Άνοιξη - τεύχος 2010-2011

Τεύχος 9 0

Εκφραστικό όργανο των μαθητών και μαθητριών του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς

Σχολική χρονιά: 2010 -2011 Υπεύθυνη ιδιοκτήτρια: Μαρία Τοπούζη Διευθύντρια Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς Γενική επιμέλεια καιΥπεύθυνη έκδοσης: Ελένη Σολωμού, Β.Δ.

Επιμέλεια ύλης: Γεώργιος Παναγής, Φιλόλογος Κάλια Μεσομέρη, Φιλόλογος Επιτροπή Εκδόσεων: Ελένη Σολωμού, Β.Δ. Γεώργιος Παναγής, Φιλόλογος Κάλια Μεσομέρη, Φιλόλογος Γιώργος Μιχαήλ, καθηγητής Τέχνης Μαρία Ξυδά, Φιλόλογος Αντωνία Χ΄΄ Κυριάκου, Φιλόλογος Σωτήριος Πασχάλης, Θεολόγος Δέσπω Κατσιδιάρη, καθηγήτρια Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Χριστούλλα Κωνσταντίνου, καθηγήτρια Γαλλικών Γιαννούλλα Χαραλάμπους, καθηγήτρια Γαλλικών Φωτογράφιση: Δέσπω Κατσιδιάρη, καθηγήτρια Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Το περιοδικό εκδόθηκε με δαπάνες του Συνδέσμου Γονέων του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς Εξώφυλλο: Ομαδικό έργο από τους μαθητές της Β΄ τάξης: Σκαρπάρης Παρασκευάς (Β1), Χατζηκωστής Κωνσταντίνος (Β1), Λοϊζου Νικόλας (Β5), Θεμιστοκλέους Αλέξανδρος (Β5). Οπισθόφυλλο: Χαραλάμπους Ελένη (Β3) Υπεύθυνος φιλοτέχνησης εξωφύλλου και οπισθοφύλλου του περιοδικού Γιώργος Μιχαήλ, καθηγητής Τέχνης

Σχεδιασμός, σελιδοποίηση & CTP: XPΩMAσυν Λτδ Εκτύπωση: R.P.M. Lithographica Ltd

ISSN: 1450-1504

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Χαιρετισμός Διευθύντριας ...........................................................................................2 Χαιρετισμός Προέδρου Συνδέσμου Γονέων...........................................................3 Σημαιοφόροι και παραστάτες .....................................................................................5 Διακρίσεις των μαθητών του σχολείου μας............................................................6 Θεατρικά δρώμενα..........................................................................................................7 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Comenius............................................................................11 Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο»......................................13 Μαθητικές Στιγμές...........................................................................................................16 Συμμετοχή σε διαγωνισμούς .......................................................................................18

Μικροί λογοτέχνες...........................................................................................................38 Αρχαία..................................................................................................................................40 Ιστορία.................................................................................................................................44 Νέα .......................................................................................................................................48 Θρησκεία: παρηγοριά και ελπίδα...............................................................................62 Μαθηματικά.......................................................................................................................66 Υπολογιστές ......................................................................................................................70 Τεχνολογία..........................................................................................................................71 Φυσικά .................................................................................................................................72 Εικαστικές δημιουργίες..................................................................................................81 Οικιακή Οικονομία...........................................................................................................86 In English, please!.............................................................................................................91 Parlez- vous francais?......................................................................................................94 Αθλητισμός ........................................................................................................................102 Σχολικό ημερολόγιο........................................................................................................108 Συν-εργάτες .......................................................................................................................112 Οι τελειόφοιτοί μας ........................................................................................................115

1

Χαιρετισμός από τη Διευθύντρια του Σχολείου

Μ

ε ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση χαιρετίζω την ένατη έκδοση του περιοδικού «Άνοιξη» που αποτελεί το εκφραστικό όργανο των μαθητών και μαθητριών του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς. Η έκδοση του περιοδικού μας ήταν φιλόδοξος στόχος που θέσαμε από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Το περιοδικό μας περιλαμβάνει δείγματα της εργασίας που επιτελείται στο σχολείο από διδάσκοντες και διδασκομένους και καλύπτει όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της σχολικής ζωής. Μετροφυλλώντας τις σελίδες του θα πάρετε πληροφορίες για μελέτες και έρευνες που έγιναν στο σχολείο για θέματα που ενδιαφέρουν τα παιδιά, θα ενημερωθείτε για προγράμματα, εθνικά, διεθνή και ευρωπαϊκά που λειτούργησαν στο σχολείο, θα πάρετε μια γεύση από τους διαγωνισμούς στους οποίους έλαβαν μέρος τα παιδιά μας και τις διακρίσεις τους καθώς και για όλες τις εορταστικές-καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και τη θεατρική παράσταση του σχολείου μας, που έχει γίνει πια θεσμός. Ακόμη, μέσα από τη θεματογραφία των εργασιών, θα σας δοθεί η δυνατότητα να γνωρίσετε και να αξιολογήσετε τη δουλεία που γίνεται στο σχολείο, όχι μόνο στο γνωσιολογικό τομέα αλλά και στον παιδαγωγικό, μέσω των ποικίλων δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων στα κοινωνικά δρώμενα, όπως εθελοντική προσφορά, φιλανθρωπικά παζαράκια, διαλέξεις για γονείς, περιβαλλοντικές αποδράσεις και παιδαγωγικές συζητήσεις μεταξύ γονιών-καθηγητών, μαθητών. Με όλες αυτές τις δραστηριότητες και παρεμβάσεις του, το σχολείο, φιλοδοξεί να γίνει ο πνευματικός φάρος που θα «φωτίζει» τα παιδιά, θα τα εμπνέει και θα τα καθοδηγεί ώστε να γίνουν οι μελλοντικοί ενεργοί πολίτες που θα ζήσουν στην πολυπολιτισμική κοινωνία του 21ου αιώνα αλλά και άξιοι να στηρίξουν τη χειμαζόμενη πατρίδα μας 2

που τόσο τούς έχει ανάγκη. «…κι η Άνοιξη ακριβή» γράφει ο Νομπελίστας μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης με ό,τι αυτό σημαίνει για τον καθένα. Η δική μας « Άνοιξη», ακριβή για μας, βρίσκεται στα χέρια σας, έτοιμη να σας ταξιδέψει και να σας ξεναγήσει, νοερά, στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς για να δείτε ότι εδώ γίνεται πράξη η συν-εργασία όλων των εμπλεκομένων στο χώρο της Παιδείας. Συγχαίρω θερμότατα και ευχαριστώ εγκάρδια όλους τους συντελεστές της έκδοσης αυτής· τους μαθητές και τις μαθήτριες για τις εργασίες τους, τους καθηγητές και καθηγήτριες για την καθοδήγησή τους, την Επιτροπή Εκδόσεων και Δημοσιεύσεων για το πνεύμα συνεργασίας και την ομαδική δουλειά που έχει επιτελέσει καθώς και τους συναδέλφους, που επωμίστηκαν το βάρος της διόρθωσης, σελίδωσης και την ευθύνη εκτύπωσης του Περιοδικού. Θερμές ευχαριστίες εκφράζω στον πρόεδρο και τα μέλη του Συνδέσμου Γονέων που ανέλαβε όλα τα έξοδα της εκτύπωσης του Περιοδικού μας και είναι πάντοτε αρωγός στο έργο του σχολείου. Η «Άνοιξη», στο μέλλον θα μας συντροφεύει σ’ όλες τις νοσταλγικές μας αναδρομές

Xαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Γονέων

Κ

άθε σχολική χρονιά, πέρα από την απόκτηση γνώσεων, κατάρτιση και την προετοιμασία για τις εξετάσεις, είναι γεμάτη και από δραστηριότητες, εκδηλώσεις, δράσεις και εμπειρίες. Όλα αυτά, παρ’ όλο που είναι δύσκολο και επίμοχθο να καταγραφούν και να αποδοθούν σ’ ένα φύλλο χαρτιού, είναι απαραίτητο να γίνουν, γιατί έτσι θα παραμείνουν στη μνήμη εσαεί και των μαθητών, αλλά και των γονιών και των καθηγητών. Θα παραμείνουν για πάντα καταγραμμένα στη μνήμη, οι ποικίλες δραστηριότητες, όλα τα ευχάριστα και δυσάρεστα που έγραψαν την ιστορία του σχολείου κατά την σχολική χρονιά που πέρασε. Κάθε τι που είναι καταγραμμένο στο περιοδικό, είναι ο μόχθος και η προσπάθεια του κάθε μαθητή, είναι η δράση των διαφόρων τομέων που πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο και είναι το αποτέλεσμα εργασιών, είτε ομαδικών είτε ατομικών που οργανώθηκαν και διεξήχθηκαν. Μέσα από τις εργασίες, από το φωτογραφικό υλικό, με

τις δραστηριότητες, εκτός από το επίπεδο γνώσης που έχει αποκτηθεί, διαφαίνονται και τα ταλέντα και οι επιτυχίες των μαθητών του σχολείου. Τέλος απευθύνομαι στους τελειόφοιτους για να τους δώσω τις δικές μου συμβουλές. Τώρα που θα πετάξετε με τα φτερά σας σε άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης, να ξέρετε ότι σίγουρα, θα αντιμετωπίσετε δυσκολίες, εμπόδια, πιο δύσκολα μαθήματα. Όμως όλα αυτά δεν είναι ανυπέρβλητα, φτάνει να έχετε πίστη στον εαυτό σας, στους καθηγητές σας και προπάντων πίστη στο Θεό και όλα θα ξεπερνιούνται κάθε φορά. Καλό περιδιάβασμα στις σελίδες του περιοδικού μας. Ο πρόεδρος του συνδέσμου Ανδρέας Καουρής

3

Συνέντευξη από τον κ. Χατζηλαμπρή με την ευκαιρία της αφυπηρέτησής του Ποια ήταν η πιο ευχάριστη στιγμή στα χρόνια διδασκαλίας σας και ποια η πιο δυσάρεστη; Για μένα υπάρχουνε καθημερινά ευχάριστες στιγμές. Νιώθω ωραία όταν είμαι με τους μαθητές και ακόμη νιώθω αισιοδοξία όταν καταφέρνω να μεταδώσω στους μαθητές κάτι καινούριο και να προσθέτω σε αυτά που ήδη γνωρίζουν. Μερικές φορές όμως υπάρχουν και δυσάρεστες στιγμές, όπως η άσχημη συμπεριφορά κάποιων μαθητών.

Κύριε Χατζηλαμπρή, από πού κατάγεστε; Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για τα παιδικά σας χρόνια; Κατάγομαι από την Αγία Μαρινούδα της Πάφου. Μεγάλωσα σε μια αγροτική οικογένεια, αφού οι γονείς μου ήταν γεωργοκτηνοτρόφοι. Οι ίδιοι οι γονείς μου δεν ήξεραν γράμματα. Έχω φοιτήσει στο Δημοτικό Σχολείο της Γεροσκήπου. Σε ποιο Γυμνάσιο έχετε φοιτήσει και πώς περάσατε τα μαθητικά σας χρόνια; Έχω φοιτήσει στο Γυμνάσιο Λιασίδειο. Τα μαθητικά μου χρόνια ήταν δύσκολα, γιατί περπατούσαμε 2-3 χιλιόμετρα για να πάμε στο σχολείο μας. Όμως δεν ήταν η μόνη δυσκολία, οι γονείς μας ζητούσαν τη βοήθειά μας στις δουλειές τους στα χωράφια και στο σπίτι. Θέλατε από μικρός να ακολουθήσετε το επάγγελμα του καθηγητή της αγγλικής φιλολογίας; Όχι, δεν ήθελα από μικρός να ακολουθήσω αυτό το επάγγελμα. Εκείνη την εποχή μας ενδιέφερε περισσότερο πώς θα επιβιώσουμε, επειδή οι συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες. Δεν κάναμε όνειρα για το μέλλον. Ποιοι παράγοντες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τις σπουδές σας; Βασικά δεν υπήρξαν κάποιοι συγκεκριμένοι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στις σπουδές μου, αλλά τον τελευταίο καιρό προσανατολίστηκα στις σπουδές αυτές. Πού σπουδάσατε και πόσα χρόνια περιμένατε να διορισθείτε; Ήθελα πάρα πολύ να σπουδάσω στην Αγγλία, αλλά λόγω του οικονομικού προβλήματος της οικογένειας σπούδασα στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μάλιστα από την πρώτη στιγμή ασχολήθηκα με την εκπαίδευση, γιατί μέχρι να διοριστώ είχα το δικό μου φροντιστήριο. Περίμενα 12 ολόκληρα χρόνια για να διοριστώ.

4

Έχετε καταφέρει να κάνετε σε κάποιο σχολείο κάτι ξεχωριστό, πρωτότυπο και δημιουργικό; Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σχολείο γιατί σε όλα τα σχολεία που έχω διδάξει προσπάθησα να δημιουργήσω και να αφήσω στους μαθητές κάτι που θα το θυμούνται. Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω θα θέλατε να αλλάξετε κάτι από τη ζωή σας; Αν ναι, τι θα αλλάζατε και γιατί; Αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω δε θα ήθελα να αλλάξω τίποτα, θα προτιμούσα να συνέχιζα αυτό που κάνω και τώρα, γιατί αυτό πραγματικά μ'αρέσει και το απολαμβάνω. Πώς νιώθετε που έφτασε η στιγμή να αφυπηρετήσετε; Είναι δύσκολο το αντίο. Μου είναι δύσκολο να αποχαιρετήσω τους μαθητές και τους συνάδελφους καθηγητές. Δεν έχω συνειδητοποιήσει ακόμη ότι την επόμενη σχολική χρονιά δε θα είμαι πια εδώ… Τι θα θυμάστε φεύγοντας από το σχολείο; Φεύγοντας από το σχολείο θα μου έρχονται όλα όσα έζησα στο μυαλό σαν ταινία. Αυτές όλες οι στιγμές θα μείνουν χαραγμένες στο μυαλό μου για πάντα. Τι σκοπεύετε να κάνετε μετά την αφυπηρέτησή σας; Μετά την αφυπηρέτησή μου θα απολαύσω αυτά που δεν μπορούσα να κάνω προηγουμένως λόγου έλλειψης χρόνου, όπως η θάλασσα, η ξεκούραση και φυσικά τα παιχνίδια με τον εγγονό μου! Τι θα θέλατε να ευχηθείτε στους μαθητές και στους καθηγητές φεύγοντας από αυτό το σχολείο; Στους μαθητές θα ήθελα να ευχηθώ μια καλή σταδιοδρομία και να συνεχίσουν να αγωνίζονται, γιατί τα καλά τα αποκτούμε με μεγάλη δυσκολία. Στους καθηγητές θα ήθελα να πω να έχουν υπομονή με τους μαθητές και να τους αγαπούν. Κυριακή Ιωάννου Γ6 Κούλλα Κυριάκου Γ6 Παναγιώτης Αυλωνίτης Γ6

Σημαιοφόροι και παραστάτες Ο Καθηγητικός Σύλλογος του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς σύμφωνα με την 5η πράξη του, ημερομηνίας 30-9-2010, αποφάσισε και ανακήρυξε τους πιο κάτω μαθητές/τριες σημαιοφόρους και παραστάτες για τη σχολική χρονιά 2010-2011. Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Γ6 Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2 Ευδοκία Ασπρομάλλη Γ3 Κωνσταντίνος Μελετιές Γ6 Μαρία Παύλου Γ3 Παναγιώτα Ευαγγέλου Γ4

Μαρία Παναγή Γ4 Μιχαηλίνα Ράσπα Γ3 Φρίξος Φρίξου Γ2 Μύρια Στυλιανού Γ5 Χριστίνα Μηλιώτου Γ1

5

Διακρίσεις - Βραβεύσεις 5. 2ος Διαγωνισμός Πληροφορικής για μαθητές Γυμνασίου επαρχίας Λευκωσίας Αργυρό Μετάλλιο: Πάτσαλος Κωνσταντίνος Χάλκινο μετάλλιο: Θωμά Βασίλης 6. Εθνικό Πρόγραμμα Παραγωγικότητας 2007-2013 Α΄ Παγκύπριο Βραβείο στο Διαγωνισμό Παραγωγικότητας στην Εκπαίδευση με θέμα: «Βελτίωση του υφιστάμενου τρόπου λειτουργίας της βιβλιοθήκης». Συμμετείχαν οι μαθητές: Κολάς Δημήτρης, Ιακώβου Ιάκωβος, Μάρκου Γιώργος, Λατζιά Άννα, Στυλιανίδης Γιώργος, Κλεάνθους Μιχάλης, Σταύρου Σταύρος, Σταύρου Χριστιάνα, Πάτσαλος Κωνσταντίνος, Ράσπα Μιχαηλίνα.

1. Διεθνής Διαγωνισμός KANGOUROU 2010-2011 στα Μαθηματικά, ο οποίος διοργανώνεται στην Κύπρο από το ίδρυμα «Θαλής». Χάλκινο μετάλλιο: Αλεξάνδρου Κωνσταντίνος Χάλκινο μετάλλιο: Θωμά Βασίλης 2. 12η Κυπριακή Μαθηματική Ολυμπιάδα 2011 Αργυρό Μετάλλιο: Θωμά Βασίλης

7. Περιφερειακοί Αγώνες Στίβου 1η θέση: Παύλου Έλενα (ακοντισμός) 1η θέση: Μηνά Αδάμος (άλμα εις ύψος) 1η θέση: Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη (σφαιροβολία) 8. Παγκύπριοι Αγώνες Στίβου 1η θέση: Χρυσοστόμου Ειρήνη (κολύμβηση – πρόσθιο) 2η θέση: Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη (σφαιροβολία) 2η θέση: Κωνσταντινίδου Άντρια (σφαιροβολία)

3. Β΄ Παγκύπριο Βραβείο Γυμνασίων στα πλαίσια του ΔΙ.Σ.ΕΥΡΩ με ομαδικό έργο στην Τέχνη (θέμα 132) Σκαρπάρης Παρασκευάς Χατζηκωστή Κωνσταντίνος Θεμιστοκλέους Αλέξανδρος Λοϊζου Νικόλας 4. Βράβευση του σχολείου μας για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα Comenius-e Twinning, σε εκδήλωση που έγινε στη Δημοσιογραφική Εστία.

6

Θεατρικά δρώμενα

Εμπειρίες Θεάτρου Ήταν ομολογουμένως μία επίπονη διαδικασία. Ο δρόμος μακρύς και οι ώρες που αφιερώσαμε στις πρόβες της θεατρικής παράστασης «Μια Ιταλίδα απ’ την Κυψέλη» πάρα πολλές. Χαλάλι τον κόπο, χαλάλι το χρόνο, χαλάλι το άγχος. Είναι πραγματικά εκπληκτικό πώς μαθητές 13-15 χρονών μπαίνουν σιγά - σιγά «στο πετσί του ρόλου» που υποδύονται. Το πιο εκπληκτικό όλων είναι πως κάθε φορά ανακαλύπτεις ακατέργαστα διαμαντάκια που με το ζήλο, την προθυμία, την όρεξη, το κέφι και το μεράκι τους σε κάνουν να δηλώνεις ότι η όλη διαδικασία αξίζει τον κόπο και ότι θα το αναλάμβανες ευχαρίστως και την επόμενη σχολική χρονιά. Ως εκ τούτου, κάθε φορά δε μοιάζει με την προηγούμενη· απλούστατα γιατί από αυτή τη θεατρική παιδευτική διαδικασία κέρδισαν, όχι μόνο οι μαθητές που ενεπλάκησαν, αλλά και εμείς οι ίδιοι. Ως αποζημίωση πήραμε από τους μικρούς μας συνεργάτες τόση δύναμη, τόσο κουράγιο, τόση αντοχή, ώστε να αισθανόμαστε ευλογημένοι και περήφανοι που ακολουθήσαμε τούτο το δύσκολο μονοπάτι της εκπαίδευσης.

Μικαέλλα, Ευδοκία, Ευάγγελε, Τρύφωνα, Θεόφιλε, Μάριε, Ελένη, Έλενα, Χρυσόστομε, Μαρία, Στέλλα, σας ευχαριστούμε από καρδιάς για τη συνεργασία και το συναπάντημα στο θεατρικό εργαστήρι του σχολείου μας. Θα σας θυμόμαστε πάντα με αγάπη! Οι «σκηνοθέτες» Κώστας Γεωργίου, Μαριλένα Πόρακου Το θέατρο ήταν για εμένα μια ξεχωριστή εμπειρία, επειδή από το πρώτο έτος φοίτησής μου στο Γυμνάσιο κατάφερα να συνεργαστώ τόσο με τους συμμαθητές μου όσο και με δυο υπέροχους καθηγητές, τον κ. Κώστα Γεωργίου και την κ. Μαριλένα Πόρακου. Ήταν για μένα μια αξέχαστη εμπειρία γεμάτη από γέλιο και χαρά. Ελπίζω και του χρόνου να συμμετάσχω στο θεατρικό εργαστήρι του σχολείου μας. Ελένη Αντρέου Α5- Αργυρώ Στο θέατρο φέτος έζησα μια τρομερή εμπειρία που θα μου μείνει αξέχαστη. Γνώρισα νέα παιδιά και καθηγητές, με τους οποίους πέρασα μαζί τους υπεροχές στιγμές, με 7

άφθονο γέλιο και κάνοντας μαζί τους πρόβες πέρασα εξαιρετικά. Τέλος, νομίζω ότι το αποτέλεσμα μας δικαίωσε, αφού καταφέραμε με την βοήθεια τον καθηγητών το καλύτερο αποτέλεσμα, το οποίο μπορούσαμε να προσφέρουμε. Ευάγγελος Αριστοτέλους Γ6 Αστειευτήκαμε, γελάσαμε, κουραστήκαμε, φάγαμε, υποδυθήκαμε, μα πάνω από όλα ανεβάσαμε μια καταπληκτική παράσταση. Ταυτόχρονα αποκομίσαμε και πολλά οφέλη όλο αυτό τον καιρό. Δημιουργήσαμε καινούργιες φιλίες, καλλιεργήσαμε αρετές, όπως η υπομονή, η ανεκτικότητα, η πειθαρχία, η ομαδικότητα, η υποχωρητικότητα και αναπτύξαμε τη φαντασία μας. Ωστόσο, δε θα αποκομίζαμε τόσα οφέλη, αν οι καθηγητές μας δε μας στήριζαν. Ο ζήλος τους να μας καθοδηγήσουν, θυσιάζοντας πολύ από τον ελεύθερο χρόνο τους, μας ωθούσε να δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό για ένα ωραίο αποτέλεσμα. Περάσαμε μοναδικές, ευχάριστες, αξέχαστες στιγμές! Ευδοκία Ασπρομάλλη Γ3 Για μένα θέατρο είναι η πρόκληση ενός ηθοποιού να ταυτιστεί πλήρως με διαφορετικές προσωπικότητες ανακαλύπτοντας συνάμα στοιχεία της δικής του. Το θέατρο 8

είναι ταξίδι που κατά τη διάρκειά του σε κάνει να κοινωνικοποιείσαι και να συναναστρέφεσαι με καινούργιους, άλλους ανθρώπους. Ήταν πολύ ωραίο για μένα να βρίσκομαι σε μια ομάδα προσπαθώντας να αποδείξω με το δικό μου τρόπο τη διαφορετικότητά μου. Όλη αυτή η εμπειρία και η συνεργασία μεταξύ των καθηγητών μου, αλλά και των συμπρωταγωνιστών μου με ώθησαν σε ένα αποτέλεσμα που με έκανε να νιώθω συναισθήματα αξέχαστα, μοναδικά απερίγραπτα. Θα είναι μια ανάμνηση που θα μείνει αξέχαστη, όχι μόνο σε εμένα, αλλά και σε όποιον αποφασίσει να ασχοληθεί με κάτι τόσο ξεχωριστό όπως είναι το θέατρο. Μάριος Γεωργίου Γ2 Η συμμετοχή μου στο θέατρο ήταν και θα είναι μια αξέχαστη εμπειρία… Οι τελευταίοι 5 μήνες, ήταν μήνες σκληρής δουλειάς, αλλά ταυτόχρονα μιας όμορφης συνεργασίας τόσο με τους συμμαθητές μου, όσο και με τους καθηγητές! Σίγουρα, δεν ξεχνιούνται οι ατέλειωτες ώρες πρόβας –συνοδευόμενες ΠΑΝΤΑ από φαγητό και πολύ

γέλιο!!! Φυσικά, το άγχος και ταυτόχρονα η αγωνία που είχαμε τη μέρα της παράστασης ήταν αναμενόμενα … θέλαμε όλα να είναι στην εντέλεια και τίποτα να μη γίνει λάθος . Άλλωστε τόσος κόπος δεν άξιζε να χαθεί και πιστεύω ότι το αποτέλεσμα ήταν αυτό που περιμέναμε!!! Αν μου δινόταν ξανά η ευκαιρία να συμμετάσχω σε άλλη θεατρική παράσταση, θα το έκανα χωρίς δεύτερη σκέψη!!! Μικαέλλα Ράσπα Γ3 Λέγομαι Στέλλα και έχω υποδυθεί το θεατρικό ρόλο της Ρενέ στη θεατρική παράσταση που ανέβασε το σχολείο μας «Μια Ιταλίδα απ’ την Κυψέλη». Ομολογώ ότι ήταν για μένα μια πολύ όμορφη και συναρπαστική εμπειρία, η οποία θα μου μείνει αξέχαστη !! Γνώρισα, μέσα από αυτό το «ταξίδι», καλύτερα τόσο τους συμμαθητές μου όσο και τους καθηγητές μου, έμαθα να συμβιβάζομαι περισσότερο αλλά κυρίως έμαθα να σέβομαι και να εκτιμώ τις δυνατότητες, τις οποίες είχα, αλλά ντρεπόμουν

να τις εξωτερικεύσω. Για όλους αυτούς τους λόγους, συνιστώ να τολμήσετε να λάβετε μέρος στην επόμενη θεατρική παράσταση του σχολείου μας. Αξίζει τον κόπο! Στέλλα Πεμπέτσιου

Γ5

Η συμμετοχή μου στο θέατρο ήταν για μένα πρωτόγνωρη εμπειρία. Έναν ολόκληρο χρόνο πέρασα αξέχαστες στιγμές μαζί με τους συμμαθητές μου. Γελάσαμε, αλλά κυρίως μάθαμε να συνεργαζόμαστε και να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας. Οι καθηγητές μας ήταν εξαιρετικοί και με την καθοδήγησή τους υποδυθήκαμε πολύ καλά τους ρόλους, γι αυτό και το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλό. Με μεγάλη ευχαρίστηση θα συμμετείχα και τη νέα σχολική χρονιά στα θεατρικά δρώμενα του σχολείου. Τρύφωνας Γεωργίου Α2

9

10

Αθλητισμός...εν σώματι υγιεί Αθλητικές δραστηριότητες σχολικής χρονιάς 2010-2011 Κατά τη φετινή χρονιά το σχολείο μας συμμετείχε σ’ όλες τις σχολικές αθλητικές διοργανώσεις, με ξεχωριστή επιτυχία σε αρκετές από αυτές. Συγκεκριμένα είχαμε Παγκύπριες νίκες σε κολύμβηση και στίβο όπως και Περιφερειακές νίκες σε αγωνίσματα στίβου, καλαθόσφαιρας αρρένων και χειρόσφαιρας αρρένων. Η καθιερωμένη Αθλητική Ημερίδα στίβου τα «ΑΥΞΕΝΤEΙΑ» προς τιμή του ήρωα έγινε και φέτος με μεγάλη επιτυχία, με μεγάλο αριθμό συμμετοχής μέσα στα πλαίσια της ευγενούς άμιλλας του «FAIR PLAY». Συγκεκριμένα, έγιναν 15 αγωνίσματα στίβου με έντονο συναγωνισμό και οι πρώτοι νικητές εκπροσώπησαν το σχολείο στους περιφερειακούς αγώνες στίβου. Ευελπιστούμε κάθε χρόνο να βελτιωνόμαστε τόσο σε οργάνωση όσο και σε συμμετοχή. Επίσης οργανώθηκαν εσωτερικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου σάλας 3Χ3 καλαθόσφαιρας, 4Χ4 πετόσφαι-

ρας, επιτραπέζια αντισφαίρισης και αντιπτέρισης. Η συμμετοχή των μαθητών ήταν αθρόα με αποκορύφωμα το ποδόσφαιρο σάλας που διεξαγόταν με γεμάτες κερκίδες, αλλά πάντα μέσα στα πλαίσια του αλληλοσεβασμού και της αλληλοεκτίμησης μακριά από τα κακά που βλέπουμε κάθε μέρα στις οθόνες της τηλεόρασής μας. Του χρόνου ευελπιστούμε ακόμα σε καλύτερη οργάνωση των πρωταθλημάτων μας, ούτως ώστε, εάν είναι δυνατόν, όλα τα παιδιά να λάβουν μέρος σε κάποιες δραστηριότητες με φάρο μας το ρητό που αφιερώσαμε στο σχολείο μας

«ΠΡΩΤΑ ΑΘΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ» Ομάδα καθηγητών Φυσικής Aγωγής Γεωργίου Kωνσταντίνος Παπανικολάου - Mερσίνη Aγαπίου Aγάπιος

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΙΒΟΥ «ΤΑ ΑΥΞΕΝΤΕΙΑ» 3.3.2011 ΥΨΟΣ ΑΡΡΕΝΩΝ 80μ. ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος 2ος 3ος 3ος

Μηνά Αδάμος Κωνσταντινίδης Ραφαήλ Χριστοδούλου Μάριος Παναγή Μάριος

150μ. ΑΡΡΕΝΩΝ

1ος Αθανασίου Δημήτρης 2ος Θεοχάρους Στέλιος 3ος Εξαδάκτυλος Ιάκωβος

300μ. ΑΡΡΕΝΩΝ

1ος Κάργας Παναγιώτης 2ος Χαραλάμπους Θανάσης 3ος Νταρίνωφ Μάρτιν

ΔΙΣΚΟΒΟΛΙΑ ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Κάρκα Απόστολος 2ος Τσαπίνη Γιαννάκης 3ος Αδάμου Σοφοκλής

ΜΗΚΟΣ ΑΡΡΕΝΩΝ

1ος Φιλίππου Αλέξανδρος 2ος Ρωσσίδης Κλείτος 3ος Κάργα Απόστολος

ΜΗΚΟΣ ΘΗΛΕΩΝ

1η Χατζηκυπριανού Ελένη 2η Κλεάνθους Γεωργία

102

Γ2 Γ3 Β5 Β5

Γ3 Α3 Β5 Γ6 Γ2 Γ1 Γ6 Β4 Γ3 Γ6 Γ6 Γ6 Α4 Α4

80μ ΘΗΛΕΩΝ

1η Μελινιώτου Παναγιώτα 2η Ιωσήφ Παυλίνα 3η Σερδάρη Νικολέττα

300μ ΘΗΛΕΩΝ

1η Τοβλετιάν Ελένη 2η Κλεάνθους Γεωργία

80μ. ΑΡΡΕΝΩΝ

1ος Κάργας Παναγιώτης 2ος Αθανασίου Δημήτρης 3ος Χαραλάμπους Θανάσης

ΣΦΑΙΡΟΒΟΛΙΑ ΑΡΡΕΝΩΝ 1ος Τσαπίνης Γιαννάκης 2ος Κάρκας Απόστολος 3ος Κώστα Παναγιώτης

ΑΚΟΝΤΙΟ

1ος Χρίστου Κωνσταντίνος 2ος Νταρίνωφ Μάρτιν 3ος Ράντεβιτς Αλέξανδρος

1000μ. ΑΡΡΕΝΩΝ

1ος Λάμπρου Χρίστος 2ος Πάτσαλος Κωνσταντίνος 3ος Νικηφόρου Ανδρέας

Β2 Β1 Β1 Α3 Α4 Γ6 Γ3 Γ2 Β4 Γ6 Γ3 Γ4 Γ1 Γ4 Β5 Γ2 Γ5

600μ. ΑΡΡΕΝΩΝ

1ος Πάτσαλος Κωνσταντίνος 2ος Κάργας Παναγιώτης 3ος Οικονόμου Ανδρέας

150μ. ΘΗΛΕΩΝ

1η Κωνσταντίνου Δέσποινα 2η Χαραλάμπους Κούλλα

Γ2 Γ6 Α1

ΣΦΑΙΡΑ ΘΗΛΕΩΝ

1η Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη Γ6 2η Ξάνθου Κατερίνα Γ2 3η Κυπριανού Βικτώρια Γ4

Β4 Γ4

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ 2010-2011 23/11/2011 ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΟΣ ΑΝΩΜΑΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΑΓΟΡΙΑ 1ος Πάτσαλος Κωνσταντίνος 2ος Κάργας Παναγιώτης 3ος Ασσιώτης Βαλεντίνος 4ος Χαραλάμπους Θανάσης 5ος Κάργα Απόστολος 6ος Λάμπρου Χρίστος 7ος Τσιάτταλος Αντώνης 8ος Χριστοδούλου Ραφαήλ ΚΟΡΙΤΣΙΑ 1η Κίκα Ειρήνη 2η Καστανιά Χριστίνα 3η Κωνσταντίνου Δέσποινα 4η Ιωσήφ Παυλίνα 5η Καστανιά Γεωργία 6η Κλεάνθους Γεωργία 7η Ράσπα Μηχαηλίνα 8η Μελινιώτου Παναγιώτα 9η Ιωάννου Κυριακή

Γ2 Γ6 Γ1 Γ2 Γ6 Β5 Γ3 Β4 Γ3 Β3 Β4 Β1 Α4 Α4 Γ3 Β2 Γ6

10/12/2010 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΝΩΜΑΛΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΑΓΟΡΙΑ Λάμπρου Χρίστος Β5 Πάτσαλος Κωνσταντίνος Γ2 Κάργας Παναγιώτης Γ6 Ασσιώτης Βαλεντίνος Γ1 Χαραλάμπους Θανάσης Γ2 Κάρκας Απόστολος Γ6

5η θέση 14η θέση 24η θέση 31η θέση 71η θέση 140η θέση

ΚΟΡΙΤΣΙΑ Κωνσταντίνου Δέσποινα Β4 Καστανιά Χριστίνα Β3 Κλεάνθους Γεωργία Α4 Καστανιά Γεωργία Α4 Ράσπα Μιχαηλίνα Γ3 Ιωσήφ Παυλίνα Β1

21η θέση 46η θέση 51η θέση 77η θέση 83η θέση 114η θέση

13/12/2011 ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΑΝΤΙΠΤΕΡΙΣΗΣ ΑΓΟΡΙΑ Κάργα Απόστολος Γ6 Ψηλογένης Χρυσόστομος Β5

14/1/2010 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΝΩΜΑΛΟΥ ΔΡΟΜΟΥ Λάμπρου Χρίστος

4η θέση

18/1/2011 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑΣ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Εξαδάκτυλος Ιάκωβος Αβραάμ Νίκος

6η θέση

28/1/2011 ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ FUTSAL ΑΓΟΡΙΩΝ Γ4-Γ5 (3-5)

103

3/2/2011 3η - 4η ΘΕΣΗ FUTSAL ΑΓΟΡΙΩΝ Β2-Γ6 (4-2)

Τελική κατάταξη 1. Γ5 2. Γ4 3. Β2

23/2/2011 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ

Λάμπρου Χρίστος Β5 1000μ. Χρίστου Κωνσταντίνος Γ4 Ακοντισμός 3η θέση Ψηλογένης Χρυσόστομος Α3 Σφυροβολία

18/3/2011 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΡΥΘΜΙΚΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ Δροσοπούλου Κατερίνα 6η θέση

Χρυσοστόμου Ειρήνη Α1 2η θέση 100 μ. πρόσθιο

24/2/2011 ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ FUTSAL ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Γ3-Γ4 (1-0)

24/2/2011 3η - 4η ΘΕΣΗ FUTSAL ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Α5-Γ6 (2-0)

Τελική κατάταξη 1. Γ3 2. Γ4 3. Α5

15/3/2011 ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Χρυσοστόμου Ειρήνη Α1 1η θέση

17-18/3/2011 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΙΒΟΥ 1η θέση Παύλου Έλενα Β5 Ακοντισμός Μηνά Αδάμος Γ2 Άλμα εις ύψος Κωνσταντινίδου Αντρονίκη Γ6 Σφαιροβολία 2η θέση Κωνσταντίνου Δέσποινα Β4 300μ. με εμπόδια Κωνταντινίδου Άντρια Γ3 Σφυροβολία

ΑΓΩΝΕΣ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΑΣ ΑΓΟΡΙΩΝ Έγκωμη – Κοκκινοτριμιθιά Κοκκινοτριμιθιά – Έγκωμη Λατσιά - Κοκκινοτριμιθιά Κοκκινοτριμιθιά – Διανέλλου και Θεοδότου Πλατύ Αγλαντζιάς – Κοκκινοτριμιθιά

ΑΓΩΝΕΣ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

0-2 2-0 2-0 2-0 2-0

Πλατύ – Κοκκινοτριμιθιά 2-0 Κοκκινοτριμιθιά – Ακρόπολη 0-2

ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑΣ ΑΓΟΡΙΩΝ Grammar School - Κοκκινοτριμιθιά Κοκκινοτριμιθιά – Grammar School Κοκκινοτριμιθιά - Αγία Βαρβάρα Κοκκινοτριμιθιά – Ακρόπολης Κοκκινοτριμιθιά - English School Έγκωμη – Κοκκινοτριμιθιά Ακρόπολη – Κοκκινοτριμιθιά

29-38 44-15 64-29 36-21 48-23 34-29 23-28

ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ Άγιος Στυλιανός – Κοκκινοτριμιθιά Κοκκινοτριμιθιά – Διανέλλου Θεοδότου Κοκκινοτριμιθιά – Μακεδονίτισσα Κοκκινοτριμιθιά – GC School Κοκκινοτριμιθιά – Έγκωμη

10-19 23-11 27-48 20-0 17-37

ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΙ ΜΑΘΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΙΒΟΥ 4/4/2011 – 5/4/2011 2η θέση Κωνσταντινίδου Άντρια Γ3 Σφυροβολία Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη Γ6 Σφαιροβολία 3η θέση Λάμπρου Χρίστος Β5 1000μ 4η θέση Ψηλογένης Χριστόδουλος Α3 Σφυροβολία 8η θέση Κάργας Παναγιώτης Γ6 600μ 104

Ποδόσφαιρο σάλας

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το σχολείο μας διοργάνωσε με επιτυχία τουρνουά ποδοσφαίρου σάλας. Το τουρνουά διεξήχθηκε κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων ανάμεσα σε όλα τα τμήματα του σχολείου. Προηγήθηκε το τουρνουά μεταξύ των αγοριών και ακολούθησαν οι ομάδες των κοριτσιών. Όταν ξεκίνησε το τουρνουά των αγοριών, ομολογουμένως η ομάδα του τμήματός μου δε φαινόταν να ήταν αποφασισμένη για τη νίκη, αλλά αυτό δε σήμαινε από την άλλη πως δε θα δοκιμάζαμε τις δυνάμεις μας. Δυστυχώς, η τύχη δεν ήταν με το μέρος μας, αφού αποκλειστήκαμε πολύ νωρίς, από τον πρώτο κιόλας γύρο του παιχνιδιού! Η απογοήτευση ήταν έκδηλη στα πρόσωπα των συμμαθητών μου! Ωστόσο, οι ποδοσφαιριστές της ομάδας μας έδωσαν αναμφισβήτητα τον καλύτερό τους εαυτό, καθώς επίσης κι εμείς ως φίλαθλοι κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας για να τους εμψυχώσουμε. Οι ομάδες που ξεχώρισαν από πολύ νωρίς ήταν το Γ4

και το Γ5. Οι ομάδες αυτές κατόρθωσαν να φθάσουν μέχρι τον τελικό και να χαρίσουν αξέχαστες στιγμές σε όλους όσους παρακολουθούσαν το παιχνίδι τους. Όλοι οι μαθητές περίμεναν με ανυπομονησία τη μέρα του μεγάλου τελικού! Δεν υπήρχε άλλη συζήτηση στην αυλή του σχολείου εκτός από αυτό το γεγονός. Ακόμη και αρκετοί καθηγητές μας έρχονταν να παρακολουθήσουν τα παιδιά του τμήματός τους και να τα εμψυχώσουν. Το παιχνίδι της τελικής αναμέτρησης κρίθηκε σκληρό αφού οι δύο ομάδες αρχικά έφερναν ισοπαλία! Ωστόσο το Γ5 πέρασε με δύναμη στην αντεπίθεση και κατάφερε να προηγηθεί και να πάρει τη νίκη! Τα θερμά μας συγχαρητήρια στους νικητές, καθώς και σε όλες τις ομάδες που απέδειξαν πως η ευγενής άμιλλα είναι συνυφασμένη με τον αθλητισμό, ο οποίος χαρίζει ανεπανάληπτες στιγμές σε αθλητές και φιλάθλους! Γιάννης Τσιαπίνης Β4 105

H Φιλαρμονική μας

106

Mαθητικές στιγμές

107

Σχολικό ημερολόγιο Σεπτέμβριος 10-9-10 15-9-10

19-9-10 30-9-10

Προσέλευση των μαθητών στο σχολείο, κατανομή σε τμήματα και διανομή βιβλίων. Τελετή Αγιασμού από το Θεοφιλέστατο Χωρεπίσκοπο Μεσαορίας κ. Γρηγόριο.

Συμμετοχή του σχολείου στο μνημόσυνο των ηρώων Μ. Κουτσόφτα και Α. Παναγίδη στο Παλαιομέτοχο. Ενδοσχολική εκδήλωση για την επέτειο της Κυπριακής Ανεξαρτησίας.

Οκτώβριος 5-10-10 6-10-10 22-10-10 24-10-10

Εκλογές Μαθητικών Συμβουλίων. Διάλεξη για την Εφηβεία. Διάλεξη για την Εφηβεία. Συμμετοχή του σχολείου στην εκδήλωση Μνήμης Κρατητηρίων.

26-10-10 Συμμετοχή του σχολείου στο Ραδιομαραθώνιο.

27-10-10 Γιορτή της Σημαίας και της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940.

108

Νοέμβριος 2-11-10

Άφιξη Εταίρων του προγράμματος Comenius.

4-11-10 5-11-10 7-11-10

Παζαράκι τροφίμων. Σχολική εκδρομή. Κοινή εκδήλωση Συνδέσμου Γονέων και Σχολείου προς τιμήν των εταίρων του προγράμματος Comenius.

11-11-10 Κοινός εκκλησιασμός στην εκκλησία Αποστόλου Βαρνάβα Κοκκινοτριμιθιάς.

15-11-10 Εκδήλωση καταδίκης της ανακήρυξης του ψευδοκράτους.

16-11-10 Επίσκεψη της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιω-

μάτων του Παιδιού κ. Λήδας Κουρσουμπά.

17-11-10 Εκδήλωση Μνήμης Πολυτεχνείου.

22-11-10 Έναρξη αγώνων ποδοσφαίρου σάλας.

23-11-10 Διάλεξη για σωστή χρήση νερού στα πλαίσια της εκστρατείας για Υδατική Συνείδηση και διεξαγωγή σχολικού ανώμαλου δρόμου.

Δεκέμβριος 1-12-10 7-12-10 10-12-10 11-12-10 21-12-10 22-12-10 23-12-10

Διάλεξη για το AIDS. Εκδήλωση για την Ημέρα των Μαχητών της Αντίστασης για τη Δημοκρατία και Παζαράκι μικροαντικειμένων. Έναρξη προγράμματος «Μέντωρ». Δενδροφύτευση με τη συμμετοχή του Συνδέσμου Γονέων. Κάλαντα στις κοινότητες από τη χορωδία και ορχήστρα του σχολείου μας. Κάλαντα στην Αρχιεπισκοπή και στο γηροκομείο Κοκκινοτριμιθιάς από τη χορωδία και ορχήστρα του σχολείου μας. Κοινός εκκλησιασμός στην εκκλησία Αποστόλου Βαρνάβα Κοκκινοτριμιθιάς και χριστουγεννιάτικη γιορτή.

Ιανουάριος 19-1-11 28-1-11

2011

Εκδήλωση Μνήμης Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Εκδήλωση για την ημέρα των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων και έναρξη διαγωνισμού Γενικών Γνώσεων με θέμα την Κύπρο.

Φεβρουάριος 8-2-11 15-2-11 24-2-11

Γιορτή του Δέντρου και διάλεξη Λειτουργού του Τμήματος Δασών. Εκπαιδευτικές επισκέψεις. Εκδήλωση για την Τσικνοπέμπτη.

109

Αυξέντια

15-4-11

Μάρτιος 3-3-11 4-3-11 8-3-11 9-3-11 10-3-11 17-3-11 19-3-11 24-3-11

Εκδήλωση Ημέρας Μνήμης της θυσίας του Γρηγόρη Αυξεντίου. Διάλεξη για τη βία στους αθλητικούς χώρους. Επίσκεψη των τμημάτων στο Περιβαλλοντικό Κέντρο Αθαλάσσας. Άσκηση Πολιτικής Άμυνας. Μετάβαση στην Αθήνα ομάδας μαθητών και καθηγητών του προγράμματος «Χρυσοπράσινο Φύλλο». Παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης «Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη». Χοροεσπερίδα Συνδέσμου Γονέων. Εορτασμός 25ης Μαρτίου 1821.

25ης Μαρτίου

25-3-11 29-3-11 30-3-11 31-3-11

Συμμετοχή του Σχολείου στην παρέλαση. Μετάβαση στην Ολλανδία ομάδας μαθητών και καθηγητών του προγράμματος Comenius. Επίσκεψη Υπουργού Παιδείας. Εορτασμός 1ης Απριλίου 1955-1959.

Απρίλιος 9-4-11 14-4-11 110

Εκδρομή στην Αγία Νάπα –Πρωταρά των μαθητών του προγράμματος «Χρυσοπράσινο Φύλλο». Διάλεξη για ασφάλεια στο διαδίκτυο για γο-

νείς από λειτουργό της ΑΤΥΚ. Κοινός εκκλησιασμός και πασχαλινή γιορτή.

Μάιος 9-5-11 12-5-11 17-5-11

Έναρξη επισκέψεων για ομαλή μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Θεατρική παράσταση «Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη». Εκδρομή των νικητών στο Διαγωνισμό Γνώσεων για την Κύπρο και του τμήματος που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσό χρημάτων

24-5-11 31-5-11

στην Πορεία Μακαρίου. Βραβεύτηκαν τα τμήματα Α4, Β1, Γ3 και Β4. Εκδήλωση αντιναρκωτικής αγωγής για τους μαθητές της Β΄ τάξης. Ψυχαγωγική εκδρομή.

Ιούνιος 1-6-11

Δέηση παρακλητική για βοήθεια των παιδιών στις εξετάσεις.

Απονομή τιμητικών διπλωμάτων σε μαθητές και μαθήτριες του σχολείου μας που διακρίθηκαν σε διαγωνισμούς ή αθλητικούς αγώνες και σε όσους έλαβαν μέρος σε ενδοσχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Αποχαιρετισμός.

111

Student Exchange Program: Comenius Scotland-Holland Cyprus

Just like any other student, I decided to take part on the Student Exchange program on my first year in Secondary School mostly because it seemed exciting enough and I also liked the idea of the journey to a foreign country. So, I signed up along with some of my friends, expecting to gain lots of experiences along with a lot of new friends.

On the first year of the program we were all full of excitement and a bit nervous, which turned out to be unnecessary. We had prepared a lot of things for the people from Scotland and Holland. We tried to make them feel as comfortable as possible, trying to include them to everything we did.

I didn’t host someone on the first year, instead the teachers thought it would be a lot better if I left that for the seniors since they were going to High School next year and they needed to have a chance to gain as many experiences as they could. But that didn’t stop me from socializing with them, on the contrary; I talked to them a lot, getting to know them a bit, even teaching them a little bit of Greek.

The second year is the last one. This time I was hosting a girl from Scotland, Sophie and I couldn’t be happier.

We exchanged a few e-mails as soon as I got her e-mail

address and we got to know each other a little before she came here. I also sent her a picture of mine so that she could recognize me when she got here.

The week they stayed here, we had a whole lot of fun.

Parties, walks, a little bit of sight-seeing and tiny bit of shopping. Then, there was a play, written by a teacher of our school. It was about the stereotypes people put and all the prejudices a society has about foreigners. I had a part in that, along with others from all three countries.

Our goodbye was full of tears, hugs and promises to see each other really soon. We are already counting down the days for our journey for the closing of the program in Scotland. I feel lucky for being one of the few that are going, but it would be a lie to say that I’m not saddened by the fact that this is going to be the end.

I don’t want it to finish.

Of course, I’ll keep in touch with all the friends I made. We exchanged e-mail addresses, phone numbers, normal addresses etc. We already talk via Facebook, MSN, MySpace and all that, exchanging news or just talking about random teenage stuff, catching up! I feel pretty confident that we’ll never stop talking, we’ve become great friends.

The program didn’t disappoint me at all. It’s been everything I wanted and so much more. I’ve gained a lot of experiences and I had the chance to expand my horizons to places beyond Cyprus. I made a lot of friends and I can’t wait to see them again!

Eleni Charalambous, B3

Other Students’ opinions: “I expected it to be good from what my friends said, it was amazing, so yeah I liked it. It turned out good. I basically enjoyed my time...”

Emma Stewart “I think that it’s a really good way to learn about other cultures and a great way to make new friends!”

Jamie Guthrie “I think it was really good! And that I’ll never forget it” Mandy Lee Stewart

11

Εντυπώσεις των μαθητών που πήραν μέρος στο πρόγραμμα Όταν συμπλήρωνα την αίτηση για το comenious, ποτέ δε φαντάστηκα ότι θα συγκαταλεγόμουν στα παιδιά που θα επιλέγονταν για να εκπροσωπήσουν το σχολείο μας στο εξωτερικό. Με το που πληροφορήθηκα πως είχα επιλεγεί για το ταξίδι στην Ολλανδία, άρχισε να με κυριεύει παράλληλα με τον ενθουσιασμό, μια παράξενη αγωνία. Αναρωτιόμουν για τα πάντα, πώς θα ήταν η άγνωστη αυτή μακρινή χώρα, το σπίτι του κοριτσιού που θα με φιλοξενούσε, η συμπεριφορά της ίδιας καθώς και της οικογένειάς της απέναντί μου, και τόσα άλλα. Η ανυπομονησία μου ολοένα και μεγάλωνε μέχρις ώτου έφθασε η μέρα του ταξιδιού. Με το που ανέβηκα στο πρώτο αεροπλάνο για κάποιο λόγο ούτε αγχώθηκα ούτε τίποτα. Πέρασαν οι ώρες, τα λεπτά, τα δευτερόλεπτα, άλλαξε η μέρα και να που επιτέλους, μετά από ένα χρονοβόρο ταξίδι, φτάσαμε στην Ολλανδία! Από την πρώτη κιόλας στιγμή αντικρίσαμε ένα τοπίο εντελώς διαφορετικό από τα δικά μας δεδομένα και συγχρόνως υπέροχο! Παντού υπήρχαν ποτάμια με πάπιες, αγελάδες και κατσίκες που περιφέρονταν στο υπέροχο πράσινο που κάλυπτε τις δύο πλευρές του δρόμου. Η χώρα διέθετε σπίτια μεγάλα και μικρά με όμορφους κήπους γεμάτους εποχιακά λουλούδια. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι το γεγονός πως υπήρχαν παντού ποδηλατοδρόμοι, καθώς επίσης και χώροι στάθμευσης για τα ποδήλατα. Όταν επισκεφθήκαμε το σχολείο των Ολλανδών, έμεινα έκπληκτη καθότι δεν έμοιαζε καθόλου με το δικό μας.

12

Διέθετε διαφόρων ειδών ζώα (αγελάδες, πάπιες, κατσίκες, γουρούνια κ.τ.λ) αφού το σχολείο θεωρείται γεωργικό. Με το που φθάσαμε, οι υπεύθυνοι του προγράμματος μας οδήγησαν σε μια αίθουσα όπου θα συναντούσαμε, για δεύτερη φορά, τα παιδιά που θα μας φιλοξενούσαν. Εκεί βρίσκονταν και οι γονείς τους που μας υποδέχτηκαν εγκάρδια. Η μητέρα του κοριτσιού που θα με φιλοξενούσε ήταν πολύ φιλική μαζί μου και μου συμπεριφερόταν, από την πρώτη κιόλας στιγμή, με ιδιαίτερη οικειότητα. Σύντομα απέβαλα κάθε ίχνος αγωνίας και άγχους αφού με έκαναν να αισθανθώ υπέροχα. Το σπίτι της, όπως άλλωστε και το σχολείο της, δεν είχε καμία ομοιότητα με τα δικά μου. Το απόγευμα γνώρισα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Ήταν όλοι τους το ίδιο φιλικοί και φιλόξενοι όπως και η φίλη μου. Έχω ωστόσο να αναφέρω πως το φαγητό τους είναι διαφορετικό και κάπως παράξενο για εμάς που έχουμε συνηθίσει άλλες γεύσεις. Δεν είχα εντούτοις κανένα παράπονο και ήμουνα βέβαιη πως θα κυλούσαν όλα ομαλά! Κάθε πρωί πηγαίναμε στο σχολείο με το τραμ και το λεωφορείο, ενώ τα απογεύματα ήταν ελεύθερα και τα περνούσαμε με τους εταίρους μας και τις οικογένειές τους. Σιγά σιγά πέρασαν οι μέρες χωρίς να το καταλάβουμε και έφτασε η μέρα της επιστροφής. Όλοι στεναχωρηθήκαμε που θα φεύγαμε, αλλά θα θυμόμαστε για πάντα τις όμορφες στιγμές που περάσαμε στην Ολλανδία. Τέλος, ελπίζω να μου ξαναδοθεί η ευκαιρία να επισκεφτώ κι άλλες χώρες, να γνωρίσω διαφορετικούς πολιτισμούς και νοοτροπίες λαών. Μαρία Κυριακίδου, Γ2

Συν - εργάτες Η Διεύθυνση του σχολείου Διευθύντρια

Μαρία Τοπούζη

Βοηθοί Διευθυντές

Μαρία Παπαγιάννη, Β.Δ. Α΄, Αγγλικός Ελένη Σολωμού, Φιλόλογος Λάμπρος Χ΄΄ Λαμπρής, Αγγλικός Αντρούλλα Χριστοφή, Φιλόλογος Παναγιώτα Τουλούμη, Φυσικός Σοφία Σολωμού, Μαθηματικός

Σχολική Eφορεία Πρόεδρος

Χριστάκης Μελετιές

Αντιπρόεδρος

Νίκος Κοτζιάπασιης

Γραμματέας

Σωτήρης Σταυρινίδης

Ταμίας

Χριστοφής Ζεμπύλας

Μέλος

Κώστας Παναγιώτου Γεώργιος Ιακώβου Χρίστος Τομάζου Γιώργος Γεωργίου Δώρος Δενειώτης Κύπρος Κάος Χριστάκης Πίτσιλλος Μαρία Φιλίππου Ανδρέας Χ΄΄Κωστής

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 2010 - 2011 Πρόεδρος

Λουκαΐδης Μιχάλης Γ5

Αντιπρόεδρος

Τσιαπίνης Γιάννης Β4

Γραμματέας

Παχύ Φώτης Γ1

Ταμίας

Πεμπέτσιου Στέλλα Γ5

Βοηθός Ταμία

Πίπης Νικόλας Β2 Λατζιά Ειρήνη Α5

Σύμβουλος Περιβάλλοντος Μενελάου Μαρία Α3

112

Το προσωπικό του σχολείου Επιμελήτριες

Σχολικοί Βοηθοί / Συνοδοί

Καθαρίστριες

Επισκέπτρια Υγείας

Μαρία Παντελή Αντιγόνη Ιωάννου Ελένη Ιορδάνου Μαρία Χριστοδούλου Σωτηρούλα Καστανιά Ελένη Ιωάννου Αντρούλλα Οδυσσέως

Ξένια Ταπανίδου – Χαραλάμπους Αντιγόνη Χαραλάμπους Θεοφανώ Ψηλογένη - Χριστοφή Αργυρούλα Θεμιστοκλέους

Υπεύθυνη Σχολιατρικής Υπηρεσίας Βασιλική Ασπρομάλλη

Διοικητικό Συμβούλιο Συνδέσμου Γονέων και Κηδεμόνων 2010 – 2011

Πρόεδρος

Ανδρέας Καουρής

Αντιπρόεδρος

Γιώργος Σαββίδης

Γραμματέας

Ευάγγελος Τσαμπαλάς

Β. Γραμματέας

Θεοφανώ Χριστοφή

Ταμίας

Χριστίνα Πίπη

Β. Ταμίας

Αντρούλλα Κυριακίδου

Εκπρόσωπος Ομοσπονδίας Γονέων Κώστας Σταύρου

Μέλη

Σοφία Ψηλογένη Ελένη Χριστοφή-Πέτρου Κωνσταντίνα Φρίξου Χριστίνα Κωνσταντίνου Μάρκος Κωνσταντίνου Ελένη Κοτζιάπασιη Γεώργιος Δημητρίου Νίκη Αγαθοκλέους Μαρία Σουροπέτση Δημήτρης Σταύρου Ροσίτσα Δαμιανού Σάββας Τριμιθιώτης Μιχάλης Καμπούρης Κυριάκος Θωμά Λεύκιος Αλεξάνδρου Πιερής Χ΄΄ Πιέρου Άννα Γεωργίου Ελευθερία Μιχαήλ-Αδάμου Έλενα Φιλίππου Λοΐζος Κυπριανού Χαράλαμπος Χαραλάμπους Νεοφύτα Τσαγγαρίδου Ανδρέας Τσιάτταλος

113

Ο Καθηγητικός Σύλλογος

Διευθύντρια Μαρία Τοπούζη

Βοηθοί Διευθυντές Μαρία Παπαγιάννη, Β.Δ. Α΄, Αγγλικός Ελένη Σολωμού, Φιλόλογος Λάμπρος Χ΄΄ Λαμπρής, Αγγλικός Αντρούλλα Χριστοφή, Φιλόλογος Παναγιώτα Τουλούμη, Φυσικός Σοφία Σολωμού, Μαθηματικός

Καθηγητές Θεολόγοι Κωνσταντίνος Πόσιος Σωτήριος Πασχάλης Φιλόλογοι Μαρία Ξυδά Αντωνία Αντωνίου Χατζηκυριάκου Γεώργιος Παναγής Κώστας Γεωργίου Μαριάννα Πολυκάρπου Σταυρούλα Μιχαήλ Έλενα Χριστοδούλου Καλλισθένη Μεσομέρη Όλγα Παπασάββα Μαριλένα Πόρακου Ερμάντα Τρύφωνος Μαρίνα Κυριακίδου 114

Μαθηματικών Ελένη Δημητρίου Χριστόδουλος Έλληνας Νίκη Νικολάου Ελένη Παπαθωμά Φυσικής Ειρήνη Καραΐσκου-Δεσπότη Γεώργιος Πρωτοπαπάς Βιολογίας Χρύσω Χρυσοστόμου-Κλεάνθους Αντρέας Σφηκουρής Ξένια Αλευρά Χημείας Θεοδώρα Στασή Αγγλικών Ελένη Στυλιανίδου Δημήτριος Δημητρίου Γαλλικών Χριστούλλα Κωνσταντίνου Γιανούλλα Χαραλάμπους Οικιακής Οικονομίας Αλεξία Παναγίδου Μαρία Παλμύρη Χρύσω Χρυσοστόμου

Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Ελένη Σκουρίδου Ιωάννης Δημητριάδης Δέσπω Κατσιδιάρη Μελίνα Κωνσταντίνου Τέχνης Γεώργιος Μιχαήλ Μαρία Κουδουνά Μουσικής Μαρία Πέτρου Αυγή Κοζάκη Συμβουλευτικής Αγωγής Έλενα Κωνσταντίνου Φυσικής Αγωγής Μερσίνη Παπανικολάου Κωνσταντίνος Γεωργίου Αγάπιος Αγαπίου Γαβριέλλα Μιλτιάδου Τεχνολογίας Άντρια Λουκαΐδου Ανδρέας Μακρυγιώργης

Αντικαταστάτες Ανδρέας Σαπαρίλλας Γεωργία Κωνσταντίνου Ιωάννα Λαμπρινού Μαρία Ανδρέου

Οι τελειόφοιτοί μας Γ1

Αλκιβιάδης Χρίστος

Μιχαήλ Ανδρέας

Αλκιβιάδου Θεοδώρα

Νικολάου Ηλιανός

Ασσιώτης Βαλεντίνος

Παπαχαραλάμπους Άντρεα

Γεωργίου Μαρία Γκεωρκίεφ Μάρτι-Νταρίνοφ

Παχύ Φώτης Σωτηρίου Μαρία

Δημητριάδης Ανδρέας Ταλιαδώρου Ιωάννα Δημητρίου Κυριακή Ιωάννου Γεώργιος Ιωάννου Μαρύλια

Τοφαρή Γιώργος Χαραλάμπους Παναγιώτης

Κασάπη Μαρία-Λένα

Χατζηπιέρου Κωνσταντίνα

Μενελάου Μηνάς

Χρίστου Γιώργος

Μηλιώτου Χριστίνα

Χριστοφή Νίκη

115

Γ2

Βασιλείου Χριστίνα

Νέγκρου Ραλούκα-Ελένα

Βουρή Μαργαρίτα

Νταμιάν Ιονούτ-Αλίν

Γεωργίου Μάριος

Ξάνθου Κατερίνα

Θεοδότου Μαρία Ιωάννου Χαραλαμπία

Πάτσαλος Κωνσταντίνος Πέτρου Στέφανος

Καλλής Μάριος Στρόε Κοσμίν-Αντρέι Κουκκουλής Μάριος Κυπριανού Κωνσταντίνος Κυπριανού Νιόβη

116

Τσιοκάν Μαρία-Μανταλίνα Φρίξου Φρίξος

Κυριακίδου Μαρία

Χαραλάμπους Θανάσης

Λουκά Θεόφιλος

Χασιώτου Ειρήνη

Μηνά Αδάμος

Ψυλλούρα Ελένη

Γ3

Αδάμου Σοφοκλής

Κώστα Παναγιώτης

Αθανασίου Δημήτρης

Μαρίν Δημήτρης

Ασκάρ Λουΐζα

Μεγαρίτη Κυριακή

Ασπρομάλλη Ευδοκία Γρηγορίου Κωνσταντίνος

Νικολάου Χρίστος Παπασάββα Έλενα

Δημητρίου Παύλος Παύλου Μαρία Ζάκκη Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους Μαριάννα Ιορντάκε Ρόμπερτ-Μαριάν

Ράσπα Μιχαηλίνα Τσαγγαρά Θεοδώρα

Κίκα Ειρήνη

Τσιάτταλος Αντώνης

Κωνσταντινίδης Ραφαήλ

Χριστοδούλου Βανέσσα

Κωνσταντινίδου Άντρια

Χριστοδούλου Γιάννης

117

Γ4

Αργυρού Σταύρος

Νεοφύτου Αναστάσιος

Αυξεντίου Έλενα

Παναγή Δημήτρης

Δαμιανού Μάριος

Παναγή Μαρία

Διονυσίου Χαρούλα Ευαγγέλου Παναγιώτα

Παπανικολάου Παναγιώτα Πίλη Άγγελος

Ζαντής Μαρίνος Ράντεβιτς Αλεκσάνταρ Ιακώβου Ανδρέας Καρύδης Ηλίας Κνέκνας Χρίστος

118

Σάββα Μιχάλης Χαραλάμπους Κούλλα

Κουμίδου Αλίκη

Χρίστου Κωνσταντίνος

Κυπριανού Βικτώρια

Χρυσοστόμου Έλενα

Μιχαήλ Νικόλας

Ψυλλίδη Νικολέττα

Γ5

Αναστασίου Ανδρέας

Κυριάκου Ηλίας

Αναστασίου Χριστόφορος

Λουκαΐδης Μιχάλης

Αριστείδου Στέφανος

Νικηφόρου Ανδρέας

Βασιλείου Δημήτρης

Νικολαΐδου Άντρια

Δημητρίου Μαρία

Παπαγεωργίου Άννα

Ηλία Κώστας

Παπαγεωργίου Κυριάκος

Ιακώβου Ιάκωβος

Πεμπέτσιου Στέλλα

Ιορδάνου Μαρία

Σάββα Βασίλης

Ιωάννου Ραφαέλα

Σταύρου Σταύρος

Κκαφά Μάριος

Σταύρου Χριστίνα

Κυλίλη Ραφαέλα

Στυλιανού Μύρια

Κυπριανού Ειρηναίος

Χαραλάμπους Χριστάκης

119

Γ6

Αβραάμ Παναγιώτα

Κάργα Απόστολος

Αλεξάνδρου Κωνσταντίνος

Κυριάκου Κυριακή

Αλεξάνδρου Χριστίνα

Κωνσταντινίδου Ανδρονίκη

Αντωνίου Μάριος Αριστοτέλους Ευάγγελος

Μελετιές Κωνσταντίνος Παπαθεοδούλου Ευρυδίκη

Αυλωνίτης Παναγιώτης Πέτρου Πέτρος Γαβριήλ Παναγιώτα Γεωργίου Απόστολος Θεοκλέους Γλαύκος

120

Ρωσσίδης Κλείτος Τσιάτταλου Βενέδικτος

Ιωάννου Κυριακή

Φιλίππου Αλέξανδρος

Ιωάννου Χρίστος

Φωτόπουλος Κυριάκος

Κάργας Παναγιώτης

Χατζηχριστοφόρου Στυλιανή

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο» Το σχολείο μας συμμετείχε και φέτος στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο». Το αντικείμενο του προγράμματος στο σχολείο μας για τη διετία 2009-2011 ήταν η Βιοποικιλότητα με ιδιαίτερη έμφαση στα βότανα και στη σημασία τους στην καθημερινή μας ζωή. Για τις εργασίες τους οι μαθητές πήραν πληροφορίες από βιβλία, μαρτυρίες από κατοίκους της περιοχής και άμεση αντίληψη με επί τόπου μελέτη σε βιολογικές καλλιέργειες που επισκεφτήκαμε. Επίσης φτιάξαμε το δικό μας βοτανόκηπο στην αυλή του σχολείου που περιλαμβάνει μια αρκετά μεγάλη ποικιλία βοτάνων. Τα παιδιά επίσης έφτιαξαν τα δικά τους φυτολόγια και συλλογές βοτάνων. Επισκέψεις σε περιβαλλοντικά κέντρα ενίσχυσαν και εμπλούτισαν τις γνώσεις μας πάνω στο θέμα της Βιοποικιλότητας. Όλα τα παιδιά του σχολείου είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τις εργασίες και να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν μέσα στα πλαίσια του προγράμματος «Χρυσοπράσινο Φύλλο». Όμως μια ομάδα δεκατεσσάρων παιδιών της Γ΄ τάξης του σχολείου ανέλαβε την παρουσίαση των εργασιών του προγράμματος. Για το σκοπό αυτό μεταξύ 10 και 13 Μαρτίου 2011 δεκατέσσερα παιδιά της Γ΄ τάξης επισκέφτηκαν το 11ο Γυμνάσιο Νίκαιας στην Ελλάδα και παρουσίασαν τις εργασίες του προγράμματος. Αντίστοιχα, μεταξύ 7 και 10 Απριλίου 2011, δεκατέσσερα παιδιά από το Γυμνάσιο Νίκαιας επισκέφτηκαν το σχολείο μας και μας παρουσίασαν τις δικές τους εργασίες. Με πολύ

ενθουσιασμό τα παιδιά μετέφεραν στους συμμαθητές τους μηνύματα για επιστροφή στη φύση και για το πόσο σημαντικό είναι ο καθένας μας να κάνει αυτό που μπορεί για να βοηθήσει στην προστασία του πλανήτη μας. Με σύνθημα «Σκέψου παγκόσμια, ενεργοποιήσου τοπικά» άρχισε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των μαθητών για θέματα περιβάλλοντος. Η προσπάθειά μου μέσα από το πρόγραμμα ήταν τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν τη σχέση αλληλεξάρτησης που δένει τον άνθρωπο αναπόσπαστα με τη φύση και να την προστατεύσουν. Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί πηγή ζωής, γιατί μέσα σ’ αυτό, γεννιέται, ζει, εργάζεται και αναπτύσσεται ο άνθρωπος. Πρέπει λοιπόν, ο κάθε πολίτης και ιδιαίτερα οι νέοι να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα περιβάλλοντος για να μπορούμε να ελπίζουμε για ένα καλύτερο αύριο. Οι ωφέλειες μέσα από αυτό το Πρόγραμμα βρίσκονται πέρα από τις εμπειρίες και τις γνώσεις που θα αποκομίσουν τα παιδιά, πέρα από τη συνεργασία, την ανταλλαγή απόψεων, γνώσεων και θέσεων, στη σύσφιξη σχέσεων Κύπρου και Ελλάδας για λόγους εθνικούς. Το πρόγραμμα έχει καλύψει τους στόχους του και θέλω να ευχαριστήσω όλους, γονείς και μαθητές, που συνέβαλαν στην επιτυχία του προγράμματος.

Το «χρυσοπράσινο φύλλο» για μένα ήταν μια αξέχαστη εμπειρία που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ. Καταρχήν ήταν το ταξίδι στην Ελλάδα που το περιμέναμε πώς και πώς. Εκεί κάναμε καινούριους φίλους, αναπτύξαμε τις γνώσεις μας και περάσαμε παρά πολύ ωραία. Μετά, η ανυπομονησία να έρθουν τα παιδιά από την Ελλάδα στην Κύπρο. Δεθήκαμε ακόμα περισσότερο και δε θέλαμε να φύγουν. Γενικά όλο το πρόγραμμα ήταν υπέροχο, κάθε στιγμή που ζήσαμε ήταν εξαίσια και θα παραμένει για πάντα στο μυαλό μας.

προγράμματος. Φέτος αξιοποιήσαμε τις περισσότερες πληροφορίες που είχαμε μαζέψει από την προηγούμενη σχολική χρονιά και δημιουργήσαμε την τελική μας παρουσίαση, την οποία παρουσιάσαμε στην Ελλάδα, αλλά και στην Κύπρο. Μέσω του προγράμματος αποκτήσαμε ομαδικότητα, η οποία θα μας βοηθήσει σε ολόκληρη τη ζωή μας. Επίσης μέσω του προγράμματος αποκτήσαμε καινούριους φίλους με τους οποίους ελπίζω να κρατήσουμε επαφή.

Έλενα Χρυσοστόμου Γ4

Φρίξος Φρίξου Γ2

Το σχολείο μας συμμετέχει στο διετές πρόγραμμα ανταλλαγής μαθητών «Χρυσοπράσινο Φύλλο» και τα τελευταία δύο χρόνια συμμετείχα και εγώ. Μέσα σ’ αυτά τα δύο χρόνια όλοι μαζί με ομαδική προσπάθεια κάναμε αρκετές εργασίες σε σχέση με τα βότανα και τη βιοποικιλότητα που ήταν τα κύρια θέματα του

Το σχολείο μας συμμετέχει και φέτος στο πρόγραμμα Χρυσοπράσινο φύλλο. Το θέμα που επιλέξαμε να μελετήσουμε είναι «Τα βότανα και θεραπευτικές τους ιδιότητες». Στην περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου μας εντάχθηκαν μαθητές και μαθήτριες της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου μας.

Χρύσω Χρυσοστόμου- Κλεάνθους Καθηγήτρια Βιολογίας Υπεύθυνη του Προγράμματος «Χρυσοπράσινο Φύλλο»

13

Τη φετινή σχολική χρονιά μαζέψαμε πληροφορίες για το θέμα μας. Πήραμε πληροφορίες απο βιβλία και από το διαδίκτυο. Επίσης επισκεφτήκαμε βιολογικές καλλιέργειες βοτάνων. Δημιουργήσαμε ημερολόγια με θέμα τα βότανα, φτιάξαμε αφίσες και γράψαμε τρίπτυχα για τις χρήσεις των βοτάνων. Επίσης φτιάξαμε τα δικά μας φυτολόγια και τις δικές μας συλογές βοτάνων. Η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα, μας ευαισθητοποίησε και μετά από αυτό θα θέλαμε να έχουμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και να μεταδώσουμε όσα μάθαμε για τα βότανα και να τους πείσουμε πως με τα βότανα και τις θαυματουργές τους ιδιότητες ο άνθρωπος θα μπορούσε να ζήσει πιο υγειινά. Μαρία Ιορδάνου, Γ5

Μέσα από το «Χρυσοπράσινο Φύλλο» είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω, να ενημερωθώ ,να δημιουργήσω πράγματα, αλλά προ πάντων να γνωρίσω καινούριους ανθρώπους! Όλη η ομάδα συνεργαστήκαμε άψογα και με πολλή διάθεση τα τελευταία δύο χρόνια … Το ταξίδι στην Ελλάδα δεν άργησε… Μέρες πριν είχαμε ήδη επικοινωνήσει με τα παιδιά που θα μας φιλοξενούσαν και είχαμε αρχίσει κιόλας να νιώθουμε πιο οικεία μαζί τους! Από τα βλέμματά μας καταλάβαινες ότι ήμαστε τόσο χαρούμενοι που θα ταξιδεύαμε…. Αυτό φαινόταν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού !!! Στην Ελλάδα περάσαμε φα-ντα-στι-κά !!! Οι οικογένειες μας δέχτηκαν με μεγάλη χαρά και μας έκαναν να νιώσουμε πολύ όμορφα στα σπίτια τους. Με τα παιδιά είχαμε έρθει πολύ κοντά…συνδεθήκαμε συναισθηματικά όχι 14

μόνο σαν ομάδα, αλλά και σαν πολύ καλοί φίλοι … Αν και οι μέρες ήταν ελάχιστες, καταφέραμε να επισκεφτούμε διάφορα σημαντικά μέρη και να θαυμάσουμε από κοντά τον όμορφο πολιτισμό της Ελλάδας! Το ταξίδι ήταν υπέροχο και πιστεύω πως έζησα μια μοναδική και αξέχαστη εμπειρία !!! Μικαέλλα Ράσπα Γ3 Με πολλές χαρές και αξέχαστες εμπειρίες ολοκληρώσαμε φέτος τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο φύλλο». Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος είχαμε την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε και να φιλοξενηθούμε από παιδιά του 11ου Γυμνασίου Νίκαιας. Απολαύσαμε την αγάπη και τη φιλοξενία τόσο των καθηγητών όσο και των μαθητών με τις οικογένειές τους! Κάναμε καινούργιους φίλους, γνωρίσαμε τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους, διασκεδάσαμε, ξεκουραστήκαμε, επισκεφθήκαμε διάφορα μέρη … Ειδικά η επίσκεψή μας στο Μαραθώνα και τα παιχνίδια έξω στη φύση, ήταν αρκετά αναζωογονητικά! Επίσης, τα ψώνια στον Πειραιά και το «Alou fan park» ήταν ακόμη πιο διασκεδαστικά! Επιπλέον μέσα από τη μελέτη που παρουσιάσαμε, αυξήσαμε τις γνώσεις μας και εκτιμήσαμε τα βότανα και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος καταφέραμε ακόμη να επισκεφθούμε διάφορους βοτανόκηπους και να απολαύσουμε τη φύση. Ήταν μια μοναδική εμπειρία που θα μου μείνει αξέχαστη! Ευδοκία Ασπρομάλλη Γ3

Είμαι ο Σοφοκλής και για τα δύο προηγούμενα χρόνια συμμετείχα στο εκπαιδεύτικο πρόγμαμα που ονομάζεται «χρυσοπράσινο φύλλο». Μέσα από αυτό το πρόγραμμα γνώρισα φίλους από μια άλλη χώρα. Φίλους που θα με συντροφεύουν για μια ζωή. Ακόμα μου δόθηκε η ευκαιρία να ταξιδέψω στην Ελλάδα. Εκεί με φιλοξένησε ένα παιδί, το οποίο φιλοξένησα κι εγώ στην συνέχεια. Ένα είναι σίγουρο, ήταν μια ανεπανάληπτη εμπειρία που θα κουβαλώ μαζι μου για όλη μου τη ζωή και όταν ξαναβρεθώ σε αυτή τη χώρα σίγουρα θα πάω και θα επισκεφτώ τους φίλους που έκανα εκεί. Σοφοκλής Αδάμου, Γ3

Μύρια Στυλιανού, Γ5

Σέργιος Δαμιανού Α1

Δήμητρα Χατζηκωστή Α1

Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Χρυσοπράσινο Φύλλο» είναι ένα πρόγραμμα το οποίο είχε ως στόχο να ανακαλύψει τις ιδιότητες διαφόρων βοτάνων αλλά και φυτών. Δηλαδή ήταν ένα πρόγραμμα κατά το οποίο εμείς ως μέλη έπρεπε να αναλάβουμε να κάνουμε μία μελέτη βασι-

σμένη στις γνώσεις μας και σ’ αυτά τα οποία μπορούσαμε να βρούμε από κάποιες πηγές. Αυτό το πρόγραμμα όμως απαιτούσε ώρες από τον ελεύθερό μας χρόνο για να μπορέσει να επιτευχθεί με επιτυχία το πιο σημαντικό μέρος του προγράμματος, αλλά ταυτόχρονα και ο πιο σημαντικός σκοπός του. Αρχικά ίσως κάποιοι να ήμασταν λίγο διστακτικοί με την ιδέα αυτή, αλλά μετά αποφασίσαμε ότι θα ήταν μια πολύ καλή εμπειρία για μας. Μετά από δύο χρόνια καταφέραμε να τελειώσουμε με επιτυχία το πρόγραμμα. Εκτός όμως από την παρουσίαση, ένας από τους σκοπούς του προγράμματος ήταν να γνωριστούμε με τα άτομα με τα οποία συνεργαζόμασταν αυτά τα δύο χρόνια και να αποκτήσουμε φιλικές σχέσεις, κι όντως αυτό έγινε! Πήγαμε τέσσερις μέρες στην Ελλάδα και καταλάβαμε ότι τελικά όλες οι εργασίες και ο ελεύθερος χρόνος που θυσιάσαμε για το πρόγραμμα άξιζαν τον κόπο. Με το ταξίδι αυτό συνδυάσαμε την εργασία με την ψυχαγωγία. Μετά ήρθαν και αυτοί για τέσσερις μέρες και τους φιλοξενήσαμε εμείς. Όμως οκτώ μέρες ήταν αρκετές για να δεθούμε μαζί τους και γι’ αυτό με την αναχώρησή μας από την Ελλάδα, αλλά και με την αναχώρησή τους από την Κύπρο στεναχωρηθήκαμε όλοι. Τελικά ότι και αν κάναμε αυτά τα δύο χρόνια για το πρόγραμμα άξιζε τον κόπο και την αναμονή και ήταν μια καλή εμπειρία για μας που το ζήσαμε!!!

15

Μαθητικές στιγμές Γιορτή του δέντρου

Παρέλαση 28ης Οκτωβρίου

Επίσκεψη σε ίδρυμα

16

Τσικνοπέμπτη

«Κάνε μία ευχή»

Απολαυστικές κρέπες

17

Συμμετοχή σε Διαγωνισμούς Στάληκε στο διαγωνισμό που προκύρηξε για την Οδική Ασφάλεια η Αστυνομία Κύπρου Θέμα: Σε επιστολή σου προς τους αρμόδιους φορείς για την Οδική Ασφάλεια και την Κυκλοφοριακή Αγωγή, να εισηγηθείς τρόπους με τους οποίους οι ίδιοι οι νέοι μπορούν να συμβάλουν στην καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης και ανάπτυξης σωστής Οδικής Συμπεριφοράς, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη και τη μείωση των οδικών δυστυχημάτων 19/3/2011 Κοκκινοτριμιθιά Έντιμη κυρία Υπουργέ, Είμαι μαθητής της Α΄ τάξης του Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς. Πήρα το θάρρος να σας γράψω αυτή την επιστολή γιατί έχω διαπιστώσει τις τραγικές διαστάσεις που παίρνει ολοένα και περισσότερο το θέμα των οδικών δυστυχημάτων στη χώρα μας. Ως μέλη της κοινωνίας μας, βιώνουμε κι εμείς οι νέοι καθημερινά το πρόβλημα των τροχαίων δυστυχημάτων και ομολογουμένως έχουμε συγκλονιστεί από τον αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων της ασφάλτου. Οφείλουμε λοιπόν να αναζητήσουμε τρόπους με τους οποίους να συμβάλουμε στην επίλυση αυτού του προβλήματος. Η χώρα μας κατέχει υψηλή θέση στην Ευρώπη, όσον αφορά στα τροχαία δυστυχήματα, στα οποία δυστυχώς εμπλέκεται συνήθως η νεολαία μας. Θα μπορούσαμε για το λόγο αυτό να οργανώσουμε διαλέξεις και θεατρικές παραστάσεις με θέμα την οδική ασφάλεια ώστε να ευαισθητοποιηθούν και να καλλιεργήσουν οδική συνείδηση, τόσο οι μεγαλύτεροι, όσο και τα νέα παιδιά. Θα μπορούσαμε να προσκαλέσουμε στο σχολείο μας άτομα που έχουν χάσει προσφιλή πρόσωπα στο Mολώχ της ασφάλτου και να μας μιλήσουν για την οδυνηρή αυτή εμπειρία που βίωσαν με σκοπό να μας προβληματίσουν για το ζήτημα της ορθής οδικής συμπεριφοράς. Παράλληλα, θα μπορούσαμε να διανέμουμε στους κατοίκους της κοινότητάς μας ενημερωτικά φυλλάδια στα οποία θα αναγράφονται οι κανόνες οδικής κυκλοφορίας και οι λόγοι που πρέπει να τους ακολουθούμε. Επίσης μπορούμε να φτιάξουμε αφίσες και να τις αναρτήσουμε στις τάξεις μας και σε πολυσύχναστα μέρη. Μια άλλη εισήγηση είναι να δημιουργήσουμε ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, στην οποία θα έχουν πρόσβαση τα νέα παιδιά με σκοπό την ενημέρωση και την ανάπτυξη ορθής οδικής συμπεριφοράς. Αυτές οι ενέργειες πιστεύουμε πως θα επιφέρουν καρπούς, γιατί αυτοί που θα μας παρακολουθήσουν και ακούσουν, θα λάβουν ευκολότερα τα μηνύματα, από εμάς τα παιδιά γιατί εαν ενδιαφερθούμε εμείς που είμαστε το μέλλον της πατρίδας, θα καταφέρουμε να επηρεάσουμε και τους άλλους. Μια άλλη ιδέα που θα συνέβαλλε θετικά στην όλη προσπάθεια είναι η συμμετοχή των παιδιών στην αστυνόμευση των δρόμων. Οι αστυνομικοί θα σταματούν τους παραβάτες, όχι για να τους επιβάλουν πρόστιμο, αλλά για να τους δίνουν, μαζί με εμάς τα παιδιά, οδηγίες για την οδική ασφάλεια. Μια τέτοια εκστρατεία θα έχει θετικά αποτελέσματα, αφού με τη 18

συμμετοχή των παιδιών οι οδηγοί θα αντιληφθούν με καλύτερη διάθεση το ρόλο της αστυνομίας. Μπορούμε επίσης εμείς οι νέοι να βγούμε στους δρόμους του χωριού μας και να εντοπίσουμε τα σημεία εκείνα στα οποία δεν υπάρχουν διαβάσεις πεζών και φανάρια τροχαίας, καθώς ακόμη και δρόμους που δεν είναι ομαλοί ή στους οποίους υπάρχουν απότομες στροφές, με λανθασμένη σήμανση κ.ά. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύουμε πως θα βοηθήσουμε εσάς τους αρμόδιους στο να διορθώσετε τέτοιου είδους προβλήματα στην κοινότητά μας και με αυτόν τον τρόπο να μειωθούν και τα δυστυχήματα, αφού σε κάποιο βαθμό ευθύνεται και το οδικό δίκτυο για την πρόκλησή τους. Όμως, βασικός άξονας της προσπάθειας για αντιμετώπιση του προβλήματος θα πρέπει να είναι η καλλιέργεια οδικής συνείδησης, αφού στον ανθρώπινο παράγοντα οφείλεται τις περισσότερες φορές η πρόκληση των τροχαίων δυστυχημάτων. Για παράδειγμα, η υπερβολική ταχύτητα, η έλλειψη ψυχραιμίας, η ανωριμότητα και η επιπολαιότητα των νεαρών οδηγών, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση καθώς επίσης η οδήγηση υπό την επήρεια αλκόολ, είναι μερικές από τις αιτίες που προκαλούν τροχαία δυστυχήματα. Άρα οφείλουμε να προβληματιστούμε και να καλλιεργήσουμε οδική συνείδηση και κοινωνική ευθύνη. Ελπίζουμε να ληφθούν υπόψη και να φανούν χρήσιμα τα όσα σας εισηγηθήκαμε και να καταφέρουμε επιτέλους ως κοινωνία να λύσουμε αυτό το βασικό πρόβλημα που βυθίζει καθημερινά σε πένθος πολλές οικογένειες. Ως νέοι μπορούμε να βάλουμε λοιπόν και εμείς το δικό μας λιθαράκι για ασφάλεια στoυς δρόμους και ανάπτυξη σωστής οδικής συμπεριφοράς με στόχο να προβληματίσουμε συνειδήσεις, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη και μείωση των οδικών δυστυχημάτων. Ευχόμαστε να μειωθούν το συντομότερο τα τροχαία δυστυχήματα για ένα καλύτερο και ασφαλές μέλλον για όλους. Με εκτίμηση, Φίλιππος Μιχαηλίδης Α3 Είσαι μέλος του Ομίλου Εθελοντισμού του σχολείου σου και καλείσαι να εισηγηθείς στα μέλη του ομίλου σου τρόπους δράσης, ώστε ο όμιλός σας να πραγματοποιήσει μια εκστρατεία εθελοντισμού με θέμα την Οδική Ασφάλεια και την Καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης στην πόλη/ κοινότητα/ περιφέρεια του σχολείου σας. Να διατυπώσεις τις εισηγήσεις σου σε ομιλία που θα εκφωνήσεις στα μέλη του ομίλου σας, όπου θα περιγράψεις σε γενικές γραμμές τις δράσεις που εισηγείσαι και τον τρόπο υλοποίησής τους, επιχειρηματολογώντας για τη χρησιμότητα της καθεμιάς από αυτές.

11 Φεβρουαρίου 2011 Αγαπητά μέλη του Ομίλου Εθελοντισμού, Στη σημερινή μας συγκέντρωση θα ήθελα ν’ αναφερθώ σε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, που νομίζω πως όλοι σας είστε ενημερωμένοι για το πόσο μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει. Αναφέρομαι στη μάστιγα Οδικών Δυστυχημάτων. Καθημε-

ρινά ενημερωνόμαστε από τον τύπο και τα άλλα Μ.Μ.Ε (Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης) για νέα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα. Βλέπουμε εικόνες με διαλυμένα αυτοκίνητα, όπου έχουν αφήσει την τελευταία τους πνοή συνάνθρωποί μας, θύματα της ασφάλτου που τόσο άδικα και πρόωρα φεύγουν από τη ζωή και σκορπούν τον πόνο και το δάκρυ στους συγγενείς και φίλους τους. Η χώρα μας δυστυχώς κατέχει την τρίτη θέση στην Ευρώπη στα τροχαία ατυχήματα. Ενώ οι άνθρωποι και η επιστήμη καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να σώσουν ζωές και να μειώσουν ασθένειες και θανάτους, στους δρόμους το ανθρώπινο αίμα ρέει αλόγιστα και άδικα. Νέοι άνθρωποι συνήθως είναι αυτοί που χάνουν τη ζωή τους. Κύριος ένοχος ο ανθρώπινος παράγοντας: η υπερβολική ταχύτητα, η επιπόλαια οδήγηση, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η παράβαση κανόνων οδικής κυκλοφορίας και γενικά η έλλειψη πρόληψης. Όλοι μας πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε, ν’ αποκτήσουμε Οδική Συνείδηση και να προσπαθήσουμε να την καλλιεργήσουμε σε όλους γύρω μας. Εισηγούμαι ο Όμιλός μας να πάρει δραστικά μέτρα για μείωση του προβλήματος. Μπορούμε να διοργανώσουμε διαλέξεις στο σχολείο και την κοινότητά μας, σε συνεργασία με την αστυνομία. Σ’αυτές να επισημανθούν οι κίνδυνοι που αφορούν πεζούς, επιβάτες και οδηγούς αυτοκινήτων, μοτοσικλετιστές και ποδηλατιστές. Το υπεύθυνο οδήγημα και η σωστή χρήση των δρόμων, θ’ αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού. Η αμυντική οδήγηση ας τεθεί απ’ όλους στόχος προς επίτευξη. Οι τραυματικές εμπειρίες και τα τραγικά αποτελέσματα των δυστυχημάτων μπορεί να συγκινήσουν και ν’ αποτελέσουν παράδειγμα προς αποφυγή δυστυχημάτων. Γι’αυτό προτείνω στις διαλέξεις να μιλήσουν είτε θύματα είτε συγγενείς θυμάτων. Ας γράψουμε συνθήματα παντού. Ας γράψουμε συμβουλές και κανόνες αποφυγής δυστυχημάτων. Ας τα αναρτήσουμε και ας τα διαθέσουμε σε όλους στην κοινότητα. Μπορούμε ακόμα να οργανωθούμε σε ομάδες που θα έχουν την ευθύνη για επίβλεψη της κυκλοφορίας στην πόλη μας και σε περιπολίες μας να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε την κατάσταση. Μια επιτροπή από εμάς ας μελετήσει το οδικό δίκτυο της πόλης και να εντοπίσει επικίνδυνα σημεία. Κατόπιν μπορούμε να κινητοποιηθούμε προς στους αρμόδιους φορείς για βελτίωση του οδικού δικτύου στα σημεία αυτά. Επίσης μπορούμε να κάνουμε μια μεγάλη γιορτή, στην οποία θα τραγουδήσουμε, θα χορέψουμε και θα στείλουμε μηνύματα για καλλιέργεια οδικής συνείδησης σε μεγάλους και μικρούς. Ας ενωθούμε όλοι μαζί και ας οργανωθούμε όσο καλύτερα μπορούμε, για να δράσουμε γι’ αυτόν τον ιερό σκοπό: για τη διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής και υγείας και την πρόληψη των δυστυχημάτων. Βασίλης Θωμά Α1 Θέμα: Είσαι μέλος του Ομίλου Εθελοντισμού του σχολείου σου και καλείσαι να εισηγηθείς στα μέλη του ομίλου σου τρόπους δράσης, ώστε ο όμιλός σας να πραγματοποιήσει μια εκστρατεία εθελοντισμού με θέμα την Οδική Ασφάλεια και την Καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης στην

πόλη/κοινότητα/περιφέρεια του σχολείου σας. Να διατυπώσεις τις εισηγήσεις σου σε ομιλία που θα εκφωνήσεις στα μέλη του ομίλου σου, όπου θα περιγράφεις σε γενικές γραμμές τις δράσεις που εισηγείσαι και τον τρόπο υλοποίησής τους, επιχειρηματολογώντας για τη χρησιμότητα της καθεμιάς από αυτές. Αγαπητά μέλη του ομίλου μας, Όπως πολύ καλά γνωρίζετε εδώ και χρόνια στόχος του ομίλου μας είναι η ανιδιοτελής προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και ο εθελοντισμός σε διαφόρους τομείς. Μέχρι τώρα έχουμε καταπιαστεί με θέματα της σύγχρονης κοινωνίας και ειδικότερα της Κύπρου, των νέων και των μαθητών του σχολείου μας. Ο πολύπλευρος ρόλος του ομίλου μας δε θα μας άφηνε ασυγκίνητους για το θέμα των τροχαίων δυστυχημάτων. Η Κύπρος, εδώ και χρόνια, κατέχει την τρίτη θέση όσον αφορά στα τροχαία δυστυχήματα. Όλοι προβληματιζόμαστε για το τι πρέπει να γίνει για να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες και να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση για μείωση των δυστυχημάτων. Εισηγούμαι να οργανώσουμε μια εκστρατεία εθελοντισμού με θέμα την Καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης και την Οδική Ασφάλεια. Καταρχάς, θα μπορούσαμε να τυπώσουμε φυλλάδια τα οποία θα ενημερώνουν τον κόσμο για το τροχαίο πρόβλημα και θα δοθούν από πόρτα σε πόρτα, έτσι ώστε να ενημερωθούν όλοι. Παράλληλα, μπορούμε να φτιάξουμε αφίσες με συνθήματα ή βιντεάκια και να τα αναρτήσουμε σε κεντρικές λεωφόρους, πολυσύχναστα μέρη και σε γνωστές ιστοσελίδες. Κάποια προτεινόμενα συνθήματα για τις αφίσες είναι «Άδειο ποτήρι, γεμάτη ζωή» και «Αν θα οδηγήσεις, μην πιεις». Ακόμη, μπορούμε να φτιάξουμε διαφημίσεις με αντίστοιχο θέμα και να τις προβάλουμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Επίσης, θα μπορούσαμε να διοργανώσουμε διαλέξεις και σεμινάρια που θα δίνονται από ειδικούς, όπως ψυχολόγους, εκπροσώπους της αστυνομίας και άτομα που έχουν εμπλακεί σε δυστυχήματα, στα σχολεία, τους στρατώνες και σε κέντρα νεότητας με στόχο την πρόληψη των τροχαίων δυστυχημάτων. Η συμβολή των παιδιών στην εκστρατεία μας είναι απαραίτητη, γι’ αυτό και μια ομάδα παιδιών μπορούν να εντοπίσουν στην κοινότητα τους αυτοκίνητα που χρειάζονται απόσυρση ή που πρέπει να κάνουν τακτικό έλεγχο Μ. Ο. Τ. Επίσης, μπορούμε να διοργανώσουμε γιορτή στο σχολείο μας με τη βοήθεια των καθηγητών μας. Έτσι, οι καλεσμένοι–θεατές θα επηρεαστούν θετικά και θα μεταφέρουν το μήνυμα για καλλιέργεια Οδικής Συνείδησης και στους συμπολίτες μας. Στο τέλος της εκδήλωσης, άτομα που έχουν χάσει συγγενικά τους πρόσωπα σε τροχαία λόγω των αιτιών που τα προκαλούν , όπως η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την διάρκεια της οδήγησης, η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, η κατανάλωση αλκοόλ, η μανία των νέων για κόντρες στους δρόμους και η μη χρήση ζώνης ασφαλείας, θα μπορούσαν να μας μιλήσουν για την οδυνηρή αυτή εμπειρία και να προβληματίσουν με τον τρόπο αυτό τα νέα παιδιά με σκοπό να συνειδητοποιήσουμε τις τραγικές συνέπειες των οδικών δυστυχημάτων. Εμείς, ως όμιλος μπορούμε να στείλουμε επιστολή στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων και να αναφέρουμε τα προβλήματα του οδικού δικτύου που αντιμετωπίζουμε καθημερινά στην κοινότητα μας, όπως τη λανθασμένη σήμανση 19

των δρόμων, πινακίδων και τη μη ύπαρξη διαβάσεων πεζών, όπως επίσης και την κατασκευή πεζοδρομίων. Οι οδηγοί πρέπει να ακολουθούν τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και να κάνουν ό,τι επιβάλλεται, τόσο για την προσωπική τους ασφάλεια όσο και για την ασφάλεια των συνανθρώπων τους. Αν όλοι εφαρμόζαμε τα πιο πάνω θα μειώνονταν σημαντικά τα τροχαία δυστυχήματα και θα ατενίζαμε με αισιοδοξία το μέλλον. Ανδρέας Ρουσιάς, Α3

Δ΄ Παγκύπριος Μαθητικός Διαγωνισμός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής. Ποτέ οι στέγες των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά και οι καρδιές τους τόσο μακριά. Η έλλειψη επικοινωνίας, όπως τη βιώνει ο σημερινός άνθρωπος και ιδιαίτερα ο νέος, καθώς και τρόποι εξόδου απ’ αυτήν, μέσα από την καθημερινή πρακτική, αλλά και μέσα από τη ζωή και τη διδασκαλία της Εκκλησίας.

Τα ξεχασμένα βαγόνια και οι αναβάτες ενός καινούργιου τρένου Μια αόρατη δύναμη, μια αόρατη πίστη, κοιτάει από ψηλά… Βλέπει μια στοίβα ανθρώπων, νομάδων, αμέτρητα μυρμήγκια… Με σιδηροδρομικές γραμμές μοιάζουν οι δρόμοι τους… Τρένα φορτωμένα με όνειρα, μόδα, διπλώματα οι ώμοι τους… Ολοκαίνουργια βαγόνια ακολουθούν το ένα το άλλο, χωρίς καπετάνιο· ίσως ένα ακόμα ναυάγιο… Από ψηλά, ένα ποτάμι κατάμαυρο, Να χάνεται και να εισχωρεί απύθμενη θάλασσα… Μα κάποια βαγόνια χάλασαν, Έμειναν πίσω, ποιος νοιάζεται; Απλά τα άφησαν…Απλά, θέσεις έμειναν κενές, Και αναμένουν καινούργιους σταθμούς Καινούργια μυαλά, ή πίσω ή μπροστά Να κυβερνούν ατάραχα όνειρα…! Ο ήχος βαρετός! Αντιλαλεί σαν να ’ναι σε χώρο κενό, χωρίς ζωή και χαμένη επιμονή… Και οι συσκευές· πιο πολλές απ’ τις καρδιές!... Ακόμη κι αυτές, μιλούν με μηχανές, γελούν, φωνάζουν, κλαίνε... Ούτε ένα χέρι συμπόνιας, μόνο μια οθόνη αφής και το τρέμουλο μιας μικρής ζωντανής μηχανής… Άξαφνα… Με αρπάζει κατάματα μια αύρα λευκή, 20

Με τυλίγει και χάνεται Δεν ξέρω πού, Αλλά μακριά, σε μια άλλη εποχή Με ψυχές ιδανικές Και σύννεφα γαλάζια Σε θάλασσα και στεριά Εκεί που υπάρχει καρδιά… Ήρθα στο χθες. Και βλέπω παλιά βαγόνια, χαλασμένα σκορπισμένα, σαν να κόπηκε μια αλυσίδα… Τα εγκατέλειψαν οι καινούργιοι επιβάτες, Τους φάνηκαν άκομψα Ξεπερασμένα… Αυτή η εποχή, ναι είναι παλιά, περπατημένη από χέρια πολλά, Αλλά έχει γεμάτη καρδιά και σημεία ορίζοντα στη γη στεριωμένα βαθειά! Ο ήχος είναι τόσο αλλιώς... Καθόλου βαρετός να κουβαλάει ξεχασμένες αγάπες Και περασμένες φωτιές… Γεμάτος καθαρές αμμουδιές Περιγιάλια μικρά Φεγγάρια μεγάλα και γκρίζα… Βουνά με υψηλές κορυφές, Πάντα γραφτές στο κρυφό μας νησί Με αισθήσεις αληθινές Χειροπιαστές…! Μα το όνειρο αυτό πλέον τελειώνει, Έρχομαι ξανά στα καινούργια… Στην τωρινή εποχή, Στην τόσο θολή Και ακριβώς τραγική… Η «ανθρωπιά», πια δεν υπάρχει… Στων μηχανών την ολόμαυρη ράχη, Θα ακουμπήσω μονάχα μια ελπίδα « Θεέ μου παρακαλώ, Ανάγκη σε έχω εγώ και όλοι αυτοί, Που δεν νοιάζονται ούτε στιγμή… » Παλαιότερα, οι άνθρωποι ήξεραν τι πάει να πει η «αγάπη», μα τώρα μόνο ξέρουνε τι πάει να πει η «απάτη»… Ο άνθρωπος θα έπρεπε να ντρέπεται Για τον τρόπο που αντιδρά και ζει, Αλλά αντιθέτως, Δείχνει να χαίρεται και να επαινεί! Ειρήνη Κωνσταντίνου, Χριστίνα Ιωάννου Β2

Διαγωνισμός Γνώσεων Το σχολείο μας για τρίτη συνεχή χρονιά διοργάνωσε διαγωνισμό γνώσεων, που φέτος ήταν αφιερωμένος στα πενηντάχρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο διαγωνισμός άρχισε συμβολικά την ημέρα των Τριών Ιεραρχών και των ελληνικών γραμμάτων. Στόχος του διαγωνισμού ήταν η προαγωγή της ευγενούς άμιλλας, του ομαδικού πνεύματος και της συνεργασίας των παιδιών με απώτερο σκοπό την κατάκτηση περαιτέρω γνώσεων. Στο διαγωνισμό πήραν μέρος όλα τα τμήματα και των τριών τάξεων. Νικητές αναδείχθηκαν τα τμήματα Α4, Β1, Γ3 και η επιβράβευσή τους ήταν μία εκδρομή στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη. Ενδεικτικές ερωτήσεις που τέθηκαν στους διαγωνιζόμενους ΤΕΛΙΚΟΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑ: Α1 – Α4 1α. «και νεκρός ενίκα» Για ποιον λέχθηκε και γιατί; Απ. Λέχθηκε για τον Αθηναίο στρατηγό Κίμωνα, ο οποίος κατά την πολιορκία του Κιτίου ασθένησε και πέθανε. Οι Αθηναίοι για να αποφύγουν την πτώση του ηθικού του στρατού, απέκρυψαν τον θάνατό του. Νικητές αναδείχθηκαν οι Αθηναίοι που απέδωσαν τη νίκη στον Κίμωνα για τον οποίον λέχθηκε η φράση αυτή.

1β. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους ο Ευαγόρας θεωρείται σπουδαία πολιτική μορφή της αρχαίας κυπριακής ιστορίας; Απ. Γιατί ανέπτυξε τη Σαλαμίνα σε όλους τους τομείς (οικονομικό πολιτικό, πολιτιστικό), φρόντισε για την ενδυνάμωση και την προβολή του ελληνικού στοιχείου.

2α. Τι είδους γωνία σχηματίζουν οι δείκτες του ρολογιού αν δείχνουν 4:00; Απ. Αμβλεία.

2β. Τι είδους γωνία είναι η παραπληρωματική μιας αμβλείας γωνίας; Απ. Οξεία.

3α. Πώς θα πούμε τη λέξη «stage» στα ελληνικά; Απ. Σκηνή.

3β. Πώς θα πούμε τη λέξη «size» στα ελληνικά; Απ. Μέγεθος.

4α. Πώς αλλιώς ονομάζεται η προσωπογραφία; Απ. Πορτραίτο.

4β. Πώς αλλιώς ονομάζεται η ανθρώπινη φιγούρα; Απ. Σιλουέτα.

5α. Τι είναι το «γεωγραφικό μήκος»; Απ. Η απόσταση ενός τόπου ανατολικά ή δυτικά του Πρώτου Μεσημβρινού.

5β. Τι είναι το «γεωγραφικό πλάτος»; Απ. Η απόσταση ενός τόπου βόρεια ή νότια του Ισημερινού.

ΤΕΛΙΚΟΣ Β΄ ΤΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑ: Β1 – Β2 1α. Βρισκόμαστε στο αεροδρόμιο. Πώς θα πούμε στα ελληνικά «check-in counter»; Απ. Έλεγχος διαβατηρίων.

1β. Πώς λέμε τη φράση «duty-free shop» στα ελληνικά; Απ. Κατάστημα αδασμολόγητων ειδών.

2α. Να γράψετε τρία πλεονεκτήματα της χρήσης των φωτοβολταϊκών. Απ. α) Αθόρυβη λειτουργία, β) μηδενική ρύπανση, γ) αξιοπιστία και μεγάλη διάρκεια ζωής, δ) απεξάρτηση από τροφοδοσία καυσίμων της ενέργειας, ε) ελάχιστη συντήρηση.

2β. Να αναφέρετε τέσσερις τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας. Απ. α) Να μην ανάβουμε το φως όταν δε χρειάζεται, β) να μην αφήνουμε σε λειτουργία ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιούμε, γ) να χρησιμοποιούμε μονωτικά υλικά στα σπίτια μας, όπως διπλά τζάμια, διπλούς τοίχους, δ) να περπατάμε ή να χρησιμοποιούμε ποδήλατα όπου μπορούμε.

3α. Να αναφέρετε τρία κάστρα που έκτισαν στην Κύπρο οι Βυζαντινοί. Απ. α) Αγίου Ιλαρίωνα, β) Βουφαβέντο, γ) Καντάρας, δ) Κερύνειας.

3β. Να αναφέρετε 3 αρχαία θέατρα που σώζονται μέχρι σήμερα και κτίστηκαν επί ρωμαιοκρατίας. Απ. α) Σόλων, β) Σαλαμίνας, γ) Κουρίου.

4α. Να αναφέρετε 4 είδη κίνησης. Απ. Γραμμική, περιστροφική, παλινδρομική, κίνηση του εκκρεμούς.

21

4β. Τι είδους κίνηση εκτελεί μια «κούνια» και τι κίνηση εκτελεί μια «ραπτομηχανή»; Απ. κούνια = κίνηση του εκκρεμούς ραπτομηχανή = παλινδρομική 5α. Σε ποια κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη η ξυλογλυπτική; Απ. Στην Ακανθού.

5β. «Κοινόν των Κυπρίων». Τι ήταν; Απ. Παγκύπρια Θρησκευτική Οργάνωση.

ΤΕΛΙΚΟΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑ: Γ3 – Γ4 1α. Τι ήταν η εκεχειρία όταν διεξάγονταν οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες; Απ. Διακοπή των εχθροπραξιών.

1β. Ποιες κυπριακές ομάδες συμμετέχουν σε ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ; Απ. Ανόρθωση (Αμμοχώστου), Αποέλ (Λευκωσίας) 2α. Πόση είναι η τάση (volts) του ηλεκτρισμού στους ρευματοδότες των σπιτιών μας; Απ. 240v.

2β. Να αναφέρετε δύο ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς στην Κύπρο. Απ. Δεκέλεια, Μονή, Βασιλικό.

22

3α. Πότε έγινε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και με ποια αφορμή; Απ. 20 Ιουλίου 1974 με το πρόσχημα της προστασίας των Τουρκοκυπρίων λόγω της διά της βίας κατάλυσης της Δημοκρατίας μετά το πραξικόπημα της 15 Ιουλίου 1974.

3β. Ποιες υπήρξαν οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο (να αναφέρετε πέντε); Απ. Νεκροί, αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι, πρόσφυγες, κατάληψη του 36% του κυπριακού εδάφους.

4α. Ποιο είναι το αρμόδιο υπουργείο για την ασφάλιση των εργαζομένων στην Κύπρο; Απ. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

4β. Ποια τράπεζα είναι αρμόδια για τον καθορισμό των επιτοκίων και της δημοσιονομικής πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας; Απ. Κεντρική Τράπεζα Κύπρου.

5α. Σε ποια θερμοκρασία το νερό έχει το μικρότερο όγκο; Απ. 4 ºC. 5β. Σε ποια θερμοκρασία το νερό έχει τη μεγαλύτερη πυκνότητα; Απ. 4 ºC.

Περί ...τέχνης

23

Πρόγραμμα Ξένιος Τη φετινή σχολική χρονιά, το σχολείο μας συμμετείχε στο Πρόγραμμα Ξένιος, με θέμα τη διαφορετικότητα σε σχέση με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, παίρνοντας αφορμή από το μάθημα των Νέων Ελληνικών και πιο συγκεκριμένα από το κείμενο «Η ιστορία του δακτυλιδιού» του Γκ. Λέσινγκ. Μαθητές της Β΄ τάξης χωρίστηκαν σε ομάδες και βρήκαν πληροφορίες για τις θρησκευτικές ομάδες που υπάρχουν σήμερα στην πατρίδα μας. Ετοιμάστηκε, επίσης, ερωτηματολόγιο, το οποίο δόθηκε σε μαθητές και των τριών τάξεων. Ενδεικτικά παρατίθεται μέρος της εργασίας. Εργάστηκαν οι μαθητές: • Θεοδόσης Αλεξάνδρου, Κατερίνα Κρασσά, Ελένη Χαραλάμπους, Ηλίας Χριστοδούλου, Κωνσταντίνος Παύλου, Β3 • Νικολέττα Σερδάρη, Κατερίνα Δροσοπούλου, Αλέξανδρος Θεμιστοκλέους, Ιάκωβος Εξαδάκτυλος, Μάριος Παναγή, Β5

Ερωτηματολόγιο Β΄ τάξης Ενδεικτικά οι απαντήσεις των μαθητών της Β΄ τάξης: Η δειγματοληψία ήταν τυχαία και εξετάστηκαν οι απαντήσεις των μαθητών που επιλέγηκαν και στις τρεις τάξεις. (Α, Β, Γ)

Μέρος Α΄:

1. Στα ερωτηματολόγια το μεγαλύτερο ποσοστό που απάντησαν ήταν κορίτσια (62%), ενώ τα αγόρια ήταν το 32%.

Μέρος Β΄:

1. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν τη σημασία του όρου «Θρησκευτική μειονότητα» το 10% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησαν πολύ καλά, το 66% καλά και το υπόλοιπο 24% καθόλου.

2. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν ότι υπάρχουν θρησκευτικές μειονότητες στην πατρίδα μας απάντησαν: το 24% των μαθητών της Β΄ τάξης πολύ καλά, το 45% καλά και το 31% καθόλου.

3. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν ποιες είναι η επίσημες θρησκείες στη χώρα μας, σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1960, το 31% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε πολύ καλά, το 21% καλά και το 48% καθόλου.

Μέρος Γ΄:

1. Στην ερώτηση σε ποια θρησκευτική ομάδα ανήκουν, οι ερωτώμενοι απάντησαν ότι είναι Χριστιανοί.

2. Στην ερώτηση αν γνωρίζουν τόπους λατρείας άλλων θρησκειών στο νησί, το 45% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε θετικά και το υπόλοιπο 55% αρνητικά.

3. Στην ερώτηση αν ενοχλούνται να βρίσκονται στον ίδιο χώρο με άτομα που ανήκουν σε διαφορετική θρησκευτική ομάδα, το 10% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε θετικά και το 90% αρνητικά.

4. Στην ερώτηση αν θα τους ενοχλούσε κάποιος γνωστός τους να πιστεύει σε διαφορετική θρησκεία από

24

αυτούς, το 7% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε ναι και το 93% όχι.

5. Στην ερώτηση εάν ένας φίλος τους εξομολογούνταν ότι δεν πιστεύει στην ίδια θρησκεία με εκείνους, θα ένιωθαν ενοχλημένοι, το 10% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε ναι και το 90% όχι.

6. Στην ερώτηση αν πιστεύουν πως τα άτομα που δεν ανήκουν στην ίδια θρησκευτική ομάδα με τους υπόλοιπους στο σχολείο τους, θα πρέπει να απομονώνονται από τους υπόλοιπους μαθητές, το 100% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε όχι.

7. Στην ερώτηση αν θα ψήφιζαν ποτέ πρόεδρο της τάξης τους άτομο με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις από τους ίδιους, το 86% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε ναι και το 14% όχι.

8. Στην ερώτηση αν είναι σημαντικό για εκείνους οι άνθρωποι στο κοντινό τους περιβάλλον να έχουν την ίδια θρησκεία με τους ίδιους, το 59% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησαν θετικά και το 41% αρνητικά.

9. Στην ερώτηση με ποια κριτήρια επιλέγουν τους φίλους τους, το 3% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε ότι η επιλογή γίνεται με βάση την εξωτερική εμφάνιση και το 97% με βάση τα κοινά ενδιαφέροντα /χαρακτήρας.

10. Στην ερώτηση εάν νιώθουν άβολά το πρωί όταν κάνουν την προσευχή τους, το 28% της Β΄ τάξης απάντησε ναι και το 72% όχι.

11. Στην ερώτηση αν έχουν έρθει ποτέ σε αντιπαράθεση με τους φίλους τους στο σχολείο λόγω της θρησκείας τους, το 100% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησαν όχι.

12. Στην ερώτηση αν οι γονείς τους ή το στενό τους οικογενειακό περιβάλλον αποδέχονται άτομα με άλλη θρησκεία, το 86% των μαθητών της Β΄ τάξης απάντησε ναι και το 14% όχι.

13. Στην ερώτηση πώς νομίζουν ότι θα αντιδρούσαν οι γονείς τους ή το στενό τους οικογενειακό περι-

βάλλον εάν μάθαιναν ότι ο καλύτερος φίλος τους έχει διαφορετική θρησκεία από τη δική τους, το 90% απάντησαν ότι δε θα υπήρχε πρόβλημα και το 10% ότι θα αισθάνονταν πολύ άβολα. Από τα πιο πάνω προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι μαθητές του σχολείου μας σε πολύ μεγάλο ποσοστό δεν αντιμετωπίζουν αρνητικά τις διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις των συμμαθητών τους ή των φίλων τους.

Θρησκευτικές μειονότητες της Κύπρου Λατίνοι

Άντρεα Γιωργαλλή Α3

Γεωργία Καστανιά Α4

Οι Λατίνοι (Latins) ήταν αρχαίος λαός της Ιταλίας που ζούσαν στην περιοχή του Λάτιο. Οι Λατίνοι μετανάστευσαν στην κεντρική Ιταλία και στο Λάτιο τη 2η χιλιετία π.Χ. από την κεντρική Ευρώπη. Ζούσαν σε ανεξάρτητες πόλεις-κράτη αλλά είχαν κοινή γλώσσα, θρησκεία. Πίστευαν ότι ήταν απόγονοι του Λατίνου, γιου του Αινεία και είχαν εμπορικές σχέσεις μεταξύ τους. Ένα από τα λατινικά κράτη, η Ρώμη, το 341 π.Χ. άρχισε σταδιακά να προσαρτίζει τα υπόλοιπα λατινικά πόλεις-κράτη δίνοντάς τους ρωμαϊκή υπηκοότητα και ισονομία. Οι Λατίνοι στην Κύπρο: Οι Λατίνοι ήταν Καθολικοί από τη Δύση με λαμπρή ιστορία που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. Το νησί παρέμεινε κάτω από διάφορους κατακτητές για πολύ καιρό (1191-1571). Αυτοί οι Καθολικοί κυβερνήτες εγκατέστησαν Λατίνους Αρχιεπίσκοπους που είχαν υπεροχή έναντι στους Έλληνες Ορ-

θόδοξους επίσκοπους και έκτισαν πολλά μοναστήρια, εκκλησίες, υπέροχους γοτθικούς καθεδρικούς ναούς στη Λευκωσία και την Αμμόχωστο, οι οποίοι αργότερα κατά την Τουρκοκρατία μετατράπηκαν σε μουσουλμανικά τεμένη. Παρατηρώντας το λατινικό λαϊκό πληθυσμό της Κύπρου, μετά την κατάληψή της από τους Οθωμανούς το 1571, μπορεί κάποιος να εξακριβώσει ότι οι Λατίνοι που είχαν απομείνει στο νησί ήταν στην πλειοψηφία Ενετοί και διατηρούσαν ένα προξενείο στη Λάρνακα. Όμως μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα οι Γάλλοι φαίνονταν να αντικαθιστούν τους Ενετούς. Ένας Γάλλος εξερευνητής, ο Ν.Τ. Χαρτρέλ, επισκέφθηκε το νησί το 1670 και ανέφερε ότι ένας Γάλλος πρόξενος διέμενε στη Λάρνακα και πρόσφερε υπηρεσίες σε πλοία που έρχονταν εκεί από τη Μασσαλία και άλλα γαλλικά λιμάνια. Ο Δανός Βαν Μπρούιν, ο οποίος επισκέφτηκε την Κύπρο το 1683, ανέφερε ότι όλοι οι Ευρωπαίοι έμποροι που κατοικούσαν στη Λάρνακα ήταν Γάλλοι. Έτσι, πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι δεν ήταν καθόλου τυχαίο που η πλειοψηφία των Λατίνων διέμενε στη Λάρνακα, γιατί τα προξενεία που ήταν εγκατεστημένα στο λιμάνι, πρόσφεραν εργασία και προστασία στους κοσμικούς και κληρικούς Λατίνους που κατοικούσαν στο νησί. Σε άλλες πόλεις της Κύπρου, λόγω της απουσίας των ευρωπαϊκών προξενείων, ήταν πολύ πιο δύσκολο για τους Λατίνους να κατοικήσουν εκεί. Ο Δανός Χέιμαν που επισκέφτηκε την Κύπρο στις αρχές του 18ου αιώνα, παρατήρησε ότι τόσο στους Λατίνους όσο και στους Έλληνες απαγορευόταν να μπουν στην Αμμόχωστο καβάλα

25

σε άλογο, κάτι που αποθάρρυνε τους Λατίνους να εγκατασταθούν εκεί και συνέχιζαν να παραμένουν συγκεντρωμένοι στη Λάρνακα. Οι Ενετοί, που ήταν οι πρώτοι που ίδρυσαν προξενείο στην οθωμανική Κύπρο, συνέχισαν να διατηρούν την παρουσία τους στο νησί μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, όταν ο Ναπολέοντας κατέκτησε την Ιταλία και κατάργησε την Ενετική Δημοκρατία. Κι όμως πολλοί λένε ότι οι Ενετοί συνέχισαν να ζουν σε αυτή την πόλη. Οι εκκλησίες που εξυπηρετούν τη Λατινική Κοινότητα της Κύπρου είναι αυτή του Τιμίου Σταυρού κοντά στην Πύλη Πάφου στη Λευκωσία, που ξαναϊδρύθηκε το 1900 με χορηγία από τη βασίλισσα Μαρία Χριστίνα, γυναίκα του βασιλιά Αλφόνσου ΧΙΙ της Ισπανίας, αυτή της Αγίας Αικατερίνης στη Λεμεσό που ιδρύθηκε από Φραγκισκανούς το 1872, αυτή της Αγίας Μαρίας των Χαρίτων που ξαναϊδρύθηκε στη Λάρνακα από Φραγκισκανούς το 1843 και ένα παρεκκλήσι στην Κερύνεια της Αγίας Ελισάβετ που κτίστηκε το 1907 και εγκαινιάστηκε το 1932. Μια επιπρόσθετη εκκλησία έχει πρόσφατα παραχωρηθεί για χρήση (όχι ιδιόκτητη) από την Ελληνική Ορθόδοξη Επισκοπή στην Πάφο και μια στην Πόλη Χρυσοχούς. Υπάρχουν επίσης λατινικά κοιμητήρια στη Λευκωσία (νεκρή ζώνη) όπου μια φορά το χρόνο (2 Νοεμβρίου) οι Λατίνοι δικαιούνται να επισκέπτονται τους νεκρούς κάτω από την προστασία των Ηνωμένων Εθνών. Οι Φραγκισκανοί αδελφοί έχουν επίσης παρεκλήσια στο Κολλέγιο Τέρρα Σάντα (Λευκωσία), στο Ξερό (στη ζώνη υπό τουρκική κατοχή, που είναι τώρα κλειστό) και στην Αμμόχωστο (στη ζώνη υπό τουρκική κατοχή, που είναι τώρα κλειστό). Οι αδελφές του Άγιου Ιωσήφ έχουν ένα παρεκκλήσι στο μοναστήρι τους στη Λάρνακα. Τα σχολεία που εξυπηρετούν τους Λατίνους της Κύπρου αλλά δέχονται και μαθητές άλλων θρησκειών είναι αυτό της Τέρρα Σάντα στη Λευκωσία που ιδρύθηκε και διατηρείται από Φραγκισκανούς και το σχολείο Αγίας Μαρίας στη Λεμεσό, ιδρυμένο αρχικά σαν σχολείο θηλέων από Φραγκισκανές αδελφές της Ιερής Καρδιάς. Και τα δύο πιο πάνω σχολεία παρέχουν προδημοτική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το σχολείο Αγία Μαρία έχει γίνει πρόσφατα μικτό. Στις πιο πάνω εγκαταστάσεις μπορεί να προστεθεί ένα νηπιαγωγείο στο Καλό Χωριό στην περιοχή Πάφου. Έχουν ιδρυθεί δύο κοινοτικά κέντρα: αυτό του Αγίου Ιωσήφ στη Λευκωσία και του Αγίου Φραγκίσκου στην Λεμεσό. Πρόσφατα 5 Γαλλίδες αδελφές από την Congrégation de l’ Assomption del la Vierge Marie ed de St. Bruno, ήλθαν να βοηθήσουν άρρωστους ανθρώπους στο καινούριο νοσοκομείο του Αγίου Μιχαήλ στο Μέσα Χωρίο (υπό κατασκευή). Υπάρχει επίσης και ένας οίκος ευγηρίας ο οποίος ανήκει σε Φραγκισκανούς αδελφούς τους οποίους βοηθούν οι Φραγκισκανές αδελφές της Ιερής Καρδιάς στη Λάρνακα. Ο αντιπρόσωπος της Λατινικής κοινότητας στη Βουλή είναι τώρα ο κύριος Μπενίτο Μαντοβάνη. Οι δύο προ-

26

ηγούμενοι αντιπρόσωποι ήταν ο κύριος Άντονι Πιετρόνι και ο κύριος Φέλιξ Τσιρίλλι ντε Νόρες. Κλείνοντας, είναι δυνατό να σημειωθεί ότι οι Λατίνοι της Κύπρου αποτελούν μια συμπαγή αλλά και σταθερά αναπτυσσόμενη κοινότητα λόγω της μικτής εθνικότητας, η οποία διευκολύνει τους ανθρώπους διαφόρων εθνικοτήτων να μπουν στην κοινότητα με προνόμιο το ότι ανήκουν στην Ρωμαιοκαθολική θρησκεία. Πρόσφατα, γάμοι μεταξύ Κύπριων και Ρωμαιοκαθολικών από την ανατολική Ευρώπη (όπως Πολωνοί και Τσέχοι) ή ακόμα και Φιλιππινέζων από την Άπω Ανατολή, έχουν προστεθεί στην κοινότητα και οι Λατίνοι δείχνουν έτοιμοι να γίνουν περισσότεροι στο νησί. Μπορεί να λεχθεί ότι η ποικιλία στην εθνικότητα των Λατίνων και το γεγονός της παρουσίας τους στο νησί οφείλεται στην επιτυχή εγκατάσταση στην Κύπρο των Ενετών, Γάλλων, Ιταλών, Μαλτέζων, Ραγκουσανών και πιο πρόσφατα ανθρώπων από την ανατολική Ευρώπη, Άπω Ανατολή και Νότιο Αμερική, έκαναν τους Λατίνους μια κοινότητα βασισμένη στη μετανάστευση χωρίς την οποία, θα απορροφούνταν ή θα είχαν απορροφηθεί στο παρελθόν από το μεγαλύτερο σε αριθμό ελληνικό στοιχείο.

Μουσουλμάνοι/Ισλαμιστές

Το Ισλάμ εισήχθηκε στην Κύπρο το 649 όταν ο Ουσμάν, ο τρίτος Χαλίφης, κατάκτησε το νησί. Οι Μουσουλμάνοι ήταν διασκορπισμένοι σε όλη την περιοχή της Κύπρου, αλλά μετά τα γεγονότα του 1974, συγκεντρώθηκαν στην περιοχή της Βόρειας Κύπρου. Οι Τουρκοκύπριοι (η μουσουλμανική κοινότητα της Κύπρου) μέχρι το 1974 ήταν το 18% ολόκληρου του πληθυσμού του νησιού. Σήμερα ο πληθυσμός τους υπολογίζονται σε 264,172 περίπου άτομα. Υπάρχουν πολλά ιερά ισλαμικά μέρη στο νησί συμπεριλαμβανομένου του Τζαμιού Αραμπαχμετ στη Λευκωσία (χτισμένο το 16ο αιώνα), ο Τεκκές ΧΑΛΑ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥΜ ΧΑΡΑΜ στη Λάρνακα (χτισμένος το 18ο αιώνα), το Τζαμί Λαλά Μουσταφά Πασά, το Τζαμί Σελμιγιέ και το Τζαμί Χαϊτέρ πασά, πρώην καθολικοί καθεδρικοί ναοί από την περίοδο των σταυροφορίων που αποκλειστικά εξυπηρετούσαν την καθολική μειονότητα που κυριαρχούσε στο νησί και μετέπειτα μετατράπηκαν σε τζαμιά, όταν οι μουσουλμάνοι κατέκτησαν το νησί το μεσαίωνα. Το Ισλάμ στην Κύπρο ήρθε νωρίς από τους Άραβες κατακτητές που τον ίδιο καιρό είχαν κατακτήσει και το ελληνικό νησί της Κρήτης. Λέγεται ότι μια θεία του Προφήτη Μοχχαμάτ (Μωάμεθ), η Ουμ Χαράμ, είχε έρθει μαζί με τους Άραβες κατακτητές στο νησί. Έπεσε όμως από το μουλάρι της και πέθανε. Ενταφιάστηκε εκεί που σήμερα βρίσκεται το ιερό τέμενος ΧΑΛΑ ΣΟΥΛΤΑΝ. Οι περισσότεροι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο κατά τη διάρκεια που η Οθωμανική Αυτοκρατορία κυβερνούσε το νησί, το 1572-1878/1914.

Η οθωμανική Αυτοκρατορία έδωσε έκταση γης στους στρατιώτες με τον όρο ότι αυτοί και οι οικογένειές τους θα έμεναν στο νησί μόνιμα. Κατά το 17ο αιώνα ο τουρκικός πληθυσμός μεγάλωσε ραγδαία, αφού υπήρξαν Τούρκοι μετανάστες, αλλά και Έλληνες που ασπάζονταν το Ισλάμ. Από το 1974 ο μουσουλμανικός πληθυσμός ενισχύθηκε από Τούρκους έποικους που είναι αποκλειστικά μουσουλμάνοι.

Μαρωνίτες της Κύπρου Χωριά - Χάρτης Οι Μαρωνίτες είναι μία από τις θρησκευτικές ομάδες της Κύπρου, η τρίτη μεγαλύτερη μετά τους ορθόδοξους και τους μουσουλμάνους (Τουρκοκύπριους). Ανήκουν στο ανατολικό χριστιανικό δόγμα της Καθολικής Εκκλησίας, το οποίο εδρεύει στην Αντιόχεια. Πήραν το όνομά τους από τον Άγιο Μάρωνα. Το αρμενικό αλφάβητο επινοήθηκε το 405 μ.Χ. από τον Άγιο Μεσρώπ Μαστότς, τον πολύπλευρο και πολυτάλαντο αυτό μοναχό και αποτέλεσε το έναυσμα για το Χρυσούν Αιώνα του έθνους. Αποτελείται από 38 στοιχεία, τα οποία στηρίζονται στα αντίστοιχα ελληνικά. Η εισαγωγή του εξέφραζε την αναγκαιότητα να κηρυχθεί ο Χριστιανισμός στην εθνική μας γλώσσα (μέχρι τότε γινόταν στα Ελληνικά ή στα Συριακά), αλλά και εκείνη, της έκφρασης με δικό της γραφικό σύστημα μιας ώριμης πλέον εθνικής κουλτούρας. Πιστεύεται ότι κατοίκησαν για πρώτη φορά στην Κύπρο στα τέλη του 7ου αιώνα, όταν ο Ιουστινιανός Β’ μετακίνησε τους Μαρδαΐτες από τις ακριτικές περιοχές της Συρίας στην περιοχή της Αττάλειας, όπου η γειτονική απόσταση με την Κύπρο ώθησε αρκετούς να μετακινηθούν και να κατοικήσουν στα βορειοδυτικά της νήσου. Νέο κύμα Μαρωνιτών κατέφθασε στην Κύπρο στα τέλη του 8ου αιώνα μετά τις αιματηρές καταστροφές που δέχθηκε η Συρία από τους Ισλαμιστές. Μεταναστεύσεις υπήρξαν και στη διάρκεια των επόμενων αιώνων με αποκορύφωμα την μαζική μετανάστευση του 12ου αιώνα, όταν ο Γκυ Λουζινιάν τους προσέφερε γη και ύδωρ σε βαθμό που σύμφωνα με τον Γάλλο ιστορικό Μας Λατρί έφτασαν τους 80,000 και ζούσαν σε 60 χωριά. Το 1316 ιδρύθηκε στη Λευκωσία η Μαρωνίτικη αρχιεπισκοπή, με πρώτο επίσκοπο τον Ανανία, η οποία μετά το θάνατο του Κύπριου Επισκόπου Λουκά το 1673, μεταφέρθηκε στη Βηρυτό για να επιστρέψει ξανά στη Λευκωσία το 1988. Από το 1840 ακολουθούν το λατινικό ημερολόγιο. Πριν την τουρκική εισβολή του 1974, οι Μα-

ρωνίτες κατοικούσαν σε τέσσερα χωριά της επαρχίας Κερύνειας, τα Μαρωνίτικα χωριά όπως λέγονταν, ο Κορμακίτης, ο Ασώματος, η Αγία Μαρίνα και η Καρπάσια. Σήμερα οι Μαρωνίτες υπολογίζονται στους 6,000 και είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη νήσο εκτός από ελάχιστους εγκλωβισμένους μεγάλης ηλικίας, ενώ διαθέτουν δικούς τους συλλόγους, σχολεία, αλλά και γλώσσα. Έχουν δικές τους εκκλησίες, μοναστήρια και νεκροταφεία. Στη πολιτική, οι Μαρωνίτες, με την ανεξαρτησία του νησιού το 1960, με βάση το άρθρο 9 περί θρησκευτικών ομάδων, μπορούν να εκλέγουν έναν εκπρόσωπο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου. Οι Μαρωνίτες της Κύπρου δεν έχουν τη δική τους γλώσσα, μητρική τους γλώσσα είναι η Ελληνική. Το χωρίο Κορμακίτης μιλάει κάποια διάλεκτό η οποία χρίζει επιστημονικής μελέτης και σε καμία περίπτωση αποτελεί τη γλώσσα των Μαρωνιτών.

ΟΙ ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Υπάρχει ένας μακρύς δεσμός ανάμεσα στην Κύπρο και τους Αρμένιους, που πιθανόν να ανάγεται πίσω στον 5ο αιώνα π.Χ. Ωστόσο, η πραγματική ιστορία της αρμενικής κοινότητας στο νησί ξεκίνησε το 578 μ.Χ.: Σε εκστρατεία του κατά του Πέρση Βασιλιά Χοσρόη Α', ο Στρατηγός Μαυρίκιος ο Καππαδόκης συνέλαβε 10,090 Αρμένιους ως αιχμάλωτους στην Αρζανήνη, εκ των οποίων οι 3,350 μεταφέρθηκαν στην Κύπρο. Κρίνοντας από τη στρατηγική τοποθεσία των αποικιών που ίδρυσαν (Αρμενοχώρι, Αρμίνου, Κορνόκηπος, Πατρίκι, Πλατάνι, Σπαθαρικό και ίσως το Μούσερε), είναι πολύ πιθανόν να υπηρέτησαν το Βυζάντιο ως μισθοφόροι στρατιώτες και ακρίτες. Περισσότεροι Αρμένιοι κατέφθασαν κατά τη βασιλεία του αρμενικής καταγωγής Αυτοκράτορα Ηράκλειου (610641) για πολιτικούς λόγους, κατά την εποχή του Καθόλικου Hovhannes Odznetsi (717-728) για εμπορικούς λόγους και μετά την απελευθέρωση από τις αραβικές επιδρομές από το Νικήτα Χαλκούτζη (965) για στρατιωτικούς λόγους. Κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο υπηρέτησαν στην Κύπρο Αρμένιοι στρατηγοί και κυβερνήτες, όπως ο Levon (910-911), ο οποίος ανέλαβε την ανέγερση της βασιλικής του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα. Το 973 ο Καθόλικος Khatchig I ίδρυσε την Αρμενική Επισκοπή στη Λευκωσία. Μεταξύ 1136-1138, ο Αυτοκράτορας Ιωάννης Β' Κομνηνός μετέφερε ολόκληρο τον πληθυσμό της αρμένικης πόλης Τελ Χαμντούν στην Κύπρο. Μετά το γάμο του Ισαάκιου Κομνηνού με την κόρη του Αρμένιου πρίγκηπα Thoros II το 1185, Αρμένιοι ευγενείς και πολεμιστές ήρθαν μαζί του στην Κύπρο, πολλοί από τους οποίους υπεράσπισαν το νησί εναντίον του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου (1191) και των Ναϊτών Ιπποτών (1192). Μετά την αγορά της Κύπρου από τον Guy de Lusignan το 1192, έλαβε χώρα μια μαζική μετανάστευση Αρμένιων και άλλων ευγενών, ιπποτών και πολεμιστών, στους οποίους παραχωρήθηκαν φέουδα, τιμάρια και προνόμια. Λόγω της γειτνίασής τους, των εμπορικών τους δεσμών, και

27

28

Κατά την κατάκτηση του νησιού από τους Οθωμανούς (1570-1571), στρατολογήθηκαν περίπου 40,000 Οθωμανοαρμένιοι τεχνίτες. Πολλοί απ’ όσους επέζησαν εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Λευκωσία, με την Αρμενική Μητρόπολη να αναγνωρίζεται ως Εθναρχία. Ωστόσο, ο αριθμός τους μειώθηκε δραματικά λόγω της δυσβάστακτης φορολογίας και της σκληρότητας της οθωμανικής διοίκησης, εξαναγκάζοντας πολλούς Αρμένιους να γίνουν λινοβάμβακοι (κρυπτοχριστιανοί) ή να ασπαστούν το Ισλάμ. Μερικοί έγιναν Καθολικοί μέσω γάμων με Λατίνους. Προικισμένοι με το δαιμόνιο της εργατικότητας, οι Αρμένιοι εξασκούσαν επικερδή επαγγέλματα, και στις αρχές του 17ου αιώνα Περσοαρμένιοι εγκαταστάθηκαν εδώ ως έμποροι μεταξιού. Κατά την περίοδο του Tanzimat (1839-1876) παρατηρήθηκαν βελτιώσεις, με αποτέλεσμα τη συμμετοχή του Αρμένιου Επισκόπου στο Διοικητικό Συμβούλιο και την εργοδότηση μερικών Αρμενίων στη δημόσια υπηρεσία. Η άφιξη των Βρετανών τον Ιούλιο του 1878 ενδυνάμωσαν ακόμη περισσότερο τη μικρή αρμενική κοινότητα. Γνωστοί για τις γλωσσικές τους επιδεξιότητες, αρκετοί Αρμένιοι συμβλήθηκαν στην Κύπρο για να εργαστούν ως διερμηνείς στα κονσουλάτα και τη βρετανική διοίκηση. Ο αριθμός των Αρμενίων στην Κύπρο αυξήθηκε σημαντικά ως επακόλουθο των μαζικών απελάσεων, των τρομερών σφαγών και της Γενοκτονίας που διέπραξαν οι Οθωμανοί και οι Νεότουρκοι (1894-1896, 1909 και 1915-1923). Η Κύπρος άνοιξε απλόχερα την αγκαλιά της για να καλωσορίσει πάνω από 9,000 πρόσφυγες από την

Θεμιστοκλέους Αντρέας Α2

Πέτρου ΛουΪζα

μιας σειράς βασιλικών και αριστοκρατικών γάμων, τα Βασίλεια της Κύπρου και της Κιλικίας αλληλοσυνδέθηκαν αναπόσπαστα με το πέρασμα του χρόνου. Αρμένιοι της Κιλικίας αναζήτησαν καταφύγιο στην Κύπρο μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ (1267), την κατάκτηση της Άκρας (1291), την επίθεση των Σαρακηνών (1322), τις επιθέσεις των Μαμελούκων (1335 και 1346), και την Οθωμανική κατάκτηση (1403 και 1421). Εξαιτίας της συνεχούς παρακμής της Μικρής Αρμενίας, ο Βασιλιάς της Λέων Ε' μετακινήθηκε στην Κύπρο το 1375 και αφού πέθανε το 1396, ο τίτλος του και τα προνόμιά του μεταβιβάστηκαν στον ξάδελφό του, Βασιλιά Ιάκωβο Α' Λουζινιανό, στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας. Κατά τη Φραγκοκρατία και την Ενετοκρατία (1192-1489 και 1489-1570) υπήρχαν αρμένικες εκκλησίες στη Λευκωσία, την Αμμόχωστο, το Σπαθαρικό και τον Κορνόκηπο. Οι Αρμένιοι της Λευκωσίας είχαν την Επισκοπή τους και ζούσαν στη δική τους ενορία, που ονομαζόταν Αρμενία ή Αρμενογειτονιά. Στην Αμμόχωστο ιδρύθηκε Επισκοπή το 12ο αιώνα, και οι Αρμένιοι ζούσαν γύρω από τη συριακή ενορία. Ιστορικά έγγραφα υποδεικνύουν την παρουσία ενός σημαντικού μοναστικού και θεολογικού κέντρου εκεί. Μέχρι το 1425 το φημισμένο Αρμενομονάστηρο, αρχικά ένα κοπτικό μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου (Sourp Magar) κοντά στη Χαλεύκα, παραχωρήθηκε στους Αρμένιους, ενώ κάποια στιγμή πριν από το 1504 η γοτθική μονή βενεδικτινών καλογριών της Notre Dame de Tyre (Sourp Asdvadzadzin) στη Λευκωσία περιήλθε στην κατοχή των Αρμενίων.

Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Κιλικία, οι οποίοι κατέφθασαν απ' όλα της τα λιμάνια, μερικοί κατά τύχη και άλλοι από πρόθεση. Περίπου 1,300 απ' αυτούς αποφάσισαν να μείνουν, φέρνοντας νέα πνοή στην παλιά κοινότητα και σύντομα καθιερώθηκαν ως άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, ικανοί επιχειρηματίες και έμποροι, αξεπέραστοι τεχνίτες, πρωτοπόροι επαγγελματίες κτλ. Περισσότεροι Αρμένιοι ήρθαν εδώ ως πρόσφυγες από την Παλαιστίνη (1947) και την Αίγυπτο (1956). Με την ανεξαρτησία της Κύπρου στις 16/08/1960, το Σύνταγμα αναγνώρισε τους Αρμένιους, Μαρωνίτες και Λατίνους ως θρησκευτικές ομάδες, που αργότερα επέλεξαν να ανήκουν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Κατά τις διακοινοτικές ταραχές που ξέσπασαν το 1963-1964, εξτρεμιστές Τουρκοκύπριοι εκδίωξαν τους Αρμενοκύπριους από την αρχαία τους συνοικία στην περιτειχισμένη Λευκωσία, όπου βρίσκονταν το κτίριο της Μητρόπολης, η εκκλησία και τα σχολεία, καθώς και το μνημείο της Γενοκτονίας· στερήθηκαν, επίσης, και τη μεσαιωνική τους εκκλησία στην περιτειχισμένη Αμμόχωστο. Ως αποτέλεσμα, πολλοί έφυγαν για τη Σοβιετική Αρμενία, τη Μεγάλη Βρετανία και αλλού. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, Αρμενοκύπριοι από την Αμμόχωστο, Λευκωσία και Κερύνεια προσφυγοποιήθηκαν, και το Αρμενομονάστηρο καταλήφθηκε. Στις 24/04/1975 η Κύπρος έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα (και η δεύτερη παγκοσμίως) που αναγνώρισε την Αρμενική Γενοκτονία. Με τη βοήθεια και την υποστήριξη της κυπριακής κυβέρνησης, οι Αρμενοκύπριοι κατάφεραν να ευημερήσουν και να ευδοκιμήσουν, διατηρώντας τη θρησκεία, την εκπαίδευση, την κουλτούρα και τη γλώσσα τους. Τις τελευταίες λίγες δεκαετίες, Αρμένιοι από την Αρμενία, τη Γεωργία, το Ιράν, το Λίβανο, τη Ρωσία και τη Συρία έχουν εγκατασταθεί επίσης εδώ, ως πολιτικοί και οικονομικοί μετανάστες. Αντιπροσωπευμένοι από έναν εκλελεγμένο Εκπρόσωπο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι Αρμένιοι σήμερα αριθμούν περίπου 3,500 άτομα, που ζουν κυρίως στις αστικές περιοχές. Διαθέτουν τις δικές τους εκκλησίες, σχολεία, συλλόγους, συνδέσμους και ιδρύματα, μνημεία, αθλητικές ομάδες, ραδιοφωνικό πρόγραμμα, εφημερίδες, ιστοσελίδες και το Μέλαθρο Ευγηρίας Καλαϊτζιάν.

ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΣ

(Απόσπασμα – διασκευή του κειμένου του Αλέξανδρου-Μιχαήλ Χατζηλύρα) Οι σφαγές των Αρμενίων επηρέασαν την Κύπρο αφού το νησί δέχτηκε κύμα Αρμενίων και παράλληλα αποδόθηκαν τιμές στα άτομα που σφαγιάστηκαν. Στη Λάρνακα κτίστηκε το πρώτο μνημείο στον κόσμο για τις αρμενικές σφαγές, η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, με την αναμνηστική επιγραφή «εις μνήμην των μαρτύρων της Κιλικίας, 1η Απριλίου 1909». Ακόμα με τις χαμιτικές σφαγές, ξεβράστηκαν διαμελισμένα και κακοποιημένα σώματα Αρμενίων, λόγω της εγγύτητάς της με την Κιλικία. Πιο συγκεκριμένα, έχουν αναφερθεί πτώματα στη Λάπηθο, τον

Άγιο Επίκτητο, τον Άγιο Αμβρόσιο και την Καρπασία. Η Αρμενική Γενοκτονία επηρέασε και την Κύπρο, αφού ένα μεγάλο κύμα Αρμενιών έφθασε μεταξύ 1915-1923. Εργατικοί, καλλιεργημένοι και φιλοπρόοδοι, δεν άργησαν να ορθοποδήσουν στη φιλόξενη Κύπρο μας, που απλόχερα άνοιξε τις αγκάλες της για να υποδεχθεί σχεδόν 9,000 πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Κιλικία (κυρίως από τις πόλεις Άδανα, Σελεύκεια, Σις, Μαράς, Ταρσός, Καισαρεία, Χατζίν και Αϊντάπ). Οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες κατέφθασαν από όλα τα λιμάνια, κυρίως αυτό της Λάρνακας και, σε μικρότερο βαθμό, της Κερύνειας και της Αμμοχώστου, αν και μερικοί έφθασαν από τα λιμάνια της μακρινής Πάφου και της Λεμεσού. Γιατί όμως στην Κύπρο; Για άλλους ήταν καθαρή τύχη, αφού μέχρι εδώ μπορούσε να τους μεταφέρει το πλοίο. Άλλοι επέλεξαν την Κύπρο λόγω της εγγύτητάς της με την Κιλικία, με την ελπίδα κάποτε να επιστρέψουν πίσω, ενώ άλλοι διάλεξαν την Κύπρο λόγω της ασφάλειας και της τάξης που επικρατούσε εξαιτίας της βρετανικής διοίκησης. Οι πλείστοι παρέμειναν τελικά μόνο για μικρό χρονικό διάστημα και τελικά έκαμαν διευθετήσεις για να ζήσουν αλλού. Ωστόσο, περίπου 1,300 Αρμένιοι πρόσφυγες τελικά παρέμειναν στο νησί μας, έκαμαν την Κύπρο πατρίδα τους και καθιερώθηκαν ως άνθρωποι των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, δεινοί έμποροι, ικανοί επαγγελματίες, εξαίρετοι τεχνίτες, ευσυνείδητοι δημόσιοι υπάλληλοι, πειθαρχημένοι αστυνομικοί κλπ. Αν και μερικοί πρόσφυγες έμειναν στη Λάρνακα, τη Λεμεσό, τον Αμίαντο και την Αμμόχωστο, οι περισσότεροι κατευθύνθηκαν προς στη Λευκωσία, το διοικητικό κέντρο του νησιού, όπου εντός των τειχών ήδη ζούσε μια μικρή αλλά εύπορη αρμένικη κοινότητα, με Μητρόπολη, την εκκλησία της Παρθένου Μαρίας, το αρρεναγωγείο Βαρτανάντς και το παρθεναγωγείο Σουσανιάν. Στην αυλή της εκκλησίας επί της οδού Βικτωρίας στην παλιά Λευκωσία ο Αρχιεπίσκοπος Πετρός Σαρατζιάν εγκαινίασε στις 24/04/1932 το δεύτερο αρχαιότερο μνημείο της Γενοκτονίας στον κόσμο. Παράλληλα, κτίστηκαν αρμένικα σχολεία, εκκλησίες και κοιμητήρια στη Λάρνακα, τη Λεμεσό και την Αμμόχωστο. Η Αρμενική Γενοκτονία αποτέλεσε και την αφορμή για την ανέγερση του Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Μελκονιάν στην Αγλαντζιά μεταξύ 1924-1926, μετά από τη γενναιόδωρη και φιλάνθρωπη δωρεά των Αιγυπτιοαρμενίων καπνεμπόρων αδελφών Κρικόρ και Καραμπέτ Μελκονιάν, με σκοπό να στεγάσουν περίπου 500 ορφανά Αρμενόπαιδα της Γενοκτονίας. Μέχρι και το άδικο κλείσιμό του το 2005, το Μελκονιάν υπήρξε ένα από τα ελάχιστα δυτικά αρμενικά οικοτροφεία στον κόσμο, ένας φάρος πολιτισμού, γνώσης και ελπίδας για τον απανταχού αρμενισμό και την αρμενοφωνία, ταυτόχρονα δε πρεσβευτής της χώρας μας και του ζητήματός της στην οικουμένη, αφού στο σχολείο αυτό φοίτησαν περίπου 12,000 Αρμένιοι από ένα πλήθος χωρών, σε όλες τις ηπείρους. Στις 24/04/1992 ο Μητροπολίτης Γεγισέ εγκαινίασε το

29

Μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας «στη μνήμη των 1,500,000 Αρμενίων σφαγιασθέντων από τους Τούρκους», που ανέγειρε η Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου στην αυλή της νέας αρμενικής εκκλησίας της Παναγίας στο Στρόβολο. Το 1996 ενταφιάστηκαν στο μνημείο λείψανα μαρτύρων από την έρημο του Ντερ Ζορ, ενώ το 2000 κτίστηκαν δύο οστεοφυλάκια με περισσότερα λείψανα. Η Κύπρος υπήρξε η δεύτερη χώρα στον κόσμο (μετά την Ουρουγουάη, το 1965) και η πρώτη στην Ευρώπη που αναγνώρισε επίσημα την Αρμενική Γενοκτονία, με το Ψήφισμα 36 (24/04/1975), το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα από τη Βουλή χάρη στις αποφασιστικές προσπάθειες του Εκπροσώπου Δρ. Αντρανίκ Λ. Αστζιάν. Ο επόμενος Εκπρόσωπος, Αράμ Καλαϊζιάν συνέβαλε ουσιαστικά στην ομόφωνη έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων άλλων δύο ψηφισμάτων αναφορικά με τη Γενοκτονία: του Ψηφίσματος 74 (29/04/1982) και του Ψηφίσματος 103 (19/04/1990), με το τελευταίο να ανακηρύσσει την 24η Απριλίου ως Εθνική Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας στην Κύπρο.

Η ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΜΑΣ «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ» ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Η Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία-Τασνακτσουτιούν ιδρύθηκε το 1890. Eίναι μια οργάνωση που βασίζεται στις αρχές του κοινωνικού δικαίου, της δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης του αρμενικού λαού. Από την ίδρυσή της, η Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία αγωνίστηκε για την αρμενική εθνική απελευθέρωση, με όλα τα διαθέσιμα μέσα. Μέσω διαφόρων οργανισμών και ενώσεων, η Α.Ε.Ο. συντονίζει και κατευθύνει τις πολιτικές, πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητές της στην Αρμενία και τη Διασπορά. Η Α.Ε.Ο. έχει επίσης καθιερώσει ένα σύγχρονο δίκτυο Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τόσο έντυπων, όσο και ηλεκτρονικών. Το Τασνακτσουτιούν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, οδηγώντας αδιάκοπα τον αγώνα για την επίλυση του Αρμένικου Ζητήματος και τη δημιουργία μιας Ελεύθερης, Ανεξάρτητης, Ενωμένης και Δημοκρατικής Αρμενίας. Στα κεντρικά αρχεία της Α.Ε.Ο. συναντούμε πληροφορίες και αλληλογραφία, που καταδεικνύουν πως στελέχη της οργάνωσης είχαν εγκατασταθεί στην Κύπρο από το 1897-1898, μετά τις χαμιτικές σφαγές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Από τις λιγοστές πληροφορίες που έχουμε, είναι βέβαιο πως στην Κύπρο λειτουργούσε κάποιας μορφής οργανωμένο σύνολο του Τασνακτσουτιούν από τα πρώτα κιόλας χρόνια του 20ου αιώνα. Με την Ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, και ιδιαίτερα με την αναφορά περί Γενοκτονίας των Αρμενίων στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. το 1965, από τον τότε Υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου, Σπύρο Κυπριανού, η τοπική επιτροπή του κόμματος ξεκίνησε μια εργασία διαφώτισης και ενημέρωσης της κυπριακής κοινής γνώμης για το Αρμενικό Ζήτημα και άλλα αρμενικά θέματα.

30

Σήμερα, η Τοπική Οργάνωση Τασνακτσουτιούν Κύπρου, με τις διάφορες επιτροπές, οργανώσεις και συμπορευόμενα σωματεία, αποτελεί το πιο οργανωμένο σύνολο της αρμενοκυπριακής κοινότητας. Στελέχη, μέλη και οπαδοί του κόμματος συμμετέχουν σε διάφορα κοινοτικά συμβούλια.

ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΥΠΡΟΥ

Η Αρμενική Νεολαία Κύπρου, που ιδρύθηκε το 1977, διατηρεί ομάδες νέων και εφήβων από 8 μέχρι 25 χρονών. Μέσω των ομάδων αυτών, οι νέοι διδάσκονται για την εθνική τους ταυτότητα και το Αρμενικό και Κυπριακό Ζήτημα, έτσι ώστε να γίνουν δημοκρατικοί πολίτες της Κύπρου και ταυτόχρονα Αρμένιοι με βαθιά γνώση της κληρονομιάς και της ιστορίας τους. Η Αρμενική Νεολαία Κύπρου διοργανώνει ετήσια κατασκήνωση, καθώς και σεμινάρια και διάφορες άλλες εκδηλώσεις. Είναι μέλος του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, στου οποίου και συμμετέχει σε όλα τα προγράμματα, ενώ παράλληλα διατηρεί σχέσεις με κυπριακές οργανώσεις νεολαίας και αντίστοιχες αρμενικές οργανώσεις της Διασποράς. Η ομάδα εφήβων «Αρτσάχ» διοργανώνει εβδομαδιαίες συναντήσεις, κατασκηνώσεις και διαλέξεις, προετοιμάζοντας τους εφήβους για το μελλοντικό ενεργό ρόλο τους στην κοινότητα.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΑΡΤΣΑΚΑΝΚ»

Στα τέλη του 1981 ξεκίνησε η έκδοση της εφημερίδας «Αρτσακάνκ κιπραχάι καγουτί» (Ηχώ της αρμενοκυπριακής κοινότητας), ως εκφραστικό όργανο της Αρμενικής Νεολαίας Κύπρου «Αζαταμάρτ». Αυτή συνέχισε να εκδίδεται, συνήθως σε τριμηνιαία βάση, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Με αφορμή τα γεγονότα στην Αρμενία το 1994-1995, το Αζαταμάρτ αποφάσισε την επανέκδοση της εφημερίδας το Μάρτιο του 1995. Έκτοτε, η εφημερίδα εκδίδεται ανελλιπώς κάθε μήνα και συγκεντρώνει νέα από την Αρμενία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τη διασπορά, αλλά και την αρμενοκυπριακή κοινότητα. Τον τελευταίο χρόνο φιλοξενεί και άρθρα για την ιστορία της κοινότητας. Η Συντακτική Επιτροπή και οι συνεργάτες της εργάζονται πάνω σε εθελοντική βάση. Η έκδοση διανέμεται δωρεάν σε όλες τις οικογένειες της κοινότητας. Μερική κάλυψη των εξόδων δημοσίευσης, εκτύπωσης και αποστολής προέρχεται από εισφορές αναγνωστών και φίλων και, τα τελευταία χρόνια, από κυβερνητική χορηγία. Το Μάρτιο 2009, στο πνεύμα της σύγχρονης εποχής, λειτούργησε η ιστοσελίδα της εφημερίδας (www.artsakank.com.cy), η οποία περιέχει τρέχουσες ειδήσεις, καθώς και αρχείο με τα τεύχη.

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΡΜΕΝΙΩΝ ΝΕΩΝ A.Y.M.A.

Το 1934 μια ομάδα Αρμενίων νέων αποφάσισε να ιδρύσει την ΑΥΜΑ. Ο αθλητισμός ήταν και είναι η πρωταρχική δραστηριότητα της ΑΥΜΑ. Στις αθλητικές δραστηριότητες της ΑΥΜΑ, την πρώτη θέση κατέχει το ποδόσφαιρο, αν και παλαιότερα το σωματείο διατηρούσε ομάδες μπά-

σκετ, πινγκ-πονγκ και σαΐτας. Η ΑΥΜΑ είχε επίσης ομάδα χόκεϋ η οποία συγκροτήθηκε το 1945, και για δυο συνεχόμενες χρονιές ανακηρύχθηκε πρωταθλήτρια όχι μόνο της Κύπρου, αλλά και της Μέσης Ανατολής. Σήμερα, η ΑΥΜΑ διατηρεί την ποδοσφαιρική ομάδα της, η οποία εγγράφηκε στην Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου το 1945, και ήταν γνωστή για το υψηλό της ήθος και τη συμπάθεια του φίλαθλου κοινού. Παλαιότερα έπαιζε στην Α' κατηγορία (1947-1956 και 1960-1962). Από το 1975 συμμετέχει στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα.

ΑΡΜΕΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΚΥΠΡΟΥ

Ο Αρμενικός Σύνδεσμος Μέριμνας Κύπρου ιδρύθηκε το 1988 και είναι μια γυναικεία φιλανθρωπική οργάνωση, που επικεντρώνεται στην προσφορά βοήθειας προς στην Αρμενία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και σε διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις στην Κύπρο. Αποτελεί μέλος ενός συλλόγου με παγκόσμια αναγνώριση και προσφορά 99 ετών. Η αποστολή βοήθειας στη σεισμόπληκτη Αρμενία το 1988 ήταν μια από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, που έγινε σε συνδυασμό και συνεργασία με τον παγκόσμιο μηχανισμό του Συνδέσμου Μέριμνας.

ΠΑΝΕΘΝΙΚΟΣ ΑΡΜΕΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΠΡΟΥ

Ο Πανεθνικός Αρμενικός Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Κύπρου ιδρύθηκε το 1999. Είναι μέλος της παγκόσμιας οικογένειας του «Χαμαζκαΐν», το οποίο ιδρύθηκε το 1928 και είναι ένα παναρμενικό πολιτιστικό σωματείο που λειτουργεί σε όλες της χώρες της Αρμενικής Δια-

σποράς. Με τη στήριξη των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, ο Σύλλογος έχει ως σκοπό τη συγκέντρωση γύρω από τον αρμενικό πολιτισμό Αρμενοκυπρίων νέων, εμπεδώνοντας μέσα τους μια ισχυρή πολιτιστική συνείδηση. Με αυτό τον τρόπο, αποσκοπεί και στη μετάδοση του αρμενικού πολιτισμού και της αρμενικής κουλτούρας στην ευρύτερη κυπριακή κοινωνία. Με την ίδρυσή του, ο σύλλογος δημιούργησε το χορευτικό συγκρότημα «Σιπάν». Αν και ερασιτεχνικό, έχει αξιόλογες εμφανίσεις που πλησιάζουν επαγγελματικά επίπεδα. Ο σύλλογος διαθέτει επίσης το θεατρικό θίασο «Τιμάκ», με πολύ μεγάλη επιτυχία στις παραστάσεις του. Πέραν των δύο κύριων δραστηριοτήτων του, ο σύλλογος οργανώνει διαλέξεις και εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας.

Η ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Η Αρμενική Εκκλησία είναι μια από τις παλαιότερες εκκλησίες της Ανατολής. Ιδρύθηκε από τους Αποστόλους Θαδδαίο και Βαρθολομαίο, οι οποίοι μετά την Ανάληψη του Κυρίου έφθασαν στην Αρμενία μέσω Ασσυρίας και Περσίας. Το 301 μ.Χ. η Αρμενία γίνεται το πρώτο χριστιανικό κράτος στον κόσμο, όταν ο Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής, (άγιος τον οποίο τιμούν τόσο οι Ελληνορθόδοξες Εκκλησίες, όσο και οι Καθολικές, στις 30 Σεπτεμβρίου, και που αναδεικνύει το γεγονός ότι υπήρξε μεγάλος άγιος πολύ πριν η Εκκλησία περιπέσει σε διαχωρισμούς) προσηλύτισε το βασιλιά Τιριδάτη Γ΄ στη νέα θρησκεία. Ο Χριστιανισμός καθίσταται σταδιακά ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία της εθνικής ταυτότητας των Αρμενίων. Ιδιαίτερα στην απουσία ανεξάρτητης πολιτικής ηγεσίας, όταν δηλαδή ο λαός μας ήταν υπόδουλος στον ένα ή τον άλλο

31

κατακτητή, η Εκκλησία αποτελούσε τον πυρήνα του πατριωτισμού και της νομιμοφροσύνης του λαού. Η Αρμενική Εκκλησία είναι Αυτοκέφαλη, δηλαδή έχει τη δική της κεφαλή, τον «Καθόλικο». Αξίζει να αναφερθεί πως στο σύνολο της ιεραρχίας και σε όλα τα επίπεδα και τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων, επικρατεί η πλήρης δημοκρατία, με τους λαϊκούς να απαρτίζουν το 70% των σωμάτων, και τους κληρικούς το 30%. Πνευματικοί ηγέτες της Εκκλησίας μας είναι σήμερα δύο Καθόλικοι, ο Πατριάρχης-Καθόλικος πάσης Αρμενίας, που εδρεύει στο Ετσμιατζίν της Αρμενίας, και ο Πατριάρχης-Καθόλικος του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, που σήμερα εδρεύει εν εξορία στο Αντηλιάς του Λιβάνου. Οι δύο Πατριάρχες-Καθόλικοι θεωρούνται ίσοι μεταξύ τους, με ίσα προνόμια και δικαιώματα. Η Αρμενική Εκκλησία συμμερίζεται τα δόγματα των Παλαιών Ανατολικών εκκλησιών, που βασίζονται στην Αποστολική διδασκαλία, και έχουν καταγραφεί στις Συνόδους της Νίκαιας (325), Κωνσταντινούπολης (381) και Εφέσου (431). Το Σύμβολο της Πίστης που διατυπώθηκε σ’ αυτές τις Συνόδους απαγγέλλεται στη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας και των μυστηρίων. Συγγενείς ως προς τα δόγματα με την Αρμενική Εκκλησία θεωρούνται η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξανδρείας, η Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας, η Συριακή Ορθόδοξη Μαλαμπάρ Εκκλησία της Ινδίας, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αιθιοπίας και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ερυθραίας. Οι Εκκλησίες αυτές βρίσκονται σε κοινωνία μεταξύ τους. Μαζί με τις άλλες Χριστιανικές Εκκλησίες, έτσι και η Αρμενική Εκκλησία διακηρύττει την ενότητα των Εκκλησιών: «Πιστεύω σε μίαν Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία». Η Οικουμενική Εκκλησία, λοιπόν, είναι η κοινωνία των πιστών που αναζητούν την συμφιλίωση με το Θεό μέσω του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Όπως κάθε άλλη κοινωνία, έχει και αυτή τις κοινότητές της, οι οποίες αποδέχονται ορισμένα γενικά πιστεύω, τα οποία όμως ένεκα ιστορικών γεγονότων, πολιτισμικών υποδομών και δογματικών παραδόσεων, οδήγησαν βαθμιαία τις κοινότητες αυτές σε διαφορετικές προσεγγίσεις και αντιλήψεις αναφορικά με τα εκκλησιαστικά πιστεύω και την αποστολή τους γενικότερα. Οι θεολόγοι της Αρμενικής Εκκλησίας τείνουν χέρι αλληλοκατανόησης, αλληλοσεβασμού και γεφύρωσης δογματικών διαφορών και παρερμηνειών με τις άλλες αδελφές Χριστιανικές Εκκλησίες. Εξάλλου, όπως διαπιστώνουν, οι διαφορές μεταξύ των Εκκλησιών, ειδικά αυτών που ακολουθούν πιστά τις Αποστολικές Παραδόσεις, τους Ιερούς Κανόνες και τον παραδοσιακό τρόπο λατρείας, δεν είναι παρά τυπικές. Διαφορές που με διάλογο, χωρίς φανατισμούς και αυταρχικές πρακτικές, μπορούν να οδηγήσουν στον τελικό στόχο, που δεν είναι άλλος από την ενότητα. Ενότητα όχι ισοπεδωτική, αλλά ενότητα στην κοινωνία, με σεβασμό στην πολιτισμική, γεωγραφική, γλωσσική ή άλλη διαφορετικότητα. Έτσι η Αρμενική Εκκλησία διατηρεί εξαιρετικούς δε-

32

σμούς με τα Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία και τις αυτοκέφαλες Ελληνορθόδοξες Εκκλησίες, τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τις άλλες Καθολικές Εκκλησίες ανατολικής παράδοσης, καθώς και τις νεότερες οικογένειες εκκλησιών, τις λεγόμενες μεταρρυθμισμένες ή προτεσταντικές. Συμμετέχει εποικοδομητικά σε όλους τους θεολογικούς διαλόγους μεταξύ της οικογένειας των Παλαιών Εκκλησιών της Ανατολής και των άλλων ομάδων συγγενών Εκκλησιών. Το λειτουργικό τυπικό της Αρμενικής Εκκλησίας, κατά τα αρχικά χρόνια, τελούσε υπό την επιρροή του λειτουργικού της Εκκλησίας της Καππαδοκίας. Η Θεία Λειτουργία είναι ένας καλαίσθητος συνδυασμός των λειτουργιών των Αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου, Βασιλείου και Ιωάννη του Χρυσόστομου. Στις λειτουργίες αυτές έχει προστεθεί αριθμός καθαρά αρμενικών τροπαρίων και ύμνων, τα οποία αποτελούν και τη μόνη διαφορά της αρμενικής λειτουργίας από τη βυζαντινή. Οι Αρμένιοι, μόνοι από όλες τις Εκκλησίες της Ανατολής, χρησιμοποιούν για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας «άζυμο άρτο». Είναι, εξ’ άλλου, οι μόνοι στην Οικουμενική Εκκλησία, που δεν αναμιγνύουν τον οίνο με το ύδωρ στο Άγιο Ποτήριο. Οι αρμενικοί ναοί έχουν χαρακτηριστική αρχιτεκτονική δομή, με ένα κεντρικό, κωνοειδή τρούλο να δεσπόζει επί του κτιρίου. Από το εσωτερικό των ναών απουσιάζει το βυζαντινό εικονοστάσιο, στη θέση του οποίου βλέπουμε το βέλο. Στην Αγία Τράπεζα δεσπόζει η εικόνα της Θεομήτορος Παναγίας με το Σωτήρα στην αγκαλιά της. Το ιερό διαχωρίζεται από τον κυρίως ναό επειδή είναι ανυψωμένο, ενώ κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας γίνεται χρήση του βέλου για κάλυψή του. Το προσκύνημα περιορίζεται στο Σταυρό και στο Ευαγγέλιο. Οι εικόνες, αν και υπάρχουν στους ναούς, δεν είναι τόσο διαδεδομένες όσο στη βυζαντινή παράδοση. Μοναδική ίσως εξήγηση για αυτή την πρακτική αποτελεί η παρατεταμένη κατοχή της ιστορικής Αρμενίας από Μωαμεθανούς κατακτητές. Το Ισλάμ απαγόρευε την απεικόνιση προσώπων και γι’ αυτό το λόγο οι Αρμένιοι εισήγαγαν τις σταυρόπετρες, γνωστές στα αρμενικά ως «χατσκάρ». Όπως το όνομα μαρτυρεί, πρόκειται για λαξευτές πέτρες, που απεικονίζουν τον Τίμιο Σταυρό στο κέντρο, διακοσμημένο με μορφές φυτών και άλλων διακοσμητικών μοτίβων. Τα χατσκάρ είναι διάσπαρτα ανά εκατομμύρια σε όλη την έκταση της ιστορικής Αρμενίας, σε ναούς, παρεκκλήσια, κοιμητήρια, και αλλού. (Απόσπασμα – διασκευή του κειμένου του δρα Αντρανίκ Αστζιάν) Πηγές http://www.maronitesofcyprus.com/cgibin/hweb?A=122&-V=churches http://el.wikipedia.org/wiki/Μαρωνίτες_της_Κύπρου

Mαθητικές στιγμές

33

Περί...τέχνης

34

35

Ερυθρός Σταυρός ΤΜΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΤΡΙΜΙΘΙΑΣ Αυτή τη σχολική χρονιά το γυμνάσιό μας έχει ενταχθεί στο τμήμα νέων του Ερυθρού Σταυρού με είκοσι οκτώ μέλη. Τα μέλη έχουν εμπλακεί σε εθελοντικές δραστηριότητες με στόχο την προσφορά στο σχολείο και την κοινότητά τους. Τα μέλη έχουν εργαστεί με κέφι και ζήλο σε κάθε δραστηριότητα.

Μερικές δραστηριότητές τους ήταν : • Επίσκεψη στο Ίδρυμα Άγιος Γεώργιος, όπου προσφέρανε δώρα στους τροφίμους και τραγούδησαν μαζί με

36

τη χορωδία του σχολείου • Παζαράκι με αντικείμενα, όπως επιτραπέζια παιγνίδια, βιβλία κ.α. που δε χρησιμοποιούντα πια, για βοήθεια των άπορων παιδιών του σχολείου.

• Συμμετοχή στο Παζαράκι του Ερυθρού Σταυρού • Κατασκευή πασχαλινών λαμπάδων και πώλησή τους για βοήθεια των άπορων παιδιών του σχολείου και των σεισμόπληκτων της Ιαπωνίας.

• Συμμετοχή στον παγκύπριο έρανο «Από Πόρτα σε Πόρτα» του Ερυθρού Σταυρού.

Oι εμπειρίες μας ως μέλη του τμήματος Nέων του Eρυθρού Σταυρού του σχολείου μας Μερικές ημέρες πριν κλείσουμε για τις χριστουγεννιάτικες μας διακοπές, η ομάδα του Ερυθρού Σταυρού και η χορωδία του σχολείου μας, επισκεφθήκαμε το γηροκομείο Αγίου Γεωργίου στην Κοκκινοτριμιθιά. Σκοπός μας ήταν να δείξουμε πως νοιαζόμαστε για τα ηλικιωμένα άτομα, να τους μεταδώσουμε τη χαρά μας και να τους εισάξουμε στο πνεύμα των Χριστουγέννων. Τους τραγουδήσαμε τα κάλαντα, τους προσφέραμε πακέτα αγάπης και συζητήσαμε μαζί τους για λίγη ώρα. Κάποιοι μάλιστα από τους ηλικιωμένους θυμήθηκαν ιστορίες από τα παλιά και μας τις διηγήθηκαν συγκινώντας μας. Οι φροντιστές του γηροκομείου μας κέρασαν φρέσκο χυμό και μυρωδάτους κουραμπιέδες, ενώ η υπεύθυνη του προσωπικού πρόσφερε ένα συμβολικό ποσό για το γυμνάσιό μας. Φεύγοντας από εκεί τα συναισθήματά μας ήταν ανάμεικτα. Ευχόμαστε και του χρόνου να ανταμώσουμε όλοι με υγεία. Καλό Νέο Έτος – Δημιουργικό και Ευλογημένο!

Την Κυριακή, 19. 12. 2010, εγώ και ο αδελφός μου μαζί με άλλους εθελοντές νέων του Ερυθρού Σταυρού του γυμνασίου μας, πήγαμε στο συγκρότημα πολυκαταστημάτων «THE MALL OF CYPRUS» για εθελοντική εργασία. Το Τμήμα Νέων Λευκωσίας, Μόρφου, Κερύνειας του Ερυθρού Σταυρού διοργάνωνε Χριστουγεννιάτικο παζαράκι και σκοπός μας ήταν η συλλογή χρημάτων για την οικονομική ενίσχυση του σχολικού ταμείου. Συγκεκριμένα, τα παιδιά της ομάδας μας πουλούσαν κουπόνια με τα οποία προσφέρονταν διάφορα δώρα στον κόσμο. Άλλοι εθελοντές μοίραζαν ενημερωτικά φυλλάδια σχετικά με τη δράση του Ερυθρού Σταυρού κι άλλοι πουλούσανε γλυκά. Όλοι φαίνονταν πολύ ενθουσιασμένοι που βοηθούσαν για ένα καλό σκοπό. Σε αυτή μας την προσπάθεια συνέβαλε και η καθηγήτριά μας κυρία Δέσπω Κατσιδιάρη, η οποία συνεχώς μας συμβούλευε και μας καθοδηγούσε. Κατορθώσαμε να μαζέψουμε ένα αξιοσέβαστο ποσό χρημάτων και γι’ αυτό ευχαριστούμε θερμά όσους συνέδραμαν στο έργο μας! Ήταν για μας τα παιδιά μια ευχάριστη εμπειρία που άξιζε τον κόπο! Μαρία και Ανδρέας Θεμιστοκλέους, Α2

Ελένη Τοβλετιάν, Α3

Πρόγραμμα «ΑΡΕΤΗ»

Στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας, ομάδα μαθητών του σχολείου μας συμμετέχει στο εθελοντικό πρόγραμμα «Αρετή». Το πρόγραμμα «Αρετή» είναι ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης βασισμένο σε δώδεκα βασικές αξίες της ζωής που αποτελούν τη βάση για διαμόρφωση υγιούς προσωπικότητας και καλού χαρακτήρα. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε ελεύθερο

χρόνο και είναι ένα προϊόν συνεργασίας του παρατηρητήριου για τα παιδιά, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης της Ελλάδας, ενταγμένο στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την πρόληψη της παραβατικότητας. Τα παιδιά που συμμετέχουν στο πρόγραμμα οργάνωσαν φιλανθρωπικό παζαράκι με χειροποίητα κοσμήματα, τα οποία έφτιαξαν στον ελεύθερό τους χρόνο. Τα έσοδα των πωλήσεων προσφέρθηκαν για φιλανθρωπικό σκοπό. Μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: Ηλίας Χριστοδούλου Β3, Μυριάνθη Ιακώβου Β3, Χριστίνα Καστανιά Β3, Ελένη Χαραλάμπους Β3, Μαρία Σταύρου Β1, Μαρία Οδυσσέως Β1, Γρηγόρης Νικολάου Β1, Παρασκευάς Σκαρπάρης Β1, Νικόλας Λοΐζου Β5, Χρίστος Σμυρλής Β5, Αλέξανδρος Θεμιστοκλέους Β5, Νικολέττα Σερδάρη Β5, Σέργιος Δαμιανού Α1, Νάταλη Πέτρου Α3, Ελένη Τοβλετιάν Α3, Χριστίνα Τσιαπίνη, Στέφανη Γεωργίου Β4, Θέκλα Παναγή Α3. Εκπαιδεύτρια: Γεωργία Κωνσταντίνου, καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας.

37

Μικροί λογοτέχνες Ποίημα για τον εθελοντισμό Δε θέλω λόγια να σου πω για μένα να λυπάσαι, μα έχω την ανάγκη σου, πρέπει να το θυμάσαι.

Στο ποτάμι το μικρό, τρέχει γάργαρο νερό. Μόλις πάει να σουρουπώσει φεύγω με αναστεναγμό πικρό.

Αγάπη είναι να χαίρεσαι με τη χαρά που δίνεις αγάπη είναι να μπορείς στο πανηγύρι της ζωής συμμέτοχος να γίνεις.

Κυριακή Σταύρου Α5

Νανούρισμα

Ζωή να δίνουμε πάντοτε σε άλλους συνανθρώπους και να προσφέρουμε χαρά με τους δικούς μας τρόπους. Γιώργος Νικολαΐδης Β3

Εθελοντισμός

Μωράκι μου γλυκό, κοιμήσου παρέα με τον ύπνο το σοφό, δες όνειρα αγγελοκαμωμένα, όμορφα και παραμυθένια. Άραγε τι όνειρο θα δεις; Μα όνειρο γλυκό για να ’ρθει ο ύπνος ο καλός.

Μωράκι μου γλυκό

Πάντα εγώ το ήθελα παιδί από μικρός βοήθεια να προσφέρω ό,τι εγώ μπορώ.

Μωράκι μου γλυκό, βυθίσου σ’ ένα λήθαργο μακρό, όμορφο σαν τα ματάκια σου, απαλό σαν τα χεράκια σου και ζαχαρένιο σαν τα χειλάκια σου. Μωράκι μου γλυκό, πόσο πολύ σε αγαπώ!

Άνθρωποι που έχουν ανάγκη προβλήματα πολλά εγώ θα τους βοηθήσω με όλη μου την καρδιά. Σ’ όλους θα δίνω θάρρος και μια ζεστή αγκαλιά τα βάσανα να φύγουν για να’ ρθει η χαρά.

Ο φίλος

Όλοι μαζί ενωμένοι για ένα κοινό σκοπό όλοι ας ενταχθούμε στον εθελοντισμό.

Εεεε το φίλο μου τον αγαπώ που μέσα απ’ την ψυσσή μου εεεε θέλω τον να ’ναι στήριγμα για ’μένα στη ζωή μου.

Κατερίνα Κρασσά Β3

Αντώνης Ζαχαριάδης Β3

Της Φύσης οι χαρές Τρέχω, τρέχω μες στη φύση, το αεράκι με δροσίζει. Τρέχω, παίζω, τραγουδώ μες στης φύσης το ρυθμό!

38

Τα πουλάκια κελαηδούν στην καρδιά μου για να μπουν. Τη σκιά τους να χαρώ τα δεντράκια με καλούν.

Εεεε το φίλο σαν το χρειαστώ κοντά μου αυτός θα μείνει εεεε θυσία για χατίρι μου εν έτοιμος να γίνει. Αντώνης Ζαχαριάδης Β3

Φτωχοί μα συναισθηματικοί!

Όλοι μαζί Όλοι το ίδιο είμαστε σε τούτη τη γη. Όλοι μαζί, φίλοι γνωστοί πάντα μαζί για μια ζωή.

Οι σκέψεις μας μετράνε, Τα χρώματα κοιτάνε, Ο νους μας πια πετά Και ’μεις είμαστε δίχως φαγητά…

Βοήθεια στους άλλους να δίνουμε εμείς, για να ζούνε κι οι άλλοι σαν ζούμε κι εμείς. Να στέλνουμε σ’ όλους αγάπη και στοργή μα το σημαντικότερο, ειρήνη στη γη.

Η πείνα μια φαντασίωση Και το σπιτάκι σκέψη Και η πατρίδα όνειρο Θαρρείς δε με γιατρεύει… Η μάνα μας μάς έχασε Κι ο πατέρας λείπει Και ψάχνουμε τώρα εμείς Να βρούμε ποιος θα νικήσει… «Η δύναμη ή ο Θεός» ;

Αντρέας Νικηφόρου Γ5

Η προσφορά δεν είναι ντροπή

Απελευθερωτικός αγώνας 1955-59

Πρόσφερε κι εσύ η προσφορά δεν είναι ντροπή. Δώσε λίγη από την αγάπη σου, σε αυτούς που την χρειάζονται.

Άλλο οι Κύπριοι δεν αντέξαν Να ζουν μες στη σκλαβιά Πήραν τα όπλα και ορμήξαν Όλοι προς τη λευτεριά

Αστέρια πέφτουν κάθε μέρα άφησέ τους κι αυτούς να κάμουν μια ευχή.

Με παλικαριά και θάρρος Τον αγώνα ξεκινήσαν Στην Ε.Ο.Κ.Α ενταχθήκαν Σαν λιοντάρια πολεμήσαν

Άπλωσε το χέρι σου και βοήθησέ τους η προσφορά δεν είναι ντροπή.

Για τη λευτεριά της Κύπρου Τόσο αίμα έχουν δώσει Οι αγωνιστές μας όλοι Με παλικαριά καμπόση

Άννα Παπαγεωργίου Γ5

Φίλιππος Μιχαηλίδης Α3

Εθελοντές Πολλοί φτωχοί κι ανήμποροι κι άλλοι χωρίς τη μάνα, πολλοί θέλουν βοήθεια από μονάχα μια ομάδα. Εθελοντές στο όνομα γεμάτοι με αγάπη, εθελοντές και στην καρδιά για να σου δώσουν κάτι.

Ιάκωβος Ιακώβου Γ5

Αλέξαντρος Σταύρου Α3

Με δύναμη μες στην ψυχή αλλά και στο κορμί τους βοήθησαν ανήμπορους να σώσουν την ζωή τους.

39

Aρχαίων γνώσις... Ευριπίδη - Ελένη Ο Αγγελιαφόρος συνομιλεί με ένα συμπατριώτη του για τα γεγονότα που έγιναν στη σπηλιά και για την ανάληψη της Ελένης ΑΓΓ: Συμπατριώτη μου, δε θα πιστέψεις τι είδαν τα μάτια μου και τι άκουσαν τα αυτιά μου. ΣΥΜ: Τι έγινε και είσαι τόσο αναστατωμένος; ΑΓΓ: Έχεις ακούσει για τον τρωικό πόλεμο; ΣΥΜ: Και ποιος δεν έχει ακούσει; Βούιξε ο τόπος. Τόσοι άνθρωποι χάθηκαν… ΑΓΓ: Ξέρεις και ποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτό; ΣΥΜ: Ναι, η Ελένη η κόρη του Δία και της Λήδας. Αυτό δε λένε όλοι; ΑΓΓ: Όχι. Δεν είναι έτσι τα πράγματα όπως φαίνονται. Όλο αυτό ήταν ένα έργο των θεών και συγκεκριμένα της Ήρας. ΣΥΜ: Δηλαδή; ΑΓΓ: Δηλαδή, η Ελένη δεν πήγε ποτέ με τον Πάρη στην Τροία. Την πήρε ο Ερμής στην Αίγυπτο και ο Πάρης αντί για την Ελένη πήρε το είδωλό της, μια σκιά… ΣΥΜ: Μα τι είναι αυτά που μας λες, γίνονται τέτοια πράγματα; ΑΓΓ: Nαι, είναι αλήθεια πως μας ξεγέλασαν και κάναμε ένα πόλεμο άδικα. Ταλαιπωρηθήκαμε όλοι τόσα χρόνια για ένα είδωλο. Τόσα παλικαριά χάθηκαν χωρίς λόγο! ΣΥΜ: Δηλαδή όλοι χάσαμε αδέλφια, συγγενείς, λόγω της Ήρας; ΑΓΓ: Ναι. ΣΥΜ: Και συ πώς το ξέρεις; ΑΓΓ: Το ξέρω γιατί σε ’μενα τα είπε η Ελένη! ΣΥΜ: Και την πίστεψες; Για στάσου, αυτό είναι σοβαρό. Πώς έγιναν τα πράγματα; ΑΓΓ: Ήμασταν ναυαγοί στην Αίγυπτο, όλοι σε μια σπηλιά και εγώ είχα ευθύνη να προσέχω την Ελένη να μην το σκάσει. Μια μέρα η Ελένη, δηλαδή το είδωλό της, ανέβηκε στα ουράνια και πριν αναληφθεί είπε ότι γι’ αυτήν πέθαναν Τρώες και Έλληνες. Πως όλα ήταν σχέδιο της Ήρας και τώρα που τελείωσε το έργο της ανεβαίνει στους ουρανούς. Και η πραγματική, η δύστυχη Ελένη, που τόσα χρόνια κακολογούσαμε, ήταν θύμα τελικά του δόλου των θεών. ΣΥΜ: Και συ τι έκανες; ΑΓΓ: Αρχικά δεν την πίστεψα και νόμισα πως τρελάθηκε, αλλά μετά την είδα να πετά στους ουρανούς και πίστεψα πως έλεγε την αλήθεια. ΣΥΜ: Μα αυτό δεν είναι δυνατόν! Και η πραγματική Ελένη; ΑΓΓ: Θα τα πούμε μια άλλη φορά. Είναι μεγάλη ιστορία… Παναγιώτης Αυλωνίτης Γ6

40

Γράφω ένα κείμενο με όσο το δυνατό περισσότερες λέξεις που ανήκουν στην οικογένεια του ρήματος φέρω Η Κατερίνα ξύπνησε πρωί, ήταν Σάββατο και δεν είχε καθόλου όρεξη να σηκωθεί, αλλά έπρεπε να σηκωθεί γιατί είχε μεγάλο φόρτο εργασίας. Της είχε πει η μητέρα της, η Αιμιλία, επειδή θα έλειπε από το πρωί να καθαρίσει το σπίτι, να το κάνει λαμπίκο, γιατί θα ερχόταν κόσμος το βράδυ. Πόσο την εκνεύριζε να έρχεται κόσμος και να μην ξέρει τι φόρεμα να φορέσει. Εκείνη τη στιγμή άκουσε τη μοτοσικλέτα και κατάλαβε ότι ήταν ο ταχυδρόμος. Σηκώθηκε και φόρεσε βιαστικά το παντελόνι και τη μπλούζα της. Έριξε λίγο νερό στο πρόσωπό της και μάζεψε τα μαλλιά της μ’ ένα κόκκινο κοτσιδάκι. Πήρε το γράμμα από το γραφείο της που είχε γράψει χθες και έτρεξε έξω. Μέχρι που τον πρόλαβε.

-Καλημέρα, κύριε Χρίστο.

-Καλημέρα, Κατερίνα. Τι τρέχει; -Ξέρετε θέλω να μου κάνετε μια χάρη. Να μου ταχυδρομήσετε αυτό το γράμμα σ’ αυτή τη διεύθυνση, επειδή δε θα μπορέσω να περάσω από το ταχυδρομείο.

-Βρε κορίτσι μου, αφού η τεχνολογία επέφερε μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας. Θυμάσαι που έλεγε ο δάσκαλος του χωριού, ο κυρ - Γιώργης ότι θα έφερνε από την πόλη ηλεκτρονικούς υπολογιστές, το είπε και το έκανε. Προς Θεού, δεν είναι ότι δε θέλω να σας εξυπηρετήσω, αλλά είναι για δική σας ευκολία που το λέω.

-Ναι, το ξέρω αλλά αυτό το γράμμα θέλω να πάει μέσω του ταχυδρομείου.

-Εντάξει δεσποινίς μου, ό,τι επιθυμείτε.

-Ευχαριστώ πολύ, είστε ένας φερέγγυος άνθρωπος και γι’ αυτό σας δίνω να πάρετε το γράμμα.

-Ευχαριστώ και καλή σας μέρα. Δεν πρόφτασε να κάνει κανα–δυο βήματα και ακούει τον εφημεριδοπώλη. Ήταν ένα ομορφόπαιδο γύρω στα δεκαπέντε, στην ίδια ηλικία με την Κατερίνα. Δούλευε ως εφημεριδοπώλης από τα επτά του, από τότε που πέθαναν οι γονείς του όταν ξέσπασε η μεγάλη φωτιά στο δάσος και δεν πρόφτασαν να γλιτώσουν.

- Καλημέρα Κατερίνα, στις ομορφιές σου σήμερα, της είπε χαμογελώντας.

- Καλημέρα Αντώνη, ευχαριστώ. Μας έφερες και σήμερα την εφημερίδα. Για να δούμε τι λέει...Παναγία μου.

-Τι έπαθες; -Απέναντι από το σπίτι σου δε μένει ο...

-Ο κυρ-Θωμάς, δυστυχώς πέθανε από καρδιά λίγο πριν ξημερώσει. Στο καφενείο όλοι μιλάνε για το πόσο καλός άνθρωπος ήταν. Ακόμα λένε ότι τα χωράφια που είχε, που έφταναν ως τον ποταμό και νυχτοξημερωνόταν να φροντίζει τα δέντρα που φύτεψε ο ίδιος για να κάνουν καλούς καρπούς, θα τα κληρονομήσει η κόρη του, η Χριστίνα μαζί με τον άντρα της, το Λουκά. Όλοι ξέρουμε πόσο αγαπούσε το γαμπρό του και τον καμάρωνε που είναι ο γιατρός του

Καθώς κατηφόριζε το δρόμο ήρθε με φόρα η μπάλα των παιδιών και τη χτύπησε, αλλά αυτή συνέχισε να περπατά. Αφού έκανε τη βόλτα της, επέστρεψε στο σπίτι, φόρεσε το μαύρο φόρεμά της και πήρε ξανά το κατηφορικό δρομάκι για να πάει στην εκκλησιά. Η εκκλησία είχε γεμίσει. Είχαν έρθει όλοι οι χωριανοί. Σε κάποια στιγμή, το βλέμμα της Κατερίνας πήγε σε μια κυρία που φορούσε ένα μακρύ, μαύρο φόρεμα που έφτανε μέχρι το πάτωμα και ένα τεράστιο καπέλο με φτερά. Την κοιτούσε, την ξανακοιτούσε και μετά από ώρα κατάλαβε ότι ήταν η αδελφή του κυρ-Θωμά, η Μαρία. Είχε χρόνια να έρθει στο χωριό γι’αυτό άργησε να την καταλάβει. Μάλιστα απόρησε γιατί βρισκόταν εδώ, αφού πριν χρόνια μάλωσε με τον αδελφό της για κάτι χωράφια που τους είχαν αφήσει οι γονείς τους και παραλίγο να πιαστούν στα χέρια. Από τότε έχουν να μιλήσουν, πάνε τώρα έντεκα χρόνια. Πίσω από την Κατερίνα ακούγονταν κάτι ψίθυροι. Φαινόταν να κατηγορούν την κυρία Μαρία. Από αυτά που άκουσε συμπέρανε ότι απλά ήρθε στην κηδεία του αδελφού της για τους τύπους και επειδή μέσα τους κυλούσε το ίδιο αίμα. Όταν τέλειωσε η κηδεία του κυρ-Θωμά, η Κατερίνα πήγε στο σπίτι, άλλαξε φόρεμα και περίμενε να έρθουν οι καλεσμένοι. Όταν ήρθαν οι συγγενείς, ένιωσε ένα ενθουσιασμό χωρίς να ξέρει το γιατί. Μετά από λίγο ήρθε και ο Αλέξανδρος μαζί με την Ευδοκία. Ήταν όντως πολύφερνη. Φορούσε ένα ωραίο κόκκινο φόρεμα και κάτι ωραία κοσμήματα που γυάλιζαν όχι μόνο στο σκοτάδι, αλλά και στο φως. Στο τραπέζι ο καθένας έλεγε τα δικά του και κάποιοι άλλοι διαφωνούσαν και αυτό πραγματικά είχε πλάκα. Είχε βραδιάσει για τα καλά και οι καλεσμένοι έφυγαν. Πόσα γεγονότα σε μια μέρα στο μικρόκοσμο του χωριού αναλογίστηκε η Κατερίνα. Ποιος ξέρει τι μας περιμένει αύριο... Κυριακή Ιωάννου Γ6

Χ. Νικολάου

χωριού. Ίσως γι’αυτό αποφάσισε να τους τα δώσει. Δε λέω και την κόρη του αγαπούσε, αλλά από τότε που τον παράτησε η γυναίκα του, η Πολυξένη για τον καφετζή, τον Νικόλα και η Χριστίνα πήρε το μέρος της μητέρας της, ο πατέρας της ήταν κάπως συγκρατημένος μαζί της.

-Ίσως να έχεις και δίκαιο. Εδώ γράφει ότι θα γίνει η εκφορά σήμερα η ώρα μία το μεσημέρι, θα την ακολουθήσουμε από το σπίτι του μέχρι την εκκλησία. Ίσα-ίσα που θα προλάβω να ετοιμάσω το σπίτι και να πάω.

-Γιατί, τι έχει; -Σήμερα θα έρθουν τα αδέλφια της μητέρας μου από την Αγγλία και την Αμερική και κάποιοι συγγενείς του πατέρα μου από την πόλη για να είναι παρόντες στον αρραβώνα του αδελφού μου, του Αλέξανδρου.

-Να σας ζήσουν!

-Ευχαριστούμε.

-Και ποια είναι η νύμφη, αν επιτρέπεται φυσικά; Είναι καμιά πολύφερνη; -Είναι η κόρη του άρχοντα του χωριού, η Ευδοκία. Ξέρεις τον κύριο Γιάννη, που είναι περήφανος με τόσα πλούτη που έχει και έχει για καμάρι την κόρη του που είναι σπιτονοικοκυρεμένη. Εξάλλου σε ποιον θα έδινε την κόρη του, σ’ ένα φτωχό; Όχι φυσικά, γι’ αυτό και με τον αδελφό μου ταιριάζουνε μια χαρά, αφού είναι ένας πολύ καλός επιχειρηματίας με δική του εταιρεία στην πόλη.

-Καλά τα λες, αλλά τώρα πρέπει να πηγαίνω γιατί άργησα και θα φωνάζει ο κύριος Κωνσταντίνος, το καινούριο μου αφεντικό. Γεια σου.

-Γεια σου Αντώνη.

-Κατερίνα, Κατερίνα, φώναξε ο πατέρας της, ο Σπύρος.

-Τώρα, πατέρα, έρχομαι, απάντησε η Κατερίνα.

-Πάλι έπιασες κουβέντα με τον ορφανό, που δεν έχει στον ήλιο μοίρα; -Μα...

-Δε θέλω δικαιολογίες. Πήγαινε μέσα και άρχισε να καθαρίζεις.

-Α! και φώναξε το μικρό σου αδελφό, τον Αντρέα να έρθει να με βοηθήσει, πρόσθεσε ο πατέρας της.

-Καλά, πάω.

-Τι είναι αυτά που κρατάς στα χέρια σου, ρώτησε ο πατέρας.

-Ο ταχυδρόμος έφερε πάλι γράμματα, απάντησε η Κατερίνα.

-Για να δω, πάλι φόρους.

-Δε το κατάλαβες πατέρα ότι είσαι φοροτελής, είπε γελώντας ο Αντρέας.

-Έλα να με βοηθήσεις να μεταφέρω αυτά τα κιβώτια και με πονάει η μέση μου.

-Μάλιστα πατέρα. Ευτυχώς η μητέρα της ήρθε γρήγορα και τη βοήθησε να τελειώσει τις δουλειές, γιατί δε θα προλάβαινε. Η Κατερίνα τότε πήγε να βγει έξω.

-Πού πας Κατερίνα, ρώτησε η μητέρα της.

-Να πάρω λίγο καθαρό αέρα.

-Καλά πήγαινε κι αν δεις τον κανηφόρο πες του να περάσει από εδώ και τον θέλω κάτι.

-Ναι, μητέρα.

41

Περί ...τέχνης

42

43

Iστορία Η περίοδος των Αραβικών Επιδρομών (7ος – 10ος μ.Χ) Είσαι ένας Κύπριος πρόσφυγας που φεύγει από τον τόπο του τον 7ο αιώνα, λόγω των αραβικών επιδρομών… Γεια σας, Είμαι ο Αντώνης, ένας Κύπριος πρόσφυγας που μαζί με την οικογένειά μου περιπλανιόμαστε εδώ και εκεί για να σωθούμε από τις αραβικές επιδρομές. Το όμορφο νησί μας φαίνεται το έχει στη μοίρα του να υποφέρει συνεχώς. Φυσικά πιστεύω πως για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Κύπρο υπεύθυνοι είμαστε εμείς οι Κύπριοι που με τις πράξεις μας αμαρτάνουμε προς το Θεό. Έφυγα από την Κύπρο και συγκεκριμένα την Κωνσταντία το 649 μ.Χ. λίγες μέρες μετά που ο Μοαβία, αυτός ο απάνθρωπος Σαρακηνός πολιόρκησε την πόλη μας, την Κωνσταντία. Πήρα την οικογένειά μου και στην αρχή καταφύγαμε στα βουνά για να σωθούμε. Τα μάτια μου είδαν πολλά. Οι Άραβες προκαλούν φοβερά δεινά. Είδα πάρα πολλούς σκοτωμένους, πάρα πολλούς να αιχμαλωτίζονται, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά. Είδα λεηλασίες από φανατισμένους στρατιώτες και χριστιανικές εκκλησίες να καίγονται και να γκρεμίζονται. Οι Άραβες με το φανατισμό τους καταστρέφουν κάθε τι χριστιανικό. Τώρα βρισκόμαστε στην Αρτάκη, όπου μας μετέφερε ο αυτοκράτοράς μας, ο Ιουστινιανός Β΄, για να μας προστατέψει από την εκδικητική μανία των Αράβων. Παρόλη τη δυστυχία μας, είμαστε ευχαριστημένοι που καταφέραμε να σωθούμε. Δε θα ξεχάσουμε ποτέ την πατρίδα μας και τους συμπατριώτες μας που σκοτώθηκαν και αιχμαλωτίστηκαν. Κλαίμε συχνά για το όμορφο νησί μας που καταστράφηκε. Νοσταλγούμε πολύ τον τόπο μας. Εύχομαι ο Θεός να βοηθήσει να έρθει η ειρήνη στο νησί μας και να φύγουν οι Άραβες, ώστε και εμείς να μπορέσουμε να επιστρέψουμε πίσω.

653/4 μ.Χ., οι Άραβες μάς επιτέθηκαν δύο φορές και ήθελαν να ασπαστούμε τον ισλαμισμό. Εμείς θέλουμε να υπερασπίσουμε την πατρίδα και την πίστη μας και πολεμήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις ενάντια στους Άραβες επιδρομείς. Παρά την μεγάλη αντίσταση που προβάλαμε, οι Άραβες κατάφεραν και κατέκτησαν όλο το νησί. Στις βάναυσες επιδρομές τους κατέστρεψαν, λεηλάτησαν, έσφαξαν και συνέλαβαν αρκετούς αιχμαλώτους. Επιπρόσθετα, οι βάρβαροι επιδρομείς πυρπόλησαν και γκρέμισαν όλες τις εκκλησίες μας. Πάρα πολλοί Χριστιανοί συμπατριώτες μας βασανίστηκαν, πιάστηκαν αιχμάλωτοι και δολοφονήθηκαν από τους Άραβες επιδρομείς. Όσοι κατάφεραν και διασώθηκαν, ανάμεσά τους εγώ και η οικογένειά μου, εγκαταλείψαμε τα χωριά και τα σπίτια μας και πήγαμε στα βουνά και στα δάση για να σωθούμε. Οι συνθήκες της προσφυγιάς που ζήσαμε ήταν απάνθρωπες. Πράγματι, για αρκετά χρόνια ζούσαμε μέσα στο φόβο και την ανασφάλεια, στην προσφυγιά, μακριά από τα σπίτια μας και τις αγαπημένες μας περιοχές. Στην αρχή της προσφυγιάς δεν είχαμε καθαρό νερό να πιούμε και φαγητό να φάμε. Επιπλέον, μέναμε κάτω από τα δέντρα. Τα παιδιά, αλλά κι εγώ και η γυναίκα μου πεινούσαμε, κρυώναμε και προσπαθούσαμε με λίγα χόρτα και ψωμί να γεμίσουμε το στομάχι μας. Στήναμε πρόχειρες σκηνές με λίγα κλαδιά για να προστατέψουμε τα κορμιά μας από το κρύο του χειμώνα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που άκουσα τα παιδιά μου να φωνάζουν ότι πεινούν και κρυώνουν. Γενικά οι βάρβαρες επιδρομές των Αράβων προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές και λεηλασίες στο νησί μας και εμπόδισαν την ανάπτυξη του πολιτισμού μας. Πολλοί εγκατέλειψαν το νησί και μειώθηκε ο πληθυσμός του. Ευχόμαστε τέτοιες στιγμές να μην ξαναζήσουμε ποτέ. Γιώργος Νικολαΐδης Β3

Αντώνης Ζαχαριάδης Β3

Είσαι ένας Κύπριος που έζησε την περίοδο των αραβικών επιδρομών στην Κύπρο και περιγράφεις τα βάσανά σου Κατά τη διάρκεια της περιόδου των αραβικών επιδρομών, δηλαδή τον 7ο αιώνα μ.Χ., εμείς οι Κύπριοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι ζήσαμε πάρα πολλά δεινά και καταστροφές. Συγκεκριμένα την περίοδο εκείνη, το 649 μ.Χ και το

44

Αυτόπτης Μάρτυρας την ημέρα της καταστροφής Δυο βδομάδες πέρασαν από τη μεγάλη μέρα, όπου η όμορφή μας Λευκωσία λεηλατήθηκε από το βάρβαρο και ακόμα δεν έχω ξεπεράσει το σοκ και τον τρόμο που τράβηξα. Ακόμα θυμάμαι στ’ αυτιά μου τα λιγοστά αυτά τούρκικα που μας φώναζε ο Τούρκος κατακτητής, τις γυναίκες που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να προστατεύσουν τα παιδιά τους και τις άλλες που προ-

σεύχονταν και εκλιπαρούσαν για βοήθεια το Θεό. Κραυγές και οδυρμοί ηχούν ακόμα στ’ αυτιά μου από γυναίκες και μικρά παιδιά, ενώ εμείς προσπαθούσαμε να σώσουμε την πόλη μας και να προστατεύσουμε τους συνανθρώπους μας. Από τη μια λοιπόν βλέπαμε δάκρυα, πρόσωπα φοβισμένα και τρομοκρατημένα και από την άλλη βλέπαμε το ύπουλο χαμόγελο του βάρβαρου που του έδινε ευχαρίστηση. Όσο για το τι ακολούθησε τις επόμενες μέρες δε λέγεται. Για τις υπόλοιπες τρεις μέρες άρπαζαν κι έσφαζαν τους ανθρώπους με αποτέλεσμα 20,000 άνθρωποι περίπου να θανατωθούν. Νέοι, αγόρια και κορίτσια, φορτώθηκαν σε πλοία για να σταλούν στην Κωνσταντινούπολη ως σκλάβοι. Φανταστείτε δηλαδή τι συναισθήματα σας προκαλούν αυτές οι φρικτές στιγμές! Να βλέπεις πρόσωπα θλιμμένα, φίλους και συγγενείς σου να υποφέρουν και μικρά παιδιά να σκλαβώνονται και να αλλάζουν εθνικότητα σε χρόνο μηδέν, ενώ εσύ να μην μπορείς να κάνεις τίποτα, οι κάτοικοι, η πόλη σου, τα σπίτια σου να καταστρέφονται μπροστά στα μάτια σου κι εσύ απλά να στέκεσαι και να τα κοιτάς όλα αυτά. Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Ρωμαϊκή Εποχή (30 π.Χ.- 4ος αιώνας μ.Χ.) Είσαι ένας πλούσιος Ρωμαίος που ζει στην Κύπρο κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή και περιγράφεις την κατοικία σου. Είμαι ο Κλαύδιος. Φτάνοντας στην Κύπρο μετά από ένα μεγάλο ταξίδι από τη Ρώμη το 32 μ.Χ., έκτισα μια κομψή ιδιωτική κατοικία για εμένα και την πολυμελή οικογένειά μου. Στο κέντρο είναι η αυλή μας, το λεγόμενο αίθριο, όπου γύρω της αναπτύσσονται διάφορες πτέρυγες δωματίων. Υπάρχει χώρος υποδοχής στην είσοδο και πολλά δωμάτια στη δεξιά πτέρυγα του ανατολικού ημικυκλίου. Τα θεαματικά μας λουτρά διαθέτουν ειδικές πέτρες που φέραμε από τη γειτονική Αίγυπτο. Στην αριστερή πτέρυγα του δυτικού ημικυκλίου είναι η τραπεζαρία με τα ανάκλιντρα. Εκεί να δεις συμπόσια που γίνονται! Εμείς οι Ρωμαίοι φημιζόμαστε γι’ αυτά. Είναι μια συνήθεια που πήραμε από τους Έλληνες ... Στο βάθος βρίσκεται η κουζίνα και μια δεύτερη αποθήκη για τα τρόφιμα. Αυτό όμως που ξεχωρίζει στην έπαυλή μου είναι το ότι το πάτωμα και οι τοίχοι της κεντρικής αυλής είναι διακοσμημένοι με ψηφιδωτές παραστάσεις των Ολυμπίων θεών όπως του Διόνυσου και της Αφροδίτης αλλά και του Απόλλωνα. Ακόμα έχω φέρει από τη Ρώμη ένα σιντριβάνι που εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη στην έπαυλή μου.

Γενικά στην Κύπρο η ζωή μου είναι πλούσια και πολυτελής, αν και ο κυπριακός λαός διατηρεί πάντα τα ελληνικά έθιμα και τον ελληνικό τρόπο ζωής. Ζουν λιτά και απλά και ευτυχώς η συμβίωση είναι ειρηνική.

Eιρήνη Κωνσταντίνου Β2

Είσαι ξεναγός και ξεναγείς τουρίστες στην αρχαία Σαλαμίνα. Γεια σας! Σήμερα, όπως ξέρετε, σύμφωνα με το πρόγραμμα, θα κάνουμε μια περιήγηση στην πόλη της Σαλαμίνας. Μπροστά μας έχουμε το μεγαλύτερο Θέατρο της πόλης, όπου γίνονταν κατά την αρχαιότητα παραστάσεις, δραματικοί αγώνες, γιορτές και θηριομαχίες. Τα κατάλοιπα του θεάτρου ανασκάφηκαν και αποκαταστάθηκαν εν μέρει, ούτως ώστε το θέατρο να μπορεί να φιλοξενεί θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Το θέατρο αυτό κατά την αρχαιότητα υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της ανατολικής Μεσογείου. Λίγο πιο πέρα αντικρίζουμε το Γυμνάσιο. Στην αρχαιότητα ήταν κάτι σαν το σημερινό γυμναστήριο. Η παλαίστρα του Γυμνασίου περιβάλλεται από μία τετράπλευρη πρόσοψη, η στέγη της οποίας στηριζόταν από μονολιθικούς μαρμάρινους κίονες. Τα λουτρά του Γυμνασίου διατηρούσαν τοίχους, οι οποίοι έφταναν σε ύψος οκτώ μέτρων και κοσμούνταν με ψηφιδωτά και τοιχογραφίες, έχοντας ως κύριο θέμα τους την Ελληνική μυθολογία. Πολλές από αυτές τις παραστάσεις, όπως φαίνεται σώθηκαν και συντηρήθηκαν. Στην πρόσοψη του Γυμνασίου, όπως βλέπετε, βρέθηκε και μεγάλος αριθμός μαρμάρινων αγαλμάτων, θεών και ηρώων από την Ελληνική μυθολογία. Ο χώρος αυτός ήταν το μέρος όπου συναντιούνταν οι άντρες της πόλης για να γυμναστούν. Ακριβώς δίπλα είναι κτισμένο το στάδιο, ο χώρος αγώνων, όπου δηλαδή διεξάγονταν αθλήματα δισκοβολίας, ακοντίου, δρόμου και στίβου. Τριγυρνώντας στην πόλη θα συναντήσετε στοές. Στα δεξιά σας, σε μακρινή απόσταση, βλέπετε το υδραγωγείο και δίπλα ακριβώς διακρίνονται τα λουτρά. Μερικά μέτρα πιο πέρα ξεπροβάλλει ένα από τα σημαντικότερα κτίρια της πόλης, η αγορά. Είναι ο χώρος όπου οι πολίτες μαζεύονταν για συζήτηση και λήψη αποφάσεων. Και τώρα ας περπατήσουμε μέχρι τον μεγαλοπρεπή ναό του Δία, στο δυτικό άκρο της πόλης. Οι χώροι λα45

τρείας ήταν απαραίτητοι σε κάθε περιοχή, αφού αποτελούσαν μέρος της καθημερινής τους ζωής, όπως και σήμερα. Στη συνέχεια, είστε ελεύθεροι να κάνετε τις βόλτες και να ξαναζωντανέψετε νοερά τη νεκρή σήμερα πόλη. Σας εύχομαι καλό υπόλοιπο της ημέρας! Θα τα πούμε και πάλι αύριο το πρωί στις 8 η ώρα, όπου θα έχουμε ξενάγηση στα αξιοθέατα τη ωραίας μας Πάφου…

Αυτά για την ώρα φίλοι και φίλες και σας ευχαριστούμε που μας παρακολουθήσατε. Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το θέμα αυτό θα έχουμε απόψε στις 9:00 μ.μ από το Πόλης Τ.V. Νικολαΐδης Γιώργος, Β3

Χριστίνα Ιωάννου B2

Κάποτε οι Δωριείς έφτασαν ως εδώ στον τόπο μας, την Σπάρτη. Δυστυχώς για μας την κατέλαβαν και ίδρυσαν ένα ισχυρό κράτος. Καλά εκπαιδευμένοι, λακωνικοί και σκληραγωγημένοι. Τέτοιους ανθρώπους δεν έβρισκες πουθενά. Μα τόσο δυναμικοί; Τόσο έξυπνοι; Πού να χωρέσει στο μυαλό του καθενός μας. Από την στιγμή που πάτησαν το πόδι τους , για εκείνους όλα άρχισαν δημιουργικά. Έκαναν ένα μακροχρόνιο πόλεμο με τους Μεσήνιους και όταν κατάλαβαν ότι ήταν από τους πιο δύσκολους πολέμους σταμάτησαν και κλείστηκαν σε ένα στρατόπεδο την Σπάρτη. Γιατί όμως; Για να σκληραγωγηθούν, να μάθουν σε μία δύσκολη ζωή με κακουχίες. Τα παιδιά, όταν γεννιούνταν, τα άλειφαν οι μαμάδες τους με κρασί για να δούνε αν είναι δυναμικά. Εάν όχι, τα έπαιρναν στους λεγόμενους «αποθέτες». Εάν ήταν καλά και δυναμικά με όλα τα προσόντα για να γίνουν καλοί πολεμιστές, τα αναλάμβανε η πόλη από την ηλικία των επτά ετών. Εκεί στα στρατόπεδα όπου πήγαιναν τα παιδιά ήταν σε ομάδες, όπου μάθαιναν να υπομένουν στη σκληρή ζωή. Βέβαια διδάσκονταν και κάποια μαθήματα αλλά μόνο τα σημαντικότερα! Ανάγνωση, μουσική, χορό και γραφή. Η μουσική ήταν σημαντική γιατί τους ανέβαζε το ηθικό τους, τους έδινε θάρρος, ακόμα και ενθουσιασμό. Μάθαιναν να μιλούν λακωνικά και απλά. Εμείς δεν έχουμε ούτε θάρρος ούτε ευτυχία. Η ζωή μας είναι γεμάτη δυσκολίες. Επειδή ήμασταν παλιοί κάτοικοι στην πόλη, από την στιγμή που κατέκτησαν τη Σπάρτη, μας έκαναν δούλους τους και ανήκουμε στο Σπαρτιάτικο κράτος. Μας υποχρέωναν να καλλιεργούμε τη γη και να τους παραδίδουμε ένα μέρος από αυτή χωρίς αμοιβή. Έτσι, αφού μας καταπίεζαν τόσο πολύ, κάποια στιγμή όλοι οι είλωτες κάναμε μια κρυφή συγκέντρωση. Εκεί κάναμε σχέδια για επανάσταση ενάντια στους Σπαρτιάτες. Ξέραμε ότι φόβος και τρόμος τους ήταν πώς θα τους κάναμε επανάσταση. Δηλαδή σκέφτονταν: Τους κρατάμε τόσα χρόνια ε... δε θα μας εκδικηθούν; Δε θα έχουμε κάποια συνέπεια; (έλεγαν οι Σπαρτιάτες φοβισμένοι). Αυτά τα άκουσε ένας άλλος Είλωτας από τον ιδιοκτήτη του. Γι’αυτό και αυτοί σκληραγωγούνταν τόσο πολύ. Για κάθε ενδεχό-

Είσαι δημοσιογράφος και περιγράφεις τα γεγονότα από τον Ιππόδρομο, όταν ξέσπασε η στάση του Νίκα Κυρίες και κύριοι, βρισκόμαστε στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης, όπου θα σας μεταφέρουμε τα συγκλονιστικά γεγονότα όπως εξελίχθηκαν πριν από λίγο. Οι θεατές που βρίσκονταν εδώ βρήκαν την ευκαιρία να ανατρέψουν τον Ιουστινιανό. Συγκεκριμένα, οι θεατές με το που μπήκε στον Ιππόδρομο ο αυτοκράτορας άρχισαν έντονες διαμαρτυρίες και αποδοκιμασίες. Στη συνέχεια οι δύο αντίπαλοι Δήμοι, οι Πράσινοι και οι Βένετοι αποφάσισαν να ενωθούν εναντίον του αυτοκράτορά μας Ιουστινιανού και να τον ανατρέψουν, αφού σύμφωνα με τις πληροφορίες μας ήταν δυσαρεστημένοι από την καταπίεση, τη βαριά φορολογία, τη διαφθορά και τις αυθαιρεσίες πολλών ανώτερων αξιωματούχων του κράτους. Μετά απ’ αυτό ο αυτοκράτορας έφυγε από τον Ιππόδρομο αναστατωμένος και κατευθύνθηκε προς στο παλάτι. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει την Πόλη, αλλά η σύζυγός του Θεοδώρα, τον έπεισε να παραμείνει. Έτσι ο Ιουστινιανός αποφάσισε να καταστείλει την εξέγερση, διατάζοντας τους δύο στρατηγούς του, το Βελισάριο και το Ναρσή, να δώσουν τέλος σ’ αυτό το ξέσπασμα των στασιαστών. Έτσι, οι στρατηγοί πληρώνοντας και κάποιους άλλους να τους βοηθήσουν αναμίχτηκαν στο πλήθος και φώναζαν: «Ιουστινιανέ, συ νικάς!». Αυτό προκάλεσε σύγχυση στους στασιαστές και έτσι ο στρατός επενέβη με αποτέλεσμα να γίνουν σφαγές πολλών ανθρώπων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του τηλεοπτικού σταθμού μας, οι νεκροί είναι γύρω στις τριάντα χιλιάδες. Πιθανές συνέπειες της εξέγερσης αυτής, κατά τη γνώμη μου, είναι να μειωθεί προσωρινά η δύναμη των δήμων και να ενισχυθεί η εξουσία του αυτοκράτορα.

46

Από το ημερολόγιο ενός Είλωτα

μενο ήθελαν να τα πηγαίνουν παντού, πάντα καλά. Για πάντα ήμασταν οι δούλοι τους, μας έκαναν ό,τι ήθελαν και χωρίς διαμαρτυρίες ακούγαμε ό,τι μας έλεγαν. Κανείς ποτέ δε θα ήθελε να ζήσει αυτή τη ζωή. Εύχομαι κανένας να μην υπάρξει δούλος ποτέ, για κανένα λόγο. Εμείς ήμασταν η εξαίρεση στις γύρω περιοχές, και όχι μόνο. Δούλοι! Δούλοι! Δούλοι! Ευτυχώς ως τώρα δεν πέρασε κανείς άλλος όπως εμάς τόσο σκληρά. Όποιος είναι Είλωτας δε χαίρεται τη ζωή του. Δε θέλει καν να ζει! Γεωργία Κλεάνθους Α4

H μάχη του Λεωνίδα θα μείνει αξέχαστη στην ιστορία μας. Η μάχη στις Θερμοπύλες ήταν μια τρομερή εμπειρία που οι Έλληνες δε θα την ξεχάσουν ποτέ και θα τιμούν εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για να μείνει ελεύθερη η Ελλάδα. Αυτός όμως που τιμάται περισσότερο είναι ο Λεωνίδας που έκανε τα πάντα στις Θερμοπύλες! Η αυθόρμητη απάντηση «Μολών Λαβέ» που έδωσε στους Πέρσες έμεινε στην Ιστορία ως διαχρονικό δείγμα γενναιότητας, μοναδικό στον κόσμο. Η μεγάλη προσπάθεια των Περσών να καταλάβουν τις Θερμοπύλες ήταν μάταιη χάρη στη μεγάλη γενναιότητα και ανδρεία των Ελλήνων και του αρχηγού τους Λεωνίδα. Ο Λεωνίδας υπερασπιζόταν με πάθος την πατρίδα του, αλλά βρέθηκε ο Εφιάλτης και τους πρόδωσε. Η μάχη ήταν πια χαμένη για τους Έλληνες, αλλά ο μεγάλος Λεωνίδας δε σταμάτησε, συνέχισε να υπερασπίζεται την πατρίδα του. Έδωσε εντολή λοιπόν οι συμπολεμιστές του να αποχωρήσουν. Έμειναν με τη θέλησή τους επτακόσοι Θεσπιείς μαζί με τους τρακόσους Σπαρτιάτες. Οι Σπαρτιάτες ήταν σταθεροί στις αρχές «Ήταν ή Επί τάς» που σημαίνει «Θάνατος ή Νίκη». Από μικροί οι Σπαρτιάτες έμαθαν να υπομένουν στα σκληρά και στα δύσκολα και έτσι έμειναν μέχρι το τέλος χωρίς να διστάσουν, ούτε να φοβηθούν. Ο Λεωνίδας δεν ένιωσε πότε τρόμο ή δισταγμό, πάντα πολεμούσε για την πατρίδα του, την ελευθερία του, τα ήθη και τα έθιμά του και φυσικά για την οικογένειά του. Ο Λεωνίδας και οι Τρακόσοι θα μείνουν πάντα αξέχαστοι στη μνήμη των Ελλήνων, αλλά και στην παγκόσμια σκέψη για το ύψος και το χρέος που έδειξαν στη ζωή τους. Τιμή σ’ εκείνους όπου στη ζωή των όρισαv και φυλάγουν Θερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες. Όταν προβλέπουν, και πολλοί προβλέπουν, πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, κι οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε. Μαριλένα Παπαχαραλάμπους, Α4

Η διορατικότητα του Θεμιστοκλή. Η Ελλάδα όφειλε τη σωτηρία της, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο άνδρα, στο Θεμιστοκλή, τον Αθηναίο πολιτικό που πρώτος διείδε την περσική απειλή και αφιέ-

ρωσε τις δυνάμεις του στην προετοιμασία της Αθήνας και της Ελλάδας για την αντιμετώπισή της. Ο Θεμιστοκλής έφτασε πιο πέρα, ξεπέρασε τα στενά πολιτικά όρια και διαμάχες, κατόρθωσε να ταυτιστεί με την Αθήνα και να ενώσει το λαό της πόλης στην πιο κρίσιμη στιγμή της ιστορίας του. Έτσι, του αξίζει ο τίτλος του μεγαλύτερου πολιτικού της Αθήνας. Χωρίς αυτόν, η ναυμαχία στη Σαλαμίνα δε θα είχε γίνει. Ο Θεμιστοκλής εκτίμησε σωστά τον κίνδυνο των Περσών, συμπλήρωσε τις κατασκευές στο λιμάνι του Πειραιά και βομβάρδιζε τους Αθηναίους με μηνύματα για την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί πολεμικό ναυτικό. Πίστευε πως η νίκη του Μαραθώνα δεν ήταν οριστική, αλλά αποτελούσε μόνο ανάπαυλα που έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για προετοιμασία. Έτσι κατασκεύασε 200 τριήρεις. Εδώ, στη θάλασσα, στα στενά της Σαλαμίνας, ο Θεμιστοκλής, με την έμφυτη οξυδέρκεια που διέθετε, κατάφερε την επιθυμητή νίκη, αφού πρώτα μετέβαλε σε ακούσιο σύμμαχό του τον ίδιο τον Ξέρξη, με τέχνασμα να του στείλει το δούλο του Σίκωνο με μήνυμα πως ο ελληνικός στόλος ήταν έτοιμος να αποπλεύσει. Οι Πέρσες έπεσαν στην παγίδα του. Τα μικρά και ευέλικτα πλοία των Αθηναίων μετέτρεψαν την επίθεση του Ξέρξη σε φιάσκο και σε συντριβή των Περσών, μιας και ο στόλος των Περσών ήταν εφοδιασμένος με μεγάλα και δυσκίνητα πλοία, πράγμα που επηρέασε το Θεμιστοκλή και επέλεξε την περιοχή αυτή, στη ρηχή θάλασσα της Σαλαμίνας. Η νίκη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας δικαίωσε τους Έλληνες και πρώτο το Θεμιστοκλή. Η Σαλαμίνα ήταν η τελευταία τάφρος που προστάτευε την ελληνική ελευθερία, η τάφρος που δε διάβηκαν οι Πέρσες. Ήταν θρίαμβος της ελεύθερης Ελλάδας και θρίαμβος των προσπαθειών και των αγώνων του Θεμιστοκλή. Εκείνος είχε διακρίνει πρώτος τον κίνδυνο, εκείνος είχε υπολογίσει σωστά το στοιχείο όπου έπρεπε κυρίως να αντιμετωπισθεί, στη θάλασσα. Είχε καταλάβει τι χρειαζόταν για να το κάνει, είχε αγωνισθεί με πείσμα, υπομονή και επιμονή, χωρίς κανένα δισταγμό για να κατασκευάσει η Αθήνα το όπλο που της χρειαζόταν, το στόλο. Στην κρίσιμη στιγμή, την τελευταία σχεδόν στιγμή, η Αθήνα δε θα βρισκόταν ανέτοιμη. Η Αθήνα είχε καταστραφεί ολοσχερώς από τους Πέρσες. Είχε όμως νικήσει, είχε κερδίσει την ελευθερία, είχε προστατεύσει τη δημοκρατία. Στη Σαλαμίνα γεννήθηκε η αθηναϊκή θαλασσοκρατεία που θα οδηγούσε στην πρωτοφανή άνθηση της επόμενης πεντηκονταετίας. Από τις στάχτες της Αθήνας και το θρίαμβο της Σαλαμίνας θα ξεπηδούσε η χρυσή Αθήνα του Περικλή. Ιάκωβος Πάτσαλος Α4

47

Νέα Η εκπαίδευση στην Αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο. Οι μορφές εκπαίδευσης που υπήρχαν στην αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η εκπαίδευση στηριζόταν πολύ στον τρόπο ζωής, τις αντιλήψεις και αξίες που επικρατούσαν στις κοινωνίες εκείνες. Αρχίζοντας από την αρχαία Ελλάδα, είναι απαραίτητο να αναφερθούμε στον τρόπο εκπαίδευσης στις δύο μεγάλες πόλεις, στην Αθήνα και στη Σπάρτη. Στη Σπάρτη η εκπαίδευση των παιδιών είχε βασικό της σκοπό τη δημιουργία πολιτών, έτοιμων να ανταποκριθούν στο κάλεσμα μιας πολεμικής μάχης με ανδρεία και γενναιότητα. Αγόρια και κορίτσια γύμναζαν σώμα και ψυχή. Η εκπαίδευση είχε στόχο την εκμάθηση της πολεμικής τέχνης. Το κράτος για να πετύχει αυτόν το σκοπό δοκίμαζε τα παιδιά από βρέφη αν ήταν γερά. Αν κάποια γυναίκα είχε την ατυχία να γεννήσει ασθενικό ή ανάπηρο παιδί, η πολιτεία το έπαιρνε και το έριχνε στον Καιάδα, σε μια σκοτεινή τρύπα που βρισκόταν στους πρόποδες του βουνού Ταΰγετος. Αυτό γινόταν, γιατί δε θα ήταν ικανά να υπηρετήσουν την πατρίδα τους, όταν αυτή το είχε ανάγκη. Τα αγόρια και τα κορίτσια από την ηλικία των επτά ετών, τα αναλάμβανε η πολιτεία και τους παρέδιδε την κατάλληλη εκπαίδευση για να γίνουν οι καλύτεροι στρατιώτες και τα κορίτσια δυναμικές μητέρες που θα γεννούσαν δυνατά και γερά παιδιά. Στην ηλικία αυτή εγκατέλειπαν το σπίτι τους και ζούσαν σε ομάδες, τις λεγόμενες αγέλες, όπου τα είχε κάτω από την επίβλεψή του ο παιδονόμος. Στις ομάδες αυτές εκπαιδεύονταν σκληρά και μάθαιναν να υπομένουν αδιαμαρτύρητα τη σκληρή ζωή και τις κακουχίες και υπέμειναν αυστηρή πειθαρχία. Γυμνάζονταν κάθε μέρα κάνοντας διάφορες ασκήσεις και παίρνοντας μέρος σε αγώνες. Φορούσαν χειμώνα - καλοκαίρι τον ίδιο χιτώνα για να σκληραγωγούνται και ήταν όλοι τους ξυπόλυτοι. Έτρωγαν λίγο για να μαθαίνουν να αντέχουν στην πείνα και στις στερήσεις. Πίστευαν όμως ότι έπρεπε να φροντίζεις το σώμα σου αλλά και την τροφή της ψυχής σου, γι’ αυτό διδάσκονταν ανάγνωση, γραφή, μουσική και χορό. Ένα από τα μαθήματά τους, ακόμη, ήταν ο δόλος και η πανουργία, στοιχεία απαραίτητα για έναν πολεμιστή ώστε να καταφέρει να επιβιώσει. Μάθαιναν πώς να κλέβουν, πράγμα που θα τους χρειαζόταν στον πόλεμο. Διδάσκονταν να εκφράζονται με λίγα λόγια και με συντομία (λακωνισμός). Μαζί με αυτά καλλιεργούσαν και αξίες όπως το αίσθημα της τιμής, η τυφλή υπακοή στους νόμους, η μεγάλη αγάπη για την πατρίδα και ο θαυμασμός για την ανδρεία, η περιφρόνηση προς στο θάνατο και ο σεβασμός προς

48

στους μεγαλύτερους. Από τα 18 ως τα 20 χρόνια τους άρχιζαν να παίρνουν μέρος στις εκστρατείες. Στην αρχαία Αθήνα σκοπός της εκπαίδευσης, που αφορούσε μόνο τα αρσενικά παιδιά, ήταν η αρμονική καλλιέργεια του πνεύματος και του σώματος. Με αυτόν τον τρόπο οι νέοι θα γίνονταν σωστοί και χρήσιμοι πολίτες. Η εκπαίδευση ήταν ιδιωτική και δεν υπήρχαν νόμοι του κράτους που να τη ρυθμίζουν. Έτσι οι γονείς και ιδιαίτερα ο πατέρας, ήταν αυτός που αποφάσιζε αν θα στείλει ή όχι το παιδί του σχολείο. Οι δάσκαλοι (σοφιστές) πληρώνονταν από τους γονείς ξεχωριστά για κάθε παιδί. Και οι φτωχοί όμως φρόντιζαν ώστε τα παιδιά τους να πάρουν τη βασική εκπαίδευση. Τα αγόρια ξεκινούσαν το σχολείο όταν γίνονταν επτά χρονών. Τα συνόδευε πάντα ένας έμπιστος δούλος, ο Παιδαγωγός. Την ευθύνη για την εκπαίδευση τους, την είχε ο Γραμματιστής που τους δίδασκε ανάγνωση, γραφή, αριθμητική, όπως επίσης και να απαγγέλλουν έργα μεγάλων ποιητών. Ο Κιθαριστής μάθαινε στα παιδιά μουσική, ενώ ο Παιδοτρίβης φρόντιζε για την άσκηση του σώματος στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες. Ανώτερη εκπαίδευση προσφέρθηκε στα παιδιά αργότερα, όταν ιδρύθηκε η Νεοπλατωνική Ακαδημία. Όσον αφορά στο Βυζάντιο πρέπει να πούμε ότι οι Βυζαντινοί έδιναν μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση. Ο βασικός στόχος του σχολείου ήταν η μόρφωση χριστιανών πολιτών που να μπορούν να εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους προς στην εκκλησία και στην πολιτεία. Τα παιδιά ξεκινούσαν το σχολείο μετά τα έξι ή τα επτά τους χρόνια. Τα πρώτα χρόνια της μάθησης ονομάζονταν προπαίδεια. Αντιστοιχούσε στο σημερινό δημοτικό και διαρκούσε τρία ως τέσσερα χρόνια. Τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν ανάγνωση, γραφή και αριθμητική. Τα επόμενα δώδεκα χρόνια ονομάζονταν εγκύκλιος και αντιστοιχούσαν στο σημερινό γυμνάσιο και λύκειο. Όποιος παρακολουθούσε αυτήν τη βαθμίδα εκπαίδευσης είχε την ευκαιρία να μπει στην κρατική υπηρεσία και με τον καιρό να πάρει ένα ανώτερο αξίωμα. Στην εγκύκλιο παιδεία οι νέοι διδάσκονταν κυρίως γραμματική, αρχαίους ποιητές και πεζογράφους, ρητορική και φιλοσοφία. Σχολεία δεν υπήρχαν και τα μαθήματα γίνονταν συνήθως σε αίθουσες που βρίσκονταν στην αυλή των εκκλησιών και των μοναστηριών. Η εκπαίδευση δεν ήταν δωρεάν και πολλοί γονείς δεν έστελναν τα παιδιά τους στο σχολείο για οικονομικούς λόγους. Ανακεφαλαιώνοντας, παρατηρούμε ότι στην εκπαίδευση στη Σπάρτη έπαιζε πιο σημαντικό ρόλο η σωματική εκπαίδευση των παιδιών για να γίνουν καλοί στρατιώτες, ενώ στην αρχαία Αθήνα και στο Βυζάντιο έδιναν περισσότερη σημασία στην πνευματική μόρφωση και καλλιέργεια. Γρηγόρης Νικολάου B1

Ανατρέχω στο βιβλίο Ιστορίας και το διαδίκτυο και συλλέγω στοιχεία για την εκπαίδευση στην Αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο Σπάρτη

Την εκπαίδευση των παιδιών στην αρχαία Σπάρτη αναλάμβανε το κράτος από τα επτά τους χρόνια. Ζούσαν σε ομάδες (αγέλες) και είχαν επικεφαλής τον Παιδονόμο. Βάση της αγωγής ήταν η άσκηση του σώματος και η καλλιέργεια της πολεμικής αρετής. Κατά δεύτερο λόγο διδάσκονταν ανάγνωση, γραφή, αριθμητική, μουσική και χορό. Η εκπαίδευση των κοριτσιών ήταν ανάλογη και γίνονταν σε ιδιαίτερους χώρους.

Αθήνα

Ο μορφωμένος και αναπτυγμένος πνευματικά, αισθητικά, ηθικά και σωματικά πολίτης ήταν η επιδίωξη της αθηναϊκής πολιτείας σε αντίθεση με τη Σπάρτη. Το πνεύμα της εκπαίδευσης ήταν σύμφωνο με τις παραδόσεις και τα ιδανικά της πόλης. Η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα ήταν ελεύθερη και υπεύθυνοι γι’ αυτήν ήταν οι γονείς των παιδιών που πλήρωναν δασκάλους για να τα διδάξουν. Έτσι λοιπόν τα σχολεία ήταν ιδιωτικά και μόνο τα αγόρια που οι γονείς τους ήταν πλούσιοι μορφώνονταν. Από τον 5ο αιώνα που άρχισαν να ιδρύονται στην Αθήνα τα Γυμνάσια, οι

νέοι είχαν τη δυνατότητα να ασκούν ταυτόχρονα με το πνεύμα και το σώμα. Το πρώτο στάδιο εκπαίδευσης ήταν της προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Την προσχολική την αναλάμβανε η μητέρα ή η τροφός και αποσκοπούσε στην καλλιέργεια των έμφυτων ικανοτήτων του παιδιού και στην προετοιμασία του να δεχθεί τη σχολική εκπαίδευση, που άρχιζε συνήθως στα επτά χρόνια. Ο Παιδαγωγός, οικιακός δούλος, συνόδευε το παιδί στο Διδασκαλείο. Από τον πρώτο του δάσκαλο ο μικρός Αθηναίος μάθαινε ανάγνωση, συλλαβισμό, γραφή, αριθμητική. Αργότερα τον αναλάμβανε ο Κιθαριστής για να τον μυήσει στην τέχνη της μουσικής (μαθήματα λύρας, αυλού και τραγουδιού με συνοδεία λύρας). Αφού το παιδί αποκτούσε αυτές τις στοιχειώδεις γνώσεις, ερχόταν σε επαφή με την ηρωική και διδακτική ποίηση (Όμηρο-Ησίοδο), καθώς και με τη λυρική. Μάθαινε επιπλέον χορό, ζωγραφική, χειροτεχνία και γεωμετρία. Ο Παιδοτρίβης φρόντιζε για τη σωματική άσκηση των μαθητών στην Παλαίστρα ("πένταθλον" και "παγκράτιον"). Η διδασκαλία στο σχολείο ήταν εξάωρη. Τα κορίτσια δεν πήγαιναν σχολείο αλλά μάθαιναν τα στοιχειώδη στο σπίτι. Μετά το 14ο έτος οι έφηβοι μπορούσαν να παρακολουθήσουν την ανώτερη εκπαίδευση στα δημόσια γυμνάσια και στις φιλοσοφικές ή ρητορικές σχολές που άρχισαν να ιδρύονται από τον 5ο αιώνα κάτω από την επί-

49

δραση της διδασκαλίας των σοφιστών, των φιλοσόφων και των ρητόρων. Εκεί διδάσκονταν επιπλέον αστρονομία, μαθηματικά και γραμματική. Παρόμοια μορφή είχε και το εκπαιδευτικό σύστημα των περισσότερων ελληνικών πόλεων αυτής της περιόδου. Στους Ελληνιστικούς χρόνους (3ος και 2ος αιώνας) δε σημειώθηκαν σημαντικές μεταβολές στο χώρο της εκπαίδευσης. Όμως, το περιεχόμενό της διευρύνθηκε με την εισαγωγή νέων επιστημών. Οι μέθοδοι, όπως και τα μέσα διδασκαλίας, εκσυγχρονίστηκαν.

Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο Η Χριστιανική θρησκεία και η Ελληνική πνευματική κληρονομιά αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία του πολιτισμού και μάλιστα της παιδείας του Βυζαντίου. Η Εκκλησία πρωτοστάτησε στο χώρο της εκπαίδευσης αναλαμβάνοντας εξ’ ολοκλήρου σχεδόν όχι μόνο την οργάνωση, τη στελέχωση και τη λειτουργία της, αλλά και την οικονομική επιχορήγησή της. Η στοιχειώδης εκπαίδευση, που δεν ήταν υποχρεωτική, άρχιζε τον πρώτο κύκλο σπουδών, από το έβδομο έτος της ηλικίας του παιδιού και ήταν τριετής. Τα «ιερά γράμματα», όπως ονομαζόταν αυτό το στάδιο, έδιναν τη δυνατότητα στο μικρό μαθητή να έλθει για πρώτη φορά σε επαφή με θρησκευτικά κείμενα, Παλαιά και Καινή Διαθήκη, Ψαλτήρι και άλλα και να μάθει με τη βοήθειά τους το αλφάβητο, συλλαβισμό, ανάγνωση και γραφή. Η διδασκαλία συμπληρωνόταν με τη βυζαντινή Μουσική, τα Θρησκευτικά και την Ιστορία. Τα μαθήματα διδάσκονταν από κληρικούς και μοναχούς κυρίως, σε χώρους που παραχωρούσαν οι εκκλησίες ή τα μοναστήρια. Οι ιδιωτικοί διδάσκαλοι που δίδασκαν στα σπίτια ήταν γνωστοί ως «παιδαγωγοί». Τα χρήματα για τη λειτουργία των σχολείων προέρχονταν από τα δίδακτρα που κατέβαλλαν οι μαθητές ενώ λειτουργούσαν και δωρεάν σχολεία για τα ορφανά. Παράλληλα με τα κοσμικά σχολεία λειτουργούσαν και εκκλησιαστικά. Η μέση εκπαίδευση, ο δεύτερος κύκλος δηλαδή, άρχιζε από τα δέκα χρόνια του μαθητή και διαρκούσε τέσσερα ως πέντε έτη. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης εμπλουτίζονταν με τα «των Ελλήνων γράμματα» και με τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Άλλα μαθήματα ήταν η Ιστορία, η Φυσική (βοτανική, ζωολογία, γεωγραφία), η Μουσική, η Γεωμετρία, η Αστρονομία και η Σημειογραφία. Οι μαθητές παρακολουθούσαν τις παραδόσεις των ειδικών καθηγητών, ρητόρων, φιλοσόφων, γραμματικών και σημειογράφων στα διδασκαλεία που λειτουργούσαν με τη φροντίδα της Εκκλησίας σε πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας. Η ανώτατη εκπαίδευση ήταν πρωταρχικό μέλημα του κράτους. Μετά τις βασικές σπουδές όσοι είχαν την έφεση και τις οικονομικές δυνατότητες μπορούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο πανεπιστήμιο. Ο Θεοδόσιος Β΄ ίδρυσε το 425 μ.Χ. το Πανεπιστήμιο Κωνσταντινουπόλεως, όπου παραδίδονταν μαθήματα αρχαίας ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας, λατινικών, ρητορικής, φιλοσοφίας και δικαίου.

50

Ανώτατες και πανεπιστημιακές σχολές ιδρύθηκαν και λειτουργούσαν με τη φροντίδα του κράτους στην Αλεξάνδρεια, στη Βηρυτό, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στη Νίκαια και φυσικά στην Κωνσταντινούπολη, όπως και σε άλλες πόλεις της Αυτοκρατορίας. Ας μη ξεχνούμε και τη σχολή της Μαγναύρας που λειτουργούσε με τη φροντίδα του πατριάρχη Φωτίου και με διευθυντή το Λέοντα φιλόσοφο ή Μαθηματικό, διάσημο επιστήμονα της εποχής του, με σχολές όπως Φιλοσοφίας, Γεωμετρίας, Αστρονομίας, και Γραμματικής. Η σχολή αυτή αποτέλεσε σταθμό στη βυζαντινή εκπαίδευση, αφού σε αυτή φοιτούσαν και νέοι γειτονικών χωρών. Το έργο της εκπαίδευσης βοηθούσαν εκτός από τους εκπαιδευτικούς και οι πλούσιες βιβλιοθήκες, δημόσιες, ιδιωτικές και μοναστηριακές, όπως η βιβλιοθήκη του Πατριάρχη Φωτίου. Αξιοσημείωτη είναι η προσφορά των μοναχών και στον τομέα της αντιγραφής έργων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, ορισμένα από τα οποία διασώθηκαν χάρη στη δική τους πρωτοβουλία. Η Βυζαντινή παιδεία συνετέλεσε ουσιαστικά όχι μόνο στη διαμόρφωση του ιδιαίτερου χαρακτήρα του βυζαντινού πολιτισμού αλλά και στη διατήρηση και διάδοση της Χριστιανικής και της Ελληνικής ανθρωπιστικής παιδείας. Αυτή η περίοδος έχει να επιδείξει σημαντικές μορφές που έγιναν φορείς και διδάσκαλοι αυτής της παιδείας, όπως οι Πατέρες της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Βιβλιογραφία: Βιβλίο Ιστορίας Α΄ και Β΄ Γυμνασίου, ww.pedia.gr/edu/hist.html

Ευαγόρας Σαββίδης Β1

Μονοήμερη επίσκεψη στην Κοκκινοτριμιθιά Η Κοκκινοτριμιθιά θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Κύπρου. Χαρακτηριστικό στοιχείο της είναι οι πλούσιοι κάμποι αλλά και το κόκκινο χώμα που κάθε επισκέπτης μπορεί να δει. Βρίσκεται στα δυτικά της Λευκωσίας στο δρόμο που οδηγεί στο Τρόοδος. Τα γειτονικά της χωριά είναι το Μάμμαρι, το Παλιομέτοχο, οι Άγιοι Τριμιθιάς, η Δένια και το Ακάκι. Η Κοκκινοτριμιθιά διαθέτει 4 σχολεία. Δύο δημοτικά σχολεία, το Α΄δημοτικό σχολείο και το Β΄ δημοτικό σχολείο, ένα γυμνάσιο, το περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς, αλλά και ένα λύκειο, το λύκειο Κουτσόφτα – Παναγίδη. Επιπρόσθετα, ο ξένος μπορεί να επισκεφθεί τις εκκλησίες του χωρίου μας, δηλαδή την εκκλησία του Αποστόλου Βαρνάβα, την εκκλησία της Παναγίας στο κέντρο του χωριού που χρονολογείται από το 1905 αλλά και την εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που βρίσκεται κοντά στο νεκροταφείο. Λίγο πιο πέρα από την εκκλησία της Παναγίας υπάρχει και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός πως το χωριό μας φιλοξενεί έξι υπεραγορές: το Carrefour, τον Ορφανίδη, το ice line, το Lidl, τη ΛΑΜΑΚΟ και το Smart. Ακόμη σε πολλά σημεία του χωριού υπάρχουν μικρά ή μεγάλα περίπτερα. Εκτός από τις υπεραγορές και τα περίπτερα, τα πολλά και διάφορα καταστήματα του χωριού (SPORTS 4 ALL , REEBOK ) εξυπηρετούν τους ντόπιους αλλά και τους περαστικούς. Οι βιομηχανίες επίπλων, τροφίμων, κ. ά δε λείπουν απ’ το χωριό. Ο κάθε περαστικός μπορεί να δει τα πολλά εστιατόρια και ταβέρνες με εντυπωσιακά φαγητά, τις τράπεζες, τις ψησταριές, τα ανθοπωλεία, τα κομμωτήρια αλλά και το κατάστημα M.C.M megastores που πουλάει τα πάντα (παιχνίδια, είδη κουζίνας, τηλέφωνα, καναπέδες κ. ά ) και να ικανοποιήσει οποιαδήποτε ανάγκη του. Αξίζει να αναφέρω πως στο χωριό μας υπάρχουν το κολυμβητήριο A.G.S, σχολές χορού, σχολές καράτε και άλλων αθλημάτων, αλλά και τα διάφορα ιδιωτικά σχολεία, τα οποία λειτουργούν και ως φροντιστήρια διάφορων μαθημάτων (αγγλικά, γαλλικά, μαθηματικά, ελληνικά, ηλεκτρονικοί υπολογιστές ), όπως το Pascal, το Pathway-OLYMPION κ.ά. Νότια της Κοκκινοτριμιθιάς βρίσκεται το κτίριο του Αστυνομικού σταθμού. Στο χωριό πολλοί έρχονται για να δουν το στρατόπεδο συγκέντρωσης – Κρατητήρια της Κοκκινοτριμιθιάς, το οποίο δημιούργησαν οι Άγγλοι κατά τον απελευθερωτικό αγώνα 1955-1959. Περιμένουμε να σας δούμε σύντομα!

Pάντεβιτς Nικόλας A1

Μονοήμερη επίσκεψη στο Παλαιομέτοχο Ένα χωριουδάκι με τα όπλα του.

Eπιθυμείτε να ξεφύγετε από την πολυκοσμία, τη δυσφορία και τα καυσαέρια κάτοικοι της πρωτεύουσας; Μία λύση στο πρόβλημά σας είναι να κάνετε μια μονοήμερη επίσκεψη μόνοι ή με την οικογένειά σας (εξαρτάται από τις διαθέσεις σας), σ’ ένα καταπράσινο χωριουδάκι στο οποίο σίγουρα θα ξεκουραστείτε, θα χαλαρώσετε και θα νιώσετε την ηρεμία. Μην ανησυχείτε, το Παλαιομέτοχο απέχει μόνο 19 χλμ από την πρωτεύουσα και μπορείτε να έρθετε με το λεωφορείο πληρώνοντας ένα πολύ μικρό ποσό (κόστος διαδρομής λιγότερο από €5). Αν τυχόν σας δοθεί η ευκαιρία να επισκεφθείτε το Παλαιομέτοχο, που πράγματι αξίζει τον κόπο, καλό είναι να ενημερωθείτε εκ των προτέρων. Σας πληροφορούμε λοιπόν ότι το χωριό πήρε το όνομά του από το γεγονός ότι υπήρξε μετόχι της Μονής Μαχαιρά. Σήμερα το Παλαιομέτοχο αριθμεί 4,500 κατοίκους. Είναι η μεγαλύτερη κοινότητα δυτικά της Λευκωσίας και η δεύτερη παγκύπρια σε έκταση γη και αυτό σίγουρα θα το προσέξετε ...!

Iδιαίτερα μέρη που αξίζει να δείτε και να επισκεφθείτε: Πρώτα απ’ όλα δεν είναι μόνο τα νεόκτιστα σπίτια που θα σας ελκύσουν το ενδιαφέρον, αλλά και τα παλιά πλινθόκτιστα στο κέντρο της κοινότητας που σίγουρα θα σας εντυπωσιάσουν. Τόσο γραφικά που θα σας κάνουν να νοσταλγήσετε τις παλιές καλές εποχές!

51

Επίσης τα δύο μνημεία-προτομές των πεσόντων ηρώων του απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α Μιχαήλ Κουτσόφτα και Αντρέα Παναγίδη που βρίσκονται δίπλα από τη μεγαλύτερη εκκλησία του χωριού της Παναγίας της Οδηγήτριας. Εδώ σκύψτε ευλαβικά και καταθέστε λίγα λουλούδια τιμής στους ήρωες της ηρωοτόκου αυτής κοινότητας. Υπάρχει ακόμη ένα μνημείο αφιερωμένο στους ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α 1955-1959, αλλά και των πεσόντων και αγνοουμένων του 1974 που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία. Εναποθέστε και σ’ αυτούς το θαυμασμό σας και τιμήστε τους, όπως αξίζει σε αληθινούς ήρωες. Ακόμη, αν υπάρχουν μαζί σας μικρά παιδιά, εκεί υπάρχει ένα πάρκο στο οποίο μπορείτε να χαλαρώσετε πίνοντας τον καφέ σας στην καντίνα του, ενώ τα παιδιά θα παίζουν στην τσουλήθρα, στις κούνιες και θα τρέχουν στο γρασίδι. Αν όμως έχετε όρεξη να πάρετε τον καφέ σας ή το γεύμα σας κάπου αλλού, μην ανησυχείτε, γιατί υπάρχουν καφετέριες, πιτσαρία και άλλα κέντρα αναψυχής. Θ’ απολαύσετε ωραία εδέσματα σε πολύ χαμηλές τιμές. Αν η σκοποβολή είναι ένα απ’ τα χόμπι που θέλετε να δοκιμάσετε, εδώ είναι η ευκαιρία! Λίγο έξω απ’ την κατοικημένη περιοχή, προς στο δρόμο του Μενοίκου, στρίβοντας αριστερά και περνώντας το Β΄ Δημοτικό, είναι το μοναδικό σκοπευτήριο της περιοχής. Άντε και καλές βολές! Τέλος μη φύγετε απ’ το χωριό αν δεν προσκυνήσετε στις εκκλησίες της κοινότητας: • Στην Παναγία Οδηγήτρια, που η εικόνα της βρέθηκε στην περιοχή Οβκός προς στο Γερόλακκο και οδήγησε τα βόδια στο Παλαιομέτοχο και έτσι οι κάτοικοι έκτισαν ναό μεγαλοπρεπή και την τοποθέτησαν. Προσκυνήστε και θαυμάστε τις μοναδικές τοιχογραφίες της.

• Προσκυνήστε ακόμα στην εκκλησία της Παναγίας της Χρυσογαλακτούσας που είναι γοτθικού ρυθμού και βρίσκεται στο κέντρο των παλιών οικισμών του χωριού. Χαρακτηριστικό είναι το τέμπλο του ναού. Η εικόνα της Χρυσογαλακτούσας είναι επενδυμένη με φύλλο χρυσού. Το εικονοστάσι του ναού είναι λεπτοκαμωμένο ξυλόγλυπτο με τέσσερις σειρές από εικόνες. Επίσης μοναδικό θα σας φανεί το Ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου μεταξύ Παλαιομετόχου και Αγίων Τριμιθιάς. Αν είστε τυχεροί και βρεθείτε εκεί στις 23 Απριλίου, μέρα της πανήγυρης του Αγίου, θα λάβετε μέρος στη μοναδική λειτουργία που τελείται εδώ μια φορά το χρόνο. Φυσικά το εξωκκλήσι παραμένει ανοιχτό για προσκύνημα καθημερινά.

Mην ανησυχείτε θα προσανατολιστείτε εύκολα με τις και τον οδικό χάρτη. Eυχόμαστε να σας δούμε σύντομα στο χωριό μας και να είστε βέβαιοι πως θα περάσετε υπέροχα. Θωμά Βασίλης Α1 52

Η πρώτη μου μέρα στο Γυμνάσιο Το πρωί της Παρασκευής, στις 6:30, ακούω τη φωνή του πατέρα μου να μου λέει: «Ελενάκι, σήκω, ήρθε η ώρα»! Αμέσως, σηκώθηκα, με τη σκέψη πως τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Τέρμα οι διακοπές, τέρμα το δημοτικό. Ένας νέος δρόμος μού ανοίγεται. Ένα νέο σχολείο. Με τους μεγάλους μαθητές στο νου μου, τα πόδια μου έτρεμαν. Γιατί; Φοβόμουν πως θα με κοροϊδέψουν, εκείνοι που είναι μεγάλοι και εγώ ένα σποράκι που τώρα βρίσκει το χωράφι του για να φυτρώσει. Είχα πολύ άγχος για τα μαθήματα. Ιδιαίτερα για τα Μαθηματικά! Επίσης, η αγωνία δεν μπορούσε να λείψει, θα με βάλουν με την Ειρήνη που τους ζήτησα ή όχι; Θα γνωρίσω ωραίους και καλούς φίλους; Τελικά, όλα εξαφανίστηκαν, όταν έφτασα στο σχολείο και πρωτοαντίκρισα τους φίλους και τις φίλες μου!

Eύχομαι να κυλήσει όμορφα η φετινή σχολική χρονιά στο καινούριο μου πια σχολείο! Ελένη Αντρέου Α5

Να καταγράψεις τις εισηγήσεις σου για να βελτιωθεί η σχολική σου ζωή και η παρεχόμενη σε σένα εκπαίδευση. Το Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς, το οποίο είναι το σχολείο στο οποίο φοιτώ, έχει κάποια προβλήματα, τα οποία δεν είναι και τόσο σοβαρά, ώστε να δημιουργούνται προβλήματα στην ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων. Παρόλα αυτά έχω κάποιες εισηγήσεις που θα λύσουν τα μικρά προβλήματα και θα κάνουν τη ζωή μας στο σχολείο πιο όμορφη και πιο αποδοτική.

Eισηγούμαι λοιπόν τα εξής: Να υπάρχει διαδίκτυο σε κάθε τάξη, έτσι ώστε να μπορούμε να το χρησιμοποιούμε, για να γίνεται πιο ενδιαφέρον και άρτιο το μάθημα. Να μπορούμε να μένουμε στο σχολείο και το απόγευμα, για να διαβάζουμε και να χρησιμοποιούμε βιβλία από τη βιβλιοθήκη. Να υπάρχουν καθηγητές να μας επιτηρούν και να μας βοηθούν στο διάβασμα έτσι ώστε όταν πάμε στα σπίτια μας, να μη χρειάζεται άλλο διάβασμα. Να τοποθετηθούν μικρά ατομικά ντουλάπια για κάθε μαθητή, ώστε να μπορεί να φυλάει τα προσωπικά του αντικείμενα. Να γίνουν ειδικές αίθουσες για κάθε μάθημα. Να υπάρχει χώρος ψυχαγωγίας για τους μαθητές, κάτι σαν καφετέρια, όπου θα υπάρχουν επιτραπέζια παιχνίδια για υγιή απασχόληση τα διαλείμματα και στις περιόδους που απουσιάζει κάποιος καθηγητής. Ελπίζω να εφαρμοστούν τα πιο κάτω και τότε θα δείτε πόσο θα αλλάξει η ζωή μας στο σχολείο προς στο καλύτερο! Αλέξανδρος Σουροπέτσης Β1

Γράφω επιστολή προς στο σχολικό σύμβουλο στον οποίο παραθέτω τις θετικές αλλά και αρνητικές πλευρές λειτουργίας του σχολείου. Σεβαστέ σύμβουλε, Είμαι η μαθήτρια του Α5, Ελένη Ανδρέου και θα ήθελα να σας παρουσιάσω τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές λειτουργίας του σχολείου μας. Ξέρετε πως υπάρχουν δεκαέξι αίθουσες διδασκαλίας, μια αίθουσα πολλαπλής χρήσης, μια γλωσσών και μια προβολών. Δεν μπορώ να πω, το σχολείο είναι άνετο και λειτουργικό, αλλά θα μπορούσε να υπάρξει και μια αίθουσα για τις κενές περιόδους. Δηλαδή, την ώρα που οι μαθητές ενός τμήματος «έχουν κενή» θα μπορούσαν, αντί να καθήσουν στο κιόσκι να πάνε στην αίθουσα που σας προτείνω να κατασκευαστεί και να παίξουν παιχνίδια, αφού στην αίθουσα, θα υπάρχουν τραπεζάκια για επιτραπέζια, ποδοσφαιράκια, επιτραπέζια αντισφαίριση κ.α. Τώρα, αντιλαμβάνεστε πως ο χειμώνας πλησιάζει. Δε θα καθόμαστε μες στ’ αγιάζι και μες στην παγωνιά! Επιπρόσθετα, θα ήθελα να αναφέρω μια μικρή παρατήρηση για τα διαλείμματα. Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε το πρώτο διάλειμμα να ήταν 30 λεπτά και όχι 20 όπως στο δημοτικό, το δεύτερο 20 και το τρίτο 15 λεπτά, αυτό γιατί οι μαθητές είναι πολλοί και στο κυλικείο γίνεται «χαμός» οπότε, καταλαβαίνετε ότι τα πρώτα 10 λεπτά χάνονται στην καντίνα ή και η άλλη περίπτωση, να μείνουμε το διάλειμμα μέσα στην τάξη για μάθημα, άλλα δέκα λεπτά. Ελπίζω να καταλαμβαίνετε τι εννοώ. Έχω να προσθέσω ακόμη κάτι για τις ώρες λειτουργίας. Κάθε Τρίτη και Πέμπτη έχουμε οχτάωρο, γιατί; Θα προτιμούσα να ήταν κανονικά, δηλαδή εφτάωρο, γιατί έτσι ο χρόνος διδασκαλίας είναι περισσότερος και έτσι δε χρειάζεται να μένουμε μέσα στην τάξη τα διαλείμματα, όπως ανέφερα πιο πάνω. Όσο για τους καθηγητές, να είναι φιλικοί, πρόθυμοι να βοηθήσουν, να ακούνε τη γνώμη μας και να μας συμβουλεύουν. Ως προς αυτό ομολογώ δεν έχω κανένα παράπονο. Ελπίζω οι εισηγήσεις μου να εισακουστούν και να εκπληρωθούν! Με εκτίμηση Ελένη Αντρέου Α5

Το χωριό μου Το χωριό μου, η Κοκκινοτριμιθιά, βρίσκεται στα δυτικά της Λευκωσίας στο δρόμο που οδηγεί στο Τρόοδος. Το χαρακτηριστικότερο στοιχείο του χωριού είναι τα πλούσια κόκκινα τριμίθια του. Η Κοκκινοτριμιθιά εμφανίζεται για πρώτη φορά στους Ενετικούς χάρτες ως Tremitusa και σύμφωνα με το Βου-

στρώνιο (μεσαιωνικός ιστορικός) παραχωρήθηκε στον Μπελαράζ κατά τον 14ο αιώνα. Το ίδιο σκηνικό σημειώθηκε το 1464-1468 με την παραχώρηση του χωριού στον Ενετό Λούκα Μπραγαδίνο. Το χωριό έγινε πολύ γνωστό από τη δημιουργία στρατοπέδου από τους Άγγλους, το οποίο λειτούργησε ως χώρος κρατητηρίων εκατοντάδων Ελληνοκυπρίων κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59. Σήμερα η Κοκκινοτριμιθιά αναπτύσσεται με γρήγορους, θα έλεγα, ρυθμούς και οι κάτοικοί της φτάνουν τους 3,500. Η πρόσβαση στην πρωτεύουσα είναι σήμερα πιο εύκολη και γρήγορη με την κατασκευή του μεγάλου αυτοκινητόδρομου που συνδέει τη δυτική περιοχή με τη Λευκωσία. Έχει πέντε εκκλησίες (μια εκκλησία αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου, μία στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, η οποία είναι η αρχαιότερη εκκλησία και έχει αρχαία ψηφιδωτά που είναι υπό την προστασία της OYNESKO, μία στον Άγιο Γεώργιο, μία στον Άγιο Μάμα και η πέμπτη, η σύγχρονη, στον Απόστολο Βαρνάβα. Έχει δύο Δημοτικά σχολειά και ένα Περιφερειακό Γυμνάσιο, το οποίο βρίσκεται προς τα ανατολικά. Επίσης έχει ένα Κοινοτικό και ένα Δημόσιο Νηπιαγωγείο.

Nικόλας Ράντεβιτς Α1

Η Αθήνα πολεμάει Η Αθήνα, τη χρονική στιγμή του πολέμου με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, ήταν ένα χάος. Η πόλη ήταν γεμάτη προδότες, γεμάτη μαυραγορίτες. Ο κόσμος πεινούσε, πέθαινε απο τη πείνα. Οι «τυχεροί» ήταν αυτοί που περίμεναν ώρες σε ουρές για λίγο φαγητό, για λίγη βρωμόσουπα. Όλοι φοβούνταν, φοβούνταν πως οι Γερμανοί και οι Ιταλοί θα τους διαλύσουν. Οι Γερμανοί φυλάκιζαν αθώους, αθώους οι οποίοι νοιάζονταν για την Ελλάδα και προσπαθούσαν να την ελευθερώσουν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Σιγά - σιγά οι Έλληνες άρχισαν να ξεσηκώνονται, να σηκώνουν κεφάλι και να γεμίζουν με θάρρος και αυτοπεπείθηση. Έκαναν απεργίες, διαδηλώσεις, έγραφαν στους τοίχους συνθήματα κατά των κατακτητών κ.ά. Ακόμη και τα παιδιά, τουλάχιστον τα περισσότερα, προσπαθούσαν να κάνουν το καλύτερο που μπορούσαν. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και ένα δεκαοχτάχρονο κορίτσι, η Ζωή, μαζί με τους φίλους της (Στάθη, Πέτρο, Δημήτρη, Φάνη, Κούλι, Αννούλα, Αθηνά, Ειρήνη), μια παρέα γεμάτη δυναμισμό και αποφασιστικότητα.

53

Η Ζωή, όπως και οι υπόλοιποι, αντιμετώπιζαν τον πόλεμο με την ελπίδα πως ο θεός θα ξημερώσει καλύτερες μέρες για την Ελλάδα, δηλαδή θα καταφέρουν να την ελευθερώσουν. Η Ζωή μάλιστα πήρε τον πόλεμο σαν ένα παιχνίδι στο οποίο πρέπει να νικήσει. Υπήρξαν στιγμές φόβου και αναστάτωσης, αλλά πάντα το θάρρος και η επιμονή ήταν μαζί τους. Παρά τις δυσκολίες (αντίθετη στάση του πατέρα της Ζωής για ξεσηκωμό, σύλληψη του Γιούρα και του Σέβα), η Ζωή τα έβαλε με τους Γερμανούς, αψηφώντας το φόβο όπως έκαναν και τα υπόλοιπα παιδια αντιμετωπίζοντας όλοι τις δικές τους δυσκολίες. Ρίσκαραν τη ζωή τους πολλές φορές για την πατρίδα τους και έθεσαν τον εαυτό τους σε κίνδυνο για να την απελευθερώσουν. Η Ζωή, ο Δημήτρης, ο Στάθης και αρκετές γυναίκες έκαναν διαδήλωση, σωστή διαδήλωση. Βαστούσαν και πλακάτ. Έφτασαν στην Κομάντο Πιάτσα, αλλά οι Γερμανοί δεν τους άφησαν να περάσουν. Η πλατεία ήταν ένα χάος. Οι Γερμανοί πυροβολούσαν. Οι διαδηλωτές αρχίζουν να τραγουδούν τον εθνικό ύμνο. Μια άλλη φορά, μια νύχτα η Ζωή, ο Φάνης, το Κούλι και η Αννούλα βγήκαν στους δρόμους για να γράψουν συνθήματα στους τοίχους. Την Αννούλα την είχανε συλλάβει, αλλά ήταν χαρούμενη, δεν την πήρε από κάτω, γιατί ήταν αποφασισμένη να παλέψει. Έτσι, μικροί και μεγάλοι συμμετείχαν με το δικό τους τρόπο στην αντίσταση και βοήθησαν, παρά τις δυσκολίες, την πατρίδα τους με αισθήματα εθνικής υπερηφάνιας στοχεύοντας σ’ ένα καλύτερο αύριο... Φίλιππος Μιχαηλίδης Α3

54

Ο έρωτας μέσα από το έργο της Μαργαρίτας Λυμπεράκη «Τα ψάθινα καπέλα». Έρωτας! Ένα μεγάλο κεφάλαιο με πολλούς ορίζοντες. Ένας όρος με πολλές σημασίες, μια λέξη που γεννάει από μέσα της τη χαρά και την ευτυχία των ανθρώπων, ένα ουσιαστικό με βαθιές τις ρίζες του στην ιστορία που ακόμα παραμένει αναλλοίωτο στο πέρασμα των αιώνων, που πάντα θα υπάρχει, γιατί, όπου υπάρχει η ζωή, υπάρχει και ο έρωτας. Σ’ αυτό το μυθιστόρημα, το κάθε πρόσωπο, σκέφτεται και φαντάζεται διαφορετικά το δικό του έρωτα. Ο καθένας έχει τις δικές του πεποιθήσεις γι’ αυτό το θέμα και τα δικά του όνειρα, τα δικά του πιστεύω και απόψεις. Καθένας βλέπει με το δικό του μάτι αυτό το ουσιαστικό, αλλά στην ουσία η αίσθηση και η πραγματική σημασία αυτής της λέξης είναι η ίδια για όλα τα ερωτοχτυπημένα πρόσωπα. Η Κατερίνα κατ’ αρχάς, που είναι και η αφηγήτρια του μυθιστορήματος, πιστεύει και παίρνει τον έρωτα σαν κάτι περαστικό, κάτι που δεν έχει και πολλή αξία. Ερωτεύεται, αλλά δε θέλει να παντρευτεί. Θέλει να είναι ανεξάρτητη και όχι σκλάβα του σπιτιού, διστάζει να κάνει οικογένεια, γιατί φοβάται την υποταγή, θέλει να χαρεί τη ζωή της και να είναι ελεύθερη. Παραδειγματίζεται από τον επαναστατικό και ανυπότακτο χαρακτήρα της Πολωνέζας γιαγιάς, η οποία άφησε την οικογένειά της και έφυγε με έναν άλλο άνδρα. Αβίαστα συμπεραίνει κανείς το πόσο επαναστάτρια και ανεξάρ-

τητη ήθελε να είναι η Κατερίνα, αφού σύμφωνα με τα λεγόμενά της, ποτέ δεν ξάπλωνε τα μεσημέρια, γιατί πίστευε πως ήτανε πράξη επαναστατική που δείχνει θέληση και ψυχή ανεξάρτητη. Η Μαρία είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με την Κατερίνα. Μέσα σε τρία ολόκληρα καλοκαίρια, ο χαρακτήρας της καθώς και η άποψή της για τον έρωτα άλλαξαν ριζικά. Στην αρχή φλέρταρε με πολλά αγόρια και χόρευε προκλητικά χωρίς να νοιάζεται τι θα προκαλέσει στους άλλους. Δημιουργούσε σχέσεις με αγόρια έτσι για να περνά η ώρα, πράξεις οι οποίες δείχνουν άνθρωπο χωρίς σοβαρότητα και ωριμότητα. Όταν όμως παντρεύτηκε με το Μάριο, ικανοποιήθηκε με το γάμο της και ήταν πρόθυμη να υποταχτεί. Ήτανε γεμάτη αγάπη για το Μάριο και ο γάμος την έκανε να σοβαρευτεί. Αν και ήταν αρνητική στην αρχή γι’ αυτόν το γάμο, τελικά αποφάσισε να παντρευτεί, γνωρίζοντας πως έκανε το σωστό. Απόδειξη, κατά τη διάρκεια του μυστηρίου του γάμου τους, η Μαρία πρόσεχε τον κάθε λόγο του ιερέα σαν να παρακολουθούσε μάθημα του σχολείου που ήθελε να μάθει καλά. Έγινε πλέον υπεύθυνη και στοργική μάνα αφού είναι πολύ ευχαριστημένη από τη ζωή της, ιδιαίτερα όταν περιμένει το παιδί της. Η Ινφάντα τρέφει πολύ διαφορετικά πιστεύω και πεποιθήσεις όσον αφορά στον τομέα έρωτας σε σχέση με τις άλλες αδερφές της. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πρόσωπο του μυθιστορήματος. Φοβάται κατά κάποιο τρόπο να ερωτευτεί και να νιώσει αυτή την ωραία αίσθηση. Είναι απομακρυσμένη από αυτό το θέμα και είναι παθιασμένη με την τέχνη και τα πράγματα που έχει.

Είναι λίγο αντικοινωνική και δεν έχει πολλές συναναστροφές με ανδρικό πληθυσμό, όπως για παράδειγμα η Μαρία πριν παντρευτεί. Ντρέπεται να χορέψει με αγόρια και φοβάται μην πάθει ότι έπαθε η θεία Τερέζα στην εφηβική της ηλικία. Αν και είχε κάποια σχέση με το Νικήτα δεν ήταν και τόσο θετική, ώστε να προχωρήσουν. Ντρέπεται και συνάμα φοβάται να ερωτευτεί με όλα τα επακόλουθα. Ο έρωτας για την Ινφάντα, όπως μας αναφέρει η Μαργαρίτα, ήταν οι γέννες της κουνέλας που δεν άντεχε να βλέπει. Μόνο αυτό μπορούσε να αποκαλέσει έρωτα, ή μάλλον, μόνο αυτό ήθελε να αποκαλεί, γιατί στην ουσία ήξερε τον πραγματικό, απλά, φοβόταν να τον μαρτυρήσει και να τον δείξει προς στο Νικήτα. Συνοψίζοντας, συμπεραίνουμε πως ο έρωτας σ’ αυτό το μυθιστόρημα παρατηρείται σε όλους, και σε όλους είναι ο ίδιος. Απλά μπορεί ο κάθε άνθρωπος από εμάς να τον βλέπει διαφορετικά, ένεκα των διαφορετικών παιχνιδιών που παίζει με το κάθε κορίτσι ξεχωριστά. Μπορεί να αρχίσει σαν ένα παιχνίδι, σαν μια απλή φιλία που στο τέλος να φουντώσει και να γίνει ένα ωραίο τριαντάφυλλο, που παρά το ότι έχει αγκάθια, είναι το πιο όμορφο λουλούδι, με τόσο ωραία χρώματα και τόση ευωδιαστή μυρωδιά που σε κάνει και για εκείνο το ένα δευτερόλεπτο που το μυρίζεσαι ευτυχισμένο και χαρούμενο. Έτσι είναι και ο έρωτας, όταν ανθίσει μπορεί να πονάς λίγο, αλλά στην πραγματικότητα είναι κάτι μαγευτικό που απλά μοιράζει τη χαρά και την ευτυχία στους ανθρώπους. Κωνσταντίνος Πάτσαλος, Γ2

55

Eκθέσεις Θέλοντας να έλθετε σε επαφή με κάποιο σχολείο της Ευρώπης, ετοιμάστε ένα κείμενο στο οποίο θα παρουσιάζετε το σχολείο και τη χώρα σας και να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους επιθυμείτε τη συνεργασία. Αγαπητοί Ευρωπαίοι καθηγητές, Σας γράφω αυτή την επιστολή για να σας πω λίγα λόγια για την χώρα μου, την Κύπρο και το σχολείο μου, το Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς, αλλά και να σας εκφράσω τους λόγους για τους οποίους επιθυμώ να συνεργαστώ μαζί σας. Κατ’ αρχάς η Κύπρος, αν και είναι ένα μικρό νησί στα ανατολικά παράλια της Μεσογείου, χωρισμένο στα δύο εδώ και 37 χρόνια, λόγω της Τουρκικής εισβολής το 1974, κρύβει πάρα πολλές ομορφιές, αλλά και μια μακραίωνη ιστορία. Αυτό φαίνεται από τα διάφορα μουσεία που αποτελούν την ιστορία και το τρόπο ζωής του παρελθόντος αυτού του τόπου και τα αξιοθέατα που είναι πάρα πολλά. Πολλές είναι και οι ομορφιές της όπως ανέφερα πριν, ο φυσικός της πλούτος, οι όμορφες θάλασσες με τις χρυσές αμμουδιές, τα βουνά που γίνονται κάτασπρα το χειμώνα και την άνοιξη ανθίζουν τα λουλούδια και τα καταπράσινα δάση. Είναι ένα νησί όμορφο και φιλόξενο με σπουδαίο πολιτισμό. Όσον αφορά στο σχολείο μου, είναι και αυτό αρκετά φιλόξενο και το περιβάλλον που επικρατεί είναι φιλικό. Είναι μεγάλο και υπάρχουν οι κατάλληλες αίθουσες για να γίνονται όλα τα μαθήματα όπως πρέπει. Ακόμα το σχολείο μου είναι δραστήριο γιατί συμμετέχει σε διάφορα προγράμματα, διαγωνισμούς και αγώνες που διεξάγονται στη χώρα μου, όπως αθλητικοί αγώνες, διάφορα περιβαλλοντικά προγράμματα, διαγωνισμοί σε θέματα ποίησης και συγγραφής και καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί σε θέματα χορού και ζωγραφικής. Οι λόγοι που με ώθησαν να επιθυμώ να συνεργαστώ μαζί σας είναι οι διάφορες σκέψεις που με κατακλύζουν τον τελευταίο καιρό, και κυρίως το ότι ο ρατσισμός μπορεί να μειωθεί με τη συνεργασία σχολείων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, γιατί οι μαθητές θα αναπτύξουν μια πιο στενή επαφή μεταξύ τους, θα επικοινωνούν με άλλους μαθητές ευρωπαϊκών χωρών και θα γνωρίσουν άλλους πολιτισμούς με διαφορετικό τρόπο ζωής, ήθη και έθιμα. Γενικά μεταξύ τους θα επικρατεί ένα κλίμα ευχάριστο και φιλικό. Και όχι μόνο θα μειωθεί ο ρατσισμός, αλλά οι μαθητές θα μάθουν να σέβονται τους άλλους πολιτισμούς, γύρω τους, γιατί μέσα από αυτό θα κατανοήσουν τη διαφορετικότητα που υπάρχει μεταξύ τους και έτσι θα είναι πιο εύκολο να αποδεχτούν τους άλλους πολιτισμούς. Κλείνοντας, θα ήθελα να σας πω ότι θα εκτιμούσα πάρα πολύ, αν συνεργαζόμασταν μαζί και θα ήθελα να πω και κάτι ακόμα, ότι με τη συνεργασία σχολείων άλλων ευ56

ρωπαϊκών χωρών, θα πάμε μπροστά. Με αγάπη Κυριακή Ιωάννου Γ6

Ο καταρράκτης των Καληδονίων στις Πλάτρες Στα νοτιοανατολικά των Πλατρών βρίσκεται η αφετηρία ενός μονοπατιού της φύσης, το οποίο περνώντας μέσα από πέτρες και λακκούβες, καταλήγει σε απόσταση ενός χιλιομέτρου στον καταρράκτη των Καληδονίων. Το θέαμα που αντικρίζουμε μας ανταμείβει για την ταλαιπωρία της διαδρομής. Ένα θέαμα μαγευτικό, μοναδικό, απλώθηκε μπροστά μας και μας έκανε να τα χάσουμε. Τα κελαηδήσματα των αηδονιών μάς καλωσορίζουν. Ένας υπέροχος ζωγραφικός πίνακας του Πάνσοφου Δημιουργού που «με σοφία όλα εποίησε». Πανύψηλα δέντρα με αγέρωχο ανάστημα, απλώνουν τα κλαδιά τους, που σαν χέρια λες κι αγκαλιάζουν τους βράχους που κι αυτοί θαυμάζουν την ομορφιά του τοπίου. Ο ήλιος παίζει κρυφτούλι στις φυλλωσιές των δέντρων, ο αέρας τα κουνά και μια μουσική ηχεί στ’ αυτιά του επισκέπτη το θρόισμα των φύλλων. Το κελάρυσμα των ρυακιών σμίγει εδώ, καθώς τα νερά γίνονται ορμητικά και με δύναμη πέφτουν από ύψος 1215 μέτρων, δίνοντας ένα θέαμα συναρπαστικό. Η δύναμη και ορμή του νερού σε γοητεύει. Το νερό αφρίζει καθώς πέφτει προς στα κάτω και συνεχίζει την πορεία του. Λίγες ατίθασες σταγόνες έχουν ξεφύγει και τις νιώθεις στα μάγουλα και στο σώμα να σε δροσίζουν. Η διαύγεια του κρυστάλινου νερού σε κάνει να παρακολουθείς την πορεία του νερού που δεν έχει γυρισμό. Το νερό κυλά ανάμεσα στις πέτρες,στα δέντρα και τους θάμνους. Το φως και οι ηλιαχτίδες δημιουργούν όμορφες αποχρώσεις και λαμπυρίσματα. Τα λιγοστά φύλλα και χαλικάκια έχουν παρασυρθεί και ταξιδεύουν μαζί του σ’ ένα μακρινό προορισμό. Η πορεία των νερών σε κάνουν να φαντάζεσαι πως ταξιδεύεις μαζί τους. Ίσως να κατηφορίζουν σε μέρη διψασμένα, όπου οι ρίζες των δέντρων το απορροφούν και τα άγονα χωράφια γίνονται εύφορα και καταπράσινα. Ευλογία φύσης και βλάστησης! Θλίψη σε κυριεύει όταν συλλογίζεσαι πως μερικά χρόνια πριν, όταν είχες ξαναεπισκεφτεί τους καταρράκτες, η ποσότητα του νερού ήταν πιο πολλή. Η ανομβρία δημιούργησε αρκετά προβλήματα και έφτασε στο σημείο να απειλεί με στέρεψη το νερό. Σου έρχονται ασυνείδητα αυτά τα λόγια στα χείλια: «Θεέ μου, κάνε να μη λείψει ποτέ αυτό το πολύτιμο αγαθό και η ομορφιά του, και σε μερικά χρόνια αυτός ο καταρράχτης να είναι πιο εντυπωσιακός και πιο ορμητικός από ποτέ». Βασίλης Θωμά Α1

Ρατσισμός των γηπέδων

Κάποτε πηγαίναμε να δούμε τον αγώνα στο γήπεδο και όλοι καθόμασταν δίπλα-δίπλα χωρίς να μας νοιάζει αν ο διπλανός μας ήταν με την αντίπαλη ομάδα. Μας ενδιέφερε να δούμε τον αγώνα για να ψυχαγωγηθούμε και στο τέλος όλοι μαζί να συγχαρούμε τη νικήτρια ομάδα. Όμως αυτό έχει γίνει πια παρελθόν, σήμερα ο ρατσισμός εξαπλώθηκε παντού, ακόμα και στα γήπεδα. Τώρα πηγαίνουν στον αγώνα μ’ ένα σκοπό, να νικήσει η ομάδα τους και αν αυτό δε γίνει κατορθωτό, τότε πλακώνονται με τα’ άλλα άτομα της αντίπαλης ομάδας. Ρίχνουν αντικείμενα, καπνογόνα, φωτοβολίδες, πυρσούς στον αγωνιστικό χώρο μ’ αποτέλεσμα να υπάρχουν τραυματισμοί ανθρώπων και ζημιές στον αγωνιστικό χώρο. Ακόμα μπορεί να προβάλουν πανό με ρατσιστικά ή υβριστικά ή πολιτικά ή και κομματικά σύμβολα. Μ’ όλα αυτά που συμβαίνουν στα γήπεδα εξαιτίας της λανθασμένης συνείδησης των ρατσιστών, ντροπιάζουμε την ίδια την εικόνα του κράτους μας. Γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε άμεσα για να λυθεί το πρόβλημα. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα-πρώτα αυτοί που δρουν ρατσιστικά, να πάψουν να σκέφτονται ότι ένας αγώνας γίνεται μόνο για τη νίκη, αλλά πρέπει να κατανοήσουν ότι ένας αγώνας γίνεται για να ψυχαγωγηθούμε και να αναδειχθεί η καλύτερη ομάδα καθώς και η ηττημένη ομάδα να βάλει στόχο να γίνει καλύτερη και όχι μόνο. Πρέπει να καταλάβουν ότι μ’ αυτήν τη συμπεριφορά δεν κερδίζουν τίποτα, παρά μόνο φέρνουν την καταστροφή στον αγωνιστικό χώρο και τραυματίζονται αθώοι άνθρωποι εξαιτίας τους. Αν καταφέρουμε και σταματήσουμε το ρατσισμό των γηπέδων με πιο δραστικά μέτρα, τότε η κοινωνία μας θα γίνει καλύτερη, γιατί θα απαλλαγούμε από το ρατσισμό, που αλλοιώνει τις ψυχές των ανθρώπων, κάνοντάς τους να μη σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεών τους και έτσι οι άνθρωποι θα γίνουν πιο ήρεμοι και δε θα φοβάται

κανείς να πάει στο γήπεδο για να παρακολουθήσει και να απολαύσει τον αγώνα. Κυριακή Ιωάννου Γ6

Εθελοντισμός Αγαπητοί αναγνώστες , Εθελοντισμός. Κάτι που λίγοι μπορούν να προσφέρουν στο συνάνθρωπό τους. Ο εθελοντισμός είναι μια πράξη αγάπης, κατανόησης και συμπόνιας προς στον πάσχοντα συνάνθρωπό σου. Δεν είναι αγγαρεία όπως κάποιοι νομίζουν ότι είναι. Όταν βοηθάς κάποιον νοιώθεις μέσα σου τη χαρά που αυτός δέχεται με την πράξη σου αυτή, όπως επίσης και ένα συναίσθημα ικανοποίησης προς στον εαυτό σου. Εθελοντισμός είναι ό,τι κάνεις χωρίς να περιμένεις κάποιο αντάλλαγμα, χωρίς να σε πιέζει κάποιος, χωρίς κάτι να σε αναγκάζει. Το κάνεις γιατί θέλεις να το κάνεις, επειδή νοιώθεις την ανάγκη να προσφέρεις κάτι στο συνάνθρωπό σου σε μια συγκεκριμένη στιγμή που αυτός σε χρειάζεται πραγματικά. Το να προσφέρεις λίγη παρέα, να αφιερώσεις λίγο από το χρόνο σου, να δώσεις σημασία σε ένα απομονωμένο παιδί του σχολείου δεν είναι κόπος, δεν κοστίζει κάτι. Αντιθέτως προσφέρει πολλά και στους δύο. Αυτό το απλό καθημερινό παράδειγμα αλληλεγγύης , προσφοράς του εαυτού σου χωρίς να περιμένεις κάτι για αντάλλαγμα είναι εθελοντισμός. Είναι μια πράξη αγάπης και κατανόησης προς αυτό το παιδί που δεν έχει φίλους, γιατί δεν μπορεί να περπατήσει ή έχει κάτι διαφορετικό πάνω του. Διαφέρει σε κάτι από τους άλλους, και έτσι η σκληρή κοινωνία του σήμερα το περιθωριοποιεί και πολλές φορές το εκμεταλλεύεται με διάφορους τρόπους. Ίσως και μακάρι τότε, κάποιος να πάει να του μιλήσει, να το κάνει φίλο του και γενικότερα να το βοηθήσει να ξεπεράσει το πρόβλημα του, να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να

57

ζήσει μια κανονική ζωή, χωρίς στερήσεις και διάφορες διακρίσεις προς στο άτομό του και γενικότερα προς στη προσωπικότητά του. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βοηθήσεις όταν θέλεις, φτάνει να υπάρχει θέληση και όλα μπορούν να γίνουν. Για παράδειγμα τα ρούχα που σου μικραίνουν, δεν σου αρέσουν ή δεν τα φοράς, θα μπορούσες να τα δώσεις σε κάποιον που τα έχει πραγματικά ανάγκη. Ό,τι σου περισσεύει είτε είναι παιχνίδια είτε οτιδήποτε άλλο που δεν το χρειάζεσαι, κάποιος το έχει ανάγκη. Μια επίσκεψη ένα απόγευμα σε ένα γηροκομείο μπορεί να επιφέρει απίστευτη χαρά σε ένα ηλικιωμένο. Ένα παιδί που βρίσκεται στο νοσοκομείο εξαιτίας μιας αρρώστιας έχει μεγαλύτερη ανάγκη τη συντροφιά σου από κάθε άλλο και θα νοιώσει απέραντη χαρά και ευτυχία μετά από την επίσκεψη σου. Υπάρχει επίσης και τρόπος να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους και αυτοί που δεν έχουν να προσφέρουν κάτι από τα πιο πάνω. Ποιος είναι αυτός; Πολύ απλά κάποιος που θέλει να βοηθήσει μπορεί να πάει στην τράπεζα και να ενισχύσει οικονομικά ένα ίδρυμα, ένα γηροκομείο ή ένα κέντρο εθελοντών, όπως επίσης να δώσει κάποια χρήματα σε κάποιους που κάνουν έρανο για τους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη. Συμπερασματικά, όλοι μπορούν να προσφέρουν έστω και το πιο μικρό πράγμα στο συνάνθρωπό τους. Αν όλοι

58

βοηθούν αυτούς που έχουν ανάγκη, ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος και δεν θα υπήρχαν όλοι αυτοί οι πεινασμένοι, οι άστεγοι και οι φτωχοί. «Προσφέρετε για έναν καλύτερο κόσμο χωρίς προβλήματα» και σκεφτείτε ότι μπορούσε να ήσασταν εσείς στη θέση αυτού που χρειάζεται τη βοήθειά σας και σας έχει ανάγκη. Κωνσταντίνος Μελετιές Γ6

ΘΕΜΑ: «Η αντικοινωνική συμπεριφορά στην Κύπρο τείνει να πάρει ανησυχητικές διαστάσεις». Πού οφείλεται κατά τη γνώμη σας το γεγονός αυτό; Εισηγηθείτε τρόπους για περιορισμό του προβλήματος. Στην κοινωνία στην οποία ζούμε σήμερα, στον εικοστό πρώτο αιώνα, ο τρόπος σκέψης και ζωής της μάζας έχει αλλοιωθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που η εγκληματικότητα και το ατομικό συμφέρον έχουν το πάνω χέρι. Ο καθένας από εμάς θέλοντας ή μη σκέφτεται μόνο και επιδιώκει να κερδίσει και να ανεβεί ψηλότερα εις βάρος των συνανθρώπων του. Πόσοι άνθρωποι καθημερινά πέφτουν θύματα ρατσισμού, επειδή κάποιοι άλλοι πιο «έξυπνοι» κατακρίνουν το φύλο τους, τη θρησκεία τους ή το χρώμα

τους; Τι μαύρο, τι άσπρο, τι κίτρινο; Τι άνδρας, τι γυναίκα; Τι Τούρκος, τι Γάλλος, τι Ιταλός; Όλοι είμαστε ίδιοι, με κοινά δικαιώματα, υποχρεώσεις και λόγο ύπαρξης. Χιλιάδες είναι όμως ολόχρονα οι κλοπές, οι διαρρήξεις και άλλες τόσες εγκληματικές πράξεις, τόσο από ντόπιους, όσο και από αλλογενείς. Η αντικοινωνική συμπεριφορά που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια να φτάνει στο απόγειό της, κατά την άποψή μου, οφείλεται στον κακό τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς της κοινωνίας. Το ανθρώπινο μυαλό έχει αλλάξει διαστάσεις και οι άνθρωποι πλέον συμπεριφέρονται και ενεργούν με απώτερο σκοπό το ατομικό συμφέρον. Δε θα ήταν υπερβολή να πω ότι στο βωμό του συμφέροντος και του όποιου φανατισμού αρκετοί θυσιάζουν ό,τι ιερό και όσιο είχε να αναδείξει διαμέσου των αιώνων ο πολιτισμός μας, προβαίνοντας σε πράξεις βίας και αντικοινωνικές συμπεριφορές, άξιες να κατακριθούν από κάθε λογικό άνθρωπο. Με την παγκοσμιοποίηση έπεσαν τα σύνορα. Η ελεύθερη διακίνηση των πολιτών σε όλα τα μέρη του πλανήτη γη αλλοτριώνει το χαρακτήρα των ντόπιων κατοίκων, οι οποίοι αφομοιώνουν μόνο τα αρνητικά στοιχεία και χαρακτηριστικά εκείνων με τους οποίους έρχονται σε επαφή. Αξιοσημείωτο είναι να προσθέσουμε πως ακόμα και η εξέλιξη της τεχνολογίας επιφέρει κατά κάποιο τρόπο την αύξηση της κακής και ανούσιας συμπεριφοράς των ανθρώπων. Αναμφίβολα, οι άνθρωποι ξεχνώντας τα ήθη, τα έθιμα, την παράδοση, την ιστορία και τις αρχές τους χάνουν την ταυτότητά τους και τις αξίες τους, με αποτέλεσμα να παρατηρείται απώλεια της ιδιαίτερης προσωπικότητας και αλλοίωση του χαρακτήρα τους. Η αντικοινωνική συμπεριφορά τείνει να πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Κύριος τρόπος για περιορισμό και αποφυγή αυτού του προβλήματος είναι η από κοινού πνευματική μόρφωση. Τόσο οι νέοι και τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες πρέπει να πληροφορηθούν γι’ αυτό το θέμα ώστε να μπορούν στη συνέχεια να καταπολεμήσουν το πρόβλημα. Από την παιδική ηλικία οι νέοι θα πρέπει να μαθαίνουν τρόπους καλής συμπεριφοράς, τόσο από το σχολικό, όσο και από το οικογενειακό περιβάλλον, γιατί τα μικρά αυτά παιδιά θα πρέπει να είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν σωστά, σε μεταγενέστερα χρόνια, ένα δύσκολο εμπόδιο που ονομάζεται κοινωνία, η οποία θα αποτελείται αποκλειστικά από αυτούς. Θα πρέπει ακόμα να πληροφορηθούν, να μάθουν και να αγαπήσουν την ιστορία και τον πολιτισμό τους, ώστε να έχουν μια προσωπικότητα, μια ταυτότητα και κάποιες αξίες, τις οποίες θα σέβονται. Η αντικοινωνική συμπεριφορά εξαρτάται από την κοινωνία, την οποία κοινωνία κτίζουμε εμείς, ο καθένας από εμάς. Γι’ αυτό, ας ευαισθητοποιηθούμε λιγάκι, για να προλάβουμε το κακό. Ας επιδείξουμε πνεύμα καλοσύνης και ανθρωπιάς και ας σκεφτούμε τους συνανθρώπους μας. Εάν ο καθένας από εμάς φερθεί και σκεφτεί σωστά, τότε όλα θα κυλάνε ομαλά, γιατί τότε και η κοινωνία θα λειτουργεί χωρίς προβλήματα και θα κτιστεί, ή μάλλον, θα έχουμε κτίσει ένα

μέλλον χωρίς κακία και μίσος, χωρίς σκληρότητα και εχθρότητα. Σκεφτείτε το ΕΜΕΙΣ και ξεχάστε το ΕΓΩ! Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Παγκοσμιοποίηση Παιδεία, η πιο τρανή αξία. Πολλοί πολιτισμοί χάθηκαν γιατί δεν την κατείχαν. Η συνύπαρξη των ανθρώπων στηρίζεται στην παιδεία. Χωρίς παιδεία κανείς δεν μπορεί να πάει μπροστά σε κανένα τομέα. Η παιδεία είναι ένας πλούτος που ποτέ δε χάνει την αξία του και κανένας δε μπορεί να σου την κλέψει. Ο ρόλος της παιδείας στην οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης είναι πολύ σημαντικός και αναντικατάστατος. Η δυνατότητα να συνυπάρχουν μαζί ειρηνικά τόσοι πολλοί άνθρωποι από διαφορετικές φυλές δεν είναι το πιο απλό πράγμα. Ένας άνθρωπος, από τη στιγμή που γεννιέται, αρχίζει να δέχεται τις πρώτες του γνώσεις. Η εκπαίδευση καλλιεργεί τον άνθρωπο και αναπτύσσει διάφορες αρετές πάνω του. Κάθε νέος έχει το δικαίωμα της δωρεάν εκπαίδευσης μέχρι και το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας του. Μέχρι τότε θα πρέπει να μάθει να σκέφτεται λογικά, να σέβεται τον κάθε άνθρωπο και να αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα κάθε ανθρώπου και να μη συμπεριφέρεται ρατσιστικά. Πρέπει να μην κρίνει τους ανθρώπους από τη θρησκεία, το χρώμα δέρματος ή από ένα μη κοινό χαρακτηριστικό που διαθέτουν, αλλά να τους κρίνει από το χαρακτήρα και τον ψυχικό τους κόσμο. Ένας άλλος πολύ σημαντικός ρόλος της παιδείας είναι να μάθει στον κάθε άνθρωπο την ταυτότητα, το έθνος, τη θρησκεία και να του δημιουργήσει μία αγάπη για αυτά, όπως επίσης και να κάνει τον κάθε άνθρωπο να ενδιαφερθεί για τα ήθη, τα έθιμα, τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες των προγόνων του και γενικά την ιστορία του τόπου του. Έτσι κάθε άνθρωπος θα ξέρει τις παραδόσεις του τόπου και την ταυτότητά του. Επίσης η παιδεία θα μας οδηγήσει στη γνώση του πολιτισμού των άλλων λαών και θα δημιουργήσει την κατανόηση, την εκτίμηση, το σεβασμό, την αποφυγή λαθών και την αμοιβαία αλληλοκατανόηση, συνεργασία και αφομοιωτική δύναμη με κριτική σκέψη. Συμπερασματικά, η παιδεία έχει μία μεγάλη ευθύνη. Η κάθε χώρα θα πρέπει να εκπαιδεύσει τους πολίτες της. Τώρα με την παγκοσμιοποίηση δημιουργείται ένα μεγάλο πρόβλημα, κινδυνεύει να χαθεί η ταυτότητα των πολιτών της. Επίσης όταν δεν καταλαβαίνουν ότι όλοι είναι ίσοι και όταν δεν απαλλαγούν από ρατσιστικές συμπεριφορές, δε θα μπορέσουν να συνυπάρξουν με άλλους λαούς. Έτσι λοιπόν κάθε κράτος θα πρέπει να παιδεύσει σωστά τους πολίτες του ώστε να μη δεχτεί τις αρνητικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης. Μελετιές Κωνσταντίνος Γ6

59

60

Μουσική Όνομα Επίθετο Εθνικότητα Τόπος γεννήσεως Ημερομηνία γεννήσεως Όνομα Πατρός Όνομα Μητρός Οικογενειακή κατάσταση Ονοματεπώνυμο συζύγου Ημερομηνία θανάτου Τόπος θανάτου Αιτία θανάτου Περίοδος που έζησε

Robert Alexander Shumann Γερμανική Zwickau( περιοχή Σαξονίας ) 8 Ιουνίου 1810 Φρειδερίκος Αύγουστος Γιοχάνα Κριστιάνα Σνάμπελ Έγγαμος Clara Wieck 29 Ιουλίου 1856 Το σώμα του αναπαύεται στο κοιμητήριο του Ντύσσελντορφ. Ψυχασθένεια Ρομαντική περίοδος, 19ος αιώνας

Σπουδές - Μετεκπαίδευση

• Σπούδαζε νομικά και τα παράτησε διότι η αγάπη του για την μουσική ήταν τόσο μεγάλη που δεν τον άφηνε να ασχοληθεί με κάτι άλλο.

• Απόφοιτος πιανίστας από τον πεθερό του, Friedrich Wieck.

Ειδικότητα

• Συνθέτης • Μουσικοκριτικός

Ίδρυσε το Neue Zeitschrift für Musik, ένα περιοδικό που υπερασπιζόταν τους νέους συνθέτες αλλά και τους μεγάλους δασκάλους του παρελθόντος.

Μουσικό ύφος – στυλ

• Υποστήριζε πάντα το καινούργιο.

• Τα έργα του ήταν γεμάτα ποίηση και εικόνες.

• Είχε πάντα ρομαντική αισθητική.

• Τα τραγούδια του κρύβουν μέσα τους τη χαρά της ζωής και του έρωτα.

• Προσπαθούσε να είναι γνήσιος και να μην υποκύπτει σε κανέναν συμβιβασμό.

Ανέκδοτες πληροφορίες

• Έκανε απόπειρα αυτοκτονίας βουτώντας στο Ρήνο, λόγω ψυχολογικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν μετά το θάνατο του πατέρα του.

Σημαντικά Έργα

• Παραλλαγές Abegg • Πεταλούδες (Papillons) Νικολέτα Σερδάρη, Β5

61

Θρησκεία: παρηγοριά και ελπίδα Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Χριστού Ο Ιησούς ήταν ένα πρόσωπο της ανθρωπότητας που διακρίθηκε και υπερέχει των άλλων ανθρώπων γιατί ήταν σταλμένος από το Θεό. Στόχος της παρουσίας του στη Γη ήταν να φέρει κατ’ αρχήν την αγάπη και να οδηγήσει τους αμαρτωλούς στη μετάνοια και στην ταπείνωση. Γι’ αυτό και με τη σταυρική του θυσία, παρόλο που μπορούσε να την αποφύγει σαν Θεός που ήταν, επέδειξε στους ανθρώπους το ρόλο της ταπείνωσης και της θυσιαστικής αγάπης. Μια από τις βασικές ιδιότητες του Χριστού πάνω στη Γη, ήταν η θεραπεία σωμάτων αλλά κυριότερα η θεραπεία των ψυχών. Προσπαθούσε πάντα να βλέπει τα προβλήματα των ανθρώπων βαθύτερα και όχι επιφανειακά, γι’ αυτό διαπιστώνουμε σε όλα τα θαύματα που έκανε να ρωτά τους αρρώστους πρώτα αν πιστεύουν και μετά να θεραπεύει το πρόβλημα τους, λέγοντας: «τι κι αν κερδίσεις τον κόσμο όλον, αλλά χάσεις την ψυχή σου». Ο Ιησούς Χριστός ήταν γεμάτος αγάπη για τον άνθρωπο κι ανεξάρτητα από τη δέουσα αυστηρότητα που επεδείκνυε σε μερικές περιπτώσεις, πάντοτε πρωταρχικός του στόχος ήταν να μάθουν οι άνθρωποι να σέβονται και κυρίως να εμπιστεύονται την πρόνοια του Θεού. Ειρήνη Γιωργαλλή, Β3 Χριστίνα Ιωάννου, Β3

Χριστιανισμός Το 45 μ.Χ. ο Παύλος, ο Βαρνάβας και ο Μάρκος δίδαξαν το Χριστιανισμό και στην Κύπρο. Το 50 μ.Χ. ο Βαρνάβας επέστρεψε στην Κύπρο με τον ανεψιό του Μάρκο και έχοντας ως έδρα του τη Σαλαμίνα παρακολουθούσε την εξάπλωση του Χριστιανισμού σ’όλες σχεδόν τις πόλεις και τις κοινότητες της Κύπρου. Ο Βαρνάβας, ο οποίος θεωρείται και ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, λιθοβολήθηκε από τούς Εβραίους και πέθανε το 57 μ.Χ. ολίγο έξω από τη Σαλαμίνα, όπου σώζεται ο τάφος του. Έτσι έγινε ένας από τούς πρώτους μάρτυρες του Χριστιανισμού. Κατά τη διάρκεια της παραμονής των Αποστόλων Παύλου, Βαρνάβα και Μάρκου στην Κύπρο χειροτονήθηκαν ο φίλος του Χριστού Λάζαρος, ο οποίος μετά το διωγμό που κήρυξαν οι Ιουδαίοι κατά των Χριστιανών, ήλθε στην Κύπρο ως Επίσκοπος Κιτίου, και ο Ηρακλείδιος ως Επίσκοπος Ταμασού. Αυτοί και οι Επίσκοποι Νεαπόλεως Τυ-

62

χικός, Κουρίου Φιλάγριος και Φιλωνίδης, Ταμασού Μνάσων και Ρόδων, Σόλων Αυξίβιος και Κυρηνείας Θεόδοτος, καθώς και οι Τίμων, Αρίστων, Αριστοκλειανός, Επαφράς και Νικάνωρ συνέβαλαν στη διάδοση και εδραίωση του Χριστιανισμού στην Κύπρο. Μερικοί από αυτούς, όπως και οι Αθανάσιος, Δημητριανός, Δίδυμος, Διομήδης, Κόνων, Λούκιος, Νεμέσιος, Ποτάμιος και άλλοι πολλοί, ομολόγησαν το Χριστό θαρραλέα κατά τη διάρκεια των διωγμών και υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο. Περί το τέλος του 4ου αιώνα η επικράτηση του Χριστιανισμού σ’ όλη την Κύπρο ήταν πια οριστική. Επιφανής Αρχιεπίσκοπος της περιόδου αυτής με έδρα τη Σαλαμίνα, που μετονομάστηκε σε Κωνσταντία, ήταν ο Άγιος Επιφάνιος που διακρινόταν για την ευρυμάθεια του, τη βαθύτητα της σκέψεώς του και τον ορθόδοξο ζήλο του. Η Εκκλησία της Κύπρου είναι μία από τις αρχαιότερες αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αντιοχείας, στο θέμα της οποίας πολιτικά υπαγόταν η Κύπρος, επεδίωξε να καταργήσει το αυτοκέφαλό της, οι Κύπριοι Αρχιερείς κατήγγειλαν την επέμβαση στην Γ' Οικουμενική Σύνοδο, που συνήλθε το 431 μ.Χ. στην Έφεσο. Η Οικουμενική αυτή Σύνοδος κατοχύρωσε το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου με τον 8ο κανόνα της. Κατά τις αραβικές επιδρομές (7ο , 8ο και 9ο αιώνα) η Εκκλησία Κύπρου υπέστη πολλές δοκιμασίες. Η Κωνσταντία, το Κούριο και η Πάφος μετατράπηκαν σε ερείπια. Για το λόγο αυτό και για άλλα κακά, που έπληξαν την Κύπρο, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, για να σώσει το ποίμνιό του από τη σφαγή και την ερήμωση, κατόπιν συμβουλής και βοήθειας του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού Β' του Ρινότμητου, μετέφερε όσους διασώθηκαν στην περιοχή της Κυζίκου, κοντά στον Ελλήσποντο. Η περιοχή αυτή ονομάσθηκε Νέα Ιουστινιανή, από το όνομα του Αυτοκράτορα. Η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος το 691 μ.Χ. αναγνώρισε με τον 39ο κανόνα της τη νέα αυτή έδρα του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, ως και τα δίκαια και τα προνόμια, που εκάστοτε απολάμ6ανε η Εκκλησία Κύπρου. Μετά την εκδίωξη των Αράβων και αφού σταμάτησαν οι αραβικές επιδρομές, ο Aρχιεπίσκοπος επανήλθε μαζί με το ποίμνιό του στην Κύπρο το 698 μ.Χ., Φέροντας έκτοτε τον τίτλο «Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου». Την άνθιση αυτή της Εκκλησίας της Κύπρου ήλθε να ανακόψει η κατάληψη της νήσου από τούς Φράγκους, από το 1192 μέχρι το 1571. Ο Αρχιεπίσκοπος και οι Επίσκοποι εκδιώχθηκαν από τις επισκοπικές έδρες τoυς, τις οποίες κατέλαβε η Λατινική Ιεραρχία. Έτσι για μια αρκετά μεγάλη περίοδο η Oρθόδοξη Εκκλησία Κύπρου μπορεί κανείς να πει πως έμμεσα έχασε την ανεξαρτησία της, γιατί οι Λατίνοι κατακτητές επενέβαιναν στις εκλογές των Επισκόπων και σ’ αυτές ακόμη τις εκλογές των Ηγουμένων των Ορθοδόξων Μονών. Οι μέχρι τότε 14 Oρθόδοξες Επισκοπές της Κύπρου περιορίστηκαν σε 4, όσες

Ο κυπριακός λαός με την τουρκική κατοχή απαλλάχτηκε μεν από τη θρησκευτική καταπίεση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά οδηγήθηκε σε μια σκληρότερη δουλεία. Ζούσε σε μια συνεχή ανασφάλεια. Η ζωή του και η περιουσία του βρίσκονταν στη διάθεση και στον ετσιθελισμό του Τούρκου κατακτητή. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αρκετοί, για να σώσουν τη ζωή τους, αναγκάσθηκαν να εξισλαμισθούν και πολλοί να εκπατρισθούν. Η Εκκλησία ως στοργική μητέρα παρηγορούσε, υποβάσταζε, ενίσχυε και συγκρατούσε το δούλο Κυπριακό Ελληνισμό. Οι ναοί δεν ήταν μόνο κέντρα λατρευτικά, αλλά γίνονταν και σχολεία και εστίες εθνικού φρονηματισμού και εμψύχωσης. Οι εκάστοτε Αρχιεπίσκοποι και Μητροπολίτες, «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν», κατόρθωναν με μία συνετή πολιτική απέναντι στους αιμοσταγείς και αδίστακτους τυράννους να εξασφαλίσουν την επιβίωση του ελληνικού χριστιανικού πληθυσμού της νήσου. Οι κατακτητές, έξυπνα φερόμενοι, εκμεταλλεύονταν την προσπάθεια αυτή των Ηγετών της Εκκλησίας, γι’ αυτό και για δική τους διευκόλυνση, μαζί με την αναγνώριση τούτων ως εθνικών ηγετών του λαού, τους καθιστούσαν υπεύθυνους, και για την είσπραξη των φόρων και για την ομαλότητα στη νήσο. Ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος, που αναγνωρίσθηκε επίσημα και από την Υψηλή Πύλη ως εθνικός ηγέτης του λαού της νήσου, ήταν ο Νικηφόρος, το 1660 μ.Χ. Αλλά και οι Αρχιεπίσκοποι και οι Επίσκοποι βρίσκονταν σε οποιαδήποτε στιγμή στη διάθεση των Τούρκων κατακτητών. Με φιρμάνια της Πύλης, απομα-

Αντρέας Ευσταθίου Α1

Θεολόγος Εξαδάκτυλος Α5

δηλαδή ήταν και οι Pωμαιοκαθολικές Eπισκοπές. Τούτο δεν έγινε χωρίς τη μαχητική αντίδραση τόσο του ορθόδοξου κλήρου, όσο και του λαού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου αντιμετώπιζε για μία ακόμη φορά διωγμούς, όχι πια από αλλοθρήσκους, αλλά από ετεροδόξους. Χαρακτηριστικό είναι το μαρτύριο των 13 ορθόδοξων μοναχών της Μονής Καντάρας το 1231, που προκάλεσε ζωηρή συγκίνηση, όχι μόνο μεταξύ των Κυπρίων, αλλά και μεταξύ των άλλων Oρθοδόξων Χριστιανών. Οι διωγμοί, οι πιέσεις, η αρπαγή των περιουσιών των ορθοδόξων, ως και των Μονών, και τα τόσα αλλά μέσα που χρησιμοποίησαν οι εκπρόσωποι της Λατινικής Εκκλησίας, δεν μπόρεσαν να ξεριζώσουν την ορθόδοξη πίστη και παράδοση από τις ψυχές των Ορθοδόξων Ελλήνων Κυπρίων. Γι’ αυτό ευθύς, μόλις οι Φράγκοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Κύπρο, η Ορθόδοξη Εκκλησία έγινε και πάλι η κυρίαρχη Εκκλησία από τη μία ως την άλλη άκρη της νήσου μας. Αλλά τους Φράγκους διαδέχτηκαν οι αλλόθρησκοι Τούρκοι. Αυτοί στην αρχή και για να εξουδετερώσουν τα υπολείμματα των Φράγκων, που βρίσκονταν στην Κύπρο, αλλά και για να επιτύχουν μία ειρηνική κατοχή της νήσου, επανέδωσαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου όλα τα προνόμια, που είχε προηγουμένως, τις Επισκοπές, τα Μοναστήρια και αρκετή από την περιουσία, που άρπαξαν οι εκπρόσωποι της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αναγνωρίζοντας μάλιστα και τον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο όχι μόνο ως αρχηγό της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου, αλλά και ως εθνικό αρχηγό των Κυπρίων.

63

κρύνονταν από τους θρόνους τους, πολλές φορές εξορίζονταν ή και θανατώνονταν και αντικαθίσταντο από άλλους. Παράλληλα όμως και η Ιεραρχία της νήσου δε σταματούσε να μελετά τρόπους και να ενεργεί μυστικά για την απελευθέρωση του ποιμνίου της από τους Τούρκους. Έτσι οι Αρχιεπίσκοποι Τιμόθεος, Βενιαμίν, Χριστόδουλος Α' και Νικηφόρος προσήλθαν σε διαπραγματεύσεις με τους βασιλείς της Ισπανίας και τους δούκες της Σαβοΐας για την απαλλαγή της νήσου από την τουρκική κυριαρχία. Πάντοτε δε όλοι οι Αρχιεπίσκοποι και γενικά οι Ιεράρχες της νήσου έκαμναν ό, τι μπορούσαν για την ελάττωση των φόρων, τη διάσωση του ποιμνίου τους από τις ραδιουργίες και τις συκοφαντίες των Τούρκων και από τα άλλα κακά, που οι Τούρκοι κατακτητές προέβαιναν σε βάρος του κυπριακού λαού. Ο μαρτυρικός θάνατος του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, των Μητροπολιτών Πάφου Χρυσάνθου, Κιτίου Μελετίου και Κυρηνείας Λαυρεντίου, του Ηγουμένου Κύκκου Ιωσήφ και άλλων προκρίτων, κληρικών και λαϊκών, υπήρξε η αποκορύφωση των φοβερών δεινών, που υπέφερε η Εκκλησία και όλος ο Κυπριακός Ελληνισμός κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Η Τουρκοκρατία τερματίσθηκε το 1878 με την ενοικίαση της Κύπρου στους Άγγλους. Η είδηση για μεταβίβαση της εξουσίας σε μία χριστιανική δύναμη έγινε δεκτή με πολλή χαρά από την Εκκλησία Κύπρου και το πλήρωμά της, γιατί την είδαν όλοι όχι μόνο ως απαλλαγή από τον τουρκικό ζυγό, αλλά και ως απαρχή της πλήρους απε-

64

λευθέρωσης. Τα πράγματα, όμως, δε δικαίωσαν αυτές τις ελπίδες. Βέβαια κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίας αποκαταστάθηκε κάπως ο νόμος και η τάξη και ο λαός αισθανόταν κάποια ασφάλεια. Ήταν πιο ελεύθερη η ίδρυση σχολείων και η ανάπτυξη δραστηριότητας σ’ όλους τους τομείς της ζωής. Παρά ταύτα και οι νέοι κατακτητές επενέβαιναν πολλές φορές με περιοριστικούς νόμους, τόσο στη διοίκηση της Εκκλησίας, όσο και στην παιδεία και στους άλλους τομείς της εθνικής, οικονομικής και πολιτιστικής δραστηριότητας του λαού. Το 1914 η αγγλική κυβέρνηση προσάρτησε την Κύπρο και το Μάρτιο του 1925 την κήρυξε σε αποικία. Ο ελληνικός πληθυσμός της Κύπρου αντιλήφθηκε ότι οι Άγγλοι προσπαθούσαν να εδραιώσουν και να μονιμοποιήσουν την κυριαρχία τους πάνω στη νήσο. Γι’ αυτό άρχισε να συστηματοποιεί με επικεφαλής την Εκκλησία τον αγώνα για απελευθέρωση της νήσου. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια εντάσσεται η λαϊκή εξέγερση του 1931, που οι ΄Αγγλοι κατακτητές κατέστειλαν κατά τρόπο ωμό. Δύο Μητροπολίτες, ο Κιτίου Νικόδημος και ο Κυρηνείας Μακάριος, εξορίστηκαν, όπως και άλλοι πρόκριτοι της νήσου, του δε Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου Γ΄ και του Μητροπολίτη Πάφου Λεοντίου περιορίσθηκαν με ειδικούς νόμους οι κινήσεις και οι ενέργειες. Το 1933 ο Αρχιεπίσκοπος πέθανε και έτσι η Εκκλησία Kύπρου έμεινε χωρίς Αρχιεπίσκοπο και με ένα μόνο Ιεράρχη, το Μητροπολίτη Πάφου Λεόντιο, μέχρι το 1946, οπότε ήρθησαν οι περιορισμοί στην εκλογή Αρχιεπισκόπου και Μητροπολιτών, που επέβαλε

η αγγλική διοίκηση, και επιτράπηκε η επάνοδος από την εξορία του Μητροπολίτη Κυρηνείας Μακαρίου. Ο Μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος πέθανε στην εξορία το 1937. Μετά την άρση των περιορισμών καταρτίσθηκε Εκλογική Σύνοδος από τούς υπάρχοντες δύο Ιεράρχες, Πάφου και Κυρηνείας, και το Μητροπολίτη Δέρκων Ιωακείμ του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία, με βάση τις πρόνοιες του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας Κύπρου, προέβη στην πλήρωση του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου με την εκλογή ως Αρχιεπισκόπου του Μητροπολίτη Πάφου Λεοντίου, ο οποίος 37 μέρες μετά την εκλογή του πέθανε. Δύο άλλοι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Περγάμου Αδαμάντιος και ο Σάρδεων Μάξιμος, ύστερα από πρόσκληση της Εκκλησίας Κύπρου, ήλθαν στη νήσο προς καταρτισμό νέας Εκλογικής Συνόδου, η οποία προκήρυξε εκλογές για την ανάδειξη νέου Αρχιεπισκόπου και Μητροπολιτών για τους κενούς θρόνους. Εκλέγηκαν Αρχιεπίσκοπος ο από Κυρηνείας Μακάριος ο Β' και Μητροπολίτες οι Πάφου Κλεόπας, Κιτίου Μακάριος και Κυρηνείας Κυπριανός. Το 1950 πέθανε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Β' και εκλέγηκε Αρχιεπίσκοπος ο από Κιτίου Μακάριος ο Γ'. Μετά την εκλογή των μελών της Ιεράς Συνόδου, η Εκκλησία Κύπρου ρίχτηκε στη μάχη για την ανασυγκρότησή της, επιτυγχάνοντας την αναδιοργάνωση όλων των τομέων: θρησκευτικού, κοινωνικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, εθνικού. Το 1949 ιδρύεται η Ιερατική Σχολή «Απόστολος Βαρνάβας» για τη μόρφωση του κλήρου, διοργανώνονται Σεμινάρια, Κατηχητικά Σχολεία και Χριστιανικές Κινήσεις, ιδρύονται Θρησκευτικοί Σύλλογοι και καταρτίζεται από επιφανείς εκπρόσωπους του κυπριακού λαού το Εθναρχικό Συμβούλιο. Το 1950 το Γραφείο Εθναρχίας, του οποίου προήδρευε ο τότε Μητροπολίτης Κιτίου και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ', προκήρυξε δημοψήφισμα για το μέλλον του Κυπριακού λαού, ο οποίος στο σύνολό του τάχθηκε υπέρ της ενώσεως της Κύπρου με την Ελλάδα.

Ο Μακάριος Γ' έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην πνευματική ανύψωση του κλήρου και του λαού και στη βελτίωση της μισθοδοσίας του κλήρου, μερίμνησε για τη δημιουργία φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ανύψωσε το εθνικό φρόνημα και οργάνωσε συστηματικά τον εθνικό αγώνα τόσο σε διεθνή κλίμακα, όσο και στο εσωτερικό για απελευθέρωση της νήσου. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης του Μακαρίου Γ' ήταν και ο κατά της αγγλικής κατοχής απελευθερωτικός αγώνας του 1955-59 κάτω από την πολιτική καθοδήγηση του ιδίου και τη στρατιωτική ηγεσία του Γεωργίου Γρίβα- Διγενή. Μετά την ανεξαρτησία, ύστερα από την επίμονη απαίτηση και την ψήφο του λαού, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ' ανέλαβε και την προεδρία της Δημοκρατίας της Κύπρου (1960). Με τη δραστηριότητά του, την αγάπη του προς το λαό του και την ευρύτητα της σκέψης του εμφύσησε μοναδική δημιουργική πνοή σ’ όλους τούς τομείς, ώστε η Κύπρος σε σύντομο χρονικό διάστημα, παρά τη μικρότητά της, πέτυχε να πάρει αξιόλογη θέση ανάμεσα στα προηγμένα κράτη του κόσμου. Κατά την αρχιεπισκοπία του Μακαρίου Γ', κατόπιν απομάκρυνσης από τους θρόνους τους των Μητροπολιτών Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας, λόγω παρασυναγωγής εναντίον του Πρώτου, σχηματίστηκαν δύο νέες Mητροπόλεις: η Μητρόπολη Λεμεσού, η οποία αποσπάστηκε από τη Μητρόπολη Κιτίου, και η Μητρόπολη Μόρφου, η οποία αποσπάστηκε από τη Μητρόπολη Κυρηνείας. Δυστυχώς, όμως, η εκκλησιαστική κρίση του 1972-73, το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, που σχεδιάστηκε και ενθαρρύνθηκε από εξωγενείς παράγοντες και που εξανάγκασε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ' να εγκαταλείψει την Κύπρο για σύντομο χρονικό διάστημα, ως και η βάρβαρη τουρκική εισβολή, που ακολούθησε, ανέκοψαν την προς τα πρόσω πορεία της νήσου μας. Το 37% του εδάφους της αρπάγησαν από τον εισβολέα και το ένα τρίτο τoυ πληθυσμού αναγκάστηκε να ξεριζωθεί από τις πατρογονικές του εστίες. Ο Μακάριος επέστρεψε στην Κύπρο το Δεκέμβριο του 1974, για να μοιραστεί με το λαό του τον πόνο, την αγωνία και τον αγώνα. Η επιστροφή του ενέπνευσε στο λαό την πίστη στη δικαίωσή του και τον ενθάρρυνε να ριχτεί και πάλι στον αγώνα για την ανασυγκρότηση και. αναστήλωση των ερειπίων και την απελευθέρωση της σκλαβωμένης γης του. Το μοίρασμα, όμως, της νήσου, για την πρόοδο και την ελευθερία της οποίας τόσο μόχθησε ο Μακάριος, ο πόνος και η αγωνία του λαού του, η αναπόληση των σκλαβωμένων εδαφών, η βεβήλωση των ιερών και των οσίων και η αδιαφορία, αν όχι και η συνωμοσία, των ξένων, δεν άφησαν ανεπηρέαστο το Μακάριο. Τέλος, επανειλημμένες καρδιακές προσβολές τον οδήγησαν στον τάφο στις 3 Αυγούστου 1977. Από τότε τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο διαδέχτηκαν άλλοι ιερείς και φτάνουμε σήμερα στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομος ο Β΄.

65

Μαθηματικά Τα μαθηματικά του ποδοσφαίρου Συγγραφέας: Ken Bray Εκδόσεις: Σαββάλας Το μυθιστόρημα αυτό καταπιάνεται με το μεγάλο θέμα της επιστήμης και του ποδοσφαίρου. Ξεκινά από την ιστορία του ποδοσφαίρου και μας εξιστορεί πώς διαμορφώθηκε το παιχνίδι στο πέρασμα του χρόνου (κανόνες, περιορισμοί) αρχικά και σήμερα. Στη συνέχεια, η επιστήμη μας ανακαλύπτει την αεροδυναμική την οποία επιτυγχάνουν οι ποδοσφαιριστές για να επιτύχουν θεαματικά τέρματα χτυπώντας φάουλ. Η ενέργεια που σπαταλούν οι ποδοσφαιριστές στις διάφορες θέσεις καταλήγουν στα επιστημονικά ευρήματα τόσο για τη φυσική κατάσταση του ποδοσφαιριστή όσο και για τη σωστή διατροφή του. Μέσα από το παιχνίδι προβάλλεται η ψυχολογία του αθλητισμού. Σ’ ένα παιχνίδι υπάρχει νίκη ή ήττα, γεγονός που τονίζει τη σωστή ψυχολογική προετοιμασία για καθέναν από εμάς. Το ποδόσφαιρο ξεκίνησε σαν ένα απλό παιχνίδι στα σχολεία. Σταδιακά ξεκίνησαν να μπαίνουν περιορισμοί όπως το «άουτ», το γκολ, η διαμόρφωση του χώρου και η διάταξη των ποδοσφαιριστών, όπως ο τερματοφύλακας (ο μόνος που μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χέρια του), κεντρικός αμυντικός, αμυντικοί μέσοι, και επιθετικοί. Οι προπονητές εντόπιζαν και επέλυαν τα προβλήματα που τυχόν παρουσιάζονταν. Οι ομάδες που δεν τηρούσαν τους κανονισμούς τιμωρούνταν, όπως επίσης και οι ποδοσφαιριστές. Με συνεργασία κορυφαίων ομάδων, μαθηματικοί, επιστήμονες και φυσικοί μελέτησαν για αρκετά έτη την εξελικτική πορεία της μπάλας. Συμπέραναν ότι επηρεάζεται από τους αεροδυναμικούς συντελεστές που διαβαθμίζουν την επιβράδυνση και τη δύναμη της βαρύτητας, την ταχύτητα και τον τρόπο εκτέλεσης των χτυπημάτων επάνω στην μπάλα. Χρησιμοποίησαν φωτογραφικές μηχανές, βίντεο, μικροτσίπ, για να μπορέσουν να απαθανατίσουν τις κάθε κινήσεις στο γήπεδο για να μελετήσουν την επιστήμη γύρω από την κίνηση των αθλητών και στη συνέχεια να αναλύσουν τις κινήσεις τους με συνδυασμό τη σωστή διατροφή και υγεία. Αξιολόγησαν την κατοχή της μπάλας που είχε η κάθε ομάδα, της κινήσεις των παιχτών μέσα στο γήπεδο και τις αποστάσεις που διένυαν καταλήγοντας στα ποσοστά ευκαιριών για γκολ και ποιες αγωνιστικές κινήσεις οδηγούν πιο εύκολα σε τραυματισμούς. Μελέτησαν το θέμα της ψυχολογίας και συμπέραναν 66

ότι η απόδοση των παιχτών οφείλεται και στην ψυχολογική τους κατάσταση. Η νευρικότητα έφερνε πάντα καταστροφικά αποτελέσματα. Έτσι, πρέπει ο παίχτης να βάζει στόχο όσον αφορά στην απόδοσή του παρά στόχο που αφορά στο αποτέλεσμα. Κάποιες φορές η αρνητική κατάσταση είτε των παιχτών είτε των φιλάθλων, οδηγούν σε βία και σε αντιπάθειες. Ιάκωβος Πάτσαλος Α4

Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκολντμπαχ Συγγραφέας: Δοξιάδης Απόστολος Εκδόσεις: Καστανιώτης Το μυθιστόρημα με τίτλο «Ο θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ» είναι ένα μυθιστόρημα με μαθηματικό χαρακτήρα και περιεχόμενο. Ο αφηγητής είναι πενήντα χρονών κατά τη διάρκεια της αφήγησής του και αναφέρεται στη ζωή του και γενικότερα στο πώς έζησε την παιδική, εφηβική και τη μέση ηλικία, καθώς και τη σχέση που είχε με το θείο του Πέτρο σε κάθε στιγμή της ζωής του. Το περιεχόμενο του βιβλίου εστιάζεται στο γεγονός ότι ο πατέρας και ο θείος του αφηγητή πίστευαν και κατηγορούσαν τον μεγαλύτερό τους αδερφό ως αποτυχημένο της ζωής, δημιουργώντας έτσι μια κακή εικόνα γι’ αυτόν απέναντι στα παιδιά τους. Μάλλον θα έπρεπε να πούμε πως περισσότερο τον ζήλευαν επειδή από μικρή ηλικία είχε ταλέντο στα μαθηματικά και σπούδασε πολύ μικρός. Πολύ σύντομα διδάχτηκε από μεγάλους μαθηματικούς που θαύμαζαν κι αυτοί την ιδιαιτερότητά του στο μάθημα. Ο θείος Πέτρος έκανε μια πολύ μεγάλη ανακάλυψη ονόματι «Μέθοδος Παπαχρήστου για την επίλυση διαφορικών εξισώσεων», την οποία χρησιμοποιούσαν σπουδαίες χώρες σε διάφορους πολέμους και διδασκόταν ακόμα και στα πανεπιστήμια. Στα χρόνια που ακολούθησαν εργάστηκε ως καθηγητής σε ένα πανεπιστήμιο στο Μόναχο και εργαζόταν πολύ σκληρά για την επίλυση ενός από τα δυσκολότερα προβλήματα στην ιστορία των μαθηματικών που ακόμη ήταν άλυτο, την «Εικασία του Γκόλντμπαχ». Για αρκετά χρόνια αναζητούσε την επίλυση του προβλήματος, όμως όταν πολύ αργότερα πληροφορήθηκε πως το πρόβλημα μπορεί να μην είχε λύση, σταμάτησε δυστυχώς την προσπάθειά του. Δέχθηκε παράλληλα την πρόταση διάσημων μαθηματικών για να τους βοηθήσει όμως αυτός αρνήθηκε, γύρισε πίσω στην Ελλάδα απογοητευμένος από τη ζωή του και απομονώ-

θηκε με μόνη του ασχολία την κηπουρική και το σκάκι. Τον συντηρούσαν οικονομικά τα δυο μικρότερά του αδέρφια αφού ήταν επιθυμία του πατέρα τους που είχε πεθάνει και δε διατηρούσαν και τόσο φιλικές σχέσεις. Ο αφηγητής ακούγοντας τις κακολογίες του πατέρα και θείου του Ανάργυρου για το θείο του Πέτρο, όλο και περισσότερο επιθυμούσε να γνωρίσει το θείο του, καθώς και το λόγο που βρισκόταν σε τέτοια κατάντια. Τελικά το κατάφερε και ανέπτυξαν μία πολύ καλή φιλία μεταξύ τους, κρυφά από τον πατέρα του, φτάνοντας στο σημείο ο θείος Πέτρος να αποτελεί το είδωλο του μικρού μας φίλου. Επιθυμούσε να γίνει και ο ίδιος μαθηματικός και αφοσιώθηκε πολύ στο μάθημα. Πήρε πτυχίο στα μαθηματικά, όμως τελικά αποφάσισε και τελείωσε οικονομικά επειδή κατάλαβε πως δεν ήταν τόσο καλός όσο ο θείος του για να πετύχει. Όταν ο θείος Πέτρος βρισκόταν στην ηλικία των ογδόντα χρόνων, το προσφιλές του ανιψάκι του ξαναξύπνησε την επιθυμία του για την απόδειξη της Εικασίας του Γκόλντμπαχ. Ο θείος Πέτρος απομονώθηκε από όλους για δυο-τρεις μέρες στο σπίτι του προσπαθώντας να επιλύσει το πρόβλημα. Στις τρεις η ώρα τηλεφώνησε στον αγαπημένο του ανιψιό για να του πει πως είχε βρει τη λύση του προβλήματος, δυστυχώς όμως μόλις ο αφηγητής έφτασε στο σπίτι του, ο θείος Πέτρος είχε πεθάνει με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παραμείνει αναπόδεικτο για περισσότερα από διακόσια πενήντα χρόνια. Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2

Το πειραχτήρι των αριθμών Συγγραφέας: Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ Εκδόσεις: Ψυχογιός Μαθηματικά!! Μόνο που σκέφτεσαι αυτή τη λέξη αγχώνεσαι, τρομάζεις!!! Τέτοια αισθήματα για το συγκεκριμένο μάθημα έτρεφε και ο Ρόμπερτ που δεν ήθελε να τα βλέπει μπροστά του. Κάθε βράδυ, ο φίλος μας έβλεπε περίεργα και τρομακτικά όνειρα. Ένα τέτοιο βράδυ, ένα μικρούλι, πανέξυπνο αλλά ταυτόχρονα διασκεδαστικό και νευρικό Πειραχτήρι Των Αριθμών, εμφανίζεται στα όνειρα του για δώδεκα νύκτες. Την πρώτη νύχτα ο μικροσκοπικός διαβολάκος βουτηγμένος στους αριθμούς είναι έτοιμος να εκνευρίσει το μικρό Ρόμπερτ που ζαλίζεται με τα μαθηματικά! Έτσι, αρχίζουν οι περιπέτειες στις οποίες το Πειραχτήρι προσπαθεί να κάνει το μυαλό του Ρόμπερτ να αρχίσει να δουλεύει και να αγαπήσει τα Μαθηματικά. Τη δεύτερη νύχτα το γέρικο αυτό Πειραχτήρι τον ταξιδεύει στην Ινδία και του μαθαίνει νέα κόλπα για τα μαθηματικά. Το τρίτο βράδυ το Πειραχτήρι του μαθαίνει για την ιστορία των μαθηματικών, για το «Κόσκινο του

Ερατοσθένη». Την τέταρτη νύχτα τον παίρνει στη θάλασσα και του διδάσκει κάποια κόλπα στο κομπιουτεράκι του. Του διδάσκει επίσης για τη ρίζα και το Πυθαγόρειο θεώρημα. Την Πέμπτη νύχτα το όνειρό του συνεχίζεται στη θάλασσα και μαθαίνει τους Τριγωνικούς αριθμούς από τις καρύδες. Μάλιστα, από τις καρύδες!! Κατά το έκτο βράδυ η γνωριμία του Ρόμπερτ με τους αριθμούς έχει ολοκληρωθεί. Στο σημείο αυτό αρχίζουν τα παράξενα που κάνουν τα μαθηματικά τόσο μυστήρια, αλλά και τόσο διασκεδαστικά. Έπειτα από τόσα βράδια ο Ρόμπερτ συνήθισε να απολαμβάνει την παρουσία του ενοχλητικού διαβολάκου. Την έβδομη νύχτα το πρόγραμμα περιλάμβανε το τρίγωνο του Pascal. Αυτός ήταν ένας Γάλλος μαθηματικός, φιλόσοφος και συγγραφέας. Από μικρός άρχισε να ασχολείται με τα μαθηματικά. Το όγδοο βράδυ το Πειραχτήρι είχε σαν σκηνικό τη σχολική τάξη του Ρόμπερτ, με τη συμμετοχή και των συμμαθητών του Σκοπός της συνάντησης ήταν η εκμάθηση της Συνδυαστικής και των Μεταθέσεων. Την ένατη νύχτα το γέρικο ανθρωπάκι εισβάλει για ακόμα μια φορά στον κόσμο του μικρού. Του μαθαίνει την έννοια του απείρου. Τη δέκατη βραδιά βρίσκονταν μέσα στο χιόνι. Αν μπορούσαμε να δούμε τη νιφάδα του χιονιού στο μικροσκόπιο τι σχήμα θα είχε; Για τον Ρόμπερτ εξάγωνο. Έτσι, ο ήρωάς μας μαθαίνει για τα Πλατωνικά στερεά. Κατά την προτελευταία νύχτα (11η), ο Ρόμπερτ δείχνει πιο ώριμος. Ο μικροσκοπικός διαβολάκος όλες αυτές τις βραδιές προσπαθεί να εντυπωσιάσει το μικρό, αποκαλύπτοντάς του κόλπα και ιστορίες φημισμένες στα μαθηματικά. Ο Ρόμπερτ αναρωτιέται για ποιους λόγους βλέπει αυτά τα όνειρα Όπως όμως σε κάθε ιστορία μυστηρίου υπάρχει ένα αποκαλυπτικό τέλος, έτσι και εδώ. Το δωδέκατο και τελευταίο βράδυ, το Πειραχτήρι των αριθμών αποκαλύπτει το όνομα του με μία πρόσκληση. Το λέγανε Τεμπλοτάζλ. Έτσι, ο Ρόμπερτ είχε την τύχη να βλέπει τους αριθμούς από κοντά και να αφουγκράζεται τη μαθηματική τους διάνοια. ο ενδιαφέρον αυτού του βιβλίου εστιάζεται στο γεγονός ότι το μικρό, πανέξυπνο αλλά και διασκεδαστικό Πειραχτήρι, σου μαθαίνει τα μαθηματικά με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο. Τα μαθηματικά είναι πολύ εύκολα αν θέλεις να τα μάθεις, μας βοηθάνε παντού, όπου κι αν πας τα χρειάζεσαι. Ένα μόνο είναι σίγουρο τελικά, ότι τα μαθηματικά δε θα είναι πλέον ΕΦΙΑΛΤΗΣ!!! Γεωργία Κλεάνθους Μαριλένα Παπαχαραλάμπους Α4

Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα Συγγραφέας: Μαρκ Χάντον Εκδόσεις: Ψυχογιός Το βιβλίο αναφέρεται στον Κρίστοφερ Μπουν, ένα ιδιόμορφο και παράξενο νέο, ο οποίος χρησιμοποιεί την εξυπνάδα και την σπιρτάδα του μυαλού του με έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο.

67

Γνωρίζει πολλά για τα μαθηματικά, αλλά δυστυχώς δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει πολλά πράγματα για τον απλό άνθρωπο, την καθημερινότητά του και το τι είναι σημαντικά γι’ αυτόν. Του αρέσει να φτιάχνει χάρτες, σχεδιαγράμματα και λατρεύει τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Ένα βράδυ λοιπόν, βρίσκει το σκύλο της γειτόνισσάς του νεκρό και αποφασίζει να ξεδιαλύνει το μυστήριο. Η αναζήτησή του όμως και οι έρευνες τον παρασύρουν σε σκοτεινά και δύσβατα μονοπάτια, που οδηγούν στη χαμένη από καιρό μητέρα του. Στη συνέχεια, εντοπίζει τη μητέρα του στο Λονδίνο μαζί με τον άντρα της γειτόνισσάς του, τον κύριο Σίαρς, με τον οποίο διατηρούσαν σχέσεις εδώ και καιρό. Τέλος, καταφέρνει να βρει το δολοφόνο του σκύλου, έπειτα από εξομολόγηση του ιδίου, ο οποίος δεν ήταν άλλος από τον ίδιό του τον πατέρα. Ραφαήλ Κυπριανού Α1

Ο πρίγκιπας των Μαθηματικών Συγγραφέας: Καρλ Φρίντριχ Γκάους Εκδόσεις: Τραυλός Ο Καρλ Φρίντριχ Γκάους υπήρξε πρώτα απ’ όλα ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες όλων των εποχών και ένας πολύ σπουδαίος μαθηματικός. Το βιβλίο αυτό αναπαριστά μερικά γεγονότα και στιγμιότυπα της ζωής του αξιόλογου αυτού επιστήμονα. Ο Καρλ γεννήθηκε στο Μπράουνσβαϊγκ το 1777. Ήταν γιος του βιοπαλαιστή και λιθοξόου Γκέμπχαρντ Γκάους και της Δωροθέας. Εκδήλωσε τα χαρίσματά του σε νεαρή ηλικία. Ήταν το πιο διάσημο παιδί-θαύμα των μαθηματικών που έζησε ποτέ και μας εκπλήσσει το γεγονός ότι μόλις σε ηλικία τριών χρονών διόρθωνε τους αριθμητικούς υπολογισμούς του πατέρα του. Ο Καρλ ρωτούσε αρχικά το θείο του για θέματα που τον απασχολούσαν όσον αφορά στα μαθηματικά. Όταν ο Καρλ έγινε επτά ετών άρχισε να φοιτά στο Κατερινέουμ, το δημοτικό σχολείο της περιοχής του. Ήταν μελετηρός και ξεχώριζε από τα άλλα παιδιά διαπρέποντας σε όλα τα μαθήματα και τομείς πέραν των Μαθηματικών. Σε ηλικία δέκα χρονών ο δάσκαλος των μαθητών Herr Μπίτνερ ανέθεσε στα παιδιά να υπολογίσουν το άθροισμα των 100 πρώτων ακέραιων αριθμών, διότι ήθελε να κρατήσει ήσυχα τα αγόρια για αρκετή ώρα. Τα περισσότερα παιδιά, χωρίς δεύτερη σκέψη, άρχισαν εκτελώντας επαναλαμβανόμενες προσθέσεις. Ο Καρλ σκέφτηκε μια μέθοδο και σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα υπολόγισε το άθροισμα που του ανατέθηκε. Αυτά και μόνο που κατάφερε να κάνει μέχρι εκείνη τη στιγμή, του αποδίδουν αναμφισβήτητα την ιδιότητα της ιδιοφυίας. Στη συνέχεια, ο Καρλ επεξεργαζόταν τα μαθηματικά με τον Μάρτιν Μπάρτελς, το βοηθό του κύριου Μπίτνερ, που ευτυχώς για τον Καρλ ήταν επίσης παθιασμένος με 68

τα μαθηματικά και συνεργάστηκαν στη μελέτη ενός εγχειριδίου στοιχειώδους άλγεβρας. Ο Μάρτιν ήταν κατά επτά χρόνια μεγαλύτερος του Καρλ και οι δύο τους συνδέθηκαν γρήγορα με στενή φιλία, η οποία διήρκησε πολλά χρόνια, ενώ συνεργάστηκαν σε πολλά μαθηματικά θέματα. Ο Καρλ και ο Μάρτιν κατανόησαν σε βάθος τα στοιχεία του Ευκλείδη, αφού επεξεργάστηκαν τα επιχειρήματα ένα προς ένα. Επίσης μαζί ασχολήθηκαν με τη γεωμετρία, το αίτημα των παράλληλων και μελέτησαν το περίφημο εγχειρίδιο άλγεβρας του Λέοναρντ Όιλερ. Τέλος, ένα άλλο μαθηματικό αντικείμενο που μελέτησαν ήταν οι άπειρες σειρές και η γραμματική Λατινικών. Ο Μάρτιν, αφού γνώριζε τον Τσίμερμαν, τον καθηγητή των μαθηματικών στο κολλέγιο Καρολίνουμ στο Μπράουνσβαϊγκ, μίλησε σ’ αυτόν για τον Καρλ Γκάους ο οποίος τον θεώρησε αρκετά αξιόλογο. Όταν γνωρίστηκαν και από κοντά, ο καθηγητής συναντήθηκε στο παλάτι με το Δούκα και μίλησε σ’ αυτόν για ένα ξεχωριστό παιδί, τον Καρλ. Του είπε πως είναι ένα προικισμένο παιδί, μόλις 11 ετών και κατέχει σε βάθος την άλγεβρα και τη γεωμετρία. Έτσι ο Δούκας, αφού συναντήθηκε με το παιδί, αποφάσισε να τον σπουδάσει και να βοηθήσει στη φοίτησή του σε Γυμνάσιο αναλαμβάνοντας τα έξοδά του. Στο Γυμνάσιο προχώρησε αρκετά στα μαθηματικά, αφού ασχολήθηκε με τους πρώτους αριθμούς και με αρκετούς σπουδαίους Μαθηματικούς. Δεν του αρκούσε όμως μόνο αυτό, επιπρόσθετα είχε μάθει με ευκολία ξένες γλώσσες όπως Λατινικά, Αρχαία Ελληνικά, Γαλλικά και Αγγλικά. Είχε τροφοδοτηθεί από το Δούκα με ένα χρήσιμο βιβλίο με λογαριθμικούς πίνακες και με μια συλλογή οργάνων σχεδίασης. Ο Γκάους είχε εντυπωσιαστεί ιδιαιτέρως με το Νεύτωνα και αφιέρωσε αρκετές ώρες στη σπουδή των Principia. Τότε είχε καταφέρει να φτιάξει και να κατασκευάσει ένα κανονικό 17-γωνο μόνο με κανόνα (μη βαθμονομημένο χάρακα) και διαβήτη. Προσωπικά με εξέπληξε το γεγονός πως, έστω κι αν ήταν ήδη ένας σπουδαίος Μαθηματικός, δεν ήξερε και δεν είχε αποφασίσει έως την τελευταία στιγμή τι θα σπούδαζε. Έλεγε πως βρισκόταν σε δίλημμα, κατά πόσον δηλαδή θα σπούδαζε Μαθηματικά ή Φιλολογία ή ξένες γλώσσες. Τελικά, ο Καρλ άρχισε να μελετά πολύ σοβαρά τη θεωρία αριθμών σε βάθος, αφού τον απασχολούσε πολύ και γι’ αυτόν ήταν συναρπαστική και ενδιαφέρουσα. Ο Γκάους ύστερα από σκληρή δουλειά και μεγάλη απασχόληση και αφοσίωση σ΄ αυτήν, το 1800 στο Πανεπιστήμιο του Μπράουνσβαϊγκ, σε ηλικία 23 ετών, ολοκληρώνει το έργο του σχετικά με τη Θεωρία Αριθμών, τη «Βασίλισσα των Μαθηματικών», όπως την αποκαλούσε. Το 1801 ένα παιδικό όνειρο γίνεται πραγματικότητα. Ο μικρούλης Καρλ, που ήθελε να γίνει κάποτε σαν τον πρίγκιπα του τόπου του, αναγνωρίζεται απ’ άκρο εις άκρον της Ευρώπης ως «ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών». Τα επόμενα χρόνια ο Γκάους κατάφερε πολλά. Οι παράξενες εμφανίσεις ενός μικρού πλανήτη, της Δήμητρας, όπως την ονόμασε ο Πιάτσι, έκαναν τον Καρλ να ασχο-

πληροφορήθηκε τις θαυμαστές εφαρμογές του ηλεκτρισμού στην Αμερική, εντυπωσιάστηκε ήταν σκεφτικός και ταυτόχρονα γοητευμένος με αυτό το γεγονός. Έτσι, ο Γκάους και ο Βέμπερ συνεργάστηκαν στην ανάπτυξη της πρώτης στον κόσμο εφαρμογής συστήματος τηλεγραφίας. Με ένα καλώδιο 2,500 μέτρων ο Γκάους και ο Βέμπερ ανέπτυξαν ένα αλφάβητο επικοινωνίας, στην αρχή με λέξεις και αργότερα με ολοκληρωμένες προτάσεις. Το ένα άκρο του καλωδίου βρισκόταν στο αστεροσκοπείο, όπου διέμενε και εργαζόταν ο Γκάους και το άλλο στο εργαστήριο φυσικής, όπου εργαζόταν ο Βέμπερ. Τέλος το 1855, ο μεγάλος μαθηματικός, ο επαγγελματίας αστρονόμος, ο καινοτόμος τοπογράφος, ο εφευρετικός φυσικός, λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, καταμετρά τις ημέρες που είχε ζήσει. Στη ζωή του είχε καταφέρει να κάνει, να μελετήσει και ν’ ανακαλύψει πάρα πολλά. Οι αριθμοί κάθε είδους τον γοήτευαν μέχρι την τελευταία στιγμή. Παρέμεινε έτσι στην ιστορία, όχι μόνο σαν ένα προικισμένο παιδί, αλλά και σαν ένα φωτεινό παράδειγμα για όλους όσους έχουν ένα όραμα και πάθος στη ζωή τους, και απέδειξε πως με προσήλωση, μελέτη και πολλή δουλειά τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Βασίλης Θωμά Α1

1. Οι αριθμοί 21, 27, 33 είναι …………………… του αριθμού τρία.

2. Έτσι ονομάζονται οι αριθμοί 2, 4, 6, 8.

3. Ποιο είναι το αποτέλεσμα της πράξης 6 ÷ 0,5; 4. Το ……………… της πράξης 8 × 6 είναι 48.

5. Ο αριθμός στο κλάσμα 3/5 είναι ο ………………… του κλάσματος.

6. Ο …………….. είναι ένας σπουδαίος μαθηματικός.

7. Ποιος αριθμός πρέπει να υψωθεί στην τετάρτη ώστε να σχηματιστεί ο αριθμός 1024; 8. Στον αριθμό 267,023 ανάλυσε τον υπογραμμισμένο αριθμό.

9. Ποια είναι η ρίζα του αριθμού 256; 10. Τι σχήμα έχει το σήμα του STOP; 11. Έτσι ονομάζεται το αποτέλεσμα μιας μαθηματικής διαίρεσης. Απαντήσεις:

1. πολλαπλάσια 2. άρτιοι 3. δώδεκα 4. γινόμενο 5. αριθμητής 6. Πυθαγόρας

7. τέσσερα 8. χιλιοστά 9. δεκαέξι 10. οκτάγωνο 11. πηλίκο

ληθεί με την αστρονομία, αφού γι’ αυτόν επρόκειτο για ένα μαθηματικό πρόβλημα που πίστευε ότι μπορούσε να αντιμετωπίσει άνετα. Έτσι έγινε ένας επαγγελματίας και προικισμένος αστρονόμος και έκανε αρκετές σημαντικές ανακαλύψεις πάνω σ’ αυτό το θέμα. Έγινε καθηγητής αστρονομίας και όταν κατασκευάστηκε ένα νέο αστεροσκοπείο, ο Καρλ με τη γυναίκα του ,τη Μίνα Βάλντεκ, και το παιδί τους εγκαταστάθηκαν εκεί. Ο Καρλ είχε ξαναπαντρευτεί με τη Γιοχάνα Όστχοφ, όμως αυτή πέθανε. Τα επόμενα χρόνια κάποιος καθηγητής αστρονομίας ζήτησε από τον Γκάους να κάνει ορισμένες βελτιώσεις στη γενικότερη προσέγγιση μιας τοπογραφίας και τον ενθάρρυνε να επεκτείνει το πρόγραμμα νοτιότερα. Αυτός ήθελε να κατασκευάσει έναν ακριβή χάρτη. Ο Καρλ ενδιαφέρθηκε σοβαρά. Έτσι, ασχολήθηκε σε βάθος, έβγαλε τα δικά του συμπεράσματα πάνω σε αυτό το ζήτημα και, ύστερα από κάποιο χρονικό διάστημα, έγινε τοπογράφος στο Ανόβερο. Εν τω μεταξύ ο Γκάους έκανε το δεύτερο του γιο τον Όιγκεν, το οποίο ήταν επίσης ένα ευφυές και προικισμένο παιδί. Ασχολήθηκε πολύ εκείνο τον καιρό με τη γεωμετρία, ευκλείδεια και μη, που την είχε ανακαλύψει είκοσι χρόνια πριν. Αργότερα, κατάφερε να γίνει καθηγητής μαγνητισμού και ν’ ανακαλύψει πως μέρος του μαγνητισμού της Γης προέρχεται από τον πυρήνα της Γης και πως η ίδια η Γη είναι σε λιγότερο βαθμό μαγνητισμένη από όσο ένα συνηθισμένο κομμάτι χάλυβα. Όταν το 1837 ο Γκάους

Κωνσταντίνος Πάτσαλος Γ2 69

Υπολογιστές Εκφοβισμός στο διαδίκτυο Ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου είναι μια εσκεμμένη, επαναλαμβανόμενη και εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε κάποιον με σκοπό να προκαλέσει συναισθηματική και ψυχολογική βλάβη. Ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου μπορεί να έχει τη μορφή ενός μηνύματος, φωτογραφίας ή βίντεο. Επίσης μπορεί να οδηγήσει στην περιθωριοποίηση και στον αποκλεισμό ατόμων από άλλους. Ο εκφοβισμός επεμβαίνει στον προσωπικό χώρο του παραλήπτη.

• Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) • Στα δωμάτια συναντήσεων (chat rooms) • Σε σελίδες διαμοιρασμού και προβολής βίντεο • Σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες που στοχεύουν να βλάψουν άτομα Σε περίπτωση που πέσουμε θύματα, σταματάμε αμέσως την επικοινωνία με το θύτη. Εμπιστευόμαστε στους γονείς μας τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί. Δεν προωθούμε εκφοβιστικά μηνύματα. Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο που είναι θύτης, τον συμβουλεύουμε να σταματήσει. Φιλτράρουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από άτομα που μας παρενοχλούν και μπλοκάρουμε την πρόσβασή τους στον ιστολόγο μας. Ανδρέας Ρουσιάς Α3

Tο σύστημα διαβαθμίσεων PEGI Πολλά παιδία σήμερα ξοδεύουν αρκετό από τον ελεύθερό τους χρόνο στα ψηφιακά παιγνίδια. Καλό είναι να συμβουλευόμαστε τις σημάνσεις PEGI που βρίσκονται στο πίσω μέρος πριν τα προμηθευτούμε. Το σύστημα διαβαθμίσεων PEGI είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος σε συνεργασία με τους εκδότες ψηφιακών παιχνιδιών, έχει την ευθύνη της αξιολόγησης και διαβάθμισης όλων των παιχνιδιών στην αγορά της Ευρώπης. Στην πράξη θεωρείται ένα σημαντικό εργαλείο στη διάθεση των γονιών για να διακρίνουν την καταλληλόλητα του περιεχομένου ενός παιχνιδιού. Το σύστημα παρέχει την πληροφορία στους γονείς για το ελάχιστο όριο ηλικίας που έχει κάθε παιχνίδι, με τις ηλικιακές διαβαθμίσεις ( 3 , 7, 12, 16 και 18χρονών). Η ηλικιακή διαβάθμιση βασίζεται σε διάφορους παράγοντες, όπως βία, σεξουαλικές σκηνές, ηθικά διλήμματα και άλλα.

70

Μόνο η ηλικιακή σήμανση από μόνη της δεν παρέχει ικανοποιητική και σωστή ασφάλεια. Υπάρχουν άλλες οκτώ σημαντικές σημάνσεις που χρησιμοποιούνται και είναι οι ακόλουθες: - βία - χυδαία γλώσσα - φόβος - σεξ - ναρκωτικά - διακρίσεις - τζόγος - διαδικτυακό παιχνίδι Στην ιστοσελίδα www.pegionline.eu μπορεί κάποιος εύκολα, γρήγορα και απλά να βρει πληροφορίες για όλα σχεδόν τα παιχνίδια που κυκλοφορούν στην αγορά με τη συγκεκριμένη σήμανση. Ραφαήλ Κυπριανού Α1

Ιός Πολλές φορές ο υπολογιστής μας δημιουργεί προβλήματα λόγω του ότι υπάρχουν κάποια κακόβουλα προγράμματα που καταστρέφουν δεδομένα και αρχεία ή μπορεί να προκαλέσουν άλλες βλάβες στον υπολογιστή. Αυτά τα προγράμματα μπορεί να μας τα στείλει οποιοσδήποτε μέσω του ηλεκτρονικού μας ταχυδρομείου ή από την πλοήγηση μας στο διαδίκτυο σε μολυσμένες ιστοσελίδες, οι οποίες περιέχουν ιούς ή ακόμα και από την ανταλλαγή αρχείων. Την αντιμετώπιση των ιών μπορούμε να την πετύχουμε με τα πιο κάτω: • Να μην ανοίγουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από αγνώστους.

• Να εγκαταστήσουμε στον υπολογιστή μας το πρόγραμμα antivirus software.

• Να αποφεύγουμε τις ιστοσελίδες οι οποίες είναι ύποπτες. Μαριλένα Παπαχαραλάμπους Α4

Τεχνολογία Yβριδικά Αυτοκίνητα, νέα πηγή ενέργειας Το υβριδικό αυτοκίνητο συνδυάζει και χρησιμοποιεί δύο πηγές ενέργειας· τη θερμοδυναμική που προέρχεται από τον κινητήρα εσωτερικής καύσης και την ηλεκτρική που προέρχεται από τον ηλεκτροκινητήρα. Για τη συνδυασμένη λειτουργία είναι απαραίτητη η ύπαρξη μπα-

Ιάκωβος Ιακώβου Γ5

Παναγιώτα Σόλωνος Β2

ταριών, γεννήτριας και μετασχηματιστή. Ένα υβριδικό αυτοκίνητο μπορεί να κινείται είτε με τον έναν από τους δύο κινητήρες είτε με το συνδυασμό τους. Ο ηλεκτροκινητήρας αναλαμβάνει την κίνηση σε κάθε ξεκίνημα (στην κίνηση των μεγαλουπόλεων είναι πολλά και συχνά) και σε πορεία χαμηλής ταχύτητας, ενώ σε ανοιχτό δρόμο τον κύριο λόγο έχει ο βενζινοκινητήρας. Όταν όμως απαιτείται η μέγιστη ισχύς, όπως σε ένα προσπέρασμα ή σε μια ανηφόρα, αυτή εξασφαλίζεται από τη συνδυασμένη λειτουργία και των δύο. Οι ηλεκτρικοί κινητήρες θα μπορούσαν να αποτελούν εδώ και χρόνια τη λύση από μόνοι τους, αλλά ένα σχεδόν ανυπέρβλητο εμπόδιο τους σταματά. Η πηγή ενέργειας που χρησιμοποιούν είναι οι μπαταρίες και αυτές δεν μπορούν να πάνε το αυτοκίνητό μας μακριά. Η αυτονομία τους είναι μικρή για ένα μέσο αυτοκίνητο και αν προσπαθήσουμε να τη μεγαλώσουμε θα χρειαστούν μεγαλύτερες και υπερβολικά βαρύτερες μπαταρίες, τόσο που θα έχουμε ένα πολύ δυσκίνητο όχημα. Επιπλέον η φόρτιση των μπαταριών αυτών διαρκεί κάποιες ώρες (!) ενώ κάθε συνηθισμένο αυτοκίνητο γεμίζει το ρεζερβουάρ του σε ένα βενζινάδικο με μια πεντάλεπτη στάση. Στο υβριδικό αυτοκίνητο όμως οι μπαταρίες φορτίζονται από μία γεννήτρια, η οποία λειτουργεί χάρη στο βενζινοκινητήρα. Πιο αναλυτικά, η χημική ενέργεια του καυσίμου μετατρέπεται με το βενζινοκινητήρα σε κινητική ενέργεια. Η κινητική ενέργεια μετατρέπεται με τη σειρά της σε ηλεκτρική από τη γεννήτρια. Η ηλεκτρική ενέργεια διοχετεύεται στον ηλεκτροκινητήρα που τη μετατρέπει ξανά σε κινητική ενέργεια κινώντας τους τροχούς. Η ηλεκτρική ενέργεια που περισσεύει αποθηκεύεται στις μπα-

ταρίες. Έτσι έχετε σχεδόν όλα τα πλεονεκτήματα του ηλεκτροκινητήρα με τη μεγάλη αυτονομία της βενζίνης. Και κάποιος μπορεί να ρωτήσει: «Γιατί τόση φασαρία; Στο κάτω - κάτω πάλι βενζίνη καίμε. Ποιο λοιπόν το περιβαλλοντικό όφελος;». Η απάντηση είναι απλή. Η χρήση του συνδυασμού των δύο κινητήρων εξασφαλίζει οικονομικότερη κίνηση. Ο βενζινοκινητήρας είναι πιο αποδοτικός όταν λειτουργεί σε συγκεκριμένες στροφές, δίνοντας ενέργεια στη γεννήτρια. Αντίθετα σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο έχουμε υψηλή κατανάλωση στο βενζινοκινητήρα λόγω της απαίτησης να λειτουργεί σε μεγάλο εύρος στροφών προκειμένου να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες της κίνησης. Ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργεί με χαμηλή κατανάλωση προσφέροντας κάθε στιγμή τεράστια ροπή (απαραίτητη για το ξεκίνημα ενός σταματημένου αυτοκινήτου) και την απαιτούμενη ισχύ εφόσον αυτή είναι σε χαμηλά επίπεδα (δηλαδή για ταχύτητες μικρότερες των 50 km/h). Λύνει δηλαδή το πρόβλημα της υπερβολικής κατανάλωσης του σταμάτα - ξεκίνα μέσα στις πόλεις και υποβοηθείται από το βενζινοκινητήρα στον ανοιχτό δρόμο και σε περιπτώσεις απαίτησης υψηλότερης ισχύος. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται βέλτιστη χρήση των πλεονεκτημάτων κάθε κινητήρα και άρα της ενέργειας που παράγεται.

71

Φυσική - Χημεία ΡΑΔΙΟ Ra • Ανακαλύφθηκε από το ζεύγος Μαρία και Πιέρ Κιουρί το 1898. Η Μαρία Κιουρί τιμήθηκε με το Νόμπελ Χημείας το 1911 για τον εντοπισμό, την απομόνωση και τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων του Ra, καθώς και τον εντοπισμό του Πολωνίου.

• Απομονώθηκε από τα ορυκτά του πισσουρανίτη. Το ζεύγος Κιουρί επεξεργάστηκε τόνους πετρωμάτων για να πετύχει το 1902 να απομονώσει μόλις 1/10 του γραμμαρίου καθαρό χλωριούχο ράδιο με τη μέθοδο της κλασματικής κρυστάλλωσης (σειράς διαλυμάτων και ιζημάτων). Το 1910 η Μαρία Κιουρί κατάφερε να απομονώσει το Ra σε καθαρή κατάσταση.

• Το όνομά του προέρχεται από τη λατινική ονομασία Radius=ακτίνα, και δόθηκε στο στοιχείο λόγω της ραδιενεργούς ακτινοβολίας που εκπέμπει. Το Ra χωρίς καμία επίδραση από τις περιβαλλοντικές συνθήκες εκπέμπει μια ραδιενεργό, αεριώδη ουσία που συμπυκνώνεται σε υγρό σε χαμηλές θερμοκρασίες,

ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ – Δραστηριότητες 1. Στις 15/2 τα τμήματα Β1, Β4 επισκέφτηκαν το τμήμα χημείας του Πανεπιστημίου Κύπρου και ξεναγήθηκαν στα εργαστήρια. Καθηγητές του τμήματος ενημέρωσαν τα παιδιά για τη δουλειά που γίνεται στο τμήμα και παρακολούθησαν πείραμα για την υγροποίηση του ατμοσφαιρικού αέρα.

2. Ανατέθηκε σε ομάδα παιδιών της Γ΄ τάξης η μελέτη του ραδιενεργού στοιχείου ραδίου(Ra) και η κατασκευή σχετικής αφίσας, η οποίa στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο, για την κατασκευή του ηλεκτρονικού περιοδικού πίνακα με τα χημικά στοιχεία.

3. Στις 8 του Απρίλη διοργανώθηκε και έγινε ανάλυση για προσδιορισμό της ομάδας αίματος 25 μαθητών της Γ΄ τάξης από τη χημικό Ελένη Πέτρου της τράπεζας αίματος και τη χημικό του σχολείου.

4. Ετοιμάστηκαν και δόθηκαν στους μαθητές δυο φυλλάδια. Το ένα αφορούσε: • Τα ιχνοστοιχεία και το ρόλο τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Σε μερικά τμήματα έγινε και σχετική συζήτηση.

• Το άλλο αφορούσε τα βαρέα τοξικά μέταλλα Hg, Pb, As και τις επιδράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό.

72

το ραδόνιο και ταυτόχρονα εκπέμπει και ακτίνες α (στοιχείο ήλιο). Η ραδιενέργεια του Ra είναι δεκάδες φορές πιο δυνατή από αυτή του Ουρανίου.

• Είναι μέταλλο με ατομικό αριθμό 88. Έχει δεκαέξι ισότοπα (από τα όποια τα πέντε απαντούν στη φύση). Το ισότοπο με το μικρότερο μαζικό αριθμό είναι το Ra 226. Το ράδιο ανήκει στις αλκαλικές γαίες και έχει παρόμοιες ιδιότητες με το βάριο. Έχει σημείο τήξης 700ºC και σημείο βρασμού 1,737 ºC. • Οι Κιουρί ανακάλυψαν ότι η ακτινοβολία του Ra κατάστρεφε τους καρκινικούς όγκους και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για δερματικές ασθένειες. Η τιμή του το 1921 ήταν 100.000 δολάρια το γραμμάριο.

• Τα διαλύματα των ενώσεων του ραδίου φωτοβολούν στο σκοτάδι εκπέμποντας κυανή λάμψη. Η ακτινοβολία που εκπέμπεται από το Ra προκαλεί φωσφορισμό του ZnS γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε για κατασκευή φθοριζουσών πλακών, δεικτών ρολογιών και ηλεκτρονικών διακοπτών.

• Μεγάλες συγκεντρώσεις Ra είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο και μπορουν να προκαλέσουν οστεοπόρωση, ευθραυστότητα των οστών και καρκίνο.

• Αποθηκεύεται κυρίως στα οστά.

• Το Ra υπάρχει στα πετρώματα και στο νερό σε ορισμένες περιοχές. Πάτσαλος Κωνσταντίνος Γ2 Ασπρομάλλη Ευδοκία Γ3 Ράσπα Μιχαηλίνα Γ3 Ευαγγέλου Παναγιώτα Γ4 Ιωάννου Κυριακή Γ6

ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ Τοξικά Μέταλλα είναι τα μέταλλα υδράργυρος, μόλυβδος, αρσενικό, κάδμιο και τα ραδιενεργά στοιχεία (καίσιο, στρόντιο κ.ά.). Η εισαγωγή στον οργανισμό μας μιας τοξικής δόσης των ενώσεων των τοξικών μετάλλων μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες που εκδηλώνονται με πονοκέφαλο, αδυναμία, κράμπες, δυσκοιλιότητα, σπασμούς, κώμα, ανορεξία. Ακόμα βλάβες στα νεφρά, στη γαστρεντερική οδό, στο νευρικό σύστημα και άλλα πολλά. Οι σοβαρότερες περιπτώσεις μπορούν να καταλήξουν σε μόνιμες βλάβες του εγκεφάλου, σπαστικότητα, στείρωση και τελικά θάνατο.

Ο Υδράργυρος

Οι ατμοί και τα άλατα του μετάλλου αυτού είναι εξαιρετικά επικίνδυνα για την υγεία του ανθρώπου. Ένα πολύ γνωστό τραγικό επεισόδιο είναι εκείνο της Μιναμάτα στην Ιαπωνία, το 1950. Παρουσιάστηκαν τότε μαζικές νευρολογικές διαταραχές και θάνατοι που οφείλονταν σε ψάρια μολυσμένα από χλωριούχο υδράργυρο. Ο μεθυλικός και ο αιθυλικός υδράργυρος προκαλούν εγκεφαλικό εκφυλισμό, ντελίριο και ελάττωση του οπτικού πεδίου. Οι ενώσεις αυτές του υδραργύρου χρησιμοποιούνται σαν απολυμαντικά και μικροβιοκτόνα με διάφορα ονόματα. Στο Ιράκ πριν 25 χρόνια περίπου παρατηρήθηκαν μαζικές δηλητηριάσεις που οφείλονταν σ ένα υδραργυρούχο μυκητοκτόνο. Οι αγρότες που παρασκεύασαν ψωμί από σιτάρι στην καλλιέργεια του οποίου χρησιμοποιήθηκε το μυκητοκτόνο αυτό εμφάνισαν περιπλοκές στο νευρικό σύστημα (π.χ. δυσκολία στην ομιλία, σπαστικότατα παρεγκεφαλιδική αταξία), βλάβες στα νεφρά, στο πεπτικό σύστημα, στο δέρμα και στην καρδιά.

Ο Μόλυβδος

Η εισαγωγή στον οργανισμό μιας τοξικής δόσης όλων των αλάτων του μολύβδου (είτε σαν σκόνη και ατμό είτε σαν διάλυμα) εμφανίζει τα εξής συμπτώματα: πονοκέφαλο, κράμπες, αδυναμία, πόνο στα πόδια. Ακόμα δυσκοιλιότητα, σπασμούς, κατάρρευση, κώμα. Μπορούμε να υποπτευτούμε μια υποξεία δηλητηρίαση με μόλυβδο σ’ ένα παιδί όταν έχει ανεξήγητο ερεθισμό, ανορεξία, αναιμία, δυσκοιλιότητα, περιοδικούς εμετούς και απώλεια βάρους. Σαν πηγές μόλυνσης από μόλυβδο σήμερα ερευνούνται κυρίως οι κονσέρβες, τα χρώματα και τα διάφορα υλικά συσκευασίας των τροφίμων. Επίσης αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τα τελευταία, δηλ. γυάλινα

σκεύη, είδη κεραμικής, σμάλτα. Κανονικά η περιεκτικότητα των φυσικών προϊόντων σε μόλυβδο είναι κάτω από 1 ppm. Η μεγάλη κυκλοφορία των αυτοκινήτων στην ύπαιθρο μέσα από καλλιεργημένες εκτάσεις αποτελεί ένα μόνιμο επίσης κίνδυνο λόγω του τετρααιθυλιούχου μολύβδου που χρησιμοποιείται σαν πρόσθετο στη βενζίνη. Σε απόσταση 10 μέτρων από πολυσύχναστους δρόμους βρέθηκαν 70ppm σε προϊόντα όπως πατάτες και βρώμη. Πρέπει να αποφεύγεται η καλλιέργεια φυτών κοντά σε δρόμους με μεγάλη κυκλοφορία. Μια άλλη πηγή μόλυνσης από μόλυβδο είναι τα υλικά συσκευασίας και τα τυπωμένα σ’ αυτά σχέδια ή γράμματα. Η δηλητηρίαση από μόλυβδο ονομάζεται μολυβδίαση και παρουσιάζεται συχνά σε ελαιοχρωματιστές, τυπογράφους κ. λ. π. Εκδηλώνεται κυρίως με κακοσμία της αναπνοής, ανορεξία, αναιμία, εμετό, κεφαλαλγία, κράμπες κ.ά. Όταν είναι χρόνια, προκαλεί βλάβες στο νευρικό σύστημα, στον πεπτικό σωλήνα και στα αιμοποιητικά όργανα.

Το Αρσενικό

Η χρησιμοποίηση ενώσεων του αρσενικού στη γεωργία δημιούργησε αρκετά προβλήματα στο σύγχρονο άνθρωπο. Ενώσεις του αρσενικού, όπως διαλύματα αρσενικού μολύβδου με τον οποίο ψέκαζαν τα δέντρα. Ενώ οι καρποί μη ψεκασμένων δέντρων περιείχαν τιμές αρσενικού κάτω από 0,1 ppm ενώ των ψεκασμένων μέχρι 2,5 ppm.Η χρησιμοποίηση αρσενικού μολύβδου απαγορεύεται σήμερα σε πολλές χώρες. Πολλές περιπτώσεις μόλυνσης από αρσενικό παρατηρήθηκαν στις αρχές του αιώνα μας στην Αγγλία από τη μπύρα. Αιτία ήταν το κωκ που χρησιμοποιούνταν σαν καύσιμο στα εργοστάσια παρασκευής αυτού του ποτού. Στην εποχή μας μεγάλες τιμές έχουν αναφερθεί κατά καιρούς κυρίως για ψάρια που ζουν κοντά στις εκβολές ποταμών και μολύνονται από απόνερα εργοστασίων.

Το Κάδμιο

Στην κατηγορία των πιο τοξικών μετάλλων ανήκει το κάδμιο. Το μέταλλο αυτό έχει την ιδιότητα να συσσωρεύεται στα συκώτια και τα νεφρά των ζώων καθώς επίσης και στα οστρακοειδή. Το κάδμιο χρησιμοποιείται εκτεταμένα στην κατασκευή διαφόρων εξαρτημάτων, όπως βίδες, ελατήρια κ.λπ. Γαλβανιζέ επιφάνειες περιέχουν επίσης το μέταλλο αυτό, γιατί αποτελεί κανονική πρόσμειξη του ψευδαργύρου. Στο παρελθόν έχουν αναφερθεί δηλητηριάσεις που οφείλονται σε δοχεία με χυμούς φρούτων, λεμονάδες και γάλα. Τα επιτρεπτά όρια που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τα τρόφιμα είναι 0,01ppm. Στις ΗΠΑ έχει προβλεφθεί όριο και για το νερό των αρδεύσεων (0,005ppm). Αυστηρές προδιαγραφές επίσης έχουν επιβληθεί κυρίως σε είδη κεραμικής, όπως ποτήρια, πιάτα, και άλλα δοχεία με σχέδια και χρώματα.

73

Ραδιενεργά Στοιχεία

Η μόλυνση των τροφίμων με ραδιενεργά υλικά που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα από τις πυρηνικές εκρήξεις αποτελεί ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου. Τα τρόφιμα μολύνονται κυρίως με στρόντιο90 και καίσιο-137, δυο ισότοπα που παραμένουν ραδιενεργά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το στροντιο-90 είναι χημικώς όμοιο με το ασβέστιο και ακολουθεί το τελευταίο στα οστά. Τα ζώα που βόσκουν συγκεντρώνουν σημαντικές ποσότητες του ισότοπου, όταν η επιφάνεια του εδάφους είναι μολυσμένη. Το κρέας των ζωών δεν προσβάλλεται, προσβάλλεται όμως ο σκελετός τους, ενώ παράλληλα το στοιχείο μπαίνει στο γάλα και συνεπώς στη δίαιτα του ανθρώπου. Η ραδιενέργεια του στρουντίου-90 προκαλεί όγκους και λευχαιμία. Ένα άλλο ραδιοϊσότοπο που αποσυντίθεται πολύ αργά είναι ο άνθρακας -14. Το ισότοπο αυτό δεν προκύπτει από τη τήξη βαρέων πυρήνων αλλά από την αντίδραση νετρονίων με το άζωτο της ατμόσφαιρας. Ο άνθρακας 14 όπως και το καίσιο -137 μπορούν να προκαλέσουν γενετικές βλάβες (αύξηση γεννήσεων παραμορφωμένων και ελαττωματικών παιδιών). Η ραδιενέργεια επιδρά στα κύτταρα και αλλάζει τη χημική τους σύσταση ή ακόμη μπορεί να επιδράσει στα γονίδια των κύτταρων με αποτέλεσμα αλλοιώσεις του γενετικού υλικού. Βιβλιογραφία: Δ. Μπόσκου, Χημεία Τροφίμων με στοιχεία τεχνολογίας τροφίμων Εγκυκλοπαίδεια Νόμπελ. Ομάδα μαθητών του Γ5

Πυρηνική Ενέργεια

Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα μια ευνοϊκή συγκυρία έφερε κοντά και ανέδειξε μια σειρά από επιφανείς επιστήμονες αφοσιωμένους στην έρευνα για τον πυρήνα του ατόμου. Ανήκαν σε διαφορετικά κράτη, είχαν διαφορετικές θρησκείες, διακατέχονταν από διαφορετικές ιδεολογίες. Αυτό που τους ένωνε, ήταν η ακλόνητη πίστη τους ότι με την ανακάλυψη των μυστικών του πυρήνα του ατόμου, θα προσέφεραν το μεγάλο ζητούμενο για την ανθρωπότητα: άφθονη και φθηνή ενέργεια. Αμέσως μετά την ανακάλυψη της ατομικής ενέργειας, πολλοί ερευνητές εκδήλωσαν την αισιοδοξία τους για την ποιότητα και τις ιδιότητες της συγκεκριμένης μορφής ενέργειας. Έσπευσαν να τη χαρακτηρίσουν ως ιδιαίτερα «φιλική» για τον άνθρωπο, καθώς η πρακτική της αξιοποίηση θα άνοιγε «ενεργειακούς παραδείσους». Υπήρξαν όμως και οι αντίθετες απόψεις, οι οποίες δεν συμμερίζονταν την αισιοδοξία των πρώτων, όπως του Γερμανού Otto Hahn, εφευρέτη της ατομικής ενέργειας, που παρουσίαζαν τη νέα ανακάλυψη σαν νόμισμα με δύο όψεις.

74

Η υπόνοια επομένως για μια ενδεχόμενη πολεμική αξιοποίηση της ατομικής ενέργειας, ήταν εμφανής από πολύ νωρίς. Η σκέψη αυτή αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο την πρώτη ανησυχία στους ορθολογιστές ερευνητές, με την εκδήλωση του ισχυρισμού πως η νέα ενέργεια δεν αποκλείεται να αποτελέσει το φορέα αβεβαιότητας για το μέλλον της ανθρωπότητας. Όταν αναφερόμαστε στην πυρηνική ενέργεια εννοούμε την ενέργεια που απελευθερώνεται όταν μετασχηματίζονται ατομικοί πυρήνες. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέργεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμων λόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συνιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά τη σχάση ή σύντηξη των πυρήνων και εφόσον οι πυρηνικές αντιδράσεις είναι ελεγχόμενες, όπως συμβαίνει στην καρδιά ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ενεργειακές ανάγκες. Δυστυχώς όμως, η πυρηνική ενέργεια εφαρμόστηκε στην κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής, όπως η ατομική βόμβα που χρησιμοποιήθηκε στη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου 1945. Εκείνη τη μέρα η ανθρωπότητα ανακάλυψε με τρόμο τη φοβερή δύναμη του ατόμου. Ακόμη ένα πρόβλημα που επιφέρει η χρήση πυρηνικής ενέργειας είναι τα πυρηνικά απόβλητα. Αρκετοί τόνοι πυρηνικών αποβλήτων θάβονται εκατοντάδες μέτρα κάτω από τα πόδια μας. Αυτό που κάνει τα πυρηνικά απόβλητα τόσο επικίνδυνα είναι η ραδιενέργειά τους. Ένα σώμα είναι ραδιενεργό όταν τα άτομά του είναι ασταθή. Προσπαθώντας να επανέλθουν στη σταθερή τους κατάσταση τα άτομα απελευθερώνουν ραδιενέργεια σε μορφή σωματιδίων ή ενέργειας. Αυτή η ραδιενέργεια είναι πολύ τοξική για όλα τα έμβια όντα, καθώς πέρα από κάποια συγκεκριμένα επίπεδα προκαλεί καρκίνο και μεταλλάξεις. Η πυρηνική ενέργεια δε μας είναι αναγκαία, εάν το μόνο που φροντίζουμε είναι να έχουμε αρκετή ενέργεια για τα επόμενα 100-200 έτη. Αλλά από την άλλη πρέπει να καταλάβουμε ότι με τη χρήση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας οι λίμνες και τα δάση θα πεθάνουν, το κλίμα θα αλλάξει και θα δημιουργηθούν διεθνείς εντάσεις για το τελευταίο ίχνος του πετρελαίου. Για να αποφύγουμε αυτές τις συνέπειες, τέτοια καύσιμα όπως το πετρέλαιο πρέπει να αντικατασταθούν από μη ρυπαντικές πηγές, και η μόνη ρεαλιστική δυνατότητα είναι η πυρηνική ενέργεια καθώς σήμερα αποτελεί την πιο αποτελεσματική μορφή ενέργειας από τις υπόλοιπες ανανεώσιμες. Ο άνθρωπος όμως θα πρέπει να φροντίσει να αναπτύξει πιο ασφαλείς τρόπους παραγωγής ατομικής ενέργειας και να διασφαλίσει ότι θα χρησιμοποιείται μόνο για ειρηνικούς σκοπούς. Κυριακή Ιωάννου Γ6

Eνέργεια Βιομάζα Με τον όρο βιομάζα ονομάζουμε οποιοδήποτε υλικό παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς (όπως είναι το ξύλο και άλλα προϊόντα του δάσους, υπολείμματα καλλιεργειών, κτηνοτροφικά απόβλητα, απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων κ.λπ.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για παραγωγή ενέργειας. Η ενέργεια που είναι δεσμευμένη στις φυτικές ουσίες προέρχεται από τον ήλιο. Με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, τα φυτά μετασχηματίζουν την ηλιακή ενέργεια σε βιομάζα. Οι ζωικοί οργανισμοί αυτή την ενέργεια την προσλαμβάνουν με την τροφή τους και αποθηκεύουν ένα μέρος της. Αυτή την ενέργεια αποδίδει τελικά η βιομάζα, μετά την επεξεργασία και τη χρήση της. Είναι μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, γιατί στην πραγματικότητα είναι αποθηκευμένη ηλιακή ενέργεια που δεσμεύτηκε από τα φυτά κατά τη φωτοσύνθεση. Η βιομάζα είναι η πιο παλιά και διαδεδομένη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Ο πρωτόγονος άνθρωπος, για να ζεσταθεί και να μαγειρέψει, χρησιμοποίησε την ενέργεια που προερχόταν από την καύση των ξύλων, που είναι ένα είδος βιομάζας. Αλλά και μέχρι σήμερα, κυρίως οι αγροτικοί πληθυσμοί, τόσο της Αφρικής, της Ινδίας και της Λατινικής Αμερικής, όσο και της Ευρώπης, για να ζεσταθούν, να μαγειρέψουν και για φωτισμό, χρησιμοποιούν ξύλα, φυτικά υπολείμματα (άχυρα, πριονίδια, άχρηστους καρπούς ή κουκούτσια κ.ά.) και ζωικά απόβλητα (κοπριά, λίπος ζώων, άχρηστα αλιεύματα κ.ά.). Όλα τα παραπάνω υλικά, που άμεσα ή έμμεσα προέρχονται από το φυτικό κόσμο, αλλά και τα υγρά απόβλητα και το μεγαλύτερο μέρος από τα αστικά απορρίμματα (υπολείμματα τροφών, χαρτί κ.ά.) των πόλεων και των βιομηχανιών, μπορούμε να τα μετατρέψουμε σε ενέργεια.

Πλεονεκτήματα

1. Η καύση της βιομάζας, έχει μηδενικό ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα (CO2), δε συνεισφέρει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, επειδή οι ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που απελευθερώνονται κατά την καύση της βιομάζας δεσμεύονται πάλι από τα φυτά για τη δημιουργία της βιομάζας.

2. Η μηδαμινή ύπαρξη του θείου στη βιομάζα συμβάλλει σημαντικά στον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του θείου (SO2) που είναι υπεύθυνο για την όξινη βροχή.

3. Εφόσον η βιομάζα είναι εγχώρια πηγή ενέργειας, η αξιοποίησή της σε ενέργεια συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα και στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, στην εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και στην εξοικονόμηση συναλλάγματος.

4. Η ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας σε μια περιοχή, αυξάνει την απασχόληση στις αγροτικές περιοχές με τη χρήση εναλλακτικών καλλιεργειών (διάφορα είδη ελαιοκράμβης, σόργο, καλάμι, κενάφ) τη δημιουργία εναλλακτικών αγορών για τις παραδοσιακές καλλιέργειες (ηλίανθος κ.ά.), και τη συγκράτηση του πληθυσμού στις εστίες τους, συμβάλλοντας έτσι στη κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Μελέτες έχουν δείξει ότι η παραγωγή υγρών βιοκαυσίμων έχει θετικά αποτελέσματα στον τομέα της απασχόλησης, τόσο στον αγροτικό, όσο και στο βιομηχανικό χώρο.

Μειονεκτήματα

1. Ο αυξημένος όγκος και η μεγάλη περιεκτικότητα σε υγρασία, σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, δυσχεραίνουν την ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας.

2. Η μεγάλη διασπορά και η εποχιακή παραγωγή της βιομάζας δυσκολεύουν τη συνεχή τροφοδοσία με πρώτη ύλη των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης της βιομάζας.

3. Βάση των παραπάνω, παρουσιάζονται δυσκολίες κατά τη συλλογή, μεταφορά, και αποθήκευση της βιομάζας που αυξάνουν το κόστος της ενεργειακής αξιοποίησης.

4. Οι σύγχρονες και βελτιωμένες τεχνολογίες μετατροπής της βιομάζας απαιτούν υψηλό κόστος εξοπλισμού, συγκρινόμενες με αυτό των συμβατικών καυσίμων. Μαρία Στυλιανού Β1

Μερικοί τρόποι εξοικονόμησης ενέργειας Όταν αγοράζουμε νέες ηλεκτρικές συσκευές, επιλέγουμε υψηλή ενεργειακή κλάση (Α++, Α+, Α). Ψυγείο: ετήσια εξοικονόμηση €25 και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 250 κιλά. Πλυντήριο: ετήσια εξοικονόμηση €3 και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 30 κιλά. Τοποθετούμε ηλιακό θερμοσίφωνα. Εξοικονόμηση τουλάχιστον € 150 το χρόνο και 1,5 τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Τοποθετούμε στην ταράτσα μας ένα φωτοβολταϊκό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (lkW, δηλαδή περίπου 10-15 τετραγωνικά μέτρα).

75

Αλλάζουμε τις λάμπες πυρακτώσεως στο χώρο μας με λάμπες εξοικονόμησης. Κλείνουμε την τηλεόραση, το στερεοφωνικό, και γενικά όλες τις ηλεκτρικές συσκευές από τον κεντρικό διακόπτη (δεν τις αφήνουμε σε κατάσταση stand by). Ετήσια εξοικονόμηση περίπου €30 από τους λογαριασμούς του ρεύματος και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 300 κιλά. Η σωστή μόνωση του σπιτιού εξασφαλίζει δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα. Αποφεύγουμε έτσι τη χρήση ηλεκτρικού καλοριφέρ ή σόμπας. Αν τοποθετήσουμε διπλά τζάμια εξοικονομούμε 10% στο λογαριασμό της θέρμανσης. Αν επιπλέον αυτά έχουν θερμοδιακοπή χαμηλής εκπομπής, η εξοικονόμηση φτάνει το 20 - 30%. Το καλοκαίρι βάζουμε ανεμιστήρα για να δροσιστούμε και αποφεύγουμε τη χρήση κλιματιστικού. Μέσα σε 30 μόνο μέρες εξοικονομούμε περίπου €60 και μειώνουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 600700 κιλά. Δε "ξεχνάμε" τους φορτιστές στην πρίζα, όταν δεν τους χρησιμοποιούμε. Κάθε φορτιστής που χρησιμοποιούμε (κινητού ή ασύρματου τηλεφώνου, διάφορων ηλεκτρικών συσκευών), ειδικά αν είναι παλαιού τύπου, μπορεί να μας κοστίζει €2-3 το χρόνο και η χρήση του να συνεπάγεται την έκλυση 20-30 κιλών διοξειδίου του άνθρακα. Καλύτερα να τους βγάζουμε από την πρίζα. Χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία πλύσης στο πλυντήριο ρούχων και πλένουμε μόνο όταν ο κάδος είναι γεμάτος. Εξοικονόμηση ενέργειας 30-50% ανά πλύση. Προτιμάμε φορητό υπολογιστή και επίπεδη οθόνη, σβήνουμε την οθόνη και κλείνουμε από τον κεντρικό διακόπτη τα περιφερειακά συστήματα, όταν δεν τα χρησιμοποιούμε. Ετήσια εξοικονόμηση περίπου €15 - 20 από τα περιφερειακά και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 150 - 200 κιλά περίπου. Οι φορητοί υπολογιστές καταναλώνουν έως και 93% λιγότερη ενέργεια από τους σταθερούς. Μαγειρεύουμε έξυπνα, σε σκεύη που εφαρμόζουν στις εστίες με το καπάκι κλειστό. Αν η βάση του σκεύους είναι 1-2 εκατοστά μικρότερη από την εστία, σπαταλάμε 20 - 30% περισσότερη ενέργεια.

- Δέκα λεπτά πριν ετοιμαστεί το φαγητό κλείνουμε το μάτι.

- Δεν ανοίγουμε άσκοπα την πόρτα του φούρνου.

- Κάθε φορά που ανοίγουμε την πόρτα του φούρνου, χάνεται το 20% της θερμότητας. Γρηγόρης Δημητρίου, Δήμος Κούκου Β2 76

Αιολική Ενέργεια H Αιολική ενέργεια είναι η ενέργεια που παίρνουμε εκμεταλλευόμενοι τον ΑΕΡΑ. Περιλαμβάνεται στην κατηγορία "καθαρές" πηγές. Πήρε το όνομα αιολική επειδή στην αρχαία θρησκεία ο Αίολος ήταν ο θεός του ανέμου. Αιολικά Πάρκα: Όταν εντοπιστεί ένας χώρος όπου υπάρχει πολλής άνεμος, αφού προηγηθούν οι κατάλληλες μετρήσεις και μελέτες, τοποθετούνται εκεί οι ανεμογεννήτριες. Τότε λέμε πως έχει δημιουργηθεί ένα Αιολικό πάρκο. Μειονεκτήματα Αιολικής Ενέργειας: Oι ανεμογεννήτριες μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς ή θανατώσεις πουλιών, κυρίως αποδημητικών, γιατί τα ενδημικά «συνηθίζουν» την παρουσία των μηχανών και τις αποφεύγουν. Γι’αυτό καλύτερα να μην κατασκευάζονται αιολικά πάρκα σε δρόμους μετανάστευσης πουλιών. Σε κάθε περίπτωση, πριν τη δημιουργία ενός αιολικού πάρκου ή και οποιασδήποτε εγκατάστασης ΑΠΕ θα πρέπει να έχει προηγηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας και την αυστηρότερη επιλογή του τόπου εγκατάστασης (π.χ. πλωτές πλατφόρμες σε ανοικτή θάλασσα) το παραπάνω πρόβλημα, αλλά και ο θόρυβος από τη λειτουργία των μηχανών, έχουν σχεδόν επιλυθεί. Χριστοδούλου Φειδίας Β2 Τσάμα Βιόλα Β2

Γεωθερμική ενέργεια Γεωθερμική ενέργεια ονομάζουμε τη φυσική θερμική ενέργεια της Γης που διαρρέει από το θερμό εσωτερικό του πλανήτη προς στην επιφάνεια. Η μετάδοση θερμότητας πραγματοποιείται με δύο τρόπους: α) Με αγωγή από το εσωτερικό προς την επιφάνεια, μέσω ρηγμάτων του υπεδάφους, που αναβλύζουν ατμούς και θερμό νερό. β) Με ρεύματα μεταφοράς, μέσω ηφαιστειακών και υδροθερμικών φαινομένων. Μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο έχει η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας για την κάλυψη αναγκών του, καθώς είναι μια πρακτικά ανεξάντλητη πηγή ενέργειας. Ανάλογα με το θερμοκρασιακό της επίπεδο μπορεί να έχει διάφορες χρήσεις.

• Η Υψηλής Ενθαλπίας (150 °C) χρησιμοποιείται συνήθως για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η ισχύς τέτοιων εγκαταστάσεων το 1979 ήταν 1,916 MW με παραγόμενη

ενέργεια 12.10 6kWh/yr.

• Η Μέσης Ενθαλπίας (80 έως 150 °C) που χρησιμοποιείται για θέρμανση ή και ξήρανση ξυλείας και αγροτικών προϊόντων καθώς και μερικές φορές και για την παραγωγή ηλεκτρισμού.

• Η Χαμηλής Ενθαλπίας (25 έως 80 °C) που χρησιμοποιείται για θέρμανση χώρων, για θέρμανση θερμοκηπίων, για ιχθυοκαλλιέργειες, για παραγωγή γλυκού νερού. Η πρώτη βιομηχανική εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας έγινε στο Λαρνταρέλλο (Lardarello) της Ιταλίας, όπου από τα μέσα του περασμένου αιώνα χρησιμοποιήθηκε ο φυσικός ατμός για να εξατμίσει τα νερά που περιείχαν βορικό οξύ, αλλά και να θερμάνει διάφορα κτήρια. Το 1904 έγινε στο ίδιο μέρος η πρώτη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τη γεωθερμία (σήμερα παράγονται εκεί 2,5 δισ. KWh/έτος). Σπουδαία είναι η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας από την Ισλανδία, όπου καλύπτεται πολύ μεγάλο μέρος των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση. Κατά το 2005, 72 χώρες έχουν αναπτύξει γεωθερμικές εφαρμογές χαμηλής-μέσης θερμοκρασίας, κάτι που δηλώνει σημαντική πρόοδο. Το 2007 παρουσιάζεται σημαντική αύξηση. Παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος με γεωθερμική ενέργεια το 2008 γινόταν σε 24 χώρες. Η εκμετάλλευση της γεωθερμίας συμβάλει στην: • Εξοικονόμηση συναλλάγματος με μείωση των εισαγωγών πετρελαίου.

• Εξοικονόμηση φυσικών πόρων.

• Καθαρότερη ατμόσφαιρα.

Πλεονεκτήματα

• Λιγότερη μόλυνση για το περιβάλλον.

• Για την κατασκευή μιας γεωθερμικής μονάδας παραγωγής ηλεκτρισμού δε χρειάζεται μεγάλη έκταση Γης.

• Η γεωθερμική ενέργεια είναι στην ουσία ανεξάντλητη.

• Αξιοπιστία. Σε σχέση με όλα τα άλλα ήδη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως την αιολική και την ηλιακή, η γεωθερμική ενέργεια μπορεί να παράγει ηλεκτρισμό με συνεχή διάρκεια, 24 ώρες το 24ωρο, χωρίς να εξαρτάται από φυσικές αιτίες που μπορεί να την παρεμποδίσουν.

• Χαμηλές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, επειδή οι μονάδες γεωθερμίας έχουν χαμηλό κόστος λειτουργίας.

• Όπως και οι υπόλοιπες ΑΠΕ, η γεωθερμία παρέχει ασφάλεια των ενεργειακών προμηθειών μειώνοντας τη εξάρτηση από συμβατικές πηγές καυσίμων.

Προστασία Περιβάλλοντος Η καταστροφή και η ρύπανση του περιβάλλοντος αποτελεί ένα σοβαρό, οξύ, υγειονομικό, κοινωνικό και διεθνές πρόβλημα. Η σημασία του φυσικού περιβάλλοντος στην υγεία του ανθρώπου και γενικά για τη διατήρηση του οικοσυστήματος ήταν γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη. Ο Ιπποκράτης με την πρωτοποριακή περιβαλλοντική του πραγματεία περί ανέμων, υδάτων και τόπων δίνει μεγάλη σημασία στο περιβάλλον. Θέμα αυτής της πραγματείας είναι οι αντικειμενικές περιβαλλοντικές συνθήκες και ποια σχέση έχουν με την υγεία και τις ασθένειες του ανθρώπου. Στόχος μας η προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος. Σήμερα, βασικές προτεραιότητες είναι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η μείωση των προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από τη ρύπανση και η πιο υπεύθυνη χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων. Οι προτεραιότητες αυτές, αν και στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος, μπορούν να συμβάλουν και στην οικονομική ανάπτυξη με την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η προστασία του περιβάλλοντος έχει καθοριστική σημασία. Ο συνδυασμός της προστασίας του περιβάλλοντος με τη συνεχή βελτίωση του επιπέδου της ζωής των πολιτών είναι σημαντικός. Κλεισούρη Ελένη Β1

Xρόνος Ανάγκη ορισμού και μέτρησης του χρόνου

Όλοι καταλαβαίνουμε τι θα πει «ο χρόνος τρέχει», αλλά είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι ο χρόνος. Καθετί που μεταβάλλεται με κανονικό ρυθμό στη φύση μπορεί να μας χρησιμεύει σαν ρολόι, που καταγράφει το πέρασμα του χρόνου.

Πώς υπολογίζουμε τι ώρα έχει η κάθε χώρα;

Σήμερα ωστόσο, στην εποχή της ταχύτητας, είναι απαραίτητο να τηρούν όλοι οι άνθρωποι την επίσημη ώρα και να μετρούν το χρόνο με ένα κοινό τρόπο.

Ημερονύκτιο και ώρες

Παντελή Γιώργος Β1 Σαββίδης Ευαγόρας Β1 Κωνσταντίνου Ειρήνη Β2 Χαραλάμπους Άντρη Β2

Το ημερονύκτιο είναι για μας η πιο σημαντική χρονική περίοδος. Το καθημερινό μας πρόγραμμα ύπνου, φαγητού και εργασίας υπάρχει μέσα μας σχεδόν σαν ένα φυσικό ρολόι. Διαιρούμε το ημερονύκτιο σε 24 ίσες ώρες. Το ημερονύκτιο αρχίζει τα μεσάνυχτα. Για να δείξουμε ότι η ώρα είναι πριν από το μεσημέρι ή μετά χρησιμοποιούμε την 77

μία ώρα μπροστά κατά τους θερινούς μήνες. Οι αλλαγές της ώρας γίνονται την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μέτρηση και παρακολούθηση του χρόνου

ένδειξη π.μ. ή μ.μ. αντίστοιχα. Συχνά χρησιμοποιούμε και την 24ωρη αρίθμηση για να αποφύγουμε κάθε σύγχυση. Έτσι π.χ. η 1μ.μ. αντιστοιχεί στις 13.00.

Η περιστροφή της γης καθορίζει το ημερονύκτιο. Οι αστρονόμοι ελέγχουν την ταχύτητα περιστροφής της παρατηρώντας τις κινήσεις των άστρων στον ουρανό. Αυτό θεωρήθηκε και η βασική μέθοδος για να ελέγχουμε την ακρίβεια του επίσημου χρόνου. Σήμερα όμως αυτό επιτυγχάνεται με τα «ατομικά ρολόγια». Ο διεθνής ατομικός χρόνος εξασφαλίζεται από ειδικά εργαστηριακά ρολόγια. Αυτά τα ρολόγια χρησιμοποιούνται για την ανακοίνωση της ώρας μέσω ραδιοτηλεγραφιών σημάτων.

Διαφορετικές ώρες σε σημεία του κόσμου

Σε έναν τόπο έχουμε μεσημέρι τη στιγμή που ο ήλιος βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο πάνω από τον ορίζοντα. Την ίδια στιγμή σε τόπους που βρίσκονται ανατολικότερα είναι ήδη απόγευμα ή βράδυ, ενώ σε άλλους δυτικότερα είναι ακόμα πρωί. Αν ο καθένας στον τόπο του, μετράει την ώρα με βάση το μεσημέρι, είναι φανερό πως σε κάθε γεωγραφικό μήκος αυτή θα είναι διαφορετική. Οι άνθρωποι παλαιότερα ρύθμιζαν την ώρα τους με αυτόν τον τρόπο, αλλά όσο τα ταξίδια έμπαιναν όλο και περισσότερο στη ζωή τους, οι διαφορετικές τοπικές ώρες δημιούργησαν σύγχυση και το πρόβλημα συνεννόησης που δημιουργήθηκε έπρεπε να λυθεί.

Επίσημη ώρα Γκρίνουιτς

Το 1880 ολόκληρη η Βρετανία υιοθέτησε τη μέση τοπική ώρα Γκρίνουιτς (όπου βρίσκεται και το Βασιλικό Αστεροσκοπείο) ως επίσημη ώρα (GMT, δηλ. Greenwich Mean Time). To 1884, σε μία διεθνή διάσκεψη, αποφασίστηκε η διαίρεση της γης σε 24 ωριαίες ατράκτους. Κάθε τέτοια άτρακτος έχει πλάτος περίπου 15° και η ακριβής χάραξη της έγινε με τρόπο που να συμπίπτει με τα σύνορα της κάθε χώρας ή πολιτείας. Στο αριστερό μέρος του διπλανού χάρτη είναι σημειωμένος με πιο έντονη γραμμή ο μεσημβρινός Γκρίνουιτς. Οι άλλοι αριθμοί δείχνουν πόσες ώρες μπροστά ή πίσω από την ώρα Γκρίνουιτς είναι η επίσημη ώρα σε κάποιο μέρος. Η διακεκομμένη έντονη γραμμή στο μέσον σχεδόν του χάρτη (Διεθνής Γραμμή Αλλαγής Ημερομηνίας) απέχει από το μεσημβρινό Γκρίνουιτς 180° και καθορίζει το όριο στο οποίο τελειώνει η μία μέρα και αρχίζει η άλλη.

Θερινή ώρα

Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (19141918) οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί έβαζαν τα ρολόγια τους μία ώρα πιο μπροστά για να μπορούν να εργάζονται μία ώρα περισσότερο τα απογεύματα με το φυσικό φως της ημέρας και να εξοικονομούν ηλεκτρισμό. Σήμερα πια όλοι οι Ευρωπαίοι βάζουν τα ρολόγια τους 78

Χριστίνα Ιωάννου Β2

Η εύρεση του χρόνου στην αρχαία εποχή Όταν οι αρχαίοι χρειάστηκε να κατασκευάσουν ένα όργανο για τη μέτρηση του χρόνου έψαξαν γύρω τους να βρουν έναν τρόπο και σκέφτηκαν ένα υλικό μέσο που θα έρεε ομαλά. Οι βασικές τους προτιμήσεις ήταν τα συνηθισμένα υλικά, όπως το νερό και η άμμος. Η κλεψύδρα, το αμμόμετρο, το ηλιακό ρολόι, ο αστρολάβος, ήταν μερικά από τα όργανα που κατασκευάσθηκαν γι' αυτό το σκοπό, από τις πρώτες επινοήσεις των αρχαίων λαών.

Η κλεψύδρα

Η κλεψύδρα που σημαίνει "κλέφτης του ύδατος", ήταν όργανο μέτρησης του χρόνου. Η πρώτη κλεψύδρα για την οποία έχουμε γραπτά στοιχεία χρονολογείται γύρω στο 1800 π.Χ.. Κατασκευάστηκε από τον Αιγύπτιο Φαραώ Αμενεμχέτ Γ. Κατά το μεσαίωνα, η κλεψύδρα είχε εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη και κατασκευαστικά είχε εξελιχθεί σε ένα πολύπλοκο μηχανικό όργανο. Στα πιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη το κρύο προκαλούσε πάγωμα του νερού και οι κλεψύδρες σε πολλές περιπτώσεις δυσλειτουργούσαν. Μάλλον γι αυτό αντικαταστήθηκαν από τα αμμόμετρα.

Το ηλιακό ρολόι

Ένας από τους αρχαιότερους τρόπους μέτρησης του χρόνου είναι η κινούμενη σκιά.

Μπορείτε να το διαπιστώσετε τοποθετώντας μία ράβδο στο έδαφος κάποια ηλιόλουστη μέρα και χαράσσοντας τη θέση της σκιάς της ανά ώρα.

Το ηλιακό ρολόι είναι μία κατασκευή για να μετράμε το χρόνο.

Είναι ένα μαρμάρινο βάθρο όπου έχει μια οριζόντια επιφάνεια πάνω στην οποία είναι χαραγμένο ένα διάγραμμα ωρών. Επίσης είναι στερεωμένο και ένα μεταλλικό στέλεχος που ονομάζεται γνώμονας. Η σκιά της ακμής του γνώμονα αποκόπτει στην οριζόντια πλάκα στο διάγραμμα των ωρών την ηλιακή ώρα του τόπου. Εφευρέτης και πρώτος κατασκευαστής ηλιακού ρολογιού ήταν ο Απολλώνιος ο Περγαίος το 220 π.Χ., μεγάλος μαθηματικός της εποχής του.

Ο αστρολάβος

Ο αστρολάβος είναι ένα ιστορικό αστρονομικό όργανο, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι ναυτικοί και οι αστρονόμοι για την ναυσιπλοΐα και την παρατήρηση του ήλιου και των αστεριών από το 2ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 18ο αιώνα μ.Χ., μετά τον οποίο χρησιμοποιήθηκε ένα πιο εξελιγμένο όργανο, ο εξάντας. Χρησιμοποιώντας τον αστρολάβο

προέβλεπαν τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης, των πλανητών και των άστρων. Με τη βοήθεια του αστρολάβου είναι δυνατό να βρεθεί η ώρα, αν είναι γνωστό το γεωγραφικό μήκος και πλάτος ή αντίστροφα.

Το μηχανικό ρολόι νερού

Είναι ένα από τα διασημότερα ρολόγια που κατασκευάστηκε στην Κίνα το 1088 μ.Χ. Είχε ένα μεταλλικό τύμπανο που σήμαινε την ώρα. Το ρολόι κινείτο με τη δύναμη του νερού καθώς και με μηχανισμό διαφυγής, έναν τροχό που ήλεγχε την ταχύτητα της κινητήριας δύναμης του ρολογιού. Το ρολόι στεγαζόταν σε ένα υψηλό πύργο με ένα πλανητάριο στην κορυφή.

Εκκρεμές ρολόι

Ο Ολλανδός Κριστιάν Χούνες ήταν μαθηματικός και αστρονόμος. Το 1656 μ.Χ. κατασκεύασε το πρώτο εκκρεμές ρολόι. Η μηχανή αυτή διέθετε λεπτοδείκτη και ήταν αρκετά ακριβής, χάνονταν μονό πέντε λεπτά περίπου το εικοσιτετράωρο, σε αντίθεση με τα άλλα ρολόγια εκείνης της εποχής του, που δε φημίζονταν για την ακρίβειά τους. Χαραλάμπους Άντρη Β2 Κωνσταντίνου Ειρήνη Β2 Νικολάου Γρηγόρης Β1

79

Το αγρινό

Η ζωή και το έργο της Μαρί Κιουρί

Το αγρινό είναι το πιο μεγάλο ζώο της κυπριακής πανίδας. Είναι είδος αγριοπρόβατου και βρίσκεται μόνο στην Κύπρο. Τα αγρινά είναι δειλά ζώα και δύσκολα μπορεί να τα πλησιάσει άνθρωπος, ιδιαίτερα όταν είναι φοβισμένα. Είναι ευέλικτα και κινούνται πολύ γρήγορα ακόμα και στις απόκρημνες περιοχές του δάσους Πάφου όπου ζουν. Το αρσενικό αγρινό σε ηλικία 3-4 χρονών είναι δυνατό, καλοφτιαγμένο και όμορφο ζώο με βαριά κέρατα σε σχήμα δρεπανιού. Το τρίχωμά του είναι βαρύ και πυκνό και έχει χρώμα καφέ ανοικτό, με ανοικτό γκρίζο στην πλάτη. Κατά τη διάρκεια του θέρους συνηθίζει να ζει στα ψηλά βουνά του δάσους Πάφου και κυρίως στην περιοχή του Τρίπυλου. Ο Τρίπυλος βρίσκεται σε υψόμετρο 1,300 μέτρων περίπου και δεσπόζει της κοιλάδας των κέδρων. Το χειμώνα, όταν στις ψηλές κορφές υπάρχει χιόνι, τα αγρινά κατεβαίνουν σε πιο χαμηλές περιοχές για εξεύρεση τροφής. Το ζευγάρωμα γίνεται το Φθινόπωρο. Τα αγρινά γεννούν τον Απρίλιο-Μάιο. Συνήθως γεννιέται ένα μόνο αγρινό,

Η Μαρί Σκουοντόφσκα – Κιουρί είναι μια μοναδική επιστήμονας που αναδείχτηκε μέσα σε μια αυστηρά πατριαρχική κοινωνία. Ήταν η πρώτη επιστήμονας στην οποία απονεμήθηκαν δύο βραβεία Νόμπελ, ένα στη φυσική, το 1903 και ένα στη χημεία το 1911. Η Μαρί Σκουοντόφσκα – Κιουρί γεννήθηκε στη Βαρσοβία της Πολωνίας στις 7 Νοεμβρίου το 1867. Ο πατέρας της ήταν άθεος και η μητέρα της βαθιά θρησκευόμενη καθολική. Η Μαρί έμαθε πολύ νωρίς να αποδέχεται και να ζει σε ένα πνευματικά σύνθετο και συνάμα διαλλακτικό περιβάλλον. Η Μαρί άρχισε να εργάζεται σαν ιδιαιτέρα παιδαγωγός. Τον Οκτώβρη του 1891 η Μαρί πήγε στο Παρίσι όπου άρχισε να σπουδάζει φυσικομαθηματικά. Εκείνο τον καιρό ήταν αδιανόητο για γυναίκες στην Πολωνία να σπουδάζουν σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Παράλληλα τα βράδια παρέδιδε φροντιστηριακά μαθήματα. Το 1883 πήρε το πτυχίο στη φυσική και άρχισε να εργάζεται στο βιομηχανικό εργαστήριο των Lippman. Απεφοίτησε το 1894 με άριστα από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Στην Ανώτατη Σχολή Βιομηχανικής Φυσικής και Χημείας του Παρισιού, όπου ασχολείτο με την Έρευνα, γνώρισε και τον Πιέρ Κιουρί, που αργότερα έγινε ο σύζυγός της. Είχε ένα όνειρο, να επιστρέψει στην πατρίδα της. Το όνειρό της αυτό όμως έσβησε μετά την άρνηση του Πανεπιστημίου της Κρακοβίας να της δώσει μία θέση, γιατί ήταν γυναίκα. Έτσι έμεινε στο Παρίσι και παντρεύτηκε τον Πιέρ Κιουρί. Ένα από τα πράγματα που ανακάλυψε είναι το ράδιο. Αφορμή για την ανακάλυψή του ήταν η διαπίστωση των Κιουρί ότι το καθαρό ουράνιο παρουσίαζε πολύ μικρότερη ραδιενέργεια από αυτή των ορυκτών του. Το ζεύγος Κιουρί του έδωσε το όνομα ράδιο, γιατί ακτινοβολεί. Η συνεισφορά της Μαρί Κιουρί στην κατανόηση και ερμηνεία του φαινομένου της ραδιενέργειας ήταν καταλυτική. Οι ανακαλύψεις της οδήγησαν σε εφαρμογές στην ιατρική, π.χ. η ραδιενέργεια χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου, για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα. Χρησιμοποιείται επίσης στη βιομηχανία, τη βιολογία και σε πολλούς άλλους τομείς. Τέλος, η Μαρί Κιουρί είναι ένα λαμπρό παράδειγμα για κάθε νέο και νέα που φιλοδοξούν να σταδιοδρομήσουν στην επιστήμη!!! Η Μαρί Κιουρί πέθανε στις 4 Ιουλίου του 1934 στο Παρίσι.

κάποτε δύο. Τα νεογέννητα είναι πολύ ζωηρά, σχεδόν από την ώρα που θα γεννηθούν και τούτο για να μπορούν να διαφεύγουν από τους τόσους κινδύνους που τα απειλούν. Με βάση πληροφορίες που υπάρχουν, φαίνεται ότι στο παρελθόν υπήρχαν αγρινά σε αφθονία, τουλάχιστον σε όλες τις ορεινές ή ημιορεινές περιοχές του νησιού. Σε ανασκαφέντα μωσαϊκά φαίνεται ότι το αγρινό ήταν πολύ γνωστό κατά την ελληνορωμαϊκή εποχή, ενώ αναφέρεται επίσης σε μεσαιωνικά κείμενα διαφόρων επισκεπτών ως "κριός" ή "αγριοπρόβατο". Σε αρκετές περιπτώσεις αναφέρεται στις περιγραφές κυνηγετικών εξορμήσεων που οργάνωνε η αριστοκρατία εκείνης της εποχής. Ευδοκία Ιωάννου Α2

Βασιλική Δημητρίου Α2

80

Ψηφιδωτό

Χριστοδούλου Ραφαήλ, Γεωργίου Παναγιώτου Β4

Λεοντέ Πάολα-Στεφανία, Κωνσταντίνου Δέσποιν Β4

Ανάγλυφο

Ψηφιδωτό Προεργασία για το ομαδικό έργο του ΔΙΣΕΥΡΩ Κυπριανού Κώστας Α4

Θεμιστοκλέους Αθανασία, Πίσσα Αλεξία Β4

81

Ανάγλυφο «Λαγός»

Χαραλάμπους Ελένη Β3, Ιωσήφ Παυλίνα, Νικολάου Μιχαέλλα Β1, Κουκουλλής Μάριος Γ2

Χριστοδούλου Ραφαήλ, Γεωργίου Παναγιώτης Β4

Project Λήδρας Ζωγραφίζω με τα χρώματα της καρδιάς

Προσωπογραφία Θεοδοσίου Αντώνης Β4

Προσωπογραφία Πίσσα Αλεξία Β4

82

Μάσκα Πέτρου Λουΐζα Α2

Τοβλετιάν Ελένη, Γεωργαλλή Άντρη Α3

Μάσκα Χρυσοστόμου Ειρήνη Α1

Ανάγλυφο με χαρτοπολτό Ομαδική εργασία: Κουκουλής Μάριος, Λουκά Θεόφιλος Γ2

Αφίσα Λατζιά Ειρήνη, Έλενα Χαραλάμπους Α5

83

Κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά

Ηλία Κώστα Γ5

Οικολογικά στολίδια

Χρίστος Γ5 Κουκουλής Μάριος, Λουκά Θεόφιλος Γ2

Τύμπανο Φωτιστικό

Μιχάλης Νικόλας Γ4

84

Mαθητικές στιγμές

85

Οικιακή Οικονομία Θέμα εξοικονόμηση ενέργειας και νερού Στις μέρες μας από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η αποδοτική διαχείριση των φυσικών πόρων όπως το νερό και η ενέργεια, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος.

1. Εξήγησε για ποιο λόγο η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα τη σημερινή εποχή-Γιατί πρέπει να εξοικονομούμε ενέργεια; Για την Κύπρο η εξοικονόμηση ενέργειας έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού η χώρα μας εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από εισαγωγές πετρελαιοειδών, το κόστος των οποίων είναι δυσβάστακτο και επηρεάζει αρνητικά το ισοζύγιο πληρωμών. Είναι φανερό ότι για κάθε ποσότητα ενέργειας που καταφέρνουμε να εξοικονομήσουμε, θα υπάρχει αντίστοιχη μείωση στις εισαγωγές μας σε πετρελαιοειδή, με όλα τα ευεργετικά αποτελέσματα για την οικονομία του τόπου. Εξάλλου, τα αποθέματα πετρελαίου σίγουρα δεν είναι ανεξάντλητα. Η αξιοποίηση της εξοικονόμησης ενέργειας προσφέρει σημαντικά οφέλη λοιπόν, γιατί εκτός από το γεγονός ότι βοηθά στην απεξάρτηση του ενεργειακού μας συστήματος από ακριβή εισαγόμενη ενέργεια, ενδυναμώνει τις προσπάθειες για επίτευξη του στόχου διατήρησης του περιβάλλοντος, καθώς όταν εξοικονομούμε ενέργεια μειώνουμε τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου προς στο περιβάλλον.

2. Γράψε 4 τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας που έχεις μάθει και εξήγησε με ποιο τρόπο ο ανθρώπινος παράγοντας συμβάλλει στην επίτευξή τους.

• Περιορισμός, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, της άσκοπης λειτουργίας των οικιακών συσκευών όπως είναι τα φωτιστικά, τα κλιματιστικά, οι θερμοσίφωνες, οι αεριστήρες, κ.ά.

• Τακτική συντήρηση και ρύθμιση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού ώστε αυτά να εργάζονται με τη μέγιστη δυνατή απόδοση.

• Αντικατάσταση των συνηθισμένων λαμπτήρων φωτισμού με άλλους υψηλής απόδοσης.

• Προγραμματισμός στη λειτουργία των πλυντηρίων πιάτων, ρούχων και των στεγνωτηρίων, ώστε αυτά να είναι πλήρη όταν τίθενται σε λειτουργία.

3. Γιατί η εξοικονόμηση νερού είναι σημαντική για τη βιωσιμότητα του ανθρώπου αλλά και του πλανήτη μας; Η αξία του νερού για τη ζωή στον πλανήτη μας είναι ανυπολόγιστη. Η ύπαρξη αρκετού και καλής ποιότητας νερού είναι προϋπόθεση για την επιβίωση του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης ζωής. Επιπρόσθετα, το νερό είναι κοινωνικό και οικονομικό αγαθό, απαραίτητο για την υγεία, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική, την πολιτιστική και θρησκευτική ζωή και όλα όσα σημαίνουν ευημερία. Η εξοικονόμησή του λοιπόν, αποτελεί αναγκαιότητα ιδιαίτερα για τον τόπο μας ο οποίος μαστίζεται τα τελευταία χρόνια από παρατεταμένη ανομβρία.

86

4. Γράψε 4 τρόπους εξοικονόμησης νερού και επεξήγησε τον κάθε ένα ξεχωριστά.

• Ελαττώστε τη διάρκεια χρήσης του ντους. Αντικαταστήστε το τηλέφωνο της ντουζιέρας με κάποιο άλλο χαμηλότερης ροής. Στο εμπόριο κυκλοφορούν βρύσες όπου μπορεί να ρυθμιστεί η ροή, χωρίς να επηρεαστεί η αναλογία ζεστού και κρύου νερού.

• Εάν το καζανάκι σας είναι παλιό, αντικαταστήστε το με κάποιο, που διαθέτει δυνατότητα διπλής ροής. Τα καζανάκια αυτά έχουν δύο κουμπιά : ένα για μικρή ροή και ένα με μεγαλύτερη ροή, ανάλογα με την ανάγκη. Εάν δεν είναι εύκολη η αντικατάσταση, τοποθετήστε μέσα στη δεξαμενή ένα πλαστικό μπουκάλι, για να μειωθεί ο όγκος του νερού που διοχετεύεται.

• Κατά το πλύσιμο των πιάτων με το χέρι, γεμίστε το νεροχύτη ή μία λεκάνη με νερό και το ανάλογο απορρυπαντικό. Ξεβγάλετε γρήγορα με χαμηλή ροή. Για ακόμα μεγαλύτερη εξοικονόμηση νερού, χρησιμοποιήστε τον ένα νεροχύτη για το πλύσιμο των πιάτων και τον άλλο για το ξέβγαλμα.

• Είναι προτιμότερη η εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος. Βεβαιωθείτε ότι λειτουργεί σωστά και δεν υπάρχουν διαρροές κατά μήκος του δικτύου. Βασίλης Θωμά Α1

Ρατσισμός Ρατσισμός είναι να θεωρούμε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων ως κατώτερη ή ακόμη και άξια περιφρόνησης, λόγω της φυλετικής ή εθνικής της καταγωγής.

Μορφές ρατσισμού:

Φυλετικός: διάκριση ανάλογα με το χρώμα (μαύροι – λευκοί, ινδιάνοι). Εθνικός: π.χ. Εβραίοι – Γερμανοί (Χίτλερ) Θρησκευτικός: Μουσουλμάνοι – Χριστιανοί Kοινωνικός ρατσισμός: εκδηλώνεται απέναντι σε: ομοφυλόφιλους, ναρκομανείς, πόρνες, φορείς ΑΙDS, άτομα με ειδικές ανάγκες, γυναίκες.

το παιδί (κακές παρέες, παρέα με μεγαλύτερους κλπ.).

Πού εμφανίζεται;

Στο σχολείο: μαθητές (καλοί – κακοί ανάλογα με τη βαθμολογία) Στα επαγγέλματα: πνευματικά – χειρωνακτικά. Αφορά στο πνευματικό επίπεδο, στην οικονομική κατάσταση, στην ιδεολογία, στην ενδυμασία, στον τρόπο ομιλίας και διασκέδασης, στην κατοχή τίτλου σπουδών.

Τρόποι αντιμετώπισης:

Να δείξουμε ευαισθησία, κατανόηση, ανεκτικότητα, σεβασμό στο διαφορετικό. Να κάνουμε αυτοκριτική ώστε να οδηγηθούμε στην αυτογνωσία και να συνειδητοποιήσουμε την ισοτιμία μας με τους άλλους. Το σχολείο να διδάξει την ισότητα. Μάριος Αντωνίου Γ6

Σχέσεις Γονιών Εφήβων Η εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος στη ζωή ενός ανθρώπου, τόσο γι’ αυτόν όσο και για τους γύρω του. Οι αλλαγές στον εσωτερικό κόσμο του εφήβου προκαλούν διαταραχή στις σχέσεις του με αυτούς που τον περιβάλλουν. Η επικοινωνία μεταξύ εφήβου και γονέα δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Οι έφηβοι από τη μια προσπαθούν να ανεξαρτητοποιηθούν αρνούμενοι την κυριαρχία των γονιών τους, οι δε γονείς από την άλλη προσπαθούν να κρατήσουν κοντά τους τον έφηβο γιατί αισθάνονται ότι χάνουν τον έλεγχο.

Η σύγκρουση

Η αλλαγή στη συμπεριφορά του εφήβου μπορεί να προκαλέσει σύγκρουση, η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη σχέση του με την οικογένειά του. Η σύγκρουση μεταξύ τον γονιών και των εφήβων είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Οι λόγοι που οδηγούν ένα έφηβο να συγκρουστεί με τους γονείς του ποικίλουν.

Αίτια σύγκρουσης

Η προσπάθεια του εφήβου για αυτονομία και ανεξαρτητοποίηση, διαταράσσει την ηρεμία και τη σταθερότητα που υπήρχε στις οικογενειακές σχέσεις. Η προσπάθεια του γονέα να κρατήσει τον έφηβο υπό την επιρροή του.

Συχνοί λόγοι σύγκρουσης

• Αποτυχία μαθητή σε διαγωνίσματα, εξετάσεις, κακοί βαθμοί κλπ.

• Διαφωνία για τις εξόδους του εφήβου (ώρα επιστροφής, συχνότητα εξόδου κλπ.).

• Διαφωνία για το με ποιους θα πρέπει να κάνει παρέα

Επίλυση συγκρούσεων

Το κλειδί για την επίλυση των συγκρούσεων είναι ο διάλογος αλλά και η προσεκτική ακρόαση. Για να επιλύσουμε λοιπόν μια σύγκρουση πρέπει να: • βρούμε τον κατάλληλο χρόνο και τόπο για διάλογο.

• να ξεκαθαρίσουμε ποιο είναι το πρόβλημα, δηλαδή να συνειδητοποιήσουμε την αιτία της σύγκρουσης.

• να ακούσουμε προσεκτικά τι έχει να πει η άλλη πλευρά και να απαιτήσουμε να ακουστεί και η δική μας πλευρά.

• να μη χρησιμοποιηθεί βία για την επίλυση της σύγκρουσης.

• να βρούμε τη λύση κατόπιν υποχωρήσεων και από τις δυο πλευρές και να συμφωνήσουμε από κοινού για την υλοποίησή της.

Βελτίωση οικογενειακών σχέσεων

Η σχέση μεταξύ γονέα και εφήβου βασίζεται στην εμπιστοσύνη. Αν ο γονέας θέλει ο έφηβος να εξακολουθήσει να του έχει εμπιστοσύνη, δεν πρέπει να αφήνει την καλλιέργεια της σχέσης του με το παιδί του σαν μια εργασία που πρέπει να διεκπαιρεώσει ανάμεσα στο βαρυφορτωμένο πρόγραμμα του. Είναι σημαντικό η οικογένεια να περνά ποιοτικό χρόνο μαζί (π.χ. βλέποντας μια ταινία, παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια κλπ.) για τη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στα μέλη της. Είναι σημαντικό, επίσης, οι γονείς να στέκονται συμπαραστάτες στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο έφηβος. Ο συχνός διάλογος και η προσεκτική ακρόαση των προβλημάτων είναι το κλειδί για μια υγιή σχέση μεταξύ του γονέα και του εφήβου. Πρέπει οι γονείς να είναι εχέμυθοι σε ό,τι τους εκμυστηρεύεται το παιδί τους για να νιώθει και το ίδιο ασφάλεια και να ενθαρρύνεται να αναφέρνει τους προβληματισμούς του. Οι ερωτήσεις προς τον έφηβο δεν πρέπει να τίθενται υπό μορφή ανάκρισης. Οι γονείς πρέπει να συμβουλεύουν τα παιδιά και όχι να τα επικρίνουν και προπάντων να αποτελούν γι’ αυτά σωστά πρότυπα.

Με δύο λόγια

Οι γονείς πρέπει να: • αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά τους.

• κάνουν συχνό διάλογο με το παιδί τους .

• είναι εχέμυθοι για να νιώθει ασφάλεια το παιδί για να μπορεί να ξανοιχτεί και να πει τους προβληματισμούς του.

87

• είναι σωστά πρότυπα για το παιδί τους.

• να είναι καθοδηγητικοί και όχι επικριτικοί. Οι έφηβοι πρέπει να: • σέβονται και να αγαπούν τους γονείς τους.

• υπακούουν τους γονείς τους.

• μην επικρίνουν τους γονείς τους.

• έχουν εμπιστοσύνη στους γονείς τους και να τους εκμυστηρεύονται τα προβλήματα τους. Κωνσταντίνος Αλεξάνδρου Γ6

Βία στην οικογένεια Τι είναι βία στην οικογένεια

Βία είναι οποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του.

Είδη βίας:

Σωματική Βία και κακοποίηση: Περιλαμβάνει κάθε είδους τραυματισμό και κάκωση που δεν οφείλεται σε ατύχημα. Η κάκωση μπορεί να είναι μια ή πολλές οι οποίες παρατηρούνται κυρίως σε ακάλυπτα μέρη του σώματος. Σεξουαλική Παραβίαση: Θεωρείται η συμμετοχή ή έκθεση παιδιών και εφήβων σε πράξεις με σεξουαλικό περιεχόμενο. Ψυχολογική Βία: Υποτιμητικές συμπεριφορές, ταπείνωση, μέχρι και σοβαρή ψυχολογική βλάβη. Διαρκές κριτικάρισμα, υποτίμηση και κοροϊδίες. Προσπάθειες εξευτελισμού, ψέματα, υπονόμευση της αυτοεκτίμησης. Συναισθηματική βία: Ιδιαίτερα καταπίεση κι εξαναγκασμοί που εκμεταλεύονται την ψυχολογική και συναισθηματική μας εξάρτηση, πιθανώς με απειλές κι εκβιασμούς. Ιδιαίτερα σοβαρή για τους νέους και τα παιδιά, αλλά και για κάθε άτομο είναι να είναι "αποκλεισμένο" από την ευρύτερη κοινωνικότητα. Τα παιδιά τα οποία δέχονται τη βία είτε βλέποντας τους γονείς τους ο ένας να κτυπά τον άλλο, είτε διότι οι γονείς τους τα κτυπούν τα ίδια, έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες όταν μεγαλώσουν να εμπλακούν σε καταστάσεις βίας μέσα στις δικές τους σχέσεις και μέσα στη δική τους οικογένεια.

88

Αν κάποιος αναζητήσει τις ρίζες του προβλήματος, δηλαδή τους λόγους εμφάνισης της βίας σε μια οικογένεια, θα αντιληφθεί ότι δεν είναι ένα απλό πρόβλημα. Παρατηρείται στις μέρες μας, μια αποδοχή της βίας, ως τρόπου συμπεριφοράς, η οποία, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες (όπως λόγου χάρη ψυχοπαθολογικές αιτίες ή εξωτερικοί κοινωνικοί παράγοντες), οδηγεί στην εμφάνιση και, δυστυχώς, στην εξάπλωση του φαινομένου. Τα περιστατικά που έρχονται στο φως της δημοσιότητας είναι πολύ λίγα, σε σχέση με εκείνα που αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Εκπαιδεύοντας τα παιδιά να αντιστέκονται στη βία Τρόποι να το επιτύχουμε: Οι γονείς πρέπει να: • δείχνουν αγάπη και φροντίδα στο παιδί με σταθερότητα και διάρκεια • βεβαιόνονται ότι το παιδί τους είναι υπό την εποπτεία κάποιου • επιμένουν στο να ξέρουν που βρίσκεται το παιδί τους ανά πάσα ώρα και στιγμή ή να ζητούν από κάποιον της εμπιστοσύνης τους να το προσέχει για αυτούς.

• παρακινούν το παιδί τους να λαμβάνει μέρος σε εξωσχολικές δραστηριότητες όπως αθλήματα.

• δείνουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά τους.

• κρατούν τα παιδιά μακριά από βίαιες σκηνές. Γλαύκος Θεοκλέους Γ6

2

1

4

3

6

5

8 7

9 10 89

1 2

3 4

5

6 7

8 90

In English, please!

A “thank you” letter to Dear music,

I don’t know who discovered you. I don’t know if you’ve got a body or a face.

But most of all, I don’t know how you can make me feel like this.

When I’m confused, sad, when I’m suffering or crying, when my heart is heavy or my head is going to break, when I’m ill or sick, when I want to forget or to bleed it out, the only medicine is you. Even when I’m happy, you make me happier. When I want to think clearly or just when I want to sing, to feel better or to dance and when I want to write something special, you are the one who is going to help me by presenting things differently.

When I want to dig deeper inside me and throw away all my bad memories or to remember my happy moments, when I want to whisper silence or when I want to solve the mystery of a psycho accident, I’ll put a CD to listen or I’ll open my mp4. You can make me relax or make me ready to take an important decision. My illusions are not illusions when you’re in my soul. When I

don’t want to be me anymore, when I want to run away, to find my faith, to find myself, is you again who is going to be there.

You’re like my personal brand new medicine. For all of these and even more, THANK YOU MUSIC! Forever yours, Music lover here.

Meeting happiness Deep inside my heart there was sadness, it was hard.

Deep inside my soul I was feeling so alone.

The night the sky was starless.

The sea was wave less.

Like my heart-loveless.

Like my life-worthless.

And just when I had no hope, it wasn’t hard, I wasn’t alone.

I met you, my happiness and you drove away sadness.

I could never imagine that fairytales can come true.

But now I know: Well yes! they really do!

Λούκας Χριστούδιας

Life is a game of death Life is a game of death. You are playing it until you lose or win. Until you die, without fame, without love, without leaving something for the world to remember you. Or until you’ve done enough, good or bad things, so the world will always remember you.

As in every game, you break, you take, you give, you change, you lose, you win, you love, you hate, you find, you hurt, they hurt you…But you must live before it’s too late. Stand tall. When one thing happens that stops something important in your life, another thing will come. Life goes on. But, it’s not easy. You need courage and patience.

Don’t let them control your life. Don’t let them put limits in your dreams. Live your life before you die. And do it your way. As Bon Jovi sings: “It’s my life, it’s now or never, ‘cause I ain’t gonna live forever. I just wanna live while I’m alive”.

91

Don’t be just a face in the crowd. Let them hear your voice. They can’t stop you from living and dreaming.

Leave them die in their miserable lives, following what the others are telling them to do. You just follow your believes. Follow your heart. Follow your dreams.

So far but so close I’m far away from you, but I can still feel your heart beating next to mine.

I can still feel your hand holding me so tight.

And it’s not because of the wine.

I can see you.

You’re so handsome tonight like the stars on the sky.

But please my angel don’t cry.

The Island Last summer we went for a cruise at the Bermuda islands. Suddenly the weather shifted; from sunny it became cloudy and windy. Rain followed. The storm was near. Lighting shot at the middle of the ship, breaking it in two. We didn’t waste any time. We were near an island and it seemed to be safe enough.

We stayed at the island four days. We lived in a shelter we made with branches and we were eating fruits from the trees.

At the morning of the fourth day we saw a small ship a few miles away from where the beach was. From what it seems it was a coast guard ship. We lit a fire to lead them to us. Fortunately they saw it and we were saved.

Later that day the officer informed us that the island wasn’t in any map.

Eleni Charalambous B3

Tears don’t fall. they’ll give no gain.

This sadness in your eyes is just so vain.

Because I’m right next to you, even from so far away.

Someday you’ll come back.

Until then, when you feel sad, just read this mail.

The Island

Maria Panayi, C4

Last year we went to a small island. The island was tiny.

There weren’t any restaurants and there was only one shop. We stayed in a a tent next to a tropical forest . We spent our time on the beach. We had a great time! Its was wonderful!

Suddendly the weather was cloudy and windy.

To make matters worse it started raining. There weren’t any hotels or any rooms. We stayed outside in the storm and it was freezy. We went back to our tent by boat. We were really unhappy, because the weather was bad and ruined our plans.

Katerina Krassa B3’

S_ _ _ _ _ O_ _ _ _ _ _ L_ _ _ _ _ _ I_ _ D_______ ____A__ _R___ _I_____ _ _ _ _ _ _T _ _ _ _ _ _Y

ANSWERS:

6. Orphans 7. Prize 8. Victims 9. Blanket 10. Tragedy

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1. Make a loud noise 2. _ _ o_ _ _ _ _ _ walk 3. Opposite of unlucky 4. Synonymous with collect 5. What - - - - - - - - weather!

6. Children who lost their parents 7. If you win a competition you will get this 8. Earthquake _i _ _ _ _ _ 9. We put this on a bed 10. A sad event 1. Scream 2. Sponsored 3. Lucky 4. Raise 5. Dreadful

RAISING FUNDS

Evdokia Aspromalli G3 92

F __ __ __ A __ __ __ __ __ __ __ S __ __ __ __ __ H __ __ __ __ __ I __ __ __ __ __ __ __ __ O __ __ __ __ __ N __ __ __ __ __ __ V__ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __I __ __ __ __ C __ __ __ __ __ __ __ __ __ T __ __ __ M

1. Today fewer people wear __________ coats. Most people buy synthetic ones.

2. Synthetic materials can be as __________ as animal skins.

3. This clothe is casual and it is worn by people of all ages .

4. In 1960 girls wore skirts with different ____________.

5. Men chose not to wear the t_________ l shirt and tie .

6. C ______________ go in and out of fashion.

7. Fashion i___________ started when colleges offered courses in fashion design 8. A v_______________ doesn’t eat meat 9. We get leather from a_____________ .

10. A c____________ is where models walk.

11. This c_____ is made of leather.

12. S_____ models ≠ Fat models ANSWERS:

7. Industry 8. Vegetarian 9. Animals 10. Catwalk 11. Coat 12. Slim

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

Costantinos Patsalos C2

1. Fur 2. Warm 3. Jeans 4. Lengths 5. Traditional 6. Clothes

1. Last night, when I was sleeping I had a d _ _ _ _ about my future.

2. When you give food to an animal, it means that you _ _ e _ it.

ANSWERS:

7. snowfall 8. oases 9. grassland 10. shade 11. coastal

1. D _ _ _ _ 2. _ _ E _ 3. S _ _ _ _ _ 4. _ _ _ E _ 5. R _ _ _ _ _ _ _ 6. _ _ _ T _ _ 7. _ _ _ _ _ _ L _ 8. _ A _ _ _ 9. _ _ _ _ _ _ _ N _ 10. _ _ _ D _ 11. _ _ _ S _ _ _

3. S _ _ _ _ _ is the season when flowers blooms.

4. _ _ _ e_ is an animal and you can find them in deserts.

5. In most deserts there isn’t much r _ _ _ _ _ _ _.

6.A _ _ _ t _ _ is a green plant with prickles and you can find them in deserts.

7. In cold deserts there is rain and there is even some _ _ _ _ _ _ l _.

8. There are _ a _ _ _ in the deserts where you can find trees and water.

9. A _ _ _ _ _ _ _ n _ is a land covered with grass, with not many trees.

10. Date palms provide _ _ _ d _ to smaller plants like the cactus.

11. _ _ _ s _ _ _ deserts are found near the beaches.

1. dream 2. feed 3. spring 4. camel 5. rainfall 6. cactus

Word grids Desert Lands

Michaella Raspa C3

93

Parlez-vous Français?

Les jours de la semaine

Indiquer le chemin

Oh là là !!!!

Lundi, j’ai cours !

Mardi, je regarde la télé !

Mercredi, je joue au football !

Jeudi, je joue au volley !

Vendredi, j’écoute de la musique !

Samedi, j’ai danse !

Dimanche, je mange un hamburger !

- Bonjour monsieur - Bonjour monsieur.

- Où est le stade s’il vous plaît ?

- Vous allez tout droit et vous tournez à gauche. Après, vous prenez la première rue à gauche. Puis, vous passez devant la boulangerie et vous allez tout droit .Le stade est en face du musée.

- Merci beaucoup - De rien.

- Au revoir monsieur.

- Au revoir monsieur.

Ma sœur Ma sœur s’appelle Eleni et elle a sept ans. Elle est grande, brune, forte, sympathique, maigre, belle et folle. Elle adore danser, regarder la télé, écouter et jouer de la musique.

Son anniversaire, c’est le 14 juillet. Elle déteste les serpents…. Elle aime porter des jeans.

Stylianou Irène A5

Dénia Mon village Mon village s’appelle Dénia. Il se trouve tout près de Nicosie. Il est à 23 kilomètres de Nicosie. Il y a 500 habitants. Au centre de mon village, il y a une église et en face de l’église, il y a une école. Un peu plus loin, il y a ma maison .Derrière ma maison, il y a une maison avec une piscine. A côté de ma maison, il y a un rond point. A l’entrée du village, il y a un café et à côté il y a un stade. Près du parc, il y a une bibliothèque.

J’aime et j’adore mon village !!!!!

Nicolaou Nicolas B4

Ma journée D’abord, je me lève à six heures et demie. Après, je m’habille à six heures quarante. Puis, je prends mon petit déjeuner à sept heures. Et puis, je me brosse les dents à sept heures quinze. Après, j’arrive au collège à sept heures et demie. Je déjeune à la cantine à douze heures. A deux heures, je rentre à la maison. Enfin, je me couche à dix heures du soir.

Mon père Mon père s’appelle Michalis. Il a quarante ans. Il est grand, brun et sympa. Il est chypriote. Il habite à Nicosie à Chypre. Il parle grec et anglais. Il aime le basket. Il adore le football. Il déteste les serpents. Il est vendeur.

Théodosiou Antoine B4

Ma journée

Leone Paola B4

94

Ελένη Χαραλάμπους Β3

Chaque jour je me réveille à six heures et demie.

D’abord, je me lave et je me brosse les dents. Après, je me coiffe et je prends mon petit déjeuner avec ma sœur.

Je quitte la maison à sept heures et je vais à l’école en autobus. A une heure et demie, je quitte le collège et je reviens à la maison. Ensuite, je regarde la télé et puis, je fais mes devoirs. Chaque lundi et jeudi, j’ai normalement cours d’anglais. A cinq heures je me promène au parc avec ma meilleure copine. Quand je finis, je regarde la télé. Après, je mange et je me douche. Enfin, je surfe sur le net. A onze heures, j’ai sommeil et je me couche.

Ma sœur

Dialogue

Ma sœur s’appelle Elena. Elle a 17 ans. Elle étudie la comptabilité et elle est en terminale au lycée de Paliometocho. Elle a les cheveux bruns et les yeux marron. Elle aime la musique et surfer sur l’Internet. Elle déteste les serpents et les souris. Sa couleur préférée est le rouge.

Elle est vraiment timide.

Pendant son temps libre, elle aime faire du shopping et regarder des films. Sa matière préférée à l’école est les mathématiques.

Quand elle va terminer ses études, elle veut créer sa propre entreprise et être une grande femme d’affaires.

Même si nous nous battons parfois j’aime beaucoup ma sœur !!!!

- Bonjour, comment tu t’appelles ?

- Aggeliki, et toi ?

- Georges, comment ça va ?

- Ca va très bien, et toi ?

- Ca va bien.

- Tu as quel âge ?

- J’ai 37 ans, et toi ?

- J’ai 33 ans.

- Qu’est-ce que tu aimes ?

- J’aime les chats, et toi ?

- J’aime les poissons. Je déteste les chats.

- Je déteste les souris et la pizza.

- Moi, j’adore la pizza. Je déteste les souris aussi. Qui c’est ?

- C’est mon amie, Smaragda. Elle est blonde, belle, grande et mince. Elle est sympa aussi.

- Bonjour Smaragda. Je m’appelle Georges et j’ai 37 ans.

- Bonjour Georges. Moi, J’ai 38 ans.

- A bientôt !

- Au revoir.

- Au revoir.

Ma meilleure copine Ma meilleure copine s’appelle Chrystalla. Elle est brune, belle et sympa. Elle a treize ans. Elle aime la danse. Elle adore la musique. Elle déteste la géographie. Elle a une grande famille. Elle a deux sœurs et un frère.

Pissa Alexia B4

Ma famille Dans ma famille, il y a 6 personnes. Mon grand-père s’appelle Loukas. Il a 60 ans. Ma grand-mère s’appelle Augusta. Ma mère s’appelle Irène. Elle a 31 ans. Mon père s’appelle Loizos. Il a 37 ans. Mon frère s’appelle Thémis.

Il a 3 ans. Ma sœur s’appelle Augoustina. Elle a 1 an.

Mon village – Kokkinotrimithia Mon village s’appelle Kokkinotrimithia. Il est tout près de Nicosie. Au centre de mon village, il y a une église. En face de l’église, il y a une école. A côté du parc, il y a une pâtisserie. Un peu plus loin, il y a une maison. Au bout de la rue, il y a un magasin.

J’adore mon village !!!

Themistokleous Athanasie B4

Ma mère

Rooney Il s’appelle Rooney. Il est grand et fort. Il est sympathique, mince et laid. Rooney est le nombre huit. Il appartient à Manchester United. C’est un footballeur anglais.

Michaelides Philippe A3

Le cinéma s’il vous plaît ?

- Bonjour monsieur.

- Bonjour madame.

- Le cinéma s’il vous plaît ?

- Vous allez tout droit. Après vous tournez à gauche et vous prenez la troisième rue à droite. Puis, vous passez devant l’hôtel et vous tournez à gauche. Le cinéma est en face des magasins.

- Merci beaucoup madame.

- De rien.

- Au revoir.

- Au revoir.

Ma cousine

Ma mère s’appelle Dimitra Hadjipierou. Elle est petite et brune. Elle est sympathique et belle. Elle est rousse et grosse. Elle est chypriote. Elle habite à Nicosie à Chypre.

Elle aime la télé. Elle adore voyager et elle déteste les serpents, le sport et le football.

Hadjipierou Panayiotis B4

Ma cousine s’appelle Maria. Elle est belle et mince. Elle a sept ans. Elle a de grands yeux bruns et de longs cheveux bruns. Elle aime la pizza. Maria aime sa petite sœur. Elle n’aime pas jouer au ballon et au football.

J’aime beaucoup ma cousine Maria !!!!!!

Mammidou Christina B5 95

Mon village – Agioi Trimithias

Le week-end dernier

Je m’appelle Alexandre Thémistocleous et j’habite à Agious Trimithias. J’adore mon village.

Agioi Trimithias est loin de Nicosie. Il est à 20 kilomètres de Nicosie. Dans mon village, il y a une école en face du restaurant. Au centre de mon village, il y a un rond point.

Dans Agious Trimithias, il y a une église. Au bout de la rue, il y a un kiosque. A côté du kiosque, il y a un café.

Dans mon village, il y a des magasins et un zoo. Près du zoo, c’est ma maison.

Mon village est beau !!!!!

Le week-end dernier, je me suis réveillée à huit heures et j’ai pris mon petit déjeuner avec ma famille. J’ai fait mes devoirs et puis j’ai aidé ma mère. J’ai fait la vaisselle et j’ai rangé ma chambre.

Après, j’ai visité ma grand-mère et elle m’a raconté des histoires sur sa jeunesse. J’aime beaucoup ma grandmère. Ensuite, je suis allée à la maison. J’ai fait de la gymnastique et j’ai regardé la télé avec ma sœur.

Le soir, j’ai dîné avec ma famille et nous avons parlé de différents sujets.

Le week-end dernier était super !!!!!

Ma cousine

La journée d’hier

Ma cousine s’appelle Hélène et elle a 16 ans. Elle aime jouer du piano. Elle adore faire de la gymnastique. Elle déteste faire du football.

Dans sa famille, il y a six personnes. Elle a deux frères et une sœur. Sa sœur s’appelle Constantina et ses frères s’appellent Constantinos et Marios. Sa mère s’appelle Charis et son père s’appelle Marios.

Elle fait de la musique, du vélo, de la natation et de l’équitation. Elle habite en Angleterre. Elle est étudiante à Liverpool.

Hier, je me suis réveillée à six heures et je me suis habillée. J’ai pris mon petit déjeuner et je me suis brossée mes dents.

Ensuite, je suis allée au collège à sept heure et quart.

Puis, je suis, rentrée à la maison et j’ai déjeuné avec ma famille. J’ai fait mes devoirs et après j’ai fait de la gymnastique.

Le soir, j’ai regardé la télé avec ma famille. Enfin, je me suis couchée à onze heures.

Thémistocleous Alexandre B5

Ioannou Kyriaki C6

Ma journée

Correspondre en français ………

Chère Christina, Comment ça va ? Moi, ça va bien. Moi aussi, je cherche un correspondant pour correspondre en français.

Je m’appelle Kyriaki Ioannou. Je suis chypriote et j’habite avec ma famille à Kokkinotrimithia à Chypre. J’ai quatorze ans et je suis collégienne. Je suis mince, grande et brune.

J’ai les yeux marron et j’ai les cheveux marron, longs et frisés. Je suis sympathique, timide et gentille. Je ne suis pas optimiste.

Encore, je parle anglais, grec et français. Mes couleurs préférées sont le rouge et le noir. J’adore la gymnastique et je déteste les maths. J’aime beaucoup faire des promenades dans la nature.

En plus, dans ma famille nous sommes six personnes.

Mon père est employé privé. Il est brun, grand et beau.

Ma mère est ménagère. Elle est sérieuse et sympathique.

Mon grand frère a seize ans et il est un bon élève. Mon petit frère a dix ans. Il est élève et il a les yeux bleus -verts.

Ma sœur a dix-huit ans et elle est mince, grande et sympathique.

J’espère que tu me répondras vite !

A bientôt Kyriaki

96

Je me lève à six heures et demie. Après, je me lave et je me coiffe. Je m’habille à sept heures et je prends mon petit déjeuner à sept heures et quart. Et puis, je me brosse les dents. A sept heures trente-cinq, j’arrive au collège.

Je déjeune à la cantine à une heure et demie. Je rentre à la maison à deux heures .L’après-midi, je fais la course au parc toute seule pour être en forme. Je rentre à la maison à six heures et je dîne à six heures et demie. Je me couche à huit heures.

Serdari Nikolete B5

Dialogue

Michalis Hadjiyiannis

- Bonjour !

- Bonjour, Comment tu t’appelles ?

- Je m’appelle Marcos ! Vous vous appelez comment ?

- Je m’appelle madame Hélène. Ca va ?

- Comme ci, comme ça. Comment allez-vous madame ?

- Pas mal.

- Tu es en quelle classe ?

- Je suis en première.

- Tu as quel âge ?

- J’ai douze ans ?

- Qu’est-ce que tu aimes porter ?

- J’aime porter des jeans et des baskets.

- Qu’est-ce que tu portes au collège ?

- Je porte un tee-shirt blanc, un pantalon gris, un pull bleu, un blouson noir et des baskets blanches.

- Qu’est-ce que tu adores ?

- J’adore les chevaux.

- Qu’est-ce que tu aimes ?

- J’aime ma famille.

- Qu’est-ce que tu détestes ?

- Je déteste les serpents.

- Tu aimes le ski ?

- Non, je n’aime pas le ski.

- Tu aimes l’anglais ?

- Non, je préfère le français. On est quel jour aujourd’hui?

- On est lundi.

- Quelle est la date d’aujourd’hui ?

- C’est le 5 avril. C’est quand ton anniversaire ?

- C’est le 23 février.

- Au revoir.

- Au revoir.

Petrou Louiza A2

Michalis Hadjiyiannis, c’est un chanteur chypriote. Il est brun et beau. Il est mince er grand. Ses cheveux sont noirs et ses yeux sont grands et noirs.

Michalis Hadjiyiannis est sympathique, nous l’aimons beaucoup !!!!

Sophia A5

Dialogue Loizos - Thierry Henry - Bonjour !

- Bonjour !

- Comment tu t’appelles ?

- Je m’appelle Thierry Henry et toi ?

- Je m’appelle Loizos Sionis .

- Quel âge tu as ?

- J’ai douze ans et toi ?

- J’ai trente-cinq ans.

- Qu’est-ce que tu aimes ?

- J’aime le football et toi ?

- J’aime la basket ? Qu’est-ce que tu adores ?

- J’adore la pizza et toi ?

- J’adore la pizza aussi. Qu’est-ce que tu détestes?

- Je déteste les serpents et toi ?

- Je déteste les araignées.

- J’ai été content de te perler.

- Au revoir.

- Au revoir.

Sionis Loizos A3

Eleni Foureira Eleni Foureira, c’est une fille. Elle a vingt-trois ans. Elle est très grande et belle. Elle est blonde et sportive. Eleni Foureira est une chanteuse merveilleuse. Elle chante beaucoup de chansons. Elle porte une robe, une veste et des bottes. Elle adore la chanson et elle aime la gymnastique. Elle déteste le football.

Les jours Oh là là….. !

Lundi, j’ai ballet.

Mardi, J’ai français.

Mercredi, j’ai basket.

Jeudi, j’ai anglais.

Vendredi, j’ai pêche.

Samedi, je me promène.

Dimanche, ah …..

Je n’ai rien.

Kleanthous Georgette A4

Oh là là ….

Lundi, je chante.

Mardi, je chante.

Mercredi, je danse.

Jeudi, je joue.

Vendredi, je regarde la télé.

Samedi, je chante.

Dimanche, ouf !!!!!

Je ne chante pas !!!!!

Karagiorgi Marie A5

Oh là là …..

Lundi, j’ai biologie.

Mardi, J’ai technologie.

Mercredi, j’ai grec.

Jeudi, j’ai grec ancien.

Vendredi, j’ai français.

Samedi, je me repose.

Dimanche, je me promène.

Je n’ai pas cours.

Kastania Marie A4

97

Oh là là …..

Lundi, j’ai musique.

Mardi, j’ai anglais.

Mercredi, j’ai danse, hip-hop.

Jeudi, ouf !!!!

Vendredi, j’ai cours.

Samedi, je me repose !!!!

Dimanche, je me promène !

Je n’ai pas cours….. grrrr…..

C’est quand les vacances.

Kastania Georgette A4

Correspondre ……

Nicosie, le 16 novembre 2010 Chère amie des Copains, Je cherche des amis.

Je m’appelle Marie. Je suis chypriote. J’ai quatorze ans.

Je suis collégienne au Collège Périphérique de Kokkinotrimithia. Je suis brune, grande, mince intelligente et marrante. J’aime chanter, danser et écrire. J’adore la musique. Je déteste l’histoire et les maths.

Dans ma famille, il y a 4 personnes : Mon père, ma mère, mon frère et moi. Mon groupe préféré est Linkin Park. Ils chantent la musique roch. Ma couleur préférée est le noir. Mon actrice préférée est Emma Watson.

Ecris-moi vite !!!!

A bientôt Marie Panagi Maria C4

Le week-end dernier Le week-end dernier était super ! Le temps était beau.

Il y avait du soleil et il faisait chaud.

Samedi matin, Je me suis réveillée à 8h. J’ai pris mon petit déjeuner et puis j’ai fait mes devoirs.

A midi, j’ai mangé du souvlaki. A 15h ; j’ai joué au basket.

Le soir, je suis allée au cinéma et j’ai regardé un film d’action. Ensuite, j’ai fait les courses.

Le lendemain, le matin ma famille et moi, nous sommes allés à l’église. A midi, on est allés au bowling et on a bien joué. L’après-midi, j’ai regardé la télé et j’ai mangé des fruits .Le soir on est allés au restaurant.

Après, j’ai visité mes grands-parents.

J’ai passé un week-end formidable !!!!!!!

Chercher des correspondants ……

Chère Marie, Bonjour ! Je m’appelle Panayiota Evangelou et je suis 98

chypriote. J’ai ans. Je suis collégienne au Collège Périphérique de Kokkinotrimithia. Je suis en troisième (C4).

Mon professeur de français s’appelle Christoulla Constantinou. Je suis élève. Je ne suis pas ni grande ni petite.

Je suis mince. J’ai les cheveux longs et marron. Je suis sympathique. J’habite avec ma famille à Chypre. J’adore ma famille.

Dans ma famille, il y a quatre personnes. Mon père s’appelle Andréas ; Il est super sympa. Il est hydraulique. Il a 50 ans. Il est grand et brun.

Ma mère s’appelle Andri. Elle est très souriante. Ma mère ne travaille pas, elle est ménagère. Elle a quarantequatre ans. Elle est grande et brune. Ma sœur s’appelle Christina Evangelou. Elle est élève aussi. Elle a 15 ans.

Elle est grande et mince. Elle est brune.

Moi, je parle le grec, l’anglais et le français. J’aime la musique. J’adore les maths et l’histoire. Je n’aime pas le foot.

A bientôt Panayiota Evangelou Panayiota C4

Dialogue Vanessa - Hélène - Bonjour !

- Bonjour.

- Comment tu t’appelles ?

- Je m’appelle Vanessa. Et toi ?

- Je m’appelle Hélène.

- Ça va ?

- Ça va très bien. Et toi, ça va ?

- Comme ci, comme ça.

- Au revoir.

- Au revoir.

Hadjikyprianou Hélène A4

Dialogue Andréa- Hélène - Bonjour !

- Bonjour !

- Comment tu t’appelles ?

- Je m’appelle Hélène Tovletian. Et toi ?

- Je m’appelle Andréa Giorgalli.

- Ça va ?

- Ça va très bien. Et toi ?

- Je suis en première. Et toi ?

- Je suis en première aussi.

- Tu as quel âge ?

- J’ai douze ans. Et toi ?

- J’ai douze ans aussi.

- Tu es italienne ?

- Non. - Quelle est ta nationalité ?

- Je suis chypriote. Et toi ?

- Je suis chypriote aussi.

- Tu habites où ?

- J’habite à Mammari. Et toi ?

- J’habite à Mammari aussi.

- Qu’est-ce que tu aimes ?

- J’aime la pizza. Qu’est-ce que tu préfères ?

- Je préfère jouer au volley.

- Merci. Au revoir.

- Au revoir.

- Qu’est-ce que tu aimes ?

- J’aime les jeans. Et toi ?

- J(aime la pizza ?

- Au revoir Andréa ?

- Au revoir Hélène.

Giorgalli Andréa A3

Dialogue - Bonjour !

- Bonjour !

- Comment ça va ?

- Ça va très bien. Merci et toi ?

- Ça va.

Hadjikosti Demetra A1

2 1

4 3

5 6 99

2

1

3

4

5

8 9 6 7

12 10

11 100

2

1

3

4

5

8 6

7

9

10

11 101

Γι’ αυτό το περιοδικό μας… ΑΝΟΙΞΗ Ένα το χελιδόνι Για να γυρίσει ο ήλιος Θέλει νεκροί χιλιάδες Θέλει κι οι ζωντανοί

• • • •

κι η Άνοιξη ακριβή θέλει δουλειά πολλή να ’ναι στους τροχούς να δίνουν το αίμα τους… Οδ. Ελύτης

Αφιερωμένο στους ήρωες της Ελευθερίας, που έδωσαν τη ζωή τους, για να έρθει επιτέλους η Άνοιξη σ’ αυτόν τον τόπο!

Το Περιφερειακό Γυμνάσιο Κοκκινοτριμιθιάς βρίσκεται ανατολικά της Κοκκινοτριμιθιάς, σε μικρή απόσταση από τα Κρατητήρια, σε μια περιοχή η οποία άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία με αφορμή την όδευση, σε κοντινή απόσταση, του υπεραστικού δρόμου Λευκωσίας – Τροόδους. Το σχολείο διανύει φέτος τον όγδοο χρόνο λειτουργίας του και ως νεόδμητο κτήριο είναι κτισμένο με τις τελευταίες ευρωπαϊκές προδιαγραφές οικοδόμησης των σχολικών μονάδων. Οι μαθητές του προέρχονται από τις κοινότητες Κοκκινοτριμιθιάς, Παλιομετόχου, Μάμμαρι, Αγίων Τριμιθιάς και Δένειας. Φέτος φοίτησαν 385 μαθητές και μαθήτριες και λειτούργησαν 6 τμήματα Α΄ τάξης, 6 τμήματα Β΄ τάξης και 6 τμήματα Γ΄ τάξης, καθώς και τμήματα Ειδικής Εκπαίδευσης. Δίδαξαν 58 καθηγητές με πλήρες ή μερικό ωράριο. Η Διεύθυνση αποτελούνταν από τη Διευθύντρια και 6 Βοηθούς Διευθυντές.

Εκτός από την ακαδημαϊκή μόρφωση, την ηθική και θρησκευτική διαπαιδαγώγηση και γενικά την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών, απώτερος στόχος του σχολείου μας είναι και η ανάδειξή του σε σύγχρονο πρότυπο εκπαιδευτήριο και έναν πολιτισμικό φάρο της περιοχής, μέσα από τις ποικίλες και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, που αναλαμβάνουν οι μαθητές μας με τη βοήθεια και στήριξη των καθηγητών τους.