργειας ΓΤΟ στην Ευρώπη, υποστήριξε στην ίδια σύνοδο τις απόψεις που διατυπώθηκαν στο παραπάνω νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, προτείνοντας ένα διαφορετικό πλαίσιο αδειοδότησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικότερα, η Πρόταση της Γαλλίας κινείται σε δύο επίπεδα: α. θα συνεχίσει να υπάρχει περιβαλλοντική αξιολόγηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την προσθήκη προβλέψεων σχετικά με τη διαδικασία αξιολόγησης που θα είναι διαφορετικές από τις ισχύουσες β. το κράτος μέλος θα έχει τη δυνατότητα να δέχεται ή να απορρίπτει την αιτούμενη καλλιέργεια ΓΤΟ με βάση τα δικά του χαρακτηριστικά (περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά κλπ).
Τελικά, σύμφωνα με την «Συμβιβαστική πρόταση» της Ελληνικής Προεδρίας, οι λόγοι τους οποίους ένα Κράτος Μέλος θα μπορεί να επικαλεστεί για να απαγορεύσει την καλλιέργεια ΓΤΟ βασίζονται κυρίως σε υποκειμενικά κριτήρια, που αφορούν στην χωροταξία, τις χρήσεις γης, τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, αλλά και στις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία (λόγους δημόσιας υγείας) και σε περιβαλλοντικούς λόγους, οι οποίοι ωστόσο δεν θα μπορούν να σταθούν με αξιώσεις σε κανένα δικαστήριο. Και αυτό γιατί η Υπηρεσία EFSA (το ευρωπαϊκό ΕΦΕΤ) υποστηρίζει ότι οι ΓΤΟ δεν βλάπτουν την υγεία, ενώ παράλληλα κατηγορείται από περιβαλλοντικές και καταναλωτικές οργανώσεις και μεγάλη μερίδα της επιστημονικής κοινότητας στην Ευρώπη ότι γνωματεύει «κατόπιν πιέσεων», ενώ συχνά κράτα επιφυλάξεις για βλάβες που προκαλούν τα γενετικά τροποποιημένα στο περιβάλλον και τον ανθρώπινο οργανισμό. Στη βάση των παραπάνω, το CISD θεωρεί ότι η πολιτική της ΕΕ για τους ΓΤΟ, μία νομοθεσία σουρωτήρι, όπου στην καλύτερη περίπτωση προειδοποιεί χωρίς να προστατεύει, με τη μεσοβέζικη και αντιφατική στάση της, διευκολύνει τις επιδιώξεις των πολυεθνικών βάζοντας τις περιφέρειες και τους καταναλωτές «να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά» η κατάργηση του «μορατόριουμ» (απαγόρευση) στους ΓΤΟ και η υιοθέτηση των δύο οδηγιών (περί «συνύπαρξης» καλλιεργειών, «ιχνηλασιμότητας και σήμανσης»), ήταν συνολικά βήμα προς τα πίσω. Η ιχνηλασιμότητα και σήμανση χωρίς τη δημιουργία αντίστοιχων μηχανισμών ελέγχου είναι άνευ ουσίας Η «συνύπαρξη» μεταλλαγμένων και μη καλλιεργειών, στην πράξη είναι ανέφικτη και δεν αποτρέπει την επιμόλυνση, όπως έδειξε και η εμπειρία της Ισπανίας (πάνω από 12% της παραγωγής μη μεταλλαγμένου καλαμποκιού περιέχει ΓΤΟ) η ανοχή ΓΤΟ στα τρόφιμα σε επίπεδο 0,9% και οι προσανατολισμοί της ΕΕ για ανοχή ΓΤΟ 0,10,5% στους σπόρους, οδηγεί σε βάθος χρόνου, σε γενικευμένη επιμόλυνση όλου του γενετικού υλικού η εξαίρεση από την ιχνηλασιμότητα και σήμανση των προϊόντων ζωικής προέλευσης, αφήνει ελεύθερη τη δίοδο στην ύπαρξη ΓΤΟ σε γαλακτοκομικά και άλλα κτηνοτροφικά προϊόντα
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 5/8
η ασαφής νομοθεσία ως προς την περιβαλλοντική Ευθύνη των παραγωγών ΓΤΟ για πιθανές βλάβες από ΓΤΟ σε παραγωγούς και καταναλωτές, ευνοεί τις μεγάλες πολυεθνικές Επίσης, το CISD θεωρεί ότι 1. Μόνο η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Καρθαγένης για τη Βιοασφάλεια, στη βάση της Αρχής της Προφύλαξης, με τη λήψη πρόσθετων μέτρων, μπορεί να αποτρέψει τους κινδύνους από τα μεταλλαγμένα. 2. Η δράση κατά των ΓΤΟ, δεν πρέπει να είναι μονοσήμαντη. Πρέπει να συνδέεται με την εφαρμογή της αρχής «αυτοδυναμίας τροφίμων», τη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη, την ποιοτική γεωργία, τη διατήρηση του γενετικού υλικού από τους παραγωγούς, την προστασία της βιοποικιλότητας, την προώθηση της βιώσιμης από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη ανάπτυξης. 3. Κρίσιμος παράγοντας προώθησης των πιο πάνω, είναι η επιδίωξη κοινής δράσης όλων των δυνάμεων που τάσσονται κατά των ΓΤΟ (παραγωγικών, καταναλωτικών, περιβαλλοντικών οργανώσεων, Αυτοδιοίκησης, πολιτικών κομμάτων κλπ).
Και αυτόν τον αγώνα όφειλε στους Ευρωπαίους Πολίτες να τον δώσει η Ελληνική Προεδρία Γιατί οι ΓΤΟ είναι μια αμφιλεγόμενη καινοτομία, καθώς: αφενός, δημιουργούν προσδοκίες οικονομικής ανάπτυξης, αποτελεσματικής αντιμετώπισης της φτώχειας -ιδίως στον τρίτο κόσμο- και μείωσης της χημικής ρύπανσης. αφετέρου, εγείρουν σοβαρά ζητήματα σχετικά με τις επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον ή/και στην υγεία του ανθρώπου όσο και στην κοινωνία. 4. Τα παραπάνω προβλήματα εντείνονται από το δημοκρατικό έλλειμμα διακυβέρνησης, η κάλυψη του οποίου συνιστά τη βασική προϋπόθεση για την κοινωνικά, πολιτικά και επιστημονικά υπεύθυνη αντιμετώπιση των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ). 5. Η επιστημονική γνώση παράγεται στο πλαίσιο συγκεκριμένου κοινωνικοοικονομικού χώρου και πολιτιστικού τοπίου, χαρακτηρίζεται από σχετικότητα και εγγενώς ελλειμματικό χαρακτήρα, είναι προσωρινή και, πάντως, δεν οδηγεί σε μία, μόνη και αναμφισβήτητη, αλήθεια. 6. Η έννοια του περιβαλλοντικού κινδύνου και το πλέγμα των διατάξεων που αφορούν τον εντοπισμό και την αντιμετώπισή των περιβαλλοντικών κινδύνων βρίσκεται στον πυρήνα του περιβαλλοντικού δικαίου και υπό αυτή την έννοια υποστηρίζεται από την Αρχή της Προφύλαξης. Τα προαναφερθέντα θεμελιώνουν στο CISD το δικαίωμα 1. Να επιμείνει και να επαναλάβει την θέση του ότι «Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΗΤΑΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΑΚΑΙΡΗ, ΑΤΥΧΗΣ ΚΑΙ ΑΤΕΛΗΣ», θα προσθέσουμε μάλιστα και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ! 2. Να θέσει στην Ελληνική Προεδρία τα ακόλουθα κρίσιμα ερωτήματα για τα οποία απαιτεί την απάντησή της:
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 6/8
2.1. Έστω και εκ των υστέρων, έχει συνειδητοποιήσει πόση ζημιά προκαλεί η πρότασή της στην διατροφική ασφάλεια της Ευρώπης και στην αγροτική της πολιτική; 2.2. Έχει αντιληφθεί ότι η πρότασή της θίγει, εκτός των άλλων, και το κύρος της χώρας μας; 2.3. Έχει πρόθεση να εισάγει βελτιώσεις-τροποποιήσεις στην εν λόγω πρόταση με βάση την Αρχή της Προφύλαξης; 2.4. Θα λάβει υπόψη της τις σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις από την ανατροπή της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής αγροτικής οικονομίας που θα συρθεί σε, καθοδηγούμενες από αλλότρια συμφέροντα, επικίνδυνες ατραπούς; 2.5. Τι θα απαντήσει στους έλληνες αγρότες και καταναλωτές για τις επιπτώσεις της πρωτοβουλίας της στην ποιοτική βιώσιμη γεωργία (βιολογική, ονομασίας προέλευσης, ολοκληρωμένης διαχείρισης, κλπ), που υπονομεύεται από την παραγωγή μεταλλαγμένων; 2.6. Τι θα πράξει ώστε να μην περιέχονται ΓΤΟ στα τρόφιμα όταν σε έρευνα του ΕΦΕΤ, το 2002-3, βρέθηκε γύρω στο 12% των τροφίμων να περιέχουν ΓΤΟ; 2.7. Θα ενημερώνει στο εφεξής την κοινή γνώμη για τις συνέπειες που θα έχει η χρήση των ΓΤΟ στη βιολογική και συμβατική γεωργία; 3. Να ερωτήσει τους Έλληνες νέους Ευρωβουλευτές, στην περίπτωση που εγκριθεί η πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας στις 12 Ιουνίου και παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπως προγραμματίζεται μέχρι το τέλος του 2014, 3.1. ποια θέση θα επιλέξουν να υποστηρίξουν; 3.2. θα ακολουθήσουν κομματικές εντολές ή την γραμμή των μεγάλων Ευρωπαϊκών κομματικών συνασπισμών στους οποίους έχουν ενταχθεί ή θα ψηφίσουν κατά συνείδηση; Έλληνες Ευρωβουλευτές, Κυβερνητικοί αρμόδιοι στη διαχείριση του θέματος, Οι επόμενες ενέργειές σας θα έχουν θεμελιώσεις επιπτώσεις στη ζωή και στο μέλλον των Ελλήνων και Ευρωπαίων Πολιτών. Η ευθύνη, πλέον, είναι αποκλειστικά δική σας και θα κρίνεστε εφ’ όρου ζωής! για το CISD2 Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη
Η Πρόεδρος
Μαργαρίτα Καραβασίλη
2
CISD – Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη – www.cisd.gr
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 7/8
Πίνακας Κοινοποιήσεων 01. 01. 01. 01. 01. 01. 01.
Κυβέρνηση 01. 02. 03. 04. 05. 06.
02. 02. 02. 02. 02. 02.
Αρχηγοί Κομμάτων 01. 02. 03. 04. 05.
03. 03. 03. 03. 03. 03.
Πρωθυπουργό, κ. Αντώνη Σαμαρά Αντιπρόεδρο Κυβέρνησης, κ Ευάγγελο Βενιζέλο Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη Υπουργό ΠΕΚΑ, κ. Γιάννη Μανιάτη ΥΠΕΚΑ, Γενική Γραμματέα, κα Νάντια Γιαννακοπούλου
ΣΥΡΙΖΑ, Πρόεδρο κ. Αλέξη Τσίπρα ΠΑΣΟΚ, Πρόεδρο κ. Ευάγγελο Βενιζέλο ΑΝΕΛ, Πρόεδρο κ. Πάνο Καμμένο ΔΗΜΑΡ, Πρόεδρο κ. Φώτη Κουβέλη ΚΚΕ, Γενικό Γραμματέα κ. Δημήτρη Κουτσούμπα Πολιτικοί Φορείς
01. 02. 03. 04. 05.
ΔΡΑΣΗ Πρωτοβουλία 50+ Οικολόγοι Πράσινοι ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ Ευρώπη-Οικολογία
04.
ΜΚΟ
05.
MME
ΓΤΟ – Ανοικτή Επιστολή προς την Κυβέρνηση και τους Ευρωβουλευτές
σελίδα 8/8