PERSDOSSIER Gent, 14 juni 2016
’s Werelds grootste drugsonderzoek
De HoGent verzamelde voor het derde jaar op rij de resultaten van ’s werelds grootste drugsonderzoek (GDS2016) en noteerde enkele opmerkelijke resultaten. Het is een open deur intrappen als we zeggen dat Belgen veel alcohol drinken, maar er zijn toch duidelijke signalen dat het wel eens fout zou kunnen lopen met de drinkers. De klassieke drugs blijven populair. En we zoemen ook even in op het aantal gebruikers dat wel eens op de spoed terechtgekomen is. Samen met haar partners vertaalde de HoGent de Engelstalige Global Drug Survey zodat Belgen opnieuw konden deelnemen. Hoewel dit geen representatieve groep is , krijgen de onderzoekers via de Global Drug Survey een breder en diepgaander beeld van het drugsgebruik en de gebruikers. Op deze manier kunnen het beleid en de gebruikers geïnformeerd worden en kunnen maatregelen getroffen worden om gebruikers te behoeden voor mogelijke schade. Mediapartners van over de hele wereld stonden mee in voor de verspreiding van de online vragenlijst. In België heeft De Standaard zijn schouders mee onder het project gezet. In totaal werden er bijna 100.000 respondenten uit meer dan 50 landen bevraagd. In België namen iets meer dan 1000 respondenten deel aan de bevraging. Global Drug Survey en zijn partners geven hierbij geen waardeoordeel, alleen feiten. De organisatie onderschrijft dat drugsgebruik een persoon niet definieert. Dr. Tina Van Havere: “Uit onderzoek merken we dat drugsgebruikers vaak bewust omgaan met hun drugsgebruik en dat ze drugs gebruiken als een deel van hun levensstijl naast andere activiteiten. We merken ook heel wat solidariteit tussen gebruikers (informatie delen, helpen als het fout gaat), wat problemen voorkomt. Net als elke burger willen ook drugsgebruikers een geïnformeerde keuze maken om zichzelf, hun vrienden en hun community veilig te houden.”
Gebruikers van legale en illegale drugs Een online vragenlijst die polst naar het drugsgebruik, trekt automatisch drugsgebruikers aan. De bevraagde groep is dan ook geen representatieve steekproef van de Belgische populatie en we zeggen dus niks over de grootte van het drugsgebruik in België, maar het geeft ons een uniek inzicht in (de patronen van) het drugsgebruik.
In totaal namen 1027 Belgen deel aan de online survey, onder wie twee derde mannen (65%). De gemiddelde leeftijdsgroep is ongeveer 27 jaar. Dit is vergelijkbaar met de cijfers van 2014 en 2015. Ongeveer de helft studeert nog en iets meer dan de helft komt uit een stedelijke regio. In het laatste jaar heeft 74,2% minstens één illegale drug gebruikt. 63,8% gebruikte in de laatste maand minstens één illegale drug. Rond 24% heeft enkel legale drugs gebruikt tijdens de laatste 12 maanden. In vergelijking met GDS2015 hebben we hier dus een groep van respondenten bereikt met meer ervaring in het illegale drugsgebruik. Dit zal ook te merken zijn in de hogere gebruikscijfers.
Alcohol Niet onverwacht is alcohol de meeste gebruikte drug (94%). Maar niet voor iedereen blijkt dat zonder problemen te zijn. Volgens de AUDIT-schaal, een meetinstrument van de WHO, vertoont meer dan één op vijf (21,7%) van de mannelijke alcoholdrinkers hoog risico- of zelfs schadelijk gebruik. Meer dan 10% van de mannen scoort zelfs in de hoogste categorie, waarbij aangeraden wordt om naar een specialist door te verwijzen en eventueel een behandeling op te starten omdat vermoed wordt dat er een alcoholafhankelijkheid speelt. Bij vrouwen is dit aantal lager maar vertoont ook daar 12,5% hoog risicovol en schadelijk gebruik. Hoewel alcohol drinken zeer ingeburgerd en normaal is in onze maatschappij, is er dus toch een onrustbarende groep van drinkers. En die is in vergelijking met de andere landen zeer hoog, zeker wat betreft de mannelijke alcoholdrinkers: wereldwijd is het totaal 13,5% in de twee hoogste categorieën in vergelijking met 21,7% in België (cf. supra). Meer dan 30% van de Belgische drinkers zou het komende jaar ook liever wat minder drinken. 8,4% wil zelfs hulp bij dit minderen en 6,3% heeft actieve plannen om hulp te vragen. Laagdrempelige initiatieven, zoals alcoholhulp.be of via de DrugLijn, om mensen ondersteuning te bieden bij het minderen met drinken of zelfs volledig te stoppen, zijn dus zeer noodzakelijk in België. Drinkers die vragen hebben bij hun gebruik, kunnen hier ook terecht voor meer informatie. De sensitiviteit bij de eerstelijnsgezondheidszorg, zoals bij dokters, omtrent mogelijke alcoholproblemen, is broodnodig. Met enkele eenvoudige AUDIT-vragen kunnen zij een risico-inschatting doen en dit bespreekbaar maken. Ook een efficiënte doorverwijzing kan een grote hulp betekenen bij de mensen die hun gedrag wensen te wijzigen. Het bespreekbaar maken is niet altijd eenvoudig, maar blijkbaar staat toch een vrij grote groep open voor hulp.
De klassieke drugs blijven populair De Belgische cijfers vertonen het gebruik van de klassieke drugs. De meest gebruikte drug blijft cannabis (67% - alle types cannabis), gevolgd door xtc (38%) en cocaïne (31%). De cijfers liggen een pak hoger dan vorig jaar, maar we kunnen op basis van deze cijfers enkel zeggen dat we nu een meer drugservaren groep van respondenten hebben bereikt. Dezelfde klassieke drugs blijven populair. Dit heeft te maken met het feit dat deze drugs zeer goedkoop zijn in België in vergelijking met de andere landen. Ook de kwaliteit van deze drugs is hoog en kent dus hoge concentraties actieve bestanddelen.
Hoog gedoseerde xtc: Less is more! Hoewel er vaak gecommuniceerd wordt in de media en via campagnes dat de kwaliteit van xtc ‘verbeterd’ is (minder onzuiverheden, meer actieve bestanddeel) en dus meer gevaren met zich meebrengt voor de gebruiker, is 35% van de xtc-gebruikers hier niet van op de hoogte. Slechts iets minder dan 30% geeft aan dat de kwaliteit verbeterd is. Heel wat gebruikers komen niet in de problemen, maar zoals zal blijken uit de cijfers is er toch ook een groep xtc-gebruikers (al dan niet in combinatie met alcohol) die door zijn gebruik op de spoed terechtkomt. Eén van de belangrijkste tips voor gebruikers is om met een halve pil te starten. Geen alcohol drinken was vroeger een belangrijke zelfbeschermende maatregel, terwijl in GDS2015 meer dan één op drie aangeeft altijd alcohol te drinken bij het nemen van een xtc-pil.
Spoedopnames Dit jaar zoemen we ook in op een zeer kleine groep van gebruikers die op de spoed terechtkomt. 1,6% van de Belgen is in het laatste jaar wel eens op de spoed terechtgekomen. België staat hiermee op de 7de plaats, na Schotland, Noorwegen, Ierland, Canada, het VK en Brazilië. Globaal gezien is het gemiddelde 1,1%.
Ook voor verschillende andere drugs verzamelden we het aantal respondenten die al eens op spoed terechtkwamen. Wereldwijd kunnen we stellen dat 1,2% van de laatstejaarsgebruikers van cannabis de spoed bezochten. Voor cocaĂŻne is dit 0,6%, voor XTC 0,8% en voor NPS 2,6%. Op Belgisch niveau is dit voor cannabis 1,6%, voor cocaĂŻne 1,3% en voor XTC ook 1,6%. De hoge doseringen en hoge concentraties van deze klassieke drugs zijn allicht de reden dat de Belgische respondenten meer naar de spoed gaan. Meer tips voor veiliger gebruik zijn terug te vinden bij de peer support organisaties www.safensound.be en de DrugLijn: www.druglijn.be.
Morgen 15 juni lanceren we ook de resultaten over NPS en het online kopen via het internet.