བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ། ༢ ཁ

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ས་བཅད་བཅུ་གསུམ་པ། ༈ བཀའ་བློན་ཐད་བསྐོ་དང་སྤྱི་འཐུས་ ཕྱག་རྟགས་བསྩལ་སྲོལ་ཕྱིར་བསྡུ། བར་བརྒལ་བཀའ་ཤག་གསར་ འཛུགས། སྤྱི་འཐུས་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་སུ་སྒྱུར་ཏེ་གྲངས་ ཚད་སྤར་ཆ་གནང་བ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ གཏན་འབེབས། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་རང་དབང་ ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་གསུམ་གསར་འཛུགས།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་ནས་བོད་མིའི་གཞིས་

སྒར་ཁག་གིས་མཚོན་བོད་མི་འདུས་སྡོད་གནས་ཡུལ་ཁག་དང་། གཞུང་གི་

སྲི ་ ཞུ་བ་བཅས་ལ་(དམངས)མང་གཙོ འི ་ འགྲོ ་ སྟངས་དང་མཐུན་པའི ་ ཡར་

རྒྱས་གཏོ ང ་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་སྤྱི ་ སྒེ ར ་གང་ཐད་ཀྱི ་ བསམ་འཆར་ཇི ་ ཡོ ད ་ལྷུག་

འདོན་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་ལྟར་ཁུངས་སོ་སོ་ ནས་ཕུལ་བའི་བསམ་འཆར་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་འབྲེལ་བོད་རྒྱལ་ ལོ་ ༢༡༡༧ ལྕགས་རྟ་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ ཕྱི་ལོ་༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༡ རེས་ གཟའ་པ་སངས་ཉིན་ནས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ བར་གངས་སྐྱིད་ཚོགས་ཁང་ནང་སྤྱི་

འཐུས་དང་། བཀའ་ཤག གཞུང་ཞབས་སེར་སྐྱ་མི་འཐུས་ ༣༧༠ སྐོར་ཚོགས་ འཛོམས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་སྐོང་འཚོགས་གནང་བའི་ཐོག་

ཐོག་མར་

ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་གཙོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་

མཆོག་ནས་ཚོགས་འདུ་དབུ་ཚུགས་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ ད་རེ ས ་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་འདུ་འདི ་ ལོ ་ འཁོ ར ་སྲི ་ ཞུ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་གྱི ་ ངོ ་ བོ ་ ལྟ་བུ་མི ན ་

པར་བོ ད ་ཀྱི ་ བསྟན་སྲི ད ་ཐད་གལ་ཆེ འི ་ དོ ན ་སྙི ང ་ལྡན་པའི ་ དམི ག ས་བསལ་ 253

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གྱི ་ ཚོ ག ས་འདུ་ཞི ག ་ཡི ན ་སྐོ ར ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་གནང་བའི ་ རྗེ ས ་བར་ལམ་སྤྱི ་ སྒེ ར ་གྱི ་ བསམ་ཤོག་ཁག་ ༨༧ འབུལ་མཁན་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ཕྱོགས་ བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་དང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བཀའ་ སློབ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བའི་༸སྙན་སེང་ཞུས་གནང་མཛད།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་སློབ་བཀའ་དྲིན་བསྩལ་པ་

འདི་ལྟར “ ད་རེས་ང་ཚོའི་ཚོགས་འདུ་འདིར་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་ནས་ས་མ་འཁོར་

བར་བརྟེན་འཛོམས་པོ་ཞིག་བྱུང་ཐུབ་མེད་རུང་གནད་འགག་མི་འདུག དེ་རིང་

ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཐུབ་པ་འདིར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། བར་ལམ་ང་རང་ཚོ་

བོད་མི་ཚོགས་པ་ཡིན་ནའི་རེད། སྒེར་སོ་སོ་ཡིན་ནའི་རེད། ཚང་མར་བསམ་ ཚུལ་གང་ཡོད་པ་རྣམས་བསྡུ་ལེན་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་གང་ལ་གང་འཚམས་

ཤིག་བསྡུ་ཐུབ་ཡོད།

མང་པོ་ཞིག་གིས་དངོས་གནས་སེམས་ཁུར་ཆེན་པོ་

བླངས་འདུག་པར་ཤིན་ཏུ་དགའ་པོ་བྱུང་།

དེ་རིང་ཤོད་རྒྱུར་དོན་ཚན་གསུམ་ཡོད། དོན་ཚན་གཅིག་ལ་སྔོན་དུ་

ལོ ་ རྒྱུས་སྔ་རྗེ ས ་ཞུས་ཚར་བ་ལྟར་ང་ཚོ ་ (དམངས)མང་གཙོ འི ་ ཐོ ག ་འགྲོ ་ རྒྱུ་ འདི་ལམ་ངེས་པ་ཞིག་རེད།

དེའི་ཐོག་ལོ་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་རིང་ང་རང་ཚོ་

ཚང་མས་(དམངས)མང་གཙོ འི ་ བྱེད་ཐབས་ཡག་པོ ་ ཞི ག ་ཡོ ང ་བའི ་ དོ ན ་ལ་ ཉམས་མྱོང་གསོག་རྒྱུས་མཚོན་པས་ཐབས་ཤེས་སྒོ་གང་ས་ནས་བྱས་ཡོད།

རྩ་བ་ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་ནང་ནས་མ་འོངས་

པའི་(དམངས)མང་གཙོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ཤིག་བཀོད་ཡོད། དེ་ནས་ ད་བར་ལོ་གང་ལ་གང་ཙམ་སོང་བ་དང་། འཛམ་གླིང་གི་ཐོག་ཏུའང་འགྱུར་བ་

མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། ང་རང་ཚོ་བོད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཆ་བཞག་ན་བདེན་

མཐའ་གསལ་བའི་རེ་བ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བའི་དུས་ཚོད་ཅིག་འཆར་ཡོད་དུས། རྩ་ བ་མ་འོངས་པར་(དམངས)མང་གཙོ་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཡོང་བའི་རྩ་ཁྲིམས་ 254

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཤིག་སྔོན་མ་བཟོས་ཡོད་པ་དེའི་ཐོག་སྣོན་འཕྲིའི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་གང་

ཡོ ད ་པ་རྣམས་(དམངས)མང་གཙོ ་ མཚན་ཉི ད ་ཚང་བ་ཡོ ང ་བ་རྩ་དོ ན ་ལ་

བཞག་ནས་བསྒྱུར་བཅོ ས ་ཤི ག ་བཏང་ན་བསམས་པའི ་ བསམ་ཚུལ་དེ ་ ད་ལྟ་

ཡང་དེ་རང་དྲན་གྱི་འདུག འོན་ཀྱང་སྔོན་དུ་སྐད་ཅ་བྱུང་བ་ལྟར་དེ་དག་ལམ་ སང་ང་རང་ཚོའི་མི་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་བཟོ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད།

འཛམ་གླིང་གང་དུ་ཡང་དེ་སྐོར་དམིགས་བསལ་མཁས་པ་ཡོད་པ་དེ་

ཚོའི་གྲས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ཉན་ཏེ་བཟོ་བའི་ལུགས་སྲོལ་འདུག དེའི་ཐད་ཚོགས་

འདུ་ནས་མ་ཡིན་པར། ངས་ཐད་ཀར་ང་རང་ཚོ་བོད་པའི་ཐོག་ནས་མི་ཁ་ཤས་

ཤིག་བསྐོས། དེ་དག་གིས་རྐང་ཁུར་བླངས་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པ་དེ་འདྲ་ དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པ་གཞན་དག་གི་མཁས་པ་དེ་འདྲ་ནས་བསླབ་བྱ་

ཉན་ཏེ་དངོས་གནས་(དམངས)མང་གཙོའི་ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཡོང་བའི་

རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ཤིག་བཟོ་རྒྱུ་དང་། དེ་ཡང་བྱུང་ན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཙམ་ ལ་བཟོས་ཟིན་པ་བྱ་རྒྱུ། དེ་ནས་བཙན་བྱོལ་ལ་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཚོ་དང་། དེ་

བཞིན་བོད་ནང་ལའང་གང་ཐུབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་བྱས་ཏེ་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ ཚང་མའི ་ བསམ་ཚུལ་བསྡུས་ནས་སྔ་འཕྲོ ས ་རྩ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ ཟི ན ་བྲི ས ་ཤི ག ་

གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ནི་གཞིས་བྱེས་མཉམ་

འཛོམས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་ཉི་མ་འཆར་བའི་ཉིན་མོ་དེར་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་རེད།

རྩ་བ་རྩ་ཁྲིམས་སྐོར་བྱེད་སྟངས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ཐག་བཅད་ན་བསམ་པ་དེ་

ཡིན། གང་ལྟར་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ཏེ་(དམངས)མང་གཙོ་མཚན་ཉིད་ ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་བའི་སྣོན་འཕྲིའི་བསྒྱུར་བཅོས་གང་འདྲ་ཞིག་གཏོང་དགོས་

པ་རྣམས་བཏང་ན་བསམ་པ་དང་། དེའི་དོན་ལ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུ་ ངས་ཐག་གཅོད་དགོས་མིན་ནམ་དྲན་བྱུང་། དེ་གཅིག་བྱས།

དེ་ནས་ད་ཕན་ལོ་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་རིང་རྩ་བ་(དམངས)མང་གཙོའི་ 255

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རྩ་ཁྲིམས་སྔོན་མ་བཟོས་པ་དེ་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རིང་ལག་ལེན་གང་ཐུབ་

བྱས་ཡོད། ཡིན་ནའང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་སྟངས་འོག་

ལག་ལེ ན ་བསྟར་རྒྱུའི ་ རྩ་འཛི ན ་གྱི ་ ཡི ག ་ཆ་དེ ་ རང་དབང་ལུང་པ་ཞི ག ་གི ་ རྩ་ ཁྲིམས་ལྟར་བཟོས་པ་འདི་གང་ཐུབ་ཀྱི་ལག་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ལས་གསལ་པོ་དང་

དོགས་ཆོད་པ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེར་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་

རི ང ་ང་ཚོ འི ་ བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི ་ སྒྲིག་འཛུགས་འདི འི ་ ནང་(དམངས)མང་

གཙོའི་ལག་ལེན་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དེ་ སྐོར་སྔོན་མ་ཡང་བསམ་བློ་བཏང་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་

འདི་བརྟན་པོ་མེད་སྟབས་ཚོགས་པ་ཞིག་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་ནས་བཟོ་གི་ཡིན་ན་ ཡག་པོ་མེད་དམ་ཞེས་ཀུན་བདེ་གླིང་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཡོད་དུས་སྐད་ཅ་བྱུང་ཡོད།

དེ་ལྟར་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་བཟོས་ན་བརྟན་པོ་མི་ཡོང་ངམ། དེ་

ཡང་ཚོགས་པའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་སྒྲིག་ཡིག་ཆ་ཚང་ཞིག་སྐབས་དེར་ཟིན་བྲིས་ བརྒྱབ་ཡོད། གང་ལྟར་ཡང་སྔོན་མ་དེ་འདྲའི་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་བ་རེད།

ད་ཆ་ང་རང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་བྱས་ཏེ་སྡོ ད ་རི ང ་ང་ཚོའི ་ སྒྲིག་

འཛུགས་ཀྱི ་ འཛི ན ་སྐྱོ ང ་འགྲོ ་ སྟངས་འདི ་ (དམངས)མང་གཙོ འི ་ ལམ་ལུགས་

མཚན་ཉི ད ་ཚང་བ་ཞི ག ་ཡོ ང ་ཆེ ད ་ང་ཚོ ་ བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོ ད ་རི ང ་གི​ི ་ སྒྲིག་ འཛུགས་འགྲོ་སྟངས་འདི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་རྩ་ཁྲིམས་ཟེར་རུང་གང་ལྟར་ཡིག་ཆ་

ཞིག་གཏན་འབེབས་བཟོས་ན་བསམ་པ་དྲན་བྱུང་ལ། དེ་ལྟར་བཟོ་རྒྱུར་ཐག་ བཅད་པ་ཡིན།

འཕྲལ་སེལ་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུའི་ཡིག་ཆ་དེ་བྱུང་ན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡

གི་ (དམངས)མང་གཙོ འི་ དུས་དྲན་ཡས་མས་ལ་བཟོ ས ་ཚར་བ་ཞི ག ་བྱུང་ན།

མ་གཞི་གཤམ་ལ་འདོན་གྱི་རེད།

སྤྱི་འཐུས་ཚོ་བསྒྱུས་བཅོས་བཏང་སྟེ་སྤྱི་

འཐུས་གསར་པ་ཚོ་བསྐོ་རྒྱུའི་ལག་ལེན་ཞིག་བསྟར་དགོས་འདུག 256

དེ་ཡང་

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བྱུང་ན་དུས་སང་གི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཡས་མས་ལ་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་

ཚོ་གཏན་འཁེལ་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱས། དེའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་

རིང་གི་(དམངས)མང་གཙོའི་སྒྲིག་གཞི་འགྲོ་སྟངས་རྣམས་གོ་བསྡུར་བྱས་ཏེ།

ཟིན་བྲིས་ཤིག་བཟོས་ཚར་བའི་རྗེས་ལ་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་ནས་གོ་བསྡུར་

བྱས། ཧ་ལམ་རྗེས་མའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་ཁྲིམས་བཟོའི་ལྷན་ཚོགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ་(དམངས)མང་གཙོའི་དུས་དྲན་ཡས་མས་ལ་

གཏན་འཁེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་མེད་དམ་བསམ་པ་དྲན་བྱུང་། དེ་གཅིག་ བྱས༑

དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཅིག་ལ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ད་

ཕན་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་མ་གཞི་མི་མང་ནས་འོས་བསྡུས་ཏེ་ ཡོང་བ་གང་ཞིག་ལ།

མཐའ་མ་ངས་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་བྱས་ཏེ་ལག་

རྟགས་བརྒྱབ་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ད་ཕན་བྱེད་སྟངས་དེ་འདྲ་བྱས་པ་རེད། དེ་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་སྟེ་ད་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་མང་མོས་ཀྱི་འདེམས་

བསྐོ་གང་བྱུང་བ་དེ་གའི་ཐོག་ཐག་གཅོད་པ་མ་གཏོགས། དེ་ལ་༸རྒྱལ་བ་རིན་

པོ ་ ཆེ ས ་ཡེ ་ ཤེ ས ་དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ་ རྟགས་རྒྱག་དགོ ས ་པ་དེ ་ མི ་ དགོ ས ་པ་

བྱེད་རྒྱུའི་བསྒྱུར་བཅོས་ཤིག་བཏང་ན་བསམ་པ་དེ་ཡིན།

ཕྱིན་ཆད་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་ཕྲན་བུ་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོང་གི་

འདུག བཀའ་བློན་བསྐོ་ཕྱོགས་དེ་ཚོའི་གྲས་སྤྱི་འཐུས་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ ཡོང་གི་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་ཀྱི་

འདུག དེར་བརྟེན་ད་ཕན་གཏན་འཁེལ་བའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཡོང་

བའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལས་དུས་གཅི ག ་ཡོ ད ་པ་འདི ་ དག་ད་རེ ས ་ནས་མཚམས་

འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་བྱས་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་འདེམས་བསྐོའི་ལས་འགོ་ལམ་

སང་བཙུགས་ནས་ལོ ་ གཅི ག ་གི ་ ནང་ཚུད་དུས་སང་གསུམ་བཅུའི ་ དུས་དྲན་ 257

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཡས་མས་ལ་ཚར་བ་ཞིག་བྱུང་ན། དེས་ཁྲིམས་གཞིའི་ལྷན་ཚོགས་ལྟར་

བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོ ད ་རི ང ་གི ་ ཡི ག ་ཆ་རྣམས་ལ་གོ ་ བསྡུར་བྱས་ཏེ ་ ཐག་གཅོ ད ་ བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་དུས།

བྱུང་ན་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གོང་མཇུག་འགྲིལ་

ཐུབ་ཀྱི་འདུག་དང་མི་འདུག་བལྟ་རྒྱུ་བྱས།

དེ་ནས་འོས་བསྡུ་བྱེད་སྟངས་ཐད་གང་འགབ་ཚོགས་འདུ་འདི་ཐོག་

ནས་གོ་བསྡུར་ཞིག་བྱས་ན་བསམ་པ་དྲན་བྱུང་། དེ་བཞིན་བསམ་འཆར་ནང་

ཡོད་པ་བཞིན་འཐུས་མིའི་མི་གྲངས་ཕལ་ཆེར་སྤར་ན་ཡག་པས་སྤར་རྒྱུ་བྱས།

འཐུས་མི་སྤར་བའི་མི་གྲངས་ཡོངས་རྫོགས་གཏན་འཇགས་བྱས་ནས་སྡོད་མི་

དགོ ས ་པར་དེ འི ་ ནང་ནས་རྒྱུན་ལས་ཉུང་ཤས་ཤི ག ་རྡ་རམ་ས་ལར་སྡོ ད ་རྒྱུ་

དང་། སྤྱི་བྱིངས་སོ་སོའི་གནས་ཡུལ་ལ་བསྡད་དེ་དུས་སྐབས་སོ་སོར་རྡ་སར་

འདུ་འཛོམས་ལ་ཡོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་བྱས། བསམ་འཆར་ནང་ཡོད་པ་བཞིན་

འཐུས་མི འི ་ འགྲོ ་ སྟངས་དེ ་ ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་ནས་ཚོ ག ས་འདུ་གོ ང ་འོག ་གཉི ས ་ བཟོས་ན་དགོས་པ་དགེ་མཚན་ཡོད་དང་ཡོད་མེད་དེ་ཡང་ང་ཚོས་བསམ་བློ་

བཏང་ནས་གོ་བསྡུར་ཞིག་བྱས་ན། དེ་མིན་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གཅིག་གི་ ཁོངས་ལ་ནང་གསེས་ཕྱེད་བགོས་སམ།

ཡང་ན་སུམ་གཅིག་སུམ་གཉིས་

བཟོས་ཏེ་རིགས་གཅིག་གིས་ང་ཚོའི་མ་འོངས་པའི་བོད་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མཚན་

ཉི ད ་མཚོ ན ་པར་བྱེད་པའི ་ དོ ན ་ལ་ཆོ ལ ་ཁ་གསུམ་གྱི ་ ད་ལྟའི ་ དངོ ས ་ཡོ ད ་

གནས་ཚུལ་གྱི་བཙན་བྱོལ་བའི་མི་གྲངས་མང་ཉུང་ལ་མ་བལྟས་པར་ཆོལ་ཁ་

གསུམ་གྱི་ས་ཁོངས་ལ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་སྟེ་འགྲོ་གི་

ཡོད་པ་འདི་སྡེ་ཚན་གཅིག་བྱས། སྡེ་ཚན་གཅིག་བཙན་བྱོལ་གྱི་གཞིས་སྒར་

མི་གྲངས་ལྔ་བརྒྱ་ཡན་ཆད་ལ་འཐུས་མི་རེ་བསྐོ་གི་ཡིན་ནའང་འདྲ། ཡང་ན་ སྟོང་ཡན་ཆད་ལ་འཐུས་མི་རེ་བསྐོ་གི་ཡིན་ནའང་འདྲ། དེ་ལྟར་བཙན་བྱོལ་

བའི ་ འདུས་སྡོ ད ་ཀྱི ་ མི ་ གྲངས་ལྔ་བརྒྱ་འམ་ཡང་ན་སྟོང་རེ ་ ནས་འཐུས་མི ་ རེ ་ 258

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བསྐོ ས་ཏེ ་རྩ་བ་སྤྱི་འཐུས་སྡེ་ཚན་གཅིག་ལ་ནང་གསེ ས་ཚན་པ་ཁག་གཉིས་ བྱས་ཏེ་གཅིག་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཐོབ་གྲངས་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་དང་།

གཅིག་

གཞི ས ་སྒར་སོ ་ སོ འི ་ མི ་ གྲངས་ནས་གཏན་འཁེ ལ ་བའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ་ བྱས་ན་

གང་འདྲ་འདུག དེར་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་མེད་དམ། དེ་ནི་ད་རེས་ཚོགས་

འདུའི་ཐོག་ནས་གོ་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་ལས། ངས་འདི་བྱེད་ཅེས་ཐག་གཅོད་ཡས་

མེད། བསམ་འཆར་ནང་ལའང་ཡོང་གི་ཡོད་ལ་སྤྱི་འཐུས་དེ་འདྲ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་

རྒྱུ་བྱས། སྔོན་མ་སྤྱི་འཐུས་ནང་བུད་མེད་ཀྱི་འཐུས་མི་གཅིག་སླེབས་ཀྱི་ཡོད།

བར་ལམ་བུད་མེ ད་ཀྱི་ འཐུས་མིར་དམིག ས་བསལ་ཐོབ་ཐང་གི་ རྐུབ་སྟེགས་

ལོགས་སུ་བཟོ་རྒྱུ་མ་བྱུང་ཞིང་། ད་ཆ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་སྤར་གྱི་ཡོད་

དུས་སྤྱི་འཐུས་གསར་པའི་ནང་བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ངེས་ཅན་བྱས་ཏེ་ སླེབས་དགོས་པ་དེར་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་གནད་འགག་འདུག སྤྱི་འཐུས་ འདེ མ ས་བསྐོ འི ་ ལམ་ལུགས་རྙི ང ་པ་དེ འི ་ ཐོ ག ་ནས་གཏན་འཁེ ལ ་བའི ་ སྤྱི ་

འཐུས་ངོ་ཡོད་འདི་དག་ད་རེས་འདི་ནས་ལས་མཚམས་བཞག་རྒྱུ་ཡིན་དུས།

སྤྱི ་ འཐུས་གསར་པ་གཏན་མ་འཁེ ལ ་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ མི ང ་འཁུར་མཁན་

ཞིག་དགོས་ཀྱི་འདུག་གམ་མི་འདུག

གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གོང་གཏན་

འཁེལ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་ན་ནི་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་ལས་མེད་སྟབས་གནད་

འགག་ཆེ་བ་ཡོད་དང་མེད། གལ་སྲིད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན་བྱེད་ཕྱོགས་གང་འདྲ་ དགའ་བ་འདུག ཁྱེད་རང་ཚོ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་ཐོངས།

དེ ་ ནས་མ་གཞི ་ བཙན་བྱོལ་དུ་སྡོ ད ་རི ང ་གི ་ (དམངས)མང་གཙོ འི ་

སྒྲིག་གཞིའི་ནང་ཡོང་གི་རེད་ལ། དེ་སྔ་བོད་ལ་ “གྱོད་ཞིབ་ལྷན་ཁང་ ” ཞེས་ པ་ཞིག་བཙུགས་ཡོད།

དེ་ནང་བཞིན་བྱས་ཏེ་སྤྱིར་བཏང་(དམངས)མང་

གཙོའི་ལུང་པ་ཚོའི་ནང་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་གཅིག་དང་། ཁྲིམས་ཀྱི་སྡེ་ ཚན་དེ་ལས་ལོགས་སུ་སྒེར་བཙན་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར་མ་འོངས་པའི་ 259

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རྩ་ཁྲིམས་ནང་འཁོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྨོས་མ་དགོས་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་དུ་སྡོད་ རིང་མིང་གང་ཞིག་བཏགས་དགོས།

སྡོད་ས་རྒྱ་གར་ནང་བསྡད་ཡོད་དུས་

མིང་རྒྱ་གར་གྱི་སྤྱིར་བཏང་འགྲོ་སྟངས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་དགོས་སྟབས་མིང་

གང་བཏགས་དགོས་ངས་མི་ཤེས། མདོ་དོན་ཡང་སྙིང་ང་རང་ཚོ་ནང་ཁུལ་

རྩོད་རྙོག་འདྲ་ཡོང་སྐབས་དང་། ལྷག་པར་དཔེར་ན། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ སམ།

ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ལྟ་བུ་ལ་མི་ཞིག་གིས་དྲང་མ་བྱུང་སྙམ་པའི་

བསམ་ཚུལ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། དེང་གི་སྐབས་སུ་བཀའ་ཤག་ནས་བལྟ་རྒྱུ་དང་།

ཡང་ན་བཀའ་སྤྱི་ལྷན་རྒྱས་ནས་བལྟ་རྒྱུ།

དེ་མིན་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་

ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་ལྟ་རྟོག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ད་ཆ་དེ་ལྟར་མིན་པར་ཚན་ པ་སྒེར་བཙན་ཞིག་དགོས། དཔེར་ན། མི་སྒེར་གཉོམ་ཆུང་ཞིག་གིས་བཀའ་

ཤག་གི ས ་དྲང་མ་བྱུང་ཞེ ས ་རྩོད་པ་རྒྱག་རྒྱུ་ཞི ག ་བྱུང་བ་ཡི ན ་ཀྱང་གཏུགས་

ས་ཡོད་པའི་གཟུ་བོར་གནས་པའི་དྲང་པོ་དྲང་བཞག་གི་ཐོག་ནས་འགྲོ་མཁན་ ཞིག་ང་ཚོས་ཏན་ཏན་བཟོ་དགོས་ཀྱི་འདུག མིང་གང་བཏགས་གོ་བསྡུར་

བྱས་ན་ཤེས་ཀྱི་རེད། མ་གཞི་མ་འོ ངས་པར་ཡིག་ཆ་བཟོ་བའི་ནང་ཕལ་ཆེར་ ཐོན་ཡོང་གི་རེད།

སྲིད་བློན་བསྐོ་དང་མི་བསྐོའི་གནས་ཚུལ་འདི་བསམ་འཆར་མང་ཆེ་

བའི་ནང་སྲིད་བློན་བསྐོས་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་སྐོར་ཐད་

བསྐོ་བྱེད་དང་མི་བྱེད་ཐད་ནང་ཁུལ་བསམ་འཆར་མི་མཐུན་པ་ཡོད། ད་ལྟའི་

དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན་སྲིད་བློན་ཟེར་མཁན་ཞིག་བསྐོ་དུས་ཕྲན་

བུ་ཚོད་མ་ཐིག་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག ལས་ཀའི་རིགས་ཚང་མ་དེ་འདྲ་རེད། སྐད་ཅ་བཤད་དུས་འདྲ་ཆགས་པོ ་ དང་གྲལ་བསྒྲིགས་པོ ་ ཞི ག ་ག་དུས་ཡི ན ་

ཀྱང་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དེ། ངོ་མའི་ཐོག་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོང་དང་མི་ཡོང་མི་ལ་

རག་ལས་པ་ཡིན་དུས། མི་དེ་འཚོལ་བར་འགྲོ་སྐབས་དེ་སྔ་ནས་ང་ཚོས་དེའི་ 260

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

སྐོར་ཚད་ཚད་བསྡུར་བསྡུར་མང་པོ་བྱས་པ་རེད། བཀའ་ཤག་དང་༸རྒྱལ་བ་

རི ན ་པོ ་ ཆེ འི ་ བར་ལ་མི ་ ཞི ག ་དགོ ས ་ཀྱི ་ འདུག་ཅེ ས ་ལོ ་ མང་པོ འི ་ གོ ང ་ནས་

བཤད་པ་རེད། ང་ཚོར་མིའི་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་མི་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཞིག་མ་རག་

པའི་ཐོག་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་རེད། ད་ལྟ་ཡང་དཀའ་ངལ་དེ་ཕལ་ཆེར་

སེལ་ཐུབ་མེད། དེར་བརྟེན་སྲིད་བློན་བསྐོ་རྒྱུ་འདི་སྔ་འཕྲོས་མི་དགོས་པ་བྱས་

ན་སྙམ་པ་དྲན་བྱུང་། སྔོན་ལ་བབ་ལྷིང་དང་བརྟན་པ་བྱས་ན་བཀའ་བློན་ནང་

ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞིག་བསྐོས།

དེ་ཡང་མཚན་ཐོ་གོ་རིམ་གྱི་ཐོག་ནས་

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཆགས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་སྐབས་སོ་སོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ འོས་བསྡུ་བྱས་ནས་ཐོན་པ་ཞིག་དགོས། དེ་བཀའ་བློན་ནང་ཁུལ་གྱིས་འོ ས་

འདེམས་བྱེད་ཀྱང་འདྲ། ཡང་ན་དེའི་ཐོག་འོས་འདེམས་བྱེད་མཁན་མི་མང་

ཙམ་ཞིག་གིས་འོས་བསྡུ་བྱེད་ཀྱང་འདྲ། གང་ལྟར་དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ལོ་རེའི་

ནང་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་བཀའ་བློན་ངོ་ཡོད་དེ་དག་གི་ནང་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་

གཅིག་འོས་བསྡུ་བྱས་ནས་བསྐོས་ཏེ་དེས་ལོ་གཅིག་བྱེད་རྒྱུ་བྱས། ལོ་གཅིག་

སོང་མཚམས་སྐྱར་དུ་འོས་བསྡུ་བྱས། ལོ་རེའི་ནང་འཆར་ཅན་འོས་བསྡུ་རེ་ བྱས་ཏེ་རན་པོ་དང་འོས་པོ་ཡོད་ན་ལོ་གཉིས་གསུམ་སྡོད་ཐུབ་ཀྱི་རེད།

དེ་

འདྲ་མེད་ན་ལོ་གཅིག་པོ་དེ་རྫོགས་ནས་འཁྱུར་འགྲོ་རྒྱུ་དང་། གསར་པ་ཡོང་

རྒྱུ་བྱས་ན་སྙམ་པ་དྲན་བྱུང་། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་ པ་དེ ་ གང་ལ་གང་འཚམས་ཀྱི ་ ནུས་པ་ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་རྗེ ས ་ལ་ཡི ག ་ཆའི ་ ཐོ ག ་

ནས་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ལ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞིག་བསྐོ་རྒྱུ་བྱས། བཀའ་བློན་ཁྲི་

པ་དེ་དོན་གྱིས་སྲིད་བློན་གྱི་བཟོ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་པས་

གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ཆོག་གི་རེད། གནས་སྐབས་དེ་འདྲ་བྱས་ན་བསམ་གྱི་

འདུག བཀའ་བློན་བསྐོ་རྒྱུ་ངས་ཐད་བསྐོ་བྱས་ན། རྩ་བ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ སྲིད་བློན་གྱི་ངོ་བོ་མཚོན་གྱི་ཡོད་ནའང་འདྲ། སྲིད་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་མཚོན་གྱི་ 261

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཡོད་ནའང་འདྲ། གང་ལྟར་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་འོས་བསྡུ་བྱས་ནས་ཡོང་བ་

ཞིག་མ་རེད། འོས་བསྡུའི་སྲིད་བློན་བསྐོ་རྒྱུ་དེ་ཡང་སྔོན་ལ་བདེ་པོ་ཞིག་མེད་ དུས། འོས་བསྡུའི་ཐོག་ནས་ཡོང་རྒྱུའི་བབ་འོས་དེ་བཀའ་ཤག་མ་གཏོགས་

མེད། བཀའ་ཤག་འོ ས་བསྡུ་བྱས་ནས་ཡོང་ན་སྙམ་པ་དྲན་བྱུང་། སྤྱིར་བཏང་

ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་གཞན་ལ་མིག་དཔེ་བལྟ་ས་ཡོད་རུང་མེད་རུང་།

ང་

རང་ཚོ འི ་ དངོ ས ་ཡོ ད ་གནས་ཚུལ་གྱི ་ གནས་སྟངས་འདི འི ་ འོག ་ནས་བཀའ་

བློན་ཚོ་འོས་བསྡུ་བྱེད་རྒྱུ་བྱས། ཕྱིན་ཆད་སྤྱི་འཐུས་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ནས་

སྤུས་དག་པོ་ཞིག་གཏན་འཁེལ་དུས། སླད་སྤྱི་འཐུས་ཚོའི་ཐོག་ནས་བཀའ་

བློན་འོས་འཕེན་རྒྱུ་ཞིག་དང་། སྔོན་ལ་ད་ལྟ་འཕྲལ་སེལ་བཀའ་བློན་ངོ་ཡོད་ འདི་དག་ཁ་སང་ནས་སྐད་ཆ་བྱུང་བ་བཞིན་ད་ལྟ་ལས་དུས་གསར་པ་ཞིག་གི་

ཐོག་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན་དུས།

བཀའ་བློན་ངོ་ཡོད་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་

དགོངས་ཞུའི་༸སྙན་ཞུ་ཁ་ཉིན་ (༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༩) ཕུལ་ཏེ་ང་རང་ཚོའི་

འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཞག་ཚར་བ་རེད། དགོངས་ཞུའི་༸སྙན་ཞུ་ཕུལ་བ་ དེ་དག་དེ་གས་འགྲིག་གི་འདུག

ད་ཆ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་ཐད་བསྐོ་བྱས་པའི་བཀའ་བློན་གྱི་ལས་

དུས་ད་རེས་འདི་ནས་མཇུག་བསྒྲིལ་ཏེ་འདིར་མཚམས་བཞག གསར་པ་བསྐོ་རྒྱུ་བྱས།

བཀའ་བློན་

དེ་ཡང་མ་འོངས་པར་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་གཏན་

འཁེལ་བའི་རྗེས་ལ་དེ་དག་གི་ཐོག་ནས་གཏན་འཁེལ་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་། ད་ལྟ་སྤྱི་

འཐུས་དེ་དག་མེད་སྟབས་ད་རེས་དམིགས་བསལ་བྱས་ཏེ་ད་ལན་གྱི་ཐེངས་

འདིའི་རིང་ལ་ཚོགས་འདུ་འདིའི་ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་གཏན་འཁེལ་རྒྱུ་བྱས།

ཤེས་སོང་ངམ། བཀའ་བློན་གྱི་གྲངས་ཀ་བདུན་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཏག་ཏག་མིན་

ནམ་བསམ་གྱི་འདུག བཀའ་བློན་ཡོང་མཁན་གྱི་ནང་ལ་ནམ་རྒྱུན་བཀའ་བློན་

བསྐོ་དུས་མང་ཉུང་སྣ་ཚོགས་ཡོང་གི་ཡོད། ཡིན་ནའང་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་མི་ 262

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཡོད་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུར་རྣམ་ཀུན་ནས་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འདི་གཅིག་སེམས་

ལ་བཞག གཞན་ཆོས་ལུགས་དང་། སྐྱ་སེར། ཕོ་མོ་བཅས་ཁྱད་པར་རྩ་བ་

ནས་མེད།

ད་ལྟ་དགོངས་པ་ཞུ་མཁན་གྱི་བཀའ་བློན་རྙིང་པ་ཚོའི་ནང་ནས་

ཡིན་ནའི་རེད། གསར་པ་ཚོའི་ནང་ནས་ཡིན་ནའི་རེད། གང་ལྟར་གང་ནས་

བསྒྲུག་ཀྱང་ཁྱད་པར་རྩ་བ་ནས་མེད། དེ་དག་སྒྲུག་སྟངས་སྔོན་ལ་ཚོགས་ཆུང་

ཁག་བགོས་ཏེ་བཀའ་བློན་བདུན་ལ་གཏན་འཁེལ་བ་ཡིན་དུས། བཀའ་བློན་ གྱི་འོས་གཞི་འོས་དང་འོས་འདྲ་ལྟ་བུར་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཚོགས་ཆུང་

སོ་སོས་བཏོན། ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་ནང་ནས་འོས་གྲངས་མང་བའི་མི་ཉི་ཤུ་

རྩ་གཅིག་བདམས་ནས་གཏན་འཁེལ་བྱས། ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དེར་ཚོགས་ཆེན་ ཐོག་ནས་མང་མོས་ཀྱི་འོས་འཕེན་རྒྱུ་བྱས།

འོས་དེ་ཡང་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་

ལོན་པ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་མེད་དམ་སྙམ། བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོན་པ་དེ་དག་བཀའ་

བློན་ལ་གཏན་འཁེལ་བྱས། གལ་སྲིད་མི་བདུན་དགོས་ས་ལ་མི་བཞི་ལྔ་ལ་ བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོན། མི་གཉིས་གསུམ་ལ་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་མ་ལོན་ཚེ་སྐྱར་

དུ་འོས་འཕེན་ན་ཡང་བརྟན་པོ་ཆགས་ཀྱི་མེད་དམ། རྣམ་ཀུན་སྤྱི་འཐུས་ལ་ གྲངས་ཀ་རྒྱག་སྐབས་སྔོན་མ་ཚོར་གྲངས་ཀ་མང་པོ་བྱས།

རྗེས་མ་ཚོར་

གྲངས་ཀ་ཉུང་ཉུང་ལས་མེད་ཀྱང་། གྲངས་ཀ་གསུམ་བཞི་ལོན་དགོས་དུས་ཨུ་ ཚུགས་བརྒྱབ་ནས་གཏན་འཁེལ་གྱི་ཡོད།

དེ་འདྲ་མིན་པར་སྐྱར་དུ་འོས་

འཕེན་བྱས་ཏེ་མཐའ་མ་འོ ས་ལོན་གྱི་མེད་ཚེ་བཞག་རྒྱུ་ལས་མེད།

དེ་འདྲ་

བྱས་ན་ཕྲན་བུ་སྤུས་དག་པ་མི་ཡོང་ངམ་དྲན་བྱུང་། གཞན་འོས་འཕེན་པ་རེད་ དམ་ཞེ་ན་འོས་འཕེན་པ་རེད། གྲངས་ཀ་མི་ལོན་པའི་སྐབས་ལ་འོས་གྲངས་

ཉུང་ཉུང་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་མཇུག་ཏུ་འཐོབ་དུས་བརྟན་པོ་དང་སྤུས་དག་པོ་ཞིག་

ཆགས་ཀྱི་མི་འདུག བྱས་ཙང་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱས་ན་བསམ་པ་དྲན་བྱུང་། དེ་ འབྲེལ་བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུ་བྱེད་རྒྱུ་ཆགས་དུས་ལས་བྱེད་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་ 263

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཕྱོགས་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་འདུའི་གནས་སྟངས་རེད། དེ་ ཚོའི་སྐོར་དེ་ལ་དེ་བརྟེན་གྱི་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་འགྲོ་གི་ཡོད། བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་ཡོང་གི་རེད།

དེ་དག་ལ་གོ་བསྡུར་བྱས་ན་བསམ་གྱི་འདུག

ངས་བཤད་རྒྱུར་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡིན། ཚང་མས་ཤེས་སོང་ངམ།

མ་གཞི་གོ་

རྩ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ སྐོ ར ་ཕྱི ན ་ཆད་ང་རང་གི ་ བསམ་ཚུལ་གང་ཡོ ད ་པ་

རྣམས་ངས་མུ་མཐུད་རང་ཤེད་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་བཟོ་གི་ཡིན། བཟོས་ཏེ་ཟིན་བྲིས་ གང་ལ་གང་འཚམས་གཏན་འཁེལ་མཚམས་ང་རང་ཚོ་རྒྱ་གར་ལ་ཡོད་པའི་

བོད་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོགས་ཏེ་དེའི་ཐོག་ནས་གཏན་ འཁེལ་རོབ་ཙམ་ཞིག་བྱས།

དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་བསམ་འཆར་གང་བཤད་རྒྱུ་

ཡོད་ཀྱང་བཤད་ཆོག་གི་རེད། ཁྱད་པར་གང་ཡང་མི་འདུག མཐའ་མའི་ཐག་

གཅོ ད ་ང་རང་ཚོ ་ ཕྱི ན ་ཆད་བོ ད ་ལ་གཞི ས ་བྱེས་མཉམ་འཛོ མ ས་བྱུང་སྐབས་ གཏན་འཁེལ་བྱེད་རྒྱུ་རེད། དེ་རྩ་བ་བྱས། ཤེས་སོང་ངམ། དེའི་དོན་ལ་ཚོགས་

ཆུང་ཁ་སང་ནས་ངས་ལབ་པ་ནང་བཞིན་ལག་ལེན་མ་འཁེལ་བ་རེད། ད་ཆ་ང་ རང་གི་ངོས་ནས་ཐད་ཀར་མི་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བསྐོས་ཏེ་དེའི་ཐོག་

ནས་ལས་ཀ་འདི་མཇུག་བསྐྱལ་ན་བསམ་པ་དེ་ཡིན། དེ་གཅིག་བྱས།

ང་རང་ཚོ ་ བཙན་བྱོལ་བ་བྱས་ཏེ ་ སྡོ ད ་རི ང ་ང་རང་ཚོ འི ་ (དམངས)

མང་གཙོའི་སྒྲིག་གཞི་གསལ་པོ་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ན།

ག་རེ་ཡིན་ནའི་བྱེད་

བདེ་པོ་ཡོང་བ་འདུག གཞན་རྩ་ཁྲིམས་རྙིང་པ་རྩ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནས་གང་ ཐུབ་ཐུབ་ལག་ལེ ན ་བསྟར་གྱི ་ ཡོ ད ་པ་རེ ད ་ཅེ ས ་ལབ་དུས་གསལ་པོ ་ དང་།

རན་པོ ་ ཞི ག ་ཡོ ང ་དང་མ་ཡོ ང ་སྣ་ཚོ ག ས་ཤི ག ་ཆགས་དུས་ཡག་པོ ་ མི ་ འདུག བཙན་བྱོལ་བ་བྱས་ཏེ་སྡོད་རིང་གི་འགྲོ་སྟངས་འདི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་(དམངས) མང་གཙོ འི ་ མཚན་ཉི ད ་ཚང་བའི ་ ངོ ་ བོ ་ མཚོ ན ་པའི ་ ཡི ག ་ཆ་གསལ་པོ ་ ཞི ག ་

བྱུང་ན། ཕྱི་ནང་སུ་ལ་ཡིན་ཡང་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་བདེ་པོ་དང་། ང་རང་ཚོ་ 264

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཡང་བྱེད་བདེ་པོ་ཡོང་གི་རེད། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ ‘གྱོད་

ཞིབ་ལྷན་ཚོགས་ ’ སམ། ཚོགས་ཆུང་ཞིག་གིས་རང་བཙན་གཙང་མའི་ཐོག་ ནས་ལྟ་རྟོག་བྱེད་ཡས་དེ་འདྲ་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུ་བྱས།

དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་

ཕྱིན་ཆད་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་པ་ཡིན་སྟབས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་མང་

དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། འོས་བསྡུ་སྟངས་སྤུས་དག་པོ་ཞིག་དགོས་པས་གང་འདྲ་

བྱས་པ་དགའ་བ་འདུག ནང་གསེས་ཚོགས་འདུ་གོང་འོག་གམ། སྤྱི་འཐུས་

གོང་འོག་གཉིས་དགོས་ཀྱི་འདུག་དང་། ཡང་སྡེ་ཚན་གཅིག་ལ་ནང་གསེས་

ཚན་པ་གཉིས་ཕྱེ། དེ་ཡང་ཕྱེད་ཀའམ། སུམ་གཅིག སུམ་གཉིས་བཟོས་ན་ དགའ། གོ་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་བྱས།

དེ་ནས་སྲིད་བློན་བསྐོ་མི་དགོས་པ་བྱས། བཀའ་བློན་གྱི་ནང་ནས་

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞིག་འོ ས་འདེམས་བྱས་ཏེ་བསྐོ་རྒྱུ་བྱས། འོ ས་བསྡུ་མཁན་

བཀའ་བློན་ངོ་ཡོད་ཚོ་དང་། དེའི་ཐོག་འོ ས་འཕེན་མཁན་ཇི་ཙམ་ཁ་སྣོན་རྒྱག་ དགོས་གོ་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་བྱས། བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུའི་ཐོག་ནས་མ་འོ ངས་ པར་སྤྱི་འཐུས་ཚོས་འདེམས་རྒྱུ་དང་།

ད་རེས་འཕྲལ་སེལ་གྱི་ཚོགས་འདུ་

འདིའི་ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་གསར་པ་འོ ས་འདེམས་བྱས་ཏེ་གཏན་འཁེལ་རྒྱུ།

དེར་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱི་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱག་རྟགས་མ་དགོས་

པ་བྱས། འོས་འཕེན་སྟངས་དང་འོས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་དེ་ཏག་ཏག་ལོན་པ་ཞིག་ ནན་པོ་མ་བཟོས་ན་ཡག་པོ་མི་འདུག དེ་དང་པོ་ནས་ནན་པོ་བཟོས་རྒྱུ་བྱས། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན།

བར་ལམ་ནས་ངས་(དམངས)མང་གཙོ་ཞེས་བཤད་པ་འདི་ངས་སྔ་

རྗེས་སུ་སེམས་ཤུགས་ཆག་པ་དང་།

ཁུར་མ་བླངས་པ་དེ་འདྲ་མིན་ཞེས་

བཤད་ཡོད། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལའང་ཕྱི་ནང་གི་མི་ཚང་མར་བཤད་ཀྱི་

ཡོད། གང་ལྟར་ང་ཚོའི་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་ངས་འགན་འཁྱེར་གྱི་རེད། 265

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བདེ ན ་མཐའ་གསལ་བའི ་ རྗེ ས ་ལ་ང་རང་ལའང་ང་རང་གི ་ ཐོ བ ་ཐང་ཡོ ད ་ལ།

བོ ད ་ཀྱི ་ མ་འོང ས་པའི ་ གནས་ཚུལ་རི ང ་པོ ་ ཞི ག ་གི ་ ཆ་ནས་བསམ་བློ ་ གཏོ ང ་

དུས། ང་རང་ཕྱི་རོལ་ལ་ཟུར་དུ་བསྡད་ན་ཡག་པོ་མཐོང་གི་འདུག

དེ་ཡང་ངས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་དག་ཅིག་མཐོང་གི་ཡོད། བཙན་བྱོལ་

ལ་སྡོད་རིང་ངས་འགན་འཁྱེར་གྱི་རེད་ལ་མཐའ་མའི་འགག་ཅིག་ལ་ཐུག་དུས་

ཀྱང་ངས་འགན་འཁྱེར་གྱི་རེད། ཕྱིན་ཆད་བོད་ལ་སླེབས་རྗེས་མིང་ཡོད་མིན་

ལ་མ་བལྟོས་པར་ང་མ་ཤི་བར་སྤྱི་མི་བྱས་ནས་སྡོད་ཀྱི་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ ངས་གང་ཐུབ་པ་རྣམས་ག་དུས་ཡིན་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་རེད།

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་

ཆེས་མ་གཏོགས་བྱེད་ཐུབ་ཡས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་དུས་

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ག་དུས་ཡིན་ཡང་ཡོད། ངས་གང་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་རེད། ག་རེ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་

ལ་ལྟོས་མི ་ དགོ ས ་པའི ་ ལས་ཀའི ་ རི ག ས་ཆ་ཚང་དེ ་ ང་ཚོ འི ་ (དམངས)མང་

གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་ཐོག་ནས་མི་མང་རང་ཉིད་ཀྱིས་འགན་

འཁྱེར་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡག་པོ་འདུག

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དེ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་མ་

གཏོ ག ས་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི ་ འགག་ལ་ཐུག་སྐབས་ངའི ་ ནུས་པ་ཆ་ཚང་བེ ད ་

སྤྱོད་བྱེད་ཡས་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། དེ་མིན་སྤྱིར་བཏང་རྣམས་དམངས་ཀྱི་ནང་ ནས་རི མ ་པས་བསྐོ ས ་པ་དེ འི ་ ཐོ ག ་ནས་ཆ་ཚང་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་སྤུས་

དག་པོ་ཆགས་ཀྱི་འདུག གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་རེད། ཚང་མ་བློ་བདེ་པོར་

བཞུགས། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། ཞེས་བཀའ་སྩལ། །” 1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥<<ཤེས་བྱ་>>ཤོག་གྲངས་ ༤ ནས་ ༨ པའི་བར་གསལ། 266

(1)

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གལ་ཆེའི་ བཀའ་སློབ་ཕེབས་པའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ཁག་ནི།

༡༽

༢༽

རྩ་ཁྲིམས་ལ་སྣོན་འཕྲིའི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་༸གོང་ས་

མཆོག་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ་དང་། བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་རིང་གི་

ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་འདི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་པའི་ཁྲིམས་ ཡིག་ཅིག་བཟོ་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་གནང་བ།

ད་ཕན་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་མི་མང་ནས་འདེམས་བསྐོ་བྱས་རྗེས་མཐའ་

མ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ནས་ཡེ ་ ཤེ ས ་དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ་ ཕྱག་རྟགས་

གནང་རྒྱུ་དེ་ད་ནས་མ་དགོས་པར་མང་མོས་ལ་གཏན་འཁེལ་གནང་ རྒྱུ་དང་།

ད་ཡོད་སྐབས་བཅུ་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ད་རེས་ནས་

མཚམས་འཇོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་འདེམས་བསྐོའི་ལས་འགོ་

ལམ་སང་འཛུགས་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་སྤར་ཆ་ གནང་རྒྱུ།

༣༽ སྔ་འཕྲོས་སྲིད་བློན་བསྐོ་གཞག་མ་དགོས་པར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞིག་ བསྐོ་རྒྱུ་དང་། དེ་ཡང་བཀའ་བློན་རྣམ་པའམ། ཡང་ན་དེའི་ཐོག་

འོས ་འདེ མ ས་པ་ཁ་གསབ་གནང་འོ ས ་གནང་སྟེ་དེ ས ་འདེ མ ས་

བསྐོ ་གནང་རྒྱུ་དང་། ད་ནས་བཀའ་བློན ་རྣམས་འོ ས ་འདེ མ ས་བྱེད་

དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཆད་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འོས་འདེམས་

གནང་རྒྱུར་གཏན་འཁེལ ་གནང་སྟེ།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་

ཆེ ན་པོ་མཆོག་ནས་ཐད་ཀར་བསྐོ་གཞག་གནང་བའི་ད་ཡོད་བཀའ་

བློན་རྣམ་པས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༩ ཉིན་དགོངས་ཞུའི་སྙན་ 267

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཞུ་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་ལྟར་དགོ ང ས་འཁྲོ ལ ་སྩལ་བ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་

ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཐོག་ད་ནས་བཀའ་བློན་གྱི་གྲངས་འབོར་ བདུན་ལ་ངེས་ཤིང་། ད་རེས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་འདུ་འདི་ཐོག་

ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་ཡང་འོས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ ལོན་དགོས་པ་བཅས་བཀའ་སློབ་ཕེབས།

ཚོགས་ཆེན་དེར་ཚོགས་འདུར་བཅར་མཁན་ནི།

བཀའ་བློན་དང་

བཀའ་ཟུར་རྣམ་པ། སྤྱི་འཐུས་དང་སྤྱི་ཟུར་རྣམ་པ། ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་

འགན་འཛིན་རྣམ་པ་དང་རྡ་སར་ཡོད་པའི་སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་རྣམ་པ། ཕྱོགས་ མཐའི་གཞིས་འགོ་བདེ་དོན། ཁོངས་གཏོགས་ཁག ཆོས་བརྒྱུད་མཁན་འཐུས།

ཚོགས་པ་ཁག་དྲུག་གི་སྐུ་ཚབ། ས་གནས་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་། གསར་

འབྱོར་འཐུས་མི་སོགས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༣༦༩ ཚོགས་ཞུགས་གནང་། ཉིན་

དང་པོ འི ་ ཕྱི ་ དྲོ ར ་བཀའ་བསྡུར་ལྷུག་པོ ར ་ཡོ ང ་སླད་ཚོ ག ས་ཆུང་བཅུ་རུ་ཆ་ བགོས་གནང་།

གྲོས་གཞི་དང་པོ་བཀའ་བློན་གསར་འདེམས། ཚེས་ ༡༢ ཉིན་

ཚོགས་ཆུང་སོ་སོའི་ནང་གསང་བའི་ལམ་ནས་བཀའ་བློན་གྱི་འོ ས་འདེམས་ གནང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་འོས་དམིགས་ ༢༢ ཙམ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

དེའི་ནང་ནས་ ༩ རང་རང་སོ་སོའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་དགོངས་ཞུ་ཕུལ། དེ་ ནས་སླར་ཡང་གཤམ་འོག་ནས་ཁ་གསབ་བྱས་ཏེ་འོས་དང་འོས་འདྲ་ལྟ་བུར་

འོས་དམིགས་ ༡༩ ཐུགས་གཏན་འཁེལ་དོན་ལྟར། ཚོགས་བཅར་བ་རྣམ་ པས་འོས་ཤོག་འཕེན་པར་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧ ཐོག་འདེམས་ལྷན་ནས་གྲུབ་

འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ།

ཆོ ས ་རི ག ་བཀའ་ཟུར་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་མཆོ ག ་ལ་འོ ས་གྲངས་

༢༧༤ ཐོབ་པར་བརྒྱ་ཆ་ ༧༧་༤ དང་།

268

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཨ་རི ་ ཁུལ་ཕྱི ་ དྲི ལ ་འགན་འཛི ན ་བཀྲས་མཐོ ང ་བསྟན་འཛི ན ་རྣམ་

རྒྱལ་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༦༣ ཐོབ་པར་བརྒྱ་ཆ་ ༧༤་༢༩།

བོད་ཁྱིམ་དབུ་འཛིན་རྗེ་བཙུན་པདྨ་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་

༢༥༨

ཐོབ་པར་བརྒྱ་ཆ་ ༧༢་༨༨ བཅས་གོང་གསལ་གསུམ་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ བརྒལ་ བའི་འོས་ཐོབ་བྱུང་། རྩ་བའི་བཀའ་བློན་གྱི་གྲངས་འབོར་མ་ལོན་སྟབས་སླར་

ཡང་གོང་བཞིན་མི་བཞིར་འོས་འཕེན་གྱི་འོས་གཞི་མི་བཅུ་གཉིས་ཁ་གསབ་

གནང་སྟེ་འོས་འཕེན་པ་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གསལ་ བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ་བརྒྱ་ཆ་ལོན་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་བས་ཚོགས་ཆེན་

གྱི་ཚོགས་གཙོས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བཀའ་སློབ་ཞུས་པའི་ཕྱིར་ཕེབས་སུ།

བསྐྱར་དུ་འོས ་འཕེ ན ་བྱས་ཏེ ་ མཐའ་མ་འོས་ལོ ན ་གྱི ་ མེ ད ་ཚེ ་ བཞག་རྒྱུ་ལས་

མེ ད ་ཅེ ས ་པའི ་ སྐོ ར ་སྒྲོགས་སྦྱང་དང་འབྲེ ལ ་བཀའ་བློ ན ་གསུམ་ལ་གཏན་

འཁེལ་གྱིས་བཀའ་ཟུར་རྣམ་པ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ ༸སྙན་སེང་སྒྲོན་པར་ཕེབས།

གྲོས་གཞི་གཉིས་པ་ད་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་སྤར་ཆ་བྱེད་

རྒྱུ་དང་། དེ་ཡང་ཆོལ་ཁ་སོ་སོའི་མཚོན་བྱེད་སྤྱི་འཐུས་མི་འབོར་སྤར་ཆ་དང་། གཞན་ཞིག་ལ་ས་གནས་སོ་སོའི་མི་འབོར་ནས་ལྔ་བརྒྱ་རེའམ། ཡང་ན་སྟོང་རེ་

ནས་སྤྱི་འཐུས་རེ་བདམས་ཏེ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གམ། ཡང་ན་ ཕྱེད་བགོས།

དེ་མིན་སུམ་གཅིག་སུམ་གཉིས་ལ་བགོས་འགབ་སོགས་ཇི་

དགེའི་སྐོར་ཚོགས་མི་སོ་སོས་བསམ་འཆར་འདོན་འགོ་ཚུགས། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ།

དེ་ནས་

ད་ལམ་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་ཚོགས་ཆེན་འདི་ཐོག་

ནས་འོས ་འདེ མ ས་ཞུས་པའི ་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དབུ་འཁྲི ད ་བཀའ་བློ ན ་འོས་ གྲངས་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་བརྒལ་བ་དང་པོ། ཆོས་རིག་བཀའ་ཟུར་སྐལ་བཟང་ 269

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཡེ་ཤེས་དང་། གཉིས་པ། ཨ་རི་ཁུལ་ཕྱི་དྲིལ་འགན་འཛིན་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་

འཛིན་རྣམ་རྒྱལ། གསུམ་པ། རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་དབུ་འཛིན་རྗེ་བཙུན་པདྨ་བཅས་

རྣམ་པ་གསུམ་བོ ད ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་སྲི ད ་ལུགས་གཉི ས ་མི ་ རི ག ས་དང་

བཅས་པའི་དབུ་འཁྲིད་གསར་པ་དང་པོར་གཏན་འཁེལ་གྱིས་ཚོགས་བཅར་

བ་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་གནང་སྟེ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་དང་མཇལ་དར་ནང་མཛོད་ རེ་སྒྲོན་པ་གནང་བ་དང་། ཡུན་རིང་བརྡབས།

ཚོགས་བཅར་ཡོངས་ནས་དགའ་བསུའི་ཐལ་མོ་

བཀའ་བློན་གསར་པ་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ནས་

ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གསུང་བཤད་གནང་།

ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཚོགས་འདུ་མུ་མཐུད་པ་དང་ཚེས་ ༡༧ སྔ་དྲོ་

ཚོ ག ས་ཆེ ན ་གྱི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་འཆར་ཟི ན ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ར ་

༸སྙན་སེང་དང་འབྲེལ་གལ་ཆེའི་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་གཞིར་བཟུང་དགོང་དྲོ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཐོ ག ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ བཀའ་ཟུར་འཇུ་ཆེ ན ་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་

མཆོག་ནས་༸སྙན་སྒྲོན་གནང་བར་ཚང་མས་དགའ་བསུའི་ཐལ་མོ་ཡུན་རིང་ བརྡབས་ནས་གཏན་འཁེལ་གནང་བ་དང་།

དེ་འབྲེལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་

རྩ་ཁྲིམས་བཟོ་བཅོས་ཚོགས་ཆུང་གི་འགན་འཛིན་དང་། ཚོགས་མིར་བཀའ་ ཟུར་དབང་འདུད་རྡོ་རྗེ་མཆོག་དང་།

ཝཱ་ཎ་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་

སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་སྤྱི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ། ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ། རྩོམ་སྒྲིག་

དྲུང་ཆེ་རི་ཁ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་བཅས་པའི་ཚོགས་ཆུང་དང་། དབུས་འོས་

བསྡུ་ལས་ཁང་གི་ འགན་འཛི ན ་དང་ཚོ ག ས་མི ་ བསྐོ ་ གཞག་ཟི ན ་པའི ་ གསལ་ བསྒྲགས་གནང་། ཚོགས་ཆེན་དེའི་གྲོས་ཆོད་འཇོག་གནང་མཛད་པ་གཤམ་ གསལ་ལྟར་ཡིན།

སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་འགན་ཞུ་ཕྱོགས་སྐོར་སོགས་ལ་ 270

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

༡༽

གོ་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་ཞུས་པའི་གྲོས་ཆོད་གཤམ་གསལ། སྤྱི་འཐུས་གྲངས་ཚད་སྤར་ཕྱོགས་སྐོར། ས་ཁུལ་ཁག་བགོས་སམ།

མི་གྲངས་གཞིར་བཞག་གིས་གྲངས་

འབོ ར ་སྤར་རྒྱུ་ཚོ ག ས་འདུའི ་ ཐོ ག ་དགོ ང ས་འཆར་བྱུང་ཁག་༸གོ ང ་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་༸སྙན་སེང་ཞུས་དོན། ད་ལྟའི་ཆར་སྤྱི་

མོས་དོན་ཕན་གྱི་ཐག་གཅོད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་མིན་ལ་བརྟེན་གནས་ སྐབས་རི ང ་འཐུས་མི འི ་ བསྡུ་ཁུངས་སྔར་མུས་ཆོ ས ་བརྒྱུད་ཆོ ལ ་

གསུམ་ཁག་རང་འཇགས་བཞག་འཐུས་བཀའ་ཕེབས་ཤིང་། གྲངས་

འབོར་ཐད། ཆོས་བརྒྱུད་རེ་ནས་མི་གྲངས་གཉིས་རེ་དང་། ཆོལ་ ཁ་རེ་ནས་མི་གྲངས་བཅུ་རེ་དང་། དེའི་ནང་ཉུང་མཐར་བུད་མེད་

༢༽

༣༽

༤༽

གཉིས་རེ་དགོས་རྒྱུ། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ མི་གྲངས་གཅིག་ནས་གསུམ་བར་གང་འོས་ཐད་བསྐོ་སྩལ་རྒྱུ།

སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་གཏན་འཁེལ་བྱུང་མཚམས་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རེ་དང་།

ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཕོ་མོ་ཁྱད་

མེད་གཉིས་རེ། ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་བཅས་གཏན་བཞུགས་ གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་བྱིངས་རྣམས་ལས་འགན་ལེན་ཕྱོགས་སོགས་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གོ་བསྡུར་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ།

ལོ་རེར་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་གནང་རྒྱུ་དང་།

བསལ་དགོས་གལ་ནམ་བྱུང་ལ་འཕར་ཚོགས་གནང་རྒྱུ།

དམིགས་

སྤྱི ་ འཐུས་གསར་པ་འདེ མ ས་བསྐོ ་ གཏན་འཁེ ལ ་མ་བྱུང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི་འཛིན་དངོས་ཡིག་རིགས་ཚོགས་དྲུང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་

རྒྱུ་དང་། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་དོན་ཞུ་སྒོའི་སྐོར་དཔལ་ 271

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

༥༽

༦༽

༧༽

འབྱོར་ལས་ཁུངས་དང་། ཚོགས་དྲུང་ཐུན་མོང་ནས་རྩིས་ལེན་འགན་

འཁུར་དགོས་རྒྱུ།

སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་དམ་འབུལ་ལས་ཁུར་མ་བཞེས་བར་སྤྱི་འཐུས་

མཐུད་ཀ་མ་དགོས་པ་གནང་རྒྱུ།

སྤྱི ་ འཐུས་གསར་བསྐོ འི ་ འོ ས ་བསྡུའི ་ བརྒྱ་ཆའི ་ ཚད་འཛི ན ་ཞི ག ་

དགོས་པ་འདེམས་བསྐོའི་སྒྲིག་གཞིར་གསལ་འཁོད་གནང་རྒྱུ།

སྤྱི ་ འཐུས་འོས ་དམི ག ས་མང་ཚོ ག ས་ནས་གསལ་པོ ར ་རྟོགས་ཆེ ད ་

སྐྱེ་བོ་གང་ཞིག་ནས་དང་བླང་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོ ས་

པའི་གསལ་བསྒྲགས་ཆོག་པ་མ་ཟད། ཆོས་བརྒྱུད་དང་། དགོན་སྡེ།

ཚོ ག ས་སྐྱི ད ་སྤྱི ་ སྒེ ར ་སོ ག ས་སུ་ཐད་ནས་དམི ག ས་འཛུགས་དང་ རྒྱབ་གཉེར་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་འཐུས་དང་། དེ་བཞིན་སྐྱེ་བོ་གང་ ཞིག་དང་བླང་མ་ཞུགས་ཀྱང་ཚོགས་སྐྱིད་དགོན་སྡེ་སྤྱི་སྒེར་གང་ཐད་

༨༽ ༩༽

ནས་སྤྱི་འཐུས་འོས་པའི་མི་འགྲོ་དམིགས་འཛུགས་གསལ་བསྒྲགས་

བྱེད་ཆོག

འོས ་བསྡུ་དངོ ས ་གཞི ་ ཉི ན ་བརྒྱ་དུས་གཅི ག ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་ཆབས་

ཅིག་འོས་འབོར་གྲངས་བཤེར་ཡང་ས་གནས་སོ་སོར་བྱེད་དགོས་ རྒྱུ༑

ད་ཕྱི ན ་བཀའ་བློ ན ་རྣམས་འོ ས ་བསྡུའི ་ ལམ་ནས་འདེ མ ས་ཐོ ན ་བྱུང་

བ་རྣམས་ལ་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུར་སོང་། འབྱུང་འགྱུར་འདེམས་

ཐོན་བྱུང་གྲས་ནས་བོད་རྒྱལ་བསྟན་ཆབ་སྲིད་དང་།

སྤྱིའི་རྩ་དོན་

དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་ཚུལ་རིགས་མཆིས་ཚེ་༸གོང་ས་མཆོག་

ནས་ཐར་ཀར་ཕྱིར་འཐེན་གནང་རྒྱུའི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད། 272

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

༡༠༽ ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་འཛུགས་རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་དང་།

དེའི་

འགན་དབང་དང་མཛད་ཕྱོགས་སྐོར་བཀའ་ཤག་ནས་འགན་བཞེས་

ཀྱིས་རང་རིགས་ཁྲིམས་ལུགས་སློབ་ཐོན་རེ་ཟུང་དམིགས་འཛུགས་

ཐོག་མའི་ཟིན་བྲིས་བཟོ་འགོད་ཀྱིས་རྩ་ཁྲིམས་འཆར་ཟིན་བཟོ་འགོད་

ཚོགས་ཆུང་ལ་ཕུལ་ཏེ ་ བཙན་བྱོལ་གནས་སྐབས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ གསར་པས་ཐག་གཅོད་གཏན་འཁེལ་གནང་རྒྱུ།

༡༡༽ བཀའ་སློབ་དགོངས་དོན། ཕྱོགས་ཐད།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་འདེམས་བསྐོ་བྱེད་

ད་ལམ་བཀའ་བློན་གསུམ་ལས་འོ ས་ཐོན་མ་བྱུང་

སྟབས། སྐབས་འདིའི་རིང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དམིགས་བསལ་འོ ས་

འདེམས་མ་དགོས་པར་འོས་གྲངས་གཞིར་བཞག་གནང་རྒྱུ་དང་། ནང་

དོ ན ་ལས་བགོ ས ་གནང་ཕྱོ ག ས་བཀའ་བློ ན ་རྣམས་གོ ་ བསྡུར་སྙན་ སེང་གིས་གཏན་འཁེལ་གནང་རྒྱུ།

༡༢༽ སླད་ཕྱིན་བཀའ་བློན་རྣམས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དམ། གཞུང་ཞབས། སྤྱི་འཐུས་རང་ཁོངས་བཅས་གང་འོས་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་འདེམས་ རྒྱུ༑

༡༣༽ འདེམས་བསྐོའི་མི་འགྲོ་སྔར་ལམ་ལྟར་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ།

༡༤༽ བཀའ་དགོ ང ས་ལྟར་བཀའ་བློ ན ་བདུན་ད་རེ ས ་ཚོ ག ས་འདུ་འདི ་

ཐོ ག ་ནས་འོས ་བསྡུ་དགོ ས ་རྒྱུ་ཕེ བ ས་དོ ན ་ཚོ ག ས་འདུ་བ་རྣམས་ མི ་ གྲངས་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་རེ ་ ཡོ ད ་པའི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་ཁག་བཅུར་

བགོ ས ་ཏེ ་ ཚོ ག ས་ཆུང་སོ ་ སོ འི ་ མང་མོ ས ་རྩེ་བཏོ ག ་འོས ་གཞི ་ མི ་ གྲངས་ཉེ ར ་གཅི ག ་མཚན་ཐོ ་ འོ ས ་གྲངས་བཅས་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཐོ ག ་

སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཁོངས་ནས་མི་གྲངས་བཅུ་གསུམ་འོས་གཞིའི་ཁོངས་

ནས་སྤྱི་སྒེར་རྒྱུ་མཚན་གནས་ལུགས་སྙན་སེང་དང་འབྲེལ་དགོངས་ 273

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཞུས་ཚབ་གཤམ་འོག ་ནས་གྲལ་ཤི ག ་སྐྱར་འདེ མ ས་ཁ་སྐོ ང ་ཞུས་

པའི ་ མི ་ གྲངས་བཅུ་དགུ་འོས ་གཞི ར ་གཏན་འབེ བ ས་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་

ཆེན་ཐོག་ནས་འོས་བསྡུ་དངོས་གཞི་གནང་བར། ཆོས་རིག་བཀའ་ བློན་ཕྱག་རོགས་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་དང་།

འཛིན་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ།

ཨ་རི་ཕྱི་དྲིལ་འགན་ རྡ་ས་བཞུགས་སྒར་

བོ ད ་ཁྱི མ ་དབུ་འཛི ན ་རྗེ ་ བཙུན་པདྨ་རྣམ་གསུམ་ལ་མང་མོ ས ་འོས ་

བསྡུ་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ཚད་ལོངས་ངེས་སུ་གྱུར་པ་ཕུད། ད་དུང་མི་ གྲངས་བཞི ་ དགོ ས ་པར་མི ་ གྲངས་བཅུ་གཉི ས ་འོས ་གཞི ར ་བཏོ ན ་ ཏེ ་ཚོགས་ཆེ ན་ཐོག་ནས་སྐྱར་དུ་འོས་ཐེངས་གཉིས་པ་བསྡུས་པར་

བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ཚད་ལོངས་བྱུང་མ་སོང་ཞིང་། རྒྱུ་མཚན་གནས་

ལུགས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་ལྷ་སྙན་སྒྲོན་འབུལ་དང་

འབྲེ ལ་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གསལ་བསྒྲགས་མཛད་པ་བཅས་ཀྱི་གྲོ ས་ ཆོད་དུ།

དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ནས་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༧ ལ།།

ཞེས་གསལ་འདུག

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བདམས་ཐོན་བཀའ་བློན་

གསུམ་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་ལ་

ལས་འཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཛད་

འགན་བཞེས་འགོ་བཙུགས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་བཀའ་བློན་

རྣམ་གསུམ་སོ་སོའི་ལས་ཁུངས་མཛད་འགན་ཆ་བགོས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་ གནང་འདུག

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༡་་་༡༤ པར་གསལ། 274

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

དེ ་ ཡང་བཀའ་བློ ན ་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་མཆོ ག ་ནས་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་

པའི་ཐོག་ཆོས་རིག་དང་། ནང་སྲིད། དཔལ་འབྱོར་གསུམ་དང་། བཀའ་བློན་ བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ནས་བདེ་སྲུང་དང་།

ཕྱི་དྲིལ།

བཀའ་བློན་རྗེ་བཙུན་པདྨ་མཆོག་ནས་ཤེས་རིག་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་བཅས་ཀྱི་

མཚན་གནས་མཛད་འཁུར་བཞེས་པ་དང་། བཀའ་བློན་རྣམ་པ་བཀའ་ཤག་ཏུ་ གཏན་བཞུགས་མཛད་འཁུར་བཞེས་རྒྱུ་དང་། ལྷན་ཁང་སོ་སོའི་འགན་འཁུར་

དྲུང་ཆེས་ཆ་ཚང་འཁུར་ལེན་གནང་རྒྱུ། ལས་དོན་གལ་ཆེའི་རིགས་འབྲེལ་ ཡོད་བཀའ་བློན་ལ་སྙན་སེང་གོ་བསྡུར་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་ཐག་གཅོད་

གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། ལས་ཁུངས་སོ་སོས་འཆར་འཕར་གྱི་ལས་དོན་བྱས་དང་

བྱེད་འཆར་ཇི་ཡོད་ཟླ་གསུམ་རེའི་མཚམས་བཀའ་ཤག་ཏུ་སྙན་སེང་དགོས་

རྒྱུ་བཅས་སུ་གཏན་འབེབས་གནང་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་བཀའ་ཤག་ནས་དམིགས་

བསལ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་གྱི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་དགོ ང ས་དོ ན ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་

ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་སྔར་ལམ་ལྟར་བསྐོ་གནང་ཡོང་ བ་ཞུས་དོན་ལྟར། སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དབུས་འདེམས་བསྐོ་ ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གཙོ ་ འཛི ན ་དུ་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་ཟུར་བློ ་ བཟང་དར་རྒྱས་

མཆོག་དང་། ཚོགས་མིར་བདེ་སྲུང་དྲུང་ཆེ་ལས་ཚབ་བློ་བཟང་སྦྱིན་པ། མདོ་ སྨད་སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན།

བཀའ་ཤག་དྲུང་གཞོན་ཤེལ་གླིང་ཚེ་

དབང་རྣམ་རྒྱལ། ཕྱི་དྲིལ་རྒན་དྲུང་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་བཅས་ལ་

བསྐོ་སྩལ་གནང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། དེ་སྔོན་བྱང་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་

ཟུར་དུ་སྤྱི ་ འཐུས་མེ ད ་རུང་ད་ཐེ ང ས་ཀྱི ་ འགྱུར་འགྲོ ས ་དང་བསྟུན་༸གོ ང ་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་དམི ག ས་བསལ་དགོ ང ས་བཞེ ས ་ཀྱི ས ་

འདེམས་ལྷན་ལ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན་བཞིན་ཕྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་འདེམས་ 275

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་ནས་བྱང་ཨ་རི་དང་། ཡུ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་

དམིགས་བསལ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་འདི་ལྟར། “ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༨ འཁོད་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་སོང་

ཟི ན ་རྗེ ས ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་ འདེ མ ས་བསྐོ ་ ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམས་ལ་དམི ག ས་བསལ་བཀའ་

སློབ་ཏུ། སྤྱི ་ འཐུས་འདེ མ ས་བསྐོ འི ་ སྒྲིག་གཞི ་ ནང་གསལ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་གདམ་བྱ་འདེ མ ས་བྱེད་ཀྱི ་ འོས ་ཆོ ས ་གཞན་རྣམས་ལྡན་ཕྱི ན ་རང་

བཙན་ལག་དེབ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཞིག་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་དུས་རྐྱེན་པས་

ཕྱི་རྒྱལ་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་ཁོངས་མི་བྱེད་མཐུ་མེད་བྱུང་བ་རྣམས་ ལ་སྐབས་ ༡༡ པ་འདིའི་རིང་སྤྱི་འཐུས་གདམ་བྱ་འདེམས་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་

བསྩལ་རྒྱུ་དང་། ཨ་རི་དང་། ཁེ་ཎ་ཌ་ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་རང་ཁོངས་

ནས་ཆོལ་ཁ་ཆོས་བརྒྱུད་དབྱེར་མེད་ཀྱིས་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པའི་སྤྱི་འཐུས་ གཅིག་དང་། ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་གནས་སྡོད་མི་རང་ཁོངས་ནས་ཆོལ་

ཁ་ཆོ ས ་བརྒྱུད་དབྱེར་མེ ད ་ཀྱི ས ་འདེ མ ས་སྒྲུག་བྱས་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གཉི ས ་

བཅས་འོས་འདེམས་དགོས་རྒྱུ།

གོང་གསལ་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་པོ་དེ་སྔོན་གཏན་འཁེལ་བའི་ཆོལ་ཁ་

རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་བཅུ་རེ་དང་།

ཆོས་བརྒྱུད་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་རེ།

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་ཐད་བསྐོ ་ བསྩལ་རྒྱུའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་ནས་གསུམ་བར་བཅས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་དམི ག ས་བསལ་འཕར་སྣོ ན ་

གནང་རྒྱུ་བཅས་ཕེ བ ས་སོ ང ་བས་འདི ་ ག་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་འདེ མ ས་བསྐོ ་ ལྷན་ ཚོ ག ས་ནས་བཀའ་དགོ ང ས་ཟབ་མོ ་ འཕྱུགས་མེ ད ་དོ ན ་འཁྱོལ་ཞུ་རྒྱུའི ་ ཞི བ ་

ཕྲའི ་ ཞུ་སྒོ་རྣམས་སྐབས་མཚམས་སོ ་ སོ ར ་བཀོ ད ་རྒྱ་རི མ ་གཏོ ང ་བྱེད་རྒྱུ་ 276

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བཅས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་སུ།”ཞེས་གསལ།

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ནང་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་ནས་

ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་ཉིན་འོ ས་དམིགས་འགེངས་ཤོག་བཀང་

ནས་དང་བླངས་འགེངས་ཤོག་དང་།

འོ ས་དམིགས་འགེངས་ཤོག་རྣམས་

དབུས་འདེམས་ལྷན་དུ་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༣ ཚུན་ཆད་ངེས་འབུལ་དགོས་རྒྱུ་དང་།

བདམས་ཐོན་སོ་སོའི་འོས་བསྡུ་བའི་བསྡོམས་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༣༣ ལོན་ དགོས་པ་དང་། གལ་ཏེ་མ་ལོན་ཚེ་གྲངས་འབོར་གང་ལོན་ལ་ཆ་འཇོག་རྒྱུ་

ལས་དེ འི ་ གཤམ་གྱི ་ གྲངས་འབོ ར ་རྣམས་གྲལ་ཤི ག ་གི ས ་རྩེ་འཐོ ག ་རྒྱུ་མི ན ་

སྐོར་དང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་དབུས་སྤྱི་འདེམས་

བསྐོ་ལྷན་ཚོགས་ནས་སྔོན་འགྲོའི་འོས་དམིགས་སུ་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་ སོ ་ སོ ་ ནས་འོས ་གཞི ་ བཞི ་ རེ ་ དང་གཡུང་དྲུང་བོ ན ་ནས་གསུམ་བཅས་དང་།

ཆོལ་ཁ་གསུམ་སོ་སོ་ནས་འོས་གཞི་བཅུ་དགུ་རེའི་ཐོག་དང་བླངས་རེ་བསྣན་ པས་ཉི་ཤུ་རེ། ཡུ་རོབ་ཁུལ་ནས་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་དང་བླངས་གཉིས་བསྣན་པས་

བཞི་དང་། བྱང་ཨ་རི་ནས་གཉིས་བཅས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་དང་། མིང་ལོ་རྒྱུས་ སོགས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་མོར་

ཉིན་བརྒྱ་དུས་གཅིག་ཏུ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢ ཉིན་ས་གནས་སོ་སོ་ནས་གྲངས་བཤེར་གནང་དགོས་པ།

འོས་གྲངས་

བསྡོམས་ཐོ་དབུས་སུ་འབྱོར་ཚེས་མཐའ་མ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༨

ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། དབུས་འོ ས ་བསྡུ་ལས་ཁང་

ནས་སྤྱི་འཐུས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༥ ཉིན་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༧ ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༢ པར་གསལ།

277

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་ལས་འཁུར་

དེ་ཡང་བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༡༨ ལྕགས་ལུག་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༦ ཕྱི་ལོ་

དམ་འབུལ་ཞུ་ཕྱོགས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་ཕྱོགས་བཅས་

ཀྱི་སྐོར་མདོ་ཙམ་གླེང་བ་ཡིན་ན།

༡༩༩༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ པར་བཞུགས་སྒར་བཀའ་

ཤག་ཚོགས་ཁང་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོར་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་དགོ ང ས་དོ ན ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་

འཐུས་བཞི་བཅུ་ཞེ་དྲུག་ནས་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོ་གཟབ་རྒྱས་ཚོགས། དེའི་

སྐབས་དེ ་ སྔ་དང་མི ་ འདྲ་བར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ རྣམ་པ་མཚོ ན ་ཆེ ད ་སྤྱི ་ འཐུས་

རྣམ་པ་དང་། བཀའ་ཤག་བཅས་སྡིངས་ཆའི་འོ ག་ཏུ་ཞབས་སྟེགས་སྒོར་མོའི་ གཟུགས་སུ་བསྐྱོན་ནས་བཞུགས་པ་དང་། ད་དུང་མཛད་སྒོར་ཕེབས་མཁན་

གྲས་སུ་བཀའ་ཟུར་རྣམ་པ་དང་།

ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་རྣམ་པ།

བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་བསྐྱར་ཞིབ་ཟིན་བྲིས་

དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་

ཚོགས་མི་རྣམ་པ། དྲུང་ཆེ་ཆུང་སོགས་སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད། ཚོགས་པ་ཁག་གི་ འཐུས་མི། གསར་ཤོག་དང་དུས་དེབ་ཁག་གི་གསར་འགོད་པ་བཅས་ཕེབས་

ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྐབས་ཐོག་མར་ཚོགས་དྲུང་བྱང་བཀྲས་ཕུན་ཚོགས་དབང་

འདུས་ལགས་དམ་བཅའི ་ མཛད་སྒོ་དབུ་ཚུགས་རྒྱུའི ་ ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་

འབྲེ ལ ་ལས་རིམ ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པ་བཞིན ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ སྤྱི་ འཐུས་

ཀྱི ་ འོ ས ་བསྡུའི ་ འགན་འཛི ན ་བཀའ་ཟུར་བློ ་ བཟང་དར་རྒྱས་མཆོ ག ་ནས་

སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་འོས ་བསྡུའི ་ གྲུབ་འབྲས་སྙན་སྒྲོན་གནང་། དེ་ནས་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དབུས་པས་རིམ་བཞིན་ལས་འཁུར་དམ་ འབུལ་ཞུས།

དེ་རྗེས་རྟེན་འབྲེལ་མཛད་སྒོའི་གསོལ་ཇ་བཞེས་འབྲས་དང་

འབྲེལ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ནས་བཀའ་ཤག་གི་རྟེན་ 278

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

འབྲེལ་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོ་གྲོལ། ཆུ་ཚོད་ ༡༠་༤༥

ཐོ ག ་ཚོ ག ས་མགོ ན ་དུ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་

༸ཞབས་འཁོ ད ་བཀའ་དྲིན ་ཆེ་ བར་སྤྱི་ ལྷན་གྱི་ སྐུ་ཚབ་ཐད་བསྐོ ས ་སྤྱི་ འཐུས་ མཁས་བཙུན་བཟང་པོ་རིན་པོ་ཆེས་མཇལ་དར་ཕུལ་གནང་བ་དང་།

བོད་

ཁྱི མ ་སློ བ ་ཕྲུག་ནས་རྔ་རོ ལ ་དང་བཅས་བོ ད ་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ ན ་པོ འི ་ རྒྱལ་གླུ་

འབུལ་བར་གནང་། དེ་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་

བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ རགས་ཟི ན ་གསུམ་པ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་

ཚོགས་སུ་བགྲོ་གླེང་གཏན་འབེབས་གནང་རྒྱུར་སྩལ་བ་རྩ་ཁྲིམས་སྐྱར་ཞིབ་ ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ བཀའ་ཟུར་འཇུ་ཆེ ན ་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་

མཆོག་དང་། ཚོགས་མི་རྩོམ་སྒྲིག་དྲུང་ཆེ་རི་ཁ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་ལགས་

གཉིས་ནས་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་བ་དང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་འདས་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་། ད་ལྟ་ དང་མ་འོངས་པའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་གལ་ཆེའི་ལམ་སྟོན་ཞིབ་རྒྱས་

བཀའ་དྲིན་སྩལ། མཇུག་ཏུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་

འཐུས་ཟམ་གདོ ང་རིན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་ནས་གུས་ཕྱག་ལན་གསུམ་དང་འབྲེ ལ་ ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་འཆར་༸སྙན་སྒྲོན་གནང་ནས་ཚོགས་འདུ་གྲོལ།

(1)

དེ འི ་ སྐབས་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་བཀའ་

སློབ་ཕེབས་པ་ལས་(དམངས)མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བཀའ་སློབ་ཟུར་ བཏོན་ཞུས་པ་འདི་ལྟར། “ དེ་རིང་འཐུས་མི་གསར་པ་ཚོ་མཉམ་དུ་འཛོམས་

པ་འདིའི་ཐོག་ངོས་ནས་ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན། ན་

ནི ང ་ང་ཚོ ས ་བསྒྱུར་བཅོ ས ་བཏང་བའི ་ གནས་ཚུལ་འོག ་ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་ནས་

འཐུས་མི་མང་དུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་འོས་བསྡུ་བྱས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡།༦ ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༤ པར་གསལ།

279

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རྗེས་ངས་ཆོག་མཆན་ལག་རྟགས་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་མི་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་

གསར་པ་བཟོས་ཏེ་དེ་རིང་ཁྱེད་རང་ཚོ་འདིར་སླེབས་པ་རེད། ད་རེས་འོས་

བསྡུ་བྱེད་སྐབས་ཚང་མས་རྣམ་ཀུན་དང་མི་འདྲ་བའི་དོ་ཁུར་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ་

འོས་བསྡུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་འཐུས་མི་ཁྱེད་རང་ཚོ་སླེབས་པ་རེད། ཡིན་

ནའང་ང་རང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཕྱི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་མང་

པོ་ཞིག་མཐོང་ཐོས་དང་། དེ་དག་ནས་ཉམས་མྱོང་གསོག་པའི་ཆ་རྐྱེན་དང་གོ་

སྐབས་བཟང་པོ ་ ཞི ག ་ཡོ ད ་པར་བརྟེན་མ་འོང ས་པའི ་ འགྲོ ་ སྟངས་གོ ་ རི མ ་

བསྒྲིག་རྒྱུ་དང་། འཆར་གཞི་འགོད་རྒྱུ་ང་ཚོའི་བབས་འོས་ཡིན། དེར་བརྟེན་ང་

རང་ཚོ ་ བཙན་བྱོལ་ལ་གྱར་མ་ཐག་ལྔ་བཅུ་ང་དགུ་ལོ ་ ནས་བཟུང་མ་འོང ས་ པར་བོ ད ་ལུང་པ་འདི ་ དེ ང ་དུས་དང་མཐུན་པའི་ ལམ་ལ་འགྲོ ་ དགོ ས ་པ་དང་།

དེ་ཡང་སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་གནའ་སྔ་མོ་མི་

རབས་ནས་མི་ རབས་རྒྱུན་འཇགས་སུ་ཡོ ད ་པའི་ བཟང་པོ འི ་ གོ མ ས་གཤི ས ་

ཀྱི་ལེགས་ཆ་འཛམ་གླིང་གཟུར་གནས་མི་ཚོས་ཀྱང་ཡིད་སྨོན་བྱེད་པ་དེ་དག་

མ་བརླགས་པའི་ཐོག་ལ། དེང་རབས་འཛམ་གླིང་གི་ཡར་རྒྱས་དགེ་མཚན་

རྣམས་བསྣན་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི ་ ལམ་དེ ་ འདྲ་ཞི ག ་ཐོ ག ་འགྲོ ་ རྒྱུ་དང་པོ ་ ནས་ དམིགས་ཡུལ་བཞག་ཡོད།

ཆི ག ་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རེ ་ གྲངས་ནས་སྤྱི ་ འཐུས་བསྐོ ་ གཞག་

གིས་མཚོན་པའི་(དམངས)མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བྱས་ཡོད། གལ་ཆེ་བ་མ་

འོངས་པར་བོད་རང་དབང་བྱུང་བའི་མཚམས་ལ་སྤྱོད་རྒྱུའི་ཁྲིམས་ཡིག་ཅིག་ གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐད་དང་

མདུན་ལམ་གསལ་པོ་ཆགས་རྒྱུར་གལ་ཆེན་པོ་འདུག་ཅེས་ང་ཚོས་རྩ་ཁྲིམས་ ཀྱི ་ ཟི ན ་བྲི ས ་ཤི ག ་དྲུག་ཅུ་རེ ་ གཅི ག ་རེ ་ གཉི ས ་ནས་འགོ ་ བཙུགས་ཏེ ་ བཟོ ས ་

ནས་དྲུག་ཅུ་རེ ་ གསུམ་ལོ ར ་རྩ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ ཟི ན ་བྲི ས ་རྒྱས་པ་ཞི ག ་གཏན་ 280

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

འབེབས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཤིང་། མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་སླད་མ་འོ ངས་

པར་བོད་ནང་གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་བྱུང་སྐབས་བྱེད་རྒྱུ་རེད། དེ་དག་

གི་གཞི་རྩ་ད་ལྟ་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱི་བཟང་པོའི་ བསླབ་བྱ་རྣམས་གཞི་རྩར་བཞག་སྟེ་རྩ་བའི་འགྲོ་སྟངས་(དམངས)མང་གཙོའི་

ཐོག་འགྲོ་རྒྱུའི་གོ་རིམ་སྐབས་དེ་དུས་ནས་བསྒྲིགས་ཡོད་ལ། དེ་ནས་བཟུང་

སྟེ་རང་རེ་བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་རིང་ཕྱོགས་མང་པོ་ནས་མ་འོངས་པར་དངོས་

གནས་(དམངས) མང་གཙོ་མཚན་ཉིད་ཚང་ཞིང་། ཚད་ལོངས་པ་ཞིག་གི་ ཐོག་འགྲོ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཀྱང་སྒོ་གང་ས་ནས་བྱས་ཡོད། དེའི་རྗེས་འབྲེལ་

ལ་བོ ད ་མི ་ བཙན་བྱོལ་བའི ་ ཁྲོ ད ་ལ་(དམངས)མང་གཙོ ་ ཞེ ས ་པའི ་ ཚི ག ་འདི ་

ཚང་མའི་རྣ་ལམ་ལ་བྱང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།

བོད་ནང་ལ་ཆ་བཞག་ན་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ཧམ་བཤད་ཆེན་པོས་བོད་

ཀྱི ་ ཕྱི ་ རོལ་ལ་ཡོད་པའི ་ བོད་མི ་ ཚོས་བོད་སྤྱི ་ པའི ་ དོན་ལ་ལས་འགུལ་

བརྩམས་པ་འདི་རོ་ལངས་རྒྱག་པའི་དོན་ལ་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ བཤད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།

སྤྱིར་བཏང་གནས་ཚུལ་མགོ་འཚོས་མཁན་གྱི་མིའི་

མདུན་ལ་ཉི་ཤར་སྦར་མོས་མི་ཁེབས་པ་ལྟར་ང་ཚོས་འདིར་བདེན་པ་བདེན་ ཐུབ་དྲང་པོ འི ་ ལམ་ནས་(དམངས)མང་གཙོ འི ་ ཐོ ག ་འགྲོ ་ གི ་ ཡོ ད ་པ་ཤི ན ་ཏུ་

གསལ་པོ་རེད། དེ་ལ་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ཧམ་པ་ཆེན་པོས་མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་ རྒྱུ་མ་གཏོགས་ཐབས་ཤེས་གཞན་མེད་པ་རེད།

རྩ་བའི་ང་ཚོའི་(དམངས)མང་གཙོ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་བའི་དོན་ལ་མི་

གཅི ག ་གི ས ་མཐར་ཐུག་གི ་ ཐག་གཅོ ད ་དབང་ཆ་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཟི ན ་སྡོ ད ་པ་

འདི་བདེ་པོ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡིན་དུས་རྩ་ཁྲིམས་དེའི་ནང་༸རྒྱལ་བ་རིན་

པོ་ཆེའི་དབང་ཆ་དེ་མི་མང་གི་འཐུས་མི་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཀྱི་མོས་མཐུན་ཐག་

གཅོད་ཀྱི་འོག་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་སྟེ། མདོ་དོན་སྙིང་ 281

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

པོ ་ ༸རྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་ ཆེ འི ་ དབང་ཆ་འདི ་ མི ་ མང་གི ་ འཐུས་མི འི ་ ཐོ ག ་ནས་

བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་བཀོད་ཡོད། དེ་ནི་(དམངས)མང་གཙོའི་ ངོ་བོ་མཚོན་པའི་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན།

ཡིན་ནའང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིན་

བྲི ས ་དེ ་ བཟོ ས ་ནས་ད་བར་ལོ ་ གང་འཚམས་སོ ང ་བའི ་ སྐབས་ལ་ད་དུང་དེ ་ བས་

(དམངས)མང་གཙོའི་ལག་ལེན་ཆ་ཚང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞིག་ཏུ་

བཟོ་བཅོས་བྱ་དགོས་རྒྱུ་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ནས་མཐོང་གི་འདུག རྩ་བ་

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་སྟངས་སྐོར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩ ལོའི་གསུམ་བཅུའི་ དུས་དྲན་གྱི ་ ཡོ ང ས་བསྒྲགས་གསུང་བཤད་ནང་ངོ ས ་ནས་གསལ་པོ ་ བཤད་ ཡོད༑

གཞུང་འབྲེལ་གསུང་བཤད་ནང་། ཕྱིན་ཆད་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་

སྒྲིག་འཛུགས་འདི ་ གནས་དང་མ་གནས་རྩ་བ་བོ ད ་མི ་ མང་གི ས ་ཐག་གཅོ ད ་

བྱེད་རྒྱུ་རེད་ཅེས་བཤད་ཡོད། ང་རང་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ཕྱི་ནང་གི་མི་མང་པོ་

ཞི ག ་ལ་ཕྱི ན ་ཆད་༸རྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་ ཆེ འི ་ གནས་སྟངས་འདི ་ སྐབས་དེ འི ་ དགོས་མཁོ་ལ་བསྟུན་ནས་མི་མང་གི་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས།

ངོ ས ་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་འདི ་ མུ་མཐུད་གནས་རྒྱུར་དོ ་ སྣང་དང་ཐབས་ཤེ ས ་ བྱེད་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད་ཅེས་བཤད་ཡོད། དེ་སྔོན་ཞིག་ནས་ངས་དོན་

གྱི ་ བདག་པོ ་ ཞེ ས ་པའི ་ ང་རང་ཚོ འི ་ ཁ་རྒྱུན་ལ་ཡོ ད ་པ་འདི ར ་བསྒྱུར་བཅོ ས ་ གཏོང་དགོས་ཞེས་བཤད་ཡོད།

བར་ལམ་ང་རང་ཚོ ་ (དམངས)མང་གཙོ འི ་ ལམ་གཏན་འཁེ ལ ་བ་

འདིའི་ཐོག་འགྲོ་གི་ཡོད་ཀྱང་།

ཕྱི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ལྟ་

སྐབས་ང་རང་ཚོ ་ (དམངས)མང་གཙོ འི ་ ངོ ་ བོ ་ ཡོ ང ས་སུ་ཚང་བ་ཞི ག ་ལག་

ལེན་འགེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་མཐོང་སྟེ།

ན་ནིང་འདིར་དམིགས་བསལ་གྱི་

ཚོགས་ཆེན་ཞིག་འཚོགས་པ་དེའི་ཐོག་དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་གཏན་ 282

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

འབེབས་རོབ་ཙམ་བྱས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་དེར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་དང་། དེ་ ལ་སྣོན་ཕྲིའི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་གང་ཡོད་གཏོང་རྒྱུའི་དོན་ལ་ཚོགས་ཆུང་

ཞིག ་འཛུགས་རྒྱུ་ངོ ས ་ནས་ཐག་བཅད་པ་ལྟར་ཚོ གས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་པ་ ཡིན།

དེ་དང་ཆབས་ཅིག་སྐབས་དེར་སྔོན་མའི་འགྲོ་སྟངས་ལས་བྱུང་བའི་

བཀའ་བློ ན ་རྣམས་དང་འཐུས་མི ་ ཚོ ་ བཅས་བསྒྱུར་བཅོ ས ་གཏོ ང ་རྒྱུ་དེ ་ ཉི ན ་

གཏན་འབེབས་བྱས་པ་རེད། དེའི་གོང་ནས་སྲིད་བློན་ལྟ་བུ་ཞིག་འོས་འགབ་ ཡོད་མེད་སྐོར་གོ་བསྡུར་གྱི་བསམ་འཆར་མང་པོ་ཕྱོགས་བསྡུ་བྱས་པ་ཡིན།

མཐའ་མའི ་ དུས་ལ་ལམ་སང་སྡེ ་ སྲི ད ་ལྷན་ཁང་ཞི ག ་བསྐོ ་ འཛུགས་

བྱས་ན་ང་ཚོ ་ རྒྱ་གར་ནང་གནས་ཡོ ད ་པར་བརྟེན་ཕྱོ ག ས་མང་པོ ར ་བསྟུན་ དགོས་སྟབས་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་ཡོང་གི་འདུག དེར་བརྟེན་འདས་པའི་ལོ་

སུམ་ཅུ་སོ ་ གཉི ས ་རི ང ་རང་བཞི ན ་གནས་མུས་སུ་ཡོ ད ་པའི ་ བཀའ་ཤག་དེ ་

རང་ཐོག་འཇོག་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ལྟར་བྱེད་སྐབས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ དེའི་ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་ཚོ་འོ ས་འདེམས་བྱ་རྒྱུ་བྱས།

མ་གཞི་དེ་དག་

ལུགས་སྲོལ་གསར་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཀྱང་དེ་ལས་བྱ་ཐབས་གཞན་མེད།

དེ་ལྟར་བཀའ་བློན་རྣམས་འཐུས་མི་ཚོས་འོ ས་འདེམས་ཀྱི་བསྐོ་རྒྱུའི་

བསྒྱུར་བཅོས་ཤིག་བཏང་། དེའི་རྗེས་འབྲེལ་གྱིས་ད་ལམ་ཁྱེད་རང་འཐུས་མི་ གསར་པ་ཚོ་ཁག་ཅིག་ཐོན་ཏེ་རིམ་པ་གསར་པ་ཞིག་གི་སྒང་ལ་སླེབས་ཡོད།

ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་པ་དེའི་ཐོག་ནས་རྩ་བ་མ་འོངས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་བཟོ་རྒྱུ་

གཅིག་དང་། མ་འོངས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཁུངས་

བཅོལ་ཏེ ་ད་ཕན་བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་རིང་དེའི་ནང་ནས་ཇི་ཙམ་ལག་ལེ ན་དུ་

འགེལ་ཐུབ་པ་རྣམས་ལག་ལེན་བསྟར་གྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་དེ་ནི་རང་དབང་

གི་ལུང་པ་ཡོད་པ་ཞིག་ནང་ལག་ལེན་འགེལ་རྒྱུའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ང་

ཚོ་བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་རིང་དེ་དག་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་ལག་ལེན་ཡོང་ཐབས་མེད་ 283

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ལ། རན་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་མེད་པར་བརྟེན། མ་འོངས་པའི་(དམངས)མང་གཙོའི་

རྩ་ཁྲི མ ས་བཟོ ས ་པ་དང་ཆབས་ཅི ག ་ང་ཚོ འི ་ ད་ལྟའི ་ བར་བརྒལ་གྱི ་ དུས་

སྐབས་སམ། བཙན་བྱོལ་ལ་གནས་རིང་རྩ་འཛིན་བྱེད་ས་ཡོད་པའི་ཡིག་ཆ་ ཞི ག ་བཟོ ས ་ན་དེ ་ ནི ་ བཙན་བྱོལ་བའི་ དངོ ས ་ཡོ ད་གནས་ཚུལ་ལ་བསྟུན་ནས་

བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན་དུས་དེའི་ནང་གི་འབྲུ་དོན་གཞིར་བཟུང་ལག་ལེན་ཆ་ཚང་

བསྟར་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པར་བརྟེན་བཅའ་ཁྲིམས་ཤིག་བཟོ་རྒྱུ་བྱས་ པ་རེད།

རྩ་བའི ་ མ་འོང ས་པའི ་ རྩ་ཁྲི མ ས་བཟོ ་ རྒྱུའི ་ ཐད་ང་ཚོ འི ་ སེ མ ས་ནང་

དྲན་པའི་རྩ་དོན་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། (དམངས)མང་གཙོ་ནི་བརྗོད་མ་

དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུ་མཚན་གནས་ཚུལ་གཞན་དག་

མང་པོའི་ཐོག་ནས་མ་འོངས་པར་བོད་རང་དབང་འཐོབ་པའི་མཚམས་ལ་ངོས་ ནས་བོད་གཞུང་གི་འགན་འཁུར་ཏེ་འགོ་འཁྲིད་རྒྱུ་དེ་མ་བྱས་ན་ཡག་པོ་ཡོད་

པ་རང་ངོས་ནས་ཧ་ལམ་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་རྙེད་དེ་སེམས་ཐག་བཅད་ཟིན་

པ་ཡིན། དེར་བརྟེན་མ་འོངས་པའི་བོད་ནི་ད་སྔོན་ངོས་ནས་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་ མི་མང་གིས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་པ་བསྐོ་དགོས་

ཞེས་ཐག་བཅད་ནས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད། དེ་ནི་རྩ་དོན་གཅིག་ཡིན། དེ་སྐོར་ངོས་ནས་སྐྱར་དུ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་དགོས་དོན་མི་འདུག་རུང་། དེ་

ལྟར་བྱས་ན་(དམངས)མང་གཙོ འི ་ ངོ ་ བོ ་ ཡོ ང ས་སུ་རྫོ ག ས་པ་ཞི ག ་ཚང་གི ་

ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱོགས་གཞན་དག་མང་པོ་ནས་དགེ་མཚན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།

སྔོན་མ་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་ལོ་ལ་བཟོས་པའི་ཡིག་ཆ་དེ་དང་བསྡུར་ན་

དེ ་ ནས་ང་ཚོ འི ་ རྩ་བའི ་ ལྟ་བ་འཁྱེར་སོ ་ ནི ་ བར་ལམ་ལོ ་ མང་རི ང ་

༸རྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ས ་འགན་འཁུར་རྒྱུའི ་ ཐད་འགྱུར་བ་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་སོ ང ་ ཡོད་པ་དེ་ནི་དོན་ཚན་གཅིག་ཡིན།

284

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

འཛམ་གླིང་གི་སྤྱིར་བཏང་མི་སྣ་བོད་པའི་ཐོག་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་མང་པོའི་བློ་

ལ་བསམ་ཚུལ་འཆར་སྒོ་གང་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། བོད་ལུང་པ་ནི་རང་

བཞིན་མཛེས་སྡུག་ལྡན་ཞིང་། མཁའ་རླུང་གཙང་མ་དང་། ཞི་བདེའི་རང་ བཞིན་ལྡན་པའི་སྣོད་ཀྱི་བཀོད་པ་ཡོད་པ། སྣོད་དེའི་ནང་འཚར་ལོངས་བྱས་

པའི ་ བཅུད་ཀྱི ་ སེ མ ས་ཅན་བོ ད ་མི ་ རི ག ས་དེ ་ ཡང་རང་བཞི ན ་སེ མ ས་རྒྱུད་

འཇམ་ཞིང་མཛའ་བརྩེའི་འཚོ་བ་ཡོད་པ། ཞི་འཇམ་ངང་རྒྱུད་རིང་བ། བཞིན་

འཛུམ་པ་བཅས་ཀྱི ་ རང་བཞི ན ་བག་ཆགས་ཀྱི ་ སྤྱོ ད ་གཤི ས ་ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་

མཐོང་གི་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོས་ཞེན་ཁོག་བྱས་ནས་སོ་སོ་ཡག་པོ་ཡིན། བཟང་

པོ ་ ཡི ན ་ཞེ ས ་བཤད་པ་མ་ཡི ན ་པར་རང་བཞི ན ་མི ་ ཞི ག ་ཡི ན ་པའི ་ ཆ་ནས་ དངོས་གནས་མཛའ་བརྩེའི་འཚོ་བ་དང་།

གཞུང་བཟང་པོ་སོགས་མིའི་ཡ་

རབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་ཚོ་མི་གཞན་དག་ཚོས་ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་རྩོལ་བ་བྱས་

ཏེ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ང་ཚོས་བོད་པའི་རང་གཤིས་ལ་དེ་ དག་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པ་འདི་ནི་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན། དེར་བརྟེན་

མ་འོངས་པའི་བོད་དེ་དངོས་གནས་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་ཤིག་བསྐྲུན་དགོས།

ཁ་ནས་བཤད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ལག་ལེན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྒྲིག་སྲོལ་གྱི་ འགྲོ་སྟངས་ཐད་ནས་ཀྱང་དངོས་གནས་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་ཤིག་བཟོ་ཐུབ་

ན་བོད་པར་ཕན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་ལུང་པ་རྣམས་ལའང་

ཕན་གྱི་ཡོད།

བོ ད ་ཀྱི ་ ཁྱི མ ་མཚེ ས ་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉི ས ་ཀ་མི ་ གྲངས་

མང་ཤོས་ཡིན་པའི་སྟོབས་ཆེན་གྱི་ལུང་པ་གཉིས་ཡིན་དུས། དེ་བརྒྱུད་ནས་

འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཡང་ཕན་ཐོགས་ཏན་ཏན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཞི་བདེའི་

བསྟི་གནས་བཟོ་རྒྱུ་འདི་རྩ་བའི་ལྟ་བར་བཞག་ནས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐབས་

བྱུས་འཛི ན ་ཕྱོ ག ས་ཀྱང་འཚེ ་ བའི ་ རི ག ས་གཏན་ནས་སྤངས་བའི ་ ལམ་ལ་ 285

འགྲོ་དགོས།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་ང་ཚོ་བོད་པས་

དམག་གི་ཐོག་ནས་ལས་ཀ་བྱས་ན་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་མེད།

སྤྱི ར ་བཏང་འཛམ་གླི ང ་ཡོ ང ས་དེ ང ་སང་འགྱུར་བ་ཤི ན ་ཏུ་ཆེ ན ་པོ ་

འགྲོ་གི་ཡོད། ལྷག་དོན་ཉེ་ཆར་གྷལྥའི་(gulf)གནས་ཚུལ་བྱུང་རྗེས་ལ་མི་

མང་པོ འི ་ བསམ་བློ འི ་ ནང་དེ ་ རི ང ་ཁ་ས་བསམ་བློ ་ གསར་པ་ཞི ག ་གཏོ ང ་

དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་སླེབས་ཡོད། གནས་ཚུལ་དེ་འདྲའི་འོག་ནས་ང་

ཚོའི་མ་འོངས་པའི་བོད་འདི་ཞི་བདེའི་བསྟི་གནས་བཟོ་རྒྱུ་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་ བའི་སྒྲིག་སྲོལ་འགྲོ་སྟངས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་ལྟ་བ་འདི་གཞི་ལ་བཞག་པའི་

འགྲོ་སྟངས་ཤིག་བཀོད་ཐུབ་ན་བསམས་པའི་བསམ་ཚུལ་གཅིག་ཡིན།

དེ་ནས་ང་ཚོར་(དམངས)མང་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཞིག་དང་།(དམངས)

མང་གཙོའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཚང་བ་ཞིག་བྱས་པ་ཡིན་ན། ད་ལྟ་ང་

ཚོ འི་འོས ་བསྡུའི་འགྲོ་ སྟངས་ཀྱི་ ཐོ ག ་ནས་ཕྲན་བུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ ཡོད།

གནས་ཚུལ་དེ ་ འདྲར་བསམ་བློ ་ གཏོ ང ་སྐབས་དབྱི ན ་ཇི འི ་ ཚི ག ་སེ ་ ཀུ་ལེ ་ རི ་ ཛམ་ (Secularism) ཞེས་པ་འདིར་མཁས་པ་ཚོས་གོ་དོན་ལེན་སྟངས་འདྲ་

མིན་ཡོད་ས་རེད། ང་ཚོས་བསྒྱུར་པའི་ཚིག་ནང་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཅེས་

བསྒྱུར་ཡོད། དེ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད། གོང་དུ་བརྗོད་པའི་འཚེ་མེད་ཞི་ བའི་ལྟ་བ་འདི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཆགས་ཡོད།

ངོས་རང་ལ་རྣམ་ཀུན་ཚོད་དཔག་གི་བསམ་བློ་འཁོར་བ་ཞིག་ལ། སྐྱེ་

བ་སྔ་ཕྱི ་ ཁས་བླངས་པའི ་ ནང་པའི ་ ཆོ ས ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་གནས་ཚུལ་འགྲེ ལ ་

བཤད་མང་པོ་རྒྱག་རྒྱུ་ཡོད་པར་བརྟེན་ཁྱད་པར་ཕྲན་བུ་ཡོད་ངེས་ཀྱང་། སྤྱིར་ བཏང་ནས་བཤད་ན། མི་ལ་རང་ཆས་སུ་བཟང་པོའི་ཡོན་ཏན་ཞིག་ཡོད་པ་ འདི་གཞི་མར་བཞག་ནས། དེ་གོང་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་

བའི་དོན་ལ་ཆོས་ལུགས་ཁག་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག 286

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་བསླབ་བྱའི་རྩ་བ་ནི་ང་རང་ཚོ་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་

བཟང་པོའི་ཡོན་ཏན་ཞིག་ཡོད་པ་འདི་གཞི་མར་བཞག་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་

བསླབ་བྱ་རྣམས་ཐོན་ཡོང་བ་ཡིན་དུས། བཟང་པོའི་ཡ་རབས་ཀྱི་བསམ་བློ་ སྤྱོད་པ་གཞི་ལ་བཞག་ནས་བཟོས་པ་ཡིན་ན། མིང་ལ་ཆོས་བཏགས་རུང་མ་ བཏགས་རུང་དོན་དག་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོའི་ཐོག་སླེབས་རྒྱུ་ཡིན།

མིང་ཆོས་

བཏགས་ན་རྭ་བ་ཆུང་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད། མིང་ཆོས་མ་བཏགས་པར་མིའི་ལྷན་

སྐྱེས་ཀྱི་བཟང་པོའི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བཤད་ན་མི་ཡོད་ཚད་ལ་ཁྱབ་ཐུབ་པ་ཞིག་ ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་དོན་གྱིས་ལུགས་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ལྟ་བུ་ ཧ་ལམ་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད།

སྤྱི ར ་བཏང་གི ་ (དམངས)མང་གཙོ འི ་ རྩ་ཁྲི མ ས་འགྲོ ་ སྟངས་དེ ་ ཚོ ་

ནང་བཞིན་མ་ཡིན་པར། ང་ཚོའི་འདི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཡ་རབས་ཀྱི་ལྟ་བ་རྩ་

བར་བཞག་ནས་གོ་རིམ་བསྒྲིགས་པ་ཡིན་ན་དོན་གྱི་ཆ་ནས་རྣམ་ཀུན་ང་ཚོའི་

ཁ་རྒྱུན་ལ་ཡོ ད ་པའི་ ཆོ ས ་སྲི ད ་ཟུང་འབྲེ ལ ་ཞེ ས ་པའི ་ གོ ་ བ་དེ ་ སླེ བ ས་ཐུབ་པ་

ཞིག་ཡིན། ཡིག་ཆའི་དོན་གྱི་ཐོག་ནས་བརྟག་ཡོང་དུས་ (Secularism) སེ་ ཀུ་ལེ་རི་ཛམ་ཞེས་པ་འདི་ཤིན་ཏུ་རན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།

ང་རང་ཚོ ་ བོ ད ་པའི ་ གནས་ཚུལ་ཐོ ག ་ཡི ན ་ཀྱང་བསམ་བློ ་ གཏོ ང ་རྒྱུ་

ཏན་ཏན་ཡོད། རིགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སེ་ཀུ་ལེ་རི་ཛམ་ (secularism) ཞེས་

བརྗོད་དུས་གོ་བ་གཅིག་ལ་ཆོས་མེད་རིང་ལུགས་ལྟ་བུར་གོ་བཟོ་ཡོད། ང་ཚོ་

བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དང་།

ད་ལྟའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་ཆ་བཞག་

ནའང་བོ ད ་ནང་མི ་ མང་པོ ་ ཞི ག ་གི ས ་དངོ ས ་གནས་རང་སྲོ ག ་བློ ས ་བཏང་གི ་

དཀའ་ལས་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་མང་པོ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་

འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་འོག་ནས་དཀའ་ལས་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་

སྒེ ར ་གྱི ་ ངོ ས ་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་བོ ད ་ཀྱི ་ རང་དབང་བསྒྲུབ་རྒྱུ་འདི ་ སྲི ད ་རྐྱང་ 287

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

པའི་རང་དབང་གི་སྐད་ཆ་མ་ཡིན་པར།

དེ་དངོས་གནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་

བསྟན་པ་དང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་རང་དབང་གི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་དུས། ང་ ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཞིག་གི་ངོས་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཡང་དེ་ནི་བསོད་ནམས་གསོག་

པའི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་ཞི ག ་རེ ད ་བསམས་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ལས་ཀ་འདི འི ་ ནང་འགན་

འཁུར་གྱི་ཡོད། ཚིག་གི་གོ་བ་ལེན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྐབས་རེ་མཐོང་སྣང་ འདྲ་མིན་ཡོང་སྲིད་ཀྱང་དེ་ཚོའི་སྐོར་ང་རང་ཚོ་གོ་བསྡུར་ཞིབ་ཕྲ་བྱེད་རྒྱུ་ཡོང་

གི་རེད། དེ་ནི་རྩ་དོན་གཅིག་ཡིན།

ང་ཚོ འི ་ དཔལ་འབྱོར་གྱི ་ ལམ་ལུགས་མ་འོང ས་པའི ་ དཔལ་འབྱོར་

འགྲོ་སྟངས་འདི་རྩ་དོན་གལ་ཆེ་ཞིག་ཡིན།

མ་འོངས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་དེ་རྩ་དོན་དེ་དག་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོའམ།

སྲིད་བྱུས་ལ་བཟུང་ནས་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན།

ད་ལྟ་བར་བརྒལ་དུས་སྐབས་ལ་རྩ་

འཛི ན ་བྱེད་རྒྱུའི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་འདི་ ཡང་དེ ་ དང་འགྲོ ས ་མཐུན་པའི ་ གོ མ ་རི མ ་

དང་པོའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཡིན། དེ་དག་ནི་རྩ་ཁྲིམས་སྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ བསམ་བློ་བཏང་བ་དང་། དེ་བཞིན་བྱེས་འཁོད་མི་(དམངས)མང་གཙོ་བོར་

གྱུར་པའི ་ འབྲེ ལ ་བ་བྱེད་ཐུབ་སའི ་ བོ ད ་མི ་ ནང་ཁུལ་ནས་བསམ་འཆར་གང་

ཐུབ་བསྡུས་པའི་ལེགས་ཆའི་བསམ་འཆར་རྣམས་བསྣན་ཡོད། དེ་རིང་འདིར་ ཁྱེད་རང་ཚོ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་

སྤྱི་འཐུས་བསྡུ་སྟངས་དང་།

མཐའ་མའི་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྟངས་ལམ་

གསར་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གཏན་འཁེལ་བ་མ་ཟད། ད་རེས་ཀྱི་ལས་དུས་འདི་

ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་དག་ལ་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཉིན་

བསྟུད་དེ ་ བགྲོ ་ གླེ ང ་དང་གོ ་ བསྡུར་མཐི ལ ་ཕྱི ན ་པ་ཞི ག ་བྱེད་དགོ ས ་པ་དང་།

ཡང་ཕྱོགས་མཐའི་བསམ་འཆར་རྣམས་ལ་ཡང་བལྟ་རྒྱུ་ཡོད་པས། གང་དགའ་ 288

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཅི ་ ལེ ག ས་ཀྱི ་ དགོ ང ས་པ་ཡག་པོ ་ བཞེ ས ་ཏེ ་ གཏན་འབེ བ ས་བྱེད་ཐུབ་པ་

དགོས། འདི་ལས་འགན་གཅིག་ཡིན།

ཡང་ཅི ་ སྟེ་ངེ ས ་མེ ད ་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་གལ་ཆེ ་ བ་འགའ་ཞི ག ་ཁྱེད་རང་

འཐུས་མི་ཚོའི་བློས་མ་འཁྱུད་པ་ཡོད་ཚེ་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུའང་བཀོད་ཡོད་

ལ།

དོན་ཚན་ཁ་ཤས་མི་མང་རང་ལ་མང་མོས་འོ ས་བསྡུའི་ཐབས་ལམ་ལ་

བསམ་བློ་གཏོང་ཆོག་གི་རེད།

གང་ལྟར་རྣམ་ཀུན་ནས་ངའི་ལྟ་བ་ནི་མིས་

བཟོས་པའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་བསྒྱུར་བཅོས་གང་ཞིག་གཏོང་ང་རང་ཚོ་

མིའི་ལག་པར་ཡོད་པ་རེད་སྙམ་པ་འདི་ཡིན། མ་གཞི་ད་ལྟ་ཡིག་ཆ་བཟོས་པ་

འདི་དག་བར་ལམ་ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ཁ་ཤས་དང་། ན་ནིང་དམིགས་

བསལ་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་པའི་ཡིག་ཆ་བཅས་ལ་རྩ་བའི་ཁུངས་བཅོལ་ཏེ་

བཟོས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ད་དུང་ཁྱེད་རང་ཚོས་སྦྱངས་བཤད་གོ་བསྡུར་ཞིབ་

ཕྲ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ནས་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་དགེ་སྐྱོན་མཐོང་སྟེ་བསྒྱུར་ བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་ཡོད་ཚེ་སྤྱི་འཐུས་ཚོར་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་

ཡོད། སྐྱོན་ཆ་མང་པོ་ཞིག་མཐོང་བཞིན་དུ་ཡིག་ཆ་འདི་གཏན་འབེབས་ཚར་ བ་རེད་ཅེས་ཤོད་དགོས་དོན་མེད།

བཅའ་ཁྲིམས་ལ་འཁོད་པའི་ནང་ནས་

བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་འོས་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་ཚེ་བསམ་བློ་གཏོང་ཆོག་གི་རེད།

མདོ ་ དོ ན ་བར་ལམ་ལོ ་ ནས་ལོ ་ བསྟུད་དེ ་ སྒོ་གང་ས་ནས་ཡར་རྒྱས་

ཚགས་ཚུད་ཡག་པོ ་ ཞི ག ་བྱུང་ན་བསམས་ནས་ཐབས་ཤེ ས ་གང་ཡོ ང ་བྱས་

ཡོད། ཆེ་ས་ནས་བཤད་ན་ཕལ་ཆེར་ང་རང་ཚོ་ཨའུ་ཙམ་རེད། ཚང་མས་ཧུར་

བསྐྱེད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན་གྲུབ་འབྲས་གང་ལ་

གང་འཚམས་བསྟན་རྒྱུ་ཡོད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་དཀའ་ངལ་

ཅན་འདི་དང་། ང་ཚོའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་གཉིས་བསྡུར་དུས། ད་དུང་ང་ཚོ་ད་

ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་ལས་ཚགས་ཚུད་པ་ཞིག་དང་། དེ་བས་ནུས་པ་ཐོན་པ་ 289

ཞིག་བྱེད་དགོས།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ང་རང་ཚོ ་ ཡར་རྒྱས་ཚགས་ཚུད་ནུས་པ་ཐོ ན ་པ་ཞི ག ་ཡོ ང ་བའི ་ ཆ་

རྐྱེན་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་རེ་ངོ་རེའི་བསམ་བློའི་

ནང་ནས་སེམས་ཁུར་དང་འགན་བླངས་ཏེ་ལས་ཀ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། བོད་མི་སྤྱི་ བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སོ་སོ་སོ་སོའི་མཇིང་པར་རྡོག་ཁྲེས་

རེ་ཁྱེར་ནས་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་གང་གི་སྐབས་སུ་ཡང་སྤྱི་པའི་དོན་དག་

ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་པའི་དོན་དག་ལ་སེམས་ཁུར་བླངས་པ་ཡིན་

ན། དེའི་ཚོད་ཀྱིས་ང་ཚོར་གྲུབ་འབྲས་དང་ཡར་རྒྱས་ཤིག་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་

རེད། དེ་མིན་རྩ་བ་ལྷག་བསམ་ཡིན་ཡང་སྤྱི་པའི་དོན་དག་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་

ཆེས་བྱེད་ཀྱི་རེད་ཅེས་བཞག་ན། སྐབས་རེ་ལྷོད་གཡེང་ཤོར་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཏན་

ཏན་ཡོད།

དེར་བརྟེན་(དམངས)མང་གཙོར་བསྒྱུར་རྒྱུའི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་

པོའི་གནད་དོན་ཐད་ནས་ཡིན་ནའང་འདྲ། གང་ལྟར་ང་ཚོའི་སྤྱི་པའི་ལས་ཀ་

འདི་ཕར་ཁག་ཚུར་དཀྲིའི་ སྤྱི་ ཟོ མ་ལ་མ་ལུས་པའི་ ལས་ཀ་ཚགས་ཚུད་ཡག་

པོ་ཡོང་བའི་དོན་ལ་ང་ཚོས་(དམངས)མང་གཙོའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ ཞིག་ཐོག་ཤུགས་སྣོན་རབ་དང་རིམ་པ་བརྒྱབས་ཡོད།

ང་ཚོའི་ལས་ཀ་

ཚགས་ཚུད་ནུས་པ་ཐོ ན ་པ་ཞི ག ་བྱུང་ན་བསམས་པའི ་ བསམ་ཚུལ་དང་

དམིགས་ཡུལ་བཅངས་ནས་ལས་འགན་གཙོ་བོར་བརྩིས་ཡོད།

ད་ཆ་བོ ད ་དོ ན ་བདེ ན ་པའི ་ རྒྱལ་ཁའི ་ སྐྱ་རེ ང ས་ང་རང་ཚོ འི ་ རང་

དབང་གི་བདེན་ཟླ་ཚེས་པའི་སྐབས་འདིར་ང་རང་ཚོས་ལམ་སྟོན་འདྲ་ཆགས་ ཆགས་བཟོས་པ་མ་ཡིན་པར། ངོ་མའི་ལག་ལེན་འཁེལ་ངེས་ཀྱི་སྟ་གོན་སྤུས་

དག་པོ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་ཛ་དྲག་གནས་ཚུལ་ཆགས་ཡོད། “ ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ལ་

གནས་རིང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་འགན་འཁྱེར་རྒྱུའི་སྐོར། ང་ཚོའི་རང་དབང་ མ་ལོན་བར་ངོས་ནས་འགན་ཁྱེར་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་མཐོང་གི་འདུག 290

ཁྱད་

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

པར་ནི། མ་འོངས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་འགན་འཁྱེར་རྒྱུ་

དེ་རྩ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལྟའི་བར་བརྒལ་དུས་རིང་ལ་ངོས་ནས་འགན་

འཁྱེར་རྒྱུ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ལག་ལེན་འགེལ་སྐབས་(དམངས)མང་གཙོའི་ངོ་བོ་

ཡོངས་སུ་ཚང་བ་ཞིག་གང་ཐུབ་ཀྱིས་བཟོ་དགོས། དེ་འདྲའི་ཁྱད་པར་ཕྲན་བུ་ ཡོད། ངོས་ནས་ཞུ་དགོས་པ་འདི་ཡིན།”

(1)

ང་རང་ཚོ་རིམ་པས་གོ་བསྡུར་

བྱེད་རྒྱུ་ཡོང་གི་རེད་ཀྱང་། ད་ཆ་མ་འོངས་པའི་བྱེད་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་བྱེད་འགབ་

རིམ་བཞིན་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་འདི་ལས་འགན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། “ ད་ལམ་སྤྱི་ འཐུས་གསར་པ་སླེབས་པ་འདི་ཡང་དེ་སྔ་ལམ་སྲོལ་ཆགས་པའི་ཆོལ་གསུམ་

ཆོས་བརྒྱུད་དང་བཅས་པའི་ཐོག་ནས་ཡོང་བ་རེད།

སྔོན་མ་ནས་རྟག་པར་

སྐད་ཆ་ཡོང་གི་ཡོད། རྩ་བའི་བསྡུ་ཁུངས་དེ་དག་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཀྱང་། སྤྱི་

འཐུས་ནང་སླེབས་ཚར་བའི་རྗེས་སྤྱི་མི་བྱས་ནས་སྡོད་རྒྱུ་རང་རེད། དེ་སྔའི་

ཉམས་མྱོང་ནས་སྐབས་རེ་སྤྱི་པའི་དོན་དག་ལ་སྐད་ཆ་ཤོད་དུས་ཚོགས་པ་ཁ་

ཤས་ཕར་འཚོལ་བར་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སོ་སོའི་སྒེར་གྱི་ཐོབ་ཐང་

རྩོད་རྒྱུའི ་ ཐོ ག ་སླེ བ ས་ན་ཕར་འཚོ ལ ་བར་འགྲོ ་ མ་དགོ ས ་པར་ཚུར་སྔོ ན ་དང་ པོར་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཆོ་མི་འདུག ང་རང་ཚོ་གང་འདྲ་བྱེད་དགོས་སམ་

ཞེ་ན། སྤྱི་པ་ཚགས་ཚུད་ཡག་པོ་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་དེའི་

ཁོངས་གཏོགས་ལ་ཡོད་པ་ཚང་མར་ཁེ་ཕན་ཡོད་ཡོད་པ་དང་། བདེ་སྐྱིད་ཡོད་ ཡོད་པ། འདོད་དོན་འགྲུབ་འགྲུབ་པ་ཡིན། སྤྱི་པ་ཚགས་ཚུད་པོ་མ་བྱུང་ན།

ཉིན་གཅིག་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ས་མེད་པ་ཆགས་ཀྱི་རེད། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོར་ཐོབ་

ཐང་རྩོད་ས་འདི ་ རང་སྤྱི ་ པའི ་ སྒྲིག་འཛུགས་ཤི ག ་ཡོ ད ་པ་འདི ་ ལ་བརྟེན་ནས་

བྱུང་བ་རེད།

དེར་བརྟེན་སྤྱི་འཐུས་ནང་སླེབས་པ་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཚང་མས་

བསམ་པ་རྣམ་དག་གི ་ སྤྱི ་ མི ་ ཞི ག ་བྱས་ཏེ ་ སྤྱི ་ འཐུས་བྱས་ནས་སྡོ ད ་རི ང ་སོ ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡།༦ ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༥༢ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༠ ནས་ཤོག་གྲངས་ ༥༥ ཕྲེང་ ༡༦ བར་གསལ།

291

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སོའི་རྐུབ་སྟེགས་སྟེང་བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་བྱེད་མཁན་

གྱི ་ སྤྱི ་ མི ་ ཞི ག ་ཡི ན ་བསམ་པའི ་ འདུ་ཤེ ས ་ག་དུས་ཡི ན ་ཀྱང་མ་བརླགས་པ་

དང་། མ་བརྗེད་པའི་ཐོག་ནས་འགན་འཁྱེར་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་

རེད། འདི་གནད་འགག་མཐོང་གི་འདུག ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད། ཧུར་ཐག་གནང་རོགས།”(1)

དེ་ནས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་ལས་འགན་དང་

པོ་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་འཆར་ཟིན་ལ་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་བསྡུར་

གྱིས་དངོས་གཞིའི་གཏན་འབེབས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་

༥ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བཀའ་ཤག་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང་། རྩ་

ཁྲི མ ས་བསྐྱར་ཞི བ ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ འགན་འཛི ན ་ཚོ ག ས་མི ་ རྣམ་པ་བཅས་ བཞུགས་མོ ལ ་ཚོ ག ས་འདུ་གནང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་

འཆར་ཟི ན ་གྱི ་ དོ ན ་ཚན་གལ་ཆེ ་ བ་འགའ་ཞི ག ་དང་མི ང ་ཚི ག ་ཐ་སྙད་བཅས་

པའི་སྐོར་དྲི་བ་དོགས་གཅོད་ཀྱི་གསུང་གླེང་གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༣༡ ཉིན་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པ་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་བཅའ་ཁྲི མ ས་གཏན་འབེ བ ས་མ་གནང་

གོང་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་

ལས་དོ ན ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ སྒྲིག་གཞི འི ་ ཟི ན ་བྲི ས ་འགྲེ མ ས་སྤེལ་གནང་བ་དེ ་

དག་མང་མོས་གཏན་འབེབས་གནང་།

སྒྲིག་གཞི འི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་ལྟར་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་

གཙོ ་བགྲེ ས ་གཞོ ན ་འདེ མས་ཐོ ན ་མ་བྱུང་བར་ཚོ ག ས་གཙོ་ བགྲེས ་གཞོན ་གྱི་

ལས་ཚབ་དགོ ས ་པ་བཞི ན ་ཐད་བསྐོ ས ་སྤྱི ་ འཐུས་ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ བློ ་

བཟང་བསྟན་འཛི ན ་མཆོ ག ་སྤྱི ་ མོ ས ་ཐོ ག ་ཚོགས་གཙོའི ་ ལས་ཚབ་དང་། ཚོགས་གཞོན་གྱི་འོས་གཞི་དྲུག་ཐོན་པར་གསང་བའི་འོས་ཤོག་ཕངས་ནས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༥་་་༡༡ བར་གསལ།

292

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

སྤྱི་འཐུས་པདྨ་བདེ་ཆེན་ལགས་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྟ་མགྲིན་ཆོས་སྐྱིད་གཉིས་ ཚོགས་གཞོན་ལས་ཚབ་ཏུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་ ལས་རིམ་ཚོགས་ཆུང་དང་།

སྤྱི་འཐུས་ལྔ་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་བཅས་སུ་

འདེམས་བསྐོ་གནང་། བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་བར་དུས་ཡུན་ཇི་ ཙམ་དགོ ས ་མི ན ་ཐད་སྤྱི ་ འཐུས་འགའ་ཤས་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅི ག ་དགོ ས ་

སྐོར་གྲོས་འཆར་བཏོན་ཀྱང་མཐར་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ལ་གཏན་འཁེལ་གནང་ བར་མཛད།

དེས་ན་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་གྲ་སྒྲིག་

འཐུས་ཚང་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣ ཉིན་ཚོགས་གཙོ་

མཆོ ག ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབ ས་ཀྱི་ བརྗོད ་པ་དང་པོ་ འགོ་ འཛུགས་ ཞུ་རྒྱུའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་སྦྲགས་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་བྱེད་པར་ཆ་

རྐྱེན་གསུམ་ཚང་དགོས་པ་སྟེ། དང་པོ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ ནན་གྱི་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་པ་དང་།

གཉིས་པ་གཏན་

འབེ བ ས་གནང་བའི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་དེ ་ ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ གཙོ ་ འཛི ན ་གྱི ་ ཆོ ག ་

མཆན་ཐོ བ ་དགོ ས ་པ་ལྟར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ འི ་ ཆོ ག ་མཆན་

ཐོབ་དགོས་པ།

གསུམ་པ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་

བཅའ་ཁྲིམས་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་གསལ་བསྒྲགས་གནང་རྗེས་ བཅའ་ཁྲི མ ས་གཏན་འབེ བ ས་ཆ་ཚང་ཟི ན ་པ་རེ ད ་ཅེ ས ་བརྒྱུད་རི མ ་འགྲོ ་

ལུགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་།

དེ་ནས་བརྗོད་པ་དང་པོ་དོགས་གཅོད་ཀྱི་དྲི་བ་གནང་རྒྱུ་ཁག་དང་།

བརྗོ ད ་པ་གཉི ས ་པ་རྩ་བའི ་ དོ ན ་ཚན་སོ ་ སོ ར ་ཞི བ ་ཕྲའི ་ བགྲོ ་ གླེ ང ་སྦྱངས་

བཤད། བརྗོད་པ་གསུམ་པ་མཐའ་མའི་གཏན་འབེབས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་

བཅས་ཚེས་ ༡༣ བར་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་རང་རང་གི་ལྷག་བསམ་དང་བློ་ རྩལ་ཇི་ཡོད་བཏོན་ནས་བགྲོ་གླེང་སྦྱངས་བཤད་གནང་བ་དང་། 293

ལྷག་པར་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་དང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས། སྡེ་སྲིད་ལྷན་ ཚོགས། ལེའུ་བདུན་པ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་གི་སྒྲིག་ འཛུགས་བཅས་ཀྱི ་ སྐོ ར ་སོ ག ས་ལ་སྦྱངས་བཤད་ལྷུག་པོ ར ་གནང་བ་དང་

འབྲེལ་གྲོས་འཆར་མི་འདྲ་བ་གྲངས་ ༨༥ བཏོན་པ་དེའི་ཁོངས་ནས་གྲངས་ ༧༣ ལུགས་མཐུན་ཡིག་ཐོག་བཏོན་པ་དང་། གྲངས་ ༡༢ སྐབས་སོ་སོར་ངག་

ཐོག་ནས་བཏོན་པར་གནང་། གོང་གསལ་གྲོས་འཆར་ཁོངས་ནས་ཁག་གཉིས་ བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་དོན་ཚན་ཕྱིར་བསྡུ་(ཐོག་མར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་

སྐབས་དོ ན ་ཚན་སོ ་ གཅི ག ་པའི ་ ཁ་པ་དང་ལེ འུ ་བདུན་པ་ཆ་ཚང་ཕྱི ར ་བསྡུ་ཞུས་པ་རེ ད །)

གནང་རྐྱེན་འབྲེལ་བ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་བསློག་གནང་བ་དང་།

གྲོས་

འཆར་གསུམ་ཚོགས་གཙོས་ངོས་ལེན་མ་གནང་བ། གྲོས་འཆར་གཉིས་ལ་ རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་མེད་པས་གྲོས་ཁོངས་སུ་སླེབས་མ་ཐུབ། གྲོས་འཆར་

༧༨

ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྗེས་གྲོས་འཆར་གསུམ་སྤྱི་འཐུས་དོ་བདག་སོ་

སོས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་བ་དང་།

གྲོས་འཆར་གཅིག་གནས་སྐབས་ཐག་མ་

བཅད་པར་བཞག་པ་བཅས་མཐའ་མཇུག་དོན་ཚན་ ༧༤ ཐག་གཅོད་གནང་

བའི་འབྲས་བུར་ཐོག་མའི་བཅའ་ཁྲིམས་འཆར་ཟིན་ལ་དོན་ཚན་ ༡༡༥ དང་།

ལེའུ་ ༡༡ ཡོད་པ་ནས་ལེའུར་འགྱུར་བ་བྱུང་མེད་ཀྱང་། དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་ཐམ་

པ་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་སྟེ་དོན་ཚན་ ༩༤ ལྷག་པ་དེའི་ནང་ནས་དོན་ཚན་ ༧༠ རང་འཇགས་གནས་ཁོངས་དོན་ཚན་ ༦༤ གླེང་མེད་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གནས་པ་

དང་། དོན་ཚན་ ༦ ལ་བཀའ་མོལ་བྱུང་ཡང་མང་མོས་ཀྱིས་གནས་པ། སྣོན་

འཕྲིའི་འགྱུར་བ་གནང་བ་དོན་ཚན་ ༢༥ ཡོད་པ་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་དོན་

ཚན་དང་། ཨང་ཀི། ཡི་གེའི་དག་ཆ་བཅས་འགྱུར་བ་ཆེ་ཆུང་བསྡོམས་གྲངས་

༦༣ བྱུང་ཡོད་པ་ནས་གྲངས་ ༥༠ མང་མོས་དང་། གྲངས་ ༦༣ སྤྱི་མོས་

ཀྱི ས ་གནས་པ་བཅས་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ ཐོ ག ་མའི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་དེ ་ དག་ 294

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

སྒྲིག་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་། འགོ་ཁྲིད་ཡོད་པ། འཆར་གཞི་ཡོད་པ། བརྒྱུད་རིམ་

ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་བོད་ལྕགས་ལུག་ཟླ་ ༥

ཚེས་ ༢ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བཅའ་ཁྲིམས་མ་ཟིན་གཉིས་ཀྱི་ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་མཚན་རྟགས་བཀོད་པར་མཛད། སྐབས་དེར་གནས་ གྲྭའི ་ དགེ ་ འདུན་ནས་ཤི ས ་བརྗོ ད ་སྨོ ན ་ཚི ག ་གསུངས་པ་དང་རྟེན་འབྲེ ལ ་གྱི ་

གསོལ་ཇ་བཞེས་འབྲས་བཏེག

མཇུག་ཏུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

པོར་འབུལ་རྒྱུའི་དམིགས་བསལ་གྲོས་ཆོད་གཅིག་དང་།

གཏན་འབེབས་

གནང་བའི ་ བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་མ་ཟི ན ་གཉི ས ་ཚོ ག ས་གཙོ ་

རྣམ་པས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཆོག་མཆན་ཕེབས་རྒྱུར་འབུལ་

ལམ་ཞུས་ཏེ་ཚོགས་འདུ་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ བར་ཚོགས་གསེང་གནང་།(1)

དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་བཅའ་ཁྲི མ ས་ལ་ཐུགས་ཞི བ ་ཟབ་ནན་ཟི ན ་ནས་ ཚོགས་གཙོའི་ལས་ཚབ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་

དང་། ཚོགས་གཞོན་ལས་ཚབ་པདྨ་བདེ་ཆེན་ལགས་དང་རྟ་མགྲིན་ཆོས་སྐྱིད་

ལགས་བཅས་ཆེ ད ་འབོ ད ་ཀྱི ས ་བཅའ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ དོ ན ་ཚན་འགའ་ཤས་ཐད་

བསྐྱར་དུ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བསམ་ཞིབ་གནང་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་ བཀའ་སློབ་ཕེབས།

དེ་ཡང་དང་པོ། དོན་ཚན་གསུམ་པའི་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཅེས་པ་

ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དུ་བཅོས་པའི་སྐོར་ལ་དགོངས་ཚུལ་ཙམ་དང་།

གཉིས་པ། དོན་ཚན་སོ་གཅིག་པའི་ཁ་པ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

རྩ་འབོར་བཞི་ཆ་གསུམ་གྱིས་མོས་མཐུན་བྱུང་ན། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

1ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༥་་་༡༧ བར་གསལ།

295

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཆེན་པོའི་སྐུ་དབང་དེ་སྡེ་སྲིད་ལྷན་ཚོགས་ལ་སྤྲད་འཐུས་ཞེས་པ་ཕྱིར་འཐེན་

གནང་བའི་སྐོར་ལ། དོན་ཚན་འདི་ནི་(དམངས)མང་གཙོའི་རྣམ་པ་གསལ་པོ་

བསྟན་ཐབས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན། སྔོན་མ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣

ལོར་བཀྲམས་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ནང་དུའང་འཁོད་ཡོད། གལ་ཏེ་དོན་

ཚན་འདི་མ་བཀོད་ན། (དམངས)མང་གཙོ་ཡར་རྒྱས་མེད་པའི་ཐོག་ཕྲན་བུ་ ཕྱིར་བཤིག་བརྒྱབ་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་པས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་ངེས་པར་བསྐྱར་

དུ་བསམ་ཞིབ་ཀྱིས་ཚང་མ་སྤྱི་མོས་ཡོང་ཐབས་བྱེད་དགོས་ཞེས་དང་།

གསུམ་པ། ལེའུ་བདུན་པའི་དོན་ཚན་ཁག་གི་ནང་འཁོད་པའི་བོད་

མི་གནས་སྡོད་ས་གནས་ཁག་གི་གཞིས་འགོ་དང་། ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་

ཀྱང་ཡོ ད ་ན་ཡག་པོ ་ འདུག་ཅེ ས ་སློ བ ་སྟོན་བཀའ་སློ བ ་ཞི བ ་ཏུ་ཕེ བ ས་པར་

བརྟེན་ཁོང་རྣམ་པ་གསུམ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བཀའ་སློབ་ཕེབས་

སྒོ་ཁག་བརྒྱུད་བསྒྲགས་གནང་བ་ལྟར་དགོ ང ས་གཞི ་ དགོ ས ་པ་གལ་ཆེ ར ་

བསམ་ནས་གོ ང ་གསལ་དོ ན ་ཚན་གཉི ས ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་མའི ་ ཟི ན ་བྲི ས ་ལ་ཚི ག ་ བརྗོ ད ་བཟོ ་ བཅོ ས ་ཕྲན་བུ་ལས་རང་འཇགས་འཇོ ག ་རྒྱུར་སྤྱི ་ མོ ས ་བྱུང་སྟེ་

༸སྙན་ཞུར་ཕུལ་བར་བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༡༨ ལྕགས་ལུག་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༦ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོ ག ་གི ས ་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་ཐོ ག ་ཆོ ག ་མཆན་ཕེ བ ས་པ་

ལྟར་དེ་ཉིན་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནུས་པ་དངོས་སུ་ཐོན་འགོ་ཚུགས།(1) བཅའ་ཁྲིམས་དེའི་གཞི་རིམ་ལྟ་བ་ནི།

འཇིག་རྟེན་འདིར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་

1

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༠ པར་གསལ།

ལྟོས་ས་ལྟོས་འཇོག་གི་ལེགས་ཉེས་ཙམ་ལས་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་

296

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བ་ཞིག་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་འདིའི་བདེ་སྐྱིད་ཕྲན་

ཚེགས་ནས་བཟུང་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་བཅས་ཟད་པའི་ཐར་པ་མཆོག་གི་བར་སྐྱེ་

རྒུའི ་ ལེ ག ས་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གཞི ་ རྩ་ཉག་ཅི ག ་ནི ་ གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་སོ ་ སོ འི ་ སྒོ་ གསུམ་གྱི་རང་དབང་དང༌།

ཕན་ཚུན་འཚེ་མེད་ཞི་བདེར་འཚོ་བའི་བྱམས་

བརྩེའི་གཞི་རྩ་ལ་ཐུག་པ་ནི་སྨྲོས་མེད་དང༌། དེའི་སླད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐག

གཅོ ད ་མང་མོ ས ་ལ་བརྟེན་པའི་ མང་གཙོ འི་ (སྐབས་འདི་ནས་བཟུང་བཅའ་ཁྲིམས་

ནང་“དམངས་”ཞེ ས ་པའི ་ ཐ་སྙད་“མང”་དུ་སྒྱུར་ཡོ ད ་པས་དཔེ ་ དེ བ ་འདི འི ་ ནང་དུའང་ མཚམས་འདི ་ ནས་བཟུང་ལུང་འདྲེ ན ་ཡི ག ་ཆས་མཚོ ན ་པའི ་ སྐབས་བབ་གསལ་བརྗོ ད ་ སོ ག ས་ཅི ་ རི ག ས་སྐབས་“མང་”ལྟར་བྲི ས ་ཡོ ད །) ལམ་སྲོ ལ ་འདི ་ ཉི ད ་དུས་སྐབས་

འདིར་ལེགས་ཤོས་སུ་སྣང་བས། རིས་མེད་ཆོས་ལུགས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་

པའི་འཚེ་མེད་བྱམས་བརྩེའི་ལམ་དང༌། འདྲ་མཉམ། རང་དབང་ལ་བརྟེན་པའི་ མང་གཙོ འི ་ སྲི ད ་ལུགས་ཀྱི ་ གྲུབ་མཐའ་དེ ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་འདི འི ་ གཞི ་ རྩའི ་ ལྟ་

བར་བཟུང་ཡོད།

བཅའ་ཁྲིམས་དེའི་སྐབས་བབས་ཀྱི་ལུང་ཁུངས་ནི།

ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྔ་རྗེས་བཀའ་སློབ་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་

༡༩༦༣ ལོར་བསྩལ་བའི་མང་གཙོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས། ༡༩༨༧ ལོར་ཨ་

རིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྩལ་བའི་ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔ༌། ༡༩༨༨ ལོར་ཡུ་རོབ་

གྲོ ས ་ཚོ ག ས་སུ་བསྩལ་བའི ་ གསུང་བཤད་ནང་མང་གཙོ འི ་ ལམ་སྲོ ལ ་སྐོ ར །

༡༩༨༩

ལོར་སྲི་ཞུའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་དྲུག་པར་བསྩལ་པའི་བཀའ་

སློབ། ༡༩༩༠ ལོར་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དུ་བསྩལ་པའི་བཀའ་སློབ། ཚོ ག ས་ཆེ ན ་དེ འི་ གྲོས ་ཆོ ད་བཅས་བཅའ་ཁྲིམས་དེ འི་ གཞི་ བཅོལ་སའི་ ཡིག་

ཆ་ཁག་ཡིན།

བཅའ་ཁྲིམས་དེའི་ཁྱད་གནད་ནི། 297

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འཚེ་མེད་ཞི་བདེ་དང༌།

རང་དབང་མང་གཙོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་

བཞིན་ལྡན་ཞིང༌། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་སྲུང་དང༌། བོད་མིའི་བསམ་

སྤྱོད་དང༌། དངོས་པོའི་ཁེ་ཕན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འགན་གཞུང་གི་རྩ་ དོན་དུ་བཟུང་བའི་ཐོག བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རིང་ལག་ལེན་དོན་འཁེལ་ཐུབ་

ངེས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང༌། ལས་འགན་ཁག་གསལ་བཀོད་དང༌། བོད་ དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས། གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་བདེ་སྐྱིད་དང༌། བཙན་

བྱོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆབ་སྲིད་དང༌། དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ གཞན་དག་བཅས་འདྲ་མཉམ་དང༌།

ཕན་ཚུན་གནོན་ཤུགས་མི་འབྱུང་བར་

གནས་ཐབས་དང༌། དེའི་ཆེད་དུ་ཤེས་ཡོན་དང༌། རིག་གཞུང་། འཕྲོད་བསྟེན་

བཅས་ཀྱི ་ མཐུན་རྐྱེ ན ་ཚུལ་བཞི ན ་དུ་སྒྲུབ་ཐབས་བཅས་གཞུང་གི ་ རྩ་བའི ་ བྱ་

སྒོ་ལམ་སྟོན་དུ་ལེའུ་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ། གསུམ་པ་བཅས་སུ་གསལ་ ཡོད༑

མང་གཙོ འི་ གཞི་ རྩའི་ ལམ་སྟོན་ལྟར་དབང་ཚད་ཀྱི་ དབྱེ་འབྱེད་དང་

ཆ་བགོས་ཚད་ལྡན་བྱས་ཏེ་གཞུང་གི་འགན་འཛིན་དང༌། ཁྲིམས་བཟོའི་དབང་

འཛིན། ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་བཅས་ལེའུ་བཞི་པ་དང༌། ལེའུ་ལྔ་པ། དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་ནང་སྡེ་ཚན་འདྲེས་མེད་བཀོད་ཡོད།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་(སྲིད་སྐྱོང)རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ནས་ཐད་ཀར་འོ ས་

བསྡུའི་ལམ་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་སྲོལ་དང༌། བཀའ་བློན་བྱིངས་རྣམས་བོད་

ཀྱི་མངའ་དབང་ཡོད་པ་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོ ས་འདེམས་བྱས་པའི་སྤྱི་

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བསྐོ་འདེམས་གནང་དགོས་པ་བཟོས་ཡོད།

ཆབ་སྲིད ་ཀྱི་ ལས་དོ ན ་ཡོ ངས་རྫོག ས་ཀྱི་ མཐའ་མའི་ ཐག་གཅོད་ཀྱི་

དབང་ཚད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཁྲིམས་བཟོའི་དབང་ཚད་ཀྱི་

ཆ་རྐྱེན་འོག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ལའང་ཚུལ་ལྡན་གྱི་སྟངས་འཛིན་དང་ཆ་སྙོམ་ 298

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཡོ ང ་ཐབས་སུ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི ་ ཁྲི མ ས་ཡི ག ་

འཆར་ཟི ན ་ལ་དེ འི ་ སྐབས་ལ་ྋགོ ང ་ས་ཆེ ན ་པོ འི ་ ཆོ ག ་མཆན་ཞུ་དགོ ས ་པ་

དང༌། ྋགོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་འཆར་གསུང་འཕྲིན་ལ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་

མོས་མཐུན་མ་ཞུས་ཚེ་མང་ཚོགས་ལ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དབང་ཆ་མང་ ཚོགས་འབའ་ཞིག་ལ་ཡོད་པའི་དན་རྟགས་ཡིན། དེང་གི་ཆར་སྲིད་སྐྱོང་གི་ ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་བཅས་སོ།།

བཅའ་ཁྲིམས་དེ་ཇི་ལྟར་ཁྲིམས་སུ་བཅས་སྟངས་ནི།

ཀ༽ བཀའ་རྩ་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གནང་བ།

རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལ།

ཁ༽ རྩ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་བཟོ་ཚོགས་པས་ཆེད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ག༽ གསར་བརྗེའི་གྱེན་ལངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བྱུང་བ།

ང༽ ཁྲིམས་གཞི་རིམ་གྱིས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ལས་གྲུབ་པ་བཅས་

ཡོད་པ་ལས། ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་དང་རྣམ་ པ་ཀུན་ཏུ་བོ ད ་མི ་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཡར་རྒྱས་འབྱུང་ཐབས་དང༌།

རང་སྟོབས་ཀྱི ས ་མང་གཙོ འི་ རང་སྲི ད ་རང་སྐྱོ ང ་གི ་ ནུས་པ་སྨིན ་ཐབས་ཉག་ ཅིག་གཙོ་བོར་མཛད་བཞིན་པ་ལྟར།

བཅའ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་

བསྒྲགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་གནང་བར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ དམིགས་བསལ་ཚོགས་

ཆེན་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་དགོས་པའི་ཐག་གཅོད་ མཛད་པ་ལྟར་ྋགོ ང ་ས་ྋསྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་སྐབས་བཅུ་

གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་བཟོ་

ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་དབང་གནང༌།

བཅའ་ཁྲིམས་དེ་ཉིད་ཁྲིམས་སུ་ཆགས་སྟངས་ནི། 299

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་

དོན་ཚན་རེ་རེ་བཞིན་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་རྒྱས་གནང་མཐར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦

ཚེས་ ༡༤ ལ་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཆོག་མཆན་བསྩལ་ཏེ་ ཁྲིམས་སུ་བཅས་པའོ། །

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་

སྐབས་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་མཆོ ག ་ དང་། བདེ་དྲིལ་བཀའ་བློན་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག ཤེས་ འཕྲོ ད ་བཀའ་བློ​ོ ན ་རྗེ ་ བཙུན་པདྨ་མཆོ ག ་བཅས་དགོ ང ས་འཁྲོ ལ ་ཡོ ང ་བའི ་

༸སྙན་ཞུ་འབུལ་གནང་མཛད་པ་བཞི ན ་དགོ ང ས་འཁྲོ ལ ་ཐོ བ ་པ་དང་ཆབས་

ཅིག་བཀའ་བློན་གསར་པ་འདེམས་བསྐོ་གཏན་འཁེལ་མ་ཟིན་བར་བཀའ་ཤག་

གི ་ ཞུ་སྒོ་ཁག་འཐུས་ཤོར་མི་འགྲོ་བའི་ཁུར་ལེན་སྔར་མུས་ལྟར་བྱེད་དགོས་ ཞེས་བཀའ་ཕེབས།(1) ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་

མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་འོས ་བསྡུ་གནང་ བར་ཐད་བསྐོ ས ་སྤྱི ་ འཐུས་ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ བློ ་ བཟང་བསྟན་འཛི ན ་

མཆོ ག ་འོས ་ཤོ ག ་འཕེ ན ་མ་དགོ ས ་པར་སྤྱི ་ མོ ས ་སུ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བར་

ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པའི་ དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་གནང་བར་བོན་པོའི་སྤྱི་འཐུས་བྱ་དུར་བསོད་ནམས་

བཟང་པོར་མང་མོས་བདམས་ཐོན་བྱུང་བར་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་གསལ་

བསྒྲགས་གནང་བ་དང་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས།

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༧ པར་གསལ།

300

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༤ ཉིན་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་

གཉི ས ་དམ་འབུལ་སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་ཡོ ང ས་ལ་བཀའ་སློ བ ་བསྩལ་བ་བཀའ་ སློབ་ཕྱོགས་བསྡེབས་པོད་གཉིས་པའི་ཤོག་གྲངས་ ༥༦ ནས་ ༨༥ བར་

གསལ་བ་ལས། མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་བཀའ་བསྩལ་དོན། “ ཚོགས་ གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་གཏན་འཁེལ། དམ་འབུལ་གནང་སྟེ་ཡག་པོ་བྱུང་།

བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་གི་ཡིན། ཁ་སང་བཀའ་མོལ་བྱུང་བ་བཞིན། བར་ དེ​ེར་བཅའ་ཁྲིམས་བཟོ་རྒྱུ་རྣམས་ཁྱོད་རང་ཚོ་ཚང་མས་སེ མས་ཁུར་བླངས་ ཏེ་གཏན་འབེབས་གཙང་མ་ཡག་ཐག་ཆོད་བྱུང་བ་རེད། བྱས་འབྲས་དང་པོ་དེ་

ཆགས་ཡོད། ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ”

(1)

“ སྔོན་ལ་རྩ་བའི་

བཙན་བྱོལ་བ་སྤྱིའི་འགྲོ་སྟངས་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཤིག་བཟོས། ནང་གསེས་སྡེ་

ཚན་སོ ་ སོ ་ སོ ་ སོ ་ ལའང་དེ ་ འདྲའི ་ སྒྲིག་གཞི ་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་ནས་དམ་

པོས་དམ་བཅིངས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ཚགས་ཚུད་པོ་ཡོང་བའི་ལས་ཐབས་འདྲ་གོ་ རིམ་སྒྲིག་གི་ཡིན་ན་དེ་ཚོའི་ཐོག་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་རེད། ” (2) “ ད་

རེས་ཁྱེད་རང་ཚོ་སྤྱི་འཐུས་ཚོས་དགོངས་འཆར་གནང་སྟེ་ང་ཚོར་ཆོས་སྲིད་

ཟུང་འབྲེལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དེ་ཡང་ཡག་པོ་ འདུག སྐབས་རེ་ང་རང་ཡང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་བདེ་མ་ བདེ་ལྟ་བུ་ཡོང་གི་འདུག ཡང་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ཡོང་དུས་དངོས་ཡོད་ གནས་ཚུལ་ལ་སྔར་ནས་ད་བར་གནས་སྟངས་དེ་བཞིན་ཕྱིན་པ་རེད།

མ་

འོངས་པར་སྤྱིར་བཏང་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་མི་སྒེར་སོ་སོའི་ལྟ་བའི་ཐོབ་

ཐང་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་དགོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཐོག་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༥༦ ཡིག་ཕྲེང་ ༤ ནས་ ༨ བར་གསལ།

2 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༥༩ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༡ ནས་ ༡༥ བར་གསལ།

301

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ནས་དེ་ལ་དགེ་མཚན་དང་། བསམ་བློ་གཏོང་ས་ཡོད་པ་འདྲ་པོ་འདུག གང་

ལྟར་ལག་ལེ ན ་གྱི ་ དྲོ ད ་མ་ཡལ་གོ ང ་ནས་ང་ཚོ ས ་སྤྱི ་ སྙོ མ ས་རི ས ་མེ ད ་ལག་

ལེན་བསྟར་བ་འདྲ་པོ་ཞིག་ཆགས་པ་རེད། དེར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད། ཡག་པོ་བྱུང་འདུག དེ་ནས་བཀའ་བློན་འདེམས་བསྐོ་བྱེད་སྟངས་དེ་གལ་

ཆེན་པོ་འདུག ཧ་ལམ་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་སྒང་ལ་ལུགས་སྲོལ་དེ་འདྲ་མེད་

པ་འདྲ་པོ་ཞིག་རེད། དེ་བྱེད་དགོས་དོན་ཁ་སང་ནས་སྐད་ཆ་བྱུང་བ་བཞིན་

རེད། སྲིད་བློན་ལྟ་བུ་ཞིག་བསྐོ་རྒྱུའི་སྐོར་ལོ་གཅིག་ནས་སྐད་ཆ་བྱུང་རུང་།

དངོས་སུ་ལག་ལེན་འགེལ་དུས་ཕྲན་བུ་མ་བདེ་བ་འདྲ་པོ་ཆགས། ལམ་སེང་

དབང་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོ ་ པོ ་ ཡོ ད ་པའི ་ མི ་ གཅི ག ་སྤྱི ་ མོ ས ་ཀྱི ་ ཆ་ནས་བཤད་པ་ ཡིན་ན་ནི། བླ་མ་རྣམ་པ་ཚོའི་ནང་ནས་སྒྲུག་དགོས་མཁན་འདྲ་པོ་དང་། བླ་མ་

རྣམ་པ་ཚོའི་ནང་ནས་བསྒྲུགས་པ་ཡིན་ན་ནི་ལམ་སེང་ཆོས་རྒྱུད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་

ལྷགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་འདྲ་པོ། སྤྱིར་བཏང་ལས་བྱེད་པའི་ནང་ནས་སྒྲུག་རྒྱུ་དེ་

ཡང་ལམ་སེང་བདེ་མ་བདེ་ལྟ་བུ་ཡོང་གི་འདུག ཡང་སྲིད་བློན་ཟེར་བ་འདྲ་པོ་

དང་། སྡེ་སྲིད་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་མིང་གསར་པ་ཞིག་བཏགས་པ་ཡིན་ན། རྒྱ་གར་ གཞུང་ལ་ཡང་མཛད་དཀའ་གསར་པ་ཡོང་གཞི་ཆགས་ཀྱི་འདུག

བཀའ་བློ ན ་འོས་འདེ མ ས་བྱེད་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་ཁྱེད་རང་ཚོ ་ ཚང་མས་

ཁུར་བླངས། ཚང་མས་དོ་སྣང་བྱས། ཕར་ཚུར་གཅིག་གིས་གཅིག་བསམ་

ཚུལ་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ས་རེད། དེ་ཡག་པོ་རེད། ང་ཚོ་འདིར་ས་ཆ་ སྲུང་མཁན་འདྲ་པོ་དང་། མིང་ཟིན་མཁན་ཙམ་ཞིག་མིན་པར་དངོས་གནས་

རང་བོད་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་དང་། ལས་ཀའི་འགོ་

འཁྲིད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། ང་ཚོས་ལས་དོན་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་

ལས་དོན་ཐོག་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་མཁན་འོས་པ་ཞིག་འཚོལ་དགོས་པ་མ་

གཏོགས། ཆོལ་ཁ་དང་། ཆོས་ལུགས་དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་གཙོ་ 302

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བོར་གཏོང་རྒྱུ་མི་འདུག ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་དེ་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་ལ་ལས་ཀ་

དངོས་གནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་། དྲང་པོས་གཞུང་བསྲང་བྱེད་མཁན།

འབྱོན་ཐང་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་གང་ན་འདུག་བརྩད་གཅོད་བཏང་ནས་རིམ་པ་དང་

པོར་མཚན་ཉི ད ་ཆ་རྐྱེ ན ་གཙོ་བོ་དེ ་ ལ་བསམ་བློ ་ བཏང་ནས་གུང་ཞི ག ་ བསྒྲིགས། དེའི་ཞོར་ལ་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དམ་ཚིག་ཟོང་ཁ་

གཅིག་བསྒྲིལ་ཡོང་རྒྱུའི་དོན་དག་ལ་ཆོལ་ཁའི་མི་འཛོམས་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་

དཔལ་དང་རྒྱན་རེད། དགེ་མཚན་ཡོད། མིའི་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་ལྷག་བསམ་དང་

འབྱོན་ཐང་ཡོད་མེད་སོགས་ལ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར། དཔེར་ན། བཀའ་ བློན་བདུན་དགོས་པར་ཆ་བཞག་པ་ཡིན་ན། བཀའ་བློན་དྲུག་པོ་དེ་ཆོལ་ཁ་རེ་

ནས་མི ་ གཉི ས ་གཉི ས ་ངེ ས ་པར་དུ་དགོ ས ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པའི ་ བཟོ ་ འདྲ་པོ ་ དེ ་ འདྲ་ བྱས་ན་མི་འགྲིགས། མི་གཉིས་པོ་དེ་ལ་གལ་སྲིད་ཆ་རྐྱེན་མ་འཛོམས་པར་ང་

ཚོའི་མི་ལ་ཆ་རྐྱེན་ཚང་གི་མེད། ཡོན་ཏན་མེད། འབྱོན་གྱི་མ་རེད་དེ་ཡིན་

ནའང་ང་ཚོ འི ་ མི ་ གོ ་ བཅད་ན་མ་གཏོ ག ས་འགྲི ག ་གི ་ མ་རེ ད ་ལབ་ན་དེ ་ ནོ ར ་ འཁྲུལ་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་མིའི་ངོ་བོ་དེ་དངོས་གནས་ལས་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་

རན་པ་དང་། འཇུག་པོ་ཡོང་བ་དེར་བསམ་བློ་གཙོ་བོར་གཏོང་དགོས། དེའི་

ཞོར་ལ་དཔལ་དང་རྒྱན།

ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་ལ་ཆོལ་ཁ་ཚང་

མའི་མི་སླེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ཨང་ཀི་དང་པོ་རེད། དཔེར་ན། ཨ་མདོ་མི་ཉུང་

ཉུང་རེད། ཨ་མདོའི་ནང་ལ་བཀའ་བློན་འོ ས་པའི་མི་གཅིག་ཁྱོན་ནས་རྙེད་ཀྱི་ མི་འདུག་ན། བྱེད་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་ང་ཨ་

མདོ་རེད། ཁྱེད་རང་ཚོས་ང་ལ་བློ་བཞག་ན་འགྲིག་གི་རེད། ཨ་མདོ་བ་རག་གི་

མི་འདུག་ན་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་མི་རུང་། ཨ་མདོ་གང་ཡང་མི་ཤེས་མཁན་གཅིག་

ལ་ཁོས་ཚོང་རྒྱག་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གང་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད་དེ། ཡིན་ནའང་ བཀའ་བློན་ལ་བཞག་ན་མ་གཏོགས་འགྲིགས་ཀྱི་མ་རེད་ཟེར་ལབ་ན་ཤིན་ཏུ་ 303

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ནོར་འཁྲུལ་རེད། བཀའ་བློན་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་དེ་ལ་ལྷག་བསམ་དང་ཤེས་

ཡོན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འགོ་འཁྲིད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན་ཉིན་རེའི་

ལས་ཀ་ཙག་ཙིག་ཐོག་ཚགས་ཚུད་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་རུང་མེད་རུང་། རྩ་བའི་

བསམ་བློ་མང་པོ་འཁོར་ཐུབ་མཁན་ཞིག་དང་། གསར་གཏོད་ཀྱི་བསམ་བློ་ བཏང་ཐུབ་མཁན་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

ཉི ན ་རེ ་ ཉི ན ་རེ འི ་ ལས་ཀའི ་ རི ག ས་རྣམས་ལས་ཁུངས་སོ ་ སོ འི ་ དྲུང་

ཆེ་མན་ཆད་ལས་བྱེད་པའི་ཐོག་ནས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།

བཀའ་བློན་ཟེར་བ་ནི་

ནུས་པ་དང་། དབང་ཚད་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་མི་གཅིག་ཡིན། དེའི་དབང་ཚད་བེད་ སྤྱོད་ཡོང་བ་ལ་མི་དེར་སྤྱི་མོས་ཡོད་དགོས། སྤྱི་མོས་མེད་ན་དབང་ཚད་བེད་

སྤྱོད་ཐུབ་པ་དཀའ། ང་རང་ཚོ་སོ་སོའི་ལུང་པའི་ནང་ལ་ཡོད་པ་དང་། སྒྲིག་

འཛུགས་དཀྱུས་གཅི ག ་གི ་ སྒང་ལ་གནས་ཡོ ད ་ན་མི ས ་སྤྱི ་ མོ ས ་མེ ད ་ནའང་

དབང་ཚད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེང་སང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ ང་ཚོ་མང་གཙོའི་སྒང་ལ་འགྲོ་གི་ཡོད།

ང་ཚོ་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་གི་ཐོག་

ནས་འགྲོ་གི་ཡོད། གཉིས་ནས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད་པས་

བཀའ་ཤག་ལ་མི་མང་གིས་བརྩི་བཀུར་ཡོང་བ་ལ་བཀའ་བློན་རྣམས་ལ་མང་

མོས་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་མོས་ཡོད་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་མོས་ཡོང་

དང་མ་ཡོང་གི་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་མི་དྲང་པོ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། སུ་ཡིན་ནའང་མི་

དྲང་པོ་ཞིག་དང་། ལྷག་བསམ་རྣམ་དག མི་བརྟན་པོ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡོད་ན་

དེ ་ ལ་མང་ཚོ ག ས་ནས་རང་བཞི ན ་གྱི ས ་དགའ་མོ ས ་བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་རེ ད །

འབྱོན་ཐང་ཡོད་པ་གཅིག་པུ་ལ་དགའ་མོས་ཡོང་མིན་སྣ་ཚོགས་རེད།

བཀའ་ཤག་ནི ་ ང་རང་ཚོ ་ བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི ་ ལས་ཁུངས་མཐོ ་

ཤོས་ཡིན་པས་དེ་ལ་ལས་བྱེད་མང་ཚོགས་དང་བཅས་པས་བརྩི་བཀུར་ཡག་

པོ་ཞིག་ཡོང་བ་ལ་མི་དེ་ཤེས་ཡོན་ཡོད་པ་དང་། འབྱོན་ཐང་ཡོད་པ་གཅིག་ 304

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

པུས་མི་འགྲིགས་པར་མི་དེའི་རང་བཞིན་དྲང་པོ་ཡོད་པ། སྐད་ཆ་ངོ་ལྐོག་དང་ རྒྱབ་མདུན་བཤད་མཁན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཆ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་རེད། དེ་གལ་ཆེན་པོ་

འདུག དེ་ནས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་བྱས་ནས་བསྡད་པའི་རིང་ལ་མཐར་ཐུག་ གི་འགན་དེ་ངས་འཁྱེར་བསྡད་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོ་སྤྱི་འཐུས་ཚོས་ད་ནས་ལོ་

ཤས་རིང་ལ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་འཁྲིས་འདིར་རྐང་འགན་འཁྱེར་ནས་སྡོད་

དགོས་པས། ཁྱེད་ཚོར་ངས་རྟག་པར་རྫ་རྩི་དང་། སྒྲོག་མཐུད་རྒྱག་མ་དགོས་

པ་ཞིག་བྱེད་དགོས། ཁྱེད་རང་ཚོས་སྔོན་ལ་མི་གཅིག་བཙུགས་བཞག་ན་རྙོག་ གྲ་བྱུང་ན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་མགོ་ཐག་སངས་ཀྱི་རེད་བསམ་པ་བྱས་ན་

ནོར་འཁྲུལ་རེད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བྱས་ནས་སྡོད་པའི་རིང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ ཆེ འི་འཁྲིས ་འདིར་ལས་དོ ན ་བྱེད་མཁན་བཀའ་བློན ་རྣམས་ཀྱང་དེ ་ བཞིན ་དུ་

མང་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་ཡོད་པ། སྐད་ཆ་རྒྱབ་མདུན་ངོ་ལྐོག་མི་བཤད་མཁན། དངོ ས ་གནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི ་ ཐོ ག ་ནས་བོ ད ་སྤྱི ་ པའི ་ དོ ན ་དག་ལ་

ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་པའི་ཐོག་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་དགོས།

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་རིམ་པས་སྤོ་བོ་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད། སྤོ་བོ་ལ་

རྙོག་གྲ་ཚ་པོ་མི་བཟོ་མཁན་ཞིག་བྱེད་དགོས། ཆེ་སའི་ཐོག་ནས་རྙོག་གྲ་བྱུང་

ན་ཞུམ་གྱི་ཡང་མི་འདུག་ལ། དཀའ་ངལ་གང་ཡང་འཕྲད་ཀྱི་མི་འདུག དོན་

དག་ཆེ་བ་གང་ཡང་མེད་མཁན། བྱབ་ཁྱོན་ནས་མེད་མཁན་ཆུང་ཙག་གི་ཐོག་

ནས་རྙོག་གྲ་བཟོས་ཡོང་དུས་དངོས་གནས་སྐབས་རེ་སྦུག་སྲུབ་དོག་གི་འདུག སྐབས་རེ་ཐང་ཆད་ཀྱི་འདུག བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས་བྱེད་ཕྱོགས་དེའི་ཐོག་

ལ་ཁྱེད་རང་ཚོས་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་དེ་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་ཚགས་ཚུད་ པོ་ཡོང་བ་ཞིག་དང་། མ་འོངས་པར་སྤྱི་མོས་དང་ནུས་པ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་ ཐུབ་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ཡང་མི་བདུན་ཀར་ཁྱད་ཆོས་ཚང་མ་མ་

ཚང་ནའང་། འབྱོན་ཐང་བཏང་འགྲོ་བཞག་སྡོད་འཕེར་བ་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད་པ་ 305

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བྱས། དེ་འཕྲོས་རྣམས་དྲང་ཚུགས་ཟིན་པོ་དང་། རི་བཙུགས་པ་ནང་བཞིན་ ལྷིང་ངེར་སྡོད་མཁན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། མི་བདུན་པོ་དེའི་ཐོག་ནས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་

རྣམ་པ་སླེབས་ཡོང་གི་རེད། རྡོ་དོན་སྙིང་པོ་བཀའ་བློན་སྒྲུག་རྒྱུ་དེ་དག་ཁྱེད་ རང་ཚོས་གལ་ཆེན་པོར་བརྩིས་ནས་གཟབ་གཟབ་མ་བྱས་ན།

དཀའ་ངལ་

འཕྲད་ཀྱི་རེད། ང་ཚོའི་ལས་ཀའི་ཐོག་ལ་འཐུས་ཤོར་གྱི་རེད། ང་རང་སྒེར་གྱི་

ངོས་ལ་ཡང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་ཀྱི་རེད། དེ་སྐོར་བསམ་བློ་ཏན་ཏན་གཏོང་ དགོས།

ལོ་ཤས་གོང་ལ་ང་ཚོས་རྩ་བ་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་ཆེ་ཙམ་ཞིག་གཏོང་

རྩིས་ཀྱི ས ་བཀའ་བློ ན ་རྣམས་ངས་ཐད་བསྐོ ས ་མ་ཡི ན ་པར་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་

ཐོག་ནས་འོས་འདེམས་བྱས་ནས། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་གསུམ་ཐོན། དེ་

ཡང་བརྒྱ་ཆའི་ཚད་མཐོན་པོ་ཞིག་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་ཐོན་པ་རེད།

འོས་

བསྡུ་མཁན་རྣམས་ཀྱང་སྐབས་དེ ར ་ཚོགས་ཆེ ན ་དམི ག ས་བསལ་ཞི ག ་

འཚོགས། ལས་བྱེད་པ་ཚོ་ཡང་དེར་ཞུགས། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་ཡར་སླེབས་

པ་ཁོང་ཚོ་གསུམ་གྱིས་ཧུར་ཐག་བྱེད་མུས་རེད། ཡག་ཐག་ཆོད་བྱུང་། གང་

ལྟར་མ་འོངས་པར་ཡོང་མཁན་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྤྱི་པའི་སྤྱི་ཚུགས་བཟུང་མཁན་ ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་འདུག ”

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༥ ཉིན་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་ཐད་ཀར་

སྟངས་འཛིན་འོག་བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོ ས་གཞི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་

པ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཁག་གཉི ས ་སུ་དབྱེ་ནས་ཚོ ག ས་ཆུང་གཅི ག ་གི ས ་འོས ་ཐོ བ ་

གྲངས་བརྒྱད་ཡན་དང་། ཚོགས་ཆུང་གཞན་དེས་འོས་ཐོབ་གྲངས་དགུ་ཡན་

འོས་ཁོངས་སུ་བཏང་སྟེ་དེ་ནས་རྩེ་བཏོག་གནང་རྒྱུ་གནང་བ་ལྟར་སྔོན་འགྲོའི་ 1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་སྩལ་པའི་བཀའ་སློབ་དེབ་གཉིས་པ། ཤོག་གྲངས་ ༧༡ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༤ ནས་ ༧༧ ཡིག་ཕྲེང་ ༧ བར་གསལ།

306

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

འོས་གཞི་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་།

དེའི་ཁོངས་ནས་ཁག་

གཅིག་དགོངས་ཞུ་གནང་བར་བརྟེན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་འོས་གཞི་ཁ་གསབ་

གནང་བསྟུན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་དེའི་སྐབས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་

འོས་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཚད་གཞིར་བཞག་སྟེ་འདེམས་ཤོག་འཕེན་སྐབས་

དགོ ས ་ངེ ས ་ཀྱི ་ བརྒྱ་ཆ་ལོ ང ས་པ་བྱུང་མེ ད ་པར་བརྟེན་སླར་ཡང་འོས ་ཤོ ག ་

ཐེངས་གཉིས་པ་འཕེན་ཀྱང་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ལོངས་པ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་པ་

རེད། དེར་བརྟེན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་

བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་ ཆ་གཉིས་ནས་མང་མོས་ཀྱིས་བཀའ་བློན་འོ ས་ཐོན་བརྒྱ་ཆ་ ༥༥ བར་དམའ་

རུ་བཏང་སྟེ་འོས ་གཞི ་ མི ་ གྲངས་དགུའི ་ ནང་ནས་འོས ་འདེ མ ས་གནང་བའི ་ འབྲས་བུར་བཀའ་ཟུར་རྒྱལ་ལོ་དོན་འགྲུབ་ལ་འོ ས་གྲངས་ ༣༠ བརྒྱ་ཆ་ ༧༥། བཀའ་བློན་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ལ་འོ ས་གྲངས་ ༢༤ བརྒྱ་ཆ་ ༦༠ བཅས་

བརྒྱ་ཆའི ་ ཚད་གཞི ་ དམའ་རུ་བཏང་རུང་འོས་ཐོ ན ་བྱུང་བ་གཉི ས ་ལས་མ་

བྱུང་། བཀའ་བློ ན་འོ ས ་འདེམས་སྐོར་དེའི་ སྐབས་ཀྱི་ བཅའ་ཁྲི མ ས་དོན ་ཚན་

ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ལྔ་པར་འཁོད་དོན། བཀའ་བློན་དུ་འོ ས་འདེམས་

ཡོ ང ་བ་ལ་ཚད་ལྡན་འོ ས ་ཤོ ག ་ཇི ་ བྱུང་གི ་ བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོ ན ་པ་ཞི ག ་

དགོས། ནང་གསེས་དྲུག་པར། འདེམས་ཐོན་བཀའ་བློན་བདུན་མ་ལོངས་ཚེ་

འཕྲོས་བསྡད་འོས་གཞི་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྩེ་བཏོག་གིས་བཀའ་བློན་འཕྲོས་ ཇི ་ དགོ ས ་ཀྱི ་ གསུམ་ལྡབ་ལས་མ་མང་བ་འོས ་གཞི ར ་བཏོ ན ་ཏེ ་ འོས ་ཤོ ག ་

བསྐྱར་བསྡུ་ལན་གཅིག་བྱ་རྒྱུ། ནང་གསེས་བདུན་པར། འོས་ཐོན་མི་གྲངས་

གསུམ་ཡང་མ་ལོངས་ཚེ་སྤྱི་འཐུས་ངོ་ཡོད་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱིས་མོས་

མཐུན་བྱུང་ན་སྐབས་དེའི་འོས་ཐོན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དགོས་བསྟུན་གྱིས་

དམའ་རུ་གཏོང་ཆོག འོ ན་ཀྱང་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔ་ལས་དམའ་རུ་གཏོང་མི་ 307

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཆོག

གཏན་འབེབས་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་བཏང་སྟེ་བཀའ་བློན་

གོ ང ་གསལ་བཞི ན ་སྐབས་དེ ར ་བཀའ་བློ ན ་གཉི ས ་ལས་འདེ མ ས་

འོས་བསྡུ་བྱ་དགོས་བྱུང་ཚེ་དེ་ལྟའི་བཀའ་བློན་གྱི་གྲངས་ཚད་གསུམ་ལས་མི་ བརྒལ་བ་བྱ་རྒྱུ་ཞེས་གསལ་ཡོད།

བསྐོ་མ་ཐུབ་སྟབས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་མོལ་ཤུགས་ཆེ་ བྱུང་།

(1)

བཀའ་བློན་ཁ་སྐོང་གནང་རྒྱུའི་སླད་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༦

ཉི ན ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་བཅའ་ཁྲི མ ས་དོ ན ་ཚན་

བཅུ་དགུ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་དང་། དོན་ཚན་ང་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་

གཉིས་པའི་དབང་ཚད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་བ་འདི་ལྟར། སྔོན་གླེང་།

“༄༅། །བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་མང་གཙོ་ཚད་ལྡན་

ཞིག་ཡོང་ཐབས་སུ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་མུ་མཐུད་འབད་རྩོལ་

རིམ་བྱས་ཀྱི་འབྲས་བུར། སྔ་ལོ་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་སྔར་ལམ་ བཀའ་བློན་བསྐོ་སྲོལ་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ་ བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས་དང་།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་

འབེབས་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ལ་ཐག་གཅོད་བྱུང་། རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་པའི་སྐབས་བཅུ་

གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་ ལྷན་ལ་བཅའ་ཁྲི མ ས་ཁྲི མ ས་བཟོ འི ་ འགན་དབང་བསྐུར་ཏེ ་

གཏན་ལ་ཕབ་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དེར། འདི་ནས་ཆོག་

མཆན་བཀོད་དེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༨ ནས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི ་ དུས་ཚེས་གཏན་འབེབས་ཟིན་པ་ལྟར། བཅའ་ཁྲིམས་དང་། སྒྲིག་གཞི་གཞིར་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༥་་་༡༦ ནང་གསལ། 308

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བཟུང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་བཀའ་བློ ན ་འོ ས ་འདེ མ ས་དངོ ས ་སུ་བྱས་

སྐབས་འོས་བསྡུ་དང་པོར་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོངས་པའི་བཀའ་བློན་འདེམས་ ཐོ ན་མ་བྱུང་ཁར། བརྒྱ་ཆ་དམའ་རུ་བཏང་སྟེ་འོ ས་ཤོག་བསྐྱར་བསྡུ་བྱས་རུང་ བཀའ་བློན་གཉིས་ལས་འོ ས་ཐོན་བྱུང་མི་འདུག

བཀའ་བློ ན ་འོས་འདེ མ ས་སྐབས་ངོ ས ་རང་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་སྐབས་

འཁེལ་གྱིས་ད་ལམ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡ ལ་རྡ་སར་འབྱོར་དུས་མ་

གཏོགས་འདིའི་སྐོར་བསམ་ཞིབ་གོ་བསྡུར་བྱ་སྐབས་མ་བྱུང་ཞིང་། ད་ཆ་སྤྱི་

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གྲོལ་ཏེ་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་མ་གཏོགས་མེད་སྟབས་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་འཕྲོས་པ་བྱ་ཐབས་མ་བྱུང་།

སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དམི ག ས་བསལ་ཚོ ག ས་འདུ་བསྡུ་བསྐོ ང ་

བྱེད་རྒྱུ་ཡང་། བརྡ་ཁྱབ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ལམ་བགྲོད་འགོར་ཡུན་བཅས་ཉུང་

མཐའ་བདུན་གཉིས་ལྷག་གི་དུས་འགོར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོང་རྒྱུ་དང་། ངོས་

རང་སྔོན་འཆར་བཞིན། འདི་ཟླའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཕྱོགས་བསྐྱོད་བྱ་གཏན་

འཁེ ལ ་བ་བཅས་ལ་བརྟེན་ཟླ་ཤས་ནང་ཚུད་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཚུགས་ ཐབས་བྲལ་བ་མཐོང་གསལ། གལ་ཏེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་གཉིས་

པར་འོས ་བསྡུ་བྱས་རུང་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོ ང ས་པའི ་ བཀའ་བློ ན ་འདེ མ ས་

ཐོན་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཙམ་ལས། ངེས་གཏན་འཁེལ་བའི་གདེངས་ཚོད་བྱེད་མི་ ཐུབ༑

དེ ང ་སྐབས་ཕྱི ་ ནང་གང་ས་ནས་བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་ལས་དོ ན ་ཤུགས་

བསྐྱེ ད ་བྱེད་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་བཟང་པོ ་ ཞི ག ་སྨི ན ་ཡོ ད ་པའི ་ དུས་ཚོ ད ་འདི ་ ཆུད་

ཟོས་སུ་སོང་ན་མ་འཐུས་པ་མ་ཟད། འཛུགས་དང་།

བཅའ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་སྒྲིག་

ལས་དོན་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ནང་དོན་བྱེད་སྒོ་མང་དག་ཅིག་

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༡༤༤ པའི་འབྲུ་དོན་ལྟར། འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ 309

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚེས་ ༢༧ ནང་ཚུད་འགོ་འཛུགས་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ་བཅས། ཆབ་སྲིད་དང་།

སྒྲིག་འཛུགས་འཛིན་སྐྱོང་གི་གལ་གནད་དང་། ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་ལས་དོན་ཆེས་

མང་པོ་ཞིག་ཉིན་འགྱངས་ཞག་འཕུལ་བྱེད་ཐབས་གཏན་ནས་མེད་པའི་དངོས་

ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མཐོང་བཞིན་དུ།

བཀའ་བློན་གཉིས་རྐྱང་པར་འགན་

སྤུངས་བཞག་ན་འགྲིགས་ཐབས་མེད་པར་བརྟེན། ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༥ ཉིན་སྤྱི་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཚོ ག ས་ཆུང་ལ་ཇི ་ དགེ འི ་ བསམ་འཆར་དྲི ་ བསྡུར་བགྱི ས ་

པར། འདིའི་ཐད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་དགོངས་དཔྱད་

ཀྱིས་ལམ་སྟོན་གནང་སྐྱོང་གསོལ་བ་འདེབས་རྒྱུ་དང་།

མཛད་བདེའི་སླད།

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་རེ་ཟུང་གི་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་རྒྱུའི་བཀའ་རྩ་

ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་དགོས་བྱུང་ཡང་བཅའ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་གནང་སྐྱོང་

གི ས ་གང་ལྟར་བཅའ་ཁྲི མ ས་དང་འགལ་མེ ད ་ཀྱི ་ སྒོ་ནས་བཀའ་ཁྱབ་བཀོ ད ་ སྒྲིག་ཇི ་ དགེ ་ མཛད་གནང་ཞུ་འགབ་ལ་ཚང་མའི ་ མོ ས ་མཐུན་གཙང་མ་བྱུང་

སོང་། ཞེས་ཚིག་ཐོ་ཕུལ་འབྱོར་བཞིན། བཀའ་ཤག་གི་འགན་འཛིན་ལས་དོན་

འཐུས་ཤོར་མི་འབྱུང་ཆེད། བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་

ཀྱི་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་མཐོང་སྟེ། བཀའ་རྩ་འདི་ ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ཡིན།

བཀའ་རྩ།

བཅའ་ཁྲི མ ས་དོ ན ་ཚན་བཅུ་དགུ་པའི་ ནང་གསེ ས ་ ༢ དང་། དོན་

ཚན་ང་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་ ༢ པར་གསལ་བའི་དབང་ཚད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཅའ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་སླད། ཁྲིམས་ཀྱི་ནུས་ ཤུགས་ལྡན་པའི་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་གཤམ་གསལ།

བཅའ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ (༨) འདེམས་ཐོན་བརྒྱ་ཆའི་

གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྤྱི་འཐུས་ངོ་ཡོད་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་ 310

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

མོས་མཐུན་མ་བྱུང་ཚེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེན་པོར་༸སྙན་སེང་གིས་བཀའ་སློབ་ཇི་བྱུང་ལྟར་ལ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་ གསལ་བར།

འདེམས་ཐོན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྤྱི་

འཐུས་ངོ་ཡོད་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱིས་མོས་མཐུན་མ་བྱུང་བ་དང་། མོས་ མཐུན་བྱུང་ཡང་འོས ་ཐོ ན ་བཀའ་བློ ན ་གྲངས་ཚད་ཉུང་སྐྱོ ན ་གྱི ས ་ལས་དོ ན ་ འཐུས་ཤོར་འགྲོ་ཉེན་ཤར་ཚེ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དགོངས་

དཔྱད་ཀྱིས་བཀའ་ཁྱབ་བཀོད་སྒྲིག་ཇི་མཛད་ལ་རྩ་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ་ཞེ ས་བསྒྱུར་

བཅོས་དགོས་པ་ཡིན། བསྒྱུར་བཅོས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་

ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ ༡༠ ཀ་ པ་ཕྱིར་བསྡུ་དང་། དེའི་ཁ་པ་ནས་

ཅ་པའི་བར་ཀ་པ་ནས་ང་པའི་བར་གྱི་ཀ་རྟགས་སུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་ཡིན། ཏཱ་ལའི་བླ་ མས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༦ ལ།།”

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་དགོངས་དོན་བཀའ་བློན་

ཁ་སྐོང་གི་བཀོད་ཁྱབ་གནང་བར་མཛད། དེ་ཡང་འདི་ལྟར། “བཅའ་ཁྲིམས་ དང་། སྒྲིག་གཞི་གཞིར་བཟུང་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་

ནས་བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས་སྐབས་བཀའ་བློན་གཉིས་ལས་འདེམས་ཐོན་མ་

བྱུང་ཞིང་། དེས་ལས་དོན་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་ཉེན་མཐོང་བཞིན་དུ་རང་དགར་

བཞག་པས་མ་འཐུས་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་ལ་ཇི་དགེའི་

གོ་བསྡུར་དང་འབྲེལ། བཅའ་ཁྲིམས་འབྲུ་དོན་བཞིན་འདི་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡

ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༦ ཉིན་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་

རེ་ཟུང་གི་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་པ་ལྟར། བཀའ་བློན་ཁ་སྐོང་བཀོད་སྒྲིག་ གཏན་འཁེལ་ཆེད། གཤམ་གསལ་བཀོད་ཁྱབ་འདི་བྱས་པ་ཡིན།

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༤་་་༥ པར་་གསལ།

311

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བཀའ་རྩ་ཨང་དང་པོ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱིས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་པའི་བཅའ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་བརྒྱད་པར་གསལ་བའི་དབང་

ཚད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཤམ་གསལ་མི་གསུམ་སྐབས་འདིའི་བཀའ་ཤག་གི་ཡུན་

ཚད་ཀྱི་རིང་བཀའ་བློན་ཁ་སྐོང་དུ་ངོས་འཛིན་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ཡིན། སྔ་

ལོ་སྐབས་བཅུ་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་ཐོག དམིགས་བསལ་འཕར་མའི་མི་ འཐུས། ལས་བྱེད་པ་བཅས་མི་གྲངས་སུམ་བརྒྱ་བརྒལ་བའི་འོས་ཤོག་བརྒྱ་ ཆ་བདུན་ཅུ་བརྒལ་ཏེ་བཀའ་བློན་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་

དང་། རྗེ་བཙུན་པདྨ། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་འོ ས་གཞི་མི་གྲངས་ཉེར་གཅིག་ ནང་གི་ཨང་བཞི་པ་འོས་གྲངས་ ༢༠༧ ཐོན་པ་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་བཅས་

མི ་ གསུམ་སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་འདེ མ ས་ཐོ ན ་ བཀའ་བློན་གཉིས་ཀྱི་ཁ་སྐོང་བཀའ་བློན་དུ་ངོས་འཛིན་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་

ཡིན། ཏཱ་ལའི་བླ་མས། ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ལ།།” (1)

སྐབས་བཅུ་གཅིག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བཀའ་བློན་གཉིས་མ་

གཏོ ག ས་བདམས་མ་ཐུབ་པ་དེ ས ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་དང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི ་ ནང་གླེང་སློང་ཇི་སྙེད་བྱུང་བར་བརྟེན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ཉིན་ སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ རྒྱུན་ལས་ ཚོགས་ཆུང་ནས་བཞུགས་སྒར་དུ་ཡོད་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་གསར་འགོད་པ་ ཆེད་འབོད་ཀྱིས་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ ཐེངས་དང་པོ་དེ་སྐོང་གནང་མཛད།

དེ ་ ཡང་དེ འི ་ སྐབས་ཀྱི ་ གསར་འགོ ད ་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ནང་དོ ན ་ཇི ་

བཞིན་བཀོད་པ་འདི་ལྟར། “ ད་ལམ་བཀའ་ཤག་ཏུ་བཀའ་བློན་བདུན་གྱི་མི་ འགྲོ་གྲངས་ཚང་འོས་འདེམས་མ་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་དེར།

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༥ པར་་གསལ། 312

གསར་ཤོག་

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཁག་གི་ནང་འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཐོན་འདུག་པར།

གཞི་རྩ་བཀའ་

བློན་བདུན་གྲངས་ཚང་འོས་འདེམས་མ་ཐུབ་པ་ནི། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

སྤྱི ་ འཐུས་ཚང་མའི ་ ནུས་པ་ཕྱོ ག ས་བསྡོ མ ས་མ་ཐུབ་པ་ཞི ག ་ཡི ན ་པར་ངོ ས ་

ལེན་ཞུ་རྒྱུ་དང་། སླད་འདི་འདྲའི་གནས་ཚུལ་མི་ཡོང་བའི་འབད་རྩོལ་བྱེད་ རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་ལས།

ཕར་ཁག་ཚུར་དཀྲིས་དང་ང་མིན་ཁོས་

ལན་གྱི ་ འགྲེ ལ ་བཤད་ཞུ་རྒྱུ་གང་ཡང་མེ ད ་ལ་སྤྱི ་ འཐུས་ཚང་མར་བློ ་ ཕམ་ ཡོད། དཔེར་ན་སྔ་ལོ་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དུ་གཞུང་ཞབས་ཡོངས་

རྫོགས་དང་། ཚོགས་པ་དྲུག་གི་མི་འཐུས་དྲུག་ཅུ། ཕྱོགས་མཐའི་མི་འཐུས་ བཅས་འོས་བསྡུ་བྱེད་པོ་གྲངས་མང་ཡོད་རུང་། བཀའ་བློན་གསུམ་ལས་འོ ས་

ཐོན་མ་བྱུང་བ་དེ་ཡང་། འོས་ཤོག་བླུག་མཁན་སོ་སོའི་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་

དབང་ལ་བེ ད ་སྤྱོ ད ་བྱེད་སྟངས་ཀྱི ་ ཁྱད་པར་ཞི ག ་མ་གཏོ ག ས་རྒྱལ་གཅེ ས ་ ལྷག་བསམ་གྱིས་ཕོངས་པ་ཞིག་ལ་ནམ་ཡང་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་མེད། འོན་ཀྱང་ གསར་ཤོག་རྣམས་སུ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སྟངས་ཁག་གཅིག་ལ། ད་རེས་

བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། སྒྲིག་གཞིར་

མི་མཐུན་པ་ཅི་རིགས་བྱུང་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་བཀོད་གནང་འདུག་པ་དེར་

གསལ་བཤད་ཅི ག ་ངེ ས ་པར་དགོ ས ་གལ་འདུག་པས་གསལ་བཤད་ཞུ་རྒྱུ་

གཤམ་གསལ། ༡༽

བཀའ་བློ ན ་འོས་གཞི ་ བདམས་སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་ཆུང་དབྱེ་

བ་ལས་འཛོལ་ཡིན་ལུགས་གསལ་བ་དངོས་བདེན་མ་རེད། བཅའ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ ༢ ནང་ “ སྤྱི་འཐུས་ རྣམས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་བགོས་ཀྱིས་” ཞེས་གསལ་བ་མ་ཟད། སྒྲིག་

གཞི་དོན་ཚན་དྲུག་པའི་ནང་ཚོགས་ཆུང་བགོ་དགོས་དང་། བགོས་ སྟངས་བཅས་གསལ་བར་འཁོད་ཡོད་པས། འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གིས་ 313

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

༢༽

སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ཆུང་བགོས་པ་ཁྲིམས་ལུགས་གཞིར་བཟུང་ཡིན། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་ཕྱི་ཟླ་

༧

ཚེས་

༡༧ ཉིན་གྲོལ་ཟིན་ཡང་། དེའི་རྗེས་བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུའི་ལས་

དོ ན ་བྱས་པ་ཁྲི མ ས་འགལ་ཡི ན ་ཚུལ་བཀོ ད ་འདུག་པ་དེ ་ བདེ ན ་པ་

མ་རེད། བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུས་མཚོན་འོ ས་བསྡུའི་ལས་དོན་འདི་ རི ག ས་སྤྱི ་ འཐུས་མང་ཆེ ་ ཚང་འཛོ མ ས་ནམ་བྱུང་སྐབས་ས་གནས་

གང་འོས་སུ་གནང་ཆོག་པའི་ལས་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་ལས། ཚོགས་ འདུའི་ཚོགས་གྲོལ་དང་བསྟུན་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད། གང་ལགས་

ཟེར་ན། འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་ནི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཆ་ཤས་

ཤིག་མིན་པར་མ་ཟད། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་

དང་། ཁོང་གི་ལས་བྱེད་རྣམ་པའི་བཀོད་སྒྲིག་སྟངས་འཛིན་འོག་བྱ་ རྒྱུའི་ལས་རིམ་ཞིག་ཡིན་པས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་གྱི་ཆ་ཤས་

སུ་གཏོགས་མི་ཆོག་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ཚོགས་འདུ་མ་གྲོལ་ གོང་དུའང་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་ཚང་མ་ཚོགས་མཚམས་བཞག་སྟེ་

༣༽

ཁང་པ་གཞན་དུ་བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་གསར་འགོ ད ་པ་རྣམ་པས་མཁྱེན་

གསལ་གཟིགས་གསལ་རེད།

འོ ས ་འདེ མ ས་བསྐྱར་མ་བྱེད་རྒྱུའི ་ སྔོ ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་འཕྲོ ས ་

མོ ལ ་ཞི ག ་བྱུང་བ་དེ ་ བཞི ན ་ཁྲི མ ས་འགལ་ཡི ན ་པའི ་ འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་

གནང་འདུག་ཅིང་། དེ་ནི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་མིན་པ་དང་། སྤྱི་

འཐུས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་དགོངས་འཆར་ལ་བརྟེན་ཏེ། གཞུང་འབྲེལ་ མ་ཡིན་པའི་འཕྲོས་མོལ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། གསང་བའི་འོས་ཤོག་

གི ་ དགོ ས ་པ་དང་ཁྱད་ཆོ ས ་ལ་གནོ ད ་གཞི འི ་ རི ག ས་གང་ཡང་བྱུང་ མེད་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་འཕྲོད་འཕེར་ངེས་ཡོད། 314

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

༤༽

བཅའ་ཁྲིམས་རགས་ཟིན་གཉིས་པའི་ནང་བཀའ་བློན་གྱི་ཉུང་མཐའི་

གྲངས་ཚད་གསལ་ཡོད་ཀྱང་། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་ཉུང་མཐའི་གྲངས་ ཚད་གསལ་མེད་པ་དང་།

དེར་བརྟེན་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་ནས་

འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་དོ ག ས་འདྲི ་ ཞུས་པ་སོ ག ས་ཁྲི མ ས་མཐུན་

མི ན ་ལུགས་འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་བྱས་པ་ནི ་ གཞི ་ རྩ་མེ ད ་པ་ཞི ག ་རེ ད །

རགས་ཟིན་གཉིས་པ་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་བསྡུ་གཞིར་

བཀྲམ་པའི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལས། རྩ་འཛིན་གྱི་ཡིག་ཆ་

ཞིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད། རགས་ཟིན་གཉིས་པ་ལ་སྣོན་འཕྲི་ཧ་ཅང་ མང་པོ་བྱས་ཏེ་འཆར་ཟིན་གཏན་འབེབས་སྐབས་བཀའ་བློན་གྱི་ཉུང་

མཐའི་གྲངས་ཚད་མེད་པ་དང་། བདུན་མ་ལོངས་ཚེ་བསྐྱར་འདེམས་ ལན་གཅིག་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་བཀོད་པ་ལ་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་

༥༽

ཚོགས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་རྗེས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཞིག་ཡིན་པས་དེར་ གླེང་སློང་དོགས་གཞི་བྱ་ཡུལ་དང་བྱེད་དགོས་གང་ཡང་མེད།

ཚོ ག ས་གཙོ ་ འོས ་འདེ མ ས་མ་བྱས་པར་སྤྱི ་ མོ ས ་བྱས་པ་ཁྲི མ ས་

འགལ་ཡི ན ་ཚུལ་གསལ་བཤད་དངོ ས ་བདེ ན ་མ་རེ ད ་སྤྱི ་ སྲོ ལ ་སྤྱི ་ མོས་བྱུང་ན་འོས་བསྡུ་མ་དགོས་པ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱང་།

ད་ལམ་

སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོའི་ཐད་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢ ཉིན་འོས་འདེམས་

ལས་རི མ ་འགོ ་ འཛུགས་སྐབས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྤྱི ་ མོ ས ་ཡི ན ་ལུགས་

གསུངས་པར་སྤྱི ་ འཐུས་སུས་ཀྱང་དགག་བྱ་མ་བྱུང་བར་བརྟེན་དེ ་

འཕྲལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བཀའ་གྲོས་ཀྱིས། བཅའ་ཁྲིམས་སུ་ “ སྒྲིག་ གཞི་གཞིར་བཟུང་འོས་འདེམས་བྱ་རྒྱུ་”ཞེས་གསལ་བ་བཞིན་སྒྲིག་

གཞིའི་ནང་། སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་འོས་བསྡུ་མ་དགོས་པའི་བརྗོད་ཚིག་ གསལ་པོ ་ འགོ ད ་རྒྱུ་སྤྱི ་ འཐུས་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་སྤྱི ་ མོ ས ་ཀྱི ས ་གཏན་ 315

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ལ་ཕབ་པའི ་ ཡི ག ་ཆ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ས ་མཚོ ན ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་

ཚང་མར་གསལ་བསྒྲགས་ཞུས་རྗེས་གཞི་ནས་ཚོགས་གཙོའི་འོས་

༦༽

༧༽

བསྡུ་མཇུག་བསྡོམས་དང་། ཚོགས་གཞོན་འོས་བསྡུ་དབུ་འཛུགས་

གནང་བ་རེད།

འོ ས ་བསྡུའི ་ དབང་ཚད་ལྡན་པའི ་ འོ ས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་འོ ས ་

བསྡུའི ་ ལས་དོ ན ་ཐོ ག ་ཁྲི མ ས་སྒྲིག་དང་མ་མཐུན་པའི ་ སྐོ ར ་གནས་

ཚུལ་གླེང་སློང་གང་ཡང་མ་བྱུང་གཤིས། ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་ནའང་ ཁྲིམས་སྒྲིག་འགལ་རིགས་བྱུང་མེད་པར་ཚད་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད།

བཀའ་བློ ན ་གྲངས་ཚང་འོས་འདེ མ ས་མ་ཐུབ་པ་སྤྱི ར ་བཏང་སྤྱི ་

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་འགན་འཁུར་མ་འགྲུབ་པ་ཞིག་ ཡིན་པ་ངོས་ལེན་ཞུ་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་།

བཅའ་ཁྲིམས་ནང་

བཀའ་བློན་ཉུང་མཐའི་གྲངས་ཚད་མེད་པ་དང་། ཁ་སྐོང་བཀའ་བློན་ འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་བཅས་ཡོད་པར་བརྟེན་ཁྲིམས་ལུགས་སུ་

༨༽

སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ ལས་འགན་མ་འགྲུབ་པ་དང་གཞུང་བཙུགས་མ་ཐུབ་ པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་མི་ཐུབ།

ད་དུང་བོ ད ་ཀྱི ་ ཡུལ་མི ་ སུ་ཞི ག ་གི ་ དགོ ང ས་པར་འོས ་བསྡུའི ་ ལས་

དོ ན ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་བཅའ་ཁྲི མ ས་དང་སྒྲིག་གཞི ར ་འགལ་འཛོ ལ ་བྱུང་

ཡོད་པའི་ཐུགས་དོགས་མ་བདེ་བ་ཡོད་ན། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་

གོ་བདུན་པའི་ནང་གསེས་ ༤ འབྲུ་དོན་བཞིན་ཞུ་གཏུགས་དག་ཐེར་

མཛད་ཆོག་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གསལ་བཤད་དུ།

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་

ཚོགས་ཆུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ལ།།”

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༡་་་༡༢ ལ་གསལ།

316

(1)

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་ལྔས་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི་ སྐུ་མདུན་དུ་ལས་འཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་

དམ་བཅའ་ཕུལ་གནང་མཛད་པ་དང་དེ ་ ཉི ན ་དབུས་འོ ས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་

སྟངས་འཛིན་འོག་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་འདེམས་བཀའ་བློན་ནང་ཁུལ་ནས་

གསང་བའི ་ འོ ས ་ཤོ ག ་འཕེ ན ་པར་རྒྱལ་ལོ ་ དོ ན ་གྲུབ་མཆོ ག ་ལ་མང་མོ ས ་

བདམས་ཐོན་བྱུང་། ཉིན་དེར་བཀའ་བློན་གསར་པ་ལྔ་ཡིས་དམ་འབུལ་སྐབས་ བཀའ་སློ བ ་བསྩལ་པ་བཀའ་སློ བ ་ཕྱོ ག ས་བསྡེ བ ས་པོ ད ་གཉི ས ་པའི ་ ཤོ ག ་

གྲངས་ ༨༦ ནས་ ༨༩ བར་གསལ་བ་ལས། མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་

བཀའ་བསྩལ་དོན། “ ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་ཁ་གྲངས་མང་དུ་བཏང་། སྤྱི་འཐུས་

འོས་འདེམས་བྱེད་སྟངས་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་བའི་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་མང་མོས་

འོས་འདེམས་ཀྱིས་བཀའ་བློན་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་དུས་ཚོད་དང་པོ་ཡིན་ པ་རེད། བཀའ་བློན་འོ ས་ཐོན་མི་གཉིས་མ་གཏོགས་མ་བྱུང་སྟབས་ལས་དོན་

དངོས་སུ་ལག་ལེན་བཀལ་དུས་མི་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པར་བརྟེན་ ད་ལམ་བཅའ་ཁྲི མ ས་གཞི ་ བཟུང་གི ས ་ཁ་སྣོ ན ་མི ་ གསུམ་བསྐོ ས ་ནས་ད་ཆ་

བཀའ་བློན་མི་ལྔ་ཆགས་པ་རེད། ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད། ” (1)

“ ང་ཚོས་བར་དེར་བཅའ་ཁྲིམས་ཤིག་གཏན་འབེབས་བྱས། དེ་ནས་མ་

འོ ང ས་པའི ་ མང་གཙོ འི ་ རྩ་ཁྲི མ ས་ཟི ན ་བྲི ས ་ཤི ག ་སྔོ ན ་མ་ནས་ཡོ ད ་པ་དེ ་

བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དངོས་གནས་མང་གཙོའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་

པ་ཞིག་རིང་མིན་གཏན་འཁེལ་ཐུབ་པའི་རྩིས་གཞི་རེད། དེ་ཡང་ང་ཚོའི་ལས་ འགན་གཅིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད།

དེ ་ ནས་དུས་ཡུན་འདི འི ་ རི ང ་ལ་ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་ནས་ང་ཚོ ་ བཙན་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༨༦ ཡིག་ཕྲེང་ ༣ ནས་ ༩ བར་གསལ།

317

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བྱོལ་དུ་བསྡད་པའི་བོད་མིའི་ནང་ལ་མང་གཙོའི་གོ་རྟོགས་དང་། མང་གཙོའི་ ལག་ལེ ན ་བཀལ་(འགེ ལ )རྒྱུ་བཅས་ཀྱི ་ ཉམས་མྱོ ང ་རི མ ་གསོ ག ་ཐུབ་པའི ་

ཐོག་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་འདུག བོད་ཕྱི་ནང་གི་འབྲེལ་བ་ཡོང་ གི ་ ཡོ ད ་པ་འདི འི ་གནས་ཚུལ་གྱི་ འོག ་ནས་བོ ད་ནང་ཁུལ་ལ་ཡང་ང་ཚོས ་མ་

འོངས་པའི་མང་གཙོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་གནས་

ཚུལ་དེ་རྣམས་བོད་ནང་སླེབས་ཐུབ་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས།

ཐབས་

ཤེས་བྱེད་དགོས། ” (1) “ ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡས་མས་གང་ཅིའི་ཐོག་ལ་

མང་ཚོགས་ནང་ནས་སྤྱི ར ་བཏང་ནམ་རྒྱུན་ནས་བསམ་འཆར་དེ ་ འདྲའི ་

རི ག ས་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ་པ་རྣམས་ལ་སྤྱི ་ འཐུས་ནས་མི ་ མང་གི ་ ཚབ་བྱས་ཏེ ་ ངོ ་ ཐོག་གནས་ཚུལ་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་། སྣོན་འཕྲིའི་བསྒྱུར་བཅོས་གང་འདྲ་ཞིག་

གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ནའང་གཏོང་དགོས། མ་གཞི་ཁ་སང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ གཙོ་གཉིས་ཀྱི་དམ་འབུལ་སྐབས་ལ་སྐད་ཆ་བྱུང་བ་བཞིན་རེད། ”

(2)

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༤ ནས་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༣ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་གྲོས་བསྡུར་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ གི ་ རྒྱ་ནག་དང་ཐེ ་ ཝན་ཐོ ག ་འཛི ན ་པའི་ སྲི ད ་བྱུས་དང་འབྲེ ལ ་ལམ་བཅས་ཀྱི ་ སྐོར་གསལ་བཤད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་དངུལ་འདུ་འགོད་དང་། ལོ་ འཁོར་སྔོན་རྩིས། དངུལ་རྩིས་སྟངས་འཛིན་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་། རྩིས་ ཞིབ་ལས་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི། གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲིག་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༨༧ ཡིག་ཕྲེང་ ༦ ནས་ ༡༦ བར་གསལ།

2 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༨༨ ཡིག་ཕྲེང་ ༩ ནས་ ༡༤ བར་གསལ།

318

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

གཞི། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་དང་། རྩིས་ལོའི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་ གཏན་འབེབས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༣ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་

ཚོགས་ཐོག་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ལས་མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་བཀའ་

ཕེབས་དོན། “ ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། སྔོན་མ་ཡོད་པའི་རྩ་ཁྲིམས་

ཟི ན ་བྲི ས ་དེ ་ ལ་ལོ ་ སུམ་ཅུའི ་ གོ ང ་ནས་བཟོ ས ་པ་ཡི ན ་སྟབས་དེ འི ་ དུས་ཀྱི ་ གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཡོད། ད་ཆ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་

དང་བསྟུན་ཏེ་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་སྔོན་མའི་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་

བྲིས་དེར་བསྐྱར་བཅོས་བྱེད་པ་དང་།

མང་གཙོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྩ་

ཁྲིམས་ཤིག་བཟོ་རྒྱུ་སྨོས་མེད་ཁར། ད་དུང་མ་འོ ངས་པའི་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་

ལ་ལམ་སྟོན་ཡིག་ཆ་གསལ་པོ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་མཐོང་སྟེ་ཟླ་ཤས་གོང་

དུ་འགོ ་ བཙུགས་པ་ཡི ན ་ནའང་ད་ལྟ་གཏན་གཙང་མ་འཁེ ལ ་བ་ཞི ག ་བྱུང་མ་ སོང་། ཐོག་མར་བྱས་ན་གཏན་གཙང་མ་འཁེལ་བ་བྱས་ཏེ་དེ་རིང་སྤྱི་འཐུས་

ཚང་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཡིག་ཆ་དེ་འབུལ་རྒྱུ་བྱུང་ན་བསམ་པ་དྲན་བྱུང་ཡང་། བྲེལ་བ་བྱས་ན་དགོས་པ་མི་འདུག་པས་གོ་བསྡུར་ལྷོད་ལྷོད་བྱ་རྒྱུ།”

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་བརྒྱད་པའི་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པ་ ‘བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས། འདེམས་ཐོན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་ གཏོ ང ་རྒྱུར་སྤྱི ་ འཐུས་ངོ ་ ཡོ ད ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ་ མོ ས ་མཐུན་མ་བྱུང་ ཚེ ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ར ་༸སྙན་ སེང་གིས་བཀའ་སློབ་ཇི་ལྟར་ལ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ།’ ཞེས་པར། ‘བཀའ་བློན་ 1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༩༢ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༣ ནས་ ཤོག་གྲངས་ ༩༣ ཡིག་ཕྲེང་ ༤ པར་གསལ།

319

འོས་འདེམས།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འདེམས་ཐོན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྤྱི་

འཐུས་ངོ་ཡོད་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་མོས་མཐུན་མ་བྱུང་བ་དང་།

མོས་

མཐུན་བྱུང་ཡང་འོས ་ཐོ ན ་བཀའ་བློ ན ་གྲངས་ཚད་ཉུང་སྐྱོ ན ་གྱི ས ་ལས་དོ ན ་ འཐུས་ཤོར་འགྲོ་ཉེན་ཤར་ཚེ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དགོངས་

དཔྱད་ཀྱིས་བཀའ་ཁྱབ་བཀོད་སྒྲིག་ཇི་མཛད་ལ་རྩ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། ’ ཞེས་པར་ བསྐྱར་བཅོས་ཞུས་པ་དང་། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ ‘ ཕོགས་དང་ཟུར་ ཕོགས་’ ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ་མཚན་དོད་དང་ལས་དོད་དུ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

“བཅའ་ཁྲི མ ས་ཐོ ག ་མར་གཏན་འབེ བ ས་སྐབས་བཀའ་བློ ན ་རྣམ་པའི ་ འོ ས་

མི ག ་སྤྱི ་ འཐུས་ནས་གསང་བའི ་ འོས ་འདེ མ ས་ཀྱི ས ་འོས ་མི ག ་དེ ་ དག་ལས་

དགོས་ངེས་བཀའ་བློན་གྱི་འོ ས་གཞི་མི་གྲངས་ ༢༡ ལས་མ་མང་བ་བཏོན་

པར་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ཚོ ག ས་ཆུང་ཁག་བགོ ས ་ཀྱིས ་གསང་བའི ་ འོས ་འཕེ ན ་ དགོ ས ་པ་དང་དེ ་ ཡང་བཀའ་བློ ན ་དུ་འདེ མ ས་ཐོ ན ་ཡོ ང ་བ་ལ་ཚད་ལྡན་འོ ས ་

ཤོ ག ་ཇི ་ བྱུང་གི ་ རྩ་འབོ ར ་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོ ན ་དགོ ས ་པ་དང་འདེ མ ས་ཐོ ན ་ བཀའ་བློན་བདུན་མ་ལོངས་ཚེ་འཕྲོས་བསྡད་འོ ས་གཞི་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྩེ་

བཏོག་གིས་བཀའ་བློན་འཕྲོས་ཇི་དགོས་ཀྱི་གསུམ་ལྡབ་ལས་མ་མང་བ་འོ ས་

གཞིར་བཏོན་ཏེ་འོས་ཤོག་བསྐྱར་བསྡུ་ལན་གཅིག་བྱ་རྒྱུ་དང༌། འདེམས་ཐོན་

མི ་ གྲངས་གསུམ་ཡང་མ་ལོ ང ས་ཚེ ་ སྤྱི ་ འཐུས་ངོ ་ ཡོ ད ་སུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་ གྱི ས ་མོ ས ་མཐུན་བྱུང་ན་སྐབས་དེ འི ་ འོས ་ཐོ ན ་བརྒྱ་ཆའི ་ གྲངས་ཚད་དགོ ས ་

བསྟུན་གྱིས་དམའ་རུ་གཏོང་ཆོག འོ ན་ཀྱང་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔ་ལས་དམའ་ རུ་གཏོང་མི་ཆོག

གཏན་འབེབས་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་བཏང་སྟེ་

བཀའ་བློ ན ་འོས་བསྡུ་བྱ་དགོ ས ་བྱུང་ཚེ ་ དེ ་ ལྟའི ་ བཀའ་བློ ན ་གྱི ་ གྲངས་ཚད་

གསུམ་ལས་མི་བརྒལ་བ་བྱ་རྒྱུ་” ཞེས་གསལ་ཡོད།

གོང་གསལ་ཐབས་ལམ་རྣམས་ལག་བསྟར་ཞུས་ཀྱང༌། དེའི་སྐབས་ 320

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ནས་དགོ ས ་ངེ ས ་ཀྱི ་ བཀའ་བློ ན ་བསྐོ ས ་མ་ཐུབ་པར་ བརྟེན་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་

ཀྱི ས ་ལམ་ནས་བཀའ་བློ ན ་ཁ་སྐོ ང ་གནང་བ་དང་རྗེ ས ་སུ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནས་ བཀའ་རྩའི་དགོངས་དོན་ལྟར་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཞུས།

མང་གཙོ འི ་ ཀ་བ་གསུམ་གྱི ་ ནང་ནས་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་དང་ཁྲི མ ས་བཟོ ་

ལྷན་ཚོགས་ཡོད་རུང་སྤྱིར་མང་གཙོ་དང་སྒོས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་

ཁྲི མ ས་དགོ ང ས་དོ ན ་ཁྲི མ ས་ལུགས་དབང་འཛི ན ་ཡང་མེ ད ་དུ་མི ་ རུང་བར་

བརྟེན་བཅའ་ཁྲིམས་ལེའུ་དྲུག་པ་གཞིར་བཟུང་ཆེས་མཐོའི་ ཁྲིམ ས་ཞིབ་ཁང་ གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བའི ་ འོས ་དམི ག ས་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་

མཆོ ག ་ནས་འཆར་འགོ ད ་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ བཀའ་ཟུར་བློ ་ བཟང་ དར་རྒྱས་མཆོ ག ་འདོ ན ་གནང་མཛད་པར་སྤྱི ་ འཐུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནས་མོ ས ་

མཐུན་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཞུས་པ་བཞི ན ་བསྐོ ་ གཞག་གི ས ་བཀའ་ཡི ག ་བསྩལ་དོ ན ་

ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ སྟེ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༣༣

པའི ་ ཉི ན ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་ཁྲི མ ས་ ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་གསར་མཇལ་གྱི་ལས་འཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་

ཞིང་། དེའི་སྐབས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་དང་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་མཛད་ བཅར་ཞུས། (1)

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་སུ་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་བདམས་ ཐོ ན ་བྱུང་རུང་དགོ ང ས་ཞུས་ཀྱི ས ་དམ་འབུལ་ཡང་ཞུས་མེ ད ་པས་བར་མའི ་ འོས་བསྡུ་གནང་བར་ཕྱི་ལོ​ོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ཚེ་རིང་དཔལ་སྒྲོན་ ལགས་འོས་ཐོན་བྱུང་བར་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་དེ ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༢ ལ་གསལ། 321

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བཞི ན ་ཕྱི་ལོ ་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༧ ཚེས ་ ༢༣ ནས་ཟླ་ ༨ ཚེ ས ་ ༥ བར་ཚོགས་

ཤི ང་། དེ འི ་སྐབས་འཛི ན ་སྐྱོང་སྒྲིག་གཞི་ དང་། འོས ་བསྡུའི ་ སྒྲིག་གཞི ། བོད་

མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་འདུའི ་ འགྲོ ་ ལུགས་དང་ལས་དོ ན ་ བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ ཚན་ ༣༡ ཁ་པ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་འབོར་བཞི་ཆ་གསུམ་གྱིས་

མོས་མཐུན་བྱུང་ན། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་དབང་དེ་སྡེ་སྲིད་ ལྷན་ཚོགས་ལ་སྤྲད་འཐུས་ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ང་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་

པ་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལ་སྤྱི་འཐུས་ནས་བཟོ་བཅོས། སྒྱུར་བཀོད། ཕྱིར་

འཐེན་བྱ་རྒྱུའི་དབང་ཚད་གསལ་བ་དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་ནན་ཕེབས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ ནང་དུ་བཞག་དགོས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། གཞིས་བྱེས་གཉིས་ནས་དགོངས་ཚུལ་

ཤུགས་ཆེ ར ་ཡོ ང ་བར་བརྟེན་སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་

དུས་གསུམ་པའི ་ སྐབས་དེ ར ་བསྐྱར་བཅོ ས ་ཆོ ག ་པར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་

མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་གསོ ལ ་འདེ བ ས་ཞུ་རྒྱུའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ བཞག་སྟེ་ཚོགས་གཙོ་གཉིས་བརྒྱུད་གྲོས་ཆོད་༸སྙན་སེང་ཞུས་པར་༸གོང་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གསུང་འཕྲིན་ཕྱིར་ཕེབས་སུ། “ སྤྱི་

འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཐུན་མོང་ལ། ཆེད་དོན། ད་ལམ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་གསུམ་པའི་ཐོག་ ༡༩༩༢

ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་སོ་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ཁ་ པ་དང་།

དོན་ཚན་ང་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པ་བཅས་ཕྱིར་འཐེན་སྐྱར་

བཅོ ས ་བྱ་རྒྱུའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་བཀོ ད ་པ་འདི ་ བཞི ན ་ཅོ ལ ་ཆུང་གུ་དོ ག ་གི ་ བསམ་ ཚུལ་ཙམ་ལས། དགེ་མཚན་དོན་ཕན་ལྡན་པར་མ་མཐོང་།

ཚང་མའི་བློ་གསལ་བཞིན། ཐོག་མའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཚོགས་ཆུང་གི་ 322

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཟིན་བྲིས་ནང་དོན་ཚན་འདི་དག་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོས་ཞིབ་འཇུག་གིས་དོན་ཚན་འདི་

དག་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་བཏོན་རུང་། ངོས་ནས་གནད་དོན་འདི་ དག་དགོས་པ་གལ་ཆེར་བཟུང་སྟེ་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་ཆེད་གཉེར་འགོད་འཇུག་ བགྱིས་པ་ཡིན།

འདི་དག་ཡིག་ཆའི་ནང་རྣམ་འགྱུར་མཛེས་ཆོས་ལྟ་བུར་

བཀོད་པ་མ་ཡིན། དོན་དམ་པར་བོད་མི་རྣམས་མང་གཙོ་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་

ལམ་དུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་དང་། མང་གཙོ་སྨྲ་བཞིན་དུ་སྲིད་དབང་མཁྲེགས་འཛིན་ བྱེད་མཁན་དག་དང་དོན་དངོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསལ་པོར་མཐོང་བ། མ་འོངས་ པར་ཕུགས་རྒྱང་རི ང ་པོ འི ་ ལམ་ཕྱོ ག ས་གཏན་ལ་འབེ བ ས་པ་བཅས་དགོ ས ་ དོན་རྒྱ་ཆེར་བསམ་གཞིགས་བགྱིས་པ་ཡིན་པས།

གོང་གསལ་དོན་ཚན་

གཉིས ་བཅའ་ཁྲིམས་ནས་ཕྱིར་འཐེན ་མ་དགོ ས ་པར་རང་འཇགས་བཞག་ན་ ལེགས་ཞེས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སར་གསལ་བཤད་བརྡ་སྤྲོད་ཡོད་པ། ཏཱ་ ལའི་བླ་མས་ ༡༩༩༢ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༠ ལ།།” (1)

བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་ལེ འུ ་བཞི ་ པའི ་ དོ ན ་ཚན་ཉེ ར ་ བཞི འི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པའི ་ ཡུན་ཚད་ལོ ་ རེ འི ་ མཚམས་བསྐྱར་ འདེམས་དགོས་པ་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ངོ་ཡོད་བཀའ་

བློ ན ་ལྷན་འཛོ མ ས་ཐོ ག ་དབུས་འོས ་བསྡུའི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་འཛི ན ་གྱི ་ སྟངས་ འཛིན་འོག་བཅའ་སྒྲིག་འབྲུ་དོན་ཁག་གཞིར་བཟུང་གསང་བའི་འོ ས་འདེམས་ ཞུས་འབྲས་སུ་བཀའ་བློན་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་ལ་བཀའ་ཤག་གི་བཀའ་ བློན་ཁྲི་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་ མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་བཞི ་ པར་བཅའ་ཁྲི མ ས་དོ ན ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༠ པར་གསལ། 323

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་དགུ་དང་། དོན་ཚན་དོན་ལྔ་པ་དང་། དོན་ དགུ། གོ་བདུན། བརྒྱ་དང་བཞི་བཅས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་འདི་ལྟར།

དོ ན ་ཚན་ཉེ ར ་གཅི ག ་པའི ་ ནང་གསེ ས ་གཉི ས ་པའི ་ ཚི ག ་བརྗོ ད ་རྙི ང ་

པ་ “ ཐོག་མར་འོས་གཞི་མི་གྲངས་ ༢༡ ལས་མ་མང་བ་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་

ཚོགས་ཆུང་ཁག་བགོ ས ་ཀྱི ས ་གསང་བའི ་ འོ ས ་ཤོ ག ་ཐོ ག ་ནས་འདེ མ ས་

བསྒྲུགས་འོས་གཞི་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་བཀའ་བློན་འོ ས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་པ། ཐོ ག ་མར་འོས ་གཞི ་ མི ་ གྲངས་བཅུ་བཞི ་ ལས་མི ་ ཉུང་བ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོས་མིང་འདོན་གནང་རྒྱུ། ” ཞེས་པ་དང་། ཡང་དོན་ཚན་ཉེར་

གཅིག་པའི་ནང་གསེས་བཞི་པར། “ འོས་གཞིར་ཐོན་པའི་སྐྱེ་བོ་སོ་སོར་

གསལ་བསྒྲགས་དང་འབྲེལ་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ནང་དོ་བདག་ནས་ཕྱིར་འཐེན་ ཞུས་རིགས་འོས་གཞི་ནས་འཐེན་རྒྱུ། ཞེས་པ། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེ ན ་པོ ས ་མི ང ་འདོ ན ་གནང་བའི ་ འོས ་གཞི འི ་ ཐོ ག ་ངོ ་ ཡོ ད ་སྤྱི ་ འཐུས་ཡོ ང ས་

རྫོགས་ཀྱིས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་འཕེན་(འཕངས)ཏེ་འོས་གྲངས་མང་རིམ་

བདུན་ལ་བཀའ་བློན་འོ ས་ཐོན་དུ་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ། ” ཞེས་པ་དང་། དོན་ཚན་དེ་གའི་ནང་གསེས་ལྔ་པ། “ བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་ཡོང་བ་ལ་

ཚད་ལྡན་འོས ་ཤོ ག ་ཇི ་ བྱུང་གི ་ རྩ་འབོ ར ་གྱི ་ བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོ ན ་པ་ཞི ག ་

དགོས།” ཞེས་པ། “ བཀའ་བློན་གྲངས་ཚད་མ་ལོན་པའི་ཁ་སྐོངས་དང་། བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པ་སུ་རུང་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང་།

འཕོ་འགྱུར།

དགོ ང ས་ཞུས་དབང་གི ས ་ཚབ་གསར་འོས ་འདེ མ ས་བྱ་དགོ ས ་བྱུང་སྐབས་

བཀའ་བློ ན ་ངོ ་ གྲངས་ཇི ་ དགོ ས ་ཀྱི ་ ཉི ས ་ལྡབ་ལས་མི ་ ཉུང་བའི ་ འོ ས་གཞི ་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་མིང་འདོན་གནང་བར་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་

ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཀྱི ས ་གསང་བའི ་ འོས ་ཤོ ག ་འཕེ ན ་(འཕངས)ཏེ ་ འོས་འདེ མ ས་

བྱ་རྒྱུ” ཞེས་པར་བསྒྱུར་བ་དང་། ནང་གསེས་དྲུག་པར། “ འདེམས་ཐོན་ 324

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

བཀའ་བློན་བདུན་མ་ལོངས་ཚེ་འཕྲོས་ཇི་དགོས་ཀྱི་གསུམ་ལྡབ་ལས་མ་མང་

བ་འོས་གཞིར་བཏོན་ཏེ་འོས་ཤོག་བསྐྱར་བསྡུ་ལན་གཅིག་བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་པ། “ འོས་ཐོན་སྐྱེ་བོ་སུ་རུང་གིས་བཀའ་བློན་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་མ་ཞུས་པར་

དགོངས་ཞུ་བྱས་ཚེ་ཚབ་གསར་འོས་འདེམས་བསྐྱར་དུ་བྱ་རྒྱུ། ” ཞེས་པར་ བསྐྱར་བཅོས་དང་། ནང་གསེས་བདུན་པ། “ འདེམས་ཐོན་མི་གྲངས་གསུམ་

ཡང་མ་ལོ ང ས་ཚེ ་ སྤྱི ་ འཐུས་ངོ ་ ཡོ ད ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ་ མོ ས ་མཐུན་ བྱུང་ན་སྐབས་དེའི་འོས་ཐོན་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་དགོས་བསྟུན་གྱིས་དམའ་

རུ་གཏོང་ཆོག

འོན་ཀྱང་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔ་ལས་དམའ་རུ་གཏོང་མི་ཆོག

གཏན་འབེ བ ས་བརྒྱ་ཆའི ་ གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་བཏང་སྟེ་བཀའ་བློ ན ་གྲངས་ ཚད་གསུམ་ལས་མི་བརྒལ་བ་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་པ། འོས་གྲངས་འདྲ་མཉམ་ཐོན་

པའི་མི་གྲངས་དགོས་གལ་ལས་ལྷག་པ་བྱུང་ཚེ་མཐའ་མའི་འོ ས་གྲངས་འདྲ་

མཉམ་ལོ ན ་པ་ཇི ་ ཡོ ད ་འོས ་གཞི ར ་བཟུང་སྟེ་འོས ་ཤོ ག ་བསྐྱར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ།”

ཞེས་པར་བསྐྱར་བཅོས་ཞུས་པ་དང་། ནང་གསེས་བརྒྱད་པ། “ འདེམས་ཐོན་

བརྒྱ་ཆའི ་ གྲངས་ཚད་དམའ་རུ་གཏོ ང ་རྒྱུར་སྤྱི ་ འཐུས་ངོ ་ ཡོ ད ་གསུམ་ཆ་ གཉིས་ཡན་གྱི་མོས་མཐུན་མ་བྱུང་བ་དང་། མོས་མཐུན་བྱུང་ཡང་འོས་ཐོན་

བཀའ་བློན་གྲངས་ཚད་ཉུང་སྐྱོན་གྱིས་ལས་དོན་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་ཉེན་ཤར་ཚེ་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དགོངས་དཔྱད་ཀྱིས་བཀའ་ཁྱབ་བཀོད་ སྒྲིག་ཇི་མཛད་ལ་རྩ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་པ་དང་། ནང་གསེས་དགུ་པ། “ བརྒྱ་ཆ་འདྲ་མཉམ་ལོངས་པའི་འདེམས་ཐོན་མི་གྲངས་དགོས་གལ་ལས་ལྷག་

པ་བྱུང་ཚེ་མཐའ་མའི་བརྒྱ་ཆ་འདྲ་མཉམ་ལོངས་པ་ཇི་ཡོད་འོ ས་གཞིར་བཟུང་ སྟེ་འོས་ཤོག་བསྐྱར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ། ” ཞེས་པ་དང་། ཡང་ནང་གསེས་བཅུ་པ།

ཀ༽

ཐོ ག ་མར་བཀའ་བློ ན ་འོས་འདེ མ ས་སྐབས་བཀའ་བློ ན ་

འདེ མ ས་ཐོ ན ་ཉུང་རྐྱེ ན ་གྱི ས ་རྗེ ས ་སུ་ལས་དོ ན ་མ་ལྕོགས་པས་ 325

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བཀའ་ཤག་ནས་སྤྱི ་ འཐུས་ལ་རེ ་ འདུན་བྱུང་མཚམས་སྤྱི ་ འཐུས་

ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོར་༸སྙན་སེ ང་

བཀའ་འཁྲོལ་ཞུས་ཏེ་དགོས་ངེས་བཀའ་བློན་ཁ་སྐོང་འོ ས་འདེམས་ བྱ་འཐུས།

ཁ༽

བཀའ་བློ​ོན་སུ་རུང་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང་། འཕོ་འགྱུར།

ག༽

འོས ་འདེ མ ས་འདི་ རིག ས་ལའང་བཀའ་བློ ན ་ཇི ་ དགོ ས ་ཀྱི་

ང༽

སྒྲིག་གསལ་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་ཚད་མ་ལོངས་ན་འོས་ཤོག་

དགོ ང ས་ཞུས་དབང་གི ས ་ས་སྟོང་བྱུང་ན་ཟླ་དྲུག་ནང་ཚུད་ཚབ་ གསར་འོས་འདེམས་བྱ་དགོས།

གྲངས་ཚད་གསུམ་ལྡབ་ལས་མི་མང་བའི་འོས་གཞི་འདེམས་དགོས་ པ་དང་།

བསྐྱར་བསྡུ་མི་དགོས། ཅ༽

འོ ས ་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ བཀའ་བློ ན ་འདི ་ རི ག ས་སྐབས་དེ འི ་

བཀའ་ཤག་གི་ཡུན་ཚད་ལྷག་འཕྲོས་ཇི་བསྡད་དེའི་རིང་བཀའ་བློན་

གྱི་ལས་ཁུར་བྱ་རྒྱུ།

ཞེས་གསལ་བ་རྣམས་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་བ་དང་། ནང་གསེས་བརྒྱད་

པ་དགུ་པར་བསྒྱུར་བར་གནང་། གཞན་ཡང་བཅའ་ཁྲིམ ས་དོན ་ཚན་དོན ་ལྔ་

པ། ས་གནས་འགན་འཛི ན ་ཞེས ་པ་ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་དང་། དོན ་ཚན་

དོ ན ་དགུ་པ་ས་འཐུས་ཀྱི་ ཉུང་མཐའི་ གྲངས་ཚད་ ༡༡ ཡོད་པ་ནས་ ༧ ལ་ བསྒྱུར་པ་དང་། དོ ན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཞིའི་ ནང་གཞུང་ཞབས་འདེ མ ས་ལྷན་

གྱི ་ ཚོགས་མི ར ་ཕོ ག ས་དང་ཟུར་ཕོ ག ས་ཞེ ས ་གསལ་བ་མཚན་དོ ད ་དང་

ལས་དོ ད ་དུ་བསྒྱུར་བར་གནང་།

326

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་

ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་བཞི ་ པའི ་ ཐོ ག ་བཅའ་ཁྲི མ ས་དོ ན ་ཚན་ཉེ ར ་གཅི ག ་ནང་

གསལ་བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས་སྐོར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་དོན་ལྟར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦

དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་བཅའ་སྒྲིག་དགོངས་

དོན་འོས་བསྡུ་གནང་བར། རྗེ་བཙུན་པདྨ་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༧ དང་། བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༡། བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་

མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༠། རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག་ལ་འོ ས་གྲངས་ ༢༠། རྒྱ་ལོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༡༨། སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལ་

འོངས་གྲངས་ ༡༨། རིན་ཆེན་དར་ལོ་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༡༥ བཅས་ལ་

བཀའ་བློ ན ་དུ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡང་རི ན ་ཆེ ན ་ དར་ལོ་མཆོག་ནས་དགོངས་ཞུ་ཕུལ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན། བཀའ་བློན་དྲུག་གསར་

མཇལ་དམ་འབུལ་སྐབས་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་གསལ་དུ། “བར་

ལམ་བཀའ་བློ ན ་གྱི ་ འོས་གཞི ་ འདོ ན ་ཕྱོ ག ས་ལ་བསྒྱུར་བཅོ ས ་བཏང་སྟེ་འདི ་ ནས་གྲོས་གཞི་བཏོན།

དེ་ལ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ་

འདེ མ ས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ བཀའ་བློ ན ་གཏན་འཁེ ལ ་བྱས་པ་ཐེ ང ས་དང་པོ ་ རེ ད ། ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་བསྟན་སྲིད་སྤྱི་

དོན་ཧ་ཅང་འགན་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་དུས་སྐབས་སུ་སླེབས་པ་དང་། དེའི་ལས་

འགན་ང་རང་ཚོ ་ བོ ད ་མི ་ སྤྱི ་ བོ ་ གནམ་བསྟན་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ལ་འཁྲི ་ ཡོ ད ་པ་

དང་། ཡང་སྒོས་ལྷག་པར་ཅན་དུ་ཕྱིན་ཆད་བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་

བཅས་པ་གང་འདྲ་ཆགས་དང་མ་ཆགས་ཟེ ར ་བ་དེ ་ ད་ལྟའི ་ མི ་ ང་ཚོ འི ་ མི ་

རབས་ལ་ལྟོས་ཚབས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དུས་ཚོད་འདི་འདྲ་ ཞི ག ་གི ་ སྐབས་ལ་ང་རང་ཚོ ་ འགན་འཁྲི ་ ཡོ ད ་པ་ཚང་མས་གཅི ག ་མཇུག་ 327

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།

ཡང་སྒོས་ཚང་

མས་རེ་བ་བརྒྱབས་ཏེ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཚང་མས་ཧུར་ཐག་ གནང་དགོས།

དེ་ནས་དོན་ཚན་གཅིག་ལ། བར་ལམ་བཀའ་བློན་གསར་པ་གཏན་

འཁེལ་ནས་དམ་བཅའ་འབུལ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་བྱུང་བ་རེད། དེ་ཡོང་བའི་

གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ་ཟེར་ན། འཛམ་གླིང་འདིའི་སྒང་ ལ་ལུགས་སྲོ ལ ་མང་པོ ་ ཞི ག ་ཡོ ད ་པའི ་ ནང་ནས་མང་གཙོ ་ ཟེ ར ་བའི ་ ལུགས་

སྲོལ་འདི་མི་མང་གི་ཁེ་ཕན་དང་།

མི་མང་གི་འཚོ་བའི་ཐོག་ལ་དྲག་ཤོས་

ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཚོ་བོད་པར་ཆ་བཞག་ནའང་། མ་འོངས་

པར་བོད་རང་དབང་ཐོབ་མཚམས་དངོས་གནས་དོན་དམ་པའི་རང་དབང་ལྡན་ པའི ་ མང་གཙོ ་ ཞི ག ་གི ་ ཐོ ག ་འགྲོ ་ རྒྱུར་ང་ཚོ ས ་ཡི ག ་ཆ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་

ནས་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཟིན་པ་རེད། བོད་ནང་གི་མི་མང་ཚོས་ཀྱང་དེ་སྔའི་ བོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལ་དགའ་བསུ་ཞུ་གི་མ་རེད། རྒྱ་མིས་གོ་སྐབས་ཟིན་ནས་

ཏཱ་ལའི་བླ་མས་འགོ་འཁྲིད་པའི་བོད་པ་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་ལམ་ལུགས་

བསྐྱར་གསོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལུགས་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ཆུང་ཙག་

ལ་ཆ་བཞག་ན། བལ་ཡུལ་དང་། རྒྱ་གར་སོགས་ལ་སླེབས་སྐབས་སྐུ་ངོ་སྐུ་ངོ་

ཞེས་བརྗོད་དགོས་པ་དང་། ལྷ་ལྕམ། སྐུ་ཞབས་ཞེས་ཟེར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་

རེད། འདི་ཚོ་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པ་རོ་ལངས་རྒྱག་པའི་དཔེ་མཚོན་རེད་ཅེས་འདི་ འདྲ་བཤད་འདུག ང་རང་ཚོ་བོད་པའི་ངོས་ནས་བཤད་ན། བོད་ནང་ལ་ཡོད་

པའི་བོད་མི་ཚོ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཕྱི་ལ་ཡོད་པའི་བོད་པ་འབུམ་གཅིག་ དང་ཉིས ་ཁྲི ་ གསུམ་ཁྲི ་ ཞི ག ་ཡོ ད ་པའི ་ མི ་ འབོ ར ་འདི འི ་ ནང་ལ་མ་འོ ང ས་པའི ་

བོད་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པ་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་ན་སྙམ་པའི་བསམ་བློ་འཁོར་མཁན་ དངོས་སུ་ལྟ་ཅི།

ཧ་ལམ་རྨི་ལམ་ལའང་འཁོར་མཁན་ཡོད་མདོག་ཁ་པོ་མ་ 328

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

རེད། མ་འོངས་པར་དངོས་གནས་དྲང་གནས་རང་དབང་མང་གཙོ་མཚན་ཉིད་

ཚང་བ་ཞི ག ་གི ་ ཐོ ག ་འགྲོ ་ རྒྱུར་ང་ཚོ ས ་འགྱུར་བ་མེ ད ་པའི ་ དམ་བཅའ་དང་།

དམིགས་ཡུལ་ཟིན་གྱི་ཡོད། དམིགས་ཡུལ་དེ་མ་འོངས་པའི་དུས་སྐབས་སུ་

གློ ་ བུར་ཐོ ག ་བབས་ཡོ ང ་རྒྱུ་མི ན ་སྟབས་སྔ་ས་ནས་གོ མ ་པ་རི མ ་སྤོས་ཀྱི ས ་

འགྲོ་དགོས་པར་བརྟེན། ༥༩ ལོར་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ནང་སླེབས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་

མང་གཙོ འི ་ ལམ་གྱི ་ ཐོ ག ་གོ མ ་པ་སྤོས་ཏེ ་ ལམ་ཕྱོ ག ས་དེ ར ་སྐྱོ ད ་བཞི ན ་པའི ་ ཐོག བར་ལམ་ནས་བཙན་བྱོལ་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡོད་པ་འདི་དག་ད་དུང་

མང་གཙོ འི ་ ངོ ་ བོ ར ་ཤུགས་ཆེ ་ རུ་གཏོ ང ་རྒྱུའི ་ ཐབས་ཤེ ས ་རི མ ་པ་བྱས་ཡོ ད ། འདི་འདྲའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས་བར་ལམ་བཀའ་བློན་དམ་འབུལ་ཡང་

ཡང་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་འདྲ་ཆགས་པ་རེད།

བཀའ་ཤག་གསར་པར་བཀའ་བློ ན ་རི མ ་པ་གསར་པ་ཞི ག ་སླེ བ ས་

ཡོད་པ་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་དེ་ཡང་དངོས་གནས་མང་གཙོའི་ངོ་

བོ་ཚང་བ་དང་། མང་གཙོའི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། རྩ་

བ་ང་རང་ཚོ ར ་སྒྲིག་ཁྲི མ ས་ལྡན་པའི ་ སྒྲིག་འཛུགས་ཤི ག ་དགོ ས ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་

རེད། སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ཡང་ཡིག་གཞིའི་ཐོག་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་བཟོས་

པ་མ་གཏོགས།

མི་གཅིག་གིས་བཀའ་བཀོད་བཏང་ནས་བཟོས་པ་མིན།

བཀའ་ཤག་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་འདི ་ དག་བཀའ་བློ ན ་ལྷན་འཛོ མ ས་ སྐབས་འདྲ་མཉམ་དང་། ཁུར་མཉམ་ལེན། ཡང་དོན་གལ་ཆེ་རིགས་ལ་འོས་ བསྡུ་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་འགབ།

རྡོ་དོ ན ་ཡང་སྙི ང ་བཀའ་ཤག་ནང་ལས་ཀ་ཚགས་ཚུད་ཅི ག ་དང་།

སྒྲིག་ཁྲིམས་ཡག་པོ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འདི་དག་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ ཡིག་ཆ་གཞིར་བཞག་བྱས་ན་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ།

འདི་དོན་

ཚན་གཅིག་ཡིན། དེ་ནས་དོན་ཚན་གཅིག་ལ། ལས་བསྡོམས་ཚོགས་འདུའི་ 329

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྐབས་དང་། མི་མང་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་སྐབས། དེ་མིན་དྲིལ་བསྒྲགས་

བྱེད་རྒྱུའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལ། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞི་

ཟེར་བ་འདི་ད་ཕྱིན་མ་བརྗོད་ན་ལེགས། རིགས་གཅིག་ལ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ ཆེ འི ་ དགོ ང ས་གཞི ་ རེ ད ་ཅེ ས ་བརྗོ ད ་ན་ཕན་ཐོ ག ས་ཕྲན་བུ་ཡོ ད ་ན་ཡང་།

ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ང་ཚོས་དངོས་གནས་ཁ་ཞེ་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་མང་གཙོའི་ ལམ་དུ་འགྲོ ་ རྒྱུར་ཤུགས་སྣོ ན ་རྒྱག་བཞི ན ་པའི ་ གནས་ཚུལ་འདི ་ དང་མཐུན་ གྱི་མི་འདུག འདི་འདྲ་བྱས་ན་ཧ་ལམ་རྒྱ་མིའི་སྐད་ཆ་དེ་སྔ་མའོ་ཙེ་ཏུང་དང་། དེང་སང་ ‘ ཏེང་ཞའོ་ཕིང’ ཞེས་རྟག་པར་ཟེར་བ་ལྟར་ཆགས་གྲབས་བྱེད་ཀྱི་

འདུག ང་ཚོས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་བཞེས་ཟེར་བ་འདི་མ་བརྗོད་

ན་ཡག་པོ་འདུག ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ལ་གནས་པའི་རིང་རྩ་བའི་མཐར་ཐུག་གི་ འགན་ངས་འཁྱེར་གྱི་ཡོད་སྟབས།

བཀའ་ཤག་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་པའི་

ལས་དོན་གལ་ཆེའི་རིགས་ནང་དོན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་གོ་བསྡུར་བྱས་པ་

དང་། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་མོས་མཐུན་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ ཐག་གཅོད་བྱས་པ་སུས་ཀྱང་ཤེས་ཀྱི་རེད།

དེར་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་

དགོངས་གཞི་ཞེས་ཚིག་སྣོན་རྒྱག་དགོས་དོན་མི་འདུག

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བསམ་ཚུལ་རེད་ཅེས་བཤད་ན། དཔེར་ན།

སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་འདུ་དང་། ཡང་ན། མང་ཚོགས་ནང་བསམ་འཆར་བསྡུ་བའི་ སྐབས་གལ་སྲིད་མི་གཅིག་ལ་བསམ་འཆར་སྣོན་མ་ཞིག་དང་། ཡང་དགེ་སྐྱོན་

ཡོ་སྲོང་བྱེད་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང་།

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་

བསམ་ཚུལ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་། དེ་ལ་སྣོན་འཕྲི་བྱེད་པར་སོང་དོགས་ཀྱིས་

བསམ་འཆར་ཤོད་མ་བདེ་བ་ཞིག་དང་། སྐབས་རེ་དེ་འདྲ་བྱུང་སྐབས་སྤྱི་ ཚོགས་ནང་ཁོས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་བཞེས་ལ་བརྩི་གི་ཡོད་པ་མ་

རེད་ཅེས་ལག་པ་འཕྱིས་ས་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག མ་འོངས་པར་ 330

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞི་ཟེར་བ་འདི་བརྗོད་མི་དགོས། ༸རྒྱལ་བ་ རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་བློན་ཚོའི་འོ ས་གཞི་བཏོན། དེར་སྤྱི་འཐུས་མང་མོས་ཀྱིས་ ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ་བཀོད་པ་ཞིག་རེད། འཐུས་ཀྱི་མོས་མཐུན་དང་།

གནད་དོན་གལ་ཆེ་འདི་དག་སྤྱི་

རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་འོག་ནས་གཏན་འབེབས་

བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པའི་ རྩ་དོ ན ་འདི་ དག་གཞིར ་བཟུང་ང་ཚོ ་ ཚང་མ་འདྲ་མཉམ་གྱི ་

གནས་ཚུལ་འོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་། གོ་བསྡུར་བྱས། ཐག་གཅོད་བྱས།

སྲིད་བྱུས་འཛིན་གྱི་ཡོད་པར་བརྟེན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མི་ཁེར་རྐྱང་ཞིག་གི་

དགོ ང ས་གཞི ་ ཡི ན ་ཟེ ར ་བ་འདི ་ ད་ཕྱི ན ་མི ་ དགོ ས ་པ་བྱས་ན་བསམ་པ་དྲན་ སོང་། འདི་ཁྱོད་རང་ཚོས་ཐུགས་ལ་བཅངས་དགོས། གཞན་དམིགས་བསལ་ ཞུ་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། ”

(1)

བདམས་ཐོ ན ་བཀའ་བློ ན ་བདུན་ལས་རི ན ་ཆེ ན ་དར་ལོ ་ ལགས་ དགོངས་པ་ཞུས་འཁྲོལ་འཕྲོས་བཀའ་བློན་དྲུག་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་ཀྱིས་ བཅའ་ཁྲི མ ས་དོ ན ་ཚན་ཉེ ར ་གསུམ་ནང་གསལ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་གཅི ག ་ དགོས་པ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུའི་སྤྱི་ཁྱབ་ འགན་འཛིན་གྱི་སྟངས་འཛིན་འོག་བཅའ་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་བཀའ་བློན་ནང་ ཁུལ་གསང་བའི ་ འོས ་བསྡུ་གནང་བར་བཀའ་བློ ན ་བསྟན་འཛི ན ་རྣམ་རྒྱལ་ མཆོག་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་ བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་མཛད་འཁུར་འཆར་༸སྙན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ཕུལ་བར་ དེ་དོན་བཀའ་འཁྲོལ་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་སྟེ། ༡༽

༢༽

བཀའ་བློན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་། དཔལ་ འབྱོར་བཀའ་བློན་གཅིག་ལྕོགས། བཀའ་བློ​ོན་རྗེ་བཙུན་པདྨ་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན།

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༡༠༣ ནས་ ༡༠༧ བར་གསལ། 331

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

༣༽

བཀའ་བློན་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན།

བློན༑

༦༽

བཀའ་བློ ན ་སྐལ་བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་ཆོ ས ་རི ག ་བཀའ་བློ ན ་བཅས་ལ་

༤༽ བཀའ་བློན་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ནང་སྲིད་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་

༥༽

འཐུས།

བཀའ་བློན་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན།

ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བར་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༦ ཉིན་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་དང་། སྤྱི་ ཕྱོགས་མཐའི་གཞིས་འགོ་བདེ་དོན།

ཚོགས་འཐུས་བཅས་པར་

བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ལས་མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་བཀའ་སློབ་ཕེབས་

དོན་དུ། “ ང་ཚོ ་ མང་གཙོ ་ རང་དབང་ལྡན་པ་ཞི ག ་གི ་ ལམ་ལ་འགྲོ ་ གི ་ ཡོ ད ། བར་ལམ་ལོ་ཤས་ནང་དེའི་ཐོག་ཤུགས་སྣོན་སྔ་རྗེས་བྱས་ཡོད། ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ དུ་མ་ཡོང་གོང་ནས་མང་གཙོ་ཡག་པོ་མགོ་འཚོས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། སྤྱིར་བཏང་ མི་སེར་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བ་མང་མོས་ཐོག་ནས་ལས་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་དེ་

དངོས་གནས་ཡག་པོ་རེད་བསམ་པ་ཞིག་སྔ་མོ་ནས་དྲན་གྱི་ཡོད། གང་ལྟར་

མ་འོངས་པའི་བོད་འདི་རང་དབང་མང་གཙོ་ཅན་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ང་ཚོས་ཡིག་ཆ་ བཞག ཐག་བཅད་ཟིན་པ་རེད། མང་ཚོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡག་པོ་ཞིག་ཐོན་པ་ ལ་མང་ཚོགས་ལ་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་གཞི་རྩར་བཞག་པའི་ཤེས་ཡོན་འདང་

ངེས་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་ཐོབ་ཐང་དེ་ལོངས་སྤྱོད་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་ ཀྱི་རེད། རྒྱུན་གཏན་ནས་ང་ཚོའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ སྟངས་དང་།

མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་དེ་ཚོའི་གྲས་གོ་རྟོགས་ཤུགས་ཆེ་རུ་

གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཚོའི་གྲས་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་འདུག དཔེར་ན། སྤྱི་འཐུས་འོས་ བསྡུ་བྱེད་སྐབས་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ཁ་འཐོར་ཆགས། 332

གནས་ཚུལ་

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

གསལ་པོ་མ་ཤེས་པ་སོགས་ཆ་རྐྱེན་མ་འཛོམས་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་ན་ཡང་

གང་ལྟར་ནམ་རྒྱུན་ནས་དོ་སྣང་དང་། སེམས་ཁུར་ཆེ་ཙམ་ཡོད་ན། དེ་ལ་

དཔག་པའི་ཤེས་རྟོགས་མང་བ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་རེད། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས།ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ” (1)

གཞན་དེ་ག་ཡིན།

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་

ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཚོགས་ཏེ་དེའི་སྐབས་རང་གཞུང་ནས་ཐེ་ ཝན་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བར་ལམ་གྱི་འབྲེལ་ལམ་སྐོར་བཀའ་ཤག་གི་སྙན་

ཞུ་གསན་ཞིང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྐབས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ལམ་

སྟོན་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལག་བསྟར་བྱུང་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོ་ གནང་བ་དང་།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་

ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་

ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་པ་སྟེ། དོན་ཚན་དོན་དགུ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་ པའི་མཇུག་ཏུ་འཕོས་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་གསར་འཇུག་གནང་བ་

དང་། གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་བཅས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་སྟེང་

བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན། “ མ་འོངས་པར་བོད་རང་དབང་མང་གཙོའི་ལམ་

སྲོ ལ ་ཡང་དག་པ་ཞི ག ་ཡོ ང ་ཐུབ་པའི ་ དོ ན ་དུ་ང་ཚོ ་ བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་མ་ ཐག་པ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ཡོད།

དམིགས་ཡུལ་དེ་བཟུང་སྟེ་ལག་ལེན་

འགེལ་སྐབས་ལས་ཀ་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་གིན་

གཏོང་གིན་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་རེད། བར་ལམ་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༡༣༢ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༣ ནས་ཤོག་ གྲངས་ ༡༣༣ བར་གསལ། 333

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བྱས་ཏེ་མང་གཙོའི་ལག་ལེན་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་རེད། བར་ལམ་གྲོས་ཚོགས་

ཀྱི་ནུས་པ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུའི་རིམ་པ་གསར་པ་ཆགས་ནས་དུས་ཡུན་ གང་འཚམས་ཕྱིན་པ་དེའི་རིང་ལ་ཚང་མས་ཧུར་ཐག་གནང་བ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ང་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ལ་འགྲོ ་ དུས་བཅའ་ཁྲི མ ས་སྐོ ར ་ལ་ཕྲན་བུ་

ཕྲན་བུ་བཤད་པ་ཡིན། བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་ནང་ལའང་གྲོས་ཚོགས་

དང་གྲོས་ཚོགས་ཞེས་ཡང་ཡང་ཐོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་གཞུང་འཛིན་

ལས་བྱེད་ཚོའི་ཐོག་ནས་རལ་གྲི་གནམ་གཡུག་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་ པ་མ་ཡིན་པར། གང་ལྟར་སྤུས་ཀ་དག་ལོད་ལ་མ་ལྟོས་པར་མང་ཚོགས་ནང་

ནས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ལ་བསྟུན་དགོས་

པ་དང་། དེའི་དབང་ཚད་འོག་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་པ་འདི་ནི་མང་

གཙོའི་ངོ་བོ་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་གི་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་ཡག་པོ་རེད་བསམ་

པ་དྲན་གྱི་འདུག ང་སྔོན་མ་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་གཞན་ལ་སྐད་ཆ་འདྲི་རྒྱུའི་

གོམས་གཤིས་ཤིག་ཡོད། འབྲེལ་ཡོད་ཚོར་གོ་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་སྨོས་མེད་ཐོག ངས་ངོ་ཤེས་པའི་སྤྱིར་བཏང་གི་མི་གད་པ་ཚུན་ཆད་ལ་ངས་བསམ་འཆར་དེ་ འདྲ་དྲིས་ཀྱི་ཡོད།

དེ་སྔོན་ཡིན་ན་འབྲེལ་ཡོད་ཁག་ལ་གོ་བསྡུར་བྱས་ནས་

མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ངས་བྱས་ན་མ་འགྲིགས་པ་མེད་པའི་བཟོ་འདྲ་པོ་རེ​ེད།

ཡིན་ན་ཡང་བར་ལམ་ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་རྗེས་ལ།

ཐག་གཅོ ད ་བྱེད་རྒྱུའི ་ རི ག ས་བཅའ་ཁྲི མ ས་དང་མཐུན་གྱི ་ ཡོ ད ་དམ་མེ ད ་ བསམ་པའི་བསམ་བློ་གཉིས་པ་ཞིག་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་ནི་ཡར་རྒྱས་ རེད་བསམ་པ་དྲན་གྱི་འདུག

མ་འོངས་པར་མང་གཙོའི་ལག་ལེན་ཆ་ཚང་ཡོང་བ་ལ་ཉམས་མྱོང་

གསོག་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དཔེར་ན། བོད་ནང་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ 334

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཕལ་ཆེར་དུས་ཚོད་གང་འཚམས་འགོར་སྲིད་ཀྱི་རེད། དེ་སྔ་རྒྱ་མིས་དབང་

བསྒྱུར་མ་བྱས་གོང་ང་ཚོར་དེ་འདྲའི་ཉམས་མྱོང་མེད་པ་དང་། རྒྱ་མིས་དབང་

བསྒྱུར་བྱས་རྗེས་དམར་པོའི་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འོག་ཕྱིན་ནས་ཡང་

དག་པའི་མང་གཙོའི་གོ་སྐབས་མེད་པ་དང་། ཞེད་སྣང་ཁོ་ནའི་འོག་རྒྱ་མིའི་ མཆུ་ཏོ་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་སྟངས་ལ་བལྟས་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུ་ལས། གཏམ་

བརྗོད་རང་དབང་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བརྟེན།

མ་འོངས་པར་བོད་ནང་ལག་

ལེན་འགེལ་སྐབས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་དང་། ཉམས་མྱོང་རིམ་པས་གསོག་ དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་རེད།

ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོ་རང་དབང་གི་ལུང་

པར་ལོ ་ སོ ་ བཞི ་ ཙམ་གྱི ་ རི ང ་གཏམ་བརྗོ ད ་རང་དབང་ལ་ལོ ང ས་སྤྱད་ནས་

བསྡད་པ་དང་། གཉིས་ནས་འཛམ་གླིང་ནང་རང་དབང་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ འདྲ་མིན་ཡོད་པ་རྣམས་མཐོང་རྒྱ་ཐོས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་།

བཀལ་ནས་ཉམས་མྱོང་གང་འཚམས་བསགས་ཡོད།

དངོས་སུ་ལག་ལེན་

མ་འོང ས་པར་བོ ད ་རང་དབང་ཤར་བའི ་ མཚམས་ལ་ང་ཚོ ་ བཙན་

བྱོལ་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་དབང་ཆ་འཛིན་གྱི་ཡིན་ཟེར་གྱི་མེད་ཀྱང་། ང་ ཚོ ས ་ཉམས་མྱོ ང ་བསགས་པ་རྣམས་བོ ད ་ནང་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེད་རྒྱུ་གནད་འགག་

ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ད་ལྟ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བའི་འཕྲལ་སེལ་གྱི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་ན་ཡང་།

མ་འོ ངས་པར་བོད་ནང་དེང་རབས་དང་

མཐུན་པའི ་ མང་གཙོའི ་ ཆབ་སྲི ད ་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་ཐོག་ང་ཚོས་ཉམས་མྱོ ང ་

བསགས་པ་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཆ་རྐྱེན་སྒྲུབ་རྒྱུ་ང་ཚོའི་ལས་འགན་

ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་རྟག་ཏུ་དྲན་གྱི་ཡོད།

སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དམ་འབུལ་བྱེད་སྐབས་

ག་དུས་ཡིན་ན་ཡང་། སྤྱི་འཐུས་རང་ཉིད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་གང་ནས་ཡིན་མིན་ ལ་མ་ལྟོས་པར་སོ་སོ་སྤྱི་འཐུས་ནང་སླེབས་པའི་རྗེས་ལ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ། 335

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

མདོ ར ་ན་བོ ད ་མི ་ ས་ཡ་དྲུག་གི ་ སྤྱི ་ མི ་ ཞི ག ་བྱ་རྒྱུ་དམ་བཅའ་བཞག་པ་ལྟར།

སྤྱི་མི་དངོས་འབྲེལ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་ངས་རྒྱུན་དུ་ཞུ་གི་ཡོད།

ལྷག་བསམ་ལ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་ཡོད། ལྷག་བསམ་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱིས་རྒྱབ་མ་

འཁྱོག་པའི་སྐབས་ལ་ལྷག་བསམ་སྦུག་སྲུབ་(གུ་)དོག་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་

རེད། སྐབས་རེ་ལྷག་བསམ་སྦུག་སྲུབ་དོག་དྲགས་ཏེ་སྤྱི་མི་སྤྱི་མིའི་གདན་ ཐོག་སྡོད་མི་ཐུབ་པ་ཡོང་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། དེ་སྔ་ནས་དེ་འདྲ་བྱུང་ཡོད། དེ་

འདྲའི་ཐོག་ལ་ཕྱི་ནས་མཐོང་ཚུལ་ཡོང་སྲིད་པ་དང་། ལྷགས་སྲིད་པ་ཡིན་པས་

གཟབ་གཟབ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། སྔོན་མ་ནས་རྟག་ཏུ་ཞུ་གི་ཡོད་ལ། ད་

རེས་ཀྱང་ཞུས་ན་བསམ་པ་དྲན་སོང་། ཆོས་ལུགས་ཡིན་ཡང་རུང་། ཆོལ་ཁ་ ཡིན་ཡང་རུང་།

སོ་སོའི་འབྱུང་ཁུངས་གང་ནས་ཡིན་རུང་སྤྱི་འཐུས་ནང་

སླེབས་ཚར་བའི་རྗེས་ལ་ཆེ་ས་ནས་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་

ལས། ཆུང་སར་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་རྗེས་སུ་བྱབ་ཆུང་ཆགས་ན་ཡག་པོ་མེད། དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག ”

(1)

རིན་ཆེན་དར་ལོ་མཆོག་བཀའ་

བློ ན ་དུ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་ནའང་དགོ ང ས་པ་ཞུས་འཁྲོ ལ ་གྱི ས ་དམ་འབུལ་ ཞུས་མེ ད ་པ་དང་བཀའ་བློ ན ་རྗེ ་ བཙུན་པདྨ་མཆོ ག ་དགོ ང ས་པ་ཞུས་འཁྲོ ལ ་ བྱུང་བའི་ཚབ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༡ བཅའ་སྒྲིག་དགོངས་དོན་

དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་འོས་བསྡུ་གནང་བར། བདེ་

སྲུང་སློ བ ་སྟོན་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ རྒྱུན་ལས་ཚོ ག ས་མི ་ སྐུ་ཞབས་ལྷ་མོ ་ ཚེ ་ རི ང ་ མཆོག་དང་། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་ཆུང་གི་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་བསོད་ནམས་སྟོབས་

རྒྱལ་མཆོག་གཉིས་མང་མོས་བདམས་ཐོན་བྱུང་། བདམས་ཐོན་བཀའ་བློན་ གཉིས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༡༦༤ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༥ ནས་ ཤོག་གྲངས་ ༡༦༧ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༣ བར་གསལ།

336

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་ལས་འཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་དམ་བཅའ་འབུལ་ གནང་མཛད།

བཅའ་ཁྲི མ ས་དགོ ང ས་དོ ན ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་ནས་བཀའ་བློ ན ་སོ ་

སོའི་མཛད་འཁུར་ཞུ་ཕྱོགས་འཆར་གཞི་ཕྱག་རྟགས་དགོངས་དོན་བཀའ་དྲུང་

ཡིག་ཚང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་སུ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་དང་།

བཀའ་བློན་རྒྱལ་ལོ་

དོན་གྲུབ་དམིགས་བསལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མཛད་ཁུར་མེད། བཀའ་བློན་སྐལ་ བཟང་ཡེ་ཤེས་ཆོས་རིག་བཀའ་བློ​ོན། བཀའ་བློན་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་

ནང་སྲིད་དང་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན། བཀའ་བློན་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཤེས་ རིག་བཀའ་བློན། བཀའ་བློན་ལྷ་མོ་ཚེ་རིང་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་དང་། བཀའ་ བློ ན ་བཀྲ་ཤི ས ་དབང་འདུས་ཕྱི ་ དྲི ལ ་བཀའ་བློ ན ་བཅས་སུ་ཐུགས་གཏན་

འཁེལ།

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ནང་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ ནས་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་འདས་ཚབ་དང་། མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་ ཁོངས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་བརྒྱད་པའི་ནང་གསེས་གསུམ་ པ་ནང་གསལ་ཚོགས་དུས་ཆ་ཚང་གཉིས་བསྟུད་མར་ཚོགས་བཅར་མ་ཐུབ་ ན་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་ངེས་མེད་བར་མཚམས་འཇོག་ཉིན་ནས་སྤྱི་འཐུས་ རང་བཞིན་བུད་པའི་ངོས་འཛིན་གྱི་ཚབ་གསར། གཞན་གཅིག་དགོངས་ འཁྲོ ལ ་བཅས་ཀྱི ་ ཚབ་གསར་ཆེ ད ་བར་མའི ་ འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་ཡོ ང ས་ རྫོགས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༩ སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཁ་སྐོ ང ་གི ་ སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ འོ ས ་དམི ག ས་ 1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༠ གསལ། 337

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གསལ་བསྒྲགས་གནང་བའི་ནང་། དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་དགོས་པར་

དང་བླངས་གཅིག་རྩིས་པས་གསུམ་དང་། མདོ་སྟོད་གཉིས་དགོས་པར་དང་

བླངས་གཅིག་རྩིས་པས་གསུམ་བཅས་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༢ ནས་ཚེས་

༢༥ བར་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་སྐབས་རྩིས་ལོ་ ༡༩༩༤་་་༡༩༩༥ ལོའི་ སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་།

ཁྲིམས་ཡིག་གསུམ་གཏན་འབེབས་དང་།

སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་གཉིས་གནང་།

དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༧ བར་མའི་འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་གསལ་དུ། སྐབས་ བཅུ་གཅིག་པའི་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་འཆི་མེད་རྣམ་རྒྱལ་སྐུ་ཁམས་བདེ་མིན་

གྱི ས ་དགོ ང ས་ཞུ་གནང་ཚབ་དང་དབུས་གཙང་སྤྱི ་ འཐུས་ངག་དབང་དགེ ་ ལེགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཚབ་གསར་ཆེད་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་ བཞི ན ་འོས ་བསྡུ་ལེ ག ས་པར་གྲུབ་སྟེ་མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་ འཐུས་གསར་པ་ཨོ ་ རྒྱན་ སྟོབས་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེར་འོས་གྲངས་ ༢༠༧༧ བརྒྱ་ཆ་ ༥༥།༣༦ དང་དབུས་ གཙང་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་དགོན་ཤར་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་ལགས་སུ་འོ ས་ གྲངས་ ༣༧༧༨ བརྒྱ་ཆ་ ༣༨།༥༤ བཅས་འོས་གྲངས་མང་ཐོན་གྱིས་རྒྱལ་ ཁ་ཐོབ་པའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས།(1)

ཡང་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༠ ཉི ན ་མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་ འཐུས་ཚེ ་ རི ང ་ཆོ ས ་སྒྲོན་ལགས་དང་དབུས་གཙང་སྤྱི ་ 1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་བ་དང་པོའི་ཚེས་ ༢༤ བོད་མིའི་རང་དབང་གསར་ཤོག་གི་ཤོག་གྲངས་ ༤ པར་ གསལ།

338

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

འཐུས་ཚེ་རིང་ལྷ་མོ་ལགས་གཉིས་སྣུམ་འཁོར་བརྡབས་སྐྱོན་གྱིས་དུས་ཆོས་ སུ་གྱུར་པ་དང་།

རྙིང་མའི་སྤྱི་འཐུས་གླིང་ཚང་བསྟན་སྐྱབས་ལགས་རྩ་

དགོ ང ས་ཞུས་སྩལ་བྱུང་བ་བཅས་ཀྱི ་ ཚབ་གསར་སླད་བཅའ་སྒྲིག་དགོ ང ས་ དོན་འོས་བསྡུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཕྱི་ཟླ་ ༡

ཚེས་ ༢༤ ཉིན་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ནང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོས་དབུ་འཁྲིད་མཛད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དབུས་སྒྲིག་འཛུགས་

ཀྱི་ཕོགས་རིམ་ཚོགས་ཆུང་ཐེངས་དང་པོ་དེ་བཙུགས་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༤

ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢ ཉིན་ཚོགས་ཆུང་གི་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་གནས་འཕྲིན་ཕུལ་ ཏེ་ཁོ་ཚོའི་ཞལ་བཞེས་ཞུས་གནང་མཛད། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༤ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༡

ཉི ན ་ལྡི་ལི ་ གསར་པར་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་འདུ་དང་པོ འི ་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་

ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སློ བ ་དཔོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ས ་རྒྱ་

གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལེགས་བྱང་དང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱབ་རྟེན། ད་ལྟའི་གནས་སྟངས། མ་འོངས་པའི་རེ་འདུན་ བཅས་ཀྱི་སྐོར་གསལ་བཤད་གནང་། དེ་ནི་བོད་མི་མིན་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་

ལ་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་ཆེད་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཚོགས་ ཆུང་གི་ལས་དོན་གྱི་ལམ་སྟོན་དུ་གྱུར་ཡོད།

ཕོགས་རིམ་ཚོགས་ཆུང་ལ་བཀོལ་བའི་ལས་འགན་ནི།

ཀ༽

དབུས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི ་ ཕོ ག ས་རི མ ་སྒྲོམ་གཞི ་

བསྐྱར་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཁ༽

ཕོགས་རིམ་དང་ཁེ་ཕན་གཞན་དག་བཅས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་

བྱ་གཞིའི་ལྟ་གྲུབ་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ། 339

ག༽

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རྒྱུ་མཚན་ལྡན་ཞིང་ཚན་རིག་གི་ལམ་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་

ཕོགས་རིམ་གསར་པའི་རྒྱབ་གཉེར་ཞུ་རྒྱུ། ང༽

ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་གོང་མཐོར་གཏོང་ཆེད་ཕོགས་ལས་

གཞན་པའི་ཁེ་ཕན་གཞན་དག་སྐོར་རྒྱབ་གཉེར་ཞུ་རྒྱུ། ཅ༽

བར་བརྒལ་གྱི ་ ཡུལ་ཐང་གུན་གསབ་སྤར་རྒྱུའི ་ བྱེད་རི མ ་

དང་ཐབས་ལམ། ཆ༽

དེ ་ བཞི ན ་ལས་བྱེད་ཀྱི ་ བདེ ་ དོ ན ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཁེ ་ ཕན་

གཞན་དག་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ས ་དགོ ས ་གལ་གཞི ག ས་ཚེ ་ དམི ག ས་

བཀར་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་རྒྱབ་གཉེར་ཞུ་རྒྱུ་བཅས།

ཚོགས་ཆུང་གིས་དངོས་སུ་ལས་དོན་དུ་ཞུགས་སྐབས་ཕོགས་རིམ་

སྒྲོམ་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་དང་ཁེ་ཕན་ཁག་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཕྱོགས་དེ་ལས་

བྱེད་པའི་གྲངས་འབོར་དང་། གནས་རིམ་སྤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ། སྐུ་ཚབ་ འགན་དབང་སྤྲོད་ཕྱོགས་དང་། གཅིག་སྡུད་མིན་པའི་དབང་ཚད་བགོ་བཤའ་

བྱེད་ཕྱོགས། འདེམས་སྒྲུག སྦྱོང་བདར་སོགས་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་དང་ འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། བཙན་བྱོལ་གཞུང་དང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་

ཚོ ག ས་བཅས་ནས་ཁྲི མ ས་དང་སྒྲིག་གཞི ་ ཁག་འགྱུར་བ་གཏོ ང ་དགོ ས ་ཀྱང་ ཡོང་སྲིད་པ་དང་།

དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕོགས་རིམ་ཚོགས་ཚུང་གིས་གནས་

ཚུལ་དེ་རིགས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་གཞུང་གི་དམིགས་ཡུལ་དང་དགོས་

འདུན་སྒྲུབ་ནུས་པའི ་ ལམ་སྲོ ལ ་ཚགས་ཚུད་ལག་བསྟར་ཐུབ་ཐབས་དང་། འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་ས་རང་དུ་ད་ལྟའི ་ འཆར་གཞི འི ་ སྒྲོམ་གཞི ་ འདི ་ རྒྱ་བསྐྱེ ད ་ བཏང་སྟེ་དཀའ་ཚེགས་མེད་པ་འཕོ་འགྱུར་ཐུབ་ཐབས་བཅས་དམིགས་ཡུལ་

དུ་བཞག་ནས་དཔྱད་ཞིབ་བྱས།

340

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་བཅའ་སྒྲིག་དགོངས་དོན་

བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་ལོ ་ རེ འི ་ མཚམས་བསྐྱར་འདེ མ ས་དགོ ས ་པ་ལྟར་ངོ ་ ཡོ ད ་

བཀའ་བློན་དྲུག་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་འོ ས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོ ག་

འོས་བསྡུ་ཞུས་པར་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ ལ་རང་འཇགས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་ གནང་། (བཀའ་བློན་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་དགུང་ལོའི་བབས་དང་སྐུ་ཁམས་བདེ་མིན་

གྱིས་ལས་དོན་ཐོག་ཤུགས་བསྐྱེད་ནུས་ཐོན་ཐུབ་མིན་ལ་བརྟེན་བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་ཁུར་ ནས་དགོ ང ས་འཁྲོ ལ ་ཡོ ང ་བའི ་ གནས་སྙན་སྔ་རྗེ ས ་འབུལ་གནང་མཛད་པ་ལྟར་བཀའ་

འཁྲོལ་ཐོབ་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༤ ནས་བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་ཁུར་མཚམས་

འཇོག་གནང་ཟིན།)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

ནས་སྤྱི ་ འཐུས་ཚབ་གསར་གསུམ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ གསལ་བསྒྲགས་

ནང་། མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་འདས་གྲོངས་སོང་བའི་

ཚབ་གསར་པདྨ་ཆོས་འབྱོར་ལགས་དང་། དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་ལྷ་

མོ་ལགས་འདས་གྲོངས་སོང་བའི་ཚབ་གསར་དགེ་བསྙེན་ཆོས་སྒྲོན་ལགས།

རྙི ང ་མའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གླི ང ་ཚང་བསྟན་སྐྱབས་ལགས་དགོ ང ས་པ་ཞུས་འཁྲོ ལ ་ བྱུང་བའི་ཚབ་གསར་དུ་ཐུབ་བསྟན་ཉི་མ་བཅས་སུ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་དེ་བཞིན་

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༢ ནས་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་ སྐབས་བཀའ་བློན་གསར་པ་གཅིག་འོ ས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོ ག་

འོས་བསྡུ་གནང་བ་དང་། ཐེ་ཝན་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འབྲེལ་བ་གནང་

ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་དང་། སྒྲིག་གཞི་གསར་པ་གཅིག་དང་ བསྐྱར་བཅོས་བཞི་ལ་སོགས་གནང་།

341

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ ༧ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་མང་གཙོ ་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་

ཐད་བཀའ་སློབ་བསྩལ་དོན། “ ད་ལྟ་སྤྱི་འཐུས་ལས་དུས་འདིའི་ཐོག་ནས་མ་

འོངས་པར་འཐུས་མི་ཡོངས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐོར་དང་། འཐུས་མི་འོས་བསྡུ་བྱེད་

སྟངས་ཀྱི་སྐོར་སོགས་ད་ལྟ་བར་དུ་ཉམས་མྱོང་བསགས་པའི་དགེ་སྐྱོན་ག་རེ་ ཡོད་མེད་ལ་གཞིགས་ནས་སྣོན་འཕྲི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་སོགས་

རིམ་པས་རིམ་པས་གོ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་མེད་དམ། དེ་བཞིན་བཀའ་བློན་བསྐོ་

ཕྱོགས་ད་བར་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིགས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་ཕྲ་

ལ་ཕྲན་བུ་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་མང་གཙོའི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག་ལག་

ལེན་འཁེལ་ཐབས་བྱེད་ཕྱོགས་གང་དགའ་ཅི་ལེགས་ད་རེས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ འདིའི་སྟེང་ཐུབ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། རིམ་པས་གོ་བསྡུར་བྱས་ནས་བསྒྱུར་ བཅོས་གཏོང་དགོས་གང་འདུག དེ་ཚོའི་སྐོར་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་ན་བསམ་ གྱི་འདུག སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་སྐོར་གནས་སྟངས་ཞུ་རྒྱུ་གཅིག་དེ་ཡིན། ” (1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་

ཚོ ག ས་གཙོ ་ཟམ་གདོ ང ་རིན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་གསལ་

དུ། མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་པདྨ་བདེ་ལེགས་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུས་དོན་ལྟར། ཕྱི་ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་གུང་རྒྱབ་ནས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ནས་དགོངས་པ་

འཁྲོལ་བའི་གསལ་བསྒྲགས་དང་། མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་

སྤྱི ་ འཐུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྒྲིག་གཞི ་ ནང་གསལ་སྤྱི ་ འཐུས་ནས་འཕོ ས ་པའི ་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་།(2)

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༡༨༦ ཡིག་ཕྲེང་ ༦ ནས་ ༡༦ བར་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༨ བོད་མིའི་རང་དབང་ཤོག་ངོས་ ༨ པར་གསལ། 342

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༢ གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་

ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་བཀའ་བློན་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ བར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་ལས་འཁུར་

དང་གསང་རྒྱའི་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་ཁུར་བཀོད་སྒྲིག་གསར་པ་བསྐྱངས་ཤིང་། བར་ མའི་བཀའ་བློན་གསར་པ་འོ ས་འདེམས་བྱུང་བ་ལྟར། དཔལ་འབྱོར་དང་བཀའ་

བློན་ཁྲི་པ་གཅིག་ལྕོགས་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ནས་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་

དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཛད་ཁུར་བཞེས་རྒྱུ་དང་། ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་བཀྲ་ཤིས་

དབང་འདུས་མཆོ ག ་ནས་ཕྱི ་ དྲི ལ ་བཀའ་བློ ན ་གྱི ་ མཛད་ཁུར་མ་དགོ ས ་པའི ་

སྙན་སེང་སྔ་རྗེས་སུ་གནང་དོན་བཞིན། འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་

ཁུར་ཐོག་སྔ་འཕྲོས་ལྡི་ལིར་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བསྐོ་གཏོང་མ་དགོས་པར། ལྡི་

ལིར་བཅའ་བཞུགས་ཀྱིས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱི་མཛད་དོན་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་

གནང་རྒྱུ་དང་། བཀའ་ཤག་ཏུ་ལས་དོན་གལ་ཆེ་བཀའ་བསྡུར་གནང་སྐབས་

ཕེབས་ཞུགས་གནང་རྒྱུ།

བཀའ་བློན་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་མཆོག་དཔལ་འབྱོར་

བཀའ་བློན་གྱི་མཛད་ཁུར་བཞེས་རྒྱུ་བཅས་སུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ།(1)

མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་ འཐུས་བར་མའི ་ འོས ་བསྡུ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་ཕྱི ་ ལོ ་

༡༩༩༤ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང་། དེའི་

ནང་དོན་ཇི་བཞིན་བཀོད་པ་འདི་ལྟར། “ སྔོན་གླེང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་

བདུན་པའི་ནང་གསེས་ ༣ པའི་ནང་དེ་ལྟར་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བ་དང་། གཞན་ ཡང་སྤྱི་འཐུས་སུ་རུང་དགོངས་ཞུས་དང་། དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ། སྡེ་སྲིད་ དམ། བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ཉིན་གྲངས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༠ པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༥ བོད་མིའི་ རང་དབང་གསར་ཤོག་ངོས་ ༡ པོར་གསལ།

343

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཅུའི་ནང་ཚུན་སྤྱི་འཐུས་གསར་པའི་འོས་བསྡུ་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ་”

ཞེས་

གསལ་བ་བཞིན། མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་བར་མའི་འོས་བསྡུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༨ ནས་མ་འགྱངས་པ་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ་ཡང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་

༡༢ ཚེས་ ༥ ལ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་བར་མའི་འོས་བསྡུ་ཕར་འགྱངས་བྱ་

རྒྱུའི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་འདུག་པ་ལྟར། ད་ཆ་ཉིན་གྲངས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུའི་ ནང་ཚུན་འོས་བསྡུ་མ་ཐུབ་པར་བརྟེན། བཅའ་ཁྲིམས་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་

ཀྱི་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་དགོས་ཚུལ་འོ ས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་

འཛིན་ནས་སྙན་ཞུ་བྱུང་དོན་བཞིན་བཀའ་རྩ་འདི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ཡིན།

བཀའ་རྩ།

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅུ་དགུ་པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་ ༢ པ་

དང་། དོན་ཚན་ང་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་ ༢ པར་གསལ་བའི་དབང་ཚད་ཀྱི་ཐོག་

ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ང་བདུན་པའི་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་སླད་ཁྲིམས་

ཀྱི ་ ནུས་ཤུགས་ལྡན་པའི ་ བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་གཤམ་གསལ།

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ང་བདུན་པའི་ནང་གསེས་ ༣ པའི་ནང་། “ ཉིན་གྲངས་

བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་ཚུན་སྤྱི་འཐུས་གསར་པའི་འོས་བསྡུ་ཟིན་པ་དགོས་ རྒྱུ།” ཞེས་པའི་མཇུག་ཏུ་ “ གལ་སྲིད་བྱུང་རྐྱེན་རྒྱུ་མཚན་ཚད་ལྡན་བཟློག་

མེ ད ་དབང་གི ས ་གོ ང ་གསལ་ཉི ན ་གྲངས་ནང་ཚུན་འོ ས ་བསྡུ་སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་ འཛིན་གྱིས་འོས་བསྡུ་ཕར་འགྱངས་བྱས་འཐུས་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་

འཚོགས་བཞིན་པ་ཡིན་ན་དེ་ཐོག་དང་། དེ་མིན་དེ་མ་ཐག་པའི་ཚོགས་དུས་

རྗེས་མའི་ནང་འོས་བསྡུའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གྱིས་རྒྱུ་མཚན་ཞིབ་འཁོད་ཀྱི་ སྙན་ཞུ་དང་སྦྲགས་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་འོས ་བསྡུ་ཕར་འགྱངས་ཆོ ག ་

པའི་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུ་དགོས་ཤིང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་འཁྲོལ་

དུས་ཚེས་ནང་འོས་བསྡུ་ངེས་པར་ཟིན་པ་དགོས” ཞེས་གསར་སྣོན་བྱ་རྒྱུ་ 344

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཡིན། ཏཱ་ལའི་བླ་མས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༨ ཞེས་གསལ། (1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་མདོ་གཉན་

གསེར་དགའ་ལགས་གཟུགས་གཞི་བདེ་མིན་གྱི ས ་སྤྱི ་ འཐུས་ནས་རྩ་ དགོངས་འཁྲོལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡ ནས་ཚེས་ ༡༤ བར་སྐབས་

བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པ་

དེ་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་རྩིས་ལོ་ ༡༩༩༥་་་༩༦ ལོའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་

འབེབས་དང་། བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱིས་བརྒྱུད་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་

བཅོས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༦ ཉིན་ཏེ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ང་བདུན་པའི་ ནང་གསེས་གསུམ་པར་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་འཕོ་འགྱུར་དང་།

དགོངས་ཞུས།

དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ། སྡེ་སྲིད་དམ་བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན་

དེའི་ཚབ་ཉིན་གྲངས་ ༡༨༠ ནང་ཚུན་འོ ས་བསྡུ་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ་གསལ་ཡོད་

པ་དེ ར ་རྒྱུ་མཚན་ཚད་ལྡན་བཟློག་མེ ད ་བྱུང་ན་འོས ་བསྡུའི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་

འཛིན་ནས་ཕར་འགྱངས་ཆོག་པ་དང་།

དེ་ཡང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་

འཚོགས་མུས་ཡིན་ན་དེ་ཐོག་དང་། དེ་མིན་དེ་མ་ཐག་པའི་ཚོགས་དུས་རྗེས་

མར་སྤྱི ་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུའི ་ འགན་འཛི ན ་ནས་རྒྱུ་མཚན་ཞི བ ་འཁོ ད ་ཀྱི ་ ཕར་

འགྱངས་ཆོག་པའི་སྙན་ཞུ་འབུལ་དགོས་པ་བཟོས།

ཕོགས་རིམ་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་དོན་ཚན་ ༡༧ དགོངས་ དོན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་དངུལ་འདུ་འགོད་དང་། ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས། དངུལ་རྩིས་སྟངས་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཁག་ལྔ་ཙམ་བསྐྱར་བཅོས་ གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ཕྱི་དྲིལ་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་བ་གཉིས་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༢ པར་གསལ།

345

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གཅིག་ལྕོགས་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ནས་ནང་མིའི་དཀའ་ངལ་གྱིས་

དགོངས་ཞུ་ཕུལ་བར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ཤར་ནས་དགོངས་འཁྲོལ་སྩལ།

འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་མདོ་

སྟོད་སྤྱི ་ འཐུས་གསུམ་གྱི ་ བར་མའི ་ འོས ་བསྡུ་གནང་རྒྱུའི ་ གསལ་བསྒྲགས་ གནང་བ་འདི་ལྟར།

བོད་གཞུང་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་བཀོད་རྒྱ།

༄༅། །“ཆེད་ཞུ།

ཚང་མས་མངའ་གསལ་བཞིན་མདོ་

སྟོད་སྤྱི་འཐུས་བར་མའི་འོས་བསྡུ་ཐེངས་བཞི་པ་ཕྱི་བཤོལ་བགྱིས་ཚབ་དང་

དེ ་ རྗེ ས ་མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་ འཐུས་མདོ ་ གཉན་གསེ ར ་དགའ་དགོ ང ས་པ་ཞུས་སྩལ་

གྱི་ཚབ་བཅས་མཐའ་དོན་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་གྱི་བར་མའི་འོ ས་བསྡུ་ སླར་ཡང་བྱ་དགོ ས ་པ་མ་ཟད་དེ འ ང་སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ འོས ་འདེ མ ས་གསར་དུ་ ཆབས་ཅི ག ་བྱ་རྒྱུར་ཐུགས་གཏན་འཁེ ལ ་སོ ང ་ན་དེ ་ ལུགས་མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་

འཐུས་ཕོ་མོ་ཁྱད་མེད་གཉིས་དང་། བུད་མེད་རྐྱང་པ་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་སྤྱི་

འཐུས་གསུམ་གྱི ་ འོ ས ་འདེ མ ས་ཞུ་སྒོའི ་ ལས་རི མ ་དང་ཡི ག ་ཆ་ཁག་འདི ་

མཉམ་ཆབས་བསྲི ང ས་ཡོ ད ་ན་ཟུར་གསལ་དུས་བཀག་གཞི ར ་བཟུང་ཕྱག་

ལེན་འཁེལ་ཐབས་དང་། ལྷག་པར་སྔོན་འགྲོ་དང་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་

མོ ་ གཉི ས ་ཀྱི ་ དུས་ཚོ ད ་ཐད་ས་ཁུལ་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཉི ན ་བརྒྱ་དུས་གཅི ག ་ལ་

དགོས་པ་ལས་ས་གནས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་གུང་གསེ ང་སོགས་ལ་ཁག་དཀྲི་

ནམ་ཡང་མི་ཆོག་ཅིང་། གལ་ཏེ་འོས་བསྡུ་ཆེ་མོའི་དུས་ཚེས་ཁག་གཉིས་ལས་ རི མ ་གཞི ར ་བཟུང་གཏན་འབེ བ ས་དུས་ཚེ ས ་དང་འགལ་བའི ་ སྔ་སྣུར་ཕྱི ས ་

འགྱངས་གྱུར་རིགས་ཀྱི་འོས་ཐོབ་ཡོངས་རྫོགས་རྩིས་མེད་འགྲོ་རྒྱུར་དེ་རྩིས་

ས་ཁུལ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་སོ་སོས་ཐུགས་འགན་ཆེ་བསྐྱེད་དགོས་རྒྱུར་མ་ 346

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

ཟད་གཞན་ཡང་ལས་རི མ ་གཞི ར ་བཟུང་ལས་དོ ན ་དངོ ས ་སུ་ཕྱག་བསྟར་མ་

གནང་གོང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱ་ཚང་མས་ཁྲིམས་དང་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིར་

སློ བ ་སྦྱོང་ངམ་ཐུགས་སྣང་དམི ག ས་བསལ་གནང་སྟེ་ལས་དོ ན ་ཐོ ག ་མཐའ་

བར་གསུམ་སྒྲིག་དོན་འགལ་མེད་མཛད་ཕྱོགས་འཕྱུགས་མེད་དགོས་པ་ལས་ འོས་བསྡུའི་ལས་གཞི་འདི་དག་ལས་དོན་གཞན་ལྟར་བསྐྱར་ཟློས་བྱ་རྒྱུའི་གོ་

སྐབས་མེད་པར་སོང་དེ་རྩིས་དོ་གཟབ་དགོས་གལ།

ལྷག་པར་འོས་གཞིར་ཞུགས་མཁན་རྣམས་ལ་འོས་ཆོས་ཚང་དགོས་

པའི་ཆ་རྐྱེན་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ ༣༨ དང་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༦ ནང་ གསལ་ཐོག་ད་ལམ་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་ནང་བཅའ་སྒྲིག་གཉིས་ལ་

བསྐྱར་བཅོ ས ་གསལ་ཁ་འདོ ན ་གནང་མཛད་པའི ་ དོ ན ་ཚན་ཁག་འདི ་ མཉམ་ ཟུར་དུ་ཡོད་པ་ནང་གསལ་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༣ ནང་གསེས། ཆ་པའི་ནང་

‘ འོས་གཞི་རང་ཉིད་བོད་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་རང་བཞིན་དོར་ཟིན་པའམ། དཔྱ་ཁྲལ་

འབུལ་ཆད་ཡོད་པ། ཇ་པའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་ཡིད་ ཆེས་བློ་གཏད་མེད་པའམ།

བོད་མིའི་རྩ་དོན་ལ་གནོད་པའི་ལས་དོན་གང་

རུང་དང་དངོ ས ་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་འབྲེ ལ ་བ་ཡོ ད ་པའི ་ དན་རྟགས་

ཡོད་པ་བཅས།’ ཞེས་གསལ་བའི་འོས་ཆོས་དང་ཕྱོགས་འགལ་མིན་པ་ཞིག་ དགོས་སྟབས་ཚོགས་ཆུང་སོ་སོས་འོས་གཞིའི་ཁོངས་ནས་གོང་གསལ་འོས་

ཆོ ས ་དང་འགལ་རི ག ས་ཐོ ན ་ཚེ ་ འོས ་གཞི འི ་ ཁོ ང ས་ནས་ཕྱི ར ་འཐེ ན ་གནང་

དགོས།

‘ སྒྲིག་གསལ་འོས་དམིགས་འདེམས་སྒྲུག་ནང་མི་བཅུ་ལས་མི་ཉུང་

བ་ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་བཅུ་ལས་མང་མི་ཆོག་པ་ལས་གལ་ཏེ་བཅུ་ཆ་ཚང་མ་ འཛོམས་ནའང་འོས་འཕེན་པ་རྣམས་དུས་ཡུན་རིང་བསྒུག་མ་བཅུག་པར་མི་

གྲངས་ ༣།༤།༥།༦།༧། སོགས་གང་འཛོམས་ལ་འགེངས་ཤོག་རེ་སྤྲད་ 347

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འཐུས། འོན་ཀྱང་འགེངས་ཤོག་གཤམ་གསལ་ཚོགས་མི་གྲངས་ཇི་ཡོད་ཅེས་

པའི་ནང་དངོས་ཡོད་མི་གྲངས་གསལ་འཁོད་ཡོད་མེད་འོས་བསྡུ་ཚོགས་ཆུང་

ནས་ཞིབ་འཇུག་ཟབ་ནན་དགོས་རྒྱུ། ’

དེ ་ བཞི ན ་རྒྱ་ཆེ འི ་ མང་ཚོ ག ས་ནས་ཀྱང་མང་གཙོ འི ་ འགན་དབང་

གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚད་ལྡན་འོ ས་

འདེ མ ས་བྱ་རྒྱུར་སྔོ ན ་ཚུད་ནས་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་གྱི ས ་སྔོ ན ་འགྲོ ་ དང་

དངོ ས ་གཞི ་ འོས ་བསྡུ་ཆེ ན ་མོ འི ་ དུས་ཚོ ད ་ཉི ན ་གཉི ས ་རི ང ་ཆེ ་ བཞག་ཆུང་

བསྐྱུར་གྱི ས ་རང་ཉི ད ་ཀྱི ་ ཐོ བ ་སྐལ་འོ ས ་ཤོ ག ་དེ ་ དག་གཞན་དབང་གཡམ་ རྒྱུགས་སུ་མ་སོ ང ་བ་འོས ་བསྡུའི ་ ཁྲི མ ས་ལུགས་གཞི ར ་བཟུང་རང་དབང་ ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐབས་སུ་འགན་ཁུར་ཆེ་ཙམ་བསྐྱེད་དགོས་པ་བཅས་དེ་དོན་ དགོངས་འཇགས་ཞུ།

བོད་གཞུང་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས།

༡༩༩༥ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༧ ལ། །”(1) ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣ ཉིན་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་

བཞིའི་དགོངས་དོན་བཞིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ལོ་རེའི་མཚམས་བསྐྱར་འདེམས་ དགོས་པ་ལྟར་ངོ་ཡོད་བཀའ་བློན་བདུན་ལྷན་འཛོམས་ཐོག་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་

འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་བཅུ་པ། བཅུ་གཅིག བཅུ་གཉིས་བཅས་ཀྱི་

དགོངས་དོན་ལྟར་འོས་འདེམས་ཞུས་འབྲས་སུ་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་བསོད་

ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་མཆོ ག ་ལ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པར་ཐུགས་གཏན་འཁེ ལ ་བའི ་

གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༩ ཉིན་གངས་སྐྱིད་དུ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་དང་། རང་བདེན་ ཚོགས་ཆུང་གི་འཐུས་མི། གཞིས་འགོ་བདེ་དོན་བཅས་པར་ཆབ་སྲིད་ཟབ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ཤེས་བྱའི་ཤོག་གྲངས་ ༢༥ ནང་གསལ། 348

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སྦྱོང་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་སར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་

མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན། “ བོད་གཞུང་བཀའ་ ཤག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲིགས་ཀྱི་མེད་པར་བརྟེན། ཐོག་མར་དྲུག་ཅུ་ཐམ་

པའི ་ ལོ ར ་སྤྱི ་ འཐུས་འཛུགས་རྒྱུས་མཚོ ན ་པའི ་ བཙན་བྱོལ་བོ ད ་གཞུང་གི ་ སྒྲིག་འཛུགས་ཡོད་པ་འདིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ད་ལྟ་ད་ལྟའི་ལས་ཀ་ཚགས་

ཚུད་ཡོང་བ་བྱེད་པ་དང་། གཉིས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་མདུན་ལ་ང་ཚོས་འཐབ་

རྩོད་བྱེད་པ་འདི་རྒྱ་མིས་བཤད་པ་ལྟར་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པ་རོ་ལངས་རྒྱག་ པའི་ཆེད་དུ་མིན་པར།

དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱི་ཐོག་ནས་མ་འོངས་པའི་

བྱེད་ཕྱོགས་འཆར་གཞི་དང་། འགྲོ་སྟངས་འདི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་འཛམ་གླིང་ཐོག་

བསྟན་(སྟོན)ཐུབ་པའི་དོན་དུ་དྲུག་ཅུ་རེ་གཅིག་རེ་གཉིས་ནས་མ་འོངས་པའི་

མང་གཙོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་འགོ་བཙུགས་ནས་ཐ་མ་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་ ནང་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་རེད།”(1) “ ང་ཚོ་

མང་གཙོའི་ཐོག་འགྲོ་རྒྱུ་འདི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་གཏན་འཁེལ་བའི་ལས་ཀ་ འཆར་གཞི་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟ་བར་དུ་ང་ཚོར་གྲུབ་འབྲས་ཀྱང་ཡག་ཐག་

ཆོད་བྱུང་ཡོད། ད་དུང་ཡང་འགྲོ་སྟངས་ཚད་དང་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཚང་བ་ ཞིག་བྱེད་དགོས།

དེ་ཡང་བཞུགས་སྒར་དབུས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ས་

གནས་སོ ་ སོ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ རྣམ་པ་གསལ་པོ ་ ཐོ ན ་པ་ཞི ག ་བྱེད་དགོ ས ། ལས་འགུལ་དེ་ཚོའི་ཐད་ད་ལྟ་གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་མ་རྟོགས་པ་དང་། བྱེད་

སྟངས་གསལ་པོ་མ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཇི་བཞིན་ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་གི་མེད་

ན་ཡང་། དེའི་ཐད་ཏན་ཏན་ཚགས་ཚུད་ཡོང་བའི་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་ 1སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ།ཤོག་གྲངས་ ༢༡༢ ཡིག་ཕྲེང་ ༥ ནས་ ༡༥ བར་གསལ།

349

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ‘མང་གཙོ་’ ཞེས ་པ་འདི་ འཇིག་རྟེན་མགོ་ མེ ད་མཇུག་

མེ ད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞི ག ་རྩ་བ་ནས་མིན ་ཞིང་། དེ་ ནི་ སྒྲིག་ཁྲིམ ས་ཡོད་པ་ཞི ག་

དང་། སྒྲིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་མི་རེ་ངོ་རེས་སེམས་ཁུར་དང་། ལས་ འགན་མང་ཙམ་འཁྱེར་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལྟར་ཡོང་བ་ལ་

མང་ཚོགས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་དང་། ཚང་མའི་བསམ་བློའི་ནང་འགན་ཁུར་མང་

ཙམ་སླེབས་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་མང་གཙོའི་ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་

ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ། དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ན་མགོ་ལ་སྡོད་མཁན་མི་རེ་ཟུང་གིས་ ཁ་ལ་མང་གཙོ་འཁྱེར། ངོ་མའི་ལག་ལེན་ཚུལ་མིན་བྱེད་མཁན་ཡོང་གི་ཡོད།

དེ ང་སང་འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་མང་པོ་ཞིག་ནང་རྩ་བའི་ཁྲིམས་ལ་

སོགས་པ་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ཡག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། དོན་ལག་ལེན་ངོ་མའི་

ཐོག་མི་རེ་ཟུང་གི་ཁ་ཤུགས་འོ ག་འགྲོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཡོང་གི་འདུག ང་རང་ ཚོ་བོད་པའི་ནང་དེ་འདྲ་མི་ཡོང་བའི་དོན་དུ་མང་ཚོགས་རང་ཉིད་ནས་རྒྱུན་དུ་

དོ་སྣང་གིས་གོ་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དེ་འདྲ་ཡོང་བ་ལ་བཞུགས་སྒར་ གྱི་གནས་ཚུལ་གཅིག་པུས་མི་འགྲིགས་པར།

ས་གནས་སོ་སོའི་ནང་མང་

གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་བྱེད་སྟངས་སྤྱོད་སྟངས་རྣམས་རྒྱུན་དུ་མི་ མང་ནས་མཐོང་ཐུབ་པའི་གསལ་པོ་ཞིག་དགོས་པ་དང་། དེའི་ལག་ལེན་དང་

ཉམས་མྱོང་ཇི་ཙམ་མང་བ་དང་། ཇི་ཙམ་གསལ་པོ་བྱུང་བ་དེའི་ཚོད་ཀྱིས་མི་ མང་གི་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། མིག་ལྟོས་ལ་ཕན་གྱི་རེད། དབུས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཡིན་ནའང་འདྲ། ས་གནས་སོ་སོའི་གྲོས་ཚོགས་ཡིན་ནའང་འདྲ་གང་ ལྟར་མང་གཙོའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་པོ་ཐོན་

པ་བྱ་རྒྱུ་འདི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་ངས་དེ་ཙམ་

ཤེས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། ཁྱེད་རང་ཚོས་ད་ལྟ་བར་དུ་གོ་བསྡུར་བྱས་པ་ལྟར་གནད་

འགག་ཅི་འདྲ་ཡིན་མིན་ཤེས་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཏན་ཏན་བྱུང་ཡོད། རྡོ་དོན་ 350

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚགས་ཚུད་པོ་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

དེ ་ ནས་མང་གཙོ འི ་ ལུང་པ་གང་འདྲ་ཞི ག ་ལ་བལྟས་ཀྱང་མཐོ ང ་

གསལ་གཅིག་ལ། ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་འདྲ་མིན་ནས་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་ཏེ་ གྲོས་ཚོགས་ནང་འཐུས་མི་སླེབས་པ་དེ་དག་དོ་བརྟན་ཞིག་ཡོད་ན། དངོས་

གནས་མང་གཙོའི་དམིགས་ཡུལ་ཇི་བཞིན་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་དང་། མི་དེ་ཇི་བཞིན་ ཚང་བ་ཞིག་མེད་ན། མིང་ལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་ཡོད་ ཀྱང་།

དོན་དངོས་ཐོག་མི་དབུལ་པོ་རྣམས་དབུལ་པོ་རང་ལ་ལུས་ནས་མུ་

མཐུད་དཀའ་ངལ་ནང་ལྷུང་བའི་གནས་ཚུལ་ལུང་པ་འདྲ་མིན་མང་པོའི་ནང་དུ་ ཡོང་གི་འདུག སོ་ནམ་གྲོང་པར་དཔེ་ལྟོས་ཞེས་པ་ལྟར་ང་ཚོས་ཀྱང་དེ་འདྲ་མི་

ཡོང་བ་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས། མི་མང་གིས་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་ནས་ཐོན་

པའི་མི་དེ་དག་དངོས་གནས་དོན་དམ་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པ་ ཞིག་དང་། མི་མང་གི་འཕྲལ་ཕུགས་ཁེ་གྱོང་ལ་དོན་དམ་གྱི་སེམས་ཁུར་ཡོད་ པ་དེ་འདྲ་སླེབས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་འདུག དེ་ལྟར་ཡོང་བ་ལ་རྣམ་

ཀུན་ནས་མི་མང་གིས་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས། རྣམ་ཀུན་ནས་དོ་སྣང་མ་བྱས་པར་

འོས ་བསྡུའི ་ དུས་ཚོ ད ་སླེ བ ས་དུས་གཞི ་ ནས་སུ་དགའ་སུ་ལེ ག ས་ཞེ ས ་ཁ་

ཤས་ནས་མི་གཞན་ལ་སྔས་བཅོལ་གྱི་ཡོད། དེ་འདྲ་མིན་པར་རྣམ་ཀུན་ནས་ང་

ཚོའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་ནང་མི་དྲག་པ་སུ་ཡོད་མེད་མི་མང་གིས་དོ་སྣང་ ཉམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ལུང་པ་མང་པོའི་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་

ནང་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་གཅིག་རྣམ་ཀུན་མི་ཁ་རྒྱགས་པའམ། ཡང་ན་ཁ་བདེ་ པོ ་ དེ ་ ཚོ ས ་སྐད་ཆ་མང་པོ ་ བཤད་དུས་ཡག་པོ ་ ཡི ན ་པ་རེ ད ་བསམ་སྟེ་དེ ་ ལ་

འོས་འཕེན།

དེས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པའི་བྱ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཁས་ལེན་བྱས།

འོས་ཐོབ་ནས་དབང་ཆ་བྱུང་ཚར་དུས་སྔོན་ལ་ཁས་ལེན་བྱས་པ་རྣམས་ཕར་ ཁག་ཚུར་དཀྲིས་ཀྱིས་གཡོལ་ཏེ་མཐའ་མ་སོ་སོའི་དངུལ་ཁུག་རྒྱང་མཁན་དེ་ 351

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ཚོའི་གྲས་མི་མང་གིས་རྣམ་ཀུན་མི་ཡག་པོ་གང་འདྲ་ ཡོད་མེད་དོ་སྣང་དང་། བརྟག་དཔྱད་མ་བྱས་པས་ལན་པ་ཡིན།

མ་གཞི་མི་ས་ཡ་དང་། དུང་ཕྱུར་མང་པོའི་ནང་ནས་འདེམས་དགོས་

དུས་ཁག་པོ་ཡོད། རྣམ་ཀུན་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་བ་ངོ་ཤེས་པ་དེ་འདྲ་དང་། ཡང་

རྒྱ་གར་ནང་གཏམ་བཤད་བྱེད་པ་དེ་འདྲའི་སྐབས་སུ། རྒྱ་གར་ལ་ཆབ་སྲིད་ ཐོག་རང་བཙན་ཐོབ་ཡོད་ཀྱང་། དཔལ་འབྱོར་དང་། དེ་མིན་གནས་ཚུལ་མང་

པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ད་ལྟ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་པ་ལས་རྒྱལ་ཁ་

ཆ་ཚང་ཐོབ་མེད། དངོས་གནས་ལྷག་བསམ་དང་། སྙིང་སྟོབས་ཅན་གྱི་རྒྱ་

གར་གྱི་མི་སྣ་ཚོ་ས་ཆ་ཁུག་ཀྱོག་ནང་ངལ་གསོ་བྱས་ནས་སྡོད་པའི་དུས་ཚོད་ མིན་ཞིང་། དེ་སྔོན་རྒྱ་གར་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྐབས་

ཀྱི་སེམས་ཤུགས་དང་སྙིང་སྟོབས་དེ་ད་ལྟ་མུ་མཐུད་ནས་འཁྱེར་དགོས་ཞེས་

བཤད་ཀྱི་ཡོད།

དངོས་གནས་སེམས་ཤུགས་ཡོད་པའི་མི་ཡ་རབས་དང་།

དྲང་བདེན། བསམ་པ་རྣམ་དག་ཅན་དེ་ཚོའི་གྲས་ཀྱིས་ལྷོད་གཡེང་བྱས་ཏེ་

བསྡད། མི་སྐབས་འཚོལ་མགོ་བདེ་དྲན་འཕྲུལ་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོའི་གྲས་མདུན་ དུ་ཐོ ན ་ནས་འདྲ་མི ་ འདྲ་བཅོ ་ བརྒྱད་འཁྲབ་སྟེ་འོས ་ཐོ བ ་པའི ་ རྗེ ས ་སུ་གྲ་མ་ འགྲིགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོང་གི་ཡོད།

ང་རང་ཚོ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ད་ལྟ་ཡག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་

དེ་ཚོའི་ཐོག་ཚང་མས་རྒྱུན་དུ་དོ་སྣང་བྱས་ནས་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་དང་། དབུས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་འཐུས་མི ར ་ཡོ ང ་མཁན་དེ ་ ཚོ ་ ཡི ན ་གཅི ག ་མི ན ་

གཉིས་ང་རང་ཚོའི་ཁ་རྒྱུན་ལ་ཡོད་པ་བཞིན་བརྒྱ་འདེམས་སྟོང་སྒྲུག་བྱས་ཏེ་ མི་ལེགས་པོ་ཚོ་སླེབས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་མི་

མང་གིས་རེ་བ་བྱས་ཏེ་བསྐོས་པ་རེད་ལ། བསྐོས་པའི་མི་དེས་ཀྱང་རང་ལ་རེ་

བ་རྒྱག་མཁན་དེ་དག་མི་བསླུ་བ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། དེ་ཚོར་རྣམ་ཀུན་ནས་དོ་ 352

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སྣང་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།”

(1)

“ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་

འཛུགས་འདི ་ དངོ ས ་གནས་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐམ་པ་མང་གཙོ འི ་ ལམ་དུ་འགྲོ ་ གི ་ ཡོད། འདི་དག་འཕྲལ་སེལ་འདྲ་ཆགས་པོ་ཡོང་བའི་དོན་དང་། འཕྲལ་སེལ་གྱི་

དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། ང་ཚོས་ད་ ལྟ་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བསགས་ཏེ།

ཕྱིན་ཆད་བོད་ནང་

མི ག ་དཔེ འི ་ ལམ་སྟོན་བྱེད་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་ཤི ག ་བྱུང་མཚམས་དེ ་ ལྟར་བྱེད་

ཐུབ་པའི ་ བསམ་བློ ་ བཏང་ནས་ད་ལྟ་བར་དུ་བསམ་པ་རྣམ་དག་བྱས་ཡོ ད ་ ཅིང་། སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཡང་བོད་སྤྱི་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡིན།

སྐབས་རེ་ཆོལ་ཁ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཐེན་འཁྱེར་ལྟ་བུས་སོ་

སོའི་བསྒྲུབ་བྱའམ། ངོ་མའི་ན་ཚ་མི་རེ་ཟུང་བློ་ལ་མ་བབས་པ་དང་། ཡང་ན་ ལས་ཁུངས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་བྱུང་། དེ་དག་ཁ་ནས་ བཤད་དུས་བོད་གཞུང་གིས་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།

ངོས་ནས་

རྣམ་ཀུན་གཞིས་ཆགས་ཁག་ལ་འགྲོ་སྐབས། སྔོན་ལ་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་

རྙོ ག ་གྲ་ཤོ ད ་ས་ཞི ག ་ཡོ ད ་ན་ཡོ ད ་པ་འདི ་ དྲི ན ་ཆེ ་ གི ་ རེ ད ་ཅེ ས ་བཤད་ཡོ ད ། འདི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བོད་རང་

དབང་གི་དོན་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པ་ལས།

སྒྲིག་འཛུགས་འདི་མི་སྒེར་རེ་ཟུང་གི་ཁེ་ཕན་རྩོད་མཁན་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན། དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་འདི་བོད་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་

བོད་མི་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་རང་དབང་གི་འཐབ་རྩོད་

བྱེད་པའི་ལག་ཆ་མེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་བྱེད་ དགོས།

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ།ཤོག་གྲངས་ ༢༢༠ ཡིག་ཕྲེང་ ༨ ནས་

ཤོག་གྲངས་ ༢༢༤ ཡིག་ཕྲེང་ ༣ བར་གསལ།

353

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྒྲིག་འཛུགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པ་ལའང་བྱེད་སྟངས་ཡོད། ཤ་ཚ་

ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་དངོས་གནས་མ་འགྲིགས་མ་འཐུས་པ་རྒྱུ་མཚན་བགྲངས་ ཏེ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ན།

གསང་གསང་སྦས་སྦས་མེད་པ་གསལ་པོར་བཤད།

གང་དགའ་ཅི་ལེགས་ཀྱི་གོ་བསྡུར་བྱས་ནས་སྐྱོན་ཆ་སེལ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ང་རང་

ཚོ་ཚང་མའི་ལས་འགན་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་གང་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་

ཡོ ད ་ཀྱང་བརྗོ ད ་དགོ ས ་ཞེ ས ་ད་ཕན་ལོ ་ སུམ་ཅུ་སོ ་ གྲངས་རི ང ་ཐེ ང ས་མང་ བཤད་ཡོད་ལ། དཔེར་ན། ངའི་ངོས་ནས་མ་འགྲིགས་མ་འཐུས་པ་གང་ཡོད་ ཀྱང་གསལ་པོ་བརྗོད་དགོས་ཞེས་བཤད་ཡོད།

ལེ ག ས་བཅོ ས ་འདི ་ གཏོ ང ་དགོ ས ་ཞེ ས ་བཤད་རྒྱུ་མེ ད ་པ་ཞི ག ་ལ།

རང་དགར་བོད་གཞུང་གི་ཡས་འགྲིགས་ཀྱི་མི་འདུག

མས་འགྲིགས་ཀྱི་མི་

འདུག་ཅེས་རྟག་པར་བརྗོད་ན། གནས་ཚུལ་ཤེས་མཁན་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་

གང་བྱུང་མང་བྱུང་བརྗོད་པ་ཞིག་དང་། བརྗོད་མཁན་དེ་རང་ཐབས་སྐྱོ་པོ་ཞིག་ ལ་མཐོང་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་།

གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་མ་རྟོགས་མཁན་དེ་འདྲ་

རིགས་གཅིག་གི་བསམ་བློའི་ནང་འདི་ཡང་མིན་ནམ། བོད་གཞུང་གིས་བྱབ་ སྐྱེལ་གྱི་མེད་དམ་སྙམ་པ་དྲན་སྲིད། དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ལ་

ལྟ་སྟངས་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ཡག་པོ་མེད། ང་རང་ཚོ་འདིར་མི་འབུམ་

གཅིག་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་འདི་དག་ཚང་མས་སྤྱི་པའི་གཞུང་འདི་ལ་ཤ་ཚ་ཡོད་ པ་ཞིག་དང་།

སྤྱི་པའི་གཞུང་འདི་ཚགས་ཚུད་ཡག་པོ་ཡོང་བར་ཚང་མས་

ཁུར་མཉམ་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དགེ་འདོན་སྐྱོན་སེལ་བྱ་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་ན་ ཡང་ཤ་ཚའི་ཐོག་ནས་བྱེད་དགོས་པ་ལས།

འདི་འབེན་ལྟ་བུར་བརྩིས་ཏེ་སྒོ་

གང་ས་ནས་ནུས་པ་གཅོག་གང་ཐུབ་བྱས་ན་ཡག་པོ་གང་ཡང་མི་འདུག སྐབས་ རེ་མིའི་གཤིས་ཀ་ནས་དེ་འདྲ་ཡོང་སྲིད།

སོ་སོ་སྒེར་གྱི་ན་ཚའི་ཐད་ནས་མི་

དགའ་བ་ཞིག་ཡོང་བའི་སྐབས་ལ་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དག་བརྗེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། 354

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཡང་ན་གལ་ཆེ་ཆུང་གོ་ལྡོག་པ་དེ་འདྲ་ཁ་ཤས་ཡོང་གི་འདུག སོ་སོ་སྒེར་གྱི་

ཐོག་ན་ཚ་ཞིག་བྱུང་སྐབས་ཧ་ལམ་བསྟན་པ་དང་། སྒོ་ཕྱོགས་སློག་དགོས་བྱུང་

ནའང་ཡ་ང་བག་ཚ་མེད་པ་ལྟ་བུ་འདི་འདྲའི་རྣམ་པ་ཞིག་སྐབས་རེ་ཐོན་ཡོང་གི་

འདུག དེ་ཚོའི་གྲས་མ་ཤེས་པ་དང་། བློ་ཆུང་དྲགས་པའི་སྐྱོན་ཡིན།

ང་རང་ཚོ ར ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཤི ག ་ཡོ ད ་ན་ཡོ ད ་

པ་རང་དྲིན་ཆེ་བ་ཡིན། རྣམ་ཀུན་ཚང་མས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་ གང་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཡག་པོ་ཤེས་པར་བྱེད་དགོས།

དངོས་གནས་མ་

འགྲིག ས་མ་འཐུས་པའི་ གནས་ཚུལ་ཞིག ་བྱུང་འདུག་ན་རྒྱུ་མ་ཕུ་འདེ ད་ཀྱིས ་

དེའི་གནས་ཚུལ་སོ་སོས་བརྩད་ཆོད་པ་བྱས།

རྒྱུ་མཚན་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་

ཐོ ག ་ནས་དགེ ་ འདོ ན ་སྐྱོ ན ་སེ ལ ་གྱི ་ བསམ་འཆར་སུས་བཤད་ཀྱང་དེ ་ དགའ་ བཞིན་སྤྲོ་བཞིན་དང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ལས།

དེ་ལ་མིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཉེས་ཆེ་

ཞེས་སུས་ཀྱང་བཤད་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད་ལ།

གལ་སྲིད་བཤད་པ་ཡིན་ནའང་

ཤོད་མཁན་ཁོ་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་རེད། དེར་བརྟེན་དགེ་སྐྱོན་ཤོད་ས་ཡོད་པ་ མ་ཟད། དེ་ཡང་དུས་རྟག་ཏུ་སྒོ་ཕྱེ་ནས་བཞག་ཡོད་ཀྱང་། ཤོད་ས་དེར་མ་ བཤད་པར་རྒྱབ་ཏུ་གང་བྱུང་མང་བྱུང་བཤད་ན་ཆོ ་ གང་ཡང་མི ་ འདུག” (1)

ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ནས་འོ ས་ བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་བར་མའི་འོས་བསྡུ་ཕྱིར་འགྱངས་དགོས་གནས་བཀའ་ཡིག་ ནང་འདི་ལྟར་གསལ་འདུག “དཔལ་ལྡན་འོས་བསྡུའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ མཆོག་གི་དྲུང་དུ། ཆེད་ཞུ། མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་བར་མའི་འོས་བསྡུ་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གནང་གཏན་འཁེལ་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། འོས་གཞིའི་ 1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ།ཤོག་གྲངས་ ༢༢༧ ཡིག་ཕྲེང་ ༤ ནས་ཤོག་ གྲངས་ ༢༢༩ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༨ བར་གསལ།

355

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཁོངས་འོས་གྲངས་མང་ཐོན་ཡོད་སྐད་ཀྱི་འོས་གཞི་ཁ་ཤས་འོ ས་ཆོས་མ་ཚང་

བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དེ་ཚོའི་འབྲེལ་ཡོད་མི་ངོ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་

མཁན་ཁག་བཅས་ནས་འདོད་བློ་ཁེངས་པ་མ་བྱུང་ཚུལ་ལབ་རྙོག་སྣ་ཚོགས་

ཤིག་ཞུ་བཞིན་པའི་ཁར། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ད་ལྟ་ཕྱག་ལས་དབུ་

ཚུགས་མེད་སྟབས་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་ལྟར་ཁྲིམས་གཏུགས་ཞུ་ཡུལ་

བྲལ་བས་མི ་ མང་འདུ་འཛོ མ ས་ཀྱི ས ་ཟས་བཅད་ངོ ་ རྒོལ་བྱ་རྒྱུ་ཡི ན ་ཚུལ་

སོ ག ས་བར་སྐབས་གནས་ཚུལ་ཇི ་ བྱུང་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུའི ་ འགན་

འཛིན་མཆོག་གི་ལྷ་དགོངས་མངའ་གསལ་ལ་འདིར་ཞིབ་ཞུ་མ་དགོས་ཤིང་།

བོད་མི་སྡོད་གནས་ཁག་མང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་འགན་འཛིན་དང་།

དབུས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་བཅས་ནས་འདི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་སྔོན་འཆར་ ལྟར་བར་མའི ་ འོས ་བསྡུ་གནང་ཚེ ་ མདོ ་ སྟོད་མི ་ མང་ཁག་བགོ ས ་ཀྱི ས ་ས་

གནས་སུ་བདེ་འཇགས་ལ་གནོད་གཞིའི་འཁྲུག་སློང་ཡོང་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཧ་ཅང་

ཆེ་བ་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ར་སྤྲོད་ཡོད་ཚུལ་གནས་ཚུལ་ཕུལ་འབྱོར་བྱུང་

བར་གཞིགས་ན། ས་གནས་ཡོངས་ལ་འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་འགལ་རྐྱེན་མེད་

པར་རང་དབང་དང་། དྲང་བདེན་ཐོག་ནས་བྱེད་ཐུབ་པའི་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུའི་ ནུས་པ་མ་ལྡང་པའི་གནས་ཚུལ་དངོས་མཐོང་ལ་བརྟེན།

ད་ལྟ་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུའི་དགུང་སྐེག་གི་སྐབས་འདིར། བོད་མི་གནས་

སྡོད་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བདེ་འཇགས་བརྟན་སྲུང་མ་ཐུབ་པའི་རྙོག་འཛིང་བྱུང་

ན་གང་མིན་ཡོང་རྒྱུར་མ་ཟད། འགལ་ཟླའི་ཕྱོགས་ནས་གོ་སྐབས་འདི་དག་ བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཉེན་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་ཉེན་འགན་མ་བཟོད་པར་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་

༡༢

ཉིན་བཀའ་སྤྱི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གང་དགའ་ཅི་ལེགས་ཀྱི་གྲོས་བསྡུར་

ཞུས་པའི་མཐའ་དོན། ད་ལམ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་རྗེས་མའི་བར་བར་

མའི་འོས་བསྡུ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༦ པའི་ནང་གསེས་ ༣ འོ ག་གནས་ 356

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སྐབས་ཕར་འགྱངས་གནང་ཐབས་རེ ་ བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུར་མོ ས ་མཐུན་བྱུང་བ་ བཞིན། ད་ཆ་ཞུ་དོན་སྙིང་པོར། ༡༽

དབུས་སྤྱི་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་རང་དབང་ལྡན་པའི ་ སྡེ ་ ཚན་ལ་

སོང་བཀའ་སྤྱི་སུ་ཐད་ནས་བཀོད་ཁྱབ་དང་ལམ་སྟོན་ཞུ་འཚམས་རྩ་ བྲལ་ཡང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་བཀའ་ཤག་ཁྱབ་

ཁོངས་འོག་ཞུ་དགོས་པར་སོང་། བོད་མིའི་སྡོད་སྒར་ཁག་གི་བདེ་

འཇགས་བརྟན་སྲུང་ཡོ ང ་ཐབས་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་གི ་ ལས་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་

ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འོས་བསྡུའི་སྐབས་བདེ་འཇགས་བརྟན་སྲུང་ཐུབ་

མིན་གྱི་དོགས་གཞི་ཡོད་བཞིན་དུ་གནས་ལུགས་སྙན་སེང་མ་ཞུས་

པར་རང་འཚམས་བཞག་ཐབས་བྲལ་ཞིང་། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་བརྟེན་

ནས་འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་ལ་བསྐྱར་དུ་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་

ལས་ཁང་ནས་དགོངས་བཞེས་གནང་སྐྱོང་ཐུབ་མིན་གྱི་རེ་འདུན་ཞུ་ ༢༽

རྒྱུ་ཁྲིམས་སྒྲིག་གང་དང་མ་འགལ་བར་མ་ཟད། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་ འགན་ཞིག་ཏུ་མངོན་པ་དང་།

འོས་བསྡུ་ཕྱིར་འགྱངས་དགོས་ལུགས་དང་། ཕྱིར་འགྱངས་གནང་ན་

མ་འགྲིགས་པའི་གནས་ལུགས་ཞུ་མཁན་ཕྱོགས་གཉིས་ཡོད་སྟབས་

འོས་བསྡུ་ཕྱིར་འགྱངས་གནང་བ་ཙམ་གྱིས་རྙོག་དྲ་གང་ཡང་མི་ཡོང་

བའི་ངེས་བརྟན་མེད་མོད། འོས་བསྡུ་ཕྱིར་འགྱངས་གནང་ན་མི་མང་ འོས་བསྡུའི་ཆེད་ས་གནས་གཅིག་ཏུ་འདུ་འཛོམས་མ་དགོས་གཤིས།

ཕྱོ ག ས་གཞན་དེ ས ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ས ་མཚོ ན ་རང་གཞུང་ འབྲེ ལ ་ཡོ ད་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་སྙན་གཙེ ར ་ཞུ་བཅར་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་

མ་གཏོགས་ཐད་ཀར་མང་ཚོགས་ནང་བདེ་འཇགས་ལ་གནོད་པའི་

འཁྲུག་ལོང་ཡོང་ཉེན་ཆུང་བའི་དགེ་མཚན་མཐོང་གི་འདུག 357

༣༽

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བཅའ་ཁྲིམས་སུ་འོ ས་བསྡུ་ཕྱིར་འགྱངས་གནང་དགོས་ཀྱི་བྱུང་རྐྱེན་

རྒྱུ་མཚན་ཚད་ལྡན་བཟློག་མེད་དགོས་པ་གསལ་སྐོར། བོད་མི་འདུ་ གནས་ཁག་གི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འོས་བསྡུའི་གོ་སྒྲིག་ཆ་

ཚང་ཐུབ་མི ན ་གྱི ་ དོ ག ས་གནས་འདི ས ་རྒྱུ་མཚན་ལྡང་ངེ ས ་ཡོ ང ་

རེ ་ བཅས་བློ ་ ཡུལ་དུ་བཞག་ནས་དེ ་ ལུགས་དབུས་འོས ་བསྡུ་ལས་ ཁང་ལ་བར་མའི་འོས་བསྡུ་གནས་སྐབས་ཕྱིར་འགྱངས་ཡོང་ཐབས་

སྙན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་བཀའ་སྤྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གྲོས་འཆམས་བྱུང་ཚུལ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་སྙན་སེང་དང་འབྲེལ་དབུས་སྤྱི་

ཁྱབ་འགན་འཛིན་མཆོག་ལ་བཀའ་ཚོགས་ཐུན་མོང་ནས་ངོ་མཇལ་

ངག་ཐོ ག ་གནས་ཚུལ་ཞུས་པ་དེ ་ དག་སྙིང ་དོ ན ་ཡི ག་ཐོ ག་ཏུ་བཀོ ད ་

དེ་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ་ལགས་ཤིང་།

གོང་ཞུས་རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་

ཐོ ག ་དབུས་སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་འཛི ན ་མཆོ ག ་གི ས ་རང་དབང་གི ་ ཐག་ གཅོད་གནང་རྒྱུ་ལས་ཨུ་ནན་ཞུ་ཐབས་བྲལ་ཞིང་། ད་ལམ་རེ་སྐུལ་ ཞུ་དོན་འདི་དག་བོད་མི་འདུ་གནས་ཁག་གི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་

གལ་ཆེ ་ ཁོ ་ ནར་རྩིས་ཏེ ་ ཞུས་པ་ལས་ཕར་ཁག་ཚུར་དཀྲི་དང་དུས་ ཚོ ད ་འཕུལ་ཐབས་སོ ག ས་ཀྱི ་ བསམ་ཚུལ་རྩ་བ་ནས་མི ན ་ལགས་

ཤིང་། དུས་ཚོད་གཏུགས་སྟབས་བཀའ་གསལ་ཕེབས་སྒོ་འཕྲལ་དུ་

གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་ལྷ་དགོངས་སུ་མངའ་བ་མཁྱེན། བཀའ་སྤྱི་ཐུན་

མོང་ནས་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་༡༢ ཉིན་ཕུལ།།”(1) ཞེས་གསལ།

བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ནས་རེ་འདུན་ཞུས་པའི་བཀའ་ལན་ “ དཔལ་ལྡན་

བཀའ་སྤྱི་ལྷན་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེར། ཆེད་འབུལ། ཕྱི་ལོ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༢ ཕྱི་དྲོ་བཀའ་ཚོགས་ལྷན་རྒྱས་ནས་གུས་འགན་འཛིན་ལ་ངག་ཐོག་དང་། དེ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༠་་་༢༡ པར་གསལ། 358

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

རྗེས་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༧ པའི་ཐོག་བཀའ་ཡིག་བཅས་གནང་འབྱོར་ནང་

གསལ་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་བར་མའི་འོས་བསྡུ་དངོས་གཞི་ཕྱི་ལོ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གནང་གཏན་སྔོན་འཁེལ་དེ་ལྟར་ཡང་། ས་གནས་ཡོངས་

ལ་འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་འགལ་རྐྱེན་མེད་པར། རང་དབང་དང་། དྲང་བདེན་

ཐོ ག ་ནས་བྱེད་ཐུབ་པའི ་ གོ ་ སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུའི ་ ནུས་པ་མ་ལྡང་པའི ་ གནས་ཚུལ་ དངོས་མཐོང་ལ་བརྟེན་ད་ལྟ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུའི་དགུང་

སྐེག་གི་སྐབས་འདིར། བོད་མི་གནས་སྡོད་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བདེ་འཇགས་

བརྟན་སྲུང་མ་ཐུབ་པའི་རྙོག་འཛིང་བྱུང་ན་གང་མིན་ཡོང་རྒྱུར་མ་ཟད། འགལ་

ཟླའི ་ ཕྱོ ག ས་ནས་གོ ་ སྐབས་འདི ་ དག་བེ ད ་སྤྱོ ད ་གཏོ ང ་ཉེ ན ་ཆེ ་ བ་བཅས་ཉེ ན ་

འགན་མ་བཟོ ད ་པར་བཀའ་སྤྱི ་ ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་གང་དགའ་ཇི ་ ལེ ག ས་གྲོ ས ་ བསྡུར་ཞུས་པའི་མཐའ་དོན། ད་ལམ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་དུས་རྗེས་མ་བར་བར་

མའི་འོས་བསྡུ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༧ ནང་གསེས་ ༣ པའི་འོ ག་གནས་

སྐབས་ཕར་འགྱངས་གནང་ཐབས་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཞེས་སོགས་གསལ་སྐོར་ལ་

གོང་ཚེས་ཉིན་བཀའ་ཚོགས་ལྷན་རྒྱས་ལ་གུས་འགན་འཛིན་ནས་ད་ལམ་གྱི་ དངོ ས ་གཞི འི ་ འོས ་གཞི ་ གཏོ ང ་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་ཕྱོ ག ས་མཐའ་ནས་མི ་ འཐུས་

བཅར་འབྱོར་ཞུ་ཤེ ད ་ཅི ་ ཆེ ་ ཡོ ད ་ནའང་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཁྲིམ ས་བཟོ ་

ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གཏན་འབེ བ ས་མཛད་པའི ་ རྩ་འཛི ན ་ཁྲི མ ས་ཡི ག ་སྒྲིག་གཞི ་ གཞི ར ་བཟུང་དྲང་བདེ ན ་གྱི ་ ཐག་གཅོ ད ་བགྱི ས ་པ་ཞི ག ་ལ་སོ ང ་དེ ར ་ཞུ་ཤེ ད ་ སྡི ག ས་བསྐུལ་སོ ག ས་ཇི ་ ལྟར་བྱུང་རུང་འགྱུར་བ་གཏོ ང ་ཐབས་མེ ད ་ལུགས་

དང་། ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་དག་འཕྲལ་ཕུགས་

དགོ ས ་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་མར་དགོ ང ས་བཞེ ས ་ཀྱི ས ་དེ ང ་རབས་དང་འཚམས་

པའི་མང་གཙོའི་ལམ་བཟང་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ ཐད་ཀྱང་གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པའི་དབང་བསྒྱུར་མིན་པར་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ 359

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འོག ་འགྲོ ་ ཐབས་དགོ ས ་པ་གལ་ཆེ ར ་གཟི ག ས་ཏེ ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་སུ་གཏན་

འབེབས་ཟིན་པ་ཞིག་ལ་སོང་། དེར་འགོག་རྐྱེན་དཀའ་ངལ་ཇི་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་ རུང་འཛེ མ ས་ཟོ ན ་ངོ ་ སྲུང་དབང་དུ་མ་སོ ང ་བར་གདོ ང ་ལེ ན ་གྱི ས ་བཅའ་ ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་ཤར་བསྐྱོད་ཐུབ་ཐབས་མཛད་རྒྱུ་རྒྱལ་ཁབ་དང་། རིགས་ཤིག་གི་རྩ་དོན་ལ་ཐུག་གི་ཡོད་སྐོར་དང་།

མི་

དེ ་ བཞི ན ་ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་གི ་ དཀའ་རྙོ ག ་སེ ལ ་ནའང་ཕྱོ ག ས་གཞན་

ནས་དཀའ་རྙོག་ཡོང་མིན། ལྷག་པར་༸གོང་ས་མཆོག་དང་། བོད་གཞུང་ལ་

བློ ་ སྙི ང ་རྩེ་གཅི ག ་ཏུ་བལྟས་ཏེ ་ ཡོ ད ་པའི ་ ཆོ ལ ་གསུམ་རྒྱ་ཆེ འི ་ མང་ཚོ ག ས་ རྣམས་བློ་ཕམ་དང་། སེམས་ཤུགས་ཆག་རྐྱེན་མི་འབྱུང་བ་མཛད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་

གལ་ཆེ་ཡིན་སྐོར་མི་ཆུང་བསམ་ཤེས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མ་ལུས་མ་ཚེམས་པ་

༸སྙན་སེང་ཞུས་པ་དེ་ལྟར་ཡང་།

བཀའ་སྤྱིའི་ཕེབས་དོན་སྙིང་པོ།

འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཡོངས་

བཀའ་ཤག་ཁྱབ་ཁོངས་འོ ག་ཞུ་དགོས་ལ་སོང་། བོད་མི་སྡོད་སྒར་ཁག་གི་

བདེ ་ འཇགས་བརྟན་སྲུང་ཡོ ང ་ཐབས་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་གི ་ ལས་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ ཞི ག ་ ཡིན་པ་དང་། འོས་བསྡུའི་སྐབས་བདེ་འཇགས་བརྟན་སྲུང་ཐུབ་མིན་གྱི་དོགས་

གཞི ་ ཡོ ད ་བཞི ན ་དུ་གནས་ལུགས་༸སྙན་སེ ང ་མ་ཞུས་པར་རང་འཚམས་

བཞག་ཐབས་བྲལ་ཞིང་ཞེས་སོགས་འཛིན་སྐྱོང་ཆ་ནས་འོས་བསྡུ་ལམ་ལྷོང་ མི ་ འབྱུང་བའི ་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་དགྲ་དགའ་གཉེ ན ་སྐྱོ འི ་ ཟི ང ་ཆ་ཡོ ང ་རྒྱུའི ་ ཉེན་འགན་ཆེ་གཟིགས་ཡོད་ལུགས་བཅས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་བཅའ་ཁྲིམས་ ནང་གསལ་གལ་སྲིད་བྱུང་རྐྱེན་རྒྱུ་མཚན་ཚད་ལྡན་ཟློག་མེད་དབང་གིས་གོང་

གསལ་ཉི ན ་གྲངས་ནང་ཚུན་འོས་བསྡུ་མ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཚེ ་ འོས་བསྡུ་ཕར་

འགྱངས་བྱ་འཐུས་གསལ་བ་ལྟར་ད་ལམ་གྱི་མདོ་སྟོད་བར་མའི་དངོས་གཞིའི་

འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་དུས་ཚེས་རིང་མིན་ཟླ་ ༨ ནང་ཚོགས་རྒྱུའི་གྲོས་ཚོགས་ 360

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ནས་ཐག་གཅོ ད ་མ་བྱུང་བར་འོ ས ་བསྡུ་ཕྱི ར ་འཐེ ན ་གྱི ་ བཀོ ད ་ཁྱབ་གཏོ ང ་ འཐུས་ཆོག་པ་དེ་དོན་དགོངས་འཇགས་ཞུ། བོད་གཞུང་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་ བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༤ ལ།” ཞེས་གསལ།(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་བར་

མའི་འོས་བསྡུ་ཐེངས་བཞི་པ་སྟེ་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་གྱི་དངོས་གཞིའི་ འོས་བསྡུ་ཕར་འགྱངས་གནང་བ། བོད་གཞུང་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་གསལ་

བརྡ༑

༄༅།། “ཆེད་ཞུ། སྔོན་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༤

འཁོ ད ་འོས ་བསྡུ་ཕྱི ར ་འགྱངས་སྐོ ར ་ཛ་དྲག་བཀོ ད ་རྒྱ་སྙི ང ་བསྡུས་སོ ང ་བ་ བཞིན། ད་ལམ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༢ ཕྱི་དྲོ་བཀའ་ཚོགས་ལྷན་

རྒྱས་ནས་གུས་འགན་འཛིན་ལ་ངག་ཐོག་དང་། དེ་རྗེས་དགོང་དྲོའི་ཕྱག་ཚོད་ ༧ ཐོག་བཀའ་ཡིག་བཅས་གནང་འབྱོར་ནང་གསལ་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་བར་

མའི་འོས་བསྡུ་དངོས་གཞི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གནང་གཏན་ སྔོན་འཁེལ་དེ་ལྟར་ཡང་། ས་གནས་ཡོངས་ལ་འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་འགལ་

སྐྱོན་མེད་པར་རང་དབང་དང་། དྲང་བདེན་ཐོག་ནས་བྱེད་ཐུབ་པའི་གོ་སྒྲིག་ཞུ་ རྒྱུའི་ ནུས་པས་མ་ལྡེང་པའི ་ གནས་ཚུལ་དངོ ས ་མཐོ ང ་ལ་བརྟེན་ད་ལྟ་༸གོ ང ་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུའི་དགུང་སྐེག་གི་སྐབས་འདིར། བོད་མི་ གནས་སྡོ ད ་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བདེ ་ འཇགས་བརྟན་སྲུང་མ་ཐུབ་པའི ་ རྙོ ག ་ འཛིངས་བྱུང་ན་གང་མིན་ཡོང་རྒྱུ་མ་ཟད། འགལ་ཟླའི་ཕྱོགས་ནས་གོ་སྐབས་ འདི་དག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཉེན་ཆེ་བ་བཅས་ཉེན་འགན་མ་བཟོད་པར་བཀའ་སྤྱི་ ལྷན་ཚོགས་ནས་གང་དགའ་ཇི་ལེགས་གྲོས་བསྡུར་ཞུས་པའི་མཐའ་དོན། ད་ ལམ་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་དུས་རྗེ ས ་མ་བར་བར་མའི ་ འོས ་བསྡུ་བཅའ་ཁྲི མ ས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༣ པར་གསལ། 361

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དོན་ཚན་ ༥༧ ནང་གསེས་ ༣ པའི་འོག་གནས་སྐབས་ཕར་འགྱངས་གནང་

ཐབས་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ། ཞེས་གསལ་འདུག་པ་ལྟར་འཛིན་སྐྱོང་ངོས་ནས་འོས་

བསྡུའི ་ སྐབས་བདེ ་ འཇགས་བརྟན་སྲུང་འགན་བཞེ ས ་མི ་ ཐུབ་པའི ་ གནས་ ལུགས་ཡི ག ་ངག་གཉི ས ་ནས་གལ་ཆེ ་ ནན་ཆེ ས ་གསུང་པའི ་ རྒྱུ་མཚན་ལ་

དགོ ངས་བཞེ ས ་ཀྱིས་རིང་མིན་གྲོས ་ཚོ གས་བར་ད་ལམ་དངོས ་གཞིའི་ འོས ་

བསྡུ་ཕྱིར་འགྱངས་མི་བྱེད་ཐབས་མེད་བྱུང་སོང་བ་དེ་དོན་དགོངས་འཇགས་

ཞུ། བོད་གཞུང་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༦ ཚེས་

༡༥ ལ། །

(1)

ཞེས་གསལ་འདུག

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༢ ནས་ཕྱི་

ཚེས་ ༢༥ བར་ཚོགས་པ་གནང་ཞིང་། དེའི་སྐབས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་

༥༧ པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པར་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་དེ་ནས་བཟུང་བར་མའི་

འོས ་བསྡུ་མ་དགོ ས ་པའི ་ བརྒྱ་ཆ་ལོ ན ་པ་ཁག་སྒུག་ཐོ འི ་ ནང་དུ་བཞག་རྒྱུ་ བཟོས་པ་སྟེ། ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པར། དེ་ལྟའི་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བ་དང་། གཞན་ ཡང་སྤྱི་འཐུས་སུ་རུང་དགོངས་ཞུས་དང་། དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ། སྡེ་སྲིད་

དམ། བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ཉིན་གྲངས་ ༡༨༠ ནང་ཚུན་ སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་འོས་བསྡུ་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ།

གལ་སྲིད་བྱུང་རྐྱེན་རྒྱུ་མཚན་ཚད་ལྡན་བཟློག་མེད་དབང་གིས་གོང་ གསལ་ཉིན་གྲངས་ནང་ཚུན་འོ ས་བསྡུ་མ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཚེ། འོ ས་བསྡུ་སྤྱི་ཁྱབ་

འགན་འཛིན་གྱིས་འོས་བསྡུ་ཕར་འགྱངས་བྱ་འཐུས་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་པ་ཡིན་ན་དེ་ཐོག་དང་། དེ་མིན་དེ་མ་ཐག་པའི་ཚོགས་ དུས་རྗེས་མའི་ནང་འོས་བསྡུ་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གྱིས་རྒྱུ་མཚན་ཞིབ་འཁོད་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཤེས་བྱའི་ཤོག་གྲངས་ ༢༣ ལ་གསལ། 362

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཀྱི་སྙན་ཞུ་དང་སྦྲགས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འོས་བསྡུ་ཕར་འགྱངས་ཆོག་

པའི་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུ་དགོས་ཤིང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་འཁྲོལ་

དུས་ཚེས་ནང་འོས་བསྡུ་ངེས་པར་ཟིན་པ་དགོས། ཞེས་པར། དེ་ལྟའི་འཕོ་

འགྱུར་བྱུང་བ་དང་། གཞན་ཡང་སྤྱི་འཐུས་སུ་རུང་དགོངས་ཞུས་དང་། དུས་

ཆོས་སུ་གྱུར་པ། སྡེ་སྲིད་དམ། བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ འོས ་བསྡུ་ཆེ ན ་མོ འི ་ སྐབས་སྤྱི ་ འཐུས་ཡོ ང ་ཁུངས་སོ ་ སོ ་ ནས་འོས ་ཐོ བ ་མང་

རི མ ་རྩེ་བཏོ ག ་གི ས ་སྤྱི ་ འཐུས་གྲངས་ཚད་ལོ ང ་རྗེ ས ་དེ འི ་ འོག ་དགོ ས ་ངེ ས ་

འོས་ཤོག་ཐོབ་པའི་འོ ས་གཞི་ལྷག་མ་རྣམས་འོ ས་ཐོབ་མང་ཉུང་གོ་རིམ་ལྟར་

སྒུག་ཐོ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་དུ་བདག་ཉར་ཡོད་པ་དེ་ནས་གོ་རིམ་བཞིན་ཚབ་

གསར་འཕྲལ་དུ་དམ་འབུལ་ཞུ་དགོས། གལ་ཏེ་སྒུག་ཐོའི་ནང་སུའང་མེད་ཚེ་

ས་སྟོང་བྱུང་བའི་ ཉི ན ་མོ ་ དེ ་ ནས་བཟུང་ཉི ན ་གྲངས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུའི ་ ནང་

ཚུན་སྤྱི་འཐུས་གསར་པའི་འོས་བསྡུ་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ། ཞེས་བསྐྱར་བཅོས་

གནང་བ་དང་། དོན་ཚན་ ༩༧ པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ། དོན་

ཚན་ ༩༨ པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པ་བཅས་གསར་འཇུག་གནང་བའི་ནང་།

སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ འོས ་བསྡུ་ནམ་དགོ ས ་སྐབས་འོས ་བསྡུ་འགོ ་ བཙུགས་པ་ནས་ མཇུག་མ་བསྒྲིལ་བར་འོས་བསྡུའི་འགན་འཛིན་ལས་འཕར་གཉིས་དགོས་པ་

དང་། དེ་ལྟའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་ལས་འཕར་གཉིས་ བཅས་ནས་སྤྱི ་ མོ ས ་སམ་མང་མོ ས ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ཐག་གཅོ ད ་བྱ་དགོ ས ་པ། དེའི་འགོ་འདོམས་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ནས་བྱེད་དགོས་པ།

འགན་འཛིན་

ལས་འཕར་གཉིས་ཀྱི་ཕོགས་དང་ཟུར་ཕོགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསར་འཇུག་

གནང་། གཞན་ཡང་དེ་འབྲེལ་གྱི་སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ཉི་ ཤུ་རྩ་བརྒྱད་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་གསར་སྣོན་དང་ཕྱིར་བསྡུ་ལ་སོགས་གནང་།

དཔེ ར ་ན་དེ ་ སྔ་སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ འོས ་བསྡུའི ་ སྐབས་ཚོ ག ས་ཆུང་ཆ་བགོ ས ་ཀྱི ས ་ 363

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འོས་དམིགས་འདེམས་སྲོལ་ཡོད།

དེ ་ ནས་བཟུང་རང་ཐག་རང་གཅོ ད ་བྱ་དགོ ས ་པ་ལས་གཞན་ལ་

སྟབས་བསྟུན་མི་དགོས་པ་བཟོས། དེ་བཞིན་དེའི་སྐབས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་སུ་སྲི ད ་དོ ན ་ཚོ ག ས་པ་ཁག་ངོ ས ་ལེ ན ་གནང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ཁྲི མ ས་ ཡི ག ་དོ ན ་ཚན་བཅུ་ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་གཏན་འབེ བ ས་སླད་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་

ཚོགས་ཆུང་ནས་བསྣམས་པར་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཁྲིམས་དང་ལམ་ལུགས་སྐོར་

དགོངས་འཆར་གང་མང་བྱུང་བར་བརྟེན་མི་ལྔའི་ཁྲིམས་གཞིའི་ཚོགས་ཆུང་

ཞིག་བསྐོ་གཞག་གིས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་མ་འཚོགས་པའི་གོང་

དུ་རྒྱུན་ལས་སུ་འབུལ་དགོས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་། ས་གནས་འཐུས་མི་

ཚོ ག ས་འདུ་སོ ་ སོ ར ་གྲོ ས ་འདེ བ ས་ལམ་སྟོན་དོ ན ་ཚན་བཅུ་ཅན་ཞི ག ་ཀྱང་ གཏན་འབེབས་གནང་། གཞན་ཡང་བོད་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་སྒྲིག་གཞི་དང་།

ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི ་ ལས་ཤག་བགོ ་ འགྲེ མ ས་སྒྲིག་གཞི ་ བཅས་པར་བསྐྱར་ བཅོས་གནང་ཞིང་། འབེབས་གནང་།

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ས་ཁང་ཁྲིམས་ཡིག་གཏན་

ཡང་དེ འི ་ སྐབས་བཀའ་བློ ན ་འོས་འདེ མ ས་གནང་ཕྱོ ག ས་ཐད་སྤྱི ་

༡༽

ད་ཕན་བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས་ཞུ་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་

འཐུས་རྣམས་ཚོ ག ས་ཆུང་གསུམ་དུ་ཆ་བགོ ས ་ཀྱིས ་དགོངས་འཆར་ཕྱོ གས་ བསྡོམས་ཞུས་པ་འདི་ལྟར། ༢༽

མང་མོས་དང་།

བཀའ་བློ ན་གྱི་ འོ ས ་གཞི་ ད་མུས་བཞིན ་༸གོ ང་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་

ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གསོལ་བསྩལ་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ནས་བཀའ་བློན་

བརྒྱད་འོས་འདེམས་དང་། དེའི་ནང་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞིག་གྲོས་ ཚོགས་ནས་འདེམས་རྒྱུ་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བཀའ་ཤག་ནང་རྒྱུན་ 364

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

༣༽

བཞུགས་ཐོག་དབང་ཚད་སྤར་རྒྱུ་དང་། དུས་ཡུན་ཡང་ལོ་ལྔ་གང་ཚང་ ངམ་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་རིང་གནང་རྒྱུ།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་གཞི་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་བསྩལ་ཐོག་གྲོས་ ཚོགས་ནས་འོས་འདེམས་ཞུ་རྒྱུ་དང་།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་བྱིངས་

བཀའ་བློན་བདུན་དམིགས་འཛུགས་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་བཀའ་

འཁྲོ ལ ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ལ་ཚོ ག ས་ཆུང་སྤྱི ་ མོ ས ་བྱུང་བ་ལྟར་ཐུགས་

གཏན་འཁེལ་ཞིང་། འཕོ་འགྱུར་གནང་སྟངས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་

བཅོས་གནང་རྒྱུ་རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་

ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་གོང་དུ་འབུལ་གནང་དགོས་པར་སྤྱི་མོས་བྱུང་། (1) ཞེས་གསལ་འདུག

སྐབས་བཅུ་གཉི ས ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ འོས ་བསྡུ་སླེ བ ས་ཉེ ར ་བརྟེན་ བར་མའི ་འོས་བསྡུ་ཕྱིར་འཐེན ་གནང་རྒྱུར་སྤྱི་ མོ ས་ཐག་གཅོད་གནང་། ཕྱི་ ལོ ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༩ ཚེས ་ ༡༠ ཉིན ་སྤྱི་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་སྐབས་ བཅུ་གཉི ས ་པའི ་སྤྱི་ འཐུས་ཀྱི་ འོས ་བསྡུའི་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༡༡ ཚེས ་ ༢༧ ཉིན ་སྤྱི་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་སྐབས་ བཅུ་གཉི ས ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ འོས ་དམི ག ས་སུ་དབུས་གཙང་ ནས་ ༥༩ དང་། མདོ ་ སྟོད་ནས་ ༥༥། མདོ ་ སྨད་ནས་ ༥༡། ཡུ་རོབ་ནས་ ༡༠། ཨ་རི ་དང་ཁེ་ ན་ཌ་ནས་ ༥། ས་སྐྱ་ནས་ ༡༠། དགེ ་ ལུགས་ནས་ ༡༡། རྙི ང་མ་ནས་ ༡༠། བཀའ་བརྒྱུད་ནས་ ༡༠། བོ ན ་པོ་ ནས་ ༡༠ བཏོན ་ནས་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༤ ཉིན་གྱི་བོད་མིའི་རང་དབང་ཤོག་ངོས་ ༢་་་༣ པར་གསལ། 365

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ས་བཅད་བཅུ་བཞི་པ། ༈ མ་འོངས་བོདཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ཕྱོགས་ དབུ་མའི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་བ། ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་རྩ་ འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་། སྤྱི་མང་གཏུག་བཤེར་འགྲོ་ལུགས་རྩ་ འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག དཔང་རྟགས་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ བཅས་གཏན་ལ་ཕབས་པའི་སྐོར།

འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་འཛི ན ་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་མང་མོ ས ་ཐག་

གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ འོག ་གྲབས་ཆེ ད ་བཀའ་སྤྱི ་ གཉི ས ་གོ ་ བསྡུར་གྱི ས ་བཀའ་

ཤག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བ་འདི་ལྟར། “ སྔོན་

བརྗོད།

བོད་ནི་ལོ་རྒྱུས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་

གཉིས་ཐད་ནས་རང་བཙན་མངའ་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་རུང་། ཕྱི་

ལོ་ ༡༩༤༩ རྗེས་རྒྱ་དམར་དྲག་དམག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་བཙན་བཟུང་བྱེད་

སྐབས་མང་སྣེ ་ ཉུང་གི ས ་མ་བརྟེན་པར་གྲོ ས ་མཐུན་དོ ན ་ཚན་བཅུ་བདུན་ བཙན་འོག་ཏུ་བཞག་དགོས་བྱུང་བས་ཐབས་ཟད་ཀྱིས།

གནས་སྡོད་ཐུབ་ཐབས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་དགུ་བྱས་རུང་།

གྲོས་མཐུན་འོག་ རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་

དོན་ཚན་གང་ལའང་ཆ་འཛིན་མེད་པར་བརྡལ་བཤིག་བཏང་ཐོག ༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ འི ་ སྐུ་ཕྱྭར་ཡང་ཉེ ན ་འགན་བྱུང་རྐྱེ ན ་འུ་ཐུག་བཟོ ད ་ བྲལ་གྱིས་མཐའ་མར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་མི་རྣམས་

བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་གྱེན་ལངས་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཞིང་།

དེ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་སླད་བཙན་བྱོལ་གྱིས་རྒྱ་གར་དུ་

ཕེབས་འཕྲལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ཏེ་ཛ་པུར་དུ་གསར་

འགོ ད ་པར་གྲོ ས ་མཐུན་དོ ན ་ཚན་བཅུ་བདུན་བཙན་འོག ་ཏུ་བཞག་པ་ལས་ 366

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མོ ས ་མཐུན་མེ ད ་པར་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་པ་ནས་བཟུང་བཙན་བྱོལ་ བོད་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱིས་རང་བཙན་མངའ་དབང་བསྐྱར་གསོའི་ལས་འགུལ་ དབུ་ཚུགས་ཤིང་།

མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་གླེང་སློང་སྔ་རྗེས་ཀྱིས་

མཚོན་རྒྱལ་སྤྱི་དང་། བོད་ཕྱི་ནང་གང་སར་རང་བཙན་བསྐྱར་གསོའི་ལས་

འགུལ་རྩོམ་བཞིན་པའི་སྐབས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་རྒྱ་དམར་འགོ་ཁྲིད་ཏེང་

ཞའོ་ ཕི ང ་གི ས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་དང་རྒྱ་དམར་སྲི ད ་གཞུང་དབར་ཞི ་ གྲོ ས ་ གནང་དགོས་དང་།

‘རང་བཙན་’མ་གཏོགས་དོན་གནད་གཞན་གང་ཡང་

བཀའ་བསྡུར་གནང་འཐུས་ཞུས་པ་གཞིར་བཟུང་གིས་ལོ་བཅུ་བཞི་ལྷག་རིང་

འབད་བརྩོན་གནང་བར་དང་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་རྟོག་

ཞིབ་དང་། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་མང་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་བར་སྐུ་ཚབ་ཁག་

བཞི་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་མཉམ་བཀའ་མོལ་གནང་བར་སྐུ་ཚབ་རིམ་བཏང་

མཛད་པས་བོད་མི་མང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་།

བཙན་བྱོལ་བོ ད ་གཞུང་མང་གི ་ གནས་སྟངས་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཞིབ་རྟོགས་ཐུབ་པ།

བོད་

ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་མི་མང་ཚོའི་བསམ་བློར་ཁོང་ཚོར་དབུ་ཁྲིད་དང་རྒྱབ་རྟེན་

ཡོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་གོང་མཐོར་གྱུར་པ། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་དབར་འགྲོ་

བསྐྱོད་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཚུགས་ཐུབ་པ་བཅས་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་གི་འགོ་

ཁྲིད་ཚོས་ཁ་བཤད་ལག་ལེན་མེད་པར་གཡོ་ཁྲམ་ལས་དོན་དུ་མི་སེར་སྤེལ་ ཡུལ་དང་བཙན་གནོ ན ་རྒྱ་སྐྱེ ད ་རི ང ་ལུགས་མཁྲེ ག ས་འཛི ན ་ཁོ ་ ན་བྱེད་པའི ་

གནས་ལུགས་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་དང་ གྲོས་ཚོགས། ཚོགས་སྡེ། མང་ཚོགས་བཅས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེ ན ་པོ འི ་ མཛད་བྱུས་རྣམས་དོ ན ་མཐུན་བདེ ན ་དོ ན ་འོས ་འཚམས་ཡི ན ་པའི ་ གནད་དོན་རྟོགས་ཏེ ་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱབ་སྐྱོ ར་འཕེ ལ་རྒྱས་རྒྱ་ཆེ ར་ 367

འགྲོ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་འགན་འཁུར་མཐུན་

འགྱུར་གཏན་ནས་མ་བྱས་རྐྱེན། རྩ་དོན་ཐོག་ཐུགས་བཞེད་ལྟར་གྲུབ་འབྲས་

མ་བྱུང་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གསུང་འཕྲིན་ནང་། “ མ་འོངས་པར་ང་ཚོའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་སྟངས་སྐོར་མི་མང་རང་ལ་ ཐད་ཀར་འདྲི་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་ངོས་ཀྱི་ལས་འགན་ཡིན།” ཞེས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ གསུམ་བཅུའི་གསུང་འཕྲིན་ནང་། “ གནད་དོན་འདིའི་ཐད་སྔ་ལོ་ངོས་

ནས་མི་མང་རང་ལ་ཐད་ཀར་སྐད་ཆ་དྲིས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་

བཏོན་ཡོད། ངོས་ནས་བོད་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་རིང་ འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་རྒྱུ་ཡིན།

མ་འོང ས་པའི ་ བོ ད ་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་ལམ་ཕྱོ ག ས་ཅི ་ འདྲ་ཞི ག ་ཏུ་འགྲོ ་

རྒྱུའི ་ སྐོ ར ་བོ ད ་མི ་ མང་ནས་བསམ་ཞི བ ་གྲོ ས ་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུ་འདི ་ ནི ་ ཤི ན ་ཏུ་ དོན་གལ་ཆེ་ཞིང་།

བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་འཁོད་རྒྱུའི་ལས་དོན་གལ་ཆེ་འདི་

སྐོ ར ་བོ ད ་མི ་ ཚང་མས་ཡི ད ་ཟབ་གོ ་ བསྡུར་ཞི བ ་ལྷུག་གི ས ་ཐག་གཅོ ད ་བྱེད་ དགོས།

ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་རྒྱ་ཁྱབ་ཡོངས་བསྒྲགས་ཀྱིས་བསམ་འཆར་

བསྡུ་ཐབས་མེད་ཀྱང་། བོད་རྒྱ་ཁྱབ་ཀྱི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་རྒྱུ་དང་།

བོད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་གནས་པའི་བོད་མི་

རྣམས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡོངས་བསྒྲགས་ལུགས་མཐུན་གྱིས་བསྡུ་རྒྱུ་ཡིན། ”

ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཡོད་ཅིང་། གསུང་འཕྲིན་སྔ་རྗེས་གཉིས་ཀའི་ནང་། “ ༸གོང་ ས་མཆོ ག ་ལ་ཞི ་ གྲོ ས ་གནང་རྒྱུའི ་ ཐུགས་འདོ ད ་མུ་མཐུད་ཡོ ད ་ལུགས་དང་།

བོ ད ་རྒྱ་ཞི ་ མོ ལ ་དགོ ས ་པར་རེ ་ འདུན་རྒྱུན་དུ་གནང་མཁན་གྱི ་ སྲི ད ་གཞུང་ ཁག་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་ཚོགས་བཅས་ལ་ཞི་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་ཡོང་ཐབས་

རྒྱ་མིར་སྐུལ་ལྕགས་གནང་འོས་འབོད་བསྐུལ་ཡང་གནང་ཡོད་མོད། ད་བར་

རྒྱ་དམར་གྱི་མཁྲེགས་བཟུང་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མ་ཕྱིན་སྟབས། ད་ཆ་མ་ 368

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

འོང ས་པའི ་ བྱེད་སྟངས་སྐོ ར ་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུ་གང་མྱུར་ཞུ་

དགོས་ལ།

དེའི་ཆེད་གདམ་བྱའི་དོན་གནད་ཁག་ཇི་ཙམ་འགོད་འོས་དང་།

འདེ མ ས་ཚུལ་ལས་རི མ ་གྱི ་ འཆར་གཞི ་ བཅས་གཏན་འབེ བ ས་བྱེད་ཕྱོ ག ས་

ཀྱང་མང་ཚོགས་ལ་གོ་བསྡུར་བྱ་དགོས་གལ་ཆེར་སོང་། ཀུན་གྱི་དགོངས་

པའི་དཔྱད་གཞིར་རགས་ཟིན་འདི་བཀོད་པ་ཡིན།

མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་དགོས་དམིགས། རྒྱ་དམར་དང་

མཉམ་དུ་ཞི ་ མོ ལ ་ཐོ ག ་འགྲི ག ་ཆགས་ཀྱི ་ ཐབས་ལམ་འཚོལ་རྒྱུ་དེ ་ ཕྱི ་ ལོ ་

༡༩༧༩ རྗེས་སུ་གཞི་ནས་བརྩམས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཕྱི་ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༨ ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་སུ་འཁོད་པ་ལྟར། ༸གོང་ས་མཆོག་

གིས་རྒྱུན་དུ་ཐུགས་ལ་བཅག་པའི་དོན་གནད་ཅིག་ཡིན་ནའང་། རྒྱ་དམར་གྱི་

ངོས་ནས་འབྲེལ་གཏུག་ཡ་ལན་མེད་པར་སོང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ བར་ཕྱག་ ལེན་ལ་མ་འཁེལ་ཞིང་། རྒྱ་དམར་མཉམ་ཞི་མོལ་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བཙལ་ཕྱིན་

དབུ་མའི་ལམ་ལས་འཇུག་སྒོ་གཞན་མེད་པར་བརྟེན། ལམ་དབུ་མའི་ཐབས་

ཚུལ་དེ འ ང་གསར་རྙེ ད ་ཅི ག ་མ་ཡི ན ་པར་ཐོ ག ་མ་ནས་༸གོ ང ་ས་ཆེ ན ་པོ འི ་ དགོངས་བཞེད་ལ་ཡོད་བཞིན་པ་ཞིག་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་སྐུ་ ཚབ་སྔ་རྗེས་ཆེད་བརྫངས་དང་།

བཀའ་མོལ་འགོ་འཛུགས་རྗེས་ལམ་དབུ་

མའི་འགྲེལ་བཤད་ཞིབ་ཕྲ་གནང་ཆེད་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ལོར་ཞི་བའི་དོན་ཚན་

ལྔ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༨ ལོར་སི་ཏྲ་སི་སྦག་གྲོས་འཆར་བཅས་རིམ་བཏོན་

མཛད་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་མངོན་འདོད་མཚོན་པའི་ ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་ཉག་ཅིག་ལ་སོང་།

ཁོང་གིས་གཏན་འབེབས་

གནང་བའི ་ སྲི ད ་བྱུས་ལ་གཞིས ་བྱེས་བོ ད ་མི་ ཡོ ང ས་ཀྱི ས ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཡོ ད ་པ་

གདོན་མི་ཟ་ནའང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་རྣམས་མང་

གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ལ་མྱོང་གོམས་སྤེལ་ཐབས་གཙོར་འདོན་མཛད་དེ། བཙན་ 369

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བྱོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གསར་

འཛུགས་དང་། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་འཆར་ཟིན་གསལ་བསྒྲགས་གནང་

བས་མཚོན་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེར་གནང་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་མཐའ་དག་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་གང་

ཡི ན ་དངོ ས ་བརྒྱུད་ཅི ་ རི ག ས་ནས་རྟོག་ཞི བ ་མཛད་དེ ་ ཐག་གཅོ ད ་གནང་གི ་

ཡོད་པ་བཞིན། སི་ཏྲ་སི་སྦག་གྲོས་འཆར་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སེར་སྐྱ་

ཡོངས་ཀྱི་མི་འཐུས་དང་། བཀའ་སྤྱི་གཞུང་ཞབས་དང་བཅས་པའི་དམིགས་ བསལ་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་བསྡུ་བསྐོ ང ་ཐོ ག ་ཉི ན ་བསྟུད་གྲོ ས ་བསྡུར་གནང་བ་ཞི ག ་

ཡིན་ནའང་། རྒྱ་དམར་གྱི་ངོས་ནས་རང་འདོད་མཁྲེགས་བཟུང་དབང་གིས་ ངོས་ལེན་དང་བཀའ་བསྡུར་མ་བྱུང་བའི་ཁར། བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཉུང་ཤས་ཀྱིས་

མང་གཙོ འི ་ བསམ་སྤྱོ ད ་དང་སྨྲ་བརྗོ ད ་ཀྱི ་ རང་དབང་ལོ ང ས་སུ་སྤྱད་དེ ་ སྐྱོ ན ་ བརྗོད་ཞུ་མཁན་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་བཅས། མདོར་དོན་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་

ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་རླབས་ཆེན་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས་ཐབས་

ལམ་ཞིག་བཏོན་གནང་མཛད་པའང་། རྩ་དོན་ཐོག་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་སྟབས། ད་ཆ་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ཇི་ཡོད་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་མ་ལན་

མ་འགྱོད་པའི་བསམ་ཞིབ་གོ་བསྡུར་མཐིལ་ཕྱིན་ཞིག་མ་གནང་ཐབས་མེད་ཀྱི་ དུས་ལ་བབས་ཡོད་པར་བརྟེན།

གསུམ་དུས་སྔ་རྗེས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་དུ་

གསལ་བ་ལྟར་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི་དགོས་དམིགས་ཁག་ གཤམ་གསལ།

ཀ༽ བོད་མི་མང་ཚོགས་ནང་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དམིགས་ཡུལ་དང་། དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་ཇི་ཡོད་སྐོར་བསམ་ཞིབ་དང་

བགྲོ་གླེང་མཐིལ་ཕྱིན་ཡོང་ཐབས་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་

འདྲ་མིན་ཁག་ཕན་ཚུན་གོ་རྟོགས་གསལ་པོ་ཡོང་ཐབས་བྱ་རྒྱུ། 370

ཁ༽

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མཐའ་དོ ན ་གདམ་ཁ་(ཀ)ཇི ་ ཡོ ད ་རྣམས་མང་མོ ས ་ཐག་

གཅོད་འོས་བསྡུའི་ཆེད་གཏོང་རྒྱུ། ག༽

མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ གྲུབ་འབྲས་ཇི ་ བྱུང་ལ་

གཞུང་མང་ཡོངས་ནས་བློ་རྩེ་གཅིག་བསྒྲིལ་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་

ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།

མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་ཆ་རྐྱེན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ གསུམ་

བཅུའི་གསུང་འཕྲིན་ནང་མང་ཚོགས་ལ་འདྲི་བསྡུར་བྱ་རྒྱུ་ཙམ་ལས་མ་གསལ་

ཡང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ གསུང་འཕྲིན་ནང་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་གནང་

བཞེད་ཡོད་ཚུལ་གསལ་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཆ་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་མང་

མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་ལས་རིམ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ དོན་ཚན་ ༡༩ ནང་གསེས་ ༩ པའི་ཆ་རྐྱེན་གྱི་འོག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ།

ཀ༽

ཐོ ག ་མ་བཀའ་སྤྱི ་ ནས་འཆར་ཟི ན ་བཏོ ན ་པའི ་ རགས་ཟི ན ་

འདིའི་ཐོག་བོད་མི་གནས་ཡུལ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གཞུང་དང་། ས་གནས་ གྲོས་ཚོགས། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་ཁག གཞོན་ནུ་བུད་མེད་

ཀྱི ་ དབུས་པའི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་མ་ཡི ན ་པའི ་ ཚོ ག ས་པ་ཁག་གསར་ ཤོག་དང་དུས་དེབ་སོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག

གཞན་ཡང་སྤྱི་སྒེར་

སྣ་ཚོ ག ས་བརྒྱུད་མང་ཚོ ག ས་སུ་གདམ་བྱའི ་ དོ ན ་ཚན་ཁག་གཏན་

འབེབས་བྱེད་ཕྱོགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་

བསྡུའི་ལས་རིམ་སྐོར་སློབ་སྟོན་དང་། བགྲོ་གླེང་། གོ་བསྡུར་མཐིལ་ ཕྱིན་ཡོང་ཐབས་བྱ་རྒྱུ། ཁ༽

མཁས་དབང་ཁག་ལ་གདམ་བྱའི་དོན་ཚན་སོ་སོའི་ཐོག་རྒྱུ་ 371

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

མཚན་དང་ལས་འཆར་རྩོམ་ཡིག་བསྐུལ་མ་ཞུས་ཏེ་དཔར་འགྲེམས་ ཁྱབ་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུ། ག༽

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༡ ནས་མ་འགྱངས་

ང༽

དེ ་ རྗེ ས ་བཀའ་སྤྱི ་ ལྷན་ཐོ ག ་ནས་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བསམ་

ཅ༽

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བགྲོ་གླེང་གཏན་འབེབས་བྱས་

ཆ༽

མང་ཚོ ག ས་ལ་གདམ་ཁ་(ཀ)ཁག་གི ་ གནས་ལུགས་ངོ ་

པར་ས་གནས་སོ་སོའི་གོ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་གི་གྲུབ་འབྲས་དགོངས་ འཆར་ཁག་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་དུ་ཕུལ་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ།

ཚུལ་ལྟར་གདམ་ཁའི་ (ཀའི) རི མ ་པ་རྣམས་ཕྱོ ག ས་བསྡོ མ ས་གཏན་

འབེབས་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འབུལ་རྒྱུ།

པའི་གདམ་ཁ་(ཀ)ཁག་ ༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོར་སྙན་སེང་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུ་རྒྱུ།

སྤྲོ ད ་ཆེ ད ་བཀའ་སྤྱི ་ ཐུན་མོ ང ་གི ས ་བོ ད ་མི ་ གནས་ཡུལ་ཡོ ང ས་ལ་ གསལ་བཤད་དང་། སློབ་སྟོན། བགྲོ་གླེང་། ལས་གྲྭ་སོགས་གོ་ སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་དང་།

གསར་ཤོག་དུས་དེབ་སོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཚང་

མར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ།

གདམ་བྱ་སོ་སོའི་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་

འགོ་འཁྲིད་རྣམས་ཀྱིས་རང་གིས་རྒྱབ་གཉེར་བྱས་པའི་གདམ་བྱ་དེ་

འདེམས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། དེ་ལ་མང་མོས་བྱུང་བ་ཡིན་ ན་དངོ ས ་སུ་ལག་ལེ ན ་བསྟར་ཐབས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་ཇི ་ ཡི ན ་ཞི བ ་ཆ་

གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ ་ མཐའ་མའི ་ མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོ ས ་ བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི་གོང་མི་མང་ཡོངས་ཀྱི ས ་གདམ་ཁའི་(ཀའི ) རྣམ་

གྲངས་ཇི ་ ཡོ ད ་དང་། དེ ་ ཚོ ་ སོ ་ སོ འི ་ སྐྱོ ན ་དང་ཡོ ན ་ཏན་གང་ཡོད་ གསལ་པོ་ཤེས་རྟོགས་དང་འབྲེལ། 372

རང་དབང་གི་རྣམ་དཔྱོད་ལ་

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བརྟེན་ནས་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ ནང་ཞུགས་ཐུབ་པའི ་ གོ་སྒྲིག་ཚད་ལྡན་བྱེད་རྒྱུ། ཇ༽

དེ ་ བཞི ན ་གཏན་འབེ བ ས་གདམ་ཁ་(ཀ)ཁག་དབུས་སྤྱི ་

ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུ་ཆེ ད ་ འབུལ་རྒྱུ་དང་། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་བཅའ་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་

མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་གཏན་འབེ བ ས་ཀྱི ས ་ ཕྱི་ལོ ༡༩༩༥ གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་དུ་སྩལ་བའི་དགོངས་དོན་ བཞིན་ལག་བསྟར་མཛད་རྒྱུ་བཅས།

གདམ་བྱའི་རིམ་པ།

༡༽

ལམ་དབུ་མ།

༢༽

རང་བཙན། རྒྱ་དམར་དང་ཞི་མོལ་མུ་མཐུད་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་འབད་

༣༽ ༤༽

ད་སྔོན་བཞིན་དབུ་མའི་ཐབས་ལམ་གཞིར་བཟུང་

གིས་རྒྱ་དམར་དང་ཞི་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་ཡོང་ཐབས་རང་ལ་འབད་

རྩོལ་མུ་མཐུད་བྱ་རྒྱུ།

རྩོལ་མཚམས་འཇོ ག ་ཐོ ག ་རང་བཙན་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀྱི ་ ལས་འགུལ་ལ་ འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ།

རང་ཐག་རང་གཅོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནོན་ཤུགས་བརྒྱུད་མཉམ་འབྲེལ་

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐྱོང་འོག་བོད་མིར་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ ཐང་ལག་བསྟར་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ།

བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་རེ་ ཞི ག ་རྩལ་བཏོ ན ་མ་དགོ ས ་པར་ད་ཡོ ད ་ཀྱི ་ ལས་འགུལ་ཁག་རང་

འཇགས་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་།

བོད་དུ་རྒྱ་

མིའི་མི་འབོར་སྤོ་ཤུགས་མཚམས་འཇོག བོད་མིར་ཤེས་ཡོན་དང་ 373

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཡར་རྒྱས་ཐོབ་ཐབས། སྐྱོབ།

བོད་མིར་ཁོར་ཡུག་སྲུང་

བོད་མིའི་ཆོས་དང་ལེགས་བྱང་གི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ་

དང་སྲོལ་རྒྱུན་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་བཅས་ཀྱི་ཆེད་བོད་ཕྱི་ནང་ཀུན་

ཏུ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན། བཀའ་ཤག་ནས།” (1)

ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༣༠ ནས་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༡༦ བར་

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་མཐའ་མ་སྟེ་ཐེངས་བཅུ་པ་

དེ་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་གཙོ་བོ་རྩིས་ལོ་ ༡༩༩༦་་་༡༩༩༧ ལོའི་སྔོན་

རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་། གསོལ་འདེབས་གྲོས་ཆོད་དང་། ཀུན་གཟིགས་ པཎ་ཆེན་བཅུ་གཅིག་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་སྐོར་གྲོས་ཚོགས་

ཀྱི ་ སེ མ ས་འཚབ་དང་རྒྱ་དམར་གྱི ་ ཚུལ་མི ན ་བཙན་བསྐོ ས ་བྱས་པའི ་ ཡང་ སྲིད་ལ་ངོས་ལེན་མེད་པའི་གྲོས་ཆོད། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནའ་རྫས་དངོས་

རི ག ས་འགྲེ མ ས་སྟོན་ཁང་དང་དཔེ ་ མཛོ ད ་ཡི ག ་ཆ་བདག་གཉེ ར ་བཅས་ཀྱི ་

ཆེད་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་དང་།

ད་ཡོད་བཀའ་བློན་རྣམས་ཀྱི་ལས་རྒྱུན་བརྩི་ཕྱོགས་ཐད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ གྲོས་ཆོད་ལ་སོགས་གཏན་འབེབས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་

པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཐོ ག ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆི ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་མང་

གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན་དུ། “ ང་ཚོར་འཛིན་སྐྱོང་ དང་། གྲོས་ཚོགས་བཅས་པའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡོད་

པ་འདི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། འདི་ནི་མི་རིགས་གཅིག་གི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༠་་་༡༣ བར་གསལ།

374

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

དོན་དུ་མ་གཏོགས། མི་སྒེར་པ་གཅིག་གི་གནས་ཚུལ་མ་རེད། མི་སྒེར་པ་

ཞིག་གི་གནས་ཚུལ་ཡིན་ན། སོ་སོ་གསོན་པའི་རིང་ལ་བཟང་ཐག་ངན་ཐག་

ཆོད་རྒྱུ་དེ་ཙམ་ལས་བསམ་བློ་མང་པོ་གཏོང་དགོས་མེད། ང་ཚོའི་ལས་དོན་

འདི་དག་མི་རིགས་ཤིག་གི་དོན་ཡིན་སྟབས། མི་ཐོག་ནས་མི་ཐོག་གི་གནད་ དོན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས།

དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོ་སྨད་དམ་ ༡༩༧༠ ནང་ལ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་

གི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདི་འདྲར་བསྡད་ན་བརྟན་པོ་མི་འདུག མ་མཐར་རྒྱ་

གར་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ལ་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་ན་

སྙམ་ནས་འབད་བརྩོན་བྱས། ཡིག་ཆ་བཟོས་པ་རེད། ང་ཚོས་དེ་དུས་ནས་

བསམ་བློ་བཏང་ཡོད། དེང་སང་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་

དཀའ་རྙོ ག ་མེ ད ་མཁན་ཚོ འི ་ ནང་ནས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ངོ ས ་ལེ ན ་གྱི ་ རྣམ་

འགྱུར་ཐོབ་ཡོང་གི་ཡོད་པར་བརྟེན། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་

ལྷག་པར་དུ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག རྒྱ་མིའི་མིག་སྣང་དང་། བོད་ པ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་བྱེད་མཁན་ཚོ འི ་ མི ག ་སྣང་ལ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི ་ སྒྲིག་ འཛུགས་སྲ་བརྟན་ཡོད་པ་དང་། དེས་འགན་འཁྱེར་ནས་རང་དབང་རྩོད་ལེན་

བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཕྱི་ནང་སུས་བལྟས་ཀྱང་གསལ་པོར་མཐོང་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་

བ་ཡིན་ན། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མི་གཅིག་གསོན་རུང་མ་གསོན་རུང་གནད་ འགག་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་རེད།

དེང་སང་རྒྱ་མི་ཁ་

ཤས་ཀྱིས་བརྗོད་གསལ། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལོ་དྲུག་ཅུ་བརྒལ་འགྲོ་གི་ཡོད་

སྟབས། ཁྱེད་ཚོ་བོད་པར་རེ་བ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེས་ཟེར་གྱི་ཡོད་

འདུག དེ་ནི་རྒྱ་མི་ཁོ་རང་ཚོ་ལྐུག་དྲགས་པ་རེད། ང་ཚོ་མི་ཐོག་ནས་མི་ཐོག་ དཀའ་ལས་རྒྱག་དགོས་བྱུང་ནའང་རྒྱག་ཐུབ་མཁན་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་རེད།

ང་ཚོའི་ངོས་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ཐོབ་ 375

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཐང་ཞིག་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་འདི་སྤྱི་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལས་འགན་ འཁྱེར་རྒྱུ་དང་། སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་པོ་ཐོན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ ཆེན་པོ་འདུག

དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་

ཐོག་ནས་ཡིན་ནའང་རེད། ལས་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་ཡིན་ནའང་རེད། གང་ལྟར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ངས་ད་ལྟ་བར་དུ་བྱས་པ་ལྟར། ད་དུང་

མ་ཤི ་ བར་དུ་བོ ད ་བསྟན་སྲི ད ་ཀྱི ་ དོ ན ་ལ་ཞབས་འདེ ག ས་སྒྲུབ་བསམ་པའི ་

སེམས་ཐག་བཅད་ཡོད་མ་གཏོགས། དེར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད། ཡིན་ ནའང་སྤྱི ་ པའི ་ སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་ཡོ ད ་པ་འདི ་ སྟོན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་

ཆེན་པོ་འདུག ཁ་སང་ནིའུ་ཡོག་ཏུ་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཚོའི་དོན་

ཚན་གཅིག་ལ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ངོས་ལེན་བྱེད་དགོས་ཞེས་ཡོད་པ་མ་རེད་

དམ། སྲོག་ཚུན་ཆད་བློས་བཏང་ནས་མི་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་གི་ཡོད་པ་རེད། མི་

ལ་འབོད་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུའི་སྔོན་ལ་ང་ཚོ་ནང་ཁུལ་ནས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ཡོད་ པ་འདི་རྩ་ཆེན་པོ་དང་། དེ་ཉམས་ཆག་མ་འགྲོ་བ་དང་། དེའི་མཐོང་དང་ནུས་ པ་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཐབས་ལ་ཚང་མས་ཁུར་བླངས་དགོས།

སྐབས་རེ་འཛིན་སྐྱོང་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བར་ཆུང་ཙག་རིགས་ལ་

ཕར་གཡོག་ཚུར་གཡོག་བྱེད་པ་དེ་བྱབ་ཆུང་རེད། དེ་ཚོར་དགོས་པ་མི་འདུག སྤྱི་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་ཡོང་རྒྱུའི་འགན་ཚང་མར་འཁྲི་ཡོད།

གྱོང་

ཕོག་ན་སྤྱི་པ་ལ་ཕོག་རྒྱུ་རེད། གདོན་གཅིག་ཟིན་གྱི་ན་ཚ་ཟེར་བ་ལྟར་ཚང་

མས་ཁུར་མཉམ་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་འདུག ཕར་ཁག་ཚུར་དཀྲི་དང་།

ལག་པ་འཕྱིས་རེས་བྱས་ན་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད།

མདོ་དོན་སྙིང་པོ་ང་ཚོ་

བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་སྲ་བརྟན་བཟོ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་མཐོང་

གི་འདུག སྔོན་མ་ནས་ངས་ལབ་ཡོད། ༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གཅིག་ལབ་ན་ འགུལ་སྐྱོད་རྒྱབ་རྒྱུ་དང་། མ་ལབ་ན་འགུལ་སྐྱོད་དང་གསར་གཏོད་བྱེད་རྒྱུ་ 376

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མེད་པའི་བཟོ་འདྲ་པོ་ཞིག་བྱས་ན་ཡག་པོ་གཏན་ནས་མི་འདུག བར་སྐབས་

ཕྲན་བུ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེད། ལྷན་ཁང་སོ་སོའི་དྲུང་ཆེ་ཚོ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ བཀའ་བློན་ཚོས་སོ་སོས་ཁུར་བླངས་ནས་ཡག་ཐག་ཆོད་ཡོད། ད་དུང་བཙན་

བྱོལ་གཞུང་གི ་ སྒྲིག་འཛུགས་འདི འི ་ ཐོ ག ་ནས་འགན་ཆ་ཚང་ལེ ན ་རྒྱུ་གནད་

འགག་ཆེན་པོ་མཐོང་གི་འདུག དཔེར་ན། རྒྱ་བོད་གཉིས་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུའི་

གནས་ཚུལ་བྱུང་བའམ། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་ནང་བོད་པའི་ཚབ་བྱེད་རྒྱུ་ལ།

ངའི་མིང་གི་རྗེས་འབྲེལ་ཐོག་ནས་ཕྲན་བུ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་རྒྱུ་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་

འདྲའི་རིགས་ལ་ཚོགས་གཙོའམ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནའང་དེ་ནང་

བཞིན་ཡོང་ཐུབ་ཐབས་མེད། དེ་ཚོའི་གྲས་ངས་མ་བྱས་རང་བྱས་རེད། དེ་

མིན་འཛིན་སྐྱོང་གིས་མཚོན་པའི་ལས་དོན་རྣམས་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མེད་

ནའང་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་འགན་ཆ་ཚང་འཁྱེར་ནས་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན།

ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་པོ་

ཐོན་ཐུབ་པ་དང་། རྒྱ་མིའི་མིག་སྣང་ལའང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མེད་ནའང་མུ་

མཐུད་ལས་ཀ་སྲ་བརྟན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་བསམ་པ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུ་དང་།

འཛམ་གླིང་ཕྱི་ལོགས་ནས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ངོས་ལེན་གང་འཚམས་ཡོད་པ་ དེ་དག་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད། ང་རང་སྒེར་ངོས་

ནས་ཆ་བཞག་ན།

ལོ་དྲུག་ཅུ་བརྒལ་ནས་ན་རྒས་རྫི་སྡིབ་ཆེ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་མ་

གཏོགས་གཞོན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་རེད། ཡིན་ན་ཡང་ཆེ་སའི་ཐོག་ ལ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་མིང་གི་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་སྐབས་བབས་ཡོད་

པ་རྣམས་ངས་མ་བྱས་རང་བྱས་རེད། ལས་འགན་ཇི་ཙམ་མང་བ་འཁྱེར་ན།

དེ་མིན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་

ང་གནས་ཟོས་བདེ་བ་ཡོང་རྒྱུ་དང་།

གཉིས་ནས་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་མང་ཚོགས་རང་ནས་ནུས་པ་

བཏོན། སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལས་འགན་ཆ་ཚང་འཁྱེར་རྒྱུ་བྱུང་ན་དགེ་ 377

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད། ”(1) ཅེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

ནས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་གཞིར་དབུས་གཙང་ནས་དང་ བླངས་དགུ་རྩིས་པས་ ༢༩ དང་། མདོ་སྟོད་ནས་དང་བླངས་ལྔ་རྩིས་པས་

༢༥། མདོ་སྨད་ནས་དང་བླངས་གཅིག་རྩིས་པས་ ༢༡། ཡུ་རོབ་ནས་ ༤། ཨ་ རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་ནས་ ༢ བཅས་དང་། ས་སྐྱ་ནས་ ༤། དགེ་ལུགས་ནས་དང་

བླངས་གཅིག་རྩིས་པས་ ༥། བཀའ་བརྒྱུད་ནས་ ༤། རྙིང་མ་ནས་ ༤། གཡུང་ དྲུང་བོན་ནས་ ༤ བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་རེ་དང་འོས་གཞིའི་མཚོན་

རྟགས་བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་། དངོས་གཞིའི་གྲུབ་འབྲས་ཕྱི་ལོ་

༡༩༩༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༩ ཉིན་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་ལུགས་ཐད་བསྐོས་དང་། ཡུ་ རོ བ ་ཨ་རི ་ དང་བཅས་པའི ་ སྐབས་བཅུ་གཉི ས ་པའི ་ བདམས་ཐོ ན ་སྤྱི ་ འཐུས་

རྣམས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

མང་གཙོ འི ་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི ་ ནང་ཁྲི མ ས་ལུགས་དབང་འཛི ན ་ནི ་

ཆེས་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་རུང་དེའི་སྔོན་དུ་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་

འདི་ཡིན་ཞེས་པ་ཞིག་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་ཞུས་པ་བྱུང་མེད་རུང་། དེའི་གྲ་

སྒྲིག་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་ཞུ་རྒྱུའི་སླད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༨ བཅའ་ཁྲི མ ས་དགོ ང ས་དོ ན ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་

ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་དང་། སྤྱི་མང་གཏུག་

བཤེར་འགྲོ་ལུགས་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག དཔང་རྟགས་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་

བཅས་ལ་ཆོ ག ་མཆན་བཀའ་འཁྲོ ལ ་ཕྱག་རྟགས་བསྩལ་ཏེ ་ ཁྲི མ ས་ཡི ག ་ཏུ་

གཏན་ལ་ཕབ་པར་མཛད། གོང་གསལ་དེ་དག་གི་ནང་དོན་གང་ཞིག་ཡོད་དམ་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༢༤༡ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༤ ནས་ ཤོག་གྲངས་ ༢༤༥ ཡིག་ཕྲེང་ ༢ བར་གསལ།

378

ཞེ་ན་འདི་ལྟར། ༡༽

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་གི་ནང་དུ། བཙན་བྱོལ་བོད་

མིའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་རིམ་པ་གོང་འོག་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དང་། འགན་ དབང་། ཁྱབ་ཚད། གྲུབ་ཆ། ཚུགས་དུས། ལས་བྱེད་མི་འགྲོ་བཀོད་ སྒྲིག མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད། འཛིན་སྐྱོང་། ཁྲིམས་འཛིན་ཡར་རྒྱས་

༢༽

གཏོ ང ་ཕྱོ ག ས་སོ ག ས་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ གཞི ་ རྩའི ་ གནས་སྟངས་ སྐོར་དང་།

སྤྱི་མང་གཏུག་བཤེར་འགྲོ་ལུགས་ཁྲིམས་ཡིག་གི་ནང་དུ། ཁྲིམས་ ཞིབ་ཁང་རིམ་པ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་ཁོངས་རྣམ་དབྱེ་དང་།

གཏུག་

བཤེར་བྱ་ཡུལ་ས་གནས། ཁྲིམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུར་གཞི་རྩའི་ཆ་རྐྱེན། གྱོད་ཡ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ། ཞུ་སྙན་བཟོ་འབུལ། བརྡ་ཐོ་གཏོང་ལེན། གྱོད་ཡ་ཕན་ཚུན་དབར་འདྲི་རྩད། གྱོད་ཡས་ཡིག་ཆའམ་དངོས་པོ་

འདོན་པ། གནད་དོན་གཏན་འབེབས། དཔང་པོ་འབོད་ཕྱོགས། ཉན་

ཞིབ་དང་ཞིབ་གཅོད། བཅད་ཁྲ་དང་ཉམས་ལེན། གོང་ཞུ། ཁ་མཆུ་

༣༽

ཕྱིར་འཐེན་ནམ་ནང་འགྲིག

ཁ་མཆུའི་འགྲོ་གྲོན་དང་མཐུན་རྐྱེན་

སོགས་ཁ་མཆུ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་སྐོར་ཡིན། དཔང་རྟགས་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ། བཤད་དང་།

དཔང་རྟགས་སྤྱི་བྱེའི་འགྲེལ་

དཔང་རྟགས་སུ་བླང་བྱ་ཡིན་མིན་གྱི་འགྲོ་ལུགས།

འབྲེལ་ཆགས་དཔང་རྟགས་དཔང་པོའི་འཕེར་ཚད།

དཔང་པོར་

བརྟག་ཞིབ་བྱེད་ཕྱོགས། གཟུགས་ཕུང་ལས་གྲུབ་པའི་དཔང་རྟགས།

ངག་ཐོག་གི་དཔང་རྟགས། བསམ་ཚུལ་གྱི་དཔང་རྟགས། གཞན་ བརྗོད་དཔང་རྟགས། གསང་ཉར་ཐོབ་དབང་། ཁུངས་སྐྱེལ་མ་དགོས་ པའི་དངོས་གནས།

ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་པོའི་འགན་ཁུར་སུར་ཡོད་ 379

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སོ ག ས་ཁུངས་སྐྱེ ལ ་དཔང་རྟགས་འདོ ན ་ལེ ན ་བྱེད་སྐོ ར ་བཅས་ ཡིན།(1)ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་སྤྱི་

ཚེས་

༣༡

འཐུས་རྣམས་ནས་བར་བརྒལ་གྱི་ཚོགས་གཙོ་སྤྱི་འཐུས་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ ལགས་ཀྱི་སྐུ་མདུན་དུ་ལས་ཁུར་དམ་བཅའ་ཕུལ་བཞེས་མཛད་པ་དང་།

ཕྱི་

ཉིན་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་འོས་འདེམས་གནང་བར་སྤྱི་

འཐུས་ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ བློ ་ བཟང་བསྟན་འཛི ན ་མཆོ ག ་སྤྱི ་ མོ ས ་ཀྱི ས ་

ཚོགས་གཙོར་ངོས་བཞེས་གནང་བ་དང་། ཚོགས་གཞོན་དུ་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་ འཐུས་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རི ག ས་མཆོ ག ་ལ་མང་མོ ས ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་

གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་སྤྱི་

པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་བདམས་ཐོ ན ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་གཉི ས ་

ནས་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་།

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་དམ་འབུལ་སར་༸གོང་ས་

༸མཆོག་གིས་མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐད་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན། “ གཞི་

རྐང་ང་རང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་གྱི་གནས་སྟངས་འོག་ནས་འདས་པའི་ལོ་སུམ་ཅུ་

སོ་བདུན་ལྷག་ཙམ་རིང་བྱས་རྗེས་གྲུབ་འབྲས་མི་དམན་ཙམ་བྱུང་ཡོད། དེའི་

ནང་ནས་དོན་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་སམ། མང་གཙོའི་

ལག་ལེ ན་འགེ ལ་བཞིན་པ་འདི་ཕལ་ཆེར་གྲུབ་འབྲས་ཆེ ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ ཆགས་ཡོད། དེ་ཡང་ཁ་ཙམ་ཚིག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ང་རང་ཚོ་དངོས་གནས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༨་་་༢༩ ལ་གསལ།

380

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མང་མོས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་འཐུས་མི་འདི་དག་ལ་དབང་ཚད་ཡོད་པ་ཞིག་

དང་། བར་སྐབས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུའང་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་འདི་རང་གི་ལས་

འགན་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཡོད་པ་ཞིག་ལ་བརྩིས་ཏེ་དོ་སྣང་དང་།

གནད་འགག་

དོ་ཁུར་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་འདི་དངོས་

གནས་རྟགས་མཚན་ཡག་པོ་ཞིག་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ང་རང་ཚོའི་གྲོས་

ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཀྱང་ལས་དུས་རེ་རེ་ནས་སྤུས་ཀ་དག་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཕྱོ ག ས་གཉི ས ་ནས་ཉམས་མྱོ ང ་བསགས་ཏེ ་ རྒྱུས་ཡོ ད ་ཆགས་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད །

ལས་དུས་སྔོན་མའི་སྐབས་ཚང་མས་ཧུར་ཐག་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ལ། རྐང་ཟམ་ གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཧུར་ཐག་བྱས་པ་རེད།

ད་རེས་ཀྱི་ལས་དུས་གསར་པ་

འདི འི ་ ནང་ཁྱེད་རང་ཚོ ་ འཐུས་མི ་ རྙི ང ་པ་གང་འཚམས་ཤི ག ་སླེ བ ས་ཡོ ད ། ཁྱེད་རང་ཚོར་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པ་རེད།

དེ་ནས་གསར་པའང་མང་པོ་ཞིག་

སླེབས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་དོན་བུད་མེད་མང་པོ་ཞིག་སླེབས་པ་དང་། ལོ་

གཞོན་པ་མང་པོ་ཞིག་སླེབས་ཡོད་པ་འདི་དག་ང་ཚོ་སྤོབས་པ་སྐྱེ་འོས་པ་ཞིག་

ཡིན༑

གང་ལྟར་ང་རང་ཚོ འི ་ ལས་ཀ་འདི ་ མི ་ རི ག ས་ཤི ག ་གི ་ དོ ན ་དག་གི ་

འཐབ་རྩོད་ཡིན་པས། མི་ཐོག་རྒན་པ་ཚོ་རྫོགས་ཀྱིན་རྫོགས་ཀྱིན་ལ་མི་ཐོག་

གཞོན་པ་གཅིག་མཇུག་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་འགན་ལེན་དགོས་པར་བརྟེན། ད་

ལྟའི་ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་འདི་གོ་རིམ་འགྲིགས་པོ་དང་། རིམ་པ་མ་འཆོལ་བ་

ཡོང་བ་འདི་དངོས་གནས་ང་རང་ཚོ་སྤོབས་པ་སྐྱེ་འོས་པ་ཞིག་དང་། ཧ་ཅང་ ཡག་པོ་རེད།

ཐེངས་འདིའི་སྐབས་ལས་ཀ་སྔར་ལས་ཚགས་ཚུད་པ་དང་།

གྲུབ་འབྲས་ཡོང་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང་གོ་སྐབས་ཡོད་སྟབས་ཚང་མ་ཡག་པོ་ཡོང་

བའི་ངོས་ནས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་དང་། སྨོན་ལམ་ཞུ་གི་ཡོད། དེ་དང་ 381

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཆབས་ཅིག་ཚང་མར་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས་ཞེས་གཞེན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།”

(1)

སྐབས་བཅུ་གཉིས ་པའི་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་དང་པོ ་ དེ ་ བཞི ན ་

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ནས་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༦ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་

སྐབས་དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཅན་གྱི་

གྲོས་ཆོད་དང་། བཀའ་བློན་གྱི་གྲངས་ཚད་བདུན་ནས་བརྒྱད་དང་། བཀའ་

ཤག་ལྷན་རྒྱས་སྐབས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མེད་པའི་སྐབས་འགོ་འདོམས་སུས་

གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་ པ་གཞན་གཉིས་གསར་འཇུག་ཞུས་པ་བཅས་དོན་ཚན་བདུན་ཙམ་ལ་བཅའ་

ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་འདི་ལྟར། <<བཅའ་ཁྲིམས་>> “ དོན་ ཚན་ ༢༡ ནང་གསེས་ ༡ བཀའ་ཤག་ཏུ་བཀའ་བློན་བདུན་དགོས་པ་ཁྲིམས་ ལུགས་གཞིར་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་གསང་

བའི་འོས་ཤོག་ཐོག་ནས་འོ ས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ།”ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “བཀའ་ཤག་ཏུ་

བཀའ་བློ ན ་བརྒྱད་དགོ ས ་པ་ཁྲི མ ས་ལུགས་གཞི ར ་བཟུང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ཀྱི ས ་གསང་བའི ་ འོས ་ཤོ ག ་ཐོ ག ་ནས་འོས་བསྡུ་

བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་པ་དང་། ཡང་དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་གསེས་ ༢ པར། “ཐོག་མར་

འོས་གཞི་མི་གྲངས་བཅུ་བཞི་ལས་མི་ཉུང་བ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

པོས་མིང་འདོན་གནང་རྒྱུ།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ཐོག་མར་འོས་གཞི་མི་

གྲངས་བཅུ་དྲུག་ལས་མི ་ ཉུང་བ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་མི ང ་

འདོན་གནང་རྒྱུ།” ཞེས་པ་དང་། དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་གསེས་ ༤ པར། “༸གོང་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་མིང་འདོན་གནང་བའི་འོས་གཞིའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་

སྤྱི ་ འཐུས་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཀྱི ས ་གསང་བའི ་ འོས ་ཤོ ག ་འཕེ ན ་ཏེ ་ འོས་གྲངས་

1 སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་པོད་ ༢ པ། ཤོག་གྲངས་ ༢༤༨ ཡིག་ཕྲེང་ ༦ ནས་ ཤོག་གྲངས་ ༢༤༩ ཡིག་ཕྲེང་ ༡༢ བར་གསལ།

382

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མང་རིམ་བདུན་ལ་བཀའ་བློན་འོ ས་ཐོན་དུ་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ།”

ཞེས་

པའི་ཚབ་ཏུ། “༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་མིང་འདོན་གནང་བའི་

འོས་གཞིའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་

འཕེ ན ་ཏེ ་ འོས ་གྲངས་མང་རི མ ་བརྒྱད་ལ་བཀའ་བློ ན ་འོས་ཐོ ན ་དུ་གསལ་ བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༢༧ པར། “བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས།

བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་སྐབས་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པས་འགོ ་ འདོ མ ས་བྱ་རྒྱུ་དང་།

བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་མེ ད ་སྐབས་ངོ ་ ཡོ ད ་བཀའ་བློ ན ་རྣམས་ནས་འགོ ་ འདོ མ ས་

བཀའ་བློན་གཅིག་འོ ས་འདེམས་བྱ་རྒྱུ།”ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “བཀའ་ཤག་ལྷན་ རྒྱས། བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་སྐབས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་འགོ་འདོམས་བྱ་རྒྱུ་ དང་།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མེད་སྐབས་ངོ་ཡོད་བཀའ་བློན་རྣམས་ནས་གཞུང་

འབྲེ ལ ་གཏན་འབེ བ ས་གཞི ར ་བཟུང་ལས་ཁུངས་གྲལ་རི མ ་བཀའ་བློ ན ་དེ ས ་ འགོ་འདོམས་གནང་རྒྱུ།” དོན་ཚན་ ༥༤ པར། “ གྲོས་བསྡུར་བཀག་སྡོམ། ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་མཐོ ་ ཤོ ས ་ཀྱི་ ཁྲིམ ས་ཞིབ ་པ་ཆེ ་ བ་འཕོ་ འགྱུར་བྱ་རྒྱུའི ་ སྐོ ར ་

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཚོགས་ཆུང་ཟུར་འཛུགས་ཀྱིས་རྟོག་ཞིབ་ཐོག་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ་ མོ ས ་ མཐུན་དང་འབྲེལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་༸སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་

ཀྱི ་ དོ ན ་གནད་བྱུང་ན་མ་གཏོ ག ས་དེ ་ མི ན ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པའི ་ ལས་དོ ན ་བྱེད་ ཕྱོགས་སྐོར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་གླེང་སློང་དང་།

གྲོས་བསྡུར་བྱེད་མི་

ཆོག” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ གྲོས་བསྡུར་བཀག་སྡོམ། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་མཐོ་ ཤོས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་བཅས་གང་རུང་འཕོ་

འགྱུར་བྱ་རྒྱུའི ་ སྐོ ར ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་ཚོ ག ས་ཆུང་ཟུར་འཛུགས་ ཀྱི ས ་རྟོག་ཞི བ ་ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་གསུམ་ཆ་

གཉི ས ་ཡན་གྱི ་ མོ ས ་མཐུན་དང་འབྲེ ལ ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ར ་ 383

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

༸སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་ཀྱི་དོན་གནད་བྱུང་ན་མ་གཏོགས་དེ་མིན་ཁྲིམས་ཞིབ་

པའི ་ ལས་དོ ན ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་གླེ ང ་སློ ང ་དང་། གྲོས་བསྡུར་བྱེད་མི་ཆོག ” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༢ པར། “ བཙན་བྱོལ་ བོད་གཞུང་དང་། མི་མང་གི་གནས་སྐབས་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་དང་

འཚམས་པའི ་ ཁྲི མ ས་ལུགས་དབང་འཛི ན ་གྱི ་ ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་

ཞིག་དགོས་པ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དེའི་ནང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་

ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་གྲངས་སྤར་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་མ་བཟོས་བར་ཁྲིམས་

ཞིབ་པ་ཆེ་བ་གཅིག་དགོས་པ་ཡིན།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “བཙན་བྱོལ་བོད་ གཞུང་དང་།

མི་མང་གི་གནས་སྐབས་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་དང་

འཚམས་པའི ་ ཁྲི མ ས་ལུགས་དབང་འཛི ན ་གྱི ་ ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་

ཞིག་དགོས་པ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དེའི་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་གཅིག་

དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་གྲངས་སྤར་དགོས་པའི་ ཁྲིམས་ལུགས་མ་བཟོས་བར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་དགོས་པ་

ཡིན།” ཞེས་དང་། ཡང་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་དང་པོར། “ ཆེས་མཐོའི་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི་ ཁྲི མ ས་ཞིབ ་པ་ཆེ ་ བ་ནི ་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་

པོ ས ་འོས ་འཛུགས་གནང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་ གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་མོས་མཐུན་བྱུང་ན་དེ་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཆེ ན ་པོ ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་འཛི ན ་གྱི ་ མཚན་ཐོ ག ་ནས་བསྐོ ་ གཞག་མཛད་

རྒྱུ།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ བ་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སོ་སོ་ནི་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་འོ ས ་འཛུགས་གནང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི ་ སྤྱི ་

འཐུས་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་མོས་མཐུན་བྱུང་ན་དེ་ལ་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཐོག་ནས་བསྐོ་ 384

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གཞག་མཛད་རྒྱུ།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པར།

“ ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ནི། བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་

ཡིན་པ་དང་། ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ ལས་ཁུར་བྱེད་མྱོང་བའམ།

ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་

མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་

ལོ ་ བཅུའི ་ དུས་ཡུན་ནང་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་བསྐོ ་ གཞག་བསྐྱངས་དགོ ས ་རི ག ས་

དོན་ཚན་འདིའི་དགོས་དོན་ཁག་ལ་བསྟུན་གནང་མི་དགོས།” ཞེས་པའི་ཚབ་

ཏུ། “ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ པ་གཞན་གཉིས་བཅས་ནི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཡིན་པ་དང་། ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་

ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་ཁུར་བྱེད་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་

ཉུང་མཐར་ལོ ་ བཅུའི ་ རི ང ་ཁྲི མ ས་རྩོད་མཁས་པའི ་ གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་ མ་གཏོགས་འོས་བབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་བཅུའི་དུས་ཡུན་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ བསྐོ ་ གཞག་བསྐྱངས་དགོ ས ་རི ག ས་དོ ན ་ཚན་འདི འི ་ དགོ ས ་དོ ན ་ཁག་ལ་ བསྟུན་གནང་མི་དགོས།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་གསུམ་

པར། “ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བར་བསྐོ་གཞག་མཛད་པའི་སྐྱེ་བོ་དེས་ལས་ཁུར་དུ་ མ་ཞུགས་གོང་༸གོང་ས་མཆོག་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་ཁྲི མ ས་ལུགས་གཏན་ འབེབས་བྱས་པའི་ཚིག་གཞི་ལྟར་ལས་ཁུར་དམ་བཅའམ།

ཁས་ལེན་ཞུ་

དགོས།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ གཞན་གཉིས་བཅས་བསྐོ་གཞག་མཛད་པའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་གིས་ལས་ཁུར་དུ་ མ་ཞུགས་གོང་༸གོང་ས་མཆོག་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་ཁྲི མ ས་ལུགས་གཏན་ འབེབས་བྱས་པའི་ཚིག་གཞི་ལྟར་ལས་ཁུར་དམ་བཅའམ། 385

ཁས་ལེན་ཞུ་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དགོས།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་བཞི་པར། “སྤྱི་འཐུས་

ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་གྱི ་ གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ས ་ཁྲི མ ས་

ཞིབ་པ་ཆེ་བ་འཕོ་འགྱུར་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཆེན་པོས་ཆོག་མཆན་བསྩལ་ཐོན་གྱིས་འཕོ་འགྱུར་བྱ་དགོས་བྱུང་ན་ལས་དེ་

མིན་རང་ལོ་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་ཧྲིལ་པོ་མ་ལོན་བར་ལས་ཁུར་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།”

ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་

ཆ་གཉིས་ཡན་གྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ བཅས་སུ་རུང་འཕོ ་ འགྱུར་དགོ ས ་པའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ལ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་ཆོ ག་མཆན་བསྩལ་ཐོ ན ་གྱིས ་འཕོ ་ འགྱུར་བྱ་དགོ ས ་བྱུང་ན་

ལས་དེ་མིན་རང་ལོ་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་ཧྲིལ་པོ་མ་ལོན་བར་ལས་ཁུར་རྒྱུན་འཛིན་ བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་དང་། ཡང་དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་ལྔ་པར། “ཆེས་

མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བའི ་ ལས་ཁུར་ནས་རྒས་ཡོ ལ ་

བྱུང་བའམ་འཕོ་འགྱུར་བྱས་པའི་སྐྱེ་བོ་སུ་ཡང་གཞུང་གི་ཁེ་ཡོད་ལས་འཛིན་

དུ་ཞུགས་མི་ཆོག” ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སུ་རུང་ལས་

ཁུར་ནས་རྒས་ཡོལ་བྱུང་བའམ་འཕོ་འགྱུར་བྱས་པའི་སྐྱེ་བོ་སུ་ཡང་གཞུང་གི་

ཁེ་ཡོད་ལས་འཛིན་དུ་ཞུགས་མི་ཆོག” ཅེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༤ ནང་ གསེས་དང་པོར། “ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ལས་དོན་ལ་མཐུན་

འགྱུར་ཆེ ད ་ཚོ ག ས་མི ་ གསུམ་ཡོ ད ་པའི ་ གཏན་འཇགས་བཤེ ར ་དཔང་ལྷན་

ཚོགས་ཤིག་དགོས་པ་དེའི་ཚོགས་མི་རྣམས་བཀའ་ཤག་ལ་གོ་བསྡུར་ཐོག་

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ། བཤེར་དཔང་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་

གཉི ས ་ལས་མ་ཉུང་བ་ཚད་ལྡན་མཐོ ་ སློ བ ་ཞི ག ་ནས་ཁྲི མ ས་རྩོད་པའི ་ ལག་

འཁྱེར་ཐོན་པ་དགོས། བཤེར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིའི་ལས་རྒྱུན་ལོ་ 386

གསུམ་རེ་ཡིན།

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

འོན་ཀྱང་མུ་མཐུད་སྐྱར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུར་དགག་བྱ་

མེད།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་

གཉི ས ་བཅས་ཀྱི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ལས་དོ ན ་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཆེ ད ་ཚོ ག ས་མི ་ གསུམ་ཡོད་པའི་གཏན་འཇགས་བཤེར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་དགོས་གལ་

བྱུང་ན་འཛུགས་ཆོག་པ་དེའི་ཚོགས་མི་རྣམས་བཀའ་ཤག་ལ་གོ་བསྡུར་ཐོག་

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ། བཤེར་དཔང་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་

གཉི ས ་ལས་མ་ཉུང་བ་ཚད་ལྡན་མཐོ ་ སློ བ ་ཞི ག ་ནས་ཁྲི མ ས་རྩོད་པའི ་ ལག་

འཁྱེར་ཐོན་པ་དགོས། བཤེར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིའི་ལས་རྒྱུན་ལོ་ གསུམ་རེ་ཡིན།

འོན་ཀྱང་མུ་མཐུད་སྐྱར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུར་དགག་བྱ་

མེད།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༥ པའི་ནང་གསེས་དང་པོར། “ཆེས་མཐོའི་

ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ཕོགས་ཐོབ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ བའི་ཕོགས་ཐོབ་དང་། ཟུར་ཕོགས། ལས་ཐོན་ཕོགས། ཐོབ་ཐང་གཞན་དག་

བཅས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་ཇི་བྱས་ལྟར་

འཐོབ་རྒྱུ།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ཕོགས་ཐོབ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་

གཞན་གཉིས་བཅས་ཀྱི་ཕོགས་ཐོབ་དང་། ཟུར་ཕོགས། ལས་ཐོན་ཕོགས། ཐོབ་ཐང་གཞན་དག་བཅས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་

འབེབས་ཇི་བྱས་ལྟར་འཐོབ་རྒྱུ།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༥ ནང་གསེས་

གཉིས་པར། “ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་ལས་ ཁུར་འཛིན་རྒྱུན་རིང་ཕོགས་དང་། ཟུར་ཕོགས། ཐོབ་ཐང་གཞན་དག་བཅས་

ལ་གནོད་སྐྱོན་འགྲོ་བའི་བསྒྱུར་བཅོས་དང་། གཅོག་འཕྲི་མི་ཆོག” ཅེས་པའི་

ཚབ་ཏུ། “ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་

ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་ཀྱི་ལས་ཁུར་འཛིན་རྒྱུན་རིང་ཕོགས་དང་། ཟུར་ 387

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཕོགས། ཐོབ་ཐང་གཞན་དག་བཅས་ལ་གནོད་སྐྱོན་འགྲོ་བའི་བསྒྱུར་བཅོས་ དང་། གཅོག་འཕྲི་མི་ཆོག ” བཅས་ཀྱི་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་

སྟངས་འཛིན་འོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བསྩལ་བའི་ འོས ་གཞི ་ མི ་ གྲངས་བཅུ་དྲུག་གནང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པས་བཀའ་ཤག་

སྐབས་བཅུ་པའི་འོས་འདེམས་གནང་སྟེ། བཀའ་བློན་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུད་

ལ་འོས་གྲངས་ ༤༠ དང་། བཀའ་བློན་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ལ་འོ ས་གྲངས་

༣༣། བཀའ་བློན་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལ་འོ ས་གྲངས་ ༣༠། རྩིས་ཞིབ་

འགན་འཛིན་མདོ་སྔགས་བསྟན་འཛིན་ལ་འོས་གྲངས་ ༣༠། བཀའ་བློན་སྐལ་ བཟང་ཡེ་ཤེས་ལ་འོ ས་གྲངས་ ༢༦། སྤྱི་འཐུས་བཟོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ལ་འོ ས་

གྲངས་ ༢༤། ཨ་ལག་ཙ་ཡུས་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབར་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༢།

ཤེས་རིག་དྲུང་ཟུར་བསམ་མཁར་དབྱངས་སྐྱིད་ལ་འོས་གྲངས་ ༡༩ བཅས་

ཀྱི་ཐོག་ནས་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ཚེས་ ༤

ཉི ན ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི་ སྐུ་མདུན་དུ་བདམས་ཐོ ན ་ བཀའ་བློ ན ་རྣམ་པས་ལས་ཁུར་དང་གསང་རྒྱའི ་ དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེ ས ་ མཛད། དེའི་རྗེས་ཆོས་མཇལ་དང་མཛད་སྒོ་ཁག་གྲུབ་པའི་རྗེས་སྒྲིག་གཞི་ དགོ ང ས་དོ ན ་སྤྱི ་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་ སྟངས་འཛི ན ་འོག ་བཀའ་བློ ན ་ ནང་ཁུལ་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གཅིག་འོ ས་འདེམས་དགོས་པར་བཀའ་བློན་ སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལ་བདམས་ཐོན་བྱུང་།(1)

ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་བཀའ་བློན་རྣམ་པའི་ མཚན་གནས་མཛད་ཁུར་བཞེས་ཕྱོགས་ཐད། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ནས་༸གོང་ ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ར ་༸སྙན་སེ ང ་ཞུས་པར་བཀའ་འཁྲོ ལ ་སྩལ་དོ ན །

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༦་་་༧ བར་གསལ།

388

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བཀའ་བློན་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་། བཀའ་བློན་ཨ་ ལགས་ཙ་ཡུས་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབར་ནས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས། བཀའ་

བློན་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ནས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས། བཀའ་བློན་བཟོད་

པ་རྒྱ་མཚོ་ནས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས། བཀའ་བློན་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་

ནས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས། བཀའ་བློན་མདོ་སྔགས་བསྟན་འཛིན་ནས་བདེ་ སྲུང་ལས་ཁུངས། ཁུངས།

བཀའ་བློན་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་ནས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་

བཀའ་བློན་བསམ་མཁར་དབྱངས་སྐྱིད་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་

ཁུངས་བཅས་ཀྱི་མཚན་གནས་མཛད་ཁུར་བཞེས་རྒྱུར་ཐུགས་གཏན་འཁེལ།(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ ནས་ཚེས་ ༢༦ བར་སྐབས་བཅུ་ གཉིས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དེ་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ བཅའ་ཁྲི མ ས་དགོ ང ས་དོ ན ་ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ གཞན་གཉི ས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ནས་བསྐོ ་ གཞག་གནང་རྒྱུའི ་ འོས ་དམི ག ས་ སུ། བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་མདོ་སྔགས་བསྟན་འཛིན་མཆོག་དང་། བཀའ་ཟུར་ ཞེ་བོ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་གཉིས་ལ་སྤྱི་མོས་བྱུང་བ་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་གཉིས་པ་དང་། དོན་ཚན་ ༦༤ པའི་ནང་གསེས་དང་ པོར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་འདི་ལྟར། “ དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་ ༢ ཆེས་ མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ གཉིས་བཅས་ནི། བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཡིན་པ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་འཁུར་བྱེད་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ཉུང་ མཐའ་ལོ ་ བཅུའི ་ རི ང ་ཁྲི མ ས་རྩོད་མཁས་པའི ་ གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་ གཏོགས་འོས་བབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་བཅུའི་དུས་ཡུན་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༥ པར་གསལ། 389

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བསྐོ ་ གཞག་བསྐྱངས་དགོ ས ་རི ག ས་དོ ན ་ཚན་འདི འི ་ དགོ ས ་དོ ན ་ཁག་ལ་

བསྟུན་གནང་མི་དགོས།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་

༢ ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ གཞན་གཉིས་བཅས་ནི།

ཀ༽ བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་ཡིན་པ་དང་།

ག༽ ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་

ཁ༽ རང་ལོ་ལྔ་བཅུ་ཧྲིལ་པོ་ལོན་པ་ཡན།

གྱི་ལས་ཁུར་བྱེད་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་ མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ།

བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབས་ཡོད་པ་མ་

ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་

བཟུང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་དུས་ཡུན་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་བསྐོ་གཞག་བསྐྱངས་དགོས་

རིགས་དོན་ཚན་འདིའི་ནང་གསེས་ ༢ (ག) ནང་གསལ་གྱི་དགོས་དོན་ཁག་

ལ་བསྟུན་གནང་མི་དགོས།” ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ ༦༤ པའི་ནང་གསེས་དང་

པོར། “ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་ཀྱི་

ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ལས་དོ ན ་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཆེ ད ་ཚོགས་མི ་ གསུམ་ཡོ ད ་པའི ་ གཏན་འཇགས་བཤེར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་དགོས་གལ་བྱུང་ན་འཛུགས་

ཆོག་པ་དེའི་ཚོགས་མི་རྣམས་བཀའ་ཤག་ལ་གོ་བསྡུར་ཐོག་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་

བས་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ། བཤེར་དཔང་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་གཉིས་ལས་མ་ཉུང་ བ་ཚད་ལྡན་མཐོ་སློབ་ཞིག་ནས་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་ལག་འཁྱེར་ཐོན་པ་དགོས།

བཤེ ར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིའི་ལས་རྒྱུན་ལོ་གསུམ་ལས་མི་མང་ བ་ཡིན།

འོན་ཀྱང་མུ་མཐུད་སྐྱར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུར་དགག་བྱ་མེད།”

ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ བཅས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་ལས་དོན་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཆེད་ཚོགས་མི་གསུམ་ལས་ 390

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མི་མང་བའི་བཤེར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་དགོས་གལ་བྱུང་ན་འཛུགས་ཆོག་

པ་དེའི་ཚོགས་མི་རྣམས་བཀའ་ཤག་ལ་གོ་བསྡུར་ཐོག་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་ བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ། བཤེར་དཔང་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་གཉིས་ལས་མ་ཉུང་བ་

ཚད་ལྡན་མཐོ ་ སློ བ ་ཞི ག ་ནས་ཁྲི མ ས་རྩོད་པའི ་ ལག་འཁྱེར་ཐོ ན ་པ་དགོ ས །

བཤེ ར་དཔང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིའི་ལས་རྒྱུན་ལོ་གསུམ་ལས་མི་མང་ བ་ཡིན།

འོན་ཀྱང་མུ་མཐུད་སྐྱར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུར་དགག་བྱ་མེད།”

ཅེས་པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་དང་། གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་གྱི་སྒྲིག་ གཞི་དང་།

ལས་ཤག་བགོ་འགྲེམས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་དོན་ཚན་རེ་ཟུང་ལ་

བསྐྱར་བཅོས་དང་། བཀའ་ཤག་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ གསལ་བཤད་ལ་བགྲོ་གླེང་དང་ལྷག་པར་དུ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་

བྱ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་པར་གནང་བ་མ་ཟད། ཚོགས་ ཆུང་གསུམ་དུ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་གོ་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་ཀྱིས་མཐར་གྲོས་ཚོགས་ ནས་ལམ་སྟོན་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་འདི་ལྟར། “གྲོས་ཆོད། འབྱུང་འགྱུར་བོད་

ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་དང་དེ འི ་ སྒྲུབ་ཐབས་སྲི ད ་བྱུས་ཐག་གཅོ ད ་ཇི ་ བྱུང་བོ ད ་མི ་ མང་

ཚོ ག ས་ནས་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུ་ཞུ་རྒྱུའི ་ སྐོ ར ་ད་བར་ལས་རི མ ་ དང་གྲུབ་འབྲས་ཇི་བྱུང་བཀའ་ཤག་གིས་གསལ་བཤད་གནང་བ་གྲོས་ཚོགས་

ཀྱི་ཐུགས་ངེས་བྱུང་། དེའི་ཐོག་ཚོགས་ཆེན་དུ་བགྲོ་གླེང་དང་། ཚོགས་ཆུང་

ཁག་བགོས་ཀྱིས་བཀའ་བསྡུར་ཞིབ་རྒྱས་གནང་སྟེ་མཐའ་དོན་ལམ་སྟོན་གྲོས་ ཆོད་གཤམ་གསལ།

ཀ༽

མང་ཚོགས་ཀྱི ས ་གདམ་བྱ་དང་འདེ མ ས་སྟངས་སྐོ ར ་

བསམ་འཆར་བསྡུ་བཞེ ས ་གནང་རྒྱུའི ་ ལས་རི མ ་ད་ལྟ་ལེ ག ས་གྲུབ་

མ་བྱུང་བ་ཆ་ཚང་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་ཆེད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཕྱི་ཟླ་ ༧

ཚེས་ ༣༡ བར་དུས་ཚོད་ཕར་འགྱངས་གནང་རྒྱུ། 391

ཁ༽

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དེ ་ འཕྲོ ས ་ལས་རི མ ་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་སྔོ ན ་དུ་བཀའ་སྤྱི ས ་

གཏན་འབེབས་མཛད་པའི་ལས་འཆར་དེ་གཞིར་བཟུང་གནང་རྒྱུ། ག༽

མང་ཚོགས་ལ་སློབ་སྟོན་དང་། ཟབ་སྦྱོང་གསལ་བཤད།

བསམ་ཚུལ་ཕྱོ ག ས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་རྣམས་སྔར་

ལས་ལྷག་པའི་ཚགས་ཚུད་དང་གཅིག་གྱུར་ཡོང་ཐབས་འཆར་གཞི་ དང་ལྡན་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ད་རེ ས ་ཕྱི ར ་འགྱངས་བྱས་པའི ་ དུས་ཚོ ད ་

དེ འི ་ ནང་ཚུད་ཟི ན ་པ་ཡོ ང ་ཐབས་ཤི ན ་ཏུ་གལ་ཆེ ར ་རྩིས་ཏེ ་ འགན་

འཁུར་དམ་དོན་གནང་དགོས།

ང༽

ཚོ ག ས་ཆུང་གསུམ་གྱི ་ སྙན་ཤོ ག ་རྣམས་བཀའ་ཤག་ལ་

མཁྱེན་རྟོགས་ཆེ ད ་འབུལ་དགོ ས ་བཅས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ མོ ས ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་དུ་ ༩༦ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༦ ལ།” ཞེས་གསལ།

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

ནས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ།

ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་ལུགས་བསམ་

སློབ་སྤྱི་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་ལགས་དབུས་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་དོན་ གནས་སྟངས་ཆ་ནས་དགོ ང ས་པ་ཞུས་འཁྲོ ལ ་བྱུང་བའི ་ ཚབ་ཏུ་མ་སུ་རི འི ་ སློབ་དགེ་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ངག་དབང་བྱམས་པ་ལགས་སུ་ཐད་བསྐོས་བསྐོ་

སྩལ་གནང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། (2)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༠་་་༢༢ བར་མང་མོས་ཐག་གཅོད་

འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་དུ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་དབུས་གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད། 1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་བ་དགུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༥ པར་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ཟླ་བ་དགུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༧ པར་གསལ། 392

མི་མང་སྐུ་ཚབ་ལ་

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སོགས་པར་ཟབ་སྦྱོང་མཐིལ་ཕྱིན་པ་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་སྤྱི་འཐུས་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་

འཁྲོལ་བྱུང་བའི་ཚབ་གསར་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༣༥ ནང་གསེས་ ༥ པ་ནང་

གསལ་དེ་འོག་འོས་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་སོ་གསུམ་སོན་པ་ཇི་བྱུང་སྤྱི་འཐུས་དུས་

ཡུན་རི ང ་ས་དམི ག ས་སྟོང་པ་ཐོ ན ་རི ག ས་བྱུང་ཚེ ་ བར་མའི ་ འོ ས ་བསྡུ་མ་

དགོས་པར་ཚབ་གསར་འཇུག་རྒྱུ།

ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་སྔོན་དུ་གསལ་

བསྒྲགས་ཞུས་ཟི ན ་པའི ་ ནང་ཚབ་གསར་དབུས་གཙང་སྤྱི ་ འཐུས་ཨང་རི མ ་

༡༡ པ་ཤར་གླིང་སྐལ་བཟང་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་སུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བའི་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཉི ས ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་དེ ་

བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ ནས་ཚེས་ ༢༨ བར་ཚོགས་ཤིང་།

དེའི་སྐབས་རྩིས་ལོ་ ༡༩༩༧་་་༡༩༩༨ ལོའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་། བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་འདུའི ་ འགྲོ ་ ལུགས་དང་ལས་

དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༡༩ གཞིར་བཟུང་མང་ཚོགས་

རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་འཕྲལ་འཛུགས་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད། ཐེ་བོད་འབྲེལ་

ལམ་བཞག་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ལ་སོགས་གཏན་འབེབས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བཀའ་བློན་གཉིས་དགོངས་པ་ཞུས་

པའི་ཚབ་ཏུ་འོས་བསྡུའི་འགན་འཛིན་ལས་ཚབ་ཀྱི་སྟངས་འཛིན་འོག་སྐབས་

བཅུ་གཉིས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་དང་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་

ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འོས་འཕེན་གནང་བར། བཀྲས་མཐོང་ཚེ་དབང་

ཆོས་རྒྱལ་མཆོག་དང་། ཀིརྟི་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་རིན་པོ་ཆེ་

མཆོག་གཉིས་བདམས་ཐོན་བྱུང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢ ཉིན་བཀའ་ 393

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བློན་ཁྲི་པ་སྐལ་བཟང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དགོངས་པ་ཞུས་འཁྲོལ་བྱུང་བའི་ཚབ་ བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་སྤྱི་ཁྱབ་འོ ས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོ ག་ བཀའ་བློན་ནང་ཁུལ་འོ ས་བསྡུ་གནང་བར་བཀའ་བློན་བསོད་ནམས་སྟོབས་ རྒྱལ་མཆོག་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༤ པའི་ནང་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་གསལ་

བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ། “ རྗེ་བློན་ལྷན་ཚོགས་སུ་བཀའ་བློན་ཚོའི་མཛད་

འགན་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་གཤམ་གསལ། བཀའ་བློན་

བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་དང་།

བཀའ་བློན་བཀྲས་མཐོང་ཚེ་དབང་ཆོས་

རྒྱལ། བཀའ་བློན་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ། བཀའ་བློན་བཟོད་པ་རྒྱ་མཚོ་བཅས་

བཀའ་བློན་རྣམ་པ་བཞིའི་མཛད་འགན་སྐོར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢ ལ་གསལ་བསྒྲགས་ཟིན་པ་ལྟར་རང་འཇགས་དང་། བཀའ་བློན་ཀིརྟི་བློ་བཟང་ བསྟན་འཛིན་འཇིགས་མེད་ནས་ཆོས་རིག་དང་། བཀའ་བློན་བཀྲ་ཤིས་དབང་

འདུད་ནས་ནང་སྲིད།

འབར་ནས་བདེ་སྲུང་།

བཀའ་བློན་ཨ་ལགས་ཙ་ཡུས་བསྟན་འཛིན་དཔལ་

བཀའ་བློན་བསམ་མཁར་དབྱངས་སྐྱིད་ནས་འཕྲོད་

བསྟེན་བཀའ་བློན་བཅས་གནང་རྒྱུ།

ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་བཀྲས་མཐོང་ཚེ་

དབང་ཆོ ས ་རྒྱལ་ནས་སྔ་འཕྲོས ་རིང་ལྡི་ལི་ དོ ན ་གཅོ ད་གཅི ག་ལྕོགས་གནང་ རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་སུ།” ཞེས་གསལ། (1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༧

པའི་ནང་གསེས་ ༣ པའི་དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་

ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་དགོངས་པ་ཞུས་ཚབ་ཏུ་སྒུག་ཐོའི་བང་རིམ་ལྟར་ན་ཤར་

གླི ང ་སྐལ་བཟང་ཆོ ས ་སྒྲོན་ལགས་སྤྱི ་ འཐུས་སླེ བ ས་ཡོ ད ་ཀྱང་ཁོ ང ་ཡང་

དགོངས་པ་ཞུས་སྟབས། སྒུག་ཐོའི་བང་རིམ་གཉིས་པ་རྒན་ཆེན་པ་བློ་བཟང་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༧ ཨང་ ༩ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༤ ཤོག་ངོས་དང་པོར་གསལ། 394

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ལྷན་ཚོགས་གཞོན་མདུན་ལས་ཁུར་དམ་བཅའ་ འབུལ་བཞེས་གནང་།

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༩ ཉིན་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་མང་

མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོ ས ་བསྡུའི ་ སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ ལས་རི མ ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་

གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་འདི་ལྟར། “འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་། དེའི་ སྒྲུབ་ཐབས་སྲིད་བྱུས་ཐག་གཅོད་ཇི་བྱེད་བོད་མི་མང་ཚོགས་ནས་མང་མོས་

འོས ་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི ་ སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ ལས་རི མ ་གཞི ར ་བཟུང་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་

སྡོད་བོད་མི་རྒྱ་ཁྱབ་ནས་གདམ་བྱའི་ཐོག་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་ཆེད་བཀའ་

དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་འགེངས་ཤོག་འགྲེམས་སྤེལ་བགྱིས་པ་ལྟར་ད་ཆ་རྒྱ་གར་ དང་། དེ་མིན་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་བཅས་ས་གནས་མང་ཆེ་བས་བསམ་ཚུལ་

འགེངས་ཤོག་འཐུས་ཚང་བཀངས་ཏེ་(བཀང་སྟེ)ཕུལ་འབྱོར་བྱུང་ནའང་། ད་

དུང་ས་གནས་ཁག་ཅི ག ་ནས་ཕུལ་འབྱོར་མ་བྱུང་སྟབས་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་

བསམ་ཚུལ་བསྡུ་བསྡད་རི ག ས་ཡོ ད ་ཚེ ་ འཕྲལ་དུ་བསྡུ་ལེ ན ་གྱི ས ་ཕྱི ་ ལོ ་ ༡༩༩༧ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༡ གོང་འཚུད་འདི་གར་འབྱོར་ཐུབ་པ་འབུལ་

དགོས། བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་ ༡༩༩༧ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༩ ལ།།” ཞེས་ གསལ། (2)

བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་ཨ་ལགས་ཙ་ཡུས་མཆོག་ལོ་གཅིག་རིང་ལས་

ཁུངས་དམིགས་བསལ་མེད་པའི་བཀའ་བློན་གྱི་མཚན་གནས་བཞེས་ཏེ་ཡིག་

ཆ་བཟོ་སྒྲིག་གནང་རྒྱུ་དང་། བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་གྱི་ཐུགས་འགན་ནང་སྲིད་ བཀའ་བློན་བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུད་མཆོག་ནས་གནང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་ 1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༧ ཨང་ ༡༥ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༦ ཤོག་ངོས་གཉིས་པར་གསལ། 2 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༧ ཨང་ ༢༢ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༤ ཤོག་ངོས་དྲུག་པར་གསལ། 395

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༧ ཉིན་གནང་། ཕྱི་ལོ་

༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༥ ནས་ཚེས་ ༢༦ བར་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པ་དེ་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་ དོན་ཁག་གསུམ་དང་།

བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་དོན་ཚན་

གསུམ་ཅན་གྱི་གྲོས་ཆོད་དང་། དོལ་རྒྱལ་བསྟེན་གསོལ་བཀག་འགོག་བྱེད་

ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་བཅུ་ཅན་དང་།

ལྷག་པར་དུ་མང་མོས་ཐག་

གཅོ ད ་འོས ་བསྡུ་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ ཐོ ག ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནང་བགྲོ ་ གླེ ང ་ཟབ་ནན་

ཞིབ་ཕྲ་གནང་སྙིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༡ བར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་ཞུས་པའི་རླབས་ཆེའི་མང་མོས་གཞི་བཅོལ་ཏེ།

ད་

ལམ་གྲོས་ཚོགས་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་

མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ གསལ་བསྒྲགས་ཕྱི ར ་བསྡུ་ཡོ ང ་བ་དང་།

བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་དང་དེ འི ་ སྒྲུབ་ཐབས་བཅས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ནས་དུས་ནས་

དུས་སུ་ཡེ ་ ཤེ ས ་དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ས ་ཐག་གཅོ ད ་མཛད་གནང་ཡོ ང ་བའི ་ གསོལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུར་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་བཞག་དོན།

མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ སྐོ ར ་གྱི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་

གྲོས་འཆར། “ སྔོན་གླེང་། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་

སྲི ད ་བྱུས་ཐག་གཅོ ད ་ཇི ་ བྱེད་སྐོ ར ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་ པོས་མང་གཙོའི་ལམ་སྟོན་ལ་བརྩི་བཀུར་བླ་མེད་ཀྱིས་མང་མོས་ཐག་གཅོད་

འོས་བསྡུ་གནང་བཞེད་ཡོད་ཚུལ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་

ཐོག་མདོ་ཙམ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་དུ་ཞིབ་རྒྱས་

སྐལ་བཟང་བསྩལ་བའི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་གཞི ར ་བཟུང་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་གཞུང་ བཀའ་སྤྱི་ཐུན་མོང་གིས་གདམ་བྱ་གང་བཞག་དང་། འདེམས་སྟངས་ཇི་བྱེད་ 396

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བཅས་མང་ཚོགས་དང་གོ་བསྡུར་གྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་དཔྱད་

གཞིའི་རགས་ཟིན་ཞིག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་གསལ་

བསྒྲགས་གནང་བའི་སྔོན་འགྲོའི་དགོངས་འཆར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣༡ ནས་འགྱངས་མེད་འབུལ་དགོས་དུས་བཀག་ཡོད་ཀྱང་། མང་

ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དགོ ང ས་འཆར་ཚད་ལྡན་ཡོ ང ་ཆེ ད ་མང་མོ ས ་འོས ་བསྡུའི ་ ལམ་ སྲོལ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་ད་རེས་ཀྱི་གདམ་བྱ་དང་། འདེམས་ལུགས་བཅས་ གསལ་བཤད་དང་། སློབ་སྟོན། གཟབ་སྦྱོང་། བགྲོ་གླེང་སོགས་དགོས་གལ་

ཆེ་བར་བརྟེན། མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་བཞིན་དུས་བཀག་ལན་གཉིས་

ཕར་འགྱངས་གནང་དགོས་བྱུང་ཞིང་། སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་གྲོས་ཚོགས་

ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྐབས་སླར་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣༡ ནང་འཚུད་དགོངས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་ལམ་སྟོན་ གནང་བ་བཞིན།

ད་ཆ་བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ཕལ་ཆེ་བ་ནས་

དགོངས་འཆར་བསྡུ་ལེན་ཟིན་ཏེ།

སྔོན་དུ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ལས་

རིམ། ༼ང་༽ གཞིར་བཟུང་བཀའ་སྤྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ནས་སྤྱི་ལྷན་དུ་ཕུལ་ འབྱོར་བྱུང་བའི་གྲུབ་དོན་གཤམ་གསལ།

༡༽

དགོ ང ས་འཆར་འབུལ་མཁན་མང་ཆེ ་ བས་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་ འོས་བསྡུ་མ་དགོས་པར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཆབ་

སྲི ད ་དང་དུས་གནས་ཀྱི ་ འགྱུར་འགྲོ ས ་དང་བསྟུན་པའི ་ དུས་ནས་ དུས་སུ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་

ཞུ་དགོས་གསུང་མཁན་མང་ཤོས་བྱུང་འདུག་ཅིང་། གལ་སྲིད་མང་ མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་མ་གནང་ཐབས་མེད་ཡིན་ཚེ།

༸གོང་

ས་མཆོག་གིས་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་

གདམ་བྱའི་ནང་འཇོག་དགོས་གསུང་མཁན་ཁྱོན་གྲངས་བརྒྱ་ཁ་མ་ 397

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ལོང་ཙམ་ཞིག་འདུག་པ། སྤྱིར་བཏང་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཡོང་

བ་ཞུ་མཁན་དང་ཕུགས་ཀྱི ་ དགོ ང ས་ཚུལ་གཅི ག ་གྱུར་ཡི ན ་སྟབས་

ཟུར་དབྱེ་མ་དགོས་པར་མཉམ་བསྡོ མ ས་ཞུས་པ་དང་། དེ ་ འདྲའི ་

ཆ་རྐྱེ ན ་དམི ག ས་བསལ་མེ ད ་པར་མང་མོ ས ་འོས ་བསྡུ་མ་དགོ ས ་

པ་དང་། ངང་འཐེ ན ་ཞུ་མཁན། གཞུང་གི་གཏན་འབེབས་ཇི་གནང་ ལ་ཆ་འཇོ ག ་ཞུ་མཁན་བཅས་མདོ ་ དོ ན ་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་མ་

༢༽

དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་འབུལ་མཁན་ཁྱོན་བསྡོམས་བསམ་ཤོག་ གི་བརྒྱ་ཆ་ ༦༤་༦༠ ལོན་པ་བྱུང་འདུག

གཞིས་བཞུགས་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་དགོངས་ཚུལ་བསྡུ་རུབ་བྱ་རྒྱུའི་ ལས་རི མ ་བློ ་ འདོ ད ་ཁེ ང ས་པ་ཞི ག ་ཞུ་རྒྱུ་དཀའ་བ་མངོ ན ་གསལ་

ཡང་། བར་སྐབས་བོད་ནས་གཉེན་འཕྲད་དུ་ཡོང་མཁན་དང་། དེ་ བཞི ན ་བོ ད ་ཆོ ལ ་ཁ་གསུམ་གྱི ་ ས་གནས་གང་སར་བརྒྱུད་ལམ་སྣ་

ཚོ ག ས་ནས་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེ ན ་བྱ་རྒྱུའི ་ འབད་བརྩོན་བྱས་པར།

བཙན་བྱོལ་བའི ་ བོ ད ་མི ་ རྣམས་དང་སྤྱི ་ མཚུངས་འགེ ང ས་ཤོ ག ་

བརྒྱང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་རང་དབང་མེད་ནའང་། ད་བར་ཡིག་ངག་འཕྲིན་

གསུམ་བརྒྱུད་དགོ ང ས་ཚུལ་འབྱོར་རི ག ས་མང་ཆེ ་ བ་རྩེ་མཐུན་དུ་

མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་ལག་བསྟར་དཀའ་ཞིང་དགོས་གལ་ ཆུང་བས།

གནང་མ་དགོས་པར་༸གོང་ས་ཆེན་པོར་དུས་བསྟུན་

ཐག་གཅོད་མཛད་གནང་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཀྱིས་ཐུགས་ཐག་

གང་བཅད་ལ་མོས་མཐུན་རྩེ་གཅིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བསམ་ཚུལ་རྩེ་

མཐུན་དུ་བྱུང་འདུག་ཅིང་། དགོངས་འཆར་འབུལ་མཁན་ཡང་ཆོལ་

གསུམ་ཆོས་ལུགས་དང་། སེར་སྐྱ་མཆོག་དམན། ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན།

གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་གསེབ། ཞིང་འབྲོག་བཟོ་པ་སོགས་རིས་མེད་ནས་སྣེ་ 398

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

འཛོམས་བྱུང་འདུག

བརྒྱུད་ལམ་འདྲ་མིན་ནས་བྱ་ཉུལ་ཞུ་རིགས་

ཚང་མའི་ལན་གསལ་ད་ལྟ་མ་འབྱོར་ཡང་། འབྱུང་འགྱུར་དུས་ཡུན་ ༣༽

གང་འཚམས་ནང་ད་དུང་ལན་གསལ་མང་ཙམ་འབྱོར་རེ་ཡོད་ཚོད་ འདུག

བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་གི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་མ་ཡི ན ་པའི ་

ཚོགས་པ་ཁག་དང་། རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྷག་བསམ་ལྡན་པའི་ཡུལ་མི་ སྒེ ར ་པ་ཁག་མང་པོ ས ་རྒྱབ་ལྗོ ང ས་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་མི ན ་སྣ་ཚོ ག ས་ ཀྱང་།

མདོ་དོན་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་གནང་མ་དགོས་

པར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་དུས་ནས་དུས་སུ་ཡེ་ཤེ​ེས་ དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ས ་ཐག་གཅོ ད ་ཡོ ང ་བ་ཞུ་རྒྱུའི ་ ཆེ ད ་དུ་༸གོ ང ་ས་

མཆོག་ལ་ཐད་ཀར་སྙན་ཞུ་དང་། བཀའ་སྤྱི་གཉིས་སུ་ཕྱག་བྲིས་མང་

དག་འབྱོར་བ་མ་ཟད། སྤྱི་འཐུས་མི་རེ་ངོ་རེར་ཡང་དེའི་སྐོར་ཕྱག་ བྲིས་གནང་མཁན་ཇི་སྙེད་བྱུང་སོང་།

གོང་གསལ་རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་གཞིགས་ན། གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ བསམ་ཚུལ་ཕལ་ཆེ ར ་གཅི ག ་མཐུན་དུ་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་

ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་བོ ད ་མི ་ མང་ཚོ ག ས་ལ་ཐུགས་རྗེ འི ་

གཟི ག ས་པ་བླ་མེ ད ་ཀྱི ་ སྒོ་ནས་མང་གཙོ འི ་ ཁེ ་ དབང་ཆེ ་ ཤོ ས ་ལག་ བསྟར་གྱི ས ་འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་དང་དེ འི ་ སྒྲུབ་ཐབས་སྲིད ་

བྱུས་ཐག་གཅོ ད ་ཆེ ད ་མང་མོ ས ་ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ གོ ་ སྐབས་

བསྩལ་བ་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ནའང་། རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་ཉི ན ་བཞི ན ་འགྱུར་རླབས་ཆེ ན ་པོ ་ འགྲོ ་

བཞི ན ་པའི ་ དབང་གི ས ་མཐའ་གཅི ག ་ཏུ་ཐག་གཅོ ད ་བྱེད་དཀའ་

ཞི ང ་།

བྱས་ཀྱང་ཡང་བསྐྱར་འགྱུར་བ་གཏོ ང ་མི ་ དགོ ས ་པའི ་ 399

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གདེ ང ས་ཚོ ད ་མེ ད ་པ་སོ ག ས་དགག་དགོ ས ་རྒྱུ་མཚན་གང་ནས་ བལྟས་ཀྱང་།

ད་ལྟའི ་ གནས་སྐབས་འདིར་མང་མོས་ཐག་གཅོད་

འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐག་གཅོད་གནང་ རྒྱུ་འོས་འཚམས་མ་མཐོང་བས།

བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་

ཀྱི ་ ཁེ ་ ཕན་ཆེ ་ ཤོ ས ་ཀྱི ་ ཆེ ད ་དུ་ད་ལམ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་

ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་གོ ང ་གསལ་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བསམ་ཚུལ་གཞི ་ རྩར་

བཟུང་བའི་ཐོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་མང་མོས་ཐག་

གཅོད་འོས་བསྡུ་གནང་མ་དགོས་པར་དུས་ནས་དུས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་བསྟུན་པའི་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་དེའི་ སྒྲུབ་ཐབས་གཉི ས ་ཀར་ཡེ ་ ཤེ ས ་དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ས ་ཐག་གཅོ ད ་

མཛད་གནང་ཡོ ང ་བ་ཞུ་རྒྱུའི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ཀྱི ་ སྙི ང ་དོ ན ་ལྡན་པའི ་ གྲོ ས ་

ཆོད་ཅིག་འཇོག་དགོས་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བར་མཐོང་། ༡༽

གྲོས་ཆོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཕྱི་ཟླ་ ༧

ཚེས་ ༣༡ བར་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གནས་འཁོད་བོད་མི་ཡོངས་

ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ ༡༩༩༥ གསུམ་དུས་ཉིན་

གསལ་བསྒྲགས་མཛད་པའི ་ འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་དང་དེ འི ་

སྒྲུབ་ཐབས་སྲི ད ་བྱུས་ཐག་གཅོ ད ་ཇི ་ བྱེད་བོ ད ་མི ་ མང་ཚོ ག ས་ནས་ མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་གནང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་བསྩལ་

བའི་སྐོ ར་ལས་རིམ་དང་གདམ་བྱ་བཅས་ཀྱི་ཆེ ད་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་

ལེན་ཞུས་པའི་རླབས་ཆེན་མང་མོས་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་ད་ལམ་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོར་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུ་གནང་མ་དགོས་པར་མང་མོས་ 400

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཐག་གཅོ ད ་འོས ་བསྡུའི ་ གསལ་བསྒྲགས་ཕྱི ར ་བསྡུ་ཡོ ང ་བ་དང་། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་བཅས་༸གོང་ས་ཆེན་པོས་དུས་

༢༽

ནས་དུས་སུ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་མཛད་གནང་ ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཨུ་ནན་གྱིས་ཞུ་རྒྱུ་དང་།

༸གོང་ས་ཆེན་པོས་དུས་ནས་དུས་སུ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་ བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་སྲིད་བྱུས་ཐག་གཅོད་ཇི་གནང་

ལ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་

ཁྱད་པར་མེད་པའི་ ནུས་ཤུགས་ལྡན་པར་བོད་མི་ ཡོངས་ནས་ཚད་ འཛིན་ཞུ་རྒྱུའི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་དུ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ ༡༩༩༧ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ལ།།”

ཞེས་དང་།(1)

གོ ང ་གསལ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་དེ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་

ཆེད་དོན། སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་

མཆོག་གིས་བཀའ་འདི་ལྟར་ཕེབས། “ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ ཐུན་མོང་ལ།

དུས་བཞི་པའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བྱས་དོན། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་།

དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་སྐོར། བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་

སྤྱི་ཚོགས་དང་།

ལྷག་དོན་གཞིས་ལུས་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་བརྒྱུད་ལམ་སྣ་

ཚོགས་ཐོག་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་བཅས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ད་ལམ་ ༡༩༩༧ ཟླ་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༧ ཨང་ ༣༣ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༩ ཤོག་ངོས་གསུམ་པ་ནས་བཞི་ པ་བར་གསལ།

401

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་སྐོར་ཚོགས་གཙོ་ཐུན་མོང་

བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བློ་ངེས་བྱུང་།

གངས་ཅན་བོ ད ་ཀྱི ་ ས་ཁུལ་ཁག་ནས་ད་ཕན་བསམ་ཚུལ་གང་

མཚམས་འབྱོར་རུང་། ད་དུང་དེའི་སྐོར་བསམ་ཚུལ་མང་ཙམ་ཤེས་རྟོགས་བྱ་ རྒྱུ་དོན་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་བརྟེན། ད་རེས་ལམ་སེང་འདི་བྱེད་ཐག་གཅོད་མ་

དགོས་པར་གནས་སྐབས་ངང་འཐེན་གྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོའི་གསུམ་བཅུའི་

དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ངོས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གསལ་བསྒྲགས་བགྱིས་ན་ལེ གས་

གནས་སྙམ་པ་བཅས།། ཏཱ་ལའི་བླ་མས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ལ།།”

(1)

ཞེས་ཕེབས་འདུག

བཀའ་བློ ན ་ཨ་ལགས་ཙ་ཡུས་བསྟན་འཛི ན ་དཔལ་འབར་མཆོ ག ་

ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༥ ནས་བསྐྱར་དུ་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་གྱི་ མཚན་གནས་བཞེས་རྒྱུར་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་དེ་ཉིན་གསལ་བསྒྲགས་

གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ ནས་ཐུགས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ཕེབས་པ་ལྟར།

གསུམ་དུས་གསུང་

འཕྲིན་ནང་འདི་ལྟར་གསལ་འདུག “ ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལམ་ཕྱོགས་འགྱོད་

པ་མེ ད ་པ་ཞིག ་ཡོ ང ་ཐབས་སུ་ངོ ས ་ནས་མང་མོ ས ་འོས ་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི ་ བསམ་ འཆར་བཏོན་པ་དེ་སྐོར་ན་ནིང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་དང་། དེ་བཞིན་

བོད་ནང་གི་མི་མང་གི་བསམ་འཆར་གང་ཐུབ་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ་དང་། ཁོང་ ཚོ འི ་ བསམ་འཆར་ཇི་ ལྟར་བྱུང་བའི་ ནང་ནས་མང་མོ ས ་གཞི ་ རྩར་བཞག་སྟེ་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༧ ཨང་ ༣༣ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༩ ཤོག་ངོས་དང་པོར་གསལ། 402

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དེའི་ནང་

མང་མོ ས ་འོས ་བསྡུའི ་ ཐོ ག ་ནས་ཐག་གཅོ ད ་བྱ་རྒྱུ་ཕྱི ར ་འཐེ ན ་ཡོ ང ་བ་དང་། ངོས་ནས་གང་དགེའི་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་ཞེས་འཁོད་འདུག མི་མང་ནས་

ངོས་ལ་རེ་བ་དང་། ཡིད་ཆེས་བློས་འགེལ་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་

བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན། བོད་དོན་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སུ་དབུ་མའི་ལམ་འདི་དངོས་

ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་ཞིང་། ལག་ལེན་འཁེལ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ ངོས་ནས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ལམ་ཕྱོགས་འདིའི་ཐོག་ནས་བོད་མི་

རིགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ཡོང་བ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་གལ་

ཆེར་ལྟ་བའི་གཅིག་གྱུར་དང་བརྟན་ལྷིང་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ངེས་ཡིན་པར་

བརྟེན། ངོས་ནས་ལམ་ཕྱོགས་འདིའི་ཐོག་ནས་མུ་མཐུད་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ ཚོར་འབྲེལ་མཐུད་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། ” ཞེས་གསལ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་

༢༧ བར་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པ་དེ་ཚོགས་ཤིང་།

དེའི་སྐབས་གཙོ་བོ་རྩིས་ལོ་

༡༩༩༨་་་༡༩༩༩ སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་། ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་

བཅས་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦་་་༡༩༩༧ ལོའི་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་དང་དེར་

བགྲོ་གླེང་། གཞན་ཡང་གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༩

པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་དང་། དོན་ཚན་ ༡༠ ནང་གསེས་བཞི་པ། ལས་ཤག་

བགོ་འགྲེམས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༧ ནང་གསེས་བཅུ་པ་བཅས་དང་། སྤྱི་

འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༥ ཐ་ པའི་ནང་གསེས་བཞི་པ་དང་

༥ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ། དོན་ཚན་ ༦ པའི་ནང་གསེས་

གསུམ་པ། དོན་ཚན་ ༦ ཁ། དོན་ཚན་ ༧ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་གཉིས་པ་ གསུམ་པ། དོན་ཚན་ ༨ པའི་ ཀ དོན་ཚན་ ༡༡ བཅས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་ 403

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གནང་། གཞུང་བསྐོས་ལས་བྱེད་ཁོངས་ས་མིག་དང་གནས་རིམ་མ་མཚུངས་

པ་ཡོ ད ་པ་རྣམས་ལོ ་ གཉི ས ་མུ་མཐུད་འཇོ ག ་འཐུས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ལ་སོ ག ས་

གཏན་འབེབས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་

སྟངས་འཛིན་འོག་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༤ དགོངས་དོན་བཀའ་བློན་ཁྲི་ པའི་ཡུན་ཚད་ལོ་རེའི་མཚམས་སླར་ཡང་ཁྲི་པ་བསྐྱར་འདེམས་དགོས་པ་ལྟར་

དེ་ཉིན་བཀའ་བློན་བརྒྱད་ལྷན་འཛོམས་བསྐྱངས་ཏེ་འོས་འདེམས་གནང་བར་

བཀའ་བློ ན ་མཛེ ས ་བཅུ་ཚང་བསོ ད ་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་མཆོ ག ་སླར་ཡང་ བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་། (1) ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༤ ཉིན་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་

གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ།

བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་ཨ་ལགས་ཙ་ཡུས་

མཆོག་སྐུ་གཟུགས་སྙུན་གཞི་དང་སྐུ་ངལ་གསོ་རྒྱུའི་སླད་དུ་བཀའ་བློན་ནས་

དགོ ང ས་པ་ཞུས་འཁྲོ ལ ་བྱུང་བར་བདེ ་ སྲུང་བཀའ་བློ ན ་ཐུགས་གཏན་མ་ འཁེ ལ ་བར་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་མཛེ ས ་བཅུ་ཚང་བསོ ད ་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ མཆོག་ནས་ཐུགས་འགན་བཞེས་རྒྱུ་གནང་འདུག

སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་

ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ་

བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་དགོངས་ཞུས་ཀྱི་ཚབ་གསར་བཀའ་བློན་གཅིག་དགོས་

པ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་འོ ས་བསྡུ་གནང་བར་སྤྱི་

འཐུས་པདྨ་ཆོ ས ་འབྱོར་མཆོ ག ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ གསལ་བསྒྲགས་

གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༨ ཨང་ ༡༣ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༦ ཤོག་ངོས་དང་པོར་གསལ། 404

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ ནས་

ཚེས་ ༢༥ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་གྱི་

སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༠ པའི་ནང་གསེས་བཞི་པ་དང་དོན་ཚན་ ༡༡ པའི་ནང་

གསེས་གཉིས་པ་དང་། གཞུང་ཞབས་ལས་དོན་གཟེངས་ཐོན་སྒྲིག་གཞི་དོན་ ཚན་ ༦ པའི་ནང་གསེས་ཇ་པ་དང་། ཁ་པ་བཅས་པར་བསྐྱར་བཅོས་དང་།

ཕོགས་རིམ་ཚོགས་ཆུང་དང་པོའི་སྙན་ཐོར་བསྐྱར་བཅོས་དང་། མཛད་གཙོ་

རྣམ་པའི་གསོལ་ཕོགས་བསྐྱར་བཅོས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོ ག ་ནས་བཀའ་བློ ན ་འོས་བསྡུ་བྱ་ཕྱོ ག ས་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ གསུང་འཕྲི ན ་

རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པར་བགྲོ་གླེང་ཟབ་རྒྱས་ཡོང་སླད་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚོགས་

ཆུང་བཞིར་ཆ་བགོས་གནང་བ་དང་། ཡང་ཚོགས་ཆུང་སོ་སོའི་སྙན་ཐོ་གྲོས་ ཚོ ག ས་སུ་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པའི ་ རྗེ ས ་སུའང་བགྲོ ་ གླེ ང ་ཟབ་རྒྱས་གནང་ཡང་

ཚོ ག ས་དུས་དེ འི ་ སྐབས་ཐག་གཅོ ད ་གང་ཡང་མ་གནང་བར་བར་ལྡིང་དུ་

བཞག་པར་གནང་། དེའི་སྐབས་ཕེབས་པའི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ “ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཐུན་མོང་ལ།

འབུལ་འབྲས།

མཁྱེན་

གསལ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ཕན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་རྣམས་

འདི་ནས་ཐད་བསྐོས་བྱས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་ བཀའ་བློ ན ་འོས་འདེ མ ས་བྱེད་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་འོས་ཤོ ག ་ཇི ་ བྱུང་རྩ་འབོ ར ་གྱི ་ བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་ལོངས་པ་དགོས་རྒྱུ་གསལ་བ།

དངོས་སུ་ལག་བསྟར་

སྐབས་བརྒྱ་ཆ་མ་ལོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་སྐྱར་བཅོས་

ཀྱིས་བཀའ་བློན་འོ ས་གཞི་ངོས་ནས་མིང་འདོན་བྱ་རྒྱུ་གསལ་བ་ལྟར་ད་བར་ ལག་བསྟར་བགྱིས་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་འོས་གཞིའི་མི་འགྲོ་ འདོད་པ་ཁེངས་པ་ཞིག་རྙེད་སོན་ཡོང་མིན་དང་། 405

གཉིས་ནས་སྤྱི་མཚུངས་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

མང་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་བདེ་མིན་བཅས་ལ་བརྟེན། སླད་མང་

གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་ཡོད་མུས་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་དང་ཉེ་བ་

བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་དམིགས་གསུམ་ངོས་ནས་དམིགས་འཛུགས་བགྱིས་

པར་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ནས་གསང་བའི ་ འོ ས ་བསྡུའི ་ ཐོ ག ་ནས་མི ་ གཅི ག ་

འདེ མ ས་སྒྲུག་གི ས ་མང་མོ ས ་འོས ་ཐོ ན ་བྱུང་བ་དེ ས ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་བྱ་རྒྱུ་

དང་། ཁྲི་པ་དེས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་རོགས་བཀའ་བློན་འོས་དམིགས་ ༡༤ ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་མིང་བཏོན་གྱིས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ནས་འོས་ཤོག་འཕངས་

ཏེ་མང་མོས་འོས་ཐོན་རྩེ་བཏོག་གིས་བདུན་ལ་གཏན་འབེབས་བྱ་འོས་སྙམ་པ་

དང་། ཡང་ན། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་ཐོག དབུས་དང་ཕྱོགས་མཐའི་གཞུང་ ཞབས་དྲུང་གཞོན་ཡན་དང་།

རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ས་གནས་ཁག་གི་གྲོས་

ཚོགས་དང་། རང་བཙན་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་འཐུས་ཚབ། ཚོགས་པ་ཁག་གི་ འཐུས་མི་བཅས་ནས་མང་མོས་འོས་འདེམས་བྱས་པ་རྩེ་བཏོག་གིས་བཀའ་

བློན་བརྒྱད་ལ་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ་དང་། འོས་གྲངས་མང་ཤོས་དེས་བཀའ་

བློ ན ་ཁྲི ་ པ་བྱ་རྒྱུ་བྱས་ཚེ ་ འོས ་གཞི ་ ཡོ ང ་ཁུངས་གཞི ་ རྒྱ་ཆེ ་ ཙམ་བྱུང་བ་ལ་

བརྟེན་ནས་མི་འགྲོ་ཡང་དྲག་གྲས་འདེམས་ཐོན་ཡོང་རེ། ཡང་ན། འོས་གྲངས་ མང་རིམ་བརྒྱད་ལ་བཀའ་བློན་དུ་ངེས་པ་ལྟར།

འདེམས་ཐོན་བཀའ་བློན་

རྣམས་ནས་ད་མུས་བཞི ན ་གསང་བའི ་ འོས ་བསྡུ་བྱས་ཏེ ་ འོས ་གྲངས་མཐོ ་

ཤོས་སུ་ཡིན་དེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བྱས་ན་སྙམ།

གང་ལྟར་སྔ་འཕྲོ ས ་བཀའ་བློ ན ་ལས་རྒྱུན་ཐེ ང ས་གཅི ག ་རི ང ་གོ ང ་

གསལ་གང་རུང་ཚོ ད ་བལྟ་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ ་ རི མ ་པས་ཉམས་མྱོ ང ་གསོ ག ་གི ན ་ དུས་བསྟུན་ལེགས་བཅོས་བྱ་འོས་སྙམ་ཞིང་། ད་ལྟའི་བཀའ་བློན་རྣམས་ཀྱི་

ལས་ཁུར་དུས་ཡུན་རྫོགས་མཚམས་ལག་ལེན་འགེལ་བདེའི་ཆེད་ད་ལྟ་ནས་

བསམ་ཞིབ་གོ་བསྡུར་བྱས་ལེགས་སྙམ་པ་བཅས། ཏཱ་ལའི་བླ་མས། ཕྱི་ལོ་ 406

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

༡༩༩༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༦ ལ།།” (1) ཞེས་ཕེབས།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བཀའ་བློན་དུ་གསར་འདེམས་

བྱུང་བ་ལྡུམ་ར་ཁག་སྟེང་ཚང་པདྨ་ཆོས་འབྱོར་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚིག་གཞི་ལྟར་

ལས་ཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་

བཅུ་གཉིས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦ ནས་ཚེས་ ༢༦ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ཚོགས་གཙོ་

མཆོག་ནས་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་ཚབ་གསར་ཁྲུས་ལྷ་མོ་དང་། མདོ་སྨད་སྤྱི་ འཐུས་ཚབ་གསར་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་གཉིས་ལ་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་

༡༩༩༧་་་༡༩༩༨

ལོའི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལས་

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་

བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་སྙན་སེང་གིས་བགྲོ་གླེང་དང་། རྩིས་ལོ་ ༡༩༩༩་་་༢༠༠༠

ལོའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ལ་སོགས་གནང་།

གསལ་བསྒྲགས་གནང་གསལ་དུ། ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་བློ་

བཟང་བསྟན་འཛི ན ་མཆོ ག ་སྐུ་གཟུགས་བདེ ་ མི ན ་གྱི ས ་དགོ ང ས་པ་ཞུས་ འཁྲོལ་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ཡུན་ཚད་ལོ་རེའི་མཚམས་འོ ས་བསྡུ་གནང་དགོས་པ་ལྟར་

བཀའ་བློ ན ་མཛེ ས ་བཅུ་ཚང་བསོ ད ་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་མཆོ ག ་སླར་ཡང་ བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༤ ལ་ གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཉི ས ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པ་དེ ་ བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༡ ནས་ཚེས་ ༣༠ བར་ཚོགས་ཤིང་།

1 ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ཟླ་བ་དགུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣ པར་གསལ། 407

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དེ འི ་ སྐབས་དམི ག ས་བཀར་དམི ག ས་བསལ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ གྲུབ་དོ ན ་སྙན་ ཐོའི་ཐོག་གྲོས་ཆོད་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པའི་བཞུགས་ཁང་ཁང་གླ་ མི་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་དངུལ་འདུ་འགོད་དང་

ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་དངུལ་རྩིས་སྟངས་འཛིན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༧ པའི་

ནང་གསེས་གསུམ་པ་དང་། དོན་ཚན་ ༨ པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་དང་།

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༥ པའི་ནང་ གསེས་ ༼ཀ (༣)༽དང་དོན་ཚན་ ༥ པའི་ནང་གསེས་ ༼ཀ (༤)༽ བཅས་

ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་། ལྷག་པར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ ནས་གསུང་འཕྲི ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ ཕེ བ ས་པར་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ཚོགས་ཆུང་

གསུམ་དུ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷུག་གནང་ཞིང་། གསུང་འཕྲིན་རིན་ པོ་ཆེ་ཇི་བཞིན་བཀོད་པ་འདི་ལྟར། “ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཐུན་

མོང་ལ། ཆེད་དོན། ངོས་ནས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་མང་གཙོ་ཚད་ལོངས་དོན་

སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ཉིད་ནས་འབད་བརྩོན་

མུ་མཐུད་བྱས་འབྲས་སུ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བསམ་སྤྱོད་དང་། ཤེས་ཡོན་ ཉམས་མྱོང་གི་འཕེལ་རིམ་དང་མཉམ་བསྐྱོད་ཀྱིས།

སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་

པའི་བར་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གང་འཚམས་ཕྱིན་པ་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ།

སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲངས་སྤར་དང་།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་

བཅའ་ཁྲི མ ས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་སོ ག ས་མདུན་བསྐྱོ ད ་ཆེ ་ ཙམ་བྱུང་བ་དེ ་ ལྟར་ ཡང་། ད་དུང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་

སྲོལ་གཞུང་འཛིན་དང་འགལ་ཟླའི་དབྱེ་མཚམས་གསལ་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་བྱུང་

མེད་ལ། ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབས་ལ་གཞིགས་ན་འབྱུང་འགྱུར་ཡང་ གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞིག་རེ་ཞིག་ཡོང་རེ་ཆུང་བས། ད་ཡོད་འོས་བསྡུའི་ལམ་

སྲོལ་འདིའི་འོག་སྤྱི་འཐུས་འོས་དམིགས་འདོན་ཕྱོགས་ཐད། གཞི་རིམ་མང་ 408

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚོགས་མཆོག་དམན་ཡོངས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་མཚོན་ཐུབ་པ་དང་། ཤེས་འབྱོན་ལྷག་

བསམ་ཉམས་མྱོང་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་ལྡན་པའི་རིགས་དྲག་འདེམས་ཐུབ་ པ་ཞིག་ཡོང་དཀའ་བ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ཁ་འཐོར་རྒྱ་ ཁྱབ་ཆེ ་ དབང་གི ས ་འོ ས ་དམི ག ས་དང་བླངས་བ་རེ ་ ཟུང་ཡོ ང ་བའང་མང་

ཚོགས་དང་འབྲེལ་ལམ་ཤུགས་ཆེ་མི་ཡོང་བ་དང་། སྐབས་རེ་སྐབས་འཚོལ་

བ་མགོ ་ བདེ ་ དྲན་འཕྲུལ་ཅན་རེ ་ ཟུང་གི ས ་མང་ཚོ ག ས་བསླུ་ཁྲི ད ་བྱེད་སྲི ད ་ པའང་མཐའ་མ་བཀག་པ་བཅས། མདོ་དོན་འོ ས་གཞི་འདོན་ཕྱོགས་ཚད་ལྡན་

བློ་ཁ་ཁེངས་ངེས་ཤིག་ད་དུང་ཡོང་གི་མེད་པའི་ཚོར་སྣང་སྤྱི་དོན་ཐོག་དོ་ཁུར་ ཡོད་པའི་ལྷག་བསམ་ཅན་དུ་མར་ཡོང་བཞིན་པར་མ་ཟད།

བར་སྐབས་

ཚོ ག ས་སྐྱི ད ་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་རྣམས་སུའང་འདི ་ སྐོ ར ་ བསམ་ཚུལ་ནན་པོ་བཀོད་འདུག་པ་བཅས་དོན་སྙིང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་

ཡར་རྒྱས་ཚགས་ཚུད་སྲ་བརྟན་མང་ཚོགས་ལ་སྲི་ཞུ་འཕེར་ངེས་དང་། བོད་

409

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྤྱི འི ་ བསྒྲུབ་ཐུབ་ངེ ས ་ཤི ག ་ཡོ ང ་མི ན ་སྤྱི ་ ལྷན་མི ང ་དོ ན ་མཚུངས་པ་ཚགས་ ཚུད་ཡོད་མིན་ལ་རག་ལུས་ཤིང་། དེ་ཡང་འོ ས་གཞིའི་མི་འགྲོ་བསམ་ཡོད་

ཚད་ལྡན་ཡོང་མིན་ལ་ལྟོས་དགོས་པས། ད་ལྟ་ནས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིར་ དུས་བསྟུན་དངོ ས ་ཡོ ད ་ཀྱི ་ གནས་ཚུལ་ལ་གཞི ག ས་པའི ་ བསྐྱར་བཅོ ས ་

ལེ ག ས་སྤེལ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་ཇི ་ དགེ ་ གྲོ ས ་ཚོགས་སུ་མ་ལན་མ་འགྱོ ད ་པའི ་

བསམ་ཞིབ་བགྲོ་གླེང་མཐིལ་ཕྱིན་བགྱིས་ཏེ། སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་འོས་ བསྡུའི་སྔོན་ཚུད་ནས་མང་ཚོགས་སུ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཕྱོགས་ནན་ཏན་བྱ་གལ་

ཆེ་བས། ད་ལན་ཚོགས་དུས་འདིའི་ཐོག་ནས་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོ་ཞིག་འགོ་

འཛུགས་བྱ་དགོས་ཡིད་འཇགས་གྱིས། ཏཱ་ལའི་བླ་མས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ལ།།” ཞེས་ཕེབས་པར་གྲོས་ཚོགས་ནས་གྲོས་ཆོད་འདི་ལྟར་ བཞག་འདུག “

གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད།

སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐབས་བཅུ་

གཉི ས ་པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་དུས་བརྒྱད་པར་

སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན་ཐོག་བགྲོ་གླེང་མཐིལ་ཕྱིན་ཞུས་པའི་མཐའ་དོན་གྲོས་ ཆོད༑ ༡༽

གསུང་འཕྲིན་གཞིར་བཟུང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། ཚོགས་ཆུང་

ཁག་བགོ ས ་ཀྱི ས ་བགྲོ ་ གླེ ང ་མཐི ལ ་ཕྱི ན ་ཞུས་རྗེ ས ་བཀའ་དགོ ང ས་

བཞི ན ་འབྱུང་འགྱུར་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ འོས ་གཞི ་ ཚད་ལྡན་ཡོ ང ་སླད་ད་ ཡོད་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ལ་བསྐྱར་བཅོས་བྱ་གལ་ཆེ་བ་མཐོང་བ་ བཞིན་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༩༧ པའི་ནང་

གསེས་ ༥ པའི་འོག་སྤྱི་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ད་ཡོད་བསྐྱར་

བཅོས་སམ། ཡང་ན་ཆ་ཚང་གསར་བྲིས་ཀྱི་ཆེད་ཁྱད་མཁས་ཟིན་ 410

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བྲིས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འཕྲལ་འཛུགས་ཐོག་འཆར་ཟིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠

༢༽

༣༽

༤༽

ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༥ ཚུན་གྲུབ་པ་གནང་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་སུ་ འབུལ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་རྒྱུ།

རྒྱུན་ལས་ཀྱིས་བསྐྱར་ཞིབ་དག་ཐེར་བྱས་པའི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་ཟིན་

སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་དུས་དགུ་པའི ་ སྐབས་གཏན་འབེ བ ས་གནང་སྟེ་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་སྙན་འབུལ་ཐུབ་པ་བྱ་ རྒྱུ༑

༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་སྤྱི་

ཡོངས་བགྲོ་གླེང་བྱུང་བའི་གསུང་བཤད་ཚིག་ཐོ་དང་། ཚོགས་ཆུང་

གསུམ་གྱི་གྲོས་ཆོད་རྒྱབ་གཉེར་ཁག་བཅས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་ བསམ་ཞི བ ་ཆེ ད ་སྒྲིག་གཞི འི ་ ཟི ན ་བྲི ས ་འགོ ད ་དགོ ས ་ཀྱི ་ ལམ་སྟོན་

དང་མཉམ་དུ་གཏོང་རྒྱུ།

སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་སམ། སྒྲིག་གཞི་གསར་པའི་ནང་སྤྱི་འཐུས་

ཙམ་མ་ཡིན་པར་ས་གནས་འགོ་འཛིན་དང་། ས་གནས་གྲོས་ཚོགས།

རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི། བཀའ་བློན་དང་། བཀའ་ཁྲི། ཚོགས་གཙོ། ཚོགས་གཞོན་སོགས་འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྲིག་ གཞི ་ ཁ་ཐོ ར ་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཕྱོ ག ས་བསྡུས་ཀྱི ས ་སྒྲིག་གཞི ་ གཅི ག ་

གི ་ ནང་ཆ་ཚང་ཚུད་པ་དགོ ས ་རྒྱུའི ་ ལམ་སྟོན་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི ་

སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་

༡༩༩༩ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣༠ ལ།།”

(1)

ཞེས་གསལ།

སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༣༩ ཨང་ ༣༩ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༤ ཤོག་ངོས་་དང་པོ་དང་བོད་མིའི་རང་ དབང་ལོ་ ༣༩ ཨང་ ༤༠ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༡ ཤོག་ངོས་་གཉིས་པ་བཅས་ལ་གསལ།

411

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

༩ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགོངས་པ་

ཞུས་འཁྲོལ་བྱུང་བའི་ཚབ་གསར་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་འོས་བསྡུ་གནང་

བར་ཕྱི ་ དྲི ལ ་དྲུང་ཆེ ་ བསྟན་པ་ཚེ ་ རི ང ་ལགས་སུ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་

གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཧོན་སུར་དུ་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་ལས་ཁུར་དང་

གསང་རྒྱའི་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་མཛད་པ་དང་།

མཛད་འགན་གྱི་ཐད་

བཀའ་བློན་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་དང་། ནང་སྲིད་ བཀའ་བློ ན ་བཀྲ་ཤི ས ་དབང་འདུད་མཆོ ག ་ཆོ ས ་རི ག ་བཀའ་བློ ན ་གྱི ་ མཛད་ འགན་བཞེས་རྒྱུ་གནང་།

མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་སྐལ་ལྡན་ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢

ཉིན་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཚབ་གསར་སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་བརྒྱ་ཆ་ ལོན་ཁོངས་ནས་ཨང་ ༡༣ པ་བསྟན་འཛིན་མགོན་པོ་ལགས་ཐུགས་གཏན་

འཁེལ་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༡ ནས་

ཚེས་ ༣༡ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༢ པའི་

ནང་གསེས་གཉིས་པའི་ག་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་

412

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བསྡུ་ལས་ཁང་གི་འགན་དབང་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་

འབེབས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཕྱྭར་ཉེན་སྲུང་དང་ འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཆོད། དཔལ་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་

བདུན་པ་ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པར་སྐྱབས་ བཅོལ་དུ་ཕེབས་ཐུབ་པར་གུས་བསུའི་གྲོས་ཆོད། རྩིས་ཞིབ་སྙན་ཐོ་སྔ་རྗེས་

ཀྱི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་ཕྱི ་ རྒྱལ་སྐུ་ཚབ་དོ ན ་གཅོ ད ་ཁག་གི ་ ཕོ ག ས་རི མ ་གནང་

ཕྱོགས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད། རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༠་་་༢༠༠༡ ལོའི་སྔོན་ རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལ་སོགས་ པ་གཏན་འབེབས་གནང་།

སྤྱི ་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་ སྟངས་འཛི ན ་འོག ་བཅའ་ཁྲི མ ས་

དགོངས་དོན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ཡུན་ཚད་ལོ་རེའི་མཚམས་འོ ས་བསྡུ་གནང་ དགོས་པ་ལྟར་ངོ་ཡོད་བཀའ་བློན་བདུན་ནས་འོ ས་འདེམས་གནང་བར་མཛེས་ བཅུ་ཚང་བཀའ་བློ ན ་བསོ ད ་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་མཆོ ག ་སླར་ཡང་བདམས་ ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༢ ལ་གནང་།

སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་དེ་བཞིན་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༦ ནས་ཚེས་ ༡༦ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་གསེས་དང་པོ། གཉིས་ པ། གསུམ་པའི་ཀ་པ་ནས་ཏ་པ་བར་དང་། ནང་གསེས་བཞི་པ་དང་། དོན་ཚན་

༢༢ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། གཉིས་པ། གསུམ་པ། དོན་ཚན་ ༢༤ པ་དང་།

དོན་ཚན་ ༢༩ པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པ། བཞི་པ། ལྔ་པ། དྲུག་པ། བདུན་པ་ དང་། དོན་ཚན་ ༩༧ པ་དང་། དོན་ཚན་ ༩༩ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་བཅས་ ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་།

དེ་བཞིན་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟུར་སྣོན་ཡིག་ཆ་

༼༡(ཀ)༽བཅས་ལའང་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་དང་། འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ 413

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དོན་ཚན་ ༡༠ པའི་(ང) དོན་ཚན་ ༡༧ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། དོན་ཚན་

༢༩ པ། དོན་ཚན་ ༤༧ པའི་ནང་གསེས་དྲུག་པ་དང་། དོན་ཚན་ ༥༠ པ། དོན་ཚན་ ༧༠ པའི་ནང་གསེས་དང་པོའི་(ཀ) པ་དང་། ས་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་ གཙོ་ཚོགས་གཞོན།

ཚོགས་མི་བཅས་ཀྱི་ལས་ཁུར་དམ་བཅའི་ཚིག་གཞི་

འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ཟུར་འཛར་ནང་གསར་སྣོན་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་

གཞུང་དངུལ་འདུ་འགོད་དང་། ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་དངུལ་རྩིས་སྟངས་འཛིན་

བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༥ པའི་ནང་གསེས་བཞི་པ་དང་། དོན་ཚན་ ༦

པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ། དོན་ཚན་ ༧ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་དང་། ལས་ ཤག་བགོ་འགྲེམས་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡ པོའི་ནང་གསེས་དང་པོ་དང་གཉིས་

པ། དོན་ཚན་ ༣ པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ། དོན་ཚན་ ༥ པའི་

ནང་གསེས་དང་པོ། དོན་ཚན་ ༦ པའི་ནང་གསེས་དང་པོའི་ (ཀ) དང་ནང་

གསེས་བརྒྱད་པ། དོན་ཚན་ ༧ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། དོན་ཚན་ ༩ པའི་

ནང་གསེས་དང་པོ་དང་དགུ་པ། དོན་ཚན་ ༡༠ པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ།

དོན་ཚན་ ༡༢ པའི་ནང་གསེས་གསུམ་པ་དང་བདུན་པ། འཛིན་སྐྱོང་སྒྲིག་གཞི་

དོན་ཚན་ ༥ པའི་ནང་གསེས་ ཁ་པའི་(༢) པ་དང་ ང་པའི་དང་པོ། དོན་ཚན་ ༧ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་

༤ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ་དང་དོན་ཚན་ ༥ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། དོན་

ཚན་ ༦ པའི་ནང་གསེས་དྲུག་པ། དོན་ཚན་ ༧ པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། དོན་

ཚན་ ༡༡ ནང་གསེས་གཉིས་པ། དོན་ཚན་ ༡༢ ནང་གསེས་བཞི་པ། དོན་ཚན་ ༡༣ ནང་གསེས་དང་པོ། དོན་ཚན་ ༡༤ ནང་གསེས་དང་པོའི་ (ཁ) དང་དོན་ ཚན་ ༢༡ ནང་གསེས་གསུམ་པ། དོན་ཚན་ ༢༢ ནང་གསེས་གཉིས་པ་བཅས་

ལའང་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠།༡༠།༠༣ འཁོད་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ནང༌། 414

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པའི ་ འོས་གཞི ་ གཉི ས ་ལས་མི ་ ཉུང་བ་ྋགོ ང ་ས་ྋསྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོས་མིང་འདོན་གནང་རྒྱུ་དང་དེར་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་གསང་

བའི་འོས་ཤོག་ཐོག་ནས་འོ ས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ། འོ ས་ཤོག་མང་ཤོས་ཐོན་པ་དེར་ ྋགོ ང ་ས་ྋསྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་འཁྲི ད ་

མཚན་ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་

པ་དེས་རང་ཉིད་འོ ས་ཐོན་བྱུང་ཉིན་ནས་ཉིན་གྲངས་ཉི་ཤུའི་ནང་ཚུན་རང་གི་ བཀའ་ཤག་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་བཀའ་བློ ན ་ཅི ་ དགོ ས ་མང་མཐའ་བདུན་ལས་མ་

བརྒལ་བའི ་ མི ང ་དང་ལོ ་ རྒྱུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་སུ་འབུལ་དགོ ས ་པ་དང་གྲོ ས ་

ཚོགས་ནས་སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད་དང་དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ཚེ་སྤྱི་མོས་མ་བྱུང་

བ་དེ་དག་གི་ཐོག་རེ་རེ་བཞིན་གསང་བའི་འོས་འཕང་སྟེ་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་ མ་ཉུང་བ་ཐོབ་དགོས།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པ་སུ་རུང་

དགོ ང ས་ཞུ་བྱ་དགོ ས ་ཀྱི ་ བསམ་འཆར་བཏོ ན ་ཚེ ་ བཀའ་བློ ན ་དེ ས ་ངེ ས ་པར་

དགོངས་པ་ཞུ་དགོས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཟླ་ ༡༡ ནང་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་སྐབས་

བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་དམིགས་སུ་ཆོལ་

ཁ་སོ་སོ་ནས་ ༥༠ རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་ནས་ ༡༠ རེ་དང་།

གཡུང་དྲུང་བོན་ནས་ ༩ དང་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་ནས་ ༥། ཡུ་རོབ་ནས་ ༡༠

བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་

དབུས་གཙང་སྤྱི ་ འཐུས་རྒན་ཆེ ན ་པ་བློ ་ བཟང་ཆོ ས ་འཕེ ལ ་ལགས་དགོ ང ས་ འཁྲོ ལ ་བྱུང་བའི ་ ཚབ་གསར་སྒྲིག་གཞི འི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་བརྒྱ་ཆ་ལོ ན ་ཁོ ང ས་

ནས་ཨང་ ༡༣ བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་ལགས་སུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བའི་ གསལ་བསྒྲགས་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་

༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ 415

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་གཞི་ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་ ༢༣ རེ་དང་། ས་སྐྱ་དང་

རྙིང་མ་གཉིས་ནས་ ༤ རེ། དགེ་ལུགས་ནས་ ༥། གཡུང་དྲུང་བོན་ནས་ ༣།

ཡུ་རོབ་ཁུལ་ནས་ ༥ དང་། ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་ནས་དང་བླངས་གཉིས་རྩིས་

པས་ ༥། བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་འོ ས་གཞིའི་ཐོག་ སྦིར་ཤེ ས ་རབ་གླི ང ་ནས་ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་ལ་ཁྲི མ ས་གཏུགས་

འགྲོ་མུས་བརྟེན་ཁ་མཆུ་ཐག་གཅོད་མ་བྱུང་བར་འོས་གཞི་བཏོན་ན་འགྲིགས་

མིན་བཀའ་ཕེབས་ལ་བརྟེན་འདིའི་ནང་ཚུད་མེད་ཅེས་འཁོད་ཡོད།

ས་བཅད་བཅོ་ལྔ་པ། ༈ བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་ འོས་འདེམས། བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་གི་བསྐྱར་ བཅོས་གནང་བའི་ནང་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་དང་། རང་ དབང་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་འགན་འཛིན། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ 416

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སོགས་བསྐོ་གཞག་གནང་སྟངས་སྐོར།

༸སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་

སློ བ ་གནང་དོ ན ་ལྟར་སྔོ ན ་གྱི ་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པའི ་ འོས་འདེ མ ས་བྱེད་ཕྱོ ག ས་

དང་འགན་དབང་སོགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་གནང་སྟེ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་ བསྡུ་སྒྲིག་གཞི ་ གཞི ར ་བཟུང་བོ ད ་ཀྱི ་ ཡུལ་མི ་ འོས ་འཕེ ན ་གྱི ་ ཐོ བ ་ཐང་དང་།

རང་དབང་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་འོས་ཐོན་བྱུང་

བ་དེར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བསྐོ་གཞག་

བསྩལ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་སྔོན་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ཅིག་ལ་

བསྐྱར་བཅོས་གནང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་རྣམས་སྟར་ཆགས་སུ་བཀོད་ན།

སྐབས་བཅུ་གཉི ས ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་མཐའ་མ་སྟེ་

ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ནས་ཚེས་ ༢༦

བར་ཚོགས་ཤིང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་ པོ་མཆོག་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་མགོན་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ཏེ་

གཙོ་བོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་འོ ས་བསྡུ་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་ལ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་

པ་ལྟར། ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚོགས་ཆུང་གསུམ་དུ་ཆ་བགོས་གནང་ཞིང་།

ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་ཚོགས་ཆུང་སོ་སོའི་སྙན་ཐོ་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་གནང་། སྙན་ཐོའི་ནང་གི་མང་མོས་དགོངས་འཆར་གཞིར་བཟུང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་

བཅོས་གནང་བ་འདི་ལྟར། “ དོན་ཚན་ ༢༡ པ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་བཀའ་

བློན་འོས་འདེམས། བཀའ་ཤག་ཏུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གཅིག་དང་། བཀའ་བློན་ གཞན་བདུན་ལས་མ་མང་བ་ཞིག་དགོས་པ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཁྲིམས་ལུགས་

གཞི ར ་བཟུང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ཀྱི ས ་གསང་བའི ་ འོས ་ཤོ ག ་ཐོ ག ་ནས་འོས་བསྡུ་བྱ་རྒྱུ། ” ཞེ ས ་པའི ་ ཚབ་ཏུ། “ ༡ བཀའ་ 417

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཤག་ཏུ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་གཅི ག ་དང་། བཀའ་བློ ན ་གཞན་བདུན་ལས་མ་ མང་བ་ཞི ག ་དགོ ས ་པ།

བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པའི ་ འོས་བསྡུ་སྒྲིག་གཞི ་ གཞི ར ་

བཟུང་བོ ད ་ཀྱི ་ ཡུལ་མི ་ འོས ་འཕེ ན ་གྱི ་ ཐོ བ ་ཐང་དང་།

རང་དབང་ཡོད་པ་

རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་འོས་ཐོན་བྱུང་བ་དེར་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ།” ཞེས་

པར་བསྐྱར་བཅོས་དང་། “༢ ཐོག་མར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་གཞི་གཉིས་

ལས་མི ་ ཉུང་བ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་མི ང ་འདོ ན ་གནང་རྒྱུ།”

ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་འདི་དག་གཞིར་བཟུང་བཀའ་

བློ ན ་ཁྲི ་ པའི ་ འོས ་བསྡུ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ སྒྲིག་གཞི ་ ཞི བ ་གསལ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ནས་གཏན་འབེ བ ས་ཀྱི ས ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ར ་སྙན་ འབུལ་ཆོག་མཆན་ཞུས་རྗེས་རྩ་འཛིན་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་པར་བསྐྱར་

བཅོས་དང་། “ ༥ འོས་གཞི་གཉིས་ལ་འོས་གྲངས་འདྲ་མཉམ་ཐོན་ཚེ་༸གོང་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་སུ་རུང་གཅིག་ལ་

བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ ༤ འོས་

གཞི ་ གཉི ས ་ལ་འོས ་གྲངས་འདྲ་མཉམ་ཐོ ན ་ཚེ ་ ཁྲི མ ས་ལུགས་གཞི ར ་བཟུང་

འདྲ་མཉམ་ཐོན་པའི་འོས་གཞི་གཉིས་ལ་སླར་ཡང་མང་ཚོགས་ནས་འོས་བསྡུ་

བྱ་རྒྱུ། ” “ ༦ སྤྱི་འཐུས་སུ་ཞིག་བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། རང་གི་འཐུས་མིའི་ལས་འཁུར་འཁྱུར་དགོས་པ་དང་། གཞུང་གི་ལས་བྱེད་སུ་

ཞིག་བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན་གཞུང་ཞབས་ནས་རྩ་འཁྱུར་ དགོས་པ་ཡིན།

འོན་ཀྱང་བཀའ་བློན་འཁྱུར་རྗེས་སྔོན་མའི་ཞབས་ལོ་དང་

གནས་རིམ་དེ འི་རྒས་ཡོ ལ ་ཐོ བ ་ཐང་ཡོ ད་རིག ས་སྒྲིག་གཞི་ ལྟར་འཐོབ་རྒྱུ།”

ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “༥ སྤྱི་འཐུས་སུ་ཞིག་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་། བཀའ་བློན་ དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། རང་གི་འཐུས་མིའི་ལས་འཁུར་འཁྱུར་དགོས་ 418

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

པ་དང་། གཞུང་གི་ལས་བྱེད་སུ་ཞིག་བཀའ་བློན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ཡིན་ན་

གཞུང་ཞབས་ནས་རྩ་འཁྱུར་དགོས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་།

བཀའ་བློན་འཁྱུར་རྗེས་སྔོན་མའི་ཞབས་ལོ་དང་གནས་རིམ་དེའི་རྒས་ཡོལ་ཐོབ་

ཐང་ཡོད་རིགས་སྒྲིག་གཞི་ལྟར་འཐོབ་རྒྱུ།” ཞེས་པར་བསྐྱར་བཅོས་དང་། ནང་ གསེ ས་ ༤ པ་ཕྱིར་བསྡུ། ༥ པ་ ༤ པ་དང་། ༦ པ་ ༥ པར་བསྒྱུར། བཅའ་

ཁྲི མ ས་ “ དོ ན ་ཚན་ ༢༢ པ། བཀའ་བློན ་ཁྲི་ པའི ་ འོ ས ་བསྡུ་དང་། བཅའ་ ཁྲི མ ས་དོ ན ་ཚན་ཉེ ར ་གསུམ་པའི ་ ནང་གསལ་བཀའ་བློ ན ་འོ ས་འདེ མ ས་བྱ་

དགོ ས ་བྱུང་རི ག ས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་དུ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་

ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ ལྟར་བྱ་རྒྱུ།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཉིས་པའི་ནང་

གསལ་བཀའ་བློན་འོ ས་འདེམས་བྱ་དགོས་བྱུང་རིགས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ རིམ་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་

ལས་དོ ན ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ སྒྲིག་གཞི ་ ལྟར་བྱ་རྒྱུ།”ཞེ ས ་པར་བསྐྱར་བཅོ ས ་

གནང་། “ དོན་ཚན་ ༢༣ བཀའ་བློན་གཞན་གྱི་འོ ས་འདེམས། འོ ས་ཐོན་ཐོག་

བསྐོ་གཞག་དམ་འབུལ་ཟིན་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དེས་རང་ཉིད་འོས་ཐོན་བྱུང་

ཉི ན ་ནས་ཉི ན ་གྲངས་ཉི ་ ཤུའི ་ ནང་ཚུན་རང་གི ་ བཀའ་ཤག་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་ བཀའ་བློན་ཇི་དགོས་མང་མཐའ་བདུན་ལས་མ་བརྒལ་བའི་མི་འགྲོའི་མིང་དང་

ལོ་རྒྱུས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ ༣ པར་གསལ་

བའི ་ འོས ་ཆོ ས ་ཚང་ལུགས་བཅས་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་གསལ་བཤད་

དང་སྦྲགས་འབུལ་རྒྱུ་དང་། དེའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད། མ་བྱུང་ཚེ་

སྤྱི་མོས་མ་བྱུང་བའི་འོས་གཞི་སོ་སོའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ ཀྱིས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་འཕེན་ཏེ་འོ ས་འདེམས་བྱ་དགོས།

ངོ་ཡོད་སྤྱི་

འཐུས་ཀྱི ་ བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་མ་ཉུང་བའི ་ འོས ་ཤོ ག ་ཐོ བ ་ན་བཀའ་བློ ན ་དུ་ 419

འོས་ཐོན་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་མོས་སམ་མང་མོས་

ཐོན་པའི་རིགས་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་བློན་དུ་བསྐོ་ གཞག་བསྩལ་རྒྱུ།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་བཏོན་པའི་འོ ས་གཞི་ཡོངས་རྫོགས་

སམ་གང་རུང་ལ་མང་མོས་མ་ཐོབ་ཚེ་འོས་གཞི་གསར་པ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་

གོང་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འབུལ་རྒྱུ།”ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “བཀའ་

བློན་གཞན་གྱི་འོས་འདེམས། འོས་ཐོན་ཐོག་བསྐོ་གཞག་དམ་འབུལ་ཟིན་པའི་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་དེ ས ་རང་གི ་ བཀའ་ཤག་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་བཀའ་བློ ན ་ཇི ་

དགོ ས ་མང་མཐའ་བདུན་ལས་མ་བརྒལ་བའི ་ མི ་ འགྲོ འི ་ མི ང ་དང་ལོ ་ རྒྱུས་

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་གསེས་ ༣ པར་གསལ་བའི་འོས་ ཆོས་ཚང་ལུགས་བཅས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་གསལ་བཤད་དང་སྦྲགས་

འབུལ་རྒྱུ་དང་། དེའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད། མ་བྱུང་ཚེ་སྤྱི་མོས་མ་

བྱུང་བའི་འོས་གཞི་སོ་སོའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་གསང་ བའི་འོས་ཤོག་འཕེན་ཏེ་འོ ས་འདེམས་བྱ་དགོས། ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་བརྒྱ་ ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འོས་ཤོག་ཐོབ་ན་བཀའ་བློན་དུ་འོ ས་ཐོན་གསལ་

བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ། གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་མོས་སམ་མང་མོས་ཐོན་པའི་རིགས་ལ་

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་བཀའ་བློ ན ་དུ་བསྐོ ་ གཞག་བསྩལ་རྒྱུ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་བཏོན་པའི་འོ ས་གཞི་ཡོངས་རྫོགས་སམ་གང་རུང་ལ་མང་

མོས་མ་ཐོབ་ཚེ་འོས་གཞི་གསར་པ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་གོང་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་

ལྷན་ཚོགས་སུ་འབུལ་རྒྱུ། ” དོན་ཚན་ ༢༢ པ་ ༢༣ པར་བསྒྱུར་རྒྱུ་དང་།

དོན་ཚན་ ༢༣ པ་ ༢༢ པར་བསྒྱུར་རྒྱུ། “ དོན་ཚན་ ༢༩ པའི་ནང་གསེས་ ༣ སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ངོ་ཡོད་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱིས་མོས་ མཐུན་བྱུང་ན་བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པའམ།

བཀའ་ཤག་ཡོངས་རྫོགས་འཕོ་

འགྱུར་གཏོང་འཐུས། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང་། འཕོ་འགྱུར་ 420

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སོ ང ་ཚེ ་ བཀའ་ཤག་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་རང་བཞི ན ་གྱི ས ་འཕོ ་ འགྱུར་འགྲོ ་ རྒྱུ།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་ཚེ། དོན་ཚན་ ༢༡།༢༢ ནང་གསལ་ལྟར་

འོས་འདེམས་མ་བྱུང་བར། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༧ ནང་གསལ་བཞིན་

གཞུང་འབྲེལ་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་ལས་ཁུངས་གྲལ་རིམ་བཀའ་བློན་

དེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་ཚབ་གནང་རྒྱུ།” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “༣ སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ངོ ་ ཡོ ད ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ས ་མོ ས ་

མཐུན་བྱུང་ན་བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པའམ།

བཀའ་ཤག་ཡོངས་རྫོགས་འཕོ་

འགྱུར་གཏོང་འཐུས། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང་། འཕོ་འགྱུར་

སོང་ཚེ་བཀའ་ཤག་ཡོངས་རྫོགས་རང་བཞིན་གྱི་འཕོ་འགྱུར་འགྲོ་རྒྱུ། བཀའ་

བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་ཚེ། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་གསལ་

ལྟར་འོས་འདེམས་མ་བྱུང་བར། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༧ ནང་གསལ་

བཞི ན ་གཞུང་འབྲེ ལ ་གཏན་འབེ བ ས་གཞི ར ་བཟུང་ལས་ཁུངས་གྲལ་རི མ ་ བཀའ་བློན་དེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་ཚབ་གནང་རྒྱུ། ” ཞེས་པར་བསྐྱར་

བཅོས་གནང་། དོན་ཚན་ ༢༩ པའི་ནང་གསེས་དྲུག་པ། “ བཀའ་ཤག་འཕོ་ འགྱུར་བྱུང་བ་ཡི ན ་ན་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་འདུ་འཚོ ག ས་མུས་

ཡིན་ཚེ་ཉིན་གྲངས་ལྔ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་

བསྐོང་བྱ་དགོས་བྱུང་ཚེ་ཉིན་གྲངས་ ༦༠ ནང་ཚུད་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་ བསྡུ་དང་བསྐོ་གཞག་ཟིན་པ་དགོས་རྒྱུ།

བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པ་འཕོ་འགྱུར་

བྱུང་ཚེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་མུས་ཡིན་ཚེ་ཚོགས་

དུས་དེ་གའི་ནང་དང་། དེ་མིན་ཚོགས་དུས་རྗེས་མའི་ནང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་

ཚབ་གསར་གྱི་མིང་འདོན་བྱེད་ཆོག ” ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ བཀའ་ཤག་འཕོ་

འགྱུར་བྱུང་བ་ཡིན་ན། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཉིན་

ནས་ཉིན་གྲངས་ ༡༣༠ ནང་ཚུད་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་བསྡུ་དང་འདེམས་ 421

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་དགོས། བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པ་འཕོ་འགྱུར་

བྱུང་ཚེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་མུས་ཡིན་ན། ཚོགས་ དུས་དེ ་ གའི་ ནང་དང་དེ ་ མི ན ་ཚོ ག ས་དུས་རྗེ ས ་མའི ་ ནང་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི་ པས་

ཚབ་གསར་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༢ ནང་གསལ་བཞིན་མིང་འདོན་བྱེད་

དགོས། ” ཞེས་པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་། “ དོན་ཚན་གོ་དྲུག་པ། འོས་བསྡུ་

ལས་ཁང་།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དང་།

ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ།

གཞན་ཡང་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་

གསལ་འོས་བསྡུ་བྱེད་སྒོ་ཅི་རིགས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་དོན་གལ་ཆེ་མང་

མོ ས ་འོས ་བསྡུ་ཐག་གཅོ ད ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི ་ འོས ་བསྡུའི ་ ལས་དོ ན ་རྣམས་ཀྱི ་

ཆེད་དུ་རང་དབང་ལྡན་པའི་འོས་བསྡུའི་ལས་ཁང་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན།” ཞེས་ པའི་ཚབ་ཏུ། “ འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དང་། ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། བཀའ་བློན་

ཁྲི་པ། གཞན་ཡང་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་འོ ས་བསྡུ་བྱེད་སྒོ་ཅི་རིགས་དང་།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་དོན་གལ་ཆེ་མང་མོས་འོས་བསྡུ་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ ཀྱི ་ འོས ་བསྡུའི ་ ལས་དོ ན ་རྣམས་ཀྱི ་ ཆེ ད ་དུ་རང་དབང་ལྡན་པའི ་ འོས ་བསྡུའི ་ ལས་ཁང་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན། ” ཞེས་པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་། (གོང་གི་དོན་

ཚན་སོ་སོའི་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པ་འདི་དག་ལག་བསྟར་གཅིག་ཀྱང་གནང་དགོས་བྱུང་མེད།)

དེ་བཞིན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་འོ ས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིའི་

ནང་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི་ པ་འོ ས ་བསྡུ་གནང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ སྐོ ར ་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་

འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞིའི་ནང་། དོན་ཚན་ ༦༢ ནས་དོན་ཚན་ ༦༩ བར་གསར་ འཇུག་གནང་། གཞན་ཡང་རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༠་་་༢༠༠༡ སྔོན་རྩིས་གཏོང་ལེན་ལ་

སོགས་གཏན་འབེབས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡།༠༣།༢༧ འཁོད་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ནང༌། 422

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བཀའ་ཤག་ཏུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གཅིག་དང༌། བཀའ་བློན་གཞན་བདུན་ལས་མ་

མང་བ་ཞིག་དགོས་པ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་བསྡུ་སྒྲིག་གཞི་གཞིར་བཟུང་ བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་འོས་འཕེན་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང༌། རང་དབང་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་

སྤྱི ་ ཡོ ང ས་འོས ་བསྡུའི ་ ལམ་ནས་འོས ་ཐོ ན ་བྱུང་བ་དེ ར ་ྋགོ ང ་ས་ྋསྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ་ཞེས་གསལ་ཡོད།

དེ ་ བཞི ན ་བཀའ་བློ ན ་བྱི ང ས་ཀྱི ་ ཐད་བཅའ་ཁྲི མ ས་དོ ན ་ཚན་ཉེ ར ་

གཉིས་པ་བསྐྱར་བཅོས་བྱུང་བའི་ནང༌། འོས་ཐོན་ཐོག་བསྐོ་གཞག་དམ་འབུལ་

ཟིན་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དེས་རང་གི་བཀའ་ཤག་ལྷན་ཚོགས་སུ་བཀའ་བློན་

ཇི ་ དགོ ས ་མང་མཐའ་བདུན་ལས་མ་བརྒལ་བའི ་ མི ་ འགྲོ འི ་ མི ང ་དང་ལོ ་ རྒྱུས་

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་ནང་གསེས་གསུམ་པར་གསལ་བའི་འོས་

ཆོས་ཚང་ལུགས་བཅས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་གསལ་བཤད་དང་སྦྲགས་

འབུལ་རྒྱུ་དང༌། དེའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད། མ་བྱུང་ཚེ་སྤྱི་མོས་མ་

བྱུང་བའི་འོས་གཞི་སོ་སོའི་ཐོག་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་གསང་ བའི་འོས་ཤོག་འཕེན་(འཕངས)ཏེ་འོ ས་འདེམས་བྱ་དགོས།

ངོ ་ ཡོ ད ་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལས་མ་ཉུང་བའི ་ འོས ་ཤོ ག ་

ཐོབ་ན་བཀའ་བློན་དུ་འོ ས་ཐོན་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ།

གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་

མོས་སམ་མང་མོས་ཐོན་པའི་རིགས་ལ་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་

བཀའ་བློན་དུ་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་བཏོན་པའི་འོ ས་

གཞི་ཡོ ངས་རྫོ ག ས་སམ་གང་རུང་ལ་མང་མོ ས ་མ་ཐོབ་ཚེ་ འོས ་གཞི་ གསར་ པ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པས་གོ ང ་བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་འབུལ་རྒྱུ་ཞེ ས ་

གསལ་ཡོད།

སྤྱི ་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་ཐད་ཀར་འོས ་

བསྡུའི་ལམ་ནས་འདེམས་རྒྱུའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་སྐབས་དང་པོའི་འོ ས་བསྡུའི་ 423

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ལས་རི མ་ཕྱི་ལོ ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས ་ ༢༠ ཉིན ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་

དང་། ཕྱི་ལོ ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས ་ ༢༣ ཉིན ་དབུས་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་ འཐུས་ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་དགོ ང ས་པ་ཞུས་འཁྲོ ལ ་

བྱུང་བའི་ཚབ་གསར་སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་བརྒྱ་ཆ་ལོན་ཁོངས་ནས་ཨང་

༡༣ པ་རི ན ་ཆེ ན ་ནོ ར ་བུ་ལགས་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བའི ་ གསལ་བསྒྲགས་ གནང་།

(1)

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་འོས ་བསྡུའི ་ སྒྲིག་

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་ བཀའ་བརྒྱུད་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ འོས་གཞི ་ མི ་

འགྲོ་བཞི་གསལ་བསྒྲགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༤ ལ་གནང་།(2)

གཞི་དོན་ཚན་ ༦༧ པའི་ནང་གསེས་ ༣ ཁ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལམ་ནས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་འདི་ལྟར། “ སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་ནས་དགོངས་ཞུ་བྱེད་འདོད་ཡོད་རིགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དགོངས་པ་ཞུས་འཁྲོལ་དགོས་པ།” ཞེས་ པའི་ཚབ་ཏུ། “ སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་ནས་དགོངས་ཞུ་བྱེད་འདོད་ཡོད་རིགས་ ཀྱིས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་དུ་ཐད་ཀར་དགོངས་པ་ཞུས་འཁྲོལ་དགོས་པ་དང་།

དངོ ས ་གཞི འི ་ འོས ་གཞི ་ གཏན་འབེ བ ས་གསལ་བསྒྲགས་ཟི ན ་རྗེ ས ་དགོ ང ས་

ཞུ་མི་ཆོག”ཅེས་པ་དང་། དེའི་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་སྔོན་གླེང་ནང་འདི་ ལྟར་གསལ་འདུག

སྔོན་གླེང་།

༄༅།། “ད་ལམ་སྐབས་ ༡༢ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ ༤༡ ཨང་ ༡༧ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༤ ཤོག་ངོས་གཉིས་པར་གསལ། 2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༨ ནས་ ༢༩ པར་གསལ།

424

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༡ པའི་ཐོག་ངོས་ཀྱི་བསམ་འཆར་

གཞིར་བཟུང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་བསྡུ་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་བཙན་བྱོལ་བོད་

མིའི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ལེའུ་ ༦ བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་བསྡུ། དོན་ཚན་

༦༧ པའི་ནང་གསེས་ ༣ཁ༽པའི་ནང་གསལ། སྔོན་འགྲོ་འོས་གཞི་ནས་ དགོ ང ས་ཞུ་བྱེད་འདོ ད་ཡོ ད་རིག ས་ཀྱིས ་༸གོ ང་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་

མཆོག་ལ་དགོངས་པ་ཞུས་འཁྲོལ་དགོས་པ་ཞེས་གསལ་བའི་སྐོར། ད་ལམ་

བསྐྱར་ཞིབ་སྐབས་ངོས་ནས། གོང་གསལ་བསམ་འཆར་འདོན་པའི་དམིགས་ དོན་གཙོ་བོ་ནི།

ངེད་རང་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཙོ་ཆེ་མ་འོངས་པར་

བགྲོ ད ་ལམ་བདེ ་ བ་ཡོ ང ་ཐབས་མང་གཙོ འི ་ འགྲོ ་ སྟངས་ལམ་བྱང་ཞི ག ་སྔོ ན ་ ཚུད་ནས་གཏན་འབེབས་བྱུང་ན་སྙམ་པ་ཡིན་པས་སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་ནས་

དགོ ང ས་ཞུ་བྱེད་སྟངས་སྐོ ར ་ངོ ས ་ཀྱི ་ རེ ་ འདོ ན ་དམི ག ས་དོ ན ་དང་མཚུངས་

མིན་ལ་བརྟེན། འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ཆ་ཤས་བསྐྱར་བཅོས་བྱ་རྒྱུའི་དོན་དུ་ བཀའ་རྩ་འདི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་ཡིན།

བཀའ་རྩ།

བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༥ པའི་ནང་གསེས་ ༢ དང་ ༣ པ་བཅས་

ཀྱི་དགོངས་དོན་བཞིན། གོང་གསལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་

གཞི། ལེའུ་ ༦ བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་བསྡུ། དོན་ཚན ༦༧ པའི་ནང་གསེས་

༣ཁ༽འབྲུ་དོན་གྱི་ཚབ་ཏུ་སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་ནས་དགོངས་ཞུ་བྱེད་འདོད་

ཡོ ད ་རི ག ས་ཀྱི ས ་འོ ས ་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་ཐད་ཀར་དགོ ང ས་པ་ཞུ་འཁྲོ ལ ་

དགོས་པ་དང་། དངོས་གཞིའི་འོས་གཞི་གཏན་འབེབས་གསལ་བསྒྲགས་ཟིན་ རྗེས་དགོངས་ཞུ་མི་ཆོག་ཆེས་བསྐྱར་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། 425

ཏཱ་ལའི་བླ་མས་

༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣༠ ལ།

(1)

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཞེས་གསལ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྤྱི་

འཐུས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དབུས་གཙང་ནས་དགུ་དང་། མདོ་སྟོད་ནས་ བཅུ། མདོ་སྨད་ནས་བཅུ། ས་དགེ་རྙིང་གསུམ་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་

ནས་གཉིས་རེ། ཡུ་རོབ་ནས་གཉིས་དང་། ཐད་བསྐོས་གསུམ་བཅས་དབུས་

སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། དེའི་སྐབས་དབུས་

གཙང་ནས་གཅིག་དང་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌའི་སྤྱི་འཐུས་བརྒྱ་ཆ་མ་ལོན་པ་དང་། བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ལས་རིམ་འགྲོ་བཞིན་པ་བཅས་ལགས།(2)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་བསྐོ་

སྤྱི ་ འཐུས་སྐབས་སོ ་ སོ འི ་ ཚོ ག ས་ཐེ ང ས་དང་པོ འི ་ ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་

གཞག་གནང་བ་བར་བརྒལ་གྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཚེ ་ རི ང ་ཕུན་ཚོ ག ས་ ལགས་ཀྱི་མདུན་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དམ་བཅའ་འབུལ་ བཞེས་གནང་། ཕྱེད་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༢ པའི་ཐོག་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཀྱི་སྟངས་འཛིན་འོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ དོན་ཚན་ཞེ་ལྔ་པའི་ནང་གསེས་དང་པོའི་ནང་གསལ།

རང་ཁོངས་ནས་ཚོགས་གཙོ་གཅིག་དང་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་གཅིག་སྒྲིག་ གཞི་ལྟར་གསང་བའི་འོས་ཤོག་ཐོག་ནས་འོ ས་བསྡུ་བྱ་དགོས་ཞེས་གསལ་བ་

དེ་ལྟར་ཡང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་སོ་བདུན་པ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྒྲིག་འཛུགས་ཞེ ས ་པའི ་ ནང་གསེ ས ་ཁ་ནང་གསལ་ཆོ ས ་བརྒྱུད་

ཆེན་པོ་ལྔའི་ཁོངས་བཀའ་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་འོ ས་བསྡུ་བྱ་བསྡད་མ་ཟད།

བཅའ་ཁྲིམས་ནང་འདི་སྐོར་བྱ་ལམ་བདེ་བའི་བྱ་ཕྱོགས་གང་ཡང་མེད་སྟབས།

1

བོད་མིའི་རང་དབང་། ༤༡ ཨང་། ༢༢། ༢༠༠༡། ༦། ༤ པར་ངོས་ ༣ པར་གསལ།

2 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༤༡ ཨང་ ༡༨ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༧ ཤོག་ངོས་གཉིས་པར་གསལ།

426

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༣ པའི་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་བར་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་

གཞོ ན ་གཉི ས ་དགོ ས ་པའི ་ ཐད་སྤྱི ་ འཐུས་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རི ག ས་ལགས་ ཚོགས་གཙོ་དང་། སྤྱི་འཐུས་བྱ་དུར་བསོད་ནམས་བཟང་པོ་ལགས་ཚོགས་ གཞོན་དུ་སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་གནང་།

གོ ང ་གསལ་དུས་ཡུན་ཚང་པའི ་ ཚེ ་ སླར་ཡང་ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཚོ ག ས་ གཞོན་གཉིས་འོས་བསྡུ་བྱེད་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་བཅས་གནང་། བདམས་ཐོན་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་ལས་ འཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་།(1) སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ནས་ཚེས་ ༦ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་༸གོང་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་བ་དེ་ བཞིན་སྤྱི་མོས་ཐོག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་ གཞི་དོན་ཚན་ ༨༦ པ་བཀའ་བློན་གྱི་འོ ས་འཆར་འབུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་དོན་ཚན་ གསར་འཇུག་དང་ ༨༦ གི་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པ་ ༨༧ ལ་བསྒྱུར་བ་བཅས་ཀྱི་ བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་དང་།

ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་ཆོད་ལ་སོགས་པའི་

གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་གཏན་འབེབས་གནང་།

དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཕྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ནང་

ཐད་ཀར་འོས ་བསྡུ་གནང་བའི ་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་དང་པོ འི ་ སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ འོས་ དམིགས་དྲུག་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣༠

ཉིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་གཞིར་ཟམ་གདོང་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༦ པར་གསལ།

427

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དང་། འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་རྣམ་གཉིས་ཡིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་ དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཕྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

ནས་བདམས་ཐོན་བཀའ་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཟམ་གདོང་

རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་

བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༥ ཉིན་བཀའ་

བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན་པོ ་ མཆོ ག ་གི་ སྐུ་མདུན་དུ་ལས་འཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་

དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་མཛད། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

པོ་མཆོག་ནས་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར། “ དེ་རིང་རིན་པོ་ཆེ་མང་མོས་ འོས་འདེམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་གཏན་འཁེལ་བ་རེད། ཤིས་བདེ་ལེགས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན།

ང་རང་ཚོ ་ བོ ད ་ཀྱི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ཐོ ག ་གནད་འགག་ཆེ ན ་པོ ་ ཆགས་ཡོ ད །

ང་རང་ལོ་ན་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་དང་། གཏོད་བྱེད་རྒྱུར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད། ཅིང་།

བཀྲ་

གསར་

དེ་སྐབས་ངོས་ལ་ལས་འགན་མེད་

མཚན་ཞབས་མཁས་པ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཚོགས་ནས་སྡོད་སྐབས།

སྐབས་དེའི་སྒྲིག་འཛུགས་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་མ་

འགྲི ག ས་མ་འཐུས་པ་ཡོ ད ་པ་ཁོ ང ་རྣམ་པའི ་ ནང་ནས་ཀྱང་ཐོ ས ་ཀྱི ་ ཡོ ད །

གསོལ་གཟིམས་ཚོའི་ནང་ནས་ཀྱང་མང་པོ་ཐོས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོས་འཕྱ་ སྨོད་མང་པོ་གནང་གི་ཡོད། ང་རང་ཡང་ང་ཚོའི་འགྲོ་སྟངས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་

གཏོང་དགོས་པ་འདུག་སྙམ་པའི་བསམ་བློ་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་པས་

ངས་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྱེར་ཡང་དེ་མ་ཐག་གྲོ་མོར་འགྲོ་དགོས་བྱུང་། དེ་ 428

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སྐབས་བྱ་ཐབས་གང་ཡང་མེད། དེ་རྗེས་ཕྱི་ལུགས་ཕྲན་བུ་སྦྱངས་ནས་ལེགས་

བཅོ ས ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་བཙུགས་ཏེ ་ རི མ ་པས་བསྒྱུར་བཅོ ས ་གཏོ ང ་རྒྱུའི ་ ལས་ཀ་ འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ཡིན།

དེ་སྐབས་མང་གཙོ་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་འདི་མེད་ཅིང་།

མི་སེར་

རྒྱལ་ཁབ་ཟེར་བ་ཞིག་ཐོས་རྒྱུ་ཡོད། སྐབས་རེ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་འབངས་གཙོའི་

རིང་ལུགས་ཀྱང་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ལམ་ལུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ འགྲོ་དགོས་ཞེས་ཁ་གསལ་པོ་མེད་ཀྱང་། ང་ཪང་ཚོའི་གཞུང་གི་འགྲོ་སྟངས་ དང་། ཁྲལ་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་

པ་འདུག་བསམ་པ་བསམ་བློའི་ནང་གསལ་པོ་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་ངེས་

ཀྱི་ཡིད་ཆེས་ཀྱང་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་མི་མཉམ་དུ་ཡོད་སྟབས་འགུལ་བསྐྱོད་ བྱེད་བདེ་པོ་མེད་པ་དང་།

རྒྱ་མིའི་འདོད་པ་ཇི་བཞིན་བསྒྱུར་བཅོས་ཤིག་

བཏང་ན་དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།

བོ ད ་པ་རང་ལ་རན་ཞི ང ་འཚམས་པའི ་ བསྒྱུར་བཅོ ས ་ཤི ག ་གཏོ ང ་

རྩིས་བྱས་ན་དེ་ལ་རྒྱ་མིས་འགོག་རྐྱེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲའི་གནས་སྟངས་ འོག་ལ་ལོ་ཁ་ཤས་བསྐྱལ་བ་རེད། དེ་ནས་ ༡༩༥༩ ལོ​ོར་ང་རང་ཚོ་བཙན་

བྱོལ་བ་ཆགས་ཏེ་ལོ་གཅིག་ཙམ་རིང་ཛ་དྲག་གི་ལས་ཀ་བོད་མི་རྣམས་ས་ཆ་ བསིལ་ས་ཞིག་ལ་གནས་སྤོས་འཚོ་ཐབས་ཡོང་བར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་དུས་

ཚོད་སོང་ཞིང་། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་སྲིད་གཞུང་འདི་རྩ་བ་

དེ ་ སྔའི ་ དགའ་ལྡན་ཕོ ་ བྲང་ཞེ ས ་ལོ ་ སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་གྱི ་ ལོ ་ རྒྱུས་ཡོ ད ་པ་

དེའི་རྒྱུན་མཐུད་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ངོ་བོའི་ཐོག་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་

མཐུན་པའི ་ ལམ་གྱི ་ ཐོ ག ་འགྲོ ་ དགོ ས ་ཞེ ས ་རི མ ་པས་བསྒྱུར་བཅོ ས ་བཏང་བ་

དང་། མང་པོ་ཞིག་ལག་ལེན་བསྟར་ཡོད། དེ་རིང་འདིར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཞེས་

ད་ལྟའི ་ བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི ་ འགོ ་ ཁྲི ད ་མཐོ ་ ཤོ ས ་འདི ་ བར་ལམ་འོས་བསྡུ་ 429

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

བྱས་ནས་གཏན་འཁེལ་རྒྱུ་བྱས་པ་དང་། གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ཇི་བཞིན་མང་

ཚོ ག ས་ཐོ ག ་ནས་ཀྱང་དོ ་ སྣང་ཡག་པོ ་ བྱས་ཏེ ་ གྲ་འགྲི ག ས་པོ འི ་ ཐོ ག ་ནས་ད་ ལམ་རིན་པོ་ཆེ་གཏན་འཁེལ་ཐུབ་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་བྱུང་སོང་། ལོ་མང་རིང་

ཉམས་མྱོ ང ་བསགས་ཏེ ་ ལམ་ཕྱོ ག ས་འགྱུར་བ་མེ ད ་པའི ་ ཐོ ག ་བསྐྱོ ད ་པར་ད་

ལམ་གྲུབ་འབྲས་ངེས་ཅན་ཐོབ་ཡོད། རིན་པོ་ཆེར་དམིགས་བསལ་བཀྲ་ཤིས་ བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

རིན་པོ་ཆེ་ནི་རྩ་བའི་བསམ་བློ་འདྲ་མིན་འཁོར་ཐུབ་མཁན་ཞིག་དང་།

གསར་གཏོ ད ་བྱེད་རྒྱུའི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་ཡང་ཕལ་ཆེ ར ་བཟང་པོ ་ ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་རེ ད །

བསམ་བློར་འཁོར་བ་ནང་བཞིན་ལག་ལེན་འཁེལ་མིན་མི་ཤེས་ཀྱང་། གང་ལྟར་ རྣམ་དཔྱོད་གསར་པ་ཞིག་དང་།

ཐབས་རྩལ་གསར་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་

བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ད་ལྟ་བར་

དུ་ང་རང་ཚོ་ལྷག་བསམ་མ་དག་པ་དང་། མ་བྱས་པ་མིན་ཡང་དཀའ་ངལ་མང་

པོ་ཞིག་གནས་ཡོད་པ་ཚང་མས་མཐོང་གསལ་དང་།

ང་རང་ཚོའི་ལས་ཀ་

ཚགས་ཚུད་པོ་འདོད་པ་ཁེངས་པ་ཞིག་ཡོང་གི་མི་འདུག་ཅེས་རྣམ་ཀུན་ཤོད་

ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ཞིག་དང་། བྱེད་ཕྱོགས་གསར་པ་

ཞིག་གི་ཐོག་ནས་སྐྱོན་ཆ་ཉུང་དུ་གཏོང་ཐབས་དང་། ད་ཕན་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་ ལས་ཀ་གསར་པ་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡོ ང ་ཆེ ད ་ཐབས་ལམ་གསར་པ་འཚོ ལ ་ཞི བ ་

དང་མི་གཞན་ལའང་སྐད་ཆ་དྲིས། ཉམས་མྱོང་བསགས་ཏེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།

འདོད་པར་ཡོད་པ་ཇི་བཞིན་འགྲུབ་མི་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོད། དེར་བརྟེན་

རིན་པོ་ཆེའི་ངོས་ནས་བཀའ་བློན་རོགས་པ་གསར་པ་རིམ་པས་གཏན་འཁེལ་

གནང་རྒྱུ་ཡི ན ་པ་ལྟར་གསར་གཏོ ད ་ཀྱི ་ རང་བཞི ན ་ལྡན་པ་གནང་རྒྱུ་ག་རེ ་

འདུག དེའི་ཐད་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ་ཐབས་ཤེས་གནང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ པོ་འདུག་ཅེས་དེ་རིང་ཉི་མ་དང་པོར་རིན་པོ་ཆེར་ཞུ་འདོད་བྱུང་། 430

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

དེ ་ ནས་ད་ལྟ་བཀའ་བློ ན ་འཁྱུར་འགྲོ ་ མཁན་ཚོ ་ ༸རྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་

ཆེས་འོས་དམིགས་བཏོན་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ནས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་ བཀའ་བློན་གྱི་མི་ཐོག་ཐ་མ་དེ་ཡིན་ཞིང་། ཁྱེད་རང་ཚོས་ད་བར་ལས་ཀ་ཧུར་

ཐག་བྱས་ཡོད། བསྒྲུབས་ཏེ་མ་གྲུབ་པ་དང་། ཐུབ་མ་ཐུབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ནི་ཐ་

དད་ཡིན། གཞི་རྩའི་ཐོག་ལྷག་བསམ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཐོག་ནས་གང་ཡོང་ཅི་

ཡོང་གིས་ཧུར་ཐག་བྱས་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་

ཡིན། ཁྱེད་རང་ཚོ་ལས་ཀ་འཁྱུར་ཡང་འཛམ་གླིང་གི་ས་གནས་གཞན་ལ་འགྲོ་

མཁན་མིན་པར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མུ་མཐུད་སྡོད་རྒྱུ་རེད། བོད་མི་སྤྱི་ བོ་གནམ་བསྟན་ཡོངས་ལ་མ་ཤི་བར་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཡོད། ལྷག་དོན་ཁྱེད་ རང་ཚོ ས ་ད་བར་ལས་ཀ་བྱས་ཏེ ་ ཉམས་མྱོ ང ་གང་འཚམས་བསགས་ཡོ ད ་ པར་བརྟེན། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་དངོས་སུ་ལས་འགན་

ཡོ ད ་མི ན ་ལ་མ་ལྟོས་པར་བཀའ་ཟུར་གྱི ་ མི ང ་འདི འི ་ ཐོ ག ་ནས་མུ་མཐུད་སྤྱི ་

སེམས་ཀྱིས་འགན་འཁྱེར་དགོས་པ་དང་། དམིགས་བསལ་སྐབས་སུ་བབས་

པའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་དགོས་པ་ཡང་ཡོང་སྲིད་ཅིང་།

རང་ལ་

སྐབས་སུ་བབས་པའི ་ ལས་ཀ་གང་ཞི ག ་བྱེད་དགོ ས ་བྱུང་ཡང་དེ ་ དག་ལ་

སེམས་ཁུར་བླངས་ནས་མུ་མཐུད་ཧུར་བསྐྱེད་བྱེད་དགོས།

བར་སྐབས་བཀའ་བློན་ཟུར་པ་གང་འཚམས་ཡོད་པ་ལྟར་དུས་དུས་

ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་སྐད་ཆ་བྱུང་བ་དང་། ད་ཆ་

བཀའ་ཟུར་གང་ཙམ་སླེ བ ས་ཡོ ད ་ལ་དེ ་ བཞི ན ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ རྒན་གཞོ ན ་ཟུར་ པ་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད།

དེར་བརྟེན་ལོ་རེའི་ནང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཅིག་

འཚོ ག ས་རྒྱུ་གཏན་འཁེ ལ ་བྱས་ཏེ ་ དམི ག ས་བསལ་གྲོ ས ་གཞི ་ ཡོ ད ་མེ ད ་ཇི ་

ལྟར་ཡང་དགེ ་ སྐྱོ ན ་གནས་ཚུལ་ལ་བལྟས་ཏེ ་ གང་དགའ་ཅི ་ ལེ ག ས་ཀྱི ་ དགེ ་ འདོན་སྐྱོན་བསྲང་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་མེད་དམ་སྙམ་པ་དང་། དུས་ 431

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚོད་ཀྱང་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོད།

དེ་མིན་ཚོགས་འདུ་

འཚོགས་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་ཚན་འདི་ཡིན་དང་དུས་ཚོད་ དམིགས་བསལ་གཏན་འབེབས་མེད་དུས་དེ་མུར་ལུས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡོང་

གི་འདུག གང་ལྟར་ང་རང་ཚོ་བོད་སྤྱི་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ཕྲན་བུའི་གནས་

ཚུལ་རྟོགས་མཁན་དང་ཉམས་མྱོ ང ་ཡོ ད ་མཁན་དེ ་ དག་ལ་ལས་གནས་ཀྱི ་ ལས་འགན་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྤྱིའི་འགན་འཁུར་ཞིག་ཡོད།

དེར་

བརྟེན་དུས་དུས་སུ་ཚོ ག ས་འདུ་འཚོ ག ས་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྒྲིག་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་

ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་དྲན་བྱུང་། ཚང་མར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན།” ཞེས་བཀའ་བསྩལ།(1)

དེ་ཉིན་ཕྱེད་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་ནས་

གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་བསྐྱངས་ཤིང་། གསར་འགོད་ལྷན་

ཚོགས་སྐབས་དོན་གནད་སྙིང་དོན་འདི་ལྟར།

“དེ་རིང་གསར་འགོད་ལྷན་

ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་འདིའི་ཐོག་གསར་འགོད་པ་མང་པོ་ཞིག་འཛོམས་པར་

ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་པ་དང་།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་དགོངས་པ་གཞིར་བཟུང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བོད་མི་མང་ ཚོགས་ནས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱེད་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་གནང་

བའི་འོག་ཁོང་ཉིད་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་དང་། ༸གོང་ས་

མཆོག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་བསྐོ་གཞག་གནང་སྟེ་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་མདུན་དུ་བཅར་ནས་ལས་ཁུར་དང་གསང་བའི་

དམ་བཅའ་ཕུལ་བ་དང་། ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་ལམ་སྟོན་ཞུས་སྐོར། དེ་

རིང་ལས་དོན་ཐོག་དངོས་སུ་ཞུགས་པའི་ཐོག་མར་མང་གཙོའི་ཀ་བ་བཞི་པར་

བརྩི་བའི ་ གསར་འགོ ད ་པ་རྣམས་དང་ཐུག་རྒྱུ་གལ་ཆེ ར ་འཛི ན ་(བཟུང)ནས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་བ་དགུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༦་་་༧ པར་གསལ། 432

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

འདིར་བཅར་བ་དང་། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འདས་པའི་ལོ་

བཞི ་ བཅུ་ལྷག་ཙམ་ནང་ང་ཚོ འི ་ གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཡར་རྒྱས་

ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་།

འབྱུང་འགྱུར་ཡང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་ང་ཚོའི་

ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོ གས་ལ་རྒྱུན་དུ་བརྟག་དཔྱད་དང་སྟངས་འཛིན་བྱེད་མཁན་

གྱི་སོ་པ་ལྟ་བུ་བྱས་ནས་འཛིན་སྐྱོང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཐེར་འདོན་དང་། འཛིན་

སྐྱོང་གི་གནས་ཚུལ་སྐབས་འཕྲལ་མི་མང་ལ་འཁྱོལ་ཐབས་བྱས་ནས་མི་མང་

དང་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་བར་ཟམ་པ་ལྟ་བུའི ་ ཞབས་འདེ ག ས་འགྲུབ་རྒྱུའི ་ རེ ་ བ་ཞུ་རྒྱུ་

ཡིན་སྐོར། རྩ་བའི་ཁོང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་དང་། དེ་རིང་ཚོར་བ་

ཇི་བྱུང་། འོས་གཞིར་སྡོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན། ལས་དོན་གྱི་གཞི་རྩའི་ལྟ་

གྲུབ་ཇི་ཡིན་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ཡིག་ཐོག་འགྲེམས་ སྤེལ་ཞུས་ཡོད་ཅེས་དང་།

རིང་མིན་གྲོས་ཚོགས་ནས་བཀའ་བློན་གཞན་

རྣམས་འདེ མ ས་བསྐོ ་ མ་ཐུབ་བར་བཀའ་ཤག་གི ་ ལས་དོ ན ་ཚང་མའི ་ མཛད་

འགན་བཞེས་རྒྱུར་མ་ཟད་དུས་ཡུན་དེའི་རིང་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་དང་། བཀའ་

ཟུར་རྣམ་པ། རང་གཞུང་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་

གཞུང་སྒེར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་མི་སྒེར་བཅས་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་

ཐད་དགོངས་འཆར་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུཡིན་” ཞེས་གསུངས།

དེ འི ་ མཇུག་ཏུ་བོ ད ་གཞི ས ་བྱེས་མི ་ མང་ཡོ ང ས་ལ་འཚམས་ཞུའི ་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༥ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

གསུང་འཕྲིན་ཞིག་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་བའི་སྙིང་པོར་ “ བརྩེ་ལྡན་བཀུར་འོས་ གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ལ་ཞུ་རྒྱུ།

མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་མཆོག་གི་སྤྱན་སྔར་ལས་ཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་དམ་

འབུལ་ཞུས་ཏེ་སྐབས་བབས་སྲི་ཞུའི་ལས་དོན་ཐོག་དངོས་སུ་ཞུགས་པའི་གོ་

སྐབས་འདི འི ་ ཐོ ག ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་བཀའ་དྲི ན ་ 433

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རྗེས་དྲན་གྱི་སྒོ་ནས་གུས་ཕྱག་དང་བཅས་ཏེ་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཅིང་།

ཉམ་ཐག་པའི་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེས་ནམ་ཡང་མི་འདོར་

བར་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་མཛད་ཁུར་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས་

དང་མི་རིགས་ནམ་གནས་ཀྱི་བར་མུ་མཐུད་མཛད་སྐྱོང་ཡོང་བའི་གསོལ་བ་ ཕུར་ཚུགས་སུ་འདེབས་རྒྱུ་དང་། གཞིས་བྱེས་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་བཅོས་

མིན་མཛའ་བརྩེའི་ཚོར་བ་དྲག་པོས་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་

ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གྲོས་ཚོགས་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་ བྱུས་དང་ལས་རི མ ་ཁག་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུའི ་ འགན་དབང་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་ལ་

ཡོད་པ་ལྟར། དེའི་ཐོག་ད་ཡོད་ཀྱི་གནས་བབས་ལས་ཉམས་ཆག་མི་འགྲོ་བ་ དང་། གསར་གཏོད་དང་ཡར་ཐོན་གང་ཐུབ་ཞུ་སེམས་ཡོད། བཀའ་ཤག་

གསར་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་

ལྟ་གྲུབ་ནི་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་ལྟར་

བདེན་པ་དང་། འཚེ་བ་མེད་པ། ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་གསུམ་ པོ་དེ་འདའ་མི་རུང་བའི་བཀའ་བཏགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱར་བཟུང་གི་ཡོད།

གཞི་རིམ་གྱི ་ གྲུབ་མཐའ་དེའི་ཐོག་བཅའ་ཁྲི མ ས་རིན་པོ་ཆེའི་

དགོངས་དོན་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་གཞུང་གི་རྩ་བའི་བྱེད་སྒོ་ལམ་སྟོན་དུ་གསལ་

བ་རྣམས་གཞིར་བཟུང་གིས་ལས་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་དོན་

བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་གཙོ་བོ་རྒྱ་བོད་ཞི་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་

བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་

དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་ཡིན་སྟབས། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གང་མྱུར་འགོ་ འཛུགས་ཐུབ་པ་དང་།

དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་

འབད་རྩོལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། ལས་དོན་འདིའི་ཐོག་བོད་རྒྱའི་དབར་ཐད་ཀའི་ འབྲེལ་ལམ་ཡོང་ཐབས་དང་།

རྒྱལ་སྤྱིའི་མཐུན་འགྱུར་གོང་འཕེལ་གཏོང་ 434

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཐབས། བོད་དང་རྒྱ་ནག་སྐམ་སའི་ནང་བོད་རྒྱའི་ཞི་མོལ་ལ་སྨན་པའི་ལས་

འགུལ་སྤེལ་ཐབས་བཅས་ཕྱོགས་གསུམ་ནས་འབད་རྩོལ་བྱ་རྒྱུའི་ཐོག བོད་

རྒྱའི ་ ཡུལ་མི ་ མང་ཚོ ག ས་ནང་ཕན་ཚུན་འབྲེ ལ ་ལམ་གོ ་ རྟོགས་སྤེལ་ཐབས་

བྱེད་རྒྱུའང་གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ བཀའ་སློ བ ་ལྟར་བོ ད ་རྒྱའི ་ ཞི ་ མོ ལ ་ནི ་ རྒྱ་ནག་སྐམ་སའི ་ གཞུང་གི ་ མཛད་

ཕྱོགས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་སོགས་ལ་གཞན་དབང་

སྟབས་བསྟུན་བྱ་རྒྱུ་ལས་རང་ཕྱོགས་ནས་ཐད་ཀར་བྱ་ཐབས་བྲལ་བས་བཟོད་

བསྲན་མ་བརླགས་པར་ངང་སྒུག་བྱ་དགོས་ཤིག་ཡིན་ནའང་།

བཙན་བྱོལ་

བོད་མིའི་ཁེ་ཕན་སྒྲུབ་ཐབས་དང་། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ཚགས་ ཚུད་ཡོང་ཐབས་བཅས་ནི་གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་མ་དགོས་པར་རང་ངོས་

ནས་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དེའི་ཐོག་འབད་བརྩོན་ཆེ་ཙམ་ཞུ་རྒྱུའི་

འདུན་པ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་གཞུང་གི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་

དབང་སྒྱུར་འོག་འགྲོ་ཐུབ་པ་དང་། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ལན་འདེབས་འཕེར་

བའི་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་གལ་ཆེར་མཐོང་གི་ཡོད།

ཆོས་རིག་དང་། ཤེས་ཡོན། ནང་སྲིད། འཕྲོད་བསྟེན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བོད་མིའི་ ལེགས་བྱང་དང་མཐུན་ཞིང་། སྐབས་བབས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་ལ་

ལག་བསྟར་ཐུབ་པའི ་ སྲི ད ་བྱུས་ཁ་གསལ་རེ ་ གཏན་འབེ བ ས་ཐུབ་ཐབས་བྱ་ རྒྱུ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཚད་ལྡན་ཡོང་བའི་སྲིད་བྱུས་

ཤིག་གཏན་ལ་དབབ་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་འདོད་ཡོད།

གཞུང་གྲོ ན ་བསྲི ་ ཚགས་དང་རྒྱས་སྤྲོ ས ་ཁུ་བསྡུ་བྱ་རྒྱུར་དམི ག ས་

བསལ་གྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་པའི་བོད་

མི་ད་དུང་གཞིས་ཆགས་དང་འཚོ་ཐབས་ཀྱི་མདུན་ལམ་ངེས་གཏན་མེད་པའི་ འཁོས་དམན་དང་། གཞིས་སྒར་རྣམས་སུའང་འཚོ་ཐབས་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ 435

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གྱི ་ མཐུན་རྐྱེ ན ་མ་འཛོ མ ས་པའི ་ ཉམ་ཐག་རི ག ས་ཀྱང་ཡོ ད ་བཟོ ་ འདུག་པ་དེ ་

ཚོར་ཕུགས་འཕེར་གྱི་འཚོ་བའི་མདུན་ལམ་སྟོན་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་བཀའ་ཤག་

གསར་པའི་ཛ་དྲག་གི་ལས་རིམ་གྲས་ཡིན།

བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མང་གཙོའི་ཤེས་ཡོན་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་

དང་ཆབས་ཅིག་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་དང་ལེགས་བྱང་གོང་

མཐོར་གཏོང་བའི་ཐབས་ཤེས་གང་ཡོང་ཞུ་རྒྱུའི་ཐོག ལྷག་པར་འཚེ་མེད་ཞི་ བའི་ལམ་ནས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་དང་།

བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་

ཡོང་ཐབས་བཅས་ཀྱི་ཐད་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་འཚེ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལས་འགུལ་ནུས་པ་ཐོ ན ་པ་སྤེལ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ཡོ ང ས་ཁྱབ་འཆར་

གཞི་ཞིབ་རྒྱས་ཤིག་དེང་རབས་ཀྱི་ཁྱད་མཁས་ཁག་གི་རོགས་རམ་ལ་བརྟེན་

ནས་གོ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུའི་ལས་འཆར་ལོ་ཤས་སྔོན་ནས་ཡོད་རུང་། ད་བར་མཐུན་

རྐྱེན་གྱིས་མ་ལྕོགས་པར་ནར་འགྱངས་སོང་བ་དེ་འཕྲལ་དུ་ལག་ལེན་འཁེལ་ ཐབས་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད།

བོ ད ་མི འི ་ རང་དབང་བསྒྲུབ་པའི ་ དགོ ས ་པའང་བོ ད ་མི ་ ཙམ་གྱི ་ ཁེ ་

ཕན་གྱི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པར། འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་བོད་ཀྱི་ ནང་དོན་རིག་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་།

ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལེགས་བྱང་རྒྱུན་

འཛི ན ་བྱེད་རྒྱུ་དེ འི ་ ཆེ ད ་དུ་ཡི ན ་པས་རང་རེ འི ་ ལས་འགུལ་ནི ་ སྲི ད ་དོ ན ་གྱི ་

འཐབ་རྩོད་ཅིག་མིན་པར། ཆོས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་

འཛིན་གྱི་ཡོད། ད་ལྟ་སའི་གོ་ལ་འདིའི་ཐོག་གནས་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་རྫོགས་ ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ནི་འཚེ་བ་དེ་ཡིན་པ་དང་། དེ་སེལ་ཐབས་སུ་བོད་དོན་

བདེ ན ་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལམ་ནས་བསྒྲུབ་ རྒྱུ་མ་ཟད།

མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བསྟི་གནས་ཤིག་ཏུ་

བསྐྲུན་རྒྱུའི ་ ༸གོ ང ་ས་ཆེ ན ་པོ འི ་ ཐུགས་ཀྱི ་ བཞེ ད ་དགོ ང ས་ཞི ་ བའི ་ དོ ན ་ཚན་ 436

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ལྔའི ་ ནང་གསལ་བསྒྲགས་མཛད་ཟི ན ་པ་དེ ་ ཡི ན ་པས་མ་འོང ས་པའི ་ བོ ད ་དེ ་

འཚེ་མེད་ཞི་བའི་བསྟི་གནས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རྭ་བ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་

ཐབས་དང་། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཚེ་བ་མེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀུན་ལ་མིག་ དཔེར་འོས་པ་ཞིག་སྐྲུན་ཐབས་ཀྱི་འབད་རྩོལ་ད་ལྟ་ནས་བྱེད་དགོས་པ་མཐོང་

གི་ཡོད། དེའི་སླད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ཁག་ཏུའང་འཚེ་བ་མེད་

པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་བསྐྲུན་པའི་སླད་འཚེ་བ་མེད་པའི་འཚོ་ཐབས་ཀྱི་འཆར་

གཞི་དང་ལམ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མིའི་སོ་ནམ་

གཞིས་ཆགས་ཁག་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་པའི་ལས་འགུལ་ཚོད་ བལྟ་ལག་བསྟར་བྱེད་ས་བཟང་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པར་མཐོང་གི་ཡོད།

བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གནྡཱིའི་གདམས་ངག་གི་སྙིང་པོ་གྲོང་གསེབ་རང་

སྐྱོ ང ་གི ་ ལམ་སྲོ ལ ་བཟང་པོ ་ དེ ་ བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་སྤེལ་ཕྱོ ག ས་དང་།

ལྷག་པར་སོ ་ ནམ་ཞི ང ་ལས་འཚེ ་ བ་མེ ད ་ཅི ང ་ཁོ ར ་ཡུག་ལ་མི ་ གནོ ད ་པར་

བསྒྱུར་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད།

ཕྲན་རང་བོ ད ་མི འི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་གྱི ་ འགན་ཁུར་ཞུ་བའི ་

སྐབས་སེམས་ཤུགས་དང་། ནུས་པ། ལམ་སྟོན་བཅས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་དབུ་ཁྲིད་དང་། ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་

གཞིས་བྱེས་ཡོངས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡིན། ད་

རེས་གོ་སྐབས་འདིའི་ཐོག་སླར་ཡང་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་དང་། ཁྱད་ པར་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་ངས་ནན་ཏན་ཆེན་པོས་རེ་

སྐུལ་ཞུ་རྒྱུའི་དོན་གནད་ཉག་གཅིག་ནི།

མང་ཚོགས་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་

ནུས་ཤུགས་དེ་ནམ་ཡང་ཉམས་པ་མེད་པ་དང་། འགལ་རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་མི་ འགྲོ་བའི་ཡིད་གཟབ་རྒྱུན་དུ་གནང་དགོས་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།

རྒྱ་གར་ནི་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་སྔོན་ནས་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། 437

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྤྱི་ཚོགས། དཔལ་འབྱོར། ས་མཚམས་བཅས་བོད་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་

ཡོད་པའི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།

ལྷག་པར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་

གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གསུམ་ལྷག་གི་རིང་སྲོག་ལས་གཅེས་པར་བཟུང་བའི་ ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་བོད་མིའི་དགེ་རྒན་ལྟ་བུ་ཤིན་

ཏུ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་བོད་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་ མི ་ བཟད་པ་བྱུང་བའི ་ སྐབས་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་

དབུས་བོ ད ་མི ་ ཁྱོན་ཆེ ་ བཙན་བྱོལ་སྐྱབས་བཅོ ལ ་ཞུ་སའི ་ ཡུལ་ལུང་དེ ་ ཡི ན ་

ལ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་བཞི་ལྷག་གི་རིང་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་ཆིག་

འབུམ་སྐོར་ལ་གཞིས་ཆགས་དང་སློབ་སྦྱོང་། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་སོགས་རོགས་རམ་ཚད་ལས་འདས་པ་གནང་བ་སོགས་མདོར་ན་

བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་ད་བར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་དང་། ༸གོང་ས་ཆེན་ པོའི་སྐུའི་ཉེན་སྲུང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་འཕྲིན་ལས་ཁྱབ་སྤེལ་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་བླ་

མེད་སྒྲུབ་པར་མཛད་པ་སོགས་བོད་མི་སྤྱི་ལ་ཤིན་ཏུ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བའི་རྒྱལ་

ཁབ་ཅི ག ་ཡི ན ་པ་དེ འི ་ བཀའ་དྲི ན ་སྙི ང ་བཅངས་ཀྱི ས ་གཞུང་འབངས་གཉི ས ་ ཐད་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་མི ་ མང་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཞབས་འདེ ག ས་གང་

ཐུབ་རྒྱུན་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཇི་

འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་རྒྱ་གར་གྱི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་སྐྱོན་དུ་མི་འགྲོ ་བ་ཞིག་བྱེད་ དགོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་མི་ཚོགས་ཧ་ཅང་མང་པོས་

མ་བསྐུལ་དང་བླངས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལས་དོན་སྣ་ཚོགས་

རང་དོ ན ་རང་གཅེ ས ་ཀྱི ་ ཚུལ་དུ་གནང་བཞི ན ་པ་དེ ་ དག་ཡི ་ རངས་བསྔགས་

བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཆེ་ཞིང་། བོད་མིར་ཉམ་ང་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་འདིར་གདུང་

སེ མ ས་མཉམ་བསྐྱེ ད ་གནང་བ་དེ ་ ཤི ན ་ཏུ་རི ན ་ཐང་ཆེ ་ བ་ཞི ག ་ཡི ན ་པ་དང་། 438

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བོད་ཀྱི་བྱུང་བའི་ནང་ཟུབ་ཐབས་མེད་པའི་ལེའུ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱ་

རྒྱུ་མ་ཟད།

བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་འབྲེལ་མཐུད་དང་མཉམ་རུབ་

སྔར་ལྷག་བྱེད་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད།

བོད་མི་ཕལ་མོ་ཆེ་ཆོས་དང་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་ཡིན་

སྟབས་བོ ད ་དོ ན ་བདེ ན ་མཐའ་གསལ་ཐབས་སུ་བོ ད ་སྤྱི ་ མཐུན་གྱི ་ བསོ ད ་ ནམས་གོ ང ་མཐོ ར ་སྤེལ་སླད་རྣམ་དཀར་ཆོ ས ་སྤྱོ ད ་ཀྱི ་ བྱ་བ་ལ་སྤྱི ་ སྒེ ར ་ཚང་

མས་བརྩོན་པ་མི་ལྷོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ཆོས་བྱེད་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱི་

བསླབ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐོག་བཤད་སྒྲུབ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་སྤྱི་དང་།

ཁྱད་པར་བོ ད ་དོ ན ་བདེ ན ་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བའི ་ ཐུགས་སྨོ ན ་ནན་གཟབ་ གནང་བའི་རེ་སྐུལ་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།” (1) ཞེས་གསལ།

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉི ས ་པ་དེ ་

བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༩ ནས་ཚེས་ ༢༨ བར་ཚོགས། ཕྱི་ཚེས་

༡༩ ཉིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་རོགས་སུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་འོ ས་འཆར་ གསུམ་སྟེ།

སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས།

བཟང་ཉི་མ་དང་།

དྲུང་ཟུར་བློ་

སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་བཅས་ཕུལ་བ་ལྟར་གྲོས་

ཚོགས་ནས་སྤྱི་མོས་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ལྟར་བཀའ་བློན་དུ་བདམས་ཐོན་ བྱུང་བ་དང་། དེ་ཉིན་རང་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་ཚོགས་གཙོ་ཐུབ་བསྟན་

ལུང་རིགས་མཆོག་མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་དང་ཚོགས་གཙོའི་ལས་གནས་ནས་

དགོངས་ཞུ་ཕུལ་བར་དགོངས་འཁྲོལ་བྱུང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ སྔ་དྲོ་བདམས་ཐོན་

བཀའ་བློ ན ་གསུམ་ནས་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ འི ་ སྐུ་མདུན་ནས་

ལས་འཁུར་དང་གསང་བའི་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་མཛད་པ་དང་། དེ་ཉིན་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༤༡ ཨང་ ༣༥ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༠ ཤོག་ངོས་དང་པོ་དང་གཉིས་པར་ གསལ།

439

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རང་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ནས་བཅའ་སྒྲིག་དགོངས་དོན་བཀའ་བློན་ཚོར་ལས་ འཁུར་ཆ་བགོས་གནང་ཞིང་། དེ་ཡང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་ནས་ཕྱི་དྲིལ་

དང་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་གནང་རྒྱུ་དང་། བཀའ་བློན་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་

མཆོག་ནས་ཤེས་རིག་དང་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན། བཀའ་བློན་བློ་བཟང་ཉི་མ་ མཆོག་ནས་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན། བཀའ་བློན་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་མཆོག་

ནས་དཔལ་འབྱོར་དང་འཕྲོ ད ་བསྟེན་བཀའ་བློ ན ་བཅས་ཀྱི ་ ཐུགས་འགན་ བཞེས་རྒྱུ་གནང་།(1)

སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཐུབ་བསྟན་ལུང་རི ག ས་མཆོ ག ་བཀའ་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༤ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

བློན་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཚོགས་གཙོ་གསར་པ་འོས་འདེམས་ཞུས་པར་སྤྱི་ འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལ་མང་མོས་ཐོབ་པའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཚོགས་གཙོ་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་ལས་འཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་ བཞེས་མཛད། མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་ལགས་བཀའ་ བློ ན ་དུ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བའི ་ ཚབ་ཕུར་བུ་སྒྲོལ་མ་ལགས་འོས ་བསྡུ་ལས་ ཁང་ནས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་ལྟར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ལས་འཁུར་དམ་ བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་། གྲོས་ཚོགས་དེའི་སྐབས་བཀའ་ཤག་གི་མ་ འོངས་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་འཆར་གཞི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་ སྒྲོན་གནང་བ་དང་། དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་ཁ་སྐོང་གཅིག་གི་ཆེད་དུ་འོས་གཞི་དང་བླངས་གཉིས་

རྩིས་པས་ལྔ་དང་། ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌའི་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གི་ཆེད་དུ་འོས་གཞི་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༤༡ ཨང་ ༣༨ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༤ ཤོག་ངོས་དྲུག་པར་གསལ།

440

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གསུམ་བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་བཀའ་

ཡིག་ཕེབས་པ་དགོངས་དོན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཞེ་བོ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་ བགྲེ ས ་ཡོ ལ ་དུ་ཕེ བ ས་པའི ་ ཚབ་ཏུ་སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་བྱ་དུར་བསོ ད ་ ནམས་བཟང་པོ་མཆོག་ཁྲིམས་ཞིབ་པར་གྲོས་ཚོགས་ནས་སྤྱི་མོས་བྱུང་བའི་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་། ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་དགོངས་པ་ཞུས་འཁྲོལ་བྱུང་ བའི་ཚབ་ཏུ་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་འོས་བསྡུ་གནང་ བར་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མར་ཚོགས་གཞོན་དུ་མང་མོས་འོས་འདེམས་བྱུང་ བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། བོན་པོའི་སྤྱི་འཐུས་བྱ་དུར་བསོད་ནམས་བཟང་ པོ་འཕོས་ཚབ་ཏུ་དགེ་བཤེས་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་དམ་འབུལ་ཞུས།

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་ཐོ་དྲི་བ་དྲིས་ལན་ཁག་བརྒྱད་དང་། ཐུགས་ སྣང་གཞེན་བསྐུལ་གྱི་གྲོས་འཆར་ཁག་དྲུག གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་འཆར་ཁག་ བཞི། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་འཆར་ཁག་བདུན། ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གྲོས་འཆར་གཅིག་དང་། བཀའ་ཤག་གིས་ཡིག་ངག་གཉིས་ ཐོག་གསལ་བཤད་གནང་།(1)

སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༣

ཉིན་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་དུ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་དང་། ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་

ཌའི་ སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་བརྒྱ་ཆ་ལོ ན ་མི ན ་གྱིས ་སྒྲིག་དོ ན ་གཞི ར ་བཟུང་བསྐྱར་

དུ་འོས ་བསྡུ་བྱ་དགོ ས ་བྱུང་བ་ཨང་རི མ ་རྩེ་བཏོ ག ་གི ས ་དབུས་གཙང་སྤྱི ་

འཐུས་གཅིག་དགོས་པ་རྒྱལ་ཁ་འཐོབ་མཁན་རྣམ་རྒྱལ་དབང་འདུས་དང་། ཨ་

1 བོད་མིའི་རང་དབང་ལོ་ ༤༡ ཨང་ ༣༩ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ཤོག་ངོས་བཞི་པར་གསལ། 441

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རི ་ དང་ཁེ ་ ན་ཌ་ནས་རྒྱལ་ཁ་འཐོ བ ་མཁན་བསྟན་འཛི ན ་ཆོ ས ་ལྡན་བཅས་ལ་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

(1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་དེ ་

བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ནས་ཚེས་ ༣༠ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེ འི ་ སྐབས་དེ ་ སྔའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་དགོ ང ས་དོ ན ་ལྟར་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་

གཏན་འཇགས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ དང་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་ཚོ ག ས་དུས་གསུམ་པའི ་ སྐབས་འོས་བསྡུ་དགོས་སྐོར་གསལ་བ་ལྟར། སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུའི་འགན་ འཛིན་གྱི་སྟངས་འཛིན་འོག་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ སྔ་དྲོ་འོས་བསྡུ་གནང་བར་ཚོགས་ གཙོར་ས་སྐྱའི་སྤྱི་འཐུས་པདྨ་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། ཚོགས་གཙོ་གཞོན་ པར་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཞིང་། ཕྱི་ ཚེས་ ༡༦ ཞོགས་པ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་ བཅའ་སྒྲིག་དགོངས་དོན་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་། སྔོན་རྩིས་གཏན་ འབེབས་མ་གནང་གོང་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཕྱི་གསལ་ནང་ གསལ་དགོས་པར་སོང་ཐོག་མར་བཀའ་ཤག་ནས་དཔལ་འབྱོར་བསྐྱར་ཞིབ་ སྙན་ཐོ་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྙན་སྒྲོན་གནང་བའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་རྒྱས་གནང་། དེ་རྗེས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༢་་་༢༠༠༣ ལོའི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་

གནང་བ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ ནས་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་དང་།

འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་

ཆབ་སྲིད། འབྱུང་འགྱུར་བྱེད་འཆར། དཔལ་འབྱོར། འཛིན་སྐྱོང་། གཞིས་ ཆགས་བརྟན་ལྷིང་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གསལ་བཤད་དང་། བཀའ་ཤག་གི་ཟླ་དྲུག་ ལས་བསྡོམས་ཐོག་གྲོས་བསྡུར། གཞུང་འཛིན་ཁེ་ལས་སྒེར་བདག་ཏུ་བསྒྱུར་

རྒྱུའི་མཛད་ཕྱོགས་རྩ་འཛིན། སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས། ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༠ པར་གསལ། 442

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སྙན་ཐོ་སོགས་ཡིག་ཆ་རྣམ་གྲངས་ ༧༩ ཐོག་བགྲོ་གླེང་གཏིང་ཟབ་གནང་སྟེ་

སྲིད་བྱུས་དང་བྱ་ཐབས་ཁག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཞུང་ འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་བཅོ་ལྔ། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཉིས། བཙན་

བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༡༠༦ དང་། དོན་ཚན་ ༡༠༨ ནང་

གསེས་ ༡ པོ་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དང་བླངས་དཔྱ་

དངུལ་དང་བསྡུ་དངུལ་འབུལ་འབབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་དོན་ཚན་ ༡༢ དང་། བོད་

མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁང་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་དོན་ཚན་ ༥ པ་བཅས་ ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་དངུལ་འདུ་འགོད་དང་།

ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས། དངུལ་རྩིས་སྟངས་འཛིན་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་

༦ པའི་ནང་གསེས་ ༢ པ་དང་། དོན་ཚན་ ༧ པའི་ནང་གསེས་ ༨ པ། དོན་

ཚན་ ༨ པའི་ནང་གསེས་ ༢ པ་དང་། ༤ པ། དོན་ཚན་ ༡༠ པའི་ནང་གསེས་ ༢ པ་བཅས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དང་། དེ་བཞིན་མཛད་གཙོ་རྣམ་པའི་ཕོགས་དང་

ཟུར་ཕོགས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

(1)

དེ འི ་ སྐབས་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ གསུང་

འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར། “སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་དུས་གསུམ་པར་འབྱོར་བའི ་ འཐུས་མི ་

ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་ཤིས་སྨོན་ཡོད། ད་ལམ་བསྐྱར་དུ་འོ ས་བསྡུ་བྱས་

པའི ་ གཏན་འཇགས་ཀྱི་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ རྒན་གཞོ ན ་གཉི ས ་དངོ ས ་སུ་ལས་ཁུར་ ནང་ཞུགས་པར་བགྱི ་ སྒོ་མཐའ་དག་ལམ་ལྷོང་ཡོ ང ་བའི ་ སྨོ ན ་འདུན་བྱེད་རྒྱུ་ ཡིན༑

ད་ལམ་གྱི ་ ཚོ ག ས་ཐེ ང ས་འདི འི ་ གྲོ ས ་གཞི ་ གཙོ ་ བོ ་ ལོ ་ འཁོ ར ་སྔོ ན ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༩་་་༢༡ བར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༤་་་༢༡ བར་གསལ།

443

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

རྩིས་གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། བཙན་བྱོལ་གཞུང་མང་གི་ཕུགས་

དམིགས་བསྒྲུབ་བྱ་དང་། ད་ལྟའི་གནས་བབ་གཉིས་ཀར་འཚམས་པའི་འཆར་

རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་། སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་བློ་གྲོས་བཏོན་ཏེ་ གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་བྱེད།

བོ ད ་རྒྱའི ་ དཀའ་རྙོ ག ་སྐོ ར ་ངེ ད ་ཀྱི ་ དབུ་མའི ་ ལམ་ནས་ཕན་ཚུན་

གཉི ས ་ཕན་གྱི ་ དམི ག ས་ཡུལ་བཟུང་སྟེ་ཞི ་ མོ ལ ་བྱ་རྒྱུའི ་ སྲི ད ་བྱུས་ལ་འགྱུར་

བ་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། ད་ལམ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སྐབས་ཞིབ་གསལ་ བརྗོད་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་འདི་འོ ས་ཤོས་སུ་ མཐོང་བས་རིམ་པས་ཞི་མོལ་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད།

ཕྱོགས་མཚུངས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་དོན་དང་།

ཕྱིའི་དངོས་པོ་དང་ནང་བསམ་བློ་ཡར་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་འཕྲོད་ བསྟེན་དང་། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ལ་ཆེད་དམིགས་སློབ་སྦྱོང་ལྟ་རྟོག ལྷག་པར་ ཉམ་ཐག་གི་བདེ་སྡུག་ལྟ་སྐྱོང་། ཆོས་ལུགས་ལུང་ཚན་ནང་ཁུལ་དམ་གཙང་

མདུང་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས། བོད་མིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ ཆོས་ཡ་ཪབས་བཟང་སྤྱོད་དང་། དྲང་བདེན་གྱི་གཤིས་བཟང་ཉམས་མེད་

རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་ཐབས་བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་འདི་དག་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་

ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ མི ་ རེ ་ ངོ ་ རེ ་ ནས་རང་རང་གི ་ རྣམ་དཔྱོད་ནུས་རྩལ་བཏོ ན ་ཏེ ་ སྤྱི ་

ཟོམ་མཛེས་ཟོལ་མིན་པར་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་བསྡུར་འཆར་འགོད་ལམ་སྟོན་ནན་ ཟབ་ཡོང་བ་དང་། བོད་མིའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དབུ་

བརྙེ ས ་ཏེ ་མི་ལོ ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་སོ ང་བའི་ དུས་སྐབས་སུ་ཡང་བྱམས་

བརྩེ་དང་འཚེ ་ བ་མེ ད ་པའི ་ ལྟ་གྲུབ་ལ་གཞི ་ བཅོ ལ ་བའི ་ སྔར་སྲོ ལ ་བཟང་པོ ་

ཉམས་མེད་རྒྱུན་འཛིན་ཐོག་ད་ལྟའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབས་དང་། བོད་མིའི་ དགོ ས ་མཁོ ་ བཅས་དང་འཚམས་པའི་ མང་གཙོ འི་ རིང ་ལུགས་ཀྱི་ ལེ གས་ཆ་ 444

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་རྒྱུན་སྲོལ་དང་། དེང་རབས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་

ཀྱི ་ གནས་བབས་བཟང་པོ ་ ཞི ག ་རང་ཅག་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རི ང ་བསྐྲུན་

ཐུབ་པ་འདི་ནི་བློ་སྤོབས་དང་དགའ་སྒོམ་བྱེད་འོ ས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད།

འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་དུའང་འདི ་ མཚུངས་མང་གཙོ འི ་ ལམ་ནས་རང་སྲི ད ་རང་ སྐྱོང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་བྱེད་དགོས།

ཚོགས་འདུའི་

ལས་དོན་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་བཅས། ཏཱ་ལའི་བླ་མས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ལ།།”

(1)

ཞེས་ཕེབས་པར། གྲོས་ཚོགས་ནས་

ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་དང་། གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་དགོངས་

དོན་ལག་བསྟར་ཞུ་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་འཇོག་གནང་མཛད་པ་འདི་ལྟར། “ སྔོན་གླེང་། ད་ལམ་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་

ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་གསུམ་པའི ་ སྐབས་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་

༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གསུང་འཕྲིན་ རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ སྤྱི ་ ཕེ བ ས་བྱུང་བ་བཞི ན ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་སུ་སྐབས་འཕྲལ་ཞི བ ་ལྷོང་

སྙན་སྒྲོན་གྱིས་སྤྱི་ཡོངས་བགྲོ་གླེང་དང་།

དེ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚོགས་

ཆུང་གསུམ་དུ་ཆ་བགོ ས ་ཀྱི ས ་གསུང་འཕྲི ན ་ཕེ བ ས་དགོ ང ས་ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་

ཁག་སྐོ ར ་གོ ་ བསྡུར་སྦྱང་བཤད་ལྷུགས་པོ ར ་ཞུས་པ་བཅས་དགོ ང ས་འཆར་ མང་མོ ས ་རྩེ་མཐུན་བྱུང་བ་ཁག་གི ་ ཐོ ག ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་ཅི ག ་འཇོ ག ་རྒྱུ་གལ་ཆེ ར ་ མཐོང་། གཅིག

གྲོས་ཆོད། ཀ༽

༸གོང་ས་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་གྲོས་འཆར་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༠་་་༡༡ བར་གསལ།

445

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ནི ་ བོ ད ་རྒྱ་ཕན་ཚུན་གཉི ས ་ཕན་ཐོ ག ་བོ ད ་ཀྱི ་ དཀའ་རྙོ ག ་སེ ལ ་རྒྱུའི ་ ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོ ས ་ཤི ག ་ཡི ན ་པ་གཟུར་གནས་སྐྱེ ་ བོ ་ ཡོ ང ས་

ནས་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་མེ་ཏོག་འཐོར་བཞིན་པ་མ་ཟད། གུས་ཚོས་

བསམ་ཞིབ་གྲོས་བསྡུར་ཇི་ལྟར་ཞུས་ཀྱང་འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་

ལ་འདི་ལས་ཐབས་ལམ་བཟང་བ་གཞན་དུ་མ་མཆིས་སྟབས་གཞིས་

བྱེས་གཉི ས ་ཀྱི ་ ངོ ་ ཚབ་མཚོ ན ་པའི ་ འདི ་ ག་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་

ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་དབུ་མའི ་ ལམ་ལ་ཡི ད ་ཆེ ས ་ངེ ས ་རྙེ ད ་ཀྱི ས ་སླར་ ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་གཙང་མ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཁ༽

དབུ་མའི་ལམ་གྱི་དགོངས་འཆར་གནད་དོན་རྣམས་འཛམ་

གླིང་མང་ཚོགས་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་རྣམས་

ཀྱི ས ་གོ ་ དོ ན ་ལེ ག ས་རྟོགས་གོ ང ་མཐོ ར ་གཏོ ང ་ཐབས་དང་འབྲེ ལ ་

རྒྱབ་སྐྱོར་འཐོབ་སླད་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་

སྒོ་ཁག་སྔར་ལྷག་རྒྱ་བསྐྱེད་ཤུགས་སྣོན་དགོས་རྒྱུ།

ག༽

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ དབུ་མའི ་

ལམ་གྱི ་ དགོ ང ས་འཆར་སྐོ ར ་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི ་ ཡོ ད ་དོ ་ ཅོ ག ་ནས་ གོ་དོན་གསལ་རྟོགས་ཡོང་ཐབས་སུ་དུས་ནས་དུས་སུ་རང་གཞུང་ ནས་གཟབ་སྦྱོང་གནད་སྨིན་སྤྲོད་དགོས། ང་༽

དེ་སྔོན་ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་གྲོས་ཚོགས་ནས་བོད་དོན་སྐོར་

དང་།

གལ་ཏེ་དུས་བཀག་ནང་ཚུད་གྲོས་མོལ་ཐུབ་པ་མ་བྱུང་ཚེ་

གྲོས་ཆོད་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བཞག་ཡོད་པ་ནང་གསལ།

བོད་

རྒྱའི ་ དབར་གྲོ ས ་མོ ལ ་ལོ ་ གསུམ་ནང་ཚུད་འགོ ་ འཛུགས་དགོ ས ་པ་

བཙན་བྱོལ་བོ ད ་གཞུང་ངོ ས ་ལེ ན ་གནང་སྲི ད ་པའི ་ མཐའ་ཚི ག ་སྤྲད་

པ་མ་ཟད། ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གྲངས་ ༤༢ ནས་ 446

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གོ ང ་ལྟར་གྲོ ས ་འཆར་གཅི ག ་མཚུངས་ཤི ག ་བཏོ ན ་པ་ནི ་ རང་རེ ར ་

གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། དེས་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ཆབ་སྲིད་དང་།

དཔལ་འབྱོར་གཉིས་ཕྱོགས་ནས་གནོན་ཤུགས་

ཀྱི ས ་སྒོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི ་ འགོ ་ ཁྲི ད ་རྣམས་གྲོ ས ་མོ ལ ་ལྕོག་སྟེང་དུ་ འཁྲི ད ་ཐབས་སུ་བཀའ་ཤག་གི ས ་དབུས་ཕྱི ་ དྲི ལ ་ལས་ཁུངས་མ་

ལག་གིས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་རྩལ་སྤྲུག་གནང་དགོས།

གལ་ཏེ་

གོ ང ་འཁོ ད ་དུས་ཡུན་རྒྱས་བཅད་ནང་རྒྱ་ཕྱོ ག ས་ནས་བསམ་ཞི བ ་

ལག་བསྟར་མ་བྱུང་ཚེ། རང་གཞུང་ནས་ཆབ་སྲིད་ལངས་ཕྱོགས་ཀྱི་ ཐབས་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་གལ།

གཉིས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན་དང་། ཕྱི་དངོས་པོ་དང་ནང་

བསམ་བློ་ཡར་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་འཕྲོད་བསྟེན་དང་། དབང་པོ་ སྐྱོན་ཅན་ལ་ཆེད་དམིགས་སློབ་སྦྱོང་བལྟ་རྟོག

ལྷག་པར་ཉམ་ཐག་གི་བདེ་

སྡུག་བལྟ་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་ཐད་ད་ཕན་ལས་དོན་གྲུབ་འབྲས་གང་ལེགས་ཐོན་པ་ ཀུན་གྱི་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད་ཅིང་།

ད་དུང་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་དང་ཡར་

རྒྱས་མདུན་བསྐྱོད་ཡོང་ཐབས་སུ་གཤམ་གསལ་དོན་གནད་ཁག་འབྲེལ་ཡོད་

སོ་སོས་འཁུར་འགན་བླང་དགོས།

ཀ༽

དེ ་ སྔོ ན ་ནང་ཤེ ས ་འཕྲོ ད ་གསུམ་གྱི ་ ཉམ་ཐག་ཚོ ག ས་ཆུང་

ཞིག་བཙུགས་ཏེ་ལས་དོན་གང་ཙམ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ས་ཁུལ་མང་

ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཁྱེར་འཁོ ས ་གནས་སྟངས་ས་གནས་རང་ནས་རྒྱུས་

མངའ་གསལ་ཤེ ས ་ཡོ ད ་སྟབས་ས་ཁུལ་སོ ་ སོ ར ་ཉམ་ཐག་ཚོ ག ས་ ཆུང་རེ་ཟུར་འཛུགས་དགོས་ཤིང་།

ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་

གསུམ་ལས་མ་ཉུང་བ་དགོས་པར་དེའི་ཁོངས་ས་གནས་སུ་ཕྱོགས་

བཞུགས་སྤྱི་འཐུས་ཡོད་ན་དང་། 447

དེ་བྱིངས་ཚོགས་མིའི་ཐད་ས་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་འདུ་དང་། ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་

ཆུང་སོ་སོ་ནས་འཐུས་ཚབ་རེ་དགོས་པ་དང་།

ཚོགས་ཆུང་དེས་

དུས་ནས་དུས་སུ་གཞི ས ་ཆགས་ནང་རང་རི ག ས་འཁོ ས ་ཞན་ཉམ་

ཐག་དང་། རྒས་གཅོང་ནད་མནར། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན། སློབ་སྦྱོང་

གི ་ གོ ་ སྐབས་མ་ཐོ བ ་ཅི ང ་སློ བ ་ཡོ ན ་སྦྱོར་སྤྲོ ད ་མ་ཐུབ་པའི ་ བུ་ཕྲུག་ ཇི་ཡོད་སོགས་ཞིབ་འཇུག་རུ་ང་ཞིབ་ཚགས་དང་། དྲང་བདེན་སྒོ་

ནས་ལབ་གླེ ང ་མེ ད ་པ་གནང་སྟེ་ཞི བ ་གནས་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་

སུ་འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་བསྐྱར་

ཞི བ ་ཀྱི ས ་བཀའ་ཤག་གི ་ དགོངས་བཞེས་སླད་འབུལ་དགོས།

རོ ག ས་རམ་ཁག་དམི ག ས་ཡུལ་ལྟར་མི ག ་སྨན་མི ག ་འཁྱོལ་ཐུབ་

པའི་ཚོགས་ཆུང་དེས་འགན་བཞེས་དགོས་ཤིང་། རིམ་པས་བོད་མི་ རྣམས་ཕྱིའི་རོགས་རམ་ཁོ་ནར་མ་བརྟེན་པར་ཕུགས་ཡུལ་འཚོ་རྟེན་

སྲ་བརྟན་རང་ཁ་རང་གསོ འི ་ ལམ་དུ་དཀྲི་ཐབས་འཆར་གཞི ་ འདི ང ་

དགོས། ཁ༽

བོ ད ་གཞུང་ཤེ ས ་རི ག ་ལས་ཁུངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་

མི འི ་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལམ་ལུགས་སམ་སྲི ད ་བྱུས་གཏན་འབེ བ ས་ཐོ ག ་

ཁྱད་མཁས་མི་སྣ་ཅན་གྱི་ཤེས་ཡོན་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་ཏེ། བོད་ ཕྲུག་ཚོས་རང་རང་ཤེས་ནུས་བློ་རྩལ་དང་། བློ་འདོད་དང་འཚམས་

ཤིང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་པས་མ་འོངས་མདུན་

ལམ་གྱི ་ སློ བ ་ཚན་འདེ མ ས་ཕྱོ ག ས་ལམ་སྟོན་རྒྱུན་བསྲི ང ་གནང་ ཐབས༑ ག༽

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཕུགས་དམིགས་བསྒྲུབ་བྱ་དང་། ད་

ལྟའི་གནས་བབ་གཉིས་ཀར་འཚམས་ཤིང་། མ་འོ ངས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ 448

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ལམ་སྟོན་དང་རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་བསྡུས་ནང་གསལ་བ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་

རིང་ལུགས་དང་མ་རྩའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་ཞིང་ འཚེ ་ བ་མེ ད ་པའི ་ སྒོ་ནས་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ དཔལ་འབྱོར་ལམ་

ལུགས་སམ་སྲི ད ་བྱུས་ཤི ག ་གང་མགྱོ ག ས་གཏན་འབེ བ ས་དགོ ས ་

གལ༑

གསུམ། ཆོས་ལུགས་ལུང་ཚན་ནང་ཁུལ་དམ་གཙང་གདུང་ཤུགས་གཅིག་

སྒྲིལ་ཡོང་ཐབས་གཙོ་བོ་ནི།

བཞི།

ཀ༽

༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕ་མས་བུ་ལ་འདོམས་པ་ལྟ་བུ་སྤྱི་

བྱེའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་རིམ་བསྩལ་རྣམས་སྙིང་བཅངས་ཉམས་

ལེན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་།

དེས་ན་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་

༸གོང་ས་ཆེན་པོའི་བཀའ་སློབ་ཕྱོགས་བསྡེབས་དཔར་བསྐྲུན་ཟིན་ པ་རྣམས་སློབ་གྲྭ་ཁག་དང་། ས་གནས་ཤེས་ཡོན་ཚོགས་ཆུང་གཙོ་

གྱུར་མང་ཚོ ག ས་ལ་རི ན ་མེ ད ་འགྲེ མ ས་སྤེལ་རྒྱ་ཆེ ་ གནང་དགོ ས ་ ཐོག ས་ཁུལ་སོ་སོར་ཆབ་སྲིད་ལམ་སྟོན་གནང་སྐབས་ངེས་པར་ བེད་སྤྱོད་དགོས་པ་ཡིན།

ཁ༽

བོད་མི་ནང་ཁུལ་མ་མཐུན་པའི་རྩོད་རྙོག་གང་དང་ཇི་བྱུང་

ཀ༽

བོད་མིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡ་ཪབས་བཟང་

སྐབས་འཕྲལ་སོ ་ སོ ར ་བཀའ་སྤྱི ་ ཐུན་མོ ང ་གི ས ་འགྲི ག ས་འཇགས་ སེལ་ཐབས་གནང་གལ།

སྤྱོད་དང་། དྲང་བདེན་གྱི་གཤིས་བཟང་ཉམས་མེད་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་

ཐབས་སྐོར། བོད་མི་རྣམས་གནས་ཡུལ་ཁ་འཐོར་དུ་མ་སོང་བར། 449

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གཞིས་ཆགས་ཁག་ནང་ད་མུས་བཞིན་མཉམ་རུབ་གནས་ཐབས་བྱ་

རྒྱུ་གལ་ཆེ ར ་སོ ང ་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་ནང་གསལ་

བཞིན་སོ་ནམ་ལས་རི ག ས་དེ ང ་རབས་ཅན་ལ་བསྒྱུར་ཐབས་དང་།

འཚེ ་ བ་མེ ད ་ཅི ང ་ལོ ག ་འཚོ ས ་མ་བསླད་པའི ་ དཔལ་འབྱོར་ལྟ་གྲུབ་

དང་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་གསར་པའི་ རིགས་གཞིས་སྒར་ཁག་ནང་གང་མང་སྤེལ་ཐབས་གནང་གལ། ཁ༽

ཆོ ས ་རི ག ་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་སྤེལ་གསུམ་གྱི ་ ལྟེ་གནས་ཆོ ས ་སྡེ ་

ཁག་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་ཕྲ་ཚུགས་ཐུབ་ཐབས་སུ་འབྲེལ་ཡོད་ཆོས་ རིག་དང་།

ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་གཉིས་ནས་འགན་འཁུར་ཆེ་

བཞེས་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་ཇི་དགོས་སྦྱོར་བསྒྲུབ་གནང་ གལ༑

ག༽

སློ བ ་གྲྭ་ཁག་ནང་དགེ་རྒན་ཚད་ལྡན་དུས་ཐོག་བསྐོ ་

འཛུགས་དང་། ཤེས་ཡོན་ཅན་ལ་བདག་སྐྱོང་གནང་ཕྱོགས།

ལྔ། བོད་མིའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དབུ་བརྙེས་ཏེ་མི་ལོ་

སུམ་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་ཙམ་སོ ང ་བའི ་ དུས་སྐབས་སུ་ཡང་བྱམས་བརྩེ་དང་

འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་གཞི་བཅོལ་བའི་སྔར་སྲོལ་བཟང་པོ་ཉམས་མེད་

རྒྱུན་འཛིན་ཐོག ད་ལྟའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་དང་། བོད་མིའི་དགོས་མཁོ་

བཅས་དང་འཚམས་པའི ་ མང་གཙོ འི ་ རི ང ་ལུགས་ཀྱི ་ ལེ ག ས་ཆ་ཡོ ང ས་སུ་

ཚང་བའི་རྒྱུན་སྲོལ་དང་། དེང་རབས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་

བབ་བཟང་པོ ་ ཞི ག ་རང་ཅག་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རི ང ་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་ནི ་ བློ ་ སྤོབས་དང་དགའ་སྒོམ་བྱེད་འོས་པ་ཞི ག ་ཆགས་པར་ཡི ་ རངས་བསྔགས་ བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་།

བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདི་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་

གཟིགས་ཀྱི་གདུལ་ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟར། ༸གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་ 450

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

པོའི་སྐུ་དུས་ནས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དངོས་སུ་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་

དུས་ད་ལྟའི ་ བར་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་སྐུ་ཕྲེ ང ་རི མ ་བྱོན་གྱི ས ་སྔར་གྱི ་ ཐུགས་

བསྐྱེ ད ་དམ་བཅའ་བཞི ན ་བོ ད ་འབངས་རྣམས་བྱམས་བརྩེས་བདག་གི ར ་

བསྐྱངས་པའི་བཀའ་དྲིན་ནི་བསྐལ་པ་མ་སྟོངས་བར་གསབ་ཏུ་མེད་ལ། ལྷག་ པར་དུ་༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགུང་གྲངས་བཅུ་

དྲུག་ཐོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་ལྗིད་མོ་ཕྲག་ཏུ་བཞེས་ ཏེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་

བཅས་པ་གོད་ཆག་མུན་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་གཉན་འཕྲང་ཡ་ང་བ་ལས་སྒྲོལ་བའི་ དེད་དཔོན་ཆེན་པོའི་སྐུར་བཞེངས་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཆིབས་ཞལ་བསྒྱུར་མ་

ཐག བོད་འབངས་རྣམས་ལ་མང་གཙོའི་མངོན་འདོད་མེད་བཞིན་དུ་ཐུགས་ ནན་ཆེ ན ་པོ ས ་མང་གཙོ ་ མར་གསོ ལ ་རས་བསྩལ་བའི ་ བཀའ་དྲི ན ་ནི ་ གུས་

འབངས་རྣམས་ཀྱིས་གཞལ་བར་ག་ལ་ནུས།

དེས་ན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་

བཀའ་དགོ ངས་ལམ་སྟོན་འོ ག ་མང་གཙོ འི་ རིང་ལུགས་ཀྱི་ ལམ་ཆེ ན ་དུ་ཤར་ བསྐྱོད་བྱ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོའི་ཁུར་དུ་བབས་པའི་ལས་འགན་རླབས་པོ་ཆེ་ཞིག་ཡིན།

དྲུག འབྱུང་འགྱུར་བོད་དུའང་འདི་མཚུངས་མང་གཙོའི་ལམ་ནས་རང་སྲིད་

རང་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་དེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་

དགོངས་གཞི་ཟབ་མོ་ལྟར། རིང་མིན་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ བའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་མིང་དོན་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡོང་བའི་ཡིད་ཆེས་བརྟན་

པོ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱིས་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣༠ ལ།།” ཞེས་གསལ།

(1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ནས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༢་་་༡༤ བར་གསལ། 451

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚེས་ ༢༨ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོག་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་མགོན་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀའ་དྲིན་གྱིས་བཀའ་

སློབ་སྩལ་གནང་མཛད་པ་དང་། བཀའ་ཤག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་

ཆབ་སྲིད་དང་། འཛིན་སྐྱོང་ལས་དོན་གྱི་ཟླ་དྲུག་ལས་དོན་སྙན་ཞུ། རྩིས་ཞིབ་

སྙན་ཐོའི་ཐོག་ཆེད་འཛུགས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོའི་ཐོག་འཛིན་ སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་ད་ཕན་ལས་དོན་ཇི་སྤེལ་གྱི་ལས་དོན་སྙན་ཞུ། བོད་ཀྱི་ གསོ ་རིག ་རྒྱུན་འཛི ན ་སྨན་པ་དང་སྨན་སྦྱོར་ལྷན་ཚོ ག ས་གསར་འཛུགས་ཀྱི་

སྒྲིག་གཞིའི་འཆར་ཟིན། བོད་མིའི་འཚེ་བ་སྤངས་པའི་ལས་འགུལ་གྱི་གཞི་རྒྱ་

ཆེ་བའི་ཐབས་བྱུས་འཆར་འགོད་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་དོན་སྙན་ཞུ། ཉེ་སྔོན་ བོ ད ་དང་རྒྱ་ནག་ཏུ་གཟི ག ས་སྐོ ར ་དུ་ཕེ བ ས་པའི ་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པའི་གཟིགས་སྐོར་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་གནས་ཚུལ་གསལ་

བཤད།

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཤག་བགོ་

འགྲེམས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དང་བླངས་དཔྱ་ དངུལ་དང་བསྡུ་དངུལ་འབུལ་འབབ་ཀྱི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་ཁྲི མ ས་ཡི ག ་བསྐྱར་

བཅོས་སོགས་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཐོག་བཀའ་བསྡུར། དེ་བཞིན་གཞུང་ འབྲེ ལ ་དང་སྤྱི ་ འཐུས་སྒེ ར ་གྱི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་གྲོ ས ་འཆར་སོ ག ས་ཡི ག ་ཆ་རྣམ་

གྲངས་ ༤༧ ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་། འཛིན་སྐྱོང་ནས་དོགས་འདྲི་ཁག་ལ་གསལ་ བཤད་གནང་དགོས་ཁག དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲངས་པ་

ཆེ ས ་ཉུང་ཤས་ཀྱི ་ རྒྱལ་ཕུང་དམངས་གནོ ད ་ཀྱི ་ བྱ་སྤྱོ ད ་ལ་སྔར་བས་གདོ ང ་

ལེན་བྱེད་ཐབས་སོགས་བཀའ་བསྡུར་གཏིང་ཟབ་གནང་།

(1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ནས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༢ ལ་གསལ། 452

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚེས་ ༣༡ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༢་་་༢༠༠༣ ལོའི་ དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་བསྐྱར་ཞིབ་སྙན་ཐོ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ གི་རྩིས་ལོ་

༢༠༠༣་་་༢༠༠༤

ལོའི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས།

བཀའ་ཤག་གིས་ཟླ་དྲུག་རིང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་ཐོག་ཕྱག་ལེན་ཇི་ འཁེལ་གྱི་སྙན་ཐོར་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་རྒྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡་་་༢༠༠༢ ལོའི་ལས་

ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི ་ ལོ ་ འཁོ ར ་ལས་བསྡོ མ ས་སྙན་ཞུའི ་ ཐོ ག ་བགྲོ ་ གླེང་༑

ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ།

བཀའ་ཤག་གི་ལས་དོན་ཇི་

བྱས་ཀྱི་སྙན་ཐོ། ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་ཁག་ལྔ། བཙན་བྱོལ་ བོ ད ་མི འི ་ བོ ད ་ཀྱི ་ གསོ ་ བ་རི ག ་པའི ་ སྨན་པའི ་ ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཁྲི མ ས་ཡི ག ་

སོགས་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཁག་དྲུག གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་དགུ་དང་།

སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ལྔ་བཅས་ཁྱོན་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་ཕུལ་བའི་འབྲེལ་ ཡོད་ཡིག་ཆ་གྲངས་ ༦༥ ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷུག་གིས་ཐག་གཅོད་གནང་། (1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༠ ནས་ ཚེས་ ༡༩ བར་འཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

པོ་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཕེབས་པར་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་བགྲོ་གླེང་

དང་ཚོགས་ཆུང་ཆ་བགོས་གནང་བ་དང་། བཀའ་ཤག་གི་ཟླ་དྲུག་ནང་ལས་

དོན་ཇི་ཞུས་ཀྱི་སྙན་ཞུ། ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཁག་ལྔ། གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ ཆོད་ཁག་ ༡༦ དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ ༥ བཅས་བགྲོ་གླེང་ 1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༦ པར་གསལ།

453

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གཏིང་ཟབ་གནང་སྟེ་གཏན་འབེབས་གནང་།(1)

གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

པོ་མཆོག་ནས་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར།

“སྐབས་བཅུ་

གསུམ་པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པར་འབྱོར་པའི་འཐུས་

མི་རྣམས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ། ད་ལམ་གྱི་ལྷན་ཚོགས་འདིར་བསམ་འཆར་

འབུལ་རྒྱུ་གཤམ་གསལ། ༡༽

༢༽

ད་ཕན་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་བསྐོ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་འདི་བཞིན་

སླད་དགོས་གལ་མ་མཐོང་བས་ས་དམིགས་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་འགབ། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་། འོས་བསྡུའི་འགན་ འཛིན་ལས་འཕར། གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་

གཙོ་དང་། ཚོགས་མི། རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་གི་རྩིས་ཞིབ་སྤྱི་ཁྱབ་

བཅས་ཀྱང་ཕྱི ་ རྒྱལ་སྐུ་ཚབ་དོ ན ་བྱེད་པ་བསྐོ ་ གཞག་གི ་ ལམ་ལྟར་

༣༽ ༤༽

འཆར་གཞི་ཕྱག་རྟགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ་ལས། འདི་

ནས་ཐད་བསྐོ་མ་དགོས་པ་བྱ་རྒྱུ།

ལས་དོ ན ་གཞི ་ རྒྱར་གཞི ག ས་ཏེ ་ གཞུང་ཞབས་འདེ མ ས་བསྐོ ་ ལྷན་

ཁང་དང་།

འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གཉིས་ཟླ་བསྒྲིལ་དགོས་མིན་གོ་

བསྡུར་བབས་གཟིགས་གནང་རྒྱུ།

གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད་རྣམས་ཡི ག ་རྒྱུགས་ཀྱི ་ གྲུབ་འབྲས་ལ་

གཞིགས་ཏེ་གང་ལ་ཇི་འོས་བསྐོ་གཞག་བྱེད་མུས་ལྟར། རྒས་ཡོལ་ དང་། རྒས་ཡོལ་སྔ་སྣུར། ཕྱིར་འགྱངས། རྩ་དགོངས་གཏོང་རྒྱུ་

བཅས་ཀྱང་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ ་ ཤོ ས ་བཀའ་ཤག་གི ་ རྒྱབ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༠ པར་གསལ།

454

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གཉེར་ལྟར་གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་ཐུན་མོང་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་ ༥༽ ༦༽

༧༽

ཐག་གཅོད་བྱེད་འཐུས་ལས། འདི་གར་འཆར་གཞི་ཕྱག་རྟགས་ཞུ་

མ་དགོས་པ་གནང་རྒྱུ།

ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་བསྐོ ་ ཕྱོ ག ས་ཐད།

ཆེས་མཐོའི་ཚོགས་ཆུང་ལྟ་བུ་ཞིག་ནས་འོས་ངེས་དྲག་འདེམས་མང་ མོས་ཀྱི་འོས་འཆར་འབུལ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་ལས་རྒྱུན་དུས་ཡུན་ལོ་ཚད་ཐད་ལ་དགེ་སྐྱོན་ ཇི་ཡོད་སྐྱར་ཞིབ་གོ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།

བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དབང་ཚད་ཐོ ག ་ནས་གྲོ ས ་

ཆོ ད ་བཞག་པ་རྣམས་ལ་འདི ་ ནས་བཀའ་འཁྲོ ལ ་སྐྱར་ཞུ་མ་དགོ ས ་ པར་འབྲེལ་ཡོད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོས་བཀའ་འཁྲོལ་མིང་

རྟགས་བཀོད་ན་འོས་བབས་ཆེ་ངེས། གོང་གསལ་རྣམས་ད་རེས་ཀྱི་

གྲོས་ཚོགས་འདི་ཐོག་གོ་བསྡུར་གྱིས་བཅའ་སྒྲིག་ནང་བསྒྱུར་བཅོས་ ཐུབ་ན་རབ་དང་། དེ་མིན་གྲོས་ཚོགས་རྗེས་མའི་སྐབས་སུ་བསྒྱུར་ བཅོས་ཐུབ་པ་གནང་དགོས། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་མཐའ་དག་

འཐུས་ཚང་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་བཅས། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ཚེས་ ༣ ལ།།”

ཞེས་གསལ་བར། གྲོས་ཚོགས་ནས་དེའི་སྐབས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་ཆོད་

དང་།

གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ཐག་གཅོད་འདི་ལྟར་

གནང་འདུག “ གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད། སྔོན་གླེང་། སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པར་སྤྱི་

ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣ འཁོད་པའི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་སྤྱི་བསྩལ་བྱུང་བའི་ཐོག སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ 455

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚོ ག ས་ཆུང་གསུམ་དུ་ཆ་བགོ ས ་ཀྱི ས ་བསམ་ཞི བ ་གྲོ ས ་བསྡུར་མཐི ལ ་ཕྱི ན ་ ཞུས་པ་དང་། དེ་རྗེས་གྲོས་ཚོགས་སུའང་སྤྱི་ཡོངས་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་རྒྱས་ཞུས་

པའི་དགོངས་འཆར་མང་མོས་རྩེ་མཐུན་ཁག་ལ་གཞིགས་ཏེ་གྲོས་ཆོད་ཅིག་

འཇོག་རྒྱུ་གལ་ཆེར་མཐོང་། ༡༽

གྲོས་ཆོད།

གསུང་འཕྲིན་གྱི་དོན་ཚན་དང་པོའི་དགོངས་དོན། ད་ཕན་ཐད་བསྐོས་

སྤྱི ་ འཐུས་གསུམ་བསྐོ ་ འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་འདི ་ བཞི ན ་སླད་དགོ ས ་གལ་

མ་མཐོང་བས་ས་དམིགས་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་འགབ།

ཅེས་ཕེབས་

ཐད། འཛམ་གླིང་ནང་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་གྲོས་ཚོགས་

སུ་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་ཁྲི ད ་ཀྱི ་ སྐུ་དབང་ཆ་ནས་ཆོ ས ་དང་རི ག ་གཞུང་། ཤེས་ཡོན། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ། ཚན་རིག རྩོམ་རིག་སོགས་ཁྱད་ མཁས་མི ་ སྣ་ལྡན་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གང་འཚམས་དམི ག ས་འཛུགས་

གནང་རྒྱུའི ་ རྒྱུན་སྲོ ལ ་ཡོ ད ་མུས་ལྟར་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ བཅའ་

ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་དོན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོ ག ་གི ས ་དེ ་ འདྲའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་ནས་གསུམ་བར་ཐད་བསྐོ ་ གནང་མུས་དེ་བཞིན་སྤྱི་སྲོལ་མང་གཙོའི་འགྲོ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་

ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེར་བརྟེན་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་

ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་རང་འཇགས་ཐོག་ཐད་བསྐོས་གནང་དང་མི་གནང་༸གོང་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་བསྟུན་དགོངས་དཔྱད་

༢༽

བབ་གཟི ག ས་མཛད་རྒྱུ་ཞེ ས ་བཅའ་ཁྲི མ ས་ནང་དགོ ས ་ངེ ས ་སྒྱུར་

བཀོད་གནང་འོས་གནང་རྒྱུ།

འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དང་།

འོས་བསྡུའི་

འགན་འཛིན་ལས་འཕར། གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ 456

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚོགས་གཙོ་དང་། ཚོགས་མི། རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་གི་རྩིས་ཞིབ་སྤྱི་ ཁྱབ་བཅས་ཀྱང་ཕྱི ་ རྒྱལ་སྐུ་ཚབ་དོ ན ་བྱེད་པ་བསྐོ ་ གཞག་གི ་ ལམ་

ལྟར་འཆར་གཞི ་ ཕྱག་རྟགས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་བསྐོ ་ གཞག་བྱ་རྒྱུ་ལས།

༣༽

འདི་ནས་ཐད་བསྐོ་མ་དགོས་པ་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་ཕེབས་དགོངས་བཞིན་ ཕྱག་བཞེས་ཡོང་བ་ཞུ་རྒྱུ།

ལས་དོ ན ་གཞི ་ རྒྱ་ལ་གཞི ག ས་ཏེ ་ གཞུང་ཞབས་འདེ མ ས་བསྐོ ་ ལྷན་ ཁང་དང་།

འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གཉིས་ཟླ་བསྒྲིལ་དགོས་མིན་གོ་

བསྡུར་བབས་གཟིགས་གནང་རྒྱུ། ཞེས་ཕེབས་ཐད་མང་གཙོའི་འགྲོ་

ལུགས་ལྟར་གོང་འཁོད་ལས་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐ་དད་དགོས་གལ་ ལ་སོང་། ལས་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་བརླག་པའི་ཐོག་ནས་འགན་

༤༽

འཛི ན ་གཅི ག ་ལྕོགས་གནང་སྟེ་ལས་བྱེད་ཉུང་འཕྲི ་ གནང་འོས ་ཇི ་ འགབ་དགོངས་བཞེས་ཡོང་བ།

གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད་རྣམས་ཡི ག ་རྒྱུགས་ཀྱི ་ གྲུབ་འབྲས་ལ་

གཞིགས་ཏེ་གང་ལ་ཇི་འོས་བསྐོ་གཞག་བྱེད་མུས་ལྟར། རྒས་ཡོལ་ དང་། རྒས་ཡོལ་སྔ་སྣུར། ཕྱིར་འགྱངས། རྩ་དགོངས་གཏོང་རྒྱུ་

བཅས་ཀྱང་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་ཤོས་བཀའ་ཤག་གིས་རྒྱབ་ གཉེར་ལྟར། གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་ཐུན་མོང་གྲོས་བསྡུར་གྱིས་

ཐག་གཅོད་བྱེད་འཐུས་ལས། འདི་གར་འཆར་གཞི་ཕྱག་རྟགས་ཞུ་

མ་དགོས་པ་གནང་རྒྱུ། ཞེས་ཕེབས་པ་བཞིན་གྲོས་ཆོད་འདི་བཞིན་

༥༽

གཏན་འབེབས་གྲུབ་མཚམས་ནས་དངོས་སུ་ཕྱག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་ ཐུབ་པ་གནང་འོས།

ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་བསྐོ ་ ཕྱོ ག ས་ཐད།

ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་ལྟ་བུ་ཞི ག ་ནས་འོས ་ངེ ས ་དྲག་འདེ མ ས་ 457

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

མང་མོས་ཀྱི་འོས་འཆར་འབུལ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ།

ཞེས་ཕེབས་པའི་སྐོར་དེ་དོན་ཕྱག་བཞེས་གནང་འོས་སྙམ།

༦༽

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་ལས་རྒྱུན་དུས་ཡུན་ལོ་ཚད་ལ་དགེ་སྐྱོན་ཇི་

༧༽

བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དབང་ཚད་ཐོ ག ་ནས་གྲོ ས ་

༨༽

ཡོད་བསྐྱར་ཞིབ་གོ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ། ཞེས་ཕེབས་སྐོར་ཁྲིམས་ཞིབ་ པ་ཆེ་བའི་ལས་རྒྱུན་ལོ་ལྔའམ། རང་ལོ་ ༦༥ གང་སྔ་བར་གནང་རྒྱུ།

ཆོད་བཞག་པ་རྣམས་ལ་འདི་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་གྱི་དབང་ཚད་ཐོག་

ནས་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་རྣམས་ལ་འདི་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་བསྐྱར་ཞུ་ མ་དགོས་པར། འབྲེལ་ཡོད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོས་བཀའ་ འཁྲོལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ན་འོས་བབས་ཆེ་ངེས། ཞེས་ཕེབས་དོན་

ལྟར་བཀའ་བརྩི་དང་ལེན་ཞུ་རྒྱུ།

གོང་གསལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་ཕྱག་ལེན་དུ་བསྟར་བར་བཅའ་སྒྲིག་ཁག་

ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྒོ་ཇི་མཆིས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་རྗེས་ མར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དུ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༩ ཉིན། སྤྱི་

མོས་གཏན་འབེབས་གནང་། ” ཞེས་གསལ།

(1)

ཕྱི་ལོ ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༡༢ ནང་སྤྱི་ འཐུས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་ མདོ་

སྨད་བར་མའི་འོས ་གཞི་ བཞི་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་། (2) སྤྱི་ ཁྱབ་འོས ་བསྡུ་

ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༣ ཚེས ་ ༡༧ ཉིན ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་

བའི་ནང་། སྐབས་ ༡༣ པའི་ སྤྱི་ འཐུས་ནང་མདོ ་ སྨད་སྤྱི་ འཐུས་གཅི ག་བརྒྱ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༡་་༢༢ ལ་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༢་་༣༣ ལ་གསལ། 458

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཆ་མ་ལོ ངས་པ་དང་། དབུས་གཙང་སྤྱི་ འཐུས་གཅི ག་རྩ་དགོངས་ཞུས་པའི ་ ཚབ་གསར་ཆེ ད ་བར་མའི ་ འོ ས ་བསྡུ་གནང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ གསལ་བསྒྲགས་ གནང་།

(1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ ནས་

ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣་་་༢༠༠༤ ལོའི་

བོད་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་བསྐྱར་ཞིབ་སྙན་ཐོ་

དང་། རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༤་་་༢༠༠༥ ལོའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས། འཛིན་སྐྱོང་

བཀའ་ཤག་ནས་ཟླ་དྲུག་རིང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་ཕྱག་ལེན་ཇི་ མཛད་ཀྱི་སྙན་ཞུ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཞེ་གཉིས་པའི་

ནང་གསེས་དང་པོར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་པའི་ སྐབས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་དགོས་པར།

ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་

གཉིས་རེ། ཆོས་བརྒྱུད་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རེ། ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་ བཅས་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་དང་། ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་བཅས་ཁུངས་སོ་སོ་

ནས་འོས་བསྡུའམ། ཡང་ན་དམིགས་འཛུགས་གང་འོས་སྐབས་བསྟུན་བྱ་རྒྱུ་

དང་ལོ་རེའི་མཚམས་ནས་བསྐྱར་འདེམས་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། སྤྱི་

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་པའི་སྐབས་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་ ཆུང་ཞིག་དགོས་པར་ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་རེ་དང་། ཆོས་བརྒྱུད་ རེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་རེ། ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་ཡོད་ན་གཅིག་བཅས་ཁུངས་སོ་ སོ་ནས་འོས་བསྡུའམ། ཡང་ན་དམིགས་འཛུགས་གང་འོས་སྐབས་བསྟུན་བྱ་ རྒྱུ་དང་། ལོ་རེའི་མཚམས་ནས་བསྐྱར་འདེམས་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་དང་།

དོན་ཚན་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་དང་པོར། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༦ ལ་གསལ།

459

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སོ་སོ་ནི་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་འོས ་འཛུགས་གནང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ་ མོ ས ་མཐུན་བྱུང་ན་དེ ་ ལ་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་འཛི ན ་མཚན་ཐོ ག ་

ནས་བསྐོ་གཞག་མཛད་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ བ་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སོ་སོ་ནི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་

ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་

བཅས་ནས་བསྐོ་འཛུགས་བྱས་པའི་མི་འགྲོ་གསུམ་མམ་ལྔ་ཡོད་པའི་འདེམས་ སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འཆར་ཕུལ་ལྟར་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་འོས ་འཛུགས་གནང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ་ མོ ས ་མཐུན་བྱུང་ན་དེ ་ ལ་

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་འཛི ན ་མཚན་ཐོ ག ་ ནས་བསྐོ་གཞག་མཛད་རྒྱུ། ཞེས་དང་།

དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་ ༤ པར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

སྤྱི ་ འཐུས་རྩ་འབོ ར ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ས ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བ་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སུ་རུང་འཕོ་འགྱུར་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ ལ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་ཆོ ག ་མཆན་བསྩལ་ཐོ ན ་གྱི ས ་འཕོ ་ འགྱུར་བྱ་དགོ ས ་བྱུང་ན་ལས་དེ ་ མི ན ་རང་ལོ ་ དྲུག་ཅུ་རེ ་ ལྔ་ཧྲི ལ ་པོ ་ མ་ལོ ན ་

བར་ལས་ཁུར་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་

ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཡན་གྱིས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སུ་རུང་འཕོ་འགྱུར་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ ལ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་ཆོ ག ་མཆན་གྱི ས ་འཕོ ་ འགྱུར་བྱ་

དགོས་བྱུང་ན་ལས་དེ་མིན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་ལས་རྒྱུན་ལོ་ལྔའམ། རང་ 460

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ལོ་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་ཧྲིལ་པོ་མ་ལོན་པ་གང་སྔའི་བར་ཡིན། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ གཉིས་རང་ལོ་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་ཧྲིལ་པོ་མ་ལོན་བར་ལས་ཁུར་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུ།

ཞེས་དང་། དོན་ཚན་གོ་བདུན་པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

གི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་འཛི ན ་གཅི ག ་དགོ ས ་པ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་ པོས་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ་དང་། དེ་མིན་ལས་བྱ་ཇི་དགོས་འོས་བསྡུ་ལས་

ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལ་གོ་བསྡུར་དང་འབྲེལ་བཀའ་ཤག་ནས་སྐབས་

སོ་སོར་བསྐོ་གཞག་བྱེད་ཆོག་པ་ཡིན། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། འོས་བསྡུ་ལས་

ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་གཅིག་དགོས་པ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་

བ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བཅས་ནས་

མི་འགྲོ་གསུམ་དམིགས་འཛུགས་གནང་བའི་ཚོགས་ཆུང་དེས་ཉིས་ལྡབ་ལས་

མ་ཉུང་བ་འོས ་འཆར་ཕུལ་བར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་

གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་འཛིན་མཚན་ཐོག་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ། དེ་ མི ན ་ལས་བྱ་ཇི ་ དགོ ས ་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་འགན་འཛི ན ་ལ་གོ ་

བསྡུར་དང་འབྲེལ་བཀའ་ཤག་ནས་སྐབས་སོ་སོར་བསྐོ་གཞག་བྱེད་ཆོག་པ་

ཡིན། ཞེས་པ་དང་།

དོན ་ཚན་གོ ་ བདུན་པའི་ ནང་གསེས ་གཉིས་པ། བཀའ་བློ ན ་ཁྲི་ པ་

དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ འོས ་བསྡུ་ནམ་དགོ ས ་སྐབས་འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་འགོ་ ཚུགས་པ་ནས་དངོ ས ་གཞི འི ་ གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་མ་ཟི ན ་བར་གྱི ་

དུས་ཡུན་རི ང་འོས་བསྡུ་འགན་འཛི ན ་ལས་འཕར་གཉི ས ་དགོས ་པ། ༸གོང་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན ་པོས་གཞུང་ཞབས་འདེ མ ས་བསྐོ ་ ལྷན་ཁང་གི ་

ཚོགས་གཙོ་དང་རྩིས་ཞིབ་སྤྱི་ཁྱབ་གང་རུང་ནས་ཞོར་ལྕོགས་སམ། ཡང་ན་

མི་འགྲོ་ཟུར་པ་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ དང་། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་བསྡུ་ནམ་དགོས་སྐབས་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་འགོ་ 461

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚུགས་པ་ནས་དངོས་གཞིའི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་མ་ཟིན་བར་གྱི་དུས་

ཡུན་རིང་འོས་བསྡུ་འགན་འཛིན་ལས་འཕར་གཉིས་དགོས་པ། ཆེས་མཐོའི་ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། བཀའ་བློན་ ཁྲི ་ པ་བཅས་ནས་མི ་ འགྲོ ་ གསུམ་དམི ག ས་འཛུགས་གནང་བའི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་

དེ ས ་ཉི ས ་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བ་འོ ས ་འཆར་ཕུལ་བར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་འཛི ན ་མཚན་ཐོ ག ་ནས་བསྐོ ་

གཞག་གནང་རྒྱུ། ཡང་ན་ཚོགས་ཆུང་དེས་གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་

ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་། རྩིས་ཞིབ་སྤྱི་ཁྱབ་གཉིས་ལ་ཞོར་ལྕོགས་སུ་རྒྱབ་

གཉེ ར ་གནང་བ་ལྟར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་རྒྱལ་

ཁབ་ཀྱི་དབུ་འཛིན་མཚན་ཐོག་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ། ཞེས་དང་།

དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་གཅིག འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་

གཅིག་དང་། ཚོགས་མི་གཉིས་ནས་བཞི་བར་དགོས་པ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོས་བསྐོ་གཞག་བསྩལ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། གཞུང་ཞབས་

འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཅིག་དང་། ཚོགས་མི་གཉིས་ནས་

བཞི་བར་དགོས་པ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་

གཙོ་ཚོགས་གཞོན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བཅས་ནས་མི་འགྲོ་གསུམ་དམིགས་ འཛུགས་གནང་བའི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་དེ ས ་ཉི ས ་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བ་འོ ས ་འཆར་

ཕུལ་བར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་ འཛིན་མཚན་ཐོག་ནས་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ། ཞེས་དང་།

དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བདུན་ནང་གསེས་དང་པོར། རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་

གི་འགན་འཛིན་གཅིག་དགོས་པ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོས་བསྐོ ་

གཞག་བསྩལ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་

གཅིག་དགོས་པ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ 462

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གཙོ་ཚོགས་གཞོན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བཅས་ནས་མི་འགྲོ་གསུམ་དམིགས་ འཛུགས་གནང་བའི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་དེ ས ་ཉི ས ་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བ་འོ ས ་འཆར་

ཕུལ་བར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་ འཛི ན ་མཚན་ཐོ ག ་ནས་བསྐོ་ གཞག་གནང་རྒྱུ། གནང་།

ཞེ ས ་པར་བསྐྱར་བཅོས ་

དེ ་ བཞི ན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་རྗེས་འབྲེལ་སྒྲིག་གཞི་ཁག་

གསུམ་དང་། གཞན་སྒྲིག་གཞི་གསུམ་བཅས་སྒྲིག་གཞི་ཁག་དྲུག་ལ་དོན་ཚན་ ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་ཙམ་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

མཛད་གཙོ་རྣམ་པའི་ཕོགས་དང་ཟུར་ཕོགས། ཐོབ་ཐང་གཞན་ བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་ཚོགས་མིར་གླ་དོད་ གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི། གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་ལྔ། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་ གྱི་གྲོས་ཆོད་ཁག་དྲུག་བཅས་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་གཏན་འབེབས་ གནང་། (1)

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༤

ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཊོ་རན་ཊོར་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་

ཤིག་ཏུ་བཀའ་གནང་གསལ་དུ། “གལ་སྲིད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་དེ་ བཞི ན ་འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་ནང་མང་གཙོ འི ་ ལམ་ནས་འོས ་འདེ མ ས་བྱས་པའི ་

གཞུང་ཞིག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་ཐུབ་ཚེ། རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་ལམ་སྲོལ་བར་

མཚམས་ཆད་པ་ཡི ན ་ནའང་དེ ར ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ལ་བློ ་ འགྱོ ད ་གཏན་ནས་ མེད་ཅེས་པ་དང་། ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་ནས། རང་དབང་གི་གནས་བབ་འོག་

བོད་མི་རྣམས་ནམ་ཞིག་བོད་ནང་ཕྱིར་ལོག་གི་དུས་ཚོད་ཤར་སྐབས་༸གོང་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༤ པ་དང་། རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༤༤ ཨང་ ༡༥

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༩ ཤོག་ངོས་ ༢་་་༣ ནང་དུ་གསལ།

463

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་ས་གནས་གཞུང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྒྱུ་

དང་། རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་སའི་གཞུང་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་

མང་གཙོའི་གཞུང་ཞིག་ཡོང་བའི་ཐུགས་རེ་གནང་གི་ཡོད། ” ཅེས་བཀའ་ གནང་། (1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༥ པའི་ནང་དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་དང་། མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་བར་མའི་འོས་བསྡུའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་གཞི་གསལ་ བསྒྲགས་གནང་།(2)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་

ཕྱི་ལོ ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༧ ཚེས ་ ༡༩ ཉིན ་དབུས་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་

ཁང་ནས་མདོ ་ སྨད་སྤྱི ་ འཐུས་གཉི ས ་ཀྱི ་ ཆེ ད ་བར་མའི ་ འོས ་གཞི ་ བཞི ་ དང་། དབུས་གཙང་སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་གི ་ ཆེ ད ་བར་མའི ་ འོས ་གཞི ་ གཉི ས ་བཅས་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་། (3)

ནས་བར་མའི ་ འོས ་བསྡུའི ་ གྲུབ་འབྲས་སུ་དབུས་གཙང་སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་

དང་། མདོ ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་གཉིས ་བཅས་ཕྱི་ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༣ ཉི ན ་དམ་འབུལ་ དུ་ངེ ས ་བཅར་དགོ ས་པའི་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་།(4)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༨ ནས་

ཚེས་ ༡༧ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༤༤ ཨང་ ༡༧ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣ ཤོག་ངོས་ ༤ པའི་ནང་དུ་ གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་བ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༦ ལ་གསལ། 3 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༧་་་༣༢ བར་ལ་གསལ།

4 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་བ་བདུན་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༠ ལ་གསལ།

464

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མཆོ ག ་ཚོ ག ས་མགོ ན ་དུ་ཆི བ ས་སྒྱུར་བཀའ་དྲི ན ་བསྐྱངས་ཏེ ་ བཀའ་སློ བ ་

གསུང་གི་བདུད་རྩི་བསྩལ་པ་དང་། དེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོར་གནང་ཞིང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་ཆོད་དང་། བཀའ་སློབ་དགོངས་དོན་ལག་ལེན་བསྟར་

ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་འདི་ལྟར་བཞག་འདུག “ སྔོན་གླེ​ེང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༩ ཉིན་བོད་མི་

མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་བརྒྱད་པའི ་ ཚོ ག ས་

མགོན་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་ཞབས་སོར་བཀོད་དེ་ཟབ་གསལ་བཀའ་སློབ་གསུང་ གི་བདུད་རྩི་དབུགས་དབྱུང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་དོན་ལྟར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གཞུང་

འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༨ སྔོན་དུ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བཏོན་ཟིན་ཐོག བཀའ་སློབ་ཕེབས་སྒོའི་ཁོངས་གནད་དོན་འགའ་ཞིག་ཐོག་ལ་གྲོས་ཆོད་ཅིག་

འཇོག་རྒྱུ་གལ་ཆེར་མཐོང་།

གྲོས་ཆོད།

༡༽ གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། སྒྲིག་

གཞི་བསྐྱར་བཅོས། ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་སོགས་སྤྱན་བསྟར་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུ་ དགོས་ཁག་ཡིག་རྫོབ་ཆེ་བས་ཐུགས་བསུན་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་། སྤྱི་སྲོལ་

ཁྲིམས་ལུགས་འགྲོ་སྟངས་ཆ་ནས་ཁྲིམས་ཡིག་རྩ་འཛིན་ལག་བསྟར་ཞུ་བར་

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ དབུ་ཁྲི ད ་ནས་ཆོ ག ་མཆན་བཀའ་འཁྲོ ལ ་ངེ ས ་པར་དགོ ས ་པར་ བརྟེན་ལྷ་དགོངས་ཚོམ་འཁྲུག་སྐད་ཅིག་ཙམ་མི་བཞེ ས་པ་ནས་ཆོག་མཆན་

བཀའ་འཁྲོལ་ད་མུས་བཞིན་དགོངས་བཞེས་སྤྱི་སྨིན་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བ་ཞུ་རྒྱུ། ༢༽

བོད་འབངས་རྣམས་ཀྱི་མེ་ཏོག་གང་ལ་ཕོག་པའི་ལྷ་སྐལ་འཕགས་

མཆོ ག ་ཕྱག་ན་པདྨོས་བོ ད ་ཁམས་ཐུན་མོ ང ་མ་ཡི ན ་པའི ་ གདུལ་ཞི ང ་དུ་ ཐུགས་བརྩེས་བདག་གི ར ་བཞེ ས ་ཏེ ་ ༸གོ ང ་ས་སྐུ་ཕྲེ ང ་ན་རི མ ་གྱི ས ་བོ ད ་ཀྱི ་

ཆོས་སྲིད་མཛད་འགན་བཞེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བོད་ཁམས་བདེ་ཞིང་། སྐྱེ་འགྲོའི་ 465

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཕན་བདེ འི ་ གཞི ་ རྩ་ཆབ་སྲི ད ་ཕྲ་ཚུགས་གོ ང ་འཕེ ལ ་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ་པ་རྒྱལ་

རབས་ལོ་རྒྱུས་ནས་ར་འཕྲོད་གསལ་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་བོད་ མིའི་གནས་བབ་ནས་བོད་འདི་བཞིན་ཆགས་འཇིག་གི་སོ་མཚམས་ཛ་དྲག་

གཉན་འཕྲང་ཆེ ་ བའི ་ སྐབས་འདི ར ་༸གོ ང ་ས་སྐུ་ཕྲེ ང ་བཅུ་བཞི ་ པ་ཆེ ན ་པོ ་

མཆོག་གི་སྔོན་གྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའི་གོ་ཆ་བཙན་པོ་ལས་ནམ་ཡང་མི་

ཡོལ་བར་ལྷག་པར་བསྐྱེད་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་

སྐྱོང་གི་མཛད་འགན་ད་མུས་བཞིན་མུ་མཐུད་བསྐྱེད་བཞེས་ཡོང་བའི་གསོལ་ བ་ཕུར་ཚུགས་སུ་འདེབས་པ་ལགས་ན་བཀའ་བཞེས་སྤྱི་བོའི་མཛེས་རྒྱན་དུ་ འཇོ་བ་མཁྱེན་མཁྱཻན་ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དུ།

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་

ཚོགས་ནས་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༧ ལ། སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་གནང་།”

ཞེས་གསལ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤།༠༩།༢༢ འཁོད་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ནང༌།

ྋགོ ང ་ས་ྋསྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ཐད་བསྐོ ས ་གནང་བའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་ནས་གསུམ་བར་ཐད་བསྐོ ་ གནང་དང་མི ་ གནང་དུས་བསྟུན་

དགོངས་དཔྱད་བབ་གཟིགས་མཛད་རྒྱུ་ཞེས་གསལ་ཡོད། དེ་ལ་བཙན་བྱོལ་ བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༣༧ པའི་ནང་གསེས་

ག༽“༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས་གནང་བའི་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་

ནས་གསུམ་བར། ” ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། “ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོ ག ་གི ས ་ཐད་བསྐོ ས ་གནང་བའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་ནས་གསུམ་བར་ཐད་ བསྐོ་གནང་དང་མི་གནང་དུས་བསྟུན་དགོངས་དཔྱད་བབ་གཟིགས་མཛད་རྒྱུ།

” ཞེས་སུ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་

ཁག་གི་ས་ཁང་སྒྲིག་གཞི་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་

ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས། གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ 466

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཚན་གཉིས་ལ་བསྐྱར་བཅོས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་ལ་

བསྐྱར་བཅོས། མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ ཞིབ་རྒྱས།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་སྐོར་ལ་བཀའ་བསྡུར་

དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ཆུང་ཆ་བགོས། གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་ ༡༡ དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ ༡) ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ལས་ཡུན་གཙང་སྟེ་ དགོངས་ཞུའི་ཚབ་གསར་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་བཅས་འོས་

འཆར་ལ་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འདུག

(1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པ་དེ་བཞིན་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ནས་ཚེས་ ༢༨ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་ སྐབས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤་་་༢༠༠༥ དཔལ་འབྱོར་གནས་བབ་བསྐྱར་ཞིབ་སྙན་ཐོ་

དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣་་་༢༠༠༤ བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་

དང་བཅས་པའི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙན་ཞུ། རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༥་་་༢༠༠༦

ལོའི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས། གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་ ༡༡

དང་། ཐུགས་སྣང་གཞེན་བསྐུལ་ ༧། གཞུང་འབྲེལ་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ ཁག་ ༢༡ བྱུང་འདུག་པ་དེའི་ནང་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་

འདི་ལྟར། “ དོན་ཚན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ནང་གསེས་གསུམ་པ། བཅའ་ཁྲིམས་

དོན་ཚན་ཉེར་དགུ་པའི་ནང་གསེས་ ༣ དང་ ༤ ནང་གསལ་ལྟར་བཀའ་བློན་

ཁྲི་པའམ་བཀའ་བློན་འཕོ་འགྱུར་བྱ་དགོས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ། ཞེས་པའི་ཚབ་

ཏུ། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ཉེར་དགུ་པའི་ནང་གསེས་ ༣ པའི་ ཀ་དང་ ༤ པ་

ལྟར་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའམ་བཀའ་བློན་འཕོ་འགྱུར་བྱ་དགོས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ། ཞེས་དང་། དོན་ཚན་ཉེར་དགུ་པའི་ནང་གསེས་ ༣ པ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་བ་དགུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༤་་་༡༧ བར་ལ་གསལ་བ་དང་། རང་དབང་གསར་ ཤོག་ལོ་ ༤༤ ཨང་ ༤༢ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༥ ཤོག་ངོས་ ༢་་་༤ བར་དུ་གསལ།

467

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཀྱི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ངོ ་ ཡོ ད ་གསུམ་ཆ་གཉི ས ་ཡན་གྱི ས ་མོ ས ་མཐུན་བྱུང་ན་བཀའ་

བློན་བྱེ་བྲག་པའམ།

བཀའ་ཤག་ཡོངས་རྫོགས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་འཐུས།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་ཚེ། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་

གསལ་ལྟར་འོས་འདེམས་མ་བྱུང་བར། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༢༡ ནང་ གསལ་བཞི ན ་གཞུང་འབྲེ ལ ་གཏན་འབེ བ ས་གཞི ར ་བཟུང་ལས་ཁུངས་གྲལ་

རིམ་བཀའ་བློན་དེས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་ལས་ཚབ་གནང་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ ཏུ༑

ཀ༽

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ངོ་ཡོད་སུམ་ཆ་གཉིས་

ཁ༽

བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང་། འཕོ་འགྱུར་

ཡན་གྱིས་མོས་མཐུན་བྱུང་ན་བཀའ་བློན་བྱེ་བྲག་པའམ།

ཤག་ཡོངས་རྫོགས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་འཐུས།

བཀའ་

སོང་ཚེ་བཀའ་ཤག་ཡོངས་རྫོགས་རང་བཞིན་གྱིས་འཕོ་འགྱུར་འགྲོ་

རྒྱུ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དུས་ཆོས་སུ་གྱུར་ཚེ། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་

༢༡ ནང་གསལ་ལྟར་འོས་འདེམས་མ་བྱུང་བར། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་

ཚན་ ༢༧ ནང་གསལ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་གཏན་འབེབས་གཞིར་

བཟུང་ལས་ཁུངས་གྲལ་རི མ ་བཀའ་བློ ན ་དེ ས ་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པའི ་ ལས་ཚབ་གནང་རྒྱུ།

ཞེས་དང་། དོན་ཚན་དོན་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་ ༡ པོ། འགོ་འཛིན་འོས་

འདེམས། ས་གནས་མང་ཚོགས་ནས་མི་གྲངས་ ༢༥ ལས་མི་བརྒལ་བའི་

ཚོ ག ས་ཆུང་ཁག་བགོ ས ་ཀྱི ་ སྔོ ན ་འགྲོ འི ་ འོས ་གཞི ་ འདེ མ ས་དགོ ས ་པ་ཡི ན །

ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། འགོ་འཛིན་འོས་འདེམས། ས་གནས་རང་ཁོངས་མི་མང་

ནས་སྔོན་འགྲོའི་འོས་དམིགས་རེ་འདེམས་དགོས་པ་ཡིན། ཞེས་དང་། དོན་

ཚན་གྱ་གཅིག་པ། འོས་བསྡུའི་ལས་དོན། དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྒྲིག་ 468

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གཞི་ལྟར། ས་གནས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་ས་གནས་འོས་

བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་འགན་ཁུར་ལེན་དགོས། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། འོས་བསྡུའི་

ལས་དོན། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་ལྟར། ས་གནས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་ས་གནས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་འགན་ཁུར་ལེན་

དགོས། ཞེས་པ་དང་། དོན་ཚན་གྱ་ལྔ་པ། འཐུས་མིའི་ཟུར་ཕོགས། ས་གནས་

འཐུས་མིའི་ཚོགས་འདུ་དངོས་སུ་ཚུགས་རིང་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་ བྱས་པ་ལྟར་གྱི་ཟུར་ཕོགས་འཐོབ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། ས་གནས་འཐུས་ མིའི་ལས་དོད།

ས་གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་འདུ་དངོས་སུ་ཚུགས་རིང་

ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ལྟར་གྱི་ལས་དོད་འཐོབ་རྒྱུ། ཞེས་དང་། དོན་ཚན་དགུ་བཅུ་པའི་ནང་གསེས་ ༢ པ། འོན་ཀྱང་ས་གནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ འཕོ ་ འགྱུར་གཏོ ང ་དགོ ས ་ཀྱི ་ གྲོ ས ་འཆར་ཐག་གཅོ ད ་བྱུང་ན་དབུས་ཁྲི མ ས་ ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་མཐའ་མའི་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་ཡིན། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། འོན་ཀྱང་ས་གནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་ དགོ ས ་ཀྱི ་ གྲོ ས ་འཆར་ཐག་གཅོ ད ་བྱུང་ན་ཆེ ས ་མཐོ འི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་མཐའ་མའི་ཆོག་མཆན་ཞུ་དགོས་པ་ཡིན།” ཞེས་པར་ བསྐྱར་བཅོས་གནང་འདུག སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ ༢། ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་ཁག་ ༢ བཅས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷུག་ གིས་གཏན་འབེབས་གནང་། (1)

དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ཡིན་པ་དང་། བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༡་་་༢༦ བར་དང་། རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༤༥ ཨང་

༡༥ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༧ ཤོག་ངོས་ ༢ པར་གསལ། 469

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཁྲི་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཡིན་པ་ དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ཀའི་དངོས་གཞིའི་འོ ས་བསྡུ་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་ བསྒྲགས་གནང་།(1)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༤ ནས་ ཚེས་ ༢༣ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་དཔལ་ལྡན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་ ཁྲིམས་ཞིབ་པ་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ་མཆོག་བགྲེས་ཡོ​ོལ་གྱི་དགོངས་འཁྲོལ་ སྩལ་བའི ་ ཚབ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་གཅི ག ་དགོ ས ་པ་འདེ མ ས་སྒྲུག་ཚོ ག ས་ཆུང་ ནས་འཆར་འབུལ་བཞི ན ་མ་སུ་རི ་ བོ ད ་ཁྱི མ ་དྲུང་ཆེ ་ ངག་དབང་འཕེ ལ ་རྒྱས་ ལགས་སུ་འོ ས ་སྦྱོར་གནང་བར་སྤྱི ་ འཐུས་ནས་སྤྱི ་ མོ ས ་ཀྱི ས ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ གནང་སྟེ་ལས་རིམ་དངོས་གཞི་དབུ་འཛུགས་གནང་ཞིང་། ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་ དོན་ཁོངས་སུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་དོད་དང་། ཉིན་ རེའི་ལས་དོད། ཐོབ་ཐང་གཞན་དག་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་། བཙན་བྱོལ་ བོ ད ་མི འི ་ གཞི ས ་ཆགས་ཁག་གི ་ ས་ཁང་བདག་འཛི ན ་དང་བེ ད ་སྤྱོ ད ་བྱ་ ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས། སྒྲིག་གཞི་མི་འདྲ་བ་ཁག་གི་དོན་ཚན་ ༣༢ ཙམ་ལ་བསྐྱར་བཅོས། ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་སྙན་ཐོ། གཞུང་ འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་བདུན་དང་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག བཀའ་ཤག་ ནས་ཆབ་སྲིད་དང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་གསལ་བཤད། བཀའ་བློན་ལས་ཁུངས་ ཁག་གི་ལས་བསྡོམས། མང་ཚོགས་རྩིས་ཁྲའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོར་བཀའ་ ཤག་གི ་ གསལ་བཤད་སོ ག ས་ཀྱི ་ བགྲོ ་ གླེ ང ་ཞི བ ་ལྷུག་དང་འབྲེ ལ ་གཏན་ འབེབས་གནང་ཡོད་པ་རེད།(2)

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༤༥ ཨང་ ༢༩ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ ཤོག་ངོས་ ༡ ལ་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༡་་་༢༥ བར་གསལ། 470

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ ནས་མི ་ མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས ་བསྡུའི ་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་སྐབས་གཉི ས ་པའི ་ རྒྱལ་ཡོངས་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ ཐུགས་གཏན་འཁེལ་ནའང་། དེའི་སྐབས་བོད་མི་མང་དག་སུད་ཚོང་དུ་བསྐྱོད་ དེ་ས་གནས་སུ་མེད་པར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྤྱི་ འཐུས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་དངོས་གཞི་འོས་བསྡུ་དང་དུས་གཅིག་ལ་བྱ་རྒྱུ་ དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་དངོས་གཞིའི་འོ ས་བསྡུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣ ལ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། (1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ དངོ ས ་གཞི འི ་ འོས ་གཞི ་ ནང་ དབུས་གཙང་དང་མདོ ་ སྟོད་གཉིས ་ནས་འོས ་གཞི་མི་ གྲངས་ཉི་ ཤུ་རེ འི་ ཐོག་ དང་བླངས་གཅིག་རེ་དང་། མདོ་སྨད་ལ་འོས་གཞི་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ། ཆོས་ བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་ནས་འོས་གཞི་མི་གྲངས་བཞི་ རེ། ཡུ་རོབ་ཁུལ་ནས་འོས་གཞི་མི་གྲངས་བཞི་དང་། ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་ནས་ འོས་གཞི་མི་གྲངས་གཉིས་བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། (2)

སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཚོགས་དུས་མཐའ་མ་སྟེ་

ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦ ནས་ ཚེས་ ༢༩ བར་འཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༦་་་༢༠༠༧ ལོའི་ སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་དང་། བོད་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་བསྐྱར་ཞིབ་སྙན་ ཐོ། ལས་ཤག་བགོ་འགྲེམས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་དང་། གཞུང་འབྲེལ་ གྲོས་ཆོད་གཉིས་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གསུམ་བཅས་གཏན་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༥ པར་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་དང་པོའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༥་་་༤༤ བར་གསལ།

471

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འབེབས་གནང་། (1)

དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༡ ཉི ན ་བཙན་བྱོལ་མི ་ མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས ་འདེ མ ས་ཀྱི ་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་ གཉིས་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་ ། ཡང་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༦ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། (2)

ས་བཅད་བཅུ་དྲུག་པ། ༈ མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུ་གནང་ པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་སྐབས་གཉིས་པའི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ གསལ་བསྒྲགས་དང་། སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་ སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ། བཅའ་ཁྲིམས་ དོན་ཚན་ ༥༩ དགོངས་དོན་ལྟར་དམིགས་བསལ་ ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་འཚོགས་པ།

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༠་་་༣༡ ལ་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༣་་་༣༦ བར་ལ་གསལ།

472

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༥ ཉིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་དངོས་གཞིའི་

འོས་གཞི་གཉིས་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་

༣༠ཉི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་བསྐོ ་ གཞག་གནང་བའི ་ བར་བརྒལ་གྱི ་

ཚོ ག ས་གཙོ འི ་ ལས་ཚབ་སྤྱི ་ འཐུས་ཀརྨ་ཆོ ས ་འཕེ ལ ་ལགས་ཀྱི ་ མདུན་སར་

བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚིག་གཞི་ལྟར་ལས་ཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་།

ཕྱེད་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༢ ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་དབུས་

འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་ གཙོ ་ འགན་འོག ་བོ ད ་མི ་ མང་སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་

ཚོགས་གཙོ་གཅིག་དང་། ཚོགས་གཞོན་གཅིག་དགོས་པ། ཐོག་མར་ཚོགས་

གཙོ་འོས་འདེམས་གནང་བར་མཐའ་མའི་འོ ས་གཞི་གསུམ་བྱུང་བ་དེའི་ཐོག་ འོས་འདེམས་གནང་འབྲས་སུ། སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་སུ་འོས་

གྲངས་ ༢༡ དང་། སྤྱི་འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་འོས་གྲངས་ ༢༡ འོས་ གཅིག་རྩིས་མེད་དུ་གྱུར་པ་བཅས་འོས་ཤོག་འདྲ་མཉམ་ཐོན། དེ་རྗེས་འོ ས་

བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་བསྐྱར་འདེམས་ཐེངས་གསུམ་ཞུས་ཀྱང་གོང་གསལ་གྲུབ་ འབྲས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གང་ཡང་མ་བྱུང་བར་བརྟེན། འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་ འགན་འཛི ན ་རྣམས་བཀའ་གྲོ ས ་ཐོ ག ་འོས་ཐོ ན ་འདྲ་མཉམ་གཉི ས ་ནས་ལོ ་ གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་རེ་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་རྒྱུའམ།

ཡང་ན་

ཐབས་ལམ་གཞན་ཡོ ད ་མེ ད ་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་ནས་བཀའ་གྲོ ས ་གནང་རྒྱུའི ་

དགོངས་འཆར་ཕུལ་བར། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༧ པ་བར་

བཀའ་གྲོས་ཞིབ་ནན་གནང་མཐར། འོ ས་བསྡུའི་ལས་རིམ་གྱི་ཐག་གཅོད་ནི་

འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་འགན་ཁུར་ཡིན་པར་བརྟེན་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ ཐག་གཅོད་དགོས་པའི་མང་མོས་དགོངས་འཆར་ཕུལ་ཏེ་དེ་ཉིན་ཚོགས་འདུ་

གྲོལ། ཕྱི་ཚེས་ ༣༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཚོགས་གཙོ་ 473

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འོས་འདེམས་ཀྱི་ལས་རིམ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་ཞིང་། ད་ཡོད་སྒྲིག་སྲོལ་ཐོག་ བསྐྱར་འདེམས་ཡང་འདེམས་ཞུས་ཀྱང་། གྲུབ་འབྲས་ལ་འགྱུར་བ་ཡོང་བཟོ་ མ་གཟིགས་པར་བརྟེན། འོས་འདེམས་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་པར་ངོས་འཛིན་

གྱིས་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་ལས་ཐབས་ལམ་གཞན་

མ་མཆིས་ཀྱང་། སླར་ཡང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལ་དགོངས་བཞེས་བསྐྱར་ནན་

གནང་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་ཐེ ང ས་གཅི ག ་འབུལ་རྒྱུའི ་ ཐག་གཅོ ད ་ཀྱི ས ་གོ ་ སྐབས་

གནང་བར། ཚོགས་གཙོའི་འོས་མི་གཉིས་དབར་དོགས་གནད་ཡོད་རིགས་

ལ་ཕན་ཚུན་གསལ་བཤད་དང་། དེ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གསང་བའི་ལྷན་ ཚོགས་གནང་བ་མ་ཟད། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་གཤམ་ གསལ་སྟེ།

“སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

ཚོ ག ས་གཙོ ་ འོ ས ་འདེ མ ས་སྐོ ར ་ཚོ ག ས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་ལས་རི མ ་

གཏན་འབེབས་སྔོན་ཟིན་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༠ ཕྱེད་ཡོལ་ཆུ་

ཚོད་ ༢ པའི་ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དགོངས་དོན་

ལྟར་འོས ་བསྡུ་ལས་ཁང་གི ་ གཙོ ་ སྐྱོ ང ་འོག ་འོས ་ཤོ ག ་མང་རི མ ་རྩེ་བཏོ ག ས་ ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༢ དང་། སྤྱི་འཐུས་སྤེན་པ་

ཚེ་རིང་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༢ ། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་འཕེལ་རྒྱས་

ལ་འོས་གྲངས་ ༡༥ ཡོད་པ་ལྟར་དངོས་གཞིའི་འོས་གཞིར་འཇོག་གནང་གིས་

འོས་འཕེན་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༡ དང་། དེ་ བཞིན་སྤྱི་འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལ་འོས་གྲངས་ ༢༡ སོ་སོ་ཐོབ་སྟེ་འོས་གྲངས་

འདྲ་མཉམ་དང་། འོས་ ༡ རྩིས་མེད་བཅས་བྱུང་ཞིང་། དེ་རྗེས་སྒྲིག་གཞི་ དགོངས་དོན་ལྟར་སླར་ཡང་འོས་འཕེན་གྲངས་གསུམ་རིམ་བསྟུད་བགྱིས་པར་

གོང་གསལ་འོས་ཐོབ་གྲུབ་འབྲས་རང་འཇགས་ཐོན་མཇུག་ཏུ་འོས་འཕེན་ཐོག་

ནས་ཐག་གཅོ ད ་ཡོ ང ་རེ ་ མ་མངོ ན ་པས་འོས ་བསྡུའི ་ འགན་འཛི ན ་ཐུན་མོ ང ་ 474

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གིས་དགོངས་འཆར་གནང་གསལ་ཚོགས་གཙོའི་འོས་དམིགས་གཉིས་ཀར་ འོས་ཤོག་འདྲ་མཉམ་ཡོད་སྟབས། སྤྱིར་བཏང་མང་གཙོའི་འགྲོ་སྲོལ་ལྟར་སྤྱི་

འཐུས་སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ ལས་ཡུན་ལོ ་ ལྔ་ནས་ལོ ་ གཉི ས ་དང་ཕྱེ ད ་རེ ་

ཚོགས་གཙོའི་འགན་འཁུར་རེ་མོས་རིམ་བཞེས་གནང་ན་ཇི་འགབ་སྤྱི་འཐུས་

རྣམ་པའི་དགོངས་པའི་དཔྱད་གཞིར་གསུངས་པ་བཞིན། དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༧ བར་ཚོ ག ས་མཚམས་བཞག་པ་ལྟར་དེ འི ་ དབར་སྤྱི ་ འཐུས་རྣམས་བཞུགས་

མོལ་གོ་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་རིམ་པ་གནང་མཐར། འདི་སྐོར་འོས་བསྡུའི་ལས་ རིམ་ལ་སོང་འབྲེལ་ཡོད་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་རྒྱུ་ལས།

སྤྱི ་ འཐུས་རྣམ་པས་ཐག་གཅོ ད ་བྱ་རྒྱུ་སྒྲིག་མཐུན་ཆགས་མི ན ་སྐོ ར ་གྲོ ས ་

འཆམས་བྱུང་སྟེ་འོས་བསྡུའི་འགན་འཛིན་རྣམ་པར་སྙན་སེང་ཞུས་རྗེས་འོས་ བསྡུའི་འགན་འཛིན་རྣམ་པས་སྒྲིག་གསལ་འོས་བསྡུ་བསྐྱར་དུ་གནང་རྒྱུ་ལས་

ཐབས་ལམ་གཞན་མེད་པར་བརྟེན། འོས་བསྡུ་ཐེངས་བཞི་པ་གནང་ཡང་སྔོན་

གྱི་གྲུབ་འབྲས་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མ་ཐོན་སྟབས་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པ་

ཙམ་ལ་ཚོགས་མཚམས་བཞག་ཅིང་། ཕྱི་ཚེས་ ༣༡ སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ པའི་ ཐོག་བསྐྱར་ཚོགས་གནང་སྐབས་སུ་འོས་བསྡུའི་འགན་འཛིན་ཐུན་མོང་ནས་

འོས་འཕེན་ཐེངས་ལྔ་པ་ལན་གཅིག་རིང་གནང་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ ཡང་། དེ་རྗེས་འོས་དམིགས་པ་སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་གསུངས་

དོ ན ་མདང་ནུབ་ཁོ ང ་པར་སྐྱོ ན ་བརྗོ ད ་ཡི ག ་འཁྱམས་སྦྱར་འགྲེ མ ས་བྱས་

འདུག་པས། འོས་ཤོག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་གཞིར་སོང་འོ ས་བསྡུའི་ལས་

རིམ་ལ་ཆ་ཤས་བླང་རྒྱུ་མིན་ལུགས་གསུངས་ཤིང་། དེ་རྗེས་འོ ས་དམིགས་ འདྲ་ཡ་སྤྱི ་ འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ ་ རི ང ་གི ས ་གོ ང ་སྐོ ར ་ལན་འདེ བ ས་དང་སྦྲགས་

ཡི ག ་འཁྱམས་སྦྱར་འགྲེ མ ས་ལ་དངོ ས ་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་འབྲེ ལ་བ་

མེད་སྐོར་མཆོག་གསུམ་དཔང་བཙུགས་ཡིན་ངེས་གསུང་བསྟུན་འོས་བསྡུའི་ 475

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

འགན་འཛིན་ཐུན་མོང་ནས་མཐའ་མའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན།

སྒྲིག་གཞི འི ་ དགོ ང ས་དོ ན ་དངོ ས ་གཞི འི ་ འོས ་འཕེ ན ་གྲུབ་འབྲས་ལ་

འདྲ་མཉམ་ཐོན་ཚེ་འོས་འཕེན་ཐེངས་གཉིས་པ་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་རྗེས་ཐག་ གཅོད་མ་བྱུང་ཚེ་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་མཇུག་བསྡོམས་ཞུས་ན་མ་འཐུས་པ་ མེད་ཀྱང་། འོས་འཕེན་ཐེངས་བཞིའི་གོ་སྐབས་ཕུལ་ཐོག ད་ཞོགས་གོ་སྐབས་

ཐེངས་གཅིག་གནང་འཆར་ཡང་། གནས་སྟངས་འདི་འདྲ་ཆགས་སྟབས་འོས་

བསྡུའི་ལས་རིམ་བར་མཚམས་གནང་རྒྱུ་ལས་མ་འདས་ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་

པས་ཇི་འགབ་དགོངས་བཞེས་གནང་རྒྱུ་གསུངས་ཏེ་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་། དེ་

རྗེས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་གསང་བའི་ཚོགས་འདུའི་སྐབས་དགོངས་འཆར་སྦྱང་

བཤད་རིམ་པ་གནང་བའི་མཐའ་དོན།

གོང་དུ་འོ ས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

དགོངས་ཚུལ་གསུངས་དོན་ལྟར་ལ་མོས་མཐུན་གནང་མཁན་མི་གྲངས་ ༢༡

དང་། བསྐྱར་དུ་འོས་བསྡུ་བྱ་དགོས་གསུང་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༦ བྱུང་སྟེ། མཐའ་དོན་ཚོགས་གཙོ་འོ ས་ཐོབ་འདྲ་མཉམ་སྐྱེ་བོ་གཉིས་ནས་ཚོགས་གཙོའི་

ལས་ཁུར་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་རེ་རིམ་བཞེས་གནང་རྒྱུ་དང་།

ཐོག་མར་སྤྱི་

འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ནས་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༩

ཚེས་

༣༠

བར་ཚོགས་གཙོའི་ལས་ཁུར་གནང་རྗེས་ལས་ཡུན་རྫོགས་

མཚམས་ནས་དགོངས་ཞུ་དགོས་པ་དང་། དེ་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་

ནས་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ནས་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༩ བར་འོས་བསྡུ་

མ་དགོ ས ་པར་ཚོ ག ས་གཙོ འི ་ ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་གྱི ས ་མཇུག་འཁྱོངས་ གནང་རྒྱུ།

གལ་ཏེ ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ནས་ཡི ད ་ཆེ ས ་མེ ད ་པར་འཕོ ་ འགྱུར་གཏོ ང ་

དགོ ས ་པའི ་ གནས་སྟངས་བྱུང་ན་གཅི ག ་ཤོ ས ་ནས་ལོ ་ གཉི ས ་དང་ཕྱེ ད ་རི ང ་

ལས་ཁུར་མཇུག་འཁྱོངས་དང་། དེ་རྗེས་འོས་བསྡུ་གནང་རྒྱུ། ཡང་ཚོགས་ 476

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གཙོ འི ་ འོས ་དམི ག ས་གཉི ས ་པས་ལས་ཁུར་མཇུག་འཁྱོངས་མ་ཐུབ་པའི ་

གནས་སྟངས་ཆགས་ཚེ་གསར་དུ་འོས་འདེམས་བྱ་དགོས། གལ་ཏེ་དོ་བདག་

སུ་རུང་ནས་གོང་གསལ་འབྲུ་དོན་ཁག་ལ་རྩིས་མེད་འགལ་འཛོལ་གྱི་གནས་ ཚུལ་བྱུང་ན་མང་ཚོ ག ས་ལ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ་གནང་བ་བཅས།” འཁོད་པའི་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་ཕུལ་

བར་འོས ་བསྡུའི ་ འགན་འཛི ན ་རྣམས་བཀའ་གྲོ ས ་ཞི བ ་ནན་ཞུས་ཏེ ་ བཅའ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༩༧ ནང་གསེས་དྲུག་པ་དང་། འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ ཚན་ ༨ ནང་གསེས་གཉིས་པའི་དགོངས་དོན་འོག་སྤྱི་འཐུས་མང་མོས་ཀྱི་

གྲོས་ཆོད་ངོས་བཞེས་གནང་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ལགས་དང་། སྤྱི་

འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ ་ རི ང ་ལགས་གཉི ས ་ནས་ལོ ་ གཉི ས ་དང་ཕྱེ ད ་ཀ་རེ ་ ཚོ ག ས་

གཙོར་འོས་འདེམས་བྱུང་བར་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། དེ་ནས་སྒྲིག་གསལ་

ཚོ ག ས་གཙོ ་ གཞོ ན ་པའི ་ འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཞི ང ་།

འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༥༦ ནང་གསེས་དང་པོའི་དགོངས་དོན་སྔོན་

འགྲོའི་འོས་འཕེན་གནང་བར་འོས་མང་རིམ་རྩེ་བཏོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་

འོས་གཞིར་བཞག་ནས་དངོས་གཞིའི་འོས་འཕེན་དུ་བཅུག་པར། སྤྱི་འཐུས་

རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་སུ་འོས་གྲངས་ ༢༧ ཐོབ་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་གཡུང་དྲུང་

རྒྱལ་མཚན་ལགས་སུ་འོས་གྲངས་ ༡༠ ། སྤྱི་འཐུས་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ སུ་འོས་གྲངས་ ༥ བཅས་ཐོབ་པས། སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཚོགས་ གཞོན་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ཉིན་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་

བའི ་ མདུན་སར་ཚོ ག ས་གཙོ ་ དང་ཚོ ག ས་གཞོ ན ་གཉི ས ་ནས་ལས་ཁུར་དམ་ བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་།(1)

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༡་་་༢༤ བར་ལ་གསལ།

477

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ནས་

ཚོགས་འགོ་ཚུགས་ཤིང་།

དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོག་གིས་སྩལ་པའི་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་། ཁྲིམས་

བཟོའི་ལས་དོན་ཁག་དྲུག

གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གཉིས་བཅས་གཏན་

འབེབས་གནང་ཡོད། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ ནས་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར།

“ད་ལམ་གསར་དུ་འོས་

འདེམས་བྱུང་བའི་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དང་།

དེ་བཞིན་གསར་དུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བའི་ཚོགས་

གཙོ་ཚོགས་གཞོན་བཅས་ལ་བདེ་འཚམས་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞེས་

བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན།

སྐབས་འདིའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་འཐུས་ཡུན་རིང་གནང་བའི་ཉམས་

མྱོང་རྒྱུས་ཅན་རྒན་རབས་གང་འཚམས་ཡོད་པའི་ཐོག དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་

ཡོ ན ་གྱི ས ་ཕྱུག་པའི ་ ན་གཞོ ན ་སྤྱི ་ འཐུས་གསར་པའང་མི ་ ཉུང་བ་ཞི ག ་ཐོ ན ་ འདུག་པ་འདིས་སྲོལ་རྒྱུན་དང་གསར་གཏོད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ནས་གངས་

ཅན་བོ ད ་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ རྩ་དོ ན ་ལ་ཕན་ནུས་ཐོ ན ་པའི ་ ལས་དོ ན ་སྙི ང ་པོ ་ ཅན་

སྒྲུབ་ནུས་པའི་རེ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་ཡོད།

བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ རང་བཞི ན ་མང་གཙོ འི ་ ལམ་དུ་

བསྒྱུར་བའི ་ དགོ ས ་དམི ག ས་གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཕུགས་བསམ་མང་

ཚོགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་འགན་དབང་འཁྱེར་ཐུབ་པའི་མང་གཙོ་ཚད་

ལྡན་ཞིག་བསྐྲུན་ཏེ་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་

ཐབས་ཀྱི་ལས་དོན་ཐོག་ལྷོད་གཡེང་དང་འཐུས་ཤོར་མི་འབྱུང་བ་དང་། བོད་ དོ ན ་བདེ ན ་མཐའ་གསལ་བའི ་ རྗེ ས ་སུའང་མང་གཙོ འི ་ ལམ་སྲོ ལ ་གྱི ་ ཉམས་ 478

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མྱོང་གི་སྐྱེས་བཟང་འབུལ་བའི་ཆེད་ཡིན་པ་དང་། ད་ཆ་བཅའ་ཁྲིམས་ལྡན་

པའི ་ མང་གཙོ འི ་ ལམ་སྲོ ལ ་མཚན་ཉི ད ་ཚང་བ་ཞི ག ་གི ་ ནང་སླེ བ ས་ཟི ན ་པའི ་ སྐབས་འདི ར ་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲིག་འཛུགས་མཐོ ་ ཤོ ས ་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་

འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནི་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་མཚོན་ནུས་པའི་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཤི ག ་གི ་ ངོ ་ བོ ར ་གྲུབ་ཟི ན ་པས་སྤྱི ་ འཐུས་མི ་ རེ ་ ངོ ་ རེ ས ་རང་གི ་

ཁུར་དུ་འཁྲི་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ལས་འགན་རྣམས་རྒྱུན་དུ་དྲན་ལམ་དུ་ཡོད་ དགོས་པ་མ་ཟད།

མཚོན་ནུས་པ་དང་།

མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་གྱི་ངོ་ཚབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་

གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་

ལས་རི མ ་རྣམས་མང་ཚོ ག ས་སུ་གོ ་ རྟོགས་སྐྲུན་ནུས་པའི ་ སྤྱི ་ མི ་ ཚད་ལྡན་

ཞིག་ཡོང་རྒྱུའི་འདེམས་བྱེད་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་བསམ་ཡོད་བཞིན་པ་ལྟར་རེ་ བ་སྐོང་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་གྱི་ནང་འདས་པའི་མི་

ལོ ་ ལྔ་བཅུ་མ་ཟི ན ་ཙམ་གྱི ་ རི ང ་རང་རེ འི ་ བཙན་བྱོལ་གྱི ་ གནས་བབ་ལ་

གཞི ག ས་པའི ་ ཉམས་མྱོ ང ་དང་གྲུབ་འབྲས་གང་ལེ ག ས་བྱུང་ཡོ ད ་ནའང་། སྐབས་རེ་ད་དུང་ཡང་ལུང་ཚན་དང་ཆོས་བརྒྱུད་སོགས་སྡེ་ཚན་རིས་བཅད་

ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དང་། ལས་དོན་ལ་མི་རྟོན་པར་གང་ཟག་ལ་རྟོན་པའི་ཕྱོགས་

ལྷུང་གིས་སྤྱི་དོན་འཐུས་ཤོར་ནར་འགྱངས་འགྲོ་གཞི་ཡོང་འདུག་པ་དེ་དག་ལ་

ཡིད་གཟབ་དྲན་ཤེས་བག་ཡོད་བསྟེན་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་ བབ་ལ་གཞིགས་པའི་སྤྱི་དོན་གཙོ་བཟུང་དང་། གོང་བུ་ཆིག་བསྒྲིལ་གྱི་ནུས་ པ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་ལ་ནམ་ཡང་ལྷོད་གཡེང་མི་ཡོང་བའི་གཞེན་སྐུལ་

བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།

གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞིར་བཟུང་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་གྱི་

ལམ་ནས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ལས་རིམ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་ 479

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དག་ལམ་ལྷོང་འབྱུང་ཆེ ད ་མཐུན་འགྱུར་ལམ་སྟོན་སྔར་བཞི ན ་ཡོ ང ་བའི ་ རེ ་

བའང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ཚང་མ་སྐུ་ཁམས་བཟང་ཞིང་། བོད་བསྟན་སྲིད་ ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་ཐོ ག ་ཞབས་འདེ ག ས་རླབས་ཆེ ན ་འགྲུབ་པའི ་ སྨོ ན ་འདུན་གྱི ས ་

མཚམས་སྦྱོར་བཅས། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༨ ལ།།” ཞེས་

ཕེབས་པར།

(1)

སྤྱི་ལྷན་ནས་བགྲོ་གླེང་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་སྟེ་གྲོས་ཆོད་འདི་

ལྟར་བཞག་འདུག “ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད། ༸རྒྱལ་ཀུན་

སྙིང་རྗེའི་རང་གཟུགས། འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་ དེད་དཔོན། ལྷར་བཅས་སྲིད་ཞིའི་རྣམ་འདྲེན། ༸གོང་ས་༸རྒྱལ་དབང་ཐམས་

ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་ཆེན་པོ། དོན་གྱི་སླད་དུ་མཚན་ཡོངས་སུ་སྨོས་ན།

རྗེ ་ བཙུན་འཇམ་དཔལ་ངག་དབང་བློ ་ བཟང་ཡེ ་ ཤེ ས ་བསྟན་འཛི ན ་རྒྱ་མཚོ ་ སྲི ད ་གསུམ་དབང་བསྒྱུར་མཚུངས་པ་མེ ད ་པའི ་ སྡེ ་ དཔལ་བཟང་པོ ་ མཆོ ག ་ གི ས ་ད་ལམ་སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་

ཚོ ག ས་དུས་དང་པོ ར ་ཟབ་གསལ་གལ་ཆེ འི ་ བཀའ་སློ བ ་གསུང་འཕྲི ན ་སྤྱི ་

བསྩལ་བྱུང་བར་བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་དགའ་གུས་ངང་

བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞེས་ལན་བརྒྱར་ཞུ་རྒྱུ་དང་། གསུང་འཕྲིན་དུ་ཕེབས་ པའི ་ དོ ན ་གནད་ཐོ ག ་སྤྱི ་ འཐུས་ཡོ ང ས་ཀྱི ས ་རང་བློ ས ་གང་ལྕོགས་ཀྱི ས ་

བསམ་ཞིབ་དང་ཉམས་ལེན་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་

གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་གཞི ར ་བཟུང་བོ ད ་རྒྱ་ཞི ་ མོ ལ ་གྱི ་ ལམ་ནས་བོ ད ་དོ ན ་བདེ ན ་

མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ལས་རིམ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་དག་ལམ་ལྷོང་སྔར་བཞིན་ ཡོང་བའི་རེ་བའང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་ཐུགས་རེ་གནང་བ་ལྟར་ཁས་ལེན་དམ་

བཅའ་བརྟན་པོ་ཞུ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་ཆོད་དུ། བོད་མི་མང་

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༤༦ ཨང་ ༢༡ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༣༡ ཤོག་ངོས་ ༢ པར་ གསལ།

480

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡ ལ།།” ཞེས་གསལ་ འདུག(1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

ནས་བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་ལས་ཐོ ག ་སློ བ ་དཔོ ན ་ཟམ་གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ བློ ་ བཟང་

བསྟན་འཛིན་མཆོག་ལ་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུ་གནང་བའི་བཀའ་ཁྲི་

སྐབས་གཉིས་པའི་འོས་བསྡུའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་

གནང་། (2) མི་མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུའི་བརྒྱུད་ནས་བདམས་ཐོན་བྱུང་

བ་སྐབས་གཉིས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་བསྟན་ འཛིན་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི་ སྐུ་མདུན་དུ་ལས་ཁུར་དང་གསང་རྒྱའི ་ དམ་བཅའ་འབུལ་

བཞེས་གནང་།(3)

སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣༠ ནས་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ བར་ཚོགས་ཤིང་།

དེའི་སྐབས་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གྲོས་ ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་མགོ ན ་དུ་ཆི བ ས་སྒྱུར་བཀའ་དྲི ན ་ཆེ ་ བསྐྱངས་ཀྱི ས ་བཀའ་

སློབ་གསུང་གི་བདུད་རྩི་བསྩལ་གནང་མཛད་པ་དང་།

བཀའ་བློན་ཁྲི་པས་

བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི ་ བཀའ་བློ ན ་རྣམ་པའི ་ འོ ས་གཞི ་ བཏོ ན ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༠ པར་གསལ།

2 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༤༦ ཨང་ ༢༦ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༥ ཤོག་ངོས་ ༡་་་༢ ལ་གསལ། 3 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༢ པར་གསལ།

481

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གནང་བར་སྤྱི་འཐུས་ནས་འོས་འཕེན་གྱིས་འོས་གཞི་ལྔ་ལས་བཞི་བདམས་ ཐོན་བྱུང་བ་དང་།

གཅིག་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་མ་སོན་པར་བརྟེན་བཀའ་བློན་དུ་

བདམས་ཐོན་མ་བྱུང་།

བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་བཀའ་བློན་རྣམས་ནི། ཨིན་ལེན་སྐུ་ཚབ་དོན་

གཅོད་སྟག་ལྷ་སྐལ་བཟང་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས། བཀའ་ཟུར་ཐུབ་བསྟན་ལུང་

རིགས་ལགས། བཀའ་ཟུར་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ལགས། སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་

རྙིང་མའི་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས་ལགས་བཅས་ཡིན། བཅའ་ཁྲིམས་

བསྐྱར་བཅོས་ཉེར་གཉིས་པ། དོན་ཚན་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པའི་ ག༽

ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་

འཁུར་བྱེད་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་མཁས་

པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ ཀྱང་བཅའ་ཁྲི མ ས་འདི ་ ཉི ད ་ལག་ལེ ན ་འགོ ་ འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལོ ་

བཅོ་ལྔའི་དུས་ཡུན་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པར་བསྐོ་གཞག་བསྐྱངས་དགོས་རིགས་ དོན་ཚན་འདིའི་ནང་གསེས་ ༢ (ག)ནང་གསལ་གྱི་དགོས་དོན་ཁག་ལ་བསྟུན་

གནང་མི་དགོས། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། དོན་ཚན་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་

གཉིས་པའི་ ག༽ ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་

གྱི་ལས་འཁུར་བྱེད་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་

མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་

ལོ ་ ཉི ་ ཤུའི ་ དུས་ཡུན་ནང་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པར་བསྐོ ་ གཞག་བསྐྱངས་དགོ ས ་ རིགས་དོན་ཚན་འདིའི་ནང་གསེས་ ༢ (ག) ནང་གསལ་གྱི་དགོས་དོན་ཁག་

ལ་བསྟུན་གནང་མི་དགོས། བསྐྱར་བཅོས་གནང་། གཞུང་འབྲེལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་

ཞུའི་གྲོས་ཆོད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་གྲོས་ཆོད་བརྒྱད་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་ 482

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གྲོས་ཆོད་གཉིས། བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གིས་

གཏན་འབེབས་གནང་སྒོ་ཁག་གནང་།(1)

རྙིང་མའི་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་ཕུན་

ཚོགས་ལགས་འཕོས་ཚབ་ཏུ་སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ལགས་

ཀྱིས་དམ་འབུལ་ཞུས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༥ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་

པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་བདམས་ཐོ ན ་བཀའ་བློ ན ་བཞི ་ ལས་ས་གནས་སུ་

ཡོད་པའི་བཀའ་བློན་གསུམ་ནས་ལས་ཁུར་དང་གསང་རྒྱའི་དམ་བཅའ་ཕུལ་

བ་དང་། བཀའ་བློན་སྐལ་བཟང་དབྱངས་སྐྱིད་མཆོག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་

༡༠ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་།

(2)

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤

ནས་ཚེས་ ༢༧ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་རྩིས་ལོ་ ༢༠༠༧་་་༢༠༠༨ ལོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལོ་འཁོར་གཅིག་གི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་

དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥་་་༢༠༠༦ ལོའི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལས་ བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་སྙན་སེང་གིས་བགྲོ་གླེང་གནང་ཞིང་།

གཞུང་འབྲེལ་

གྲོས་ཆོད་ ༥ དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ ༥ བཅས་གཏན་འབེབས་

གནང་། (3)

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༤ ནས་ 1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༨་་་༢༢ བར་གསལ། 2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༣ དང་ཟླ་བ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༣ བཅས་པར་གསལ།

3 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༡༦་་་༢༢ བར་གསལ། 483

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༤ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་

གཉིས་དང་། གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་བཞི། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ ཁག་གསུམ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦་་་༢༠༠༧ ལོའི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་

པའི་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་ནས་ བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁ་སྣོན་གསུམ་གྱི་འོ ས་གཞི་

བཅའ་སྒྲིག་དགོ ང ས་དོ ན ་བཏོ ན ་པར་སྤྱི ་ མོ ས ་ཀྱི ས ་བདམས་ཐོ ན ་བྱུང་བ་ གསུམ་ནི།

ཉི་འོང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཟུར་པ་གནམ་རུ་རིང་པ་དཔོན་ཚང་

དཔལ་འབྱོར་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་ འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་ལགས།

ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་

བྲིན་པ་གཡང་དར་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ལགས་བཅས་ཡིན།

གཞན་ཡང་སྤྱི་

འཐུས་རྣམ་པ་ཚོ་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་འདུས་སྡོད་ཁག་ཏུ་རྟོག་ཞིབ་ཏུ་ཕེབས་

ནས་མཐོང་ཐོས་མྱོང་གསུམ་གྱི་དགོངས་འཆར་གནང་བར་འབྲེལ་ཡོད་བཀའ་ བློན་སོ་སོ་ནས་སྐབས་འབྲེལ་གསལ་བཤད་གནང་།(1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༤ ཉིན་བདམས་ཐོན་བཀའ་བློན་རྣམ་

པ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་རྡ་སར་ཡོད་པ་གཉིས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་ལས་ཁུར་དང་གསང་རྒྱའི ་ དམ་བཅའ་འབུལ་

བཞེས་མཛད་པ་དང་། གནམ་རུ་རིང་པ་དཔོན་ཚང་དཔལ་འབྱོར་ཚེ་རིང་

མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་ མཛད། (2)

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༤ ནས་ཚེས་ 1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༩ པར་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༠་་་༣༡ པར་གསལ། 484

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

༡༥ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་དགུ་དང་། སྤྱི་ འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག་བཅས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། སྒྲིག་ གཞི་བསྐྱར་བཅོས་གཉིས་གནང་ཞིང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ མཆོག་ནས་དེའི་སྐབས་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར། “སྐབས་ བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་དུས་ལྔ་པར་ འབྱོར་བའི་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་ཤིས་སྨོན་ཡོད། འདས་པའི་ ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུར་ཉེ་བའི་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མང་གཙོའི་ ལྟ་གྲུབ་དང་། ལེགས་བྱང་གོང་མཐོར་སྤེལ་བའི་ལས་རིམ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ བརྩམས་པའི་གྲུབ་དོན་གྲོས་ཚོགས་དབུས་སུ་བཞག་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ ལྡན་པའི ་ མང་གཙོ འི ་ ལམ་སྲོ ལ ་ཚད་ལྡན་ཞི ག ་སྐྱབས་བཅོ ལ ་བའི ་ གནས་ བབས་ཀྱི ་ འོག ་ལག་བསྟར་ཐུབ་པ་ནི ་ བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ས ་དགའ་སྤོབས་བྱ་ འོས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ད་དུང་མང་གཙོ་སྔར་ལྷག་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་ ཆེད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་། ལས་རིམ། ལམ་སྲོལ་བཅས་ཀྱི་གནས་ ཚད་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་ལ་སྒོ་ཀུན་ནས་འབད་གལ་ཆེ།

དེང་སྐབས་

འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་

འགྲོས་རླབས་ཆེ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ནང་བོད་མིའི་དཀའ་རྙོག་ཀྱང་ཛ་དྲག་དང་

རྙོག་འཛིངས་ཆེ་བའི་གནས་སུ་སླེབས་ཡོད་པ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་སྡེ་ཚན་སོ་སོས་རང་རང་གི་ འགན་དབང་ངོས་འཛིན་འཕྱུག་མེད་དང་འབྲེལ་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་རྒུ་ རྩལ་སྤྲུགས་བྱེད་དགོས་པ་ནི་བརྗོད་མི་དགོས།

ཚོ ག ས་དུས་འདི འི ་ གྲོ ས ་གཞི ་ གཙོ ་ བོ ་ ལོ ་ འཁོ ར ་སྔོ ན ་རྩིས་གཏན་

འབེབས་བྱ་རྒྱུར་སོང་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་བདེ་རྩར་སྨན་

ངེས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཁག་ལ་འོས་འཚམས་ཀྱི་སྟངས་འཛིན་གཏན་འབེབས་བྱ་ 485

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཕྱོགས་ལ་བློ་གྲོས་བཏོན་ཏེ་ཚོགས་འདུ་དོན་ལྡན་ཡོང་བ་གྱིས། འགྲོ་ཀུན་བདེ་

བའི་སྐྱབས་སྨོན་བཅས་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༧ ལ།།” ཞེས་ཕེབས་པར།

གྲོས་ཚོགས་ནས་གཞུང་འབྲེལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་

ཆོད་འདི་ལྟར་འཇོག་གནང་མཛད། “ ༸རྒྱལ་ཀུན་སྙིང་རྗེའི་རང་གཟུགས།

འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། ལྷར་བཅས་ སྲིད་ཞིའི་རྣམ་འདྲེན།

༸གོང་ས་༸རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་

གཟིགས་པ་ཆེན་པོ། དོན་གྱི་སླད་དུ་མཚན་ཡོངས་སུ་སྨོས་ན། རྗེ་བཙུན་ འཇམ་དཔལ་ངག་དབང་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་སྲིད་གསུམ་

དབང་སྒྱུར་མཚུངས་པ་མེ ད ་པའི ་ སྡེ ་ དཔལ་བཟང་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ད་ལམ་ སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་

པར་ཟབ་གསལ་གསུང་འཕྲིན་སྤྱི་བསྩལ་བྱུང་བར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་

ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་ཐུགས་རྗེ ་ དང་བཀའ་དྲི ན ་བླ་མེ ད ་དུ་ཆེ ་ ཞེ ས ་ལན་བརྒྱར་ཞུ་རྒྱུ་ དང་། གསུང་འཕྲིན་དུ་ཕེབས་པའི་དོན་གནད་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་ཀྱིས་རང་

བློ ས ་གང་ལྕོགས་བསམ་ཞི བ ་བགྲོ ་ གླེ ང ་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན ་ཞེ ས ་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་

གྲོས་ཆོད་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ལ།།“ཞེས་གསལ།(1)

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༨ ནས་ཚེས་

༡༦ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་བརྒྱད་དང་། སྤྱི་

འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཉིས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། སྒྲིག་གཞི་ བསྐྱར་བཅོས་གཅིག

གཞན་ཡང་ལས་ཁུངས་སོ་སོའི་ལོ་འཁོར་གཅིག་གི་

1སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ ལས་རིམ་ནས་བཏུས།

486

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་སྙན་གསན་གྱིས་བགྲོ་གླེང་དང་དོགས་འདྲི་སོགས་

གནང་བ་དང་། སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་གཅིག་བཅས་གནང་། དེའི་སྐབས་ཏེ་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་དཔལ་ལྡན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་སྤྱི་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་དང་།

བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་ལ་སྩལ་པའི་ཕྱག་

བྲིས་ནང་། “སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བར་ལམ་ བོད་ནང་ཛ་དྲག་གི་བྱུང་རྐྱེན་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་བཅས་ཀྱི་འོག་བོད་

ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་གོ་བསྡུར་འགྲོ་གླེང་ཞིབ་ལྷོད་ཅིག་གནང་ཆེད།

བཙན་བྱོལ་

བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ང་དགུ་པའི་ནང་གསེས་ཁག་གི་ཆ་རྐྱེན་འོ ག་

དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡།༡༢ གང་རུང་ནང་བསྡུ་ བསྐོང་དགོས་རྒྱུ་དང་།

ཚོགས་མི་དང་ཚོགས་དུས་བཅས་དེ་ནས་འཆར་

འགོ ད ་ཀྱི ས ་གང་མྱུར་༸སྙན་འབུལ་གནང་དགོ ས ་ཞེ ས ་བཀའ་སྤྱི ་ ཕེ བ ས་ འདུག་པ་” ཞེས་གསལ་བ་དེའི་སྐབས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་འཚོགས་བཞིན་པར་སོང་། གྲོས་ཚོགས་སུ་

སྒྲོག་སྦྱང་དང་འབྲེལ་བཀའ་དགོངས་བཞིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གྲོས་ཚོགས་

ནས་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་མི་དང་། ཚོགས་དུས། དེ་འབྲེལ་

གྱི ་ ལས་འཆར་བཅས་འཆར་འགོ ད ་ཀྱི ས ་སྤྱི ་ མོ ས ་གཏན་འབེ བ ས་ཞུས་པའི ་ ཡིག་ཆ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་སྐུ་སྒེར་དྲུང་ཆེ་མཆོག་བརྒྱུད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོར་༸སྙན་གསན་འབུལ་སླད་ཚོགས་གཙོ་དང་། བཀའ་ཁྲི་ཟུང་

ནས་ཕུལ་བའི་བཀའ་ལན་དུ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་དཔལ་ལྡན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ ནས་འཆར་སྙན་ཞིབ་ཕྲ་ཕུལ་འབྱོར་བྱུང་བ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་སྤྱན་བསྟར་༸སྙན་སེང་ཞུས་པར། དེ་དོན་འཐུས་རྒྱུ་ཞེས་ བཀའ་སྤྱི་ཕེབས་བྱུང་བ་རྣམ་མངའ་མཁྱེན།” ཞེས་ཕེབས།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༩ དགོངས་དོན་ 487

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༧ ནས་

ཚེས་ ༢༢ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ཚོགས་བཅར་བ་བཀའ་བློན་ལས་

ཟུར་ཡོངས་རྫོགས་དང་། སྤྱི་འཐུས་ལས་ཟུར་ཡོངས་རྫོགས། རྡ་སར་གནས་

འཁོད་གཞུང་ཞབས་ཟུང་དྲུང་ཡོངས་རྫོགས་དང་། དྲུང་གཞོན་མན་གྱི་འཛིན་

སྐྱོང་དང་ལས་བྱའི་སྡེ་ཚན་སོ་སོའི་འཐུས་མི་གཉིས་རེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་དང་། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཡོངས་རྫོགས། ས་གནས་འགོ་

འཛིན་ཡོངས་རྫོགས་དང་། ས་གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་འདུ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་

གཉིས་རེ། ས་འཐུས་མེད་པའི་ས་གནས་ཁག་ནས་མི་མང་སྐུ་ཚབ་རེ། ས་

གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རེ། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་

བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རེ། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ ཚོགས་པ་ཁག་ནས་སྐུ་ཚབ་གཉིས་རེ། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་སྐུ་ཚབ་

རེ། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་སོ་སོའི་གྲྭ་བཙུན་

སྐུ་ཚབ་ ༦ རེ། རང་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་རེ། རྒྱུན་ལྡན་བོད་དོན་ཐོག་

ཐུགས་སྣང་དང་འགན་འཁུར་ལས་འགུལ་གནང་མཁན་དགོངས་འཆར་གནང་ འདོད་ཡོད་རིགས་ནས་དང་བླངས་ཕེབས་གྲངས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནས་ ༢༥ དང་དེ་མིན་ནས་ ༢༥ བཅས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༡༩ དང་ཁྱོན་ཚོགས་བཅར་

བ་གྲངས་ ༥༦༠ འཛོམས་པར་གནང་ཞིང་། ཚོགས་ཆེན་དེ་ནས་གཏན་ འབེབས་གནང་བའི་ཐག་གཅོད་ཁག་འདི་ལྟར།

བོད་མིའི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར། ༡༽

བོད་མིའི་དོན་གྱི་བདག་པོ། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན། ལྷར་ བཅས་འགྲོ་བའི་རྣམ་འདྲེན།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོག་ནི་བོད་ལྗོངས་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གཙུག་ཏུ་བཀུར་ 488

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཏེ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་གསེར་ཁྲིར་མངའ་གསོལ་ཞུས་ཤིང་། དེ་ལ་རྒྱ་

ནག་ཐེ ་ བའི ་ ཁྱི མ ་མཚེ ས ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི ས ་ཀྱང་བཀྲ་ཤི ས ་བདེ ་

ལེགས་ཀྱི་རྟེན་འབུལ་ཞུས་ཏེ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་བཅས་མདོ ་ དོ ན ་

བོ ད ་གཞི ས ་བྱེས་གཉི ས ་ཀའི ་ ཆོ ས ་སྲི ད ་གཉི ས ་ཀྱི ་ བླ་ན་མེ ད ་པའི ་ དབུ་ཁྲིད་རྩོད་མེད་དང་།

ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་བརྒྱུད་པའི་བོད་

གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་ངོ་མ་ནི།

བཙན་

བྱོལ་བོད་གཞུང་ཉག་ཅིག་ཡིན་ཡང་། ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་དང་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་གཞུང་ལ་བོ ད ་དང་བོ ད ་མི ་

མང་གི ་ སྐུ་ཚབ་བྱེད་པའི ་ དབང་ཆ་མེ ད ་ལུགས་ཧམ་བཤད་བྱས་

༢༽

འདུག་པར་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ངོ་རྒོལ་

མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད།

སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཕྱེད་བགྲེས་ ཡོ ལ ་དང་བགྲེ ས ་ཡོ ལ ་དུ་བཞུགས་བཞེ ད ་ཀྱི ་ བཀའ་སློ བ ་གསུང་

ཕྱོགས་ཟུར་ཙམ་ཡང་མེད་པར་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་འགག་

རྩའི ་ ཐུགས་འགན་མུ་མཐུད་སྐྱོ ང ་བཞེ ས ་ཐུགས་རྗེ ་ བཀའ་དྲིན ་ནམ་

ཡང་མི་ འདོ ར ་བའི་ སྐྱབས་འཛི ན ་དང་འབྲེ ལ ་བོ ད ་ཁ་བ་གངས་ཅན་

པའི་སྐྱབས་མགོན་རེ་ས་གཞན་དུ་མ་མཆིས་པ་༸སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་

གྱི ་ ཐུགས་བསྐྱེ ད ་དམ་དགོ ང ས་བཞི ན ་བདག་ཅག་ཚེ ་ རབས་ཕྲེ ང ་

བར་རྗེ ས ་སུ་བཟུང་བའི ་ ཞལ་བཞེ ས ་བཟང་པོ ་ སྤྱི ་ བོ ར ་སྨི ན ་པ་ཞེ ས ་

༣༽

ད་ལམ་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་འདི་ཐོག་ནས་གསོལ་བ་ཕུར་ ཚུགས་སུ་འདེབས་རྒྱུ།

བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་ལྟ་བུའི་

འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ 489

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཆེ ན ་པོ​ོ ་ མཆོ ག ་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས ་བསམ་བརྗོ ད ་ལས་འདས་

པའི ་ གཞི ་ མེ ད ་སྙོ ན ་འཛུགས་ཀྱི ་ མཚན་སྨད་ཞུས་དང་ཞུ་བཞི ན ་པ་

འདིས། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཡོངས་དང་། རྒྱ་རིགས་ ནང་པ་ཚུད་པའི་ནང་པ་ཡོངས། ལྷག་པར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་

དད་གུས་ལྡན་པའི་དད་ལྡན་པ་ཡོངས། འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་ཁག་ གི ་ ཞི ་ བདེ ་ དང་དྲང་བདེ ན ་ལ་དགའ་བའི ་ མི ་ མང་ཡོ ང ས་ཀྱི ་ སེ མ ས་

ནང་གསོ་ཐབས་མེད་པའི་རྨ་ཁ་དང་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་དབར་ འཁོན་འཛིན་དྲག་པོ་བཟོས་ཏེ། མི་རིགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་མཛའ་

བརྩེའི་འབྲེལ་བ་ཡུན་གནས་ཡོང་རྒྱུར་འཕྲལ་ཕུགས་གང་ཐད་ནས་ གནོད་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བཟོ་བཞིན་ཡོད་ན།

འཕྲལ་དུ་མཚམས་

འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ནན་པོ་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ཐོག་ནས་ འདོན་རྒྱུ།

བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་ལངས་ཕྱོགས་སྐོར།

༡༽

ཚོགས་ཆེན་འདིར་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ནས་བསམ་ཤོག་ཕུལ་ འབྱོར་དང་ཚོགས་བཅར་བ་ཡོངས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་སྦྱང་བཤད་ཞིབ་

ལྷུག་བྱུང་བའི་ནང་། འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་ཕྱོགས་ ཐད།

སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཡེ་

ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱིས་དུས་ནས་དུས་སུ་སྲིད་བྱུས་ལམ་སྟོན་ཅི་

སྩལ་ཤར་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུར་སྤྱི་མོས་དང་།

མུ་མཐུད་དབུ་མའི་ལམ་དུ་

བསྐྱོད་རྒྱུར་མང་མོས། ལྷག་པར་འདས་པའི་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱེད་བབ་ ལ་གཞིགས་ཏེ།

ད་ཡོད་འབྲེལ་མོལ་སྐུ་ཚབ་གཏོང་རྒྱུ་མཚམས་

འཇོག་བྱ་རྒྱུ་དང་། དུས་ཐུང་ནང་གྲུབ་འབྲས་མ་སོན་ཚེ་རང་བཙན་

དང་རང་ཐག་རང་གཅོ ད་རྩོད་ལེ ན ་གྱི་ སྲིད་བྱུས་འཛི ན ་དགོ ས ་པའི ་ 490

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

༢༽

བསམ་འཆར་ཡང་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་།

དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་བཙན།

རང་ཐག་རང་གཅོད་སོགས་བོད་

མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལམ་ཕྱོགས་གང་དུ་བསྐྱོད་ཀྱང་། དམིགས་ཡུལ་

སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི ་ ཐབས་ལམ་ནི ་ མཐའ་གཅི ག ་ཏུ་འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལམ་ ཁོ་ན་མུ་མཐུད་བསྟེན་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་དང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ།

རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་དང་མི་མང་གི་སྐོར།

༡༽

༸གོང་ས་མཆོག་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་དགོངས་ཡངས་

དཀྱེལ་ཆེའི་སྒོ་ནས་བོད་རྒྱ་ཞི་འགྲིགས་འབྱུང་ཐབས་སུ། དབུ་མའི་

ལམ་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་གཞི ར ་བཟུང་ཉེ ་ ལམ་རྒྱ་ནག་གི ་ རྩ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་

སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་

སྲིད་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཐོག་རྒྱ་ཕྱོགས་ལ་

སྤྲད་པ་དེར། རྒྱ་གཞུང་ནས་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཡ་ལན་གང་ཡང་མེད་

པར། བསམ་འཆར་དེའི་འགོ་མཇུག་བར་གསུམ་ཡོངས་རྫོགས་རང་

བཙན་དང་ཕྱེད་རང་བཙན། རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་རང་བཙན་ཞེས་ཧམ་

བཤད་སྙོན་འཛུགས་བྱས་པར་བརྟེན། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ལ་གྲུབ་

༢༽

འབྲས་གང་ཡང་བྱུང་མེད་པས། དེའི་འགན་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་ གཞུང་ལ་ཡོད།

བོད་ནང་ཉེ་ལམ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞི་རྒོལ་ཆེ་མོ་འབྱུང་རྐྱེན་ནི།

རྒྱ་

ནག་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་བཙན་འཛུལ་

བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ད་བར་བོད་མི་རིགས་ཐོག་ཧ་ཅང་གདུག་རྩུབ་ ཆེ་བའི་སྲིད་བྱུས་རབ་དང་རིམ་པ་བཟུང་སྟེ།

འཆར་གཞི་དང་གོ་

རི མ ་ལྡན་པའི ་ སྒོ་ནས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྣོ ད ་བཅུད་རི ག ་གཞུང་དང་བཅས་ པ་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཐོག 491

ལྷག་པར་འདས་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་བོད་ནང་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཞེས་པའི་

ལས་འགུལ་གདུག་རྩུབ་ཅན་སྤེལ་ཏེ་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གཞི་མེད་

ཀྱི་མཚན་སྨད་ཞུ་བཅུག་པ་དང་གང་གི་སྐུ་དཔར་སྒྲིག་བཤམས་མི་ ཆོག་པ།

རྒྱ་མི་འབོར་ཆེན་བོད་དུ་སྤོ་བཤུག་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་

རིག་དང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཤིག་ཚད་མེད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་

ཐང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་དུ་བཏང་བ་སོགས་བཙན་དབང་དང་གདུག་

༣༽

རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་ཡུན་རིང་བསགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་མ་ ཐུབ་པར་ཅིག་ཅར་དུ་ཕྱིར་མངོན་པ་ཞིག་ཡིན།

རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཞི་རྒོལ་ཆེ་མོ་དེ་བཞིན་༸གོང་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་གཏོགས་དང་བཅས་པས་འཆར་ འགོད་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱས་ཚུལ་དཔང་རྟགས་ཁུངས་བཙན་ཡོད་

ལུགས་ཧམ་བརྗོད་བྱས་པར། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོ ག ་དང་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་གཞུང་གི ས ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ རང་དབང་ཅན་

གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་བོད་ནང་འགྲོ་རུ་བཅུག་སྟེ་ཞིབ་འཇུག་བྱ་དགོས་ པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོ་ཚབ་ཀྱང་དྷ་རམ་ས་ལར་ཡོང་སྟེ་ ཞིབ་འཇུག་བྱ་འཐུས་གསུངས་པར།

རྒྱ་གཞུང་ལ་དེ་གཉིས་གང་

ཡང་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་སྤོབས་པ་བྱུང་མེད་ལ།

དཔང་རྟགས་

ཁུངས་བཙན་སྣེ ་ གཅི ག ་ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ཐོ ག ་མི ག ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་

མེད་སྟབས།

བོད་ནང་འདི་ལོའི་ཞི་རྒོལ་ཆེ་མོ་འབྱུང་རྐྱེན་ནི་རྒྱ་

གཞུང་གི ས ་བོ ད ་ནང་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལག་བསྟར་ བྱས་པའི་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་ཐུག་ཡོད་པའི་ར་འཕྲོད་ གསལ་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན།

འཁྲུལ་ངོས་ལེན་བྱ་དགོས།

རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་རང་གི་ནོར་

492

༤༽

༥༽

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

བོ ད ་མི འི ་ འཐབ་རྩོད་ནི ་ བོ ད ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་དང་རྒྱ་ནག་སྲི ད ་གཞུང་

གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་

པ་ཞིག་ལས།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་མུས་ལྟར་

རྒྱ་ནག་མི ་ མང་ལ་ངོ ་ རྒོལ་དང་འཁོ ན ་ལན་སློ ག ་པ་ཞི ག ་མ་ཡི ན ་པ་

ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ཐོག་ནས་བསྐྱར་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས ་བོ ད ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རྩ་མེ ད ་དང་ཉམས་

དམས་སུ་གཏོ ང ་ཐབས་སུ་ནང་པའི ་ བླ་སྤྲུལ་ངོ ས ་འཛི ན ་བྱ་ཕྱོ ག ས་

ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཟེར་བ་བཟོས་ཏེ་ལྷ་མེད་སྨྲ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་

ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ དགོ ས ་དབང་གི ས ་ནང་ཆོ ས ་ལ་ཇུས་གཏོ ག ས་བྱེད་ པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོས་ལེན་མེད།

བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ནང་

རྒྱལ་གཅེ ས ་ཆོ ས ་གཅེ ས ་ཞེ ས ་པའི ་ གདུག་རྩུབ་ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་རྒྱ་

ཁྱབ་ཏུ་སྤེལ་མུས་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་ཡོད།

སྒྲིག་འཛུགས་ཡར་རྒྱས་དང་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་སྐོར།

བོད་

གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་དང་། ཤེས་ཡོན། དྲིལ་བསྒྲགས། འཕྲོད་

བསྟེན། དཔལ་འབྱོར། ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་

ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་འབྱོར་བའི་མི་མང་གི་བསམ་ཤོག་དང་། ཚོགས་ཆུང་ཁག་ གི་དགོངས་འཆར་སྙན་ཐོ་ཁག་རིང་མིན་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་ཕྱོགས་

སྒྲིག་གིས་ཁུངས་སོ་སོ་ནས་མཁྱེན་རྟོགས་དང་མཇུག་གནོན་ཆེད་འགྲེམས་ སྤེལ་གནང་རྒྱུ།

བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ ཞུ། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་བོད་དོན་ཆེད་ད་ཕན་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་གནང་མཁན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་། སྲིད་གཞུང་། མི་མང་། གྲོས་ཚོགས། རྒྱལ་ 493

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ། ལྷག་པར་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་དམིགས་བསལ་ ཚོགས་ཆེན་འདི་ཐོག་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ སོ།(1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་དེ་སྔ་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་ལྟར་ སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཙོ འི ་ ལས་ཡུན་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཡིན་པར་སོང་། ཚོགས་གཙོ་ཀརྨ་ཆོས་འཕེལ་ མཆོ ག ་གི ་ལས་ཡུན་ལོ ་ གཉིས ་དང་ཕྱེ ད་རྫོག ས་ནས་ཚོགས་གཙོ་ གསར་པ་ སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ མདུན་ནས་ལས་ཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་གནང་།(2)

སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༩ ཚེས་

༢༧ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་

གི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པར་བགྲོ་གླེང་ཟབ་རྒྱས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་

གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དང་།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆོས་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་

ཁྲིམས་ཡིག་གསར་དུ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ དགུ་དང་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཉིས་གཏན་འབེབས་དང་།

ཁྲིམས་

སྒྲིག་ཁག་བཅུར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་ལས། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་

ཨང་ཉེར་གསུམ་པ་འདི་ལྟར་གནང་འདུག དོན་ཚན་ཉེར་གསུམ་པ། དོན་ཚན་ འདིའི་ནང་འགོ་བརྗོད་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པ་མེད་པ་གང་ཞིག་ལ། གསར་པར་ འདི་ལྟར་བཅུག་འདུག བཀའ་བློན་གཞན་གྱི་འོ ས་འདེམས་བྱ་ཕྱོགས། ཞེས་

དང་། དོན་ཚན་རེ་དགུ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པ། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་འོག་མ་

1 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་བ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༣༦་་་༣༨ བར་གསལ། 2 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༡ ཨང་ ༢༣ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༧ ཤོག་ངོས་ ༤ པར་གསལ། 494

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཁག་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་སོ ་ སོ ར ་དགོ ས ་གལ་དང་བསྟུན་པའི ་ བཤེ ར ་དཔང་ དང་།

གཟུ་དཔང་ཚོ གས་མི ་ ཇི་དགོས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་བསྐོ་གཞག་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་

འོག ་མ་ཁག་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་སོ ་ སོ ར ་དགོ ས ་གལ་དང་བསྟུན་པའི ་ བཤེ ར ་

དཔང་དང་། གཟུ་དཔང་ཚོགས་མི་ཇི་དགོས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ལ་གོ་བསྡུར་གྱིས་བསྐོ་

གཞག་བྱ་རྒྱུ། ཞེས་པ་དང་། དོན་ཚན་གྱ་ལྔ་པ། ས་གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་

འདུ་དངོ ས ་སུ་ཚུགས་རི ང ་ཁྲི མ ས་ལུགས་གཏན་འབེ བ ས་བྱས་པ་ལྟར་གྱི ་ ལས་དོད་འཐོབ་རྒྱུ། ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ། ས་གནས་འཐུས་མིར་ལས་དོད་དང་ འགྲིམས་འགྲུལ་ཟུར་ཕོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་བྱས་

པ་ལྟར་གྱི་ལས་དོད་འཐོབ་རྒྱུ། ཞེས་པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་།

དེ འི ་ སྐབས་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་གསུང་

འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར། “སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ཐོག་ངོ་འབྱོར་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་

དང་། རེས་མོས་ཚོགས་གཙོ་གསར་པ་བཅས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲ་ཤིས་ བདེ་ལེགས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན།

དེང་སྐབས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་ང་ཚོའི་ལངས་ཕྱོགས་བཅས་

ཐེངས་མང་བརྗོད་ཟིན་ཁར། ཉེ་ཆར་གསུམ་དུས་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་འཕྲིན་ དུའང་ཞིབ་འཁོད་ཡོད་པ་ཀུན་གྱི་བློ་ངེས་ཡོད་ཤག་ལ་བསྐྱར་ཟློས་མ་དགོས།

ཉེ ་ བའི ་ བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ད་ལྟའི ་ བོ ད ་ཀྱི ་ ཛ་དྲག་གི ་ གནས་བབ་དང་། བོད་མིའི་ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་དང་བོད་གཞུང་མང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་

ལོ ་ ལྔ་བཅུ་འཁོ ར ་བའི ་ དུས་ཚི ག ས་བཅས་དང་བསྟུན་ཡུ་རོ བ ་དང་ཨ་རི འི ་

གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་མཚོ ན ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཁག་གི ་ ཐུགས་ 495

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སྣང་ཆེན་པོས་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དང་།

གདུང་སེམས་

མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་དེ་དག་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་

ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་སྤེལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང་། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་ཕན་ངེས་བྱུང་ཡོད།

བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནི ་ བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ མང་

གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པས་དེའི་ངོས་ནས་ཀྱང་

དྲང་བདེ ན ་ལ་དགའ་བའི ་ རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི ་ དབུས་དང་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་

ཚོ ག ས་ཁག་དང་འབྲེ ལ ་ལམ་གང་ཐུབ་ཀྱི ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ འདས་པའི ་ བྱུང་རབས་

དང་། ད་ལྟའི་གནས་བབ། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མངོན་འདོད་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གོ་

རྟོགས་གོང་མཐོར་སྤེལ་སླད་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་། དོན་འབྲས་ཐོན་ངེས་ཀྱི་རྒྱབ་ སྐྱོར་ཐོབ་ཐབས་ཀྱི་འབད་རྩོལ་ཤུགས་སྐྱེད་དང་འབྲེལ། སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་ འགུལ་གང་ལ་ཇི་འོས་ཐོག་འབད་འབུངས་སྔར་ལྷག་བྱ་གལ་ཆེ།

དེ་བཞིན་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་གོང་མཐོར་འགྲོ་ཐབས་དང་

ཁྲི མ ས་བཟོ འི ་ ལས་དོ ན ་གནད་སྨི ན ་ཡོ ང ་ཐབས་སུ་སྤྱི ་ འཐུས་ཚང་མས་མང་

གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ལ་སྙིང་ནས་བརྩི་བཀུར་ཐོག གུ་ ཡངས་དཀྱེ ལ ་ཆེ འི ་ བློ ་ གྲོ ས ་ཀྱི ས ་རྟོན་བཞི འི ་ འཇུག་ལྡོག་མ་འཆོ ལ ་བའི ་ སྒོ་ ནས་སྤྱི་སྨན་འདུན་གྲོས་ལྷུག་པོར་གནང་དགོས།

སྐབས་བབས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལམ་ལྷོང་དང་། འགྲོ་ཀུན་

བདེ་བའི་སྨོན་འདུན་བཅས། ཤཱཀྱའི་དགེ་སྦྱོང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཕྱི་ ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༣ ཚེས ༡༧ ལ།།” ཞེས་གསལ་བར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ནས་གྲོས་ཆོད་འདི་ལྟར་འཇོག་གནང་མཛད། “སྔོན་གླེང་། ད་ལམ་སྐབས་ བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་

དུས་བདུན་པར་བོད་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ས་སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་

རྫོགས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ 496

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་སྤྱི་ཕེབས་སུ། “ དེང་ སྐབས་བོ ད ་ནང་གི ་ གནས་སྟངས་དང་ང་ཚོ འི ་ ལངས་ཕྱོ ག ས་བཅས་ཐེ ང ས་

མང་བརྗོད་ཟིན་ཁར། ཉེ་ཆར་གསུམ་དུས་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་འཕྲིན་དུའང་ ཞིབ་འཁོད་ཡོད་པ་ཀུན་གྱི་བློ་ངེས་ཡོད་ཤག་ལ་བསྐྱར་ཟློས་མ་དགོས།

ཉེ་བའི་བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་དང་།

བོད་མིའི་ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་དང་བོད་གཞུང་མང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་

ལོ ་ ལྔ་བཅུ་འཁོ ར ་བའི ་ དུས་ཚི ག ས་བཅས་དང་བསྟུན་ཡུ་རོ བ ་དང་ཨ་རི འི ་

གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་མཚོ ན ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཁག་གི ་ ཐུགས་

སྣང་ཆེན་པོས་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དང་།

གདུང་སེམས་

མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་དེ་དག་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་

ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་སྤེལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང་། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་ཕན་ངེས་བྱུང་ཡོད།” བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་

འཛུགས་གལ་གནད་ཆེ ་ ཤོ ས ་ཤི ག ་ཡི ན ་པས་དེ འི ་ ངོ ས ་ནས་ཀྱང་དྲང་བདེ ན ་ ལ་དགའ་བའི ་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་ དབུས་དང་མངའ་སྡེ འི ་ གྲོ ས ་ཚོགས་ཁག་

དང་འབྲེལ་ལམ་གང་ཐུབ་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་འདས་པའི་བྱུང་རབས་དང་། ད་ལྟའི་ གནས་བབ།

འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མངོན་འདོད་བཅས་ཀྱི་སྐོར་གོ་རྟོགས་གོང་

མཐོར་སྤེལ་སླད་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་། དོན་འབྲས་ཐོན་ངེས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ ཐབས་ཀྱི་འབད་རྩོལ་ཤུགས་སྐྱེད་དང་འབྲེལ། སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་

གང་ལ་ཇི་འོས་ཐོག་འབད་འབུངས་སྔར་ལྷག་བྱ་གལ་ཆེ།

དེ་བཞིན་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་གོང་མཐོར་འགྲོ་ཐབས་དང་

ཁྲི མ ས་བཟོ འི ་ ལས་དོ ན ་གནད་སྨི ན ་ཡོ ང ་ཐབས་སུ་སྤྱི ་ འཐུས་ཚང་མས་མང་

གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ལ་སྙིང་ནས་བརྩི་བཀུར་ཐོག གུ་ ཡངས་དཀྱེ ལ ་ཆེ འི ་ བློ ་ གྲོ ས ་ཀྱི ས ་རྟོན་བཞི འི ་ འཇུག་ལྡོག་མ་འཆོ ལ ་བའི ་ སྒོ་ 497

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ནས་སྤྱི་སྨན་འདུན་གྲོས་ལྷུག་པོར་གནང་དགོས། ཞེས་བཀའ་ཕེབས་པར་འདི་

ག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་དང་འབྲེལ་བཀའ་

དགོངས་བཞིན་ལག་བསྟར་ཡོང་སླད་གྲོས་ཆོད་ཅིག་འཇོག་དགོས་གལ་ཆེར་ མཐོང་།

གྲོས་ཆོད།

གུས་སྐྱབས་འོག ་པ་རྣམས་ལ་གསུང་འཕྲི ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ སྤྱི ་ ཕེ བ ས་

བྱུང་བར་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་དུ་ཆེ་ཞུ་བ་དང་འབྲེལ་གོང་གསལ་དོན་

ཚན་ཁག་གུས་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ཐད་འདི་ལོ་

གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ནང་གསལ་ལྟར་ཤར་བསྐྱོད་བྱ་རྒྱུ་དང་།

གཞན་

བཀའ་དགོངས་བཞིན་བསྒྲུབ་ཕྱོགས་སུ་གོ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་ཞུས་པ་ལྟར་སླད་ ལག་བསྟར་ཞུ་ཕྱོ ག ས་ལས་འཆར་གོ ་ སྒྲིག་གི ས ་སྔར་ལྷག་གང་ནུས་ཞུ་རྒྱུ་

ཡིན་པ་དང་། ལག་བསྟར་ཇི་བྱུང་དང་། ལག་བསྟར་མ་ཐུབ་ཚེ་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་ མཚན་དང་བཅས་སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་ལོ ་

རེར་དམིགས་བསལ་སྙན་ཐོ་འབུལ་རྒྱུའི་སྤྱི་མོས་སམ་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་དུ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༣ ལ་མང་ མོས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པར་ཚད་འཛིན་ཞུས།” ཞེས་གསལ།(1)

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་བརྒྱད་པ་

དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༧ ནས་ཚེས་ ༡༩ བར་ཚོགས་ཤིང་།

གྲོ ས ་ཚོ ག ས་དེ འི ་ སྐབས་གཞུང་འབྲེ ལ ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་བརྒྱད་དང་སྤྱི ་ འཐུས་སྒེ ར ་

གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག་བཅས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་

བ་གྲེས་ནང་རྣམ་རྒྱལ་ཚེ་རིང་མཆོག་ལས་རྒྱུན་རྫོགས་པར་བརྟེན། ཁྲིམས་ ཞི བ ་པ་ངག་དབང་འཕེ ལ ་རྒྱས་མཆོ ག ་ལ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བར་ཕྱི ་ ལོ ་

1རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༢ ཨང་ ༡༦ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཤོག་ངོས་ ༣ པར་གསལ། 498

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

༢༠༠༩ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་ནས་འཆར་འབུལ་

ལྟར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ནས་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བར་ འོས་སྦྱོར་གནང་བར་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་

བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་དགོས་པ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༨ ཚེས་

༡༤ ཉིན་ཆུ་སྟེང་ངག་དབང་ཐུབ་བསྟན་མཆོག་ལ་ཆེད་འཛུགས་ཚོགས་ཆུང་

ནས་འཆར་འབུལ་ལྟར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཁྲིམས་ ཞི བ ་པ་གཞན་གཅི ག ་ཏུ་འོ ས ་སྦྱོར་གནང་བར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་

བརྒྱད་པའི་ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་བས། ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་མདུན་དུ་ ལས་ཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་མཛད།

སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་

ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༨ ནས་ཚེས་ ༢༠ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བསྩལ་པའི་གསུང་འཕྲིན་རིན་

པོ་ཆེའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་། རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༠་་་༢༠༡༡ ལོའི་བོད་གཞུང་གི་ལོ​ོ་ འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས།

གཞན་ཡང་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་

ཚོགས་ཆུང་དང་། གཞུང་ཞབས་གཟེངས་རྟགས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ། བོད་ གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོ ང ས་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ལྟ་བུའི ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་དང་པོ ་ དེ ་ ཕྱི ་ ལོ ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༦ ནས་ཚེས་ ༣༡ བར་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་དུ་

སྐོ ང ་ཚོ ག ས་གནང་རྒྱུའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་གཙོ ་ བོ ར ་གྱུར་པའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ཁག་བཅུ་ དང་།

སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག་བཅས་གཏན་འབེབས་གནང་།

སྒྲིག་གཞི་ཁག་གསུམ་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་དེ་བཞིན་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་གྱི་ཡོད་པར་ 499

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

སོ ང ་མང་གཙོ འི ་ དུས་ཆེ ན ་ཟབ་རྒྱས་གནང་རྒྱུ་ཡི ན ་པའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་སོ ག ས་

གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་བཅུ་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག་ བཅས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་།

ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ཨ་མྱེས་

ཚང་ཐུབ་བསྟན་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་ལས་ཡུན་རྫོགས་པར་བརྟེན་ཆེད་འཛུགས་

ཚོ ག ས་ཆུང་ནས་ཆོ ས ་རི ག ་དྲུང་ཟུར་ན་མེ ་ བླ་ཁང་ཚེ ་ རི ང ་དོ ན ་གྲུབ་མཆོ ག ་

འཆར་འབུལ་ལྟར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་

པ་གཞན་གཅིག་ཏུ་འོས་སྦྱོར་གནང་བར་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པའི་ ཐོག་སྤྱི་མོས་བྱུང་བར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་༸གོང་ས་

༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་མདུན་དུ་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེ ས ་ མཛད།

ཡང་གྲོས་ཚོགས་དེའི་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོག་ནས་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར། “སྐབས་བཅུ་བཞི་

པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་དགུ་པར་ཕེབས་པའི་ སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲི་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་

ཚད་ལྡན་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཡོད།

རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཡིད་ལ་བརྣགས་པ་

ལྟར་བོ ད ་མི འི ་ ཆབ་སྲི ད ་མང་གཙོ འི ་ ལམ་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་

མ་ཐག་པ་ནས་འབད་བརྩོན་རྒྱུན་བསྲིངས་བྱས་འབྲས་སུ་ད་ཆ་མང་ཚོགས་ ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་བཟོ་དང་དཔལ་འབྱོར་

སྟངས་འཛི ན ་གྱི ས ་མཚོ ན ་པའི ་ བྱེད་སྒོ་རྣམས་བྱ་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་བྱུང་བར་ དགའ་སྤོབས་བརྟས། སྔོན་དུ་བརྗོད་ཟིན་ལྟར་ལྗིད་མཉམ་སྟངས་འཛིན་གྱི་སོ་

མཚམས་དང་། རྟོན་བཞིའི་འཇུག་ལྡོག་མ་ནོར་བར་སྒེར་འཁོན་ཕྱོགས་འཐེན་ སྤངས་ཏེ ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ཚད་དང་སྤུས་ཀ་

གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་དང་རྩོལ་བ་མི་ལྷོད་པ་དགོས་གལ་མཐོང་། འཛིན་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གཉིས་ཀའི་འགན་ཁུར་ཞུ་ཡུལ་ 500

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

གྲོས་ཚོགས་ཡིན་པས། གྲོས་ཚོགས་ཀྱང་མང་ཚོགས་ལ་འགན་ཁུར་འཕེར་

ངེས་དགོས།

བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་

འོས་འདེམས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་གཞི་རྩའི་ལས་དོན་རྣམས་ངོས་རང་གིས་དོ་ ཁུར་མ་དགོས་པར་ཕྱེད་རྒས་ཡོལ་ལྟ་བུ་ཡིན་རུང་། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་བོད་

རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་སྐོར་ཇི་སྲིད་མང་ཚོགས་ནས་ཡིད་ཆེས་རེ་འདུན་ཡོད་པ་དེ་

སྲིད་དུ་ཅི་ནུས་གང་ལྕོགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔ་ནི་ཕུགས་ཀྱི་འཆར་སྣང་ཡིན་པས་འབྲེལ་མོལ་

ལ་ཐད་འབྲེལ་དེ་ཙམ་མེད་རུང་། སི་ཏྲས་སི་སྦག་གི་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱ་གཞུང་

གིས་བསམ་ཞིབ་གོ་བསྡུར་བྱེད་ཐབས་མེད་པའི་ཚིག་ཐག་གཙང་གཅོད་བྱུང་ བར་བརྟེན་རང་བཞིན་ནུས་མེད་དུ་གྱུར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་འབྲེལ་མོལ་ བསྐྱར་མཐུད་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོ ད ་རི ག ས་ཡོ ང ས་ཀྱི ་ འབྱུང་འགྱུར་གྱི ་

གནས་བབ་ཁོ ་ ནས་བརྗོ ད ་གཞི ར ་བཟུང་སྟེ་གླེ ང ་མོ ལ ་བྱས་འབྲས་སུ་རྒྱ་

གཞུང་གི ས ་ལངས་ཕྱོ ག ས་ལ་བསམ་ཞི བ ་ཀྱི ས ་རང་ཕྱོ ག ས་ནས་མཁྲེ ག ས་ བཟུང་མ་བྱས་པར་དངོ ས ་དོ ན ་དང་བསྟུན་ཏེ ་ གུ་བཤང་(ཡངས)གང་ཐུབ་

བྱས་ཚུལ་ལོ ་ དུས་སོ ་ སོ འི ་ གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲི ན ་སོ ག ས་སུ་གསལ་ བཤད་བྱས་ཡོ ད ་པ་བཞི ན ་འབྲེ ལ ་མོ ལ ་ཐེ ང ས་བརྒྱད་པའི ་ སྐབས་རྒྱ་ནག་མི ་

དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ རྩ་ཁྲིམས་དང་རང་སྐྱོ ང་བཅའ་ཁྲིམ ས་ཀྱི་ ཆ་

རྐྱེན་འོག་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་

ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་རྒྱ་ཕྱོགས་

ནས་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ་རྣམས་གསེད་བཀྲོལ་སླད་འདི་ལོ་འབྲེལ་མོལ་དགུ་

པའི ་ སྐབས་འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་ཅི ག ་སྤྲད་པ་བཅས་ཡི ག ་ཆ་དེ ་ དག་ད་ཆ་མང་ ཚོགས་ཀྱི་མིག་ལམ་དུ་གྱུར་ཟིན། གོང་སྨོས་རྣམས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་ 501

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

གྲོ ས ་ཆོ ད ་སྔ་རྗེ ས ་ཀྱི ་ འབྲུ་དོ ན ་ལྟར་ངོ ས ་ནས་ལྷག་བསམ་ཟོ ལ ་མེ ད ་ཀྱི ས ་

འབད་འབུངས་བྱེད་ཁུལ་ཡང་། བསམ་འཆར་དང་འགྲེལ་བརྗོད་དེ་དག་གྲོས་

ཚོ ག ས་ནས་མོ ས་མཐུན་མ་བླངས་པའམ། གྲོས ་ཚོགས་ལ་མ་བསྟན་པའི ་

ཡི ག ་ཆ་ཡི ན ་ཚུལ་དང་།

ངོས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མིན་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་དོགས་

གླེང་རིགས་ཡོང་གི་ཡོད་ཚོད་འདུག་པས། རྩ་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་

འདི ་ རི ག ས་ཕྱི ་ གསལ་ནང་གསལ་མ་བྱུང་བར་མང་ཚོ ག ས་ལ་ཐེ ་ ཚོ མ ་སྐྱེ ་

གཞིར་གནས་པས་ད་རེས་ཚོགས་དུས་འདིའི་རིང་བགྲོ་གླེང་མཐིལ་ཕྱིན་དང་།

དེ་བཞིན་བཀའ་ཤག་དང་ངོས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྦྲེལ་པོ། གཞན་ཡང་འབྲེལ་ཡོད་ཇི་

འོས་རྣམས་ལ་ཉན་ཞིབ་དོགས་འདྲི་འཁྲུན་ཆོད་བྱས་ཏེ་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས། འབྱུང་འགྱུར་བྱེད་ཕྱོ ག ས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བསམ་འཆར་དང་མངོ ན ་འདོ ད ་

གསར་པ་ཡོད་ན་དེའི་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་གྱི་ལས་རིམ་གསལ་སྟོན་བྱེད་

དགོས་པ་བཅས་ཡིད་འཇགས་གྱིས། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐྱེ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཤཱཀྱའི་ དགེ་སྦྱོང་ཆོས་སྨྲ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༨

ལ་ཕུལ།།” ཞེས་གསལ་བར། གྲོས་ཚོགས་ནས་སྤྱི་མོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གྲོས་

ཆོད་འདི་ལྟར་བཞག་འདུག

གྲོས་ཆོད།

སྔོན་གླེང་། “ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༨ འཁོད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་

ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་

འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི་ གྲོས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་ ༩ པར་གསུང་འཕྲི ན ་རི ན ་

པོ ་ ཆེ ་ སྤྱི ་ ཕེ བ ས་བྱུང་བར་ཐུགས་རྗེ ་ བཀའ་དྲི ན ་བླ་ན་མེ ད ་པར་ཆེ ་ ཞེ ས ་ཞུ་ རྒྱུ་དང་། གསུང་འཕྲིན་ནང་ “ གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱི་བླང་དོར་ ཞུ་སྒོ་སྤྱི་དང་།

ཁྱད་པར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་རིམ་ནང་རྒྱ་ནག་མི་

དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་གནང་བའི་<བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་ 502

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མཚུངས་པའི ་ རང་སྐྱོ ང ་ཡོ ང ་ཐབས་ཀྱི ་ བསམ་འཆར་>དང་འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་དེ ་ དག་གྲོས་ཚོགས་ནས་མོས་མཐུན་མ་བླངས་པའམ།

གྲོས་ཚོགས་ལ་མ་

བསྟན་པའི་ཡིག་ཆ་ཡིན་ཚུལ་དང་། ངོས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མིན་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་ དོགས་གཞི་གླེང་རིགས་ཡོང་གི་ཡོད་ཚོད་འདུག་པས།

རྩ་དོན་དང་འབྲེལ་

བའི་གནད་དོན་འདི་རིགས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་མ་བྱུང་བར་མང་ཚོགས་སུ་

ཐེ ་ ཚོ མ ་སྐྱེ ་ གཞི ར ་གནས་པས་ད་རེ ས ་ཚོ ག ས་དུས་འདི འི ་ རི ང ་བགྲོ ་ གླེ ང ་

མཐིལ་ཕྱིན་དང་། དེ་བཞིན་བཀའ་ཤག་དང་ངོས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྦྲེལ་པོ། གཞན་ ཡང་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ཇི ་ འོས ་རྣམས་ལ་ཉན་ཞི བ ་དོ ག ས་འདྲི ་ འཁྲུན་ཆོ ད ་བྱས་ཏེ ་

གསལ་པོ་བཟོ་དགོས།”

ཞེས་སྤྱི་ཕེབས་བྱུང་བར་ད་ལམ་གྲོས་ཚོགས་སུ་

བགྲོ་གླེང་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ཡོངས་ལ་ཉན་ཞིབ་མཐིལ་ཕྱིན་བྱས་པའི་མཐའ་ དོན་གྲོས་ཆོད་ཅིག་འཇོག་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་མཐོང་། གྲོས་ཆོད།

༡༽

གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ གནས་ཚད་དང་སྤུས་ཀ་

གོང་སྤེལ་ཆེད་རང་ནུས་གང་ཡོད་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་འབད་ འབུངས་ཞུ་རྒྱུ་དང་།

ད་བར་ང་ཚོའི་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་ནུས་པས་མ་

འདང་བས་རྟོན་བཞི འི ་ འཇུག་ལྡོག་ནོ ར ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོ ད ་

གསོལ་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་མཐོལ་བཤགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། འབྱུང་ ༢༽

འགྱུར་སྒེར་འཁོན་ཕྱོགས་འཐེན་རིགས་སྤངས་ཏེ། མང་ཚོགས་ལ་

འགན་ཁུར་བའི་ཐོག་ནས་སྤང་བླངས་འཛོལ་མེད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ལས་རིམ་ནང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་

རྒྱལ་ཁབ་ལ་གནང་བའི ་ བོ ད ་རི ག ས་ཡོ ང ས་ལ་མི ང ་དོ ན ་མཚུངས་

པའི ་ རང་སྐྱོ ང་ཡོ ང ་ཐབས་ཀྱི་ བསམ་འཆར་དང་འགྲེ ལ ་བརྗོ ད ་ཡི ག ་

ཆའི ་ ནང་དོ ན ་རྣམས་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་

རླབས་ཆེ ན ་གྱི ་ དགོ ང ས་གཞི ་ དང་ཡོ ང ས་སུ་མཐུན་པ་ཡི ན ་པར་ 503

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ངེས་རྙེད་གོ་རྟོགས་གསལ་པོ་བྱུང་ལགས་པ་དང་། ཡིག་ཆ་དེ་དག་

གྲོ ས ་ཚོགས་ལ་གྲོ ས ་བསྡུར་གནང་དགོ ས ་མ་མཆི ས ་པར་གྲོ ས ་

༣༽

ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་སྔ་རྗེས་ཀྱི་འབྲུ་དོན་ལྟར་ཕྱག་བསྟར་ གནང་བར་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ལ་བཞག་པའི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ཆོད་

ཀྱི ་ ལམ་ནས་ཇི ་ ལྟར་གསོ ལ ་བ་བཏབ་པ་བཞི ན ་ད་ཕན་བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་

དོན་དང་དེའི་སྒྲུབ་ཐབས་བཅས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་

མཆོ ག ་གི ས ་དུས་ནས་དུས་སུ་ཡེ ་ ཤེ ས ་དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ས ་ཐག་ གཅོ ད ་བཀའ་དྲི ན ་བསྐྱངས་པར་སྙི ང ་ནས་བཀའ་དྲི ན ་བསམ་ཤེ ས ་

ཞུ་རྒྱུའི་ ཐོ ག ་གོ ང ་གསལ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་ལ་བསྐྱར་དུ་མཇུག་གནོ ན ་དང་

འབྲེལ་འབྱུང་འགྱུར་ཡང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གི ས ་དུས་ནས་དུས་སུ་ཡེ ་ ཤེ ས ་དབྱི ང ས་དཔྱད་ཀྱི ས ་ཐག་གཅོ ད ་

གནང་རྒྱུའི ་ ཐུགས་འགན་མུ་མཐུད་བཞེ ས ་གནང་ཡོ ང ་བ་དང་།

༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐག་གཅོད་དང་ཕྱག་

༤༽

བསྟར་གང་གནང་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་

ཞུ་རྒྱུ།

བར་སྐབས་ཀྱི་བྱུང་རྐྱེན་འདི་དག་གིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི་ ལྷ་དགོ ངས་འཁྲུག་གཞིའི་ རིགས་ཇི་ གྱུར་

ལ་སྙིང་ནས་བཟོད་གསོལ་འགྱོད་བཤགས་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་

གྲོས་ཆོད་དུ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༠ ཉིན།” (1) ཞེས་གསལ།

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༣ ཨང་ ༢༤ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༣ ཤོག་ངོས་ ༢ པར་གསལ། 504

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ས་བཅད་བཅུ་བདུན་པ། ༑ སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་དང་སྐབས་ གསུམ་པའི་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་འགོ་འཛུགས། མང་གཙོ་ དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བར་སྲུང་བརྩི། ༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོར་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ ལམ་ཞུས་པ། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་ དབང་ཕྱིར་བསྡུ། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་ བཅོས་ ༢༥ པ་མཛད་པ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༠ དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

སྐབས་བཅོ ་ ལྔ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ཀྱི ་ འོས ་བསྡུ་དང་མི ་ མང་ནས་ཐད་ཀར་འོས ་

བསྡུ་གནང་རྒྱུའི ་ སྐབས་གསུམ་པའི ་ བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་བཅས་ཀྱི ་ འོ ས ་བསྡུའི ་ 505

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ལས་རིམ་འགོ་འཛུགས་ཞུས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣

ཉིན་བཀའ་ཁྲི་དང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོ ས་བསྡུ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་

༣ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་བཅས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསལ་ བསྒྲགས་གནང་།(1)

སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དགུ་པའི་གྲོས་ཆོད་

ལྟར་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་ཏུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༦ ཚེས་

ནས་ ༣༡ བར་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ལྟབུ་ཐེངས་དང་པོ་

དེ་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ཚོགས་བཅར་བ་གྲངས་ ༣༣༦ ཙམ་འདུ་

འཛོམས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། གྲོས་ཆོད་དགོངས་དོན་བཙན་བྱོལ་ནང་མང་གཙོ་ དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༠ འཁོར་བར་སྲུང་བརྩི་ཟབ་རྒྱས་དང་།

༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལ་བཀའ་དྲི ན ་རྗེ ས ་དྲན་གྱི ་ བོ ད ་

གཞུང་མང་ཡོངས་ནས་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས།

སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་

ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༧ ནས་ཚེས་ ༡༧ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་ ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ཕྱི་ལོ་

༢༠༠༩་་་༢༠༡༠

ལོའི་ལས་

བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང་དོགས་འདྲི་ཁག ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ བཅུ་གསུམ་ཙམ་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཉེར་

བཞི་པ་འདི་ལྟར་གནང་འདུག དོན་ཚན་སོ་བདུན་པའི་ནང་གསེས་དང་པོ། ང་། ཨ་རི་དང་། ཁེ་ན་ཌ་ཁུལ་གནས་སྡོད་བོད་མིའི་ཁོངས་ནས་འོས་བསྡུ་བྱས་

པའི་སྤྱི་འཐུས་གཅིག ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ། བྱང་ཨ་རིའི་ཁུལ་གནས་སྡོད་བོད་

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༣ ཨང་ ༢༣ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༦ ཤོག་ངོས་ ༤ པར་གསལ།

506

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

མིའི་ཁོངས་ནས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་སྤྱི་འཐུས་གཉིས། ཞེས་སུ་བསྐྱར་བཅོས་

གནང་། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དང་། ཡུ་རོབ། ཨ་རི། ཁེ་ཎ་ཌ་ཕུད་པའི་ས་ ཁུལ་གཞན་ལ་སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་ཁ་སྣོ ན ་དགོ ས ་རྒྱུའི ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་བསྐྱར་ བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་སླེབས་ནའང་དགོས་ངེས་བརྒྱ་ཆ་མ་ཐོབ།

གཞུང་

འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཁག་བདུན་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག་བཅས་

གཏན་འབེབས་གནང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

དུས་ཚིགས་གཏན་འབེབས་གནང་དོན་ལྟར་མི་མང་གིས་ཐད་ཀར་འོས་བསྡུ་

བྱས་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་སྐབས་གསུམ་པ་དང་། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་ འཐུས་ཀྱི་འོས་བསྡུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འདུ་གནས་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་

རང་ལོ ་ བཅོ ་ བརྒྱད་ཧྲི ལ ་པོ ར ་ལོ ན ་པ་ཡན་ནས་འོ ས ་འཕེ ན ་གནང་ཡང་། སྐབས་དེ ར ་བལ་ཡུལ་ཀ་ཐ་མན་གྲུའི ་ རྫོ ང ་དཔོ ན ་དང་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་སྐོ ར ་སྲུང་

དཔོན་རིགས་ཁག་གིས་བཀའ་འཁྲོལ་ཐོག་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨།༣༠ ནས་འོ ས་

བསྡུ་འགོ ་ འཛུགས་ཞུས་ཏེ ་ ཞི ་ བདེ ་ ལྷིང་འཇགས་ངང་འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་ འགྲོ་བཞིན་པར། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༤ པ་ཙམ་ལ་སྐོར་སྲུང་བ་ ༢༠ ཙམ་འོས་

བསྡུ་བྱ་ཡུལ་སྡེ་ཚན་འཕགས་ཤིང་སྐྱིད་གྲོང་ཐུགས་རྗེ་གླིང་དུ་སླེབས་ཏེ་རྒྱལ་

ས་དང་འཕགས་ཤིང་གི་འོ ས་སྒམ་ཆ་ཚང་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པ་དང་། དེ་རྗེས་

སྐར་མ་ཁ་ཤས་ཀྱི ་ རྗེ ས ་སུ་མཆོ ད ་འཇོ ར ་དུ་འོས་བསྡུ་འགྲོ ་ བཞི ན ་པར་སྐོ ར ་

སྲུང་བ་ ༣༠ ནས་ ༤༠ ཙམ་གློ་བུར་དུ་སླེབས་ཏེ་འོས་སྒམ་ ༡༥ ནས་གཅིག་

བཙན་འཕྲོག་བྱས་འདུག་པ་འོས་སྒམ་ཁག་ཕྱིར་སློག་ཡོང་བའི་ཐབས་འཚོལ་

གནང་ཡང་ཕན་འབྲས་མ་ཐོན།

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༣ ཨང་ ༣༩ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༦ ཤོག་ངོས་ ༤ པར་གསལ།

507

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་འོ ས་

བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་ནང་ཆོལ་ཁ་རེ་ནས་འོས་དམིགས་ ༥༠ རེ་དང་། ཆོས་

བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན། བྱང་ཨ་རི། ཡུ་རོབ་བཅས་ནས་ ༡༠ རེ། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོ ས་དམིགས་ ༦ བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།

(1)

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་

སྐབས་གསུམ་པའི་མི་མང་གི་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བྱ་རྒྱུའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་

པའི་དངོས་གཞིའི་འོས་གཞི་མི་གྲངས་གསུམ་དང་། སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་

འཐུས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་འོས་གཞིར་དབུས་གཙང་ནས་མི་གྲངས་ ༢༠ ཐོག་

དང་བླངས་ ༣ བསྣན་པས་ ༢༣ དང་། མདོ་སྟོད་ནས་མི་གྲངས་ ༢༠ ཐོག་དང་ བླངས་ ༡ བསྣན་པས་ ༢༡། མདོ་སྨད་ནས་མི་གྲངས་ ༢༠ དང་། ཆོས་བརྒྱུད་

ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་བཅས་ནས་མི་གྲངས་ ༤ རེ་དང་། བྱང་ཨ་ རི་དང་ཡུ་རོབ་ཁུལ་ནས་མི་གྲངས་ ༤ སྟེང་དང་བླངས་ ༡ བསྣན་པས་ ༥ རེ་

བཅས་ཀྱི་མིང་དང་། ལུང་ཚན། ད་ལྟའི་སྡོད་གནས། མཚོན་རྟགས། འོས་ གྲངས་ཇི་ཐོབ་བཅས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་། །(2)

སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོ ས ་

ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ ནས་ཚེས་ ༢༥ བར་ཚོགས་ཤིང་། དེའི་སྐབས་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་

མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་མི་མང་གིས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ལ་སྐུ་

དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྩིས་ལོ་

༢༠༡༡་་་༢༠༡༢ ལོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་གཏན་

འབེབས། ༸གོང་ས་༸སྐབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་

1 རང་དབང་གསར་ཤོག་ལོ་ ༣ ཨང་ ༤༥ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༧ ཤོག་ངོས་ ༢་་་༥ བར་གསལ།

2 ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་བ་དང་པོའི་ཤེས་བྱ་ཤོག་གྲངས་ ༢༩་་་༣༨ བར་གསལ།

508

སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ཆེ ་ ལ་ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ གྲོ ས ་ཆོ ད ་ལ་སོ ག ས་པའི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་གྲོ ས ་ཆོ ད ་ བརྒྱད་དང་།

སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གཅིག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་

དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་པར། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་

དང་། ཡུ་རོབ། བྱང་ཨ་རི་བཅས་ཕུད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་གཞན་ཁག་ནས་

སྤྱི ་ འཐུས་གཅི ག ་དགོ ས ་པའི ་ བསྐྱར་བཅོ ས ་གྲོ ས ་འཆར་ལ་དགོ ས ་ངེ ས ་རྩ་

འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་མ་ལོངས་སྟབས་བསྐྱར་བཅོས་མ་སོང་། ཡང་བཅའ་

ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་ ༢ པའི་ ག་པ་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བསྐོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་བརྒལ་ཆ་རྐྱེན་ནང་།

འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་

ལོ་ཉི་ཤུའི་དུས་ཡུན་ཞེས་པ་དེ་ལོ་ཉེར་ལྔར་བསྒྱུར་རྒྱུའི་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་ འཆར་སླེབས་འདུག་རུང་།

དགོས་ངེས་བརྒྱ་ཆ་མ་ལོངས་སྟབས་བསྐྱར་

བཅོས་འགྲོ་ཐུབ་མི་འདུག སྒྲིག་གཞི་གསར་པ་གཅིག་དང་། སྒྲིག་གཞི་བསྐྱར་ བཅོས་གསུམ་གནང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་གསུང་

འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་པ་འདི་ལྟར། “ སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་ འཐུས་ཐུན་མོང་ལ།

ཆེད་དོན།

ཀུན་གྱིས་ཤེས་གསལ་ལྟར་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཕྱི་ལོའི་གོང་གི་བརྒྱ་

ཕྲག་གཉིས་པའི་ནང་བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་དབུ་ཚུགས་ཏེ་

ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་དགུ་པའི་ནང་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་པ་ཅན་གྱི་བར་ལོ་གྲངས་

ཆིག་སྟོང་བརྒལ་བའི་རིང་བོད་རྒྱལ་གདུང་རབས་ཞེ ་གཉིས་ཀྱིས་རིམ་པས་

ཆོལ་གསུམ་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་མངའ་དབང་བསྒྱུར་ཏེ་པུར་རྒྱལ་བོད་ཅེས་

བྱ་བ་ཤར་གླིང་དབུས་མའི་ནང་དཔུང་སྟོབས་དང་མངའ་ཐང་ཆེ་གྲས་སུ་གྱུར་ ཏེ ་ རྒྱ་ཧོ ར ་བོ ད ་གསུམ་ཞེ ས ་འདྲ་མཚུངས་སྟོབས་ཆེ ན ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི ་ གྲས་སུ་ 509

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ།

ཚུད་ཅིང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་བརྡ་སྤྲོད་རང་བཙན་པ་འབུར་དོད་བྱུང་བ་

ནས་བཟུང་ཆོས་དང་། རིག་གནས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་གང་ས་ནས་

འཕགས་ཡུལ་གཉིས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར།

ཕྱི ་ ལོ ་ བརྒྱ་ཕྲག་དགུ་པའི ་ ནང་བོ ད ་སི ལ ་བུར་ཐོ ར ་བ་ནས་ཆི ག ་

བསྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་ཉམས་ཏེ་ལུང་ཚན་སོ་སོའི་སྒེར་བཙན་ཙམ་ལས་བོད་སྤྱི་

ལ་དབང་བའི་ཆབ་སྲིད་ཚགས་ཚུད་མ་བྱུང་བའི་ཐོག

ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་

གསུམ་པའི ་ འགོ ་ འཛུགས་ནས་ཇི ང ་གེ ་ སི ་ ཁཱན་གྱི ་ ཧོ ར ་དམག་འོག ་རྒྱ་ནག་

ཙམ་མ་ཟད་བོད་ཁམས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱང་ཚུད། ཕྱི་ལོ་ ༡༢༦༠ ནང་འགྲོ་

མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའི་སྲིད་དབང་

སླར་གསོ་མཛད་ཀྱང་།

རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་མཐའ་མཚམས་ཇི་བཞིན་

སྐྱོང་མ་ཐུབ་ཁར། ལོ་ ༣༨༠ སྐོར་གྱི་ནང་ཕག་གྲུ་དང་། རིན་སྤུངས། གཙང་པ་

བཅས་བོ ད ་ཀྱི་སྲིད ་སྐྱོང་ལ་འགྱུར་བ་ཡང་ཡང་བྱུང་སྟེ་སོ་ སོའི་ རྒྱལ་སའི་ ཉེ ་

འདབས་ས་ཁུལ་ཙམ་ལས་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་ཁྲིམས་དང་དབང་ལུང་གིས་ མ་ཁྱབ་ཅིང་། ནང་ཁུལ་བདེ་གཟར་མང་བས་བོད་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་ ཧ་ཅང་ཉམས་དམས་སུ་གྱུར།

ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་༸གོང་ས་ལྔ་པ་

ཆེན་པོའི་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་༸རྒྱལ་བ་

སྐུ་ཕྲེ ང ་ན་རི མ ་གྱི ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་སྲི ད ་གཉི ས ་ཀའི ་ དབུ་ཁྲི ད ་གནང་སྲོ ལ ་

ཚུགས་ཤིང་། བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཆབ་སྲིད་གང་ཙམ་སྲ་བརྟན་དང་།

རིས་མེད་རྒྱལ་བསྟན་དར་རྒྱས། བོད་འབངས་རྣམས་རང་དབང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་

འཚོ་བར་རོལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཞིང་།

༸རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་གྱིས་དགུང་ན་

སོན་མཚམས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མཛད་ཁུར་རིམ་བཞེས་མཛད་ལམ་ཆགས།

ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་དགུ་པའི་མཇུག་དང་ཉི་ཤུ་པའི་འགོ་ཙམ་ནས་

སྲིད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་སྤྱི་དང་།

ཁྱད་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཕྱི་འབྲེལ་ཇི་

510

དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱིར་བསྡུ་དང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ ༢༥པ་མཛད་པ།

511