LE FRANÇAIS EST PARTOUT
La gastronomie Française Γαλλική κουζίνα: λέξεις και γεύσεις που δανειστήκαμε La cuisine Française: des mots et des goûts que l’on a empruntés
Η αναζήτηση της ερμηνείας των λέξεων έγινε με τη βοήθεια του: ΛΕΞΙΚΟΥ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ του Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ
Σεφ(ο): ουσιαστικό, ο αρχιμάγειρας ΕΤΥΜ<γαλλικά: «chef» = προϊστάμενος, αρχηγός , επικεφαλής.
Σπεσιαλιτέ(η)ακλ.: έδεσμα ή γλύκισμα που έχει παρασκευαστεί είτε με ιδιαίτερη, μη συνηθισμένη συνταγή, είτε με συνηθισμένη συνταγή αλλά τρόπο εξαιρετικό. ΕΤΥΜ< γαλλικά: «spécialité<spécial» = το εξαιρετικό.
Γαρνίρω(ρήμα): προσθέτω κάτι για γαρνιτούρα, ομορφαίνω την παρουσίαση, την εικόνα, διακοσμώ(κυρίως φαγητά). ΕΤΥΜ< γαλλ. ρήμα: «garnir» = εφοδιάζω Γαρνιτούρα(η): ουσιαστικό, ό,τι προστίθεται για να κάνει κάτι ομορφότερο, διακόσμηση (κυρίως φαγητού).
Σουφλέ (το)ακλ: έδεσμα ή γλύκισμα που φουσκώνει στο ψήσιμο με τη βοήθεια ενός μείγματος από ασπράδια αυγών, χτυπημένα συνήθως με γάλα. ΕΤΥΜ< γαλλικά «soufflé» μτχ. του ρήματος «souffler» = φυσώ, πνέω.
Φραπέ/ επιθ(ακλ.): ρόφημα από στιγμιαίο καφέ που παρασκευάζεται με ανακίνηση σε σέικερ, κρύο και με αφρό. ΕΤΥΜ< γαλλικά: «frappé», μτχ. του ρήματος «frapper»=χτυπώ.
Μπεσαμέλ(η) ακλ: λευκή, κρεμώδης σάλτσα που χρησιμοποιείται σε διάφορα φαγητά, όπως στο παστίτσιο, στο μουσακά κ.λ.π κυρίως ως επίστρωση. ΕΤΥΜ<γαλλικά: béchamel, από το όνομα του Γάλλου Louis de Béchamel (18ος αιώνας), ο οποίος την επινόησε.
Βελουτέ /επιθ.(ακλ): μαλακός, απαλός στην αφή σαν το βελούδο. Βελουτέ (στη μαγειρική): πλούσια, λευκή σάλτσα που παρασκευάζεται από βούτυρο και αλεύρι, συχνά με την προσθήκη αβγού. ΕΤΥΜ< γαλλικά: «velouté» μτχ. του ρήματος «velouter»=κάνω κάτι απαλό, σαν βελούδο.
Κονσομέ (το) ακλ: ζωμός βρασμένου κρέατος ή κοτόπουλου και η απλή, σκέτη σούπα που παρασκευάζεται από αυτόν. ΕΤΥΜ: από τη γαλλική λέξη «consommé» μτχ. του ρήματος «consommer»= καταναλώνω.
Σοτέ ή σωτέ / επιθ. και επιρρ: ελαφρά τσιγαρισμένη τροφή σε λάδι ή βούτυρο που καίει. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «sauté» μτχ. του ρήματος «sauter»=μαγειρεύω σε τηγάνι ή κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά.
Σως ή σος (η) ακλ: σάλτσα αλμυρή ή γλυκιά. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «sauce» στα παλιά γαλλικά «salse»=σάλτσα
Ζελέ (το) ακλ: γλύκισμα που παρασκευάζεται με βάση μείγμα από χυμό φρούτων και ζάχαρη που πήζει με ψύξη / ζουμί από βρασμένο κρέας που έχει πήξει. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «gelé» μτχ. του ρήματος «geler»=παγώνω.
Απεριτίφ (το) ακλ: ορεκτικό ποτό, το οινοπνευματώδες, συνήθως ποτό που προσφέρεται πριν από το φαγητό, για ν’ανοίξει την όρεξη. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «apéritif» = ορεκτικό.
Ποσέ /επιθ. (ακλ): αβγά μάτια που μαγειρεύονται σε βραστό νερό. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «poché» μτχ. του ρήματος «pocher»=βράζω αυγά χωρίς το τσόφλι τους.
Μενού (το) ακλ: η σειρά των φαγητών που σερβίρονται σε γεύμα, ο κατάλογος των εστιατορίων στον οποίο γράφονται τα προσφερόμενα φαγητά και οι τιμές τους. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «menu» = μικρός, αναλυτικός (κατάλογος), οπτικό δάνειο από τη λατινική λέξη «minutus»=μικρός.
Εβαπορέ / επιθ. (ακλ): γάλα το οποίο μετά την εξάτμιση ποσότητας νερού που περιέχει, συμπυκνώνεται και αποστειρώνεται. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «évaporé» μτχ. του ρήματος «évaporer»= εξατμίζω.
Σαντιγύ (η)ακλ: κρύα, γλυκιά κρέμα που παρασκευάζεται από γάλα, βούτυρο και ζάχαρι και χρησιμοποιείται πολύ στην ζαχαροπλαστική για την παρασκευή γλυκυσμάτων ή ως συνοδευτικό φρούτων, παγωτών, γλυκών ή ροφημάτων (π.χ. καφές με σαντιγύ) ΕΤΥΜ<γαλλικά: «chantilly» και η ομώνυμη πόλη Chantilly, της νότιας Γαλλίας, όπου παρασκευάστηκε για πρώτη φορά.
Ογκρατέν ή ωγκρατέν (το) ακλ: τρόπος παρασκευής φαγητών, συνήθως στο φούρνο, με άσπρη σάλτσα (μπεσαμέλ) και αβγά. ΕΤΥΜ<γαλλικά: au gratin< gratin = υπόλειμμα φαγητού, κρούστα.
Γκουρμέ (ο/η) ακλ: 1)πρόσωπο που εκτιμά την καλή ποιότητα στο ποτό και το φαγητό. 2) φαγητό που έχει ετοιμαστεί με ιδιαίτερη φροντίδα ή και υλικά και έχει προσεγμένη εμφάνιση. ΕΤΥΜ<γαλλικά: «gourmet» <παλ. γαλλ. «gromet» = υπηρέτης εμπόρου κρασιών και δοκιμαστής τους.
Η εργασία έγινε στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος: « Le Français est partout» «Τα Γαλλικά είναι παντού» 3ο Δημ.Σχολείο Κιλκίς ΣΤ1-ΣΤ2 Γαλλικών Σχ. Έτος 2015-16 Yπεύθυνη καθηγήτρια: Χρυσουλίδου Χαρούλα ΠΕ05
Ομάδες εργασίας (αναζήτηση-σύνταξη) 1η ομάδα: Μαρίνα Σ.
3η ομάδα: Ανδριάνα Ν.
Μαρία Α.
Χριστίνα Τ.
Λεονάρντο Μ.
Αλέξανδρος Τ.
Αχιλλέας Σ.
Ραφαήλ Μ.
2η ομάδα: Νίκος Κ.
4η ομάδα: Δημήτρης Δ.
Νικήτας Τ.
Λεωνίδας Ε.
Ελπίδα Ο.
Γεωργία Π.
Στεργιανή Χ.