dichtbij PERSONEELSMAGAZINE BROEDERS VAN LIEFDE
Verschijnt 5 keer per jaar feb - apr - jun - okt - dec 4de jaargang
DECEMBER 2013 | NR. 20
Fijn 2014!
Eddy Carrette zorgvip Lieve Blancquaert “Mochten mensen 10% begrijpen van wat ik gevoeld heb…” DOSSIER
Weten wij nog wie we zijn? GENIET VAN EEN NIEUWE MATRAS OF WIN EEN HOOFDKUSSEN... SLAAPWEL!
INHOUD
r e v e o r p r o o v De
8
26 15 Dossier
Wie zijn wij eigenlijk?
19
De pionier
Hans De Weirdt
20
Toch dichtbij
erkers Tof dat medew en hieraan mogen ken. willen meewer
Broeders van Liefde op Vitaya
3 Edito 4
Kort - telex
7
Anders bekeken
Annelore Van Speybroeck: Moordgriet
8
Vaste stek
Nathalie Sey: Tante Nathalie
Lut Deruyczek proefde devoor. Dichtbij al Ze is groepschef van huis 2 in O.C. Engelbewaarder in Aartrijke. Als antenne is ze er ook het lokale aanspreekpunt voor Dichtbij!
t wordt ‘Het woord stouruikt.’ hier niet geb ve inge14 Dubbelgangers Wat een positiearmee a D ! id e h d l e st en in Lookalikes ik e r e b l e ve kan je kse drukte ij l e g a d g e in D d e vo de op niet van het werk nemen, 11 In memoriam mee naar huiso is niet altijd znd. 12 Gespot vanzelfspreke Duizend bommen 2 > dichtbij December 2013
22
Aan het woord
Lieve Blancquaert
25
Van alle markten thuis
26 Etcetera Collega’s nomineren collega’s
27 Wedstrijd 28
In beeld
Joely Volkaerts
22
EDITO
Wie is?
KATHLEEN AUDENAERT
> KATHLEEN werkt op de sociale dienst van het crisisinterventiecentrum van De Sleutel. Daar helpt ze verslaafden zicht te krijgen op hun sociale situatie. Ze is veel bezig met haar drie kinderen en hun hobby’s: de twee dochters doen aan ballet en de zoon voetbalt. Ze maakt graag tijd vrij om te koken.
COLOFON
dichtbij PERSONEELSMAGAZINE BROEDERS VAN LIEFDE
Uiteindelijk komen ze terecht in een crisiscentrum als dat van ons en nemen plaats op de stoel tegenover mij. Voor hun opname hebben velen onder hen alles laten schieten. Ik probeer hen te helpen door hun financiën te organiseren, contact op te nemen met de schuldeiser, de afbetalingen op te volgen… Ik doe enorm veel voor de mensen met een niet al te zware schuldenlast. Het is al zwaar genoeg om te stoppen met het gebruik zonder dat er nog financiële problemen op hun schouders rust. Zo kunnen de verslaafden zich tijdens hun opname focussen op het programma. In sommige gevallen kan ik echter maar weinig doen.( Het gaat dan over mensen met een zware schuldenlast. Ik heb geen tijd om al hun schulden op te sporen. Dat is frustrerend. Ik zet ze op weg en na opname vertrekken ze met afspraken en plannen, maar ik weet vaak niet wat daar verder mee gebeurt. Daar moet ik mij bij neerleggen. En toch doe ik mijn job al 10 jaar doodgraag. De band die ik met sommige cliënten opbouw, geeft mij energie. En als het me zwaar valt, probeer ik de deur achter me dicht te trekken. Ik wist op voorhand dat mijn job niet altijd even gemakkelijk is zou zijn, maar gelijk wie kan in een crisiscentrum terecht komen. Dan ben ik blij dat er iemand is die hen toch een kans geeft. Daarvoor doe ik het.
4de jaargang
DECEMBER 2013 | NR. 20
Fijn 2014!
Eddy Carrette zorgvip Lieve Blancquaert “Mochten mensen 10% begrijpen van wat ik gevoeld heb…” DOSSIER
Weten wij nog wie we zijn?
Op de stoel tegenover mij. Niet kunnen voorzien in primaire levensbehoeften zoals drinkbaar water, voedsel, kleding, huisvesting of gezondheidszorg: we kunnen het ons moeilijk voorstellen. En toch zie ik dagelijks mensen die daar niet in kunnen voorzien en zo in de armoede terecht komen. Mensen met een verslaving of langdurig werklozen geven hun geld uit aan alcohol, tabak, drugs, gokken of luxe multimedia-apparatuur en zakken steeds dieper en dieper in de armoede weg.
Verschijnt 5 keer per jaar feb - apr - jun - okt - dec
GENIET VAN EEN NIEUWE MATRAS OF WIN EEN HOOFDKUSSEN... SLAAPWEL!
Cover: Eddy Carrette, P.C. Sint-Jan-Baptist Foto: Zorgnet Vlaanderen Alle medewerkers van de Broeders van Liefde in België ontvangen ‘Dichtbij’ (Vlaanderen) of ‘Approches’ (Wallonië). De Broeders van Liefde zijn een congregatie en organisatie die de begeleiding en de verzorging opneemt voor kinderen, jongeren en volwassenen, in de sectoren onderwijs, verzorgingsinstellingen (geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg), sociale economie, welzijn (orthopedagogische zorg en kinderdagverblijven) en buitengewoon onderwijs.
Redactieraad
Lieven Claeys, Katrien Debreuck, Jan Decoene, Luc de Kezel, Mattias Devriendt, Filip D’Hooghe, Karen Godfrin, Br. Luc Lemmens, Raf Missorten, Lore Stassen (Redactiesecretariaat), Annelies Naert, Veerle Neyt, Jacques Van Daele, Edwin Vercruysse, Liesbet Werbrouck en Wim Wullaert.
Hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever
Raf De Rycke - Stropstraat 119 - 9000 Gent. Dichtbij is een uitgave van de v.z.w. Provincialaat der Broeders van Liefde.
Abonnement
Dichtbij verschijnt 5 keer per jaar en is gratis voor alle medewerkers van de Broeders van Liefde. Wilt u een abonnement? Neem dan contact op met het redactiesecretariaat. Oplage: 12.350 ex.
Redactiesecretariaat
Wie wil meewerken aan Dichtbij neemt het best contact op met het redactiesecretariaat. Lore Stassen, Stropstraat 119, B-9000 Gent T 09 241 19 98, lore.stassen@fracarita.org
Vormgeving
Kliek Creatieve Communicatie
Druk Cartim
> Heb je zelf een gedachte die je via dit editoriaal wil delen met je collega’s? Neem dan zeker contact op met de redactie: lore.stassen@fracarita.org
www.dichtbijmagazine.be
dichtbij December 2013 > 3
K[O]RT
> Leerkracht Frans Tinneke Quirijnen ging samen met haar leerlingen naar Brussel.
SINT-VICTOR OP DE KOFFIE
bij de koningin PAUL HELSEN
Op 30 september werden twee leerlingen van Sint-Victor in Turnhout samen met hun leerkracht Frans uitgenodigd in het Belvuemuseum in Brussel. De projecten werden er voorgesteld die in aanmerking komen voor de Koningin Mathildeprijs. Marie Hermans en Kato Lanslots discussieerden mee over projecten die de band tussen ouderen en jongeren in de maatschappij proberen te versterken. In het Nederlands én in het Frans. De hele klas van 6 humane wetenschappen is uitverkozen – samen met een Franstalig college uit Woluwe-SaintPierre – als jongerenjury voor de Koningin Mathildeprijs.
“IEDEREEN, LEERLINGEN ÉN
LEERKRACHTEN, LOPEN IN DE FINSE SCHOLEN ROND OP HUN SOKKEN. HET EERSTE WAT JE TEGENKOMT AAN DE INGANG VAN DE SCHOOL, IS EEN GROOT SCHOENENREK.” Op 14 oktober trok Eliane Kiesekoms van de vrije lagere school HARTeLU(s)T naar Finland voor een ‘studyvisit’. Ze leerde daar het Finse onderwijssysteem kennen. Lees haar belevenissen op www.dichtbijmagazine.be
4 > dichtbij December 2013
75 BENJAMIN ROMBAUT
Zoveel jaar bestaat het Sint-Paulusinstituut in Gent al. Onze collega’s daar maken er alvast een feestjaar van. Op 6 september vond er een groot campusspel plaats. De leerlingen konden aan de hand van opdrachten knutselmateriaal verzamelen om een kunstwerk te maken in het teken van 75 jaar Sint-Paulus. Ook een speciale oud-leerlingendag mocht niet ontbreken. “Er werd een zelfgebrouwen biertje aangeboden als geschenk aan alle oud-leerlingen”, zo vertelt Benjamin Rombaut van Sint-Paulus. “En er staat nog meer op het programma: de uitgave van een gedenkboek, een fototentoonstelling, een groot muziekspektakel en een splinternieuwe website.”
> Ook benieuwd naar de splinternieuwe website? Neem een kijkje op www.sintpaulusgent.be
TELEX NAAR PAIRA DAIZA
> Danscoach Marleen Koninckx geeft het beste van zichzelf op de Grote Markt van Antwerpen.
FLASHMOB in hartje Antwerpen JAN OFFECIERS
WE GROEIEN!
ILSE PRINSEN
Als je op 11 oktober in Antwerpen was, ben je de leerlingen van het Sint-Eduardusinstituut van Merksem misschien tegengekomen. Omdat de sportrichting in deze school 25 jaar bestaat, fietsten de leerlingen gezamenlijk van Merksem naar de Antwerpse Scheldekaai. Na weken oefenen, konden de leerlingen iedereen op de Grote Markt én op de Groenplaats verrassen met een grootse flashmob. Zo werd er feest gevierd en werd het belang van sportief bezig zijn van de jeugd in de verf gezet.
Elisabeth en Nelle
Nele Sara en Pepijn en Rune
Op 12 november vond in het dierenpark Pairi Daiza een dag van aangesloten leden plaats. Op die dag werd het beleidsplan voor de periode 2013-2018 toegelicht. Nadien kon iedereen samen met zijn familie iets eten en het park bezoeken. Aangesloten leden zijn geen broeders, maar mensen die vanuit de spiritualiteit van de congregatie Broeders van Liefde willen leven. Meer info bij lieven.claeys@fracarita.org
Dirk Leen en Marthe Dorien en … ? en ...?
Den Diepen Boomgaard, behoort voortaan tot onze organisatie. In deze sociale werkplaats in Grimbergen worden biologische groenten geteeld. In totaal werken er een 40-tal mensen. Den Diepen Boomgaard kan zo samenwerken met en expertise opdoen bij andere voorzieningen van de Broeders van Liefde in Grimbergen en binnen sociale economie.
FILIPPIJNSE BROEDERS? Astrid en Violette Sylvie en Lion
Barbara en Mattijs
Greet en Eliza
Baby’s EN DIKKE BUIKEN JASPER CUVELIER
Misschien vroeg je je af hoe het met de projecten van de Broeders van Liefde gaat in de Filippijnen nu de storm Haiyan grote delen van het land verwoestte. Wel, onze projecten bevinden zich gelukkig ten noorden van het rampgebied. Er was dus geen onmiddellijk gevaar voor broeders en medewerkers ter plaatse.
Als een medewerker van de Broeders van Liefde moeder of vader werd in 2013 én het geboortekaartje opstuurde, ontving hij of zij een welkomstpakket. In BuSO Sint-Juliaan in Gent hadden ze dat wel heel letterlijk begrepen. Dit jaar werden al 8 baby’s geboren, er zijn er nog twee onderweg.Voor Dichtbij gingen ze samen op de foto.
dichtbij December 2013 > 5
INTUSSEN OP FACEBOOK 1 Like Museum Dr. Guislain Volg het Museum op facebook voor het laatste nieuws rond de tentoonstelling ‘Oorlog en Trauma’. Die loopt tot eind juni 2014. www.facebook.com/ broedersvanliefde
DAT VERDIENT ‘EEN PLUIMPJE’ P.C. SINT-AMEDEUS
2
Scholen op facebook Vooral de facebookpagina’s van de scholen zitten niet stil! Of het nu gaat over de leerkrachtendag of over de prestaties van de leerlingen, alles komt aan bod. Kijk snel op de pagina’s van Visitatie Mariakerke, Secundair Onderwijs Sint-Michiel, de Sint-Laurensscholen, Emmaüs, Sint-Eduardus of Sint-Victor.
In november 2001 werd voor de eerste keer een groot toernooi georganiseerd in Psychiatrisch Centrum Sint-Amedeus in Mortsel. “Ondertussen is dit toernooi een vaste waarde geworden. De eerste jaren bestonden de deelnemers enkel uit personeelsleden van P.C. Sint-Amedeus. Sinds 2003 zijn er deelnemers vanuit Boechout, Bierbeek en Beernem en Gent”, vertelt Sarina Eerdekens, medisch secretaresse in P.C. Sint-Amedeus. Dit jaar werd het toernooi georganiseerd op 16 november. Er waren tien ploegen ingeschreven: 8 uit Mortsel, 1 uit Boechout en 1 uit Bierbeek. Het is en blijft een recreatieve aangelegenheid. Toch werd er weer hard gestreden voor die felbegeerde eerste plaats. De dag eindigde met de prijsuitreiking en een leuke attentie voor elke deelnemer.
3
Wedstrijden De voorbije weken gaven we via de Dichtbij-flashmails heel wat tickets weg voor allerhande evenementen en beurzen. Wil jij de volgende keer NOG meer kans maken om te winnen? Like Dichtbij op facebook en wordt een dag vroeger op de hoogte gebracht van alle wedstrijden. Ga snel naar www.facebook.com/dichtbijmagazine. Ontvang je onze flashmails niet? Geef snel je e-mailadres door aan mattias.devriendt@ fracarita.org en wij nemen jou op in onze Dichtbij-lijst.
De facebookpagina van Dichtbij vind je door te zoeken op ‘dichtbijmagazine’.
6 > dichtbij December 2013
Asster on the move: MET ROOD EN GROEN
JAAK PONCELET
Het ziekenhuis Asster organiseerde op 3 oktober ‘Asster on the move’, een after-work-party voor de collega’s. Er werd een filmpje getoond waar de ‘beweging’ zichtbaar gemaakt werd: een beweging die vertrekt vanuit een gevoel van medeleven bij de vreugdes en het verdriet van patiënten en medewerkers, een gevoel van empathie dat mensen in beweging zet, een beweging die leidt tot respect, begrip en passie voor goede zorg. Het werd gemaakt door psycholoog Roger Hamael en afdelingshoofd Erwin Reyskens. Er werd ook stevig gedanst. Het groepje Domino verraste de 414 medewerkers met een eigen Assterlied: ‘met rood en groen’, de kleuren van het ziekenhuis. Iedereen kreeg het liedje mee naar huis. Wil je ook eens meebrullen met het Assterlied? Surf naar de website van Dichtbij!
ANDERS BEKEKEN
Moordgriet LORE STASSEN
HANNES VERSTRAETE
Het was de regisseur van de Moorddiners die mij vroeg of ik wou mee doen. Omdat ik vroeger
ook toneelspeelde, sprak mij dat wel aan. Ondertussen speel ik al 5 jaar mee. We zien het als een leuke hobby. Als we ergens onze voorstelling brengen, vragen we als vergoeding enkel dat er een diner voor ons wordt voorzien.
Er is een moord gebeurd, en wij, de personages zijn allemaal verdachten. De verdachten zitten
aan het galadiner en scène na scène wordt er het één en ander duidelijk. Telkens mogen de mensen speculeren over wie de moordenaar zou zijn. Ze kunnen de personages zelfs vragen stellen. Uiteindelijk maakt de ‘rechercheur’ in ware Poirot-stijl bekend wie de moordenaar is.
De reacties de avond zelf zijn het leukst. Dan zien we iedereen opgaan in het spel en redeneren over de moordenaar. Mijn pa
Wie is?
ANNELORE VAN SPEYBROECK > ANNELORE VAN SPEYBROECK (29) geeft les in de lagere school Ten Bunderen, een afdeling van O.C. SintIdesbald te Roeselare. Haar hobby hield ze over aan haar vorige job, in de Burgerschool te Roeselare. Ze reist graag en pikt wel eens muziekoptredens en toneelvoorstellingen mee. kwam eens naar één van de voorstellingen kijken. Hij wist niet dat we de hele tijd in onze rol blijven. Hij kwam langs en ik deed of ik hem niet kende. Ik gaf hem een
hand. Toen hij mij een kus wou geven, reageerde ik verontwaardigd: ‘wat doet u nu?’. Achteraf moest hij er wel om lachen.
Soms is het voor de acteurs moeilijk om onze lach in te houden. Als er grappige verspre-
kingen waren tijdens de repetities, moeten we daar aan terugdenken. Dan mogen we vooral niet naar elkaar kijken tijdens de voorstelling, want anders zouden we ons niet meer kunnen houden. Soms moet er wel eens een tekst ingefluisterd worden. Niet omdat die zo moeilijk te onthouden is, maar omdat het moeilijk is te weten wanneer onze tekst komt.
Voor een nieuw stuk repeteren we 1 à 2 keer per week een uurtje.
We oefenen een kleine maand. Het is altijd heel fijn in onze groep. Er zijn nu twee mensen die met pensioen zijn, maar ze blijven wel meedoen. Sommige repetities lachen we meer dan we repeteren.
dichtbij December 2013 > 7
VASTE STEK
“NU KINDERVREUGD ONDER DE BROEDERS VAN LIEFDE VALT, HEB IK HET GEVOEL DAT WE MEER WERKZEKERHEID HEBBEN.”
8 > dichtbij December 2013
Nathalie Sey
TANTE NATHALIE Het miezert al de hele dag, buiten is het grijs. Het gebouw van het kinderdagverblijf Kindervreugd ziet er nogal donker uit. Maar zodra de deur opengaat, is er een explosie van kleuren te zien. We weten niet waar we eerst moeten kijken. Even later worden we voorgesteld aan kinderverzorgster Nathalie. Het hele gesprek lang praat tante Nathalie over ‘de kindjes’, op de meest aandoenlijke manier. LORE STASSEN
I
PIETER MORLION
n Kindervreugd noemen de kindjes alle kinderverzorgsters ‘tante’. “Sommige mensen reageren daar heel enthousiast op. Anderen vinden dat wat raar, want we zijn geen echte familie natuurlijk.” Viviane, de directrice, vertelde ons voor het interview dat Nathalie een heel enthousiaste kinderverzorgster is. Wanneer we met haar praten is dat duidelijk merkbaar. “Het zat er al van kindsaf aan in: ik was altijd bezig met diegenen die jonger waren dan ik. Vanaf mijn 12de ging ik ook babysitten. Ik heb 1 jaar gestudeerd om kleuterleidster te worden, maar dat was niet wat ik echt wilde doen. In de kleuterklas moet er veel. Om half negen dit, om negen uur dat. Als een kindje hier iets wil meedoen, mag dat. Als het dat niet wil, ook goed. Het woord ‘stout’ wordt hier
ook nooit gebruikt. Het kind zelf is nooit stout, alleen kan zijn gedrag soms ‘niet flink’ zijn.” “De leukste momenten? Als ik met de kindjes zelf kan bezig zijn. De verzorging hoort er natuurlijk bij, maar het samen spelen is fijner. Ook tijdens het verversen kan ik apart tegen de kindjes praten.” In Kindervreugd wordt er met gemengde groepen gewerkt. Kinderen vanaf 9 maanden tot 3 jaar zitten allemaal samen. In andere kinderdagverblijven worden ze vaak meer per leeftijd gegroepeerd. Zo leren de groteren zorg dragen voor de kleintjes, steken de kleintjes veel op van de groten. “De variatie vind ik interessant. Sommige kleintjes hebben het verzorgende nodig, andere meer interactie.”
Eigen kindjes De twee oudste kinderen van Nathalie zijn Kindervreugd al ontgroeid, maar de jongste brengt ze ’s morgens mee naar haar werk. Momenteel zit hij nog bij de baby’s, maar zelfs als hij zou doorschuiven naar een oudere groep, zal hij nooit in Nathalies leefgroep terecht komen. “Ik heb dat gevraagd toen
Wat is?
KINDERVREUGD
Kinderdagverblijf Kindervreugd bestaat al meer dan 30 jaar en valt officieel vanaf 1 januari 2014 onder de Broeders van Liefde.
1 januari Er zijn 4 groepen: de babygroep tot 9 maanden (de Biekes) en drie groepen van 9 maanden tot 3 jaar (de Beezekes, de Hommeltjes en de Kaboutertjes). De drie groepen worden willekeurig ingedeeld, dus niet volgens leeftijd.
4 In de regio Zelzate zijn de Broeders van Liefde al aanwezig met een basisschool en een secundaire school. Door de overname van Kindervreugd kunnen kinderen nu van 0 tot 18 jaar terecht bij de Broeders van Liefde.
“ALS IK MIJN
EIGEN KIND HOOR HUILEN, BREEKT MIJN MOEDERHART.”
Dorp 45, 9185 Wachtebeke.
dichtbij December 2013 > 9
ik hier kwam werken. Het zou te moeilijk zijn: wanneer ben ik er alleen voor hen, en wanneer zorg ik ook voor andere kinderen? Zij begrijpen dat nog niet. Rond de 8 maanden hebben de kindjes al sneller last van verlatingsangst. Het is gemakkelijker als ze naar hier komen wanneer ze nog baby zijn.” “Toen ik hier net begon te werken kwam mijn oudste dochter mee, op de leeftijd van 8 maanden. Ze had een maand nodig om zich aan te passen, en heeft dan ook een maand lang gehuild. Ik hoorde haar gehuil in de andere kamer, boven alle andere kindergeluiden uit. Mijn moederhart brak.” Voor Nathalie was het niet ideaal om op die manier te starten. Ondertussen moest ze zich met de andere kinderen bezig houden, maar met haar dochter is het goed gekomen. “Achteraf kwam ze heel graag. Soms weende ze zelfs als ze ’s avonds mee naar huis moest.” (lacht)
“HET WOORD
‘STOUT’ WORDT HIER NOOIT GEBRUIKT.” Nathalie lijkt perfect te weten wat er in de kinderen omgaat of wanneer ze het met bepaalde dingen moeilijker kunnen krijgen. “Toch is er een groot verschil tussen de kindjes die ik opvang en mijn eigen kinderen. Soms denk ik: ik heb mijn beroepservaring, ik weet heel goed hoe alles moet. Tegen een ouder kan ik dingen gemakkelijk uitleggen: ‘als ze ’s nachts slecht slapen, leg ze nooit bij jou in bed’. Maar als mijn zoon of dochter thuis zelf slecht slaapt, dan denk ik snel: ‘ik neem ze even bij me’.” (lacht) Wanneer we aan Nathalie vragen of ze iets zou veranderen aan het kinderdagverblijf, heeft ze niet direct een antwoord klaar. Dan merkt ze toch op dat het gemakkelijker zou zijn als de slaapplaatsen voor de kleintjes volledig apart zouden zijn van de speelruimtes. “Zo kunnen ze allemaal op hun eigen ritme wakker 10 > dichtbij December 2013
van Liefde valt, is er niet zo veel veranderd. “Dat werd ons op voorhand ook zo gezegd. Als we goed draaien, dan zou het geen probleem zijn om ook zo verder te gaan. Alles blijft hetzelfde. We zijn hier voor de kindjes hé. Nu we onder een grote groep vallen, heb ik het gevoel dat we meer werkzekerheid hebben.”
Wie is?
NATHALIE SEY
Tot aan mijn pensioen
> NATHALIE (31) werkt al 5 jaar als kinderverzorgster in het kinderdagverblijf Kindervreugd. > Samen met haar man Jonas heeft ze drie kindjes: Mirte (6), Jente (4) en Berre, die werd geboren op 21 maart 2013. > Ze is actief bezig in het bestuur van Speelplein Gent.
worden.” Alweer lijkt ze alleen aan de kindjes te denken.
Nieuw bij de Broeders Doordat haar kinderen naar de school van de Broeders van Liefde gaan, kende Nathalie de organisatie wel een beetje. Sinds Kindervreugd onder de Broeders
Om dit beroep vol te houden tot aan je pensioen moet je lichamelijk in orde zijn. “De hele dag kindjes optillen... Ik heb al veel collega’s die sukkelen met hun rug. Ik probeer zo goed mogelijk op te letten wanneer ik een kindje optil, maar het is snel gebeurd. Dan denk ik ‘oei, ik zou beter door mijn benen buigen’.” “Sommige mensen, zoals mijn echtgenoot, denken: zo’n gemakkelijke job, een beetje spelen met de kindjes. Maar als je mijn man hier een uurtje binnenzet, loopt hij direct terug weg.” (lacht) Er komt dus veel meer bij kijken. “Als het kan, wil ik hier graag nog lang blijven werken. Ik denk niet dat ik het hier snel beu zal worden. Het doel is dat de kindjes zich hier goed voelen. Dat lukt wel.” Volgende keer bezoeken we een mentor die jongeren begeleidt bij hun eerste zorgervaring binnen het ZIeZO-project
> Voor Nathalie zijn de leukste momenten die waarbij ze met de kindjes zelf kan bezig zijn.
IN MEMORIAM “Als je verdrietig bent, blik dan opnieuw in je hart. Je zult zien dat je huilt om iets wat je eens vreugde schonk.”
BROEDER EUGEEN GEYSEN
MARNIX MESSIAEN
BROEDER MATTHIEU KUIJPERS
(1931 – 2013)
(1954 – 2013)
(1932 – 2013)
Ook al wisten we dat Broeder Eugeen ernstig ziek was, zijn overlijden kwam toch onverwacht. Hij gaf les in Leopoldsburg en Zwijnaarde, en werd directeur van de humanioras in Turnhout en Zelzate. In 1992 werd hij overste in het generalaat in Rome. In 1997 volgde hij de opleiding tot postulator en vanaf 2002 werd dit de invulling van zijn dagen: opzoekingswerk in de archieven om de causa van Kanunnik Petrus Jozef Triest te kunnen openen. In het kloosterrusthuis Sint-Arnold in Beernem waar hij de laatste maanden verbleef was hij een graag geziene medebroeder.
“Je hield wel van verrassingen, maar deze keer zijn we in PVT de Ent wel geschrokken. Je plotse vertrek zindert nog na. Jarenlang mochten wij getuige zijn van je unieke talenten en je verbondenheid met mensen met een langdurige psychiatrische aandoening. Heel veel mooie herinneringen zullen we blijvend koesteren. Ondanks je fysieke tegenslagen de laatste jaren, bleef je je onvoorwaardelijk inzetten voor de bewoners op het werk. Een bijzondere engelbewaarder moet je hebben gehad die je een onwrikbaar geloof gaf dat alles in orde komt. Samen met collega’s en bewoners heb je ervoor gezorgd dat het psychiatrisch verzorgingstehuis een aangename plek werd om er te werken en te wonen. We zijn je daar zeer dankbaar voor. Onze dankbaarheid willen we ook uitdrukken aan je vrouw en je kinderen. We wensen hen veel sterkte.”
Broeder Matthieu legde als Br. Dominicus in 1950 zijn eerste geloften af en zou eerst enige jaren dienst bewijzen in de keuken van SintAlfons te Gent, tot hij na zijn legerdienst in 1954 de studies van verpleegkunde kon afmaken. Sinds 1971 was Broeder Matthieu een vaste waarde in Sint-Kamillus in Bierbeek. Hij was er jaren de gewaardeerde hoofdverpleger van de kliniek Pax en de observatie, tot hij in 1997 met pensioen ging. Hij bleef in zijn geliefde Bierbeek, gekend door eenieder, en toen hij amper een maand geleden ernstig ziek werd en zijn thuis moest verlaten, kon niemand vermoeden dat hij zo vlug van ons zou heengaan.
“Samenleven met Broeder Eugeen was een zegen. Wellicht zullen we niemand vinden die hem ooit kwaad heeft gezien. Als ziekte om de hoek kwam, verdroeg hij alles gelaten en hield zeker de hoop levend dat hij beter zou worden. Maar dan moest hij loslaten, en daar heeft hij getoond hoe diep hij religieus doordrongen was.” Broeder Eugeen is overleden op 22 augustus 2013.
Marnix is overleden op 25 oktober 2013
“We zijn de Heer dankbaar om Br. Matthieu en we zijn heel speciaal zijn broer Alfons nabij op dit moment van scheiden. De manier waarop hij trouw bleef aan zijn religieuze roeping was en is voor ons allen een voorbeeld. Hij moge nu Gods koninkrijk binnentreden en de Heer die hij in zovele kleinen heeft gediend nu zien en beminnen, van aangezicht tot aangezicht.” Broeder Matthieu overleed op 26 oktober 2013.
dichtbij December 2013 > 11
GESPOT DUIZEND BOMMEN TIM VANDEWIELE
Nee, hier worden geen bommen gefabriceerd. Wat je ziet, is het vredevolle kaarsenatelier van Compagnie de Sporen in Gent. Compagnie de Sporen is een centrum voor arbeidszorg, arbeidstrajectbegeleiding en loopbaanbegeleiding voor personen met een psychische problematiek. Het centrum werd opgericht in samenwerking met het psychiatrisch centrum Dr. Guislain. “Rond de kerstperiode krijgen we veel bestellingen binnen,” vertelt Rita De Nockere, die verantwoordelijk is voor het atelier. “Alle medewerkers hebben hun specialiteit. Sommigen smelten en vormen de kaarsen. Anderen nemen de decoratie op zich. Beide vragen geduld en een fijne motoriek.”
12 > dichtbij December 2013
dichtbij December 2013 > 13
DU BBELGANGERS MATTIAS DEVRIENDT TIM VANDEWIELE
Lookalike
“IK BEN IN 10 JAAR GEEN ENKELE DAG AFWEZIG GEWEEST.” > PETER LIBBRECHT, leerkracht in het BuLO Sint-Jozef, Gent. Peter is ook oprichter van en violist bij de folkgroep Kadril.
I
k ben al 34 jaar leerkracht in het buitengewoon onderwijs van de Broeders van Liefde. De eerste jaren, als jonge leerkracht, vond ik niet evident. Ik nam de dagelijkse drukte vaak mee naar huis. Mij lukte het pas na een tweetal jaar om de deur na schooltijd achter me dicht te slaan. Wie daarin slaagt, kan overleven in het buitengewoon onderwijs en er met veel plezier lang in doorgaan.
Voor mijn taak als ambulante leerkracht creatieve vaardigheden en lichamelijke opvoeding haal ik mijn inspiratie uit mijn muzikale en sportieve passies. Het zijn de leuke schoolse bezigheden waarin onze kinderen zich helemaal kunnen uitleven. Met het leerkrachtenteam proberen we onze kinderen zo veel mogelijk kansen te bieden en hen de ‘tools’ aan te leren om zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren. Ik ben 55, de oudste leerkracht van de school en de enige man, maar ik ben niet van plan om op brugpensioen te gaan. Zolang ik het graag doe, doe ik voort. Ik ben in 10 jaar geen enkele dag afwezig geweest, ook niet toen mijn vrouw vorig jaar zwaar ziek werd. Zij wilde niet dat ik thuis bleef en dus ben ik elke dag blijven werken. Ik ben altijd heel erg gedreven in alles, in mijn sport, muziek en beroepscarrière. Dat houdt me fris. Het doet me leven.
14 > dichtbij December 2013
“‘PAPA’, ‘OPA’ OF ‘BURGEMEESTER’”
I
k ben al 21 jaar directeur van de SintEduardus Basisschool in MerksemSchoten en in al die jaren ben ik geen dag thuis gebleven. Vandaag zijn we met 95 collega’s en 850 kinderen. Dat is een hele uitdaging. Als directeur heb ik geen klas en toch haal ik elke dag mijn energie uit de kinderen. Ik loop vaak klassen binnen, zie de gastjes op de speelplaats of trakteer de hele school als ik grootvader word. Wanneer zo’n kleintje naar me toekomt en me aanspreekt met ‘papa’, ‘opa’ of soms zelfs met ‘burgemeester’, dan smelt ik helemaal. Iedereen is welkom op onze school. Er zijn samen meer dan 50 nationaliteiten en dat is goed. Een school moet een afspiegeling zijn van de maatschappij rond die school. Het is niet realistisch als al je klasgenoten ‘witte Belgen’ zijn terwijl je in Antwerpen constant mensen van over de hele wereld tegenkomt. Dat evenwicht proberen we goed te bewaken. Het is fijn om in een grote organisatie te werken en er ondersteuning van te krijgen. Ik weet dat veel andere scholen jaloers zijn op ons. Ik hou ervan met kinderen te werken, maar ik overleg ook graag met volwassenen, zowel in mijn school als binnen de organisatie. Daarom doe ik mijn job zo graag.
> PIET BELLENS is directeur van de Sint-Eduardus basisschool in Merksem.
DOSSIER
Wie zijn wij eigenlijk?
Op zoek naar onze ident iteit
Dossier
De Broeders van Liefde zijn al meer dan 200 jaar een christelijke organisatie. Maar sinds de stichting is de maatschappij erg veranderd. En dat is niet anders in onze voorzieningen en scholen. De tijd dat elke school of voorziening een broeder als directeur had, ligt al een tijdje achter ons. De tijd dat elke medewerker een vaste kerkganger was ook. Is er vandaag nog wel plaats voor dat christelijke binnen onze voorzieningen en scholen? Waarvoor staan wij nog? Kortom: Wie zijn wij eigenlijk? Die vraag stelde de organisatie zich eind jaren ’90. Vandaag, 15 jaar later, beantwoordt elke school of voorziening die vraag in zijn identiteitsverklaring. Hoera! De tijd dat we weer weten wie we zijn, is aangebroken! Of niet? Dichtbij bekeek de resultaten van deze zoektocht en ging op bezoek in jouw school of voorziening. LORE STASSEN EN MATTIAS DEVRIENDT KOEN CORDIER
BEN DE WEVER, FRANCIS TILBORGHS EN
dichtbij December 2013 > 15
1998
2008
1 overkoepelende visie
zeggen wat we doen
Broeders van Liefde schreven eind jaren ‘90 1 overkoepelende visie voor alle sectoren, van onderwijs, over geestelijke en orthopedagogische zorg tot kinderdagverblijven, sociale economie en ouderenzorg.
Tussen 2008 en 2012 ging jouw school of voorziening op zoek naar zijn eigen identiteit. Wie zijn wij als voorziening? Welke zorg of onderwijs bieden wij? Wat zijn onze centrale waarden en inspiratie? Hoe willen wij ons profileren? Geen eenvoudig, maar wel een heel leerrijk proces!
Evolutie GUY SOUVERIJNS > verpleegkundig stafmedewerker, P.K. Sint-Alexius, Grimbergen
LIEF LEMMENS > verantwoordelijke pastoraat en identiteit, O.C. Sint-Ferdinand, Lummen
ELLENA CROKAERT > identiteitsreferentie medewerker, O.C. Woluwe, Brussel
LEEN VAN HILST > pastoraal medewerker, P.C. Broeders Alexianen, Boechout
16 > dichtbij December 2013
> Lief Lemmens: “Onze voorziening telt heel veel verschillende afdelingen en werkin gen wat het opstellen van een overkoepelende identiteitsverklaring niet makkelijk maakte. In het begin was onze werkgroep ook veel te groot. Teveel ideeën en meningen maken het moeilijk om een concreet resultaat te bereiken. Uiteindelijk werd de werkgroep be perkt tot een kleine, maar heel diverse groep van mensen: een opvoedster, een begeleider volwassenenwerking, een coördinator van het dagcentrum, een leerkracht… Zo was elk huis goed vertegenwoordigd. We gingen in drie fa sen te werk: eerst spraken we over onze indivi duele, dan over onze christelijke en ten slotte over onze professionele identiteit. Ik zocht naar momenten waarop die identiteitswerking zichtbaar kon worden zoals bijvoorbeeld de startdag van de minderjarigenwerking aan het begin van het schooljaar, of de algemene personeelsvergadering tijdens de Advent.” > Leen Van Hilst: “We hadden al een soort van identiteitsverklaring, die volgens ons niet echt verouderd was. Toch besloten we van nul te beginnen, en ons niet te baseren op die tekst. Dat was een boeiende uitdaging. Natuurlijk waren er veel verschillende visies, maar we zijn er toch uitgekomen en hebben onze kernwaarden kunnen omschrijven. Via een enquête presenteerden we dat resultaat aan alle medewerkers, die daarop opmerkin gen gaven.”
“HET IS OPVALLEND HOE
SOMMIGE WOORDEN HEEL VAAK TERUGKOMEN IN DE IDENTITEITSVERKLARINGEN”
2012
2013 — …
De rode draad
doen wat we zeggen
Het resultaat van die vier jaar zijn de ‘identiteitsverklaringen’ in elke school of voorziening. “Als je ze naast elkaar legt, is het opvallend hoe sommige woorden heel vaak terugkomen”, legt Dorien Veltens van de centrale dienst identiteit uit. “Verbondenheid, zorgzaamheid, dialoog, gelijkwaardigheid, respect voor andere culturen en levensbeschouwingen en de eigenheid van ieder individu zijn blijkbaar kenmerkend voor heel wat van onze scholen en voorzieningen. In meer of mindere mate komt ook de christelijke inspiratie terug. Ten slotte is individueel welzijn erg belangrijk, al wordt dat overal op een andere manier vertaald. Zo gaat het in de sector welzijn en in het buitengewoon onderwijs voornamelijk over emotioneel welbevinden van de bewoner. De verzorgingsinstellingen zien individueel welzijn eerder in het kader van een goede gezondheid van de cliënt en in de sector onderwijs gaat het over de ontwikkeling van de leerling. Misschien zit in die rode draad een stukje van onze gemeenschappelijke identiteit vervat”, besluit Dorien.
Tussen 2012 en 2018 zullen die missies en identiteitsverklaringen verder waargemaakt worden in leiding geven, samenwerken en kwaliteitsbeleid. Bovendien zal er plaats zijn voor spirituele verdieping, zowel voor medewerkers als voor leidinggevenden. Zo blijft het zoeken naar identiteit een continu proces.
> Chris Van Gool: “Wij zijn een katholieke school in een stedelijke context, maar hebben ons eigen verhaal. We werken vanuit ons Leef Happy project met zeven grond houdingen. Aan de hand van die grondhoudingen kunnen wij vandaag beter ons mannetje staan in de maatschappij.” > Lief Lemmens: “Voor ons was het een intens proces. De verschillende besluiten uit de deelwerkingen bij elkaar brengen was een hele klus, maar we hebben er wel een gemeenschappelijke visie in teruggevonden. Het resultaat is het ideaalbeeld van onze identiteit. Het herinnert ons aan wie we willen zijn.” > Ellena Crokaert: “We vonden heel vlot de rode draad tussen al onze deelwerkingen. In 2009 speelden we een groot spel tijdens de startdag in augustus. Iedereen deed mee. Uit elke afdeling kwamen zo een aantal kernwoorden naar boven. Die lieten we op een bladwijzer drukken. Ze zijn onze richtlijn geworden. We weten nu precies wat we willen bereiken.” > Lies Van de Woestyne: “Verbondenheid en openheid staan bij ons centraal. De school is het bindmiddel van de gemeenschap en van het sociale leven. Zowel ouders, grootouders als vrienden van de school zijn welkom.” > Leen Van Hilst: “Gastvrijheid is een belangrijk woord bij Broeders Alexianen. Wij staan voor openheid naar mensen. En blijkbaar voelen de mensen die hier komen dat ook zo aan.”
> Chris Van Gool: “De identiteitsverklaring is geen vodje papier. Het is een continu proces waarin we groeien. We zijn begonnen bij ons team, nu werken we verder aan onze identiteit door de kinderen en de ouders erbij te betrekken. Door onze identiteitsverklaring gingen we op zoek naar een nieuw logo. Op het eerste zicht bestaat het uit een gewone boom, maar als je verder kijkt zie je veel symboliek in het logo.” > Guy Souverijns: “Hier in Grimbergen hebben we een achttal workshops georganiseerd waarbij alle soorten medewerkers kriskras door elkaar zaten. Uit die gesprekken hebben we dan 4 kernwaarden gehaald. Wij vinden het belangrijk dat die 4 waarden zijn ontstaan vanuit de basis. Naast onze kernwaarden hebben we kritische doelen omschreven. Dat is onze visie, waar we concreet naartoe willen. We gaven het dan ook de titel ‘onze opdracht’. Die doelen zorgen binnen onze werking voor een zekere dynamiek. Zo is er bijvoorbeeld de waarde ‘gastvrijheid’. Wat betekent gastvrijheid voor de keuken? Uit een gesprek rond die waarden kan een hele strategie gepuurd worden omtrent onze dienstverlening.” > Leen Van Hilst: “We zullen bekijken met alle diensten hoe we de komende vijf jaar die opdrachts verklaring kunnen waarmaken en we zullen ze daarna verwerken in onze beleidsvisie.”
CHRIS VAN GOOL > directeur kleuterscholen Sint-Victor, Turnhout
LIES VAN DE WOESTYNE > directrice basisschool Sint-Medardus, Ursel
dichtbij December 2013 > 17
De christelijke identiteit:
hoe christelijk is onze organisatie nog? ?
Hoe christelijk De feiten:
De vakgroep Theologie en Religiestudie van de KU Leuven deed vorig jaar een uitgebreid onderzoek naar de ‘katholieke identiteit’ van de scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde. In 15 scholen en voorzieningen van de Broeders van Liefde werden aan 3278 medewerkers, leidinggevenden, leerlingen, cliënten en familie vragen gesteld over geloof, levensbeschouwing en religie. Wat leren we daaruit?
› In onderwijs wil 82% van de ondervraagden zich blijven profileren als een christelijke school. › In de psychiatrische centra (49,3%) en in de orthoagogische centra (43,4%) is iets minder dan de helft voorstander om het christelijke profiel van de voorziening verder uit te dragen. In beide sectoren zegt een derde expliciet tegen te zijn. › In alle sectoren wordt de manier waarop we zorg dragen voor leerlingen en cliënten zeer sterk gevoed vanuit de Caritas. Dat betekent ten eerste dat de patiënt of leerling centraal staat en het middelpunt vormt van waaruit de werking wordt bepaald. Ten tweede is er een groot respect voor de eigenheid van iedere cliënt of leerling. Ten derde kiest men binnen onderwijs voor een school waarin het katholieke vertaald wordt naar onze 21ste eeuw. › Leidinggevenden en medewerkers begrijpen over het algemeen heel goed de symbolische waarde van het christelijk geloof en staan open voor andere levensbeschouwingen en religies.
In de praktijk:
Wat kunnen we doen om onze christelijke wortels levend te houden? De KU Leuven gaf een aantal tips en tricks om met dat christelijke aan de slag te gaan.
› door gebouwen op een hedendaagse manier aan te kleden en symbolen te zoeken die op een moderne manier verwijzen naar de christelijke identiteit. (1) › door samen na te denken over de visie of de missie van je school of voor ziening. › door in je school of voorziening een bezielde en eigentijdse ruimte te creëren samen met collega’s, patiënten of leerlingen waar bezinning, rust en ge sprek mogelijk zijn. › door andere levensbeschouwingen, culturele, sociale, emotionele of andere vormen van diversiteit binnen te brengen in klas, leefgroep of personeels ruimte. (2) › door af en toe expliciet het christelijke te beleven, bv. tijdens een misviering of een gebedsmoment. › door de band met ouders, familie, vrienden of andere externen aan te halen en door hen te tonen hoe jij in je voorziening of school werkt. Door te zeggen waar jullie voor staan. › door het christelijke in het logo in te passen › door aandacht te besteden aan de naamheilige van de school of instelling › door het mooie gedachtegoed dat ons bindt te blijven omarmen in de zorgende en zorgzame omgang met de kwetsbare ander, of dat nu een leerling of een patiënt is. (3)
18 > dichtbij December 2013
“EEN INVULLING GEVEN AAN HET CHRISTELIJKE IS NIET ALTIJD EVIDENT VOOR ONS.”
(1) > Ellena Crokaert: “In onze infrastructuur komt het christelijke heel duidelijk naar voren. Zo zie je als je binnenkomt op het dak al een groot standbeeld van Jezus staan. We hebben ook een kapel. Het christelijke invullen is voor ons minder evident. Mensen staan er niet altijd voor open. Wanneer het christelijke toch aan bod komt, geven we het een heel hedendaagse invulling. We zochten bijvoorbeeld naar een alterna tieve viering voor de eerste communie. Zo moesten de kinderen niet een uur lang op een stoel naar een priester luisteren. De tradities worden gevolgd en de boodschap komt over, maar wordt op een andere manier ingevuld.” (2) > Lies Van de Woestyne: “Onze naamheilige is Sint-Medardus. Vorig jaar maakten we naar aanleiding van de identiteitsverklaring een poppetje, Medarke. Hij is de moderne versie van onze naamheilige. Medarke heet ieder een welkom, is overal aanwezig, overal bij betrokken. Hij haalt de band aan met ouders, vrienden en andere externen.” (3) > Leen Van Hilst: “Vroeger was de christelijke cultuur veel zichtbaarder. Bij ons hangt nog steeds in elke kamer een kruisbeeld, maar we hebben veel meer te maken met de multicultuur. Onze christelijke inspiratie komt zeker aanbod, o.a.in de gastvrijheid. We ontmoeten onze medemens met veel respect en aandacht voor het multiculturele en -religieuze.”
DE PIONIER
S
preken over religie is blijkbaar een groter taboe geworden dan
spreken over seksualiteit. Mensen zeggen mij wel eens: “Waar kan je nog zo praten over ‘die
Hans De Weirdt is coördinator van Betanië in Knesselare, een huis voor mensen met zingevings- en religieuze vragen. Betanië bestaat dit jaar 20 jaar. www.betanie.be
dingen’?” of “Heb je even tijd voor mij?”. Die mensen vragen vaak niet om hulp, ze willen gewoon op verhaal komen. En eigenlijk is het wel erg dat ze daar geen andere plaats voor hebben. 20 jaar geleden werd Betanië opgericht. We vroegen ons af hoe we een modern en hedendaags aanbod konden doen voor mensen die spiritueel zoekend zijn. Hoe we een antwoord konden bieden op de hulpvraag van mensen die in het systeem tussen de mazen van het net vallen. Mensen die zich bv. vrijmaken uit sektes, religieuzen of niet-religieuzen die vastlopen binnen hun geloof, jongeren met spiritualiteitscrisissen, mensen met een vluchtelingenproblematiek, een gerechtelijke procedure of beginnende godsdienstvragen. Zo spelen we in op steeds wisselende noden.
Koffietafel Betanië en het klooster van de broeders zijn nauw met elkaar verweven. De 4 broeders en de 6 tot 8 wisselende cliënten leven samen. Ze zitten aan dezelfde ontbijttafel, eten samen, hebben dezelfde televisie. Ze zoeken ondersteuning, ze willen op verhaal komen, ze willen opgenomen worden in een gemeenschap. Uit die versmelting van gasten en broeders ontstaat een speciale dynamiek, die ontwapenend werkt. Op die manier komen ze ongetwijfeld dichter bij hun ware kern en soms ook bij hun godsverbondenheid. Ik probeer samen met de broeders te getuigen. Niet door te preken, maar door onze christelijke identiteit in daden te tonen. Niet op een enge manier, maar open voor alle religies. Ruimdenkend, met respect, vanuit waarden in plaats van dogma’s. Zo bevindt Betanië zich in de kern van de missie van de Broeders van Liefde. Soms denk ik dat we de zondagse koffietafel moeten heruitvinden. Samen zitten met familie of vrienden en aan de praat geraken over wat ons echt bezig houdt en bezielt. Ongedwongen je mening kunnen zeggen. Misschien zou Betanië niet bestaan mocht iedereen daar de kans toe krijgen.
De kist op de foto werd vroeger meegenomen door broeders die op missie gingen in het buitenland. Vandaag staat ze symbool voor hoe medewerkers die missie willen belichamen en uitdragen in hun dagdagelijkse werk. MATTIAS DEVRIENDT
FILIP ERKENS
dichtbij December 2013 > 19
TOCH DICHTBIJ Dirk Ging mee naar Congo met Vitaya
Broeder Guislains broeder Na het succes van ‘Dokters in Afrika’ op Vitaya in 2012 trok de reportageploeg naar Lubumbashi om een nieuwe reeks in te blikken voor 2013. Ook de Broeders van Liefde kwamen in beeld. Dirk Teuwen is arts en hoofd corporate social responsibility bij UCB en steunt onze projecten in Congo met raad en daad. Hij reisde mee met de reportageploeg. Dichtbij vroeg hem wie en wat er in beeld komt in de reportage… en waarom. LORE STASSEN
JAN VAN PARIJS
Wie komt in beeld? Dirk Teuwen: “Het eerste contact tussen mijzelf en Fracarita Belgium dateert van 2008. Toen werd in het neuropsychiatrisch centrum Joseph Guislain in Lubumbashi de zorg opgestart voor patiënten met de vallende ziekte of epilepsie. “De spilfiguur in onze samenwerking is zonder twijfel Broeder Ghislain Basubi. Hij is geduldig, vertrouwend en open voor suggesties maar ook gelouterd door de armoede van zijn Congolese medemens. Toen hij in België bij ons op bezoek kwam, waren mijn echtgenote Ilse en onze dochters, Laure-Anne, Anna-Marie en Sophie, erg onder de indruk van Ghislain’s zachtheid en eenvoud.
Wat komt in beeld? Dirk Teuwen: “De Broeders in Lubumbashi leveren uitzonderlijk werk met aandacht voor elke patiënt als mens, nederig en behulpzaam, geïnspireerd door de Bijbel, maar ook vastberaden en constructief werkend aan een duurzame toekomst. Met een mobiele eenheid wordt er voor patiënten in Likasi of Kipushi gezorgd. Vaak zijn die bezoeken
20 > dichtbij December 2013
confronterend en onthutsend. De noden van de mensen zijn haast onmenselijk. Ze worden uitgesloten uit hun gezin, werk of gemeenschap. Door hun vallende ziekte worden ze gestigmatiseerd en gebrandmerkt (soms ook letterlijk). Onze samenwerking daar brengt hoop en vertrouwen. Een lokale arts met de juiste kennis stelt de correcte diagnose en stelt een behandeling voor met medicijnen die in België ook worden voorgeschreven.”
Waarom dit project? Dirk Teuwen: “Één kind op vijf met epilepsie krijgt de vallende ziekte door foutgelopen bevallingen. Twee op vijf door infectieziekten. In het kader van ‘Dokters in Afrika’ namen wij een jonge gynaecologe, Helena, en een nieuwe medewerkster, Fitri, mee. We laten zien hoe de vallende ziekte én de trauma’s daarbij vermeden kunnen worden. De vallende ziekte draag je voor het leven. En je krijgt slechts één leven.” “De broeders werken voor eenzelfde doel als ik: verstoten patiënten een kans op leven geven, leven dat ieder verdient, of hij of zij nu in België of in Congo woont. In die zin voel ik me Guislains broeder.”
> Onze projecten in Congo komen op Vitaya.
Wie zijn? DR. DIRK TEUWEN
> DR. DIRK TEUWEN is arts en hoofd corporate social responsibility bij UCB. Elke zomer gaat hij samen met zijn gezin op bezinning in Chandolin.
BR. GHISLAIN BASUBI > BR. GHISLAIN BASUBI is de drijvende kracht achter het neuropsychiatrisch centrum Joseph Guislain in Lubumbashi.
Je kan de laatste 2 afleveringen van ‘Dokters in Afrika’ nog meepikken. Op zondag 22 en 29 december, om 22.15u op Vitaya. Je kan alle reportages ook herbekijken op www.dichtbijmagazine.be
AAN HET WOORD
Lieve Blancquaert
“Mochten mensen 10% begrijpen van wat ik gevoeld heb…”
dichtbij December 2013 > 21
Lieve Blancquaert is 2 minuten te laat voor onze afspraak. “Sorry, hopelijk vind je dat niet erg”, zegt ze verontschuldigend. In die 2 minuten zijn er 506 baby’s geboren op onze planeet. “Hoeveel daarvan zouden hun eerste levensjaar overleven?”, vragen we ons af. Lieve Blancquaert reisde voor haar project ‘Birth Day’ de wereld rond om geboortes te fotograferen. Ze zag hoe leven en dood, rijk en arm en traditie en taboe naast elkaar bestaan. “En toch wil iedereen op zijn manier een nestje bouwen.” MATTIAS DEVRIENDT
LIEVE BLANCQUAERT
D
ichtbij: Wat is jouw band met de Broeders van Liefde? Lieve Blancquaert: “Ik heb heel uiteenlopende herinneringen aan de Broeders van Liefde. Ooit was ik juryvoorzitter van een fotografiewedstrijd. Het niveau was zo laag dat ik de prijs niet wilde uitreiken. Daarop volgde een enorme discussie met Broeder René Stockman (generale overste, nvdr) (lacht). Ik ben het niet altijd eens met sommige mensen, maar zolang zij mij respecteren, respecteer ik hen ook.”
Dichtbij: Er vond in 1996 een tentoonstelling plaats van jou in het museum Dr. Guislain van de Broeders van Liefde in Gent. Hoe moeilijk was het toen voor jou om foto’s te nemen van psychiatrische patiënten? Lieve Blancquaert: “Wie psychiatrie in beeld brengt, vervalt al snel in clichés. Daarom had ik de patiënten gevraagd om zelf een plaats en een moment te kiezen om hen te fotograferen. Ik wilde mijn foto als het ware in hun handen leggen. Door die manier van werken zagen zij er eigenlijk heel normaal uit, wat net confronterend was. De foto’s bevestigden namelijk niet echt het beeld dat we hebben van een psychiatrische patiënt. Mensen konden zich op die foto’s herkennen in de persoon en dat was wel bangelijk. Mocht ik het nu opnieuw doen, zou ik net op dezelfde manier te werk gaan. Iedereen heeft een abnormale kant. Iedereen is voor een deeltje zot en voor een stukje normaal. Alleen slaat de balans soms om. In die foto’s wilde ik geen clichés tonen of sensatie zoeken. Dat is altijd mijn manier van werken.”
22 > dichtbij December 2013
Euthanasie en abortus Dichtbij: Bij jouw reizen voor het project ‘Birth Day’ (een expo, een boek en een tv-programma, nvdr.) kwam je vaak in contact met mensen die compleet anders redeneren over abortus, zwangerschap of ouderschap. In welke mate kan jij je Westerse bril afzetten en hun standpunt begrijpen? Lieve Blancquaert: “Tradities zijn ijzersterk, ook bij ons. Ik ben heel wat mensen tegengekomen die het absurd vinden dat wij op ons 38ste nog aan kinderen beginnen. Ik probeer de mensen die ik tegenkom en hun tradities, normen en waarden dus vooral te begrijpen. Ik vind het fantastisch als mijn vooroordelen over iemand onderuit geschopt worden. Wie ben ik om te oordelen over iemand die echt kiest om op jonge leeftijd een kind te krijgen of over een traditie die zegt dat een moeder de eerste 21 dagen na haar bevalling niet aangeraakt mag worden en haar kamer niet mag verlaten? Misschien is het voor die vrouw een zegen om niet te moeten werken en een garantie dat ze 21 dagen geen seks moet hebben met haar man. In Israël zijn joodsorthodoxe meisjes soms dolblij als hun vader een partner voor hen heeft uitgekozen. Dat begrijpen is voor mij heel moeilijk, maar ik heb toch een poging gedaan en ik moet zeggen, ze hadden mij bijna overtuigd (lacht). Ach, we hoeven het niet zo ver te zoeken. Men heeft nu euthanasie mogelijk gemaakt voor minderjarigen. De discussie daarrond is heel complex en interessant. Maar ik denk vooral:
Wie is?
LIEVE BLANCQUAERT
> LIEVE BLANCQUAERT (°1963) is fotografe, journaliste en televisiemaakster. Haar recentste project ‘Birth Day’ omvat een boek, een televisieprogramma en een expo. Ze is getrouwd met Nic Balthazar en heeft twee kinderen. Op een verloren zondagmiddag houdt ze van een goed boek of een romantische komedie.
Wie ben ik om als buitenstaander te oordelen over de gevoelens van een kind dat een heel zware ziekte heeft doorgemaakt en misschien volwassener kan redeneren over de dood dan iemand van 40?” Dichtbij: Maar je kan toch niet alles relativeren… Lieve Blancquaert: “Dat is waar. Ik heb het tijdens de reizen vooral moeilijk gehad met vrouwen die ongewenst zwanger worden. Waarom zijn er het meest tienerzwangerschappen in de regio Atlanta in een welvarend land als de V.S.? De hele economie hangt daar af van de stelling die men over abortus inneemt. Men adviseert dat men beter geen seks heeft voor het huwelijk en dat geheelonthouding het veiligste is. Het resultaat? Massaal veel tienerzwangerschappen en een enorm taboe rond abortus. De jonge moeders stoppen hun studies, staan er helemaal alleen voor en belanden in de armoede. Over zo’n situatie mag ik wel een mening hebben.”
> Rio de Janeiro – Brazilië. Michele (28) en haar vriend Jonathan wonen al 3 jaar samen in dit met houten planken afgebakend hok. Ze zijn al heel lang een koppel. Michele is ondertussen zwanger van haar zevende kindje, maar ziet haar kinderen zelden. ‘De overheid pakt mijn kinderen af’, zegt ze. ‘Ik mag niet met hen op straat wonen.’ We vragen waarom ze geen anticonceptie gebruikt. ‘Daar weet ik niets van. Daar heeft niemand mij over gesproken.’
Dichtbij: Het boek focust vooral op de vrouw. Is daar een reden voor? Lieve Blancquaert: “Ja! Ik ken namelijk geen enkele man die bevallen is (lacht). Zo logisch is het. In onze cultuur zijn mannen een deel van het ‘geboortegebeuren’, maar dat is echt uitzonderlijk. In Afrika, Azië, Midden-Oosten, Rusland: nergens heb ik een man in de materniteit gevonden. Vrouwen lachten mij zelfs uit toen ik vertelde dat de man in België meestal aanwezig is bij een bevalling .”
5 km per uur Dichtbij: De laatste reportage in je boek, vindt plaats in Brussel en is heel beklijvend. Was je geschrokken van die confrontatie? Lieve Blancquaert: “Ik reisde naar 14 plekken in de wereld, maar uiteindelijk vond ik alles terug in Brussel. Daarom was Brussel de conclusie voor mij. In het Gesùklooster zag ik hoe meer dan 300
totaal verschillende mensen zonder papieren samenwoonden in kleine kamertjes. Verkrachtingen, agressie, drugs, gedwongen prostitutie: er gebeurden daar dingen die echt niet koosjer waren. Het klooster werd in oktober ontruimd en nu staan die mensen op straat of wonen in krotten van huisjesmelkers. Aan die huisjesmelkers kunnen we toch iets doen? Dat is toch gewoon een kwestie van huis na huis controles doen? Ach, al die mensen die op weg zijn naar betere plekken in de wereld en in onze kapitalistische hoofdstad terecht komen, ervaren haatgevoelens. Het rechtse gedachtegoed in België groeit omdat wij onze eigen
rijkdom willen beschermen. Maar geen enkel kind dat hier geboren wordt, heeft daarom gevraagd. Ik vind dat wij tegenover hen een verantwoordelijkheid hebben.” Dichtbij: Je hebt veel verschillen gezien, maar heb je ook gelijkenissen ervaren over alle landen heen? Lieve Blancquaert: “Of ik nu in Koeweit in een hele dure auto stapte of in Cambodja in een tractor: overal heb ik dezelfde stress ervaren van een ouder die na een bevalling heel behoedzaam naar huis rijdt. Plotseling rijdt men nog 5 km per uur omdat men zich kwetsbaar voelt. Een kersverse vader of moeder beseft dat hij of zij niet langer ‘ik’ is, maar ‘wij’. Daarnaast is het opvallend hoe iedereen een nest probeert te maken. Een plek waar ze kunnen thuiskomen. Of dat nu een kartonnen doos is of een paleis.”
“IK VIND HET FANTASTISCH ALS MIJN VOOROORDELEN OVER IEMAND ONDERUIT GESCHOPT WORDEN.”
dichtbij December 2013 > 23
De slaven worden wakker. Dichtbij: Je hebt inderdaad die contrasten tussen rijkdom en armoede gezien. Hoe kijk je naar armoede? Lieve Blancquaert: “Er is altijd armoede geweest en de ongelijkheid was 500 jaar geleden waarschijnlijk nog veel groter, maar het verschil met toen is dat er vandaag in elke hut of krot, zelfs al woon je op een vuilnisbelt, een televisietoestel staat waarop de armen zien hoe rijk men een kilometer verder is. Elke dag wordt men daarmee geconfronteerd en dat veroorzaakt frustratie en agressie. De slaven van vroeger worden stilaan wakker.” Dichtbij: Hoe maak je je eigen kinderen bewust van die verschillen? Lieve Blancquaert: “Ik ben niet echt de persoon die thuiskomt en honderduit vertelt. Ik vertel wel de grote lijnen, maar ik ga niet in op details. Veel vriendinnen sms’en mij nu dat ze schrikken van wat ik allemaal meegemaakt heb. En van het feit dat ik hen dat niet verteld heb. Het is gewoon al heel moeilijk om dat bij thuiskomst voor jezelf te kaderen en te vatten. Maar door er nu meer en meer over te spreken, geef ik het verhaal door en blijft het niet van mij. Dat werkt bevrijdend.” Dichtbij: Soms worder er heel pijnlijke, armoedige situaties geportretteerd. Heb je soms weerstand ondervonden van de mensen die je in beeld wilde brengen? Lieve Blancquaert: “Hoe armer het land, hoe minder toestemmingen ik nodig had. In India worden mensen behandeld als vee. Van de directie van het ziekenhuis mocht ik iedereen onbeperkt fotograferen. Toch heb ik aan elke persoon toestemming gevraagd, gewoon omdat ik respect heb voor wie ik fotografeer. Soms botste ik op weerstanden. In België kent men mijn manier van werken, maar in het buitenland zien ze een vrouw met een fototoestel en twee mannen met een camera. Dat kan beangstigend werken. Maar eens ik de kans kreeg om uit te leggen
24 > dichtbij December 2013
“IEDEREEN IS VOOR EEN DEELTJE ZOT
EN VOOR EEN STUKJE NORMAAL. ALLEEN SLAAT DE BALANS SOMS OM.” dat mijn foto’s niet over hun vagina gaan, maar over wat het betekent om een kind te krijgen, begrepen de vrouwen mij. Ik wil niet dat het om sensatie gaat. Het gaat om het respect en het verhaal.”
Schrijven is als fotograferen. Dichtbij: ‘Birth Day’ is het eerste deel van een trilogie. Er volgt nog een deel over het huwelijk en over de dood. Waarom zijn dat voor jou de belangrijkste momenten in een leven? Lieve Blancquaert: “Alles hangt aan die 3 momenten vast. De manier waarop je leven vorm krijgt, hang heel erg af van het begin, het einde en van de manier waarop mensen zich met elkaar verbinden. De rest zijn details. Er komen op die 3 momenten heel authentieke gevoelens naar boven. In vluchtelingenkampen wordt er bijvoorbeeld ontzettend veel getrouwd. Mensen komen er alleen toe en zoeken naar verbinding. Dan is het logisch dat ze een verbintenis aangaan. Nu ik ouder word, merk ik zelf ook het belang van ‘de groep’ en van de mensen om je heen. Het is echt belangrijk en tegelijk moeilijk om ons te omringen met de juiste personen.” Dichtbij: Voor je boek heb je ook veel hulp gehad van andere mensen. Je bent fotografe, dus vraag ik me af hoe de teksten in ‘Birth Day’ tot stand gekomen zijn? Lieve Blancquaert: “Ik ben een fotografe die vertrekt vanuit het verhaal. Schrijven zit niet echt in mij en ik deed het ook niet zo graag, maar toen ik bezig was met ‘Birth Day’ heb ik ontdekt dat ik schrijven ook kan leren. Ik wil daarin nog wel een stap verder gaan. Schrijven is als fotograferen. Lezers moeten tijdens het lezen voor zich zien wat er gebeurt. Dat was mijn leidraad om alles op papier te zetten”
Dichtbij: Je krijgt ongetwijfeld heel wat aanvragen om foto’s te nemen. Hoe beslis je of een thema interessant is? Lieve Blancquaert: “Een project is de moeite als ik er zelf iets aan heb. Ik zou aan veel projecten kunnen meewerken, maar het is niet omdat men er mijn naam onder zet dat het een succes zal worden. Het verhaal en het thema zijn prioritair. Vorige week stuurde een moeder mij een brief. ‘Mijn dochter is 21, maar is mentaal maar 6 jaar oud. Toch is ze dolgelukkig en loopt ze dansend door de woonkamer. Ze is dus anders dan andere kinderen maar is haar manier van gelukkig zijn daarom fout?’, schreef ze mij. Dat vindt ik een interessante invalshoek. Daar zit iets in. Hoe is het om in een lichaam te leven dat 25 jaar is, maar in je hoofd 6 jaar te zijn. Zo’n brief blijft hangen. Ik heb haar gezegd dat ze mij binnen een paar maanden moet terugschrijven. Ook ‘Birth Day’ is volgens mij de moeite omdat het mensen in vraag stelt en gevoelens oproept. Ik zou al tevreden zijn, mochten mensen 10% begrijpen van wat ik gevoeld heb.” n
Win Dichtbij geeft 1 gesigneerd exemplaar weg van het prachtige boek ‘Birth Day’. Stuur je geboortedatum en werkplek door naar mattias.devriendt@fracarita. org en maak kans op dit prachtige boek!
VAN ALLE MARKTEN THUIS
Slim slaapcomfort bij Sampli! Dichtbij biedt jou permanent uitzonderlijke kortingen aan bij matrassenfabrikant Sampli. Je hebt de keuze uit 2 soorten matrassen en 2 soorten kussens. Bovendien krijg je bij aankoop van een matras een bijpassend kussen gratis.
MATRASSEN Samplex Viscosam 85 plus 80/200/17 cm. € 227,82 € 317,01 90/200/17 cm. € 256,04 € 356,31 140/200/17 cm. € 388,11 € 542,43 160/200/17 cm. € 438,21 € 614,09 180/200/17 cm. € 488,33 € 685.75 Al deze prijzen liggen gemiddeld 20% onder de basisprijs. • Bij aankoop van een 1-persoonsmatras Samplex: 1 GRATIS hoofdkussen Dolce • Bij aankoop van een 2-persoonsmatras Samplex: 2 GRATIS hoofdkussens Dolce • Bij aankoop van een 1-persoonsmatras Viscosam 85 plus: 1 GRATIS hoofdkussen Ergo 85 • Bij aankoop van een 2-persoonsmatras Viscosam 85 plus: 2 GRATIS hoofdkussens Ergo 85
HOOFDKUSSENS Dolce: 60/60 cm. € 9,66 / Ergo 85: 30/50 cm. - € 45,80
Voorkom brand met dit brandpreventiepakket Dankzij Dichtbij geniet je van een voordelig brandpreventiepakket met daarin een blusser, branddeken en rookmelder voor €90 inclusief btw. Alle informatie op www.dichtbijmagazine.be
Latitude 3330 aan stuntprijs* € 495 (excl. btw) of € 574 (excl. btw)
€ 896 (excl. btw) € 1046 (excl. btw)
Latitude 10 (tablet)*
BESTELLEN? Via SAMPLI nv/sa - Industrielaan 40 - 9660 Brakel; tel. 055 45 58 67 fax 055 45 69 86 - www.sampli.com - fanny.limpens@sampli.com. Vermeld dat je een personeelslid van de Broeders van Liefde bent! Je matras is beschikbaar vanaf 20 à 25 dagen na je bestelling. Je kan ze afhalen in het atelier in Brakel of ze laten leveren in je school of voorziening, tegen een meerkost van 15 €. Spreek daarvoor wel eerst af met je directie! Dichtbij geeft ook 10 hoofdkussens weg. Check op pagina 27!
Vellen, snoeien of planten op maat! Is jouw tuin toe aan een winteronderhoud? Voor de lezers van Dichtbij bieden sociale werkplaatsen Weerwerk in Antwerpen en Gent, Het werkspoor in Roeselare en de beschutte werkplaats TWI in Woluwe een exclusieve korting van 10% op materialen, gebruikte machines en het uurloon voor de winterwerkzaamheden in de periode november – maart. Voor meer informatie www.dichtbijmagazine.be
€ 499 (excl. btw)
€ 637 (excl. btw)
*Dell geeft zelf ook kortingen op hun website. Voor de personeelsactie van Dichtbij worden echter steeds de laagste prijzen gegarandeerd.
WIL JE 1 VAN DEZE LAPTOPS BESTELLEN? Surf naar www.dichtbijmagazine.be. Je vindt er meer specificaties en contact gegevens om de laptop eenvoudig te bestellen. Aanbod geldig tot 1 januari.
dichtbij December 2013 > 25
ETCETERA Eddy Carrette
Collega’s nomineren
collega’s
In november verscheen een speciale editie van Zorgwijzer, het magazine van Zorgnet Vlaanderen. Daarin werden 75 zorgvips uit geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg in de bloemetjes gezet door hun eigen collega’s. Maar liefst 8 van die 75 zorgvips zijn medewerkers uit onze voorzieningen. Dat verdient extra aandacht. ZORGNET VLAANDEREN
Jo Verstraeten
Inge Clerinx
Wie: Eddy Carrette, preventieadviseur Sint-JanBaptist, Zelzate. Genomineerd door: Jo D’haenens, adjunct-diensthoofd technische dienst. “Eddy heeft een schitterende aanpak en attitude. Het is heel fijn samenwerken met hem.”
r Guido De Geyte
Wie: Inge Clerinx, afdelingshoofd vzw Asster, Sint-Truiden.
Genomineerd door: Jaak Poncelet, algemeen directeur. “Alle medewerkers stellen de positieve ingesteldheid van Inge hard op prijs. Dit staat bovendien symbool voor een nominatie voor alle medewerkers, voor hun dagelijkse inzet en motivatie.”
me Nele Van Dam
Wie: Jo Verstraeten,
algemeen coördinator De Vliering vzw, Boechout. Genomineerd door: Yves Kempeneers, coördinator beschut wonen. “Jo is de drijvende kracht achter heel wat herstelgerichte projecten en een goed geoliede logistieke ploeg. Zijn deur staat steeds open.”
afdelingshoofd opname 2, P.C. Dr. Guislain, Gent.
Genomineerd door: Wie: Nele Van Damme, stafmedewerker
HR P.C. Sint-Amedeus, Mortsel. Genomineerd door: Erik Van Tilburg, stafmedewerker. “Nele verliest niemand uit het oog, of het nu gaat om de werknemers uit het departement patiëntenzorg of om die uit de ondersteunende departementen of diensten.”
26 > dichtbij December 2013
Wie: Guido De Geyter,
Paul Segers, directeur patiëntenzorg. “Guido is iemand die aanzet tot permanente zelfreflectie en kritische vragen durft te stellen in het belang van een nog betere zorgverlening.”
njon Claudia Borgo
WEDSTRIJD Proficiat aan Bart Demunster uit Sint-Jan-Baptist in Zelzate, hij won het boek “Vinken en Van Tricht, 50 bier & kaas combinaties”. Je prijs is onderweg! De 6 flessen van het nieuwe Limburgse streekbiertje 7PK gaan naar Jakob Vanneste van O.C. Broeder Ebergiste, Etienne Mortier van O.C. Engelbewaarder, Els Bradt van BuSO Sint-Jozef, Wilfried Vanhouten van P.Z. Asster, Lucrèce Mestdagh van de Sint-Paulusschool te Hansbeke en Ann Loncke van P.C Sint-Amandus. Gezondheid!
Wie: Claudia Borgonjon, woonbegeleidster beschut wonen De Vlier, Zelzate.
Genomineerd door: Luc Vlassak, coördinator.
“Claudia doet haar werk steeds met veel inzet en goede moed”
Sabine Bekaert
WIN EEN HOOFDKUSSEN! Dichtbij geeft 10 hoofdkussens weg! Slaap lekker uit op een zacht en luchtig comfortkussen van Sampli.
Wie: Sabine Bekaert, logopediste P.C. Sint-Amandus, Beernem.
Genomineerd door: Ralph Bonte, vrijetijdsmedewerker.
“Sabine doet haar job heel gedreven en blijgezind. Opvallend is haar inzet, die zowel voor de cliënten als voor de andere medewerkers een grote meerwaarde betekent.”
SPEEL MEE!
Eddy Daems Wie: Eddy Daems,
teamleider Mobiel B-team Reling Zuid en PZT-team Reling Midden, Sint-Truiden.
Genomineerd door:
Mobiel B-team Reling Zuid en PZT-team Reling Midden. “Eddy steekt zijn hart en ziel in zijn werk. Hij stelt zich niet boven zijn team, maar gedraagt zich als een gelijke.”
Stuur het antwoord op de volgende drie vragen naar lore.stassen@fracarita.org én vermeld je voorkeurprijs + werkplek. Deelnemen kan ook via het wedstrijdformulier op www.dichtbijmagazine.be. 1. Wie beweert in 10 jaar nog geen dag afwezig te zijn geweest? 2. Hoe wordt de leefgroep van 0 tot 9 maanden genoemd in Kindervreugd? 3. Hoe lang bestaat het Sint-Paulusinstituut Gent al? Veel succes! Niet gewonnen? Als medewerker van de Broeders van Liefde kan je genieten van tal van personeelsacties. Meer info op pagina 25 of op onze website, www.dichtbijmagazine.be.
dichtbij December 2013 > 27
IN BEELD
Een nieuwtje BART MOENS
www.kliek.be ¬ 13-2644
Joely Volkaerts is 24 en werkt sinds september als verpleegkundige in U.P.C. SintKamillus in Bierbeek. “Via mijn studies ben ik terechtgekomen op de afdeling AOP. Ik heb hier stage gedaan en ik ben nog gaan bijstuderen om hier te komen werken. Ik ben dus nog een nieuwtje, maar ik word goed opgevangen door de collega’s. Het is een toffe afdeling. Ook de doelgroep ligt mij. Met 1 patiënt heb ik een speciale band. Ik zorg dat ik zijn patiëntendossier goed opvolg.”