INDEX 37

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

1

TEYXOΣ 37 ΦEBPOYAPIOΣ ‘10 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Antony Beevor Natsuo Kirino Κυριάκος Mαργαρίτης ΣXOΛIKEΣ BIBΛIOΘHKEΣ ΦOPEIΣ ME EKΔOTIKH ΔPAΣTHPIOTHTA Κλεάνθης & Φρόσω Αρβανιτάκη Χριστόφορος Κάσδαγλης Απόστολος Πλαχούρης Γεράσιμος Γ. Ζώρας Χρυσόστομος Kονιδάρης

INDEX_36

2

INDEX_36

3

INDEX_36

4

EDITORIAL

INDEX_ Μηνιαίο περιοδικό για το βιβλίο Τεύχος #37 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ '10 ISSN: 1790-6741 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ / ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. ΕΚΔΟΤΕΣ Τάσος Βογιατζής (editor@avopolis.gr), Νίκος Χατζόπουλος (nickh@oxy.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Χριστίνα Οικονομίδου (chrisoiko@gmail.com) Μάκης Τσίτας (mtsitas@otenet.gr) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Γιώτα Συκιώτη (yotsyk@yahoo.gr) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Θεοδοσία Ανδριώτη ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Σοφία Θεοδωρή ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Zέτα Eλισσαίου, Ζέφη Κόλια, Επιστήμη Μπινάζη, Γιώργος Τσακνιάς, Sabine von Traute, Θανάσης Aντωνίου ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Γιώργος Βέης, Παναγιώτης Γούτας, Tιτίνα Δανέλλη, Βικτωρία Θεοδώρου, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Γιάννης Kορίδης, Κατερίνα Κουτσούκη, Nίκη Kώτσιου, Λεωνίδας Μαριδάκης, Kώστας Mέρμης, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Κωνσταντίνος Μπούρας, Nίκος Nικολαΐδης, Kυριάκος Nτελόπουλος, Χρίστος Παπαγεωργίου, Γεράσιμος Ρηγάτος, Δημήτρης Ρουτσώνης, Εύα Στάμου, Βασιλική Τσίγκανου, Τασούλα Τσιλιμένη, Σταυρούλα Τσούπρου, Κώστας Δ. Υφαντής, Φίλιππος Φιλίππου, Ελένη Χωρεάνθη, Nίκη Eideneier ΕΚΤΥΠΩΣΗ – ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Γεωργία Λαμπροπούλου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Άννα Δουλγερίδου ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Δέσποινα Παντελίδου

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για τις σχολικές βιβλιοθήκες. Πρόκειται για ένα θεσμό που, όπως πολύ συχνά συμβαίνει στη χώρα μας, ξεκίνησε με τις καλύτερες προθέσεις και… παρέμεινε σ’ αυτές. Με το ακανθώδες αυτό ζήτημα το index εγκαινιάζει μια νέα σειρά σημαντικών άλυτων ή και δυσεπίλυτων θεμάτων-ρεπορτάζ που αφορούν στον χώρο και την πολιτική του βιβλίου. Στο παρόν τεύχος θα βρείτε επίσης ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στους φορείς με εκδοτική δραστηριότητα, ανάμεσα στους οποίους θα αναγνωρίσετε και κάποιους πολύ δραστήριους και σημαντικούς εκδότες. Τέλος, μια σειρά από άρθρα συνεντεύξεις, παρουσιάσεις και κριτικές συνθέτουν ένα φάσμα αναγνωστικών προτάσεων –και όχι μόνο- από την ποίηση έως την… οικολογική νοημοσύνη.

INDEX_35

Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 5226609 Fax: 210 5227768 e-mail: info@indexmag.gr www.indexmag.gr

Φωτογραφία εξωφύλλου: Χρυσή Πατρώνα

6

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ_ ΤΕΥΧΟΣ 37

24

συνδρομές Το index κυκλοφορεί σε 30.000 αντίτυπα. Θα το βρείτε σε επιλεγμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα. Μπορείτε όμως να το λαμβάνετε στο σπίτι σας με τη σιγουριά ότι δε θα χάσετε ούτε ένα τεύχος, επιλέγοντας μία από τις παρακάτω δυνατότητες συνδρομής:

1.

12 € το χρόνο = ετήσια συνδρομή

02

50

08

βιβλία που μας άφησαν άφωνους

Κλεάνθης & Φρόσω Αρβανιτάκη Χριστόφορος Κάσδαγλης Απόστολος Πλαχούρης Γεράσιμος Γ. Ζώρας

10

52

Antony Beevor Natsuo Kirino

64

editorial

focus

14

αυτοπαρουσιάσεις

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ... ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

flyers

Από το Aιγαίο στον Bόσπορο

Eιδήσεις, σχόλια, προσκλήσεις και προκλήσεις

65

18

Ανατέμνοντας την οικολογική ευφυΐα

Κυριάκος Mαργαρίτης

66

20

Χρυσόστομος Kονιδάρης

ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ

ΣXOΛIKEΣ BIBΛIOΘHKEΣ

24

ΦOPEIΣ ME EKΔOTIKH ΔPAΣTHPIOTHTA

34

top 5

38

βιτρίνα INDEX_37

2.

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

20 € το χρόνο = ετήσια συνδρομή + 1 βιβλίο (επιλογή μεταξύ των βιβλίων: Μεθυσμένο Ημερολόγιο του Hunter S. Thompson από τις εκδόσις ΟΞΥ και Ο ηττημένος του Sir Peter Ustinov από τις εκδόσεις EMΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ).

ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ

68

ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ...

Mουσική, θέατρο, κινηματογράφος

70

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ

Βιβλιόφιλες αστρολογικές προβλέψεις

ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΙΚΑ ΜΑΣ! Στείλτε ταχυδρομική επιταγή με το ανάλογο ποσό στη διεύθυνση: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ INDEX, Θεμιστοκλέους 80, Τ.Κ. 106 81, Αθήνα, με τα στοιχεία σας (όνομα, τηλέφωνο, διεύθυνση, email) και θα λαμβάνετε το Index κάθε μήνα για όλο το χρόνο.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 5226609

INDEX_35

10

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΑΝ ΑΦΩΝΟΥΣ

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ Ανθολόγιο

Alice Miller Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ

ΚΕΔΡΟΣ

ΡΟΕΣ

Επιλέγει και μεταφράζει ένας από τους συνεπέστερους μελετητές του, ο ποιητής Ερρίκος Μπελιές. Ερχόμαστε τόσο κοντά στον αξεπέραστο δραματουργό που κάποια στιγμή νομίζουμε ότι ανεβαίνουμε κι εμείς στη σκηνή του. Η εικονογράφηση είναι απλώς εξαιρετική. Απόκτημα των θεατροφίλων και ουχί μόνον. Γιώργος Βέης

Η συγγραφέας των Φυλακών της παιδικής μας ηλικίας, με την ίδια οξύνοια, σαφήνεια και απλότητα, ξετυλίγει το νήμα της «αυτο-κακοποίησης» του σώματός μας εξαιτίας της άρνησης των αληθινών, δυνατών συναισθημάτων μας. Με πολλά παραδείγματα -ανάμεσά τους αρκετά από τη ζωή σημαντικών συγγραφέων- καταδεικνύει το «τίμημα της Ηθικής που το πληρώνει το σώμα». Χριστίνα Οικονομίδου

Εικονογράφηση: Naji al-Ali Εισαγωγή: Joe Sacco Ένα Παιδί στην Παλαιστίνη

Στέργιος Δελιαλής Η Μαριάννα των Μογγόλων ΑΓΡΑ

Α/ΣΥΝΕΧΕΙΑ Ο σκιτσογράφος Νaji al-Ali είναι ένας ήρωας του φτωχού αραβικού κόσμου, που τον αγαπούν όπως τους μεγάλους ποιητές τους. Η χαρακτηριστική του φιγούρα, ο Hanthala είναι ένα οκτάχρονο, άπορο παιδί από την Παλαιστίνη, που με την πλάτη πάντα γυρισμένη στον αναγνώστη παρακολουθεί σκηνές ισραηλινής κτηνωδίας ή αραβικής υποκρισίας. Ένα άστεγο χαμίνι που κριτικάρει τα πάντα. Ο Hanthala έχει υιοθετηθεί ως σύμβολο της Παλαιστινιακής αντίστασης από τους ακτιβιστές του ΙSM -πολλοί από αυτούς τον έχουν χτυπήσει τατουάζ στο μπράτσο τους.

O δημιουργός του, Naji al-Ali, δολοφονήθηκε από άγνωστους στο Λονδίνο, όπου ζούσε εξόριστος. Η εισαγωγή είναι του δημιουργού των κόμικς Palestine Joe Sacco. Απλά συγκλονιστικό.

Ένα πραγματικά «χειροποίητο» βιβλίο με ταξίδεψε μέσα από σκίτσα, φωτογραφίες, κείμενα, πίνακες, ποιήματα, δημοσιεύματα, άρθρα, λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες και λεξικά, από τη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη στη μακρινή Μογγολία. Με την τεχνική του κολλάζ και με σαφώς μεταμοντέρνες αισθητικές προθέσεις, ο συγγραφέας καταδύεται στον προσωπικό του μύθο, τον αποδομεί και τον ανασυνθέτει ποιητικά. Προλογίζει μοναδικά η Μαριάννα Κορομηλά, το βιβλίο της οποίας Η Μαρία των Μογγόλων ενέπνευσε τον ντιζάινερ Στέργιο Δελιαλή. Κωνσταντίνος Μπούρας

Επιμέλεια: Σάσα Λαδά Μετατοπίσεις. Φύλο, διαφορά και αστικός χώρος

Ζέφη Κόλια

FUTURA

Ανθολόγηση: Ulrich Baer Η σοφία του Ρίλκε Θησαυρός σοφίας και πνευματικής διορατικότητας, Η σοφία του Ρίλκε -τα κείμενα και οι φιλοσοφικές παρατηρήσεις που επέλεξε ο επιμελητής μέσα από τις χιλιάδες σελίδες αμετάφραστης αλληλογραφίας του ποιητή Ράινερ Μαρία Ρίλκεσίγουρα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο σημαντικά και βαθυστόχαστα έργα που έχει να επιδείξει το ευρωπαϊκό πνεύμα.

Υπάρχει έμφυλη αρχιτεκτονική; Και αν ναι, πώς προσδιορίζεται; Ένας εξαιρετικά ενδιαφέρον τόμος που εξετάζει την αρχιτεκτονική του αστικού χώρου μέσα από το πρίσμα του φύλου. Περιλαμβάνει ένα «απάνθισμα» από σχετικά άρθρα και μελέτες των τελευταίων 25 ετών στην Ελλάδα, τα οποία «κυοφορήθηκαν» σε ακαδημαϊκό περιβάλλον. Μολαταύτα, το βιβλίο αυτό μας επιτρέπει μια ευρύτερη και απλούστερη «ανάγνωση» της αρχιτεκτονικής του αστικού χώρου. Και ενώ εστιάζει στο φύλο, μας «υποχρεώνει» να «διαβάσουμε» και άλλες «διακρίσεις» της αρχιτεκτονικής: την ηλικία, τη φυλή, την εξουσία κ.λπ.

Γιώτα Συκιώτη

Sabine von Traute

ΠΑΤΑΚΗΣ

Federico Garcia Lorca Ποιήματα (δίγλωσση έκδοση) ΚΟΡΟΝΤΖΗΣ

Eσάµςας;την άποψή Γράψτε α αγαπηµέν σας για τα . σας βιβλία µε κείµενά Περιµένου σας στο r dexmag.g gnomi@in

INDEX_36 INDEX_37

Μερικά από τα καλύτερα ποιήματα του μεγάλου ποιητή στις εξαιρετικές μεταφράσεις των: Νίκου Καζαντζάκη, Οδυσσέα Ελύτη, Νίκου Γκάτσου, Κοσμά Πολίτη, Τάκη Βαρβιτσιώτη, Νίκου Σημηριώτη, Ρήγα Καππάτου. Μάκης Τσίτας

12

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ ΤHΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ

ANTONY BEEVOR

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: oι πρωταγωνιστές της ιστορίας

Ο παγκοσμίως γνωστός από τα ιστορικά βιβλία του, Άντονι Μπίβορ, γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1946. Είναι απόγονος μιας μακράς σειράς γυναικών συγγραφέων: μητέρα του ήταν η συγγραφέας «Κίντα» Μπίβορ, κόρη της επίσης συγγραφέως Lina Waterfield, εγγονή της συγγραφέως Lucie Duff-Gordon και είναι παντρεμένος με την επίσης συγγραφέα Artemis Cooper, σε συνεργασία με την οποία έγραψε το Paris after the Liberation, 1944-1949. Σπούδασε στο Winchester and Sandhurst με τον περίφημο καθηγητή νεώτερης ιστορίας John Keegan. Υπηρέτησε ως μόνιμος αξιωματικός της Ίλης Ουσάρων στη Γερμανία και την Αγγλία μέχρι που παραιτήθηκε από τον στρατό, μετά από πέντε χρόνια υπηρεσίας, για να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Ξεκίνησε τη συγγραφική του σταδιοδρομία το 1975 γράφοντας μυθιστορήματα -τέσσερα τον αριθμό-, τα οποία δεν σημείωσαν επιτυχία.

INDEX_37

Όταν αποφάσισε, το 1998, να ασχοληθεί με τη συγγραφή ιστορικών έργων και αφοσιώθηκε στην ανάλυση και την περιγραφή τους, αναδείχθηκε το ταλέντο του τόσο ως ιστορικού όσο και ως λογοτέχνη-αφηγητή με εξαιρετικά αποτελέσματα. Τα βιβλία του, που αναφέρονται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ειδικότερα στις μάχες μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Γερμανίας, έχουν γίνει παγκόσμια best-seller και έχουν υμνηθεί από τους κριτικούς για τη ζωντάνια του ύφους και την ακρίβεια των πληροφοριών, τις οποίες αντλεί τόσο από τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα ντοκουμέντα των σοβιετικών αρχείων καθώς και από τα αμερικανικά, βρετανικά, γαλλικά και σουηδικά αρχεία όσο και από συνεντεύξεις στρατιωτικών, πολιτικών αλλά και απλών πολιτών και από τις δύο πλευρές. Έχουν τέτοια συγκινησιακή φόρτιση που οι πρωταγωνιστές της Ιστορίας -στρατιωτικοί ή πολίτες- μοιάζει να απευθύνονται τόσο άμεσα στον αναγνώστη που νομίζει ότι του μιλούν. Στο πολυβραβευμένο Στάλινγκραντ (ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ) (βραβείο Samuel Johnson, Βραβείο Ιστορίας Wolfson, Βραβείο Λογοτεχνίας Hawthornden), πετυχαίνει απόλυτα να μας κάνει να ζήσουμε τις εμπειρίες των στρατευμάτων και των δυο πλευρών με τη βοήθεια ενός πλήθους νέων πληροφοριών προερχόμενων ειδικά από τα ρωσικά αρχεία και στο Βερολίνο. Η πτώση 1945, (ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ), χρησιμοποιώντας συχνά καινούργιο υλικό από τα πρώην σοβιετικά αρχεία, καθώς επίσης και από τα αντίστοιχα αμερικανικά, βρετανικά, γαλλικά και σουηδικά, έχει αναπαραστήσει τις εμπειρίες όλων εκείνων που εγκλωβίστηκαν στον εφιάλτη της τελικής πτώσης του Τρίτου Ράιχ. Και τα δύο αυτά βιβλία έχουν μεταφραστεί σε 25 γλώσσες κι έχουν πουλήσει περίπου τρία εκατομμύρια αντίτυπα σε όλον τον κόσμο, Για το επίσης βραβευμένο με το βραβείο Runciman βιβλίο του Κρήτη: Η Μάχη και η αντίσταση (ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ), ο Patrick Leigh Fermor γράφει στη Daily

Telegraph: «Έχουν γραφτεί άριστα βιβλία για τη μάχη της Κρήτης, αλλά κανένα δε θεωρώ τόσο ζωντανό, ξεκάθαρο και συναρπαστικό όσο το Κρήτη: Η μάχη και η αντίσταση του Anthony Beevor. Το αλάθητο αισθητήριο για το όλο κλίμα και την αίσθηση της συρράξεως, η διορατικότητα και η αντίληψή του κάνουν αυτά τα γεγονότα να μοιάζουν λες και έγιναν την προηγούμενη βδομάδα». Τελευταία κυκλοφόρησε σε ελληνική μετάφραση το D-Day - Απόβαση στη Νορμανδία (ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ), το οποίο επίσης έχει χαρακτηριστεί από τους κριτικούς ως η πιο γλαφυρή και τεκμηριωμένη ιστορική καταγραφή για τη μάχη της Νορμανδίας, καθώς περιλαμβάνει αχρησιμοποίητο αλλά και νέο υλικό από περισσότερα από τριάντα αρχεία έξι χωρών και προσφέρει μια νέα και σημαντική εξιστόρηση αυτών των γεγονότων. Έχει ανακηρυχθεί Chevalier de G Ordre des Arts et des Lettres από τη γαλλική κυβέρνηση. Είναι επισκέπτης καθηγητής Κλασικών σπουδών, Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Birkbeck του Λονδίνου.

D-Day - Απόβαση στη Νορμανδία ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ

14

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ τH SABINE VON TRAUTE

NATSUO KIRINO

Η εξουσία στις ανθρώπινες σχέσεις μέσα από αστυνομική πλοκή Η Mariko Hashioka (桐野夏生), γεννημένη το 1951, είναι γνωστή με το φιλολογικό ψευδώνυμο Νατσούο Κιρίνο και έχει καθιερωθεί τόσο στη χώρα της όσο και παγκόσμια με τα αστυνομικά της μυθιστορήματα τα οποία ξεπερνούν τα συνήθη όρια του είδους. Μοναχοκόρη, έξι χρόνια μικρότερη από τον έναν αδελφό της και πέντε χρόνια μεγαλύτερη από τον άλλον, με πατέρα αρχιτέκτονα, η Κιρίνο πέρασε τα παιδικά της χρόνια μεταξύ Sendai και Sapporo μέχρι τα δεκατέσσερά της, οπότε η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Τόκιο. Από πολύ νωρίς έδειξε το ταλέντο της. Ήταν ένα παιδί με ανησυχίες, που «βυθιζόταν» στον δικό της, μοναδικό κόσμο, της φαντασίας της. Πήρε πτυχίο Νομικής και εργάστηκε σε διάφορους και διαφορετικούς τομείς πριν ασχοληθεί με τη συγγραφή μυθιστορημάτων. Προγραμμάτιζε και διοργάνωνε παραστάσεις σε κινηματοθέατρα, υπήρξε εκδότρια και έγραφε άρθρα σε περιοδικό. Παντρεύτηκε, όταν ήταν είκοσι τεσσάρων, τον μέχρι σήμερα σύζυγό της και άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με το γράψιμο σε ηλικία τριάντα ετών, μετά τη γέννηση της κόρης της. Μέχρι να γίνει διάσημη είχε ήδη γράψει δεκατρία μυθιστορήματα και τρεις τόμους με διηγήματα, τα οποία διακρίνονται για την πλοκή τους, τους χαρακτήρες τους και τη μοναδική απεικόνιση της Ιαπωνικής κοινωνίας μετά την οικονομική κατάρρευση. Πολυβραβευμένη, από το πρώτο κιόλας βιβλίο της (Rain Falling to my Face, 1999). Τα βιβλία της πλέον μεταφράστηκαν και κυκλοφορούν στα αγγλικά, με αποτέλεσμα να γίνει γνωστή εκτός Ιαπωνίας. Το Out, για το οποίο τιμήθηκε με την υψηλότερη διάκριση για αστυνομικό μυθιστόρημα στην Ιαπωνία και με αυτό ήταν η πρώτη Γιαπωνέζα συγγραφέας που προτάθηκε για το βραβείο Edgar Alan Poe 2004, είναι το πρώτο από τα μυθιστορήματά της που μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Stephen Snyder και κυκλοφορεί πλέον και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, σε μετάφραση της Γωγώς Αρβανίτη. Εδώ, η Νατσούο Κιρίνο εξερευνά τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και τα όρια τα οποία είναι ικανός να ξεπεράσει

INDEX_37

ο άνθρωπος για να είναι ελεύθερος. Ανήκει στην κατηγορία της αστυνομικής λογοτεχνίας, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που εξερευνά το ζήτημα της εξουσίας στις ανθρώπινες σχέσεις. Τέσσερις γυναίκες που εργάζονται μαζί συσκευάζοντας ιαπωνικά έτοιμα γεύματα, μπλέκουν τις ζωές τους όταν η μια από αυτές αποφασίζει να δολοφονήσει τον σύζυγό της που την κακοποιεί. Καθώς δεν μπορεί να ξεφορτωθεί μόνη της το πτώμα προσφεύγει στη βοήθεια των συναδέλφων της, ενεργοποιώντας καθοριστικά τη δυναμική αυτής της ομάδας. Μ’ αυτό το έγκλημα ως πρόσχημα, η συγγραφέας επιχειρεί και καταφέρνει να αποδώσει τη θέση της γυναίκας στην ιαπωνική κοινωνία. Και οι τέσσερις αυτές γυναίκες, η καθεμιά με τον δικό της τρόπο, προσπαθούν, με δεδομένες τις συνθήκες, να βρουν μια διέξοδο στους περιορισμούς και τα αδιέξοδα που τις οδηγούν το φύλο και η κοινωνική τους θέση. Αρκετά από τα βιβλία της Kirino έχουν γυριστεί ταινίες για τον κινηματογράφο και σύντομα θα προβληθεί στη μεγάλη οθόνη και το Out.

OUT MEΤΑΙΧΜΙΟ

FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ

16

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

ΜΟΝΙΜΩΣ ΣΕ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ

ΡΕΝΕ ΓΚΟΣΙΝΙ Όλα του τα έργα σπιντάτα, έξυπνα, πρωτότυπα, ξεκαρδιστικά. Σε κερδίζουν απ’ την πρώτη στιγμή και σε κάνουν, δια βίου, φανατικό αναγνώστη τους. Είναι αναμφισβήτητα ο σημαντικότερος, σε διεθνές επίπεδο, σεναριογράφος κόμικς (Αστερίξ, Λούκι Λουκ, Ιζνογκούτ) κι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς παιδικών βιβλίων (Μικρός Νικόλας). Μάκης Τσίτας

Ρομπέρτο Σαβιάνο

Ίαν Ράνκιν

Τζέιμς Γκ. Μπάλλαρντ

Μέλος της ερευνητικής ομάδας του Παρατηρητηρίου για την Καμόρρα και την Παρανομία. Μετά την επιτυχία και τη βράβευση στο φεστιβάλ των Καννών της ταινίας Γόμορρα που βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του και περιγράφει τη δράση της μαφίας στη Νότια Ιταλία, ζει σε καθεστώς τρομοκρατίας και συνοδεύεται από σωματοφύλακες 24 ώρες το 24ωρο. Το αντίθετο του θανάτου ήταν η απάντησή του σε όσους θα τον ήθελαν εξαφανισμένο. «Η καλύτερη ασπίδα προστασίας είναι οι αναγνώστες μου», λέει ο Σαβιάνο και συνεχίζει να γράφει σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αυτά που πολύ καλά γνωρίζει.

Ζητείται αμφισβητίας του ταλέντου, της σπιρτάδας, της φοβερής πλοκής των μυθιστορημάτων του Ίαν Ράνκιν. Ακόμα και χωρίς τον υπέροχο, πανέξυπνο επιθεωρητή Ρέμπους ως κεντρικό ήρωα (στο τελευταίο του μυθιστόρημα Mε τις πόρτες ανοιχτές, Mεταίχμιο), ο Ίαν Ράνκιν και σε αυτό το εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα συναρπάζει και ΣΠΙΝΤΑΡΕΙ τον αναγνώστη.

Crash, Έκθεση ωμοτήτων, η Αυτοκρατορία του ήλιου και τα Θαύματα της ζωής ορίζουν τον «καμβά» μιας προσωπικότητας που δεν θα μπορούσε ποτέ να παραιτηθεί από την οξύμωρη σαγήνη της ζωής. Και δεν θα μπορούσε, βέβαια, ποτέ να την αντιληφθεί αν το πνεύμα του δεν ήταν διαρκώς σε εγρήγορση…

Sabine von Traute

Γιώτα Συκιώτη

Ζέφη Κόλια

ΚΥΡΙΩΣ, ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ

Dan Brown Το χαμένο σύμβολο ΛΙΒΑΝΗΣ Όσο και αν ανήκει στα «ευπώλητα» θεωρώ ότι είναι ένα μέτριο, άτονο και χλιαρό μυθιστόρημα, γραμμένο στο τόσο γνωστό και επαναλαμβανόμενο στιλ του «χρυσού» συγγραφέα, ώστε καταντάει προβλέψιμο και ανιαρό. Καλό για να πας για ύπνο με… ένα βιβλίο. Γιώτα Συκιώτη

INDEX_36 INDEX_37

Andre Gide Τέλματα Δελφίνι

Paulo Coelho Ο νικητής είναι μόνος ΛΙΒΑΝΗΣ

Ένας εξαιρετικός -κυριολεκτικά- συγγραφέας σε απόλυτη καταστολή. Κάποιος θα μπορούσε να πει: «μα αυτό δεν είναι το μεγαλείο της γραφής του;». Δεν ξέρω τι να απαντήσω πια… Είναι θέμα γούστου και όχι «ηθικής»…

Όταν το σύμπαν «συνωμοτεί», οι αγρότες του πνεύματος… αναπαύονται.

Χριστίνα Οικονομίδου

Sabine von Traute

Εύη Τσέκου Όταν η Δανάη ονειρεύτηκε τις καλεσμένες της ΚΕΔΡΟΣ Η περσόνα της διάσημης Εύης Τσέκου, με το όνομα Δανάη, υποδέχεται καθισμένη σε θρόνο τις διάσημες ονειρικές καλεσμένες της (Κάλλας, Μέριλιν Μονρόε, Κοκό Σανέλ, κ.ά.) και τις βάζει να καθίσουν σε πουφ (!) προκειμένου να συζητήσουν για θέματα που ενδιαφέρουν τις σύγχρονες εργαζόμενες γυναίκες: δηλαδή για τα διαμάντια (!!!) και τον άπιστο έρωτα των αντρών. Καμία πολιτική νύξη. Απολύτως πληκτικό το πρώτο λογοτεχνικό πόνημα της πολύπαθης πρωταγωνίστριας ενός σήριαλ βγαλμένου από τη ζωή. Κωνσταντίνος Μπούρας

18

FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

ART SHOP POETRY SLAM Το Poetry Slam είναι ένας διαγωνισμός ποίησης. Οι συμμετέχοντες απαγγέλουν δραματοποιημένη πρωτότυπη δουλειά τους. Η παράσταση διαρκεί 3 λεπτά και λαμβάνει χώρα ενώπιον 3μελούς κριτικής επιτροπής και του κοινού.

26 χρόνια μετά την πρώτη παράσταση Slam στο Σικάγο, με το ATHENS POETRY SLAM μπήκε στο «χορό» οργάνωσης και διεξαγωγής τέτοιων παραστάσεων και η Eλλάδα, με στόχο να προκαλέσει την ανία και να οδηγήσει την ποίηση πιο πέρα, αναζητώντας νέα μορφή έκφρασης για τους Έλληνες ποιητές. Το δεύτερο «κύμα» του Athens Poetry Slam ολοκληρώθηκε στις 3 Φεβρουαρίου ενώ ο προημιτελικός με τη συμμετοχή δώδεκα ποιητών θα διεξαχθεί στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ποίησης στο Bacaro στις 18/3. Το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού για τη διοργάνωση αυτή, δρομολόγησε και μια παράσταση Poetry Slam εκτός συναγωνισμού: Την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου στο Dasein Cafe στα Εξάρχεια φιλοξενείται ο πιο διάσημος Γερμανός slam poet Bas Boettcher για μια ξεχωριστή ποιητική παράσταση που υπόσχεται μια ξεχωριστή αισθητική εμπειρία. Είσοδος 8€ (στην τιμή περιλαμβάνεται ένα ποτήρι κρασί, μπύρα, αναψυκτικό ή ρόφημα).

Dasein Café Σολωμού 12, Εξάρχεια τηλ. 210 3841857

Το τρίτο κατά σειρά IANOS ARTSHOP και το δεύτερο στην Αθήνα άνοιξε πρόσφατα στο πατάρι του βιβλιοπωλείου IANOS, στην Σταδίου 24. Πρόκειται για ένα πρότυπο κατάστημα με αντικείμενα τέχνης που φιλοδοξεί να καλύψει τα ευρύτερα ενδιαφέροντα του κοινού. Στο Artshop θα βρείτε αυθεντικά αντίγραφα έργων Τέχνης από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, ελληνικά και ξένα, συλλεκτικές εκδόσεις με λιθογραφίες, ξυλογραφίες και χαρακτικά αριθμημένα και υπογεγραμμένα από επώνυμους καλλιτέχνες, κοσμήματα -αντίγραφα από τις συλλογές διάσημων αλλά και πρωτότυπα δημιουργήματα σημαντικών καλλιτεχνών- καθώς και διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα με ιδιαίτερο σχεδιασμό.

ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤO BACARO Μια ξεχωριστή εβδομάδα ποίησης και τζαζ διοργανώνεται στο Bacaro (Σοφοκλέους 1), από 15 έως 21 Μαρτίου 2010, κάθε βράδυ στις 8. Δευτέρα 15/3, με ποιητές τους τα περιοδικά Κουκούτσι, Μανδραγόρας και η ομάδα Poetry Νow Τρίτη 16/3, με ποιητές τους οι εκδοτικοί οίκοι Ίκαρος, Κέδρος, Οδός Πανός, Ροές

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΛΔΕ

Τετάρτη 17/3, Η ποίηση στο διαδίκτυο – δύο ηλεκτρονικά περιοδικά και ένα μπλογκ: e-poema, poeticanet, poiein με ποιητές τους

Στις 16 Δεκεμβρίου εγκαινίασαν οι εκδόσεις ΑΛΔΕ το βιβλιοπωλείο τους στην Ζωοδόχου Πηγής 43, στα Εξάρχεια σε εορταστική ατμόσφαιρα και με την στήριξη του Ομίλου Unesco Νομού Πειραιώς και Νήσων. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, ανάμεσα τους πολλοί συγγραφείς όπως: Φίλιππος Φιλίππου, Γιώργος Χρονάς, Ανδρέας Μήτσου, Δημήτρης Αλεξίου, Γιώργος Βακαλόπουλος, Δημήτρης Βαρβαρήγος, Αντώνης Δεσύλλας, Χρήστος Δεσύλλας κ.ά. Ο πρόεδρος του Ομίλου UNESCO Πειραιώς και Νήσων κ. Ιωάννης Μαρωνίτης σε χαιρετισμό προς τους παριστάμενους τόνισε τη σημασία της λειτουργίας του νέου βιβλιοπωλείου στην περιοχή και ευχήθηκε τα καλύτερα.

Πέμπτη 18/3, Athens Poetry Slam – Προημιτελικός με δώδεκα ποιητές

INDEX_36 INDEX_37

Παρασκευή 19/3, Ποιητές και ποιήτριες διαβάζουν ξένη ποίηση σε δική τους μετάφραση Σάββατο 20/3, με ποιητές τους οι εκδοτικοί οίκοι Άγρα, Νεφέλη, Μελάνι, Μεταίχμιο Κυριακή 21/3, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης – με ποιητές τους οι εκδοτικοί οίκοι Kαστανιώτης, Πλανόδιον, Ροδακιό, τυπωθήτωλάλον ύδωρ και οι Χριστίνα Οικονομίδου, Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, Γιάννης Υφαντής Οργάνωση: Bacaro και περιοδικά (δε)κατα και Poetix

20

ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΝΟΥΑΡ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΟΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ Σ’ ΑΥΤΑ ΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΕΙΔΗ;

χρονική σειρά δεν είναι σαφής - ενίοτε, βιώνω τα κείμενα μετά που τα έχω γράψει. Αλλά η ουσία είναι το βίωμα. Ο βιωμένος λόγος.

Δεν διάλεξα ποτέ κανένα «είδος». Όταν ξεκίνησα να γράφω -πολύ μικρός- δεν ήξερα ούτε την παιδική ούτε τη νουάρ λογοτεχνία, μόνο τους κλασικούς. Αλλά η μαθητεία του καθενός μπορεί να περάσει από πολλούς τόπους και, συχνά, αυτό γίνεται ταυτόχρονα. Για μένα, το κοινό στοιχείο μαθητείας στα δυο «είδη» είναι η περιστολή της σοβαροφάνειας, του μελοδράματος και της κομπορρημοσύνης/ αερολογίας καθώς προκρίνεται το χιούμορ, η ειρωνεία, η αυτό-υπονόμευση και η ρεαλιστική αφήγηση. Η παιδική και η νουάρ λογοτεχνία, για να το πω απλούστερα, σε μαθαίνει να μην παίρνεις πολύ στα σοβαρά τον εαυτό σου. Σε κάνει πιο ταπεινό απέναντι στη λογοτεχνία και σε επαναφέρει στην πρώτη σου ύλη, την ίδια την πραγματική ζωή, μακριά από αφηρημένες συλλήψεις. Ίσως έτσι μου δοθεί, κάποτε, ένα γνήσια ισορροπημένο, αυθεντικό μυθιστόρημα.

ΈΧΕΤΕ ΠΡΟΤΥΠΟ/ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΝ/ΠΟΙΟΥΣ;

ΣΕ ΠΟΙΑ/ΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ/ΕΙΣ ΘΑ «ΚΡΥΒΑΤΕ» 'Η ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΤΗ ΜΙΣΗ ΑΛΗΘΕΙΑ 'Η ΨΕΜΑΤΑ; Σε όλες τις περιπτώσεις που ο φόβος ψευτίζει τον λόγο μας και μας κάνει να ψευδίζουμε την αλήθεια - και μου φαίνεται ότι αυτή εδώ είναι μια τέτοια περίπτωση. ΤΑΥΤΙΖΕΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΩΝ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΩΝ ΣΑΣ; Δεν νομίζω ότι είναι ζήτημα ταύτισης. Ας πούμε ότι βιώνω τα κείμενά μου. Η

Κυριάκος Mαργαρίτης ΧΙΟΥΜΟΡ, ΕΙΡΩΝΕΙΑ, ΑΥΤΟ-ΥΠΟΝΟΜΕΥΣΗ ΚΑΙ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ INDEX_36 INDEX_37

21

ΓΝΩΡΙΜΙΑ

Φυσικά. Δεν έχει νόημα να κατονομάσω, η λίστα είναι τεράστια. Αλλά δεν πρόκειται τόσο για «πρότυπα μίμησης» όσο για πρότυπα-οδοδείκτες σε αυτή την πορεία προς το προσωπικό αρχέτυπο, το μόνο που αξίζει όχι να μιμηθεί κανείς αλλά να το σαρκώσει, να το γίνει. Να γίνει αυτό που όντως είναι και που τώρα ακόμα μόνο αμυδρά υποψιάζεται. ΤΙ ΦΟΒΟΣΑΣΤΕ; ΤΙ ΑΠΕΥΧΕΣΘΕ; Την απουσία - τη δική μου και των άλλων. Αυτήν απεύχομαι. ΤΙ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΔΙΑΜΗΝΥΣΕΤΕ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΣΑΣ;

ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΠΩΣ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΣΥΓΧΩΡΟΥΝΤΑΙ; Νομίζω ότι τα πάντα έχουν ήδη συγχωρεθεί. Απλώς, χρειάζεται να κινηθούμε προς τα εκεί, να θελήσουμε τη συγχώρεση και να την απονείμουμε στους άλλους. Πρέπει να χωρέσουμε όλοι μαζί, δεν περισσεύει κανένας γι’ αυτό η κίνησή μας είναι διαρκής, αδιάλειπτη. ΤΙ ΘΑ ΑΛΛΑΖΑΤΕ ΑΝ ΕΙΧΑΤΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ; Τίποτα. Θα άφηνα τον κόσμο και τα πράγματα να υπάρχουν. Η ύπαρξη είναι ήδη αλλαγή και όποια απόλυτη εξουσία πάει να την επιβάλει φτηναίνει το άθλημα της μεταμόρφωσης σε σκέτη μεταμφίεση. ΚΑΝΤΕ ΜΙΑΝ ΕΥΧΗ. Υγεία και δημιουργία - η κατ’ εξοχήν εκδήλωση της τελευταίας ανιχνεύεται, βέβαια, στην Αγάπη.

Κανένα μήνυμα. Η λογοτεχνία είναι επίκληση του Λόγου και αναζήτησή του. Κίνηση προς τον άλλο άνθρωπο και πρόσκληση σε συνάντηση, σε κοινωνία προσώπων, σε αγαπητική σχέση - με άλλα λόγια: στην αυθεντική ζωή. Η απουσία σχέσης είναι ήδη ο θάνατος. Δεν λέω ότι έχω «καταφέρει» κάτι από όλα αυτά αλλά τέτοια, νομίζω, είναι η επιδίωξη καθενός που αφηγείται: να διαμαρτυρηθεί οντολογικά για τον θάνατο, να επικαλεστεί παράφορα την κατάργησή του. ΠΩΣ ΘΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΑΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ; Ως περιπατητή. Με όλα όσα συνεπάγεται ο περίπατος ή, για την ακρίβεια: ο αναποδογυρισμένος περίπατος, με το κεφάλι στη γη και τα πόδια στον ουρανό.

βιβλία:

ΡΕΚΒΙΕΜ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟΝΤΕΣ

Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ γεννήθηκε στην Κύπρο το 1982. Είναι πτυχιούχος κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η συλλογή διηγημάτων του με τίτλο Μικροί ερωτικοί θρήνοι απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη για το 2002 στην Κύπρο. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν επτά μυθιστορήματά του για παιδιά και νέους, τα οποία έχουν τιμηθεί με ποικίλα βραβεία. Το Ρέκβιεμ για τους απόντες είναι το πρώτο του μυθιστόρημα για ενηλίκους.

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

INDEX_36 INDEX_37

23 23

22

Έμειναν στην ίδια τάξη...

Σχολικές βιβλιοθήκες: «πονεμένη» ιστορία.

ρειάστηκε να περάσουν περίπου 150 χρόνια, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι τη δεκαετία του ‘80, πριν αρχίσει μια συστηματική προσπάθεια σχεδιασμού και λειτουργίας σχολικών βιβλιοθηκών. Προηγήθηκαν η είσοδος της Ελλάδας στην ΕΟΚ, η κυβερνητική αλλαγή το 1981 και οι πρώτες σχολές βιβλιοθηκονομίας. Ο Ν.1566/1985 [Λειτουργία της Πρωτοβάθµιας και Δευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις], στο άρθρο 43 αναφέρει ότι «σε κάθε σχολείο πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης λειτουργεί σχολική βιβλιοθήκη για χρήση των µαθητών, του διδακτικού προσωπικού και των κατοίκων της έδρας και της περιοχής του σχολείου». Δυόμισι δεκαετίες μετά, η πραγματικότητα των σχολικών βιβλιοθηκών είναι απογοητευτική: λειτουργούν λίγες σε όλη τη χώρα, τα ποσά που αρχικά είχαν εκταμιευτεί για τον εξοπλισμό, τη στελέχωσή τους και την ανανέωσή τους έχουν κατασπαταληθεί δεξιά κι αριστερά, η γκρίνια βασιλεύει στις σχέσεις εκδοτών και δημοσίου, ενώ για τη διεύθυνσή τους ερίζουν βιβλιοθηκονόμοι και εκπαιδευτικοί. Εγκλωβισμένοι μέσα στους δαιδαλώδεις διαδρόμους, όχι των βιβλιοθηκών αλλά του δημοσίου, όσοι ασχολούνται με το θέμα εμφανίστηκαν στο ρεπορτάζ του Index απογοητευμένοι από την εικόνα του θεσμού. Βεβαίως, υπάρχουν και οι «ήρωες» που το παλεύουν όσο μπορούν.

Ξεκινήσαμε από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Καλλιθέας. Η διευθύντρια, Χριστίνα Κυριακοπούλου, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ) έχει 30ετή εμπειρία στο θέμα. Μας γυρνάει πίσω, στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, όταν ξεκίνησε η προσπάθεια δημιουργίας των πρώτων σχολικών βιβλιοθηκών. Το φιλόδοξο έργο, σύλληψη του υπουργού Παιδείας Γεράσιμου Αρσένη, εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΠΕΑΕΚ) και οι 499 βιβλιοθήκες εκείνης της… φουρνιάς έμειναν να λέγονται ακόμα και σήμερα οι «Βιβλιοθήκες ΕΠΕΑΕΚ». Τα χρήματα προέρχονταν από το Β’ ΚΠΣ και το έργο υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις. Η έναρξη του προγράμματος έγινε το 1999 και στην υλοποίησή του συνέβαλλαν πολλοί φορείς μεταξύ των οποίων και ΑΕΙ. Κάθε βιβλιοθήκη προμηθεύτηκε 5.000 τόμους βιβλίων και εξοπλισμό οπτικοακουστικών μέσων με πρόσβαση στο Internet. Ακούγεται ωραίο, η συνέχεια όμως δεν ήταν ανάλογη. «Η προσπάθεια δεν εντάχθηκε ποτέ στο πλαίσιο ενός σχεδιασμού, έγιναν αρκετά λάθη στην εφαρμογή, με αποτέλεσμα το εγχείρημα να πάει στραβά. Σχολική βιβλιοθήκη δεν σημαίνει ένας χώρος μέσα στο σχολείο με βιβλία, χωρίς βιβλιοθηκονόμο και υποδομές, χωρίς συνεχή αγορά βιβλίων...» υποστηρίζει η Χρ. Κυριακοπούλου. Όταν ήρθε η ώρα για την πρόσληψη προσωπικού, το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε σε προσλήψεις μόλις 50 βιβλιοθηκονόμων με συμβάσεις έργου, αλλά πολύ γρήγορα το μετάνιωσε…

X

από τον Θανάση Αντωνίου* & τον Δημήτρη Ρουτσώνη**

ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ Είναι ένας θεσμός που πάνω του αντικατοπτρίζεται η τσαπατσουλιά, η αδιαφορία και διαφθορά του ελληνικού κράτους. Κι όμως, φέτος θα έπρεπε να γιορτάζουμε τα δέκα χρόνια ενός θεσμού που θα άλλαζε την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και, ίσως, ...την ίδια την Ελλάδα.

INDEX_36 INDEX_37

θέμα

«Σε όλη τη χώρα υπάρχουν πάνω από 15.000 εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, όλων των τύπων και κατηγοριών. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι ‘βιβλιοθήκες’ που διαθέτουν είναι σαν κι αυτή που βρήκαμε σε δημοτικό σχολείο της Νέας Σμύρνης. Ένα επιπλάκι της κακιάς ώρας, μερικά ράφια και λίγα στοιβαγμένα βιβλία που έχουν φέρει τα παιδιά. Κανείς δεν ξέρει ούτε πόσα, ούτε ποια είναι τα βιβλία της, απλώς ο ένας εκπαιδευτικός παραδίδει στον άλλο με την ευχή να αλλάξουν τα πράγματα. Και ποτέ δεν αλλάζουν…»

Το πλαίσιο του Πέτρου Ευθυμίου Τον Νοέμβριο του 2003, ο υπουργός Παιδείας Πέτρος Ευθυμίου υπέγραψε μια Υπουργική Απόφαση (Πλαίσιο Λειτουργίας Σχολικών Βιβλιοθηκών) που θεωρείται κομβική μέχρι και σήμερα. Με αυτή ρυθμίστηκαν δύο μεγάλα θέματα που είχαν προκύψει: οι προμήθειες βιβλίων και η λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών. Η Υ.Α. συγκροτούσε δύο σημαντικά νέα όργανα, την «Επιτροπή Σύνταξης Πίνακα Επιλογής» για τον εμπλουτισμό των σχολικών βιβλιοθηκών και την ανά σχολείο «Επιτροπή Σχολικής Βιβλιοθήκης». Η πρώτη «εγκρίνει το υλικό και συντάσσει τον Πίνακα Επιλογής για τις σχολικές βιβλιοθήκες». Η δεύτερη «επιλέγει από τον παραπάνω κατάλογο το υλικό που κρίνει ότι εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη σχολική κοινότητα». Εγκέφαλος του νέου σχεδιασμού ήταν η Δάφνη Μάνεση, ειδική γραμματέας τότε στο υπουργείο Παιδείας. Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ΤΕΙ Βιβλιοθηκονομίας Αθηνών σήμερα, η Δ. Μάνεση, κάτοχος διδακτορικού από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, επέστρεψε στην Ελλάδα κι ανέλαβε το 2000 τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός κυβερνητικού έργου το οποίο, στα χαρτιά τουλάχιστον, φαινόταν ενδιαφέρον. Είχαμε μαζί της μακρά συζήτηση ξεκινώντας από το καυτό ζήτημα της αγοράς βιβλίων. «Όταν ανέλαβα καθήκοντα το 2000, μου ζητήθηκε γνωμοδότηση για τις προμήθειες των βιβλίων. Το σύστημα προμήθειας λειτουργούσε ως εξής: οι εκδότες υπέβαλαν προς έγκριση τα βιβλία τους και αν εγκρινόταν, αγοράζονταν 500 αντίτυπα για τις Βιβλιοθήκες ΕΠΕΑΕΚ. Είχε δημιουργηθεί, όμως, ένα είδος διαπλοκής ανάμεσα στους εκδότες και το δημόσιο, αφού κάποιοι προμηθευτές με πολλούς τίτλους είχαν τεράστιο όφελος από την όλη διαδικασία». Η Δ. Μάνεση πιστεύει ότι οι βιβλιοθήκες θα έπρεπε να έχουν βιβλία που να συνδέονται με την εκπαιδευτική διαδικασία κι όχι τους τόμους που είχαν στα αζήτητα οι εκδότες (της δειγμάτισαν βιβλία πληροφορικής με έτος έκδοσης το... 1980!). Παρουσίασε την πρότασή της και με βάση αυτή στήθηκε το πλαίσιο που προαναφέρθηκε. «Το υπουργείο θα δημιουργούσε πλέον έναν ευρύτατο κατάλογο βιβλίων, ενημερωμένο διαρκώς και οι επιλογές των σχολικών επιτροπών θα γίνονταν μέσα από αυτό τον κατάλογο. Είναι προφανές ότι άλλα ενδιαφέροντα έχουν τα παιδιά π.χ. στο Ζεφύρι κι άλλα σε ένα νησί του Αιγαίου», είπε. Η Δ. Μάνεση επιχείρησε να εντάξει τη σχολική βιβλιοθήκη μέσα στο αναλυτικό πρόγραμμα και να επιλύσει ορισμένα προβλήματα, σχετικά με το ωράριο λειτουργίας, για παράδειγμα. «Παντού το ωράριο της σχολικής βιβλιοθήκης επεκτείνεται κατά περίπου μιάμιση ώρα - τι ώρα θα πάει ο μαθητής στη βιβλιοθήκη;» ρωτά. Σύμφωνα με την Υ.Α. του 2003, ο υπεύθυνος της σχολικής βιβλιοθήκης «φροντίζει για τη δημιουργία υποδομής, για ισότιμη παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης στους μαθητές και τους διδάσκοντες... οργανώνει το υλικό ανάλογα προκειμένου να εξυπηρετήσει εκπαιδευτικές πράξεις, έχει την ευθύνη για την ομαλή λειτουργία του δανειστικού συστήματος» κ.ά. Ο κατάλογος των υποχρεώσεών του μακρύς: εκπαίδευση μαθητών στη χρήση της βιβλιοθήκης, συντήρηση και διατήρηση υλικού, προγραμματισμός, απογραφή, διοργάνωση συνεδρίων και ενημερωτικών ημερίδων κ.ά. Και αν η υπουργική απόφαση προέβλεπε 100 θέσεις βιβλιοθηκονόμων ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης για τη στελέχωση σχολικών βιβλιοθηκών αυτές ποτέ δεν πληρώθηκαν. Παρά τα προβλήματα της πρώτης φουρνιάς βιβλιοθηκών, ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε τη δημιουργία νέων. Αυτή τη φορά τα χρήματα είναι υπεραρκετά: 70, 4 εκατ. ευρώ. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε 1.000 βιβλιοθήκες, συρρικνώθηκε στη συνέχεια σε περίπου 650 και τελικά έγκριση δόθηκε μόνο για 266, ενώ το αρχικό ποσό, ύστερα από αλλεπάλληλες μειώσεις, προκειμένου να

εξυπηρετηθούν άλλες ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος, συρρικνώθηκε στα 15 εκατ. ευρώ. Οι 266 βιβλιοθήκες έμειναν στην ιστορία ως οι «Βιβλιοθήκες ΕΣΠΑ», καθώς τα κονδύλια για την υλοποίησή τους δόθηκαν από το γνωστό ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Π. Ευθυμίου και Δ. Μάνεση αποχωρούν από το υπουργείο Παιδείας το 2004 και η ιστορία των βιβλιοθηκών παίρνει μια νέα κατεύθυνση. Απολογισμός; «Οι σχολικές βιβλιοθήκες ήταν ένας θεσμός που υπόσχονταν πολλά, ειδικά σε ό,τι αφορά στον σχεδιασμό του», υποστηρίζει η Δώρα Μπατσίλα, βιβλιοθηκονόμος και βασικό στέλεχος του ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, της διαδικτυακής διεύθυνσης για ό,τι αφορά στο βιβλίο και τον χώρο των εκδόσεων γενικότερα. «Όμως, παρά τις υψηλές προσδοκίες όλων, τίποτε δε φαίνεται να λειτούργησε στην πράξη», μας είπε. Κατά την Δ. Μπατσίλα, οι αιτίες εντοπίζονται στην έλλειψη προσωπικού αλλά και πόρων. Το εγχείρημα που πολλοί ήλπιζαν πως θα συμβάλλει στην αναθέρμανση του ενδιαφέροντος των μαθητών για τον γραπτό λόγο αλλά και στην τόνωση της σχετικής αγοράς δεν πέτυχε. «Οι εκδότες, φυσικά, είχαν συμφέρον από τη λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών και η ανταπόκρισή τους ήταν κάτι το αναμενόμενο - ήταν ίσως οι μόνοι που κινήθηκαν στο πλαίσιο που καθόριζε ο αρχικός σχεδιασμός» προσθέτει η έμπειρη βιβλιοθηκονόμος. «Τα σχολεία, όμως, ως θεσμός δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης αλλά και παροχής γενικότερης μόρφωσης δεν επωφελήθηκαν από την όλη ιστορία - απόδειξη το ότι είναι ελάχιστα, επί του συνόλου, τα σχολεία που δημιούργησαν μια πλήρως λειτουργική βιβλιοθήκη, κάποιες δεκάδες σχολεία σε σύνολο πολλών χιλιάδων πανελλαδικά», καταλήγει η Δ. Μπατσίλα.

«Γιαννάκου άκου!» Η μετά το 2004 υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου συνεχίζει συντηρητικά: προωθεί τις Βιβλιοθήκες ΕΣΠΑ (περίπου οι μισές ολοκληρώθηκαν μέχρι πρόσφατα), εγκρίνει πάνω από 13.000 νέους τίτλους βιβλίων για τις σχολικές βιβλιοθήκες, ανανεώνει (αλλά δεν τηρεί) την υπόσχεση για 100 θέσεις βιβλιοθηκονόμων και ανακοινώνει τη δημιουργία 25 βιβλιοθηκών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση προϋπολογισμού 4 εκατ. ευρώ. Μετά τις εκλογές του 2007, υπουργός αναλαμβάνει ο Ευριπίδης Στυλιανίδης (μέχρι τον Γενάρη του 2009), ο οποίος παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις του το μόνο που κατάφερε ήταν να καταφέρει ώστε, τη «δωδεκάτη ώρα» (Δεκέμβριος 2008), να εκταμιευτεί το τελικό ποσό για την προμήθεια, την επεξεργασία, τη μεταφορά βιβλίων και άλλου εκπαιδευτικού υλικού για τις 266 Βιβλιοθήκες ΕΣΠΑ. Ήταν κουτσουρεμένο βέβαια, στα 10,65 εκατ. ευρώ κι όταν άρχισε να χρησιμοποιείται για αγορές βιβλίων, άρχισαν και πάλι τα παρατράγουδα, αυτή τη φορά ακόμα πιο κακόηχα απ’ ότι στο παρελθόν.

Εκδότες με διαμάχες και οράματα Οι Έλληνες εκδότες με πολλά συντεχνιακά προβλήματα και οι ίδιοι, αντιμετώπισαν την υπόθεση των σχολικών βιβλιοθηκών θετικά, αλλά βιαστικά, χωρίς συντεταγμένες διαδικασίες και επαγγελματική δεοντολογία. Ο Γιάννης Ζηρίνης, ένας αθόρυβος αλλά ιδιαίτερα δραστήριος εκδότης, μας έδωσε τη δική του εκδοχή. «‘Έγιναν, πράγματι, αγορές βιβλίων με έναν τρόπο… ελληνικό», θυμάται ο ίδιος. «Εμείς, οι εκδότες, έχουμε μερίδιο ευθύνης για τον τρόπο που πραγματοποιήθηκε η αγορά: διαπλεκόμενες σχέσεις, κλειστός κατάλογος 5.000 τίτλων κ.λπ. Με τα χίλια ζόρια έγιναν οι βιβλιοθήκες, με τα χίλια ζόρια πήγαν τα βιβλία...», μας είπε. Του ζητάμε να θυμηθεί το κλίμα που επικράτησε το πρώτο διάστημα και τους λόγους της

INDEX_36 INDEX_37

24 24

Ορισμένοι εκδότες, μάλιστα, αγνοούν το πως δουλεύει η σχολική βιβλιοθήκη, μας ενδιαφέρει -μερικές φορές- απλώς να φορτώσουμε τα ράφια με βιβλία… Ο εκδοτικός κόσμος πρέπει να εμπλακεί περισσότερο δημιουργικά. Αλλά έχουμε κι εμείς προβλήματα –έχουμε τέσσερις διαφορετικούς συλλόγους!- κι ότι κάνουμε, το κάνουμε αποσπασματικά», σχολίασε.

Στο σήμερα και στο «δια ταύτα»

H φιλόλογος Χρύσα Μιχαλοπούλου, υπεύθυνη της σχολικής βιβλιοθήκης και ο Κωνσταντίνος Μιχαλακόπουλος, διευθυντής της Ευαγγελικής Σχολής Νέας Σμύρνης. Η πρώτη μετά από 25 χρόνια στις τάξεις εργάζεται πλέον σε μια εκπληκτική βιβλιοθήκη που όμως έχει αρκετά προβλήματα. Ο δεύτερος, 17 χρόνια στο ιστορικό αυτό, δημόσιο μεν πρότυπο δε σχολείο, προσπαθεί να λύσει προβλήματα: ζητά μόνιμο υπεύθυνο βιβλιοθήκης και λεφτά για να αγοράσει βιβλία. Η θητεία της πρώτης λήγει το καλοκαίρι και η βιβλιοθήκη κινδυνεύει να (ξανα)κλείσει…

Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα; Σαφή εικόνα δεν μπορέσαμε να σχηματίσουμε διότι κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσες σχολικές βιβλιοθήκες λειτουργούν καθημερινά με προσωπικό, με τακτικές αγορές νέων βιβλίων, με εκδηλώσεις για τους μαθητές τους κ.ά. Καθημερινά προστίθενται νέες βιβλιοθήκες από τη φουρνιά των 266 Βιβλιοθηκών ΕΣΠΑ, ενώ επικρατεί πραγματικό χάος όσο αφορά στις οργανικές θέσεις υπευθύνων - πολλές βιβλιοθήκες έχουν μείνει μήνες ολόκληρους χωρίς προσωπικό, υπολειτουργούν και κάποια στιγμή όταν εμφανίζεται ο αποσπασμένος εκπαιδευτικός, λειτουργούν και πάλι για μερικά χρόνια (ή μήνες!) κ.ο.κ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο κύκλος των πραγματικά ζωντανών βιβλιοθηκών είναι πολύ περιορισμένος και αφορά κυρίως τις Βιβλιοθήκες ΕΠΕΑΕΚ. Στην ιστοσελίδα http://greekschoolibs.blogspot.com όπου συντονίζουν τη δράση τους κι επικοινωνούν μεταξύ τους οι υπεύθυνοι των βιβλιοθηκών, μετρήσαμε 50 ενεργές βιβλιοθήκες, το 10% δηλαδή του αρχικού πληθυσμού. Μπορούν αυτές οι βιβλιοθήκες να αλλάξουν κάτι στην ελληνική εκπαίδευση; Προφανώς όχι, αν και μπορούν να κάνουν τη ζωή κάποιων παιδιών καλύτερη. Σε όλη την επικράτεια έχουμε πάνω από 16.000 εκπαιδευτικές μονάδες όλων των τύπων και όλων των βαθμίδων (9.870 στις δύο πρώτες βαθμίδες), δεν υπάρχουν όμως αντίστοιχες βιβλιοθήκες. «Συνήθως υπάρχει ένας χώρος, ούτε καν ένα δωμάτιο, συχνά ένα γραφείο, όπου υπάρχουν κάποια βιβλία στοιβαγμένα ή μια ντουλάπα ή σε ένα πρόχειρο επιπλάκι με ράφια. Αν αυτό θεωρείται σχολική βιβλιοθήκη…», διερωτάται με νόημα η Χρ. Κυριακοπούλου. Ταυτόχρονα, όμως, αναγνωρίζει τις εξαιρετικές προσπάθειες, από πεφωτισμένους δασκάλους με φιλότιμο, οι οποίοι δημιούργησαν βιβλιοθήκες στα σχολεία τους, ζητώντας σε πολλές περιπτώσεις τη βοήθεια δημοτικών ή άλλων βιβλιοθηκών - η ίδια έχει εργαστεί με πολλά σχολεία στην Καλλιθέα.

Βόλτα στα σχολεία για… βιβλία

αποτυχίας. «Το 1996, όταν διατέθηκαν σημαντικά ευρωπαϊκά κονδύλια για την εκπαίδευση στην Ελλάδα, δεν είχαμε την εμπειρία σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ο υπουργός Παιδείας Γεράσιμος Αρσένης, ο οποίος σχεδίασε την πρώτη γενιά των βιβλιοθηκών, είχε πράγματι κάτι στο μυαλό του, λειτούργησε κι αυτός όμως βιαστικά και πρόχειρα. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που όλοι γνωρίζουμε. Προσγειώθηκε’ ένα πρόγραμμα στην Ελλάδα και κανείς δεν ήξερε από που να αρχίσει και που να τελειώσει - κυρίως όμως δεν ήξεραν που αποσκοπούσε το πρόγραμμα αυτό», μας είπε. Κατά τη γνώμη του ούτε το υπουργείο Παιδείας, ούτε η ΟΛΜΕ -η οποία συχνά αντιμετωπίζει τη βιβλιοθήκη σαν... μπελά και ζητά επιπλέον παροχές- αντιλήφθηκαν σωστά τον ρόλο των βιβλιοθηκών. Ο Γ. Ζηρίνης ζητά να αποδεσμευτεί η αγορά βιβλίων για τις σχολικές βιβλιοθήκες από τα εκάστοτε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα. «Δεν είναι δυνατόν να συνδέεται η προμήθεια των βιβλίων με ευρωπαϊκά προγράμματα που βγαίνουν κάθε δύο ή και παραπάνω χρόνια. Κάθε χρόνο εκδίδονται στην Ελλάδα περίπου 10.000 τίτλοι, το 20% από αυτούς είναι κατάλληλοι για τα σχολεία. Οι 500 πρώτες βιβλιοθήκες δεν έχουν ανανεώσει τα αρχικά βιβλία, έχουν μείνει δηλαδή στο 2000. Έχουν περάσει 10 χρόνια, έχουν εκδοθεί περίπου 100.000 τίτλοι και εκείνες οι βιβλιοθήκες έχουν μείνει στο παρελθόν», μας λέει. Όσο για τις ευθύνες του κλάδου του, ο Γ. Ζηρίνης δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια. «Εμείς οι εκδότες, δυστυχώς, δεν έχουμε αναπτύξει μηχανισμό υποστήριξης, δεν μπορούμε να προσφέρουμε ουσιαστική βοήθεια, έχουμε μόνο τα βιβλία μας.

INDEX_36 INDEX_37

25

ΣXOΛIKEΣ BIBΛIOΘHKEΣ

Παρασκευή 5 Φλεβάρη, 2010. Το Index κατηφορίζει προς τη Νέα Σμύρνη, ένα δήμο που έχει ξεπεράσει πια τους 140.000 κατοίκους και διαθέτει μια και μόνη σχολική βιβλιοθήκη κι αυτή σε ένα πρότυπο σχολείο, στην Ευαγγελική Σχολή. Εκεί συναντήσαμε τον διευθυντή Κωνσταντίνο Μιχαλακόπουλο και την υπεύθυνη βιβλιοθήκης, τη φιλόλογο Χρύσα Μιχαλοπούλου που μας ξενάγησαν στην πανέμορφη βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο, γεμάτη μαθητές που εκείνη την ώρα δούλευαν τις εργασίες τους. Η Χρ. Μιχαλοπούλου ανέλαβε τα καθήκοντά της λίγο πριν τα Χριστούγεννα και ελπίζει πως μέχρι το πέρας της χρονιάς και της απόσπασής της, δηλαδή μέχρι το καλοκαίρι, θα έχει βάλει σε τάξη την επί μήνες κλειστή βιβλιοθήκη. «Είμαι 25 χρόνια στην εκπαίδευση, έχω περάσει από πολλά σχολεία και πουθενά δεν είδα βιβλιοθήκη, εκτός βέβαια από ντουλάπες με στοιβαγμένα βιβλία. Κάποια στιγμή ένιωσα την ανάγκη να ξαναδιαβάσω στη ζωή μου, να κάνω κάποια άλλα πράγματα με τα παιδιά από το να διορθώνω γραπτά. Όταν ήρθα εδώ λοιπόν έπαθα σοκ, τόσο οργανωμένη και πλούσια βιβλιοθήκη δεν είχα ξαναδεί», μας είπε. Ήρθε για ένα χρόνο, φαίνεται όμως πως θα ανανεώσει τη θητεία της διότι έχει βάλει μπροστά ορισμένα πράγματα, όπως η Λέσχη Ανάγνωσης, η διοργάνωση Ημέρας Ποίησης, που ετοιμάζεται, ο εμπλουτισμός με λογοτεχνικά περιοδικά που συγκεντρώνει μόνη της απευθυνόμενη –παρακαλώντας μερικές φορές...- τους εκδότες (που ευτυχώς ανταποκρίνονται) κ.ά. Από την πλευρά του ο διευθυντής της Ευαγγελικής Σχολής Κωνσταντίνος Μιχαλακόπουλος, 17 χρόνια στο ιστορικό αυτό σχολείο που φέρει όνομα βαρύ σαν... ιστορία (Σμύρνη 19ος αιώνας), επιθυμεί τακτική παρουσία στη βιβλιοθήκη, αλλά δεν την έχει. «Η βιβλιοθήκη χρειάζεται βιβλιοθηκάριο σε μόνιμη βάση για να λειτουργήσει και να φέρει τα παιδιά μέσα, δεν έχει νόημα να λειτουργεί μόνο σαν δανειστική. Υπήρξαν εκπαιδευτικοί που έκαναν πολύ έργο, δυστυχώς, όμως, υπήρξαν και διαστήματα απραξίας», μας ενημέρωσε. Η υπέροχη βιβλιοθήκη της Ευαγγελικής Σχολής δεν μαραζώνει, αντίθετα αυξάνεται κάθε χρόνο και πλησιάζει τους 8.000 τόμους, μέρος των οποίων όμως προέρχεται από την παλαιά, ιστορική, βιβλιοθήκη του ιδρύματος. Νέα βιβλία; «Ακούω για επιχορηγήσεις αλλά δεν βλέπω τίποτα», σχολιάζει. «Αυτή η βιβλιοθήκη έχει να ανανεωθεί επίσημα εδώ και μια

δεκαετία. Το οπτικοακουστικό υλικό έχει παλαιώσει και δεν αντιστοιχεί πλέον στα βιβλία του διδακτικού προγράμματος. Ζει όμως και αναπτύσσεται από τις δωρεές και τις προσπάθειες ορισμένων εκπαιδευτικών που αγαπάνε το βιβλίο και τον θεσμό. Φτιάχνουμε τους υπολογιστές μόνοι μας, διοργανώνουμε εκδηλώσεις με τις δικές μας δυνάμεις, συγκεντρώνουμε βιβλία με τα χέρια μας», μας είπε. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Εμάς μας θυμίζει την Ελλάδα που αντιστέκεται...

Βιβλία, δημόσιο και εκδότες: ποιος πληρώνει; Η εξόφληση των τιμολογίων για τις αγορές βιβλίων που πραγματοποίησε το ελληνικό κράτος κατά την τελευταία μαζική αγορά για τις σχολικές βιβλιοθήκες είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα που απασχολεί σήμερα την εκδοτική αγορά. Tα τιμολόγια αυτά υπογράφτηκαν στα τέλη του 2008, όταν εκταμιεύτηκε από το Γ’ ΚΠΣ το σχετικό ποσό για τις Βιβλιοθήκες ΕΣΠΑ. Τα βιβλία στάλθηκαν και παραλήφθηκαν –χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα- από τις σχολικές βιβλιοθήκες τον Ιανουάριο του 2009 κι έκτοτε, 13 μήνες μετά, οι εκδότες δεν έχουν εξοφληθεί. Ένας από αυτούς που έχει να λαμβάνει, πεπειραμένος εκδότης που γνωρίζει το ζήτημα των σχολικών βιβλιοθηκών ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ΄90 κι έφτασε στο σημείο να ενημερώνει ο ίδιος (άτυπα ασφαλώς…) υπουργούς και στελέχη υπουργείων για το τι συμβαίνει στον χώρο των σχολικών βιβλιοθηκών (τέτοια κατάντια στο δημόσιο...) είναι ο Γιώργος Παρίκος. Βετεράνος της επαγγελματικής εκπαίδευσης (20 χρόνια διδάσκων στη ΣΕΛΕΤΕ), επικεφαλής του εκδοτικού οίκου Ίων –ηγέτης στον χώρο της τεχνικής κι επαγγελματικής κατάρτισης- ο Γιώργος Παρίκος είναι έξαλλος με τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. «Η κατάσταση είναι οριακή για πολλούς συναδέλφους. Πληρώσαμε σημαντικά ποσά για την εκτύπωση των βιβλίων αυτών, διότι το τιράζ ήταν αυξημένο στα 1.000 αντίτυπα αλλά και διότι ορισμένα από αυτά ανατυπώθηκαν αφού είχαν εξαντληθεί. Πληρώσαμε αυξημένο φόρο διότι το 2008 εμφανίσαμε αυξημένες πωλήσεις λόγω των τιμολογίων που είχαμε κόψει και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Το δημόσιο μας χρωστάει σημαντικά ποσά –στις εκδόσεις Ίων περίπου 300.000 ευρώ- και δεν βλέπουμε τρόπο να τα εισπράξουμε», μας είπε ο Γ. Παρίκος. Ποιο είναι το πρόβλημα; Ένα νομοθετικό «παραθυράκι» ή αν θέλετε μια νομικίστικη ‘μαύρη τρύπα’. «Τα χρήματα αυτά εκταμιεύονται από την κεντρική διοίκηση αλλά πληρώνονται από τις περιφέρειες, αυτός είναι ο ευρωπαϊκός νόμος των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης. Στην Ελλάδα όμως, τα χρήματα διαχειρίζεται το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο δεν υποχρεωμένο νομικά να πληρώνει, με τα χρήματα που λαμβάνει, συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Έτσι ενώ είχε τα χρήματα για τα βιβλία, θεώρησε σωστό να πληρώσει κάποια άλλη υποχρέωσή του και τώρα πρέπει να βρεθεί εκ νέου τρόπος για να πληρωθούν τα βιβλία από κάποιο άλλο ίσως λογαριασμό. Εν τω μεταξύ η αγορά υποφέρει», μας είπε ο Γ. Παρίκος. Συνδικαλιστής μέχρι πρότινος ο Γ. Παρίκος, γνωρίζει καλά ότι οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες- ο ίδιος έχει πληρωθεί μόλις το 40% του οφειλόμενου ποσού- κατά παράβαση προφανώς όλων των κοινοτικών νόμων. Εκείνο όμως που τον εξοργίζει είναι το γεγονός ότι σε θέσεις κλειδιά του υπουργείου Παιδείας τοποθετούνται είτε άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον εκδοτικό κλάδο και τις ιδιαιτερότητες της επαγγελματικής εκπαίδευσης, είτε άνθρωποι που αποσπώνται συνεχώς χωρίς να μπορούν να παράγουν έργο. Όσο για την κλαδική εκπροσώπηση του εκδοτικού κλάδου, αν και προβληματική, εντούτοις κινείται στο μέτρο του δυνατού σε ότι αφορά στην αποπληρωμή των τιμολογίων. Ο Γ. Παρίκος δεν τα έχει τόσο με τις κυβερνήσεις, αφού αναγνωρίζει θετικές πρωτοβουλίες στις περισσότερες κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων, αλλά σε ορισμένους αξιωματούχους «που ήταν παντελώς άχρηστοι και ανίκανοι για την οργάνωση των σχολικών βιβλιοθηκών και την εκπαίδευση γενικότερα». Ο Θανάσης Ψυχογιός, ο οποίος πέρυσι γιόρτασε τα τριάντα χρόνια στον εκδοτικό κλάδο, είναι μεταξύ αυτών που έχουν να λαμβάνουν από το ελληνικό κράτος. Παρά το γεγονός ότι, με βάση τον κύκλο εργασιών και τον αριθμό των ετήσιων εκδόσεων του, είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες εκδότες, το κράτος αγόρασε από αυτόν βιβλία αξίας μόλις 12.000 ευρώ. «Είναι τόσο μικρό το ποσό που μου οφείλεται που δεν θέλω ούτε να το συζητάω, άλλωστε δεν έχω ενοχλήσει μέχρι σήμερα για να λάβω αυτά τα χρήματα» μας είπε στη σύντομη συνομιλία που είχαμε μαζί του «Δεν αγοράζουν βιβλία μου ούτε επιδίωξα κι εγώ να πουλήσω, δεν ζω από τις σχολικές βιβλιοθήκες κι επομένως δεν είμαι κρατικοδίαιτος», σχολίασε με δηκτικό τρόπο. Αναγνωρίζει όμως ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα, ειδικά για κάποιους συναδέλφους του που έχουν μεγάλο υπόλοιπο και μας πληροφορεί ότι οι πιέσεις προς το δημόσιο για την αποπληρωμή αυτού του ποσού είναι συνεχείς.

«Μια ιστορική ταμπέλα στη σχολική βιβλιοθήκη της Ευαγγελικής Σχολής, η οποία τοποθετήθηκε το 2000, όταν δημιουργήθηκε και εξοπλίστηκε ο χώρος με χρήματα του Β' ΚΠΣ. Ήταν το περιβόητο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (το …ΕΠΕΑΕΚ της ταμπέλας)κι έφερε τον πομπώδη τίτλο «Πνύκα». Χωρίς περιοδικά όπως εύκολα διαπιστώνει κανείς, χωρίς να ανανεώνεται (επίσημα) από το 2000, χωρίς μόνιμο προσωπικό με αποτέλεσμα μια να ανοίγει και μια να κλείνει, η βιβλιοθήκη της Ευαγγελικής Σχολής είναι μια από τις ιστορικές 499 πρώτες στην Ελλάδα».

---------------------------------------Ο Θανάσης Αντωνίου είναι συνεργάτης των Εικόνων στο Έθνος της Κυριακής και ο Δημήτρης Ρουτσώνης είναι συντάκτης της Ελευθεροτυπίας.

INDEX_37

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ θέμα

Εκτός από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, υπάρχουν στη χώρα μας ένα πλήθος φορείς (Πανεπιστήμια, Ιδρύματα, Τράπεζες, Οργανισμοί κ.λπ.) με σημαντική εκδοτική δραστηριότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, το εκδοτικό τους τμήμα είναι τόσο οργανωμένο και αυτόνομο που στη συνείδηση του κοινού καταγράφεται ανεξάρτητα από τον φορέα που κρατά την «ομπρέλα». (Στις περιπτώσεις αυτές ανήκουν π.χ. οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και η Αποστολική Διακονία και το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης).

Το index θέλησε να εστιάσει στην ιδιαίτερη αυτή εκδοτική δραστηριοποίηση προκειμένου να αναδείξει το σημαντικό τους έργο. Ζητήσαμε, ως εκ τούτου, από μερικούς από τους πιο σημαντικούς από αυτούς φορείς να μας παρουσιάσουν συνοπτικά την πορεία, τους στόχους και τη δραστηριότητά τους, καθώς και να μας προτείνουν ένα βιβλίο των εκδόσεών τους.

28

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ιδρύθηκαν το 1985 με δωρεά της Παγκρητικής Ένωσης Αμερικής και λειτουργούν ως ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός στα πλαίσια του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), το οποίο τις στηρίζει από πλευράς υποδομών και λογιστικών υπηρεσιών. Για τη χρηματοδότηση της εκδοτικής τους δραστηριότητας βασίζονται κατά το μέγιστο μέρος (περίπου το 90%) στα έσοδα από τις πωλήσεις των βιβλίων τους. Με πρότυπο τους αντίστοιχους πανεπιστημιακούς εκδοτικούς οίκους του αγγλοσαξωνικού κόσμου, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης στοχεύουν: • Στη δημιουργία μιας ελληνόγλωσσης επιστημονικής βιβλιογραφίας των κλασικών Θετικών και Ανθρωπιστικών επιστημών στο ύψος των καθιερωμένων διεθνών προτύπων.

• Στην εκδοτική στήριξη της επιστημονικής έρευνας του ελληνικού πολιτισμού, και • Στη διάδοση των επιστημονικών ιδεών και του επιστημονικού πολιτισμού στο ευρύτερο κοινό (επιστημονική εκλαΐκευση). Η μέχρι σήμερα δραστηριότητά τους: Συνολικός αριθμός εκδοθέντων τίτλων: 364 Αριθμός πρωτότυπων ερευνητικών μονογραφιών σε θέματα ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού που εκδόθηκαν: 95 Νέες εκδόσεις ανά έτος: ~20 Αριθμός πωληθέντων αντιτύπων μέχρι σήμερα: ~1.480.000 Αριθμός πωλουμένων αντιτύπων ετησίως: ~ 100.000 Αριθμός πανεπιστημιακών μαθημάτων σε όλα τα ΑΕΙ της χώρας που ετησίως χρησιμοποιούν βιβλία των ΠΕΚ ως διδακτικά συγγράμματα: ~1000 Προσωπικό: 13 άτομα Διακρίσεις: • Τρία βραβεία από την Ακαδημία Αθηνών • Δύο βραβεία από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Μουσικής & Θεάτρου • Βραβείο Μετάφρασης 2004 του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιταλίας • Πρώτο βραβείο Εκδοτικού Οίκου 2005 στην κατηγορία εκδόσεων Ιατρικής-Βιολογίας από τη Euroscience • Πρώτο βραβείο Εκδοτικού Οίκου 2005 στην κατηγορία εκδόσεων Θετικών Επιστημών από την Euroscience • Βραβείο 2006 από την Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων για τη συμβολή των ΠΕΚ στο «βιολογικό» βιβλίο • Βραβείο 2009 Τιμητικής προσφοράς στο Βιβλίο από το περιοδικό «Διαβάζω» Ανθολόγιο Ελληνικής τυπογραφίας Συνοπτική ιστορία της τέχνης του έντυπου ελληνικού βιβλίου από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα Kείμενα – επιμέλεια: Γιώργος Ματθιόπουλος (Συνέκδοση με την Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων) Αυτή η πανοραμική επισκόπηση της ελληνικής τυπογραφίας στη διάρκεια έξι αιώνων απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό, πέρα από τους ειδικούς μελετητές της ιστορίας της τυπογραφίας, που ενδιαφέρεται για τις πολύμορφες εκφάνσεις του νεοελληνικού πολιτισμού, καθώς και στους πολυάριθμους νέους επαγγελματίες του χώρου των γραφικών τεχνών. Με έγχρωμο φωτογραφικό υλικό από εξώφυλλα και σελίδες εκατοντάδων βιβλίων που καλύπτει όλο το φάσμα της ιστορίας του βιβλίου, με κείμενα που προσεγγίζουν την ιστορία του μέσα από την αφήγηση της κοινωνικής, οικονομικής και μορφολογικής εξέλιξής του, με λήμματα για σημαντικούς τυπογράφους και εκδότες, καθώς και με μια σύντομη εικονογραφημένη περιγραφή

INDEX_37

της εκτυπωτικής τεχνολογίας πριν την ηλεκτρονική επανάσταση, η παρούσα έκδοση φιλοδοξεί να ανοίξει τον δρόμο για μια ευρύτερη κατανόηση της αισθητικής της ελληνικής τυπογραφίας του χθες που θα βοηθήσει τον αναγνώστη να αξιολογεί τις επιλογές του σήμερα.

ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1958 υπό την αρχική επωνυμία Βασιλικό Ίδρυμα Ερευνών (ΒΙΕ). Από το 1966 στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο, που ανεγέρθηκε ειδικά γι’ αυτό, επί της Λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου στο κέντρο της Αθήνας.

H πρωτοβουλία για τη δημιουργία του ανήκε στον οικονομολόγο και πανεπιστημιακό δάσκαλο Γιάγκο Πεσμαζόγλου καθώς και σε δύο προσωπικότητες διεθνούς ακτινοβολίας και κύρους, τον χημικό Λεωνίδα Ζέρβα και τον φιλόλογο Κ.Θ.Δημαρά.

To ΕΙΕ είναι ένας πολυεπιστημονικός οργανισμός με κύριο σκοπό την ανάπτυξη της βασικής έρευνας και την προώθηση της επιστημονικής γνώσης σε επιλεγμένους τομείς των θετικών επιστημών και των ανθρωπιστικών σπουδών. Ο διττός αυτός χαρακτήρας του Ιδρύματος υπήρξε ένα από τα βασικά του γνωρίσματα από την αρχή της συστάσεώς του και δημιούργησε ένα πλουραλιστικό διανοητικό περιβάλλον, το οποίο συνέβαλε στην ανανέωση του πρωτοποριακού του χαρακτήρα. Το ΕΙΕ απαρτίζεται από έξι ερευνητικά Ινστιτούτα, τρία στην περιοχή των Ανθρωπιστικών Επιστημών: Ινστιτούτο Ελληνικής & Ρωμαϊκής Αρχαιότητος, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών και τρία στην περιοχή των Θετικών Επιστημών: Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών & Βιοτεχνολογίας, Ινστιτούτο Οργανικής & Φαρμακευτικής Χημείας, Ινστιτούτο Θεωρητικής & Φυσικής Χημείας και την Υπηρεσία Εθνικής Χρήσης Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, στην οποία υπάγεται και η Βιβλιοθήκη Επιστήμης και Τεχνολογίας (Βιβλιοθήκη Κ.Θ. Δημαρά).

H εκπαίδευση νέων επιστημόνων, η προώθηση και εκμετάλλευση της παραγόμενης επιστημονικής γνώσης προς όφελος της εθνικής οικονομίας, καθώς επίσης και η γενικότερη κοινωνική προσφορά αποτελούν βασικούς στόχους της δράσης του ΕΙΕ. Η διάχυση της επιστημονικής γνώσης που παράγεται στο ΕΙΕ στην ευρύτερη κοινωνία πραγματοποιείται μέσα από το Πρόγραμμα «Επιστήμης Κοινωνία» με τη διοργάνωση ποικίλων δράσεων. Από το 1989 το ΕΊΕ εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία προσφάτως υπήχθη στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Αρχείο Αλή Πασά Την τετράτομη έκδοση επιμελήθηκε ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος με τη συνεργασία των Παναγιώτη Μιχαηλάρη και Δημήτρη Δημητρόπουλου. Περιλαμβάνει τα πλήρη κείμενα 1.469 εγγράφων της περιόδου 1747-1821, σχετικών με το αρχείο του Αλή πασά. Κάθε έγγραφο συνοδεύεται από εισαγωγικό κείμενο, ευρετήρια, γλωσσάριο και φωτογραφικές αναπαραγωγές επιλεγμένων εγγράφων.

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ H Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι ο επίσημος εκδοτικός και ιεραποστολικός φορέας της Εκκλησίας μας, πού ιδρύθηκε το έτος 1936 με σκοπό να καλύψει τότε επείγουσες ανάγκες ευαγγελισμού των μελών της και επιμόρφωσης των στελεχών της πού δεν έπαψαν σφαλάς να υφίστανται και στις ημέρες μας. Στον τομέα των εκδόσεων ο Οργανισμός μας έχει να επιδείξει ένα τεράστιο έργο καλύπτοντας πλήρως τις Λειτουργικές ανάγκες των ελληνόφωνων ορθοδόξων Ιερών Ναών ανά τον κόσμο και προσφέροντας άρτια συγγράμματα σε κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να

30

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

γνωρίσει και να εμπλουτίσει τις γνώσεις του γύρω από την ορθόδοξη θεολογία, την πίστη και τη ζωή της Εκκλησίας. Στο πλαίσιο της επιμορφώσεως των στελεχών της Εκκλησίας μας λειτουργεί Σχολή υποψηφίων Κατηχητών και επιμορφώσεως των ήδη καταρτισμένων καθώς επίσης και Σχολή εκμαθήσεως της ελληνικής νοηματικής γλώσσας.

H ακτινοβολία και δράση της Αποστολικής Διακονίας από τα πρώτα χρόνια της παρουσίας της δεν άργησε να ξεπεράσει τα όρια της πατρίδας μας και να εξαπλωθεί σ’ όλο τον κόσμο φθάνοντας στις ημέρες μας να δραστηριοποιείται με διάφορα ιεραποστολικά κλιμάκια σε 50 και πλέον χώρες. Με την επίβλεψη και την οικονομική αρωγή της Αποστολικής Διακονίας λειτουργεί και το φοιτητικό Οικοτροφείο της στις κτηριακές εγκαταστάσεις στο Δήμο Αγίας Βαρβάρας Αττικής, στο οποίο στεγάζονται περί τους 60 φοιτητές σε άριστες συνθήκες, Έλληνες και αλλοδαποί, διαφόρων ειδικοτήτων, βρίσκοντας στέγη και σίτιση. Επίσης, η Αποστολική Διακονία μέσα από την εκδοτική δραστηριότητα προμηθεύει δωρεάν Σχολικές, Πανεπιστημιακές, Δημοτικές, κ.ά. Βιβλιοθήκες, που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν τα βιβλία της. Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και Πάσης Αλβανίας Ιεραποστολή, στα ίχνη του Χριστού Έως εσχάτου της γης Στην Αφρική Τριλογία αφιερωμένη στην ιεραποστολική δράση και συγγραφή του Μακαριότατου Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου (Γιαννουλάτου). Παρουσιάζονται μελέτες και ομιλίες που αποτελούν κατάθεση προσωπικής θεολογικής ανησυχίας, ιστορικά μελετήματα, άρθρα, μελέτες και οδοιπορικά όπου ο έμπειρος συγγραφέας καταθέτει με γλαφυρό τρόπο την πολυετή και γόνιμη διακονία του.

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Χρόνος έναρξης των εκδοτικών δραστηριοτήτων της Εμπορικής Τράπεζας είναι το έτος 1957, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο Έλληνες ζωγράφοι του δεκάτου ενάτου αιώνος, με κείμενα και επιμέλεια του Ε.Κ. Φραντζισκάκη. Την ίδια χρονιά εγκαινίασε και τη σειρά των καλλιτεχνικών ημερολογίων τοίχου. Τα βιβλία που εξέδωσε η Τράπεζα από το 1957 μέχρι σήμερα συνδυάζουν την επιστημονική τεκμηρίωση με τη γλαφυρή παρουσίαση και την πλούσια και σωστά επιλεγμένη εικονογράφηση. Κυκλοφορούν σε δύο τουλάχιστον γλώσσες – ελληνικά και αγγλικά, ενίοτε και γαλλικά. Δύο καταξιωμένοι Έλληνες ζωγράφοι, ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Γιώργος Μανουσάκης, με την ευαισθησία και τις βαθιές τους γνώσεις, καθόρισαν τη μορφή και έδωσαν τις κατευθυντήριες γραμμές για την αισθητική τόσο των βιβλίων όσο και των ημερολογίων της Τράπεζας. Τα θέματα των βιβλίων καλύπτουν όχι μόνο τις διάφορες χρονικές περιόδους αλλά και τις διαφορετικές εκφάνσεις του πολιτισμού και απευθύνονται όχι μόνο στους ειδικούς αλλά και στο ευρύτερο κοινό συνδυάζοντας αρμονικά τη σαφήνεια και εγκυρότητα των κειμένων με την ομορφιά και την ακριβή αναπαραγωγή των εικόνων. Από το 1957 μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 54 βιβλία που ο αναγνώστης μπορεί να τα δει στο site www.emporiki.gr Στις εκδοτικές δραστηριότητες της Τράπεζας εντάσσονται και τα βιβλία που εξέδωσε το «΄Ιδρυμα ΄Ερευνας και Παιδείας» σημερινό «Ιστορικό Αρχείο», που λειτουργεί στην Εμπορική Τράπεζα από το 1982. Υπάρχουν επίσης δύο πολύ σημαντικά φωτογραφικά αρχεία, το ένα με αδημοσίευτο εικονογραφικό υλικό που αφορά τις εκδόσεις και τα καλλιτεχνικά ημερολόγια της Τράπεζας. Το δεύτερο αφορά τη νεοκλασική αρχιτεκτονική μια πλουσιότατη συλλογή αρνητικών και

INDEX_37

31

φωτογραφιών -πάνω από 3.800 αρνητικά- που είναι προσιτά σε φοιτητές, επιστήμονες-μελετητές και σ’ όλους όσοι ενδιαφέρονται για σχετικά θέματα. Η Εμπορική Τράπεζα, με το εκδοτικό της έργο και με την ενίσχυση και τη συμμετοχή της γενικότερα σε πολιτιστικές και άλλες συναφείς εκδηλώσεις, επιθυμεί να συμβάλει, σε αγαστή πάντοτε συνεργασία με την πολιτεία, στο «πολιτιστικό γίγνεσθαι» της χώρας μας, προβάλλοντας με τον καλύτερο τρόπο τα πολιτιστικά επιτεύγματα και καταδεικνύοντας τη συνέχεια του αρχαίου, του βυζαντινού, του μεταβυζαντινού και του νεώτερου ελληνικού πολιτισμού. Λάμπρος Λιάβας Το ελληνικό τραγούδι από το 1821 έως τη δεκαετία του 1950 Στο βιβλίο καταγράφεται η πορεία του ελληνικού τραγουδιού σε σχέση με τις εκάστοτε ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες. Ο συγγραφέας, αξιοποιώντας αρχειακές πηγές και εικονογραφικό υλικό, αναδεικνύει τα επιμέρους μουσικά είδη και τους δημιουργούς τους και μας ταξιδεύει στα μουσικά μονοπάτια της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Οι εισπράξεις από την πώληση του βιβλίου διατίθενται για κοινωφελείς σκοπούς.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Από τη δεκαετία του 1950 λειτουργούσε στην περιοχή του Χαλανδρίου Αθηνών ένας στενός πνευματιστικός κύκλος με διάφορα διάμεσα. Ο Γεώργιος Πιζάνης έχοντας έμφυτη διάθεση προς τα υπερβατικά, παρακολουθούσε αρχικά τον εν λόγω πνευματιστικό κύκλο. Από τον Σεπτέμβριο του 1961 άρχισε και ο ίδιος να λαμβάνει διδασκαλίες των Αρχηγών του Πνευματικού Κόσμου. Μέσα στα επόμενα χρόνια δημιουργήθηκε ένας ευρύτερος Πνευματιστικός Κύκλος, ο οποίος το έτος 1972 αναγνωρίσθηκε νομικώς με την υπ’ αριθ. 3606/1972 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ως Σωματείο μη κερδοσκοπικό με την επωνυμία: Πνευματιστικός Όμιλος Αθηνών «Το Θείον Φως». Ο Γεώργιος Πιζάνης ήταν ο μοναδικός Επικοινωνός του Ομίλου. Από το 1961 μέχρι το 1979 – έτος της ανακλήσεώς του – ελήφθη ένας τεράστιος όγκος πνευματιστικών επικοινωνιών από την ανώτατη ιεραρχία του Επουράνιου Βασιλείου. Σε όλη τη διάρκεια της εικοσαετούς πνευματιστικής προσφοράς του δεν έλαβε καμία απολύτως αμοιβή, τόσο από τον Πνευματιστικό Όμιλο Αθηνών όσο και από οποιονδήποτε τρίτο. Μετά την ανάκλησή του, ουδεμία διδασκαλία ελήφθη από άλλον επικοινωνό. Σήμερα το κύριο έργο του Π.Ο.Α. είναι η έκδοση των επικοινωνιών σε βιβλία ώστε ο πλούτος της αγνής γνώσεως που μεταδόθηκε, θεία χάριτι, στην ανθρωπότητα, να γίνει κτήμα όλων προς φωτισμό. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 26 Βιβλία με πνευματιστικές επικοινωνίες, τέσσερα από τα οποία έχουν μεταφρασθεί στα αγγλικά. Επίσης, έχουν εκδοθεί δύο βιβλία εισαγωγικά στις έννοιες του Πνευματισμού. Ομήρου Άνθρωπος και Ειρήνη Με τη γλυκύτητα και τη σαφήνεια του λόγου του, ο Όμηρος –η μεγάλη αυτή «πατρική» μορφή των αρχαιοελληνικών χρόνων– εκπέμπει μεταθανατίως σοφία εκ του Επουράνιου Βασιλείου... Το αποκαλούμενο «Ευαγγέλιο του Ουρανού» αποτελεί μια πνευματική κληρονομιά για ολόκληρη την ανθρωπότητα... Μέσα από τις 201 διδασκαλίες του, το σύγγραμμα αυτό άπτεται ποικίλων διαφορετικών θεμάτων, όλων απαραίτητων για την εξέλιξη - ψυχής τε και πνεύματος - του ατόμου.

INDEX_36

32

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Ως αστική εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα η Ελληνική Βιβλική Εταιρία έχει ως αποκλειστικό της έργο τη μετάφραση, έκδοση και διάδοση της Αγίας Γραφής. Βασική επιδίωξη είναι να φέρει κάθε άνθρωπο στη χώρα μας σε επαφή με το βιβλίο των βιβλίων. Για το λόγο αυτό προσφέρει θεολογικά αξιόπιστες μεταφράσεις των πρωτοτύπων κειμένων της Αγίας Γραφής στη δημοτική γλώσσα. Μεταφέρει έτσι το πάντοτε επίκαιρο μήνυμα του γραπτού θείου λόγου στον σύγχρονο αναγνώστη με τρόπο κατανοητό προσφέροντας προσανατολισμό στη ζωή του. Οι μεταφράσεις εκπονούνται από έγκριτους καθηγητές των Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης και τυγχάνουν της εγκρίσεως και των ευλογιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Οι τιμές πώλησης της Αγίας Γραφής είναι προσιτές ώστε να μην αποτελούν εμπόδιο στην απόκτησή της. Διοργανώνονται επίσης και οικονομικές συνεισφορές για τη δωρεάν διάθεση της Αγίας Γραφής σε άτομα ή ομάδες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να την αγοράσουν. Η Ελληνική Βιβλική Εταιρία στηρίζει την ύπαρξή της στην αγάπη των ανθρώπων για το έργο της και αποδέχεται κάθε προσφορά η οποία δίνεται σ' αυτήν ως συμπαράσταση στο έργο της. Η Αγία Γραφή Μεταφρασμένη από τα πρωτότυπα κείμενα στη δημοτική από ομάδα καθηγητών πανεπιστημίου. Με Ευλογία και Έγκριση της Εκκλησίας της Ελλάδος. Διαθέτει Εισαγωγές στα επιμέρους βιβλία, ιστορικούςχρονολογικούς Πίνακες, Λεξικό και έγχρωμους Χάρτες.

ΣΧΟΛΗ Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ Οι Εκδόσεις της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου εκδίδουν βιβλία παιδαγωγικού κυρίως χαρακτήρα, με θέματα που αφορούν τόσο τους διδάσκοντες όσο και τους διδασκομένους. Επιχειρούν να συστηματοποιήσουν την αποκτημένη σχολική πείρα και να προτείνουν λύσεις σε διαπιστωμένα εκπαιδευτικά προβλήματα, που σχετίζονται με την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ξεκίνησαν το 1994 με την έκδοση του βιβλίου του Σοφοκλή Μαρκιανού Η διδασκαλία των Ιστοριών του Ηροδότου και συνέχισαν με τα πρακτικά των Επιστημονικών Συναντήσεων της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου. Επιπλέον, οι Εκδόσεις ΙΜΠ παρουσιάζουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό μελέτες για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, όπως Έπος και δράμα με κείμενα της Jacqueline de Romilly και άλλων και Γυναίκα και μύθος του Georges Devereux. Στους βασικούς στόχους περιλαμβάνεται επίσης και η έκδοση του συνόλου του έργου του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου. Έχουν ήδη εκδοθεί 7 τίτλοι από το πεζογραφικό έργο του και μία ανθολογία ποιημάτων του. Επίσης, η αλληλογραφία του με τον Εμμ. Κριαρά, καθώς και το λεύκωμα Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος (1901-1982), χρονολόγιοεργοβιογραφία. Βάσω Οικονομοπούλου Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος (1901-1982) Xρονολόγιοεργοβιογραφία Πρόλογος: Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου Πρόκειται για μια βιογραφία εν είδει χρονολογίου, με έγχρωμη εικονογράφηση, όπου

INDEX_36 INDEX_37

δίπλα στα βιώματα του συγγραφέα παρατίθενται αποσπάσματα από τα έργα του, από την αλληλογραφία του, από σημειώσεις του, από συνεντεύξεις

ΑMG INTERNATIONAL - ΕΚΔΟΣΕΙΣ O ΛΟΓΟΣ H AMG INTERNATIONAL - Eκδόσεις Ο Λόγος είναι ένας παγκόσμιος χριστιανικός ανθρωπιστικός οργανισμός, μη κερδοσκοπικός, (www. amg.gr) που λειτουργεί για περισσότερα από 65 χρόνια. Ο ρόλος της πατρίδας μας ήταν και είναι ξεχωριστός στην ανθρωπιστική αυτή προσπάθεια, η οποία άρχισε με την πρωτοβουλία μερικών Ελλήνων στα σκοτεινά χρόνια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στη Β. Αμερική, που ήθελαν να προσφέρουν βοήθεια στη χειμαζόμενη από τον πόλεμο Ελλάδα, και σήμερα δραστηριοποιείται, σε 55 χώρες σ’ όλο τον κόσμο. Στόχος είναι η παράλληλη υπηρεσία των πνευματικών και φυσικών αναγκών των ανθρώπων. Γι’ αυτό τον λόγο λειτουργεί βιβλιοπωλεία που προωθούν το Χριστιανικό βιβλίο, υποστηρίζει ιδρύματα όπως το Ζάνειο και Χατζηκυριάκειο, ορφανοτροφεία, λειτουργεί προγράμματα υγείας, στηρίζει κοινωνικές δράσεις, (πρόσφυγες, εξαρτημένους κτλ) αλλά και συμμετέχει σε περιβαλλοντικές εκστρατείες όπως δενδροφυτεύσεις. Οι συνεργάτες της ΑΜG INTERNATIONAL δουλεύουν από την πρώτη στιγμή υποστηρίζοντας τα θύματα του σεισμού στην Αϊτή και σε άλλες θεομηνίες σ’ όλο τον κόσμο. Η AMG INTERNATIONAL υποστηρίζει περισσότερα από 18.000 παιδιά κάθε χρόνο σε 14 χώρες στα 75 κέντρα της ή σε συνεργασία με άλλα ιδρύματα μέσα από το πρόγραμμα ανάδοχης υποστήριξης παιδιών «Δράση Αγάπης». (www.amg.gr/agapis.html) Δράση αγάπης... για τα παιδιά του κόσμου 2 δισεκατομμύρια παιδιά ζουν σε συνθήκες υψηλού κινδύνου (πείνα, κακοποίηση, εργασία) • 100 εκατομμύρια παιδιά ζουν στους δρόμους • 30 χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα από έλλειψη τροφής, κακοποίηση και άλλους παράγοντες Με το μικρό ποσό των 22 € τον μήνα, μπορείς να προμηθεύσεις σ’ ένα παιδί της Αϊτής ή σ’ άλλο μέρος στον κόσμο, φαγητό, ρούχα, βασική εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη. Μ’ αυτόν το τρόπο, δεν επενδύεις μόνο για το παρόν του αλλά και για το μέλλον του. Όταν υποστηρίζεις ένα παιδί, επενδύεις τον εαυτό σου σ’ αυτό. Μέσα από τα δώρα σου και το ενδιαφέρον σου, μπορείς να κάνεις μεγάλη διαφορά στη ζωή του. Για να υποστηρίξεις ένα παιδί, κάλεσε στο 210 4834214 ή επισκέψου την ιστοσελίδα www.amg.gr Γ.Α. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Ο Ιστορικός Ιησούς Χριστός & Οι Αποδείξεις Της Ανάστασης Του Ένα βιβλίο-δοκίμιο, γραμμένο με τρόπο σαφή, ευχάριστο και εύκολα κατανοητό, δίνει στοιχεία που όποιος θέλει να τα δει απροκατάληπτα, δεν μπορεί να μην τα δεχτεί σαν αδιάσειστα ως προς την ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού. Το βιβλίο αυτό πρέπει να διαβαστεί από όλους εκείνους που ενδιαφέρονται για την αλήθεια και δεν φοβούνται να βρεθούν αντιμέτωποι με τις τρανταχτές αποδείξεις της ανάστασης του Ιησού Χριστού.

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ Μια δημιουργική παρουσία στη πολιτιστική και πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης. Συμπληρώνονται εφέτος δέκα χρόνια (Μάιος 2000 - Μάιος 2010) από την ίδρυση της Αγιορειτικής Εστίας με εταίρους την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους και τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Αποτιμώντας την παρουσία της στη Θεσσαλονίκη, το Άγιον Όρος, τη

AGIORITIKH ESTIA

34

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

χώρα και το εξωτερικό, μπορεί κανείς με βεβαιότητα να ισχυριστεί ότι έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι της ίδρυσης και οι προσδοκίες που στηρίχθηκαν σ’ αυτές, με συνέπεια, επιστημονική επάρκεια, υψηλή αισθητική και σε στενή συνεργασία πάντοτε με τους πολιτιστικούς και καλλιτεχνικούς φορείς της χώρας και το επιστημονικό και πνευματικό δυναμικό της. Η πλήρης αποκατάσταση και λειτουργία του Μεγάρου Νεδέλκου, όπου στεγάζεται, οι πρωτότυπες μελέτες, η οργάνωση Εκθέσεων και Συνεδρίων, η Οργάνωση και λειτουργία ενός ειδικού Βιβλιοπωλείου και μιας άριστα οργανωμένης με βάση τα διεθνή πρότυπα Βιβλιοθήκης, οι εκδόσεις φωτοαναστατικών σπάνιων βιβλίων, καταλόγων, λευκωμάτων, ημερολογίων, πρακτικών Συνεδρίων κ.λπ., η ιστοσελίδα, η συνεργασία με φορείς, η σταθερή παρουσία της σε Εκθέσεις Βιβλίου, και η οργάνωση τμημάτων πρακτικής άσκησης αποφοίτων, νέων επιστημόνων είναι οι κύριοι τομείς των δραστηριοτήτων της Αγιορειτικής Εστίας. Βασίλι Γρηγόροβιτς Μπάρσκι Τα ταξίδια του στο Άγιον Όρος 1725 – 1726 & 1744 - 1745 Για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι περιηγητικές εντυπώσεις του Ρώσου περιηγητή του 18ου αιώνα, από το αρχείο του αείμνηστου Ακαδημαϊκού Παύλου Μυλωνά, συνοδευόμενη από τις σημειώσεις του, μια βιογραφία, εισαγωγικά κείμενα και ευρετήρια.

ΝΕΑΝΙΚΟ ΠΛΑΝΟ Το Νεανικό Πλάνο ιδρύθηκε το 1998 και είναι ανεξάρτητος πολιτιστικός οργανισμός με αντικείμενα δραστηριοτήτων στον οπτικοακουστικό τομέα. Μεταξύ άλλων, διοργανώνει το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και την Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας Camera Zizanio, διαθέτει και λειτουργεί Παιδική και Νεανική Ταινιοθήκη, πραγματοποιεί εκδόσεις σχετικές με τον κινηματογράφο και την κινηματογραφική εκπαίδευση, εκμεταλλεύεται τον ιστορικό κινηματογράφο Cine Φιλίπ, όπου στο φουαγιέ του λειτουργεί βιβλιοπωλείο με εκδόσεις για τον κινηματογράφο, διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια, ημερίδες και κινηματογραφικά εργαστήρια για μαθητές και εκπαιδευτικούς κλπ. Βασικότεροι στόχοι του Νεανικού Πλάνου είναι η ανάπτυξη και θεσμοθέτηση στην Ελλάδα του ποιοτικού κινηματογράφου για παιδιά και νέους η ανάπτυξη προγραμμάτων που προωθούν την αισθητική καλλιέργεια, την καλλιτεχνική παιδεία και τη δημιουργική έκφραση των νέων και η εισαγωγή της κινηματογραφικής εκπαίδευσης και της οπτικοακουστικής τεχνολογίας στις πρώτες βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος. Για περισσότερες πληροφορίες: Αθήνα: Ρόδου 18, 112 52, τηλ. 2108664470, Πύργος: Κρεστενίτη 19, 271 00 τηλ. 2621081172 και www.neanikoplano.gr Σπύρος Θ. Σιάκας Animation με κούκλες Από την ιδέα στο τελικό μοντάζ Το βιβλίο παρουσιάζει μια μεθοδολογία για τη δημιουργία τρισδιάστατου animation με κούκλες. Η εικονογράφηση και τα παραδείγματα αφορούν σε επαγγελματικές δουλειές αλλά και σε περιπτώσεις εφαρμογής σε κινηματογραφικά εργαστήρια από εκπαιδευτικούς στις σχολικές αίθουσες και όχι μόνο.

INDEX_36 INDEX_37

Άλλοι φορείς με εκδοτική δραστηριότητα Εκτός από τους φορείς που παρουσιάζονται στο παρόν αφιέρωμα υπάρχουν και αρκετοί ακόμα με εκδοτική δραστηριότητα, όπως: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, ΤΑΠ (Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων), Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου), ΕΚΕΜΕΛ (Ελληνικό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας και Επιστημών του Ανθρώπου), Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Μουσείο Μπενάκη, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας Σχολής Μωραΐτη, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Άρτος Ζωής, Ίδρυμα Σ.Ο.Φ.Ι.Α (Σύνδεσμος Οργανωμένων Φιλολογικών και Ιστορικών Αρχείων), Εθνική Πινακοθήκη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Εθνικό Ίδρυμα Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, Εκπαιδευτικός Όμιλος Le Monde, Alpha Bank, Ε.Λ.Ι.Α. (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) κ.λπ.

INDEX_36

36

top 5 βιτρίνα EΠIΛOΓEΣ KAI KPITIKEΣ BIBΛIΩN

επιμέλεια:

Xριστίνα Oικονομίδου Γιώτα Συκιώτη Mάκης Tσίτας

top 5

37

Ανθοφορία λογισμών και αισθημάτων «Η΄ 9. Χθιζοί γαρ εσμέν και ουκ οίδαμεν, σκιάν γαρ εστίν ημών επί της γης ο βίος»

Η σουρεαλιστική αφήγηση μιας ξέφρενης κούρσας Τον Ιούνιο του 1954, όταν αρχίζουν να δημοσιεύονται στη N.N.R.F. (Nouvelle Nouvelle Revue Française) οι Συνομιλίες με τον καθηγητή Υ -που θα εκδοθούν σε βιβλίο τον Μάρτιο του 1955- έχει μεσολαβήσει ο πόλεμος, η φυγή του στη Γερμανία, η φυλάκισή του στη Δανία, η επτάχρονη εξορία του, η δημόσια ταπείνωση, η αμνηστία και η επιστροφή στη Γαλλία το 1951 και το έργο του συγγραφέα του Ταξιδιού στην άκρη της νύχτας, του Θανάτου επί πιστώσει αλλά και των ολέθριων αντισημιτικών λιβέλων, είχε πάψει να είναι ευπρόσδεκτο. Ο λογοτεχνικός αφανισμός του φαίνεται αμετάκλητος. Το κοινό, ο τύπος και η/οι κριτική/οί κωφεύουν. Ωστόσο, ο εκδότης Γκαλιμάρ πιστεύει στο μοναδικό ταλέντο του Σελίν και τον ωθεί «να βγει απ’ την αφάνειά του». Θα απαντήσει στην πρόκληση ποντάροντας στην προκλητική περσόνα του. Επινοεί μια «συνομιλία» και έναν «συνομιλητή» στα μέτρα του και έτσι γεννιούνται οι Συνομιλίες με τον καθηγητή Υ. Αυτές οι συνομιλίες ξεκινούν λίγο-πολύ ως συμβατική συνέντευξη για να καταλήξουν στη σουρεαλιστική αφήγηση μιας ξέφρενης κούρσας προς τα γραφεία του Γκαλιμάρ. Ο οξυδερκής και διορατικός Σελίν με ύφος σαρκαστικό, μεταξύ σοβαρού και αστείου, διατηρώντας τα χαρακτηριστικά αποσιωπητικά της γραφής του, κάνει «αφελείς» ερωτήσεις στον «καθηγητή» που επιτρέπουν στον συγγραφέα να εξηγηθεί με τους δημοσιογράφους, με τους ομοτέχνους του, με τους Ακαδημαϊκούς και τα βραβεία, με τη νεολαία, με το κοινό, με τους φανταστικούς και πραγματικούς εχθρούς του και να εξηγήσει και να επιδείξει τη μοναδικότητα της τέχνης του και της απαράμιλλης ποιητικής του και να υπερασπιστεί τη γλώσσα του.

(Λουί Φερντινάν) Σελίν Συνομιλίες με τον καθηγητή Υ ΕΣΤΙΑ

1

Ο Ιώβ είναι ένα από τα βιβλία του κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης. Στον ιουδαϊκό κανόνα συναριθμείται με τον τίτλο Ιώβ μεταξύ των βιβλίων που ονομάζονται Αγιόγραφα, ενώ στον αντίστοιχο ελληνικό κανόνα εντάσσεται στη συλλογή των Ποιητικών. Αποτελείται από 42 κεφάλαια σε μορφή διαλόγου με δραματική ανάπτυξη. Η πιο υψηλή ποίηση της Παλαιάς Διαθήκης, μετά το Άσμα Ασμάτων, και πλήθος λαμπρών αποφθεγμάτων βρίσκεται στο βιβλίο του Ιώβ. Αλλά και το θέμα του είναι εξαιρετικά μεγάλο και βαθύ: ένας άνθρωπος που δεν ανήκει στον περιούσιο λαό του Ισραήλ δέχεται τις φοβερές θλίψεις που επιτρέπει ο Θεός εναντίον του χωρίς να χάσει την υπομονή του και αναδείχνεται, ο πολύαθλος Ιώβ, πρότυπο της καρτερίας προ και μετά Χριστόν. Το βιβλίο, με θέμα την ιστορία του Ιώβ, είναι ένα είδος πνευματικού ημερολογίου. Παρά τα στοιχεία θεολογικής πραγματείας και το λογοτεχνικό ύφος, πρόκειται για μια ανθοφορία λογισμών και αισθημάτων. Ο Ίώβ αποτελεί πρότυπο ηθικής ανδρείας και ακατάβλητης υπομονής, για όλους τους δοκιμαζόμενους μέσα στην «κοιλάδα του Κλαυθμώνος», όπως ονόμασαν την επίγεια ζωή οι Πατέρες της Εκκλησίας. Εντρυφώντας στη ζωή του Ιώβ, ο αναγνώστης βρίσκει λυτρωτική στήριξη για τις θλίψεις και δοκιμασίες, που αναμφίβολα καθένας υφίσταται. Ο συγγραφέας για την ερμηνεία των εδαφίων στηρίχτηκε στην ελληνική απόδοση των Εβδομήκοντα και η γλώσσα των σχολίων είναι απλή και αφομοιώσιμη από το ευρύ κοινό.

Βασίλειος Μουστάκης Ιώβ Η ζωή και τα πάθη του ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ

2 INDEX_36 INDEX_37

TOP 5

38

Ένα «αληθινό παραμύθι»

Ο πρωτομάστορας της πειθούς

Η Αρχή είναι ο πρώτος τόμος της τριλογίας Μνήμη της φωτιάς και μιλά ακριβώς για όλα όσα ο δυτικός κόσμος αγνοούσε και αγνοεί. Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο με την ολοζώντανη αφήγησή του διασώζει τη λεηλατημένη μνήμη ολόκληρης της Αμερικής, αλλά κυρίως της Λατινικής Αμερικής. «Ξαναγράφει», με τον δικό του μοναδικό και πρωτότυπο τρόπο, την ιστορία της Λατινικής Αμερικής, συνομιλώντας μαζί της, αποκαλύπτοντας τα μυστικά της, γνωρίζοντας, εν τέλει, πώς φτιάχτηκε, από ποιες πράξεις αγάπης και βιασμού προήλθε, βασιζόμενος σε μύθους, προφητείες και πραγματικά γεγονότα. Μέσα από ένα «αληθινό παραμύθι» ο συγγραφέας παραδίδει μαθήματα πολιτικής ιστορίας, κοινωνιολογίας και λαογραφίας, χρησιμοποιώντας την ποίηση, την αφήγηση και τη δημοσιογραφία, συνθέτοντας μια ιδιαίτερη τέχνη η οποία είναι, ίσως, και η μοναδική που θα μπορούσε να τον βοηθήσει «να ξεθάψει την ιστορία κάτω από τα μπρούτζινα αγάλματα και τα μαρμάρινα μνημεία». Σε αυτόν τον τόμο καταγράφεται η ιστορία της Λατινικής Αμερικής από την προκολομβιανή εποχή ως τις αρχές του 18ου αιώνα. Ο Γκαλεάνο περιγράφει την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων, ανασύρει σύμβολα και μνήμες, αναμειγνύει το παρελθόν με το παρόν, αναζητώντας ένα πιο δίκαιο μέλλον. Στην αρχή κάθε κεφαλαίου σημειώνεται ο χρόνος και ο τόπος του περιστατικού και στο τέλος κάθε κειμένου, μέσα σε παρένθεση, οι αριθμοί υποδεικνύουν τα κυριότερα βιβλία που συμβουλεύτηκε ο συγγραφέας, αναζητώντας πληροφορίες και σημεία αναφοράς.

H ρητορική στα τρία παραδοσιακά είδη της (δικανική, συμβουλευτική, επιδεικτική) δεν ήταν, βέβαια, εφεύρεση των σοφιστών. Η συμβολή τους σε αυτόν τον τομέα έγκειται στο γεγονός ότι οι θεωρίες τους περί ρητορικής καθώς και οι μελέτες και έρευνές τους για τη γλώσσα βοήθησαν να διαμορφωθούν και να αποκρυσταλλωθούν όλα όσα μέχρι τότε ήταν κοινοί τόποι των ρητόρων και να φανεί η αξία, η σπουδαιότητά τους και η αναγκαιότητά τους στην πολιτική και κοινωνική ζωή της εποχής εκείνης. Ο Γοργίας υπήρξε μια από τις πιο εντυπωσιακές μορφές -αν όχι η πιο εντυπωσιακή- και η πιο αιρετική μορφή μεταξύ των σοφιστών, ωστόσο συνέβαλε ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω η λογική και η μεταφυσική του Σωκράτη και του Πλάτωνος. Η παρούσα εργασία επιχειρεί να παρουσιάσει τους ρητορικούς τρόπους του Γοργία και τη συμβολή του στην εξέλιξη της Αρχαίας Ελληνικής Ρητορείας, αλλά και της θέσης του γενικότερα μέσα στα ευρύτερα πλαίσια της πνευματικής κίνησης των σοφιστών. Η συγγραφέας δεν αποδίδει μόνον το νόημα του περιεχομένου, αλλά και τον ιδιαίτερο τόνο, το χρώμα και τον παλμό της κάθε φράσης σε συμφωνία, κάθε φορά, με το πρόσωπο, την ιδιοσυγκρασία και τις ιδέες του ομιλούντος ρήτορα. Η μετάφραση είναι φιλολογική, όχι λογοτεχνική, σύμφωνη με το πνεύμα της νεότερης γλώσσας και πιστή στο πρωτότυπο. Από τα έργα του -τα οποία περιλαμβάνονται στο βιβλίο στο πρωτότυπο- αναδεικνύεται απροκάλυπτα η άποψη για τον Γοργία ως ρήτορα -πρωτομάστορα της πειθούς- και ως προσωπικότητα καθώς και η επίδραση της τέχνης του στους συγχρόνους του και οι θετικές και αρνητικές κριτικές για το έργο του. Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, το οποίο συμβάλει στην καταπολέμηση της προκατάληψης και της καχυποψίας που συνοδεύει μέχρι και σήμερα τη σημαντική κίνηση των σοφιστών.

Eduardo Galeano Μνήμη της φωτιάς Ι. Η Αρχή ΠΑΠΥΡΟΣ

INDEX_36 INDEX_37

3

Υπονομεύοντας την παντοκρατορία της πλοκής Μετά τα Πρώιμα βάσανα και το Κήπος, στάχτες, με την Κλεψύδρα ολοκληρώνεται η αυτοβιογραφική τριλογία του κορυφαίου Γιουγκοσλάβου συγγραφέα Ντανίλο Κις. Οι κρίσεις τρέλας και το διχασμένο εγώ του που μεταμορφώνουν τη ζωή του Έντουαρντ Σαμ, συνταξιούχου σιδηροδρομικού υπαλλήλου εβραϊκής καταγωγής, στριμώχνονται σιωπηλά σ’ έναν μαύρο φθαρμένο χαρτοφύλακα στα χειρόγραφά του, και τις σημειώσεις του: επεισόδια από το παρελθόν, εικόνες από ταξίδια φανταστικά ή πραγματικά, η σύγκρουση με τους ανθρώπους γύρω του, η τραγική μοίρα των Εβραίων, καταδικασμένων σε εξαφάνιση.

1942, στα σύνορα Ουγγαρίας-Γιουγκοσλαβίας, ο Έντουαρντ Σαμ, ο επίδοξος συγγραφέας που σχεδιάζει να εκδώσει ένα μυθιστόρημα τρόμου με πιθανότερους τίτλους Παρέλαση σε ένα χαρέμι ή Κλεψύδρα, ο άντρας που σκουπίζει τη μύτη του σε εφημερίδες με τη φωτογραφία του Χίτλερ και στη συνέχεια προσπαθεί μανιασμένα να αποκρύψει το πειστήριο του «εγκλήματος». Ο πρόσφυγας Ίκαρος που φορώντας ένα πουά παπιγιόν θα πετάξει με τη δική του ιπτάμενη μηχανή πάνω από την κατεστραμμένη γενέθλια γη. Ο άνθρωπος που αναλογίζεται ότι όσοι από τη γενιά του καταφέρουν να επιβιώσουν θα θυμίζουνε στο νέο κόσμο θλιβερά απομεινάρια μιας μακρινής ιστορίας. Τα τεχνάσματα της ανάκρισης, ο κλοιός της αστυνομικής έρευνας, η ανθρώπινη τρέλα περιγράφονται με γλώσσα ακριβή και ταυτόχρονα ποιητική από τον Ντανίλο Κις, ο οποίος, κοιτάζοντας τη ζωή μέσα από τη λογοτεχνία, με έξοχη λογοτεχνική μαεστρία παίζει με τις συμβάσεις του αστυνομικού είδους και υπονομεύει την παντοκρατορία της πλοκής. Η Κλεψύδρα αποτελεί μια καταγγελία εναντίον του σταλινισμού και του ναζισμού του Άουσβιτς.

Ντανίλο Κις Κλεψύδρα ΚΕΔΡΟΣ

4

Εύα Λιάρου-Αργύρη Γοργίας ο Λεοντίνος UNIVERSITY STUDIO PRESS

5 INDEX_35

βιτ40ρίνα

Επιμέλεια: Πέτρος Παπασαραντόπουλος Λεωνίδας Κύρκος Εκ βαθέων ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

«[…] Είτε συμφωνεί κανείς είτε διαφωνεί με τον Λεωνίδα Κύρκο, αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να του καταλογίσει είναι ότι υπεκφεύγει». Το βιβλίο περιλαμβάνει δώδεκα εκ βαθέων συνομιλίες του Λεωνίδα Κύρκου με τον Πέτρο Παπασαραντόπουλο, από το 1989 έως το 2009. Σε όλο αυτό το διάστημα ο Λεωνίδας Κύρκος, αναμφισβήτητα η πλέον εμβληματική μορφή της ανανεωτικής Αριστεράς, διαδραματίζει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο. Συμμετέχει ενεργά σε όλες τις διεργασίες από ηγετικές θέσεις και εκλέγεται επανειλημμένα βουλευτής και ευρωβουλευτής. Ακόμα και μετά την παραίτησή του από όλα τα κομματικά αξιώματα συνεχίζει να παρεμβαίνει ενεργά στα πολιτικά δρώμενα. Οι δώδεκα συνεντεύξεις που περιέχονται σε αυτό το βιβλίο καλύπτουν την εικοσαετία από το 1989, όπου η Ελληνική Αριστερά συνεργάζεται με το Κ.Κ.Ε, στα πλαίσια του Συνασπισμού της Αριστεράς και καταλήγουν με μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση με τον Λεωνίδα Κύρκο που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2009. Μέσα από τις συζητήσεις αυτές ξεδιπλώνεται όλο το νήμα της σκέψης του Λεωνίδα Κύρκου. Αναβλύζει ένα ξεχωριστό προσωπικό και πολιτικό ήθος, μια ξεχωριστή στάση ζωής, μια σπάνια προσωπική εντιμότητα, μια διαφορετική προσέγγιση της πολιτικής από αυτή που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια.

Χρυσόστομος Δ. Σύρκος Τα έργα υποδομής της τετραετίας 2003-2006 στο Δήμο Μεγαρέων ΜΕΓΑΡΑ 2009 «Μεγαρικόν λαόν επικαλούμαι» «[…]Η ανεκτικότητα δεν σημαίνει αδυναμία […] σημαίνει πνευματική ευρύτητα, ηθική ελευθερία, σεβασμό στο διαφορετικό και κοινωνική αλληλεγγύη.Η δε επιείκεια και η πραότητα είναι ο δυνατός θώρακας της ψυχής». Ο τέως Δήμαρχος Μεγαρέων Χρυσόστομος Σύρκος στο βιβλίο αυτό επιχειρεί την καταγραφή ενεργειών και πράξεων που οδήγησαν στη σύσταση του δημοτικού συνδυασμού της «Υπερκομματικής Κίνησης Πολιτών», οι οποίες χάραξαν την πορεία της ως αντιπολίτευσης και ως διοίκησης του Δήμου Μεγαρέων. Ο συγγραφέας προβάλλει πλήρως το σύστημα διοίκησης που εφάρμοσε, προς προβληματισμό των μελλόντων να διοικήσουν την πόλη και παράλληλα επιχειρεί μια έκθεση γεγονότων σε κρίσιμες καμπές της πορείας τόσο του συνδυασμού όσο και κατά τη διάρκεια της διοίκησης ώστε να συναχθούν συμπεράσματα για όλους τους εμπλεκόμενους.

Σόμερσετ Μωμ Η κόψη του ξυραφιού ΜΕΛΑΝΙ «… Δεν με πειράζει να κάνω λάθη. Μπορεί σ’ έναν απ’ αυτούς τους δρόμους που δεν βγάζουν πουθενά, να βρω κάτι προς το στόχο μου».

O ιδιαίτερα δραστήριος τέως Δήμαρχος o Αμερικανός Λάρυ Ντάρελ, μετά την εμπειρία του ως πιλότος της πολεμικής αεροπορίας κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, επιστρέφει στην πατρίδα του, το Σικάγο. Εκεί ξαναβρίσκει τους φίλους και τις καθημερινές συνήθειές του και επανασυνδέεται με τον παιδικό του έρωτα, την Ισαβέλα. Όμως, κάτι έχει αλλάξει: «Ο πόλεμος κάτι έκανε στον Λάρυ». Αρνείται την προκαθορισμένη πορεία μιας ζωής περιχαρακωμένης στις αστικές συμβάσεις, αρνείται τις ανώτερες πανεπιστημιακές σπουδές, αρνείται τις προτάσεις για εργασία, αλλά και τον γάμο με τη γυναίκα που αγαπά η οποία όμως «θέλει να κάνει όλα όσα κάνουν οι άνθρωποι» και αναχωρεί για το Παρίσι, αναζητώντας διακαώς τις απαντήσεις που θα ικανοποιήσουν την ακόρεστη

INDEX_36 INDEX_37

δίψα του για γνώση. Ξαφνικά, τα πάντα ανατρέπονται. Το Μεγάλο Κραχ του 1929, που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των πρωταγωνιστών του βιβλίου, δημιουργεί αναπόφευκτα συνειρμό με τη σύγχρονη παγκόσμια οικονομική κρίση και προκαλεί ανάλογους προβληματισμούς σχετικά με τα αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη του καταναλωτισμού και της πνευματικότητας. Η έντονη πλοκή και οι λεπτοδουλεμένοι χαρακτήρες με τις πραγματικές τους ανάγκες φέρνουν τον αναγνώστη στη θέση να ταυτίζεται εκ περιτροπής με όλα τα πρόσωπα του έργου, χαρακτηριστικό που προσιδιάζει, χωρίς αμφιβολία, μόνο στα έργα της υψηλής λογοτεχνίας.

Ε. Γ. Ουέλλς Ο αόρατος ΚΙΧΛΗ «[…] Ο ξένος2;;; δεν επήγαινεν εις την εκκλησίαν και δεν έκαμνε καμμίαν διάκρισιν μεταξύ της Κυριακής και των καθημερινών. Ειργάζετο, καθώς έλεγεν η κυρία Χωλλ, λίαν ατάκτως». Με τη φιλολογική φροντίδα των Δ. Ν. Τριανταφυλλόπουλου και Λαμπρινής Τριανταφυλλοπούλου, έρχεται στο φως Ο αόρατος του Ε. Γ. Ουέλλς σε μια άγνωστη, μέχρι τώρα, μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και έναν σχεδόν αιώνα μετά την ανώνυμη δημοσίευσή της υπό μορφήν επιφυλλίδων στην εφημερίδα Το Άστυ (1901). Στον Αόρατο άνθρωπο, ο κεντρικός ήρωας, ο Γκρίφφιν, ένας φυσικός που ανακαλύπτει στα πειράματα που διεξάγει τον τρόπο να καθιστά αόρατη την ύλη, υπερβαίνει με την ανακάλυψή του τα ανθρώπινα όρια: Πειραματίζεται με τον εαυτό του, επιχειρεί να γίνει αόρατος. Στόχος του: ο πλούτος και η εξουσία. Γι’ αυτόν, η επιστήμη δεν έχει τέλος και δεν περιορίζεται από τα όρια της ηθικής. Η δίψα του να εκμεταλλευτεί την εξουσία που του δίνει πάνω στους συνανθρώπους του η νέα, αόρατη μορφή του σε συνδυασμό με τις αντιξοότητες που προκύπτουν από την αδυναμία του να ξαναγίνει ορατός, τον οδηγούν σε μια σειρά από περιπέτειες. Η ζωντανή στιλπνή μετάφραση του Παπαδιαμάντη και σχέδια της Εύης Τσακνιά που συνδυάζουν τέχνη και επιστημονική φαντασία σε διάφορες και εκλεκτικές αναλογίες κάνουν τη συγκεκριμένη έκδοση του Αόρατου μοναδική.

Λευτέρης Φύτρας Στη σκιά του πολέμου Α-Ω «[…] Έστρωσαν τραπέζι. Φακές, ψωμί και δύο κονσέρβες κρέας. Η Λυγερή άδειασε την πάνινη τσάντα. Μακαρόνια, πράσινα μπιζέλια,[…] και τέσσερις κονσέρβες ψάρι. Η ζωή είχε αρχίσει να χαμογελάει». Οι «μνήμες» από την εφιαλτική εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από το Έπος του ’40, τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, την υποταγή στους Γερμανούς και την κατοχή, την απελευθέρωση, τα αιματηρά γεγονότα του Δεκεμβρίου 1944 και την πολεμική και μεταπολεμική περιπέτεια του Εμφυλίου Πολέμου, αποτέλεσαν την πρόκληση για τη συγγραφή του μυθιστορήματος Στη σκιά του πολέμου. Οι μνήμες αυτές είναι έκδηλες σε κάθε σχεδόν σελίδα του βιβλίου, στο οποίο ο συγγραφέας με αφηγηματική άνεση περιγράφει τη ζωή μιας τυπικής μεσοαστικής οικογένειας των τελευταίων χρόνων του μεσοπολέμου, με τις συχνές μετακινήσεις στη δύσκολη περίοδο του πολέμου και της κατοχής για περισσότερη ασφάλεια, ενώ παράλληλα αφήνει να διαγραφεί και η όλη περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής με τις οδυνηρές εκφάνσεις της: τους βομβαρδισμούς, τις εκτελέσεις, τη μαύρη αγορά και την πείνα. Η πλοκή εξελίσσεται στον Πειραιά, στην Ανατολική Πελοπόννησο και στην Κρήτη, όπου με ρέουσα αφήγηση και λιτό λόγο ο συγγραφέας περιγράφει την καθημερινή ζωή των ηρώων του και αναβιώνει πιστά μια τραγική εποχή.

W. G. Forest Η γένεση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας ΠΑΠΑΔΗΜΑ «[…] μια αυταπόδεικτη κρίση όπως “η τυραννία στην Ελλάδα εμφανίστηκε εξαιτίας της δυσαρέσκειας απέναντι στην αριστοκρατική κυριαρχία” είναι πραγματικά λανθασμένη αν εννοούμε με αυτή ότι οι άντρες έλεγαν μεταξύ τους στην αγορά “Μισώ την αριστοκρατική κυριαρχία” όπως ίσως να έλεγαν σήμερα “Μισώ τον καπιταλισμό”». Ο W. G. Forest, καθηγητής στην Οξφόρδη, με το σύγγραμμα του αυτό, το οποίο αποτελεί συνοπτική γενική θεώρηση της ελληνικής αρχαιότητας από άποψη ιστορική, με έμφαση την πολιτική ιστορία, προσπαθεί να φωτίσει τους όρους γέννησης και ανάπτυξης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ο συγγραφέας παρακολουθεί το «γίγνεσθαι» της Αθηναϊκής Δημοκρατίας στη διάρκεια τεσσάρων αιώνων (800-400 π.Χ.). Από την αριστοκρατική κοινωνία, την τυραννίδα, τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη, τη λαμπρά πεντηκονταετία, τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, την ήττα των Αθηναίων και την εγκατάσταση της Δημοκρατίας (403 π. Χ.). Ανιχνεύοντας την πορεία της πολιτικής αλλαγής, προβάλλει την ενεργό συμμετοχή του απλού πολίτη συγχρόνως με τη δράση των ένδοξων ηγετών του. Έννοιες και όροι, όπως δήμος, ισονομία, ισηγορία, εκκλησία του δήμου, Βουλή, Άρειος Πάγος, Ηλιαία κλπ. αναπτύσσονται με σαφήνεια, ώστε να γίνονται κατανοητοί στον αναγνώστη, η δε πλούσια εικονογράφηση και ο υπομνηματισμός των εικόνων συμβάλλουν στην αισθητική και την κατανόηση του κειμένου.

Γιάννης Ρεμούνδος Το έγκλημα της οδού Αλόης ΨΥΧΟΓΙΟΣ «[…] Του ήρθε να της πει να σκάσει, να μην του μιλάει. Να τον αφήσει στην ησυχία του να κλάψει. Αν είναι δυνατόν! Αυτός ένας σκληροτράχηλος αστυνομικός, […] Να κλάψει ανυπεράσπιστος σε μια στοργική αγκαλιά». Ο Γιάννης Ρεμούνδος, στο μη προμελετημένο, τυχαίο έγκλημα μιας μεθυσμένης νύχτας των πνιγηρών απωθημένων και της κακιάς στιγμής, στο Έγκλημα της οδού Αλόης συνθέτει ένα αστικό υπαρξιακό θρίλερ. Δύο μεθυσμένοι φαντάροι, ένας διεφθαρμένος αστυνομικός, ένας οικογενειάρχης δημόσιος υπάλληλος, ένας ομοφυλόφιλος ιδιοκτήτης μπαρ, μια γυναίκα που θέλει να ξεφύγει από τη μίζερη ζωή της είναι μερικά μόνο από τα πρόσωπα που μπαινοβγαίνουν, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, στο σφηνωμένο ανάμεσα στις πολυκατοικίες, σ’ ένα στενό και μάλλον θλιβερό δρόμο κάθετο στην οδό Φυλής, σπίτι της οδού Αλόης. Μια διεισδυτική ιστορία που φωτίζει τις αθέατες ζωές ανθρώπων που ανασαίνουν δίπλα μας. Μια υπαρξιακή φαντασμαγορία που οδηγεί τους ανθρώπους στο επισφαλές όριο του κόσμου τους, ενός κόσμου τελείως προσωπικού και τελείως άλλου, όπου το υπόγειο ανεβαίνει στην επιφάνεια και το περιθώριο απλώνεται σε ολόκληρη τη σελίδα της καθημερινής εμπειρίας και οι άνθρωποι καλούνται να αναλάβουν και να αντιμετωπίσουν την οριακή απώλεια του εαυτού τους.

Δημήτρης Μαμαλούκας Κοπέλα που σε λένε Φίνι ΛΙΒΑΝΗΣ «Να θυμάσαι ότι δεν μπορούν να χτυπήσουν τη σκέψη σου. Δεν μπορούν να χτυπήσουν το μυαλό σου, Φίνι. Είσαι η Φίνι. Και αυτό δεν μπορούν να σου το πάρουν, μικρή μου». Ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα που εξερευνά τα όρια της ανθρώπινης δύναμης, αντοχής και πίστης. Η Φίνι είναι μια κοπέλα που αγωνίζεται κάθε μέρα για να

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κυκλοφορεί ένας απλός οδηγός ανάλυσης και ερμηνείας των στοιχείων της γέννησης, σύμφωνα με την Κινέζικη μέθοδο γνωστή σαν Ba Zi ή 4 Πυλώνες του Πεπρωμένου.

Μάθετε τι κρύβουν για σας οι Πυλώνες του Πεπρωμένου σας! Αποκωδικοποιήστε τους μυστικούς Κώδικες των στοιχείων της γέννησής σας και γίνετε κυρίαρχοι της ζωής και των ονείρων σας! Το βιβλίο πωλείται στα βιβλιοπωλεία και στο www.fsrc.gr

42

επιβιώσει. Εργάζεται κάτω από τις χειρότερες συνθήκες σ’ ένα γιγαντιαίο εργοστάσιο κυκλωμένο από τη γκρίζα γη, μια αχανή άνυδρη έκταση που κάθε βράδυ στοιχειώνεται από αλλόκοτα τέρατα - δαίμονες και ονειρεύεται μια καλύτερη ζωή, μια διαφυγή προς την ελευθερία. Ένας μύθος που κυκλοφορεί ανάμεσα στους έγκλειστους εργάτες μιλάει για κάποιο γέρο που χρόνια πριν κατάφερε να τη διασχίσει και να φτάσει στο τελευταίο σύνορο, ένα μεγάλο και ορμητικό ποτάμι, πριν την εκεί χώρα, τη χώρα της ελευθερίας. Η σφιχτοδεμένη ιστορία της νεαρής κοπέλας που αναζητά την ελευθερία και τη λύτρωση μέσα από μια πορεία γεμάτη κακουχίες και κινδύνους, αποκαλύπτει σιγά σιγά, αλλά και όλο με αυξανόμενη αγωνία, τις διάφορες πτυχές που σημαδεύουν την τύχη του σύγχρονου ανθρώπου που, πολλές φορές εγκλωβισμένος, αγωνίζεται για να ανατρέψει τη μοίρα του και να ορίσει ο ίδιος τη ζωή του.

Γεωργία Χιόνη Η Πριγκιπέσα της Θάσου ΑΛΔΕ

Βασίλης Βασιλικός Ο μονάρχης ΜΠΑΡΤΖΟΥΛΙΑΝΟΣ «[…] Γι’ αυτό με παρακαλούσε να δεχτώ ένα γεύμα με τον Ινδό ghost writer (συγγραφέα φάντασμα, όπως λένε όλους τους ανώνυμους συγγραφείς των επωνύμων). Στο γεύμα αυτό βρέθηκα πάλι αντιμέτωπος με την “αχίλλειο πτέρνα μου”[…]». Ο μονάρχης είναι ένα ακόμη πολυμεταφρασμένο μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού, του πιο πολυμεταφρασμένου Έλληνα συγγραφέα μετά τους Καζαντζάκη, Ρίτσο και Καβάφη. Με κινηματογραφική γραφή, ο Βασίλης Βασιλικός με τη λογοτεχνική μαεστρία του συμπυκνώνει πολιτικοκοινωνικές θέσεις/σχέσεις και συγχρόνως θέτει και απαντά σε ερωτήματα που απασχολούν τον σύγχρονο σκεπτόμενο άνθρωπο. Ένας Άραβας μονάρχης -Θεός για τα 11 εκατομμύρια μουσουλμάνων μιας σέκτας αντίθετης με τους σουνίτες και τους σιίτες των κατοίκων της Ευφράτειας, όπου υπάρχουν τα πιο πλούσια κοιτάσματα του «μαύρου χρυσού»- ζει εξόριστος στη Ρώμη από τους κόκκινους μουφτήδες. Τον συνοδεύει και ο διανοούμενος βιογράφος του. Αυτοί είναι οι δύο κεντρικοί ήρωες του μυθιστορήματος. Όμως, πίσω από αυτούς βρίσκονται κάποιοι που καθορίζουν τη ζωή και τον θάνατό τους. Κάποιοι που επιθυμούν τη δολοφονία του μονάρχη. Μεγαλοεκδότες, που γνωρίζουν τη σχεδιαζόμενη εκτέλεσή του, πιέζουν τον συγγραφέα να ολοκληρώσει όσο πιο σύντομα μπορεί τη βιογραφία. Παραγωγοί επιθυμούν το κείμενο να μεταπλαστεί και σε σενάριο ταινίας. Ένας σωσίας του μονάρχη αντί να υποδυθεί τον ρόλο του εξόριστου βασιλιά στην ταινία, παίζει, τελικά, καθοριστικό ρόλο στη ζωή του μονάρχη. Ένα διευθυντής του εκδοτικού οίκου βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του στο Παρίσι και ο συγγραφέας-βιογράφος εξαφανίζεται στις χιονισμένες ελβετικές χαράδρες και η χήρα του προσπαθεί να εντοπίσει τα χειρόγραφά του. Γιατί συμβαίνουν όλ’ αυτά; Ο αναγνώστης θα βρει τις απαντήσεις μέσα στις σελίδες του βιβλίου, όπου εναλλάσσονται απεικονίσεις της μαγευτικής Ρώμης και της μυθικής Ευφράτειας με σκηνές έντονης δράσης, κι όπου τις λυρικές αποτυπώσεις εξομολογήσεων τις διαδέχονται κυνικές περιγραφές πολιτικών και ερωτικών παθών.

INDEX_36 INDEX_37

43

BITPINA

«Με την Άλωση οι λεπτές ισορροπίες στο Βόρειο Αιγαίο άρχισαν να αλλάζουν.[…] Γενουάτες, Οθωμανοί, Βενετοί, Ιωαννίτες, Βυζαντινοί και πειρατές ανασύνταξαν τις δυνάμεις τους. […] υπήρχε μια γλώσσα κοινή για όλους. Αυτή δεν ήταν άλλη από το χρήμα». Ιωαννίτες Ιππότες, Γενουάτες, Βενετσιάνοι αντιδρούν στον οθωμανικό επεκτατισμό. Τα μυστικά κάστρα των Ναϊτών, οι γαλέρες, οι μεσαιωνικές αγορές είναι οι χώροι όπου μια πριγκίπισσα, η κόρη του ηγεμόνα της Θάσου και ένας πειρατής μυσταγωγούνται στη μαγεία της έλξης. Η συγγραφέας αποδίδει με τρόπο γλαφυρό την ιστορική περίοδο που οι ηγεμονίες Ιπποτών και Γενουατών όριζαν το Αιγαίο, παράλληλα με τη βυζαντινή ή την οθωμανική κυριαρχία. Οι Γενοβέζοι άρχοντες της Θάσου, οι Γατελούζοι, αισθάνονται αδύναμοι μπροστά στη νέα δύναμη που διαμορφώνεται και ακολουθούν τις βεβιασμένες προσπάθειες για συνασπισμό των δυνάμεων κάτω από το Μάγιστρο της Ρόδου. Η δύναμη της αγάπης κυριαρχεί στην καρδιά της κόρης του Γατελούζου και η Πριγκιπέσα της Θάσου μετατρέπεται σε πρωταγωνιστική προσωπικότητα των στιγμών εκείνων που ακόμα δεν έχει φωτίσει η ιστορία. Ένα ενδιαφέρον ιστορικό μυθιστόρημα που αποδίδει την εποχή, τον τόπο και τον χρόνο και πάνω απ’ όλα τους χαρακτήρες.

Χρήστος Μπουλώτης Ιστορίες για περίεργα παιδιά ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ «Στο πατάρι του σπιτιού είναι φυλαγμένο ένα παλιό σεντούκι. […] είχε σκαλιστή πάνω του μια νεκροκεφαλή κι απαγορευτική τη φράση “Προσοχή! Όχι και μη! Κλειστό να μείνει!”». Η παιδική περιέργεια σκαρφίζεται τα πιο απίστευτα ερωτήματα και ο βραβευμένος συγγραφέας Χρήστος Μπουλώτης χειρίζεται τις απορίες σαν βασικό υλικό για να δημιουργήσει δώδεκα σύντομες αυτοτελείς ιστορίες για παιδιά ασυνήθιστα, περίεργα και για παιδιά που τα τρώει η περιέργεια να δουν και να μάθουν. Τι κρύβεται πίσω από τον ουρανό; ρωτάει ο Αλέκος. Η μικρή Μαρία θέλει να τα μαθαίνει όλα, ακόμα και αυτά που συμβαίνουν μέσα στις τσέπες των ανθρώπων! Ο Γιώργος και η Αλίκη θέλουν από καιρό να δουν τι κρύβεται πίσω από τις στρογγυλές πλάκες με τους αριθμούς και τους δείκτες των συλλεκτικών ρολογιών του μπαμπά τους. Γιατί ο Μήτσος δεν καταφέρνει να μετατρέψει το σάλιο του σε μετάξι ενώ όλη τη νύχτα έτρωγε φύλλα από τη μουριά; Η παραδοξότητα και το χιούμορ πλάθουν εικόνες-καταστάσεις που ταξιδεύουν τους μικρούς αναγνώστες, καλλιεργώντας τη φαντασία τους.

Θανάσης Βαλτινός Κρασί και νύμφες Μικρά κείμενα επί παντός ΕΣΤΙΑ «Το διάβασμα που δεν διεκπεραιώνει απλώς, αλλά συναρτάται με βαθύτερες ανάγκες του ανθρωπίνου πνεύματος, αποτελεί άσκηση, ποτέ διασκέδαση». Μια σειρά από μικρά σκόρπια κείμενα που έγραψε ο Θανάσης Βαλτινός με αφορμή διάφορες και διαφορετικές περιπτώσεις, δημοσιευμένα σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά από το 1972 μέχρι σήμερα και μέσω των οποίων με τον μοναδικό τρόπο του ο συγγραφέας αφηγείται τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Μικρά κείμενα επί παντός, που διαβάζονται ευχάριστα, που εντυπωσιάζουν, που, κατά κάποιο τρόπο πληροφορούν, που ταξιδεύουν τον αναγνώστη στην κρυφή γοητεία γνωστών τόπων και κόσμων, κείμενα που διαβάζονται για την απόλαυση της ανάγνωσης. Πρόκειται εντέλει για μια ενδιαφέρουσα συλλογή κειμένων, όπου ο ακαδημαϊκός συγγραφέας κοινωνεί τις σκέψεις και τις εμπειρίες του.

Κώστας Χατζηαντωνίου Αγκριτζέντο ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑ «Καταποντίστηκε μέσα στο όνειρό του για να βρει, όπως έλεγε, “το ρόδο της θαλάσσης”». Το Αγκριτζέντο είναι η σημερινή ονομασία του Ακράγαντα, της πιο ξακουστής από τις ελληνίδες πόλεις της Σικελίας, που αποικίστηκε το 581 π. Χ. από Ροδίους Δωριείς της Γέλας, όπου τα μεγαλοπρεπή ερείπια των

αρχαίων ιερών μαρτυρούν μέχρι σήμερα την αλλοτινή δόξα της. Εδώ, στο Αγκριτζέντο, τοποθετεί το σκηνικό του ο συγγραφέας για να ζωντανέψει μέσα απ’ τη μυθοπλασία την πανταχού παρούσα φιλοσοφία, τον πολιτισμό και την ιστορία, επιμερισμένη, σε διαφορετικά πρόσωπα που συναντιούνται σ’ αυτόν τον τόπο με τις ποικίλες διαστρωματώσεις και μεταμορφώσεις. Το Αγκριτζέντο είναι ο τόπος αποκάλυψης μιας άλλης Ελλάδας, αλλά και κάτι περισσότερο: τόπος υπαρκτικής μύησης, όπου συναντιούνται ο Παυσανίας -ένας σύγχρονος ιατροφιλόσοφος-, που καταδύεται στην ιστορία του αρχαίου Ακράγαντα, από την ίδρυσή του μέχρι την καταστροφή του από την Καρχηδόνα και πλαισιώνει μ’ αυτήν το βασικό θέμα του: τη ζωή του Εμπεδοκλή. Ο Λίνος, ένας Έλληνας από τη Ρόδο και η Σικελή φίλη του Ισαβέλλα, που σμίγουν μετά από δεκαπέντε χρόνια. Ο αποσχηματισμένος ιερέας Δον Τζουζέπε, που θυμάται τον Γρηγόριο, τον τελευταίο Έλληνα επίσκοπο του Ακράγαντα, αλλά και πρόσωπα και γεγονότα της ταραγμένης νεότερης και πρόσφατης ιστορίας της Σικελίας και ο Γκαετάνο, μέλος μιας παράνομης εταιρείας, που κρύβεται απ’ την εκδικητική μήνι των αντιπάλων του και, τελικά, με την εκούσια παράδοσή του στην αστυνομία ανακόπτει τον κύκλο του αίματος. Το Αγκριτζέντο είναι ένα βιβλίο-ύμνος για αυτή και την άλλη Σικελία, πέρα από τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις.

Λίζα Διονυσιάδου Το τι του τίποτα ΡΟΕΣ «[…]Δεν είναι μικρό πράγμα να καταφέρει κανείς (με οποιονδήποτε τρόπο) να δημιουργήσει συνθήκες άνεσης και χαλάρωσης για το κοινό που έρχεται σε επαφή με μια Δημόσια Υπηρεσία». Ένα τίποτα μπορεί να κατακυριεύσει το σύμπαν;

44

Ο παραλογισμός είναι δυνατόν να υπόκειται σε κανόνες; Ένα τίποτα μπορεί να αποκτήσει ξαφνικά υπόσταση, να αρχίζει να διογκώνεται, να γιγαντώνεται, να παίρνει διαστάσεις μυθικές... και να απειλεί να οδηγήσει τα πάντα στον αδιέξοδο λαβύρινθο των δομών μιας πολυπρόσωπης γραφειοκρατίας και μιας απρόσωπης Δικαιοσύνης; Αυτά τα ερωτήματα ταλανίζουν την Αγγελική Ανδρεάδη, μια υπάλληλο του Δημοσίου, η οποία λίγο πριν πάρει σύνταξη βρίσκεται παγιδευμένη σε μια «καφκική» γραφειοκρατική κατάσταση και όλη της η ζωή αναστατώνεται χωρίς η ίδια να μπορεί να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει. Μια άκρως ρεαλιστική ιστορία, φωτισμένη από γωνία σουρεαλιστικής οπτικής, με δυνατό αρθρωτό τρόπο αφήγησης, όπου τα παράλογα που συμβαίνουν στην ηρωίδα συνδέονται και εναρμονίζονται απόλυτα με τη γενική περιρρέουσα παράνοια της καθημερινότητας και διανθίζονται με σκέψεις και όνειρα που διασώζουν την ανθρώπινη διάσταση των πραγμάτων και δεν αφήνουν την ουσία και τις αξίες της ζωής να συμπαρασυρθούν στη δίνη του τίποτα.

Ελένη Γραμματικοπούλου (επιμέλεια) Κατανοώντας τον ανθρώπινο εγκέφαλο ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ «Ένας πολύ σημαντικός ρόλος του εγκεφάλου, όπως προκύπτει από τη σύγχρονη έρευνα, φαίνεται να είναι αυτός του διερμηνέα των μηνυμάτων ανάμεσα στο σώμα μας, το περιβάλλον και τους άλλους ανθρώπους». Ο 21ος αιώνας έχει χαρακτηριστεί ως ο αιώνας της έρευνας του εγκεφάλου. Η κατανόηση της βιολογικής βάσης της λειτουργίας του οργάνου της νόησης συνιστά πιθανότατα ένα από τα τελευταία όρια της επιστήμης και μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της. Αποκορύφωμα των ερευνητικών μελετών για τη διερεύνηση του εγκεφάλου μπορεί να θεωρηθεί

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΒΗΜΑ

Σταύρος Σταυρόπουλος Δυο μέρη σιωπή, ένα μέρος λέξεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «(…) Έχω ράψει όλα μου τα ποιήματα Στο στόμα ενός μικρού παιδιού Τώρα πια Μπορώ να χαθώ Ήσυχος»

Βασίλης Μανουσάκης Μιας σταγόνας χρόνος ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ «(…) Κάπου έχασα μια ζωή αλλά δεν θυμάμαι πια τι ώρα ήταν…»

Ιωσήφ Βεντούρας Κυκλώνιο ΜΕΛΑΝΙ «Το σπίτι χωρίς παράθυρα χωρίς πόρτες μια μάνα έκρυβε το πρόσωπο στον τοίχο Φύγανε Με καΐκι για τον Πειραιά»

INDEX_36 INDEX_37

45

BITPINA η προσπάθεια της επιστήμης να κατανοήσει ένα από τα πλέον δυσνόητα φαινόμενα, αυτό της συνείδησης, δηλαδή της άμεσης και υποκειμενικής γνώσης του κόσμου και του ατόμου. Αυτός ο τόμος περιλαμβάνει τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις των καθηγητών που συμμετείχαν ως ομιλητές στον ομώνυμο κύκλο που διοργανώθηκε τον Ιανουάριο 2009 από το Ε.Ι.Ε., με στόχο να αναδειχθούν οι σύγχρονες προσπάθειες διαλεύκανσης των μηχανισμών που διέπουν τις ανώτερες νοητικές λειτουργίες όπως σκέψη, μνήμη, αντίληψη και μάθηση.

Ιάμβλιχος Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Αλέξιος Πέτρου Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν ΖΗΤΡΟΣ «Περί σοφίας […] προτρέπει ούτως: τοσούτον διαφέρει σοφία εν πάσι τοις ανθρωπίνοις πράγμασι, όσον όψις μεν αισθασίων σώματος, νόος δε ψυχάς, άλιος δε άστρων». Κυρίαρχο θέμα των προτρεπτικών λόγων είναι η αντίθεση του θεωρητικού και του πρακτικού βίου. Ο Προτρεπτικός του Ιάμβλιχου αποτελείται από 21 κεφάλαια, τα οποία αποτελούν μια προσεκτική συλλογή χωρίων από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και των Νέο-Πυθαγορείων. Αρχίζει την προτροπή του στη φιλοσοφία με γνωμικά και κοινώς διαδεδομένες πυθαγορικές θέσεις σχετικές με τον ορθό τρόπο του βίου, συνεχίζει παραθέτοντας αποσπάσματα από το έργο του Πλάτωνος, τον Προτρεπτικό του Αριστοτέλη, το κείμενο ενός ανώνυμου Σοφιστή και τελειώνει ερμηνεύοντας πυθαγορικά σύμβολα και ακούσματα. Την έκδοση προλογίζει ο επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Ανδρέας Μάνος, ενώ η

μετάφραση, τα σχόλια και οι σημειώσεις κρίνονται ως απολύτως απαραίτητες για την ορθή κατανόηση του κειμένου. Ένα βιβλίο που συμβάλει στην προσπάθεια για την ουσιαστική κατανόηση της σκέψης και του φιλοσοφικού τρόπου του βίου. Ο δρόμος περνά, τόσο μέσα από την πυθαγόρεια φιλοσοφία όσο και μέσα από τη φιλοσοφία της ύστερης Αρχαιότητας.

Νίκος Τσινίκας Αρχιτεκτονική και μουσική UNIVERSITY STUDIO PRESS «Οι αρμονικές αναλογίες στο Ναό του Σολομώντος […] αντιστοιχούν σε μουσικές σχέσεις αριθμών προκειμένου να απεικονίζεται στη γη η ιδέα του ουρανού». Στο βιβλίο αυτό σχεδιάζεται μια πορεία με αφετηρία τη μουσική, με ενδιάμεση στάση την ακουστική και με τελικό αποδέκτη την αρχιτεκτονική. Συσχετίζονται ο χρόνος με τον χώρο. Ο ήχος με τα σχήματα, οι νότες με τις συχνότητές τους, με τα μήκη του κύματός τους και οι κινήσεις με τις κυματομορφές. Ο θόρυβος «μεταφράζεται» ως πολύ-διάστατος χώρος. Περιέχονται δημιουργικές προτάσεις του 20ού αιώνα περί «ηχητικής» ζωγραφικής, γλυπτικής και εγκαταστάσεων. Η «ησυχία» συσχετίζεται συμβολικά με το «λευκό». Απεικονίζονται ο ήχος και η ηχογράφηση της εικόνας, με τον ήχο να συγκροτείται σε μουσική και οι εικόνες να «μεταφράζονται» σε αρχιτεκτονική. Το έργο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση «ηχο-κτηρίων», όπου ο ήχος φαίνεται να είναι χρήστης αυτού του εικονικού χώρου, «ηχο-διαδραστικών παιχνιδιών» και «ηχητικών» χώρων που έχουν δημιουργηθεί για ένα μόνο συγκεκριμένο μουσικό έργο ή, αλλιώς, για μια και μοναδική ακουστική πρόταση.

46

Φίλιππος Φιλίππου Ο άντρας που αγαπούσαν οι γυναίκες ΠΑΤΑΚΗΣ «Επιτρέψτε μου να αυτοσυστηθώ: Με λένε Τηλέμαχο Λεοντάρη. Είμαι εργένης […] έτρωγα, έπινα και ερωτευόμουν γυναίκες. […] όλες έτυχε να βρεθούν στο δρόμο μου τους φθινοπωρινούς μήνες, Οκτώβριο και Νοέμβριο». Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα αλλιώτικο απ’ τα άλλα. Ο δημοσιογράφος Τηλέμαχος Λεοντάρης ταξιδεύει μ’ ένα κρουαζιερόπλοιο στη Μαύρη Θάλασσα. Συνταξιδιώτισσα μια συγγραφέας αισθηματικών βιβλίων, και μεταξύ τους πλέκεται ειδύλλιο, το οποίο συνεχίζεται στην Αθήνα με ευοίωνες προοπτικές μια και οι δυο τους ενδέχεται να γράψουν από κοινού ένα βιβλίο για τον λόρδο Βύρωνα. Τα πάντα ανατρέπονται ξαφνικά, μετά τον θάνατο μιας νεαρής γυναίκας από την Κέρκυρα σε αθηναϊκό ξενοδοχείο. Στη ζωή τους θα εισβάλλουν μια κορασίδα τύπου «Λολίτα» του Ναμπόκοφ, ένας μελισσοκόμος, ένας απατημένος σύζυγος, ένας χρηματιστής, μια όμορφη Ουκρανή κι ένας περίεργος συμπατριώτης της.Πρόκειται για ένα πρωτότυπο αστυνομικό μυθιστόρημα, χωρίς αστυνομικούς όπου τα εγκλήματα είναι το πρόσχημα για να μιλήσει ο συγγραφέας για ανθρώπους που ερωτεύονται, ονειρεύονται, πάσχουν, σαρκάζουν και αυτοσαρκάζονται, ζηλεύουν, προδίδουν και προδίδονται φτάνοντας στα όρια της παραφροσύνης. Ακόμα μία πρωτοτυπία του βιβλίου έγκειται στο ότι ενίοτε η αφήγηση παίρνει δοκιμιακό χαρακτήρα. Υπάρχουν κεφάλαια που πραγματεύονται την Ιστορία και το έγκλημα, τις γυναίκες και το έγκλημα, τις θεωρίες του Δαρβίνου, την πλήξη δια μέσου των αιώνων ή τις θεραπευτικές ιδιότητες του μελιού. Σασπένς με όλα τα στοιχεία που απαρτίζουν ένα σπουδαίο λογοτεχνικό έργο.

Μάρα Χωματίδη Ο τρομερός Βέιν στον αστερισμό του Κύκνου ΔΙΑΠΛΑΣΗ «Τον Χάνο θα τρελάνουμε, Τον Βέιν θα τον πιάσουμε, Ο Κβάζαρ θα μας σώσει, Το Πάλσαρ και η γνώση». Κάποτε σε μια επαρχιακή γαλλική πόλη η πραγματικότητα με τη φαντασία υπήρχαν παράλληλα. Όσοι κατοικούσαν στην πόλη αυτήν ήταν ευτυχισμένοι όσο κανένας άλλος άνθρωπος πάνω στη γη. Ό,τι συνέβαινε ήταν μυστήριο και μαγικά όμορφο. Ώσπου μια τρομακτική νύχτα συνέβη κάτι που άλλαξε τα πάντα... Ο ουρανός άρχισε να χάνει τη λάμψη των αστερισμών του, το φεγγάρι δάκρυσε και η θάλασσα γρύλιζε αγριεμένη, θυμωμένη και ενοχλημένη όσο ποτέ, εξαιτίας ενός απρόσκλητου και μοχθηρού επισκέπτη. Ο μισός σαύρα και μισός ψάρι, τρομερός Βέιν ήταν εδώ. Μαζί του ταξιδεύει και ο κουτοπόνηρος βοηθός του ο Χάνος Ποντίκιος. Μια ιδιαίτερα πρωτότυπη και καλογραμμένη ιστορία γεμάτη δράση και φαντασία. Η ταιριαστή εικονογράφηση ανήκει στον Νέστορα Ξουρή.

Πιερ Λορί Το βιβλίο που πετάει ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «Ο αέρας γυρίζει τις σελίδες του μικρού βιβλίου και τα πουλάκια έκπληκτα σταματούν να τιτιβίζουν, καθώς βλέπουν τις εικόνες να περνούν μπροστά απ’ τα μάτια τους». Υπάρχουν βιβλία στις βιβλιοθήκες, στα σπίτια, ακόμα και στα δωμάτια των παιδιών. Τα βιβλία κάθονται εκεί, προστατευμένα, στη ζεστούλα. Όταν τα ανοίγουμε είναι σαν να ανοίγουμε ένα

INDEX_36 INDEX_37

47

BITPINA φανταστικό παράθυρο, που ανοίγει μέσα στο κεφάλι μας και μας οδηγεί στο όνειρο. Όμως αυτή είναι η ιστορία ενός δυστυχισμένου βιβλίου, ενός μικρού βιβλίου που περίσσευε από τη σάκα της Μαριάνας και έπεσε απ’ τη σάκα της στα νερά και ξαφνικά άρχισε να ταξιδεύει, παρέα με τον αέρα που φυσάει απότομα στις σελίδες του μικρού βιβλίου, που πετάει, στριφογυρίζει, ανεβαίνει, κατεβαίνει κι ανεβαίνει πάλι. Διαβάστε τις περιπέτειες του βιβλίου που πετάει και θαυμάστε τις υπέροχες ζωγραφιές της Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ.

Petra Thorbrietz Συγκέντρωση Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ «Πάρτε το παιδί σας στα σοβαρά - οι μικροί άνθρωποι μπορεί να έχουν πολύ μεγάλες ανησυχίες». Ένα από τα πιο συχνά φαινόμενα της σχολικής ηλικίας, που ταλαιπωρεί πρώτα τα ίδια τα παιδιά και συνεπακόλουθα γονείς και εκπαιδευτικούς, είναι η αδυναμία συγκέντρωσης. Η προσοχή τους αποσπάται εύκολα από τα μαθήματά τους, αφαιρούνται και χάνονται σε σκέψεις, με αποτέλεσμα να περιορίζεται σημαντικά η απόδοσή τους στο σχολείο. Ποιες διεργασίες γίνονται μέσα στον εγκέφαλο κατά τη μελέτη και πώς αναγνωρίζει κάποιος αδυναμίες στη συγκέντρωση ενός παιδιού και πώς μπορεί να ενισχύσει τη συγκέντρωσή του; Η Πέτρα Τόρμπριτζ, με τρόπο απλό και εύληπτο, προσφέρει στους γονείς τρόπους αντιμετώπισης της συγκεκριμένης μαθησιακής δυσκολίας. Σε συνεργασία με το έγκυρο περιοδικό Focus-Schule και με την αρωγή επιστημόνων σε θέματα υγείας ένα τεστ με ερωτήσεις και διάφορες προτεινόμενες ιδέες και ασκήσεις, βοηθούν τους γονείς να αναγνωρίσουν την αδυναμία συγκέντρωσης στο παιδί τους, ώστε να το βοηθήσουν να βελτιώσει την απόδοσή του στο σχολείο και στις δραστηριότητές του γενικότερα. Ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο που έχει γραφτεί για τα παιδιά και ενδιαφέρει γονείς και εκπαιδευτικούς.

Συλλογικό έργο Επιμέλεια:Ελένη Λαζαράτου Ψυχική αναστολή και υπερκινητικότητα ΒΗΤΑ «[…] Η ψυχοπαθολογία δεν χρησιμεύει μόνον για να σκεφτόμαστε τον άλλο, αλλά να σκεφτόμαστε μαζί με τον άλλο για να του επιτρέψουμε να σκεφτεί τον εαυτό του». Η υπερκινητικότητα του παιδιού σταδιακά αναδείχθηκε σε έμβλημα της διαμάχης σχετικά με την άποψη του σύγχρονου κόσμου γύρω από την παιδοψυχιατρική, την ψυχική ανάπτυξη και ωρίμανση του παιδιού και των δυσκολιών που κάποια στιγμή εμφανίζονται σε αυτήν την πορεία. Τα στοιχεία του προβλήματος και τις σύγχρονες απόψεις σχετικά με την πολυπαραγοντική του αιτιολογία, την εξέλιξη και τις πιθανές θεραπευτικές επιλογές, συγκεντρώνει το νέο βιβλίο Ψυχική Αναστολή και Υπερκινητικότητα. Πρόκειται για εισηγητικά κείμενα διακεκριμένων Ελλήνων και Ευρωπαίων παιδοψυχιάτρων, που συντάχθηκαν με αφορμή το Διεθνές Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Ψυχοπαθολογίας Παιδιού και Εφήβου (ΑΕΡΕΑ), που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα. Από το πλούσιο αυτό υλικό αναδεικνύεται η πολυπλοκότητα του προβλήματος, που δεν επιτρέπει τη γραμμική θεώρηση. Οι ποικίλες προσεγγίσεις της υπερκινητικότητας αποτελούν το θέμα της πρώτης από τις τρεις ενότητες του βιβλίου. Στη δεύτερη αναλύεται το ζήτημα της αναστολής, που συνδέεται από ορισμένους συγγραφείς με το άγχος του αποχωρισμού και η

σχέση της αναστολής με την υπερδραστηριότητα. Τέλος, η τρίτη ενότητα έχει ως θέμα την ψυχική ακινητοποίηση και τις διεξόδους της μέσα από σωματικές και ψυχικές εκφορτίσεις.

Ian Livingstone - Jamie Thomson Πόσο μεγάλο εγκέφαλο έχεις; ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ «Ποιος είναι ο επόμενος αριθμός της ακολουθίας; 7.645, 5764, 4.576 ; Όταν νομίζεις πως έχεις την απάντηση, πήγαινε στη 262». Πόσο μεγάλο εγκέφαλο έχεις; Είναι στο μέγεθος ενός μπιζελιού ή ενός πλανήτη; Κάνε μια δοκιμή και μάθε! Απόλαυσε το ταξίδι στον συναρπαστικό λαβύρινθο των διαδραστικών προβλημάτων, γρίφων, αινιγμάτων και σπαζοκεφαλιών (μεταξύ των οποίων αποκρυπτογραφήσεις, παιχνίδια με αριθμούς, τεστ λογικής, ασκήσεις μνήμης), όλα σχεδιασμένα να δοκιμάσουν το μυαλό σου στα όριά του. Θα συγκεντρώνει βαθμούς καθώς προχωράς, ακονίζοντας το μυαλό σου. Όταν τελειώσεις, θα ξέρεις πραγματικά Πόσο μεγάλο εγκέφαλο έχεις. Αυτό το μοναδικό βιβλίο με προβλήματα που εξασκούν τον εγκέφαλο -τη νέα τρέλα που κυριεύει τον πλανήτη- καθηλώνει, ψυχαγωγεί και βελτιώνει τη νοημοσύνη. Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα στυλό, μερικά φύλλα χαρτί και ένα χρονόμετρο (διαθέτουν τα περισσότερα κινητά).

Camilla De La Bedoyere Το πρώτο μου βιβλίο ερωτήσεων και απαντήσεων ΑΓΚΥΡΑ «Είναι πραγματικά μεγάλο το μυαλό μου; Το μυαλό σου έχει μέγεθος όσο περίπου δύο γροθιές ενωμένες. Πόσες μυρωδιές μπορώ να αντιληφθώ; Η μύτη σου μπορεί να αντιληφθεί περίπου 3.000 οσμές!» Μια πολύχρωμη, εκπληκτικά εικονογραφημένη εγκυκλοπαίδεια, όπου στις σελίδες της οι μικροί αναγνώστες μπορούν να βρουν απαντήσεις σε κάθε απίθανη ερώτηση που θα σκεφτούν. Τα παιδιά μπορούν να ανακαλύψουν τις απαντήσεις σε πολλά -ακόμη και στα πιο απίθανα- ερωτήματα, σ’ αυτό το διασκεδαστικό βιβλίο ερωτήσεων και απαντήσεων. Κάθε ερώτημα απαντάται με σαφήνεια, ενώ η καταπληκτική εικονογράφηση που το συνοδεύει βοηθά στην περαιτέρω επεξήγηση των θεμάτων. Σχετικοί πίνακες προσφέρουν στοιχεία για επιπλέον γνώση επί του θέματος, ενώ παράλληλα, απλά κουίζ εξετάζουν τα παιδιά σε όσα διάβασαν σε κάθε κεφάλαιο. Καλύπτοντας σημαντικά θέματα στους τομείς της επιστήμης, της ιστορίας και του φυσικού κόσμου, αυτό το βιβλίο είναι ιδανικό για αρχάριους αναγνώστες.

48

BITPINA Εισαγωγή-Ανθολόγηση: Παναγιώτης Στυλ. Σκορδάς Ημερολόγιο 2010 Λογοτεχνικό Ταξίδι στη Λέσβο του χθες ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΕΣΒΟΥ

«Στη Λέσβο όποιος έχει μάτια σπουδάζει την ομορφιά. Όποιος έχει ψυχή ζητά να την εκφράσει». Δώδεκα Λέσβιοι λογοτέχνες, με έντονη προσφορά στην πνευματική και κοινωνική ζωή της Λέσβου και της Ελλάδας, στο πρόσωπο των οποίων τιμώνται όλοι οι Λέσβιοι δημιουργοί του παρελθόντος αλλά και του παρόντος, παρουσιάζονται σε αυτό το καλαίσθητο ημερολόγιο. Όλοι τους ανήκουν στον «Αιολικό κύκλο», όπως τονίζει ο Γιώργος Βαλέτας και όλοι τους ανάμεσα στα άλλα διακρίθηκαν και για τη μεγάλη τους αγάπη για τον τόπο. Λογοτεχνικά κείμενα που έχουν ως σημείο αναφοράς και κέντρο το νησί της Λέσβου. Μια περιήγηση στην πόλη και στα χωριά του χθες, στο τοπίο και στους ανθρώπους, σε πράγματα και καταστάσεις που άλλα έχουν αλλάξει τελείως και άλλα παραμένουν τα ίδια, αναλλοίωτα. Τα κείμενα πλαισιώνονται και με αρχειακό φωτογραφικό υλικό, στιγμιότυπα ιστορικών στιγμών αλλά και απλών συμβάντων της καθημερινότητας καθώς και τοπία, κτίσματα, όψεις και τεκμήρια μιας άλλης εποχής. Άλλη μια εξαιρετική δουλειά του Λέσβιου φιλολόγου, συγγραφέα και κριτικού βιβλίου Παναγιώτη Σκορδά.

Thomas Gordon Τα μυστικά του αποτελεσματικού γονέα ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ «[…]Όλοι γνωρίζουμε […]ότι οι άνθρωποι (όπως και τα ζώα) τείνουν να επαναλαμβάνουν συμπεριφορές που φέρνουν ανταμοιβή (ικανοποιούν μια ανάγκη) και να αποφεύγουν ή να εγκαταλείπουν συμπεριφορές που δεν ανταμείβονται ή τιμωρούνται». Ένα πρωτοποριακό βιβλίο που βοήθησε εκατομμύρια γονείς να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τα παιδιά τους και να τα αναθρέψουν με αποτελεσματικό τρόπο, με λιγότερα νεύρα και ψέματα και ανύπαρκτη ανάγκη τιμωρίας ώστε να γίνουν υπεύθυνα, ανεξάρτητα, αυτοπειθαρχημένα και χαρούμενα παιδιά. Η μέθοδος που αναπτύσσεται στο βιβλίο αυτό, η Εκπαίδευση Αποτελεσματικού Γονέα (ΕΑΓ), η οποία ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια, ως απλό αλλά ουσιαστικό πρόγραμμα, προσφέρει, βήμα προς βήμα, συμβουλές επίλυσης των οικογενειακών συγκρούσεων, έτσι ώστε να μην υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, αλλά να είναι όλοι νικητές. Το δημοφιλές αυτό βιβλίο (κλασικό μπεστ σέλερ για την ανατροφή των παιδιών, μεταφρασμένο σε 33 γλώσσες ) σε αυτήν την αναθεωρημένη έκδοση, θα δείξει στους γονείς τον τρόπο για να καλλιεργήσουν την εμπιστοσύνη είτε ενός μικρού παιδιού, είτε ενός επαναστατημένου εφήβου, ώστε να δημιουργήσετε άτομα ικανά να αγαπήσουν και να αγαπηθούν, αλλά και να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της εποχής τους.

Μόρις Νίκολ Ψυχολογικά σχόλια στη διδασκαλία των Γ. Γκουρτζίεφ - Π. Ουσπένσκυ ΠΤΕΡΟΕΣΣΑ «Οι αξίες της ζωής και οι αξίες της Εργασίας είναι τελείως διαφορετικές: ένας σπουδαίος άνθρωπος μέσα στη ζωή δεν είναι και σπουδαίος άνθρωπος μέσα στην Εργασία.[…] Αυτή η ιδέα παίρνει πάρα πολύ καιρό για να αφομοιωθεί από τους ανθρώπους».

Ο Δρ Μόρις Νίκολ υπήρξε μαθητής του Καρλ Γιουνγκ και ένας από τους κορυφαίους Βρετανούς ψυχιάτρους του καιρού του. Το 1931 του δόθηκε άδεια από τον Ουσπένσκυ και άρχισε να μεταδίδει τη διδασκαλία την οποία είχε πάρει από αυτόν και τον Γκουρτζίεφ τα τελευταία 20 χρόνια. Ο Δρ Νίκολ χρησιμοποιούσε κατά βάση Πλατωνικές μεθόδους στη διδασκαλία του, δηλαδή οδηγούσε τον ερωτώντα στη σταδιακή ανακάλυψη της απάντησης. Τα Σχόλια περιλαμβάνουν ψυχολογικές θεωρήσεις για την εξέλιξη του εαυτού μας, περιέχουν πλειάδα θεμάτων, όπως Γιόγκα, τα εμπόδια για την αυτογνωσία, καθώς και κοσμολογικές θεωρίες που αφορούν στο σύμπαν, ιδωμένα και επεξηγημένα από τη διαπεραστική ματιά του ψυχιάτρου Μόρις Νίκολ και συγχρόνως παρουσιασμένα με απλό τρόπο. Το βιβλίο απευθύνεται σε ψυχολόγους, ψυχιάτρους, μελετητές αλλά και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την αυτογνωσία του και την εσωτερική του εξέλιξη. Το έργο αποτελείται από δύο τόμους και κάθε τόμος είναι αυτοτελής.

Αλέξανδρος Κάππα Η ρουφήχτρα P.S. «[…] σήμερα το πρωί άρχισα ξάφνου να κολυμπώ πολύ γρήγορα ολόκληρα χιλιόμετρα με τη σκέψη μιας φανταστικής ρουφήχτρας που συνεχώς με καταδίωκε πίσω από την πλάτη». Τριάντα συγγραφείς, παγιδευμένοι στο πανδοχείο του κυρίου Ανδρόνικου. Κάποιες φιγούρες τρέχουν πανικόβλητες στα δωμάτιά τους, άλλες παραμένουν μοναχικές, ενώ άλλες τριγυρίζουν στο σκοτάδι λες και παλεύουν να ξεφύγουν από έναν αόρατο εχθρό. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι; Ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα με ιστορίες άλλοτε σφιχτά αρθρωμένες, άλλοτε νοερά συνδιαλεγόμενες και άλλοτε σαν σκηνές από έναν πίνακα. Η ψαλίδα του χρόνου ανοίγει αποστάσεις ασφαλείας ανάμεσα στη στιγμή της συγγραφής και στην επιλεκτική αποθήκη των αναμνήσεων. Στις ιστορίες αυτές διαδραματίζονται συνταρακτικά γεγονότα κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου σ’ ένα παραθαλάσσιο ξενοδοχείο.

Νικόλαος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Eκεί που δεν φαίνεται ο Θεός ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ «Η χάρις του Θεού όπου θέλει πνέει». Ένα βιβλίο γεμάτο απαιτητικά ερωτήματα και έντονο προβληματισμό, που απασχολούν και σκανδαλίζουν την ανθρώπινη σκέψη και ψυχή. Μέσα από απλά γεγονότα, διαλόγους και προβληματισμούς, ο Σεβ. Μητροπολίτης Νικόλαος περιγράφει την πάλη του ανθρώπου να αποκαλύψει το πρόσωπο του Θεού εκεί που το σκεπάζει η λογική αυτού του κόσμου, η φυσική αντίληψη των πραγμάτων και η υπεροπτική απαίτηση της ανθρώπινης μικρότητας. Χωρίς να δίνει καμία άμεση απάντηση, ούτε να προσπαθεί να πείσει με λογικό τρόπο ή με εντυπωσιακές επιχειρηματολογίες, επιδιώκει να δώσει τη λεπτή αίσθηση της διακριτικής,αλλά πειστικής παρουσίας του Αληθινού Θεού όπως αυτή προβάλλεται σε αληθινά γεγονότα και αντανακλάται στη ζωή των ανθρώπων και εκεί που Αυτός δεν διακρίνεται: με ευκολία μέσα στον πόνο, στην αναπηρία, στην τραγικότητα της ζωής, στον θάνατο. Η όλη παρουσίαση χωρίζεται σε δύο μέρη: Στο πρώτο μέρος προσπαθεί να δείξει το πρόσωπο του Θεού μέσα από την πρόκληση του πόνου και την απειλή του θανάτου, στο δεύτερο επιχειρείται ένας διάλογος αμφισβήτησης και πίστης που προξενεί η πρόκληση του θανάτου.

Εκδόσεις Πτερόεσσα: για την εσωτερική εξέλιξη του ανθρώπου www.pteroessa.gr τηλ. 210/6924-087

INDEX_37

50

BITPINA Αδελαΐς Ισμυρλιάδου Ιστορία του χωριού Πολένα Από τους αγώνες και τις συγκρούσεις των ορθόδοξων χριστιανών με τους μουσουλμάνους μπέηδες της περιοχής ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ «Οι δε τολμώντες να ελέγξωσιν ή αντιστώσιν εις τας τοιαύτας αυθαιρεσίας των Βέηδων αυστηρώς ετιμωρούντο ή εξεδιώκοντο του χωρίου» Στο επίκεντρο της συγκεκριμένης έρευνας βρίσκεται η ζωή και η δράση ελληνορθόδοξων, απλών και καθημερινών ανθρώπων που ζουν σε μια περιοχή σταυροδρόμι πολιτισμών, γλωσσών και θρησκειών. Μέσα από το κείμενο, που κατά βάση περιγράφει τις δικαστικές διαμάχες μεταξύ των χριστιανών κατοίκων της Πολένας και των μουσουλμάνων μπέηδων της περιοχής, η ανάγνωση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ιστορίας της περιοχής παίρνει μια νέα διάσταση. Πρόκειται για μια εξαιρετική πηγή αφενός για να φωτιστεί η άγνωστη ιστορία της Πολένας, αφετέρου για να κατανοηθούν οι ευρύτερες ιστορικές εξελίξεις μέσα από την προσέγγιση της ιστορίας των κατοίκων της και της καθημερινότητάς της και τέλος, για να ανασυσταθεί η εικόνα που παρουσίαζε ο βορειοηπειρωτικός χώρος κυρίως από τα μέσα του 19ου αιώνα και έως την εκδήλωση του νεοτουρκικού κινήματος του 1908.

Μιλτιάδης Νυμφόπουλος Συμβολή εις τα λαογραφικά της Σάντας ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ «΄΅ντον είνας καλόκαρδος Κούρτος κοντός και παχύς μαύρος άμον αράπ’ς, με τα’ άσπρα τα σώβρακα, το μυτίν ατ’ άμον ρακάν’, και 20 χρόνια τ’ ‘έναν τ’ άλλο […]». Ο συγγραφέας στο βιβλίο του αυτό όχι μόνον κατέγραψε, επομένως και περιέσωσε, λαογραφικά στοιχεία για τη Σάντα του Πόντου. Ο ερευνητής ιστορικός Μιλτιάδη; Νυμφόπουλος καταγράφει απλά και λιτά τα ανέκδοτα και τα ευθυμογραφήματα που αναφέρονται στην μακρινή πατρίδα του και μέσω αυτών δίνει άριστες μαρτυρίες για την κοινωνική ζωή των Σαταίων. Το βιβλίο είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, ιδιώματος Σάντας, έχει αξία από γλωσσολογική άποψη όσο και από κοινωνική και λαογραφική. Ένα βιβλίο χρήσιμο στους ερευνητές γιατί έχει την ιδιότητα της γνησιότητας, αφού είναι γραμμένο από κάποιον που, όντας εκπαιδευτικός, γνώριζε τον ψυχισμό των Σανταίων.

Βάσω Αναγνωστοπούλου Οι κώδικες της τύχης ΑΞΟΝΕΣ «Η ευτυχία του ανθρώπου εξαρτάται από τρεις βασικούς παράγοντες που παραπέμπουν στην αρχέγονη και αδιάσπαστη τριάδα Ουρανός-Άνθρωπος-Γη». Πρόκειται για έναν απλό οδηγό ανάλυσης και ερμηνείας των στοιχείων της γέννησης σύμφωνα με την πανάρχαια Κινέζικη μέθοδο μελέτης του μονοπατιού που ακολουθεί το άτομο στη ζωή του, των δυνατοτήτων που του προσφέρονται και των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει. αυτή των 4 Πυλώνων του Πεπρωμένου. Η μελέτη των 4 Πυλώνων του Πεπρωμένου, εκτός του ότι είναι συναρπαστική αποτελεί και μέθοδο εσωτερικής πνευματικής αναζήτησης και αυτογνωσίας. Δεν πρόκειται για κάποια μαντική μέθοδο προβλέψεων γεγονότων ή συμβάντων, αλλά είναι μια μέθοδος διάγνωσης των δυνατοτήτων που έχουμε στην πορεία της ζωής μας ώστε να μπορέσουμε να τις χρησιμοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το βιβλίο δεν δίνει έτοιμες λύσεις στα θέματα που απασχολούν τον καθένα αλλά αποκωδικοποιώντας τους μυστικούς κώδικες των στοιχείων της γέννηση μπορεί να δείξει τον δρόμο που οδηγεί στην ολοκλήρωση των επιδιώξεων του καθενός.

INDEX_37

52

αυτοπαρουσιάσεις

ΚΛΕΑΝΘΗΣ & ΦΡΟΣΩ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ

BITPINA

Βρεθήκαμε στην Ελληνο-αμερικανική Ένωση, νεαροί δάσκαλοι τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν αυτή ήταν στην ακμή της. Η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών για ξενόγλωσσους δεν ήταν αυτό που είναι σήμερα. Ελάχιστα τα σχετικά βιβλία στην αγορά και ολίγοι οι διδάσκοντες. Μεταξύ των ολίγων κι εμείς. Η αγάπη μας και το πάθος μας γενικότερα για τις γλώσσες και ειδικότερα για τα Νέα Ελληνικά και η έλλειψη επαρκούς διδακτικού υλικού μάς ώθησαν να φτιάξουμε κάτι διαφορετικό, κάτι πιο σύγχρονο που να ανταποκρίνεται στις επιστημονικές απαιτήσεις και προσεγγίσεις της διδασκαλίας μιας γλώσσας. Το Επικοινωνήστε Ελληνικά 1 κυκλοφορεί σε μια πρώτη μορφή το 1987. Ακολουθούν τα Επικοινωνήστε Ελληνικά 2 και 3 με τετράδια ασκήσεων και ακουστικό υλικό σε μορφή CD ήχου. To 2002 και το 2003 κυκλοφορούν τα Επικοινωνήστε Ελληνικά 1 και 2 σε νέα έκδοση. Ατέλειωτες ώρες δουλειάς, με ατέλειωτες συζητήσεις, άπειρη δημιουργία, διαφωνίες, οργάνωση, υλοποίηση αλλά και απίστευτη ικανοποίηση. Σήμερα κυκλοφορεί η σειρά Επικοινωνήστε Ελληνικά στην τελική

53

της μορφή -αν και τα βιβλία γλώσσας είναι ζωντανοί οργανισμοί και άρα πάντα χρειάζονται νέα τροφή- ως μια σύγχρονη μέθοδος εκμάθησης της Νέας Ελληνικής για ξενόγλωσσους μαθητές από το επίπεδο του αρχαρίου έως το επίπεδο του προχωρημένου. Οι τρεις τόμοι μαζί με τα τετράδια ασκήσεων και τα CD καλύπτουν περίπου 270-300 ώρες διδασκαλίας. Κάθε τόμος περιέχει διαλόγους, κείμενα, πίνακες γραμματικής, ασκήσεις προφορικού λόγου, γραμματικής, λεξιλογίου και ακουστικής κατανόησης καθώς και λεξιλόγια σε έξι γλώσσες. Ευχόμαστε οι διδάσκοντες που μοιράζονται μαζί μας την ίδια αγάπη για τη γλώσσα να βρουν σ’ αυτή τη σειρά έναν χρήσιμο οδηγό στη δουλειά τους.

Η αρχή του παραμυθιού: Συζητώντας με νέους ανθρώπους, της γενιάς μου, ακούω συνέχεια ότι τίποτα δεν αλλάζει ότι, όσο και αν προσπαθούμε, όλα είναι μάταια. Με στενοχωρεί η παραίτηση από τα πράγματα. Πιστεύω πως η ζωή μας θα βελτιωθεί, αρκεί να το πιστέψουμε. Κάθε όνειρο που πραγματοποιείται, όταν σέβεται την προσωπική ελευθερία, βοηθά και άλλα όνειρα συνανθρώπων μας να ζωντανέψουν.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΛΑΧΟΥΡΗΣ

Ονειροσπηλιά

Επικοινωνήστε Ελληνικά 1, 2 και 3

ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ

ΔΕΛΤΟΣ

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΑΣΔΑΓΛΗΣ

Είμαι παιδί του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Γράφω σε πρώτο πρόσωπο, αν και στις διηγήσεις μου δεν θα βρεις πτώματα, μοιραίες γυναίκες και μοναχικούς ντετέκτιβ. Πέρσι, επέστρεψα στο μονοπάτι της λογοτεχνίας έπειτα από δεκαέξι ολόκληρα χρόνια – πολλά δεν είναι; Είχα κάνει την αρχή με το Απολύομαι και τρελαίνομαι, το οδοιπορικό της στρατιωτικής μου θητείας, που μου άλλαξε τη ζωή με πολλούς τρόπους. Μεταξύ άλλων, με ώθησε από τραπεζικός να γίνω δημοσιογράφος, να κερδίζω, δηλαδή, το ψωμί μου από το γράψιμο. Παράξενο. Στο σχολείο έπαιρνα στα Νέα Ελληνικά 14, ενώ στα μαθηματικά τα πήγαινα καλύτερα. Ακολούθησε μια σειρά διηγημάτων, η Επικίνδυνη Ευρεσιτεχνία, κι έπειτα ένα μεγάλο κενό. Πέρσι, λοιπόν, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη το μυθιστόρημά μου με τον παράξενο τίτλο Σπλιτ!. Κάποιος είπε ότι πρόκειται για ένα «φωτεινό νουάρ». Κάποιος άλλος έγραψε στο μπλογκ του ότι «είναι ένα βιβλίο με πολλές τελείες και λίγα κόμματα». Τείνω να συμφωνήσω με τη

Σπλιτ! ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

INDEX_37

Για το βιβλίο: Η Ονειροσπηλιά είναι μέσα στον καθένα. Είναι οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα που απαγορεύουν στους ανθρώπους να βλέπουν μακριά, είναι το μισοάδειο ποτήρι. Παρότι τελικά δεν έγινα πιλότος, που ήταν το όνειρο μου, να βλέπω τα πράγματα από απόσταση και να ταξιδεύω ανάμεσα στα σύννεφα, ο παππούς από την Παταγονία πραγματοποιεί το δικό του αντίστοιχο όνειρο. Αυτός είναι ο βασικός χαρακτήρας του βιβλίου, αυτός κουβαλά στην πλάτη του την εξέλιξη της ιστορίας. Ο Εφιάλτης συμβολίζει την πραγματικότητα,

παγερή και στεγνή από θυσίες και δάκρυα. Διοικεί έναν σκοτεινό κόσμο χωρίς όνειρα. Είναι η βία, το ένστικτο. Αχώριστη φίλη του η Απραξία, ως παραίτηση δηλαδή από τη δημιουργία, η έλλειψη πίστης που σαν μαύρο φίδι τυλίγει τη σκοτεινή σπηλιά. Ελπίδα πάντα υπάρχει. Σαν όνειρο μέσα στη σπηλιά δείχνει τον δρόμο στον Γιώργο και τον κάνει να διαφοροποιήσει τη θέση του από τα παρατημένα όνειρα. Ο Γιώργος είναι η πρωτοβουλία, η δράση που φέρνει αλλαγή. Επίσης, μεταφέρει την ιστορία σε άλλους ανθρώπους, είναι το μέλλον, η διαχρονικότητα μιας καλής πράξης που με το πέρασμα χρόνων γίνεται μύθος. Η Ονειροσπηλιά αλλάζει μορφή στο τέλος και από σκοτεινό αδιέξοδο γίνεται παράδεισος.

δεύτερη εκδοχή. Είναι ένα μυθιστόρημα για τη δημοσιογραφία, για τον τζόγο και για τη διαπλοκή. Παρεμβάλλονται επίσης κρούσματα έρωτα και προδοσίας. Μερικοί διαδίδουν ότι το βιβλίο είναι αυτοβιογραφικό. Βιωματικό ναι, αυτοβιογραφικό όχι. Θέλω να πω ότι η ατμόσφαιρά του είναι -ελπίζω- αληθινή, τα πρόσωπα και τα συγκεκριμένα περιστατικά, όμως, όχι. Αργότερα, την ίδια χρονιά, από τις εκδόσεις Οξύ κυκλοφόρησε το πολιτικό θρίλερ Η Αριστερά και ο κακός ο λύκος. Δεν ήταν σωστό να βγάλω δύο βιβλία κολλητά, αλλά το απαιτούσε η πολιτική συγκυρία. Πάντως, το βιβλίο δεν είναι καθόλου συγκυριακό - αναφέρεται σε κλίμακα δεκαετιών. Αν ο τίτλος του λέει τα μισά, ο υπότιτλος (Το γαμώτο ενός Αριστερού) λέει τα υπόλοιπα. Αυτό το κείμενο είναι όντως αυτοβιογραφικό. Μη με ρωτήσετε ποιος είναι ο κακός ο λύκος. Ο προσδιορισμός του επαφίεται στην κρίση του αναγνώστη.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Γ. ΖΩΡΑΣ

Πριν αναφερθώ στο βιβλίο μου Η Ιταλία του Βασίλη Βασιλικού, θα ήθελα να υπενθυμίσω την προϊστορία του: το 1994 είχα συντάξει μια σχολιασμένη ανθολογία, με τίτλο Ιταλικοί Αντικατοπτρισμοί, όπου είχα περιλάβει αποσπάσματα κειμένων 90 περίπου λογοτεχνών μας, από τον 19ο μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα, τα οποία αναφέρονταν στην Ιταλία. Τότε παρατήρησα ότι τα έργα του Βασιλικού ήταν γεμάτα από ουσιαστικές αναφορές στη χώρα αυτή - αντλημένες από τη μακρόχρονη παραμονή του στη Ρώμη. Έκτοτε, από το 1994, διατηρούσα τον διακαή πόθο να ασχοληθώ εκτενέστερα με τον Βασιλικό. Ωστόσο, εξαιτίας άλλων συγγραφικών υποχρεώσεων, συνεχώς ανέβαλλα την εκπόνηση αυτής της μελέτης. Όταν όμως, πριν από λίγα χρόνια, μετακόμισα στο Παλαιό Φάληρο, η τύχη το ’φερε να γίνουμε γείτονες με τον Βασιλικό. Και όταν, τυχαία, μια μέρα συναντηθήκαμε σε κάποια Τράπεζα κοντά στην Παναγίτσα, του εξέφρασα την παλαιά μου επιθυμία, και αυτός μου εξομολογήθηκε ότι και ο ίδιος έτρεφε πάντα μια αντίστοιχη. Για τον λόγο αυτόν μου υποσχέθηκε ότι θα με

Η αριστερά και ο κακός ο λύκος

Η Ιταλία του Βασίλη Βασιλικού

ΟΞΥ

ΜΠΑΡΤΖΟΥΛΙΑΝΟΣ

βοηθούσε στη συλλογή του πρωτογενούς υλικού, όπερ και εγένετο. Μήνες διήρκεσε η συνεργασία μας και καρπός της είναι το βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφορήθηκε από τις Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνου, στις σελίδες του οποίου –μέσα από την παρουσίαση της καθημερινής ζωής του Βασιλικού στη Ρώμη, κατά τις δεκαετίες ’70 και ’80, και μέσα από την παράθεση σχετικών κειμένων του– προβάλλεται εναργώς η πνευματική κίνηση της Αιώνιας Πόλης και οι πολιτικές ζυμώσεις που έλαβαν χώρα τότε στην Ιταλία. Είναι προφανές ότι οι απόψεις του γονιμοποιήθηκαν από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και από τις συζητήσεις του με κορυφαίους Ιταλούς διανοητές (όπως ο Calvino, ο Antonioni, ο Bolognini, ο Balestrini, ο Sciascia, ο Moravia). Τα κείμενά του είναι στην ουσία ψηφίδες αναμνήσεων, μεταπλασμένων λογοτεχνικά από τη χαρισματική γραφίδα του Βασιλικού. Εγώ αυτό που έκανα ήταν να σχηματίσω το ψηφιδωτό.

INDEX_36 INDEX_37

55

Τηλέμαχος Κώτσιας Στην απέναντι όχθη ΨΥΧΟΓΙΟΣ

πίσω από τη βιτρίνα Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε κριτικές και παρουσιάσεις βιβλίων από δόκιμους συγγραφείς, βιβλιοκριτικούς και αρθρογράφους αλλά και από «απλούς» αναγνώστες. Όπως πάντα, το περιοδικό είναι ανοιχτό σε όλους και υποδεχόμαστε με χαρά τις κριτικές σας για τα βιβλία που αγαπήσατε ή αντιπαθήσατε. gnomi@indexmag.gr

Ο πολιτικός λόγος του βορειοηπειρώτη συγγραφέα Τηλέμαχου Κώτσια, βιβλίο στο βιβλίο, γίνεται όλο και πιο καυστικός, αιχμηρός, αποκαλυπτικός και πλήρης ιδεών, αντιλήψεων και απόψεων, έτσι που η μυθιστορηματική του ταυτότητα να καταλήγει σ’ ένα συνολικό status, απ’ το οποίο δεν ξεφεύγει κανείς. Σ’ ολόκληρο το έργο του, αλλά κυρίως στο Επτά παράθυρα, ο Κώτσιας παραδίδει μαθήματα πολιτικής ευθιξίας, κοινωνικής ανταρσίας, προοδευτικής χροιάς και προχωρημένης αντιμετώπισης της σημασίας των αγώνων που δόθηκαν, προκειμένου η γειτονική χώρα να μπει σε μια τροχιά δημοκρατικότητας και ν’ ανοίξει τα φτερά της στον υπόλοιπο κόσμο. Στο παρόν μυθιστόρημα ο δημιουργός μπαίνει στην πιο ουσιαστική πτυχή της σύγχρονης ιστορίας της Αλβανίας, στην περίοδο δηλαδή διακυβέρνησης από τον Ενβέρ Χότζα και τους κομουνιστές. Καθώς όλα εξελίσσονται ως ποινικές, προσωπικές και συνολικές, μικρές και μεγαλύτερες ιστορίες, οι οποίες συγκλίνουν σε ότι έχει προσάγει ο δυτικός κόσμος στα σοσιαλιστικά καθεστώτα πριν την πτώση τους και τα οποία έχουν να κάνουν με την αναλγησία, τη βαρβαρότητα, την καταπίεση, τη δραστική περικοπή των ελευθεριών, το αλληλοφάγωμα, την κατασκοπία, τους βιασμούς, τον χαφιεδισμό, τέλος τη συντριβή κάθε συναισθηματικής ή άλλης αδυναμίας που κάποιος θα μπορούσε να επιδείξει. Όταν τα κατώτατα κοινωνικά στρώματα μιας ανύπαρκτης χώρας, αλκοολικοί, άνεργοι, ρουφιάνοι, βιαστές, χωρίς δηλαδή το παραμικρό προσόν που κάποιος θα μπορούσε να έχει ώστε να πάρει θέση σε υπουργεία, αστυνομία, δικαιοσύνη, στελεχώνουν το κράτος και αρχίζουν έναν ανηλεή πόλεμο με την Ελλάδα και τις υπόλοιπες καπιταλιστικές χώρες αλλά και εντός των συνόρων, βασανίζοντας, εκτελώντας, βιάζοντας χωρίς ίχνος αξιοπρέπειας, μέχρι του σημείου που το μόνο που θα μπορούσαν να εισπράξουν είναι το φτύσιμο. Ο Κώτσιας, με μια βάναυση θεματολογικά πένα, βγάζει όλα τα άπλυτα στη φόρα, παρουσιάζει αυτό το λούμπεν στοιχείο ως απάνθρωπο και αιμοσταγές και το προσομοιάζει με ό,τι χειρότερο είχε ποτέ η Αλβανία, στο όνομα του σοσιαλισμού. Τόσο που το μυθιστόρημα καθώς προχωρά, αντί να δίνει εξηγήσεις για ότι προηγήθηκε, να εμφανίζει καινούργια πρόσωπα, το ίδιο διεφθαρμένα, το ίδιο άγρια, το ίδιο φοβικά, μέχρι να φθάσουμε στην εκτέλεση ανθρώπων, που σ’ ολόκληρο τον βίο τους προσπάθησαν για το καλύτερο, χωρίς να πειράξουν κανένα. Όσο για τη δικαιοσύνη και αυτή πέφτει θύμα ακραίων στοιχείων, έτσι ώστε σ’ ένα τόσο υπανάπτυκτο τόπο να διασπάται το καλύτερο ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορούσε να προσφέρει στην ανοικοδόμηση και στην πρόοδο. Ο συγγραφέας Τηλέμαχος Κώτσιας, του οποίου η μοίρα θέλησε η Δρόπολη να περι-

έλθει στην αλβανική και όχι στην ελληνική επικράτεια, εδώ και χρόνια πια στη χώρα μας, περιγράφει ένα φρικιαστικό σκηνικό, που κανείς δεν τόλμησε να παρουσιάσει, με τρόπο γκροτέσκο και πνιγηρό. Όλα τα πρόσωπα του έργου κατά τον ένα ή άλλο τρόπο είναι πραγματικά, είναι υπάνθρωποι που ο συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά από τη διάρκεια της παντοδυναμίας τους. Έτσι, ο ρεαλισμός που εκπέμπει και διαρθρώνει είναι σαφώς ποικίλος, έτσι που και να ήθελε να δραματοποιήσει την ενοχή, είναι τόσο εύκολο να το πετύχει, όσο να θυμηθεί τουλάχιστον έναν από τους αρνητικούς ήρωές του. Χρίστος Παπαγεωργίου, ποιητής- κριτικός λογοτεχνίας

Τιτίνα Δανέλλη Τα τέσσερα μπαστούνια ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ Τέσσερα μπαστούνια, δύο ιστορίες. Μια παλιά και μια καινούργια. Η πρώτη αφορά μια μεσόκοπη, δυναμική Αγγλίδα που αρεσκόταν να χώνει τη μύτη της εδώ κι εκεί, και που χάθηκε, μυστηριωδώς, στην Αφρική εδώ και δέκα χρόνια. Σ’ όλο αυτό το διάστημα, με εντυπωσιακή... χαλαρότητα οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες αναζητούν την άκρη του νήματος που φαίνεται να φτάνει μέχρι την Ελλάδα. Η δεύτερη εκτυλίσσεται στο σήμερα, στην κορυφή της Ελληνικής Αστυνομίας: στον απόηχο των πρωτοφανών ταραχών που έχουν παραλύσει το κέντρο της Αθήνας διεξάγεται μια μάχη φατριών - ή μήπως αντίστροφα, οι ταραχές είναι συνέπεια αυτής της διαμάχης; Στην εξέλιξη της αφήγησης οι δυο ιστορίες φαίνονται να συγκλίνουν, να διαπλέκονται και να αλληλεπιδρούν με επίκεντρο τα κύρια πρόσωπα της ιστορίας, που φαίνονται να αναμειγνύονται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό και στις δυο. Με περισσή μαστοριά, η Τιτίνα Δανέλλη σκάρωσε μια εξαιρετική πλοκή που ενώ αναφέρεται στις «εσωτερικές υποθέσεις» αστυνομίας και μυστικών υπηρεσιών, στο τέλος ξεχειλίζει, ξεχύνεται και πλημμυρίζει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Εικόνες ζωντανές που εναλλάσσονται σε ρυθμό καλπασμού, απροσδόκητες ανατροπές, λυκοφιλίες, αιώνια πίστη και προδοσία συνθέτουν το σκηνικό μιας διπλής ιστορίας μυστηρίου που καθρεφτίζει μια από τις πιο μελανές πτυχές της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Κραδαίνοντας τέσσερα μπαστούνια του γκολφ ο απέραντος, σχεδόν εξωπραγματικός ρομαντισμός κι ο πιο απεχθής, αδίστακτος κυνισμός συγκρούονται μέσα στις σελίδες του αφηγήματος που μας συναρπάζει από την πρώτη στιγμή που αρχίζουμε να το διαβάζουμε ενώ δε μας αφήνει να ησυχάσουμε ούτε όταν το τελειώσουμε, αφού φέρνοντας συνεχώς τις εικόνες του στη μνήμη μας ανακαλύπτουμε κάθε φορά νέες αλήθειες, διαπιστώνοντας πότε - πότε με οδύνη ότι τόσον καιρό τις κρύβαμε μέσα μας. Μέσα από τις γραμμές των τεσσάρων

μπαστουνιών διακρίνουμε μια εξαιρετική ευαισθησία με την οποία η συγγραφέας προσπαθεί να προσεγγίσει ακόμα και τους χειρότερους «κακούς» της, αναδεικνύοντας με την πένα της μια θέση που όλοι αποδεχόμαστε θεωρητικά, αλλά συχνά παραγνωρίζουμε όταν βρισκόμαστε στην πράξη αντιμέτωποι μ’ αυτήν: Δεν υπάρχει κακό χωρίς αιτία γιατί κανένας δε γεννήθηκε ούτε κακός ούτε καλός. Κι αλήθεια ποιος είναι χειρότερος; Ο κλασικός φανατικός μπάτσος, με τις γνωστές ιδεολογικές αγκυλώσεις, που δε διστάζει να χρησιμοποιήσει την προβοκάτσια και να μεταχειριστεί τον αποπροσανατολισμένο όχλο για να πετύχει τις επιδιώξεις του ή ο άψογος, πολιτισμένος αστυνόμος, που προσηλωμένος στην πολιτική ορθότητα καταφέρνει να ελίσσεται σαν χέλι προετοιμάζοντας με την κάθε του «ήττα» την άνοδό του στο επόμενο σκαλοπάτι; Τα τέσσερα μπαστούνια είναι μια ιστορία μυστηρίου και περιπέτειας διαποτισμένη, ωστόσο, με μια ιδιαίτερη τρυφερότητα. Έντονα επηρεασμένη από τα τραγικά γεγονότα του Δεκέμβρη 2008, η συγγραφέας προσπαθεί να τα διαβάσει μ’ έναν εντελώς πρωτότυπο τρόπο αφήνοντας τον αναγνώστη της ελεύθερο να επιμερίσει τις ευθύνες κατά την κρίση του. Πιστεύω ότι Τα Τέσσερα Μπαστούνια είναι ένα βιβλίο που όχι μόνο θα διαβαστεί πολύ αλλά και θα συζητηθεί. Γιατί παρόλο που η συγγραφέας, κλείνοντας το βιβλίο της, δεν αφήνει κανένα θέμα ανοικτό, δίνει στον καθένα μας τη δυνατότητα να ξανανοίξει τα μεγάλα θέματα που θίγει και ενδεχομένως να τα κλείσει διαφορετικά.

στο έργο του. Δια χειρός Αποστολίδη, τούτη τη φορά. Πολύ καλό. Νεοκλής Γαλανόπουλος, Ερασιτεχνικό έγκλημα. Γραμμένη από έναν επαγγελματία του είδους, η ιστορία είναι κλασική, ευχάριστη, ειρωνική, απρόβλεπτη, εν ολίγοις συναρπαστική. Σέργιος Γκάκας, La metisse. Φόβοι, έρωτες και ανατροπές. Γλυκό. Αντώνης Γκόλτσος, Δεν είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε. Και όμως έτσι είναι, πρωτότυπη, καλογραμμένη, ειρωνική, σκοτεινή, κυρίως όμως ευρηματική, με τον ήρωα να βρίσκεται πάντα ένα βήμα πίσω από τον δολοφόνο… Φώντας Λάδης, Οι έξι Δράκοι της Ιντσόν. Κυριολεκτικά αριστουργηματικό διήγημα!!! Φίλιππος Φιλίππου, Ζήτω η ανεξάρτητη Κέρκυρα. Με φόντο την όμορφη Κέρκυρα και την ανεξαρτησία της, μερικοί θα ζήσουν έρωτες, εξαρτημένους και νοσταλγικούς, ενώ η επίμονη, ψιλή βροχή προσπαθεί να ξεπλύνει το αίμα που χύθηκε στο γραφικό δρομάκι της πόλης. Ατμοσφαιρικό. Άψογο. Αλλά και τα διηγήματα των: Δημήτρη Μαμαλούκα, Πέτρου Μάρκαρη, Πέτρου Μαρτινίδη, Αναστασίας Μπαξεβάνη και Μαρλένας Πολιτοπούλου διαβάζονται με ενδιαφέρον.

Τεύκρος Μιχαηλίδης

Στρατής Γ. Φιλιππότης

Τιτίνα Δανέλλη

Γ. Κ. Καιροφύλλας – Σ. Γ. Φιλιππότης Αθηναϊκό Ημερολόγιο, 2010 ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ

Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους (Συλλογικό)

2010

Το τελευταίο ταξίδι

ΕΡΙΝΝΗ

ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Το τελευταίο ταξίδι - έντεκα νουάρ ιστορίες, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο είναι ένας καλαίσθητος τόμος εμπλουτισμένος με έναν εξαιρετικά κατατοπιστικό πρόλογο του επιμελητή της σειράς, του Αντώνη Γκόλτσου. Ο Α. Γκόλτσος με ένα αναλυτικό σημείωμα εξηγεί, αναλύει, και προσπαθεί -με επιτυχία, θα λέγαμε- να δώσει τη σωστή διάσταση και την ανάλογη υπόσταση στην αστυνομική λογοτεχνία. Σε μια συλλογική έκδοση, σε μια ανθολογία αστυνομικών διηγημάτων είναι πολύ δύσκολο να κάνει κανείς διακρίσεις, αλλά από την άλλη είναι αδύνατον να μην αναφέρεις εκείνα που ξεχωρίζουν. Έντεκα ιστορίες, έντεκα συγγραφείς, έντεκα διαφορετικές οπτικές γωνίες, πως να χωρέσουν σε τόσο μικρό χώρο; Επιγραμματικά, λοιπόν, δίνουμε μια κριτική αλλά και υποκειμενική γεύση. Με τη σειρά: Ανδρέας Αποστολίδης, Ο Ριπλέι στο Ηρώδειο. Ο Ριπλέι δε σταμάτησε στην Αθήνα, πέρασε όμως για ένα ταξίδι εργασίας... Παρόλο το αττικό φως, ο σκοτεινός και αμοραλιστής ήρωας της Χάιμισμιθ, συνεχίζει το θεάρε-

Όπως κάθε χρόνο, και φέτος από τις εκδόσεις ΕΡΙΝΝΗ του Σ. Γ. Φιλιππότη κυκλοφόρησαν δύο καλοτυπωμένα και προσεγμένα ημερολόγια /βιβλία, συλλογικοί τόμοι στην ουσία με ποικίλη ύλη. Εκτός από το καθαυτό ημερολόγιο, περιέχουν πολλές πληροφορίες που αφορούν την καθημερινότητά μας: Πασχάλια, εκλείψεις, αργίες του 2010, εορτολόγια μηνών, κοσμούνται με φωτογραφίες προτομών, ανδριάντων, αγαλμάτων προσωπικοτήτων, στο μεγαλύτερο μέρος τους καλύπτουν ενδιαφέροντα θέματα σχετικά με τα ήθη και τα έθιμα, την παράδοση, τον πολιτισμό, την τέχνη, τη λογοτεχνία, κοινωνικά κ. ά. Το Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους εστιάζει σε θέματα των νησιών του Ιονίου πελάγους, του Αρχιπελάγους, ενώ το Αθηναϊκό ασχολείται με την Αθήνα, κυρίως την παλιά Αθήνα, στοχεύοντας στο να αφυπνίσουν τους Νεοέλληνες από τη νάρκη και τον εφησυχασμό και να τροφοδοτήσουν τη συλλογική μνήμη με τις αιώνιες αξίες του πολιτισμού, όπως εκφράζονται και διαιωνίζονται με τις παραδόσεις, τα παλαιά κτίρια, τις συνήθειες, σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα, παρελθόντα και σύγχρονα.

INDEX_37

56

57

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

το βιβλίο της άμμου ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ

Πρόκειται για δύο καλαίσθητα και σημαντικά Ημερολόγια καθημερινής χρήσης, αξιόλογα συλλογικά βιβλία, κατάλληλα για καθημερινή σφαιρική ενημέρωση. Ελένη Χωρεάνθη

Λόρενς Μπέργκριν Μάρκο Πόλο Από τη Βενετία στην άκρη του κόσμου ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Το ημερολόγιο του Αόρατου Την στιγμήν ακριβώς εκείνην, ο κ. Κους και ο κ. Βούντιγγ ευρίσκοντο εις το σαλόνι. Ησχολούντο μελετώντες σοβαρώς τ’ αλλόκοτα συμβάντα της πρωίας, και, με την άδειαν του κ. Χωλλ, ενήργουν λεπτομερή εξέτασιν των πραγμάτων του Αοράτου ανθρώπου. Ο Τζάφφερς σχεδόν είχε συνέλθει από την πτώσιν του∙ [ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ] είχεν επανέλθει οίκαδε, βοηθούμενος από τους φίλους του. Τα σκορπισμένα φορέματα του ξένου είχον περιμαζευθεί από την κυρίαν Χωλλ∙ [ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ] είχον βάλει εις τάξιν τον κοιτώνα. Επί της τραπέζης, προ του παραθύρου, όπου ο ξένος συνήθως ειργάζετο, ο Κους είχεν εύρει τρία ογκώδη βιβλία χειρόγραφα επιγραφόμενα «Ημερολόγιον». − Ημερολόγιον! επανέλαβεν ο Κους, καθίσας και θέσας τους δύο τόμους εις τρόπον ώστε να υποβαστάζουν τον τρίτον, τον οποίον άνοιξε. − Χμ! Όνομα στο εξώφυλλο δεν έχει∙ [ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ] είναι σκοτούρα!... Ψηφία... και σχήματα...

Ε. Γ. Ουέλς, Ο Αόρατος, μετάφραση Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Κίχλη, Αθήνα 2009.

INDEX_36 INDEX_37

Ο Μάρκο Πόλο θεωρείται ο πρωτοπόρος των μεγάλων εξερευνήσεων. Γεννήθηκε στη Βενετία και σε ηλικία δεκαεπτά ετών ακολούθησε τον πατέρα του και τον θείο του Μαφέο σε ριψοκίνδυνο ταξίδι είκοσι τεσσάρων χρόνων, στα βάθη της Ανατολής. Οι Πόλο ταξίδεψαν μέσω θαλάσσης, από τη Βενετία στα παράλια της Μικράς Ασίας, διέσχισαν τη Μεσοποταμία και διέπλευσαν τον Περσικό κόλπο. Στη συνέχεια πέρασαν το Παμίρ, τις κινεζικές επαρχίες και έφτασαν στην αυλή του Κουμπλάι Χαν, αυτοκράτορα των Μογγόλων. Εκεί, ο Μάρκο αναδείχτηκε αξιωματούχος και απολάμβανε την εμπιστοσύνη και τη φιλία του αυτοκράτορα. Οι εμπειρίες του και τα ταξίδια του, εκείνη την εποχή που η μετακίνηση φάνταζε δύσκολη, ήταν πρωτόγνωρα για το νου του απλού ανθρώπου. Οι περιπέτειες και οι ανακαλύψεις του ενέπνευσαν εκατομμύρια ανθρώπους. Ακόμη έγινε ο πρώτος ταξιδευτής που συνέδεσε για πρώτη φορά την Ανατολή με τη Δύση. Θεωρείται ο πιο πετυχημένος ερευνητής ακόμη και αν τον συγκρίνεις με τους Φερδινάνδο Μαγγελάνο και Χριστόφορο Κολόμβο, οι οποίοι εμπνεύστηκαν από τα δικά του ταξίδια. Και όλα αυτά τα κέρδισε χωρίς να κάνει, ούτε μια μάχη. Στη σημερινή μας εποχή, που η πρόσβαση από τη μια άκρη της γης μέχρι την άλλη είναι ευκολότερη, τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο εξακολουθούν να συναρπάζουν. Όλα αυτά ο συγγραφέας τα θεώρησε ως πλεονέκτημα για τη μυθοπλασία του βιβλίου. Έτσι συνδύασε τα ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία και κατάφερε να γράψει ένα χρονικό που αποτελεί μια αναπαράσταση της ζωής του Μάρκο Πόλο. Ακολουθώντας τη διήγηση που κάνει ο Μάρκο, ο συγγραφέας μας αναλύει την τότε πολιτική και κοινωνική κατάσταση και μας κάνει να θέλουμε να γνωρίσουμε και να γευτούμε τις εμπειρίες και τα ταξίδια του πρωτοπόρου ταξιδευτή. Έτσι ξεχνούμε ότι πρέπει να διαβάσουμε ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα επειδή η γραφή, αλλά και η ατμόσφαιρα του Μπέργκριν είναι μια γοητευτική αναπόληση σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει, αλλά είναι σίγουρο πως είχε στοιχεία πιο αγνά και που με την απόσταση, φαντάζουν σαν μια υπέροχη διαδρομή της φαντασίας, μέσα από την πένα ενός έμπειρου και ενημερωμένου συγγραφέα. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Βούλα Μάστορη Ψίθυροι Αγοριών ΠΑΤΑΚΗΣ Το μυθιστόρημα είναι ένα ξάφνιασμα στον χώρο της ελληνικής εφηβικής λογοτεχνίας, καθώς η συγγραφέας τολμά όχι μόνο στο επίπεδο της θεματολογίας, αλλά και στη γλώσσα που επιλέγει να χρησιμοποιήσει, υιοθετώντας τη γλώσσα των εφήβων ηρώων που κατασκευάζει. Η συγγραφέας θέλοντας να προλάβει αντιδράσεις, σημειώνει στο οπισθόφυλλο: «Δε λογόκρινα την αθυροστομία των ηρώων μου, διότι πιστεύω ότι δεν υπάρχουν “κακά λόγια” αλλά “κακοί άνθρωποι”». Είναι γνωστό ότι η argot και η αθυροστομία των εφήβων σχετίζεται με την αμφισβήτηση, την παραβατικότητα είναι «μέρος της επιθυμίας τους να αποκτήσουν ή να διατρανώσουν τη δική τους ξεχωριστή ταυτότητα». Αυτό στηρίζεται και από την κοινωνιογλωσσολογία, η οποία συνδέει την αυξημένη χρήση διαλέκτων από τους εφήβους με τις διεργασίες διαμόρφωσης της ταυτότητας του εφή-

βου. Η εφηβεία σηματοδοτεί τη μετάβαση από την παιδικότητα στην ενηλικίωση. Στο Ψίθυροι Αγοριών, ο Παύλος, ο έφηβος πρωταγωνιστής, συχνά εκφράζει αναστάτωση, οργή, ακόμα και ματαίωση, μέσα από αυτή τη γλώσσα. Λέει, για παράδειγμα: «Γαμώ την εφηβεία μου! Πότε θα φτιάξει αυτή η γαμημένη φωνή μου; Όλο γυναικεία μού βγαίνει.» (Μάστορη, 2009: 29) Το βιβλίο παράλληλα με το κυρίως θέμα αναδεικνύει και άλλα ζητήματα. Δεν μένει μόνο στους προφανείς προβληματισμούς της εφηβείας περί της σεξουαλικότητας αλλά στα 13 κεφάλαιά του θίγει και άλλες όψεις, όπως ο ρόλος της εκπαίδευσης, η αναγκαιότητα και η χρησιμότητα της γνώσης. Οι έφηβοι πρωταγωνιστές του βιβλίου μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας, τον μεταξύ τους διάλογο και τις σχέσεις, ολοκληρώνονται και ωριμάζουν. Δεν προβάλλονται ως πρότυπα, αλλά καθώς ο αναγνώστης ανακαλύπτει κοινά σημεία προβληματισμών και μοιράζεται κοινές εμπειρίες μαζί τους, νιώθει ότι βρίσκει διέξοδο στα ερωτήματά του και έτσι δικαιώνει και αποδέχεται εν τέλει τον εαυτό του. Για τις ανάγκες της μυθοπλασίας η συγγραφέας υιοθετεί δυο τύπους αφηγητή: Τον τριτοπρόσωπο, που εκφράζει φιλική διάθεση προς τον έφηβο αναγνώστη και τον πρωτοπρόσωπο αφηγητή. Κι αν εμφανώς η ιστορία αφορά τον ψυχισμό των αγοριών, σε δεύτερο επίπεδο αποκαλύπτει τον ψυχισμό και των κοριτσιών. Ενδιαφέρον έχουν τα μότο κάθε κεφαλαίου. Η συγγραφέας επιστρατεύει στίχους/φράσεις λογοτεχνών/ ποιητών για να δώσει το στίγμα του περιεχομένου των κεφαλαίων. «Βράδυ και πέφτει του αδελφού μου ο ίσκιος βαρύς εντός μου» Αντώνης Πιλάλας (σελ. 21), μότο στο κεφάλαιο όπου σκιαγραφείται η σχέση του Παύλου με τον μεγαλύτερο αδελφό του. Ο Παύλος θέλει να γίνει ποιητής και η επιθυμία του αυτή θα τον κάνει τόσο τολμηρό ώστε να φωνάξει στη μητέρα του «Δε θέλω να δώσω πανελλήνιες. Δε θέλω να κάνω φροντιστήριο. Δε θέλω να πεθάνω στο διάβασμα…» (σελ.

153). Το θέμα αυτό, αλλά και όλα τα ΜΙΣΩ του Παύλου και κάθε έφηβου θα καταλαγιάσει και θα κλείσει με το κείμενο που ο ίδιος γράφει στο blog του. Τελευταίες μέρες στο σχολείο και ο Παύλος δηλώνει τη νοσταλγία που έχει αρχίσει ήδη μέσα του. «ΑΝ Κ ΕΧΩ ΛΟΙΠΟΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ Γ ΑΠΟΥΣΙΕΣ ΔΕ Θ ΤΑ ΚΑΝΩ! Θ ΣΥΝΕΧΙΣΩ Ν ΞΥΠΝΑΩ Κ Ν ΠΗΔΑΩ Τα ΚΑΓΚΕΛΑ. ΕΤΣΙ, Γ Ν ΖΗΣΩ ΚΙ ΑΛΛΟ ΛΙΓΟ ΑΥΤΟ Π ΕΠΙ 11 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΑΡΙΟΜΑΣΤΑΝ ΚΙ ΕΥΧΟΜΑΣΤΑΝ Ν ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ,

ΑΛΛΑ ΤΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΟΥΜΕ ΠΟΣΟ ΑΓΑΠΑΜΕ Κ ΠΟΣΟ Θ ΘΕΛΑΜΕ Ν ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ Γ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ…» Τασούλα Τσιλιμένη, επίκουρη καθ. πανεπιστημίου Θεσσαλίας tsilimeni@uth.gr

Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος Ο θησαυρός των αηδονιών και άλλα διηγήματα ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Ο μαιτρ της μικρής φόρμας και καθαρόαιμος διηγηματογράφος Ηλ. Χ. Παπαδημητρακόπουλος καταθέτει το νέο βιβλίο του με τον τίτλο Ο θησαυρός των Αηδονιών, από τις καλαίσθητες εκδόσεις Γαβριηλίδη. Ας κάνουμε μια μικρή περιδιάβαση στις ιστορίες του: Το Πλασμώδιο falciparum αποτελεί αμυδρή παιδική και νεανική μνήμη του συγγραφέα για τον γιο της θείας του, τον Άγγελο, για τον οποίον πληροφορείται δέκα χρόνια μετά τα γεγονότα που ξετυλίγονται στο διήγημα από τη μάνα του, ότι πέθανε. Ο τίτλος παραπέμπει σε πάθηση της εποχής που διέγνωσε κάποιος γιατρός εξετάζοντας τον ασθενή-αφηγητή, όταν ήταν μικρός, και στεγάζει τη διαφορετικότητα της εποχής του. Στο Η δεκαοχτούρα έχουμε πάλι μια κατοχική μνήμη. Η επίταξη του πατρικού σπιτιού της μάνας τού αφηγητή γίνεται η αιτία να πεθάνει ο πατέρας του από καρδιακό επεισόδιο και να ξενιτευτούν σε άλλο σπίτι. Την καταστροφή τους, όπως την αποκαλούσε η μάνα του αφηγητή, την επιτείνει κι ένας καταστρεπτικός σεισμός. Το παράξενο -στα όρια του μεταφυσικού- στοιχείο του διηγήματος, η ύπαρξη μιας δεκαοχτούρας στα χαλάσματα της μισογκρεμισμένης αποθήκης. Το Πρωτοχρονιά! αποτελεί μια τραυματική εμπειρία-μνήμη του αφηγητή για μία πρωτοχρονιάτικη έξοδό του ως σπουδαστής στρατιωτικής ιατρικής σχολής στη Θεσσαλονίκη. Στάθηκε η αιτία να μισήσει, ή έστω να μην εξιδανικεύσει, τις χριστουγεννιάτικες αργίες, όπως αναφέρεται στην αρχή του διηγήματος. Το διήγημα -αιχμηρό και καυστικό σε κάποια σημεία για τη Θεσσαλονίκη και τους Θεσσαλονικείς- μπορεί να αντιπαραβληθεί με το διήγημα του Χριστιανόπουλου Διακοπές στην Αθήνα, αναγνωσμένο… από την ανάποδη. Στο Λιούμπιτελ2, ο αφηγητής αφιερώνει τρεις ολόκληρες σελίδες για να περιγράψει τα χαρακτηριστικά και τη χρή-

ση μιας παλιάς ρώσικης φωτογραφικής μηχανής. Ανακαλεί στη μνήμη του διάφορες φωτογραφίες που τράβηξε στο Παγγαίο, στην Ορεστιάδα, στον Πύργο, έξω από τα Φιλιατρά, στο Αίγιο και στο Τουρκολίμανο. Σε κάποιες στάσεις ποζάρουν στον φακό ο Καββαδίας, ο Κοτζιάς και ο Τάκης Σινόπουλος. Στο Άροτρο έχουμε την ιστορία ενός ξύλινου αρότρου, με το οποίο όργωναν ένας πατέρας με την κόρη του. Χρόνια μετά, κι αφού ο πατέρας έχει πεθάνει από πνιγμό, η κόρη το παραδίδει στον αφηγητή-γιατρό, αφού οργώνει πλέον με σύγχρονο τρακτέρ. Η επιτυχία του διηγήματος έγκειται στην αποκάλυψη του θανάτου του πατέρα μόλις στις τελευταίες σειρές του. Ακολουθεί το διήγημα Αντιπαροχή. Μέσα σε λίγες γραμμές έχουμε την καταγραφή μιας εποχής, το πέρασμα από τα χαμηλά σπιτάκια στην αντιπαροχή, μέσα από τις συνήθειες ενός ιδιόρρυθμου ανθρώπου, που δεν εξέλειψαν αλλά μεταλλάχθηκαν μέσα στον χρόνο. Ακολουθεί το ομότιτλο διήγημα της συλλογής Ο θησαυρός των Αηδονιών. Πηγαίνοντας εκδρομή στο Μουσείο της Νεμέας για να θαυμάσει τον θησαυρό των Αηδονιών, ο αφηγητής ο αφηγητής πληροφορείται από κάποιον άγνωστο οδηγό που σταθμεύει σ’ ένα ξωκλήσι, δίπλα σε ένα πάρκινγκ της Εθνικής, για τον θάνατο ενός νέου ανθρώπου. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τις Παιδαριώδεις ιστορίες. Είναι πέντε τον αριθμό κι η καθεμία έχει ως τίτλο κάποιο κατοικίδιο ζώο. Οι τρεις από αυτές, που αναφέρονται σε γαϊδούρια, χοίρο και τράγο αντίστοιχα, είναι σκληρές και έχουν ως απόληξη το βίαιο τέλος αυτών των ζώων που σοκάρει τον αναγνώστη. Μία ιστορία αφορά την αλλαγή στη συμπεριφορά ενός σκύλου απέναντι στο αφεντικό του, όταν εκείνος προσπάθησε να τον ξεφορτωθεί, ενώ στην τελευταία θαυμάζουμε τη βαθιά αγάπη ενός ηλικιωμένου για το μουλάρι του, που, σε ώρα ανάγκης, περιέθαλψε ο αφηγητής-γιατρός του βιβλίου. Ο Θησαυρός των Αηδονιών -όπως και τα υπόλοιπα άλλωστε βιβλία του συγγραφέα- κερδίζει τον αναγνώστη με τη λιτή, απέριττη και αφτιασίδωτη αφήγηση. Τα κείμενα, μιας παλάμης τα περισσότερα, είναι γυμνά, ευθύβολα και ειλικρινή, πυκνά και ουσιαστικά, που αντλούν την ύπαρξή τους από πραγματικά γεγονόταβιώματα του συγγραφέα. Αναδεικνύουν το ασήμαντο, το ελάχιστο, το ευτελές και το καθημερινό, σε μείζων και σημαντικό. Στα διηγήματα το τέλος συνήθως είναι καθοριστικής σημασίας για τον αναγνώστη και είτε αποκαλύπτει κάτι σκληρό είτε

58 κάτι αναπάντεχο είτε μας δίνεται μια πολύ καθοριστική πληροφορία. Είναι σύντομες και μεστές ιστορίες που δεν υπολείπονται σε σοφία ή σε αίσθημα, και διαβάζονται με μιαν ανάσα. Γνήσια λογοτεχνία από έναν αυθεντικό δημιουργό. Παναγιώτης Γούτας

Ζυράννα Ζατέλη Το πάθος χιλιάδες φορές ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ Μεσ’ από μια εκστατική θέαση και βίωση του κόσμου, τα πρόσωπα του βιβλίου διαισθάνονται κι αφουγκράζονται τη φωνή και την πνοή ενός σύμπαντος με άπειρες ψυχές, που φανερώνονται κι αποκαλύπτονται μόνο στους μυημένους. Η Λεύκα, alter ego της συγγραφέως, αποκρυπτογραφεί τις ανάσες ολόκληρης της πλάσης και καταθέτει κωδικοποιημένες σε μυστηριώδη κι ανεξιχνίαστα γραπτά τις εντυπώσεις της από την επαφή με έναν κόσμο που πάλλεται από μια μυστική ζωή. Η ίδια αυτή Λεύκα επινοεί προσωπικές και αυτοσχέδιες τελετουργίες για να κοινωνεί την κρυφή ζωή της φύσης και να μεταλαμβάνει την αναπνοή της οικουμένης. Αλαφροΐσκιωτη και χαρισματική, προικισμένη με το θεϊκό δώρο μια σπάνιας ενόρασης, η θαυμαστή αυτή Λεύκα βλέπει τη ζωή να ξεδιπλώνεται μπροστά της σα θαύμα και σα μυστήριο, που το γεύεται με λαχτάρα και πάθος. Ο θάνατος, μαγική επωδός στο τραγούδι της ζωής, στερεί από τη Λεύκα τους οικείους της αλλά συγχρόνως ενεργοποιεί μέσα της μια οργιαστική μνήμη, μεσ’ από την οποία οι εκλιπόντες αναγεννιούνται και ξαναζωντανεύουν, με αποτέλεσμα να γίνονται αέναα παρόντες στο μυαλό και τη ζωή της κοπέλας που μεγαλώνει. Γιατί η Λεύκα περιθάλπει μέσα της τη θύμηση κάθε νεκρού χωριστά και του αποτίει φόρο τιμής με τα γραπτά της και με την εν γένει δραστηριότητά της, που είναι ενέργεια τρομακτική μιας ασίγαστης μνήμης, μιας μνήμης ανήσυχης και ανειρήνευτης που καταλύει και καταργεί τον θάνατο. Το Πάθος χιλιάδες φορές, σπουδή πάνω στον θάνατο και την απώλεια και συγχρόνως ύμνος στη μνήμη και την αθάνατη αγάπη, είναι μια συναρπαστική σύνθεση πλημμυρισμένη από φως και χαρμολύπη, που ευφραίνει κι αγαλλιάζει την ψυχή με τρόπο λυτρωτικό και απελευθερωτικό. Μολονότι το σκηνικό παριστάνει μια βορειοελλαδίτικη πολίχνη της δεκαετίας του 1950, τα όρια του βιβλίου υπερβαίνουν τον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και αγκαλιάζουν την ανθρώπινη κατάσταση όπου γης, προσφέροντας αντίδοτο στον πόνο και θεραπεύοντας πληγές της ψυχής. Τα πρόσωπα που απαθανατίζει η Ζυράννα Ζατέλη κουβαλούν υπάρξεις δυσβάσταχτες, ενίοτε ασήκωτες, ή κονταροχτυπιούνται με πάθη αβάσταχτα σηκώνοντας νυχθημερόν τον σταυρό ενός ιδιωτικού μαρτυρίου, που μόνο ο θάνατος μπορεί να τερματίσει. Παρά ταύτα, γλυκιά η ζωή κι ο θάνατος μαυρίλα. Το Πάθος χιλιάδες Φορές καταφά-

INDEX_36 INDEX_37

59

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ σκει τη ζωή και ό,τι αγαπά τη ζωή, αναπαράγοντας την ευφροσύνη της ζωής μεσ’ από ένα πανηγύρι λέξεων και εκφράσεων που παρασύρουν σε μια γιορτή δημιουργικότητας και ποιητικού οίστρου. Σε κάθε παράγραφο εκβάλλουν άπειρα συναισθήματα και συγκλονιστικές εικόνες, που ο αναγνώστης γεύεται με όλες του τις αισθήσεις μετέχοντας σε σπάνιες συγκινήσεις. Απειροελάχιστα στιγμιότυπα του απλού καθημερινού βίου, αδιάφορα εκ πρώτης όψεως, αναλύονται στα πιο στοιχειώδη συστατικά τους και καθένα επιμέρους στοιχείο περιγράφεται διεξοδικά στην απώτατη λεπτομέρειά του, με τη βοήθεια μιας συγκλονιστικά ευαίσθητης και συγχρόνως κριτικής ματιάς που αντικρίζει τα πράγματα και τον κόσμο με μια βαθιά ανιμιστική και μαγική διάθεση. Εικόνες και ενσταντανέ, που οι περισσότεροι θα προσπερνούσαν αβασάνιστα, τυγχάνουν ιδιαίτερης προσοχής από την αφηγηματική φωνή που συλλέγει τοπία, αναμνήσεις, διαλόγους και αναπλάθει δρώμενα, συμβάντα, τελετές με την πιο μεγάλη ακρίβεια στη λεπτομέρεια. Βλέμματα, κινήσεις, νεύματα, μειδιάματα, τίποτε δεν ξεφεύγει από τον παντεπόπτη οφθαλμό που παρατηρεί τα πάντα και αναδεικνύει σε όλο τους το μεγαλείο, τα περιφρονημένα και τα ασήμαντα. Νίκη Κώτσιου

Ευάγγελος Μαχαίρας Η Τέχνη της Αντίστασης ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ - ΑΓΓ. ΣΙΔΕΡΑΤΟΣ Ο Ευάγγελος Μαχαίρας δραστηριοποιείται και προσφέρει στο κοινωνικό σώμα από πολλές δεκαετίες. Έχει πλούσια δράση στην Εθνική Αντίσταση, στις δημοκρατικές διεκδικήσεις και στα κοινωνικά δικαιώματα, στον συνδικαλισμό και στα ειρηνιστικά κινήματα. Η πλούσια δραστηριότητά του τον εφοδίασε με όλες τις αναγκαίες γνώσεις και τον οδήγησε στη συγγραφή βιβλίων σχετικών με την Εθνική Αντίσταση καθώς και με την αντίσταση κατά την περίοδο της χούντας. Το βιβλίο του Η Τέχνη στην Αντίσταση είχε εκδοθεί για πρώτη φορά το 1999. Η παρούσα 2η έκδοση αποτελεί «ένα εθνικό και μοναδικό στον τομέα του ιστορικό ντοκουμέντο», όπως γράφει στο σημείωμά του ο εκδότης. Η αντίσταση των λογοτεχνών με νόμιμα μέσα και με παράνομες μορφές πάλης εξετάζεται όχι μόνο για το πιο γνωστό της κεφάλαιο, εκείνο για την Αθήνα αλλά και για τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη και τη Μέση Ανατολή. Ο συγγραφέας αναφέρει σημαντικό αριθμό λογοτεχνών και τα δημιουργήματά τους στην πληρέστερη ως τώρα καταγραφή, ενώ ανθολογεί 18 ποιήματα από τον Παλαμά και τον Σικελιανό ως τον Βάρναλη και τον Ρίτσο και από τον Ελύτη και τον Αναγνωστάκη ως τη Μυρτιώτισσα και τον Σιμόπουλο. Σε χωριστό κεφάλαιο εξετάζεται η αντιστασιακή συμβολή του θεάτρου στις κατεχόμενες πόλεις και στα ελεύθερα βουνά. Οι τρόποι παράκαμψης της λογοκρισίας,

οι διώξεις των οργανωμένων στο Ε.Α.Μ. και τον Ε.Δ.Ε.Σ. ηθοποιών, η λειτουργία των κρατικών σκηνών, οι μαρτυρίες των ανθρώπων του θεάτρου, τα έργα του Γ. Κοτζιούλα και η «Λαϊκή Σκηνή», το «Θεατρικό Εργαστήρι» και ο Βασ. Ρώτας και πολλές ουσιαστικές αλλά λησμονημένες σήμερα δράσεις αναπτύσσονται διεξοδικά στο περί θεάτρου κεφάλαιο. Στο κεφάλαιο για Μουσική και Τραγούδια, ο Μαχαίρας παρέχει τις πληροφορίες για τα πρόσωπα που δημιούργησαν και για τις συνθήκες που οδήγησαν στη δημιουργία ενός τραγουδιού ή εμβατηρίου. Έστω αν τώρα τα έργα αυτά κρίνονται με διαφορετικά κριτήρια, η λειτουργία τους τότε ήταν καθοριστική για πολλά. Ο συγγραφέας για την ανάπτυξη αυτού του κεφαλαίου στηρίζεται και στις σημειώσεις που άφησε ο γνωστός συνθέτης Αλέκος Ξένος. Είναι εντυπωσιακά μεγάλος ο αριθμός των καταγραφόμενων τραγουδιών για τους αντιστασιακούς φορείς, για επώνυμους αγωνιστές, για στρατιωτικές μονάδες, για την Ελλάδα, για μάχες, για περιοχές και για πόλεις, για την πείνα αλλά και σάτιρες, παρωδίες, δίστιχα κ.λπ. Το κεφάλαιο συμπληρώνεται με παρτιτούρες των πιο γνωστών τραγουδιών. Ενδιαφέρουσα είναι η καταγραφή συμφωνικών έργων για την αντίσταση από τον Αλέκο Ξένο, τον Μανόλη Καλομοίρη, τον Γιώργο Καζασόγλου, τον Μενέλαο Παλλάντιο, τον Νίκο Σκαλκώτα, τον Μάριο Βάρβογλη, τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους - ό,τι καλύτερο έχει δώσει ο μουσικός μας πολιτισμός. Ο Μαχαίρας αναφέρεται επίσης σε 20 ρεμπέτικα τραγούδια των Π. Τούντα, Δ. Γκόγκου (Μπαγιαντέρα), Απ. Καλδάρα, Μ. Βαμβακάρη, Στ. Κερομύτη, Σπ. Περιστέρη, Βασ. Τσιτσάνη, Μ. Γενίτσαρη κ.ά. Η Αντίσταση των εικαστικών καλλιτεχνών ξεκινά ήδη από τον πόλεμο του ’40 με τη δημιουργία αφισών, πολλές από τις οποίες είναι ακόμα γνωστές και σε νεότερες γενιές. Η γελοιογραφία έπαιξε επίσης τον δικό της ρόλο. Τα επόμενα χρόνια η δράση και τα έργα των εικαστικών καλλιτεχνών εντάσσονται και καθοδηγούνται από το ΕΑΜ. Μεταξύ των καλλιτεχνών αυτών είναι τα ονόματα που και τις επόμενες δεκαετίες τίμησαν τον εικαστικό χώρο: Ο Σπ. Βασιλείου, ο Γ. Βακιρτζής, ο Ασ. Μπαχαριάν, ο Γιαν. Κεφαλληνός, η Βάσω Κατράκη, ο Κ. Γραμματόπουλος, ο Α. Τάσσος, η Λ. Μαγγιώρου και πολλοί άλλοι ακόμα. Το κεφάλαιο συμπληρώνεται με μαρτυρίες του Α. Τάσσου, του Μέμου Μακρή, του Δημ. Φερεντίνου, του Γιαν. Στεφανίδη, της Βάσως Κατράκη, του Κ. Γραμματόπουλου, της Λ. Μαγγιώρου, του Χρ. Δαγκλή, του Γ. Βακιρτζή, του Απ. Μπάρμπογλου. Γίνεται επίσης αναφορά στους καλλιτέχνες της «Ελεύθερης Ελλάδας» Βάλια Σεμερτζίδη, Δημ. Μεγαλίδη, Μίνω Αργυράκη, Γιώργο Φαρσακίδη -για να περιοριστώ στα πιο γνωστά ονόματα. Ο Μαχαίρας αναφέρεται λεπτομερώς όχι μόνο στους πιο πάνω αλλά και σε πολλούς ακόμα, παραθέτει δε αναπαραγωγές πολλών έργων από κάθε καλλιτέχνη. Το πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στις φωτογραφίες του αγώνα και κύρια σ’ εκείνες του Σπ. Μελετζή και του Κ. Μπαλάφα.

Το βιβλίο του Μαχαίρα αποτελεί προϊόν μόχθου και αγάπης. Μόχθου για την αναζήτηση και τη διασταύρωση των πληροφοριών από πρόσωπα, έντυπα, ντοκουμέντα. Και αγάπης για πρόσωπα που γνώρισε και υπερασπίστηκε, για καταστάσεις που βίωσε και ο ίδιος. Πρόκειται για μια σημαντική εργασία, την πληρέστερη για το συγκεκριμένο αντικείμενο, που πιστεύω ότι θα παραμείνει ως βιβλιογραφία αναφοράς. Γεράσιμος Α. Ρηγάτος

Δημήτρης Βαρβαρήγος Ό,τι αγαπήσαμε πίσω έμεινε ΑΓΚΥΡΑ Στο ιστορικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Βαρβαρήγου, πρωτοσυναντάμε τους κεντρικούς ήρωες, τον Σαλιβέριο και τη Μαρία-Ρόζα, δύο παράφορα ερωτευμένους νέους, στη Φλωρεντία του 19ου αιώνα. Με λεπτομερείς περιγραφές που αναπλάθουν το κλίμα της εποχής και διαλόγους που προσδίδουν στο κείμενο τη ζωντάνια ενός θεατρικού, ο αναγνώστης παρακολουθεί στη συνέχεια τον κύκλο της ζωής των ηρώων όπως εξελίσσεται στην Αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο, για να καταλήξει στην Αθήνα. Αναπαριστώντας την πολιτική και κοινωνική ατμόσφαιρα μιας περιόδου όπου η Φλωρεντία έχει μόλις απελευθερωθεί από την κυριαρχία των Αυστριακών, τα Επτάνησα βρίσκονται ακόμα υπό την κατοχή των Άγγλων και όπου οι κοινωνικές διαφορές ανάμεσα στις τάξεις είναι θεμελιωμένες σε κανόνες απαράβατους για την πλειοψηφία των ανθρώπων, οι νεαροί ήρωες της ιστορίας τολμούν -βάζοντας στην άκρη τις ταξικές διαφορές τους- να ερωτευτούν και να διεκδικήσουν μια κοινή ζωή μακριά από το στενό κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο γεννήθηκαν κι έζησαν την παιδική ηλικία και την πρώτη τους νεότητα. Σε μια εποχή έντονων πολιτικών αναταρα-

χών, όπου καταπιεσμένοι λαοί επαναστατούν και ανακτούν την ανεξαρτησία τους, ο Σαλιβέριος κι η Μαρία-Ρόζα αφήνουν πίσω τους καθετί οικείο κι αγαπημένο προκειμένου να ανακαλύψουν ποιοι πραγματικά είναι και να κατακτήσουν την αυτονομία, την αξιοπρέπεια, την ελευθερία τους. Στο επίκεντρο της ιστορίας, φωτισμένη από τον συγγραφέα με διαφορετικούς τρόπους, η θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο όπου οι άνδρες νομοθέτες και τιμωροί αποφασίζουν και οι γυναίκες υπομένουν στωικά τη μοίρα τους καταπνίγοντας συνήθως κάθε διαφορετικότητα, επιθυμία και ανάγκη. Η τραγική ιστορία της Νίνας που δεν έχει άλλον τρόπο διαφυγής από την αυτοκτονία, η πιστή, αφοσιωμένη Φραντζέσκα που ζει τη ζωή της δίχως έρωτα και δική της οικογένεια, η Μαρίνα που ξοδεύει τη δική της στους οίκους ανοχής της Ζακύνθου αποτελούν μερικές από τις διαφορετικές εκδοχές της γυναικείας υποταγής. Η κεντρική ηρωίδα, ωστόσο, με τη δύναμη που της δίνουν τα νιάτα της κι η αγάπη του Σαλιβέριου καταφέρνει να ξεπεράσει τα όρια του φύλου και να παλέψει για μια ζωή διαφορετική που δεν καθορίζεται από τα πρέπει των άλλων, μα από τη δική της επιθυμία για τον απόλυτο έρωτα, από τη λαχτάρα της για ελευθερία, δημιουργία και ζωή. Εύα Στάμου, συγγραφέας - ψυχολόγος

Aurine Cremieu Όλοι ελεύθεροι και ίσοι ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ Όταν οι εκδόσεις Κονιδάρη μου πρότειναν τη μετάφραση του βιβλίου Όλοι ελεύθεροι και ίσοι της Aurine Crémieu, το οποίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά τον Δεκέμβριο του 2009, είχα την ευκαιρία να διαβάσω την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων

του Ανθρώπου και να την «αποτυπώσω» με τον τρόπο που επέλεξε η συγγραφέας. Ξεκινώντας από μια ιστορική αναδρομή η Aurine Crémieu παραθέτει κατ’ αρχήν τα στοιχεία εκείνα τα οποία αναφέρονται στο πώς, πότε, από ποιους, σε ποιες συγκυρίες και γιατί αποφασίστηκε η ψήφιση του κειμένου αυτού· στη συνέχεια αναφέρεται στις διαμάχες, αντιθέσεις, επιφυλάξεις για την υιοθέτησή του οι οποίες εστιάζονται στη θεμελιώδη έννοια «ανθρώπινα δικαιώματα» καταδεικνύοντας τις διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές σκοπιμότητες, αφού βέβαια σταθεί και αναλύσει τις βασικές έννοιες αυτής της Διακήρυξης. Προσεγγίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις θεμελιώδεις έννοιες της Διακήρυξης όπως «οικουμενικότητα», «αδιαίρετη σχέση», «νομιμότητα» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τέλος φωτίζει την πορεία της Διακήρυξης αυτής μέσα στον χρόνο, την εφαρμογή της και την αποτελεσματικότητα ή μη αυτής μέσα σε ένα παγκόσμιο στερέωμα όπου υπάρχουν νέα δικαιώματα προς προάσπιση, αλλαγές πολιτικοοικονομικών συστημάτων, η παγκοσμιοποίηση, οι πολύμορφες πολιτισμικές εκφράσεις δίνοντας παραδείγματα· αλήθεια πόσες φορές δεν έχουμε προβληματιστεί για την καταπάτηση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο όνομα των αξιών του Ισλάμ; Ερωτήματα που αφορούν τον σύγχρονο πολίτη του κόσμου, αμφισβήτηση για τη θέση που μπορεί να έχει αυτή η Διακήρυξη σήμερα, την ανάγκη αναπροσαρμογής της, τον ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων για τη διασφάλιση αυτών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Aurine Crémieu προφανώς δεν φιλοδοξεί να εξαντλήσει όλα αυτά τα ζητήματα μέσα σ’ ένα μικρό βιβλίο, ούτε πρόθεσή της είναι να καταλήξει κάπου, όμως κάνει κάτι πολύ ουσιαστικό, με επιτυχία και αυτό πιστεύω είναι το ατού του βιβλίου: με ένα κείμενο εύληπτο, ταυτόχρονα περιεκτικό, με μια σύντομη «ανάγνωση» της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με χιουμοριστικές

60 εικονογραφήσεις, προβληματίζει και αγγίζει τη σκέψη του νέου όμως και του ώριμου ηλικιακά αναγνώστη, τις ανησυχίες του σημερινού παγκόσμιου πολίτη καθώς είναι ένα βιβλίο σύγχρονο και επίκαιρο παρά ποτέ. Βασιλική Τσίγκανου

Πολύβιος Δημητρακόπουλος Ο υπερκόσμιος Παρνασσός ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Εκείνο που τράβηξε την προσοχή μου και ξεφύλλισα το βιβλίο αυτό ήταν το κείμενο του οπισθόφυλλου. Πρόκειται για μία συλλογή ποιημάτων γνωστών Ελλήνων ποιητών (Σουρής, Μαβίλης, Σολωμός κλπ), τα οποία, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, δεν είναι γήινα έργα τους, αλλά γράφτηκαν με τον διαμεσικό τρόπο, κατόπιν υπαγορεύσεως των πνευμάτων των ποιητών. (Ως γνωστόν ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος ήταν ισχυρό διάμεσο στην εποχή του). Ανεξάρτητα αν ο αναγνώστης θα παραδεχθεί τον ισχυρισμό αυτό, τα ποιήματα, άγνωστα στις ποιητικές ανθολογίες, εντυπωσιάζουν επειδή έχουν απόλυτη ομοιότητα του ύφους τους με τα γνωστά έργα κάθε ποιητή. Αμέσως, με την ανάγνωση των πρώτων στίχων μπορεί ο αναγνώστης να αναγνωρίσει τον δημιουργό του. Και δεν είναι μόνο η ομοιότητα του ύφους που εντυπωσιάζει. Είναι και η ομοιότητα στη θεματολογία. Ο τρόπος που προσεγγίζει το θέμα του κάθε ποιητή είναι απόλυτα όμοιος με τα θέματα των ήδη γνωστών ποιημάτων του. Για παράδειγμα, γραφεί ο Α. Ραγκαβής: Εις των άστρων την δίνην Εις νυκτός και ημέρας Ώρας Κι’ εις διάστερον κλίνην, εντρυφώ εις γαλήνην φωτεινής, εις αιθέρας, χώρας. Ο συγγραφέας, στον πρόλογο του βιβλίου του, προβλέποντας τη δυσκολία να γίνει πιστευτή μια τέτοια διαδικασία συγγραφής, βεβαιώνει: «Το αναμφισβήτητο είναι ότι αι ιδέαι και αι περιγραφαί της καταστάσεως του ιδικού των κόσμου δεν είναι αποκύημα της ιδικής μου φαντασίας. Αυτή είναι η ειλικρινής ομολογία μου και παρακαλώ να γίνει πιστευτή…». Στη νέα έκδοση, ο εκδότης έχει προσθέσει σύντομα βιογραφικά στοιχεία των ποιητών και μερικά σύντομα σχόλια, σε κάθε ποίημα. Τα σχόλια αυτά, για όσους μελετήσουν τα ποιήματα, είναι πολύ επιβοηθητικά για την εύκολη κατανόηση της μεταφυσικής διάστασης των ποιημάτων και των «μεταφυσικών» εννοιών που περιέχουν. (Θυμίζουν τα σχολικά βοηθήματα, όπου δίπλα στη μετάφραση ενός αρχαίου κειμένου έβαζε ο μεταφραστής και μια ελεύθερη απόδοσή του, διανθισμένη με διευκρινίσεις, παραπομπές, σχόλια κλπ, για να μπορέσουν να καταλάβουν το νόημα του αρχαίου κειμένου και όσοι μαθητές δεν είχαν έφεση στα αρχαία). Κώστας Μακρυγιάννης

INDEX_36 INDEX_37

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

Μαρινέλλα Βλαχάκη Χρονιάρες μέρες ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Η Μαρινέλλα Βλαχάκη με τη νέα της συλλογή διηγημάτων Χρονιάρες Μέρες μας οδηγεί στους δρόμους του χωριού αλλά και της παλιάς πόλης των Χανίων όπου έζησε παιδί και έφηβη. Μέσα στις σελίδες πάλλουν τα βάσανα των στερημένων ανθρώπων, η μοιρολατρία, η θαυμαστή αντοχή και η καρτερία, με μια γλώσσα που διατηρεί την προφορά της Κρήτης και τη μουσικότητα, αν και πέρασαν γενεές και χρόνια. Τύποι ανθρώπων που σπάνια υπάρχουν σήμερα, έθιμα και συνήθειες, αντοχή και δεσμοί με τη φύση που παντού κυριαρχεί. Βουνά και φαράγγια, γκρεμνοί και σπήλαια που προκαλούν φόβο, σφυρηλατούν το πνεύμα του νησιού που απλώνεται αγέρωχο στη Μεσόγειο. Και πάλι η γλώσσα! Αναπλασμένη από ανθρώπους που δεν κάθισαν για πολύ σε θρανία, τη διδάχτηκαν όμως, εκφραστική, μουσική, από τη ζωή. Ο εικοστός αιώνας στα δύσκολα παιδικά του χρόνια. Η λαογραφία και η ιστορία του πολιτισμού. Άνθη του αγρού τα παραμύθια της Μαρινέλλας, βελάσματα και φλογέρες του βοσκού στις πλαγιές, αναπάντεχα συμβάντα στη ζωή των απλών ανθρώπων, το συναρπαστικό γεγονός με το αεροπλάνο που έπεσε τον Δεκέμβρη του 1969… Η Μαρινέλλα Βλαχάκη επιμένει στη γνησιότητα της γραφής και προσθέτει ζωντάνια στις τριμμένες λέξεις και στις συνήθειες των ανθρώπων εκείνων. Βικτωρία Θεοδώρου

Αναστάσιος Καρποδίνης Κραδασμοί ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ

Τα κλειδιά του Παραβύσσου ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑ Ο Αναστάσιος Καρποδίνης είναι συνθέτης, γνωστός στη διεθνή δισκογραφία με το όνομα Anastazios. Στο cd της Veronica Yen με τίτλο Piano Poems from the Mediterranean συμμετέχει με τρία μουσικά κομμάτια. Ο λόγος που προτάσσω αυτή του την ιδιότητα είναι γιατί και η ποίησή του τριανταπεντάχρονου αυτού καλλιτέχνη έχει τη μουσικότητα του λόγου ως πρωταρχικό της θεμέλιο και βασικό δομικό της στοιχείο. Από τη δεύτερη ποιητική του συλλογή με τίτλο Τα κλειδιά του Παραβύσσου (νεολογισμός από την Άβυσσο, σε αντίθεση με τον Παράδεισο), σημείωσα με το μολυβάκι μου στο περιθώριο των ώριμων στιχουργημάτων του: ρυθμικές αντιστροφές του λόγου, ομοιοκαταληξίες κάθε είδους, μουσικά θέματα και μοτίβα που παραλλάσσονται ενώ παρεμβάλλονται, με αντιστικτικό τρόπο, άλλες δευτερεύουσες εικόνες και ηχητικές συλλήψεις,

ρυθμικές επαναλήψεις φράσεων ή και λέξεων για πολλοστή φορά, καλομελετημένες παρηχήσεις με διαφοροποίηση ενός και μόνου συμφώνου της λέξεως, ενώ αλλού παρασύρεται ο ποιητής από την αιθέρια μουσική που συλλαμβάνουν οι λεπταίσθητες κεραίες του και καταφεύγει στον απόλυτο λετρισμό και στην πλήρη αποδόμηση του ποιητικού λόγου, το ξεγύμνωμά του από κάθε νόημα (σ. 24). Στο επίπεδο της θεματικής ένα και μόνο ένα είναι το μοτίβο του: το υπαρξιακό άγχος, ο τρόμος του θανάτου, η αέναη μανιχαϊστική σύγκρουση του Φωτός με το Σκότος, η αναζήτηση του νοήματος και της ουσίας της ζωής πέρα από τη θνητότητα της ύλης, μεταφυσικές ενοράσεις, αιθέρια «ακούσματα», φυγή του μουσικού-ποιητή εις το διηνεκές. Στο επίπεδο της αισθητικής κινείται από τον πλέον κλασικό ρομαντισμό, στον σουρεαλισμό, στον λετρισμό, στην αποδόμηση, στο μεταμοντέρνο. Στο επίπεδο της ιδεολογίας μοιάζει να προτιμά το Ά-λογο και το Υπέρ-λογο από τη Γνώση, για την οποία μοιάζει να πιστεύει ότι μας απομακρύνει από την ουσία των πραγμάτων. Στην πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Κραδασμοί (ευθεία αναφορά στη μουσική και στην κυματική φυσική του ήχου) κινήθηκε σε περισσότερο πεζολογικά, λογοκρατούμενα πλαίσια: σουρεαλιστικές παραδοξολογίες, λεκτικά πυροτεχνήματα, διανοητικές ακροβασίες, διαλογιστικές σοφιστείες υψηλού βαθμού ποιητικότητας, πρωτότυπες εικόνες, ρηξικέλευθες ιδέες στα όρια του παράλογου. Η ανάγκη της πληγωμένης ποιητικής φωνής να αποσυρθεί στην ιδιωτική σιωπή της μοναξιάς, η απουσία του Έρωτα, ένα διαρκές πένθος και ο πανταχού παρών Θάνατος, χαρακτηρίζουν το ποιητικό σύμπαν του Αναστάσιου Καρποδίνη και καθορίζουν το στίγμα του στο ποιητικό φάσμα της νεοελληνικής λογοτεχνικής μας πραγματικότητας. Το μαύρο χρώμα, το σκοτάδι, η ανυπαρξία τρομοκρατούν το μυαλό του ποιητή. Μόνη του καταφυγή τα αφηρημένα βένθεα μιας νοσταλγικής πολυφωνικής μουσικής, που τον οδηγεί στον μόνο ου-τόπο της Παραβύσσου (παρά την άβυσσον), όπου ο ποιητής βρίσκει για λίγο τη γαλήνη της ψυχής του. Τον θλίβουν τα έντομα που δε γνωρίζουν ότι θα ζήσουν τόσο λίγο, μέσα από ανθρώπινα κρανία ξεπετάγονται πεταλούδες, η βροχή πέφτει και τον μαγεύει με την αλλόκοσμη μουσικότητά της. Το στοιχείο της ειρωνείας λανθάνει σε κάποια από τα ποιήματα της δεύτερής του ποιητικής συλλογής, προδίδοντας μια μεγαλύτερη ωριμότητα και μια κάποια απόσταση από τα πράγματα. Στην πρώτη του ποιητική συλλογή τοποθετεί τις λέξεις ή τις συλλαβές σε γεωμετρικά σχήματα, σα να γράφει μια παρτιτούρα. Εν κατακλείδι, ο Αναστάσιος Καρποδίνης συνθέτει μουσική όταν γράφει ποίηση, και γράφει ποίηση όταν συνθέτει μουσική. Ένας ενδιαφέρον συνδυασμός θα ήταν να γράψει και στίχους και μουσική. Ίδωμεν! Κωνσταντίνος Μπούρας, www.konstantinosbouras.gr

Άγγελος Γέροντας Ημερολόγιο 2010- Η παραβολή του Αντισθένη & Ρακένδυτη νύχτα ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Η επανέκδοση των δύο πρώτων βιβλίων Η παραβολή του Αντισθένη και Ρακένδυτη νύχτα του πεζογράφου Άγγελου Γέροντα μέσα στο καλαίσθητο ημερολόγιο του 2010 των ιατρικών εκδόσεων ΒΗΤΑ επαναφέρει επιτακτικά στο προσκήνιο το αίτημα μιας ελεύθερης και δικαιότερης ζωής. Η παραβολή του Αντισθένη είναι μια νοσταλγική καταβύθιση αυτογνωσίας στη χαμένη νεότητα, στο συλλογικό ασυνείδητο μιας γενιάς στα χρόνια της ύστερης μεταπολίτευσης, η αναβίωση μιας εποχής. Ένας κόσμος βυθισμένος αναδύεται ξανά ζωντανός στην επιφάνεια. Φυγή από την καταπιεστική καθημερινότητα, τις συμβατικές υποχρεώσεις, ταξίδι στο όνειρο, νεανική παρορμητικότητα, ενθουσιασμός, ροκ συγκροτήματα, δίψα για το ανέφικτο. Αναζήτηση του πραγματικού αληθινού έρωτα στο συμβολικό ιδεατό πρόσωπο της Αλήθειας. Αλλά και λατρεία της φύσης στις ελάχιστες γωνιές της πόλης που απέμειναν πράσινες. Η παραβολή του Αντισθένη είναι ο αντικατοπτρισμός της πραγματικής ζωής και της αθωότητας απέναντι σ’ έναν κόσμο καταπιεστικό, ισοπεδωτικό, γκρίζο. Με τα μυθολογικά ονόματα των ηρώων, τα ενδοσκοπικά παιχνίδια του μυαλού, το φανταστικό ταξίδι, το εύρημα του τέλους. Διχασμένος ή όχι ο Αντισθένης εκπροσωπεί τη γενιά του και την εποχή του. Εκπροσωπεί το ελεύθερο πνεύμα, την αντισυμβατικότητα, την απαξίωση του υλικού πλούτου. Αναζητώντας την Αθήνα που χάνεται και που αλλάζει διαρκώς (και με τις ροκ αναφορές του συγγραφέα) το μυθιστόρημα φέρνει στο νου το τραγούδι των Pink Floyd «θυμάται κανείς εδώ πέρα τη Βέρα Λύνν;» την παλιά τραγουδίστρια του πολέμου που θα μπορούσε τώρα να ειπωθεί: «θυμάται κανείς εδώ πέρα την παλιά Αθήνα;». Μια σπουδή στα μετεφηβικά νεανικά χρόνια μιας γενιάς, στους φοιτητικούς αγώνες και τα κινήματα των χρόνων του «ογδόντα» στις ελπίδες και τα οράματα, στα πράγματα που την πλήγωσαν και τη στοίχειωσαν. Στη μεταγενέστερη Ρακένδυτη νύχτα επικρατεί ένα άλλο στυλ. Κυρίαρχη είναι η νύχτα, είτε είναι νύχτα θανάτου (ιστορία θανάτου), είτε νύχτα των ερωτικών σχέσεων και της μοναξιάς (ο νάνος), είτε γενικότερα νύχτα της φτωχής ρακένδυτης ζωής μας (ο αγωγός), είτε τέλος εσωτερική νύχτα, διαμάχη με τους φόβους μας (κίτρινο παραμύθι). Στο βιβλίο πίσω από μια νεορεαλιστική γραφή σε πρώτο επίπεδο, επανέρχεται το παράλογο μοτίβο, το παράδοξο, το πάθος, ένας λανθάνων υπερεαλισμός. Μια γραφή που θέλει ν’ αγκαλιάσει τα πάντα, τις σχέσεις, τον έρωτα, την αποξένωση της εποχής, θέλει ν’ αγκαλιάσει τη ζωή δηλαδή την πραγματικότητα, να την οριοθετήσει, να την αναλύσει, να διεισδύσει εντός της τέμνοντάς την. Ο Άγγελος Γέροντας συγκροτεί σε έργο την εσωτερική του περιπέτεια όταν φτάνει σε ακραίες καταστάσεις. Φιλτράροντας τα

ερεθίσματα της πραγματικότητας που προσλαμβάνει μέσα από συνεχείς συγκρούσεις και δυσκολίες φτάνει στην υπέρβαση και τελικά στην κάθαρση. Θαυμάσιο επίσης το εξώφυλλο του ημερολογίου από πίνακα του Μαρκ Ρόθκο «κίτρινο και χρυσό» (1956). Κώστας Δ. Υφαντής, ποιητής-ψυχίατρος

Κλεοπάτρα Χατζησάββα Ονειρεύομαι τα βουνά και τα κούμαρα ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ Το μικρό ενσωματωμένο διήγημα (ένα από τα πολλά) που ανοίγει το ανά χείρας βιβλίο και μιλά για την εποχή των Αχόρταγων και τη χώρα της συντροφιάς θυμίζει, βέβαια, με τον τρόπο του, τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο του Άλντους Χάξλεϋ, αλλά και αποτελεί ικανότατο λόγο από μόνο του για να διαβάσει κανείς ολόκληρο το βιβλίο. «Ευτυχώς αιώνες τώρα δεν υπάρχει άνθρωπος πάνω στη γη», γράφει η Κλεοπάτρα Χατζησάββα και ο αναγνώστης πιθανότατα συμμερίζεται την προσδοκία της γι’ αυτό που, επειδή είναι αναπόφευκτο, η συγγραφέας το θεωρεί συντελεσμένο. Η συγγραφέας, που ορθώνει το γυναικείο της ανάστημα ήδη από την αρχή, διότι γνωρίζει, συνειδητά αλλά και ασυνείδητα, την αδικία που το φύλο της υπέστη (αλλά και υφίσταται) ανέκαθεν. «Καλώς ήρθατε στον πολιτισμό της γυναικείας γραφής», μας καλωσορίζει, και απλώνει τις σελίδες της για να μας δείξει τον τρόπο με τον οποίο κατάλαβε, στ’ αλήθεια, ότι ζει. «Το χαρτί γεμίζει με λέξεις βγαλμένες από μέσα μου που πρέπει μετά εγώ να τις διαβάσω προσεχτικά και γεμάτη περιέργεια». Το παιχνίδι, ωστόσο, της ανάγνωσης παίζεται με δύο παίκτες, τουλάχιστον, κάθε φορά - ο δεύτερος είναι ο «προσκεκλημένος» αναγνώστης, εκείνος που διαβάζοντας για τις ξένες ζωές μαθαίνει τη δικιά του, αντικρίζει σαν σε καθρέφτη τους φόβους του, τις επιφυλάξεις του, τις τύψεις του, τις αγωνίες του, τις ανασφάλειές του. Η συγγραφέας κάνει σκληρές προσπάθειες να είναι όσο περισσότερο ειλικρινής γίνεται και αυτό βοηθάει πολύ στην επικοινωνία· συναντιέται με τον αναγνώστη της πίσω απ’ τα βλέφαρά του. Πρώτα μπαίνουν «οι υπογραφές», όπως σε όλα τα συμβόλαια. Σε αυτό το συμβόλαιο με τον αναγνώστη η συγγραφέας δεσμεύεται να του παρουσιάσει την αυτοβιογραφία της, όλες τις προσφυγιές στη σειρά, προσφεύγοντας στο ενδιαφέρον του να μάθει την ιστορία της, του νου και του κορμιού της, της ζωής και της επιβίωσής της: Τα πρώτα ευχάριστα χρόνια στο Οκτατάξιο, το ανέκφραστο περιεχόμενο της μνήμης και τα φρικιαστικά όνειρα που σε ακολουθούν, αν είναι αυτή η μοίρα σου, όσο ζεις, τα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής, η δουλειά της, μικρής τότε, Πάτρας στο κυτιοποιείο, οι υπερρεαλιστικές συζεύξεις των στοιχείων και οι ακούραστες επαναλήψεις που κάνει σε αέναο Ενεστώτα η συγγραφέας, η εφηβεία με την οδύνη της και το πρό-

62 ωρο τέλος της, η δανειστική βιβλιοθήκη, τα μαθήματα αγγλικών, η Αντίσταση και η φυλακή, η λαχτάρα για σπουδές μετά την Απελευθέρωση, η εκτέλεση του αδερφού, οι φυλακίσεις στη διάρκεια του Εμφυλίου και μετά, οι εξορίες, ο χάρτης της Ελλάδας ταυτισμένος με πρόσωπα συγκρατουμένων και η μελέτη, ασταμάτητη σε κάθε ελεύθερο λεπτό, η ΕΔΑ, οι γόβες από μαύρο σεβρό και η καινούργια ζωή, το Συνέδριο Γυναικών στη Μόσχα, η μητρότητα και οι γυναίκες της ΕΔΑ, οι Μαραθώνιες Πορείες Ειρήνης και η Χούντα του ’67, η Γυάρος και οι φυλακές Αλικαρνασσού, μια δαγκωνιά από συκαλάκι ξερό και οι ιστορίες που έχει να πει. Παράλληλα, η συγγραφέας δίνει φωνή σε αγαπημένους φίλους και φίλες, διηγούμενη τις δικές τους ζωές και τα δικά τους όνειρα, ενώ τους αφιερώνει και ένα μεγάλο μέρος από το δεύτερο μισό τού βιβλίου της. Κάνει εντύπωση, πάντως, σε μια πρώτη τουλάχιστον ανάγνωση, το γεγονός ότι η Κλεοπάτρα Χατζησάββα, παρά τα όσα οδυνηρά είχε χρειαστεί να ξεπεράσει μέχρι τότε, επιλέγει να τιτλοφορήσει ως «εποχή πίκρας και θυμού» το διάστημα 1970-1976, που ξεκινά με δεδομένη τη διάσπαση της Αριστεράς και συνεχίζεται με την οικονομική κρίση του ’73 για να τελειώσει με ένα καινούργιο ξεκίνημα για τη συγγραφέα στα 49 της χρόνια. Από αυτό το σημείο και μετά, το κείμενο, που συνιστά ουσιαστικά ένα άθροισμα μικροκειμένων τα οποία κάποτε επικαλύπτονται και αλληλοερμηνεύονται, γίνεται πιο εσωστρεφές και ενίοτε κρυπτικό. Η Χατζησάββα αξιοποιεί τις γνώσεις της στη δημιουργική γραφή για να φτιάξει μυστικά περάσματα στην αυτοβιογραφία της, οδηγώντας τα μερικές φορές και σε αδιέξοδο. Επανειλημμένα και με επιμονή επώδυνη και γενναία εστιάζει στις οικογενειακές και φιλικές σχέσεις, για να μάθει μέσα από αυτήν την εξονυχιστική έρευνα τον εαυτό της. Το ίδιο κάνει και με τους συγγραφείς και τους καλλιτέχνες των οποίων το έργο έζησε και ζει σαν δικό της βίωμα. Και πάντα, βέβαια, τα ταξίδια και η φύση, αιτίες αληθινής απόλαυσης και ευκαιρίες αυτογνωσίας. Και η καταπίεση, αναπόφευκτη, των άλλων, που καταβροχθίζουν τον χρόνο σου ή σε γεμίζουν τύψεις: ένας κύκλος φαύλος, ένας κύκλος ανθρώπινος. Τελικά, ο τίτλος του βιβλίου, που δικαιώνεται βέβαια ήδη από τις πρώτες γραμμές, εξακολουθεί να ισχύει ως έγκυρη συμπύκνωση αυτού του ιδιότυπου πονήματος μέχρι το τέλος του: το όνειρο ως εκείνο που ήθελες αλλά δεν πρόλαβες να ζήσεις και να χορτάσεις, το όνειρο ως κάτι διαρκές που σε συντηρεί και σε χαρακτηρίζει, το όνειρο ως η πεμπτουσία της κάθε ξεχωριστής ύπαρξης. Σταυρούλα Γ. Τσούπρου

Αναστασία Φροντιστή Χαμένη Πόλη ΙΩΛΚΟΣ Μια καθαρή νεανική φωνή, η φωνή της νεαρής ποιήτριας Αναστασίας Φροντιστή έχει

INDEX_36 INDEX_37

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ όλα εκείνα τα στοιχεία που μας υποχρεώνουν να την προσέξουμε περιμένοντας την αυριανή εξέλιξή της. Καθαρή, όπως η νεότητα, προβληματιζόμενη και άκρως προσωπική ενίσταται και αποφαίνεται μέσα από τα τριάντα εφτά ποιήματα, που αποτελούν τη Χαμένη Πόλη, την πρώτη ποιητική συλλογή της. Χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: Της χαμένης πόλης, της ζωής, της ψυχής, και, του χρόνου και του κόσμου. Ο προβληματισμός είναι έντονος, διάφανος και δικαιολογημένος, όταν αποφαίνεται ήδη από το πρώτο ποίημά της: «Οι γεμάτοι γκράφιτι τοίχοι σου / προσωρινά καλύπτουν τις πληγές σου» για να συνεχίσει στο δεύτερο ποίημα το οποίο θεωρώ επίτευγμα και μια κραυγή απελπισίας του πόνου: «Η πόλη αυτή / αλλάζει πρόσωπα... / Διαφορετικό το πρωί, / άλλο το μεσημέρι, / άλλο τ’ απόγεμα. / Άλλο τη νύχτα». Τελειώνει με μιαν αλήθεια τρομερή, ασθμαίνοντας σαν τον αθλητή που κόβει το νήμα και πέφτει στο έδαφος αποσπώντας τη νίκη: «Άλλοι έρμαια εκόντα ή άκοντα της ζωής, / διαχέοντας μια ανάκατη δυσοσμία / από αλκοόλ, φτηνά τσιγάρα και ιδρώτα, / σέρνονται τρεκλίζοντας, μονάχοι, / καθώς οι ταμπέλες από νέον, / σιωπηλά τρεμοσβήνουν, ασθμαίνοντας». Η Αναστασία Φροντιστή μπορεί και τιθασεύει τον λόγο με μιαν ικανότητα αξιοθαύμαστη και έναν τρόπο καθαρό, τελείως προσωπικό, έτσι ώστε να μην πλαταίνει και να μη χάνεται στη λεξιλαγνεία. Τελικά τι είναι η ψυχή; Η ποιήτρια έχει το δικό της ορισμό: «Ένα παράθυρο με θέα / θέλει η ψυχή, / για να βλέπει ουρανό, κατοικώντας / στο μικρό το σπίτι της, το σώμα. / Σαν το μικρό λουλούδι, / θέλει το τακτικό της πότισμα / και οξυγόνο για ν’ ανθίσει. / Και μια σκάλα αέρινη, / για ν’ ανεβεί στα ύψη». Μεταφυσική, πραγματολογική, αισιόδοξη και ανθρώπινη η ποιήτρια λέει αυτό που θέλει και όχι αυτό που θα ήθελε, γιατί όλα έχουν τ’ όνομά τους και όλα κινούνται και συμπεριφέρονται ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Πώς να μη χαιρετίσεις αυτό το νέο κορίτσι και την ποίησή του, όταν μέσα σε τρεις στίχους, στις Αγοραπωλησίες τα λέει όλα: «Βγήκε η αλήθεια στο σφυρί. / Πωλούνται υποσχέσεις, ενοικιάζονται όνειρα». Γιάννης Κορίδης

Anne Applebaum Γκουλάγκ - Η αληθινή ιστορία ΙΩΛΚΟΣ Το Γκουλάγκ -ο τεράστιος αριθμός σοβιετικών στρατοπέδων συγκέντρωσης- ήταν ένα σύστημα καταστολής και τιμωρίας. Η συγγραφέας Αν Άπλμπαουμ με το βιβλίο της Γκουλάγκ - Η αληθινή ιστορία (εκδόσεις Ιωλκός, 2009) παρουσιάζει χρονολογικά την ιστορία των στρατοπέδων, καθώς και τη λογική που φαινόταν να διέπει τη δημιουργία, την επέκταση και τη διατήρησή τους. Το Γκουλάγκ άρχισε να εφαρμόζεται για πρώτη φορά το 1918, μετά τη Ρωσική Επανάσταση. Το 1929, ο Στάλιν αποφάσισε να επεκτείνει το σύστημα των στρατοπέδων, όχι μόνο για να χρησιμοποιήσει τα καταναγκαστικά έργα των κρατουμένων προκειμένου να επιταχύνει την εκβιομηχάνιση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και για να

εκμεταλλευτεί τις φυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές των απέραντων, ακατοίκητων σχεδόν και απομακρυσμένων βόρειων περιοχών της χώρας. Στο τέλος της δεκαετίας του ‘30, στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας βρίσκονταν και στις 12 ζώνες ώρας της Σοβιετικής Ένωσης. Το σύστημα συνέχισε να εξαπλώνεται στη διάρκεια του πολέμου, φτάνοντας το αποκορύφωμά του μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Από το 1929 μέχρι τον θάνατο του Στάλιν, το 1953, περίπου 18.000.000 άνθρωποι πέρασαν από το αχανές αυτό δίκτυο στρατοπέδων. Από αυτά τα 18.000.000, υπολογίζεται ότι περίπου 4.500.000 άνθρωποι δεν επέστρεψαν ποτέ στις εστίες τους. Το Γκουλάγκ μετατράπηκε με τον καιρό σ’ έναν σχεδόν αυτόνομο οργανισμό, με δικούς του νόμους, συνήθειες, πνευματική παραγωγή, παραδόσεις, αργκό και σύστημα ηθικών κανόνων. Σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου και σε κάθε θέμα που πραγματεύεται, η συγγραφέας εξετάζει πώς ήταν η ζωή μέσα στο πλαίσιο αυτού του φρικιαστικού συστήματος, πώς εργάζονταν οι κρατούμενοι, πώς κατάφερναν να επιβιώσουν. Ερευνά τους φρουρούς και τους δεσμοφύλακες, τη φρίκη των μεταγωγών μέσα σε άδεια βαγόνια μεταφοράς ζώων, την παράξενη φύση των συλλήψεων και των προσαγωγών των κατηγορουμένων στη δικαιοσύνη που γίνονταν στη Σοβιετική Ένωση, τον αντίκτυπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τις σχέσεις ανάμεσα σε διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες, τους δραπέτες, όπως επίσης και τις ασυνήθιστες για τα δεδομένα της εποχής εξεγέρσεις που σημειώθηκαν τη δεκαετία του 1950. Καταλήγοντας, εξετάζει το ενοχλητικό ερώτημα, γιατί το θέμα του Γκουλάγκ συνέχισε να καλύπτεται με το πέπλο του μυστηρίου στην ιστορική μνήμη τόσο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης όσο και της ίδιας της Δύσης. Η έκδοση περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό, διεθνής βιβλιογραφία και ευρετήριο. Κωνσταντίνος Μέρμης

64

all time classic ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

Η Βασίλισσα του Εγκλήματος

Μ

αίρη Κλαρίσα Μίλερ, Dame Άγκαθα Κρίστι, είναι το πλήρες όνομα της πιο διάσημης Κυρίας του αστυνομικού μυθιστορήματος και από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος, της οποίας τα βιβλία σημείωσαν συνολική κυκλοφορία πάνω από 100.000.000!!! αντίτυπα. Γεννήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1890 στο Ντέβον της Αγγλίας. Μεγάλωσε στο Άσφιλντ, όπου έβγαλε το σχολείο και στη συνέχεια σπούδασε τραγούδι στο Παρίσι. Λίγο πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παντρεύτηκε τον συνταγματάρχη Άρτσιμπαλντ Κρίστι, με τον οποίο απέκτησε μία κόρη και ο γάμος τους κατέληξε σε διαζύγιο. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε ως νοσοκόμα και αργότερα εργάστηκε ως βοηθός σε φαρμακείο, όπου έμαθε για τα δηλητήρια και άρχισε να γράφει αστυνομικά μυθιστορήματα.

INDEX_37

Στο πρώτο της μυθιστόρημα, με τίτλο Η μυστηριώδης υπόθεση στο Στάιλς (1920), παρουσίασε και τον κεντρικό ήρωα των έργων της, τον εκκεντρικό και εγωπαθή Βέλγο ντετέκτιβ, τον θρυλικό Ηρακλή Πουαρό, ο οποίος επανεμφανίζεται σε 25 ακόμα μυθιστορήματά της και σε πολλές συντομότερες αστυνομικές ιστορίες, ώσπου επιστρέφει στο Στάιλς και στο μυθιστόρημα Η κουρτίνα πεθαίνει. Με το δεύτερο βιβλίο της, το οποίο θεωρείται κλασικό για το είδος του, Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ (1926), ήλθε και η αναγνώρισή της. Αμέσως βρέθηκε στην κορυφή του πίνακα πωλήσεων και την κατέταξε μεταξύ των δημοφιλέστερων συγγραφέων. Το 1930 παντρεύεται τον κατά δεκαπέντε χρόνια μικρότερό της αρχαιολόγο Μαξ Μαλόουν που είχε γνωρίσει σε ένα από τα ταξίδια της στην Ανατολή με το Orient Express -ήταν ο ξεναγός της στην ανασκαφή της Ουρ. Έκτοτε και για 30 χρόνια ακολουθεί τον σύζυγό της στη Μέση Ανατολή και την Αίγυπτο, όπου διεξάγει ανασκαφές. Την ίδια χρονιά δημοσιεύει το Φόνος στο Πρεσβυτέριο, όπου κάνει την εμφάνισή της, ο άλλος χαρακτήρας ντετέκτιβ, η γηραιά Μις Τζέιν Μαρπλ. Ο Ηρακλής Πουαρό και η Μις Μαρπλ, αποτελούν δύο από τους πλέον διηνεκείς ήρωες αστυνομικών μυθιστορημάτων. Στη συγγραφική της καριέρα, η οποία διήρκεσε πάνω από μισό αιώνα, η Άγκαθα Κρίστι έγραψε πάνω από 80 μυθιστορήματα, περισσότερα από τα οποία έγιναν bestseller και 12 θεατρικά έργα. Από τα θεατρικά της, Η ποντικοπαγίδα (1950) σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ σε διάρκεια παρουσίασης από ένα και μόνο θέατρο, με 8.862 παραστάσεις! - δηλαδή παιζόταν πάνω από 21 χρόνια στο Ambassadors Theater στο Λονδίνο. Ο μάρτυρας κατηγορίας (1953), όπως και πολλά από τα έργα της, γυρίστηκε σε ταινία και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Ασχολήθηκε, κατά διαστήματα, και με άλλα λογοτεχνικά είδη. Με το όνομα Άγκαθα Κρίστι Μαλόουν έγραψε τις Αναμνήσεις από την αρχαιολογική αποστολή στη Συρία (1946) και με το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ μια σειρά από ρομαντικές ιστορίες. Μπήκε αρκετές φορές στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες με πιο αξιοσημείωτη την ανάδειξή της ως τη συγγραφέα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών μαζί με τον Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Το 1971 η Βασίλισσα της Αγγλίας της απονέμει τον τίτλο της Dame Commander, (Μεγάλης Κυρίας) της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Πέθανε στις 12 Ιανουαρίου 1976, σε ηλικία 85 ετών, πλήρης... εγκλημάτων, στο Γουόλινγκφορντ στην Οξφόρδη. Λίγο αργότερα δημοσιεύεται το Ρετρό στην Ομίχλη, που είχε γράψει στις αρχές του 1940, και στο οποίο πεθαίνει η Μις Μαρπλ. Το 1977 εκδίδεται η αυτοβιογραφία της. «Ο καλύτερος άνδρας για μία γυναίκα είναι ένας αρχαιολόγος... Όσο αυτή μεγαλώνει, τόσο αυτός συνειδητοποιεί την αξία της»

INDEX_37

66

ΑΠO ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ… ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

Απo την πένα στο πιρούνι και… αντiστροφα

H ΣYNT

AΓH ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΤΣΟΥΚΗ Κ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Ανατέμνοντας την οικολογική ευφυΐα

ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

Χουγκάρ μπεγεντί 400 γρ. πρόβειο κρέας, κομμένο σε κύβους 50 γρ. τοματοπελτέ 1 σκελίδα σκόρδο

Μ

άρω Δούκα και Ματωμένα χώματα (ΚΕΔΡΟΣ), Μαρία Ιορδανίδου και Λωξάντρα (ΕΣΤΙΑ), Σούλα Μπόζη με το Πολίτικο ημερολόγιο 2010 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ), Ελίκα Παυλίδου με Γεύσεις από τη Μικρασία (ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ) αλλά και Στράβωνα: Πόντος-Καππαδοκία (ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ), βιβλία παλαιότερα και νεότερα, που κυριολεκτικά διεγείρουν όχι μόνον συναισθήματα αλλά και όλες τις αισθήσεις. Ναι, όλες, ακόμα και την οσμή και τη γεύση! Βιβλία που, εκτός των άλλων, ξυπνούν μνήμες με τις… μυρωδιές τους από μπαχάρια, καρυκεύματα, σιρόπια, σάλτσες, μεζεδάκια, κυρίως γεύματα, σερμπέτια, ροσόλια και γλυκά και ταξιδεύουν τον αναγνώστη εκεί που το καλομαγειρεμένο φαγητό σε καλοστρωμένο τραπέζι έχει την έννοια της τελετής. Κάθε έδεσμα πρέπει να ικανοποιεί τη γεύση και την όσφρηση αλλά και την όραση στον υπέρτατο βαθμό, καθώς πρέπει να είναι μια καθημερινή απόλαυση. Από τη Χίο στο Τσεσμέ, την περίφημη παραλία της Σμύρνης, για σμυρναίικο «σουλούδικο» για τους χορτοφάγους και σουτζουκάκια και κυμαδόπιτα για τους παμφάγους. Κι από κει -όπου μπέρδευες τον ήχο του τρένου με τις κλαγγές των όπλων των Μακεδόνων του Μεγαλέξανδρου- στη διασταύρωση των μεγάλων δρόμων της Ανατολής, στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Πίτες και πιττάκια, πεϊνιρλί με παστουρμά, σουτζούκι, παστό κρέας, καβουρμάς για ορεκτικό και πλιγούρι με μανιτάρια ή ντολμά του Αϊ-Βασίλη -δηλ. αρνί γεμιστό με ρύζι ή πλιγούρι, κρεμμύδια, φουντούκια, καρυδόψιχα, σταφίδες και μπαχαρικά- και για επιδόρπιο γιαούρτι με μέλι ή πετιμέζι. Κι απ’ την Καππαδοκία Σαν τα τρελά πουλιά (Μ. Ιορδανίδου, ΕΣΤΙΑ) πετάμε μέχρι τον Βόσπορο, στην Πόλη. Εδώ, η γεύση βιώνεται ως παραδοσιακή τέχνη. Πικάντικες γεύσεις, με βασικά συστατικά κάθε πιάτου το σκόρδο, το κρεμμύδι, τα μπαχάρια και τα μυρωδικά. Κεμπάπ, αρωματικότατες συνταγές για πιλάφι από ρύζι, ή πλιγούρι ή κουσκούς με αμύγδαλα, φιστίκια, σταφίδες, χίλιες συνταγές με μελιτζάνες, γαρίδες, μύδια γεμιστά με ρύζι, γιαλαντζί ντολμάδες, και εσμέ (σαλάτα πικάντικη με πλιγούρι και ντομάτα) αντσούγιες και κοτόπουλο, αμέτρητα πιάτα με φύλλο -αλμυρά αλλά και γλυκά- συνοδεύονται από σαλάτες και τουρσιά και απαραιτήτως από δροσιστικό αριάνι (γιαούρτι διαλυμένο σε δροσερό νερό) ή τσάι μήλο. Μπακλαβάς, κανταΐφι αλλά και kazandıbı ή tavukgögsu και διάφορα λουκούμια, σφραγίζουν κάθε γεύμα.

INDEX_37

67

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

1 μέτριο κρεμμύδι 1 φύλλο δάφνη 1 κουταλιά του γλυκού αλεύρι 400 γρ. νερό 50 γρ. ελαιόλαδο Αλάτι Για τη σάλτσα: 2 μελιτζάνες φλάσκες 100 γρ. γάλα 50 γρ. βούτυρο 50 γρ. αλεύρι Αλάτι Ζεσταίνουμε το λάδι σε μια κατσαρόλα και τσιγαρίζουμε το κρέας για 5 λεπτά. Προσθέτουμε τον πελτέ και τσιγαρίζουμε άλλα 3 λεπτά. Προσθέτουμε το αλεύρι, το αλάτι, τη δάφνη και το κρεμμύδι. Έπειτα από 3 λεπτά προσθέτουμε το νερό. Το ξαφρίζουμε κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος και το σιγοβράζουμε για μιάμιση ώρα. Ψήνουμε τις μελιτζάνες σε φλόγα. Ξεφλουδίζουμε και ψιλοκόβουμε την ψίχα. Βάζουμε σε μια κατσαρόλα το βούτυρο να λειώσει και προσθέτουμε το αλεύρι. Με ένα συρμάτινο πλέγμα ανακατεύουμε για 3-4 λεπτά. Προσθέτουμε το γάλα και γυρίζουμε μέχρι να πήξει. Προσθέτουμε τις μελιτζάνες και το αλάτι. Σερβίρουμε κατά προτίμηση με ρύζι ως συνοδευτικό.

D

r Κλινικής Ψυχολογίας, δημοσιογράφος και συγγραφέας, με «συναισθηματική», «κοινωνική» και εσχάτως… «οικολογική» νοημοσύνη, ο Ντάνιελ Γκόλμαν γεννήθηκε το 1946 στο Stockton της Καλιφόρνια. Γόνος οικογένειας καθηγητών -ο πατέρας του δίδασκε λογοτεχνία και η μητέρα του κοινωνιολογία- φοίτησε με υποτροφία στο Amherst College απ’ το οποίο αποφοίτησε με άριστα. Ως υπότροφος του Ιδρύματος Ford πήρε διδακτορικό στην κλινική ψυχολογία από το Harvard, στο οποίο είναι και επισκέπτης καθηγητής. Πολυβραβευμένος τόσο ως συγγραφέας όσο και ως δημοσιογράφος, έχει προταθεί δύο φορές για το βραβείο Pulizer για τα άρθρα του στο περιοδικό Times και έχει βραβευθεί με το βραβείο Επιτυχούς Καριέρας ως δημοσιογράφος από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία ενώ, σε αναγνώριση της συμβολής του στη διάδοση των συμπεριφοριστικών επιστημών, εξελέγη τιμητικά μέλος της Αμερικανικής Εταιρείας για την Πρόοδο των Επιστημών. Διετέλεσε αρχισυντάκτης του περιοδικού Psychology Today και είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Mind and Life Institute. Είναι συνιδρυτής του Child Studies Center στο Πανεπιστήμιο Yale, με σκοπό να προωθήσει στα σχολεία το μάθημα της συναισθηματικής νοημοσύνης, το οποίο σήμερα διδάσκεται σε χιλιάδες σχολεία σε ολόκληρο τον κόσμο. Το βιβλίο που τον έκανε ευρέως γνωστό είναι ασφαλώς η Συναισθηματική νοημοσύνη το οποίο ήταν για ενάμισι χρόνο στη λίστα των bestseller των New York Times, μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες και πούλησε πάνω από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλον τον κόσμο. Στη συνέχεια τον απασχόλησαν θέματα όπως τα Καταστροφικά συναισθήματα και η Κοινωνική νοημοσύνη. Στο καινούργιο του βιβλίο, Οικολογική νοημοσύνη, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε, ο Ντάνιελ Γκόλμαν, κάνει μια «επαναστατική» προσπάθεια για τη σωτηρία του πλανήτη. Πεπεισμένος ότι η σωστή πληροφόρηση και το μυαλό μας είναι το εργαλείο για την πραγματική μεταρρύθμιση/επανάσταση, «δίνει τα απαραίτητα μαθήματα» στους αναγνώστες-καταναλωτές -δηλαδή σε όλους μας- πώς να φερθούν ευφυώς, μαθαίνοντας να συνυπολογίζουν στην καθημερινή τους ζωή τις «άγνωστες» και συχνά «κρυμμένες» οικολογικές συνέπειες των προϊόντων που αγοράζουν ή γενικά μεταχειρίζονται. «Ο κόσμος μας, ένας κόσμος υλικής αφθονίας, φέρει ένα κρυμμένο τίμημα. Δεν μπορούμε να δούμε τον βαθμό στον οποίο τα πράγματα που αγοράζουμε και χρησιμοποιούμε καθημερινά έχουν κόστος σε άλλα επίπεδα - αγνοούμε τι στοιχίζουν στον πλανήτη.[...] Το καθένα από αυτά τα πράγματα έχει τη δική του ιστορία και το δικό του μέλλον, καταβολές και καταλήξεις που παραμένουν εν πολλοίς κρυφές για μας, μια σειρά επιπτώσεων που απορρέουν σταδιακά από την αρχική εξαγωγή ή παραγωγή των συστατικών του, κατά την κατασκευή και μεταφορά του, μέσω των ανεπαίσθητων συνεπειών της χρήσης του στα σπίτια και τους χώρους εργασίας μας, μέχρι την ημέρα που απαλλασσόμαστε από αυτό. Εντούτοις, οι αόρατες συνέπειες όλων αυτών των πραγμάτων μπορεί να είναι η πιο σημαντική πτυχή τους», γράφει χαρακτηριστικά στον πρόλογό του ο συγγραφέας.

Το βιβλίο καταγράφει αρχικά τις συνομιλίες του με ειδικούς της βιομηχανικής οικολογίας -ενός καινούργιου επιστημονικού κλάδου με αντικείμενο ακριβώς τις αναλύσεις των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατασκευή και τη χρήση έως την τελική απόρριψη των προϊόντων. Στη συνέχεια εξετάζει τους λόγους για τους οποίους οι πληροφορίες αυτές παραμένουν συνήθως κρυμμένες από το ευρύ κοινό και υποστηρίζει τη λογική της «ριζικής διαφάνειας» εκ μέρους των εταιρειών. Καθώς -όπως είναι φυσικό αλλά και έχει αποδειχτεί μέσα από σχετικές έρευνες- οι συναισθηματικές αντιδράσεις των καταναλωτών από τις αρνητικές συνέπειες μη οικολογικά παραγόμενων προϊόντων είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν τις πωλήσεις τους, οι επιχειρήσεις φροντίζουν να «αποκρύψουν» τις σχετικές πληροφορίες. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, ο συγγραφέας εστιάζει και στις στρατηγικές των πωλητών καταδεικνύοντας τα θετικά για τις επιχειρήσεις που προβαίνουν σε «οικολογικές» αλλαγές στην αλυσίδα παραγωγής των προϊόντων τους.

Daniel golEman ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

INDEX_36 INDEX_37

68 68

ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΗ ΤΣΙΤΑ

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ, ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΥ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ, ΜΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ...

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜ Ο: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΟ ΝΙΔΑΡΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΟ ΛΥΤΕΛΕΙΑ: ΚΑΠΟΤΕ ΗΤΑΝ Η ΜΟΥΣΙΚΗ, ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΛΕΥΘΕΡ ΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΑ Ι ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: ΑΘΗΝ Α, 8/11/1968 ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗ Σ: ΑΜΦΙΘΕΑ ΕΥΣΕΒΗΣ ΠΟΘΟ Σ: ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΩ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟ Υ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: ΕΚ ΔΟΤΗΣ

ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ BIBΛIOΘEPAΠEIA ΠΕΙΤΕ ΜΑΣ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΥ ΣΑΣ. Το Σπίτι της χαράς είναι ίσως το πιο νέο παιδικό βιβλιοπωλείο στο κέντρο της Αθήνας, εφόσον άνοιξε τον Απρίλιο του 2009. Ξεκίνησε από μία ιδέα που είχα αρκετά χρόνια πριν και η οποία υλοποιήθηκε σχεδόν έναν χρόνο αφότου δημιουργήσαμε τις εκδόσεις Αερόστατο. Το όνομα του βιβλιοπωλείου είναι από το πρώτο βιβλίο των εκδόσεων Αερόστατο, Το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο, το οποίο μάλιστα έχει κάνει και τις περισσότερες πωλήσεις. Μέσα στο βιβλίο όλα διαδραματίζονται στο «Σπίτι της χαράς». Ουσιαστικά φτιάξαμε έναν παιδικό πολυχώρο, ένα πραγματικά χαρούμενο σπίτι γεμάτο με πολλά παιδικά βιβλία και με όλη τη γκάμα των ξύλινων παιχνιδιών της Plan Toys, όπου οργανώνονται και πολλές εκδηλώσεις. ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ; Ο ίδιος ο χώρος του ως παιδικού βιβλιοπωλείου-παιχνιδοπωλείου. Έχουμε ένα από τα πιο ενημερωμένα παιδικά βιβλιοπωλεία της Αθήνας, ενώ παράλληλα υπάρχουν ανοιχτά δείγματα για τα περισσότερα παιχνίδια, ώστε να μπορούν τα παιδιά ή οι μεγάλοι να τα χρησιμοποιήσουν. Έτσι, όση ώρα ο γονιός επιλέγει βιβλία, το παιδί παίζει - και βέβαια δεν αποτελεί προϋπόθεση να αγοράσουν κάτι. Επίσης, κάθε Σάββατο στις 12:00 πραγματοποιούμε εκδηλώσεις: θεατρικό παιχνίδι, παρουσιάσεις βιβλίων, κατασκευές και άλλες πρωτότυπες ιδέες.

69

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΤΕ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ; Το βιβλιοπωλείο μας βρίσκεται στα Εξάρχεια, σε μια πολύπαθη περιοχή, πίσω από το Πολυτεχνείο και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Δυστυχώς, μετά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου, το 2008, η περιοχή δείχνει να έχει ερημώσει. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ένα πολύ συνειδητοποιημένο αναγνωστικό κοινό που στηρίζει τη γειτονιά του, ίσως τη μοναδική περιοχή που παραμένει γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας, καθώς επίσης και αρκετός κόσμος από μακρινές περιοχές του Νομού Αττικής. ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ ΖΗΤΟΥΝ ΣΥΧΝΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΑΣ Ή ΔΙΑΛΕΓΟΥΝ ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ; Στο Σπίτι της χαράς έχουμε αναπτύξει σχεδόν φιλικές σχέσεις με αρκετούς από τους πελάτες μας, με αποτέλεσμα σχεδόν πάντα να συζητάμε για τα βιβλία που έχουν ήδη διαβάσει ή να μας ζητάνε να κάνουμε τη δική μας πρόταση. Αυτή η διαδικασία, εκτός του ότι είναι πολύ ωραία, είναι και απαραίτητη και πάρα πολύ εποικοδομητική. ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΒΙΒΛΙΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΕ ΣΑΣ; Το εικονογραφημένο παιδικό κυρίως, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει για τα παιδαγωγικά βιβλία. ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΚΑΠΟΙΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΠΟΥ ΝΑ ΣΑΣ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΕΝΤΥΠΩΣΗ; ΥΠΗΡΞΑΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΠΟΥ ΝΑ ΣΑΣ ΕΧΟΥΝ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕΙ ΕΙΤΕ ΕΞΟΡΓΙΣΕΙ; Δεν έχω στο μυαλό μου κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό. Έχουμε αρκετούς μικρούς φίλους από τη γειτονιά, που θέλουν να έρχονται να μας βλέπουν, ίσως επειδή μπορούν παράλληλα να κάθονται και να παίζουν. Μάλιστα ένα μικρό κορίτσι της γειτονιάς, η οποία δεν σας κρύβω ότι είναι και η καλύτερη πελάτισσά μας, μας έφερε και δώρο. Μιλάμε για ένα κορίτσι 4 χρόνων που αγοράζει τουλάχιστον 2 βιβλία την εβδομάδα, και τα περισσότερα τα επιλέγει μόνη της. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΑΣ ΣΧΕΔΙΑ; Ετοιμάζουμε μία ιστοσελίδα, ένα e-shop που θα περιλαμβάνει μόνο παιδικά, παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά βιβλία, καθώς και όλη τη γκάμα της Plan Toys και ό,τι άλλο υπάρχει μέσα στο κατάστημά μας. Βέβαια, το μέλλον είναι μπροστά μας και ίσως κάποια στιγμή να ανοίξουμε ένα ακόμη Σπίτι της χαράς. Παιδικό βιβλιοπωλείο Το σπίτι της χαράς Τοσίτσα 1Α’, Αθήνα 106 82, Τηλ. 210 8846570-2-4 www.aerostatobooks.gr info@konidaris.gr

INDEX_36 INDEX_37

INDEX_36

70

ANAΓNΩΣH KAI...

BIBΛIOΘEPAΠEIA

ΜΟΥΣΙΚΗ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ TAINIOΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ

ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗ

Από τον Οκτώβριο του 2009 η Ταινιοθήκη έχει τη μόνιμη έδρα της στο διατηρητέο κτήριο του κινηματογράφου Λαΐς με δύο αίθουσες 200 και 60 θέσεων, θερινό κινηματογράφο 250 θέσεων, μουσείο κινηματογράφου, αναγνωστήριο και οπτικοακουστικά αρχεία με ψηφιακή βάση δεδομένων. Μεταξύ άλλων μέχρι σήμερα έχουν παρουσιαστεί το 6o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου, το τμήμα ψηφιακών ταινιών του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Digital Wave 04 , εβδομάδες κινηματογράφου αφιερωμένες στην Κούβα, τη Βραζιλία και το Χονγκ-Κονγκ. Προσεχώς σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου θα προβληθούν οι νέες ταινίες των Περικλή Χούρσογλου Διαχειριστής (25/2-10/3) και Βασίλη Μαζωμένου Guilt (4/3-10/3) και τρία φιλμ που βασίζονται σε θεατρικά έργα που ανεβαίνουν τη φετινή σεζόν από το Εθνικό Θέατρο: Μarat/Sade του Πίτερ Μπρουκ (22/2), Βασίλισσα Μαργκό του Πατρίς Σερό (15/3) και Τίτος Ανδρόνικος της Τζούλι Τέιμορ (19/4). Επίσης θα φιλοξενηθεί το 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Αnimfest (11/3-14/3) με την παρουσία του Άρι Φόλμαν δημιουργού της ταινίας Βαλς Με τον Μπασίρ , εβδομάδα Ισπανικού κινηματογράφου (18/324/3), αφιέρωμα στον Ολλανδό κινηματογραφιστή Γιόρις Ίβενς (25/3 –31/3) και ένα πρόγραμμα ταινιών σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε (12/4-21/4) με αφορμή τα 20 χρόνια από την πτώση του Τείχους.

RUE LEPSIUS ΣΕ ΠΟΙΗΣΗ ΔΙΟΝΥΣΗ ΚΑΨΑΛΗ Σε μια καλαίσθητη και πλούσια έκδοση κυκλοφόρησε από τη LYRA το ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ Κ.Π.ΚΑΒΑΦΗ σε μουσική Νίκου Ξυδάκη και στίχους Διονύση Καψάλη. Τραγουδάει ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, τη μουσική αποδίδουν τρεις ορχήστρες και αφηγούνται ο Δημήτρης Μαρωνίτης και ο Διονύσης Καψάλης. Πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία που έδωσε ο συνθέτης, στο ΣΧΟΛΕΙΟΝ, την Τετάρτη 15 Ιουλίου του 2009, στα πλαίσια του φεστιβάλ Αθηνών, σε σκηνοθεσία Μάρθας Φριντζήλα και είναι ένα σπονδυλωτό μουσικό έργο στο οποίο ξετυλίγονται μέσα από μία «ηχητική σκηνοθεσία», όνειρα, αισθήματα και περιστατικά από τη ζωή του Αλεξανδρινού ποιητή. Ο Νίκος Ξυδάκης αναφέρει, μεταξύ άλλων, στο ένθετο του cd: «Η ιδέα ξεκίνησε από μία παραγγελία να κάνω ένα έργο πάνω στον Καβάφη. Το βέβαιο ήταν πως δεν με ενδιέφερε ιδιαίτερα να μελοποιήσω ποιήματά του. Σκέφθηκα λοιπόν ότι θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον να κάνω κάτι για εκείνον με έναν άλλο τρόπο […] να έγραφα ένα μεγάλο τραγούδι αφιερωμένο σ’ αυτόν…».

Ταινιοθήκη της Ελλάδος-Μουσείο Κινηματογράφου Ιερά Οδός 48 & Μ. Αλεξάνδρου Αθήνα (Μετρό Κεραμεικός)

Λεωνίδας Μαριδάκης

O ΠΕΡΣΙ ΤΖΑΚΣΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΟΙ: Η ΚΛΟΠΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΑ

ΘΕΑΤΡΟ

Σκην: Chris Columbus Hθοπ: Logan Lerman , Pierce Brosnan , Uma Thurman , Steve Coogan , Cathrine Keener (Διανομή ΟDEON)

The Fever του Wallace Shawn Μια κομψή, ευκατάστατη γυναίκα, που δεν έχει αντιμετωπίσει ως τώρα σοβαρά προβλήματα, ταξιδεύει σε μια φτωχή χώρα όπου, ξαφνικά, αρρωσταίνει. Υπό την επήρεια του πυρετού, η αφηγήτρια γίνεται συναισθηματικά ευάλωτη και αναγκάζεται να επανεξετάσει τον αντίκτυπο της ευμάρειάς της στους οικονομικά και κοινωνικά πιο αδύναμους. Το έργο Fever του γνωστού ηθοποιού και συγγραφέα Wallace Shawn είναι, αναμφίβολα, ένα δυνατό πολιτικό κείμενο. Με πολύ χιούμορ και οικείες αναφορές, η ηρωίδα προκαλεί κάθε θεατή να αναγνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό που ξεγελιέται πως βοηθά τους αδυνάτους, κάνοντας εύκολες φιλανθρωπίες, παρατηρώντας με συμπόνια τους φτωχούς, ή τάζοντας μια καλύτερη ζωή στους πονεμένους του κόσμου. Ο Wallace Shawn δεν προτείνει λύσεις. Απλώς στρέφει τον καθρέφτη καταπάνω μας και μας προκαλεί, για μια φορά έστω, να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια και να μάθουμε την απίστευτη ιστορία των ανθρώπων που δούλεψαν σκληρά για την κάθε μικρή μας, ή μεγάλη, απόλαυση. Με την παράσταση αυτή, η Αθανασία Καραγιαννοπούλου συνεχίζει την πορεία που ξεκίνησε με το Μαρξ στο Σόχο του Χάουαρντ Ζιν. Την κεντρική ηρωίδα ερμηνεύει η Νάντια Μουρούζη. Συμμετέχει η Αθανασία Καραγιαννοπούλου. ΧΩΡΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ 1941-44 (ΠΡΩΗΝ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΚΟΜΑΝΤΑΤΟΥΡ) - ΚΟΡΑΗ 4 ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ: Παρασκευή - Σάββατο 9μμ, Κυριακή 7μμ Για κρατήσεις θέσεων καλέστε: 6932463650

Sabine von Traute

INDEX_36 INDEX_37

Ο νεαρός Πέρσι Τζάκσον πληροφορείται ότι πατέρας του είναι ο Ποσειδώνας όταν θεωρείται ύποπτος για την κλοπή του κεραυνού από τον Δία. Αναλαμβάνει μια επικίνδυνη αποστολή για να σώσει τη μητέρα του. Μεταφορά του ομώνυμου best-seller του Ρικ Ράιορνταν τα κινηματογραφικά δικαιώματα του οποίου είχαν αγοραστεί πριν καν κυκλοφορήσει το πρώτο βιβλίο της σειράς στις Η.Π Α. Τα ηρωικά κατορθώματα ενός εφήβου φέρνουν αναπόφευκτες συγκρίσεις με τις ταινίες Χάρι Πότερ με αρκετές αντιστοιχίες και στη μεγάλη οθόνη να συνηγορούν σε αυτό. Η σχολή των μάγων δίνει τη θέση της σε στρατόπεδο εκπαίδευσης ημίθεων, το Πέρσι Τζάκσον συνοδεύουν στις περιπέτειες του ένα αγόρι και ένα κορίτσι ενώ πίσω από την κάμερα είναι ο Κρις Κολόμπους σκηνοθέτης των δύο πρώτων Χάρι Πότερ και ειδικός σε ταινίες φαντασίας που στοχεύουν το παιδικό και νεανικό κοινό. Ο Κολόμπους τονίζει τη θνητή υπόσταση του ήρωα, επιλέγει ένα σύγχρονο σκηνογραφικό διάκοσμο για να προσδώσει οικειότητα στην ιστορία του και παράλληλα χρησιμοποιεί με οικονομία και σύνεση τις ψηφιακές ευκολίες.Βέβαια το σενάριο παραμένει αφελές. Ο Παρθενώνας ενδεικτικά είναι στο Νάσβιλ οι λωτοί προσφέρονται στο Lotus Casino Hotel του Λας Βέγκας, ενώ ο Όλυμπος βρίσκεται στην κορυφή του Εmpire State. Στη μνήμη μένουν περισσότερο οι διάσημοι ηθοποιοί σε ασυνήθιστους δεύτερους ρόλους και η σχεδόν εξωτική οπτική της βιομηχανίας του θεάματος για την ελληνική μυθολογία. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πάπυρος. Νίκος Νικολαΐδης

72

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ_ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΕΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΕΤΑ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ

Το ζώδιο του μήνα: YΔPOXOOΣ

Στο προσφιλές ζώδιο του Υδροχόου ανήκουν, μεταξύ άλλων, οι συγγραφείς: Τσάρλς Ντίκενς, Γερτρούδη Στάιν, Μπορίς Πάστερνακ, Τζέιμς Τζόυς, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Τόνι Μόρισον, Σάρα Κέιν.

ΚΡΙΟΣ

ΔΙΔΥΜΟΙ

ΛΕΩΝ

21/3-19/4

21/5-21/6

23/7-22/8

Οικογενειακές υποθέσεις θα σας απασχολήσουν αυτή την περίοδο γι’ αυτό φροντίστε να οπλιστείτε με ψυχραιμία όταν ο μικρός σας γιος κουβαλήσει κάποιο ερπετό για κατοικίδιο, ο μεγαλύτερος έχει κάψει τον ηλεκτρονικό του υπολογιστή από υπερφόρτωση πορνογραφικού οπτικοακουστικού υλικού, ενώ η μοναχοκόρη σας που βρίσκεται στην ευαίσθητη ηλικία των 16 θα προμηθευτεί από το φαρμακείο της γειτονιάς σας ένα τεστ εγκυμοσύνης. Όχι, δεν άλλαξαν οι εποχές. Εσείς μεγαλώσατε. Συνειδητοποιήστε το και αποφύγετε τα λεξοτανίλ. Το βιβλίο του μήνα Graham Masterton Αθώο αίμα ΟΞΥ

ΤΑΥΡΟΣ 20/4-20/5

Είστε σε σχέση αλλά δεν είστε ερωτευμένοι. Δεν είστε σε σχέση αλλά είστε ερωτευμένοι. Δεν ξέρω ποια είναι πιο ευχάριστη κατάσταση, αλλά εσείς προς το παρόν δεν έχετε τρίτη επιλογή. Επίσης, δεν προβλέπεται αύξηση (μην ανησυχείτε γιατί ούτε και στα υπόλοιπα ζώδια προβλέπεται) αλλά προβλέπεται προαγωγή. Ναι! Ανατρέξτε στη λέξη «οξύμωρο» στο λεξικό ή στο wikipedia και φροντίστε να κάνετε ένα upload σε μια από τις φωτογραφίες σας. Τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα από τον επόμενο μήνα, αλλά όχι αυτού του χρόνου… Το βιβλίο του μήνα Γκυ Ντε Μωπασαν Ιστορίες της μέρας και της νύχτας ΕΜΠΕΙΡΙΑ

INDEX_36

Κινδυνεύετε να τραυματιστείτε. Όχι γιατί είστε απρόσεκτοι, αλλά γιατί επιμένετε να βαδίζετε μπροστά με στραμμένο το κεφάλι σας πίσω. Έχετε γεμίσει καρούμπαλα και κατάγματα. Σταματήστε να κατηγορείτε τους άλλους για ό,τι σας φταίει και υποστηρίξτε τις επιλογές που κάνατε. Δείχνετε ανυπακοή ως προς το νόμο περί καπνίσματος. Αλλά μήπως είναι μια ευκαιρία να το κόψετε και μαζί με αυτό και όλων των ειδών τις καταχρήσεις; Και κυρίως της επανάληψης των ίδιων λαθών; Το βιβλίο του μήνα Χένρι Τζέιμς Το αυθεντικό ΚΙΧΛΗ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ 22/6-22/7

Πότε ήταν η τελευταία φορά που νιώσατε πως είστε πραγματικά ευτυχισμένοι; Δεν το νιώσατε ποτέ; Τότε σωστά διαβάζετε το ζώδιο του Καρκίνου. Δεν είστε σίγουροι για τίποτα και αυτό θα συνεχιστεί και τώρα και αύριο και για πάντα. Εκόντες άκοντες σε όλα. Και κυρίως στις διαπροσωπικές σας σχέσεις. Τα πράγματα περιπλέκουν γιατί δεν μπορούν να σας προσάψουν αδιαφορία, αφού είστε συνεπείς σε όλα. Στα δώρα, στα ραντεβού, στα σ’ αγαπώ... Στο ραντεβού με τον Ψ. κάτι παθαίνει το ρολόι σας. Το βιβλίο του μήνα Tonya Reiman H δύναμη της γλώσσας του σώματος ΕΣΟΠΤΡΟΝ

Α! Είναι τόσο εύκολο να βρει κανείς τα ίχνη σας. Απ’ όπου έχετε περάσει έχετε αφήσει στάχτη και μπούρμπερη. Και δεν είναι τυχαίο που όλα ξεκίνησαν προσφέροντας τη φωτιά σας σε μία μοναχική ψυχή που μόλις άναβε το τσιγάρο της. Στην αρχή γοητεύτηκε και μετά λαμπάδιασε. Υπάρχει μία λύση: Να κυκλοφορείτε με πυροσβέστη. Όχι, μη φανταστείτε κάποιον με μάνικα και κόκκινη στολή. Μιλάμε για τη λογική που ελάχιστα διαθέτετε αυτήν την περίοδο και μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά σε καταστάσεις που δείχνουν ανεξέλεγκτες.

ΖΥΓΟΣ

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

23/9-23/10

22/12-19/1

Και περιμένετε να γίνει η μεγάλη καταστροφή, τώρα που όλοι χαιρέκακα επισημαίνουν τον Κρόνο πάνω από το κεφάλι σας, αλλά του κάκου που μας λέγανε παλιά στα παραμύθια. Δεν άλλαξαν και πολλά. Κάτι σας προστατεύει. Ίσως ο ναρκισσισμός σας. Ίσως το κοκαλάκι της νυχτερίδας. Ίσως το γεγονός ότι τα αληθινά προβλήματα για σας είναι ένα σπασμένο νύχι, μία γρατζουνιά του αυτοκινήτου, μία βλάβη του θερμοσίφωνα. Ζυγέ, η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι, όλη δική σου. Το βιβλίο του μήνα Άγκαθα Κρίστι Ταξίδι προς το άγνωστο ΛΥΧΝΑΡΙ

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 24/10-21/11

Τώρα τι να λέμε για τους Σκορπιούς; Αν παίρνετε διαζύγιο προσέξτε μη σας πάρουν είδηση τα κανάλια. Είδατε τι περνάει η Μενεγάκη… Ό,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο. Προσέξτε, όμως. Τι συμβαίνει με αυτό που αρχίζει με πόνο; Κάπου εκεί έρχεται ο Σκορπιός να λύσει την απορία με την υπομονή, την ψυχραιμία και το θάρρος του. Έχετε το φαρμακείο πρώτων βοηθειών και είστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσετε όλα. Να ξέρετε πως αν συμβεί τώρα μία πυρηνική έκρηξη, αυτοί που θα επιβιώσουν είναι οι κατσαρίδες και οι Σκορπιοί. Αυτό τα λέει όλα.

Το βιβλίο του μήνα Τσαρλς Νίκολ Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Πτήσεις του μυαλού ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Το βιβλίο του μήνα Τζο Όρτον Loot SCRIPTA

ΠΑΡΘΕΝΟΣ

ΤΟΞΟΤΗΣ

23/8-22/9

22/11=21/12

Έχετε βάλει στο repeat το «Μόνη ξανά δεν θα σ’ αφήσω», όχι γιατί είστε ΑΕΚ ούτε γιατί το απευθύνετε κάπου αλλού. Το τραγουδάτε για την καρδιά σας που δεν έχει περάσει και λίγα τον τελευταίο καιρό. Ωστόσο, τα καταφέρατε και βγήκατε με κάτι γρατζουνιές που ‘χουν πάνω τσιρότα βαλμένα σε σχήμα σταυροειδές για να απομακρύνει τα κακά πνεύματα και τις κακοτοπιές. Ξου ξου!!!! Το βιβλίο του μήνα Μπάρρυ Μάιλς Hippie – Τα παιδιά των λουλουδιών ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Γιατί του στείλατε εκείνο το μήνυμα; Η αλήθεια είναι ότι είχατε πιει. Με παρορμητισμό θα κινηθείτε και στο επόμενο διάστημα. Θα βάζετε το χέρι στο γλυκό, στη συνάδελφο που σας αρέσει. Θα περνάτε με κόκκινο, θα πείτε αλήθειες ξερά που θα σας φέρουν σε δύσκολη θέση, θα στείλετε δελτίο συμμετοχής σε ριάλιτι, θα ζητήσετε διαζύγιο, θα ζητήσετε το ταίρι σας σε γάμο, θα παραιτηθείτε, θα αλλάξετε χώρα, χρώμα μαλλιών, ενδεχομένως και ζώδιο. Αυτή την περίοδο όλα να τα περιμένει κανείς απ’ τον Τοξότη… Το βιβλίο του μήνα Τζον Στάινμπεκ Ρώσικο ημερολόγιο ΚΕΔΡΟΣ

Αλλαγές, αλλαγές, αλλαγές. Όχι απ’ έξω, από μέσα. Μεταμορφώνεστε σε σοφή κουκουβάγια. Γίνεστε αυτάρκεις. Περισσότερο ώριμοι. Ανεξάρτητοι. Αναγκαστικά και απόμακροι. Μεγάλος αριθμός Αιγόκερων θα κλειστεί σε μοναστήρι, θα ενταχθεί σε ένα είδος κλειστού δικτύου, Ρόταρι, Μασονίας κτλ. Θα μας λείψει το χιούμορ σας, και η αυτοκρατορική σας παρουσία. Δεν θα μας λείψει ο φασισμός και η μισαλλοδοξία σας. Το βιβλίο του μήνα Arthur Schnitzler Νιότη στη Βιέννη PRINTA

ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20/1-18/2

Ο Δίας ήρθε πέρυσι. Το πήρατε είδηση; Όσοι το πήρατε είδηση και το εκμεταλλευτήκατε συγχαρητήρια. Για τους υπόλοιπους συλλυπητήρια. Ωστόσο, υπάρχει κάτι καλό για σας, κάτι που περίσσεψε από πέρυσι. Ανοδική πορεία στα επαγγελματικά. Θα μου πείτε, σε καιρό οικονομικής κρίσης οποιαδήποτε επαγγελματική επιτυχία ίσως να μην έχει αντίκρισμα στο πορτοφόλι σας. Θα έχει, όμως, στην αυτοπεποίθησή σας. Αυτό σημαίνει ότι θα γίνετε ακόμη περισσότερο απρόβλεπτοι, ασταθείς και ανισόρροποι. Απομακρυνθείτε από ανθρώπους με νευροπάθειες και ψυχολογικά προβλήματα. Το βιβλίο του μήνα Τζέιν Μπόουλς Δύο σοβαρές κυρίες ΑΠΟΠΕΙΡΑ

ΙΧΘΕΙΣ 19/2-20/3

Μπορεί να είναι ακόμα κάπως δύσκολα τα πράγματα -όπως και για τα άλλα ζώδια, φυσικά-, αλλά με τη συνδρομή του Δία από το τέλος του προηγούμενου μήνα και μετά απ’ όλα αυτά που περάσατε τα τελευταία δύο χρόνια, σας φαίνονται παιχνίδι! Οι πόρτες φαίνεται ν’ ανοίγουν -επιτέλους!και μόνο εσείς θ’ αποφασίσετε σε ποια θα μπείτε. Προσοχή, όμως! Μετά από τόση ταλαιπωρία μπορεί να διαλέξετε τη λάθος, για λόγους… μαζοχισμού…

Tο βιβλίο του μήνα Τσαρλς Μπρόκαου Κώδικας Ατλαντίδα ΕΝΑΛΙΟΣ

74

ΣΗΜΕΙΑ ΟΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ INDEX ΑΤΤΙΚΗ Α Π Ο Π Ε Ι ΡΑ • ΝΑΥΑ Ρ Ι Ν ΟΥ 1 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Α Π Ρ Ο ΒΛ Ε Π Τ Ο • Ρ Η ΓΑ Φ Ε ΡΑ Ι ΟΥ 2 5 , ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ | BAΣIΛEIA∆H • AΓ. MEΛETIOY 114, ΑΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙO AIΘPA • MEΣOΛOΓΓIOY 1, ΑΘHNA | BIBΛIOΠΩΛEIO BHTA IATPIKΩN EKΔOΣEΩN • AΔPIANEIOY 3, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ • EΛ.

BENIZEΛOY 133, ΠΛ. EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ, HΛIOYΠOΛH ▶ ΚΥΠΡΟΥ 26, ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ▶ ΓENNHMATA 81, ANΩ ΓΛYΦAΔA | ΒΙΒΛΙΟ­ ΠΩΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟΥ Ι∆ΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ • ΒΑΣ. ΚΩΝ­Σ ΤΑΝΤΙΝΟΥ 48, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆Ο­Σ ΕΩΝ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 85, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟ­Π ΩΛΕΙΟ EKΔOTIKOY OPΓANIΣMOY ΠAΠYPOΣ • ΠANEΠIΣTHMIOY 46 & XAP. TPIKOYΠH, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟ­Π ΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 60, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟ­Π ΩΛΕΙΟ EK∆OΣEΩN KE∆POΣ KAI EΣOΠTPON • ΣTOA BIBΛIOY, ΠEΣMATZOΓΛOY 5, ΑΘΗΝΑ | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ • ΣΚΡΑ 97-99, ΚΑΛΛΙΘΕΑ | ΒΙΒΛΙΟΤΟΠΙΑ • ΛΑΖΑΡΑΚΗ 21-23, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 9, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 126, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 23, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΤYΠO • XP. ΣMYPNHΣ 152-156, BYPΩNAΣ | ΓΕΩΡΓΙΑ∆ΗΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 114, ΑΘΗΝΑ | ΓΡΑΦΗ • ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 121, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ∆Ω∆ΩΝΗ • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 28, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | EΘNIKO KENTPO BIBΛIOY • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ­∆ ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1 7 , ΑΘ Η ΝΑ ▶ ∆ Α ΒΑ Κ Η 3 - 5 , Ε ΡΥΘ Ρ ΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 294, ΨΥΧΙΚΟ ▶ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 39, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟ­Γ ΟΥ 2, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΣΙΝΩΠΗΣ 2, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΘΗΒΩΝ 228, ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΝΤΗΣ ▶ ΓΡΑΒΙΑΣ 6, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 3, ΚΗΦΙΣΙΑ ▶ ΝΙΚΗΣ 20, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 6, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΦΙΛΟ­ΘΕΗ ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 268, ΚΗΦΙΣΙΑ | NEWSSTAND ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 41, ΑΘΗΝΑ | ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ • ΤΡΙΤΩΝΟΣ 47, ΠΑΛ. ΦΑΛΗΡΟ | ΕΠΙΚΑΙΡΑ • ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ΕΠΙ­ΚΕΝΤΡΟ • ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 3, ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 8, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ ΣΤΗ ΣΤΟΑ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 11, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ • ΓΡΑΜΜΟΥ 40, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ | ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ • ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 77, ΙΛΙΟΝ | ΤΟ ΘΕΜΑ • Π. ΤΣΑΛ∆ΑΡΗ 30, ΒΥΡΩΝΑΣ ▶ Κ Υ Π Ρ ΟΥ 6 & Φ ΡΥ Ν Η Σ , ΒΥ Ρ Ω ΝΑ Σ ▶ ΦΙΛΟΛΑΟΥ 62 & ΕΚΦΑ­Ν ΤΙ∆ΟΥ, ΠΑΓΚΡΑΤΙ | Ι Α Ν ΟΣ • ΣΤΑ∆ΙΟΥ 24, ΑΘΗΝΑ | ΚΑ­ ΝΑΚΗ • ΖΩΟ∆ΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 2-4, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΡ∆ΑΜΙΤΣΑ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΣΙΑΚΟΥ ΕΛΕΝΗ • ΕΛΑΙΩΝ 41, Ν. ΚΗΦΙΣΣΙΑ | ΚΟΚΚΑΛΗΣ • ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 24, ΚΟΡΥ­∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΧΙ­ΜΑΡ­ΡΑΣ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ∆ΗΜΗΤΡΑ­ΚΟΠΟΥΛΟΥ 28, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ | KONTYΛI • ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 6, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| ΚΟΡΑΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 6, ΧΑ­Λ ΑΝ∆ΡΙ | KΨM • Z. ΠHΓHΣ 55, EΞAPXEIA | λεµονι • Η ΡΑ Κ ­ Λ Ε Ι ∆ Ω Ν 2 2 , Θ Η Σ Ε Ι Ο | λε Σ Χ Η ΤΟΥ ∆ΙΣΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ • ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΑΛΗ, ΑΘΗΝΑ | ΜΕ­Ν ΑΝ∆ΡΟΣ • ∆ΡΟΣΙΝΗ 9, ΚΗΦΙΣΙΑ | ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ • ΠΑ­ΠΑΓΟΥ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟ­ ΦΑΝΟΥΣ , ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΜΠΑΤΣΙΟΥΛΑΣ • ΠΑΝΟΡΜΟΥ 83, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ | ΝΑΤΣΗΣ • ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΙΚΑ & ΧΡ. ΣΜΥΡΝΗΣ, ΡΑΦΗ­ ΝΑ| NIKOΛAKHΣ • 3ης ΣEΠTEMBPIOY 91, AΘHNA | ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗΣ • ΑΡΑΠΑΚΗ 8183, ΚΑΛΛΙΘΕΑ| OKTΩ • ΠAΠANIKOΛH 8 , M E TA M O P Φ Ω Σ H | Π Α Π Α ∆ Η Μ Α Σ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΠΑ­ΣΩΤΗΡΙΟΥ • ΣΤΟΥΡΝΑΡH 35, ΑΘΗΝΑ ▶ ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ

Παλαιότερα τεύχη του index θα βρείτε στο Bιβλιοπωλείο της EΣTIAΣ • Σόλωνος 60, AΘHNA

INDEX_37

37, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 55, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ▶ ΑΝ∆Ρ. ΠΑ­Π ΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ΜΑΡΟΥΣΙ, «THE MALL» ▶ ΠΑΝΕ­ΠΙ­ΣΤΗΜΙΟΥ 37, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΤΑΚΗΣ • ΑΚΑ∆ΗΜΙΑΣ 65, ΑΘΗΝΑ | ΠΑραµετροσ • ΜΕΤΩΝΟΣ 62, ΧΟΛΑΡΓΟΣ ▶ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ΠΑΡ’ ΗΜΙΝ • ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11Α, ΑΘΗ­ΝΑ | ΠEP∆IKHΣ • ΧΑΡOKOΠOY 53-55, KAΛΛIΘEA | ΠΟΛΙΤΕΙΑ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 1, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΠΛΕΥ­Ρ Ο • ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 159, Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ | ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΑΓΚΥ­ΡΑ • ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ • ΑΝΤΩ­Ν ΙΑ∆ΟΥ 6, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΤΑΜΟΣ • ΣΚΟΥ­ΦΑ 32, ΚΟΛΩ­Ν ΑΚΙ | ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ • ΕΥΒΟΙΑΣ & ΒΟΙΩΤΙΑΣ 1, Κ. ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΡΑΒΙΑΣ 3-5, ΑΘΗΝΑ | ΠYΞIΔA• BYZANTIOY 31, KAΛOΓPEZA | ΡΟΚΚΑΣ • ΒΑΡΝΑΛΗ & ΓΚΙΝΟΣΑΤΗ 60, Μ Ε ΤΑ Μ Ο Ρ Φ Ω Σ ­ Η | Τ Ο Β Ι ΒΛ Ι Ο Π Ω Λ Ε Ι Ο ΤΗΣ ΤΟΣΙΤΣΑ • ΤΟΣΙΤΣΑ 1 Α’, ΑΘΗΝΑ | ΤΣΑΜΑΝΤΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΟΛΗ ∆ΗΜΗ­Τ ΡΙΟΥ 32, ΠΕΙ­ΡΑΙΑΣ | ΦΑΚΙΝΟΣ • Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑ 8, ΜΑΡΟΥΣΙ | ΦΛΩ­ΡΑΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 59, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩ­Τ ΟΥ 14, ΠΛ. ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ▶ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ 4, ΠΛΑΤΕΙΑ ∆ΟΥΡΟΥ, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ ▶ ΜΙΛΤΙΑ∆ΟΥ 16 και ΡΟ∆ΟΥ, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΣΤ. ΣΑΡΑΦΗ , ΠΛ. ΕΣΤΑΥΡΩ­ΜΕΝΟΥ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 54-56, ΚΟΡΥ∆ΑΛ­ΛΟΣ ▶ ΖΩΣΙΜΑ∆ΩΝ 46, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ • ΙΠΠΟ­ΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΑΘΗΝΑ | EX LIBRIS • A. Mεταξα 4, εξαρχεια | IN TO THE BAG • Γ. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ∆ΑΣΟΣ ΧΑΙ∆ΑΡΙΟΥ | Κ ΟΑ Ν /A t h e n s Vo i c e • Σ ΚΟΥΦΑ 6 4 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ | LEADER BOOKS • Π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ 17, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 58, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 19 ΚΑΙ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΑΝΑΛΗ­Ψ ΕΩΣ 7, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ▶ ΦΩΚΙΟΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 84, ΚΥΨΕΛΗ ▶ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗ­Μ ΙΟΥ­Π ΟΛΗ ΖΩΓΡΑ­ ΦΟΥ ▶ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗ­Μ ΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ­ΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑ­ΦΟΥ | LIBRO • ΠΑΤΡ. ΙΩΑΚΕΙΜ 8, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | NOTOS • ΟΜΗΡΟΥ 15, ΑΘΗΝΑ | PAPER TOWN • ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 135 & ΛΑΜΨΑ 1, ΑΜΠΕΛΟ­ΚΗΠΟΙ | GRAFICA • ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ 68, ΕΛΛΗΝΙΚΟ | BAZAARBOOKS • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 4, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | CUBE BIBΛIOΠΩ ΛEIO • A K A ∆ H M I A Σ K A I E M . M Π E NA K H 3 2 , AΘHNA | BEST BOOK HUNTERS • ΣΟΛΩΝΟΣ 47, ΑΘΗΝΑ | KOZOK • KYKΛA∆ΩN 23 KYΨEΛH | BOOKSTARS • EΛAIΩN 34, N. KHΦIΣIA | NAKAS PAPER• NAYAPINOY 13 & MAYPOMIXAΛH, AΘHNA ▶ KHΦIΣΣIAΣ 281, KHΦIΣIA | PUBLIC • KAPAΓEΩPΓH ΣEPBIAΣ 1, ΠΛ.ΣYNTAΓMATOΣ, AΘHNA ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ • ΑΙΜ. ΓΡΕΒΕΝΩΝ 6 & ∆ΗΜ. ΓΟΥΝΑΡΗ | ΑΝΙΚΟΥΛΑ Ε.∆.Ι.ΑΛΕΞΙΚΟΣ ΟΕ • ∆ΗΜ.ΓΟΥΝΑΡΗ 44 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΕΓΝΑΤΙΑΣ 109 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ • ΚΩΝ. ΜΕΛΕΝΙΚΟΥ 5 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ) • ΠΛΑ­Τ ΩΝΟΣ 2 | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ­ ΠΩΛΕΙΟ • ΣΕΡ. ΤΣΑΚΜΑΝΗ 11, ΛΑΓΚΑ∆ΑΣ | ΒΙΒΛΙΟ­Π Ω­Λ ΕΙΟ ΨΑΡΑ • ΦΙΛ. ΕΤΑΙ­Ρ ΕΙΑΣ 39 | ΒΙΒΛΙΟ­Σ TOK • ΠATP. IΩAKEIM 8 | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ­∆ ΑΚΗΣ • ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 131 ▶ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ | ΙΑΝΟΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 7, ΜΕΤΑ­Μ ΟΡΦΩΣΕΩΣ 24, ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ▶ Μ Α Ρ Τ Ι ΟΥ 4 5 , Φ Ι Λ Ι Π ­Π ΟΥ Π ΟΛ Ε Ω Σ 5 7 ▶ Α Μ Π Ε ΛΟ ­Κ Η Π Ο Ι , ΒΟ ΓΑΤ Σ Ι ΚΟΥ 1 4 | ΜΠΑΡΜΠΟΥ­ΝΑΚΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 4 ▶ Λ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 75, ΡΕΤΖΙΚΙ | TO ΚΑΤΩΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 6 | ΠΡΩΤΟ­ ΠΟΡΙΑ • ΝΙΚΗΣ 3 | ΡΑΓΙΑΣ • ΕΡΜΟΥ 44 | ΤΡΕΥ­Λ Α • ΑΜΠΕ­ΛΟΚΗ­Π ΩΝ 55, ΠΕΡΑΙΑ |

HIPPO • ΙΩΑΝΝΙ­∆ΟΥ 4, ΠΑΝΟΡΑΜΑ | NAKAS PAPER• ΠΛAΣTHPA 19, XAPIΛAOY | PUBLIC • ΕΜΠ. ΚΕ­ΝΤΡΟ MEDITERRANEAN COSMOS, 11ο ΧΛΜ. ΘΕΣ/ΝΙ­Κ ΗΣ-Ν. ΜΟΥ∆ΑΝΙΩΝ, ΠΥΛΑΙΑ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΛΕΣΧΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΒ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ∆Η 2 , Α Γ Ρ Ι Ν Ι Ο | Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ο Υ∆ Α Κ Η Σ • ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ 50, ΑΓΡΙΝΙΟ | ∆ΕΜΕΝΑΓΑ • Ι Ο ΥΛ Ι ∆ Α , Κ Ε Α | ∆ Η Μ Η Τ Ρ Ι Α ∆ Η Σ • Ε.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 49-Ι.ΚΑΒΥΡΗ 4, Α Λ Ε Ξ Α Ν ∆ Ρ ΟΥ Π ΟΛ Η | Σ Ι Σ Μ Α Ν Ι ∆ Η Σ • ΜΑΚΡΗΣ 20, Ν.ΧΙΛΗ, ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ | BIBΛIOΠANOPAMA - ΔHMHTPOΠOYΛOΣ • EPMOY & AΘ. ΔIAKOY, AMAΛIAΔA | ΕΚ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ • ΝΙΚΗ­ΤΑΡΑ 15, ΑΡΓΟΣ | ΣΥΜΒΟΛΗ • ΠΛΑΤΕΙΑ ΛΟΧΑΓΟΥ ΠΑΣΣΙΑ, ΑΡΙ∆ΑΙΑ | H ΠOΛYΘPONA TOY NITΣE • ΦIΛEΛΛHNΩN 26-28, APTA | ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΟΥ • ΤΕΜΠΕΣΙΝΑΣ & ΚΟΝΙΤΣΗΣ 15, ΒΕΡΟΙΑ | ΗΡΙ∆ΑΝΟΣ • 2ας ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 64, ΒΟΛΟΣ | ΠΕΝΝΑ • ΣΠ. ΣΠΥΡΙ∆Η 21, ΒΟΛΟΣ | ΓΡΑΜ­ ΜΑΤΑ • ΕΘΝ. ΑΓΩΝΩΝ 51, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΒΟΛΟΣ | PUBLIC • OΓΛ 28 & KONTAPATOY 9, BOΛOΣ | SUBWAY • Π. ΜΕΛΑ 32, ΒΟΛΟΣ | ΚΑΡΑ­ ΚΑΣΟΓΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 128, ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ | ΤΣΙΤΑ - ΑΝΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 125, ΓΙΑΝΝΙ­ΤΣΑ | ΤΖΙΟΓΚΙ∆ΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 9 6, ∆ Ι ∆ ΥΜ Ο Τ Ε Ι ΧΟ | Π ΑΤ Σ Η Σ • Μ Ε Γ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ∆ΡΑΜΑ | ΚΑΛΤΣΑ • ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ 10, Ε∆ΕΣΣΑ | ΚENTPO NEOTHTAΣ ΘHBAΣ • OI∆IΠO∆OΣ 8, ΘHBA | ∆ΟΚΙΜΑΚΗΣ • ΤΑ ΓΜ . Τ Ζ ΟΥΛ Α Κ Η 8 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ • Ε ΒΑ Ν Σ 8 5 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | ΚΟΚ­Κ ΙΝΟΥ • ΕΒΑΝΣ 56-58, ΗΡΑΚΛΕΙΟ | ΠΕΡΙΣΥΝΑΚΗ • ΚΑΝΤΑΝΟΛΕΟΝΤΟΣ 13, ΗΡΑΚΛΕΙΟ | ΚΑΝΟΥΠΑΚΗΣ • ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | ΣΑΡΕΙ∆ΑΚΗΣ • ΙΕΡΑ­ΠΕΤΡΑ | ΧΑΡΤΕΞ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 111, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣKANNEΛOΣ • ABEPΩΦ 47, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣΙΑΜΑΝΤΑΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 133, ΚΑΒΑΛΑ | ΤΟΛΟΥ∆ΗΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 46, ΚΑΒΑΛΑ | ∆ΗΜΗΤΡΙΑ­∆ΗΣ • ΑΡΙΣΤΟ­∆ΗΜΟΥ 89, ΚΑΛΑΜΑΤΑ |ΠΑΙ∆ΕΙΑΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΑ • ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 6-8, ΚΑΡ­∆ ΙΤΣΑ| ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΪ­ ΣΚΑΚΗ 31Α, ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ | ΜΑΝΟΥ • Μ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 11, ΚΑΣΤΟΡΙΑ | ΝΕΣΤΟΡΑ • ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΝΑΡΗ, ΚΑΤΕΡΙΝ | ΜΟΥ­ ΣΤΑΚΗ • ∆ΗΜ. ΚΑΒΒΑ∆Α 16, ΚΕΡΚΥΡΑ | ΧΡΥΣΑ ΣΤΑΜΑΤΕΛΑΤΟΥ • ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΟ 1, ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ | ΕΠΙ­ΛΟΓΕΣ • ∆ΗΜΗ­ΤΡΑΚΟΥ 5, ΚΙΛΚΙΣ | ΠΑΠΥΡΟΣ • 28ης ΟΚΤΩ­ΒΡΙΟΥ 1, ΚΟΖΑΝΗ | ΕΚΛΟΓΗ • ΘΗΣΕΩΣ 1, ΚΟ­ΜΟ­ΤΗΝΗ | ΟΙΚΟ­ΝΟΜΟΥ • ΠΥΛΑΡΙΝΟΥ 61, ΚΟΡΙΝΘΟΣ | ΘΑΛΑΣ­ΣΙΝΟΥ • ΚΟΡΥΤΣΑΣ & Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Κ Α Σ Τ Ρ ΟΥ, Κ Ω Σ | Ο Ι Ω ΝΟΣ • ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 11, ΛΑΜΙΑ | ΕΠΙΠΕ∆Ο • ΑΒΕΡΩΦ 5, ΛΑΜΙΑ | ΠΑΙ∆ΕΙΑ-ΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΑ • ΜΑΝ∆Η­Λ ΑΡΑ 12, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 11, ΛΑ­ΡΙΣΑ ▶ ΜΕΓ. ΑΛΕ­ΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 12, ΛΑΡΙΣΑ | ΤΣΙΑΡΑΣ • ΑΘ. ∆ΙΑΚΟΥ 2, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΚΑΛΑ • ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 24, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ • ΠΕΣ. ΜΑΧΗΤΩΝ 47, ΛΕΙΒΑ∆ΙΑ | ΤΣΙΡΙΜΠΑΣΗΣ • ΜΕΛΑ 134, ΛΕΥΚΑ∆Α | ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΩΛΑ • ΜΥΚΟΝΟΣ | ΧΑΤΖΗ∆ΑΝΙΗΛ Ι. ΚΛΕΙΩ • ΕΡΜΟΥ 19Β, ΜΥΤΙΛΗΝΗ | ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ • ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ, ΝΑΞΟΣ | ΑΡΤΙΟΝ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 31, ΝΑΥΠΛΙΟ | ΣΠΑΝΙ∆ΗΣ • ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝΠΛΑΤΩΝΟΣ 11, ΞΑΝΘΗ | ΧΑΡΑΛΑ­ΜΠΙ­∆ΗΣ • ΑΓ. ΘΕΟ∆Ω­ΡΩΝ 95, ΟΡΕΣΤΙΑ∆Α | ΠΟΛΥ­ ΧΡΩΜΟ • ΠΑΡΟΙΚΙΑ, ΠΑΡΟΣ | ΛΕΞΙΣ • ΚΟΡΙΝΘΟΥ 352, ΠΑΤΡΑ | ΠΑΠΑΧΡΙ­Σ ΤΟΥ • ΑΓ. ΝΙΚΟ­ΛΑΟΥ 32, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΩΤΟ­ΠΟΡΙΑ • ΓΕΡΟΚΩ­ΣΤΟ­ΠΟΥ­ΛΟΥ 31, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΟΤΥΠΟ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ­∆ ΡΟΥ 84, ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟ ΚΙΛΚΙΣ | ΝΤΑΛΑ­ΜΑΓΚΑΣ • ΛΕΩΦ. ΕΙΡΗΝΗΣ 39, ΠΡΕΒΕΖΑ | AΘANAΣIOY • AXEPONTOΣ 51, KANAΛAKI N.ΠPEBEZHΣ | EΠI XAPTOY

• 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 79, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | ΠΑΠΑ­ ΜΙ­ΧΑΗΛ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 48, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | LEXIS • ΜΑΙ­Ζ ΩΝΟΣ 38-40, ΠΑΤΡΑ ▶ ΜΙΑΟΥΛΗ 3, ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ▶ AΘHNΩN 11, PIO | ΣΠΟΥ∆Η • ΠΡΕΒΕΛΑΚΗ 17, ΡΕΘΥ­ΜΝΟ | AΦOI KΛAΨINAKH • ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ 59, ΡΕΘΥ­ΜΝΟ | ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ • ΧΕΙΜΑΡΑΣ 14, ΡΟ∆ΟΣ | ΦΩΤΙΟΥ • ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ 41, ΣΕΡΡΕΣ | ΚΑΤΣΑΒΟΥΝΗΣ • ΠΑΝ. ΤΣΑΛΔΑΡΗ 20, ΣΕΡΡΕΣ | ΠΑΠΑ∆Α­ΚΗΣ • ΜΥΣΩΝΟΣ 72, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ • ΠΑΠΑ­ ΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 25, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΟΥΝΤΑΣ • ΧΩΡΑ, ΣΚΥΡΟΣ | ΕΡΜΗΣ • ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 24, ΣΟΥ∆Α ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ | ΕΠΙΛΟΓΗ • ΙΑΚΩΒΑΚΗ 5, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΚΗΡΗΘΡΕΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 34, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΤΣΙΟΠΕΛΑΚΟΣ • ΑΣΚΛΗ­ΠΙΟΥ 15, ΤΡΙΚΑΛΑ | Ω ΡΑ • ΟΥΑ Σ Ι Γ Κ Τ Ω Ν 2 1 , Τ Ρ Ι ­Π Ο­Λ Η | ΠΑΠΑΝΕΣΤΩΡΑΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 49, ΦΛΩΡΙΝΑ | ∆ΙΑΜΕΤΡΟΣ • ΠΑΡΟ∆ΟΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΠΕΡΓΑΜΑΛΗΣ • ΧΑΡΩΝΔΑ 14, ΧΑΛΚΙΔΑ | ΠΟΡΘΜΟΣ • ΚΡΙΕΖΗ 17, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΣΧΗΜΑ • ∆Η­Μ Ο­ ΚΡΑΤΙΑΣ 38, ΧΑΝΙΑ | ΒΙΒΛΙΕΜΠΟ­Ρ ΙΚΗ • ΒΟΛΟΥ∆ΑΚΗ∆ΩΝ 14, ΧΑΝΙΑ | ΚΑΛΑΙΤΖΑΚΗΣ ΖΑΧΑ­Ρ ΙΑΣ • ΤΣΟΥ∆ΕΡΩΝ 31, ΧΑΝΙΑ | ΜΑΡ­Κ Α­Κ ΗΣ • ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10, ΧΑΝΙΑ | ΜΥΘΟ­ΛΟΓΙΑ • ΜΥΛΩΝΟΓΙΑΝΝΗ 31, ΧΑΝΙΑ | ΞΕΡΟ­Γ ΙΑΝΝΑΚΗ • ΚΟΡΑΚΑ 32, ΧΑΝΙΑ | ΠΕΤΡΑΚΗ • ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΓΙΑΝ­ΝΑΡΗ 68, ΧΑΝΙΑ | ΠΑΠΥΡΟΣ • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 44, ΧΙΟΣ | ΣΥΡΙΩ∆Η • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 34, ΧΙΟΣ | KYΠPOΣ PUBLIC • EMΠOPIKO KENTPO THE MALL OF CYPRUS, BEPΓINAΣ 3, ΣTPOBOΛOΣ, ΛEYKΩΣIA ■ ∆ΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ RO C K N RO L L C I RCUS • Σ ι­να 2 1 , ΑΘΗΝΑ | LA SI DO • Οµηρου 49, Ν. ΣΜΥΡ­ΝΗ | MUSIC HOUSE • ΣαλαµινοΣ 3 6 , ΑΧΑΡΝΑΙ | HIGH FIDELITY • ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΥ 27, ΝΑΥΠΛΙΟ ■ CAFÉ | CELLIER CAFE • ΠANEΠIΣTHMIOY 10, ΣYNTAΓMA | ΦΙΛΙΟΝ • ΣΚΟΥΦΑ 35, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | CAFE ALU • OMHPOY 58 & ΣKOYΦA, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | EN ∆EΛΦOIΣ • ∆EΛΦΩN 5, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | FLORAL • ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 80, ΑΘΗΝΑ | KOKKOI KAΦE • AΣKΛHΠIOY 39 & ∆I∆OTOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ROSEBUD • ΣKOYΦA 40 & OMHPOY 60, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ΣKOYΦAKI KAΦE • ΣKOYΦA 47-49, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| SHELTER • ΠΑΠΑΓΟΥ 92, ΖΩΓΡΑΦΟΥ | Kι επίσης σε 420 café και παιδότοπους (ΑΙΓΛΗ CAFÉ • FLO­CAFE • HAGEEN DAAΖ • PALMIE BISTRO κ.ά.) σε όλη την Ελλάδα από την εταιρεία Plan & Fun καθώς και σε επιλεγµένα bars και bar-restau­rants.

■ ΧΩΡΟΙ ΤΕΧΝΗΣ - ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ • ΠΛ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ 7, ΘΗ­ΣΕΙΟ | ΦΟΥΡΝΟΣ • ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 168, ΑΘΗΝΑ | ΦΙΛΩΝ-ΔΩΡΗΜΑ • ΠΙΝΔΟΥ 86, ΜΟΣΧΑΤΟ | CLIPART • ΜΠΟΤΑΣΗ 6, ΑΘΗΝΑ | EL MOUNDO • Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ | ΣΙΝΕ ΦΙΛΙΠ • ΘΑΣΟΥ 11, ΠΛ.ΑΜΕΡΙΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ | JUST SHOOT ME • Λ. ΝΙΚΗΣ 33, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ■ KABEΣ XAΛAPH • A K T H M OY T ΣO Π OY ΛOY 74, ΠEIPAIAΣ.. XAP. TPIKOYΠH 64 & BAΛTETΣIOY, AΘHNA

75

INDEX_36

76

INDEX_36