DCE 2016-2 by Broeders van Liefde

deus caritas magazine est

Brothers of Charity | Broeders van Liefde | Frères de la Charité

Vol. 16 | # 2 | aug 2016

deus caritas est Vol. 16 | #2 | aug 2016

editorial Jesus’ concern for the fragile neighbour De aandacht van Jezus voor de fragiele medemens L’attention de Jésus pour les personnes fragiles

china New roads in China Nieuwe wegen in China De nouveaux chemins en Chine

Our social doctrine course bears fruit, including in China Onze opleiding sociale leer werpt zijn vruchten af, ook in China Parnotre formation en doctrine sociale porte ses fruits, aussi en Chine

vietnam Of crocodiles and mental patients Van krokodillen en psychiatrische patiënten À propos des crocodiles et des patients psychiatriques

dr congo The good samaritan in Kisangani De barmhartige samaritaan in Kisangani Le bon samaritain à Kisangani

india 25th anniversary of the Brothers of Charity in India celebrated 25 jaar start van de Broeders van Liefde in India herdacht 25 années de présence des Frères de la Charité en Inde commémorées

Centre Simama, Kisangani, DR Congo

News from the Communities Nieuws uit de huizen Nouvelles des communautés

News from the General Administration Nieuws uit het Generaal Bestuur Nouvelles de l’Administration générale

colophon Fratelli della Carità Via Giambattista Pagano nr. 35 i-00167 Roma 00-39-06-66.04.901 00-39-06-663.14.66 www.brothersofcharity.org deus.caritas.est.editor@fracarita.org

38 40

Associate members Aangesloten leden Membres associés

In memoriam

— Editor Bro. Dr. René Stockman, Superior General — Lay-out Filip Erkens & Taisia Migova

deus caritas est

editorial

Jesus’ concern for the fragile neighbour

magazine | 2016 # 02

here is no doubt about the fact that Jesus had a very special concern for the fragile neighbour. We can safely say it was a preferential love for those who were of little or no importance to society at the time: the sick, the disabled, people who were possessed, the poor in general. Concern and care for these people became part of his identity, so to speak. When John the Baptist, perhaps somewhat hesitant about the mission of Jesus, has his disciples ask whether He is really the one who was to come, Jesus replied: “Go and tell John what you hear and see: the blind receive their sight and the lame walk, lepers are cleansed and the deaf hear, and the dead are raised up, and the poor have good news preached to them. And blessed is he who takes no offense at me” (Mt 11:56). The fact that John dared to ask that question is quite understandable if we look at the content of John’s preaching chronologically. In earlier chapters, Matthew recounts how John looks up to the kingdom to come, which will be installed by the Messiah. He really dreams of a realm where justice will prevail, which will be installed by force if necessary. His words do not lie. “You brood of vipers! Who warned you to flee from the wrath to come? … Even now the axe is laid to the root of the trees; every tree therefore that does not bear good fruit is cut down and thrown into the fire. … His winnowing fork is in his hand, and he will clear his threshing floor and gather his wheat into the granary, but the chaff he will burn with unquenchable fire” (Mt 3:7.10.12). When Jesus then goes to John to be baptized, John had doubts for the first time. How can the Messiah to come ask him to be baptized? “I need to be baptized by you, and do you come to me?” (Mt 3:14). Following the baptism, Jesus withdraws to the desert, and again John will wonder when He would begin the installation of the kingdom of which he dreamt. In the desert, Jesus is tested to exert his power, entirely according to John’s dream. Is not it striking that John talks about the power of God to raise up children from stones, while the devil in-

vites Jesus to turn stones into bread? But Jesus’ answer to the temptation is clear: “Begone, Satan! for it is written, ‘You shall worship the Lord your God and him only shall you serve’” (Mt 4:10). The only thing that matters to Jesus is fulfilling the will of his Father in heaven. Jesus clearly keeps away from the image of the Messiah who will restore the nation of Israel by force. Jesus has the power to turn stones into bread; He would show this later in the feeding of the multitude, in the miracle of the five loaves and two fish. However, He does not do this to display his power or to feed himself, He does so to feed the hungry multitude. Every miracle will always be aimed at the well-being, the healing of others. When Jesus finally starts his public life, the tone is set immediately with the Sermon on the Mount and the Beatitudes. “Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven” (Mt 5:3). A completely different kingdom is announced than the one that was imagined. At the conclusion of the Sermon on the Mount, where kingdom of God is proclaimed, the kingdom is realized in the healing of a lep-

er. It is in a leper, an outcast from society, a real marginal person, that the kingdom visibly breaks through for the first time. Between the baptism of Jesus, his time in the desert, and John’s question, we find the Sermon on the Mount and a series of healings in Matthew. This is Jesus’ response, and Jesus askes John not to take offence. Jesus and his concern for the fragile human being: it is the root of his actions and his message. It is what we hear when he makes himself known in the synagogue of Nazareth, where he had grown up. “The Spirit of the Lord is upon me, because he has anointed me to preach good news to the poor. He has sent me to proclaim release to the captives and recovering of sight to the blind, to set at liberty those who are oppressed, to proclaim the acceptable year of the Lord. … Today this scripture has been fulfilled in your hearing” (Lk 4:18-19. 21). Let us stay with Luke for a moment and listen to Jesus when He compares the kingdom of heaven to a wedding celebra-

tion. Guests who are invited to come do not show, but ultimately the poor and the sick will fill the hall. “Go out quickly to the streets and lanes of the city, and bring in the poor and maimed and blind and lame” (Lk 14:21). “Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven” (Mt 5:3) is powerfully illustrated here. The least, and those who have the mentality of the least will be the inhabitants of the kingdom of heaven. “Truly, I say to you, whoever does not receive the kingdom of God like a child shall not enter it” (Lk 18:17). We can now ask ourselves what the attitude of Jesus towards the fragile neighbour is. Does He answer the question of the cause of suffering or does He remove suffering from this world for good? He heals only a few people he meets on his way, but many will remain unhealed in the time of Jesus. What then was the purpose to cure only those people and not others? Bad luck for those who could not meet Jesus when He appeared on this earth. And He does not give a conclusive answer to the question of the cause of suffering. Although he does break away from the persistent view that suffering was seen as a punishment from God. This is shown quite sharply in the story of the healing of the man born blind, and in this story, we have, in fact, an answer to the other question of what Jesus’ intention was to help the suffering people he met. The question that He is presented with is a question that still heard today. “Rabbi, who sinned, this man or his parents, that he was born blind?” (Jn 9:2). In his reply, Jesus clearly breaks away from the view that suffering should be seen as a punishment for sin. “It was not that this man sinned, or his parents” (Jn 9:3). This reply does not answer the question of the origin of suffering, of course. But he goes on to involve God in the act he will perform afterwards. “The works of God might be made manifest in him” (Jn 9:3). What are the acts of God to which Jesus alludes? It is firstly the fact that God is a merciful God who shows compassion to those who suffer. Jesus is the tangible and visible image of that compassion and that is why He breaks his journey each time a sick person comes to Him or is brought to Him. This is the compassion to which Jesus calls us: to never close ourselves off from the suffering of others but to follow

God in his mercy and compassionately be near to the neighbour suffers. Jesus heals the sick, brings relief to the suffering of others. Compassion should always result in effectively helping the suffering by being near to them in a comforting and healing way. Visiting the sick is rightly given a central place in the judgement criteria (cf. Mt 25). In the story of the healing of the man born blind, Jesus asks the blind man that he would contribute to his healing. He has to go wash in the pool of Siloam (Jn 9:7). It is indeed important in our caring for the sick that we continue to rely on their own capabilities, too, and encourage this. Indeed, too often it is assumed that the patient himself cannot make any contribution to his own recovery. Consequently, they are reduced to objects when it comes to care. People with disabilities or elderly people are even considered not to have anything to say about their own lives. Jesus also heals the soul of those who suffer, by forgiving their sins. God’s mercy will show itself in the forgiveness of sins. Jesus’ healing is therefore always holistic: He touches the body and the soul. In almost every story of healing, Jesus will begin his healing rite with the forgiveness of sins. Man as a whole must be healed. Finally, the sick will always be brought back to society. The marginal man is reintegrated into his social environment. The environment is called upon to put a stop to the discrimination against the sick, the leper, the blind, the poor, and create a society where there is room for the weak neighbour. To fully understand the attitude of Jesus towards the fragile neighbour, we can refer to the story of the washing of the feet. Jesus shows us the right attitude to develop towards others, the fragile neighbour

Respect and compassion for the fragile neighbour are the two words to remember.

in particular, that of humble service. In the washing of the feet, the entire view of the kingdom of heaven is rolled into one grand gesture. In John, this act of utter humility and self-emptying, which prefaces the suffering and crucifixion of Jesus, is described in a solemn manner. The narrative style itself seems a paradox. The act of the washing of the feet takes place as a grand ritual. “Jesus, knowing that the Father had given all things into his hands, and that he had come from God and was going to God, rose from supper, laid aside his garments, and girded himself with a towel. Then he poured water into a basin, and began to wash the disciples’ feet, and to wipe them with the towel with which he was girded” (Jn 13:3-5). Jesus’ absolute humility is connected to his greatness and his relationship with the Father, which are no longer doubted and which he will explain in detail in the farewell discourse. Jesus shows his true greatness in his humility. Again, he is the living image of God whose greatness is exactly revealed in his humility. We could sing Paul’s famous Christ Hymn: “He who, though he was in the form of God, did not count equality with God a thing to be grasped, but emptied himself, taking the form of a servant, being born in the likeness of men. And being found in human form he humbled himself and became obedient unto death, even death on a cross” (Phil 2:6-8). The story has a breaking point when Jesus comes to Peter who vehemently refuses to have his feet washed by Jesus. It is an opportunity for Jesus to explain his act while calling on both his disciples and us to follow his example of humble service. “If I then, your Lord and Teacher, have washed your feet, you also ought to wash one another’s feet. For I have given you an example, that you also should do as I have done to you. Truly, truly, I say to you, a servant is not greater than his master; nor is he who is sent greater than he who sent him. If you know these things, blessed are you if you do them” (Jn 13:14-17). It is striking that in John, at the Last Supper, the installation of the Eucharist is missing, while he is the only one who describes the washing of the feet. The Evangelist, who was a direct eyewitness to the event, must have been greatly affected by this gesture of Jesus. It is as if the washing of the feet is made a sacrament and placed on the same level of the institution of the Eucharist. The washing of the

deus caritas est

Paul has given us a wonderful picture of the place the fragile neighbour should have in the community. In his first letter to the Corinthians, he compares the community of faith that is the Church in Christ to a body with many parts. “For just as the body is one and has many members, and all the members of the body, though many, are one body, so it is with Christ” (1 Cor 12:12). Then, he gives a description of the different body parts that all have their own function in order to serve the whole body. It is the explication of what he conveys in the beginning of the consideration of the various gifts of the Spirit: “Now there are varieties of gifts, but the same Spirit” (1 Cor 12:4). All have a task to fulfil, and no one can say that they are superfluous or useless. And this is what Paul expresses by referring to the parts of the body that are seemingly the weakest or less honourable. “On the contrary, the parts of the body which seem to be weaker are indispensable, and those parts of the body which we think less honourable we invest with the greater honour,

magazine | 2016 # 02

and our unpresentable parts are treated with greater modesty” (1 Cor 12:22-23). Applied to our reflection on the fragile man, we might say that these people seem to be weaker indeed, yet they are indispensable for the whole community, because they are a constant invitation to dedicate ourselves to their welfare and protection. They stimulate in the neighbour the greatest virtue to which people are called: the love for the neighbour. Though apparently they might not contribute much to the development of society, they do form a source from which flows a constant invitation to develop the gentle values which a society suffering from commercialization today needs so badly, values called commitment, care, tenderness, attentiveness, patience. In line with these gentle values, we can mention the fruits of the Spirit which Paul lists: “Love, joy, peace, patience, kindness, goodness, faithfulness, gentleness, selfcontrol” (Gal 5:22-23). Further on, he put it like this: “Put on then, as God’s chosen ones, holy and beloved, compassion, kindness, lowliness, meekness, and patience, forbearing one another and, if one has a complaint against another, forgiving each other” (Col 3:12). Paul also talks about body parts that are less noble. Are people with disabilities, the sick, indeed, fragile neighbours, not often seen as a burden to the community, as less honourable, and therefore go without the respect of others? Today, we can certainly add refugees to the list. These people are treated in a degrading manner at times and they are considered an actual problem. ‘Greater discretion’ is the attitude Paul calls for. In his consideration, he discusses how we should deal with the weaker and less honourable parts. “God has so adjusted the body, giving the greater honour to the inferior part, that there may be no discord in the body, but that the members may have the same care for one another. If one member suffers, all suffer together; if one member is honoured, all rejoice together” (1 Cor 12:24-26). Respect and compassion for the fragile neighbour are the two words to remember. These are the basic attitudes that are really needed to build a society where there is room for those who are not gifted, not strong, not well-to-do, but require the care of their neighbours. To say it in a positive way once again: these are the people who will save the world from the harshness and the commercialization to where

modern society is likely to evolve, and from the individualism which is increasingly displacing personalism. They are the ones who will save man from plunging into a completely narcissistic attitude to life, a life in which the self suffices and the neighbour is only appreciated if they serve complacency. In our reflection on the attitude of Jesus to the fragile neighbour I would like to end with a mysterious figure from the Gospel: the person of Lazarus, Martha and Mary’s brother. Who is Lazarus who is mentioned twice in the Bible as a good friend of Jesus when he goes to visit the family, and when he is asked to cure him? After he had been raised from the dead, the high priests even considered murdering him to prevent the Jews from believing in Jesus (cf. Jn 12:10-11). Normally, we would expect in Israelite society that the man’s name is mentioned first, and not those of his two sisters. Normally, it would say that Jesus was visiting Lazarus who lives with his two sisters. But in the story, the two sisters come to the fore, and in Luke, he is not even mentioned when Jesus visits them. In John, he is described as the brother of Mary who anointed the feet of Jesus and her sister Martha with ointment. “Lord, he whom you love is ill” (Jn 11:3), is how Lazarus is described by his sisters. Jesus loves him as He loves John in a special way. Could it be that Lazarus was a man with a disability, a severe chronic illness, who therefore was of no value to society? And that the reason why he is mentioned only after his sisters who apparently play the leading roles in the house? It is a valid hypothesis. It is quite special that Jesus loves him in a special way, perhaps because he is a man who needs and receives Jesus’ special love because of his weakness. This is completely in line with what we have said so far about Jesus and his attitude towards the fragile neighbour: He develops a preferential love for them, and with Lazarus this is expressed in a very special, tender, emotional love even. It is not extraordinary that this fragile man was later considered by the high priests as a danger to society? Again a paradox as there are many in the Gospel. When Jesus finally arrives in Bethany and learns that Lazarus died, He cries, which

feet, the institution of the Eucharist, and his own suffering and death on the cross form the expression of the same basic attitude that is called love. Jesus will explain this very clearly in his farewell discourse: “Greater love has no man than this, that a man lay down his life for his friends” (Jn 15:13). That is the ultimate message as well as the ultimate act of Jesus: going that far in his love for the neighbour, for every neighbour, and for the sinner and the fragile neighbour, willing to give up his life for them. In this love to the extreme, the salvation of mankind could take place. We are entering into a great mystery, the mystery of our faith. Jean Vanier attaches great importance to the washing of the feet, and considers it a powerful expression of love to the weak neighbour. In the communities he founded this ritual was given a place of honour because he considers it a healing action for those who perform it and for those who receive it. The caregiver places himself at the right height before the one he serves: at his feet. The one requesting care is honoured for who he really is: the image and likeness of God, the icon of Christ, to quote Saint Vincent de Paul. He was also the one who said that we always need to see the poor as our Lords and Masters, and that we must serve them with love, respect, and humility.

is the only time that this is explicitly mentioned in the Gospel. “Jesus wept. So the Jews said, ‘See how he loved him!’” (Jn 11:35-36). This is the explicit confirmation that Jesus loved Lazarus very much indeed. He may be considered one of his best friends. Maybe we can continue to meditate and relate the story of the tomb being opened, which of course can be associated with the resurrection of Jesus himself, to the attitude that the Jews, and we with them, often develop towards people with disabilities, towards those on the fringes of society. They are hidden out of sight because they disturb us, because they do not smell good, because they are not like the others. Jesus gives the order to remove the stone, the stone of discrimination. Martha warns Jesus that he has been in the tomb for four days already and that there will be a smell. “Lord, by this time there will be an odour, for he has been dead four days.” (Jn 11:39). And what does Jesus put in the place of this “odour”? The glory of God! There could not be a greater contrast. Here, we once again fully end up in the well-known paradox of the Gospel: the one who is small and of no value is big and important in the kingdom of heaven. The stone needs to be removed, Lazarus needs to come out, the bandages need to be unbound so he can go out into the world. That is the way fragile people in our society should go, thanks to our liberating action, in imitation of Jesus. It is a story that is open to interpretation, and we are grateful that we were able to use it for our consideration on the fragile neighbour so that we could make our very own interpretation. Unconditional respect and deep human compassion, liberation from the shackles with which these people are bound, and from the stones that keep them hidden from society, and integration into society where they belong and where they can fulfil their role as prophets of the threatened values: this is what Jesus teaches us by his words and his actions, which we also perceive in this story of the raising of Lazarus. “Laz’arus, come out. Unbind him, and let him go” (Jn 11:43-44). Allow this story to sink in. ¶ Bro. René Stockman, Superior General

De aandacht van Jezus voor de fragiele medemens

r valt niet te twijfelen over het feit dat Jezus een heel speciale aandacht had voor de fragiele medemens. We mogen gerust spreken over een voorkeursliefde voor hen die in de toenmalige maatschappij van weinig of geen tel waren: zieken, mensen met een handicap, bezetenen, armen tout court. Aandacht en zorg voor deze mensen werd als het ware zijn identiteitskaart. Wanneer Johannes de Doper, wellicht wat vertwijfeld over de zending van Jezus, via zijn leerlingen laat vragen of Hij nu werkelijk diegene is die te verwachten was, antwoordt Jezus: “Ga Johannes vertellen wat u hoort en ziet: blinden zien weer en kreupelen lopen, melaatsen worden rein en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de goede boodschap verkondigd. Gelukkig degene die geen aanstoot aan Mij neemt” (Mt. 11, 5-6). Dat Johannes die vraag durfde stellen, is toch wel te begrijpen wanneer we de chronologie volgen en kijken naar de inhoud van de prediking van Johannes. Enige hoofdstukken vroeger verhaalt Matteüs hoe Johannes opkijkt naar het Koninkrijk dat op komst is en dat door de Messias zal geïnstalleerd worden. Hij droomt werkelijk van een rijk waar de gerechtigheid zal zegevieren, en dat desnoods met geweld zal worden geïnstalleerd. Zijn woorden liegen er niet om. “Addergebroed, wie heeft u voorgespiegeld dat u de komende toorn kunt ontlopen?... De bijl ligt al aan de wortel van de bomen. Iedere boom die geen goede vrucht voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur gegooid. … De wan heeft Hij al in zijn hand, en Hij zal zijn dorsvloer opruimen; zijn graan zal Hij verzamelen in zijn schuur, maar het kaf verbranden in onblusbaar vuur” (Mt. 3, 7.10.12). Wanneer Jezus zich dan bij Johannes meldt om gedoopt te worden, slaat reeds voor een eerste maal de twijfel bij Johannes toe. Hoe kan de te verwachten Messias aan hem vragen om gedoopt te worden? “Ik zou door U gedoopt moeten

worden, en U komt naar mij?” (Mt. 3, 14). Het is na dit doopsel dat Jezus zich terugtrekt in de woestijn, en opnieuw zal dit Johannes doen afvragen wanneer Hij nu een begin zal maken met de installatie van het koninkrijk waarvan hij droomde. En in de woestijn wordt ook Jezus op de proef gesteld om zijn macht helemaal volgens de droom van Johannes uit te oefenen. Is het niet treffend dat Johannes het heeft over de macht van God om van stenen kinderen te maken, terwijl de duivel Jezus uitnodigt om van stenen broden te maken? Maar het antwoord op de beproevingen van Jezus is duidelijk: “Ga weg, satan. Want er staat geschreven: De Heer uw God zult u aanbidden en Hem alleen dienen” (Mt. 4, 10). Voor Jezus telt alleen het vervullen van de wil van zijn Vader in de hemel. Jezus neemt duidelijk afstand van het beeld van de Messias die met geweld het Rijk van Israël zal herstellen. Dat Jezus bij machte is om stenen in broden te veranderen, zal Hij later tonen bij de broodvermenigvuldiging, wanneer Hij een grote massa te eten geeft met vijf broden en twee vissen. Maar deze broodvermenigvuldiging doet Hij niet om zijn macht te tonen of om voor zichzelf brood te verschaffen, maar om de hongerige massa voedsel te geven. Alle wondertekenen zullen steeds gericht zijn op het welzijn, de genezing, de heling van anderen. Wanneer Jezus dan uiteindelijk zijn openbaar leven aanvat, wordt onmiddellijk de toon gezet met de Bergrede en de zaligsprekingen. “Zalig de armen van geest, want hun behoort het Koninkrijk der hemelen” (Mt. 5, 3). Hier wordt een totaal ander koninkrijk aangekondigd dan wat tot nu toe gedacht werd. Bij het beëindigen van de Bergrede, waar het Koninkrijk van God wordt verkondigd, wordt dit Koninkrijk gerealiseerd in de genezing van een melaatse. Het is in een melaatse, een verstotene uit de toenmalige maatschappij, een echte marginaal, dat het Koninkrijk voor het eerst zichtbaar doorbreekt. Tus-

deus caritas est

editoriaal

sen de doop van Jezus en zijn verblijf in de woestijn en de vraag van Johannes vinden we bij de evangelist Matteüs de Bergrede en een reeks genezingen. Dat is het antwoord van Jezus, en Jezus vraagt aan Johannes daar geen aanstoot aan te nemen.

We blijven nog even bij Lucas en luisteren naar Jezus wanneer Hij het Koninkrijk der hemelen vergelijkt met een bruiloftsfeest. De gasten die worden uitgenodigd komen niet, maar uiteindelijk zijn het de armen en de zieken die de feestzaal zullen vullen. “Vlug, ga de straat op, de stegen van de stad in, en breng de armen, de gebrekkigen, de blinden en de kreupelen hier binnen” (Lc. 14, 21). “Zalig de armen van geest, want hun behoort het Koninkrijk der hemelen” (Mt. 5, 3): dit wordt hier krachtig geïllustreerd. Het zijn de kleinen en zij die de mentaliteit van deze kleinen bezitten, die de bewoners van het Konink-

magazine | 2016 # 02

We kunnen ons nu de vraag stellen wat de houding van Jezus is naar de fragiele medemens toe. Geeft Hij een antwoord op de vraag naar de oorzaak van het lijden of neemt Hij het lijden definitief weg uit deze wereld? Hij geneest slechts een aantal mensen die Hij op zijn weg ontmoet, maar velen zullen ook in de tijd van Jezus ongenezen achterblijven. Wat is dan de zin geweest om slechts deze mensen te genezen en anderen niet? Pech voor hen die Jezus niet konden ontmoeten toen Hij hier op deze aarde verscheen. En ook op de vraag naar de oorzaak van het lijden geeft Hij geen sluitend antwoord. Hij breekt weliswaar met een hardnekkige visie dat lijden steeds als een straf van God werd gezien. Dit wordt heel gevat weergegeven in het verhaal van de genezing van de blindgebo-

Respect en medelijden naar de fragiele medemens toe zijn de twee woorden die hier kunnen onthouden worden.

rene, en in dit verhaal krijgen we in feite ook een antwoord op de andere vraag wat Jezus’ bedoeling was om de lijdenden die Hij ontmoette, te helpen. De vraag die Hij voorgeschoteld krijgt, is een vraag die tot op vandaag gehoord wordt. “Rabbi, waarom is hij blind geboren? Heeft hij dat te wijten aan zijn eigen zonde of aan die van zijn ouders?” (Joh. 9, 2). In zijn antwoord breekt Jezus duidelijk met de visie dat lijden als een straf voor de zonde moet worden gezien. “Niet aan zijn eigen zonde, en evenmin aan die van zijn ouders” (Joh. 9, 3). Met dat antwoord wordt natuurlijk niet de vraag naar de oorsprong van het lijden beantwoord. Maar Hij gaat verder en betrekt God zelf bij de handeling die Hij achteraf zal stellen. “De daden van God moeten in hem openbaar worden” (Joh. 9, 3). Wat zijn de daden van God waarop Jezus hier alludeert? Het is vooreerst het feit dat God een barmhartige God is die medelijden toont met hen die lijden. Jezus is het tastbaar en zichtbaar beeld van dit medelijden en daarom stopt Hij op zijn weg telkens een zieke naar Hem komt of naar Hem wordt gebracht. Het is tot dat medelijden dat Jezus ook ons oproept: om ons nooit af te sluiten voor het lijden van de medemens, maar om God zelf te volgen in zijn barmhartigheid en de medemens die lijdt medelijdend nabij te zijn. Jezus heelt de zieke, brengt soelaas in het lijden van de medemens. Medelijden moet steeds uitmonden in een effectief helpen van de lijdende door hem troostend, helend en genezend nabij te zijn. Zieken bezoeken krijgt terecht een centrale plaats

Jezus en zijn aandacht voor de fragiele mens: het wordt de grondtoon van zijn optreden en zijn boodschap. Het is datgene wat we horen wanneer Hij zich kenbaar maakt in de synagoge van Nazaret, de plaats waar Hij was opgegroeid. “De Geest van de Heer rust op mij; daartoe heeft Hij mij gezalfd. Om aan armen de goede boodschap te brengen heeft Hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating aan te kondigen en aan blinden het licht in hun ogen, om verdrukten in vrijheid te laten gaan, en een jaar af te kondigen dat de Heer welgevallig is. … Vandaag is het Schriftwoord dat u gehoord hebt in vervulling gegaan” (Lc. 4, 18-19.21).

rijk der hemelen zullen worden. “Ik verzeker jullie: wie het Koninkrijk van God niet als een kind aanvaardt, komt er beslist niet in” (Lc. 18, 17).

bij de oordeelscriteria (cfr. Mt. 25). In het verhaal van de genezing van de blindgeborene vraagt Jezus ook aan de blinde dat hij aan zijn genezing zou meewerken. Hij moet zich gaan wassen in het Siloambad (Joh. 9, 7). Het is inderdaad belangrijk dat we in de zorg voor zieken ook beroep blijven doen op hun eigen mogelijkheden en dit ook stimuleren. Teveel immers wordt ervan uitgegaan dat de zieke zelf geen enkele bijdrage kan leveren aan zijn genezing en wordt zo in de zorgverlening teruggebracht tot een lijdend voorwerp, of er wordt helemaal niet meer gedacht dat een persoon met een handicap of een bejaarde ook nog iets te zeggen heeft over zijn of haar leven. Jezus heelt ook de ziel van diegene die lijdt, door zijn zonden te vergeven. Gods barmhartigheid zal zich ook tonen in de zondevergeving. Jezus’ heling is daarom steeds holistisch: Hij raakt het lichaam en de ziel. In bijna ieder genezingsverhaal zal Jezus zijn genezingsritus aanvangen met het vergeven van de zonden. De hele mens moet worden geheeld. Tenslotte zal de zieke steeds teruggebracht worden in de maatschappij. De marginale mens wordt gereïntegreerd in zijn sociaal milieu. De omgeving wordt opgeroepen om een stop te zetten op de discriminatie van de zieke, de melaatse, de blinde, de arme, en een maatschappij te creëren waar plaats is voor de zwakke medemens. Om de houding van Jezus naar de fragiele medemens volledig te begrijpen, kunnen we verwijzen naar het verhaal van de voetwassing. Daar toont Jezus welke de juiste houding is die wij naar anderen, de fragiele medemens in het bijzonder, moeten ontwikkelen: deze van nederige dienstbaarheid. In de voetwassing wordt het hele denken over het Koninkrijk der hemelen samengebald in een groots gebaar. Bij Johannes wordt dit gebeuren van volstrekte nederigheid en zelfontlediging, die het lijden en de kruisdood van Jezus als het ware inleidt, op een plechtige wijze beschreven. De verhaaltrant op zich lijkt wel een paradox. Het voetwassingsgebeuren wordt als een voornaam ritueel voltrokken. “Jezus, die wist dat de Vader Hem alles in handen had gegeven en dat Hij van God gekomen was en naar God zou teruggaan, stond van tafel op, legde zijn bovenkleren af en bond een linnen schort om zijn middel. Daarna

goot Hij water in een waskom en begon Hij de voeten van zijn leerlingen te wassen. Hij droogde ze af met de schort om zijn middel” (Joh. 13, 3-5). Aan de grootheid van Jezus en zijn band met de Vader, waarover hier helemaal niet meer getwijfeld wordt en wat ook in de afscheidsrede uitvoerig zal worden toegelicht, wordt zijn volstrekte nederigheid gekoppeld. Jezus toont zijn ware grootheid in zijn nederigheid. Ook hier is Hij de levende afbeelding van God, wiens grootheid juist in zijn nederigheid tot uiting komt. We zouden hier de gekende Jezus-hymne van Paulus kunnen zingen: “Hij die bestond in de gestalte van God heeft er zich niet aan willen vastklampen gelijk aan God te zijn. Hij heeft zichzelf ontledigd en de gestalte van een slaaf aangenomen. Hij is aan de mensen gelijk geworden. En als mens verschenen heeft Hij zich vernederd; Hij werd gehoorzaam tot de dood, de dood aan een kruis” (Fil. 2, 6-8). Het verhaal krijgt een breekpunt wanneer Jezus bij Petrus komt, die met heftigheid weigert zijn voeten te laten wassen door Jezus. Het wordt voor Jezus de gelegenheid om zijn handeling uit te leggen en tegelijk zijn leerlingen, en ons met hen, op te roepen om zijn voorbeeld van nederige dienstbaarheid te volgen. “Als Ik, jullie Heer en meester, jullie voeten heb gewassen, dan behoren jullie ook elkaar de voeten te wassen. Ik heb jullie het voorbeeld gegeven: je moet doen zoals Ik voor jullie heb gedaan. Waarachtig, Ik verzeker jullie: een knecht is niet meer dan zijn meester, en een gezant niet meer dan degene die hem zendt. Nu je dat weet: gelukkig ben je als je er ook naar handelt” (Joh. 13, 14-17). Het is opvallend dat bij Johannes bij het Laatste Avondmaal de instelling van de Eucharistie ontbreekt, terwijl hij de enige is die de voetwassing beschrijft. De evangelist die een rechtstreekse ooggetuige was bij het gebeuren, moet dan ook enorm zijn getroffen door dit gebaar van Jezus. Het is alsof de voetwassing hier tot een sacrament wordt verheven en op gelijke hoogte wordt gebracht van de instelling van de Eucharistie. De voetwassing, de instelling van de Eucharistie en zijn eigen lijden en dood op het kruis zijn de uitdrukking van dezelfde grondhouding die liefde heet. Jezus zal dit heel duidelijk toelichten in zijn afscheidsrede: “De grootste liefde die iemand zijn vrienden kan betonen, bestaat hierin dat hij zijn leven voor hen geeft”

(Joh. 15, 13). Dat is de ultieme boodschap en ook de ultieme daad van Jezus: zover gaan in de liefde voor de medemens, voor iedere medemens, ook voor de zondaar en de fragiele medemens, dat men bereid is zijn leven voor hem te geven. Het is in deze liefde tot het uiterste dat de verlossing van de mensheid kon plaatsvinden. We treden hier in een groot mysterie, het mysterie van ons geloof. Jean Vanier hecht heel veel belang aan de voetwassing en vindt dit een machtige uitdrukking van liefde naar de zwakke medemens toe. In de gemeenschappen die hij stichtte, heeft dit ritueel een ereplaats gekregen omdat hij het een helende handeling vindt, zowel voor hen die ze verrichten als voor hen die ze mogen ontvangen. De hulpverlener plaatst zich op de juiste hoogte tegenover diegene die hij dient: aan zijn voeten. En de hulpvrager wordt er vereerd voor wie hij echt is: het beeld en gelijkenis van God, icoon van Christus, om het met de woorden van Sint-Vincentius a Paulo te zeggen. Deze was het ook die zei dat we de armen steeds moeten zien als onze Heren en Meesters, en dat we hen moeten dienen met liefde, respect en in nederigheid. Paulus heeft ons een prachtig beeld meegegeven over de plaats die de fragiele medemens moet innemen in de gemeenschap. Hij vergelijkt in zijn eerste brief aan de Korintiërs de geloofsgemeenschap die de Kerk is in Christus als een lichaam met zijn vele delen. “Ons lichaam met zijn vele delen vormt één geheel, en alle lichaamsdelen, hoe vele ook, zijn samen één lichaam; zo is het ook met Christus” (1 Kor. 12, 12). Daarna geeft hij een beschrijving van de verschillende lichaamsdelen die allen hun eigen functie te vervullen hebben om dienstbaar te zijn aan het ganse lichaam. Het is de explicitatie van wat hij in het begin van de overweging weergeeft over de verschillende gaven van de Geest: “Er zijn verschillende gaven, maar de Geest is één en dezelfde” (1 Kor. 12, 4). Ieder heeft zijn taak te vervullen, en niemand kan zeggen dat hij overbodig en nutteloos is. En dat drukt Paulus uit door te verwijzen naar de lichaamsdelen die schijnbaar het zwakst zijn of minder eerbaar. “Juist die lichaamsdelen die het zwakst schijnen te zijn, zijn onmisbaar. En die lichaamsdelen die wij beschouwen als minder eerbaar, eren wij des te meer.

deus caritas est

magazine | 2016 # 02

vermelden, die soms op een mensonwaardige wijze worden bejegend en echt als een probleem worden beschouwd. “Grotere kiesheid” is de houding die Paulus naar hen toe oproept. En in zijn overweging gaat hij in hoe wij met de zwakkere en minder eerbare delen moeten omgaan. “God heeft het lichaam zo samengesteld dat hij aan het mindere meer eer gaf, opdat er in het lichaam geen verdeeldheid zou zijn en de lichaamsdelen eensgezind voor elkaar zouden zorgen. Wanneer één lichaamsdeel lijdt, delen alle andere in het lijden; wordt één lichaamsdeel geëerd, dan delen alle andere in die vreugde” (1 Kor. 12, 24-26). Respect en medelijden naar de fragiele medemens toe zijn de twee woorden die hier kunnen onthouden worden. Het zijn de grondhoudingen die echt nodig zijn om een samenleving op te bouwen waar ruimte is voor hen die niet begaafd zijn, niet krachtig, niet welstellend, maar de zorg van medemensen nodig hebben. En om het nog eens positief uit te drukken: het zijn deze mensen die de wereld zullen redden van de verharding en de verzakelijking waarnaar de huidige samenleving dreigt te evolueren en van het individualisme dat het personalisme steeds meer verdringt. Het zijn zij die zullen behoeden dat de mens verder wegzakt in een totaal narcistische levenshouding, een leven dat slechts genoeg heeft aan zichzelf alleen, en de medemens alleen nog waardeert als deze de zelfgenoegzaamheid kan dienen. In onze reflectie over de houding van Jezus naar de fragiele medemens zou ik willen eindigen met een mysterieuze figuur in het Evangelie: de persoon van Lazarus, de

Onze minder edele delen worden daarom met grotere kiesheid behandeld” (1 Kor. 12, 22-23). Toegepast op onze reflectie over de fragiele mens zouden we kunnen zeggen dat deze mensen inderdaad het zwakst schijnen te zijn, maar voor de hele gemeenschap onmisbaar zijn, omdat ze een constante uitnodiging zijn om ons voor hun welzijn en bescherming in te zetten. Zij stimuleren in de medemens de grootste deugd waartoe mensen worden opgeroepen: de liefde voor de medemens. Kunnen ze ogenschijnlijk zelf niet veel bijdragen in de ontwikkeling van de samenleving, ze vormen een bron waaruit constant de uitnodiging vloeit om de zachte waarden te ontwikkelen die de maatschappij, die lijdt aan verzakelijking, vandaag zo nodig heeft, waarden die luisteren naar de namen inzet, zorg, tederheid, luisterbereidheid, geduld. We kunnen hier, in lijn met deze zachte waarden, ook de vruchten van de Geest noemen die Paulus opsomt: “Liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, vertrouwen, zachtmoedigheid, zelfbeheersing” (Gal. 5, 22-23). Op een andere plaats drukt hij het als volgt uit: “Bekleed u, als Gods heilige en geliefde uitverkorenen, met tedere ontferming, goedheid, nederigheid, zachtheid en geduld. Verdraag elkaar en vergeef elkaar, als de een tegen de andere een grief heeft” (Kol. 3, 12). Paulus spreekt ook over lichaamsdelen die minder edel zijn. Worden mensen met een handicap, zieken, ja, fragiele medemensen, niet dikwijls beschouwd als een last voor de gemeenschap, als minder eerbaar, die dan ook de eerbied van medemensen moeten ontberen? Vandaag kunnen we aan het lijstje zeker ook de vluchtelingen

broer van Marta en Maria. Wie is Lazarus over wie tweemaal in de Bijbel wordt gesproken als een goede vriend van Jezus, wanneer Hij bij de familie op bezoek gaat en wanneer Hij gevraagd wordt om hem te genezen? Na zijn opwekking uit de dood wordt door de hogepriesters zelfs overwogen om hem te vermoorden om te voorkomen dat de Joden in Jezus zouden geloven (cfr. Joh. 12, 10-11). Normaal zouden we in de Israëlitische samenleving mogen verwachten dat de naam van de man het eerst wordt genoemd, en niet deze van zijn twee zusters. Normaal zou klinken dat Jezus op bezoek gaat bij Lazarus die samenwoont met zijn twee zusters. Maar in het verhaal staan de twee zusters op de voorgrond, en bij Lucas wordt hij zelf niet genoemd wanneer Jezus bij hen op bezoek is. Bij Johannes wordt hij beschreven als de broer van Maria die balsem zalfde op de voeten van Jezus en van haar zuster Marta. “Heer, hier is iemand ziek, iemand van wie U houdt” (Joh. 11, 3): zo wordt Lazarus omschreven door zijn zusters. Jezus houdt van hem, zoals Hij ook op een bijzondere wijze van Johannes houdt. Zou het kunnen dat deze Lazarus een man was met een handicap, een zware chronische ziekte, die daarom niet meetelde in de maatschappij? En is het daarom dat hij slechts in tweede instantie wordt genoemd na zijn zusters die blijkbaar de hoofdrol spelen in huis? Het is een verdedigbare hypothese. Bijzonder is dat hij door Jezus speciaal wordt bemind, wellicht omdat hij een mens is die omwille van zijn zwakheid de bijzondere liefde van Jezus nodig heeft en ook effectief mag ontvangen. Dat is helemaal in de lijn van wat we tot nu toe over Jezus hebben gezegd en zijn houding naar de fragiele medemens toe: Hij ontwikkelt een voorkeursliefde naar hen toe, en bij Lazarus drukt zich dit uit in een heel bijzondere, tedere, zelfs emotionele liefde. Is het ook niet bijzonder dat het deze fragiele man is die later door de hogepriesters als een gevaar voor de samenleving wordt gezien? Opnieuw een paradox zoals er velen zijn in het Evangelie. Wanneer Jezus uiteindelijk in Betanië aankomt en verneemt dat Lazarus reeds overleden is, huilt Hij, de enige maal dat dit uitdrukkelijk wordt vermeld in het Evangelie. “Jezus begon te huilen, zodat de Joden zeiden: Hij moet wel veel van hem

gehouden hebben” (Joh. 11, 35-36). Hier klinkt uitdrukkelijk de bevestiging dat Jezus effectief veel van Lazarus hield. Hij mag als één van zijn beste vrienden worden beschouwd. Misschien mogen we nog even verder mediteren en ook het verhaal van het graf dat wordt geopend, dat natuurlijk in verband kan worden gebracht met de verrijzenis van Jezus zelf, betrekken op de houding die de Joden, en wij met hen, dikwijls ontwikkelen naar mensen met een handicap toe, de marginalen. Ze worden weggestopt omdat ze ons verstoren, omdat ze niet goed ruiken, omdat ze niet zijn zoals de anderen. Jezus geeft het bevel de steen weg te rollen, de steen van de discriminatie. Marta waarschuwt Jezus dat hij reeds vier dagen in het graf ligt en daarom riekt. “Maar Heer, de stank! Hij ligt er al vier dagen” (Joh. 11, 39). En wat stelt Jezus in de plaats van deze “stank”? De heerlijkheid van God! Een grotere tegenstelling kan er niet zijn. Hier belanden we opnieuw volledig in de gekende paradox van het Evangelie: diegene die klein is en niet meetelt, wordt groot en belangrijk in het Koninkrijk der hemelen. De steen moet worden weggerold, Lazarus moet naar buiten komen, de zwachtels moeten worden losgemaakt zodat hij kan gaan, de wereld in. Dat is de weg die de fragiele mensen in onze samenleving moeten gaan, dankzij ons bevrijdend optreden, in navolging van Jezus. Het is een verhaal dat voor interpretatie vatbaar is, en we kunnen er dankbaar gebruik van maken om onze overweging rond de fragiele mens een heel eigen invulling te geven. Onvoorwaardelijk respect en diepmenselijk medelijden, bevrijding van de boeien waarmee deze mensen gebonden worden en van de stenen die hen voor de samenleving verborgen houden, en integratie in de samenleving waar ze thuis horen en waar ze hun rol als profeet van de bedreigde waarden kunnen vervullen: dat is wat Jezus ons leert door zijn woord en zijn handelen, en dat we ook in dit verhaal van de opwekking van Lazarus mogen ontwaren: “Lazarus, kom naar buiten, maak hem los en laat hem gaan”(Joh. 11, 43-44). We laten het verhaal nog even nazinderen. ¶

L’attention de Jésus pour les personnes fragiles

l n’y a aucun doute sur le fait que Jésus montre une attention particulière vis-àvis des personnes fragiles. Nous pouvons parler d’un amour préférentiel pour ceux qui, à l’époque, ne comptaient peu ou pas dans la société : les malades, les personnes handicapées, les possédés, les pauvres en général. L’attention et le souci de ces gens est devenu en quelque sorte sa carte d’identité. Lorsque Jean le Baptiste, probablement un peu doutant sur la mission de Jésus, demande à travers ses disciples s’Il est réellement celui que nous attendons, Jésus répond : « Allez annoncer à Jean ce que vous entendez et voyez : les aveugles retrouvent la vue, et les boiteux marchent, les lépreux sont purifiés, et les sourds entendent, les morts ressuscitent, et les pauvres reçoivent la Bonne Nouvelle. Heureux celui pour qui je ne suis pas une occasion de chute ! » (Mt. 11, 5-6). Que Jean ait osé poser la question est néanmoins compréhensible, lorsque nous suivons la chronologie et observons le contenu des prédications de Jean. Quelques chapitres plus tôt, saint Matthieu raconte comment Jean est en admiration pour le Royaume qui arrive et qui sera installé par le Messie. Il rêve réellement d’un royaume où la justice règnera, et qui, si nécessaire, sera installé par la force.

Ses paroles ne mentent pas. « Engeance de vipères ! Qui vous a appris à fuir la colère qui vient ? … Déjà la cognée se trouve à la racine des arbres : tout arbre qui ne produit pas de bons fruits va être coupé et jeté au feu. … Il tient dans sa main la pelle à vanner, il va nettoyer son aire à battre le blé, et il amassera son grain dans le grenier ; quant à la paille, il la brûlera au feu qui ne s’éteint pas » (Mt. 3, 7.10.12). Lorsque Jésus se présente à Jean pour se faire baptiser, le doute surgit déjà une première fois chez Jean. Comment se fait-il que le Messie attendu lui demande d’être baptisé ? « C’est moi qui ai besoin d’être baptisé par toi, et c’est toi qui viens à moi ! » (Mt. 3, 14). C’est après ce baptême que Jésus se retire dans le désert, et à nouveau, Jean se pose des questions sur le moment où Il commencera à bâtir ce royaume dont il rêvait. Dans le désert, Jésus est également mis à l’épreuve pour exercer son pouvoir selon le rêve de Jean. N’est-ce pas touchant que Jean parle du pouvoir de Dieu de transformer des pierres en enfants, tandis que le diable invite Jésus à transformer les pierres en pains ? Mais la réponse de Jésus à ces tentations est claire : « Arrière, Satan ! car il est écrit : C’est le Seigneur ton Dieu que tu adoreras, à lui seul tu rendras un culte » (Mt. 4, 10). Pour Jésus, seul l’accomplissement de

Br. René Stockman, Generale overste

deus caritas est

editorial

magazine | 2016 # 02

les opprimés, annoncer une année favorable accordée par le Seigneur. … Aujourd’hui s’accomplit ce passage de l’Écriture que vous venez d’entendre » (Lc. 4, 18-19.21). Nous restons encore un peu chez saint Luc et écoutons Jésus lorsqu’Il compare le Royaume des Cieux à une fête de noces. Les hôtes qui sont invités ne viennent pas, mais ce sont finalement les pauvres et les malades qui rempliront la salle. « Dépêche-toi d’aller sur les places et dans les rues de la ville ; les pauvres, les estropiés, les aveugles et les boiteux, amène-les ici » (Lc. 14, 21). « Heureux les pauvres de cœur, car le Royaume des Cieux est à eux » (Mt. 5, 3), est ici vivement illustré. Ce sont les petits, et ceux qui possède la mentalité des petits, qui seront les habitants du Royaume des Cieux. « Amen, je vous le dis : celui qui n’accueille pas le Royaume de Dieu à la manière d’un enfant n’y entrera pas » (Lc. 18, 17). Nous pouvons nous demander quelle est l’attitude de Jésus envers les personnes fragiles. Donne-t-Il une réponse à la question de la raison de la souffrance ou prend-Il définitivement toute la souffrance hors de ce monde ? Il ne guérit qu’un certain nombre de personnes qu’Il rencontre sur son chemin, mais beaucoup resteront infirmes, aussi à l’époque de Jésus. Quelle était la signification de ne guérir seulement ces personnes et pas les autres ? Pas de chance pour ceux qui n’ont pas pu rencontrer Jésus, lors de son apparition sur la terre. Et Il ne répond pas non plus à la question sur la cause de la souffrance. Il rompt certes avec la vision obstinée que la souffrance était considérée comme une punition de Dieu. Ceci est brièvement détaillé dans l’histoire de la guérison de l’aveuglené, et dans cette histoire, nous recevons en

fait aussi une réponse à l’autre question sur ce qu’était l’intention de Jésus en aidant les souffrants qu’Il rencontrait. La question qu’on Lui présente est une question que l’on entend encore aujourd’hui. « Rabbi, qui a péché, lui ou ses parents, pour qu’il soit né aveugle ? » (Jn. 9, 2). Dans sa réponse, Jésus rompt fermement avec l’idée que la souffrance est considérée comme une punition pour ses péchés. « Ni lui, ni ses parents n’ont péché » (Jn. 9, 3). Cette réponse ne traite évidemment pas la question de l’origine de la souffrance. Mais il poursuit et intègre Dieu dans la démarche qu’Il posera par après. « C’était pour que les œuvres de Dieu se manifestent en lui » (Jn. 9, 3). Quelles sont les œuvres de Dieu dont Jésus fait allusion ? Il s’agit tout d’abord du fait que Dieu est un Dieu miséricordieux, qui fait preuve de compassion pour ceux qui souffrent. Jésus est l’image tangible et visible de cette compassion et c’est pourquoi Il s’arrête sur son chemin à chaque fois qu’un malade arrive ou est porté vers Lui. C’est à cette compassion que Jésus nous appelle : ne jamais se fermer à la souffrance des autres, mais de suivre Dieu Lui-même dans sa miséricorde et d’être cette présence compatissante de son prochain qui souffre. Jésus guérit les malades, soulage les souffrants. La compassion doit toujours conduire à une aide concrète du souffrant en le consolant, rétablissant et guérissant. Rendre visite aux malades est l’un des critères de jugement centraux (cf. Mt. 25, 36). Dans l’histoire de la guérison de l’aveuglené, Jésus demande également à l’aveugle s’il voulait bien contribuer à sa guérison. Il doit aller se laver dans la piscine de Siloé (Jn. 9, 7). Dans les soins aux malades, il est en effet

la Volonté de son Père céleste importe. Jésus prend clairement distance de l’image du Messie qui restaurera avec force le Royaume d’Israël. Il a le pouvoir de transformer les pierres en pains, et Il le montrera plus tard lors de la multiplication des pains, lorsqu’Il nourrira la foule avec cinq pains et deux poissons. Mais Il n’accomplit pas cette multiplication des pains pour montrer son pouvoir ou se nourrir luimême, mais pour la foule affamée. Tous les miracles seront toujours dirigés vers le bienêtre, la guérison, le rétablissement de l’autre. Quand Jésus commence enfin sa vie publique, le ton est immédiatement donné avec le Sermon sur la montagne et les Béatitudes. « Heureux les pauvres de cœur, car le Royaume des Cieux est à eux » (Mt. 5, 3). C’est un royaume complètement différent que ce à quoi on pensait jusqu’à présent qui est annoncé. A la fin de son Sermon, où Il annonce le Royaume de Dieu, ce Royaume se réalise par la guérison d’un lépreux. Il s’agit d’un lépreux, exclu de la société de l’époque, un vrai marginal, qui perce pour la première fois visiblement le Royaume. Entre le baptême de Jésus et son séjour dans le désert et la question de Jean, nous trouvons chez l’évangéliste Matthieu le Sermon sur la montagne et une série de guérisons. Voilà la réponse de Jésus, et Jésus demande à Jean de ne pas se sentir offensé. Jésus et son attention pour l’homme fragile : cela devient la base de ses actions et de son message. Il s’agit de ce que nous entendons lorsqu’Il se fait connaître dans la synagogue à Nazareth, l’endroit où Il a grandi. « L’Esprit du Seigneur est sur moi parce que le Seigneur m’a consacré par l’onction. Il m’a envoyé porter la Bonne Nouvelle aux pauvres, annoncer aux captifs leur libération, et aux aveugles qu’ils retrouveront la vue, remettre en liberté

important de toujours compter sur leurs propres capacités et également les stimuler. Car trop souvent, on part du principe que le malade n’est pas en mesure de contribuer lui-même à sa guérison et est ainsi, dans les soins, relégué à un sujet souffrant, et l’on ne pense plus qu’une personne handicapée ou une personne âgée ait aussi quelque chose à dire sur sa propre vie. Jésus guérit aussi l’âme de ceux qui souffrent, en pardonnant leurs péchés. La miséricorde de Dieu se manifestera aussi dans le pardon des péchés. La guérison de Jésus est donc toujours holistique : Il touche le corps et l’âme. Dans presque chaque histoire de guérison, Jésus commencera son rite de guérison par le pardon des péchés. La personne doit être guérie dans son entièreté. Enfin, le malade sera toujours ramené à la société. L’homme marginal est réintégré dans son milieu social. L’entourage est appelé à cesser la discrimination du malade, du lépreux, de l’aveugle, du pauvre, et de créer une société où il y a de la place pour les personnes vulnérables. Pour bien comprendre l’attitude de Jésus visà-vis des personnes fragiles, nous pouvons nous référer à l’histoire du lavement des pieds. Jésus nous montre la bonne attitude à développer vis-à-vis des autres, et en particulier vis-à-vis des personnes fragiles : celle de l’humble service. Le lavement des pieds concentre toute la pensée sur le Royaume des Cieux en un seul geste. Saint Jean décrit solennellement cet acte d’humilité totale et de soumission, qui institue en quelque sorte la passion et la crucifixion de Jésus. Le récit en soi semble un paradoxe. L’évènement du lavement des pieds se déroule comme un grand rituel. « Jésus, sachant que le Père a tout remis entre ses mains, qu’il est sorti de Dieu et qu’il s’en va vers Dieu, se lève de table, dépose son vêtement, et prend un linge qu’il se noue à la ceinture ; puis il verse de l’eau dans un bassin. Alors il se mit à laver les pieds des disciples et à les essuyer avec le linge qu’il avait à la ceinture » (Jn. 13, 3-5). L’humilité absolue de Jésus est associée à sa grandeur et sa relation avec le Père, dont on ne doute plus et qu’Il explique en détail dans son discours d’adieu. Jésus montre sa véritable splendeur dans son humilité. Ici aussi, Il est l’image vivante de Dieu, dont sa splendeur s’exprime justement dans son humilité. Nous pourrions chanter ici l’hymne connu de saint Paul : « Le Christ Jésus, ayant la condition de Dieu, ne retint

pas jalousement le rang qui l’égalait à Dieu. Mais il s’est anéanti, prenant la condition de serviteur, devenant semblable aux hommes. Reconnu homme à son aspect, il s’est abaissé, devenant obéissant jusqu’à la mort, et la mort de la croix » (Ph. 2, 6-8). L’histoire prend un tournant lorsque Jésus en arrive à Pierre qui avec véhémence refuse de se laisser laver les pieds par Jésus. Pour Jésus, c’est l’occasion d’expliquer son acte et aussi un appel pour ses disciples et pour nous de suivre son exemple d’humble service. « Si donc moi, le Seigneur et le Maître, je vous ai lavé les pieds, vous aussi, vous devez vous laver les pieds les uns aux autres. C’est un exemple que je vous ai donné afin que vous fassiez, vous aussi, comme j’ai fait pour vous. Amen, amen, je vous le dis : un serviteur n’est pas plus grand que son maître, ni un envoyé plus grand que celui qui l’envoie. Sachant cela, heureux êtes-vous, si vous le faites » (Jn. 13, 14-17). On remarque que chez Jean, l’institution de l’Eucharistie manque lors de la Dernière Cène, tandis qu’il est le seul qui décrit le lavement des pieds. L’évangéliste, qui était un témoin direct de l’évènement, a dû être fortement touché par ce geste de Jésus. C’est comme si le lavement des pieds est élevé à un sacrement et placé au même niveau que l’institution de l’Eucharistie. Le lavement des pieds, l’institution de l’Eucharistie et sa passion et sa mort sur la croix sont l’expression de cette même attitude que l’on appelle l’Amour. Jésus l’expliquera très clairement dans son discours d’adieu: « Il n’y a pas de plus grand amour que de donner sa vie pour ceux qu’on aime » (Jn. 15, 13). Tel est le message ultime et aussi l’acte ultime de Jésus : aller si loin dans l’amour pour son prochain, pour chaque personne, même pour le pécheur et la personne fragile, que l’on est prêt à donner sa vie pour

Le respect et la compassion envers les personnes fragiles sont deux mots que nous pouvons ici retenir.

lui. C’est à travers cet amour extrême que le salut de l’humanité a pu avoir lieu. Nous entrons ici dans un grand mystère, le mystère de notre foi. Jean Vanier attache une grande importance au lavement des pieds, et le considère comme l’expression puissante de l’amour envers le faible. Dans les communautés qu’il a fondées, ce rituel a reçu une place privilégiée, car il le considère comme un acte de guérison pour ceux qui l’exercent et ceux qui peuvent le recevoir. Le serviteur se place à la bonne hauteur vis-à-vis de celui qu’il sert : à ses pieds. Et le receveur est honoré pour ce qu’il est vraiment : l’image et la ressemblance de Dieu, l’icône du Christ, pour utiliser les paroles de saint Vincent de Paul. Ce fut aussi lui qui disait que nous devions toujours voir les pauvres comme nos Seigneurs et Maîtres, et que nous devions les servir avec amour, respect et dans l’humilité. Paul nous a donné une belle image sur la place que la personne fragile devrait occuper au sein de la communauté. Il compare, dans sa première lettre aux Corinthiens, la communauté chrétienne qui forme l’Eglise et le Christ comme un corps avec ses nombreux membres. « Le corps ne fait qu’un, il a pourtant plusieurs membres ; et tous les membres, malgré leur nombre, ne forment qu’un seul corps. Il en est ainsi pour le Christ » (1 Co. 12, 12). Il décrit ensuite les différents membres du corps avec, pour chacun, ses propres fonctions à remplir pour mieux servir le corps entier. Il s’agit d’une explication de ce qu’il avait avancé au début de la réflexion au sujet des différents dons de l’Esprit Saint : « Les dons de la grâce sont variés, mais c’est le même Esprit » (1 Co. 12, 4). Chacun doit remplir son rôle, et personne ne peut dire qu’il est superflu et inutile. Paul l’exprime en référant aux parties du corps qui paraissent les plus délicates ou moins honorables. « Bien plus, les parties du corps qui paraissent les plus délicates sont indispensables. Et celles qui passent pour moins honorables, ce sont elles que nous traitons avec plus d’honneur ; celles qui sont moins décentes, nous les traitons plus décemment » (1 Co. 12, 22-23). Concentrés sur notre réflexion au sujet des personnes fragiles, nous pouvons dire que ces personnes paraissent en effet les plus faibles, mais pour la communauté dans son ensemble, elles sont indispensables, car elles sont une invitation constante à nous engager pour leur bien-être et leur protection. Elles stimulent dans l’autre la plus grande vertu à laquelle l’homme

deus caritas est

magazine | 2016 # 02

l’autre s’il peut servir sa complaisance. Dans notre réflexion sur l’attitude de Jésus vis-à-vis des personnes fragiles, j’aimerais conclure par une figure mystérieuse de l’Evangile : le personnage de Lazare, le frère de Marthe et Marie. Qui est Lazare dont on parle à deux reprises dans la Bible, comme un bon ami de Jésus, lorsqu’Il va rendre visite à sa famille et qu’on Lui demande de le guérir ? Après sa résurrection d’entre les morts, les grands prêtres envisagent même de L’assassiner pour empêcher que les Juifs croient en Jésus (cf. Jn. 12, 10-11). Dans la société israélite, nous nous attendons normalement que le nom de cet homme soit mentionné en premier, et pas celui de ses deux sœurs. Ce qui serait plus normal serait que nous parlions de Jésus qui vient visiter Lazare qui habite avec ses deux sœurs. Mais dans l’histoire, les deux sœurs sont au premier plan, et chez Luc, Lazare n’est même pas mentionné quand Jésus est en visite chez eux. Chez Jean, il est décrit comme le frère de Marie qui avait versé du parfum sur les pieds de Jésus et de sa sœur Marthe. « Seigneur, celui que tu aimes est malade » (Jn. 11, 3), voici comment Lazare est décrit par ses sœurs. Jésus l’aime, comme Il aime Jean d’une manière particulière. Serait-il possible que ce Lazare ait été un homme avec un handicap, une maladie chronique grave, qui pour cette raison ne comptait pas dans la société ? Et est-ce pour cela qu’il n’est mentionné qu’en second lieu, après ses sœurs qui ont apparemment le rôle principal dans la maison ? C’est une hypothèse défendable. Ce qui est particulier, c’est qu’il ait été aimé de manière particulière par Jésus, peut-être parce qu’il était un homme qui, à cause de sa faiblesse, avait besoin de l’amour particulier de Jésus et pouvait aussi le recevoir concrètement. Ceci est tout à fait en ligne avec ce que nous avons dit jusqu’à présent à propos de Jésus et de son attitude vis-à-vis des personnes fragiles : Il cultive pour eux un amour préférentiel, qui est exprimé chez Lazare par un amour très particulier, tendre et même émotionnel. N’est-ce pas étrange qu’il s’agisse également de cet homme fragile qui sera plus tard considéré par les grands prêtres comme un danger pour la société ? Encore un paradoxe, comme il y en a tant dans l’Evangile. Lorsque Jésus arrive enfin à Béthanie, Il apprend que Lazare est déjà décédé et Il pleure, la seule fois qu’on le mentionne explicitement dans l’Evangile. « Alors Jésus se mit à pleurer.

Les Juifs disaient : Voyez comme il l’aimait ! » (Jn. 11, 35-36). On entend explicitement la confirmation que Jésus aimait effectivement beaucoup Lazare. Il peut être considéré comme l’un de ses meilleurs amis. Peut-être pouvons-nous méditer plus profondément et aussi projeter l’histoire de l’ouverture de la tombe, qui peut bien entendu être liée à la résurrection de Jésus Lui-même, sur l’attitude que les Juifs, et nous avec eux, développent souvent vis-à-vis des personnes handicapées, les marginaux. On les cache parce qu’ils nous dérangent, parce qu’ils sentent mauvais, parce qu’ils ne sont pas comme tout le monde. Jésus donne l’ordre de rouler la pierre du tombeau, la pierre de la discrimination. Marthe avertit Jésus que cela fait déjà quatre jours qu’il est dans la tombe et, par conséquent, sent. « Seigneur, il sent déjà ; c’est le quatrième jour qu’il est là » (Jn. 11, 39). Et par quoi remplace Jésus cette « odeur nauséabonde » ? Par la gloire de Dieu ! Il ne peut y avoir de plus grand contraste. Nous retrouvons à nouveau le fameux paradoxe de l’Evangile : celui qui est petit et ne compte pas aux yeux de la société, devient grand et important dans le Royaume des Cieux. La pierre doit être roulée, Lazare doit sortir, les bandelettes doivent être déliées afin qu’il puisse marcher dans le monde. Tel est le chemin que devraient parcourir les personnes fragiles de notre société, grâce à nos actions libératrices, à la suite du Christ. C’est une histoire qui laisse libre cours à l’interprétation, et nous saisissons l’occasion pour donner une interprétation très personnelle au sujet de l’homme fragile. Un respect inconditionnel et une compassion humaine profonde, la libération des chaînes auxquelles étaient liées ces personnes et des pierres qui les cachaient de la société, et la réintégration dans cette société à laquelle elles appartiennent et où elles peuvent remplir leur rôle de prophète contre les valeurs menacées : voilà ce que Jésus nous enseigne par ses paroles et ses actes, et que nous pouvons aussi percevoir dans cette histoire de la résurrection de Lazare. « Lazare, viens dehors ! Déliezle, et laissez-le aller » (Jn. 11, 43-44). Laissons encore cette histoire retentir en nous. ¶ Fr. René Stockman, Supérieur général

est appelé : l’amour du prochain. Si elles ne contribuent pas beaucoup, à première vue, au développement de la société, elles forment la source de laquelle jaillit l’invitation constante à développer les valeurs douces dont la société, qui souffre tant de la matérialisation, a tant besoin, les valeurs qui portent le nom d’engagement, soins, tendresse, écoute, patience. Nous pouvons, en ligne avec ces valeurs tendres, également y ajouter les fruits de l’Esprit, énumérés par saint Paul : « Amour, joie, paix, patience, bonté, bienveillance, fidélité, douceur et maîtrise de soi » (Ga. 5, 22-23). Ailleurs, il exprime la chose suivante : « Revêtez-vous de tendresse et de compassion, de bonté, d’humilité, de douceur et de patience. Supportez-vous les uns les autres, et pardonnez-vous mutuellement si vous avez des reproches à vous faire » (Col. 3, 12-13). Paul parle aussi des parties du corps qui passent pour le moins honorables. Les personnes avec un handicap, les malades, bref, les personnes fragiles, ne sont-elles pas souvent considérées comme un poids pour la société, comme moins honorables et qui ne méritent pas le respect des autres ? Nous pouvons certainement, aujourd’hui, ajouter les réfugiés à la liste, eux qui sont parfois traités de manière inhumaine et sont vraiment considérés comme un problème. Paul appelle à « plus de délicatesse ». Et dans sa réflexion, il développe comment nous devons nous entretenir avec les parties délicates et moins honorables. « En organisant le corps, Dieu a accordé plus d’honneur à ce qui en est dépourvu. Il a voulu ainsi qu’il n’y ait pas de division dans le corps, mais que les différents membres aient tous le souci les uns des autres. Si un seul membre souffre, tous les membres partagent sa souffrance ; si un membre est à l’honneur, tous partagent sa joie » (1 Co. 12, 24-26). Le respect et la compassion envers les personnes fragiles sont deux mots que nous pouvons ici retenir. Il s’agit des attitudes nécessaires à construire une société où il y a de la place pour ceux qui ne sont ni doués, ni fort, ni aisé, mais qui nécessitent l’attention d’autres personnes. Et pour le dire encore une fois de manière positive : ce sont ces gens qui sauveront le monde de la dureté et du matérialisme vers lesquels la société actuelle tend et de l’individualisme qui repousse de plus en plus le personnalisme. Ce sont eux qui empêcheront que l’homme continue à se perdre dans une attitude totalement narcissique, une vie autosuffisante et qui n’apprécie que

A IN

CH 14

new roads in china

ometimes it is surprising how quickly certain projects evolve and how unpredictable they are at the moment they begin. We have had our presence in China as a congregation for eight years now, and we know how long the preparations took. For we have been involved through the Verbiest Foundation since 1990. Many have helped us on the way. We received support and good advice. The key moment was of course when we could begin the formation of candidates. It was also the time when Bro. Adrian went to China, officially as a student to study the language. First, we were in Beijing, where the focus was on the formation of candidates, and now we are in Taiyuan, where the new community is located, still in a rented apartment, though with a clearer apostolic mis-

sion: we can certainly identify a positive development. Today, Bro. Adrian, Bro. Jose, and Bro. Austin are in Taiyuan, while Bro. James is staying in Manila for the time being for advanced studies. Our first apostolate is the support of young students at the newly opened ‘Saint Vincent Home’ where four students are currently staying. However, our intention is to expand and accommodate eight students. The home is run by our brothers, mainly Bro. Jose, together with the ‘Caritas’ service of our associate member Fr. Paul, and aims to provide after-school support for Catholic high school students as well as offer lodging, and thus offer a good framework for a solid development as a young Christian. At noon, several students come to the home and have lunch together. During our

visit, we were able to witness how fervent these young Catholic students really are. Of course, this initiative is also meant for young people to come into contact with our Congregation. We could call it a new style of juniorate, but on a much smaller scale than what we were used to in the Congregation with our formation boarding schools. Our hope is that this modest project might lead to the creation of new ways for animation of vocations, in which our brothers have more direct access to young people. Bro. Austin is training in traditional Chinese medicine and is coached by a knowledgeable Catholic doctor who has a private clinic in Taiyuan. After his studies in Belgium he took a course in bookkeeping to serve the community in this regard. Meanwhile, we are also looking to the future. Our initial idea to build a home for

deus caritas est

magazine | 2016 # 02

November 2014, the first ‘Caritas’ office, headed by Fr. Paul, was established in the diocese. The bishop testified that it was not an obvious choice for him not to appoint Fr. Paul to a parish, but to entrust him with this new assignment, but his studies in Moerzeke convinced him. The attention of the local Church is often too exclusively focused on the sacramental and the catechetical, which is obviously important, but they miss the equally necessary social dimension. Local congregations of sisters are sometimes only involved in parish pastoral care and are viewed as helpers of priests. The presence and clarity of our charism allows us to help strengthen the social dimension of the Gospel and thus, to use the words of Pope Francis, go out and head for the periphery. We can also prove that the vocation of men is not limited to priesthood, but that religious life as such is also possible as a brother. We are really new in China when it comes to this particular

Our presence as a congregation of brothers in the Church of China does have its meaning.

field. Along with the Marist Brothers, who already have a history in China and who had several schools before the revolution, we are currently the only congregation of brothers. We therefore hope to offer a suitable framework to young people whose desire for the religious life is growing as a vocation. The initiative to start the care for the elderly makes us feel very strongly connected to the beginnings of our Congregation. Father Triest was also affected by the living conditions of the elderly in his time. As a result of the one-child policy in China, we are seeing a situation in which the care for the elderly is getting really problematic. Children cannot or will not care for their aging parents, so that many elderly people are being neglected, especially in the cities. The ‘Caritas’ office already works with about a hundred volunteers who go and see these elderly people in Taiyuan, and there is a real need for more professional care. It is to the credit of the local Church that they want to share this concern with us. We put the future of our mission in China in the hands of Divine Providence, for it has been a walk with Providence up to now, not too fast and not too slow as Saint Vincent loved to say it. This Providence becomes very real throughout the many who we encounter on our way and who always seem to hand us a new building block. We will not see the stalks, but let us believe in the harvest, to paraphrase a Dutch poet. ¶ Bro. René Stockman

the elderly in Honggou Parish near Taiyuan failed. The land, which the local authorities placed at our disposal, will be used for other purposes. It teaches us that we need to be careful with promises made by local authorities. They can change very quickly and thwart the plans we made. But in the meantime, we drew up other plans which certainly must not be lost. Therefore, in agreement with Bishop Paul Meng, we went looking for alternatives, and finally he suggested the new parish in Xiaodian to where the city of Taiyuan is expanding. Together with the brothers and the bishop, we visited the area where they built a temporary church and where land is available for building a retirement home. We will now examine whether the project we were trying to work out in Honggou can be set up in Xiaodian with a few adjustments. The diocese is the owner of the land and the bishop would deal with the government, which does provide greater security. With a good agreement with the diocese, the Congregation can have the assurance that the project can actually be developed as our own apostolate. Other proposals were made, even existing buildings were placed at our disposal to start with the care of the elderly, but given the still limited capacity in terms of professional background of the local brothers, these proposals were turned down for the time being. It is proof that we, as Brothers of Charity, are already well established in the local Church and have made many contacts; our charism is no longer unknown. Our contact with other religious, who, like us, are present in China in a modest way in support of the local Church, helps us to find our way and really position ourselves as a congregation. Some might wonder about the significance of the Congregation’s presence in China. What can we do in a country with a divided Church where we cannot work in the open for the time being, in a country with 1.4 billion inhabitants. It seems less than a drop in the ocean. What can we do with three young brothers and a brother who can only provide remote support to feed the multitude, we might ask with a paraphrase from the miracle of the five loaves and two fish. Our presence as a congregation of brothers in the Church of China does have its meaning and already shows in Taiyuan where the Church, through our associate member Fr. Paul, who took the Social Doctrine course in Moerzeke, and the brothers, developed a greater attention to charity. In

A IN

nieuwe wegen 16

in china

oms is het verrassend hoe vlug bepaalde projecten evolueren en hoe onvoorspelbaar ze zijn op het ogenblik dat ze een aanvang nemen. Zo zijn we reeds acht jaar als congregatie effectief aanwezig in China, en we weten hoe lang de voorbereiding daarvoor ons vroeg. Want het is vanaf 1990 dat we reeds via de Verbieststichting betrokken zijn op China. Velen hebben ons onderweg geholpen, ondersteund, goede raad gegeven. De doorslag kwam natuurlijk wanneer we konden beginnen met de vorming van kandidaten en dat was ook het moment dat Br. Adrian naar China trok, officieel als student om er de taal te studeren. Eerst in Beijing waar alle klemtoon lag op de vorming van de kandidaten en nu in Taiyuan waar de nieuwe communiteit is gevestigd, nog steeds in een huurappartement, maar nu reeds met de duidelijker apostolische opdracht: dat is zeker een positieve evolutie die we kunnen aangeven. Vandaag zijn Br. Adrian, Br. Jose en Br. Austin in Taiyuan, terwijl Br. James voorlopig in Manilla verblijft voor verdere studies. Een eerste apostolaat is de begeleiding van jonge studenten in een juist geopend “Saint Vincent home”, waar momenteel vier studenten verblijven maar met de bedoeling om dit te laten uitgroeien tot een achttal studenten. Dit home wordt gerund door onze broeders, in hoofdzaak door Br. Jose,

tezamen met de Caritas-dienst van aangesloten lid Fr. Paul, en heeft als doel katholieke highschool-studenten naschools op te vangen en hen ook logement te geven en zo een goed kader te bieden om zich als jonge christen degelijk te ontwikkelen. Over de middag komen meerdere studenten naar het home waar ze samen de maaltijd nemen, en bij ons bezoek konden we getuigen hoe vurig deze jonge katholieke studenten wel zijn. Dit initiatief heeft natuurlijk ook de bedoeling meer met jongeren in contact te komen om zo onze congregatie te leren kennen. Misschien kunnen we het als een nieuwe vorm van “juniorate” noemen, maar dan kleinschaliger dan we vroeger in de congregatie gewoon waren met onze vormingsinternaten. Onze hoop is dat er vanuit dit bescheiden project nieuwe wegen voor animatie van roepingen worden gecreëerd, waarbij onze broeders een meer rechtstreekse toegang hebben naar jongeren toe. Br. Austin bekwaamt zich op een praktische wijze in de traditionele Chinese geneeskunde en wordt daarin kundig begeleid door een katholieke geneesheer die een eigen kliniek heeft in Taiyuan. Ook volgde hij na zijn studie in België reeds een opleiding in boekhouding, om zo de communiteit op dit gebied dienstbaar te zijn. Ondertussen wordt er verder uitgekeken naar de toekomst. Een eerste idee om een rusthuis uit te bouwen in de parochie van

Honggou nabij Taiyuan mislukte, omdat de grond die ons door de lokale overheid ter beschikking werd gesteld finaal voor andere doeleinden zal worden gebruikt. Het leert ons dat we voorzichtig moeten zijn met beloften gedaan door lokale overheden die heel vlug kunnen veranderen en daarmee ook de gemaakte plannen kunnen doorkruisen. Maar ondertussen werden plannen opgemaakt en deze mogen zeker niet verloren gaan. Daarom werd in afspraak met Bisschop Paul Meng uitgekeken naar alternatieven, en finaal stelde hij de nieuwe parochie in Xiaodian voor, waar de stad van Taiyuan zich verder uitbreidt. Samen met de broeders en de bisschop bezochten we deze plaats waar een voorlopige kerk werd gebouwd en waar een terrein beschikbaar is voor de uitbouw van een rusthuis. We zullen nu verder bestuderen of het project eerst voorzien in Honggou mits enige aanpassing in Xiaodian kan worden uitgevoerd. De garantie is dat het bisdom de eigenaar is van het terrein en de bisschop dan ook zou optreden naar de overheid toe, hetgeen wel een grotere zekerheid geeft. Met een goede overeenkomst met het bisdom kan dan als congregatie de garantie worden gekregen om het project ook effectief als een eigen apostolaat te kunnen ontwikkelen. Andere voorstellen werden ons gedaan, en zelfs bestaande gebouwen ter beschikking

deus caritas est

grotere aandacht voor de caritas ontwikkelde. In november 2014 werd in het bisdom voor het eerst een bureau voor de caritas ontwikkeld waar Fr. Paul de directeur van is. De bisschop getuigde dat het voor hem geen evidente keuze was om Fr. Paul niet in een parochie te benoemen, maar hem deze nieuwe opdracht toe te vertrouwen, maar zijn studie in Moerzeke heeft hem overtuigd. De aandacht van de lokale Kerk is nog dikwijls te uitsluitend gericht op het sacramentele en de catechese, wat natuurlijk belangrijk is, maar ze mist de even noodzakelijke sociale dimensie. Ook lokale zustercongregaties worden soms alleen maar in de parochiepastoraal ingeschakeld en worden er gezien als de helpsters van de priesters. Door onze aanwezigheid en de duidelijkheid van ons charisma kunnen we meehelpen om de sociale dimensie van het evangelie te verstevigen en daarmee, om de woorden van Paus Franciscus te gebruiken, mee naar de periferie te trekken. We kunnen ook aantonen dat roeping voor mannen zich niet uitsluitend tot het priesterschap moet beperken, maar dat religieus leven als dusdanig ook mogelijk is als broeder. Op dat gebied zijn we echt nieuw in China en met de Maristbroeders die reeds een geschiedenis hebben in China en voor de revolutie verschillende scholen hadden, zijn we voorlopig de enige broedercongregatie. We hopen dan ook aan jongeren bij wie het verlangen tot het religieuze leven

als een roeping groeit een geschikt kader te kunnen aanbieden. Met het initiatief om te starten met de zorg voor bejaarden voelen we ons heel sterk verbonden met het begin van onze congregatie, waar Vader Triest ook getroffen was door de levenssituatie van de bejaarden in zijn tijd. Als gevolg van de één-kind-politiek komen we in China tot een situatie dat de zorg voor bejaarden echt problematisch wordt. Kinderen kunnen of willen voor hun ouder wordende ouders niet meer zorgen, zodat er vandaag reeds vele bejaarden vooral in de steden verkommeren. Nu reeds werkt Caritas met een honderdtal vrijwilligers die deze bejaarden in Taiyuan gaan opzoeken, en de nood aan een meer professionele opvang doet zich echt aanvoelen. Het siert de lokale Kerk dat ze deze bekommernis met ons wilt delen. We leggen de toekomst van onze missie in China in de handen van Gods Voorzienigheid, want tot nu toe was het hier echt wandelen met de Voorzienigheid, niet te vlug en niet te traag, zoals Sint-Vincentius zo graag uitdrukte. En deze Voorzienigheid wordt heel reëel doorheen de velen die op onze weg passeren en die telkens een nieuw bouwsteen lijken aan te reiken. We zullen de halmen niet meer zien, maar laat ons toch geloven in de oogst, om het met een Nederlandse dichter uit te drukken. ¶ Br. René Stockman

de nouveaux chemins en chine

l est parfois surprenant de voir combien certains projets évoluent rapidement et comment ils sont imprévisibles au moment où ils commencent. Nous sommes ainsi déjà activement présents en Chine depuis huit ans en tant que Congrégation, et nous connaissons la longue préparation que cela nous a demandé. Car c’est depuis 1990 que nous sommes impliqués dans la Chine par la Fondation Verbiest. Beaucoup nous ont aidés, soutenus, donné de bons conseils en cours de route. Ce qui a été déterminant est évidemment venu lorsque nous avons pu lancer la formation des candidats, qui correspondait au moment du départ de Fr.

magazine | 2016 # 02

Adrian pour la Chine, officiellement envoyé en tant qu’étudiant pour y apprendre la langue.Cela a tout d’abord commencé à Beijing, où l’accent a été mis sur la formation des candidats, et a continué à Taiyuan, où la nouvelle communauté est maintenant installée, encore dans un appartement de location, mais avec une mission apostolique déjà plus claire : il s’agit certainement d’un développement positif que nous pouvons identifier. Aujourd’hui, Fr. Adrian, Fr. José et Fr. Austin sont à Taiyuan, tandis que Fr. James reste provisoirement à Manille pour ses études. L’accompagnement des jeunes étudiants dans une toute nouvelle « Maison Saint-

Vincent », où résident actuellement quatre étudiants, est un premier apostolat, mais nous avons l’intention de l’agrandir jusqu’à huit étudiants. Cette maison est gérée par nos frères, principalement par Fr. José, ainsi que par le Service de Caritas du membre associé Père Paul, et vise à accueillir les élèves du secondaire catholique après les cours, et aussi à leur donner un logement pour leur offrir un bon cadre afin de bien se développer en tant que jeunes chrétiens. Durant l’heure de midi, plusieurs étudiants viennent à la maison où ils prennent le repas ensemble, et lors de notre visite, nous avons pu être témoins de la ferveur de ces jeunes étudiants ca-

gesteld om nu reeds te beginnen met de zorg voor bejaarden, maar gezien de nog beperkte mogelijkheden qua professionele achtergrond van de broeders ter plaatse werden deze voorlopig afgewezen. Het is wel een bewijs dat we als Broeders van Liefde reeds goed ingeburgerd zijn in de lokale Kerk en al heel wat contacten hebben ontwikkeld, waarbij ons charisma geen onbekende meer is. Ook het contact met andere religieuzen die net zoals wij op een bescheiden wijze aanwezig zijn in China als ondersteuning van de lokale Kerk helpt ons om onze weg te vinden en ons echt te positioneren als congregatie. Sommigen kunnen zich de vraag stellen wat de betekenis is van de aanwezigheid van de congregatie in China. Wat kunnen wij betekenen in een land met een verdeelde Kerk, waar we voorlopig niet openlijk kunnen werken, in een land met 1,4 miljard inwoners? Het lijkt minder dan een druppel in de oceaan. “Wat kunnen we met drie jonge broeders en een broeder die slechts van op afstand kan begeleiden, doen om die massa te voeden?”, zouden we ons kunnen afvragen met een parafrase van de broodvermenigvuldiging. Onze aanwezigheid als broedercongregatie in de Kerk van China heeft wel degelijk zijn betekenis en toont zich reeds in Taiyuan, waar de Kerk, via ons aangesloten lid Fr. Paul die de opleiding van sociale leer in Moerzeke volgde, en via de broeders, een

E IN CH 18

tholiques. Cette initiative vise évidemment aussi à rentrer plus en contact avec les jeunes pour faire connaître notre Congrégation. Peut-être pouvons-nous définir ce centre comme une nouvelle forme de « juvénat », mais alors à plus petite échelle que ce que nous avions l’habitude de voir dans la Congrégation avec nos internats de formation. Nous espérons que de cet humble projet puissent jaillir de nouveaux chemins dans l’animation des vocations, par lesquelles nos frères auront un accès plus direct vers les jeunes. Fr. Austin s’initie de manière pratique dans la médecine traditionnelle chinoise. Il y est assisté par un médecin catholique qui possède sa propre clinique à Taiyuan. Après ses études en Belgique, il a également suivi une formation en comptabilité, afin de servir la communauté dans ce domaine. Entretemps, on continue à se projeter vers le futur. Une première idée de construire une maison de repos dans la paroisse de Honggou, près de Taiyuan, a échoué, parce que le terrain qui nous a été mis à disposition par les autorités locales a finalement été utilisé à d’autres fins. Nous en avons appris qu’il faut rester prudent avec les promesses faites par le gouvernement local, car elles peuvent très vite changer et ainsi influer les projets établis. Mais d’autres plans ont cependant été établis et ceux-ci ne peuvent certainement pas échouer. Pour cette raison, nous avons recherché en accord avec l’évêque Paul Meng des solutions alternatives, et il a finalement proposé la nouvelle paroisse à Xiaodian, où la ville de Taiyuan s’élargit. Avec les frères et l’évêque, nous avons visité cet endroit où une église provisoire a été construite et où il y avait un terrain disponible pour la construction d’une maison de repos. Nous allons maintenant examiner si le projet, initialement prévu à Honggou, pourra être déployé à Xiaodian, avec quelques légers ajustements. Le fait que le diocèse est le propriétaire de ce terrain et que l’évêque se défendrait vis-à-vis du gouvernement nous assure une plus grande sécurité. Grâce à un bon accord avec le diocèse, la Congrégation a la garantie de pouvoir effectivement développer le projet avec son apostolat propre. D’autres propositions nous ont été faites, et l’on nous a même proposé des bâtiments existants pour commencer dès maintenant avec le soin des personnes âgées, mais étant donné la capacité limitée en termes de parcours professionnel des

frères sur place, ils ont été provisoirement refusés. Cela montre que nous sommes déjà bien intégrés en tant que Frères de la Charité dans l’Église locale et que nous avons déjà établi pas mal de contacts, par lesquels notre charisme n’est plus un inconnu. Le contact avec d’autres religieux, qui sont comme nous présents en Chine de manière discrète pour soutenir l’Église locale, nous aide à trouver notre chemin et à vraiment nous positionner en tant que Congrégation. Certains peuvent se demander quelle est la signification de la présence de la Congrégation en Chine. Que pouvons-nous faire pour un pays avec une Église divisée, où nous ne pouvons pour le moment pas travailler ouvertement, dans un pays avec 1,4 milliard d’habitants ? Cela semble moins qu’une goutte dans l’océan. « Que pouvons-nous faire avec 3 jeunes frères et un frère qui ne peut qu’accompagner à distance, pour nourrir cette foule ? », c’est ce qu’on peut se demander avec la parabole de la multiplication des pains. Notre présence en tant que congrégation de frères dans l’Église de Chine a bel et bien son sens et se manifeste déjà à Taiyuan, où l’Église a développé une plus grande attention pour la charité, grâce aux frères et à notre membre associé Père Paul, qui a suivi la formation de la doctrine sociale à Moerzeke. En novembre 2014, le diocèse a pour la première fois établi un bureau pour Caritas dont Père Paul est le directeur. L’évêque a déclaré que cela n’a pas été un choix évident pour lui de ne pas nommer Père Paul dans une paroisse, mais de lui confier cette nouvelle mission, mais ses études à Moerzeke l’ont convaincu. L’attention de l’Église locale est souvent trop exclusivement centrée sur le sacramentel du catéchisme, ce qui est bien évidemment important, mais la dimension sociale manque, elle qui est tout aussi nécessaire.

Les congrégations locales des sœurs ne sont également sollicitées que dans la pastorale paroissiale et y sont considérées comme les aides des prêtres. Grâce à notre présence et la clarté de notre charisme, nous pouvons collaborer à fortifier la dimension sociale de l’Évangile et ainsi, pour utiliser les mots du Pape François, aller davantage vers la périphérie. Nous pouvons aussi prouver que la vocation pour les hommes ne doit pas se limiter uniquement à la prêtrise, mais que la vie religieuse en tant que telle est aussi possible en tant que frère. Sur ce point, nous sommes vraiment nouveaux en Chine et avec les frères Maristes, qui ont déjà un passé en Chine et possédaient plusieurs écoles avant la révolution, nous sommes actuellement la seule congrégation de frères. Nous espérons donc pouvoir offrir aux jeunes, chez qui grandit le désir de la vie religieuse comme vocation, un cadre approprié. Concernant l’initiative de commencer les soins pour les personnes âgées, nous nous sentons très connectés depuis le début de notre Congrégation, où le Père Triest a également été affecté par les conditions de vie des personnes âgées de son époque. À la suite de la politique de l’enfant unique, la Chine arrive à une situation où la prise en charge des personnes âgées devient vraiment problématique. Les enfants ne peuvent ou ne veulent plus prendre soin de leurs parents vieillissants, de sorte que de nombreuses personnes âgées, en particulier dans les villes, dépérissent aujourd’hui. Actuellement, Caritas travaille déjà avec une centaine de bénévoles qui vont voir ces personnes âgées à Taiyuan, et la nécessité d’un accueil plus professionnel se fait vraiment sentir. Le fait que l’Église locale veuille partager cette préoccupation avec nous est tout à leur honneur. Nous remettons l’avenir de notre mission en Chine dans les mains de la Divine Providence, car jusqu’à présent, ce fut un véritable chemin avec la Providence, ni trop rapide, ni trop lent, comme aime le dire saint Vincent. Et cette Providence devient très concrète à travers les nombreuses personnes qui croisent notre chemin et qui semblent toujours apporter une nouvelle pierre à l’édifice. « Nous avons semé, mais un autre récoltera », comme le dit un poète néerlandais. ¶ Fr. René Stockman

deus caritas est

our social doctrine course bears fruit, including in china

magazine | 2016 # 02

guidance of Bro. Hugo in Kruibeke he was able to properly follow the lessons. It was a whole new world for him. Perhaps he was a bit hesitant at first to come to Belgium on the advice of his bishop, but he became more and more enthusiastic. His interest in the Social Doctrine of the Church grew day by day, but also his interest in the charism of the Brothers of Charity grew steadily. At the end of his training, he asked to be allowed to become an associate member, and he proposed to come to Taiyuan with the Congregation. Back in China, he immediately asked his bishop permission to start a ‘Caritas’ office to put the Social Doctrine of the Church into practice. In November 2014, the office was opened and Fr. Paul was the first director. The bishop himself testified that it was not so obvious for him not to appoint Paul to a parish, and that it took a lot of persuasive power for the bishop’s council to allow this fresh wind to blow across the local Church. A fresh wind indeed, and in the meantime a second young priest was appointed to the office along with a few lay staff members. For Fr. Paul and his Caritas office, there are four target groups: supporting the elderly who are increasingly left to their own devices in China, guiding young people who experience difficulty moving forward with their education, offering unmarried mothers the opportunity to keep their child, and organizing formation and training sessions to raise awareness for greater social justice within society and within the Church. Meanwhile, the Brothers of Charity went to Taiyuan at the insistence of Fr. Paul and his bishop where a community was opened. They immediately took on one item from the Caritas programme by establishing a home for Catholic students, to offer them a good study environment. Currently, preparations are being made to support the care of senior citizens through the creation of a retirement home. In September, one of the staff of our home will come to Belgium to take the Social Doctrine course. Paul has already brought together about a hundred volunteers who go and see lonely elderly people to help them in their daily needs. They are also taught the basic ideas of the Social Doctrine. As an associate member, Fr. Paul feels truly supported by the Congregation and finds in-

spiration in our charism to further expand his mission. He also encourages the brothers to head for the periphery as religious, in line with the vision of Pope Francis, and proclaim and build God's kingdom. Brothers of Charity and Caritas have found each other in Taiyuan and we hope to continue our collaboration in the further development of our mission in China. Above all, we are happy to help start a new movement in China by means of our course. In addition to Fr. Paul, there is an entire group of sisters and priests that is very active to put the Social Doctrine of the Church into practice. Formation sessions are being offered in various dioceses by our former students, and we hope that other dioceses will give the poor in society this new attention in a very serious way, in addition to their existing focus on the sacramental and pastoral care through the parishes. Fr. Paul sees his Caritas office as a large parish that focuses mainly on those who received a preferential love from Jesus himself: the sick, the poor, people on the fringes of society. In the rapidly evolving society that is China, it is a challenge for the Chinese Church to find new ways to have a presence in this society and consciously leave the safety of the walls of the Church. The Chinese Church should be a Church on an exodus, and during the exodus both the official and the underground Church will find each other and hopefully come together, backed by what is growing on a higher level between the Vatican and China and will eventually be sealed. We are able to contribute to this evolution with the Verbiest Foundation, and our Social Doctrine course is very crucial in this. Examples such as Fr. Paul encourage us to support this programme with even more conviction and truly continue to see it as one of the core functions of our International Institute Canon Triest. Of course, we are also grateful that the Lateran University has given us the space and the recognition in order to organize this training in Belgium and make it available for our Chinese students. Sometimes the Social Doctrine of the Church is referred to as the Church’s best kept secret. With our training course, we are certainly trying to turn the tide. ¶ Bro. René Stockman

n 2000, we started the Social Doctrine of the Catholic Church course at the International Institute Canon Triest in association with the Pontifical Lateran University of Rome. Our first intention was to offer our brothers from Africa and Asia a proper spiritual formation with special attention to the Church’s Social Doctrine, which does in fact deal with the core business of our Congregation. The course was also made available to Belgian staff members in a modified form, and various groups have taken it. It is part of the English-language formation and training for brothers from abroad and there is a Dutch-language version of the course for our staff members in Belgium. For those who already have a higher education degree, the two-year program earns them a Master’s degree, while others receive a diploma comparable to a Bachelor’s degree. An important moment was definitely our contribution to the Dutch translation of the Compendium of the Social Doctrine. This issue came about in cooperation with the Dutch and Belgian bishops’ conferences with the aim of presenting this vast panorama of the entire social doctrine as it took shape through various encyclicals over the years to Dutch speakers. The Pontifical Council for Justice and Peace, then headed by Cardinal Martini, came to Belgium to attend the presentation of the Compendium. Today, our translation is displayed in the window of the Pontifical Council, in addition to the many other translations that were made so far. A few years ago, the request came from China, in particular from the Verbiest Foundation, to also allow priests and religious from China to take the course. The Social Doctrine is a great unknown for the Church in China, and we saw a great opportunity to give a new impulse on a social level to the Chinese Church by means of our training. Candidates would prepare at the National Seminary in Beijing, where they would learn English. And so, for a couple of years now, priests and sisters from China have been coming to Belgium, particularly to Moerzeke, to follow the two-year course. One of them was Father Paul from the diocese of Taiyuan in Shanxi Province. He arrived in Belgium with a very limited understanding of English, but thanks to the good

A IN

onze opleiding sociale leer werpt zijn vruchten af, ook in china

n 2000 startten we in het International Institute Canon Triest met de opleiding “sociale leer van de Katholieke Kerk” in samenwerking met de Pontificale Universiteit Lateranen van Rome. Onze eerste bedoeling was onze eigen broeders uit Afrika en Azië een degelijke spirituele opleiding te geven en dit met speciale aandacht voor de sociale leer van de Kerk, die toch wel met de corebusiness van onze congregatie te maken heeft. Maar ook voor Belgische medewerkers werd deze opleiding in een aangepaste vorm opengesteld, en verschillende groepen volgden tot nu toe de opleiding: de Engelstalige opleiding voor broeders uit het buitenland en een Nederlandstalige opleiding voor eigen medewerkers in België. Voor hen die reeds een hogere opleiding achter de rug hebben is de tweejarige opleiding een master-opleiding, en anderen ontvangen een diploma, vergelijkbaar met een bachelor. Een belangrijk moment was zeker onze medewerking aan de vertaling in het Nederlands van het Compendium van de Sociale Leer. Deze uitgave kwam er in samenwerking met de Nederlandse en Belgische bisschoppenconferenties met het doel dit rijk overzicht van de ganse sociale leer zoals deze via de verschillende encyclieken doorheen de jaren vorm kreeg ook aan Nederlandstaligen aan te bieden. De Pauselijke Raad voor Rechtvaardigheid en Vrede, toen onder de leiding van Kardinaal Martini, kwam zelf naar België om de voorstelling van het compendium bij te wonen. Vandaag prijkt onze vertaling in het uitstalraam van de Pauselijke Raad naast de vele andere vertalingen die tot nu toe werden gemaakt. Enige jaren geleden kwam de vraag vanuit China, meer bepaald via de Verbieststichting, om ook aan priesters en religieuzen uit China de kans te geven om deze opleiding te volgen. De sociale leer is voor de Chinese Kerk een grote onbekende, en men zag er een grote opportuniteit in om via onze opleiding een nieuwe impuls op sociaal vlak aan de Chinese Kerk te kunnen geven. De kandidaten zouden worden voorbereid in het Nationaal Seminarie in Beijing, waar ze ook Engels zouden leren. En zo komen reeds een paar jaar priesters

en zusters vanuit China naar België, meer bepaald nu in Moerzeke, om er de tweejarige opleiding te volgen. Eén ervan was Father Paul uit Taiyuan bisdom in de Shanxi provincie in China. Hij arriveerde in België met een zeer beperkte kennis Engels, en dank zij de goede begeleiding van Br. Hugo in Kruibeke kon hij toch behoorlijk de lessen volgen. Voor hem ging een nieuwe wereld open, en hij die misschien eerst wat weifelend naar België was gekomen op aanraden van zijn bisschop, werd meer en meer enthousiast. Zijn interesse voor de sociale leer van de Kerk groeide dag na dag, maar ook zijn interesse voor ons charisma als Broeders van Liefde groeide gestadig. Op het einde van zijn opleiding vroeg hij om aangesloten lid te mogen worden en hij stelde ook voor om met de congregatie naar Taiyuan te komen. Eenmaal terug in China vroeg hij onmiddellijk de toelating aan zijn bisschop om een caritas-kantoor op te starten om de sociale leer van de Kerk in de praktijk te kunnen brengen. In november 2014 werd dit kantoor geopend en Fr. Paul werd er de eerste directeur van. De bisschop zelf getuigde achteraf dat het voor hem niet zo evident was om Paul niet in een parochie te benoemen en dat het ook heel wat overredingskracht vroeg naar de bisschopsraad om deze nieuwe wind door de lokale Kerk te laten waaien. Een nieuwe wind is

het inderdaad, en ondertussen werd een tweede jonge priester in het kantoor benoemd samen met een aantal leken-medewerkers. Voor Fr. Paul en zijn Caritas-kantoor zijn vier doelgroepen belangrijk: bejaarden ondersteunen die vandaag in China meer en meer aan hun lot worden overgelaten, jongeren begeleiden die in hun schoolse opleiding niet verder geraken, ongehuwde moeders de mogelijkheid aanbieden om hun kind te behouden en het organiseren van vormingen en sessies om de algemene bewustmaking aan te wakkeren om tot meer sociale rechtvaardigheid te kunnen komen binnen de maatschappij en ook binnen de Kerk. Ondertussen kwamen de Broeders van Liefde op aandringen van Fr. Paul en zijn bisschop naar Taiyuan waar een communiteit werd geopend. Onmiddellijk namen ze één punt van het Caritas-programma op door de oprichting van een home voor katholieke studenten, om hen een goede studieomgeving aan te bieden. Momenteel worden ook voorbereidingen genomen om de zorg voor bejaarden via de oprichting van een bejaardentehuis te ondersteunen. En vanaf september zal één van de medewerkers van ons home naar België komen om er de opleiding sociale leer te volgen. Paul heeft reeds een honderdtal vrijwilligers verzameld die de eenzame bejaarden gaan opzoeken om hen in hun dagelijkse

deus caritas est

noden te helpen, en ook aan hen worden de basisideeën van de sociale leer meegegeven. Fr. Paul voelt zich als aangesloten lid echt gesteund door de congregatie en vindt tegelijk in ons charisma inspiratie om zijn zending verder uit te bouwen. Tevens stimuleert hij de broeders om in lijn met de visie van Paus Franciscus als religieus naar de periferie te trekken om daar Gods Koninkrijk te gaan verkondigen en vestigen. Broeders van Liefde en Caritas vinden mekaar in Taiyuan en we hopen in onze verdere uitbouw van onze missie in China verder samen op weg te kunnen gaan. Bovenal zijn we gelukkig dat we via onze opleiding een nieuwe beweging helpen op gang brengen in China. Want naast Fr. Paul is er reeds een ganse groep zusters en priesters die heel actief is om de sociale leer van de Kerk in de praktijk om te zetten. Vormingssessies worden momenteel in verschillende bisdommen door onze oud-leerlingen gegeven, en we hopen dat ook andere bisdommen deze nieuwe aandacht voor de armen in de samenleving heel ernstig gaan geven, naast hun reeds bestaande aandacht voor de sacramentele en pastorale zorg via de parochies. Fr.

Paul ziet zijn Caritas-kantoor als een grote parochie die zich vooral richt naar hen die ook door Jezus zelf een voorkeurliefde ontvingen: de zieken, de armen, mensen die gemarginaliseerd geraken in de maatschappij. Voor de Chinese Kerk is het een uitdaging om in de sterk evoluerende maatschappij die China momenteel is, op een nieuwe wijze aanwezig te komen in deze maatschappij en bewust buiten tot nu toe goed afgeschermde muren van de Kerk te treden. De Chinese Kerk moet een Kerk op uittocht worden, en tijdens deze uittocht zullen zowel de officiële en de ondergrondse Kerk mekaar vinden en hopelijk tot een eenheid mogen komen, ondersteund door wat ook op hoger niveau tussen het Vaticaan en China aan het groeien is en uiteindelijk zal worden bezegeld. Het is aan deze evolutie dat we samen met de Verbieststichting mogen meewerken, en onze opleiding in de sociale leer is hierbij zeer cruciaal. Voorbeelden als Fr. Paul stimuleren ons om met nog meer overtuiging deze opleiding te ondersteunen en ze echt als één van de kernfuncties van ons International Institute Canon Triest te blijven zien. Natuurlijk zijn we ook dankbaar

Voor de Chinese Kerk is het een uitdaging om in de sterk evoluerende maatschappij die China momenteel is, op een nieuwe wijze aanwezig te komen in deze maatschappij.

dat de Universiteit van Lateranen ons tegelijk de ruimte en de erkenning verleent om deze opleiding in België te kunnen inrichten en deze ook voor onze Chinese studenten open te stellen. Soms wordt de sociale leer van de Kerk als het best bewaarde geheim van de Kerk genoemd. Daar proberen we met onze opleiding zeker een kentering in te brengen. ¶ Br. René Stockman 21

notre formation en doctrine sociale porte ses fruits, aussi en chine

n 2000, nous avions lancé la formation de « Doctrine sociale de l’Église catholique » à l’Institut International Chanoine Triest en collaboration avec l’Université Pontificale du Latran à Rome. Notre premier but était de donner à nos propres frères d’Afrique et d’Asie une formation spirituelle appropriée avec une attention particulière pour la doctrine sociale de l’Église, qui reste tout de même le cœur de notre Congrégation. Mais aussi pour les collaborateurs belges, ce cours a été développé dans une formule adaptée, et divers groupes ont suivi la formation jusqu’à présent : en anglais pour les frères de l’étranger et en néerlandais pour nos collaborateurs en Belgique. Pour ceux qui ont déjà reçu une formation d’enseignement supérieur, cette formation de deux ans est une maîtrise. Les autres

magazine | 2016 # 02

reçoivent un diplôme, comparable à un bachelier. Notre collaboration à la traduction en néerlandais du Compendium de la Doctrine Sociale a été un moment important. Cette édition est développée en collaboration avec les conférences épiscopales des Pays-Bas et de Belgique dans le but d’offrir aux néerlandophones ce riche aperçu de toute la doctrine sociale, comment elle a pris forme à travers les différentes encycliques au fil des années. Le Conseil Pontifical Justice et Paix, alors dirigé par le cardinal Martini, est lui-même venu en Belgique pour assister à la présentation du compendium. Aujourd’hui, notre traduction orne la vitrine du Conseil Pontifical à côté de nombreuses autres traductions qui ont été faites jusqu’à présent. Il y a quelques années, la Chine, et en par-

ticulier la Fondation Verbiest, a demandé de donner aussi aux prêtres et aux religieux de Chine la chance de suivre cette formation. La doctrine sociale est encore une grande inconnue pour l’Église chinoise, et l’on y voyait une grande opportunité de donner, grâce à notre formation, un nouvel élan dans le domaine social de l’Église de Chine. Les candidats seront préparés au Séminaire National de Beijing, où ils suivent aussi des cours d’Anglais. Ainsi arrivent depuis quelques années des prêtres et des sœurs de Chine en Belgique, actuellement surtout à Moerzeke, pour y suivre la formation de deux ans. L’un d’eux était Père Paul du diocèse de Taiyuan dans la province de Shanxi en Chine. Il est arrivé en Belgique avec une connaissance très limitée de l’anglais, et grâce au bon accompagnement de Fr.

E IN CH 22

Hugo à Kruibeke, il a été en mesure de suivre correctement les cours. Un nouveau monde s’ouvrait à lui. Venu en Belgique sur conseil de son évêque, il était dans un premier temps un peu hésitant, mais est finalement devenu de plus en plus enthousiaste. Son intérêt pour la doctrine sociale de l’Église grandissait de jour en jour, mais aussi son intérêt pour notre charisme de Frères de la Charité. A la fin de sa formation, il a demandé s’il pouvait devenir un membre associé et il a également proposé de venir à Taiyuan avec la Congrégation. De retour en Chine, il a immédiatement demandé la permission à son évêque de lancer un bureau de Caritas, afin de mettre en pratique la doctrine sociale de l’Église. En novembre 2014, ce bureau fut inauguré et Père Paul en est devenu le premier directeur. L’évêque a par la suite témoigné que ce ne fut pas évident de ne pas nommer Paul dans une paroisse et que cela demandait beaucoup de force de persuasion vis-à-vis du conseil épiscopal pour faire souffler ce nouveau vent dans l’Église locale. C’est en effet un souffle nouveau, et entretemps, un deuxième jeune prêtre et quelques collaborateurs laïcs ont été nommés dans ce bureau. Pour Père Paul et son bureau de Caritas, quatre groupes cibles sont importants : le soutien des personnes âgées qui sont actuellement en Chine de plus en plus délaissées, l’accompagnement des jeunes ayant des difficultés dans leur formation scolaire, un soutien pour les mères célibataires pour qu’elles puissent garder leur enfant, et l’organisation de formations

et de séances afin de stimuler la sensibilisation pour parvenir à une plus grande justice sociale au sein de la société et dans l’Église. Pendant ce temps, les Frères de la Charité sont arrivés à Taiyuan, à la demande de Père Paul et de son évêque, pour y fonder une communauté. Ils ont aussitôt pris en charge un point du programme de Caritas en fondant une maisonnée pour les étudiants catholiques, afin de leur offrir un bon cadre d’études. On se prépare actuellement à ouvrir une maison de repos afin d’également soutenir le soin des personnes âgées. À partir de septembre, un des collaborateurs de notre maison viendra en Belgique pour y suivre le cours de doctrine sociale. Paul a déjà rassemblé une centaine de bénévoles qui vont à la recherche des personnes âgées pour les aider dans leurs préoccupations de la vie quotidienne, et on leur partage aussi les idées de bases de la doctrine sociale. Père Paul se sent, en tant que membre associé, vraiment soutenu par la Congrégation et trouve bel et bien dans notre charisme l’inspiration pour développer sa mission. Il encourage également les frères, dans le droit fil de la vision du Pape François, à aller en tant que religieux aux périphéries pour y proclamer et établir le règne de Dieu. Les Frères de la Charité et Caritas se retrouvent à Taiyuan et nous espérons pouvoir continuer notre chemin ensemble dans la poursuite du développement de notre mission en Chine. Nous sommes par-dessus tout heureux

d’avoir pu contribuer au lancement d’un nouveau mouvement en Chine grâce à notre formation. Car hormis Père Paul, c’est déjà tout un groupe de sœurs et de prêtres qui sont très actifs à la mise en pratique de la doctrine sociale de l’Église. Des sessions de formation sont actuellement données dans différents diocèses par nos anciens élèves, et nous espérons que d’autres diocèses donneront cette nouvelle attention aux pauvres de la société, en plus de leur attention existante pour le soin sacramentel et pastoral à travers les paroisses. Père Paul considère son bureau de Caritas comme une grande paroisse qui s’oriente en particulier vers ceux qui ont aussi reçu cet amour préférentiel de Jésus : les malades, les pauvres, les personnes marginalisées de la société. Pour l’Église de Chine, il s’agit d’un défi que de devoir être présente d’une nouvelle manière dans cette société qui évolue actuellement très rapidement, et de sortir consciemment des murs de l’Église, jusqu’à présent bien protégés. L’Église chinoise doit devenir une Église en exode, et pendant cet exode se retrouveront à la fois l’Église officielle et l’Église souterraine, qui pourront former – espérons-le – une unité, soutenues par ce qui est en train de grandir au niveau plus élevé entre le Vatican et la Chine et qui sera finalement scellé. Il s’agit de cette évolution à laquelle nous pouvons collaborer avec la Fondation Verbiest, et notre formation en doctrine sociale y est très cruciale. Des exemples comme Père Paul nous stimulent à soutenir cette formation avec encore plus de conviction et à la considérer comme l’une des fonctions essentielles de notre Institut International Chanoine Triest. Nous sommes évidemment également reconnaissants à l’Université du Latran, qui nous accorde à la fois l’espace et la reconnaissance nécessaires pour organiser cette formation en Belgique et également l’ouvrir à nos étudiants chinois. On appelle parfois la doctrine sociale de l’Église le secret le mieux gardé de l’Église. Nous essayons par notre formation d’y apporter un changement. ¶ Fr. René Stockman

deus caritas est

of crocodiles

and mental patients

magazine | 2016 # 02

They say that have enough, because the greater part of their time they share with the residents. The centre currently has 80 mental patients, some of which have intellectual disabilities, 50 elderly people, and 20 orphans. Previously, they were all together in the old buildings, but now there is a clear distinction between the different groups. Bro. Dominic Tam is the local superior and is in charge of the centre. As a medical assistant, Bro. Maria Dominic is in charge of medical care, and Bro. Paul is responsible for the care of mental patients. Finally, we have Bro. Baraba who mainly works with the elderly, organizes the moments of prayer, and is responsible for the kitchen. Four brothers who have their work cut out for them, but all but complain. Rather, in their new task, they see the fulfilment of their vocation. They chose to be very recognizable at the centre, which is why they wear blue sweaters with the Congregation’s escutcheon and on the back an image of Father Triest.

The foundation is there to build something beautiful.

According to Western standards, this is not really high-quality psychiatric care or elderly care, but the foundation is there to build something beautiful. The essence on which to build is definitely present: a loving basic attitude. Among both the brothers and the volunteers there is only love for the sick. Two young ladies are staying with the orphans, both of them volunteers, and they are like real mothers to these children. It is wonderful to see how the elderly and the sick spontaneously care for each other and see to the cleanliness of the buildings together. And the day is structured by the common prayer of the Rosary and the devotion to the Divine Mercy, which are their favourite prayers and all who can take part. Once the agreement with the founder-owner is clear, we, as Brothers of Charity, will bring in the much-needed professionalism, without touching the loving basic attitude. We definitely want to ensure that the positive aspects of the present are preserved: the love that is the foundation on which the care is built, the space for the volunteers to come in, the openness to various benefactors who contribute on so many levels, and the religious atmosphere that serves as a framework for the entire operation. It is of course a miracle that one person can set up such an initiative and run it without any financial support from the government, solely counting on his own resources, which mainly go to the further development of the centre, and on the many benefactors. The brothers testify

he generosity of the people in Vietnam can go very far. It shows in the project in Bach Lam, where the owner of a crocodile farm decided to devote himself to the care of outcasts in society. In addition to his farm, he built a shelter for the elderly, mental patients, people with disabilities, and orphans. On our first visit two years ago it was still a primitive setting, entirely run by volunteers and living off the donations they received every day. A project that completely lives off Providence. And it is not the only one in Vietnam that take care of people from the fringes of society in this way. However, Joseph-Mary Pham Van Ngu had bigger plans, and he started with the realization of a whole new set of building with separate sections for the different groups. No, not based on professionalism, but done from a deep faith and a promise to Our Lady for his cure. That is the story of Mr. Pham. He was severely ill, prayed for healing, recovered, and promised henceforth to share his goods with the poor. And so he went all out. The crocodiles are still there, and we visited the various sections: the breeding area, the baby crocodiles, the crocodiles that are essential for reproduction, and those that are suitable for sale. It seems like a booming industry in Vietnam, both for food and for the leather. The entire proceeds of this industry go to the further development of the ‘Nhan Ai Bac Lam Social Center’ in Dong Nai Province. Today, 150 residents are housed in very well-kept buildings, with lots of attention to hygiene. Our young brothers from Vietnam are there for support, and the idea is that we are going to develop this project in a more professional manner, once a clear agreement is reached with the founderowner. It is with some hesitation that we got in on this project as a congregation, but the generosity of Mr. Pham and his willingness to do anything to improve the living conditions of these people have finally won us over. Four brothers are now responsible for the care and day-to-day management. They really form a tight group and they set up a very simple community in one of the buildings near the kitchen: refectory, dormitory, and chapel.

that there has never been a lack in terms of nutrition, clothing and means to maintain the grounds. Everything on the table is a gift, and we see fresh vegetables, rice, fruit, and meat. As if this were not enough, Mr. Pham tells us that his wife brings about 100 meals to the nearby hospital every day to feed the poor sick. Every bit of theory about the Holy Year of Mercy fades at the sight of so much mercy in the full reality of life. The Good Samaritan is really present here, every day, to share the best he has with those in need. During the tour, I went from one surprise to another. An elderly lady, immaculately dressed, would like to have her picture taken with me and she proudly shows me a photo from her younger days. She was someone who used to be well-off but she lost everything due to certain circumstances. Fortunately, she was still a very proud woman. Further down, there is a man with a gastric tube used to feed him. Bro. Dominic is the one who feeds him three times a day and literally keeps him alive. With a little tenderness, he gives the poor man some refreshment, because the temperature has reached more 35°C. The boy who previously sat in chains is now free and, thanks to special attention he can now move about freely on the ward. He enjoys clinging on to us while making animal noises, and when the food is distributed, we need to watch out or else he would take the biggest helping. But he is free, and our brothers are truly satisfied with that. Again, shackles were and are being broken. On Sundays, a whole group of volunteers come the centre and do some recreational activities with the patients. They end the day by offering them a good meal. Generosity in Vietnam truly knows no bounds, and perhaps this is the secret behind the success of this project. But the biggest secret of course remains our Joseph-Mary Pham Van Ngu who shifted his attention from crocodiles to these people in need. The crocodiles are still there as they have to provide the necessary financial resources, but every day we see Mr. Pham with the sick and the elderly. Every week, there is a new senior citizen, a new patient who comes knocking, and Mr. Pham never refuses any of them. After all, he is the Good Samaritan, or should I say Vietnamese, who never ignores anything or never closes his eyes when he gets a request. He never wondered who his neighbour was; he became neighbour to everyone he meets on his path. It is very impressive! ¶

van krokodillen

en psychiatrische patiënten

e generositeit van mensen in Vietnam kan zeer ver gaan. Dat getuigt alvast het project in Bach Lam, waar de eigenaar van een krokodillenkwekerij besloot zich voortaan in te zetten voor de zorg van verstotenen in de maatschappij. Naast zijn kwekerij bouwde hij een opvangtehuis voor bejaarden, psychiatrische patiënten, mensen met een handicap en wezen. Bij ons eerste bezoek twee jaar geleden was het nog een primitieve setting, helemaal gerund met vrijwilligers en levend van de giften die men er dagelijks mocht ontvangen. Een project dat helemaal leeft vanuit de Voorzienigheid. En het is niet het enige in Vietnam dat op deze wijze mensen uit de rand van de maatschappij opvangt. Maar Joseph-Mary Pham Van Ngu had grotere plannen, en hij startte met de realisering van een ganse nieuwbouw met aparte afdelingen voor de verschillende groepen. Neen, niet gebaseerd op professionaliteit, maar vanuit een diep geloof en de belofte gedaan aan Onze-Lieve-Vrouw bij zijn genezing. Want dat is het verhaal van Mijnheer Pham: hij was ernstig ziek, bad om genezing, is genezen en beloofde voortaan zijn goederen te delen met de armen. En daarin is hij nu zeer ver gegaan. De krokodillen zijn er nog, en we bezochten de verschillende afdelingen: de broedplaats, de baby-krokodillen, de krokodillen die moeten instaan voor de voortplanting en deze die geschikt zijn voor de verkoop. Het lijkt in Vietnam een bloeiende industrie, zowel voor de voeding als voor het leder. De hele opbrengst van deze industrie wordt momenteel besteed aan de verdere uitbouw van het centrum “Nhan Ai Bac Lam Social Center” in de Dong Nai provincie. Vandaag zijn de 150 bewoners gelogeerd is zeer verzorgde gebouwen, met heel veel aandacht voor de hygiëne. Onze jonge broeders uit Vietnam zorgen er nu voor de omkadering, en het is de bedoeling dat we dit project ook op een meer professionele wijze gaan uitbouwen, eenmaal er een duidelijke overeenkomst is gesloten met de stichter-eigenaar. Het is met enige aarzeling dat we als congregatie in dit project zijn gestapt, maar de edelmoedigheid van Mijnheer Pham en zijn bereidheid om alles

te doen om de levensomstandigheden van deze mensen te verbeteren hebben ons uiteindelijk over de streep gehaald. Vier broeders staan er nu in voor de verzorging en de dagelijkse leiding. Ze vormen echt een eenheid en hebben in één van de gebouwen nabij de keuken een heel eenvoudige communiteit ingericht: eetzaal, slaapzaal en kapel. Zelf zeggen ze daarmee voldoende te hebben, want het grootste gedeelte van hun tijd delen ze met de bewoners. Het centrum telt vandaag 80 psychiatrische patiënten, waarvan er een aantal mentaal gehandicapt zijn, 50 bejaarden en 20 wezen. Waarbij voorheen in de vroegere gebouwen allen dooreen zaten, is er nu een duidelijke opsplitsing gemaakt tussen de verschillende groepen. Br. Dominic Tam is de plaatselijke overste en heeft ook de leiding van het centrum. Br. Maria Dominic is als medische assistent verantwoordelijk voor de medische zorgen en Br. Paul staat in voor de zorg van de psychiatrische patiënten. Tenslotte hebben we er Br. Baraba die vooral met de bejaarden werkt en ook zorgt voor de gebedsmomenten en verantwoordelijk is voor de keuken. Vier broeders die hun handen vol hebben, allesbehalve klagen, maar integendeel in hun nieuwe opdracht de vervulling zien van hun roeping. Ze kozen ervoor om goed herkenbaar te zijn in het centrum en daarom dragen ze een blauwe trui met het schild van de congregatie en op de rug de afbeelding van Vader Triest. Volgens westerse normen kunnen we er niet spreken van een hoogstaande psychiatrische zorg of bejaardenzorg, maar de basis is er om er iets moois uit te bouwen. De essentie om daarop te bouwen is zeker aanwezig: de liefdevolle grondhouding. Zowel bij de broeders als de vrijwilligers is er alleen maar liefde te bespeuren naar de zieken toe. Bij de weeskinderen verblijven twee jonge dames, eveneens vrijwilligers, die als echte moeders zijn voor deze kinderen. Mooi is ook hoe de bejaarden en de zieken heel spontaan voor mekaar zorgen en samen instaan voor de netheid van de gebouwen. En de dag wordt gekaderd door het gezamenlijke gebed: de rozenkrans en de devotie tot de goddelijke barmhartigheid zijn er de geliefde gebeden en quasi

Bro. René Stockman

deus caritas est

magazine | 2016 # 02

om het beste wat hij heeft te delen met hen in nood. Bij de rondgang val ik van de ene verrassing in de andere. Een oudere dame, heel verzorgd aangekleed, zou graag een foto met mij hebben en ze toont heel fier een foto uit haar jonge dagen. Het is iemand die voorheen welstellend was maar wegens omstandigheden alles verloren heeft, maar gelukkig nog de fierheid over haarzelf heeft behouden. Wat verder ligt een man met een maagsonde die via deze weg moet gevoed worden. Br. Dominic is diegene die hem dagelijks driemaal voedt en letterlijk in leven houdt. Met wat een tederheid geeft hij de arme man wat verfrissing, want het is ondertussen meer dan 35°C geworden. De jongen die voorheen in de boeien zat is nu vrij en dankzij speciale aandacht kan hij vrij rondlopen op de afdeling. Hij blijft diegene die zich graag aan ons aanklampt terwijl hij een aantal dierlijke kreten uit, en ook wanneer het eten wordt uitgedeeld is het opgepast geblazen of hij loopt met de grootste portie weg. Maar hij is vrij, en ook daarover tonen onze broeders een grote voldoening. Ook

De basis is er om er iets moois uit te bouwen.

hier werden en worden er boeien gebroken. Op zondag komt een ganse groep vrijwilligers aan de zieken wat ontspanning geven en ze eindigen met het verschaffen van een goede maaltijd. Generositeit in Vietnam kent waarlijk geen grenzen, en vormt wellicht het geheim achter het welslagen van dit project. Maar het grootste geheim blijft natuurlijk onze Joseph-Mary Pham Van Ngu die zijn aandacht voor krokodillen verschoof naar deze mensen in nood. De krokodillen zijn er nog steeds, want zij moeten zorgen voor de nodige financiële middelen, maar iedere dag zien we Mijnheer Pham nu bij de zieken, bij de bejaarden, en iedere week is er wel een nieuwe bejaarde, een nieuwe zieke die komt aankloppen en waarvoor Mijnheer Pham nooit neen kan zeggen. Hij is immers die barmhartige Samaritaan, of moet ik zeggen Vietnamees, die nooit om een boog heen kan gaan of zijn ogen kan sluiten wanneer hem een vraag wordt gesteld. Hij heeft zich nooit afgevraagd wie zijn naaste is, maar hij is de naaste geworden van eenieder die zijn weg passeert. Het blijft indrukwekkend! ¶ Br. René Stockman

iedereen die kan neemt eraan deel. Eenmaal de overeenkomst met de stichtereigenaar duidelijk zal zijn, zullen we als Broeders van Liefde de zo noodzakelijke professionaliteit inbrengen, zonder aan de liefdevolle grondhouding te raken. We moeten er zeker voor zorgen dat de positieve punten van het heden worden bewaard: de liefde die de grondslag is waarop de zorg is gebouwd, de ruimte voor de vrijwilligers om er te komen meewerken, de openheid naar verschillende weldoeners toe die een bijdrage leveren op zovele vlakken en de religieuze sfeer die het geheel omkadert. Het blijft natuurlijk op zich een wonder dat één persoon dergelijk initiatief kan opstarten en ook runnen, zonder enige vorm van financiële steun vanuit de overheid, enkel rekenend op zijn eigen middelen, die vooral besteed worden aan de verdere uitbouw van het centrum en dan op de vele weldoeners. De broeders getuigen dat er nog nooit gebrek is geweest op het vlak van de voeding, de kledij en middelen om het terrein te onderhouden. Alles wat op tafel komt zijn giften, en we zien hoe verse groenten, rijst, fruit en vlees worden aangebracht. Alsof dit nog niet genoeg is vertelt Mr. Pham dat zijn echtgenote dagelijks een 100-tal maaltijden verschaft aan het nabijgelegen ziekenhuis om er de arme zieken te voeden. Alle theorie over het jaar van barmhartigheid vervaagt bij het zien van zoveel barmhartigheid in de volle realiteit van het leven. De barmhartige Samaritaan is hier werkelijk aanwezig, iedere dag opnieuw,

M NA ET

à propos des crocodiles et des patients psychiatriques

a générosité des gens aux Vietnam peut aller très loin. C’est ce que témoigne déjà le projet à Bach Lam, où le propriétaire d’un élevage de crocodiles a décidé de désormais s’investir dans la prise en charge des exclus de la société. En plus de sa ferme, il a construit une maison d’accueil pour personnes âgées, patients psychiatriques, personnes handicapées et orphelins. Lors de notre première visite, il y a deux ans, il s’agissait encore d’une installation rudimentaire, entièrement gérée par des bénévoles et vivant des dons qu’ils recevaient quotidiennement. Un projet qui vit complètement de la Providence. Ce n’est pas le seul au Vietnam qui accueille de cette façon les gens mis en marge de la société. Mais Joseph-Marie Pham Van Ngu avait de plus grand projets, et il a lancé la réalisation d’un tout nouveau bâtiment avec des sections séparées pour les différents groupes. Non pas basée sur le professionnalisme, mais sur une profonde conviction et la promesse faite à la Vierge Marie lors de sa guérison. Car voilà l’histoire de monsieur Pham : il était gravement malade, priait pour sa guérison, a été exaucé et a promis à partir de ce moment de partager ses biens avec les pauvres. Et il est allé très loin dans son engagement. Les crocodiles sont toujours là, et nous avons visité les différentes sections : la zone de reproduction, les bébés crocodiles, les crocodiles qui doivent assurer la reproduction et ceux qui sont destinés à la vente. Cela semble être une industrie florissante au Vietnam, tant pour l’alimentation que pour le cuir. Tout le rendement

La base y est pour y construire quelque chose de beau.

de cette industrie est actuellement investi dans la poursuite du développement du centre « Nhan Ai Bac Lam Centre Social » dans la province de Dong Nai. Aujourd’hui, 150 résidents sont logés dans des bâtiments très bien entretenus, avec une attention particulière à l’hygiène. Nos jeunes frères du Vietnam veillent actuellement à l’encadrement, et l’objectif est de développer également ce projet d’une manière plus professionnelle, une fois que l’on aura conclu un accord clair avec le fondateur-propriétaire. C’est avec une certaine hésitation que nous sommes entrés en tant que Congrégation dans ce projet, mais le généreux monsieur Pham et sa volonté de tout mettre en œuvre pour améliorer les conditions de vie de ces personnes, nous ont finalement persuadés à faire le pas. Quatre frères y assurent maintenant les soins et la gestion quotidienne. Ils forment vraiment une unité et ils ont aménagé une communauté toute simple dans l’un des bâtiments près de la cuisine: une salle à manger, un dortoir et une chapelle. Ils disent que cela leur suffit, car ils partagent la moitié de leur temps avec les résidents. Le centre compte aujourd’hui 80 patients psychiatriques, dont quelques-uns ont un handicap mental, 50 personnes âgées et 20 orphelins. Là où tout le monde était auparavant mélangé dans les anciens bâtiments, nous avons maintenant une distinction claire entre les différents groupes. Fr. Dominique Tam est le supérieur local et a aussi la responsabilité du centre. Fr. Marie Dominique est, en tant qu’assistant médical, responsable des soins médicaux et Fr. Paul assure les soins des patients psychiatriques. Et finalement, nous avons Fr. Baraba qui travaille surtout avec les personnes âgées, s’occupe aussi de la liturgie et est le responsable de cuisine. Quatre frères qui ont les mains pleines, font tout sauf se plaindre, et voient plutôt dans leur nouvelle mission l’accomplissement de leur vocation. Ils ont choisi d’être bien reconnaissables dans le centre, c’est pourquoi ils portent un pull bleu avec l’emblème de la Congrégation et sur leur

dos, l’image du Père Triest. Selon les normes occidentales, nous ne pouvons parler de soins psychiatriques, de qualité ou de gériatrie, mais la base y est pour y construire quelque chose de beau. L’essence sur laquelle nous pouvons construire est certainement présente: une attitude aimante. Tant chez les frères que chez les bénévoles, nous ne voyons que de l’amour envers les malades. Chez les orphelins séjournent deux demoiselles, également bénévoles, qui sont comme de vraies mères pour ces enfants. Ce qui est aussi très beau, c’est de voir comment les personnes âgées et les malades s’occupent spontanément l’un de l’autre et sont ensemble responsables de la propreté des

deus caritas est

bâtiments. La journée est structurée par la prière communautaire : le chapelet et la dévotion à la miséricorde divine y sont les prières préférées et presque tous ceux qui peuvent y participent. Une fois que l’accord sera clair avec le fondateur-propriétaire, nous apporterons en tant que Frères de la Charité le profession-

nalisme nécessaire, sans toucher à l’attitude d’amour. Nous devons absolument veiller à ce que les points positifs actuels soient conservés : l’amour, fondement sur lequel les soins sont construits, l’espace pour les bénévoles qui viennent aider, l’ouverture vis-à-vis des divers bienfaiteurs qui contribuent à tant de niveaux et la sphère

Fr. René Stockman

religieuse qui encadre l’ensemble. C’est toujours un miracle qu’une personne ait pu lancer et gérer une telle initiative, sans aucun soutien financier du gouvernement, tout en comptant sur ses propres ressources, surtout consacrées au développement du centre et ensuite aux nombreux bienfaiteurs. Les frères témoignent qu’il n’a jamais manqué de nourriture, de vêtements et d’équipement d’entretien du terrain. Tout ce qui était à table venait de dons, et nous voyons combien de légumes frais, de riz, de fruits et de viande l’on apportait. Comme si cela n’était pas encore suffisant, M. Pham nous raconte que son épouse distribue une centaine de repas par jour à l’hôpital à côté pour y nourrir

magazine | 2016 # 02

les pauvres malades. Toutes les théories sur l’année de la miséricorde s’effacent quand on voit tant de miséricorde en œuvre dans le concret de la vie. Le Bon Samaritain y est vraiment présent, chaque jour, pour partager le meilleur qu’il possède avec ceux qui en ont besoin. Pendant la tournée, je vais d’une surprise à l’autre. Une dame âgée, très soignée, aimerait prendre une photo avec moi et elle montre fièrement une photo de ses jeunes jours. Elle était auparavant aisée, mais avait, pour différentes raisons, tout perdu, sauf, bien heureusement, sa fierté de personne. Un peu plus loin, un homme allongé avec une sonde gastrique pour être alimenté de cette façon. Fr. Dominique le

nourrit trois fois par jour et le garde littéralement en vie. Avec quelle tendresse il rafraîchit ce pauvre homme, car il fait déjà 35°C. Le garçon qui était auparavant dans les fers, est maintenant libre et grâce à une bienveillance particulière, il peut se déplacer librement dans la section. Il est celui qui aime nous accoster pendant qu’il exprime des cris animaux, et lors de la distribution des repas, il faut faire attention ou il court avec la plus grande portion. Mais il est libre, et c’est aussi pour cela que les frères montrent une grande satisfaction. Ici aussi, il y a eu et il y aura encore des chaînes brisées. Le dimanche, tout un groupe de bénévoles vient animer les malades et ils finissent par la distribution d’un bon repas. La générosité au Vietnam ne connaît vraiment pas de limites, et forme probablement le secret derrière la réussite de ce projet. Mais le plus grand secret reste bien entendu notre Joseph-Marie Pham Van Ngu, qui a mis sa passion pour les crocodiles de côté pour ces personnes dans le besoin. Les crocodiles sont toujours là, mais chaque jour, nous voyons monsieur Pham auprès des malades, des personnes âgées, et chaque semaine il y a bien une nouvelle personne âgée, un nouveau malade qui vient frapper à la porte et pour qui monsieur Pham ne saurait jamais dire non. Il est néanmoins le Bon Samaritain, ou doisje dire Vietnamien, qui ne détourne ou ne ferme jamais les yeux lorsqu’on lui pose une question. Il ne s’est jamais demandé qui était son prochain, mais est devenu le prochain de quiconque croise son chemin. Cela reste impressionnant ! ¶

O NG CO

the good samaritan

in kisangani

t was one year ago in April 2016 that the Brothers of Charity started their mission in Kisangani. An institution for people with physical disabilities, founded over 30 years ago by a Father of the Sacred Heart, Fr. Martin Konings, was offered to us by the Archbishop of Kisangani with the request if we wanted to run it and ensure that care could continue. After the departure of Fr. Konings to the Netherlands for health reasons, the institution was entrusted to the archdiocese, but they believed that a congregation would be better able to continue the work. And so, they thought of the Brothers of Charity, who are already active in the field of care of people with physical disabilities in Kinshasa, Kananga, Nioki, and Goma. On our first exploratory visit two years ago, we noticed that this institution showed many similarities to our institutions in Congo. At the same time we had to conclude that the level of professionalism had not fully evolved, and that the level of management was quite poor overall. We had our work cut out for us. But after some consideration with the Regional Council, it was finally decided to accept the offer nevertheless, provided that the institution in terms of both ownership and management would fully be in the hands of the Congregation. A presence in Kisangani as Brothers of Charity could bring added value to the Congregation. Three brothers prepared to go to Kisangani, and because of his extensive experience in this apostolate, Bro. Jean Mbeshi, General Councillor, was asked to lend a helping hand in the early stages. The archdiocese offered us a house for the time being where the brothers could stay, which would speed up the take-over. As expected, the beginning was not easy, because a group of disabled people claimed the management and even ownership of the institution. But thanks to the clear position of the archdiocese, the matter was settle fairly quickly and we were able to put all of our energy into working for a new future with respect to what was developed in the past.

This new future is now upon us. A threefold action plan was drawn up with a reorganization in financial terms, an expansion of services, and an increase in the quality of care. Indeed, a primary concern was the financial aspect. Until now, the facility could only survive thanks to a constant infusion of additional financial resources, which were mainly found through the efforts of Fr. Konings. However, they had also accumulated a mountain of debt. Knowing that financial assistance from abroad is becoming increasingly difficult and will eventually disappear completely if there is no fund available, every effort was made to work out a clear recovery plan, on the principle of increasing revenue and reducing expenditure. The staff members were asked to have patience and contribute in a positive way to this process and not immediately expect that wages would now rise and that more staff would be hired. We are already seeing the first positive results after one year of operation, and part of the debt could be repaid. Through a number of specific projects, we were able to start with new services, which on the one hand will provide greater service to the local population, and which on the other hand will act as a new source of income. With a radiology department, a well-equipped laboratory, a neurological department with an EEG device, and a new physical therapy room we were able to significantly extend our care services. This will definitely increase the quality of our services, but with the addition of a radiology department and a lab we are hoping to increase our revenue. We were able to make these services available to the public during our visit in late April 2016, and the reactions of both the staff and the local people were altogether positive. For the Kisangani region, this really extends the possibilities of care. Especially the care of people with epilepsy is a new service that will be further integrated into the common operation that already exists in Lubumbashi and Goma. The third part of the plan will still require

a great deal of attention. The buildings where people are cared for are outdated, even the classrooms for children with disabilities do not meet the standards. Starting from our charism, offering a good framework out of respect for those for whom we care is an important issue. But we will also have to work on the methods, both in terms of care and education. A training programme for the staff members is being developed for that purpose. Particularly the education of children with intellectual disabilities, which is organized in three places, is too bookish and should emphasize the professional abilities of the children more so that they can reintegrate into society more easily later on. ‘Simama’, like ‘Jukayi’, means ‘stand up’ and it exudes the atmosphere of mercy. Upon entering, two words stand out: solidarity and mercy. In the courtyard, there is a beautiful sculpture of a person lifting up another person who is clearly disabled. The important thing is that these two people are looking each other in the eye at the same level. Helping people with disabilities so that their human dignity can be restored and showing them the way to a good integration into society is highly regarded at Simama. In the Holy Year of Mercy, the sculpture is very significant. It is titled ‘The Good Samaritan’. Mercy was also the theme of the meeting with the eighty staff members of the centre who are now working with the brothers in their adapted mission. It is a mission which allows the

deus caritas est

de barmhartige samaritaan

in kisangani I

Bro. René Stockman

magazine | 2016 # 02

ke stellingname van het aartsbisdom kon dit euvel vlug worden beslecht en kon men alle energie steken om met eerbied voor wat er in het verleden was uitgebouwd te werken aan een nieuwe toekomst. Deze nieuwe toekomst komt nu in het verschiet. Er werd een drievoudig actieplan uitgewerkt met een sanering op financieel vlak, een uitbreiding van de dienstverlening en een verhoging van de kwaliteit van de zorgverlening. Inderdaad, een eerste zorg was het financiële. Tot nu toe kon de instelling maar overleven dank zij een constante infusie van extra financiële middelen, die vooral via de inzet van Pater Konings werden gevonden, maar tegelijk was een schuldenberg opgebouwd. Wetende dat de financiële steun vanuit het buitenland voor het functioneren steeds moeilijker wordt en op termijn ook volledig zal wegvallen indien er geen fonds aanwezig is, werd dan ook alles in het werk gesteld om een duidelijk saneringsplan uit te werken, vanuit het principe om de kant van de inkomsten te verhogen en de uitgaven te verminderen. Aan de medewerkers werd dan ook gevraagd om geduld te hebben en positief mee te werken aan dit proces en niet onmiddellijk te verwachten dat de lonen nu zouden stijgen en dat er meer personeel zou aangenomen worden. Na één jaar werking zien we reeds de eerste positieve resultaten en kon een deel van de schulden worden afgelost. Via een aantal gerichte projecten konden we er ook starten met nieuwe diensten, die enerzijds een grotere dienstbaarheid aan de plaatselijke bevolking zullen bieden, en anderzijds ook een nieuwe inkomstenbron zal vormen. Met een dienst radiologie, een goed uitgebouwd laboratorium, een neurologische dienst met EEG-apparaat en een vernieuwde fysiotherapie kon men het aanbod grondig uitbreiden. Hiermee zal men zeker de kwaliteit van de dienstverlening kunnen verhogen, maar met de radiologische dienst en het laboratorium hoopt men eveneens de inkomstenzijde te kunnen versterken. Tijdens ons bezoek

past to continue and which simultaneously creates space for the charism of the Brothers of Charity. Therefore, alongside the two words ‘solidarity’ and ‘mercy’ at the entrance, they put our sign and the words ‘God is love’. For mercy is possible only if you allow yourself to be continually shined upon by God’s love. Simama is a new shoot on the tree of the Brothers of Charity in Congo. It is the thirteenth community, and after only one year, the brothers are truly integrated in Kisangani, formerly Stanleyville. We thank the Archbishop and the members of his council for the constant support that the brothers receive and we thank the other congregations with which we have built cordial relationships. What is most important is that, now, we can be there for people with disabilities and people with mental illness in a loving and professional way with our care in Kisangani. We make sure that the care, which was once started by Fr. Konings, who was disabled himself and thus developed a special sensitivity to his peer, can continue. It was a happy coincidence that we concluded our short visit to Congo on the Feast of Our Lady of Africa, the patron saint of the region. We want to place this new foundation under her special protection, and with Padre Pio as the patron saint of the community, the foundation in Kisangani is in good hands. ¶

n april 2016 was het één jaar geleden dat de Broeders van Liefde hun missie startten in Kisangani. Een instelling voor mensen met een fysieke handicap, opgericht meer dan 30 jaar geleden door een Pater van het Heilig Hart, Pater Martin Konings, werd ons door de aartsbisschop van Kisangani aangeboden met de vraag of we er de leiding wilden over nemen en ervoor zorgen dat de zorg er kon verder gaan. Na het vertrek van Pater Konings om gezondheidsredenen naar Nederland, was de instelling toevertrouwd aan het aartsbisdom, maar men vond er dat een congregatie beter in staat zou zijn om dit werk verder te zetten. En zo kwam men bij de Broeders van Liefde terecht, reeds aanwezig in deze zorg voor mensen met een fysieke handicap in Kinshasa, Kananga, Nioki en Goma. Bij ons eerste verkennend bezoek, nu twee jaar geleden, viel het op dat deze instelling heel veel gelijkenis vertoonde met onze instellingen in Congo. Maar tegelijk moesten we vaststellen dat de professionaliteit niet volledig was mee geëvolueerd en dat ook het management in het geheel pover was. Er zou dus werk aan de winkel zijn. Maar na overweging met de regionale raad werd uiteindelijk besloten om toch het aanbod aan te nemen, onder de voorwaarde dat de instelling zowel qua eigendom als beheer volledig in de handen zou komen van de Congregatie. Een aanwezigheid in Kisangani als Broeders van Liefde zou voor de Congregatie een meerwaarde kunnen betekenen. Drie broeders werden voorbereid om naar Kisangani te vertrekken, en aan Br. Jean Mbeshi, generaal raadslid, werd gevraagd om vanuit zijn ruime ervaring in dit apostolaat om in de beginfase een helpende hand te reiken. Voorlopig werd door het aartsbisdom een huis aangeboden waar de broeders kunnen verblijven, zodat ook dit de overname kon bespoedigen. Zoals verwacht was het begin niet gemakkelijk, want een groep gehandicapten eisten het beheer en zelfs de eigendom van de instelling op. Maar dankzij de duidelij-

O NG CO RD 30

V eind april 2016 konden we deze diensten openen, en de reacties van zowel de medewerkers als de omstaanders waren onverdeeld positief. Voor de regio van Kisangani betekent het echt een uitbreiding van de mogelijkheden in de zorgverlening. Vooral de opvang van mensen met epilepsie is een nieuwe dienst die verder zal worden geïntegreerd in de gemeenschappelijke werking die reeds bestaat in Lubumbashi en Goma. Het derde luik van de planning zal nog heel veel aandacht vragen. De gebouwen waar de mensen verzorgd worden zijn sterk verouderd, ook de klassen waar de kinderen met een handicap voldoen niet aan de normen. Vanuit ons charisma is het aanbieden van een goede omkadering uit respect voor hen die we verzorgen, een belangrijk aandachtspunt. Maar ook aan de methodieken, zowel wat de zorg betreft als het onderwijs zal moeten worden gewerkt. Daarom wordt momenteel een vormingsprogramma voor de medewerkers uitgewerkt. Vooral de opleiding van de kinderen met een mentale handicap, die op drie plaatsen wordt georganiseerd, is veel te schools gericht en zou meer de beroepsbekwaamheid van de kinderen moeten beklemtonen, zodat ze zich later beter in de maatschappij zouden kunnen integreren. “Simama”, wat zoals Jukayi “sta op” betekent, ademt de sfeer van de barmhartigheid. Bij het binnenkomen vallen twee woorden op: solidariteit en barmhartigheid. En op de binnenkoer staat een mooi beeld waarbij een persoon een andere met een duidelijke handicap opheft. Belangrijk bij het beeld is dat beide personen mekaar op dezelfde hoogte in de ogen kijken. Mensen met een handicap helpen zodat hun menswaardigheid kan worden hersteld en hen de weg wijzen naar een goede integratie in de maatschappij, wordt hoog

aangeschreven in Simama. In het jaar van de barmhartigheid is het beeld zeer significant. Het draagt als titel “De barmhartige Samaritaan”. Barmhartigheid werd dan ook het thema van het onderhoud met de tachtig medewerkers van het centrum die samen met de broeders nu werken aan hun hertaalde missie. Het is een missie die het verleden verderzet en tegelijk ruimte schept voor het charisma van de Broeders van Liefde. Daarom werd bij de ingang bij de twee woorden “solidariteit” en “barmhartigheid” ons embleem geplaatst met de woorden “God is liefde”. Want barmhartigheid is slechts mogelijk als men zich voortdurend laat beschijnen door Gods liefde. “Simama” is een nieuwe loot aan de boom van de Broeders van Liefde in Congo. Het is de dertiende communiteit en na slechts één jaar aanwezigheid zijn de broeders echt geïntegreerd in Kisangani, het vroegere Stanleyville. We zijn de aartsbisschop en de leden van zijn raad dankbaar voor de constante steun die de broeders er mogen ontvangen, en ook de andere congregaties waarmee een hartelijke relatie werd opgebouwd. Belangrijk is dat we nu ook in Kisangani de zorg voor mensen met een handicap en met een geestesziekte liefdevol en professioneel nabij kunnen zijn en zorgen dat een zorg die ooit door Pater Konings, die zelf gehandicapt was en daarmee een speciale gevoeligheid voor zijn lotgenoten ontwikkelde, kunnen verderzetten. Het was een gelukkig toeval dat we ons kort bezoek aan Congo mochten afsluiten op het feest van Onze Lieve Vrouw van Afrika, de patroonheilige van de regio. Graag plaatsen we ook deze nieuwe stichting onder haar bijzondere bescherming, en met de patroonheilige van de communiteit, Pater Pio, is de stichting in Kisangani in goede handen. ¶ Br. René Stockman

oilà un an, depuis avril 2016, que les Frères de la Charité ont lancé leur mission à Kisangani. Un établissement pour les personnes ayant un handicap physique, fondé il y a plus de 30 ans par un Père du Sacré-Cœur, l’Abbé Martin Konings, nous a été offert par l’archevêque de Kisangani, nous demandant si nous acceptions la responsabilité et que nous veillerions à ce que les soins puissent continuer. Après le départ de l’Abbé Konings pour les Pays-Bas pour raisons de santé, l’établissement a été confié à l’archidiocèse, mais l’on était d’avis qu’une congrégation serait mieux en mesure de continuer cette œuvre. C’est ainsi que l’on est arrivé chez les Frères de la Charité, déjà présents dans ce domaine de soins pour les personnes ayant un handicap physique à Kinshasa, Kananga, Nioki et Goma. Lors de notre première visite exploratoire, il y a maintenant deux ans, la ressemblance entre nos établissements du Congo était flagrante. Mais nous avons dû constater que le professionnalisme n’avait pas évolué avec son temps, et que la gestion était dans l’ensemble très pauvre. Il y avait donc du pain sur la planche. Mais après en avoir discuté avec le conseil régional, nous avons finalement décidé de quand même accepter cette offre, à condition que l’établissement soit totalement dans les mains de la Congrégation, tant en termes de propriété que de gestion. Une présence à Kisangani en tant que Frères de la Charité pourrait apporter une valeur ajoutée à la Congrégation. Trois frères ont été préparés pour partir à Kisangani, et l’on a demandé à Fr. Jean Mbeshi, conseiller général, de donner, par sa grande expérience dans cet apostolat, un coup de main dans cette phase de lancement. Une maison leur a provisoirement été mise à disposition par l’archevêché, dans laquelle ils peuvent rester, de sorte que cela accélère son acquisition. Comme prévu, le début ne fut pas facile, car un groupe de personnes handicapées a exigé la gestion et même la propriété de l’établissement. Mais grâce à la position claire de l’archidiocèse, ce problème a

deus caritas est

le bon samaritain

à kisangani

magazine | 2016 # 02

était unanime. Pour la région de Kisangani cela signifie vraiment une ouverture du nombre de possibilités dans les services de soins. Concernant l’accueil de personnes atteintes d’épilepsie, il y a un nouveau service qui sera en outre intégré dans l’organisation communautaire et qui existe déjà à Lubumbashi et Goma. Le troisième volet du plan exigera encore beaucoup d’attention. Les bâtiments où les gens sont soignés ne sont pas à jour, même les locaux où les enfants handicapés suivent les cours ne répondent pas aux normes. Offrir un bon cadre par respect pour ceux que nous soignons, est un grand point d’attention dans notre charisme. Mais on doit aussi travailler sur les méthodes, à la fois concernant les soins et l’enseignement. Pour cette raison, l’on est en train de mettre au point un programme de formation pour les collaborateurs. L’éducation des enfants handicapés en particulier, qui est organisée à trois endroits, est beaucoup trop scolaire et devrait plus insister sur les capacités professionnelles des enfants afin qu’ils puissent plus tard mieux s’intégrer dans la société. « Simama » qui signifie comme Jukayi « lève-toi », respire la miséricorde. En entrant, on remarque deux mots : solidarité et miséricorde. Dans la cour, il y a une belle statue représentant une personne soulevant une autre ayant visiblement un handicap. Ce qui est important dans cette image, c’est que les deux personnes se regardent dans les yeux à la même hauteur. Aider les personnes handicapées afin que leur dignité humaine puisse être restaurée et leur montrer le chemin vers une bonne intégration dans la société, est hautement considéré à Simama. Dans l’année de la miséricorde, cette image est très importante. Elle s’intitule « Le Bon Samaritain ». La miséricorde est par conséquent devenue le thème de l’entretien avec les quatrevingts collaborateurs du centre qui travaillent actuellement avec les frères dans leur mission retraduite. Il s’agit d’une mission qui reprend le passé et crée à la fois de l’espace pour le charisme des Frères de la Charité. C’est pourquoi notre emblème a

été placé à l’entrée avec les deux mots « solidarité » et « miséricorde » sous la parole « Dieu est amour ». Car la miséricorde n’est possible que si l’on se laisse sans cesse éclairer par l’Amour de Dieu. « Simama » est une nouvelle branche à l’arbre des Frères de la Charité au Congo. Il s’agit de la treizième communauté et après seulement un an de présence, les frères sont vraiment intégrés à Kisangani, l’ancien Stanleyville. Nous sommes reconnaissants à l’archevêque et aux membres de son conseil pour le soutien constant que les frères ont pu recevoir, et aussi aux autres congrégations avec qui nous avons construit une relation cordiale. Nous soulignons que maintenant, nous pouvons aussi prendre en charge à Kisangani les personnes ayant un handicap physique ou mental avec beaucoup d’amour et de professionnalisme et veiller à ce que les soins, commencés autrefois par l’Abbé Konings, lui-même handicapé, recevant ainsi une sensibilisation spéciale pour ses semblables, puissent continuer. Ce fut un heureux hasard que nous ayons pu terminer notre courte visite au Congo le jour de la fête de Notre-Dame d’Afrique, patronne de la région. Nous souhaitons confier cette nouvelle fondation sous sa protection spéciale, et avec le Patron de la communauté, Padre Pio, cette fondation à Kisangani est entre de bonnes mains. ¶ Fr. René Stockman

facilement pu être surmonté et l’on a pu s’investir à fond à un nouvel avenir, respectant ce qui avait déjà été réalisé dans le passé. Un nouvel avenir se profile maintenant à l’horizon. Un plan d’action triple a été élaboré avec une réorganisation au niveau financier, un élargissement des services et une augmentation de la qualité des soins. En effet, une préoccupation majeure était d’ordre financier. L’établissement ne pouvait jusqu’à présent survivre que grâce à une infusion constante de ressources financières supplémentaires, principalement trouvées grâce aux efforts de l’Abbé Konings, mais créait en même temps une montagne de dettes. Sachant que le soutien financier de l’étranger pour le fonctionnement devient de plus en plus difficile, et finira par disparaître complètement s’il n’y a plus de fonds disponibles, on mettait tout en œuvre pour élaborer un plan de redressement clair, partant du principe de l’augmentation des recettes et de la réduction des dépenses. On a donc demandé aux employés de faire preuve de patience et de collaborer positivement à ce processus et de ne pas s’attendre à ce que les salaires augmentent immédiatement ou que l’on engage du personnel supplémentaire. Après un an de travail, nous constatons déjà les premiers résultats positifs et l’on a pu rembourser une partie des dettes. Grâce à un certain nombre de projets ciblés, nous avons également pu lancer de nouveaux services, qui, d’une part, fourniront un plus grand service à la population locale, et d’autre part deviendront une nouvelle source de revenus. Avec un service de radiologie, un laboratoire bien structuré, un service de neurologie avec un appareil EEG et une physiothérapie renouvelée, l’offre a bien pu être élargie. Nous serons certainement en mesure d’améliorer la qualité des soins, mais on espère aussi augmenter les rentrées avec le service de radiologie et le laboratoire. Lors de notre visite fin avril 2016, nous avons pu inaugurer ces services, et la réaction des collaborateurs et des spectateurs

25th anniversary

of the Brothers of Charity in India celebrated

â&#x20AC;&#x153;W

hich anniversary should we celebrate: 20, 25, or 80?â&#x20AC;? With this rhetorical question, we started our jubilee celebration in Ranchi on Sunday, 29 May 2016. Indeed, 20 years ago the first Indian brothers made their profession; 25 years ago the decision was made to set up formation and training for the first candidates in India; and 80 years ago six brothers from England went to Kottar in southern India to serve in the Carmel School for 10 years, before the mission was closed down again. Cardinal Toppo, who has always been closely involved with the growth of our Congregation in Ranchi from the very beginning, led the Eucharist in Simalia, Ranchi. He had only words of gratitude for the past 25 years and reminisced about how Brother Max Kunnen formally asked him to launch the first community in Ranchiâ&#x20AC;&#x2122;s Burdwan Compound. This community practically served as a hub for the further development of the region: first as a novitiate and now as a house of formation for aspirants and postulants. At the end of the celebration, the Superior General presented ten roses which symbolized the story of the Brothers of Charity in India, and with every flower came a little story. The first rose was the rose of gratitude: gratitude for the support from Cardinal Toppo, gratitude for the encouragement of the Sisters of Charity who actually form the basis of our new beginning in India, gratitude for the various religious communities with which we developed very good relationships right from the start. The large presence of sisters, priests, and brothers at the ceremony was certainly proof of that. We are also grateful to the founder of mission, Bro. Max Kunnen, who came to India following his duties as vicar general to supervise the young community for 7 years. And finally, we wanted to say thank you to Bro. Godfried Bekaert, who succeeded Brother Max as regional superior. Even now, as the current provincial superior of Asia, there will always be a special place in his heart for the Brothers in India.

deus caritas est

magazine | 2016 # 02

very socially committed stance, yet they do so starting from and with charity. The fifth rose, we considered an extension of the previous one. We called it the rose of professionalism. It completes charity and our goal should remain to always look for ways how to increase professionalism. Professionals from Belgium regularly came and still come to support the brothers and their staff, both in the care of people with mental illness and in education. In addition to their spiritual formation, the brothers receive professional support through our International Institute Canon Triest. Recently, a new initiative was taken called ‘G-SET’ or ‘Dr. Guislain - Svastha Education Trust’ for the training of mental health care workers, where a second programme started on 1 June. The sixth rose was the rose of confidence in the future. The past 25 years have not been the work of men, but the work of God who used people as fine instruments. This was repeatedly heard during the celebration. The foundation and continued development of our mission in India was a walk with Providence, not too fast and not too slow, to use the words of our patron Saint Vincent. We must continue to head down this path with confidence, and truly consciously place ourselves under the protection and guidance of Providence. The seventh rose was specifically offered to the brothers as the rose of spiritual life.

It was a day of joy, of gratitude for everything that happened and was allowed to grow during these last few years.

The brothers were reminded that they will always and exclusively find their power in a deep spiritual life. Today the world has a particular need for spiritual people, rather than social workers. These are the religious with a deep spiritual life who are called to go to the periphery of existence, to use the words of Pope Francis. The eighth rose was the rose of remembrance. We remembered Bro. Max, Fr. De Cuyper, S.J., and our two Indian brothers who recently passed away, Bro. Joachim and Bro. Paul. We went to see Bro. Paul’s grave. He died just this week, during the retreat of the brothers, following a painful illness. Now, he is the first to rest at the new cemetery on our grounds at Simalia. May the gift of their lives bring forth benefits for the continued growth of the Congregation in India. The ninth rose was a rose of congratulations. Congratulations specifically to Bro. Anil, who said his perpetual vows on this day. Congratulations also to the 30 brothers of the region, to our associate members, and to our staff members, some of them loyal from the very beginning. The final rose was the rose of joy. It was a day of joy, of gratitude for everything that happened and was allowed to grow during these last few years. With this joy, we continued the celebration, with song and dance from our children at Simalia, and many wishes from the guests who had come in large numbers to show their support for our brothers in India. We briefly cited Father Constant Lievens, the great missionary of Ranchi, who, with his winged words “Fire must burn”, really did ignite a fire of Christian faith in Ranchi. As Brothers of Charity in India, who took Father Lievens as their patron saint, we hope that the fire of charity might flare up and warm, heal, educate, and support so many others. Bro. René Stockman

The second rose was the rose of fond memories. We briefly reminisced about our 80year history, during which the Congregation decided to send brothers to Kottar. Six brothers from England would stay in Kottar from 1936 to 1946 to teach at the Carmel School, until the Congregation decided to close this foundation under the pressure of the country’s independence and also in the wake of the Second World War which generated an urgent need for brothers to rebuild the apostolic works in Europe. This was in fact a historical mistake, because if the brothers had stayed in India, we would have had 300 Indian brothers instead of 30. What is done is done, but the initial stay in India did keep the dream of ever returning alive. The third rose was the rose of service. The words Cardinal Toppo spoke during one of my initial visits still resonate: “Brothers, you brought something new to Ranchi: you brought the brother vocation and you started the service of the least.” Indeed, service is a high priority for the Congregation, and it was a conscious choice, partly after the Cardinal’s visit to Belgium, where he visited several of our apostolic works, to start the care of chronic mental patients and later education for poor children. Also, when the brothers went to the south, they served the most abandoned and those on the fringes of society. We can only hope that service will remain the driving force in the further development of the Congregation in India. The fourth rose was the rose of charity. The Brothers of Charity received the following motto from their Founder, Father Triest: “Deus caritas est - God is love.” This divine love, the brothers should shine in the world, especially in a world, in places, and among people where this love is absent or totally obscured. With every activity, the brothers should be guided by this Christian love of neighbour, by charity, which could be summed up with the words love, compassion, and works of mercy. This love is what continues to make a difference between what we refer to as charity and philanthropy. The Brothers of Charity take a

25 jaar

start van de Broeders van Liefde in India herdacht

“W

at zouden we vieren: 20, 25 of 80 jaar?” Met deze retorische vraag werd de jubelviering in Ranchi op zondag 29 mei 2016 ingezet. Inderdaad, het is 20 jaar geleden dat de eerste Indische broeders hun professie uitspraken; het is 25 jaar geleden dat de beslissing werd genomen om te starten in India met de vorming van de eerste kandidaten en het is 80 jaar geleden dat 6 broeders vanuit Engeland naar Kottar trokken in het zuiden van India om daar 10 jaar aanwezig te zijn in de Carmelschool, alvorens de missiepost opnieuw te sluiten. Kardinaal Toppo, die vanaf het begin van onze aanwezigheid in Ranchi sterk betrokken was met de groei van onze congregatie, ging voor in de eucharistieviering in Simalia in Ranchi. Ook hij had alleen maar woorden van dankbaarheid voor de voorbije 25 jaar en hij haalde de herinneringen op hoe Broeder Max Kunnen aan hem formeel kwam vragen om in de Burdwan Compound in Ranchi de eerste communiteit te starten. Deze communiteit werd zowat de bakermat van de verdere

uitbouw van de regio: eerst als noviciaat en nu als vormingshuis voor de aspiranten en postulanten. De generale overste bood op het einde van de viering tien rozen aan die het verhaal van de Broeders van Liefde in India moesten symboliseren, en bij iedere bloem werd een kort verhaal toegelicht. De eerste roos was de roos van dankbaarheid: dankbaar voor de steun vanwege Kardinaal Toppo, dankbaar voor de aanmoediging van de Zusters van Liefde die eigenlijk aan de basis liggen van onze nieuwe start in India, dank aan de verschillende religieuze gemeenschappen waarmee vanaf het begin een zeer goede relatie werd ontwikkeld, en de grote aanwezigheid van zusters, priesters en broeders op de plechtigheid waren daar zeker het bewijs van. Ook dank aan de stichter van de missie: Br. Max Kunnen die na zijn opdracht als vicaris-generaal voor 7 jaar naar India kwam om de jonge gemeenschap te begeleiden en tenslotte dank aan Br. Godfried Bekaert die hem opvolgde als regionale overste en nu als provinciale overste van Azië de broeders in India een

warm hart blijft toedragen. De tweede roos was deze van de goede herinnering, en dan werd even ingegaan op de geschiedenis van 80 jaar geleden, waarbij de congregatie besloot om broeders naar Kottar te zenden. Zes broeders uit Engeland zouden van 1936 tot 1946 in Kottar blijven om er les te geven in de Carmelschool, tot de congregatie besloot, onder de druk van de onafhankelijkheid van het land en ook in het zog van de Tweede Wereldoorlog waarbij men dringend broeders nodig had om de apostolaatswerken in Europa opnieuw op te bouwen, om deze stichting te sluiten. Vandaag kunnen we het een historische fout noemen, want hadden de broeders in India gebleven dan waren we vandaag wellicht niet met 30 maar met 300 Indische broeders geweest. De geschiedenis heeft geen keer, maar het initiële verblijf in India heeft wel de droom om er ooit terug te keren wakker gehouden. De derde roos is deze van de dienstbaarheid. De woorden van Kardinaal Toppo bij één van onze initiële bezoeken blijven nog steeds nazinderen: “Broeders, jullie brachten iets nieuws hier in Ranchi: jul-

deus caritas est

magazine | 2016 # 02

ting en verdere uitbouw van onze missie in India was een wandelen met de Voorzienigheid, niet te vlug en niet te traag, om de woorden van onze Patroonheilige Vincentius te gebruiken. Het is met vertrouwen dat we deze weg moeten verderzetten, ons echt bewust plaatsend onder de bescherming en leiding van de Voorzienigheid. De zevende roos werd speciaal aan de broeders aangeboden als de roos van het spirituele leven. De broeders werden herinnerd dat hun kracht steeds en uitsluitend in een diep spiritueel leven zal te vinden zijn. Vandaag heeft de wereld vooral nood aan spirituele mensen, niet zozeer aan sociale werkers. En het zijn deze religieuzen met een diep spiritueel leven die geroepen worden om naar de periferie van het bestaan op te trekken, om de woorden van Paus Franciscus te gebruiken. De achtste roos was deze van de herinnering, en hier werd Broeder Max herdacht, ook Pater De Cuyper s.j., en onze twee In-

Ook gelukwensen aan de 30 broeders van de regio, aan ons aangesloten lid en aan de medewerkers, waarvan sommigen echte trouwe medewerkers werden vanaf het eerste uur.

dische broeders die recentelijk overleden: Br. Joachim en Br. Paul. We keken even naar het graf van Br. Paul die juist deze week, tijdens de retraite met de broeders, na een pijnlijke ziekte overleed en nu als eerst rust op het nieuwe kerkhof op ons domein van Simalia. Moge de gave van hun leven vruchten voortbrengen voor de verdere groei van de congregatie in India. De negende roos was een roos van gelukwensen. Gelukwensen heel speciaal aan Br. Anil die op deze dag ook zijn eeuwige geloften uitsprak. Ook gelukwensen aan de 30 broeders van de regio, aan ons aangesloten lid en aan de medewerkers, waarvan sommigen echte trouwe medewerkers werden vanaf het eerste uur. Als laatste roos werd deze van de vreugde aangeboden. Want het was een dag van vreugde, van dankbaarheid voor alles wat tijdens deze voorbije jaren mocht geschieden en groeien. En het was met deze vreugde dat de viering werd verdergezet, met dans en zang van onze kinderen uit Simalia en vele wensen van de genodigden die in grote getallen waren opgekomen om aan onze broeders in India hun steun te betuigen. Nog even werd Pater Constant Lievens aangehaald, de grote missionaris van Ranchi, die met zijn gevleugelde uitdrukking “Vier moet branden”, echt een vuur van christelijk geloof in Ranchi deed ontbranden. We hopen als Broeders van Liefde in India, die Pater Lievens als patroon hebben genomen, caritas-vuur te laten oplaaien waarmee velen mogen worden verwarmd, geheeld, gevormd, begeleid. Br. René Stockman

lie brachten de broederroeping en jullie startten met de dienst aan de minsten”. Inderdaad, dienstbaarheid staat hoog in het vaandel van de congregatie, en het was een bewuste keuze, mede na het bezoek van de Kardinaal in België waar hij verschillende van onze apostolaatswerken bezocht om te starten met de opvang van chronische psychiatrische patiënten en later ook de vorming van arme kinderen. Ook wanneer de broeders naar het zuiden trokken was het om daar dienstbaar te zijn voor de meest verlatenen en echte marginalen in de maatschappij, en we kunnen alleen maar hopen dat dienstbaarheid de dragende kracht blijft bij de verdere ontwikkeling van de congregatie in India. De vierde roos is deze van de caritas. Broeders van Liefde ontvingen van hun Stichter Vader Triest het devies: “Deus caritas est – God is liefde”. Het is deze goddelijke liefde die de broeders moeten laten schijnen in de wereld, heel speciaal in de wereld, op plaatsen en bij mensen waar deze liefde afwezig is of totaal verduisterd is. Bij iedere activiteit moeten de broeders zich laten leiden door deze christelijke naastenliefde, de caritas, die zich laat samenvatten in de woorden liefde, medelijden en werken van barmhartigheid. Het is deze liefde die het verschil blijft uitmaken tussen wat wij caritas mogen noemen en filantropie. De Broeders van Liefde stellen zich sociaal bewogen op, maar ze doen het vanuit en met de caritas. De vijfde roos plaatsen we in het verlengde van de vorige en noemen we de professionaliteit. De caritas wordt ermee vervolledigd en het moet de bedoeling blijven om steeds uit te kijken hoe we deze professionaliteit kunnen verhogen. Vanuit België kwamen en komen geregeld professionelen om de broeders en hun medewerkers te ondersteunen, zowel in de zorg voor de geesteszieken als in het onderwijs. De broeders zelf ontvangen er naast hun spirituele opleiding een professionele ondersteuning via ons International Institute Canon Triest. En recentelijk werd een nieuw initiatief genomen, de Gset of “Dr. Guislain – Svastha Educational Trust, voor de vorming van werkers in de geestelijke gezondheidszorg, waar een tweede programma op 1 juni van start ging. De zesde roos is deze van het vertrouwen in de toekomst. De voorbije 25 jaar is niet het werk van mensen, maar het werk van God die mensen als goede instrumenten mocht gebruiken. Dit werd herhaaldelijk gehoord tijdens de viering. Ook de stich-

DE IN

25 années

de présence des Frères de la Charité en Inde commémorées

«Q

ue fêterions-nous : 20, 25 ou 80 ans ? » Avec cette question rhétorique la célébration du jubilé a été entamée le dimanche 29 mai 2016 à Ranchi. En effet, il y a 20 ans que les premiers frères indiens ont prononcé leur vœux ; il y a 25 ans que la décision a été prise de lancer en Inde la formation des premiers candidats et il y a 80 ans que 6 frères venus d’Angleterre sont arrivés à Kottar, au sud de l’Inde, pour rester 10 ans à l’école des Carmes, avant que ce point de mission soit à nouveau fermé. Cardinal Toppo, qui depuis le début de notre présence à Ranchi a été fort impliqué dans la croissance de notre congrégation, a présidé la célébration eucharistique à Simalia, Ranchi. Il n’avait également que des mots de gratitude pour les 25 dernières années et il a évoqué les souvenirs du moment où Frère Max Kunnen est venu lui demander officiellement de lancer la première communauté dans le complexe de Burdwan à Ranchi. Cette communauté est en quelque sorte devenue le berceau de la poursuite du développement de la région : d’abord en tant que noviciat et maintenant comme maison de formation pour les aspirants et postulants. À la fin de la célébration, le Supérieur général a offert dix roses qui devaient symboliser l’histoire des Frères de la Charité en Inde, et chaque fleur était accompagnée d’une petite histoire. La première rose était la rose de reconnaissance : reconnaissance pour le soutien de Cardinal Toppo, reconnaissance pour les encouragements des Sœurs de la Charité qui, en réalité, ont été à la base de ce nouveau début en Inde, merci aux différentes communautés religieuses avec qui nous avons développé depuis le début une très bonne relation, et la présence de nombreux sœurs, prêtres et frères lors de la cérémonie en était certainement la preuve. Merci aussi au fondateur de la mission : Fr. Max Kunnen, qui est resté 7 ans en Inde après sa mission de vicaire général, afin d’accompagner la jeune communauté et

finalement, merci à Fr. Godfried Bekaert qui lui a succédé comme supérieur régional et continue maintenant en tant que supérieur provincial d’Asie, de soutenir les frères en Inde. La deuxième rose était celle des bons souvenirs, suite à laquelle nous avons brièvement évoqué l’histoire d’il y a 80 ans, où la congrégation avait décidé d’envoyer des frères à Kottar. Six frères d’Angleterre seront restés de 1936 à 1946 à Kottar pour enseigner dans l’école des Carmes, jusqu’à ce que la congrégation décide, sous pression de l’indépendance du pays et aussi dans le sillage de la Seconde Guerre mondiale où l’on avait besoin d’urgence de frères pour reconstruire les œuvres apostoliques en Europe, de fermer cette fondation. Nous pouvons aujourd’hui dire qu’il s’agissait d’une erreur historique, car si les frères étaient restés en Inde, nous serions probablement aujourd’hui pas 30 mais bien 300 frères indiens. On ne peut pas refaire l’histoire, mais le berceau initial de l’Inde a gardé éveillé le rêve d’y retourner un jour. La troisième rose est celle du service. Les mots du Cardinal Toppo lors d’une de nos premières visites résonnent encore dans nos oreilles : « Frères, vous avez apporté quelque chose de neuf ici à Ranchi : vous avez amené la vocation des frères et avez commencé le service aux plus petits ».

Félicitations aussi aux 30 frères de la région, à notre membre associé et aux collaborateurs, dont certains sont de fidèles collaborateurs depuis le début.

En effet, la congrégation accorde la plus haute importance au service, et c’était un choix conscient, en partie après la visite du Cardinal en Belgique, où il a visité plusieurs de nos œuvres apostoliques pour lancer la prise en charge des patients psychiatriques chroniques et plus tard aussi l’éducation des enfants démunis. Il en est de même pour les frères partis vers le sud pour y être au service des plus délaissés et des vrais marginaux de la société, nous ne pouvons qu’espérer que le service puisse continuer à être le moteur du développement de la congrégation en Inde. La quatrième rose est celle de la charité. Les Frères de la Charité ont reçu de leur fondateur, le Père Triest, la devise : « Deus caritas est – Dieu est amour ». Il s’agit de cet Amour divin que les frères sont appelés à rayonner dans le monde, en particulier dans le monde, dans les lieux et auprès des gens où cet Amour est absent ou totalement obscurci. Pour chaque activité, les frères doivent se laisser guider par cet amour chrétien pour le prochain, la caritas, qui se résume à des paroles d’amour, la compassion et des œuvres de miséricorde. Il s’agit de cet amour-là qui continue à faire la différence entre ce que nous pouvons appeler la charité et la philanthropie. Les Frères de la Charité s’impliquent socialement, mais ils le font à partir de et avec la charité. Nous plaçons la cinquième rose dans la continuité de la précédente et nous l’appelons le professionnalisme. Elle complète la charité et nous devons toujours garder comme objectif de réfléchir à comment améliorer ce professionnalisme. Des professionnels sont régulièrement venus de Belgique afin de soutenir les frères et les collaborateurs, tant dans le domaine des soins psychiatrique que dans l’enseignement. Les frères eux-mêmes y reçoivent, mise à part leur formation spirituelle, un soutien professionnel grâce à notre Institut International Chanoine Triest. Une nouvelle initiative a récemment vu le jour, le Gset ou « Dr. Guislain – Svastha Educa-

deus caritas est

tional Trust », pour la formation des collaborateurs dans les soins de santé mentale, où un deuxième programme a débuté le 1er juin. La sixième rose est celle de la confiance en l’avenir. Les 25 dernières années n’ont pas été le travail des hommes, mais bien l’œuvre de Dieu, qui a pu utiliser différentes personnes comme de bons instruments. On a pu l’entendre plusieurs fois durant la célébration. La fondation et le développement de notre mission en Inde ont aussi été un cheminement accompagné de la Providence, ni trop rapide ni trop lent, afin de prendre les mots de notre Patron Saint Vincent. C’est avec confiance que nous devons poursuivre ce chemin, nous plaçant très consciemment sous la protection et l’orientation de la Providence. La septième rose a été spécialement offerte aux frères comme la rose de la vie spirituelle. Il a été rappelé aux frères que c’est uniquement à travers une vie spirituelle profonde qu’ils trouveront leur force. Aujourd’hui, le monde a surtout besoin de personnes spirituelles, plutôt que des travailleurs sociaux. Et ce sont ces religieux ayant une vie spirituelle profonde qui sont

magazine | 2016 # 02

appelés aux périphéries de l’existence, pour utiliser les mots du Pape François. La huitième rose était celle du souvenir, et nous nous sommes ici souvenus de Frère Max, du Père De Cuyper s.j., ainsi que deux de nos frères indiens qui sont récemment décédés : Fr. Joachim et Fr. Paul. Nous sommes allés un instant à la tombe de Fr. Paul qui est décédé cette semaine, pendant notre retraite avec les frères, après une maladie douloureuse. Il repose maintenant le premier dans le nouveau cimetière sur notre propriété de Simalia. Puisse le don de leur vie être porteur de fruit pour la croissance de la congrégation en Inde. La neuvième rose était une rose de félicitations. Félicitations en particulier à Fr. Anil qui a prononcé ce jour-là ses vœux perpétuels. Félicitations aussi aux 30 frères de la région, à notre membre associé et aux collaborateurs, dont certains sont de fidèles collaborateurs depuis le début. La dernière rose offerte était celle de la joie. Car ce fut un jour de joie, de reconnaissance pour tout ce qu’il y a eu et tout ce qui a grandi au cours de ces dernières années. C’est avec cette même joie que nous avons poursuivi la célébration, avec

des danses et des chants de nos enfants de Simalia et de nombreuses félicitations de nos invités, venus en grand nombre pour montrer leur soutien à nos frères en Inde. On a encore évoqué un instant le Père Constant Lievens, le grand missionnaire de Ranchi, qui, pour reprendre son expression « Le feu doit brûler », a vraiment allumé le feu de la foi chrétienne à Ranchi. Nous espérons, en tant que Frères de la Charité en Inde, qui avons pris le Père Lievens comme Patron, allumer le feu de la charité auquel beaucoup pourront se réchauffer, guérir, être formés, guidés. Fr. René Stockman

news from the communities nieuws uit de huizen nouvelles des communautés Acht studenten ontvangen certificaat IICT

Huit étudiants reçoivent leur certificat de l’IICT

On 24 June, eight students graduated from the Department of Social Doctrine of the International Institute Canon Triest in association with the Pontifical Lateran University of Rome. They specifically studied the Social Doctrine of the Church and Social Pastoral Care. Bro. René Stockman (IICT) presented them their certificates. Mgr. Manzone (Pontifical Lateran University) made a celebratory speech.

Acht studenten studeerden op 24 juni af aan het Departement Social Doctrine van het Internationaal Instituut Kanunnik Triest in samenwerking met de Pontificale Universiteit van Lateranen (Rome). Ze hebben zich in het bijzonder verdiept in de Sociale Leer van de Kerk en de Sociaal Pastorale Zorg. Het was Br. René Stockman (IICT) die de certificaten overhandigde. Mgr. Manzone (Pauselijke Universiteit van Lateranen) deed de gelegenheidstoespraak.

Le 24 juin, huit étudiants ont obtenu leur diplôme au département de la Doctrine Sociale de l’Institut International Chanoine Triest (IICT) en collaboration avec l’Université pontificale du Latran (Rome). Ils ont étudié en particulier la Doctrine sociale de l’Église et la Pastorale sociale. Le Fr. René Stockman (IICT) a remis les certificats. Mgr. Manzone (Université pontificale du Latran) a prononcé le discours de circonstance.

Eight students receive IICT certificate

Perpetual profession of Bro. Anuranjit Kullu on 14 May 2016 in Rome Eeuwige professie van Br. Anuranjit Kullu op 14 mei 2016 in Rome Profession perpétuelle de Fr. Anuranjit Kullu le 14 mai 2016 à Rome

Perpetual profession of Bro. Anil Kisku on 29 May 2016 in Ranchi (India) Eeuwige professie van Br. Anil Kisku op 29 mei 2016 in Ranchi (India) Profession perpétuelle de Fr. Anil Kisku le 29 mai 2016 à Ranchi (Inde)

deus caritas est

Archbishop Mgr. De Kesel receives the pallium in Rome

Aartsbisschop Mgr. De Kesel ontvangt het pallium in Rome

Archevêque Mgr. De Kesel reçoit le pallium à Rome

On 29 June, the Solemnity of Saints Peter and Paul, the newly created metropolitan archbishops traditionally receive the pallium from the Pope. The honour was awarded to Mgr. Jozef De Kesel, the new archbishop of MechelenBrussels (Belgium). As a congregation, we wish to offer Mgr. De Kesel our sincere congratulations and we are delighted to work with him in many pastoral activities in Belgium. Remarkably, Mgr. De Kesel was among the first group of seminarians who came to study in our house in Rome in 1972 with the transfer of the Belgian College to our General House. His relationship with the brothers is always warm and intense.

Op 29 juni, het feest van de heiligen Petrus en Paulus, wordt naar jaarlijkse gewoonte door de Paus aan de nieuwe aartsbisschoppen het pallium opgelegd. Mgr. De Kesel, de nieuwe aartsbisschop van MechelenBrussel (België), viel deze eer te beurt. Als congregatie bieden we aan Mgr. De Kesel onze oprechte gelukwensen aan en we zijn verheugd met hem te mogen meewerken in de vele pastorale activiteiten in België. Bijzonder is dat Mgr. De Kesel tot de eerste groep priesters-studenten behoorde die in ons huis in Rome kwamen studeren in 1972, bij het overbrengen van het Belgisch College in ons generalaat. Zijn band met de broeders is dan ook steeds hartelijk en intens.

Le 29 juin, en la fête des saints Pierre et Paul, selon la coutume annuelle, le pallium est imposé par le Pape aux nouveaux archevêques. Mgr. De Kesel, le nouvel archevêque de Malines-Bruxelles (Belgique), y a été à l’honneur. En tant que Congrégation, nous présentons nos sincères félicitations au Mgr. De Kesel et nous sommes heureux de collaborer avec lui dans les nombreuses activités pastorales en Belgique. Il est à noter que Mgr. De Kesel faisait partie du premier groupe de prêtres-étudiants qui sont venus étudier dans notre maison à Rome en 1972, après le transfert du Collège belge vers notre Maison généralice. Sa relation avec les frères est toujours cordiale et intense.

magazine | 2016 # 02

news from the general administration nieuws uit het generaal bestuur nouvelles de l’administration générale en From 9 until 13 May 2016, the General Council convened and discussed the following items: q In Congo, the community of Lusanga is transferred to Kikwit, where a new psychiatric facility was built. w We gave the green light for the development of a new psychiatric centre in Bangui, the Central African Republic. Meanwhile, the brothers have already started the ambulatory care of mental patients with a special focus on people with post-traumatic problems.

e Authorization was given to the St. Anne region in Canada to sell the house in Drummondville. And so, all brothers are now together in Saint-Sulpice.

nl De Schepper, who is absent for an extended period due to illness, Mr. Paul Segers has been appointed as project manager and fundraiser. a The International Institute Canon Triest announced that the Social Doctrine of the Church course will restart from September 2016. Currently, there are about 20 enrolled students. The nursing training and special education courses are cancelled this year. s The various committees were reviewed and follow-up agreements were made. d The next General Council meeting is scheduled for late September and an extended General Council meeting with the provincial superiors will be held in Indonesia early December.

r In the Philippines, the formation house in Tagaytay was designated as a first-year novitiate for the Asian province, and the house of formation in Tabaco, Bicol as an international house of postulancy and formation for the second-year novitiate. As a result, the formation house in Katugastota, Sri Lanka was closed as an international house of formation.

u After evaluation, we gave the green light for the development of care for the elderly in China. i The Saint John Paul II community in Bach Lamb, Vietnam was formally recognized and installed. The brothers take care of mental patients and people with disabilities. o We are monitoring various Fracarita International projects, including the Syn4led project in Tanzania and the Enforsa project in Romania. As a replacement for Mr. Luc

q In Congo wordt de communiteit van Lusanga overgebracht naar Kikwit, waar ook een nieuw psychiatrisch centrum werd gebouwd. w In Bangui (Centraal-Afrikaanse Republiek) werd groen licht gegeven voor de ontwikkeling van een nieuw psychiatrisch centrum. Ondertussen zijn de broeders reeds gestart met de ambulante zorg van psychiatrische patiënten met een speciale aandacht voor mensen met posttraumatische problemen. e Aan de Sint-Annaregio (Canada) werd de toelating gegeven om het huis in Drummondville te verkopen. Daarmee zijn nu alle broeders samen in Saint-Sulpice. r In de Filippijnen werd het vormingshuis in Tagaytay aangeduid als eerste jaar noviciaat voor de Aziatische provincie en het vormingshuis in Tabaco (Bicol) als internationaal postulaat en vormingshuis voor het tweede jaar noviciaat. Daarmee werd het vormingshuis in Katugastota (Sri Lanka) als internationaal vormingshuis gesloten.

t The request for resignation by Bro. Dominic Savio Pham from Vietnam, under temporary vows, was accepted. y To look after the Congregation’s legal and financial affairs, Mr. Jos Leysen was recruited as a staff member of the Generalate and began work on 1 May 2016.

De generale raad kwam samen van 9 tot 13 mei 2016, en de volgende punten werden besproken en besloten:

t Aan Br. Dominic Savio Pham uit Vietnam, onder tijdelijke geloften, werd op zijn vraag ontslag verleend.

Mr. Jos Leysen

y Voor de ondersteuning van de juridische en financiële aspecten binnen de congregatie werd Dhr. Jos Leysen als stafmedewerker voor het generalaat aangeworven. Hij vatte zijn werkzaamheden aan op 1 mei 2016. u Na evaluatie werd groen licht gegeven aan de verdere ontwikkeling van de zorg voor bejaarden in China. i In Vietnam werd de communiteit Saint John Paul II in Bach Lam formeel erkend en geïnstalleerd. De broeders zorgen er voor psychiatrische patiënten en mensen met een handicap. o Binnen Fracarita International werden de verschillende projecten opgevolgd, waaron-

deus caritas est

fr der het Syn4led project in Tanzania en het Enforsa project in Roemenië. Ter vervanging van Dhr. Luc De Schepper die wegens ziekte langdurig afwezig is, werd Dhr. Paul Segers aangenomen, als projectmanager en fondsenwerver. a Vanuit het International Institute Canon Triest werd medegedeeld dat vanaf september 2016 de opleiding sociale leer van de Kerk opnieuw wordt opgestart. Momenteel zijn reeds een 20-tal studenten ingeschreven. De opleiding verpleegkunde en special education gaan dit jaar niet door. s De verschillende commissies werden overlopen en afspraken ter opvolging gemaakt.

q Au Congo, la communauté de Lusanga sera transférée à Kikiwit, où un nouveau centre psychiatrique a été construit. w A Bangui (République Centrafricaine), le feu vert a été donné pour le développement d’un nouveau centre psychiatrique. Entretemps, les frères ont déjà lancé la prise en charge ambulatoire des patients psychiatriques avec une attention particulière pour les personnes ayant des problèmes post-traumatiques. e La région Sainte-Anne (Canada) a reçu l’autorisation de vendre la maison de Drummondville. Tous les frères sont dès lors maintenant réunis à Saint-Sulpice. r Aux Philippines, la maison de formation à Tagaytay a été désignée pour accueillir la première année de noviciat pour les provinces d’Asie et la maison de formation à Tabaco (Bicol) comme postulat international et maison de formation pour la deuxième année de noviciat. Par conséquent, la maison de formation à Katugastota (Sri Lanka), maison de formation internationale, a été fermée. t La demande de dispense de Fr. Dominique Savio Pham de Vietnam, sous vœux temporaires, a été accordée. y Pour soutenir les aspects juridiques et financiers au sein de la Congrégation, M. Jos Leysen a été engagé comme membre du staff pour l’administration générale. Il a commencé son travail le 1er mai.

Mr. Paul Segers

u Après évaluation, le feu vert a été donné pour poursuivre le développement des soins pour la prise en charge des personnes âgées en Chine. i Au Vietnam, la communauté Saint-Jean Paul II à Bach Lam a été officiellement reconnue et installée. Les frères s’occupent des patients psychiatriques et des personnes handicapées.

magazine | 2016 # 02

o A l’intérieur de Fracarita International, différents projets ont été suivis, dont le projet Syn4led en Tanzanie et le projet Enforsa en Roumanie. En remplacement de M. Luc De Schepper, qui est longtemps absent pour des raisons de santé, M. Paul Segers a été engagé comme manager de projet et collecteur de fonds. a L’Institut International Chanoine Triest a informé qu’à partir de septembre 2016, la formation Doctrine Sociale de l’Eglise sera à nouveau lancée. Une vingtaine d’étudiants sont actuellement déjà inscrits. La formation en Soins Infirmiers et Education Spécialisée n’auront pas lieu cette année. s Les différentes commissions ont été examinées et l’on a fixé des rendez-vous de suivi. d Le prochain conseil général a été planifié pour fin septembre et le conseil général élargi avec les supérieurs provinciaux pour début décembre en Indonésie.

d De volgende generale raad werd vastgelegd eind september en de uitgebreide generale raad met de provinciale oversten begin december in Indonesië.

Le conseil général s’est réuni du 9 au 13 mai 2016, et a abordé et conclu les points suivants :

associate members aangesloten leden membres associés ö China

ö Chine

In China, associate members and brothers gathered on 5 April for a recollection with Brother Superior General that was centred around the Holy Year of Mercy.

In China kwamen de aangesloten en de broeders op 5 april samen voor een recollectie met Broeder Generaal rond het thema ‘Het Jaar van Barmhartigheid’

En Chine, les membres associés et les frères se sont retrouvés le 5 avril pour une récollection avec le Supérieur général sur le thème “L’Année de la Miséricorde”.

ö China

ö Lubumbashi, DR Congo In Lubumbashi, DR Congo, Mrs. Bernadette Balame, Mrs. Nadine Nkoso, Miss Nathalie Mwika, Mr. Gérard Nzuya, and Mr. Stanislas Ntumba made their promise as associate members of our Congregation on 10 April.

ö Lubumbashi, DR Congo Op 10 april in Lubumbashi (DR Congo) hebben Mevr. Bernadette Balame, Mevr. Nadine Nkoso, Mej. Nathalie Mwika, Dhr. Gérard Nzuya en Dhr. Stanislas Ntumba hun beloften uitgesproken als aangesloten leden van onze congregatie.

ö Lubumbashi, RD Congo Le 10 avril, à Lubumbashi (RD Congo), Mme Bernadette Balame, Mme Nadine Nkoso, Mlle Nathalie Mwika, Mr. Gérard Nzuya et Mr. Stanislas Ntumba ont exprimé leur promesse en tant que membres associés de notre Congrégation.

deus caritas est

ö Kinshasa, DR Congo The associate members from the Kinshasa region in DR Congo had a meeting with Brother Superior General on 29 April.

ö Kinshasa, DR Congo

ö Ronse, Belgium A large group of associate members from Flanders reaffirmed their promise in Ronse, Belgium on 25 June. Two new groups from Flanders and Wallonia will make their promise in autumn.

De aangesloten leden uit de regio Kinshasa (DR Congo) hadden een ontmoeting met Broeder Generaal op 29 april.

ö Ronse, België

ö Kinshasa, RD Congo

In Ronse (België) hernieuwde een grote groep aangesloten leden uit Vlaanderen op 25 juni hun belofte. In Vlaanderen en Wallonië zullen in het najaar twee nieuwe groepen hun belofte afleggen

Les membres associés de la région de Kinshasa (RD Congo) ont eu une réunion avec le Supérieur général le 29 avril.

ö Renaix, Belgique À Renaix (Belgique), un grand groupe de membres associés de la Flandre a renouvelé leur promesse le 25 juin. À l’automne, deux nouveaux groupes en Flandre et en Wallonie feront leur promesse.

ö India

ö Inde

Very noteworthy is that Dom Arockiam Amalan, associate member from India, graduated the first rank holder of all law colleges and university in Tamil Nadu State and was awarded with three gold medals. This is an exceptional achievement and we are proud that he is part of our Congregation.

Zeer te vermelden waard is ook dat Dom Arockiam Amalan, aangesloten lid in India, zijn studies kon beëindigen met drie gouden medailles als beste student van alle rechtenfaculteiten van alle universiteiten van de staat Tamil Nadu. Dit is bijzonder uitzonderlijk en het stemt ons fier hem binnen onze congregatie te hebben.

Cela mérite d’être signalé également que Dom Arockiam Amalan, membre associé en Inde, a pu terminer ses études avec trois médailles d’or comme meilleur élève de toutes les facultés de droit de toutes les universités de l’État du Tamil Nadu. Cela est bien exceptionnel et nous rend fiers de l’avoir dans notre Congrégation.

magazine | 2016 # 02

ö India

In memoriam †

brother florianus sugiarto 1950-2016 ‘Golden Hands’ is no longer with us. Yes, he was dubbed a brother with golden hands by the people who met him in Tabora, Tanzania and in Wonosobo, Central Java, both areas where the Brothers of Charity serve the school for children with deafness. He could repair almost anything related to electronics. In the Indonesian context, in the 1980s, the age he entered religious life is considered a late vocation. The alumnus of the School of Mechanical Engineering decided to join the Brothers of Charity when he was already 35. After his first profession, he was immediately posted to the Don Bosco Institute for Deafness in Wonosobo; and devotedly carried out the task for 7 years before moving to Tabora. Later on, he spent 10 years more in Wonosobo, serving the same assignment. As the school’s technician, he spent most of his hours in the Technical Room surrounded by thousands of cables, old and new hearing aids, and all sorts of tiny instruments. We could say that the technical room was his ‘meditation room’, where he expressed his love for the Congregation by doing things silently. Whenever there was problem with hearing aids, the teacher would just say two words, “Brother Flori,” and any student would immediately understand that it meant it was time to go to the technical room. It happened from time to time that he was needed outside school hours for urgent needs in dormitories, and he would just smile and do the job. After serving in Wonosobo for 5 years, he was chosen among the first Brothers of Charity from Indonesia to be a missionary in Tabora, Tanzania – a land with a completely new language, culture, and tradition. He devoted his time at the Yogyakarta Community to prepare for this mission, including lots of immigration paperwork and learning a completely new language. Never before have any brothers from Indonesia been assigned as missionaries. Lat-

er on, a few brothers were asked to go to Papua New Guinea, but Brother Florianus will be always remembered in our history as the pioneer missionary of the Brothers of Charity from Indonesia. For eleven years, he sedulously carried the mission in Tanzania with the same spirit as in Wonosobo, making sure that the students have good hearing aids and were able to follow the lessons successfully. Besides hearing aids, he could also repair any other electronic devices; and several other communities from different congregations around Tabora were very happy with his presence. Brother Florianus Sugiarto, who was born on 17 December 1950, will be always remembered by the people who lived with him as a kind of reserved person, simple, always smiling, and most noticeably very devoted to doing his service to the Congregation. He once shared, during a community recollection, “I believe, for God, it is not a matter of position in the first place, but how we do the assignment that was given to us.”

broeder florianus sugiarto 1950-2016 ‘Gouden Handen’ is er niet meer. Ja, bij de mensen die hem omringden in Tabora (Tanzania) en in Wonosobo (Centraal Java, Indonesië) – waar de Broeders van Liefde een school voor dove kinderen in beide steden leiden – werd hij genoemd als een broeder met gouden handen... Hij kon ongeveer alles herstellen wat met elektronica te maken had. Voor Indonesië in de jaren ‘80 werd de leeftijd waarop hij ingetreden is, beschouwd als een late roeping. De oudleerling van de school voor mechanische bouwkunde besliste om in te treden bij de Broeders van Liefde toen hij reeds 35 jaar oud was. Na zijn eerste professie werd hij onmiddellijk naar het Don Bosco Instituut voor Doven in Wonoboso gestuurd; vol toewijding heeft hij daar gedurende 7 jaar zijn taak vervuld vooraleer te verhuizen naar Tabo-

ra. Later heeft hij nog eens 10 jaar doorgebracht in Wonosobo waar hij met dezelfde toewijding diende. Als technieker van de school bracht hij de meeste uren door in de techniekzaal met duizenden kabels, oude en nieuwe hoorapparaten, en alle soorten kleine instrumenten. We zouden kunnen zeggen dat de techniekzaal zijn ‘meditatieruimte’ was, waar hij zijn liefde voor de congregatie uitdrukte door dingen in stilte te doen. Wanneer er een probleem was met hoorapparaten, moest de leraar slechts twee woorden uitspreken: “Broeder Flori”, en elke student kon onmiddellijk begrijpen dat dit betekende dat het tijd was om naar de techniekzaal te gaan. Het gebeurde soms dat hij buiten de school uren gestoord werd voor dringende noden in de slaapzaal, dan lachte hij even en deed het werk. Na 5 jaar in Wonosobo werd hij onder de eerste Broeders van Liefde van Indonesië gekozen om als missionaris naar Tabora in Tanzania te gaan – een land met een volledig nieuwe taal, cultuur en traditie. Hij bracht zijn tijd door in de communiteit van Yogyakarta om zich op deze zending voor te bereiden, inbegrepen een groot aantal papierwerk voor de immigratie en het aanleren van een nieuwe taal. Nooit voordien waren broeders uit Indonesië aangesteld als missionaris. Later werd aan enkele broeders gevraagd om naar Papoea-Nieuw-Guinea te gaan, maar Broeder Florianus zal altijd in onze geschiedenis herinnerd worden als behorend tot de eerste groep missionarissen van de Broeders van Liefde uit Indonesië. Gedurende elf jaar en in dezelfde geest als in Wonosobo heeft hij de missie in Tanzania nauwgezet gedragen en ervoor gezorgd dat de studenten goede hoorapparaten hadden en met succes de lessen konden volgen. Naast de hoorapparaten kon hij alle andere elektronische apparatuur herstellen. Een aantal andere communiteiten van verschillende congregaties uit de omgeving van Tabora waren zeer gelukkig met zijn aanwezigheid. Broeder Florianus Sugiarto was geboren op 17 december 1950. Het volk zal hem

deus caritas est

in memoriam

frère florianus sugiarto 1950-2016 Les « Mains d’Or » n’est plus parmi nous. En effet, il était surnommé le « frère aux mains d’or » par les gens qui le rencontraient à Tabora (Tanzanie) et à Wonosobo (Java Central, Indonésie), deux endroits où les Frères de la Charité gèrent une école pour les enfants atteints de surdité. Il pouvait réparer presque tout ce qui touche à l’électronique. Pour le contexte indonésien, dans les années 80, l’âge auquel il est entré dans la vie religieuse a été considéré comme une vocation tardive. L’ancien élève de l’École d’Ingénieur Mécanique a décidé de rejoindre les Frères de la Charité lorsqu’il avait déjà 35 ans. Après sa première profession, il a immédiatement été sollicité à l’Institut Don Bosco de Surdité à Wonosobo ; et s’est dévoué pendant 7 ans à sa tâche avant de partir à Tabora. Plus tard, il a passé 10 ans de plus à Wonosobo, au même poste. En tant que technicien de l’école, il a passé la plupart de ses heures dans la salle technique, entouré de mil-

magazine | 2016 # 02

brother remi leyseele 1936-2016 Brother Remi was a rather ‘late vocation’ when he joined our Congregation in 1962. It was a well-considered decision, which he fulfilled with great devotion. After his novitiate training and his first profession, he was sent to the Guislain Institute in Ghent in 1964, as experience is indeed the best teacher. Caring for the elderly would be his apostolate, and after a short stop in Casteau and a brief period back at Guislain’s, he was appointed to go to Beernem in 1965 where he was on Saint Marie’s ward among the elderly as their brother, mother, and father. For almost forty years, he would perform this task as his mission as a Brother of Charity. Brother Remi was not a man of study or theory, but of practice, especially in silence and with a big heart for the people who were entrusted to him. He was always at his post, to serve and listen to the stories of the elderly and to care for them and be near to them as a mother. In the community, he was a silent confrere, who never attracted attention, but faithfully came to chapel, with a special devotion to Mary. He would always carry his rosary with him. From 1997, Bro. Remi stayed in our convent rest home, Saint Arnold’s, from where he would continue his mission among the elderly at the psychiatric centre. He would do so until 2004, when it was time for Bro. Remi to take a rest. He asked to be allowed to stay in his home town of Deinze with his sister, which is where he is died. We are grateful for what Bro. Remi was: a Brother of Charity who knew nothing but service and who shaped his religious life with an intense prayer life and a filial devotion to his heavenly mother Mary. In the month of May, the Marian month of May, Bro. Remi made the transition to heaven. We are certain that Maria will welcome him as her adopted son to live eternally in God’s love.

broeder remi leyseele 1936-2016 Broeder Remi was een “late roeping” toen hij in 1962 de stap zette naar onze congregatie toe. Het was wel een diep overwogen beslissing, die hij met een grote devotie invulling gaf. Na zijn noviciaatsopleiding en eerste professie in 1964 werd hij naar

steeds in herinnering houden als iemand die onder hen leefde als een gereserveerd persoon, eenvoudig, altijd lachend en in het bijzonder als iemand die zich vol toewijding ten dienste stelde van de Congregatie. Tijdens een recollectie van de communiteit deelde hij eens mee: “Ik geloof dat het voor God niet gaat over de positie in de eerste plaats, maar over de manier waarop wij de opdracht uitvoeren die ons toevertrouwd is”.

liers de câbles, d’anciens et de nouveaux appareils auditifs, et de plein d’instruments minuscules connexes. Nous pourrions dire que le local technique était sa « chambre de méditation », où il a exprimé son amour pour la Congrégation à faire les choses dans le silence. Chaque fois qu’il y avait un problème avec les appareils auditifs, l’enseignant mentionnait tous simplement deux mots « Frère Flori », et tout étudiant aurait immédiatement compris, ce qui voulait dire « il est temps d’aller à la salle technique ». Il arrivait de temps à autre qu’il fut dérangé en dehors des heures d’école pour des urgences dans les dortoirs, et il allait faire le travail en souriant. Après avoir servi pendant 5 ans à Wonosobo, il a été choisi parmi les premiers Frères de la Charité de l’Indonésie à être missionnaire à Tabora – une terre avec une toute autre langue, culture et tradition. Il a consacré son temps à la communauté de Yogyakarta à la préparation de sa mission, ce qui incluait beaucoup d’administration pour l’immigration et l’apprentissage d’une langue complètement nouvelle. Jamais auparavant un frère de l’Indonésie n’avait été assigné comme missionnaire. Plus tard, certains frères ont été invités à aller en Papouasie-Nouvelle-Guinée, mais notre histoire retiendra toujours Frère Florianus comme le missionnaire du premier groupe des Frères de la Charité en Indonésie. Pendant onze ans, il a assidûment accompli sa mission en Tanzanie avec le même esprit qu’à Wonosobo, en veillant à ce que les étudiants aient de bonnes prothèses auditives et puissent suivre les cours avec succès. Outre les aides auditives, il pouvait aussi réparer tout autre appareil électronique ; et quelques autres communautés des différentes congrégations autour de Tabora étaient très heureuses avec sa présence. Frère Florianus Sugiarto, né le 17 décembre 1950, sera toujours remémoré par les gens qui ont vécu avec lui, comme une personne assez réservée, simple, toujours souriante, et par-dessus tout, très dévouée à son service pour la Congrégation. Il a une fois partagé, au cours d’une récollection communautaire : « Je crois que, pour Dieu, la première place ne concerne pas la position, mais la manière dont on accomplit la tâche qui nous est donnée ».

maand, dat Br. Remi de overstap naar de hemel mocht maken. We zijn zeker dat Maria hem als haar aangenomen zoon zal verwelkomen om voor eeuwig in Gods liefde te mogen leven.

frère remi leyseele 1936-2016

het Guislaininstituut te Gent gezonden om er al doende te leren. De zorg voor bejaarden zou zijn apostolaat worden, en na een korte stop in Casteau en nog even terug in Guislain werd hij eind 1965 benoemd in Beernem waar hij op Sint Marie bij de bejaarden broeder en moeder en vader mocht worden. Hij zou dit bijna veertig jaar opnemen als zijn zending als Broeder van Liefde. Broeder Remi was geen man van studie of theorie, maar van praktijk, en dat vooral in de stilte en met een groot hart voor de mensen die hem werden toevertrouwd. Hij was steeds trouw op post, om dienend naar de verhalen van de bejaarden te luisteren en om hem moederlijk te verzorgen en nabij te zijn. In de gemeenschap was hij eveneens de stille medebroeder, die nooit opviel, maar trouw aanwezig was in de kapel, met een bijzondere devotie tot Maria. Zijn paternoster had hij steeds bij de hand. Vanaf 1997 verbleef Br. Remi in ons klooster-rusthuis Sint Arnold (Beernem) van waaruit hij zijn opdracht bij de bejaarden in het psychiatrisch centrum verder zette. Hij zou dit doen tot in 2004, het moment dat de rust voor Br. Remi was aangebroken. Hij vroeg om bij zijn zuster te mogen verblijven in zijn geboortedorp Deinze, en het is daar dat hij overleden is. We zijn dankbaar voor wat Br. Remi is geweest: een Broeder van Liefde die alleen maar dienstbaarheid kende en die zijn religieus leven vorm heeft gegeven met een intens gebedsleven en een kinderlijke aanhankelijkheid aan zijn hemelmoeder Maria. Het is in de meimaand, de Maria-

Frère Remi était une « vocation tardive » lorsqu’il fit le pas en 1962 vers notre Congrégation. Ce fut une décision bien profondément réfléchie, qu’il considérait avec une grande dévotion. Après son noviciat et sa première profession en 1964, il a été envoyé à l’Institut Guislain à Gand pour apprendre grâce à la pratique. Le soin des personnes âgées deviendra son apostolat, et après un bref arrêt à Casteau et à nouveau de retour à Guislain pour un petit temps, il a été nommé fin 1965 à Beernem où il a pu être un frère, une mère et un père pour les personnes âgées à Sainte-Marie. Il en fera sa mission en tant que Frère de la Charité pendant près de quarante ans. Frère Remi n’était pas un homme d’étude ou de théorie, mais de pratique, surtout dans le silence et avec un cœur généreux pour les personnes qui lui étaient confiées. Il a toujours été fidèle à son poste, à écouter dans le service les histoires des vieillards, les soigner avec une douceur maternelle et leur rester proche. Dans la communauté, il était aussi le confrère silencieux, qui ne se faisait jamais remarquer, mais qui était fidèlement présent dans la chapelle, avec une dévotion particulière pour Marie. Il avait toujours son chapelet à portée de main. À partir de 1997, Fr. Remi séjournait dans notre monastère de repos Saint-Arnaud (Beernem), d’où il continuait sa mission auprès des personnes âgées au centre psychiatrique. Il fera cela jusqu’en 2004, où le temps du repos arriva pour Fr. Remi. Il a demandé s’il pouvait habiter chez sa sœur dans son village natal à Deinze, et c’est là qu’il est décédé. Nous sommes reconnaissants pour ce que Fr. Remi a été : un Frère de la Charité qui ne connaissait que le service et dont la vie religieuse a été façonnée par la vie de prière intense et une affection enfantine pour Marie, sa maman du ciel. C’est au cours du mois de mai, le mois de Marie, que Fr. Remi a pu franchir le pas vers le ciel. Nous sommes sûrs que Marie l’accueillera comme son fils adoptif pour vivre éternellement dans l’Amour de Dieu.

brother paul lakra 1986-2016 Barely 30 years old and already having to part with this life. A feeling of great powerlessness overtakes us in the passing of Brother Paul. For those who knew him, he will be remembered as a cheerful young man, glad to serve, happy in his vocation as a Brother of Charity. After his formation and training in Belgium, he returned to Ranchi, where he was a teacher at Saint Peter’s School in Simalia. He was an epitome of commitment, appreciated by his confreres and fellow teachers, and loved by the students. He did everything with a simplicity and it did him honour. On our last visit to Simalia in 2015, he was the one who caused a stir with his strong coffee. It even became a story we passed on. We still have a beautiful picture from that occasion, with the ever-smiling Paul. When I visited him in his sick room in Ranchi, he immediately referred to the coffee story, and he asked me, in writing that is, whether I wanted to taste some more of that coffee. Halfway through 2015, Bro. Paul fell ill and he complained of pain in the mouth. Repeated infections made it difficult for him to eat or swallow, and it was only belatedly discovered that a tumour had formed in his mouth. Surgery was necessary with subsequent therapy, but very quickly it was determined that the cancer was already at an advanced stage and that cure was no longer possible. But Bro. Paul kept hoping against hope, and in his very own spirit of optimism, he tried to convince everyone, including himself, that he would recover. In recent months, his health rapidly declined, and he even became bedridden. The brothers of the community took very good care of him and were available day and night to be near him. His family was very involved, and, with Bro. Paul, they hoped for a miracle. When we were on retreat with all the brothers in preparation for the anniversary of the region and in preparation for Bro. Anil’s perpetual profession, Bro. Paul died. The brothers were deeply saddened by what had happened. We have nothing but gratitude for the wonderful life of Bro. Paul. Still, there is great sorrow for having to part with him so soon and prayerfully deliver him into the hands of God. We

deus caritas est

in memoriam

realize that, now, he was delivered from his great suffering. If the disease had not struck so unmercifully, Bro. Paul would have made his perpetual profession. He will make it in the hands of the Lord. One of the brothers who lived with him, came to testify that he had never heard him complain, despite his agony, and that he had never heard about Paul having a conflict with another person. When we left for the retreat, we went to greet him one last time. On a piece of paper, he wrote: “Pray for me. I wish you a good retreat, and I will pray for it.” May the prayer and the suffering that Bro. Paul has given to the Congregation contribute to the further spiritual growth of our community of brothers in India, which celebrated its 25th anniversary a few days after the death of our dear confrere.

broeder paul lakra 1986-2016

magazine | 2016 # 02

frère paul lakra 1986-2016

kanker reeds in een ver stadium was en genezing niet meer mogelijk was. Maar Br. Paul bleef hopen tegen alle hoop in, en met zijn gekend optimisme probeerde hij iedereen te overtuigen, ook zichzelf, dat hij wel zou genezen. De laatste maanden ging hij zeer snel achteruit, en werd hij zelfs bedlegerig. De broeders van de communiteit zorgden zeer goed voor hem en waren dag en nacht bereikbaar om hem nabij te zijn. Ook zijn familie was zeer betrokken en hoopte met Br. Paul nog steeds dat een wonder mocht geschieden. Toen we met al de broeders op retraite waren ter voorbereiding van het jubileum van de regio en ook ter voorbereiding van de eeuwige professie van Br. Anil, overleed Br. Paul. De verslagenheid bij de medebroeders was groot. Dankbaarheid voor het mooie leven van Br. Paul, gepaard met een groot verdriet om hem zo vroeg uit handen te moeten nemen en hem biddend afgeven in Gods handen, beseffend dat hij nu uit zijn zwaar lijden was verlost. Was de ziekte niet zo onbarmhartig toegeslagen, dan was ook voor Br. Paul het moment aangebroken om zijn eeuwige professie uit te spreken. Hij zal deze nu afleggen in Gods hand. Eén van de broeders, die met hem samen woonde, kwam getuigen dat hij hem nooit had horen klagen, ondanks zijn helse pijnen, en dat hij niet wist dat Paul ooit met iemand in conflict was geweest. Toen we vertrokken voor de retraite gingen we hem nog voor een laatste maal groeten, en zijn laatste woorden op een blaadje papier waren: “Bid voor mij, ik wens u een goede retraite, en bid er ook voor”. Moge het bidden en lijden dat Br. Paul aan

30 ans à peine, et déjà dire adieu à cette vie. Un grand sentiment d’impuissance nous a envahis lors du décès de Frère Paul. Pour ceux qui le connaissaient, il restera dans nos mémoires comme un jeune homme enthousiaste, heureux de servir, heureux dans sa vocation de Frère de la Charité. Après sa formation en Belgique, il est retourné à Ranchi, où il est devenu enseignant à l’École Saint-Pierre de Simalia. Il était très dévoué, apprécié par ses confrères et ses collègues enseignants et aimé par les élèves. Il accomplissait tout avec une simplicité qui était tout à son honneur. Lors de notre dernière visite à Simalia en 2015, c’est lui qui a fait fureur avec son café serré, et c’est même devenu une histoire que l’on continuait de raconter. Nous en avons une magnifique photo, avec notre Paul toujours souriant, et lorsque je l’ai rencontré quelques jours avant son décès dans sa chambre d’hôpital à Ranchi, il était le premier à rappeler l’histoire du café serré et me demandait, par écrit, si je voudrais à nouveau goûter de ce café. Car la mi-2015, Fr. Paul est tombé malade et il se plaignait de douleurs buccales. Les infections répétées lui donnaient des difficultés pour manger et avaler, et l’on a découvert plus tard qu’une tumeur se formait dans sa bouche. La chirurgie était nécessaire avec un traitement par la suite, mais très vite ils ont été contraints de constater que le cancer était déjà à un stade trop avancé pour que la guérison soit encore possible. Mais Fr. Paul gardait espoir malgré tout désespoir, et avec son optimisme connu, il essayait de convaincre tout le monde, y compris lui-même, qu’il guérira. Ces derniers mois, son état s’est très vite aggravé, et il devait rester alité. Les frères de la communauté ont bien pris soin de lui et étaient nuit et jour disponibles pour être près de lui. Sa famille était aussi très impliquée et continuait avec Fr. Paul à espérer qu’un miracle se produise. Lorsque nous étions en retraite avec tous

Amper 30 jaar oud en reeds afscheid moeten nemen van dit leven. Een gevoel van grote machteloosheid overvalt ons bij het overlijden van Broeder Paul. Voor hen die hem hebben gekend zal hij in de herinnering blijven als een immer opgewekte jonge man, blij om dienstbaar te zijn, gelukkig in zijn roeping als Broeder van Liefde. Na zijn vorming in België keerde hij terug naar Ranchi, waar hij leerkracht werd in de St. –Peterschool in Simalia. Hij was er één en al toewijding, gewaardeerd door zijn medebroeders en medeleerkrachten en zeer geliefd bij de leerlingen. Hij deed alles met een eenvoud die hem sierde. Bij ons laatste bezoek aan Simalia in 2015 was hij diegene die furore maakte met de straffe koffie, en het werd zelfs een verhaal dat verder werd verteld. We houden er een prachtige foto van over, met de immer lachende Paul, en wanneer ik hem een paar dagen voor zijn overlijden opnieuw ontmoette in zijn ziekenkamer in Ranchi, was hij de eerste die het verhaal van de straffe koffie aanhaalde en me vroeg, zij het schriftelijk, of ik opnieuw van die koffie wou proeven. Want half 2015 werd Br. Paul ziek en kloeg hij van pijn in de mond. Herhaaldelijke ontstekingen maakten hem het eten en slikken moeilijk, en pas laat werd ontdekt dat zich een tumor in zijn mondholte vormde. Operatief ingrijpen werd noodzakelijk met daaropvolgende therapie, maar heel vlug moest men vaststellen dat de

de congregatie heeft geschonken bijdragen voor de verdere spirituele groei van onze broedergemeenschap in India, die een paar dagen na het overlijden van deze dierbare medebroeder haar 25 jaar aanwezigheid in India mocht herdenken.

les frères en préparation du jubilé de la région et aussi en préparation de la profession perpétuelle de Fr. Anil, Fr. Paul est décédé. Le bouleversement des confrères était grand. Reconnaissance pour la belle vie de Fr. Paul, accompagnée d’une grande tristesse de devoir le laisser si vite partir et de le poser par la prière dans les mains de Dieu, réalisant qu’il est maintenant libéré de sa grande souffrance. Si la maladie n’avait pas frappé si impitoyablement, ça aurait été au tour de Fr. Paul de prononcer ses vœux perpétuels. Il pourra maintenant la faire dans la main de Dieu. Un des frères, qui vivait avec lui, est venu témoigner qu’il ne l’avait jamais entendu se plaindre, malgré ses douleurs intenses, et qu’il n’a jamais connu une personne qui ait été en conflit avec Paul. Quand nous sommes partis pour la retraite, nous sommes allés le saluer une dernière fois, et ses derniers mots sur un morceau de papier étaient : « Priez pour moi, je vous souhaite une bonne retraite, et je prie pour cela ». Que la prière et la souffrance que Fr. Paul a offertes à la Congrégation puisse contribuer à la croissance spirituelle de notre fraternité en Inde, pour laquelle nous avons pu commémorer, quelques jours après le décès de notre cher confrère, les 25 années de présence dans le pays.

brother frans cornelis 1943-2016 A 19-year-old boy, Brother Frans came knocking at the Brothers of Charity’s door, and was able to commence postulancy in Maria-Aalter in 1962. This is where he completed his novitiate training and where he said his first vows in 1964. With his technical background, he was asked to continue studying at the technical school of the Salesians in Zwijnaarde, after which he completed his military service. After a year of perfecting his skills at a higher technical institute in Ghent, Bro. Frans was ready for the apostolate, and was sent to our technical school in Tessenderlo where he taught electricity until 1977. He then moved to the post of study hall monitor. In 1987, Bro. Frans was asked to come back to Zwijnaarde, to Saint Joseph’s this time to be in charge of the bursary. With the closure of the community of Saint Joseph in 1998, he did not need to go very far and went to the Saint Aloysius community where he continued the task he performed

at Saint Joseph’s. The same position he would hold from 2000 to 2008 in Roeselare, and then he return to Zwijnaarde where he was appointed local bursar. Brother Frans was a brother who fulfilled his tasks with great dedication and really felt at home in the Congregation. He lived fully in his community and had a sensitivity to be really committed to his confreres. No discussion he would walk away from and enjoyed having his say in the matter. He was faithful in prayer, and in a simple way, he knew how to live the charism of the Congregation as his own. He was caring for his family with whom he shared joys and sorrows. In recent years, his health deteriorated, and he was finding it increasingly difficult to get about. In his very own way, he courageously continued to play his part in the community, and he loved to be around for any congregational activities. When told that his condition could not be cured, he accepted his situation in an admirable manner and prepared for the great transition. He spoke about it in his own familiar way. As a congregation we are grateful for the life of Bro. Frans. We part ways, in the belief that he can come home with the Lord he faithfully served and loved as a Brother of Charity. Now, he fully shares in His divine love.

broeder frans cornelis 1943-2016 Broeder Frans kwam als 19-jarige aankloppen bij de Broeders van Liefde, en mocht in 1962 onmiddellijk zijn postulaat aanvangen in Maria-Aalter, waar hij ook zijn noviciaatsopleiding volgde om er in 1964 zijn eerste geloften uit te spreken. Met zijn technische vooropleiding werd hij gevraagd om zijn studies vanuit Zwijnaarde verder te zetten in de technische school van de Salesianen, eveneens in Zwijnaarde, waarna hij zijn militaire dienstplicht volbracht. Na een jaar vervolmaking in de Holstraat in Gent was Br. Frans gereed voor het apostolaat, en werd naar onze technische school van Tessenderlo gezonden waar hij leraar elektriciteit werd en dat tot 1977. Dan maakte hij de overstap naar de functie van studiemeester. In 1987 werd Br. Frans gevraagd om opnieuw naar Zwijnaarde te komen, ditmaal in het Sint-Jozefinstituut om er verantwoordelijke te worden van het economaat. Met de sluiting van de communiteit van Sint-

Jozef in 1998 ging hij bij wijze van spreken naar de overkant, in de Sint-Aloysius communiteit van waaruit hij zijn opdracht in Sint-Jozef verderzette. Dezelfde functie zou hij vervullen van 2000 tot 2008 in Roeselare, om dan terug te keren naar Zwijnaarde, waar hij de opdracht van plaatselijke econoom op zich nam. Broeder Frans was een broeder die zijn opdrachten met grote toewijding vervulde en zich echt thuis voelde in de congregatie. Hij leefde ten volle in zijn gemeenschap en had een fijngevoeligheid om met zijn medebroeders echt begaan te zijn. Geen enkele discussie vluchtte hij en graag had hij zijn zeg in het gesprek. Hij was trouw in het gebed en op een eenvoudige wijze wist hij het charisma van de congregatie als zijn eigen charisma te beleven. Hij was ook zorgzaam voor zijn familie met wie hij de vreugden en het leed deelde. De laatste jaren ging het met zijn gezondheid niet zo goed, en hij had steeds meer moeite om zich te verplaatsen. Met de moed hem eigen bleef hij echter alles in de gemeenschap opnemen en was graag aanwezig wanneer er congregationele activiteiten waren. Bij het vernemen dat de aandoening die hij had niet meer te genezen was, aanvaardde hij zijn situatie op een bewonderenswaardige wijze en bereidde zich voor op de grote overstap. Hij sprak erover op zijn gekende manier. Als congregatie zijn we dankbaar voor het leven van Br. Frans en we geven hem uit handen, in de overtuiging dat hij nu mag thuiskomen bij de Heer die hij als Broeder van Liefde trouw heeft gediend en liefgehad. De goddelijke liefde is nu zijn volle deel geworden.

deus caritas est

in memoriam

frère frans cornelis 1943-2016

magazine | 2016 # 02

brother vedaste kabandana 1952- 2016 Brother Vedaste’s suffering was long and hard. As early as 2003, he stayed in Belgium for health reasons. After a long period of dialysis, followed by a successful kidney transplant, he was fortunate enough to recover for a few years, and was happy at Sint-Jan-Baptist in Zelzate, where he even wrote a few books. But then, the symptoms came back, and he had to undergo dialysis again until his health started to deteriorate severely. It was a long ordeal, and his death may therefore be seen as a salvation. Following his novitiate training in Kananga, Congo, and further study in Kabinda, Brother Vedaste returned to Rwanda in 1985 to teach in our schools of Butare and Zaza. To acquire further qualifications and in preparation for his task as novice master, he went to Rome in 1989 to study theological spirituality at the Pontifical Gregorian University, and took a few courses in Brussels and Liège before returning to Rwanda to be a novice master. As with so many brothers from Rwanda, the Rwandan genocide from 1994 was also a turning point in Bro. Vedaste’s life. Because of his ethnic background, he was able to stay, and so he was the contact person for the Congregation when we tried to start the region back up again. In very difficult circumstances, he helped rebuild our psychiatric centre in Ndera. Then, he devoted himself to the care for children with disabilities in Gatagara. But in 2003 he was forced to quit and go to Belgium for care and treatment, never suspecting that he would be staying there for the rest of his life. He did return several times to visit his aging mother, which gave him great pleasure. Brother Vedaste was a wise confrere who tried to see every detail. His outspoken views sometimes caused difficulties when communicating with his confreres, especially at a time when tensions ran high in local politics. He was always willing to take on a new assignment, and I personally am very grateful for the way he helped the Congregation to put Rwanda back on the map, particularly when he, not know-

ing anything about psychiatry, declared himself still willing to help in Ndera. Those were difficult years, but today we should look back and be thankful. Brother Vedaste had a strong religious commitment, a prayerful approach to life, and built his life on the Lord. His life was truly a life for God and God alone. Brother Vedaste was a realistic confrere, who took his illness with a serenity so typical of him while trying to give it a place in his life. Even when he suffered greatly, he remained serene and he accepted his suffering as part of his life’s vocation. Many took care of Brother Vedaste during these last months. His family stayed in Brussels and were always at his side. The many helping hands in our Sint-Jan nursing home in Zelzate were able to alleviate his suffering. May the Lord, who granted Bro. Vedaste so much fulfilment in this earthly life, now complete his life in his infinite love and mercy.

broeder vedaste kabandana 1952- 2016 Het lijden van Br. Vedaste was lang en zwaar. Reeds vanaf 2003 verbleef hij in België omwille van zijn gezondheid. Na een lange periode van nierdialyse met daarna een geslaagde niertransplantatie heeft hij het geluk gehad een aantal jaren goed te functioneren en was gelukkig in Sint-JanBaptist te Zelzate, waar hij zelfs een aantal boeken schreef. Maar dan kwamen de klachten terug, moest opnieuw dialyse begonnen worden tot een volledige lichamelijke aftakeling onverbiddelijk toesloeg. Het werd een lange lijdensweg en zijn overlijden mag dan ook als een verlossing worden gezien. Na zijn noviciaatsopleiding in Kananga (Congo) en verdere studie in Kabinda, keerde Broeder Vedaste in 1985 naar Rwanda terug om les te geven in onze scholen van Butare en Zaza. Teneinde zich verder te volmaken en zich voor te bereiden op de taak als novicenmeester, kwam hij in 1989 naar Rome om er aan de universiteit van de Gregoriana theologische spiritualiteit te studeren, volgde enige cursussen in Brussel en Luik waarna hij naar Rwanda terugkeerde om er novicenmeester te worden. Zoals voor zovele broeders uit Rwanda was de genocide in 1994 ook voor Br. Vedaste

Frère Frans est venu frapper à la porte des Frères de la Charité à l’âge de 19 ans, et il a immédiatement pu commencer son postulat en 1962 à Maria-Aalter, où il a également reçu sa formation de noviciat, pour y prononcer ses premiers vœux en 1964. Avec sa préformation technique, on lui a demandé de poursuivre ses études à partir de Zwijnaarde, à l’école technique des Salésiens, également à Zwijnaarde. Il a ensuite accompli son service militaire. Après une année de perfectionnement à Holstraat à Gand, Fr. Frans était prêt pour l’apostolat, et a été envoyé à notre école technique à Tessenderlo, où il a enseigné l’électricité jusqu’en 1977. Il est ensuite passé au poste de maître d’études. En 1987, Fr. Frans a été invité à rentrer à Zwijnaarde, mais cette fois, à l’Institut SaintJoseph, pour y devenir responsable de l’économat. Avec la fermeture de la communauté Saint-Joseph en 1998, il est passé en quelque sorte de l’autre côté, dans la communauté Saint-Aloïs d’où il continua sa mission à Saint-Joseph. Il occupera le même poste entre 2000 et 2008 à Roeselare, pour ensuite retourner à Zwijnaarde, où il prendra la tâche d’économe local. Frère Frans était un frère qui accomplissait ses missions avec grand dévouement et se sentait vraiment chez lui dans la Congrégation. Il vivait pleinement dans sa communauté et avait une sensibilité à se soucier de ses confrères. Il ne fuyait aucune discussion et aimait avoir son mot à dire lors d’une conversation. Il était fidèle à la prière et vivait simplement le charisme de la Congrégation comme son propre charisme. Il s’occupait aussi beaucoup de sa famille avec qui il partageait ses joies et ses peines. Au cours de ces dernières années, sa santé déclinait, et il éprouvait de plus en plus de difficultés à se déplacer. Avec un courage qui lui est propre, il continuait cependant à s’engager dans la communauté et il aimait être présent aux activités de la Congrégation. Lorsque l’on apprit que la maladie qu’il avait était inguérissable, il a accepté sa situation de manière admirable et il s’est préparé pour le grand pas. Il en parlait de sa façon familière. En tant que Congrégation, nous sommes reconnaissants pour la vie de Fr. Frans et nous le laissons partir, dans la conviction qu’il peut maintenant retourner auprès du

Seigneur, qu’il a fidèlement servi et aimé en tant que Frère de la Charité. Il a maintenant part à l’Amour divin.

een keerpunt in zijn leven. Wegens zijn etnische achtergrond kon hij ter plaatse blijven, en zo werd hij de contactpersoon wanneer we vanuit de Congregatie probeerden de regio opnieuw op te starten. In heel moeilijke omstandigheden hielp hij om ons psychiatrische centrum te Ndera opnieuw uit te bouwen en daarna ging hij zich inzetten in de zorg voor kinderen met een handicap in Gatagara. In 2003 echter moest hij afhaken om voor verzorging en behandeling naar België te komen, niet vermoedend dat hij er voor de rest van zijn dagen zou blijven. Hij had wel de mogelijkheid verschillende keren terug te keren om zijn oude moeder te bezoeken, wat hem een groot genoegen deed. Broeder Vedaste was een verstandige medebroeder die alles tot in detail probeerde te onderscheiden. Zijn uitgesproken visies maakten het hem soms wel eens moeilijk bij zijn medebroeders, zeker in een periode waar de plaatselijke politiek niet zonder spanningen was. Hij was steeds bereid om een nieuwe opdracht op te nemen en persoonlijk ben ik hem zeer dankbaar voor de wijze waarop hij de Congregatie hielp om Rwanda opnieuw op de kaart te zetten, zeker wanneer hij, niets kennende van de psychiatrie, zich toch bereid verklaarde om in Ndera mee te helpen. Het waren lastige jaren, maar vandaag mogen we daar dankbaar op terugblikken. Broeder Vedaste was een religieus bewogen man, die biddend in het leven stond en zijn leven terecht op de Heer heeft gebouwd. Zijn leven werd echt een leven voor God en God alleen. Broeder Vedaste was een realistische medebroeder, die in alle sereniteit hem eigen zijn ziekte opnam en een plaats probeerde te geven in zijn leven. Ook wanneer zwaar lijden hem te deel viel, bleef hij sereen en aanvaardde hij het als deel van zijn levensroeping. Velen hebben voor Broeder Vedaste tijdens deze laatste maanden gezorgd. Zijn familie die in Brussel verbleef was steeds aan zijn zijde en de vele helpende handen in ons rust- en verzorgingstehuis Sint Jan in Zelzate hebben zijn lijden mogen verzachten. Moge de Heer, die Br. Vedaste zoveel vervulling heeft mogen geven tijdens dit aardse leven, nu zijn leven voltooien in zijn onmetelijke liefde en barmhartigheid.

frère vedaste kabandana 1952- 2016 La souffrance de Fr. Védaste a été très longue et lourde à porter. Depuis 2003, il est resté en Belgique en raison de sa santé. Après une longue période de dialyse suivi d’une greffe réussie, il a eu la chance d’aller mieux pour quelques années et d’être heureux à Saint-Jean-Baptiste à Zelzate, où il a même écrit quelques livres. Mais les douleurs ont ensuite réapparues, on a dû redémarrer les dialyses jusqu’à ce que la détérioration physique totale l’ait frappé inexorablement. Ce fut un long chemin de souffrance et son décès peut donc être considéré comme une libération. Après son noviciat à Kananga (Congo) et ses études plus approfondies à Kabinda, Frère Védaste retourna en 1985 au Rwanda pour enseigner dans nos écoles de Butare et Zaza. Afin de continuer à s’épanouir et de se préparer à la tâche de maître des novices, il est allé à Rome en 1989 pour y étudier la théologie et spiritualité à l’université grégorienne, a suivi quelques cours à Bruxelles et à Liège pour ensuite retourner au Rwanda afin d’y devenir maître des novices. Comme pour tant de frères au Rwanda, le génocide en 1994 a été un bouleversement dans la vie de Fr. Védaste. En raison de son origine ethnique, il a pu rester sur place, il est ainsi devenu la personne de contact lorsque nous essayions, à partir

de la Congrégation, de relancer la région. Dans des circonstances très difficiles, il a aidé à remonter notre centre psychiatrique à Ndera, et s’est ensuite investi dans les soins aux enfants handicapées à Gatagara. Mais en 2003, il a dû abandonner pour venir en Belgique pour des soins et traitements, ne se doutant pas qu’il y resterait pour le restant de ses jours. Il avait bien, à plusieurs occasions, la possibilité de retourner rendre visite à sa mère vieillissante, ce qui lui faisait grand plaisir. Frère Védaste était un confrère intelligent qui essayait de tout analyser dans le moindre détail. Ses opinions tranchées rendaient la situation parfois difficile avec ses confrères, surtout dans une période où la politique locale n’était pas sans tensions. Il était toujours prêt à accepter une nouvelle mission et je lui suis personnellement très reconnaissant pour la façon dont il a aidé la Congrégation à remettre le Rwanda sur la carte, surtout que, bien qu’il ne connaisse rien en psychiatrie, il s’est quand même présenté volontaire pour aider à Ndera. Ce furent des années difficiles, mais aujourd’hui nous pouvons regarder en arrière avec reconnaissance. Frère Védaste était un homme pieux, menant une vie de prière et ayant construit sa vie sur le Seigneur. Sa vie était vraiment devenue une vie consacrée à Dieu et à Lui seul. Frère Védaste était un confrère réaliste, qui, avec une sérénité bien à lui, acceptait sa maladie et lui donnait une place dans sa vie. Même lorsqu’il endurait de grandes souffrances, il restait serein et l’acceptait comme faisant partie de sa vocation. Beaucoup ont pris soin du Frère Védaste au cours de ces derniers mois. Sa famille qui résidait à Bruxelles, était toujours à ses côtés et les nombreux coups de main au sein de notre maison de repos et de soins Saint-Jean-Baptiste à Zelzate ont pu atténuer ses souffrances. Que le Seigneur, qui a donné tant de défis au Frère Védaste durant cette vie terrestre, puisse maintenant accomplir sa vie dans Son Amour infini et sa grande miséricorde.

deus caritas est

worldwide

Brothers of Charity | Broeders van Liefde | Frères de la Charité

Italia Casa Generalizia dei Fratelli della Carità Via Giambattista Pagano, 35 00167 Roma Italia tel.: *39-06.66.04.901 fax: *39-06.66.31.466 casa.generalizia@fracarita.org

europe _ Belgium Broeders van Liefde Stropstraat 119 – 9000 Gent België tel.: *32-9-221.45.45 fax: *32-9-221.98.89 luc.lemmens@fracarita.org

_ Ireland

america _ Brazil Los Hermanos de la Caridad Aldeia Infantil ‘Estrela da Manhã’ Rua Papa João XXIII, 540 86240 São Sebastião da Amoreira Parana – Brasil tel.: *55-43-3265.11.77 fax: *55-43-3265.17.08 eric.verdegem@hotmail.com

_ Canada

_ Nicaragua Los Hermanos de la Caridad Carretera Granada – Nandaime, Km 51 Nicaragua tel.: *505-76.599.468 jimi.huayta.fc@fracarita.org.pe

_ Peru Los Hermanos de la Caridad Jr Carlos Arrieta 937 - Urb. Santa Beatriz Lima 01 Peru Tel: *51-941.729.584 jimi.huayta.fc@fracarita.org.pe

_ U.S.A. Brothers of Charity 7720 Doe Lane Laverock PA 19038 U.S.A. tel.: *1-215-887.63.61 jfitzfc@aol.com

magazine | 2016 # 02

_ Netherlands Broeders van Liefde Aalsterweg 289 5644 RE Eindhoven – Nederland tel.: *31-40-21.41.600 fax: *31-40-21.41.604 secretariaat@broedersvanliefde.com

_ Romania Fratii Caritatii Aleea Grigore Ghica Voda, 13 700469 Iasi Romania tel.: *40.722.267.798 sebteacu@hotmail.com

_ United Kingdom Brothers of Charity Lisieux Hall – Whittle-le-Woods Chorley PR6 7DX – Lancashire – England tel.: *44-125-724.88.01 fax: *44-125-726.09.93 brotherdermot@yahoo.co.uk

Frères de la Charité Av. Pumbu 9 B.P. 406 – Kinshasa – Gombe 1 R.D. Congo tel.: +243.8136.56.067 kitabilonda@gmail.com

_ Ethiopia Brothers of Charity P.O. Box 55297 Mekanisa – Addis Ababa Ethiopia tel.: *251-926.761.983 ericjeje2006@yahoo.fr

_ Ivory Coast Frères de la Charité B.P. 2473 – Yamoussoukro Côte d’Ivoire tel.: *225-05-30.61.09 ngendahimanafeli@yahoo.fr

_ Kenya Brothers of Charity P.O. Box 24080 00502 Karen – Nairobi Kenya tel.: *254-719.671.159 paulkindambu@yahoo.fr

_ Rwanda Frères de la Charité B.P. 423 – Kigali – Rwanda tel.: *250-788 30 78 84 deorwamasasi@gmail.com

_ South Africa

africa

Brothers of Charity 59 Rose Street P.O. Box 2296 Florida 1710 – South Africa tel.: *27-11-472.60.60 antoinecolpaert45@gmail.com

_ Burundi

_ Tanzania

Frères de la Charité B.P. 666 – Bujumbura – Burundi Tel./ fax: *257-23.21.18 hippomani@yahoo.com

Brothers of Charity P.O. Box 612 Kigoma Tanzania Tel: *255-28-280.41.82 imparagerard.fc@gmail.com

_ Central African Republic Frères de la Charité B.P. 2516 - Bimbo République Centrafricaine tel.: *236-750.769.19 jeansalumu2002@yahoo.fr

_ Zambia Brothers of Charity Mwalule Road 1 (Northmead) P.O. Box 31203 10101 Lusaka Zambia tel.: *260-01-239.269 kkconstantino@yahoo.com

asia _ India Brothers of Charity Meena Vayal Village – Ariyakudi Post – Karaikudi Taluk Sivagangai District – 630 202 Tamil Nadu South-India tel.: *91-944.21.40.863 swamynathanwilfred@gmail.com

_ Indonesia Bruder Karitas Jl.K.Wahid Hasyim 4 – Purworejo 54111 Indonesia tel.: *62-275-32.12.05 fax: *62-275-32.26.34 marcellinus28@yahoo.com

_ Japan Brothers of Charity Fushino, 1656 689-0201 – Tottori-Shi – Japan tel./fax: *81-857-59.00.82 brsjapan@crux.ocn.ne.jp

_ Pakistan Brothers of Charity G/block Mundri Chock Youhanabad P.O. Box 10352 – Ferozepur Road Lahore 54600 – Pakistan tel.: *92-42-3595.1099 vihugo81@hotmail.com

_ Papua New Guinea Brothers of Charity Catholic Church Mission of Sangurap P.O. Box 291 – Wabag – Enga Province Papua New Guinea tel: *675-724.918.28 nkoyalbert15@gmail.com

_ Philippines Brothers of Charity 2002, Jesus Street Pandacan, 1011 Manila – Philippines tel.: *63-2-564.01.97 fax: *63-2-33.85.499 edcel_lacierda@yahoo.com

_ Sri Lanka Brothers of Charity 565, Gohagoda Road Katugastota, 20800 – Sri Lanka tel./fax: *94-81.249.86.29 bekaertgodfried@hotmail.com

Frères de la Charité 1445, rue Notre-Dame Saint-Sulpice, QC – J5W 3V8 Canada Tel: +1 450 589 3530 Fax: +1 450 589 9098 gastonpaquet@icloud.com

Brothers of Charity Kilcornan House Clarinbridge – Co. Galway – Ireland tel.: *353-91-79.63.89 fax: *353-91-79.63.52 bronoelcorcoran@galway.brothersofcharity.ie

_ D.R. Congo

Brothers of Charity Broeders van Liefde Frères de la Charité Fratelli della Carità Via Giambattista Pagano 35 I-00167 Roma deus.caritas.est.editor@fracarita.org