nummer 8 / augustus 2016
krant
TDE/TTB
DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.
SPEC IALE
TRUC EDIT K IE
Alle nieuwe regels voor pechhulpverlening op de snelweg op een rij
in dit nummer:
Uit de kinder schoenen
De deeleconomie groeit pagina 8
Malafide handel
Hoe voorkomt u het? pagina 16
EHBO
Tips tegen datalekkage pagina 18
PECHHULP
AMT BESTAAT 75 JAAR EN VIERT FEEST PROFITEER NU VAN DE JUBILEUMAANBIEDING
11 www .amt.
www.amt.nl
nl
DRY-SUMP V8 IN MERCEDES-AMG GTPRSAKTISC H
PRAKTISCH • BETROKKE N • OBJECTIEF • VERNIEUW END
• BE TROK
KEN 20 NOVEMBER 2015 | JAARGANG
ASBLAGE R DE W S IN ERKP LAATS
• OB 75 JECT IE
F • VERN
END 22 JA
NUAR
GARAGEFORMULES AMT-LEZERS DELEN ERVARINGEN
1 ww
IEUW
THEMA
I 2016
| JAAR
GANG
w.a mt. nl
REM ORK MEN AAN OP KRA C
76
12
AMT ABONN. € 75,(2) ADV. PR
AK
THE
TIS
MA
Een jaarabonnement, incl AMT Digitaal
CH
THEM
HT
• B E
TR OK
KE
REV MET ISIE GAR AN
N
• O B
JEC
TIE
F • VER
NIE
TIE
A
MOTO VERV RTURB UILING EN OSCH ADE
UW
EN
D
18
DEC
EMBE
R 20
15
| JA
ARG
ANG
75
SLECHTS‘s
T YR Wes ON ertu NE V Rechtsg elur K de AN l d a s a b r PK’s BIJ SW-PERFORMANCE e s v M tAN-W toeGENECHTEN 001-00
1_AMT
excl. btw 001-001_AMT11_Cover.indd
01_CV
R.indd
oek or de om st ERKP
1
1
12-11-15 12:42
001-
001_
AM
T12_
Cove
r.indd
1
LAAT
S
14-01-
16 11: 33
10-1
2-15
09:35
Naast het maandelijkse vakblad biedt AMT ook: • AMT Digitaal • AMT.nl • AMT Nieuwsbrief • AMT Garageforum • AMT Reparatiewijzer • AMT Events
WWW.AMT.NL/JUBILEUMAANBIEDING
VOORAF
VOORWOORD
INHOUD
Prinsjes dag voorbij De derde dinsdag in september is in zicht. Pers, ondernemers en burgers kijken – als het goed is – reikhalzend uit naar de miljoenennota en de diverse begrotingen van de ministeries. Wat is er voor mij in petto? Ga ik ergens voordeel van hebben of gaat de politiek me dwars zitten? BOVAG verwacht geen grote verrassingen voor de branche in 2017. De grote wijziging van de autobelastingen (Autobrief II) staat los van alle Prinsjesdag-reuring en is inmiddels ongeschonden door de Tweede en Eerste Kamer geloodst. Daarmee is, dankzij stevige lobby van onder meer BOVAG, een eind gekomen aan de onnodige en ineffectieve fiscale marktverstoring in autoland. De meeste lobby-energie van BOVAG zit dan ook niet in Prinsjesdag 2017, maar in de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Alle politieke partijen hebben van BOVAG input gekregen voor hun verkiezingsprogramma’s. Dat gaat onder meer over de huidige economische groei. Goed nieuws natuurlijk, maar hoe houden we Nederland daarbij mobiel? Het is van belang dat iedereen van die groei meeprofiteert, dus ook het mkb. Dat kaart ik ook aan in VNO-verband, waar BOVAG immers een zetel heeft in het dagelijks bestuur. Daarnaast pleit BOVAG voor een betere aansluiting van wet- en regelgeving op nieuwe ontwikkelingen. Denk aan de innovaties op het gebied van data. En dan bedoel ik niet alleen de connected en zelfrijdende auto. De wet loopt hopeloos achter. Dat moet met name in Europa snel en goed geregeld worden. U begrijpt: lobby is nooit klaar.
Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG
8
Samen delen, samen verdienen
De deeleconomie lijkt de hype voorbij. Volgens deskundigen is de trend van bezit naar gebruik een blijvertje. Langzaam verovert het delen van goederen een plekje in onze economie. En dus speelt geld verdienen er inmiddels ook een rol.
14 Pechhulpverlening nieuwe stijl Alle nieuwe regels op een rij over pechhulpverlening langs de snelweg. Van de vrijstelling voor de pechstrook tot het werkprotocol.
12 Jong geleerd Programma’s als Go4Trucks en Enter the T-Zone verleiden jongens en meisjes met een passie voor groot materiaal om voor een carrière in de truckbranche te kiezen.
05 KORT Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten.
16 MALAFIDE HANDEL Hoe herken en voorkom je het?
22 LEDENVOORDEEL
21
Innovationto-go
De opkomst van de robot in de retail.
18 Tips tegen datalekkage Het lekken van data kan u duur komen te staan. Zorg dus dat alle gaten goed dicht zitten. BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 3
Vragen over wetten of regels?
Check het bij LEDENÂ Ledenadvies! ADVIES (4) ADV.
Loopt u rond met vragen over bijvoorbeeld ontslag of verlof? Heeft u een probleem met een klant of leverancier? En kunt u het antwoord niet vinden op leden.bovag.nl/advies-vragen? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies. De deskundige adviseurs beantwoorden uw vragen en geven advies op het gebied van personeel, milieu, fiscaliteit en juridische zaken.
U kunt BOVAG Ledenadvies bereiken via ledenadvies@bovag.nl of (030) 659 53 00
KORT VEELGESTELDE VRA AG
LEESTIP
Musk Mania Elon Musk, de man achter onder andere Tesla, PayPal en SpaceX, veroorzaakt enorme veranderingen in de wereld. Volgens auteurs Hans van der Loo en Patrick Davidson is zijn succes en invloed te danken aan vijf principes. In het boek ontrafelen ze de magie van Musk en laten ze zien hoe je met het toepassen van deze succesprincipes kan komen tot waanzinnige prestaties.
BOVAG mag vijf exemplaren van Musk Mania weg geven. Wilt
R AA N WIN
Anti-spamwet: zorg voor toestemming
K
lanten attenderen op acties en nieuwtjes. Ideaal om dat via een nieuwsbrief te doen. Maar daar zijn wel regels aan verbonden. De e-mailadressen zitten in het klantenbestand en een e-mail is zo opgesteld. Zeker als u gebruik maakt van één van de vele tools die online te vinden zijn. Maar mag dat zomaar, alle contacten uit het klantenbestand spammen? BOVAG zet de regels rond e-mailmarketing op een rij. H oofdregel is dat het verboden is om zonder toestemming vooraf commerciële e-mailings te sturen. De ontvanger moet actief toestemming
u een exemplaar ontvangen? Stuur dan een e-mail naar redactie@bovag.nl. BOVAG verloot de exemplaren onder de inzendingen.
De oplossing van de woordzoeker uit BOVAGkrant 7 is FIJNE ZOMER. Onder de goede inzendingen is Frank Overweg van Autobedrijf Frank Overweg de gelukkige winnaar. Hij ontvangt van BOVAG het boek Formule 1 van Olav Mol.
Agenda
geven voor het ontvangen van dergelijke e-mailings. Bijvoorbeeld door het aanvinken van een vakje dat niet vooraf ingevuld is. S tuurt u een e-mailing naar bestaande klanten, dan heeft u geen toestemming nodig. Voorwaarde is dat u alleen mails mag sturen over soortgelijke producten die de klant al eerder bij u kocht en alleen tijdens de economische levensduur van het product. Overtreedt u deze wettelijke regels, dan hangt u een boete van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) boven het hoofd. Maar vervelender is misschien nog wel de reputatieschade die u kunt oplopen als u bij consumenten te boek staat als spammer.
September 5 september: Start workshopprogramma Connect (Holten) 6 september: Start workshopprogramma Connect (Breda) 7 september: Start workshopprogramma Connect (Eindhoven) 8 september: Start workshopprogramma Connect (Hilversum) 12 september: Lesauto Testdag en jaarcongres BOVAG Rijscholen (Soesterberg)
14 september: BOVAG Ondernemerscafé (Hoogeveen) 21 september: BOVAG Ondernemerscafé (Roosendaal) 26 september: Innovationto-go (Bunnik) 28 september: BOVAG Ondernemerscafé (Beuningen)
Kijk op leden.bovag.nl/ agenda voor meer events.
CIJFERS 150
Ontwikkeling vrachtautopark
120 90 60
Cijfers zijn per 1 januari van het jaar Trekker voor oplegger Vrachtauto
30
x 1.000 0 Bron: CBS Jaarmonitor wegvoertuigaantallen 2016
2012
2013
2014
2015
2016 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 5
Wilt u de aandacht van ruim 9.000 BOVAGADV BK ondernemers?
(6) ADV.
1 - 32 TDE/TTB PAGINA'S 01 - 24 ADE PAGINA'S 01 - 32 FTS/GTB PAGINA'S 01 - 24 ALG PAGINA'S 02 - 32 PAGINA'S ADE 02 - 32 OAB/RVS PAGINA'S 02 - 32 ALG PAGINA'S 03 - 32 PAGINA'S nummer 01 / januari 2015
nummer 01 / januari 2015
nummer 01 / januari 2015
nummer 01 / januari 2015
nummer 02 / februari 2015
nummer 02 / februari 2015
RIJ nr.03 - 24 ALG PAGINA'S nr.04 - 32 ADE PAGINA'S nr.04 -TDE/TTB 32 PAGINA'S nr.04 -ALG 24 nr.05 PAGINA'S -FTS-GTB 32 PAGINA'S nr.03 -RIJ 24 nr.05 PAGINA'S -OAB-RVS 24 PAGINA'S nr.05 OAB-RVS - 32 PAGINA'S nr.05 - 32 PAGINA'S IN A'S 4 PA03 G/ maart 2015 2nummer nummer 03 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 3 2015 0 art / ma n r. er 03 numm S-GTB nummer 02 / februari 2015
t krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krankrant in dit nummer: in dit nummer:
Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10
Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10
200 auto’s tegelijk
Face it!
Vastgoed
Over fiscale sturing en wachtrijen in de showroom pagina 26
Dealercongres 2015 pagina 22
Van tankstation tot creatief bureau pagina 14
Gastvrij
Van turbu lentie naar potentie
Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20
Bart Warmerdam, directeur Warmerdam De Fietsspecialist
Ken de fietser van nu pagina 05
Lokaal innoveren loont pagina 21
in dit nummer:
in dit nummer:
in dit nummer:
BOVAG-campagne scoort pagina 9
Aan de ketting
Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10
Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10
Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10
OAB/RVS
OAB/RVS
RIJ
FTS/GTB
ALG
TDE/TTB
Ik wil me blijven ontwikkelen
Peter de Kort, Autorijschool Peter de Kort
in dit nummer:
in dit nummer:
Harde cijfers Aan de ketting
Aan de ketting
ALG
RIJ
ALG
OAB/RVS
ADE
De perfecte opvolger voor het fietsplan
Fietsbranchedag 2015 pagina 16
Ans, Maartje en Frits
Gastvrij
Stapp.in deel autoconcept
Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20
Bart Wiegerinck, directeur Wiegerinck Groep
Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 8
Leden in de lead
Leden in de lead
Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10
Klantbehoeftes zijn onderhevig aan tijd
in dit nummer:
Leden in de lead
DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.
TB FTS/G
Paul Bleijlevens, directeur Bleijlevens Motoren & Techniek
in dit nummer:
Leden in de lead
ALG
ADE
FTS/GT
ALG
TDE/TTB
Wij gooien niks weg, we repareren
VAG.
ADE
FT
J BO DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. GIN BI UIT. BE VOOR DENK
in dit nummer:
Zelfrijdende auto
Zelfrijdende auto
Hoe lang duurt het nog? pagina 10
Hoe lang duurt het nog? pagina 10
Hoe overleeft de retail?
in dit num
Van offline naar online en weer terug pagina 20
Personeel metmeer Er zit nog een rugzak toekomst in continue Tijd en toewijding bereikbaarheid gevraagd pagina 22
in dit nummer:
Eindelijk de weg op Lotte (17) koos bewust Klanten pleasen en voor een BOVAGrijschool pagina 9 verwennen. Dan gaan ze vanzelf van jeHet houden kaf van Edward Doorten, van hetduurzaam koren
mer:
eranch Fietsb 15 dag 20nis met ken Maak matische de prag kende nzoe 10 en steu er pagina fietskop
ijf Je bedreen in runnen ing is in ditev nummer: mg krimpo voudig r t een sen, directeu nieCheck, o Roo Motoren Lud dubbelcheck a Ros
tankstation Green Planet over en de Meningen Doorten Pesse nieuwe Autobedrijf lidmaat-
Ik wil overal een succes van in dit nummer: maken Check, Gert-Jan Kreeft, dubbelcheck Kreeft Opleidingen
Mee met de milieuinspecteur pagina 10
Check, dubbelcheck
De truckdealer branche laat me nog niet los Paul van Leuven, erelid in van BOVAG Truckdealers dit nummer:
Autobrief 2.0
Mee met de milieuinspecteur pagina 10
Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10
Vervangend vervoer
Doen, falen en doorgaan
Huren levert meer op pagina 19
in dit nummer:
Ken de klant
Autobrief 2.0
Steunzoekers en pragmatische kopers pagina 10
Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10
in dit nummer:
Doen, falen en doorgaan
Jaarcongres
A1-rijbewijs op z’n retour
Floris over Van Bommel pagina 16
Hoe nu verder? pagina 19
Goede raad
in dit nummer:
Autobrief 2.0 Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10
Goede raad
Profilering door professionaliteit pagina 8
Leden beoordelen garagesoftware pagina 19
Leden beoordelen garagesoftware pagina 19
A1-rijbewijs op z’n retour
Doen, falen en doorgaan
Doen, falen en doorgaan
Hoe nu verder? pagina 11
Floris over Van Bommel pagina 20
Floris over Van Bommel pagina 20
We moeten weer de juiste klanten krijgen Leen de Koning, directeur Amega Groep
W de j k
Leen d
et Lekker met Verwachtingen RevisieEen ís klant Fiscaal Hier komt de Verwachtinge Ondernemer emet Opleiden men m rhart e n r d o t o On missie Met de Risicospreiding fietsen bezig zijn m verdientfeestje aandacht duurzaamheid Leasefiets een groene Laatbloeier overtreffen overtreffen Er is nog is De fun Ondernemen van Groeiende peinndmobiliteit tijd mee klop Teamplayer aanhang kamperen niet stilzitten zoveel te doen De goedkoopste zijn is niet genoeg Ernst Sommerauer, MAN-truckdealer
Stop de pers
Harde cijfers
Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 16
BOVAG-campagne scoort pagina 19
Selfies
Stop de pers
De 308 SW was niet aan te slepen
Connect Jonge gezinnen Bent u al online? pagina 20 moeten weer gaan kamperen
Guido Fioole, directeur Fioole Auto’s
line! ook on
www.autoflex.nl
line! ook on
WWW.CBX-NEDERLAND.NL www.autoflex.nl
(de)montage Balanceren
Remmentest
Uitlijnen
Hefbruggen
line! ook on
Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen
aixam-onderdelen.nl
Remmentest
Emissietest
Emissietest
(de)montage
(de)montage
Balanceren
Balanceren
Uitlijnen
Uitlijnen
Uitlijnen
Hefbruggen
Hefbruggen
Hefbruggen
Balanceren
Face It en werk samen! pagina 16
Brand!!
| 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670
WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670
Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen
✔ Zoeken op chassisnummer
Eenvoudig AIXAM onderdelen bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de code BOVAG10% Eenvoudig AIXAMbrommobiel brommobiel onderdelen ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km
✔ Afhalen bij dealer of verzenden aixam-onderdelen.nl
Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! ✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden
Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!
n bestellenEenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen
10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%
li
2015,rdel /10.000 onderdelen! op chass maart nde 5.000 AIXAM m-o Zoeken korting t/m ent originele
✔ Afhalen bij dealer of verzenden on aixam-onderdelen.nl ok
Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!
✔ en llen nden ssets aixa rhoud beste 10% r of verze bestell e! elendelen ✔ Onde Grootste lin assortiment originele AIXAM onderdelen! onder onderd en bij deale obiel obiel k on bromm bromm ✔ Afhal
✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden
o
assortim ummer .000 km op chassisn n ✔ Zoeken udssets 5.000/10 verzende ✔ Onderho bij dealer of ✔ Afhalen
Grootste
oo AIXAM ✔ Zoeken op chassisnummer len.nl ✔! Onderhoudssets 5.000/10.000 km derde onderdelen -ont origin ✔ Afhalen bij dealer of verzenden ele AIXAM www.autoflex.nl aixsteam assor timen AIXAM
10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%
Filebestrijding op de vluchtstrook pagina 20
We willen de eerste zijn met one-way verhuur
Floris over Van Bommel pagina 20
Groot
isnummer 0 km /10.00 n op chass ✔ Zoeke houdssets 5.000verzenden ✔ Onder n bij dealer of ✔ Afhale
10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%
10% korting
10%
t/m feb
t/m feb korting
2015, gebruik
%
BOVAG10
Private Lease De kleine lettertjes Ik geniet van pagina het 22 succes dat ons nu ten deel valt
nle! x.lin fleon tok auoo
www.
10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%
Doen, falen en doorgaan
Floris over Van Bommel pagina 18
Renata Knook, Jaguar/Land Rover dealer
rdele che mobiel onde AIXAM brom .nlaixam-onderdelen.nlde autobran Eenvoudig n! erdeMlen Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! voor onderdele -ond AIXA ware Eenvoudig AIXAMft originele aixtsteam So brommobiel onderdelen bestellen Christian Tepper, Zoeken op chassisnummer ✔10% timent en bestellen assor onderdel onderdelen Eenvoudig AIXAM brommobiel bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de! code BOVAG10% Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen biel brommo ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km Software voor de autobranche Software voor de autobranche directeur Pak ’n Bak Groo l BOVAG k de code ig AIXAM en.n ne Eenvoud isnummer gebruikm
dig Eenvouudig Eenvo
✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden
Wegslepen of niet?
Donkervoort Denis volgt Joop op pagina 20
Remmentest
(de)montage
Terugblik Dealercongres
Denis volgt Joop op pagina 20
Tips voor preventie pagina 22
Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!
Remmentest
line! ook on
Donkervoort
Thérese r klanten haa voor 16 pagina
Edgar van Schaik, salesmanager Nefkens Midden Peugeot
Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor Software voor Emissietestde autobranche Emissietestde autobranche
schapseisen pagina 21
rij GastvBoer leeft
Siewert Gorter, directeur Caravanlife Gorter
Zorg of zegen? pagina 25
Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 24
Mee met de milieuinspecteur pagina 10
www.autoflex.nl
Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche
line! ook on
www.autoflex.nl
line! ook on
2015, gebru
10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%
ik de code:
g t/m feb
10%
BOVAG
2015, gebru
10% kortin
De BOVAGkrant is hét magazine voor ondernemers die zich bezighouden met mobiliteit. Oftewel, BOVAG-leden werkzaam in de branche van personenen bedrijfsauto's, trucks, fietsen, gemotoriseerde tweewielers, caravans, aanhangwagens, revisie, autoverhuur, autowassen, rijscholen of tankstations.
Benieuwd naar de mogelijkheden om één of meerdere van deze doelgroepen te bereiken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende offerte op maat. BOVAGkrant I www.bovagkrant.nl E sales@bovag.nl T 030 – 65 95 294
line! ook on
• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s
line! ook on
• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s
line! ook on
• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s
• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s
• Maak gratis g • Geniet van ve • Centraal in Ne
www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of verg www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl
G10%t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10% BOVA 10% korting ik de code:
de code:
KORT VAN DE VOORZIT TER
ONLINE
Boete doen
D
e vijf grote truckfabrikanten moeten boete doen. Maar liefst 2,9 miljard euro moeten ze betalen aan de Europese Unie.
De mededingingswaakhond acht het bewezen dat ze tussen 1997 en 2011 afspraken hebben gemaakt die de prijzen zo’n tien tot vijftien procent hebben opgedreven. De advocaten slijpen nu hun messen om voor onze klanten te proberen die bedragen terug te halen. Een logische reactie, maar voor u als dealer geen fijne situatie als u te maken krijgt met kritische vragen van uw klanten. Let wel: u bent geen partij, dus blijf vooral buiten de discussie. BOVAG volgt de zaak zorgvuldig, want er zijn nog best wat vragen niet beantwoord. De Tweede Kamer vraagt zich af of er door deze afspraken wellicht ten onrechte subsidies zijn verstrekt in die periode. En wat zou het effect op de huidige catalogusprijzen zijn? Kortom, allemaal negatieve publiciteit waarop we in onze branche niet zitten te wachten. Het gaat namelijk net zo lekker. Kijk maar naar de registraties in dit eerste halfjaar; die zijn met 17,1% toegenomen. Hopelijk blijft dat nog even zo. Henk Rotman, voorzitter BOVAG Truckdealers
LEDENADVIES
Meewerken aan CBS- enquêtes verplicht
K
rijgt u een brief van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) met een uitnodiging om een vragenlijst in te vullen? Dan bent u verplicht om deze in te vullen. Uiteraard is uw privacy hierbij gewaarborgd. De overheid hecht grote waarde aan de resultaten die uit deze onderzoeken, omdat ze van maatschappelijk
Antwoord op uw vraag
D
ossiers, veelgestelde vragen, de agenda en natuurlijk nieuws; het is allemaal te vinden op het ledenportaal. Log in met uw lidmaatschapsnummer en wachtwoord en grote kans dat u het antwoord vindt op uw vraag. Scrol ook meteen door de dossiers en u bent weer helemaal op de hoogte van de actuele ontwikkelingen. Voeg meteen leden.bovag.nl toe aan de favorieten. leden.bovag.nl/goed-werkgeverschap: alles rondom goed werkgeverschap,
cao’s, arbeidsvoorwaarden, bedrijfscultuur en meer. leden.bovag.nl/advies-vragen: antwoord op de meest gestelde vragen op het gebied van bedrijfsvoering, techniek, duurzaamheid, juridische en fiscale zaken. leden.bovag.nl/actueel/dossiers: het laatste nieuws over de caoonderhandelingen MvT en verder vindt u bij branchedossiers informatie over klantreizen, duurzaamheid en energiebesparing.
RECHTSPRA AK
3 vragen rond de kartel boete voor truckfabrikanten
belang zijn en heeft deelname daarom verplicht gesteld. De statistieken uit deze onderzoeken geven inzicht in de economische processen in de Nederlandse maatschappij en is een goede graadmeter voor de staat van de economie.
Kijk voor meer informatie op cbsvooruwbedrijf.nl bij ‘over enquêtes’.
1. Waarom is de boete opgelegd? Een groep truckfabrikanten is door de EU veroordeeld tot een 2,9 miljard euro hoge boete in verband met kartelafspraken in de periode 1997 – 2011. Eurocommissaris voor Mededinging Margrete Vestager legt de fabrikanten DAF, Daimler, Iveco, MAN en Volvo-Renault een recordboete op, omdat de gemaakte prijsafspraken onderlinge concurrentie beperkten. 2. Wat vindt BOVAG ervan? BOVAG keurt het maken van prijsafspraken af. Dit schaadt de branche die juist zo hard heeft gewerkt aan belangrijke innovaties. BOVAG vindt het spijtig dat de boete terechtkomt in algemene middelen van de EU. Dit geld zou beter besteed kunnen worden aan verplichte
versnelde investeringen in innovatie door de fabrikanten. BOVAG heeft hiervoor onder meer binnen CECRA voor gepleit, maar kreeg voor dit standpunt helaas geen bijval. 3. Wat is de rol van truckdealers? Dealers staan hier helemaal buiten en hebben hier part noch deel aan. BOVAG adviseert de truckleden om hierover dan ook geen uitspraken te doen richting klanten. Dit zou onterecht de verwachting kunnen wekken dat de dealer zijn klanten kan helpen, terwijl de truckdealers geen enkele rol spelen of hebben gespeeld in deze zaak en zelf ook wellicht benadeeld zijn.
Kijk voor meer veelgestelde vragen op leden.bovag.nl. BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 7
ECONOMIE & MAATSCHAPPIJ
SPELEN MOBILITEITSRETAILERS MEE MET DE DEELECONOMIE?
Mobiliteitsvisie 2020 - 2030 BOVAG is op dit moment bezig om samen met de Growth Strategy Firm RevelX een visie voor mobiliteitsretail voor 2030 te ontwikkelen. Het rapport nadert zijn voltooiing en zal onder andere ingaan op de gevolgen die de deeleconomie op BOVAG-leden heeft. Onderzoeker Wiebren Reitsema onderkent dat de trend ‘delen’ effecten heeft voor BOVAG-leden: “Het delen van bijvoorbeeld auto’s, campers en fietsen heeft impact op de leden. We moeten tijdig nadenken wat dit betekent voor hun huidige businessmodellen. Vandaar dit onderzoek. Je ziet nieuwe partijen toetreden zoals Google en Tesla – die laatste gaat nu ook inzetten op autodelen, vrachtwagens en bussen – en nieuwe businessmodellen ontstaan. Van online deelplatformen, denk aan SnappCar, Peerby en Abel, tot de samenwerking tussen NS (business card) en MultiTankCard. BOVAG-leden moeten nadenken over welke rol ze op de markt kunnen spelen”, aldus Reitsema.
8 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
De deel economie wordt volwassen Wie nog gelooft dat er van delen niks goeds komt of dat het alleen iets is voor de stedelijke millenials, heeft het mis. Zo lijkt het tenminste, want de deeleconomie groeit. Van een geitenwollensokken trend wordt het langzaam maar zeker een heuse economie, waarin gewoon geld wordt verdiend. Oftewel: hoe de deeleconomie volwassen wordt.
Tekst: Mark Litjens Illustratie: Edith Buenen
Ervaring, dat is wat er voor bezit in de plaats komt Pieter Paul Verheggen, trendwatcher
H
“
ebben is niet meer het grootste goed.” Aan het woord is Pieter Paul Verheggen, algemeen directeur van Mot ivac t ion. A ls ona f ha n kel ijk onderzoeks- en adviesbureau onderzoekt Motivaction de waarden, motieven en leefstijl van mensen en organisaties. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat millenials, de generatie die grofweg tussen 1980 en 2000 is geboren, anders aankijken tegen bezit. “Wie nu opgroeit, doet dat in welvaart. Alles wat je zoekt, is beschikbaar. Maar deze generatie ziet ook de gevolgen van deze groei, zowel financieel als op het gebied van duurzaamheid. Ze zoeken naar manieren om efficiënter om te gaan met wat er is, onder andere om geld te besparen en het milieu minder te belasten”, aldus Verheggen. Financiële en groene motieven liggen ten grondslag aan de deeleconomie. Aangedreven door nog een andere belangrijke ontwikkeling: technologie. Moderne technologie maakt eenvoudig inzichtelijk wat wanneer beschikbaar
is. Kijk bijvoorbeeld naar taxidienst Uber of ruimteverhuurder Airbnb. Met een smartphone in je hand laat je je voor weinig geld vervoeren naar een goedkope kamer die je voor een paar avonden huurt, middenin de stad. De technologische ontwikkelingen zorgen dat alles wat er al is, beter wordt gebruikt. Bovendien worden deze technologieën steeds eenvoudiger en goedkoper in gebruik. Waardoor er vaker nieuwe initiatieven ontstaan om de deeleconomie vooruit te helpen.
Honderd keer Ook trendwatcher en techfanaat Vincent Everts ziet de deeleconomie groeien, waarbij bijvoorbeeld de beschikbaarheid van mobiliteit volgens hem echt een andere kant op zal gaan. “Na het huis is de auto voor de meeste mensen het duurste bezit. Die auto staat 94 procent van de tijd stil. Waarom dan niet in die tijd geld verdienen met die auto? Ik heb mijn Tesla Model S daarom honderd keer verhuurd de afgelopen twee jaar. Veel mensen willen een keer voelen
hoe het is om in een echte elektrische auto te rijden en zijn daarna verkocht. Daarnaast gaat mijn vrouw deze vakantie naar Zweden en ik met de Tesla naar Italië. Dus regelde ik via SnappCar binnen één dag voor tien dagen een Volvo stationcar voor driehonderd euro, inclusief all-riskverzekering. Die stond toch stil bij zijn eigenaar. Dit is nu toch wel een beetje de toekomst aan het worden.” “Spullen zijn gedoe”, zo vervolgt Everts. “Je ziet dat er een beweging gaande is waarin de mensen graag de beschikking hebben over een auto, maar deze niet per se willen bezitten. Lease is > BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 9
Verkoop neemt af als er wordt gedeeld Vincent Everts, trendwatcher en techfanaat
De deel economie in cijfers
500
%
Peerby startte in 2012 en ziet haar platform sinds die tijd jaarlijks gemiddeld met 500% groeien.
20.101
Autodeelplatform SnappCar.nl, waar je als particulier je auto kunt delen met iemand anders, zag in de zomermaanden mei, juni en juli en augustus een recordaantal van 20.101 boekingen: een stijging van bijna 100% ten opzichte van vorig jaar.
4,5
Ook de gemiddelde huur periode van de SnappCar-deelauto’s stijgt in deze maanden: van 1,5 dag naar 4 tot 5 dagen. De langste huurperiode is maar liefst 47 dagen.
10 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
> daar eigenlijk al een voorbeeld van. Datzelfde
geldt voor fietsen en caravans en alle andere vormen van mobiliteit. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de bestaande economie. Als je kijkt naar de bedrijven die zijn aangesloten bij BOVAG, dan kun je je voorstellen dat het aantal verkopen afneemt als er meer wordt gedeeld. Je zult als mobiliteitsaanbieder echt moeten gaan nadenken over deze ontwikkeling.” De directeur van Motivaction deelt dit beeld. Verheggen: “Als je alleen auto’s verkoopt, dan kun je het zwaar krijgen. Alles wat iemand bezit, voldoet vaak maar aan een paar eisen. Soms wil hij net iets anders. Als hij daar eenvoudig toegang toe heeft, waarom zou hij het dan nog aanschaffen? Het is fijner om te weten dat zaken beschikbaar zijn op het moment dat jij het nodig hebt. Dus: waarom alleen auto’s verkopen en niet ook verhuren? Je zult als ondernemer toegevoegde waarde moeten gaan bieden. Vroeger ging iedereen voor zijn brood naar de warme bakker op de hoek. Nu nog maar elf procent, de rest gaat naar de supermarkt. Maar die mensen die nog wel gaan, die gaan voor echt lekker vers brood. Dat bovendien drie keer duurder mag zijn.”
Buiten de lijntjes kleuren Martijn Arets is eigenaar van Crowd Expedition. Met zijn bedrijf bestudeert hij de ontwikkeling van de deeleconomie. Ook hij onderstreept
het belang van de toegevoegde waarde die traditionele retailers moeten gaan bieden. “Je bewust zijn van welke waarde jij als organisatie toevoegt, is inderdaad belangrijk. Als straks veel wordt gedeeld dan moet je weten waar je kansen liggen. Ga je van producent of leverancier naar dienstverlener? En buiten de lijntjes kleuren mag. Dat doet de concurrentie ook. Zet als autobedrijf je stilstaande demo’s in het weekend en de avond in als deelauto. Of als taxi’s à la Uber”, zegt Arets. Dat er bedrijfsdeuren dicht gaan, is onvermijdelijk. Vincent Everts: “Vroeger werkte 95 procent van de beroepsbevolking in de landbouw. Nu nog drie procent. Nog niet zo lang geleden werkte vijftig tot zestig procent van ons in fabrieken. Nu nog een kwart. Toch hebben we het met z’n allen beter gekregen.” Ervaring, dat is wat er voor bezit in de plaats komt volgens Pieter Paul Verheggen. “Meemaken. Memorabele momenten kunnen delen. Dat lijkt voor jongere generaties belangrijker dan voor oudere generaties. Bezit is daarvoor minder relevant geworden. Kijk naar Netflix of Spotify. Waarom al die films of muziek in eigen beheer hebben als je naar alles kunt luisteren of kijken op het moment dat jij daar behoefte aan hebt? Dat het een waarheid is, blijkt wel: Netflix heeft in een paar jaar tijd een marktaandeel gepakt van twaalf procent. Van een markt die eerder niet bestond.”
Geld verdienen is van alle tijden, dus ook in de deeleconomie zal het een rol gaan spelen Martijn Arets, directeur Crowd Expedition
Peerby is nog zo’n voorbeeld. Als je een gaatje wilt boren, heb je een boormachine nodig. Maar moet je zo’n apparaat dan kopen? “Nee hoor,” zegt Hugo van der Spek, hoofd communicatie van Peerby, “dan kijk je gewoon op onze website of app om te zien wie er in jouw directe omgeving een boormachine met je wil delen. Waarom iets kopen als het op afroep beschikbaar is? Wij zien een transitie van bezit naar toegang tot bezit, waarbij vooral economische en duurzame gedachten een drijfveer zijn. Maar je moet het wel op weg helpen. Wij zijn begonnen als gratis leenplatform, maar merkten dat we meer gebruikers konden krijgen, als we een manier zouden toevoegen om je buurman te compenseren. Bijvoorbeeld door het betalen van een huurbedrag in combinatie met het gemak van het aan huis bezorgen van het geleende of gehuurde. Dat soort zaken. Dat is nu geregeld in onze nieuwe huurdienst en dan zie je dat het los komt.”
Transitie Het zegt ook iets over de transitie die de deeleconomie nu doormaakt. Begon het eigenlijk vanuit vaak groene en filantropische gedachten (‘ik heb iets wat ik wel wil delen zodat iemand anders het niet hoeft te kopen’), nu is het meer en meer een echte economie aan het worden, waarin geld wordt verdiend. Zij het nog mondjesmaat. Geld verdienen is van alle
We zijn begonnen als gratis leenplatform, maar inmiddels hebben we ook huurdiensten Hugo van der Spek, hoofd communicatie van Peerby
tijden, dus ook in de deeleconomie zal het een rol gaan spelen. “Uiteindelijk kiest de grootste massa voor die partij die de beste oplossing biedt op het moment dat er behoefte aan iets is. Alles wat je nodig hebt, is toegankelijk, zonder dat je het hoeft te kopen. Je maakt er tijdelijk gebruik van. Dit heeft niets met ideologie te maken, maar met logica. Natuurlijk zullen er altijd mensen blijven die wél voor bezit gaan. Maar dat er meer gedeeld gaat worden, dat is onvermijdelijk. Dat gebeurt niet van vandaag op morgen, maar groeit langzaam in verschillende fasen. Het zal zeker nog tien tot twintig jaar duren voordat het echt uitontwikkeld is. Dat is de tijd die traditionele, op verkoop gerichte ondernemers hebben om ervoor te zorgen dat ze tegen die tijd nog bestaansrecht hebben”, besluit Arets.
Pionierende BOVAG-leden Niet alleen grote (internationale) deelplatforms timmeren aan de weg om hun plek te veroveren in de groeiende deeleconomie. Ook lokaal zien ondernemingen kansen voor de toekomst. Diverse BOVAG-leden zijn aan het pionieren geslagen, zoals de Oostendorp Autogroep uit Uden. “Wij kijken naar maatschappelijke en technische ontwikkelingen en de invloed die dit heeft op mobiliteit. Met een grote klant zijn wij een proef gestart om poolauto’s te faciliteren met een online reserveringssysteem en ‘keyless entry’ via een smartphone-app. Vanuit deze proef is ons corporate car sharing initiatief Ready2Drive ontstaan, een alternatief voor de eigen poolauto van een bedrijf of een traditionele huurauto”, zegt Ronald van Lankveld, bij de Oostendorp Autogroep verantwoordelijk voor lease en verhuur. In 2014 is de proef gestart. Van Lankveld: “Onze verwachtingen zijn nog bescheiden, maar wij geloven erg in de toekomst van flexibele mobiliteitsconcepten. Wij zullen Ready2Drive en andere concepten daarom blijven ontwikkelen.”
BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 11
SNAPSHOT
Weetjes
362
bedrijven zijn werkgever in de truckbranche.
Bij die bedrijven zijn in totaal 7.296 mede werkers in dienst, gemiddeld 20,1 medewerkers per truckbedrijf.
8.9
%
van de medewerkers in de bedrijfsautobranche zijn vrouw.
40 9
De gemiddelde leeftijd van een medewerker in de bedrijfsauto branche is 40 jaar. Het Truck Academy-netwerk bestaat met ingang van schooljaar 2016-2017 uit negen gloednieuwe locaties; Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Eindhoven, Almelo, Nijmegen, Zwolle, Nieuwegein en Den Bosch.
1.428 In schooljaar 2015-2016 waren er in totaal 1.428 leerlingen die een opleiding tot bedrijfsauto technicus volgde. Daarvan volgde 615 de opleiding Bedrijfsautotechnicus, 603 Eerste Bedrijfsautotechnicus en 210 Technisch Specialist Bedrijfauto’s. Bronnen: OOMT, kerngetallen 2005-2016, Structuur onderzoek (2015), Factsheet Onderwijs Mobiliteitsbranche vmbo/mbo (2016)
12 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
Tekst: Julia Hamel
Kinderen hebben een voorliefde voor vrachtauto’s
Jongens droom Al van jongs af aan hebben kinderen een voorliefde voor trucks. Met grote fascinatie kijken ze vanaf de achterbank van de auto uit het raam naar de in hun ogen reusachtige kleurrijke wagens. Nu is het nog spelen, maar straks gaat hij misschien wel naar een gloednieuwe Truck Academy. Enthousiast gemaakt door de Go4Trucks en Enter the T-zone. Dankzij dit soort campagnes hebben truckbedrijven nu én in de toekomst voldoende talent in de werkplaats. BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 13
MANAGEMENT & BELEID
8 pechhulp REGELS VOOR PECHHULPVERLENING OP DE VLUCHTSTROOK A ANGESCHERPT
zaken die u moet weten over
verlening Truckdealers kunnen een grotere rol blijven spelen bij pechhulpverlening langs de snelweg. Daarvoor is de vrijstelling voor rijden over de vluchtstrook verlengd. Er gaan wel een paar zaken veranderen. BOVAG zet de belangrijkste op een rij.
H
alverwege 2015 startte Rijkswaterstaat een pilot in heel Nederland met als doel om hoofdwegen sneller vrij te maken bij pech- en incidentsituaties met trucks. Dealers kregen daarvoor een vrijstelling om over de vluchtstrook naar een gestrande vrachtwagen te rijden. Het afslepen van een beladen truck bij pech is namelijk niet altijd de snelste en slimste methode om de weg weer vrij te maken, maar tot dan toe wel de meest gebuikte. Dankzij onder andere telematica-oplossingen
14 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
kunnen truckdealers op afstand bepalen wat er met een voertuig aan de hand is en welke ingreep nodig is, en dus of de reparatie ter plekke gedaan kan worden of dat er een berger ingeschakeld moet worden. Na een succesvolle pilot, waarin de samenwerking tussen berger, dealer en bandenleverancier getest werd, heeft Rijkswaterstaat de ontheffing voor het gebruik van de vluchtstrook op verzoek van BOVAG en VACO verlengd met vijf jaar. De truckdealer blijft dus nog steeds in beeld bij pech onderweg.
1
De ontheffing geldt alleen voor BOVAG Truckdealer- en VACO-leden. BOVAG helpt Rijkswaterstaat bij de verstrekking van de vrijstelling aan truckdealers per vestiging. BOVAG stuurt jaarlijks een nieuwe ontheffing aan alle bedrijven die op dat moment lid zijn van BOVAG Truckdealers. Als u voor alle vestigingen vrijstellingen wilt ontvangen, zorg dan dat alle vestigingen als BOVAG-lid zijn aangemeld.
2 3
BOVAG geeft de vrijstelling ieder jaar opnieuw af, met een geldigheid van steeds één jaar.
In de cabine van elk hulpverleningsvoertuig moeten de volgende documenten aanwezig zijn: een kopie van de ontheffing van Rijkswaterstaat, een exemplaar van de praktijkrichtlijn, de checklist voor pechservice, telefoonnummers van de verkeerscentrale en de IM-certificaten van pechservicemedewerkers waaruit blijkt dat zij adequaat zijn opgeleid.
Tekst: Linda in 't Hout
De truckdealer blijft als eerste in beeld bij pech onderweg
Pechhulp in 3 stappen:
1
4 5
Het pechservicevoertuig hoort uitgerust te zijn met een geel zwaailicht bovenop het voertuig dat tijdens gebruik aan alle zijden goed zichtbaar is. Vanaf 1 oktober 2016 komt daarbij dat pechservicevoertuigen voorzien moeten zijn van gele frontflitsers op de voorzijde (in de grill) van het voertuig.
Vanaf 1 januari 2017 zijn certificaten en passen, ontvangen na het volgen van de training ‘Veilig werken langs de weg’ vijf jaar geldig. Als een medewerker langer dan vijf jaar geleden de opleiding heeft gevolgd, moet hij voor 1 januari 2017 op herhalingstraining zijn geweest. Certificaten en passen met een uitgiftedatum vanaf 1 januari 2017 zijn alleen geldig als daaruit blijkt dat deze onder toezicht van de onafhankelijke Stichting Examenkamer zijn uitgegeven.
6
Bestuurders en pechhulpverlenende medewerkers dragen veiligheidskleding volgens NEN-EN-ISO 20471 klasse 3. Een hesje zonder mouwen volstaat dus niet.
7
De achterdeuren of achterklep van het pechservicevoertuig mogen hooguit kortstondig worden geopend tijdens het verlenen van de pechhulp. De alternerende verlichting en de rood-witte markering aan de achterzijde van het pechservicevoertuig moeten voor het langsrijdende verkeer namelijk constant goed zichtbaar zijn. Het is verstandig om ook de binnenkant van de portieren te voorzien van rood retro-reflecterend materiaal. Rijkswaterstaat en BOVAG ontraden gebruik van een aanhanger bij pechhulpservice in verband met de wend- en zichtbaarheid.
8
Als de ontheffing van Rijkwaterstaat wordt gebruikt, moet dit per geval in de administratie of werkorderbon zijn vastgelegd. Het bevoegd gezag mag om inzage van deze gegevens vragen.
Alle informatie is ook terug te vinden op leden.bovag.nl/pechhulptruckdealers.
De truckdealer krijgt bij een pechsituatie op het hoofdwegennetwerk een melding. De dealer maakt op basis van de checklist voor pechservice de afweging of hij sneller kan repareren of dat het voertuig wordt afgevoerd door een bergingsbedrijf. In geval van twijfel neemt hij eerst contact op met de regionale verkeerscentrale.
2
Als de dealer zelf de reparatie uitvoert, neemt de pechservicemedewerker ook contact op met de regionale verkeerscentrale als er extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Denk aan de inzet van een weginspecteur of het afkruisen van rijstroken.
3
Als blijkt dat de vrachtwagen toch moet worden weggesleept, dan krijgt een berger de opdracht deze naar de eerstvolgende veilige reparatieplek te brengen of naar een dealer binnen een straal van 25 kilometer. Op leden.bovag.nl/ pechhulptruckdealers staat een uitgebreid stappenplan.
BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 15
CRIMINALITEIT
Misdaadcijfers
10.091 personenauto’s werden er in 2015 gestolen. Het aantal diefstallen daalt al jaren: vijf jaar eerder lag dat aantal nog op 13.844.
Het aantal gestolen auto’s van 5 en 6 jaar oud steeg vorig jaar fors met respectievelijk 41% en 37% ten opzichte van 2014.
35
%
van de gestolen auto’s werd teruggevonden in 2014. In 2000 was dat nog 57%. 30 tot 40% van de niet teruggevonden voertuigen wordt gestript en in onderdelen verhandeld.
Meer dan 5.000 airbags en 17.000 navigatiesystemen werden er in 2015 gestolen. Bron: Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit
16 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
TIPS OM MAL AFIDE AUTOHANDEL TE HERKENNEN, TE MELDEN EN TERUG TE DRINGEN
Stelen voor onderdelen De autodiefstalcijfers dalen al jaren, maar het aantal gestolen auto’s dat teruggevonden wordt daalt ook. Losse onderdelen verhandelen is een lucratieve business voor criminelen. Hoe herkent u malafide handel?
H
et was vorige maand nog in het nieuws: diverse autobedrijven waren gedupeerd door een malafide autosloperij uit Swalmen. 259 auto’s werden teruggeroepen en met speciale röntgenapparatuur onderzocht, met als schokkende conclusie: 41% bleek onveilig te zijn. Deze voertuigen hadden gestolen onderdelen of bestonden uit meerdere aan elkaar gelaste delen. Steeds vaker worden gestolen auto’s uit elkaar gehaald en in delen verhandeld. Want door de vele ‘digitale identiteiten’ in jonge auto’s is het voor criminelen steeds lastiger om gehele auto’s om te katten en een nieuwe identiteit te geven. Bovendien is de vraag naar gebruikte onderdelen hoog, met name van jonge auto’s. En waar vraag is, ruiken ook criminelen handel. Auto’s met een leeftijd van tussen de vier en zes jaar oud zijn dan ook het populairste doelwit. De onderdelen verdwijnen na een diefstal razendsnel via ondergrondse netwerken, malafide schadeherstellers of internet. Navigatiesystemen, airbags, koplampen of velgen worden bijvoorbeeld via internet aangeboden, vaak voor een spotprijs.
Aanpak Eerlijke ondernemers hebben hier op verschillende manieren last van: je kunt niet opboksen tegen dit soort oneerlijke concurrentie en dat kost dus
gewoon geld. Bovendien moet de goede naam van de branche hooggehouden worden. Belangrijk dus om malafide handel aan te pakken, vindt BOVAG. Maar hoe doe je dat? Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit brengt dit jaar met een pilotproject in de provincie Gelderland in kaart op welke manier de branche malafide handel het beste kan tegengaan. Daarvoor zijn publieke en private partijen bij elkaar gebracht, waaronder de politie, milieudiensten, RDW, BOVAG, FOCWA, Stiba en verzekeraars. Doel is om alle verdachte signalen door te spelen naar de politie. Deze verrijkt de binnengekomen informatie en maakt er zo mogelijk een zaak van voor het Openbaar Ministerie. Een belangrijk onderdeel is bewustwording: niet alleen het herkennen van verdachte signalen, maar ook om deze daadwerkelijk te melden. Soms weten ondernemers in de omgeving al jaren dat er ergens iets gaande is, maar heeft niemand het ooit gemeld. Ook autobedrijven lopen het risico om te maken te krijgen met malafide handelspraktijken. Bij de aanschaf van gebruikte onderdelen, de inruil van een auto of wanneer een klant vraagt om een zelf meegebracht navigatiesysteem in te laten bouwen. Het belangrijkste advies is: weet van wie u koopt en wat u koopt. En mocht u het niet vertrouwen, meld het dan altijd bij de politie of bij Meld Misdaad Anoniem.
Tekst: Linda in ‘t Hout
1 2 3
Schaf gebruikte onderdelen aan bij een erkende sloperij, die werkt volgens de KZD-norm (Kwaliteits Zorg Demontage). En doe zaken met officiële en betrouwbare schadeherstelbedrijven of autohandelaren. Ga de herkomst van (gebruikte) onderdelen na. Vraag bijvoorbeeld een klant die een zelf meegebracht navigatiesysteem wil laten inbouwen, waar het vandaan komt. Wijs eventueel op het risico dat goedkope onderdelen gestolen kunnen zijn.
Airbags en navigatiesystemen zijn populair bij dieven. Het is aan te raden om extra op te letten bij de aanschaf van deze onderdelen. Wanneer bijvoorbeeld onderdelen goedkoop (tweedehands) worden aangeboden via internet, zit er vaak een luchtje aan.
4
Wees extra alert bij de inkoop of inruil van occasions tussen drie en acht jaar oud. Met name de populaire kleine auto’s zijn bij schade snel total loss. Er zit voor criminelen handel in om deze auto’s te repareren met gestolen onderdelen.
5
Wanneer iemand een auto wil inruilen of verkopen, is het raadzaam om de auto via de OBD-stekker digitaal uit te lezen. Het kan een waarschuwing zijn als het systeem meldt dat een bepaalde reparatie niet gedaan kan worden, iets niet ingeleerd kan worden of als het systeem blokkeert bij een reparatie.
6
Let op bouwjaar en types. Kloppen de software en de motor bij het model, bouwjaar en type van de auto?
7 8 9
Check of het voertuig overeenkomt met het kenteken: denk aan het chassisnummer, typeplaat, model, kleur en bouwjaar. Controleer of voertuigonderdelen, zoals motorblok en ruiten, geen weggefreesde of bewerkte (type) nummers hebben.
K ijk op ov i.rdw.n l of het bpm-bedrag behoort bij de oorspron kelijke nieuwprijs van het voertuig. Wanneer een Mercedes-Benz met een nieuwprijs van € 60.000 een bpm van € 500 heeft, kan dat zeggen dat er bij de RDW-keuring een auto met zware schade en een geringe dagwaarde heeft gestaan. Er kan in zo’n geval sprake zijn van malafide autohandel of gestolen onderdelen.
10
Wees alert wanneer iemand u benadert met specifieke vragen over hoe iets werkt of wanneer iemand apparatuur of gereedschap wil lenen.
Bent u het slachtoffer van malafide handel of heeft u sterke vermoedens en zelfs bewijzen daarvan? Doe dan altijd aangifte of meld het bij de politie. U kunt het ook anoniem doorgeven bij Meld Misdaad Anoniem via (0800) 7000 of via meldmisdaadanoniem.nl/ melden. Kijk voor meer informatie in het dossier ‘Malafide handel’ op leden.bovag.nl.
BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 17
WETGEVING
Soms is de waarde van een auto ook een persoonsgegeven
6
BESCHERM PERSOONSGEGEVENS GOED, RISKEER GEEN BOETE
vragen over datalekken Persoonsgegevens zijn sinds begin dit jaar nog beter beschermd in de wet. Dat betekent dat bedrijven er alles aan moeten doen om de informatie van en over personen goed te beschermen. Wie dat niet doet, loopt de kans dat de data weglekt. En dat kan een boete van dik acht ton opleveren. BOVAG biedt eerste hulp bij datalekken.
18 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
1
Wat is een datalek?
De wet gaat specifiek over het lekken of kwijtraken van persoonsgegevens die een bedrijf in beheer heeft. Denk hierbij aan klant- of personeelsgegevens. Als deze gegevens in handen komen van mensen die daar geen toegang toe mogen hebben, dan is er sprake van een datalek. Meestal gaat het om uitgelekte computerbestanden. Dat kan via een moedwillige hack, maar het kan ook doordat een medewerker een USB-stick of een papieren dossier kwijtraakt. Als gegevens zijn veranderd door onbevoegden of als de gegevens door bijvoorbeeld een brand niet meer toegankelijk zijn, is volgens de wet ook sprake van een datalek.
2
Wat zijn persoonsgegevens?
Persoonsgegevens zijn gegevens over natuurlijke personen. Gegevens over ondernemingen of organisaties zijn meestal geen persoonsgegevens. Een onderneming of organisatie is immers geen natuurlijk persoon. Komen er in de klantenbestanden alleen ondernemingen voor, dan zijn de desbetreffende gegevens meestal dus geen
persoonsgegevens. Legt u ook gegevens vast over contactpersonen bij die ondernemingen, dan zijn dit wĂŠl persoonsgegevens. Of bepaalde gegevens wel of geen persoonsgegevens zijn, is vaak een grijs gebied. De waarde van een auto is bijvoorbeeld wel een persoonsgegeven wanneer die waarde wordt verwerkt in de administratie van een autoverzekeringsmaatschappij. Die waarde zegt immers in het maatschappelijk verkeer iets over het inkomen van de eigenaar van de auto. In de prijslijst van een autodealer daarentegen is de waarde geen persoonsgegeven.
3
Wat gebeurt als u een datalek niet meldt?
Dan loopt u kans op een boete die kan oplopen tot â‚Ź 820.000. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zal meestal eerst een gele kaart geven, vergezeld van de opdracht alsnog de melding te doen. Wie dan in gebreke blijft, krijgt een dikke boete. Als de AP echter de indruk heeft dat de melding bewust achterwege is gebleven dan kan de AP ook direct een boete opleggen.
Tekst: Paul de Waal
Voorkom datalekken!
4
Gelden deze nieuwe strenge regels ook voor kleine onder nemers?
Ja, deze regels gelden voor alle ondernemers en organisaties. Ook voor bijvoorbeeld verenigingen zoals BOVAG. Wel is het zo dat de boete voor hele grote bedrijven nog veel hoger kan zijn. De regel is: de maximum boete bedraagt € 820.000 of tien procent van de wereldwijde omzet. En dat kan dus aardig oplopen.
5
Waarom zijn de regels rond datalekken zo streng?
Persoonsgegevens zijn privacygevoelig. De overheid wil niet dat onbevoegden misbruik kunnen maken van deze data. Dit misbruik kan variëren van lastig gevallen worden met ongewenste reclame tot misbruik van een identiteit om bijvoorbeeld aankopen te doen of een misdrijf te plegen.
6
Wat moet ik doen als er onver hoopt toch data is weggelekt?
Neem zo snel mogelijk maatregelen om het lek te dichten en zo verder lekken te voorkomen. Houd een logboek bij waarin staat wat er gebeurd is, welke maatregelen u neemt om het lek te dichten en welke maatregelen u eventueel in de toekomst neemt om herhaling te voorkomen. Breng in kaart welke gegevens zijn gelekt en wat voor gevolgen dit heeft. Meld het datalek binnen 72 uur bij de Autoriteit Persoonsgegevens via autoriteitpersoonsgegevens.nl. Indien noodzakelijk: informeer de personen waarvan gegevens zijn gelekt. Dit is verplicht als het waarschijnlijk is dat het lek ongunstige gevolgen voor de persoonlijke levenssfeer van de betrokken persoon heeft. Deze melding omvat in elk geval de aard van de inbreuk, de instanties waar meer informatie over de inbreuk kan worden verkregen en de aanbevolen maatregelen om de negatieve gevolgen van de inbreuk te beperken. Deze plicht geldt niet als de gelekte persoonsgegevens versleuteld zijn.
Zorg er allereerst voor dat persoonsgegevens op uw bedrijfscomputer of –server goed beveiligd zijn en dat gevoelige informatie zoals persoonsgegevens versleuteld (met encryptie) zijn opgeslagen. Beveilig uw systemen met een wachtwoord en vergrendel computers indien ze niet in gebruik zijn. Gebruik sterkte wachtwoorden en verander deze met regelmaat. Wees terughoudend met het opslaan en bewaren van persoonsgegevens op datadragers zoals USB-sticks of cd’s/dvd’s. Bewaar deze altijd in een kluis. Beveilig uw apparaten met pin codes of wachtwoorden en stel in dat u het apparaat op afstand kan wissen. Zo houdt u grip op uw data bij verlies of diefstal. Informeer uw medewerkers over de risico’s rondom datalekken. Zo is het onverstandig dat medewerkers persoonsgegevens verspreiden via e-mail of opslaan in clouddiensten die niet door de werkgever gefaciliteerd worden. Informeer uw medewerkers over de meldplicht datalekken. Sluit overeenkomsten met softwareleveranciers van bijvoorbeeld kassasystemen, CRM-systemen en garage softwarepakketten. Neem in die overeenkomst op wie er wanneer verantwoordelijk is voor datalekken. Open nooit bijlages en klik nooit op links van e-mails die verdacht zijn. Kijk op fraudehelpdesk.nl voor bekende meldingen van valse e-mails. Meer informatie over het lekken van data en de wetgeving hierover vindt u op leden.bovag.nl/datalekken.
BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 19
KOM KENNIS TANKEN!
AMT LIVE (20) ADV.
RESERVEER 15 & 16 NOVEMBER IN JE AGENDA Voor de 5e editie van hĂŠt live kennisevenement voor ondernemers en autotechnici van autoservicebedrijven
Leren
Beleven
Ontmoeten
Wie bij wil blijven en nieuwe dingen wil leren zit op kennisevenement AMT Live helemaal goed. Elke dag
Op AMT Live tonen veel bedrijven apparatuur of diensten, maar ze hebben ook allemaal een belangrijke opdracht. Verzorg iets interactiefs! Van wedstrijd tot demonstratie, op AMT Live is veel te beleven dat staat vast.
Centraal op AMT Live staat het AMT
heb je keus uit meer dan 24 kennissessies met zowel technisch als ondernemen gerichte onderwerpen.
Ontmoetingsplein, want naast leren en beleven is ontmoeten een belangrijk element van AMT Live. Ontmoet hier de redactie van AMT, spar met experts uit de branche en collega autotechnici.
GA NAAR WWW.AMTLIVE.NL EN BLIJF OP DE HOOGTE!
INNOVATIE
Innovatielab Inspiratie voor ondernemers
Zonder handen
Robots: niet iets uit science fiction-films, maar keiharde realiteit. Aan productielijnen van fabrieken komt bijna geen mensenhand meer te pas, menig huishouden heeft een robotstofzuiger en ook zelfrijdende auto’s kun je als robots zien. Tijdens Innovationto-go op 26 september kijken we naar de invloed van robotisering op de mobiliteitsbranche.
D
e potentie van zelfrijdende auto’s is enorm. Daarmee zouden ouderen langer zelfstandig in staat zijn om van a naar b te komen. Kinderen zijn niet meer afhankelijk van ouders om ze naar school of de opvang te brengen. De auto laadt op wanneer het moet, rijdt op gezette tijden naar een carwash en regelt zelf dat hij naar een servicebedrijf gaat voor onderhoud. Jeroen Aerts is een jonge ingenieur vol energie die niet terugdeinst voor het onbekende. Als medewerker van chiponderdelenfabrikant ASML staat
hij aan de wieg van talloze techniekprojecten. Ook woonde hij een tijdje in het walhalla van de technologiesector: Sillicon Valley. Tijdens Innovation-to-go laat Aerts zien hoe robots, en dan met name de zelfrijdende auto, de komende tijd ons leven gaat beïnvloeden.
Robot als medewerker Een robot die handelingen van een mens overneemt is één ding. Een robot die communiceert met mensen en daarbij de rol van bijvoorbeeld winkelpersoneel overneemt is heel wat anders. Bij Mediamarkt in Rotterdam
waren medewerkers veel tijd kwijt met de weg wijzen aan klanten in hun grote assortiment. Deze taak is nu in handen van robot Trusty. Zo heeft het personeel meer tijd om klanten te adviseren. Als bonus bezorgt de robotwinkelmedewerker de klant ook nog een glimlach door het vertellen van leuke moppen. Richard Kuijpers van Iretail Solutions vertelt u alles over de mogelijkheden van robots in de retail. Hij presenteert drie mogelijke concepten om door middel van technologie meer traffic en beleving bij de klant te genereren.
Wat: Innovation-to-go Waarover: robotisering Wanneer: maandag 26 september 2016, ontvangst vanaf 19.00 uur Waar: BOVAGhuis Bunnik Kosten: gratis voor BOVAG-leden Meer informatie en aanmelden: leden.bovag.nl/ innovationtogo
BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 21
BOVAG LEDENVOORDEEL
Verdien uw contributie terug De BOVAG Ledenwinkel is het grootste inkoopcollectief binnen de automotive branche. Iedere dag worden nieuwe scherpe deals gemaakt. Laat dat voordeel niet liggen, want met de BOVAG Ledenwinkel verdient u heel gemakkelijk een deel van uw BOVAG-contributie terug.
Collectief ledenvoordeel voor u
Energie Bespaar heel veel euro’s met het BOVAG Ledenwinkel Energiecollectief. Overstappen is zeer eenvoudig en wordt verzorgd door de Ledenwinkel. Uw besparingen kunnen oplopen tot wel 23% gemiddeld! Vraag geheel vrijblijvend een besparings analyse aan. Kijk op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op: energie aanbieding.
TL-Verlichting Door uw TL-lampen te wisselen kunt u direct 50% stroom besparen. U plaatst in uw bestaande armaturen door middel van een adapter, een energiezuinige Philips T5 TL-lamp. Deze is net zo zuinig als LEDverlichting en geeft meer licht. Binnen tien seconden bespaart u al elektriciteit. Kijk op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op: tl verlichting.
Sleutelorganisatie BOVAG Ledenwinkel.nl is exclusief distributeur van AHBproducten in Nederland. Daarom krijgt u als BOVAG-lid speciale korting op de AHB-verkoopprijs van producten voor werkplaats, showroom en buitenterrein. Bij deze BOVAGkrant vindt u de brochure Sleutelorganisatie. Kijk voor uw speciale BOVAG-prijzen op www.bovagledenwinkel.nl/ werkplaats/sleutellabels.
Meer ledenvoordeel? Kijk op: www.bovagledenwinkel.nl, bel met (030) 65 95 222 of mail naar info@bovagledenwinkel.nl
Kantoorartikelen BOVAG-leden ontvangen een fikse korting op kantoorartikelen van Lyreco. Dat geldt voor het gehele assortiment, waaronder papier, ordners, schrijfwaren, toners en inkjets, facilitaire producten en meubilair. Daarnaast kunt u met uw eigen contactpersoon van Lyreco speciale prijzen overeenkomen voor specifieke producten die u regelmatig bestelt. Kijk op www.bovagledenwinkel.nl onder het tabblad kantoor.
Vergaderen bij BOVAG Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen. Iedereen is welkom om te vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik. Centraal in Nederland Zalen voor 4 tot 250 personen Gezonde, verse en ambachtelijke maaltijden uit de BOVAGkeuken Ruim atrium biedt ruimte voor uw event of afterparty Ruime, eigen parkeergelegenheid
22 BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016
ieuwsgierig? Doe de virtuele N tour door het BOVAGhuis op www.bovag.nl/vergaderen. Daar vindt u ook informatie over zalen, catering en tarieven. Reserveren kan via de site, maar ook via (030) 65 95 212 of vergaderen@bovag.nl.
BOVAG Ledenadvies Voor advies over cao en personeel, juridische zaken, arbo en veiligheid, milieuzaken en fiscale zaken kunt u terecht op: leden.bovag.nl/ advies-vragen. Staat uw vraag er niet bij, bel dan met BOVAG Ledenadvies (030) 65 95 300.
SERVICES Afdelingen en sites
BOVAG online BOVAG Ledenportaal leden.bovag.nl Laatste branchenieuws, achter grondinformatie in dossiers, praktische tools en hulpmiddelen.
BOVAGkrant www.BOVAGkrant.nl Alle branche-edities online teruglezen, plus informatie voor adverteerders.
BOVAGhuis www.bovaghuis.nl Samenwerken en kennisdelen met andere BOVAG-leden. BOVAG.nl www.bovag.nl Informatie voor consumenten, inclusief zoekmachine waarin alle BOVAG-leden terug te vinden zijn.
Het BOVAG-verenigingsbestuur Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl
Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl
George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl
Peter Niesink algemeen directeur BOVAG peterniesink@bovag.nl
Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl
Bart de Vries directeur BOVAG bartdevries@bovag.nl
Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl
Alfa Dealer Accountants Service Van Siburgstraat 2-4 3863 HW Nijkerk T: (088) 253 32 01 E: nijkerk@alfa.nl I: www.alfa.nl
ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl
Aad Verkade Branchemanager E aadverkade@bovag.nl of truckdealers@bovag.nl T (030) 659 53 02
Bestuur BOVAG Truckdealers Henk Rotman (voorzitter) henk.rotman@netvisit.nl Arno Roebbers (Volvo) arno.roebbers@nebim.nl Bert Roordink (MAN) broordink@roordink.nl Fred Schouten (Iveco) f.schouten@iveco-schouten.nl Pieter Vlek (Scania) pieter.vlek@scania.com Vacature (Mercedes-Benz) Vacature (DAF)
BOVAG-partners BOVAG Ledenwinkel T (030) 659 52 22 Bovemij T (024) 366 66 66 Innovam groep T (030) 608 77 22 RDC inMotiv T (020) 549 71 71 ViaNorm T (030) 608 79 70
BOVAG-sites leden.bovag.nl www.bovag.nl www.bovagledenwinkel.nl www.bovaghuis.nl www.bovagkrant.nl
76%
van de BOVAG-leden wil meer naamsbekendheid via sportsponsoring. bovag.nl/sport
BOVAG Hofleveranciers De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.
BOVAG Truckdealers Uw aanspreekpunt
Colofon Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam ZO T: (020) 567 97 50 E: verkoop@graydon.nl I: www.graydon.nl/bovag
Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl
GGN Stationsplein 50 5211 AP Den Bosch T: (088) 311 61 61 E: info@ggn.nl I: www.ggn.nl
MKB Adviseurs/Flynth Bezuidenhoutseweg 12 Malietoren (18e verdieping) Den Haag T: (070)349 06 50 E: info@mkbadviseurs.nl I: www.mkbadviseurs.nl en www.flynth.nl
DEMAC Acountans/ Consultants Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (0345) 53 20 10 E: info@demac.nl I: www.demac.nl
26 augustus 2016, jaargang 24, nr. 8. De BOVAGkrant is het officiële leden magazine van BOVAG en verschijnt 12 keer per jaar. UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel.: (030) 65 95 211. I: www.bovagkrant.nl. HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra. E: elviraspoelstra@bovag.nl. REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Selita Oosterveld E: redactie@bovag.nl TRAFFIC Carolien van Rheenen. E: traffic@bovagkrant.nl. PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING ZB Communicatie & Media; Ritchard Kelliher ADVERTENTIES Vakmedianet; Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www. bovagkrant.nl. Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle. ABONNEMENTEN Opgave, adres wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (0900) 22 65 263. E: klantenservice@aboland.nl. I: www.aboland.nl. Abonnementsprijs:
€ 110,00 per jaar excl. BTW. (Losse nummers op aanvraag.) BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl. MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Gideon van Aartsen, Peter Arno Broer, Bastiaan ter Burg, Tom Huyskens, Jeroen Kreule, Mark Litjens, Pieter Magielsen, Dirk Jan Poot, Maaike Tindemans, Paul de Waal, Adobe Stock, ANP, Shutterstock, BOVAG-archief. De redactie van BOVAG is bij de samen stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld. Hergebruik van artikelen uit de BOVAGkrant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft gegeven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het (her)gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie.
BOVAGkrant NUMMER 8 / AUGUSTUS 2016 23
Verzekeringen, financieringen en rechtshulp. Samen gaan we vooruit. Hoe kunnen wij jou helpen? www.wijzijnbovemij.nl
BOVEMIJ (24) ADV.