Sterk Magazine #4 by ZUID Creatives

MAGAZINE VAN STERK HUIS UITGAVE #4 2018

RHALEN E V E K STER VAN STERKE MENSEN

LUCIA RIJKER:

EEN LAST

MINDER EEN ERVARING

RIJKER ZWANGER NU EVEN NIET HUISARTS HET PLUIS- OF NIET PLUISGEVOEL NACHTMERRIE MAN KREEG RAKE KLAPPEN VAN ZIJN EX GENEZEND GROEN TUIN VOOR TRAUMAVERWERKING

STERK

HUIS IS DE NIEUWE NAAM VAN KOMPAAN EN DE BOCHT

KOMPAAN EN DE BOCHT GAAT VERDER ALS STERK HUIS Een grote beslissing, die ons best wat slapeloze nachten heeft gekost. We gooien namelijk heel wat naamsbekendheid overboord. Al in 1900 werden de eerste stappen gezet, die in 2009 tot Kompaan en De Bocht leidden. Generaties zijn bij of met ons opgegroeid. En dan toch verder als Sterk Huis? Aan onze geschiedenis verandert natuurlijk helemaal niets. De tijd daarentegen verandert in rap tempo. Juist door onze grote kennis op het gebied van jeugdhulp en vrouwenhulpverlening kunnen we de volgende stap in onze manier van werken zetten. Ons belangrijkste doel is om er zo vroeg mogelijk bij te zijn en te voorkomen dat vragen problemen worden. Het kan echt anders!

'Sterk Huis zegt in twee woorden alles over ons gedachtegoed'

Sterk Huis is er voor iedereen die er op eigen kracht even niet meer uitkomt. Een veilige en deskundige plek om in tijden van crisis tot rust te komen. En vanuit die rust te bouwen aan een veilig en zelfstandig leven. Sterk Huis is een gebouw, maar nog veel meer een ambitie en aanpak om mensen sterker te maken.

Bij Sterk Huis helpen we mensen in een lastige thuissituatie, door een moeilijke periode of in een bedreigende situatie. Omdat we geloven dat je met specialistische kennis, heldere inzichten en slimme behandelmethoden mensen veerkracht in zichzelf kunt laten vinden. Door het inzetten van onze ruim honderd jaar ervaring, kunnen we in veel gevallen zorgen dat ernstige problemen worden voorkomen of dat situaties uit de hand lopen. Het is onze maatschappelijke opdracht om mensen betere kansen te bieden op een veilig en zelfstandig leven. Dat doen wij met veel hartstocht en liefde.

Lian Smits bestuurder Sterk Huis

STDEOEORDDSE JSARTEEN RHEKENER 1900

Maria Teresa Tauscher opent een eenvoudig huisje voor de opvang van verlaten kinderen. 1916

In Huize Nazareth starten de fraters van Tilburg met de opvang van jongens. 1933

Dr. Keyzer sticht het Medisch Kleuter Dagverblijf Kleuterheil, voor kinderen met een zwakke gezondheid. 1945

Na de oorlogsjaren wordt Huis in de Bocht een opvang voor ongehuwde moeders en voor vrouwen die zwanger zijn van een bezetter of bevrijder. 1957

Oplevering van het Medisch Kindertehuis Godelieve voor kinderen met lichamelijke en psychosociale problemen. 1978

Ontstaan Sociaal Agogische Samenwerking Tilburg. 1996

Verschillende instellingen voor jeugdhulpverlening gaan samen verder als Kompaan. 2009

Kompaan en De Bocht fuseren. Jeugdhulpverlening en vrouwenhulpverlening komen samen voor een complete aanpak van complexe problemen. 2017

Op de hoofdlocatie wordt een nieuwe vleugel gebouwd en de opvang verhuist. Kompaan en De Bocht gaat verder als Sterk Huis.

05 STERK FUNDAMENT 06 WARME EN VEILIGE OPVANG 08 IN BEELD STERK HUIS TOEN EN NU 10 SEXPERTISETEAM 11 MANNENOPVANG 14 HEALING GARDEN 18 MUZIEK, FILMS EN BOEKEN GABRIÃ&#x2039;LLE 19 PLEEGGEZINNEN GEZOCHT 20 DESKUNDIGE EN INNOVATIEVE BEHANDELING 22 LEVEN IN ARMOEDE 26 OP PAD MET AMBULANT HULPVERLENER RIANNE 29 COLUMN CONNIE RIJLAARSDAM 31 MUZIEK, FILMS EN BOEKEN SUZAN 32 STERKER LEVEN 34 STERK IN WERK EN LEREN 37 INTERVIEW LUCIA RIJKER 40 TOEKOMSTBEELDEN 47 6X BRAVER 48 EERDER SIGNALEREN EN VOORKOMEN 50 STEEDS STERKER ACADEMIE 52 MUZIEK, FILMS EN BOEKEN MAAIKE 53 HUISARTS MARIANNE KUIK 56 DATA IN DE ZORG 58 KUNSTKAMERADEN 59 BRIEFWISSELING LIAN EN ALEX 62 JAARCIJFERS 63 COLOFON |3

STERKE INSPIRATIE

‘Warme mensen zetten niemand in de kou’

STERK HUIS, STERK FUNDAMENT Sterk Huis helpt mensen sterkte en veerkracht te ontwikkelen, zodat ze beter opgewassen zijn tegen de uitdagingen van het leven. Zo hebben zij meer kans op een veilig en zelfredzaam bestaan én bouwen ze aan een betere toekomst.

Pijler 1: Opvang en behandeling bij complexe problemen op het gebied van veiligheid en ontwikkeling 1. 2.

warme en veilige opvang bij ernstige veiligheidsdreiging deskundige en innovatieve behandeling om: ⇨ trauma’s te verwerken ⇨ te bouwen aan een stevige ontwikkeling ⇨ gezinnen sterk te maken voor een veilige en kansrijke opvoeding sterk in werk en leren

Pijler 2: Eerder signaleren en voorkomen Ernstige problemen binnen een gezin ontstaan niet van de ene op de andere dag. We zien dat huiselijk geweld en kindermishandeling bijna altijd uitingsvormen zijn van ellende die vaak al veel eerder te signaleren is en soms al bijna te voorspellen is. Vanuit onze kennis van complexe problemen en kwetsbare situaties, investeren we in het tijdig signaleren van risico’s en het voorkomen van grote problemen. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met het onderwijs, gemeenten, huisartsen, partners in de zorg en vrienden van Sterk Huis. Vanuit onze kennis van de complexe problematiek investeren we in: ⇨ voorspellende ‘business intelligence’-software ⇨ wijkteams op maat van de bekende problematiek ⇨ onderscheidend vermogen in de wijkteams ⇨ verbinden van algemene kennis met specialistische kennis |5

WARME EN VEILIGE OPVANG

eilig v e j l e Vo nieuw om een maken begin te

OP ADEM KOMEN BIJ STERK HUIS Bij ernstige bedreiging van veiligheid is een warme en veilige plek van levensbelang. Bij Sterk Huis kunnen kinderen, vrouwen, mannen en gezinnen op adem komen in een aangename omgeving. Van daaruit werken ze aan ĂŠcht betere kansen om mee te doen in de samenleving.

6 | Uitgave #4

GUN JEZELF RUST, UIT RUST KOMT DE KRACHT.

ost west, thuis best … Voor veel kinderen, vrouwen en mannen die bij Sterk Huis komen, is een fijne en vooral veilige thuishaven helaas niet zo vanzelfsprekend. Vaak leefden zij jarenlang in situaties van ernstig huiselijk geweld of zijn ze slachtoffer van jeugdprostitutie, loverboys of eergerelateerd geweld.

Kansen voor een nieuwe generatie

Sterk Huis maakt het mogelijk om ongezonde en onveilige patronen in gezinnen duurzaam te doorbreken. Wij willen het verschil maken tussen een ‘vijfde generatie tienermoeder’ en een ‘jonge moeder met een problematisch v erleden, maar ook met de drive en b agage om voor zichzelf en haar kind een betere toekomst te scheppen’.

Sterk Huis maakt het verschil door:

⇨ z elfstandige appartementen ‘onder een veilig dak’ voor de opvang van vrouwen, mannen en hun kinderen ⇨ 2 4-uurs behandelgroepen voor kinderen en jongeren ⇨ zelfstandigheidstraining voor jongeren ⇨ dagbehandelgroepen voor kinderen en jongeren ⇨ pleeggezinnen voor kinderen, jongeren en tienermoeders ⇨ opvang voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen ⇨ a mbulante hulpverlening in gezinnen, op scholen, bij huisartsen en gemeenten ⇨ psychotraumacentrum ⇨ hulp bij complexe scheidingen ⇨d e Steeds Sterker Academie voor de ontwikkeling van professionals ⇨ het Sexpertiseteam ⇨ de Tovertuin ⇨ de Healing Garden ⇨ een winkel en koffiecorner met werkervaringsplaatsen ⇨ het klantenbureau

e In d

praktijk ‘ In de mannenopvang ben ik weer gaan praten, dat mocht ik thuis nooit’ WILLEM WERD MISHANDELD DOOR ZIJN EX (PAG. 11)

STERK HUIS TOEN EN NU

TOEN

ZOEK DE VERSCHILLEN

Bye bye De Bocht, hallo Sterk Huis. Onze nieuwe, beveiligde opvanglocatie is een warm (t)huis waar vrouwen, kinderen, mannen en gezinnen op adem kunnen komen. En waar ze hard werken aan een veilig en zelfstandig leven, aan een mooie toekomst. Wat een verschil!

TOEN

STERK SEXPERTISETEAM

BLOOTGESTELD AAN SEKS Billboards waarop BN’ers in lingerie je zwoel aankijken, we kijken er niet meer vreemd van op. Seksualiteit maakt steeds meer onderdeel uit van ons dagelijkse leven. Bewust, maar vaker nog onbewust. We beseffen echter niet altijd wat dit met ons doet.

HET SEXPERTISETEAM VAN STERK HUIS

Ondanks dat seksualiteit onderdeel is van het alledaagse leven, wordt er maar weinig over gesproken. Voor hulpverleners kan het ook lastig zijn om erover te beginnen tegen een cliënt. Het Sexpertiseteam vergroot de kennis en vaardigheden van hulpverleners, zodat het bespreken van seksualiteit net zo vanzelfsprekend wordt als het praten over bijvoorbeeld financiën en veiligheid.

10 | Uitgave #4

Praten over seksualiteit Van alle hulpverleners van Sterk Huis mogen we verwachten dat het signaleren van seksueel (grensoverschrijdend) gedrag en het praten erover tot hun kerntaken behoren. De praktijk wijst uit dat dit regelmatig als ingewikkeld wordt ervaren. Het Sexpertiseteam zet haar expertise op dit gebied zowel binnen als buiten de organisatie in. Het team is dan ook hét aanspreekpunt voor

innovatie, ontwikkeling, consultatie en ondersteuning als het gaat om inzet van specifieke kennis rondom seksualiteit.

Teamleden Het Sexpertiseteam bestaat (v.l.n.r.) uit Antoinette van der Kaa, Jennifer de Graaf, Judith Martens, Tessa Vermeeren, Gabriëlle de Leeuw, Hanneke Haazen, Marieke van Veen, Jesse Lapien, Majolein Kock en Bregje van Tilborg.

HEB JE VRAGEN OVER SITUATIES RONDOM SEKSUALITEIT?

Stuur een mailtje naar sexpertiseteam@sterkhuis.nl of benader een van de teamleden.

*Vanwege veiligheidsoverwegingen zijn de namen van Pièrre en Hope gefingeerd.

INTERVIEW MANNENOPVANG

ECHTE MANNEN WORDEN NIET MISHANDELD, TOCH?

WILLEM

NA JARENLANG VERNEDERD EN MISHANDELD TE ZIJN DOOR HUN EX-PARTNERS, PROBEREN WILLEM EN PIÈRRE* HUN LEVEN BEETJE BIJ BEETJE WEER OP TE PAKKEN. IN DE MANNENOPVANG VAN STERK HUIS DOEN ZE HUN VERHAAL.

| 11

WILLEM

‘Vrienden en social media waren verboden terrein’ Hoe ben je in de situatie terechtgekomen dat je moest vluchten voor je partner? “Ik ontmoette mijn ex-partner in een lift. Het klikte meteen. Ik leerde hem pas écht kennen toen het te laat was. Hij was ongelofelijk manipulatief. Vrienden en social media waren verboden terrein. Het enige wat ik mocht doen, was werken. Alles wat ik verdiende, ging rechtstreeks naar hem. Daardoor zit ik nu opgezadeld met grote schulden. Ik moest vaak sessies met hem ondergaan. Hij wilde me dan echt alles uitleggen over een bepaald onderwerp. Op een dag had hij zijn rijbewijs gehaald. Hij vertelde me tot in het kleinste detail hoe een auto werkt, heel obsessief. Daar zat ik totaal niet op te wachten. Maar zei ik er wat van, dan kreeg ik klappen. Voor de buitenwereld zette hij een masker op, mijn omgeving had niets door.”

Wanneer vond je de moed om een punt achter je relatie te zetten? “Toen hij me met een dikke stok op mijn hoofd sloeg. Die stok brak in drie delen. Dat was het moment waarop ik dacht: ik moet echt actie ondernemen. Of ik maak een einde aan mijn leven. Zo denk je echt op dat moment, hoor.”

Hoe kwam je in de mannenopvang van Sterk Huis terecht? “Ik nam een collega in vertrouwen. Ik heb haar het hele verhaal verteld. Om hulp vragen is heel zwaar. Ik schaamde me ervoor. De drie weken daarna waren heftig. Terwijl die flapdrol van niets wist, moest ik gesprekken voeren met allerlei instanties. Dat deed ik onder werktijd. Het maakte me niet uit waar ik terechtkwam, als ik maar weg was. Op dinsdag 28 februari 2017 hoorde ik dat ik bij Sterk Huis terechtkon. Ik kwam hier binnen met enkel een paar broeken en sokken.”

Hoe reageren mensen als ze horen dat je als man mishandeld bent door je partner? “Er heerst een taboe op huiselijk geweld

12 | Uitgave #4

tegen mannen. Als een vrouw slachtoffer is, wordt er snel actie ondernomen. Dat komt omdat een vrouw eerder wordt geloofd. Ook instanties begrijpen het niet. Toen ik op mijn eerste avond in de opvang bij Sterk Huis mijn bank belde om mijn rekening te blokkeren, werd ik niet geloofd.”

Hoe gaat het nu met je? “Het gaat goed. Maar soms komt alles weer terug. Laatst zag ik de documentaire Vrouw Slaat Man op televisie, toen moest ik wel even janken.”

Hoe helpt Sterk Huis je om je leven weer op de rails te krijgen? “In de mannenopvang is er een wereld voor me opengegaan. Ik leer hier andere mensen kennen. De eerste acht dagen kon ik me uit veiligheidsoverwegingen niet vrij bewegen in de omgeving. Ik kwam mezelf toen echt tegen. In de eerste maand heb ik veel gehuild. Ik was een gesloten vogeltje toen ik binnenkwam, hier ben ik weer veel gaan praten. Dat mocht ik thuis nooit.”

Hoe ziet je toekomst eruit? “Ik kom niet uit deze regio. Ik zie mijn toekomst wel hier voor me. Ik sta op de wachtlijst voor een woning. Van daaruit moet ik mijn netwerk weer opstarten. Momenteel probeert de begeleider van Sterk Huis een baan voor me te regelen. Ik begin weer vanaf nul.”

Als je nog iets tegen je ex-partner mocht zeggen, wat zou dat zijn? “Wat ben je toch een gestoorde zielepoot.”

Wat is je tip aan mannen die worden mishandeld? “Stap naar een wijkagent, naar een Veilig Thuis-locatie of naar Slachtofferhulp. Maar kijk uit wie je in vertrouwen neemt. Je moet er honderd procent zeker van zijn dat die persoon betrouwbaar is.”

MANNENOPVANG STERK HUIS, VAN INTAKE TOT RE-INTEGRATIE

Veel mannen die aankloppen bij de mannenopvang van Sterk Huis zijn gevlucht. Ze hebben daarom niets bij zich. Er moeten dus veel praktische zaken geregeld worden. Denk aan een inkomen, identiteitskaart, bankrekening, zorgverzekering, huisvesting en schuldenregeling. Kom je in aanmerking voor veilige opvang binnen Sterk Huis, dan vindt er eerst een intakegesprek plaats. “We brengen in kaart welke veiligheidsmaatregelen we moeten nemen, zodat mensen zich veilig voelen”, zegt ambulant hulpverlener Helen Valks. “Daarna kijken we met de cliënt hoe hij zijn toekomst ziet. Zo maken we een traject op maat, zodat de cliënt zo soepel mogelijk kan re-integreren. Gemiddeld verblijven mannen een half jaar in onze opvang, maar indien nodig langer.”

PIÈRRE

‘Ze pakte al mijn kleren af en noemde me een zwerver’ Hoe ben je in de situatie terechtgekomen dat je moest vluchten voor je partner?

Hoe reageren mensen als ze horen dat je als man mishandeld bent door je partner?

“De afgelopen jaren ging ik door een hel. De vrouw die me mishandelde, was een tiran, een pitbull. Ze maakte me geestelijk kapot. De klappen waren niet het ergste, dat was het minderwaardigheidsgevoel dat ze me aanpraatte. Ze pakte mijn sociale netwerk af. Ik mocht van haar niet naar de kapper en niet douchen.

“Onze maatschappij kan het zich niet voorstellen. Je moet bijna vermoord worden voordat mensen geloven dat je als man wordt mishandeld. Zelfs die vriend van me had bevestiging nodig.”

Ook nam ze al mijn kleren van me af. ‘Kijk hem lopen daar, die zwerver’, zei ze tegen me. Ook in het bijzijn van anderen. Hoe meer mensen erbij zaten, hoe leuker ze het vond om me te vernederen. Mijn omgeving was ook bang voor haar.”

met je leven. In de opvang leerde ik medebewoonster Hope kennen. Zij is mijn grote steun geweest en heeft me weer eigenwaarde gegeven. Door haar heb ik de kracht gevonden om verder te gaan.”

Wanneer vond je de moed om een punt achter je relatie te zetten? “Ik had besloten dat de situatie op 5 maart verbeterd moest zijn. Je moet ergens een streep trekken. Was de situatie niet verbeterd, dan zou ik zelfmoord plegen. Ik zat gevangen in een nachtmerrie waar ik niet uit kon ontsnappen.”

Hoe kwam je in de mannenopvang van Sterk Huis terecht? “Het ging echt niet meer. Daarom vluchtte ik naar mijn beste vriend, die zestig kilometer bij van mij vandaan woonde. Ik was moe, gebroken. Toen ik aankwam, vertelde hij dat hij was gebeld door de politie. Ik werd gezocht voor de mishandeling van een van de kinderen van mijn ex-partner. Wat bleek: ze had een vriendin naar hem laten bellen om te kijken of ik bij hem was. Binnen de kortste keren stond ze samen met twee foute vrienden op de stoep. Ik had me verstopt in een kast op de slaapkamer. Ik voelde de vloer trillen, zo hard werd er op de deur gebonkt. Even later kwam de politie. Ik werd in de hoek gezet en gefouilleerd. Mijn vriendin mocht gewoon naar huis. Uiteindelijk heeft een wijkagent me uit deze situatie geholpen. Daar ben ik hem dankbaar voor.”

Hoe gaat het nu met je? “Je moet er los van komen en verder gaan

Hoe helpt Sterk Huis jou om je leven weer op de rails te krijgen? “Door middel van therapie ging ik terug naar de basis, om van daaruit weer aan mezelf te werken. Dat is belangrijk, want anders kun je niet verder. Ook heb ik hier ontdekt dat ik kan schilderen.”

Hoe ziet je toekomst eruit? “Rooskleurig. Ik heb een woning toegewezen gekregen. Niet in Tilburg, maar ergens ver weg. Ik heb een fiets gekocht, da’s mijn redding geweest. Ik ga regelmatig lange afstanden fietsen. Zo word ik steeds fitter en steeds sterker.”

Als je nog iets tegen je ex-partner mocht zeggen, wat zou dat dan zijn? “Ik wil mijn ex niet meer spreken. Ik heb haar niets te zeggen.”

Heb je een tip aan mannen die worden mishandeld? “Ga naar een Veilig Thuis-locatie of zoek contact met een wijkagent. Dat is de enige manier om uit de situatie te ontsnappen. Maar let op wie je in vertrouwen neemt. Als ik iemand in mijn omgeving vertelde over mijn situatie, kwam het altijd bij mijn ex-vriendin terecht. En dan kreeg ik er tien keer zo hard van langs.”

| 13

INTERVIEW HEALING GARDEN

EEN TUIN TEGEN TRAUMA’S

HEALING GARDEN

Groen werkt therapeutisch. Daarom heeft Sterk Huis sinds kort een Healing Garden voor gezinnen in de opvang. In deze ‘genezende tuin’ kunnen kinderen lachen, genieten en hun energie kwijt. Ook volwassenen bloeien hier op.

14 | Uitgave #4

PASPOORT JASPERINA VENEMA

‘Doorwortelen’ Jasperina: “Deze kinderen zijn allemaal op een onverwacht moment in hun leven hier terechtgekomen. In deze tuin kunnen ze ‘doorwortelen’. Tenslotte blijft een kind maar gewoon een kind, ondanks alle problemen. Met deze tuin willen we ze ook positieve herinneringen meegeven. In de Healing Garden kunnen ze weer kind zijn.”

WERKT ALS

conceptmanager bij Van Helvoirt Groenprojecten HEEFT

deze tuin ontworpen en ingericht op basis van de wensen van Sterk Huis OPRICHTER VAN

de Nature Assisted Health Foundation

Wilgen speelbosje met hoogteverschilen

Wat groen met je kan doen

Vlieren bosje

Dennenspeelbosje met houtsnippers ondergond

Uitbereiding vlieren bosje

Jasperina: “Uit onderzoek blijkt dat natuur een grote helende werking heeft op je geest. Het heeft een positief effect op de creativiteit, de fantasie en het concentratievermogen. Bovendien kunnen kinderen zich in deze tuin spelenderwijs beter ontwikkelen op motorisch gebied.”

Speelbos/ houtsnipper ondergrond

Talud glijbaan

Takkenrillen nog te maken door de kinderen

Palen wand en palenzitjes

Kluster van laurieren en hulsten

Banken PI

Bosplanten : Varens Boshyacinten Klimop Sneeuwbes

Speelheuvel

Avontuurpad

Kluster van laurieren en hulsten

Bosplanten : Varens Boshyacinten Klimop Sneeuwbes

Moestuin

Buiten lokaal Hazelaarbos

Hoofdpaden : gestabiliseerde grond

Strueel van laurieren en hulsten

beuken haag 200cm

Speelbos/ houtsnipper ondergrond

Herbruik duikelrekken

Banken PI Speelbos/ houtsnipper ondergrond

Bosplanten : Varens Boshyacinten Klimop Sneeuwbes

Rennen / voetballen

Kluster van laurieren en hulsten

Bosplanten : Varens Boshyacinten Klimop Sneeuwbes

Banken PI

Banken PI Blotevoetenpad

Bos terras Half open verharding

Planten: Dovenetel paars

L P

Basketbalpaal bestaand

Planten: Dovenetel wit E

Planten: Dovenetel paars

L L

E P

Terras

Terrasruimte jonge kinderen

Poort 3m

Planten: Dovenetel paars P

Planten: Dovenetel wit E

Spelen Zand en water

Spelen Zand

Coating stippen

gootlijn

Overkapping (Roken)

Trottoirbanden 13/15

Coating stippen

Poort 3m

Hekwerk

Vrije zone 1m

beplanting

Speelpad : houtsnippers

60-

1.540-

0.375+

1.685+

0.000

ONTWERP Kompaan en de Bocht - Tuin nieuwbouw

Kompaan en de Bocht

Trauma’s toen en nu Karlien: “In deze tuin ontstaat er een ander soort interactie tussen hulpverleners en kinderen dan binnen. Je zit samen lekker in de tuin of maakt samen een wandeling. Groen werkt therapeutisch.”

PASPOORT KARLIEN VAN EIJCK

20160369 Joppe van der Horst

Joppe van der Horst

1: 200

08-03-2017

4.0

10 01

WERKT ALS

pedagogisch medewerker bij Sterk Huis IS NAMENS

Sterk Huis het klankbord voor alle betrokkenen BETREKT

cliënten bij de Healing Garden

| 15

HET EFFECT VAN GROEN

Groen doet het goed Jasperina: “Groen doet iets speciaals met mensen. Niet voor niets worden dementerende ouderen en mensen met een burn-out behandeld in zulke tuinen. In Zweden worden op dit moment bijvoorbeeld ook getraumatiseerde vluchtelingen op deze manier behandeld.”

In een bosachtige omgeving wordt anders gespeeld dan in een stadsspeeltuin. De creativiteit en de fantasie worden veel meer geprikkeld. Van Helvoirt Groenprojecten ontwierp en maakte eerder al Healing Gardens voor mensen met dementie en voor mensen met een burn-out en legde tuinen aan rondom psychiatrische instellingen. Er wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van de Healing Garden op cliënten van Sterk Huis. Wijken met weinig groen zijn gevoeliger voor vandalisme. Natuur bevordert sociale interactie. Hulpverleners en cliënten maken sneller en gemakkelijker contact in de buitenlucht.

Uitbreiding Jasperina: “De tuin is in juni aangelegd. Er worden nog elementen aan toegevoegd. Denk aan meer planten, een paar hangmatten, een moestuintje en misschien ook wat dieren.”

Een tuin leent zich uitstekend voor spelobservaties bij kinderen.

De kleine dingen des levens

Op het gevoel

Karlien: “Door middel van cliëntparticipatie krijgen mensen er een leuke dagbesteding bij. Het zit ‘m in de kleine dingen van het leven, zoals samen met andere cliënten de grond omspitten. Laatst kwam er een meisje naar me toe. Ze vroeg de sleutels van de opslag van de tuinslang, zodat ze plantjes water kon geven. Zo wordt deze tuin dus echt van haar.”

Jasperina: “Onze maatschappij denkt vooral vanuit cognitie, niet vanuit het gevoel. Natuurlijk is behandelen een belangrijk doel, maar kinderen zitten ook in Sterk Huis om tot rust te komen. De meesten verblijven hier een half jaar tot negen maanden, dat is best lang op een kinderleven.”

16 | Uitgave #4

HUISJE BOOMPJE BEESTJE De Healing Garden maakt onderdeel uit van het project Huisje Boompje Beestje van Kinderpostzegels. Het doel is om kinderen in de opvang meer in contact te brengen met natuur en dieren. Veel kinderen in de vrouwenopvang missen de mogelijkheden om van de natuur te genieten. Terwijl ze dat juist zo nodig hebben. Naast Kinderpostzegels heeft ook Het Vergeten Kind, in samenwerking met verschillende regionale Lions Clubs, een grote en onmisbare bijdrage aan de Healing Garden geleverd.

Problemen zijn voor later Jasperina: “Vroeger werden problemen van kinderen onder de tafel geschoven met het idee: dat lossen we later wel op. Het is alleen maar goed om al op jonge leeftijd met deze problemen aan de slag te gaan. Interessant is de vraag: hoe kan natuur hierbij helpen?”

OOK BASISSCHOOL DE BRON DOET EEN DUIT IN HET ZAKJE

Pedagogisch medewerker Karlien van Eijck ging in gesprek met alle groepen van basisschool De Bron in Goirle. Ze vroeg: wat mag er absoluut niet ontbreken in zo’n tuin? Een zandbak en een glijbaan zijn inmiddels gerealiseerd. Waarschijnlijk worden nog meer van de ideeën van de leerlingen in uitvoering gebracht. De Bron heeft een duit in het zakje gedaan door een sponsoractie op touw te zetten. “Heel belangrijk”, zegt Karlien. “Sterk Huis is immers van iedereen.”

| 17

DE FAVORIETE MUZIEK, FILMS EN BOEKEN VAN GABRIËLLE

‘Zijn deze kinderen “anders”? Dit boek laat je zien wie deze kinderen werkelijk zijn’

Kinderen bewust (op)voeden | K.M.W. Jansen

Waarom liefde zo belangrijk is | Sue Gerhardt

ADHD, PDD, autisme, dyslexie … Steeds meer kinderen krijgen een label. Zijn deze kinderen ‘anders’? Dit boek laat je zien wie deze kinderen werkelijk zijn. Ze hebben prachtige kwaliteiten zoals hooggevoeligheid, een sterke intuïtie en een grote innerlijke wijsheid. Het zijn de vernieuwers en wijze beslissers van deze tijd.

In dit boek wordt het belang van de eerste levensjaren van de mens uitgewerkt. Psychotherapeute Sue verklaart waarom de liefde van ouders voor hun kind onmisbaar is voor de ontwikkeling van de hersenen en dan vooral van het emotionele en sociale brein.

Luister naar jezelf | MC Fit & Adje Rappers met een boodschap spreken jongeren vaak meer aan dan het verhaal van een docent of hulpverlener. Zo rapt MC Fit: “Soms vinden ze je raar, maar luister naar jezelf. Vergeet het commentaar, broertje luister naar jezelf. Soms wil je doen wat een ander van je wil, maar zet alles dan op stil en luister naar jezelf.”

Tea Consent

30 jaar

Tijdens voorlichtingen en trainingen maak ik graag gebruik van korte filmpjes. Tea Consent gaat over grenzen stellen en is een van mijn favorieten. Ik zet het filmpje in om te praten over grenzen op het gebied van seksualiteit bij jongeren.

WERKT ALS

jeugdhulpverlener voor Sterk Huis en voor het Entreecollege Tilburg

Pay it forward De jonge Trevor krijgt een opmerkelijke opdracht van zijn leraar maatschappijleer: bedenk een manier om de wereld te verbeteren. Hij bedenkt een plan, waarbij iedereen een goede daad moet doen voor drie mensen, die dat op hun beurt weer bij drie anderen moeten doen. Dat past helemaal bij mij als persoon: goede dingen doen voor een ander en het goede zien in ieder mens.

18 | Uitgave #4

PASPOORT GABRIËLLE DE LEEUW

LID VAN

het Sexpertiseteam van Sterk Huis PLEEGOUDER VAN

RAPPER ADJE

twee zusjes, die samen met haar man en hun eigen zoon van vijf een lekker druk gezin vormen

GEZOCHT PLEEGGEZIN

Jolanda & Vivian

zoeken een

pleeggezin

PASPOORT JOLANDA VAN DE WOUW WERKT

al acht jaar als matcher voor pleegzorg bij Sterk Huis WAS HIERVOOR

pleegzorgwerker en opleider van pleeggezinnen HEEFT

een zoon van zestien

Er is een dringend tekort aan pleegouders in Nederland. Het aantal nieuwe pleegouders daalt, terwijl de vraag naar pleeggezinnen onverminderd groot blijft. Om nieuwe pleegouders enthousiast te maken, geven Jolanda en Vivian pleegkinderen een gezicht op Facebook. Ben jij de pleegouder die wij zoeken?

PASPOORT VIVIAN BROKX WERKT ALS

matcher voor pleegzorg bij Sterk Huis WERKTE VOORHEEN

als pleegzorgwerker en als voorbereider van nieuwe pleeggezinnen

Jolanda en Vivian: “Via Facebook zoeken wij nieuwe pleeggezinnen voor kinderen waar op dit moment geen plek voor is. De nood voor deze kinderen is hoog. Daarom zijn wij vastberaden om geschikte pleegouders voor hen te vinden. Ook mensen die pleegzorg een warm hart toedragen, ontmoeten we graag op onze pagina.”

Waarom is een pleeggezin zo belangrijk?

ouders (tijdelijk) niet mogelijk. Sterk Huis zoekt pleegouders waar een kind tot rust kan komen en zich kan ontwikkelen.

Voor elk kind een veilig thuis Wanneer in het directe netwerk rondom een kind geen opvang mogelijk is, gaan Jolanda en Vivian aan de slag met gerichte werving op Facebook. Op de pagina wordt een geanonimiseerd profiel van het kind geschetst. Geïnteresseerden kunnen vervolgens direct contact opnemen met Jolanda en Vivian.

Ieder kind heeft het nodig om in een warm en veilig thuis op te groeien. Soms is dat bij de eigen

VINDT HET BIJZONDER

om een aandeel te hebben in de totstandkoming van een goede match

Like de pagina! www.facebook.com/jolandaenvivian | 19

DESKUNDIGE EN INNOVATIEVE BEHANDELING

l een e d n a h Be oals je ander z andeld zelf behorden wilt w

WERKEN AAN VOORUITGANG

Sta je stil in je ontwikkeling? Is je veiligheid in het geding? Dan is deskundige, innovatieve en specialistische behandeling noodzakelijk voor een veilige en zelfstandige toekomst. De behandeling is altijd gericht op het duurzaam aanpakken van problemen die al generaties voortduren.

20 | Uitgave #4

EEN BEETJE EZEL SCHOPT DIE STEEN DE EERSTE KEER AL IN TWEEËN.

deskundige en innovatieve behandeling e van Sterk Huis focust zich op: ⇨ het verwerken van trauma’s ⇨ het bouwen aan een stevige ontwikkeling ⇨ het sterk maken van gezinnen, voor een kansrijke opvoeding

Steeds sterkere mensen

Kenmerken van onze deskundige en innovatieve behandeling: Problemen op tijd herkennen Op tijd intensieve hulp bieden kan soms nodig zijn om erger te voorkomen. Specialistische behandeling en kennis Combinatie van jeugdhulp, vrouwenhulpverlening en gezinshulpverlening. Integrale aanpak Gericht op het hele gezin, op de samenhang van problemen en op alle betrokkenen. Waar nodig en mogelijk in samenwerking met andere hulporganisaties. Aansluiten bij de krachten van betrokkenen Doorpakken op wat goed gaat, steeds sterker worden. Doorbreken van patronen van geweld of onveiligheid Voorkomen van overdracht van problemen naar een volgende generatie. Kijken naar onderliggende oorzaken Om samen met de cliënt de problematiek te begrijpen.

e In d

praktijk ‘ Moeder kwam met een hulpvraag, we werken nu met het hele gezin’ AMBULANT HULPVERLENER RIANNE VAN MIERLO (PAG. 26)

| 21

INTERVIEW LEVEN IN ARMOEDE

‘GEEN CENT TE MAKKEN, MAAR WE VOELDEN ONS NOG NOOIT ZO RIJK’ In Nederland leeft ruim een miljoen mensen op of onder de armoedegrens. Jacqueline van Gijzen en haar vier kinderen horen bij die grote groep. “Wekelijks tel ik de boterhammen precies af. Als een van de kinderen een vriendje meeneemt tijdens de lunch, heb ik een probleem.” Huisje-boompje-feestje

‘Aan mijn kinderen zie je het niet’

Nog maar vijf jaar geleden was er geen wolkje aan de lucht voor Jacqueline. Ze leefde het gelukkige huisje-boompje-beestje-leven. Tot haar man en zij uit elkaar gingen en Jacqueline vlak daarna haar baan verloor. Ze rolde van genoeg te besteden in geen cent te makken. Vandaag de dag wonen Jacqueline en haar kinderen dan ook in een klein rijtjeshuis. Ze bezitten alleen nog wat restanten van hun leven van voor de armoede. De hoekbank die met tape aan elkaar hangt, is wat dat betreft veelbetekenend. Op de vraag of Jacqueline zich arm voelt, antwoordt ze stellig: “Absoluut niet.”

Het erfdeel waar Jacqueline recht op heeft, weegt allang niet meer op tegen de torenhoge schulden die ze heeft opgebouwd. “Als dat erfdeel ooit vrijkomt, zijn mijn schulden al vier keer zo hoog”, verzucht ze. Maar de alleenstaande moeder zit niet bij de pakken neer: “Aan mijn kinderen zul je nooit zien of merken dat ze iets te kort komen. Die lopen er altijd piekfijn bij. En ik maak er mijn persoonlijke missie van om ze dolgelukkig te houden. Daar put ik mijn geluk dan weer uit.”

Geld ruiken, maar meer ook niet Jacqueline bevindt zich in een complexe situatie als het op haar vermogen aankomt: “Ik bezit een erfdeel van een pand van mijn ouders. Dat deel komt pas vrij als zij beiden zijn overleden. Daardoor ben ik op papier vermogend en vinden de instanties dat ik geen recht heb op een hoop toeslagen en tegemoetkomingen waar andere mensen in mijn financiële situatie wel recht op hebben. In de praktijk komt het erop neer dat ik ieder dubbeltje moet omdraaien.”

22 | Uitgave #4

Kedeng kedeng, ka-ching ka-ching Bram is met zijn dertien jaar de oudste zoon van Jacqueline. Als hij tijdens het gesprek binnen komt wandelen, bevestigt hij de woorden van zijn moeder met een grijns van oor tot oor: “Ik kom helemaal niets te kort.” Bram volgt een opleiding in Breda en moet dus iedere dag op en neer met de trein vanuit Tilburg. Zo’n treinabonnement kost bijna honderdvijftig euro per maand en is onbetaalbaar voor Jacqueline. “Maar dit is de studie die hij wil volgen en Bram heeft het ontzettend naar zijn zin op school, dus zorgen we dat het kan”, vertelt Jacqueline vastberaden.

‘VIER KRANTENWIJKEN VOOR EEN TREINABONNEMENT’

‘ALLES WAT WE DOEN, DOEN WE ALS EEN EENHEID’ Ik denk aan mijn krantenwijk ... Het bewijs dat je met een hoop doorzettingsvermogen een eind komt, wordt geleverd door moeder en zoon. “Op Brams naam lopen we dagelijks vier verschillende krantenwijken”, zegt Jacqueline. “Zo kunnen we het dure treinabonnement toch bekostigen. Mijn andere kinderen, van wie de jongste vier is, lopen vaak mee. Als we tijdens het bezorgen een speeltuintje tegenkomen, kunnen ze daar even lekker spelen. Alles wat we doen, doen we als een eenheid. Zo hecht als nu zijn we nog nooit geweest. Die onbreekbare band kun je niet kopen, die moet je samen verdienen.”

Van het kastje naar de muur Ondanks het geluk dat ze met haar kinderen deelt, loopt Jacqueline tegen genoeg problemen aan. Zo heeft ze het gevoel dat ze al jaren van het kastje naar de muur wordt gestuurd, met name door de Belastingdienst. “Als ik ze bel om iets toe te lichten of als ik een regeling probeer te treffen, kom ik er niet door. Als Leonie met de Belastingdienst belt,

worden er bergen verzet. Zij krijgt wél antwoorden los en kan betaalregelingen treffen.” Leonie is de ambulant hulpverlener van Sterk Huis die is gekoppeld aan Jacqueline. Laatstgenoemde concludeert: “Zo zie je maar wat een naam als Sterk Huis los kan maken.”

‘Ik wist niet dat Sterk Huis dit ook deed’ Jacqueline kwam in contact met Sterk Huis door een erg vervelende situatie. “Verder vertel ik daar liever niets over, omdat het een afgesloten hoofdstuk is en ik me volledig op de toekomst wil richten.” Tijdens de gesprekken die Jacqueline met Sterk Huis voerde, kwamen ook haar schulden ter sprake. “Daar werd toen meteen op doorgepakt door de hulpverlener. Erg fijn, want ik wist niet dat ik hiervoor ook bij Sterk Huis terechtkon.”

Creatief met centen Het gebrek aan geld maakt Jacqueline creatief: “Ik moest een flinke drempel over om aan te kloppen bij de Voedselbank. Of om een beroep

te doen op andere instanties die een steentje bij kunnen dragen. Uiteindelijk moest ik wel. Door de jaren heen leer ik steeds meer manieren om aan allerlei benodigdheden te komen. De Ruilwinkel is daar een goed voorbeeld van. Ik breng er spullen heen die ik niet meer gebruik en krijg in ruil daarvoor waardepunten. Van die punten koop ik weer spullen die andere mensen hebben afgestaan. Als mijn kinderen iets nodig hebben, kennen ze het antwoord al: op naar de Ruilwinkel!”

Geen eigen schuld, wel een dikke bult Door haar verhaal te delen, hoopt Jacqueline een voorbeeld te zijn voor mensen in een soortgelijke situatie: “Armoede heeft een hoog eigen schuld, dikke bult-imago. Soms is dat inderdaad zo, maar veel vaker ook niet. In alle gevallen vind ik dat mensen geholpen moeten worden. Veroordelen kan iedereen, maar kijk ook eens naar het leed dat achter de armoede schuilgaat. Steek indien mogelijk een hand uit, want met z’n allen bereiken we net wat meer.”

| 23

Lions Club Regte Heide Lions Club Tilburg Lions Club Hart van Brabant Lions Club Roomley

EN MET DANK AAN ALLE PRACHTIGE DONATIES VAN PARTICULIEREN.

STERK HUIS Onze sponsors bundelen hun krachten voor de nieuwbouw van Sterk Huis en de ontwikkeling van de hulp. Dit kersverse bouwwerk biedt meer ruimte en kansen op een veilig en zelfstandig leven voor onnoembaar veel mensen. Een speciaal dankwoord voor alle toegewijde betrokkenen van de organisaties op de pagina hiernaast. Jullie zijn fenomenaal.

OP PAD MET AMBULANT HULPVERLENER RIANNE

Kleine overwinningen met grote gevolgen

‘ SAMEN ZORGEN WE ERVOOR DAT VRAGEN GEEN GROTE PROBLEMEN WORDEN’ Het werk van Rianne kent vele gezichten, maar iedere rol voelt voor haar even natuurlijk. Als ambulant hulpverlener gaat ze op huisbezoek bij een gezin met meervoudige, complexe problemen, om even later aan te schuiven bij een huisartsenoverleg. Rianne: “Die afwisseling maakt mijn werk reuze interessant.” Het is nog vroeg als Rianne naar buiten stapt bij een basisschool in de Tilburgse wijk de Reeshof. Zojuist schoof ze aan bij een overleg met leerkrachten en de directie van de school. Tijdens het overleg kwam naar voren dat het schoolteam opmerkt dat veel ouders scheiden, maar een goed beeld van het aantal complexe scheidingen en de impact daarvan op kinderen ontbreekt. “Wij hebben de expertise in huis om de school te ondersteunen en ervoor te zorgen dat vragen geen grote problemen worden”, verklaart Rianne haar rol tijdens het gesprek.

De ui laagje voor laagje afpellen Als Rianne in haar auto stapt, vertelt ze wat haar belangrijkste taak is als ambulant hulpverlener: “Mensen kloppen bij ons aan met een hulpvraag rondom opgroeien, ontwikkeling of veiligheid. Bijvoorbeeld een ouder die aanklopt omdat het kind gedragsproblemen heeft. Als we zo’n gezin bezoe-

26 | Uitgave #4

ken, blijkt vaak dat het gedragsprobleem van het kind een gevolg is van problemen thuis. Aan mij de taak om de ui laagje voor laagje af te pellen en het probleem bij de kern en in zijn geheel aan te pakken.”

Werken aan het hele gezin Soepel parkeert Rianne haar auto op bekend terrein. Ze begroet de receptioniste van Sterk Huis en vervolgt haar weg naar een van de spreekkamers. Daar hangt ze wat grote vellen aan de muur en zet ze koffie en thee klaar. Niet veel later schuiven Dieke Roodbeen (Buro MAKS), Nienke Smulders (Amarant Groep) en Jeroen en Jolanda aan. De twee laatstgenoemden schakelden via hun huisarts de hulp van Rianne in. In eerste instantie voor hun dochter, die thuis en op school vastliep. “Door de gesprekken met Rianne kwamen we erachter dat er meer speelde in ons gezin, waar we aan moeten werken”, verklaart Jolanda.

Drie keer diep zuchten

‘Kracht putten uit kleine overwinningen’

Hele rits aan problemen Jeroen en Jolanda hebben vijf kinderen, van anderhalf tot dertien jaar oud. Drie van die kinderen komen uit vorige relaties. De problemen die de gezinsleden kennen, zijn uiteenlopend: autisme, hooggevoeligheid, trauma’s, ADHD, een huilbaby. En door alle problemen kampen de ouders ook nog eens met burn-outverschijnselen. “Ik voelde me gisteren een slechte moeder”, trapt Jolanda het gesprek af. “Ik luister alleen naar het kind wat op dat moment het hardste roept. Daardoor zie ik Emma, mijn enige dochter, nogal eens over het hoofd.” Rianne reageert: “Je merkt op wat er gebeurt en verbindt daar conclusies aan. Dat zegt al zo enorm veel over hoe jij erin staat. Ik zie jullie als gezin steeds sterker worden.”

Opvallend is hoe open en kwetsbaar Jeroen en Jolanda zich op durven te stellen. Het doel van vandaag is helder: boven tafel krijgen wat er allemaal speelt, het netwerk leren kennen en in kaart brengen welke hulp nodig is om het weer zelf te doen. Daarom heeft Rianne de vellen aan de muur drie noemers gegeven: ‘Inventarisatie’, ‘Krachten’ en ‘Wat nodig?’. Rianne brengt structuur in het verhaal van Jeroen en Jolanda aan door hun punten onder te verdelen op de vellen. Elk gezinslid wordt onder de loep genomen. Hoewel een buitenstaander minstens drie keer diep zou zuchten bij de opsomming, lijkt het Jeroen en Jolanda goed te doen. Rianne: “Het is niet de bedoeling dat jullie tijdens dit gesprek het gevoel krijgen dat er drie specialisten zijn die wel even zullen vertellen hoe het allemaal moet in jullie gezin. We zijn vijf volwassenen, die samen zoeken naar oplossingen.” Het gesprek lijkt een moment van bezinning in het stormachtige bestaan van Jolanda en Jeroen. De ouders die dagelijks een gezin met vijf kinderen draaiende houden, zijn na twee uur praten helemaal op, maar vooral voldaan. Rianne concludeert: “Jeroen en Jolanda, jullie zien steeds beter de waarde van kleine overwinningen en jullie eigen aandeel hierin. Daar putten jullie kracht uit.”

Kennismaken met opa Deze keer kwamen Jeroen en Jolanda op bezoek bij Rianne, maar de keer daarop is dat zeker andersom. “Mijn kracht als ambulant hulpverlener is dat ik middenin het gezin sta”, legt Rianne uit. “Thuis gedragen mensen zich al snel zoals ze dat altijd doen. Zo krijg ik ook de

kwetsbare kant van het gezin te zien. Ik zie de wijk waarin het gezin leeft en leer hun buren kennen. En het kan zomaar zijn dat ik opa ontmoet, die onaangekondigd op bezoek komt.”

Inzichten bieden Als Jeroen en Jolanda huiswaarts keren, klampt een collega Rianne aan. Ze heeft aanvullende informatie nodig over een jongen uit de opvang van Sterk Huis. De ene helft van de week verblijft hij in de opvang, de andere helft woont hij bij zijn ouders. “Hij heeft die intensieve begeleiding nu nog nodig”, zegt Rianne. “Het doel is uiteraard dat hij weer volledig thuis gaat wonen, maar op dit moment is het zowel voor hem als voor zijn ouders fijn dat hij hier op adem komt.” Voor Rianne is sparren met collega’s maar ook met scholen, gemeenten en huisartsen ontzettend belangrijk. “Ik bied cliënten de inzichten die nodig zijn om zelf hun problemen op te lossen. Daarom is het zo belangrijk dat ik in overleg blijf met leerkrachten en huisartsen. Zij hebben voelsprieten in de maatschappij en kennen de kinderen en gezinnen. Hun informatie is essentieel om er op tijd bij te kunnen zijn. En lukt dat niet, dan kunnen we samen beoordelen hoe het hulptraject zo goed mogelijk ingericht kan worden.”

| 27

PASPOORT RIANNE VAN MIERLO IS

34 jaar WOONT IN

Breda

WAS EERDER ACTIEF ALS

gezinsvoogd

WERKT NU ALS

ambulant specialistisch hulpverlener bij Sterk Huis

Huisartsenoverleg Lunchtijd. Rianne gaat even rustig

doet een laatste, vergeefse poging

bij te pakken, maar neemt eerst

zitten voor een boterham en een kopje thee. Op haar telefoon opent ze de agenda voor het huisartsenoverleg dat deze middag plaatsvindt in een praktijk in Tilburg. Naast de artsen zijn ook een kinderpsycholoog, een jeugdarts van de GGD en iemand vanuit het wijkteam aanwezig. Tijdens het overleg worden complexe cases ingebracht, die artsen of psychologen graag door meer ogen laten bekijken. Omdat de hulpvraag niet duidelijk is of omdat er meer aan de hand lijkt te zijn dan de specifieke vraag waarvoor een patiënt aanklopt. “Al die deskundigheid in één ruimte geeft veel meer inzicht dan wanneer iedereen op eilandjes opereert”, licht Rianne toe. Op basis van een van de cases besluit Rianne een gezinsanalyse te maken. “Ik ga op bezoek bij het gezin en ga met ze in gesprek. Daar komt dan een advies uit, dat varieert van praktische handvatten waar het gezin mee verder kan, tot de inzet van specialistische hulpverlening bij complexere hulpvragen.”

om zijn kinderen tot rust te manen en neemt dan ook plaats. Nog voordat Rianne echt begonnen is, barst

de tijd om met vader en moeder te bespreken wat er speelt. Praten lucht op. Na de laatste tranen wordt er spontaan weer gelachen. Moeder en vader kijken elkaar kort aan, ze glimlachen: “Die doelen, daar gaat het eigenlijk best goed mee.”

Jouw Sterk Huis Na het overleg stapt Rianne haar auto in om de dag af te sluiten op bezoek bij een gezin in de Kruidenbuurt in Tilburg-West. Het is onrustig in huis. Twee blaffende honden, jonge kinderen ruziën om de controller van de PlayStation en uit de iPad laat Bumba van zich horen. Moeder zit aan tafel met beide handen om een warme kop thee. Vader

28 | Uitgave #4

‘ Iedere dag een succeservaring geeft enorm veel voldoening’ moeder in tranen uit: “Het ging zo goed na jouw bezoek van vorige week, maar gisteren ging het weer helemaal mis.” Rianne was van plan om vandaag de doelen die het gezin heeft opgesteld, er nog eens

Morgen weer zo’n dag Iets na vijven staat Rianne weer buiten. Het is warm voor de tijd van het jaar. Ze zwaait naar de ouders en kinderen die zich achter het raam verzameld hebben en toetert als ze wegrijdt. Morgen weer zo’n dag. Of compleet anders. “Hoort bij het vak van een ambulant hulpverlener, ik zou niet anders willen”, glimlacht Rianne. “Elke dag is er wel een moment dat ik onderdeel mag zijn van een succeservaring. Soms klein, soms groot. Dat geeft enorm veel voldoening.”

COLUMN CONNIE RIJLAARSDAM

“Waarom zijn jullie niet zes jaar eerder gekomen? Dan had ik nu maar één kind, in plaats van vier kinderen.” Zie hier het belang van Nu Niet Zwanger samengevat in één citaat van een kwetsbare vrouw. Nu Niet Zwanger is een programma dat zich richt op kwetsbare (potentiële) ouders, voor wie het in deze fase van hun leven niet wenselijk is dat zij een kind krijgen. Denk hierbij aan mensen met ernstige psychiatrische problemen, een verstandelijke beperking of forse schulden. Ook illegalen, daklozen, verslaafden en tienermeisjes zijn extra kwetsbaar. In de praktijk zien we vaak dat een combinatie van deze factoren ervoor zorgt dat deze mensen nog niet klaar zijn voor het ouderschap. Tegelijkertijd is er door diezelfde problematiek een verhoogde kans op een ongeplande en ongewenste zwangerschap. Kwetsbare ouders zijn meestal al in beeld bij de hulpverlening. Hoe kan het dan gebeuren dat deze mensen in verwachting raken? Wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor adequate anticonceptie? In principe is de persoon in kwestie dat zelf. Maar geldt dat ook voor mensen die (tijdelijk) zelf de regie niet kunnen voeren? Mensen waarbij je ziet aankomen dat het krijgen van een kind zorgelijk is? Nieuw in de aanpak is dat de hulpverlener een kinderwens, seksualiteit en anticonceptie structureel bespreekt met de kwetsbare ouders. Deze gesprekken zijn altijd maatwerk. Rekening houdend met de unieke situatie waarin mensen zich bevinden, zeker naarmate problemen zich opstapelen. Past een kinderwens in hun huidige situatie? Is er genoeg kennis over anticonceptie en welk middel past bij de persoon en de situatie? Is er financiële of praktische ondersteuning nodig? Op deze manier wordt er samen gekeken naar het best passende middel en de hulpverlener ‘laat niet los’ tot anticonceptie geregeld is. Door deze proactieve maatwerkbenadering, besluiten de meeste vrouwen (en enkele mannen) om hun kinderwens uit te stellen en vrijwillig adequate anticonceptie te gaan gebruiken. Het is een unieke aanpak, waarbij GGD Hart voor Brabant in Tilburg samen met de ketenpartners het vangnet sluit voor de meest kwetsbare doelgroep. Nu Niet Zwanger blijkt een succes: meer dan 80% van de deelnemers besloot vrijwillig om de juiste anticonceptie te gebruiken. Ook Rotterdam is vorig jaar gestart met het programma en ook hier worden dezelfde mooie resultaten behaald. Met elkaar kan veel leed worden voorkomen.

CONNIE RIJLAARSDAM

‘Nu Niet Zwanger voorkomt een hoop leed’

ontwikkelde het programma Nu Niet Zwanger ontstaan vanuit haar ervaring als verpleegkundig specialist. Het programma helpt kwetsbare ouders op vrijwillige basis om in deze fase van hun leven géén kind te krijgen.

| 29

STERKE INSPIRATIE

‘Loslaten wordt mijn nieuwe houvast’

DE FAVORIETE MUZIEK, FILMS EN BOEKEN VAN SUZAN

‘Ik vind het knap als iemand een poging waagt tot een beter leven’

Fast car | Tracy Chapman Dit ontroerende nummer gaat over een arme vrouw die samen met haar liefde in een auto stapt op weg naar een beter bestaan. Ik vind het knap als iemand een poging waagt tot een beter leven.

Better together | Jack Johnson Dit is hét liedje van onze wereldreis. Mijn man en ik hebben veel in campers geleefd. Vaak luisterden we dan naar Jack Johnson. Better together, oftewel: de momenten samen zijn het mooiste. Dit is niet voor niets ook het liedje waarop we elkaar het jawoord hebben gegeven.

Maak je niet dik | William Cortvriendt Dit praktische boek over eten inspireert me om elke dag weer de juiste voeding te kiezen. Ik ben niet constant bezig met gezond eten, maar probeer wel mijn voedingspatroon langzaam maar zeker aan te passen.

Eten, bidden, beminnen | Elizabeth Gilbert De vrouw in dit boek leidt het perfecte leven: mooi huis, goede carrière en lieve man. Toch is ze ongelukkig. Ze gaat op reis naar onder andere Italië en India. Af en toe moet je uit het ‘perfecte plaatje’ stappen om je horizon te verbreden.

Shawshank redemption

JACK JOHNSON | BETTER TOGETHER

Een man komt onterecht vast te zitten voor de moord op zijn vrouw. Het is mooi om te zien hoe hij zichzelf blijft in de gevangenis. Juist daardoor wordt hij gerespecteerd door medegevangenen. Hij bouwt zelfs mooie vriendschappen op. Een ontroerende film met een prachtige boodschap: verlies nooit de hoop.

PASPOORT SUZAN SCHOUTEN IS

34 jaar WERKT ALS

informatiemanager bij Sterk Huis MAAKTE ONLANGS

samen met haar man een lange wereldreis van maar liefst 2,5 jaar. Ze bezochten Australië, NieuwZeeland, ZuidoostAzië en Zuid-Amerika | 31

INTERVIEW STERKER LEVEN

‘ IK VOEL ME WEER EEN STERKE VROUW’ Sylvia (44) voelt zich weer een sterke vrouw. “Mijn kind had vaak woede-uitbarstingen. Als kleuter gooide hij op school een computer op de grond of beet hij zichzelf. En zelf heb ik een heftig verleden. Dankzij de hulp van Sterk Huis is er meer rust in huis.” Sylvia kan zich het bericht van school nog goed herinneren: “Uw zoon heeft wederom een woede-uitbarsting gehad. Wij weten als school niet meer hoe we hem het beste kunnen begeleiden. De situatie is onhoudbaar. We willen dat u hem voortaan elke dag om tien uur ‘s ochtends komt ophalen.” Het bericht kwam hard aan, maar was voor Sylvia geen verrassing. “Ik herkende de woede-uitbarstingen van thuis. Als iets niet lukte, beet Jasper (inmiddels 11) zichzelf. Zo kwaad was hij dan. De aanvallen waren snel over, maar kwamen steeds vaker en heftiger terug. Ik begreep niet waar zijn woede vandaan kwam en wist niet wat ik kon doen om hem te helpen. Ik praatte met hem, zei dat fouten maken niet erg is. Maar dat kwam niet binnen.

32 | Uitgave #4

Wanneer ik hem aanraakte, sloeg hij me. Dus knuffelen was ook geen optie.”

Andere blik op de wereld Ook maakte Sylvia zich zorgen om haar jongste zoon (inmiddels 7): “Hij kon moeilijk omgaan met veranderingen, deed alles in rijtjes. Het wassen van zijn handen moest per se na het tandenpoetsen. Het leek wel alsof hij de wereld heel anders zag dan wij.” Sylvia kreeg geen grip op het gedrag van haar kinderen. Uit machteloosheid voelde ze steeds vaker woede naar boven komen. “Soms voelde ik mezelf niet gezien door mijn kinderen, dan kon ik te kwaad reageren.”

ADHD en PDD-NOS Sylvia en haar man wilden hun oudste zoon op een school voor speciaal onderwijs plaatsen. Maar de wachtlijst was drie maanden en de thuissituatie onhoudbaar. “Het groeide me boven mijn hoofd. We besloten contact op te nemen met Jeugdzorg en kwamen zo terecht bij Sterk Huis.” De ambulant hulpverlener zorgde direct voor een persoonlijkheidsonderzoek. Jasper bleek ADHD en autistische kenmerken te hebben en een hechtingsstoornis. Twee jaar later werd de jongste zoon gediagnosticeerd met PDD-NOS.

‘SOMS VOELDE IK MEZELF NIET GEZIEN DOOR MIJN KINDEREN’

‘VANAF DAT MOMENT KON IK MIJN ZOONS WEL LIEFDEVOL VASTHOUDEN EN VAN HEN GENIETEN’

Plaatjes zorgen voor rust “De ambulant hulpverlener ging samen met ons aan de slag en bracht meer structuur in de dagen door middel van pictogrammen. Alles werd uiteengezet in plaatjes: van opstaan, tanden poetsen, aankleden en tafeldekken tot eten, spelen en naar school gaan. Zo kregen de kinderen letterlijk zicht op wat er ging komen. Daar werden ze rustig van.” Twee middagen per week kwam de ambulant hulpverlener bij het gezin en gaf Sylvia en haar man inzicht in het gedrag van de kinderen. “Ze legde bijvoorbeeld uit hoe onze kinderen prikkels verwerken. Ook hielp ze ons om Jasper geplaatst te krijgen bij een school voor speciaal onderwijs. De kleinere klas daar was veel overzichtelijker voor hem.”

aan, je gaat gewoon bij opa logeren.’ Ze hield mijn vader zelfs tegen toen hij verhaal wilde halen bij mijn opa. Wat voelde ik me alleen.”

Weg van huis Sylvia koos ervoor om in een kindertehuis te gaan wonen. “Ik had een piepklein kamertje en er was veel herrie op de gang. Toen ik zestien werd, stroomde ik door naar een sluisgroep. Drie keer per week was daar begeleiding aanwezig. Verder moesten we het zelf zien te rooien. Het was een prachttijd. Ik kreeg er mijn eerste vriendje, we kookten met z’n allen en ontdekten het uitgaansleven.” Later kreeg Sylvia kamertraining en op haar achttiende ging ze op kamers.

Gevoelens, behoeften en verlangens

‘Ik kon mijn zoontje niet knuffelen’

De hulpvraag was in eerste instantie voor haar kinderen bedoeld, maar de ambulant hulpverlener zag dat Sylvia zelf vaak boos werd als reactie op haar kinderen. Ze schakelde een medewerkster van de vrouwenhulpverlening van Sterk Huis in, die samen met Sylvia bekeek wat ze nodig had. Sylvia kwam uit bij de Mentalisation Based Treatment (MBT) van Sterk Huis. “Daar zou ik leren om mijn eigen gedrag, gevoelens, gedachten en wensen, en die van anderen, te begrijpen vanuit achterliggende gevoelens, behoeften en verlangens.”

Sylvia was 32 toen haar oudste zoon werd geboren. “Ik vond het doodeng, zo’n klein propje dat helemaal afhankelijk van mij was. Ik kon niet met hem kroelen en mijn borstvoeding kwam niet op gang. Ik huilde dagenlang. Via de kraamhulp en de huisarts heb ik een aantal gesprekken gevoerd met een maatschappelijk werker van de GGZ. Dat heeft me enorm geholpen. Vanaf dat moment kon ik mijn zoons wel liefdevol vasthouden en van hen genieten.”

Seksueel misbruik werd ontkend “Ik was klaar om mijn verhaal te delen, patronen te herkennen en mijn verleden onder ogen te zien. En ik had nogal een verhaal … Tussen mijn zevende en veertiende ging ik regelmatig logeren bij opa. Als ik in bed lag, voelde ik me gespannen en angstig, want mijn opa misbruikte mij. Ik wist dat hij naar mijn kamer zou komen. Achteraf voelde ik me vies en lichamelijk smerig.” Sylvia was dertien toen ze het haar ouders durfde te vertellen. “Midden in de nacht fietste ik naar huis. Eindelijk durfde ik mijn ouders te vertellen wat hij met me deed, maar mijn moeder reageerde niet. Ze zei enkel: ‘Stel je niet zo

‘We blijven onszelf ontwikkelen’ Inmiddels heeft Sylvia alle therapieën via Sterk Huis afgerond. “Dankzij de steun van mijn man, begrip van mijn vrienden en de therapieën ervaar ik meer ruimte in mijn hoofd en werken mijn emoties en gedachten beter samen. Ik kan af en toe nog wel eens boos worden, maar niet meer woedend. Ik voel me weer een sterke vrouw.” Ook de kinderen van Sylvia zitten een stuk lekkerder in hun vel. “Thuis is meer rust en regelmaat, waardoor we elkaar weer echt kunnen zien. Jasper heeft het naar zijn zin op school en gaat twee middagen per week naar de actieve middagopvang, waar hij speelt, sport en werkt aan zijn doelen. De jongste begint op dezelfde school. We blijven onszelf ontwikkelen.”

| 33

STERK IN WERK EN LEREN

r Sterkedie, tu door s arder a weerb werk door

BOUWEN AAN DE TOEKOMST Sterk Huis helpt jou (weer) aan de slag te gaan met een opleiding of begeleidt je naar een baan. Zo word jij de regisseur van je eigen leven en ben je in de toekomst beter bestand tegen tegenslag. Leren en werk helpen jou weer vooruit.

34 | Uitgave #4

STU-DIE (DE; V; MEERVOUD: STUDIES, STUDIËN) De kunst van appen, snacken en Netflixen, met een open schoolboek in de buurt.

amen werken we aan jouw financiële en geestelijke vrijheid. Laten we vandaag nog beginnen met bouwen!

Ontwikkel je vaardigheden

Word beter in de dingen waar je goed in bent. Leer jezelf ook nieuwe, nuttige skills aan. Leer een nieuwe taal, leer boekhouden, tuinieren, overleven, noem maar op. Blijf leren, blijf ontwikkelen. Hoe beter je bent, hoe groter je kansen op succes.

Investeer in geweldige mensen

Help mensen hun leven mooier te maken. Wees een luisterend oor en wees niet bang om te delen. Mensen onthouden de goede dingen die je doet. Als jij bereid bent om mensen te helpen, zullen veel mensen je in de toekomst op hun beurt graag verder helpen.

Verbreed je kennis

Ontdek, lees, leer en stel vragen. Hoe beter je de wereld om je heen begrijpt, hoe wijzer je beslissingen in het leven zullen zijn. Je weet immers nooit waar en wanneer die kennis van pas zal komen.

Doe werkervaring op

In Sterk Huis kunnen cliënten werkervaring opdoen in de koffiecorner, catering of ‘t winkeltje. Zo zijn er veel meer plekken In Nederland waar je nuttige ervaring op kunt doen.

e In d

praktijk ‘ Mijn droom voor de toekomst is manager zijn in de detailhandel’ DESTINY, LID VAN DE JONGERENRAAD (PAG. 46)

| 35

STERKE INSPIRATIE

â&#x20AC;&#x2DC;We kunnen niet van alle kinderen dezelfde sterren maken, maar we kunnen ze wel allemaal laten schitterenâ&#x20AC;&#x2122;

INTERVIEW LUCIA RIJKER

‘ DE MOOISTE LOTUSBLOEMEN GROEIEN UIT DE DIKSTE MODDER’ Ze werd de gevaarlijkste vrouw ter wereld genoemd. Tegenwoordig inspireert ex-kickbokskoningin Lucia Rijker niet met klappen, maar met coaching. Zoals in het tv-programma Dream School. Lucia herkent veel in de kansarme jongeren die ze begeleidt: “Het is mijn redding geweest om me helemaal vast te bijten in sport.”

| 37

PASPOORT LUCIA RIJKER Je krijgt lovende reacties op je optreden in Dream School. Waarom ben je deze uitdaging aangegaan? “Ik heb altijd aan een programma willen meewerken waarin naar voren komt waarom mensen doen wat ze doen. Het ligt ook in het verlengde van mijn werk als coach. Ik heb geen kinderen, maar wel sterk de behoefte om kennis door te geven.”

Wat maken de leerlingen in jou los? “Tijdens de opnames dwongen ze me om ook naar mezelf te kijken. Kan ik blijven geloven in deze leerlingen, ook als ze er alles aan doen om me weg te duwen? Tijdens Dream School hadden rector Erik en ik regelmatig discussies. Hij wilde constant de regels duidelijk maken. Ik wilde de jongeren graag meer eigen verantwoordelijkheid geven.”

Jongeren hebben toch juist regels nodig? “Ze kennen de regels allang. Als ze de regels overtreden, levert dat waardevolle informatie op. Het zegt iets over hun persoon. Ik wil dat de leerlingen zelf gaan nadenken over de vraag: je komt je afspraak niet na, wat zegt dit over jou? Als een kind snel wordt afgeleid, kun je hem hard aanpakken. Maar helpt boos worden? Of is het misschien slimmer om de leerling te vragen hoe je hem of haar kunt helpen?”

GEBOREN OP

6 december 1967 in Amsterdam-Noord WOONT IN

Los Angeles WORDT GENOEMD

Lady Tyson

WAS ACTIEF ALS

(kick)bokser

WERKT NU ALS

inspirator, coach en actrice TITELS

viervoudig wereldkampioene kickboksen tweevoudig wereldkampioene boksen STATISTIEKEN

54 gewonnen, 0 verloren, 0 gelijk GELOOF

boeddhisme SPEELT IN

Million Dollar Baby en Star Trek

Hoe probeer jij de leerlingen te inspireren? “Door wie ze zijn en wat ze doen gescheiden te houden. Ook is het belangrijk om je omgeving als een spiegel te zien, zodat je naar jezelf blijft kijken als je terugvalt in boosheid of veroordeling.”

Herken jij iets van jezelf in de leerlingen? “Ik herken de boosheid, de pijn, het stoer doen en het schreeuwen om aandacht. Ik word nog steeds weleens boos, maar ik kan deze emotie sneller ombuigen in plaats van dat ik erin blijf hangen.”

Hoe is jouw passie voor boksen ontstaan? “Als jong meisje zag ik Muhammad Ali op televisie. Hij was brutaal en zei alles wat hij dacht. En iedereen luisterde. Ik dacht: Luus, als je gehoord wilt worden, moet je heel goed worden in boksen of een andere vechtsport.”

Je deed vwo, maar hebt je school niet afgemaakt. Waarom niet? “Mijn moeder en mijn vader maakten tijdens hun scheiding veel ruzie. Met die herrie thuis vond ik studeren heel lastig. Mijn moeder begreep de stof niet. En mijn vader was niet geduldig genoeg om me te helpen. Na de scheiding kreeg mijn moeder geldproblemen. Ik had daardoor niet op tijd mijn schoolboeken. Moest ik me weer verantwoorden voor de klas en de leraar. Ik schaamde me rot en vond het erg dat mijn moeder zo leed onder de financiële druk. Daarom besloot ik school te verlaten en te gaan werken. Ik verdiende geld met een krantenwijk, werkte als croupier in een casino, als schoonmaker en later als trainer in de sportschool.”

Je was veertien jaar toen je moeder en vader uit elkaar gingen. Wat deed dat met jou? “Dat was voor mij de eerste keer dat ik besefte dat liefde ook een hele donkere kant heeft. Hoe kan het nu dat twee mensen van elkaar houden, maar dat ze toch boos en gewelddadig tegen elkaar kunnen zijn? In een bepaalde periode maakten ze veel ruzie. Ik zocht afleiding in de sportschool om de boosheid van me af te slaan. Die uitlaatklep heeft mij veel steun gegeven.”

38 | Uitgave #4

' IEDER MENS WIL GEZIEN EN GEHOORD WORDEN' Je kwam er pas op latere leeftijd achter dat de man die je heeft grootgebracht niet je echte vader is. Hoe ga je daarmee om? “Dit ontdekte ik twaalf jaar geleden tijdens een zoektocht naar mijn verleden. Het was in eerste instantie heel shockerend om te horen. Mijn biologische vader leeft nog. Toen ik hem een paar jaar geleden voor het eerst ontmoette, herkende ik veel van mezelf in hem. Dat was een verademing. Hij is leraar, heeft ook gebokst en hij lacht net zo hard als ik.”

Vind jij dat je een lastige jeugd hebt gehad? “Wat is een lastige jeugd? Er zijn jongeren die het zo veel moeilijker hebben. Het boeddhisme heeft me een wijze les geleerd: de mooiste lotusbloemen groeien uit de dikste modder. Het is mijn redding geweest om me helemaal vast te bijten in sport en later in spiritualiteit.”

Hoe veranderen jongeren in probleemjongeren? “Ik wil ze eigenlijk geen probleemjongeren noemen. Ze worden een probleem omdat ze het tempo van onze maatschappij niet kunnen bijhouden. Het is een kip-eiverhaal. Moeten zij zich aanpassen aan het systeem of moeten wij misschien het systeem aanpassen?”

Wat is er volgens jou nodig om jongeren die het moeilijk hebben, verder te helpen? “Geduld en liefde. Het is zonde dat een kind uitvalt omdat het zich niet kan concentreren. Of omdat het een trauma heeft opgelopen door het verliezen van een ouder, broer of zus. Ieder mens wil gezien en gehoord worden. We moeten erkennen dat ieder kind een uniek persoon is, die een waardige bijdrage kan leveren aan deze samenleving.”

Heb je een tip aan jongeren die een voorbeeld in hun leven missen? “Ga op zoek naar een voorbeeld! Bijvoorbeeld op YouTube. Kies iemand in wie je waardige kwaliteiten ziet, die jij in jezelf verder wil ontwikkelen.”

‘ Ze worden een probleem omdat ze het tempo van onze maatschappij niet kunnen bijhouden’

Wat maakt het verschil bij kansarme jongeren? “Het belangrijkste is om jezelf volledig te leren accepteren. Dat geldt voor iedereen. Omarm wie je werkelijk bent en omarm je kwaliteiten. Gebruik ze om een bijdrage te leveren aan onze samenleving en gebruik ze om jezelf te verrijken.”

Hoe heb jij je ontwikkeld tot een sterk mens? “Ik ben tegenslagen gaan zien als mogelijkheden om te groeien. Dankzij het boeddhisme heb ik mezelf weten te omarmen, ook de kanten van mezelf waar ik een hekel aan had. Mijn tip: gebruik je mooie en pijnlijke ervaringen om waarde te creëren in jouw leven en in dat van een ander. Dat maakt je een waardig mens.”

| 39

FOTOSERIE TOEKOMSTBEELDEN

Als je het kunt dromen, kun je het doen. Of je nu kok, directeur of Darth Vader wilt worden. Cliënten van Sterk Huis werken iedere dag hard aan hun toekomstbeeld. May the force be with them.

‘ MAY THE FORCE BE WITH YOU’

“Als ik later groot en sterk ben, heb ik een ruimteschip in de vorm van een rondje met vuur en lava, een cirkel. Darth Vader is ‘goed, slecht en dan weer goed’, zoals het ook altijd is bij echte mensen. Straks ga ik mijn lichtzwaard en de ‘Force’ gebruiken. Trouwen? Dat doen Star Wars-mensen niet! Ik ga dan vijfhonderd euro per maand verdienen, zodat ik het ruimteschip van LEGO kan kopen. Dat wil ik heel graag hebben, want een echt ruimteschip kun je niet kopen. Dat is gewoon vliegen en klaar. Ik weet wel dat dit fantasie is hoor, want in het echt is het nep.”

STIJN, 5 JAAR

oefende op school met Jozien van Aandacht voor Basiskracht van Sterk Huis 40 | Uitgave #4

MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Kleding: Remie Fotografie, Udenhout Locatie: Evoluon, Eindhoven

‘ MIJN EIGEN BEAUTYWINKEL’

“Mijn motto is ‘Living on the edge’. Ik heb er altijd zelf voor gekozen om op het randje te leven. Waar anderen rechtsaf gingen, sloeg ik linksaf. Ik heb ontzettend gefeest, ik heb het echt állemaal gedaan. Om mij heen zie ik steeds meer mensen zich settelen. Het is nu ook voor mij het moment om het allemaal goed te regelen. Het begin is gemaakt en ik ben al 42,5 kilo afgevallen! Met deze make-over voor de fotoshoot van vandaag weet ik het helemaal zeker: ik wil later mijn eigen beautywinkel openen. Een salon gespecialiseerd in haar- en wimperextensions, schoonheidsbehandelingen en nagelstyling. Ik ben trots op mijn stoere toekomstplannen.”

MAAIKE, 26 JAAR

MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Kleding: Lizzy Coppens Vrijetijdsmode, Udenhout Schoenen: Pour Tous, Udenhout Haar: Wendy Coolen. Jouw uiterlijk, mijn passie Make-up: Olfa Sassi, Wellnesshoeve Pura Suerte Nagels: Patricia Dekker | Nagelstudio Elegance Locatie: Schoonheidssalon Elegance, Udenhout

werkt in de winkel van Sterk Huis | 41

‘ IK STA GRAAG OP EEN PODIUM’

“Als ik droom over een sterke toekomst, zie ik mezelf als professionele danseres. Mijn plan is dus ook om na mijn vmbo-examen een dansopleiding te gaan volgen. Er is voor mij niets zo bijzonder als samen met de anderen van de wedstrijdgroep een mooie, moderne dans neerzetten. Ik woon inmiddels meer dan tien jaar in een pleeggezin en ik dans al net zo lang, waarvan vijf jaar in de wedstrijdgroep. Ik houd er gewoon van om op een podium te staan!”

MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Make-up en haar: Wiesje van der Graaf-Boons, Goirle Locatie: Cultureel Centrum Jan van Besouw, Goirle 42 | Uitgave #4

En dan gaat Evy dansen. Zonder woorden en zonder muziek in de serene rust van de kapel. Haar eerste voorzichtige passen beloven al snel een krachtig toekomstbeeld.

EVY, 15 JAAR

woont in een pleeggezin van Sterk Huis

MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Locatie: Citroën Bertens Tilburg

“Ik ben heel gemotiveerd en een harde werker. Het is mijn plan om naar het Entreecollege te gaan en automonteur te worden. Daarvoor moet ik goed Nederlands leren, dus ga ik vaak naar de bibliotheek en heb ik een ‘taalmaatje’. In het begin was het wennen, maar nu zijn we goede vrienden. Binnenkort word ik achttien jaar en ga ik zelfstandig wonen met ambulante begeleiding. Dat vind ik spannend, want ik ben niet graag alleen. In mijn droom zie ik mezelf als automonteur, gelukkig getrouwd en samen met mijn familie. Het maakt niet uit, uit welk land mijn toekomstige vrouw komt. Als ze maar een goed hart heeft.”

JAQOB, 17 JAAR

komt uit Ethiopië en woont in een Kleinschalige Wooneenheid van Sterk Huis

‘ ALS ZE MAAR EEN GOED HART HEEFT’

| 43

‘ MIJN TOEKOMST LIGT HIER’ MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Kleding: SI’LEGNO Mannenmode, Udenhout Haar: Haarmoderie Mekes, Udenhout Locatie: Versteijnen Logistics, Tilburg

“De persoon die mij heeft geholpen bij het vluchten uit vijf jaar huiselijk geweld, ben ik eeuwig dankbaar. Ik kan en wil niet meer terug, het is hier goed. Het liefst wil ik in Goirle wonen: een toekomst opbouwen waarin ik zélf verantwoordelijk ben. Ik wil mijn eigen keuzes en ook mijn eigen fouten kunnen maken. Ik heb een nieuwe baan gevonden in de wereld van moertjes en schroefjes. Voor de foto van mijn toekomstbeeld lijkt het mij wel leuk om CEO van een logistiek bedrijf te zijn. Als CEO ben ik strak in het pak en de baas die overal over gaat. Maar eigenlijk is gewoon huisje-boompje-beestje ook wel fijn … Ja toch?”

WILLEM, 41 JAAR

verblijft in de mannenopvang van Sterk Huis 44 | Uitgave #4

MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Visagie: vanBeurden health & beauty, Goirle Haar: Haarstudio Hans de Volder, Goirle Kleding: Joyce: Bubbles & Bo, Goirle Locatie: VANE Restaurant & Skybar, Eindhoven

“Mijn dochter is het mooiste kerstcadeau ooit én een echte verrassing, want ik wist niet dat ik zwanger was. Ik ben via mijn huisarts bij Sterk Huis gekomen, waar ik trainingen volg om sterker te worden. Ik zit niet graag stil, dat ben ik ook niet gewend. Daarom heb ik nu een werkervaringsplek in de winkel. Omdat ik later graag een baan wil in de horeca, ben ik ook aan de slag in de catering. In mijn toekomstdroom werk ik in een lunchroom, zodat ik er voor Joyce kan zijn als zij thuiskomt uit school. Voor nu zeg ik tegen mezelf: ’Kom op mama, je kunt het!”

DIEUWERTJE, 33 JAAR

woont en werkt in Sterk Huis

‘ KOM OP MAMA, JE KUNT HET’ | 45

‘ IK HEB GELEERD OM DOOR TE GAAN ALS HET EIGENLIJK NIET MEER KAN’

“Wat een jaar geleden nog helemaal niet duidelijk was voor mij, voelt nu echt ‘compleet’. Hoe raar het misschien ook klinkt, hoe moeilijk het ook was: ik moest thuis weg. Ik ben blij met de mensen die mij toen heel goed hebben geholpen. Ik zie dat andere jongeren van mijn leeftijd het makkelijker opgeven als het te moeilijk wordt. Het heeft mij juist sterk gemaakt. Ik kan nu alles, want ik heb geleerd om door te gaan als het eigenlijk niet meer kan. Mijn droom voor de toekomst is manager zijn in de detailhandel. Dat is altijd al zo geweest en daar ga ik voor!”

DESTINY, 17 JAAR

woont in een Fasehuis en is lid van de Jongerenraad van Sterk Huis 46 | Uitgave #4

MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Kleding: West Avenue, Oisterwijk Haar: Jess, Tilburg Make-up: Wiesje van der Graaf-Boons, Goirle Locatie: AaBe Fabriek, Tilburg

6X Braver Younes (16) zit in zijn examenjaar en maakt grote kans om te slagen. Maar hij was niet altijd een brave jongen. Op straat lagen voor hem verkeerde verleidingen op de loer. Gezinscoach Mohammed gaf Younes tips om die verleidingen te weerstaan. Die tips deelt Younes graag, om ook jou vooruit te helpen.

Vraag waarom?

Blijf eerlijk

Ben rechtvaardig

Wees kritisch

Toon respect

Check Magister

EXTRA STEUNTJE VAN MOHAMMED

Sommige jongeren hebben naast de opvoeding van hun ouder(s) of verzorger(s) net even een extra steuntje nodig. Bijvoorbeeld op school of in de omgang met gezinsleden en vrienden. Mohammed Souidi kan hier als gezinscoach van Sterk Huis bij ondersteunen.

Als je boos bent, reageer je zonder na te denken. Ik heb in de klas met tafels gegooid, alleen maar om een punt te maken. Leer jezelf aan dat je eerst vraagt: â&#x20AC;&#x2DC;Waarom ben ik boos?â&#x20AC;&#x2122; Dan voorkom je dat je problemen krijgt.

Ik heb nog steeds last van leugens van jaren geleden. Tegenwoordig lieg ik niet meer. Ik ben eerlijk tegen mijn ouders, leraren en vrienden. Mensen weten wat ze aan me hebben. Beter de harde waarheid, dan dat je gaat liegen.

Oordeel niet te snel, mensen kunnen je verrassen. Help anderen wanneer ze hulp nodig hebben. Dat betaalt zich terug wanneer je het zelf een keer zwaar hebt. Maar let op: helpen met problemen is iets anders dan problemen overnemen.

Ik dacht vaak dat mensen de pik om me hadden omdat ik een Marokkaan ben. Soms klopte dat, maar eerlijk is eerlijk, vaak ook niet. Ben kritisch naar jezelf en bekijk eerst wat je aandeel in een situatie is, voordat je je aangevallen voelt.

Behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Hetzelfde geldt voor waar je woont. Ook al voel je dat je thuishoort in Marokko, Turkije, Suriname of waar dan ook, vergeet nooit waar je je brood eet.

Niet iedereen is er blij mee. De app waarmee ouders direct kunnen zien of je huiswerk hebt, wanneer je toetsen hebt en welke punten je haalt. Maar sinds mijn moeder vanaf de zijlijn meekijkt, gaat het allemaal stukken beter op school.

| 47

EERDER SIGNALEREN EN VOORKOMEN

en is m o k r Voo n beter stukkeenezen dan g

VOORZIEN EN VOORKOMEN De kinderen van vandaag zijn de opvoeders van de toekomst. Als het mis dreigt te gaan in een gezin, is het dan ook belangrijk dat we er zo snel mogelijk bij zijn. Dat voorkomt een hoop problemen - en kosten.

48 | Uitgave #4

ZORGEN MOET JE DOEN NIET MAKEN

rnstige problemen binnen een gezin ontstaan niet van de ene op de andere dag. We zien dat huiselijk geweld en kindermishandeling bijna altijd uitingen zijn van ellende die al veel eerder te signaleren en soms al te voorspellen is.

Zeven jaar te laat

Uit onderzoek blijkt dat veel problemen in gezinnen al zeven jaar voordat de hulpverlening op gang komt, gezien hadden kunnen worden. Wanneer het mis dreigt te gaan, willen we er al bij zijn. Met behulp van alle beschikbare informatie - ofwel big data - kunnen we vooraf weten waar de kans op problemen het grootst is. Door op tijd specialistische en intensieve hulp te bieden, kunnen we erger voorkomen.

Op tijd zijn door kennis te bundelen

We moeten die ‘periode van zeven jaar’ sterk inkorten. Daarvoor moeten we alle kennis die we hebben inzetten en bundelen. Op die manier kunnen we onze teams veel slimmer aan het werk zetten, waardoor we meer mensen kansen op een veilig en zelfstandig leven kunnen bieden.

Samen staan we sterker

Vanuit onze kennis van complexe problemen en kwetsbare situaties investeren we in het voorkomen en tijdig signaleren van grote problemen en risico’s. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met het onderwijs, gemeenten, huisartsen, partners in zorg en vrienden van Sterk Huis.

e In d

praktijk ‘ Als ik een nietpluisgevoel heb, moet ik daar iets mee’ HUISARTS MARIANNE KUIK (PAG. 53)

| 49

STEEDS STERKER ACADEMIE

STEEDS R E K R E T SSTERKER r

slimme

Bij Sterk Huis zijn we dagelijks bezig om kinderen, vrouwen en mannen kansen te bieden op een betere toekomst. Dit vraagt om hoogspecialistische zorg en de beste professionals. De Steeds Sterker Academie biedt ondersteuning aan eigen en externe professionals bij het continu blijven leren, ontwikkelen en innoveren. De academie is een plek waar we onze expertise voeden en delen.

WAAROM DE STEEDS STERKER ACADEMIE?

De Steeds Sterker Academie is er voor iedereen die zich wil ontwikkelen. Voor de professionals van Sterk Huis en voor cliënten, maar ook voor professionals van andere zorgorganisaties, uit het onderwijs en voor ouders. “We bieden trainingen, voorlichting en workshops. Ons aanbod is afgestemd op de praktijk en de ontwikkelingen die spelen in de maatschappij”, vertelt Kim Matheeuwsen, manager van de Steeds Sterker Academie. “Zo trainen wij medewerkers in mediawijsheid en geven we voorlichting over eergerelateerd geweld op scholen. De kracht van onze trainingen is dat die aansluiten bij de praktijk. We ontwikkelen ze samen met de professionals en met (ex-)cliënten, die ter plekke hun ervaringen delen.”

50 | Uitgave #4

TRAININGEN OP MAAT

“Onze eigen medewerkers volgen trainingen die toegespitst zijn op hun werkzaamheden en op de doelgroep waar ze mee werken”, legt Kim uit. “Zo vraagt werken met jonge vluchtelingen uit Eritrea andere kennis en vaardigheden dan werken met ouders in een complexe scheiding.”

WERKEN AAN PREVENTIE

Vanaf januari 2018 breidt de Steeds Sterker Academie uit. De medewerkers Vorming & Training, die al vele jaren trainingen en workshops geven aan cliënten en scholen, komen de Steeds Sterker Academie versterken. Kim: “Sterk Huis werkt graag samen met scholen, want samen met leerkrachten en ouders kunnen we problemen eerder signaleren of zelfs voorkomen. We merken dat onze gecertificeerde trainers

OP WELKE VLAKKEN TRAINT DE STEEDS STERKER ACADEMIE?

scholen kunnen versterken met bijvoorbeeld workshops en trainingen in mediawijsheid, mensenhandel, sexting of werken met getraumatiseerde kinderen. Het is onze missie om een bijdrage te leveren aan het ‘leren kijken met een brede blik’, zodat we samen steeds preventiever te werk gaan. Want kennis wordt pas waardevol als je die deelt met anderen.”

EERGERELATEERD GEWELD

De Steeds Sterker Academie heeft rijkssubsidie om in het schooljaar 2017-2018 docenten en onderwijspersoneel te trainen

De trainingen en workshops gaan bijvoorbeeld over inhoudelijke thema’s als: ⇨ veiligheid ⇨ hechting en trauma ⇨ huiselijk geweld ⇨ kindermishandeling ⇨ seksualiteit ⇨ kindermishandeling ⇨ complexe scheidingen ⇨ eergerelateerd geweld ⇨ sexting/grooming en loverboyproblematiek Daarnaast traint de Steeds Sterker Academie in ondernemerschap in zorg, de beroepscode en tuchtrecht, en in vaardigheden zoals video-interactie begeleiding voor ouders/opvoeders.

‘ Door deze training herken ik signalen van eerproblematiek eerder en kan ik er ook daadwerkelijk naar handelen. Die kennis breng ik over op leraren in opleiding’ MONIQUE SCHOENMAKERS docent en deelnemer

in het signaleren van huwelijksdwang en eergerelateerd geweld. “We zien steeds meer vraag naar hulp bij dit onderwerp”, zegt Kim. “De Steeds Sterker Academie biedt met deze training een bijdrage aan de preventiemissie van Sterk Huis.”

HOE KUN JE JE AANMELDEN?

Nieuwsgierig? Mail voor meer informatie naar academie@sterkhuis.nl. | 51

DE FAVORIETE MUZIEK, FILMS EN BOEKEN VAN MAAIKE

‘Liefde, een knuffel en een zoen. Een begeleider kan dat niet geven’

Kleine strijder | Babette van Veen Dit nummer is speciaal opgenomen voor stichting Het Vergeten Kind. Het kwam zo hard binnen toen ik het voor de eerste keer hoorde. Het mooie aan dit nummer is dat Babette uitlegt wat een kind zo graag wil: liefde, een knuffel en een zoen. Een begeleider kan dat niet geven.

I would stay | Krezip Voor elke gebeurtenis in mijn leven heb ik een liedje. Dit nummer heeft een betekenis gekregen nadat ik uit huis was geplaatst. ‘I have to learn, have to try, have to trust, I have to cry.’

PASPOORT MAAIKE SWEEP

Paper towns Een meisje loopt weg van huis. Door aanwijzingen achter te laten, wil ze haar zusje laten weten dat het goed gaat. Op die manier vertelt ze waarom ze is weggelopen. In de jeugdzorg worden er zo veel verslagen óver een persoon getypt, in plaats van mét die persoon. Ik vind dat iedereen zijn eigen verhaal moet vertellen. Net zoals het meisje in de film.

De stalker | Helen Vreeswijk Ik houd niet van lezen, maar dit is het eerste boek dat ik heb uitgelezen. Het meisje leidt een leuk leven, tot ze een brief krijgt. ‘Eerdaags wacht ik op je. Ik weet je te vinden. Je bent van mij, hoer!’ Je wilt zo graag weten wie nou haar stalker is ...

Bad boys for life! | Vrank Post

PAPER TOWNS

52 | Uitgave #4

Een aangrijpend verhaal dat soms herkenbaar is voor mij. Twee jongens hebben elkaar in de jeugdgevangenis leren kennen. De ene is er goed uitgekomen, de andere niet. Ik zat tijdens het lezen van dit boek in de daklozenopvang. Ik was net zestien en heel eenzaam. Als minderjarige mocht ik niet zomaar naar buiten en voelde ik me net als die jongens gevangen.

19 jaar ALS PUBER

uit huis geplaatst vanwege heftige ruzies met haar moeder LEEFDE IN

een daklozenopvang en een geheime vrouwenopvang LID VAN

de Jongerenraad van Sterk Huis OOK ACTIEF VOOR

Het Vergeten Kind

INTERVIEW HUISARTS MARIANNE KUIK

‘STAP UIT DE SCHAAMTE, SPREEK JE UIT OP HET SPREEKUUR' STERK HUISARTS

PASPOORT MARIANNE KUIK FUNCTIE

huisarts

WERKT BIJ

huisartsenpraktijk Oranjeplein in Goirle WERKZAAM SINDS

1 januari 1998

MOEDER VAN

drie dochters

Op de spreekuren van huisarts Marianne Kuik komen mensen niet alleen met klachten, maar ook met vragen. “Als een vrouw mij in tranen vertelt dat ze door haar man wordt geslagen, kan ik haar vertellen dat ze er niet alleen voor staat”, zegt Marianne. “In dat geval verwijs ik haar naar Veilig Thuis Midden-Brabant, waar ze de hulp krijgt, die ze nodig heeft.” Soms zijn kwalen die een huisarts beoordeelt, de symptomen van een groter, onderliggend probleem. “Langdurige moeheid kan bijvoorbeeld lastig te verklaren zijn”, stelt Marianne. “Het kan door bloedarmoede komen, door een luidruchtige buurman of door hevige stress om de thuissituatie. Aan mij de taak om goed door te vragen. De wijze waarop een patiënt zich presenteert, is ook van belang. Als hij een onzekere en angstige indruk maakt, kan dat wijzen op

grotere problemen. Non-verbale signalen zeggen ontzettend veel. Herhaaldelijk terugkomen is ook een indicatie.”

Blauwe plekken en een flinterdun verhaal Huisartsen hebben een belangrijke taak in het signaleren van huiselijk geweld of andere vormen van mishandelingen. Door hun vertrouwensband met patiënten, durven die vaak sneller hun verhaal te doen bij de huisarts dan bij een hulpverlener die ze niet kennen.

| 53

73% van de huisartsen ervaart belemmeringen bij het signaleren van lichamelijke mishandeling. Mishandelde vrouwen bezoeken bijna 2x zo vaak de huisarts met allerlei onverklaarbare klachten. Getrainde huisartsen signaleren bijna 5x zo vaak mishandeling. Na 1 jaar blijkt bij een meerderheid van de mishandelde vrouwen de situatie daadwerkelijk te veranderen.

“Als ik vraagtekens zet bij de oorzaak van letsel, ga ik doorvragen”, zegt Marianne. “Bijvoorbeeld bij blauwe plekken die slechts verklaard worden door een flinterdun verhaaltje. Als de patiënt een maand later weer met zo’n verhaal komt, weet ik dat verder onderzoek noodzakelijk is.”

Signalen kennen om ze te kunnen herkennen Een huisarts signaleert vaak met het ‘pluis- of niet pluisgevoel’. “Een ouderwetse term”, vindt Marianne. “Maar nog steeds de belangrijkste manier van signaleren. Als ik een ‘niet-pluisgevoel’ heb, moet ik daar iets mee. Ik kan mijn vermoeden dat er meer speelt, nog niet bevestigen, maar ik moet wel extra alert blijven.” Het ‘pluis- of niet pluisgevoel’ is ook iets waar huisartsen in opleiding nadrukkelijk op onderwezen worden. “Het is belangrijk dat huisartsen weten dat ze op hun intuïtie mogen vertrouwen. Een goede radar krijg je door ervaring, maar ook door training. Kindermishandeling wordt vaak gemist. Niet alleen door de huisarts, maar ook op school en bij de sportvereniging. Er zijn een hoop signalen die je moet kennen, om ze te kunnen herkennen. Als je de signalen herkent, is de volgende stap er ook daadwerkelijk iets mee doen.”

Mishandeling en geweld in alle lagen van de bevolking Als de signalen overduidelijk zijn, onderneemt de huisarts meteen actie. “Die plicht hebben wij ook”, verduidelijkt Marianne. “Bij het vermoeden van kindermishandeling moeten wij daar melding van maken. Als huisarts van zowel het kind als de ouders, kan dat voor nare situaties zorgen. Gelukkig sta ik er in zo’n geval niet alleen voor. Ik kan contact opnemen met Veilig Thuis en een vermoeden van mishandeling melden. Als ik nog sterk twijfel, kan ik ook eerst advies inwinnen. De grootste valkuil voor iedere huisarts is denken dat ‘kindermishandeling in zo’n keurig gezin vast niet voorkomt’. Kindermishandeling en huiselijk geweld komen namelijk in alle lagen van de bevolking voor, dat heb ik in de loop der jaren wel geleerd.”

54 | Uitgave #4

Sterk Huis voert de regie Over gezinnen met meervoudige en complexe problemen gaat Marianne vrijwel altijd in conclaaf met Sterk Huis. “Daar heb ik contact met een vaste ambulant hulpverlener die ik rechtstreeks kan bellen. Zij komt in die functie ook regelmatig bij ons in de huisartsenpraktijk.” De huisarts geeft een voorbeeld van een vraag die ze bij Sterk Huis zou kunnen neerleggen: “Stel: er komt een vrouw op spreekuur. Ze heeft veel ruzies met de vader van haar kinderen en de kinderen lijden daar onder. Crisis dreigt. In zo’n situatie is het van belang om goed in kaart te brengen welke problemen er allemaal spelen en wie er hulp gaat bieden. Die inventarisatie kan ik met een gerust hart overlaten aan Sterk Huis. De ambulant hulpverlener zoekt contact met de instanties die al in beeld zijn en met instanties die verder een bijdrage kunnen leveren. Sterk Huis voert de regie, dat is een geruststellend gevoel.”

Precies weten wat er speelt “Nadat ik een patiënt heb overgedragen aan Sterk Huis, wil ik graag op de hoogte worden gebracht van wat er is geregeld en wie de contactpersoon is”, geeft Marianne aan. “Als huisarts moet ik op de hoogte blijven van welke hulp er geboden is. Het is vervelend als ik iemand, om welke reden dan ook, na een jaar weer zie in mijn praktijk zonder te weten wat er precies speelt. Ik kan er nooit zomaar van uitgaan dat het wel goedkomt. Het systeem dat Sterk Huis hanteert, werkt prettig. Ze brengen de totale hulpvraag in beeld, zorgen dat de benodigde hulp geboden wordt en koppelen dat terug aan mij. Er wordt altijd aan de betrokkenen gevraagd of ze het goed vinden dat de huisarts op de hoogte wordt gehouden.”

Open kaart Als er vermoedens van mishandeling zijn, vraagt Marianne eerst toestemming aan de patiënt, voordat ze er melding van maakt. “Een vermoeden van mishandeling uitspreken, is soms best lastig. Maar open kaart spelen werkt

‘ Nonverbale signalen zeggen ontzettend veel’

het beste. De wijze van benadering is daarbij bepalend. Ik ben de huisarts van het slachtoffer, maar soms ook van de dader. Dat kan de situatie gecompliceerd maken. Een dader is in mijn ogen ook altijd slachtoffer, die heeft ook hulp nodig. Ik had ooit eens een man in mijn praktijk die zijn vrouw had geslagen. Eén klap, hij was zich rot geschrokken. Zijn vrouw uiteraard ook. Ze vroegen beiden om hulp, die ze kregen van Sterk Huis. In dit geval gelukkig voordat het echt uit de hand liep. Ik vind het een moedige keuze als mensen uit de schaamte durven te stappen. Dat wil ik iedereen op het hart drukken: hoe moeilijk het ook is, spreek je uit. Het stel dat hulp kreeg van Sterk Huis, is nog steeds samen. Ze zijn geweldige ouders voor hun kinderen. Het kostte tijd om die klap achter zich te kunnen laten. Zo’n klap staat ook niet op zichzelf, er zit een geschiedenis aan vast. Het stel is nu een paar jaar verder, maar zo veel sterker. Ik vraag me af hoe het was gelopen als ze niet hadden aangeklopt ...”

| 55

DISCUSSIE OVER DATA IN DE ZORG

Iedere wijk, iedere buurt, iedere school; allemaal hebben ze hun eigen identiteit en daarmee ook hun eigen vragen en problemen. Waar in de ene wijk bovengemiddeld veel meldingen van huiselijk geweld zijn, kunnen er een wijk verderop hele andere problemen spelen. Data geven meer inzicht in deze problemen in wijken en op scholen. Door dat inzicht kunnen we de samenwerking tussen scholen en zorg zo inrichten dat problemen eerder in beeld komen en dat ze in de toekomst zo veel mogelijk kunnen worden voorkomen.

De Ontdekfabriek in de Tilburgse Spoorzone doet haar naam eer aan. Dit keer geen kinderen die aan het onderzoeken en ontdekken zijn, maar een collectief van ambitieuze directeuren van basisscholen, de besturen van Xpect Primair, ContourdeTwern en Sterk Huis, de gemeente en andere belanghebbenden. Doel: het bundelen van kennis en data uit verschillende beschikbare bronnen (zoals de gemeente, school, zorg en politie), om kansen voor kwetsbare kinderen en gezinnen te vergroten.

DWEILEN

MET DE

KRAAN

DICHT

Steeds diezelfde vraag Lian Smits, bestuurder van Sterk Huis, schetst haar ambitie: stoppen met dweilen met de kraan open. Het laat haar allerminst onberoerd dat er doorgaans zo enorm veel heftige problemen aangepakt worden, waarbij steeds weer de vraag wordt gesteld: hadden deze problemen niet voorkomen kunnen worden? “Waarom blijven we onszelf die vraag stellen, maar laten we het toch nog altijd zo ver komen?”, vraagt Lian zich hardop af.

Stilte zonder de storm

LIAN SMITS

56 | Uitgave #4

Zoals meteorologen er in Amerikaanse tornadogebieden alles aan doen om tornado’s tijdig te signaleren, wil Lian zich begeven in de stilte voordat deze een storm wordt. “Er zijn veel bruikbare data vanuit scholen, gemeenten en huisartspraktijken beschikbaar. Als we deze data combineren met de kennis die we hebben van de ontwikkeling van kinderen en jongeren, kunnen we proble-

men ondervangen voordat ze als zodoende bestempeld worden.”

Problemen voorzien en voorkomen Preventie is goedkoper dan symptoombestrijding. Lian schetst dat de zorgkosten in 2040 verdubbeld zullen zijn. “Daar moeten we rekening mee houden”, zegt Lian. “Preventief te werk gaan, heeft een positief effect op de kansen die kinderen en jongeren krijgen én de maatschappelijke kosten van ingrijpen. Neem bijvoorbeeld kinderen waarvan de ouders gebruikmaken van geestelijke gezondheidszorg. De kans is veertig procent dat ze die zorg later zelf ook nodig hebben. Deze data hebben we tot onze beschikking, maar kunnen we nog niet gebruiken. Er zijn veel verschillende databronnen waarover we kunnen beschikken. Als we deze samenbrengen in een goed model, kunnen we problemen voorzien en voorkomen.”

EELKE BLOKKER

Voorkomen van problemen met de inzet van harde cijfers

Heel veel data is heel veel kennis Sterk Huis trekt in haar strijd voor de inzet van openbare data op met het Instituut voor Publieke Waarden (IPW), de aanjager voor het toepassen van data op wijken, buurten en scholen. Oprichter Eelke Blokker licht het idee toe: “We hebben de beschikking over heel veel data en beschikken daardoor over heel veel kennis. Die kennis wordt mondjesmaat toegepast in de praktijk, erg zonde. Landelijk investeren we dertig procent van onze financiële middelen in één procent van de huishoudens in Nederland. Door data en kennis breder in te zetten, willen wij verandering brengen in die scheve verhouding.”

Een kind preventief extra aandacht geven Gon Mevis, bestuurder van ContourdeTwern, denkt dat scholen bij de intake van leerlingen vaak al een helder beeld hebben van mogelijke problemen die gaan spelen.

GON MEVIS

DE ONTDEKFABRIEK IN DE SPOORZONE TIJDENS DE EUROPEAN SOCIAL INNOVATION WEEK

Toch ondersteunt hij het belang van het verzamelen van objectieve data. Gon: “Als je bepaalde risicofactoren in kaart kunt brengen, kun je daar slim op inspelen door bijvoorbeeld extra in te zetten op het versterken van sociale vaardigheden of door te werken aan het omgaan met teleurstellingen. Daarnaast kun je bepaalde kinderen preventief extra aandacht geven.”

Het kan anders Xpect Primair-bestuurder Carin Zandbergen ziet op dit moment nog veel versnippering van partijen die allemaal iets voor kinderen willen betekenen en die daarvoor steeds weer andere geldpotjes moeten opentrekken. Jacqueline Verheggen, directeur van basisschool De Zuidwester, onderstreept dit: “Iedereen is welwillend, maar wie neemt de regie? Het komt vaak neer op een gebrek aan daadkracht.” Daarop reageert Sterk Huis-bestuurder Lian Smits: “Dat is precies wat er anders kan. Als duidelijk wordt welke problemen er in welke buurten en op welke scholen

zijn, kunnen teams op scholen worden ingericht op de maat van de verwachte problemen en met de juiste kennis worden toegerust. Als we de waardevolle informatie uit data combineren met het onderbuikgevoel van leerkrachten, komen we een stuk verder.”

Professionals met een breder zichtveld Sterk Huis en het IPW zijn niet bang dat er tunnelvisie ontstaat door zogenoemde collectieve diagnoses en een blinde vlek voor uitzonderlijke gevallen. Eelke Blokker van het IPW: “Het is niet de intentie om exclusief te denken. We moeten denken aan expertiseteams, maar ook aan professionals die een breder zichtveld hebben. Vergelijk het met een team van specialisten dat heel veel van een beetje weet, aangevuld met een professional die van heel veel een beetje weet. Als we dit goed aanpakken, kunnen we de kraan langzaam, maar stevig dichtdraaien.” Lian Smits: “Dan kunnen we eindelijk stoppen met dweilen.”

| 57

MET DANK AAN Kunstkameraden | De Cultuurkantine FOTOGRAFIE Pim Evers | Lighthouse Studio TEKST Sara de Kort | Tekst en Communicatie

DANI EN LEO ZIJN KUNSTKAMERADEN

LAWAAI IN LEO’S LASWERKPLAATS Lawaai in de laswerkplaats van Leo, maar rust in het hoofd van Dani (14). “Terwijl ik normaal gesproken superdruk ben. Ik vind het hier gewoon heel leuk.” Leo en Dani begrijpen elkaar. “Ondanks de herrie van de lasapparatuur, slijptollen en plasmasnijders zijn wij hier ontspannen aan het werk”, vertelt Leo. Vanaf dag één is er sprake van chemie tussen de twee. Volgens Dani omdat ze allebei van techniek, metaal en stoer gereedschap houden. Na wat geëxperimenteer, met als resultaat een metalen hartje voor Dani's moeder, begon Dani aan het

58 | Uitgave #4

grote werk: een hond van cortenstaal. “Mijn lievelingsdier. Ik heb thuis ook een hond, Ziva.” Leo heeft nauwelijks invloed op het resultaat. De grove vorm ontstaat helemaal vanuit Dani zelf. “Spontaan ontwerpen is een gave”, weet Leo. “Dani is erg vlot in het bedenken en creëren van iets. Zo vlot dat ik weleens denk: wow, kon ik dat maar zo snel. De basis stond al binnen een dag.” Lassen, snijden, slijpen, schuren en het hameren van metaal, terwijl de vonken er vanaf vliegen. Dani draait er z'n hand niet voor om. Hij weet inmiddels precies wat je allemaal kunt met staal, hoe je het moet buigen en hoe je ermee kunt spelen. Het 'schetsen in de ruimte' spreekt hem aan, omdat het niet meteen perfect hoeft te zijn. Dani: “Het is fijn om naast school zoiets leuks te mogen doen, samen met Leo.”

Jongeren uit de jeugdhulp maken als Kunstkameraad samen met professionele kunstenaars binnen tien bijeenkomsten een kunstwerk. Het project is een initiatief van Stichting De Cultuurkantine en richt zich op het plezier van de deelnemers en hun gevoel van trots.

BRIEFWISSELING LIAN EN ALEX

VUUR & VERLEIDING Lian Smits (bestuurder bij Sterk Huis) verslindt de romans van Alex Boogers. Veel van wat zij hoort en ziet tijdens haar werk, herkent ze in de rauwe verhalen van Alex. Lian stuurt Alex een brief met de vraag: “Hoe heeft u uw vuur en verleiding gevonden?”

| 59

Geachte meneer Boogers,

w boek, Alleen met de goden, vind ik echt prachtig. Een verhaal met mensen die rauw en hard zijn. Vol onvermogen en ook vol open dapperheid. Uw hoofdpersoon, Aaron (door zijn vader Tijgerwelp genoemd), en iedereen om hem heen, komen bij mij direct mijn hart binnen. De manier waarop u vertelt, laat mij ook voelen hoe verschrikkelijk ‘afgezeken’ je als kind kunt worden. Hoe verschrikkelijk kwaad en onzeker je daarvan kunt worden. Terwijl je je niet altijd realiseert dat iedere sneer meer zegt over die ander dan direct over jou. Ik hou van Aaron. Een goed jong, op een moeilijke plek, met een ongelooflijk verhaal. Hardheid en oordelen als dagelijks leven. Gelukkig heeft hij ook nog een plekje voor het goede en zijn er zachte mensen om hem heen. Ik zie hem overleven en hij lijkt een vuur en verleiding in zich te hebben, waardoor hij onwaarschijnlijk blijft volhouden. Hoe heeft u uw vuur en verleiding gevonden, meneer Boogers?

' Hoe heeft u uw vuur en verleiding gevonden?'

Die hardheid vanuit onbeholpenheid zie ik veel om me heen. Niet alleen bij de kinderen en jongeren, vrouwen en mannen die ik vanuit mijn werk ken. Ik zie dat rottige randje dat het zo moeilijk maakt om vertrouwen in jezelf en een ander te hebben, veel. Ook hier in Brabant. Ik denk dat ik ook best veel van de liefde ‘daaronder’ kan zien. Maar die onbeholpenheid maakt de kleinerende opmerkingen niet milder als het jou raakt. Gelukkig zie ik ook hoeveel fantastische, wijze mensen er zijn. Op alle plekken. Van de buurvrouw tot de man van de friettent, van de docent tot de trainer in de sportschool. En nee, deze mensen zijn ook niet perfect, maar diep van binnen zijn het goede mensen. Mag ik u vragen wie uw wijze mensen zijn? Toen ik nog studeerde, in 1980, ontmoette ik een hele oude Franse professor. Het was een moeilijk gesprek (vanwege het Frans), maar hij zei een belangrijk ding: “Goed en slecht? De grens is wanneer je mensen afbreekt of klein maakt. En die grens voelt iedereen.” De herinnering aan uw boek is voor mij een herinnering aan compassie en even goed kijken en luisteren voor je een oordeelt velt. Ook een herinnering aan zelf sturen, hoe dat ook gaat met vallen en opstaan. Want jij bent de enige die voor ‘goed’ kan gaan. Bedankt voor uw prachtige en wijze boek! Lian Smits 60 | Uitgave #4

Beste Lian,

ank voor je brief, die ik met gepaste nederigheid heb gelezen. Dat is geen valse bescheidenheid. Ik heb het schrijverschap nooit durven claimen, omdat ik niet precies wist wat het was, noch waarom ik het deed. Ik schrijf ondanks mijzelf. Bovendien neem ik geen enkele lezer voor lief. Die ene ‘vreemde andere’ daarbuiten, die je niet kent, maar die zich misschien net zo zonderling voelt als jij, als je hem of haar weet te bereiken met je boek, dan heb je veel bereikt. Het vuur waarover je schrijft, heb ik altijd gevoeld, als kind al. Het was vaak drift, woede. Het kon oplaaien, mij naar de afgrond brengen, mij hoorndol maken, maar nooit lukte het mij om het te bedwingen. Een docent op het voortgezet onderwijs zei tegen mij: “Jij bent typisch zo’n jongen die alles in zich heeft om het te maken en die tegelijk zichzelf volledig ten gronde kan richten, en die zich dan terugvindt in een jeugdgevangenis of erger. Ik hoop dat je het redt, maar ik vrees het ergste.” Het gaat er niet om of ik het vuur gevonden heb, maar of het mij lukt dat ik ermee kan dansen, of ik lichtvoetig kan blijven, of dat het mij uiteindelijk zal verzwelgen. Dat klinkt dramatisch, maar uiteindelijk werkt het zo wel.

'Ik wilde gehoor geven aan het ritme dat ik van binnen voelde'

In mijn jeugd heb ik weinig ‘wijze’ mensen meegemaakt. Ze vonden ‘iets’ van me, en zelden was het iets goeds. Ik werd bestempeld als die jongen uit dat arbeidersmilieu. Ik zocht het grotendeels zelf uit. Ik zocht niet meteen naar meesterlijke zinnen, grote geesten, geniale schrijvers. Ik wilde gehoor geven aan het ritme dat ik van binnen voelde, de beelden die ik zag, de woorden die eruit moesten. Hoe dan ook, waar dan ook. Ik wist niet precies wat het was, ook niet wat ik ervan kon verwachten, maar ik moest het doen. Ik loop, ik beweeg, ik ga, ik doe, ik volg op. Veel meer is het eigenlijk niet. Ik zie het allemaal. Ik moet het alleen durven grijpen, kunnen grijpen. Als mij dat lukt, zonder dat ik val, dan is er een boek. Binnenkort komt Onder een hemel van sproeten uit, 2,5 jaar na Alleen met de goden. In mijn geval nooit een vanzelfsprekendheid. Maar het is er. En ik ben er ook nog. Dank voor je mooie woorden. Groet, Alex Boogers | 61

JAARCIJFERS

IN 2016 HEBBEN WIJ 2.366 CLIËNTEN GEHOLPEN

Jeugdhulpverlening: 1.709

Vrouwenhulpverlening: 657

24-uurshulpverlening

59%

Ambulant & DBC*

26%

Pleegzorg

Paramedisch

35%

Ambulant & DBC*

Dagbehandeling

38%

24-uurshulpverlening BEOORDELING VAN DE HULPVERLENING DOOR CLIËNTEN IN RAPPORTCIJFERS

JEUGDIGEN:

8,1 OUDERS:

7,7

27%

Dagbehandeling

VROUWENHULPVERLENING:

8,5

MEER FEITEN EN CIJFERS OP WWW.STERKHUIS.NL

62 | Uitgave #4

*DBC = Diagnose-behandelcombinatie

DE HULPVERLENING VAN STERK HUIS CONCENTREERT ZICH OP: ⇨m oeilijkheden bij de ontwikkeling van een kind of jongere ⇨ ( vermoeden van of ongerustheid over) kindermishandeling en verwaarlozing ⇨h uiselijk geweld, psychisch en fysiek ⇨ e ergerelateerde dreiging of geweld en radicalisering ⇨ s eksueel misbruik, sexting, loverboys/jeugdprostitutie ⇨ j onge (tiener)moeders en hun kind(eren) in complexe situaties ⇨o nveilige opvoedsituaties, bijvoorbeeld door het onvermogen van ouders ⇨h ulpverlening aan pleegkinderen en werven en begeleiden van pleeggezinnen ⇨o pvang van alleenstaande minderjarige vreemdelingen ⇨w erken in de prostitutie (gedwongen of vrijwillig sekswerken) ⇨ c omplexe scheidingen en omgangsbemiddeling ⇨ t rauma en hechting, na verwaarlozing, mishandeling of misbruik

COLOFON STERK MAGAZINE #4

Een uitgave van Sterk Huis.

Jeanet de Pee Maaike Krielaart

REDACTIE STERK HUIS

CONCEPT & CREATIE

GASTCOLUMNIST

REDACTIE BUREAUZUID

Robbert Timmermans, RobbertJan van IJzendoorn, Niek Willems, Loek van den Boogaart, Josine van Berlo, Daniek van de Ven, Rachelle Berkelaar, Birgitta Langen FOTOGRAFIE COVER

Margo Remie

VISAGIE LUCIA RIJKER

Gigi Bowmer

Telefoon: 013 - 543 30 73 E-mail: klantenbureau@sterkhuis.nl

...

CRISIS! (24/7 BEREIKBAAR) Voor advies, ondersteuning en melden van (vermoedens van) kindermishandeling en huiselijk geweld

FOTOGRAFIE

Margo Remie Hanneke van Uden Pim Evers Lenny Oosterwijk Norbert van Onna

BureauZUID - www.bureauzuid.nl

VOOR VRAGEN, CONSULTATIE EN ADVIES IS ONS KLANTENBUREAU BEREIKBAAR VAN MAANDAG TOT EN MET VRIJDAG VAN 9.00 TOT 17.00 UUR.

Connie Rijlaarsdam MET BIJZONDERE DANK AAN

Koleta Backx, Ester Bazelmans, Pammy de Boer, Alex Boogers, Eelke Blokker, Vivian Brokx, basisschool De Bron, ContourdeTwern, Stefanie van Dalsum, Dani, Destiny, Dieuwertje, Marieke van Doremalen, Anne Duis, Karlien van Eijck, Evy, Jacqueline van Gijzen en kinderen, Hanneke Haazen, Leo Heerkens, Jasmijn Houben,

bel Veilig Thuis: 0800 - 2000 Bij acute dreiging, gevaar of geweld: 112 Voor professionals die te maken krijgen met een spoedeisende crisissituatie en advies nodig hebben, bel het Crisisinterventieteam: 0800 - 8013

Soumia Houzmali, Idris, IPW, Vivian Jacobs, Jaqob, Jessica Leemans, Jeroen en Jolanda, Marleen Kuijsters, Marianne Kuik, Gabriëlle de Leeuw, Maaike, Kim Matheeuwsen, Gon Mevis, Rianne van Mierlo, Wouter van Nassau, De Ontdekfabriek, Leonie van Oosterum, Huisartsenpraktijk Oranjeplein, Piérre, Mandy Pijnenburg, Manou Pistorius, Uitgeverij Podium, Lucia Rijker, Marloes van der Sande, Suzan Schouten, Sexpertiseteam Sterk Huis, Bart Sleddens, Jozien Sleutjes, Lian Smits, Susanne ter Smitten, Mohammed Souidi, Steeds Sterker Academie, klantenbureau Sterk Huis, Stijn, Maaike Sweep, Sylvia, Bregje van Tilborg, Danielle Trilsbeek, Helen Valks, Jasperina Venema,

Jacqueline Verheggen, Barbara Vigelius, Muriel Vlaminkx, Ans Vrensen, Willem, Jolanda van de Wouw, Xpect Primair, Younes, Carin Zandbergen, De Zuidwester En met dank aan de mensen die anoniem hun verhaal wilden vertellen. BRONNEN

Ministerie van VWS, LHV, SoChicken, CBS, Wikipedia, Loesje WEBSITE

Wij accepteren geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden en/of zetfouten.

IEDER EINDE

IS EEN NIEUW

BEGIN