One Step Forward - Resilience - Greek Edition by boingboing

μπροστά

βήμα

Ένα

ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγγλικά: RESILIENCE( RI – ZIL –YUHNS, - ZIL EE – UHNS ) ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ 1. Η ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΣΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΘΕΣΗ ΑΦΟΥ ΕΧΕΙΣ ΛΥΓΙΣΕΙ, ΠΙΕΣΤΕΙ, ΚΑΤΑΠΟΝΗΘΕΙ, ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ. 2. Η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΑΝΑΚΑΜΠΤΕΙΣ ΕΎΚΟΛΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΡΡΩΣΤΙΑ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Ή ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ : 1620-30, < Λατινικά Resili (ENS) ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

Το να ανακάμψουμε από κάτι το οποίο ήταν πολύ δύσκολο με τη βοήθεια των άλλων.

Εκδότης:Boingboing, Brighton 2015 Επιτρέπεται η ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή και μετάδοση του παρόντος βιβλίου αρκεί να γίνεται παράθεση της παρακάτω βιβλιογραφικής αναφοράς: Ένα βήμα μπροστά. Κατανόηση και προώθηση της ψυχικής ανθεκτικότητας για νέους ανθρώπους σε φροντίδα. Στέφανος Πλεξουσάκης, Μαρία Γεωργιάδη, Ηλίας Κουρκούτας, Κλαιρ Σταμπ και Αντζυ Χαρτ (2015). ¨Ένα Βήμα Μπροστά: Brighton: Boingboing

Με το Βιβλίο αυτό...

Ταξίδεψε μέσα από το δρόμο της ψυχικής ανθεκτικότητας!

Αφιερώστε χρόνο να διερευνήσετε το βιβλίο, απολαύστε τις εικόνες και εμπνευστείτε από τις ιστορίες.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Α/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΦΟΡΟΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (ΚΕ.Δ.Δ.Υ.) ΡΕΘΥΜΝΟΥ

Πανεπιστήμιο Κρήτης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή

σελ. 5

I Tί είναι η ψυχική ανθεκτικότητα;

σελ. 11

II Ποιός μπορεί να είναι ψυχικά ανθεκτικός;

σελ. 23

III Γιατί είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότητα;

σελ. 32

IV Πότε είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότηα;

σελ. 39

V Πώς θα ενισχύσεις την ψυχική σου ανθεκτικότητα; VI Οι «Ανώτερες Αλήθειες»

σελ. 65

σελ. 56

Εισαγωγή Καλώς ήλθατε στο βιβλίο Ένα Βήμα Μπροστά... ένα εγγειρίδιο που αφορά νέους ανθρώπους σε ανάδοχη φροντίδα με τη βοήθεια ενηλίκων. Ελπίζουμε ότι έχετε επιλέξει αυτό το βιβλίο γιατί είστε φροντιστής κάποιου παιδιού και θέλετε να στηρίξετε το παιδί σας ώστε να είναι ακόμα πιο ανθεκτικό. Μπορεί να είστε ένας επαγγελματίας που θέλει να προσφέρει κάποιους τρόπους σε άτομα που φροντίζουν ένα παιδί ή ένα νέο άνθρωπο..ή μπορεί να είστε ένας νέος άνθρωπος ο οποίος ενδιαφέρεται για το πως να αναπτύξει την ψυχική του ανθεκτικότητα, θέλοντας να ξέρετε περισσότερα πράγματα για αυτό, για το τι χρειάζεται για να στηρίξετε τη δική σας ανθεκτικότητα και επίσης το πως θα στηρίξετε την ανθεκτικότητα των φίλων σας! Μπορεί να νομίζετε ότι η λέξη ‘ψυχική ανθεκτικότητα’ μας κάνει να σκεφτόμαστε εικόνες χαρούμενων παιδιών να παίζουν και νέων ανθρώπων που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές της ζωής. Ο τρόπος που εμείς το βλέπουμε έχει να κάνει με το ότι εσείς οι φροντιστές ή οι θεραπευτές ξεκινάτε για ένα συναρπαστικό ταξίδι, καθώς η κατανόηση της ψυχικής ανθεκτικότητας μπορεί να βοηθήσει τους νέους ανθρώπους να υπερβούν τις δυσκολίες και να ζήσουν τη ζωή τους με το τρόπο που εκείνοι το επιθυμούν. 5

Γιατί νιώθουμε πώς ήταν απαραίτητο να δημιουργήσουμε αυτό το εγχειρίδιο; Στην πραγματικότητα πολλοί λόγοι…εδώ παρατίθενται αυτοί οι λόγοι που οι νέοι άνθρωποι και εμείς οι ενήλικες θεωρήσαμε ως τους πιο σημαντικούς: •

Να δώσουμε στους νέους ανθρώπους σε φροντίδα την ευκαιρία να μας πουν την ιστορία τους και να μοιραστούν μαζί μας τι είναι σημαντικό για εκείνους να κάνουν καλά

•

Να ενδυναμώσουμε τους νέους ανθρώπους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για αυτούς οι οποίες θα ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους

•

Να αμφισβητήσουμε την ιδέα της κοινωνίας ότι όταν βρίσκεσαι σε φροντίδα δεν θα τα καταφέρεις

•

Να σε εισαγάγουμε σε ιδέες και προτάσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν με τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσεις ως φροντιστής/θεραπευτής ή επαγγελματίας

•

Να προσφέρουμε ελπίδα μέσα από ιστορίες και προτάσεις όταν νιώθεις ότι έχεις φθαρεί ψυχικά και ότι τίποτα δεν έχει σημασία

•

Να τονίσουμε ότι ακόμα κι όταν οι νέοι άνθρωποι βιώνουν πραγματικά δύσκολες καταστάσεις στη ζωή τους, υπάρχει πάντα μια ευκαιρία να αλλάξουν το δρόμο τους/την πορεία τους

•

Να βοηθήσουμε τις συζητήσεις σου και τις πρακτικές παρεμβάσεις σου σε σχέση με το νεαρό άτομο που φροντίζεις, είτε στο σπίτι είτε στη δουλειά

•

Να σε βοηθήσουμε ως νεαρό άτομο να καταλάβεις τι χρειάζεσαι στη ζωή σου που θα σε βοηθήσει να βρεις την ισορροπία σου, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, και πώς μπορείς να βοηθήσεις τους φίλους σου και άλλους νέους ανθρώπους που βρίσκονται επίσης σε φροντίδα.

Συνεισφορές των νεαρών ατόμων στο σχεδιασμό του βιβλίου μέσω του Workshop για την Ημέρα της Τέχνης στην Ψυχική Ανθεκτικότητα

Συμμετέχοντες: Κατερίνα Κώστας

ΕΡΩΤΗΣΗ – Ποιο τραγούδι σου έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεσαι για προσδοκίες/φιλοδοξίες; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – Eye of The Tiger· Hall of Fame· Call Me Maybe· και το Gangnam Style. ΕΡΩΤΗΣΗ – Μπορείς να σκεφτείς τρόπους με τους οποίους θα μπορούσες να πραγματοποιήσεις τις δυνατότητες/ικανότητές σου; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – Πίστη· εμπιστοσύνη· η ειλικρίνεια· και αναλαμβάνοντας κάτι που με ενδιαφέρει ΕΡΩΤΗΣΗ – Τι σε εμπνέει; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – Οι μαζικές συγκεντρώσεις· το ποδόσφαιρο· η οικογένεια· η επιτυχία· τα όνειρά μου· το οικογενειακό μου παρελθόν· ο χορός· οι διασημότητες· ο εαυτός μου· το να κάνω σχέδια· και η φωτεινότητα του προσώπου μου ΕΡΩΤΗΣΗ – Τι θέλεις να γίνεις ή να κάνεις όταν ενηλικιωθείς; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – Σεφ· αστροναύτης· μασέρ αθλητών· δικηγόρος· νοσηλευτής· και ποδοσφαιριστής. ΕΡΩΤΗΣΗ – Τι νομίζεις ότι πρέπει να κάνεις/ότι χρειάζεσαι, για να γίνεις επιτυχημένος; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ – Τους στενούς συγγενείς και την οικογένειά μου· χρήματα· δόξα· αναγνώριση για αυτό που κάνω· να είμαι καλός σε αυτό που κάνω· μια δουλειά· να τα καταφέρνω μόνος μου· και να έχω κοντά μου ανθρώπους που να με ενθαρρύνουν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πιστεύεις ότι υπάρχει κάτι που σε σταματά από το να γίνεις αυτό που θέλεις στο μέλλον; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι· ίσως· όχι γιατί αυτό αφορά εμένα όχι τους άλλους· όχι· όχι· μόνο ο εαυτός μου· δεν θα’ πρεπε να μας σταματά τίποτα· όχι· όχι, καθόλου· όχι, ελπίζω ότι δεν θα υπάρχουν εμπόδια στο δρόμο μου

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι σου δίνει τη δύναμη να είσαι αυτός που θέλεις να είσαι; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η οικογένειά μου, οι θετοί μου γονείς, οι κοινωνικοί λειτουργοί· οι άνθρωποι· όλοι όσοι με περιβάλλουν· η ενθάρρυνση· το να πηγαίνω στο σχολείο και να παίρνω καλούς βαθμούς· η εκπαίδευση· οι ομάδες και οι ελεύθερες δραστηριότητες· δεν είμαι σίγουρος· η οικογένεια· η οικογένεια· η οικογένεια και οι φίλοι.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι νομίζεις ότι χρειάζεται να κάνεις για να είσαι επιτυχημένος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μια δουλειά· να είμαι καλός άνθρωπος· η δουλειά και τα λεφτά· η πίστη στον εαυτό μου· το να έχω κίνητρο· το να έχω αυτοπεποίθηση· να παίρνω καλούς βαθμούς· να έχω αρκετά εφόδια.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Νιώθεις ασφάλεια και αυτοπεποίθηση να μιλάς για το μέλλον σου; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι· ναι· ναι· θέλω να γίνω κοινωνικός λειτουργός! ναι· νιώθω αυτοπεποίθηση·ναι· ναι, νιώθω· πρέπει να το μοιράζομαι γιατί δεν ντρέπομαι για το ποιος είμαι· ναι, νιώθω!· και ναι, νιώθω αυτοπεποίθηση.

ΣΕ ΤΙ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ Η ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ;

Tί είναι η ψυχική ανθεκτικότητα; Η ψυχική ανθεκτικότητα μπορεί να είναι μια ‘παιχνιδιάρικη’ έννοια για να την κατανοήσουμε ακριβώς. Μπορούμε όμως να σκεφτούμε πως είναι δυνατό να την χρησιμοποιήσουμε για να υποστηρίξουμε νέους ανθρώπους, ή, εσύ ως νέος άνθρωπος μπορείς να σκεφτείς με ποιο τρόπο θα μπορούσες να την εφαρμόσεις στη ζωή σου την παρούσα στιγμή. Οι ερευνητές έχουν ‘αφιερώσει’ πάνω από 30 χρόνια για να προσπαθήσουν να την κατανοήσουν, και όπως μπορείς να φανταστείς υπάρχουν ακόμα διαφωνίες! Στο ξεκίνημα υπήρχε η αντίληψη ότι είναι ένα στοιχείο που το διαθέτουν μόνο μερικοί χαρισματικοί άνθρωποι και ότι αυτό τους επέτρεπε να τα πηγαίνουν καλά στη ζωή τους. Καθώς η έρευνα προχώρησε και οι άνθρωποι μάθαιναν περισσότερα πράγματα, έγινε κατανοητό ότι κοιτάζοντας τους ανθρώπους με το γενικό σκεπτικό αν έχουν ψυχική ανθεκτικότητα ή όχι, δε βοηθούσε στην κατανόηση του όρου από μια σφαιρική σκοπιά. Πρόσφατα η έρευνα άρχισε να δείχνει ότι η ψυχική ανθεκτικότητα δεν έχει να κάνει με το τι υπάρχει μέσα σου, αλλά με τον τρόπο που αντιμετωπίζεις τις προκλήσεις της ζωής και σε σχέση με το τι εφόδια υπάρχουν γύρω σου για να σε βοηθήσουν. Ως ένας νέος άνθρωπος που δέχεται φροντίδα, είναι πολύ πιθανό να έχεις αντιμετωπίσει αρκετές προκλήσεις στη ζωή σου, και γι’ αυτό η ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας μπορεί να σε βοηθήσει από αυτή την πλευρά. Η ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας περιλαμβάνει τόσο την προσωπικότητα ενός ατόμου καθώς και τον τρόπο που διαχειρίζεται καταστάσεις στο περιβάλλον του. Το ευχάριστο είναι ότι οι ειδικοί έχουν την δυνατότητα να αναπτύξουν όψεις του περιβάλλοντος πoυ είναι σημαντικές και μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες ενός ατόμου.

Πως οι ερευνητές έχουν ορίσει την ψυχική ανθεκτικότητα “Η επαρκής πρόνοια των πηγών υγείας που είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί ένα καλό αποτέλεσμα, παρ’ όλες τις σοβαρές απειλές στην προσαρμογή και ανάπτυξη του ατόμου’’ (Ungar, 2005, p. 429).

“Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν συνιστά ένα και μόνο ατομικό χαρακτηριστικό του ατόμου... Η ψυχική ανθεκτικότητα εμπεριέχει έναν αριθμό διεργασιών οι οποίες ενώνουν πολλούς διαφορετικούς μηχανισμούς’’ (Rutter, 1999, p.135).

“Καθημερινή Μαγεία” (Masten, 2001). “Μια κατηγορία φαινομένων που χαρακτηρίζονται από θετικά αποτελέσματα παρ’όλες τις σοβαρές απειλές στην προσαρμογή ή την ανάπτυξη” (Masten, 2001, p. 228).

Ο ορισμός της ψυχικής ανθεκτικότητας που χρησιμοποιούμε σε αυτό το βιβλίο ο εξής:

“ Όλα αυτά τα πράγματα τα οποία συμβαίνουν, ή τα εφόδια που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη σωστή στιγμή, τα οποία αυξάνουν τις πιθανότητες να κερδίσουμε το παιχνίδι όταν όλα δείχνουν ότι οι πιθανότητες είναι λίγες και όλα είναι εναντίον μας, ή όταν περνάμε δύσκολες στιγμές. Μοιάζει σαν μια μπάλα του καουτσούκ η οποία ξαναγυρνάει στην αρχική της θέση. ” (Aumann & Hart, 2009, p. 10).

Ορισμός της Ψυχικής Ανθεκτικότητας Υπάρχουν πολλοί ορισμοί της ψυχικής ανθεκτικότητας. Ορίστε μερικοί από αυτούς… «Η ψυχική ανθεκτικότητα, βρίσκεται εκεί όπου άνθρωποι με περιορισμένα πλεονεκτήματα και συνθήκες, και με μεγαλύτερη τρωτότητα, έχουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που θα περίμενε κανείς δεδομένων των συνθηκών τους, και σε σύγκριση με αυτό που ξέρουμε ότι συμβαίνει με άλλα παιδιά στα περιβάλλοντά τους.» (Hart, Blincow & Thomas, 2007, p. 10). «Να τα καταφέρνει κανείς με τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.» «Η ψυχική ανθεκτικότητα κινεί τα πράγματα: το είδος των πραγμάτων που χρειαζόμαστε να συμβούν (π.χ. γεγονότα, γονεϊκές στρατηγικές, σχέσεις, πόροι) προκειμένου να βοηθήσουμε τα παιδιά να τα καταφέρουν στη ζωή τους όταν υπάρχουν δυσκολίες. Επίσης αφορά τους τρόπους σκέψης και δράσης που χρειαζόμαστε εμείς οι ίδιοι εάν θέλουμε να κάνουμε τα πράγματα καλύτερα για τα παιδιά μας.» (Aumann & Hart, 2009, p11). «Ο μαγικός τρόπος με τον οποίο το άτομο και το περιβάλλον του «χορεύουν» μαζί για να δημιουργήσουν/για να καταλήξουν σε αποτελέσματα που είναι καλύτερα από τα αναμενόμενα.» «Το να τα καταφέρνεις στις δύσκολες στιγμές και να συνεχίζεις, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολα γίνονται τα πράγματα στη ζωή σου.» Η ψυχική ανθεκτικότητα έχει να κάνει με την ικανότητα να αντιμετωπίζεις αυτό που η ζωή σου φέρνει απρόσμενα. Όταν πέφτεις, να ξανασηκώνεσαι, να ανασυγκροτείς τις δυνάμεις σου και να γίνεσαι ακόμα δυνατότερος!

Ποιος είναι ο δικός σας ορισμός για την ψυχική ανθεκτικότητα;

Ψυχική Ανθεκτικότητα -Μπορείς να ανακάμψεις μέσω των δυσκολιών -Μπορείς να μάθεις από το παρελθόν και να δράσεις διαφορετικά στο μέλλον -Η ψυχική ανθεκτικότητα σε κάνει πιο ευτυχισμένο/πιο χαρούμενο -Η ψυχική ανθεκτικότητα σχετίζεται με την ανάληψη πρωτοβουλίας

Οι σκέψεις των νέων Ανθρώπων που συμμετείχαν

-Το να έχεις χόμπι σχετίζεται με την ψυχική ανθεκτικότητα -Το να έχεις ανθρώπους στους οποίους να μπορείς να μιλήσεις και να εμπιστεύεσαι -Το να νιώθεις έμπνευση -Το να μπορείς να ανήκεις κάπου: το σωστό μέρος, τη σωστή ατμόσφαιρα όπου νιώθεις ασφαλής -Το «να είσαι κάπου ασφαλής» είναι σημαντικό -Το να έχεις καλές αναμνήσεις -Το να έχεις κάποιον που να σε βοηθάει να είσαι οργανωμένος, και να φροντίζει να είσαι συνεπής με την εργασία σου -Το να έχεις καλούς φίλους να σε υποστηρίζουν και άλλους καλούς ανθρώπους γύρω σου -Το να τα καταφέρνεις καλύτερα απ’ ότι περίμενες δεδομένων των εμπειριών που είχες -Το να είσαι καλός σε κάτι βοηθάει -Το να έχεις ανθρώπους που να εκτιμούν τα πράγματα που κάνεις καλά 15

Προέλευση της Ψυχικής Ανθεκτικότητας

Η ανθεκτικότητα είναι ένας όρος που έχει την προέλευσή της στην φυσική και αναφέρεται στην ικανότητα μιας ουσίας να επιστρέφει στην αρχική της κατάσταση έχοντας πρώτα υποστεί διαφορετικά επίπεδα πίεσης, θερμότητας ή άλλης εξωτερικής δύναμης. Υπέροχη συνθήκη της ανθρώπινης φύσης να προσαρμόζεται! Αποκαλύπτει την ικανότητα του ανθρώπου να επιστρέφει στην αρχική του κατάσταση, έχοντας βιώσει τραυματικές εμπειρίες, την τραγωδία, τον απειλητικό για τη ζωή κίνδυνο, τις επίμονες αναποδιές/δυσκολίες, ή όλα αυτά τα προφανή και πολύ συχνά, αναπόφευκτα πεπρωμένα που συμβαίνουν στους ανθρώπους.

Μερικές φορές η ψυχική ανθεκτικότητα ονομάζεται και προσαρμογή, με την διαφορά ότι η ψυχική ανθεκτικότητα έχει ένα δυναμικό συναίσθημα, ένα αίσθημα ότι όλοι μπορούμε να αξιοποιήσουμε ιδιότητες που μας επιτρέπουν να επανακάμψουμε στην πρότερή μας κατάσταση, πριν από τα άτυχα, φυσικά ή ανθρώπινα, χτυπήματα.

Η ψυχική ανθεκτικότητα με μια ματιά

-Η προσοχή/φροντίδα των συναισθημάτων

-Η ελπίδα για το μέλλον

-Η ύπαρξη ανθρώπων δίπλα μας που να μας υποστηρίζουν

-Η μεταστροφή των πραγμάτων όταν οι καταστάσεις δυσκολεύουν

-Η μάθηση και το αίσθημα της έμπνευσης

-Το να αποκομίζουμε τα καλά από το κακό 17

Η ανθεκτικότητα της Γης Η Γη είναι ανθεκτική, έχει ζωή τριών δισεκατομμυρίων ετών, σχεδόν τεσσάρων. Έχει άπειρες ηπειρωτικές μεταλλαγές, μαζικές εξαλείψεις, βομβαρδισμούς από μετεωρίτες και κομήτες, κλιματικές αλλαγές, περιβαλλοντικές καταστροφές, τη γέννηση και την καταστροφή πολιτισμών, και πολέμους. Αλλά…βρίσκεται ακόμα στη θέση της! Όπως η Γη, μπορεί να περάσεις κι εσύ πολλές αλλαγές αλλά μπορείς να μάθεις από αυτές και να ωριμάσεις.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Η ελιά ή ελαιόδενδρο ή λιόδεντρο (επιστ. Ελαία, Olea) είναι γένος καρποφόρων δέντρων της οικογένειας των Ελαιοειδών (Oleaceae), το οποίο συναντάται πολύ συχνά και στην Ελλάδα. Ο καρπός του ονομάζεται επίσης ελιά και από αυτόν παράγεται το ελαιόλαδο. Η ελιά υπήρξε το σύμβολο της θεάς Αθηνάς. 19

Η ψυχική ανθεκτικότητα στην καθημερινή ζωή -Τα πουλιά που φτιάχνουν τις φωλιές τους μέσα στην πόλη, είναι ένα παράδειγμα που δείχνει την ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν στο αστικό περιβάλλον. Τα πουλιά έχουν αντικαταστήσει τα δέντρα και τους γκρεμούς κτλ, όπου κανονικά θα έφτιαχναν τη φωλιά τους, με τα σπίτια και τα κτήρια της πόλης.

-Τα φυτά έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται οπουδήποτε υπάρχει νερό.

-Οι πόλεις ανακάμπτουν στην αρχική τους κατάσταση ακόμα και ύστερα από φυσικούς ή τεχνητούς κλυδωνισμούς και εντάσεις

-Το δέρμα σας είναι ένα υπέροχο όργανο ανθεκτικότητας/ελαστικότητας και το μεγαλύτερο μέρος του μπορεί να επιβιώσει σε σχεδόν κάθε μορφή κακουχίας. Το δέρμα είναι το σύνορο του σώματος, αρκετά ανθεκτικό ώστε να αντισταθεί σε όλες τις επιθέσεις του περιβάλλοντος, αλλά εξίσου ευαίσθητο για να αισθανθεί το κρύο.

ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ: Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος

Ας εξερευνήσουμε μαζί: Τι είναι η Ψυχική ανθεκτικότητα; Πάρε κάποιες κάρτες από το δίκτυο της ψυχικής ανθεκτικότητας και ρώτησε το άτομο που βρίσκεται δίπλα σου ή με το οποίο συνεργάζεσαι, να επιλέξει μια κάρτα η οποία θεωρεί ότι εκφράζει καλύτερα τον όρο ψυχική ανθεκτικότητα. Συζητήστε γιατί επέλεξε αυτή την κάρτα και πως σχετίζεται με τη δική του ιστορία ψυχικής ανθεκτικότητας. Ποιά ήταν τα ποιο σημαντικά πράγματα τα οποία του/της επέτρεψαν να ανακάμψει; (συνεχίστε τη συζήτηση χρησιμοποιώντας τις εικόνες).

Ποιό ήταν το πιο βοηθητικό πράγμα; Ποιό πράγμα ήταν περισσότερο αναγκαίο; Σε ποιο στάδιο βρίσκεται τώρα στη ζωή του/της, και τι χρειάζεται για να προχωρήσουν στη ζωή του/της;

Κάρτες από τις οποίες μπορείτε να επιλέξετε βρίσκονται στο «δίκτυο της ψυχικής ανθεκτικότητας».

Ελπίδα Το να έχεις κάποιον που να μπορείς να βασιστείς Να νοιώθεις ότι είσαι ένα πρόσωπο με έμπνευση Το να έχεις αποφασιστικότητα Τα ζώα

Οι φίλοι Η οικογένεια Ένα ασφαλές καταφύγιο Ο εθελοντισμός Τα χόμπυ

Ποιός μπορεί να είναι ψυχικά ανθεκτικός;

ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν αποτελεί ένα απλό χαρακτηριστικό στους ανθρώπους, είναι όλα αυτά τα πράγματα τα οποία χρειαζόμαστε για να μπορεί κάτι καλό να συμβεί, όπως γεγονότα, γονεικότητα, στρατηγικές, σχέσεις και πόροι που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά και τους νέους ανθρώπους να χειριστούν τη ζωή τους αποτελεσματικά όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Αποτελεί επίσης έναν τρόπο σκέψης και δράσης τον οποίο χρειαζόμαστε, αν θέλουμε να κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη για τους φίλους μας και γενικά για τους νέους ανθρώπους. (Aumann & Hart, 2009, p. 11).

ΚΑΘΕΝΑΣ 24

Ποιός μπορεί να υποστηρίξει την ψυχική σου ανθεκτικότητα; Το να έχεις καλές σχέσεις στη ζωή σου, και το να νιώθεις ότι ανήκεις με τους άλλους, είναι μια σημαντική πλευρά της δημιουργίας/ του χτισίματος της ψυχικής ανθεκτικότητας. Όλοι θέλουν να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου, είναι μια σημαντική ανθρώπινη ανάγκη! Το να ανήκουμε σε μια ομάδα, να έχουμε φίλους, οικογένεια, δασκάλους, κοινωνικούς λειτουργούς, ζώα, το να έχουμε άλλους γύρω μας που μας αποδέχονται, μας υποστηρίζουν και γενικά νοιάζονται, μπορεί να κάνει τη διαφορά στο ποιοι είμαστε.

Σημείωση επαγγελματία/ατόμου που φροντίζει Τα ζώα είναι σημαντικά για τους νέους ανθρώπους καθώς προσφέρουν μια ανιδιοτελή σχέση, όπου προσαρμόζονται, ακούν και είναι απλοί σύντροφοι για τους νέους ανθρώπους. Το να υπάρχει μια ποικιλία σχέσεων που βοηθούν το νέο άτομο μπορεί να είναι ευεργετικό και αυτό δεν χρειάζεται πάντα να είναι ανθρώπινα όντα, μπορεί να είναι ζώα, παιχνίδια και άλλα αντικείμενα που μας κάνουν να νιώθουμε ασφάλεια και που επίσης προσφέρουν υποστήριξη.

Σημείωση επαγγελματία/ατόμου που φροντίζει Κάνε έναν κατάλογο. Ποιος/Τι θα μπορούσε να σε βοηθήσει; Ο σκοπός εδώ είναι να συγκεντρώσουμε σε μια λίστα όσους ανθρώπους μπορούν να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν το νέο άτομο σε όλη τη διάρκεια, και που θα του παρέχουν στήριξη και ενθάρρυνση. 25

Σημείωση επαγγελματία/ατόμου που φροντίζει

Η έκθεση των νεαρών ατόμων σε μια ποικιλία υγιών σχέσεων και πρότυπων ρόλων, όταν έχουν περάσει δύσκολες στιγμές και τώρα έχουν βρεθεί στην αντίπερα όχθη, μπορεί να προσδώσει αξία σε αυτά που ήδη προσφέρει κανείς ως φροντιστής. Επιπλέον, η ενθάρρυνση του νεαρού ατόμου να αναπτύξει μια υγιή εικόνα του εαυτού του και να αξιολογήσει την αξία της δικής του ψυχικής ανθεκτικότητας, μπορεί να δώσει περαιτέρω έμπνευση και ελπίδα για το μέλλον του.

Δραστηριότητα: Οι καλές επιρροές και το να ασκεί κανείς θετική επίδραση Σκέψου κάποιον που θαυμάζεις πραγματικά, κάποιον που είχε μια πραγματική επίδραση επάνω σου, που σέβεσαι και που τον τοποθετείς ψηλά στην εκτίμησή σου. Περιέγραψε τρία ποιοτικά χαρακτηριστικά που εκτιμάς περισσότερο σε αυτό το άτομο. 1. ……………………………….. ; 2. ……………………………….. ; 3. ……………………………….. ; Τώρα σκέψου ένα μεγαλύτερης ηλικίας άτομο που γνωρίζεις και που συμπαθείς πραγματικά, που θαυμάζεις και σέβεσαι. Θα μπορούσε να είναι κάποιος δάσκαλός σου, κάποιος που εργάζεται με νέους ανθρώπους, ένας κοινωνικός λειτουργός, ο παππούς ή η γιαγιά, θείοι ή ίσως κάποιος φίλος της μητέρας σου. Με τον ίδιο τρόπο όπως και πριν, σκέψου τρία ποιοτικά χαρακτηριστικά που σε εμπνέουν και που θαυμάζεις σε αυτό το άτομο! 1. ……………………………….. ; 2. ……………………………….. ; 3. ……………………………….. ; Με τον ίδιο τρόπο σκέψου τον καλύτερό σου φίλο ή έναν πολύ στενό φίλο. Μπορείς να περιγράψεις τα βασικά τους ποιοτικά χαρακτηριστικά και τι θαυμάζεις περισσότερο σε αυτούς: αυτό θα μπορούσε να είναι το πόσο ανοιχτοί άνθρωποι είναι, εάν σε ακούνε, εάν έχουν ζεστασιά, χιούμορ, εντιμότητα. Τέλος, εάν ρωτούσε κανείς τον φίλο/η σου, τι θα έλεγε το άτομο του οποίο τα χαρακτηριστικά ανέφερες, ας πούμε ο στενός σου φίλος/η ότι εκτιμά και θαυμάζει σε σένα; Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο καθώς δεν νιώθουμε πάντα άνετα να λέμε όμορφα λόγια για τον εαυτό μας, ωστόσο προσπάθησε να το κάνεις και πάρτο σοβαρά. Ένα από τα πράγματα που οι νέοι άνθρωποι είπαν ότι μπαίνει εμπόδιο κάποιες φορές στο να επιτυγχάνουν είναι η έλλειψη υποστήριξης που νιώθουν από τους φίλους τους στην ενθάρρυνση των προσδοκιών στους. Προσπάθησε να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση τους και φαντάσου πώς νιώθουν όταν θέλουν υποστήριξη, τι θα ήθελες εσύ να σου προσφέρουν, κι επομένως μπορείς να τους το δώσεις κι εσύ;! Επίσης μπορεί να αξίζει τον κόπο να τους ρωτήσεις απλώς, «Πώς θα ήθελες να σε βοηθήσω/υποστηρίξω σε αυτό που περνάς;» Τουλάχιστον τότε θα ξέρεις ακριβώς τι χρειάζονται! «Μόνο επιχειρώντας το αδύνατο, ανακαλύπτουμε το δυνατό.» (Max Weber) 27

Δραστηριότητα – Ας εξερευνήσουμε μαζί: Σε ποιόν μπορείς να στηρίζεσαι; Οι επαφές μου

-Συμπλήρωσε τον κύκλο των επαφών σου -Βάλε σε λίστα τους ανθρώπους που συνδέονται περισσότερο με το κέντρο του κύκλου, στο οποίο βρίσκεται εσύ -Δίπλα στο κάθε άτομο, γράψε σε ποια κατηγορία ταιριάζει και από πού προέρχεται:

Οικογένεια Φίλοι Σχολείο Ομάδα Άλλο

Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τις επαφές/συνδέσεις σου, ποιοι είναι, που βρίσκονται και από πού έρχονται.

Πώς σε κάνουν να νιώθεις οι στενότερες επαφές/συνδέσεις σου; 28

Δραστηριότητα: Ας εξερευνήσουμε μαζί: Πού νιώθεις ότι ανήκεις; Μαζί με το νέο σου άτομο μπορείς να αρχίσεις να εξερευνάς που ανήκει. Ζήτα του να ξεκινήσει να σκέφτεται τι σημαίνει να ανήκεις κάπου και αυτό, θα μπορούσε να αφορά και το να ζωγραφίσετε μαζί μια εικόνα που να αναπαριστά τι σημαίνει το ανήκειν για αυτό.

Ύστερα εξερεύνησε πώς είναι να νιώθει κανείς ότι ανήκει κάπου: Τι αισθήσεις νιώθει στο σώμα του; Τι συναισθήματα έχει; Πώς το ξέρει όταν νιώθει ότι ανήκει κάπου; Τι τον/την βοηθάει να νιώθει ότι ανήκει κάπου; Τι χρειάζεται περισσότερο; Τι χρειάζεται λιγότερο; Έχει υπάρξει κάποια εποχή που να έχει νιώσει ότι ανήκει; Πώς ένιωθε; Πού βρίσκεται τώρα σε σχέση με το ανήκειν; Τι θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο την αίσθησή του/της ότι ανήκει κάπου; Περισσότερο

Λιγότερο

Χρόνος

Αισθήσεις

Οι λύκοι είναι ανθεκτικοί

•

Ζουν σε σκληρά εδάφη και κλίματα

•

Είναι πολύ προσαρμοστικοί

•

Έχουν εξαιρετική υγεία και φυσική κατάσταση

•

Περιφέρονται αρκετά και μακριά

•

Ανήκουν σε μεγάλη οικογένεια/αγελαία ζώα

•

Είναι γνωστοί ως εξαιρετικοί επιζώντες

Οι αθλητικές ομάδες και τα άτομα είναι ανθεκτικά! Μπορεί να χάσουν ή να τραυματιστούν αλλά μπορούν, ή, θα επιστρέψουν για να νικήσουν!

Το άδειο οικογενειακό δέντρο

-Συμπλήρωσε το οικογενειακό δέντρο ή φτιάξε ένα εναλλακτικό οικογενειακό δέντρο βάζοντας μέσα φίλους, φροντιστές, δασκάλους ή σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή σου.

-Χρησιμοποίησε τα άδεια κουτιά για να γράψεις μέσα τα ονόματά τους

Γιατί είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότητα

Για ποιο λόγο είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότητα; Οι αντιξοότητες είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Δεν είναι δυνατό να περάσει κανείς την παιδική ηλικία χωρίς να αντιμετωπίσει κάποιου είδους αντιξοότητες και κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν περισσότερες από άλλα. Νεαρά άτομα που δέχονται φροντίδα αντιμετωπίζουν πολλές αντιξοότητες, όπως αρρώστια των γονέων, αλλαγή σχολείου, βία στο σπίτι, κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ, αίσθημα ότι είναι ανεπιθύμητα σε διάφορους χώρους και υποβολή τους σε θύματα εκφοβισμού. Οι εμπειρίες σε νεαρή ηλικία μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία και την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και των νεαρών ανθρώπων. Κάποιοι έχουν θετικές εμπειρίες από το σύστημα υγείας και επιτυγχάνουν μια καλή ψυχική και σωματική υγεία, τα καταφέρνουν στην εκπαίδευσή τους και έχουν καλές εργασίες και καριέρες. Ωστόσο, η εισαγωγή στο σύστημα φροντίδας σχετίζεται έντονα με την οικονομική ανέχεια και τη στέρηση (για παράδειγμα, χαμηλό εισόδημα, ανεργία γονέων, διαλυμένες σχέσεις). Ένα δυνατό μήνυμα που προέρχεται από τους νέους ανθρώπους είναι ότι αυτές οι αντιξοότητες είναι που τους έχουν κάνει να είναι οι άνθρωποι που είναι σήμερα. Η αντιμετώπιση των προκλήσεων ήταν μέρος του ταξιδιού τους για να γίνουν επιτυχημένοι νέοι άνθρωποι. Αυτό το βιβλίο απεικονίζει πώς οι νέοι άνθρωποι αγκάλιασαν τις προκλήσεις/τα προβλήματά τους και τις χρησιμοποίησαν προς όφελός τους.

Ρίξε μια ματιά… Πότε πάνε καλύτερα τα πράγματα στο σπίτι με το νεαρό σας άτομο; Πότε είναι τα πράγματα λίγο περισσότερο ικανοποιητικά ή χαρούμενα; Σκεφτείτε τι είναι αυτό που κάνει αυτές τις στιγμές κάπως ευκολότερες; Ποια είναι μερικά από τα συστατικά της ψυχικής ανθεκτικότητας; (γράψτε τα μέσα στο μπωλ)

Επειδή όλοι μας έχουμε διαφορετικό παρελθόν και διαφορετικές εμπειρίες στη ζωή μας, δεν διαθέτουν όλοι τις ιδανικές συνθήκες για να στηρίξουν την ψυχική τους ανθεκτικότητα. Επομένως είναι καλό να ξέρουμε ότι είναι δυνατό για τον καθένα να διδαχτεί από τις αντιξοότητες και να αναπτύξει θετικούς τρόπους αντιμετώπισης των πραγμάτων… Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι πραγματικά κάτι μαγικό- το θέμα είναι μόνο να τη διατηρούμε! Συστατικά ψυχικής ανθεκτικότητας

Πότε είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότητα Φαντάσου ότι η ζωή σου γίνεται ταινία… ποιες θα ήταν οι σημαντικές της σκηνές; Πότε κατάφερες να ξεπεράσεις δυσκολίες; Τι σε βοήθησε σε αυτές τις στιγμές να τα καταφέρεις; Ποιοι είναι οι χαρακτήρες που θα συμπεριλάμβανες στην ταινία σου, ως σημαντικούς; Τι ρόλο έπαιξαν; Πώς θα τελείωνε η ταινία σου;

Τι σημαίνει τα καταφέρνω; Τι σημαίνει για σένα το να τα καταφέρεις; Όταν σκέφτεσαι την επιτυχία, τι σημαίνει για σένα; Είναι διαφορετικό για τον καθένα και αυτό που κάποιος θεωρεί ως επιτυχία θα είναι εντελώς διαφορετικό για κάποιον άλλο καθώς όλοι μας θέλουμε διαφορετικά πράγματα στη ζωή μας, αλλιώς, θα ήταν πολύ δύσκολο εάν όλοι θέλαμε να επιτύχουμε το ίδιο πράγμα!

Παιχνίδι ταξιδιού για έναν Συζήτησε με τους φίλους σου και ανακάλυψε τι σημαίνει για αυτούς το να τα καταφέρνουν ή η επιτυχία τους στη ζωή… πόσο διαφορετικές είναι οι απόψεις τους; Συμμερίζεσαι κάποιες από τις ιδέες ή τα όνειρά τους; Είναι ρεαλιστικά; Αισιόδοξα; Χρειάζονται την βοήθειά σου; Τι σημαίνει η επιτυχία για σένα; Πώς θα ξέρεις ότι έχεις επιτύχει; Τι είδους υποστήριξη χρειάζεσαι για να βοηθηθείς; Ποιόν μπορείς να εντάξεις στη λίστα σου που θα μπορούσε να σε βοηθήσει;

Παιχνίδι ταξιδιού για δύο Με το νεαρό άτομο που συνεργάζεστε, ζητήστε του/της να φανταστεί ότι κάνει την ταινία της ζωής του/της. Πράγματα που θα μπορούσες να εξερευνήσεις ώστε να αποκτήσεις μια αίσθηση των ελπίδων του/της για το μέλλον είναι: Ποιος ηθοποιός θα έπαιζε τον/την ίδιο/α στην ταινία και γιατί επέλεξε αυτό το πρόσωπο; Τι τον/την εμπνέει σε αυτό το πρόσωπο και γιατί; Ποιος άλλος θα έπαιζε στην ταινία (ποιοι χαρακτήρες και για ποιο λόγο;) Πώς φιλτράρεται η ιστορία του/της στην ταινία; Ποιες είναι οι βασικές σκηνές και πώς τελειώνει η ταινία; Αυτό είναι ένα πραγματικά διαδραστικό παιχνίδι που μπορεί να σου πει πολλά για το πώς το νεαρό άτομο βλέπει τη ζωή του ήδη, καθώς και ευκαιρίες για να αλλάξει την πορεία του/της (θα μπορούσατε να κάνετε παύση στο υποθετικό γύρισμα της ταινίας και να δείτε με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να αλλάξουν κατεύθυνση/σκηνοθεσία), πού βλέπει να πηγαίνει η ζωή του/της στο μέλλον, και πώς, αλλά και τι χρειάζεται που θα τον/την βοηθήσει να τα καταφέρει. 37

Τι είναι η ψυχική ανθεκτικότητα για σένα; Ζωγράφισε μια εικόνα, γράψε μια λέξη ή φράση

Πότε είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότητα;

Πότε είναι σημαντική η ψυχική ανθεκτικότητα… Φαντάσου ότι η ζωή σου γίνεται ταινία… ποιες θα ήταν οι σημαντικές της σκηνές; Πότε κατάφερες να ξεπεράσεις δυσκολίες; Τι σε βοήθησε σε αυτές τις στιγμές να τα καταφέρεις; Ποιοι είναι οι χαρακτήρες που θα συμπεριλάμβανες στην ταινία σου, ως σημαντικούς; Τι ρόλο θα έπαιζαν; Πώς θα τελείωνε η ταινία σου;

Μάθηση

Δραστηριότητα

Μέντορες

Έμπνευση

Ενδιαφέροντα

H περίπτωση της Κατερίνας •

Οι συναντήσεις μας πραγματοποιήθηκαν σε έναν ασφαλές χώρο που λειτούργησε ως ένα μαθησιακό και εμπειρικό περιβάλλον όπου εξιστορήθηκε η ιστορία της αναδοχής και χτίστηκε μια σχέση εμπιστοσύνης.

Η Κατερίνα γεννήθηκε από μια μητέρα που ήταν μόλις 16 ετών, και λίγο μετά τη γέννησή της ο βιολογικός της πατέρας την εγκατέλειψε και έφυγε από το σπίτι. Δεν γνώρισε ποτέ το βιολογικό της πατέρα. Η γιαγιά της και ο παππούς της δέχτηκαν να ενεργήσουν ως ανάδοχοι γονείς. ‘Κατά τη διάρκεια της εφηβείας μου πάντα ένιωθα τρομερά μόνη και απομονωμένη. Το άγχος ήταν ο καλύτερός μου φίλος και δεν είχα καθόλου όρεξη και καθόλου ενθουσιασμό να συνεχίσω τη ζωή μου. Πολύ συχνά σκεφτόμουν να κάνω κακό στον εαυτό μου και συναισθήματα απελπισίας κατέληγαν σε κλάματα. Το να μιλάω στους ανθρώπους ήταν μεγάλος αγώνας για μένα. Όλα ήταν τόσο έντονα που ένιωθα ότι πνιγόμουν. Δεν είχα κανέναν φίλο και κανέναν να στηριχτώ, δεν είχα καμία ελπίδα. Ήμουν τόσο δυστυχισμένη’ ανέφερε η Κατερίνα. •

Εγκαθιδρύθηκαν δεξιότητες του πλαισίου Ψυχικής Ανθεκτικότητας.

Κατά τη διάρκεια των συνεδριών ανιχνεύσαμε τα συναισθήματα πόνου για την αληθινή μητέρα την οποία έβλεπε περιστασιακά στο παρελθόν αλλά δεν είχε ποτέ καλές σχέσεις μαζί της. Επίσης, οι ανάδοχοι γονείς της ποτέ δεν την έκαναν να νιώσει ότι ανήκει σε μια κανονική οικογένεια γιατί ήταν μεγάλης ηλικίας, ο ανάδοχος πατέρας είχε προβλήματα καρδιάς και η ανάδοχη μητέρα ήταν πολύ χειριστική και ελεγκτική. Αυτό που χρειαζόταν η Κατερίνα ήταν να νιώσει ασφάλεια. Επίσης να είναι ήρεμη και να είναι ικανή να επιλύει τα καθημερινά της προβλήματα και τις προκλήσεις. Μολονότι οι εμπειρίες που είχε βιώσει στην παιδική της ηλικία ήταν επώδυνες κατάφερε να σπουδάσει στην Πολυτεχνική σχολή στο Ηράκλειο Κρήτης «Αρχιτεκτονική Δομικών Έργων». Οι συναντήσεις βοήθησαν την Κατερίνα να οργανωθεί περισσότερο και να κάνει ένα πλάνο μελέτης για τις σπουδές της. Η μάθηση στο πανεπιστήμιο την βοήθησε να έχει μια δομή στη ζωή της και να κάνει επαγγελματικά σχέδια.

•

Εξερεύνηση των πολλαπλών τρόπων για την προώθηση της ανθεκτικότητας, έτσι ώστε να γιατρέψει τις πληγές του παρελθόντος και να επενδύσει στο μέλλον.

Η Κατερίνα πάντα ένιωθε ότι κατακλύζεται από αρνητικά συναισθήματα και σε δύσκολες καταστάσεις ένιωθε να πνίγεται. Όταν οι ερωτικές της σχέσεις δεν πήγαιναν καλά ένιωθε αναστατωμένη και εγκαταλελειμμένη. Ήξερε ότι πάντα ήταν εκείνη η ίδια «παλιά ιστορία» αλλά δεν μπορούσε να διαχειριστεί τα συναισθήματα των πολλαπλών απωλειών στη ζωή της. Η αίσθηση του «ανήκειν» εγκαθιδρύθηκε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με την Κατερίνα και για πρώτη φορά ένιωσε ότι είχε τον έλεγχο της κατάστασης. Ένιωσε ότι μπορούσε να αναλάβει την πρόκληση και να κάνει τη «μεγάλη βουτιά» για να προχωρήσει μπροστά στη ζωή της με θάρρος και αισιοδοξία. •

Συζητώντας τρόπους να υπερνικηθούν τα εμπόδια. «μαθαίνοντας να κολυμπά βαθιά στη θάλασσα» και να φτάσει σε ένα «ασφαλές λιμάνι».

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων εξερευνήσαμε όλα τα «μεγάλα κύματα» που την έκαναν να νιώθει άσχημα στη ζωή της. Το άγχος μειώθηκε και τα όρια που μπήκαν στους ανάδοχους γονείς την έκαναν να νιώσει ότι έχει δική της ελεύθερη περιοχή και ότι μπορεί να αναπνεύσει ελεύθερα. Τα συναισθήματα καταπίεσης από το παραδοσιακό χωριό απελευθερώθηκαν και έμαθε ότι η ελευθερία δεν είναι πάντα εύκολη γιατί έτεινε να κουβαλά πάντα μαζί της όλα αυτά τα συναισθήματα στις σχέσεις της και πάντα την οδηγούσαν σε εκρήξεις θυμού. •

Αντανακλώντας σε πιθανότητες για καλύτερη κοινωνικοποίηση, δραστηριότητες και επαγγελματικές διεξόδους.

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μας εξερευνήσαμε τρόπους κοινωνικοποίησης και αποδείχτηκε ότι ήταν πολύ απελευθερωτικό γι’ αυτήν γιατί απομάκρυναν τα βαθιά συναισθήματα εγκατάλειψης που βίωνε για τους βιολογικούς της γονείς. Αρκετά συχνά όλα έδειχναν εντάξει και έμοιαζε σαν «γρήγορη ανάδυση από τα βαθιά νερά.» Η θλίψη και το πένθος ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα για άλλη μια φορά. Μετά από αυτό ο δρόμος της κοινωνικοποίησης ξανα - ανακαλύφθηκε όταν παλιές και νέες φιλίες επαναξιολογήθηκαν. Όλες οι πόρτες ένιωσε ότι ήταν ανοιχτές και ένα αίσθημα εμπιστοσύνης εγκαθιδρύθηκε στις φιλίες της. Ήταν σημαντικό γι’ αυτήν να μάθει πώς να κρατά τις σχέσεις της. •

Χτίζοντας κοινωνικές δεξιότητες στο πλαίσιο της Ψυχικής ανθεκτικότητας έτσι ώστε να είναι ικανή να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες της ζωής.

Η Κατερίνα αναστατωνόταν πολύ εύκολα στην καθημερινή της ζωή και ο θυμός ήταν εμπόδιο γι’ αυτήν στο χτίσιμο υγιών σχέσεων. Ερευνήσαμε τις απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες που χρειαζόταν για να διατηρήσει λειτουργικές σχέσεις. Η Κατερίνα είχε σκαμπανεβάσματα αλλά έμαθε να παίρνει από τις σχέσεις οτιδήποτε της έδινε ελπίδα. Ανακάλυψε δεσμούς ελπίδας με ανθρώπους που την έκαναν να νιώθει ασφαλής, με εμπιστοσύνη και αξία. Η Κατερίνα κατάφερε να παρακολουθήσει σεμινάρια στον τοπικό ερυθρό σταυρό και έγινε εθελόντρια στις πρώτες βοήθειες. Το να βοηθά άλλους ανθρώπους την έκανε να νιώθει ότι αξίζει. •

Αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες και επανασύνδεση με το κοινωνικό δίκτυο.

Η Κατερίνα ανακάλυψε ότι το αίσθημα του «ανήκειν» δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση και συμπεριλάμβανε ευθύνες που έπρεπε να αναλάβει. Κατάφερε και βρήκε μέρος πρακτικής άσκησης προκειμένου να εξασκήσει τις αρχιτεκτονικές της δεξιότητες. Η πρώτη εργασιακή της εμπειρία την έκανε να νιώθει χρήσιμη και αυτό ήταν πολύ σημαντικό προκειμένου να πιστέψει στις ικανότητές της. Τα κοινωνικά δίκτυα έγιναν η βάση προκειμένου να επανασυνδεθεί με παλιούς της φίλους. Εξερευνώντας τρόπους για να σπάσει ο τοίχος της ανεργίας στο μέσο δύσκολων καιρών της ελληνικής οικονομικής κρίσης.

•

Η Κατερίνα κατάφερε να ολοκληρώσει τις σπουδές της αλλά ακόμα παλεύει να βρει μια κατάλληλη δουλειά. Ξεκίνησε να εξετάζει το ενδεχόμενο εκπόνησης μεταπτυχιακού διπλώματος. Εντωμεταξύ κατάφερε να βρει δουλειά σε ένα κατάστημα αθλητικών ειδών και μολονότι οι ανάδοχοι γονείς είχαν διαφορετική άποψη, για πρώτη φορά είχε κάποια χρήματα που την έκαναν περισσότερο ανεξάρτητη και ένιωσε ελεύθερη.

•

Εγκαθίδρυση της ελπίδας.

Η Κατερίνα είχε αρκετά σκαμπανεβάσματα στη ζωή της και αυτό αντανακλούσε αισθήματα ανασφάλειας για την πολυτάραχη ζωή της και τον εαυτό της. Ωστόσο, ήταν ένα μεγάλο βήμα γι’ αυτήν να είναι ικανή να εκφράσει τα συναισθήματα του τραύματος της εγκατάλειψης από τους βιολογικούς της γονείς στις συναντήσεις μας και να ξεπεράσει την άστατη φροντίδα από τους ανάδοχους γονείς της και τελικά να αναλάβει πρωτοβουλία για τον εαυτό της. Η εγκαθίδρυση ελπίδας η οποία ερχόταν σε αντίθεση με την υπάρχουσα κατάθλιψη την έκανε να νιώσει περισσότερο ανθεκτική στην αντιμετώπιση των καθημερινών προκλήσεων και το μέλλον διαφαινόταν λαμπρότερο γι’ αυτή. 43

Η περίπτωση του Κώστα Ο Κώστας είναι 16 ετών, φοιτά στη Γ΄ Γυμνασίου και αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες και εναντιωματική διαταραχή. Ο Κώστας έχει να δει τον πατέρα του από την ηλικία των 4 ετών αλλά βλέπει τακτικά τη μητέρα του, η οποία όμως δυσκολεύεται, όπως λέει η ίδια να νιώσει συναισθήματα αγάπης για το γιό της. Της θυμίζει τον πρώην άντρα της και πατέρα του Κώστα (ο οποίος την κακοποιούσε) και αυτό της πυροδοτεί συναισθήματα αμηχανίας και σκληρότητας κάθε φορά που βλέπει το παιδί της. Η ίδια ζήτησε όταν ο Κώστας ήταν 6 ετών από τις υπηρεσίες πρόνοιας να ‘απαλλαγεί’ από τη φροντίδα του Κώστα γιατί ένιωθε ανεπαρκής. Ένιωθε το παιδί «βάρος στις πλάτες της» και ήθελε να ζήσει τη ζωή της (γέννησε τον Κώστα σε ηλικία 16 ετών). Τότε, η γιαγιά (μητέρα της μαμάς του Κώστα) προσφέρθηκε να αναλάβει ως ανάδοχη τη φροντίδα του μαζί με τον 22 χρόνια μεγαλύτερο σύντροφό της. Το παιδί παραπέμφθηκε γιατί παρουσιάζει έντονη επιθετικότητα προς τα άλλα παιδιά στο χώρο του σχολείου. •

ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

Όλα αυτά τα χρόνια ο Κώστας μεγάλωσε σε ένα ασταθές περιβάλλον όπου η γιαγιά και ο σύντροφός της συνεχώς καβγάδιζαν και χειροδικούσαν ο ένας στον άλλο και δεν μπορούσαν να λάβουν υπόψη τις ανάγκες και τις δυσκολίες του Κώστα. Στις συναντήσεις μας διερευνήσαμε το πώς θα μπορούσαν να καλυτερέψουν οι βασικές συνθήκες διαβίωσης ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής του. •

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων μας ο Κώστας εξέφρασε την επιθυμία να μπορούσε να τον αγαπήσει η μητέρα του όσο αγαπάει το σκύλο της! Επίσης, ήθελε πολύ να συναντήσει τον πατέρα του σε τέτοιο βαθμό που ο ίδιος έπλαθε ιστορίες ότι είδε τον πατέρα του τυχαία στο δρόμο και τον πήγε βόλτα. Το παιδί κουβαλώντας το τραύμα της απόρριψης από τους βιολογικούς του γονείς είχε κατακλυστεί από συναισθήματα θυμού, οργής και θλίψης. Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μας έγινε προσπάθεια ελέγχου του θυμού και σωστής διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων από τα οποία κατακλυζόταν. Αυτό του έδωσε την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και το αίσθημα της αισιοδοξίας ότι κάθε μέρα μπορεί να είναι και καλύτερη. •

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

Σε συνεργασία με το σχολείο έγινε προσπάθεια ενδυνάμωσης του μαθησιακού δυναμικού του Κώστα μέσα από την παροχή παράλληλης διδακτικής υποστήριξης. Αυτή η εξατομικευμένη βοήθεια βοήθησε αρκετά τον Κώστα τόσο στην ενεργό συμμετοχή του μέσα στο μάθημα αλλά και στη βελτίωση της μαθησιακής του επίδοσης. Επιπλέον, τον βοήθησε στην αύξηση της αυτοεκτίμησής του. Ο Κώστας άρχισε να είναι πιο οργανωμένος στο σχολείο και να νιώθει ικανοποίηση για αυτά που κατάφερνε στο σχολείο. Η εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων τον βοήθησε στη βελτίωση των σχέσεων με τους συμμαθητές του. •

ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΟΥ «ΑΝΗΚΕΙΝ»

Ο Κώστας αντιμετώπιζε δυσκολία σύναψης σχέσεων με τους συνομήλικους του. Ανέφερε ότι δεν έχει κανέναν φίλο και δεν τον θέλουν τα άλλα παιδιά. Ο ίδιος ανέφερε ότι τον κορόιδευαν τα άλλα παιδιά γιατί διάβαζε ακόμα συλλαβιστά. Μέσα από τις συναντήσεις μας διερευνήσαμε το πώς θα μπορούσε να καλλιεργήσει παραπάνω τα ενδιαφέροντά του. Έτσι, προτάθηκε η συμμετοχή του Κώστα σε μια εξωσχολική δραστηριότητα που του άρεσε πολύ (μπάσκετ), όπου εκεί εντάχθηκε σε μια μικρή ομάδα όπου μάλιστα απέκτησε και έναν φίλο. Αυτό του έδωσε μια αίσθηση αισιοδοξίας και για πρώτη φορά ένιωσε ότι μπορεί να βασίζεται σε κάποιον όταν το έχει ανάγκη. Επίσης, η αίσθηση του «ανήκειν» τον έκανε να νιώσει περισσότερο υπεύθυνος για τις υποχρεώσεις του απέναντι στους άλλους. •

ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ

Μέσα από την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης ο Κώστας βοηθήθηκε ώστε να μπορέσει να διατηρήσει τις σχέσεις που ανέπτυξε, και να καλλιεργήσει μια αίσθηση αισιοδοξίας και ελπίδας για τη ζωή του. Ήταν σημαντικό ότι ο Κώστας για πρώτη φορά έμαθε να δέχεται το παρελθόν του, τις δύσκολες αλλά και τις καλές εμπειρίες της ζωής του, και να προσπαθεί να πάρει τα καλά, και να δει με ποιο τρόπο αυτό το αναπτυξιακό ταξίδι μπορεί να γίνει ευεργετικό για την υπόλοιπή ζωή του.

Πού μπορείς να είσαι ανθεκτικός;

Παραλία

Σταθμός Σχολείο

Πόλη

ΠΑΝΤΟΥ 46

Πού μπορεί να βρει υποστήριξη η ψυχική σου ανθεκτικότητα; Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι κάτι που: -Συμβαίνει στο πέρασμα του χρόνου -Είναι ένα ταξίδι μέσα στους χώρους που μοιραζόμαστε με άλλους ανθρώπους -Βρίσκεται στα μέρη όπου μπορείς να νιώσεις ασφάλεια -Συνδέεται με το χώρο με τον οποίο ασχολείσαι μέσα σου, και με τον τρόπο με τον οποίο φροντίζεις γι’ αυτό!! Σκέψου τα μέρη και τους χώρους που βοηθούν την ψυχική σου ανθεκτικότητα. Τα παρακάτω μπορεί να βοηθήσουν τη σκέψη σου: Στο δωμάτιό μου, βλέποντας μια ταινία Κάνοντας βόλτα με τους φίλους μου στην πόλη Όταν είμαι κοντά στον δάσκαλό μου/ τον-την κοινωνικό λειτουργό που με κάνει να νιώθω καλά Ακούγοντας μουσική μόνος μου Φέρνοντας στο νου μια ανάμνηση με εμένα και τη γιαγιά μου Όταν είμαι κοντά σε ζώα γιατί με ηρεμούν

Η κοινωνία στην οποία ζούμε μπορεί να μας υψώσει εμπόδια, καθώς υπάρχουν περιορισμένες ευκαιρίες για εργασία, δεν έχουν όλοι πρόσβαση σε καλή στέγαση, και κάποιες φορές δεν έχουμε τις καλύτερες προϋποθέσεις για ένα καλό ξεκίνημα στη ζωή. Η κατανόηση των προκλήσεων και των εμποδίων που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας νέος άνθρωπος στην κοινότητα που ζει, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα στο να γνωρίσει τι μπορεί να το κάνει δύσκολο για τον ίδιο και για τους άλλους να επιτύχουν το πλήρες δυναμικό τους. Από τη στιγμή που θα το γνωρίζουν αυτό, το νεαρό άτομο και οι άλλοι μπορούν επίσης να κάνουν βήματα να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, και να πάρουν ό, τι μπορούν από τις δυσκολίες και τις διακρίσεις που η ζωή μπορεί να τους παρουσιάσει.

Ποσοστά ανεργίας σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, το ποσοστό της ανεργίας, κατά τους τρεις τελευταίους μήνες του περασμένου έτους άγγιξε το 26.1%. Το ποσοστό ανεργίας των γυναικών (29,6%) είναι σημαντικά υψηλότερο από των ανδρών (23,3%). Το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας παρατηρείται στους νέους ηλικίας 15-24 ετών (51,5%) το οποίο στις νέες γυναίκες φθάνει στο 56,9%. Λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο εκπαίδευσης το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας παρατηρείται σε όσους έχουν πάει μερικές τάξεις Δημοτικού (43,0%) ενώ ακολουθούν τα άτομα που δεν έχουν πάει καθόλου σχολείο (41,0%). Τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρούνται σε όσους έχουν διδακτορικό ή μεταπτυχιακό (13,1%) και στους πτυχιούχους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (19,8%). Ένα ποσοστό ανέργων (6,1%) απέρριψε, κατά τη διάρκεια του Δ΄ τριμήνου του 2014, κάποια πρόταση ανάληψης εργασίας για διάφορους λόγους, κυρίως επειδή: • • •

Δεν εξυπηρετούσε ο τόπος εργασίας (25,3%) Δεν εξυπηρετούσε το ωράριο (20,2%) Δεν ήταν ικανοποιητικές οι αποδοχές (19,7%)

Το ποσοστό των ανέργων που δεν έχουν εργαστεί ποτέ στο παρελθόν, ανέρχεται στο 24,3 % του συνόλου των ανέργων ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι (αυτοί που αναζητούν από 12 μήνες και άνω εργασία, ανεξάρτητα αν είναι «νέοι» ή «παλαιοί» άνεργοι), αποτελούν αντίστοιχα το 73,0 %. Σε επίπεδο περιφέρειας το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας παρατηρείται στην Κεντρική Μακεδονία και τη Δυτική Μακεδονία με 27,9%. Στον αντίποδα, το μικρότερο ποσοστό ανεργίας παρατηρείται στο Νότιο Αιγαίο με 16,9 % και στο Βόρειο Αιγαίο με 20,5%.

Ας εξερευνήσουμε μαζί: Πού βρίσκονται οι ζώνες της ψυχικής σου ανθεκτικότητας; Όλοι μας περνάμε στη ζωή μας μέσα από προκλήσεις που μας δημιουργούν άγχος, όπως το να χάσουμε κάποιο κοντινό μας πρόσωπο, να μετακομίσουμε, να αλλάξουμε σχολείο, ή να αντιμετωπίσουμε τις πολλές προκλήσεις που έχει το να είναι κανείς νέος! Όποιες κι αν είναι αυτές οι προκλήσεις που αντιμετωπίζεις, και όση αναταραχή κι αν προκαλούν στη ζωή σου, το να έχεις κάποιες ζώνες ψυχικής ανθεκτικότητας, όπως ένα μέρος, ένα πρόσωπο, μια ιδέα ή ένα αντικείμενο με τα οποία νιώθεις υποστήριξη, μπορεί να βοηθήσει να ελέγξεις το άγχος που κάποιες από αυτές τις προκλήσεις μπορεί να σου προκαλέσουν. Η ζώνη ψυχικής ανθεκτικότητας είναι μια περιοχή στη ζωή σου που σου προσφέρει ένα στοιχείο σιγουριάς τις στιγμές εκείνες που τα πράγματα μοιάζουν τόσο αβέβαια και που προσφέρει ένα χώρο όπου νιώθεις ότι εν μέρει ελέγχεις την κατάσταση και ξέρεις που βρίσκεσαι. Σε στιγμές μεγάλων αλλαγών, το οικείο/το γνώριμο, σαν μια κουβέρτα ασφαλείας, μπορεί να μας προσφέρει ασφάλεια, ένα καταφύγιο από την καταιγίδα. Συνήθως μπορούμε να βρούμε σταθερότητα σε μια σειρά περιοχές της ζωής μας όπως:

Μέρη Για πολλούς νέους ανθρώπους μπορεί να είναι το σπίτι τους ή το δωμάτιό τους, ή ένα αγαπημένο τους σημείο όπως μια παραλία, ή ένα τοπίο. Ή μπορεί να είναι η υπηρεσία την οποία επισκέπτεσαι, ο/η κοινωνικός λειτουργός που σε υποστηρίζει και η καφετέρια που πηγαίνετε μαζί. Σκεφτείτε μαζί που είναι τα μέρη-ζώνες της ψυχικής σου ανθεκτικότητας.

Άνθρωποι Αυτοί είναι οι σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή σου, που σε έχουν βοηθήσει στο ταξίδι σου, και που είναι σημαντικοί για σένα. Αυτοί μπορεί να είναι οι φίλοι σου, οι φροντιστές, οι φίλοι των γονιών σου, άλλα μέλη της οικογένειας, ένας σημαντικός λειτουργός, όπως ένας κοινωνικός λειτουργός ή ένας νέος λειτουργός που έχει δείξει ότι ενδιαφέρεται για σένα και σε έχει βοηθήσει στην πορεία σου. Ποιοι είναι οι άνθρωποι-ζώνες της ψυχικής σου ανθεκτικότητας και πώς σε έχουν βοηθήσει; Τι το ιδιαίτερο έχουν; Πού μπορείς να συναντήσεις κι άλλους ανθρώπους; Πώς μπορούν να σε βοηθήσουν όταν τα πράγματα δυσκολεύουν και χρειάζεται να ζητήσεις τη βοήθειά τους; Εάν δεν βρίσκονται πια στη ζωή σου για οποιοδήποτε λόγο, τι θα σου έλεγαν για να σε βοηθήσουν όταν βρίσκεσαι σε σύγχυση; 50

Αντικείμενα Υπάρχουν αντικείμενα στα οποία μπορεί να προσκολληθούμε για ασφάλεια, και το προφανές έχει ήδη αναφερθεί, «η κουβέρτα ασφαλείας». Για μερικούς ανθρώπους, το αντικείμενό τους μπορεί να είναι μια τυχερή μασκότ, ένα αρκουδάκι από την παιδική ηλικία (ή την εφηβική), ένα σημαντικό κόσμημα, όπως ένα δαχτυλίδι. Για άλλους, η σοκολάτα ή το πάπλωμά τους μπορεί να τους προσφέρει ασφάλεια. Τι είδους αντικείμενα έχεις εσύ στη ζωή σου που σε καταπραΰνουν και σε βοηθούν να νιώσεις καλύτερα όταν τα πράγματα είναι δύσκολα; Εάν δεν έχεις κάποιο αντικείμενο αυτή τη στιγμή, εξερεύνησε με τον φροντιστή σου ή τον φίλο σου/φίλη σου τι αντικείμενα έχουν εκείνοι και άρχισε να πειραματίζεσαι με το τι θα μπορούσε να σε βοηθήσει στις δύσκολες στιγμές.

Ιδέες Μπορεί να είναι μια θρησκεία, ιδέες για να κάνεις πράγματα στο μέρος σου, ή πράγματα που έχουν αξία στη ζωή σου και στα οποία πιστεύεις, όπως η φιλία, ή πώς θα έπρεπε να φέρονται οι άνθρωποι στους άλλους και μεταξύ τους. Ή, μία από τις ζώνες ψυχικής σου ανθεκτικότητας θα ήταν να αναπτύξεις ιδέες για το πώς μέσα στην ομάδα των φίλων σου θα μπορούσατε να βοηθάτε ο ένας τον άλλο να είστε ψυχικά ανθεκτικοί!

Συνήθειες Αυτές θα μπορούσαν να είναι οτιδήποτε, από το να βλέπεις πάντα το X Factor κάθε Σάββατο βράδυ, να πηγαίνεις για πινγκ πονγκ κάθε Δευτέρα, ή να βλέπεις τους φίλους σου κάθε Κυριακή απόγευμα. Τι συνήθειες έχεις εσύ στη ζωή σου που είναι σημαντικές για σένα και επιδρούν θετικά πάνω σου; Χρησιμοποιώντας τις παραπάνω προτάσεις, προσπάθησε να σκεφτείς τα σταθερά, ασφαλή σημεία της ζωής σου και προσδιόρισε τα πράγματα από τα οποία μπορείς να κρατηθείς στις δύσκολες στιγμές των προβλημάτων και των μεταβολών. Έχεις κάτι για κάθε μία από τις παραπάνω επικεφαλίδες, και εάν όχι, πώς μπορείς να κατασκευάσεις στη ζωή σου για να αυξήσεις τις ζώνες της ψυχικής σου ανθεκτικότητας;

Σε τι νομίζεις ότι οφείλεται το πώς είναι η ζωή σου; Συμπλήρωσε τον παρακάτω κύκλο/πίτα και σκέψου σε τι ποσοστό νομίζεις ότι τα ακόλουθα είναι υπεύθυνα για την κατάστασή σου: Εγώ Άλλοι άνθρωποι στη ζωή μου Η κοινωνία και οι ανισότητες που είχα να αντιμετωπίσω Η τύχη Γέμισε τον δικό σου κύκλο Χρησιμοποίησε τον άδειο κύκλο για να γράψεις τους δικούς σου παράγοντες

Ένα γράφημα πίτας βασίζεται συνήθως σε ένα σύνολο του 100%, οπότε μπορείς να επεξεργαστείς την κάθε περιοχή και να βεβαιωθείς ότι το σύνολο κάνει 100! Τι παρατηρείς;

Ήσουν δίκαιος με τον εαυτό σου, ή υπερεκτίμησες το πόσο εσύ ή οι άλλοι έχουν συμβάλλει; Πού μπορείς να αναλάβεις δράση; Συζήτησε με τον θεραπευτή σου και αναπτύξτε ένα σχέδιο δράσης μαζί. Οι ιδέες στην επόμενη σελίδα ίσως βοηθήσουν.

Αυτά τα μέρη βοηθούν στην ψυχική ανθεκτικότητα Πάρκο Κρεβατοκάμαρα Παραλία Γυμναστήριο

Δραστηριότητα: Δημιουργώντας ένα ασφαλές μέρος όπου νιώθεις ότι ανήκεις, για να τα καταφέρεις όταν η ζωή γίνεται δύσκολη

Βεβαιώσου ότι η άσκηση αυτή γίνεται σε ένα ήσυχο δωμάτιο χωρίς περισπασμούς. Χωρίς τηλέφωνο, τηλεόραση, ή μουσική και ζήτησε από όσους βρίσκονται γύρω σου να μη σε ενοχλήσουν για είκοσι περίπου λεπτά.

Αν νιώθεις καλύτερα με το να διαβάζεις τις οδηγίες και μετά να ξεκινήσεις, μπορείς να το κάνεις, διαφορετικά μπορείς να μαγνητοφωνήσεις τα βήματα για να καθοδηγηθείς ακούγοντάς τα.

Σκέψου ένα πραγματικό ή φανταστικό μέρος που σε κάνει να νιώθεις ασφαλής και χαλαρός,άνετος. Μπορεί να είναι ένα μέρος που γνωρίζεις, όπως ένα πάρκο, το δωμάτιό σου, ή ένα μέρος που έχεις φτιάξει με τη φαντασία σου, όπως πάνω σε ένα σύννεφο, ή ένα φανταστικό κάστρο. Μπορεί να είσαι με κάποιον που νιώθεις ασφάλεια, όπως όταν κάθεσαι στα πόδια της γιαγιάς σου, ή όταν αγκαλιάζεις έναν φίλο. Εάν δυσκολεύεσαι να σκεφτείς ένα μέρος, μπορείς αντί γι’ αυτό να σκεφτείς το αγαπημένο σου χρώμα.

Συμπλήρωσε αυτές τις φράσεις πριν ξεκινήσεις. Το ασφαλές μου μέρος είναι_______________. Το ασφαλές μου μέρος με κάνει να νιώθω/να αισθάνομαι________________.

Κάθησε σε μια άνετη καρέκλα με τα πόδια παράλληλα στο έδαφος, και με τα χέρια ακουμπισμένα είτε στις δύο πλευρές τις καρέκλας είτε στα γόνατά σου.

Κλείσε τα μάτια σου και πάρε μια αργή, μακριά, βαθιά αναπνοή από τη μύτη σου, νιώσε την κοιλιά σου να τεντώνει σαν ένα μπαλόνι καθώς εισπνέεις, τώρα κράτησε την αναπνοή σου και μέτρησε ως το 5. Μετά άρχισε να εκπνέεις αργά από το στόμα, νιώθοντας την κοιλιά σου να ξεφουσκώνει. Επανέλαβε αυτό το βήμα 3 ή 4 φορές. Συνέχισε να αναπνέεις αργά χωρίς να κρατάς την αναπνοή σου για το υπόλοιπο της άσκησης.

Τώρα με τα μάτια σου κλειστά, φαντάσου ότι μπαίνεις στο ασφαλές σου μέρος. Πώς είναι το ασφαλές σου μέρος; Είναι νύχτα ή μέρα; Έχει ήλιο ή συννεφιά; Είναι έξω ή μέσα; Είσαι μόνος/η ή με άλλους; Εάν είσαι έξω κοίταξε τον ουρανό, εάν είσαι μέσα, κοίταξε τους τοίχους, παρατήρησε τα χρώματα, διάλεξε μόνο όμορφα πράγματα να κοιτάς. Κοίταξε για μερικά ακόμα λεπτά, εξερεύνησε αυτά που βλέπεις εκεί που βρίσκεσαι.

Έπειτα χρησιμοποίησε την φανταστική αίσθηση της ακοής. Τι ακούς; Ακούς ανθρώπους γύρω σου; Ακούς μουσική; Ακούς τον άνεμο ή τη θάλασσα; Επέλεξε κάτι απαλό να ακούς, ύστερα συνέχισε να ακούς για μερικά δευτερόλεπτα, χρησιμοποιώντας τη φανταστική αίσθηση της ακοής.

Ύστερα χρησιμοποίησε τη φανταστική αίσθηση της όσφρησης. Εάν είσαι μέσα, τι σου μυρίζει; Είναι κάτι φρέσκο; Έχεις κάποια φωτιά αναμμένη; Σου μυρίζει καλό μαγειρεμένο φαγητό; Εάν είσαι έξω, μπορείς να μυρίσεις το γρασίδι; Ή τον αέρα; Ή τα λουλούδια; Ή τη θάλασσα; Επέλεξε κάτι απαλό να μυρίσεις στο ασφαλές σου μέρος. Ύστερα μείνε μερικά δευτερόλεπτα χρησιμοποιώντας την φανταστική σου όσφρηση.

10.

Μετά παρατήρησε εάν νιώθεις κάτι με την φανταστική αίσθηση της αφής σου. Πού κάθεσαι ή πού στέκεσαι; Μπορείς να νιώσεις τον άνεμο; Μπορείς να νιώσεις κάτι που αγγίζεις; Επέλεξε να αγγίξεις κάτι απαλό στο ασφαλές σου μέρος. Ύστερα πάρε μερικά δευτερόλεπτα για να χρησιμοποιήσεις την φανταστική σου αίσθηση της αφής.

11.

Τέλος, χρησιμοποίησε τη φανταστική σου αίσθηση της γεύσης. Τρως; Ή, πίνεις κάτι στο ασφαλές σου μέρος; Πώς είναι αυτό; Τι γεύση έχει; Επέλεξε κάτι νόστιμο να δοκιμάσεις. Ύστερα πάρε μερικά δευτερόλεπτα για να χρησιμοποιήσεις την φανταστική σου αίσθησητης γεύσης. Τώρα πάρε μερικά ακόμα δευτερόλεπτα για να κοιτάξεις γύρω σου το ασφαλές σου μέρος χρησιμοποιώντας όλες τις φανταστικές σου αισθήσεις. Σκέψου πόσο ασφαλής και άνετος/η νιώθεις εκεί. Θυμήσου ότι μπορείς να επιστρέψεις σε αυτό το μέρος με τη φαντασία σου όποτε έχεις την ανάγκη να νιώσεις ασφαλής και χαλαρός. Μπορείς επίσης να το επισκεφθείς ξανά όποτε νιώθεις λυπημένος, θυμωμένος, αγχωμένος, ανήσυχος, ή πληγωμένος. Κοίταξε για μια τελευταία φορά γύρω σου για να θυμηθείς πώς είναι το μέρος. Τώρα κράτα τα μάτια σου κλειστά. Και επικεντρώσου ξανά στην αναπνοή σου. Πάρε μερικές αργές, βαθιές αναπνοές με τη μύτη σου, και νιώσε την κοιλιά σου να φουσκώνει σα μπαλόνι. Χωρίς να κρατάς την αναπνοή σου, εξέπνευσε με το στόμα σου, και νιώσε την κοιλιά σου να ξεφουσκώνει σα μπαλόνι. Επανάλαβέ το μερικές φορές, και έπειτα, όταν είσαι έτοιμος/η, άνοιξε τα μάτια σου και επικεντρώσου στο δωμάτιο.

Πώς θα στηρίξεις την ψυχική σου ανθεκτικότητα

‘Άναψε’ τον διακόπτη της ψυχικής σου ανθεκτικότητας

Πώς θα βοηθήσεις την ψυχική σου ανθεκτικότητα Τώρα γνωρίζεις λίγο περισσότερα πράγματα για την ψυχική ανθεκτικότητα και γιατί είναι σημαντικό να δούμε πώς μπορούμε να την αναπτύξουμε. Πρώτα το ερώτημα «Και λοιπόν;» Πολύ συχνά, όπως και οι φροντιστές ειδικότερα, θα βομβαρδίζεσαι με φράσεις και ορολογία, και λίγα μόνο πράγματα θα σε βοηθούν να αντιμετώσεις τα πράγματα στην πράξη. Θέλουμε αυτό το εγχειρίδιο να είναι διαφορετικό και να μην σε αφήνει να περιπλανιέσαι στο σκοτάδι! Οι ερευνητές έχουν σκεφτεί γύρω από το τι βοηθά την ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας, και έχουν βρει ότι οι καλές στενές σχέσεις, και τα χαρακτηριστικά του ατόμου, όπως η καλή διάθεση, η καλή αυτοεκτίμηση, η αισιόδοξη οπτική, οι δυνατές φιλικές σχέσεις, η εκπαίδευση, τα ενδιαφέροντα και τα χόμπι, όλα αυτά βοηθούν, για να αναφέρουμε μερικά! Αλλά πώς μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις προς όφελος των παιδιών και των νεαρών ατόμων με τα οποία ζεις και εργάζεσαι; Το πλαίσιο της ψυχικής ανθεκτικότητας (2007) σχεδιάστηκε από την Καθηγήτρια Angie Hart και τον Δρ. Derek Blincow, με τη βοήθεια της Helen Thomas καθώς και πολλών γονιών και νεαρών ατόμων, στο Πανεπιστήμιο του Brighton. Τα αποτελέσματα της έρευνας μεταφέρθηκαν σε ένα πρακτικό πλαίσιο που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οικογένειες και νεαρά άτομα. Το πλαίσιο της ψυχικής ανθεκτικότητας μπορεί να χωριστεί σε πέντε ενότητες, οι οποίες εστιάζουν στις διαφορετικές περιοχές που θεωρήθηκαν σημαντικές από την έρευνα, και έχουν τις εξής ονομασίες: Τα Βασικά, Το αίσθημα του ανήκειν, η Μάθηση, η Αντιμετώπιση και ο Κεντρικός Εαυτός. Μέσα στις ίδιες τις ενότητες υπάρχουν διαφορετικές περιοχές (τις ονομάζουμε φίλτρα ή παρεμβάσεις) τις οποίες η έρευνα έχει προσδιορίσει ως σημαντικές για την αύξηση της ανταπόκρισης των νέων στην ψυχική ανθεκτικότητα και στην υπέρβαση των δυσκολιών. Το πλαίσιο προωθεί την ιδέα ότι πολλοί άνθρωποι έχουν κάποιο ρόλο να παίξουν σε αυτό, συμπεριλαμβανομένου κι εσένα (όπως και ο φροντιστής και το νεαρό άτομο), η κοινότητα μέσα στην οποία ζεις, οι φίλοι, οι καθηγητές, άλλοι επαγγελματίες, ακόμα και ο σκύλος ή η γάτα σου!! Και δεν πρέπει να ξεχνάμε την Ελπίδα. Είτε βρίσκεται στα Βασικά, είτε στο Ανήκειν, είτε στη Μάθηση είτε στον Κεντρικό Εαυτό, πιστεύουμε ότι πάντα υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει. Εάν τα πράγματα δεν είναι καλά σε κάθε μία από αυτές τις περιοχές αυτή τη στιγμή, υπάρχει τρόπος να τα βελτιώσουμε… να τα κάνουμε να συμβούν. Εάν το παρελθόν έχει υπάρξει δύσκολο, τότε το μέλλον προσφέρει μια δυνατότητα να βιώσουμε κάτι διαφορετικό. Και για εμάς, αυτό ήταν κάτι που μας βοήθησε πραγματικά να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και να είμαστε σήμερα εδώ! 58

Πώς να ΑΝΑΨΕΙΣ τον διακόπτη της ψυχικής σου ανθεκτικότητας Να είσαι δραστήριος Να έχεις Ελπίδα Να φροντίζεις τον εαυτό σου ή τους άλλους Να έχεις Χιούμορ, Έμπνευση, Όρεξη για Μάθηση Να αντιμετωπίζεις τα πράγματα Να αισθάνεσαι ότι ανήκεις κάπου Να είσαι θετικός Να βάζεις στόχους Να βάζεις τον εαυτό σου στη θέση κάποιου άλλου ανθρώπου

Τα βασικά Το πλαίσιο εργασίας εστιάζει στη σημασία των βασικών μας αναγκών. Όπως π.χ. το να έχεις μια στέγη πάνω από το κεφάλι σου, τα απαραίτητα χρήματα στο σπίτι για να παρέχεις στον εαυτό σου ποιοτικό φαγητό, θέρμανση και νερό- αυτά είναι κεντρικά στην προσέγγιση της ψυχικής ανθεκτικότητας που υποστηρίζουμε. Είναι σημαντικό να μειώσεις αυτούς τους αγχογόνους παράγοντες για να δημιουργήσεις ένα ασφαλές περιβάλλον ώστε το νεαρό σου άτομο να μπορεί να είναι ελεύθερο να επικεντρωθεί σε άλλες πλευρές της ζωής. Μια έρευνα έχει δείξει ότι η αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων είναι αυτό που στην πραγματικότητα κάνει την μεγαλύτερη διαφορά στην ευτυχία και στην καλή ψυχική υγεία (Layard, 2005).

Το αίσθημα ‘του ανήκειν’ Το να έχεις κάπου που να νιώθεις ότι ανήκεις, που να νιώθεις ότι μπορείς να είσαι ο εαυτός σου, είναι σημαντικό για την ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας. Το αίσθημα ‘του ανήκειν’ αφορά το να βοηθήσει κανείς τους νέους ανθρώπους να καταλάβουν την ιστορία τους μέσα στον κόσμο, τι έχει συμβάλει στην τωρινή τους κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των δυσκολιών και να τους βοηθήσει να τις εναγκαλιστούν ως μέρος τους ταξιδιού τους. Βοηθάει ακόμα να κατανοήσουν τις ευθύνες τους ως νεαρά άτομα, πως μπορούν να πάρουν πρωτοβουλίες σχετικά με το πως μπορούν να επιτύχουν την ψυχική τους ανθεκτικότητα, και μέσω αυτής να εκτεθούν σε νέες εμπειρίες και ανθρώπους που θα βελτιώσουν τις ευκαιρίες τους στη ζωή. Ιδέες για το πως μπορώ να στηρίξω ένα νέο άνθρωπο ή και τον ίδιο μου τον εαυτό για να μπορέσει να βιώσει την αίσθηση ‘του ανήκειν’. 1. Εξασφαλίστε την πρόσβαση σε υπηρεσίες ή δραστηριότητες όπου μπορείς κανείς να νιώσεις αποδεκτός και όπου μπορεί να είναι ο εαυτός του. 2. Διατηρήστε την αίσθησης της ελπίδας. 3. Υποστηρίξτε τους νέους ανθρώπους να πουν την ιστορία τους, και να κατανοήσουν την επίδρασύ της στη ζωή τους, καθώς και τη μάθηση την οποία έχουν αποκομίσει από τις εμπειρίες τους. 4. Διερευνήστε τις συναδελφικές σχέσεις, αυτές τις σχέσεις που παρέχουν ελπίδα και ευκαιρίες για ανάπτυξη, επίσης και άλλες επαγγελματικές υπηρεσίες οι οποίες μπορεί να είναι ευεργετικές. 5. Γράψε άλλες δικές σου ιδέες.

Μάθηση Η μάθηση λαμβάνει χώρα με διαφορετικούς τρόπους για κάθε άνθρωπο, όχι μόνο στο σχολείο. Αυτό δε μειώνει τη σπουδαιότητα του σχολείου και οι παρεμβάσεις που συμβαίνουν στο χώρο του σχολείου αναδεικνύουν τη συμβολή του. Το πλαίσιο της ψυχικής ανθεκτικότητας αναγνωρίζει ότι ευκαιρίες μάθησης υπάρχουν σε πληθώρα πλαισίων και σχέσεων, επίσης τονίζει τη σημασία της κοινωνικής και συναισθηματικής μάθησης. Προσεγγίζοντας τη μάθηση με αυτό τον τρόπο μας παρέχει μια ευρύτερη θεώρηση των παρεμβάσεων, επικεντρώνοντας σε ένα εύρος από τρόπους που μπορεί να υποστηρίξουν τη μάθηση. Ευκαιρίες και ιδέες που μπορούν να υποστηρίξουν τη μάθηση στην εργασία σου. 1. Η μάθηση στους νέους ανθρώπους δε λαμβάνει χώρα πάντα με το συνηθισμένο τρόπο: ποιες άλλες ευκαιρίες στις οποίες μπορεί να έχουν πρόσβαση μπορούν να στηρίξουν τη μάθηση τους; 2. Ποιες άλλες προκλητικές εμπειρίες σου έχουν δώσει ευκαιρίες για μάθηση; Πως μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτή τη μάθηση για να αποβεί σε πλεονέκτημα; 3. Πως μπορείς να βοηθήσεις ένα νέο άνθρωπο να χαρτογραφήσει ένα πλάνο για την καριέρα του; 4. Πως αναδυκνείεις τα επιτεύγματα σου στην εργασία σου; 5. Γράψε άλλες δικές σου ιδέες

Η αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση είναι αυτό που πραγματικά λέει η λέξη και αφορά την υποστήριξη των νέων ατόμων να προσδιορίσουν τις συναισθηματικές εμπειρίες που αντιμετωπίζουν, και πώς θα μπορέσουν να τις ελέγξουν. Μέρος αυτής είναι η αύξηση των εργαλείων που θα έχει διαθέσιμα το νεαρό άτομο, ώστε να αντιμετωπίσει τις καταστάσεις όποτε αυτές δυσκολεύουν. Αυτό μπορεί να εμπερικλείει μια σειρά από στρατηγικές, όπως απλά να διαθέτει χιούμορ, να αναπτύξει κάποιο ενδιαφέρον, να λύσει ένα πρόβλημα, να υποστηριχθεί το νεαρό άτομο στο να αναπτύξει δεξιότητες θάρρους και να στηρίζεται σε άλλους ανθρώπους.

Ιδέες για την υποστήριξη της Αντιμετώπισης: 1.Τι χρειάζεται το νεαρό άτομο που θα το βοηθήσει να είναι γενναίο; 2.Με ποιους τρόπους ηρεμεί το νεαρό άτομο τον εαυτό του ή φροντίζει τον εαυτό του όταν τα πράγματα δυσκολεύουν; 3.Υπάρχουν τα κατάλληλα όρια στο χώρο ώστε το νεαρό άτομο να νιώθουν ασφάλεια και ότι αξίζει; 4. Τι ενδιαφέροντα έχει το νεαρό άτομο; Πώς αυτά μπορούν να αναπτυχθούν; 5. Γράψτε τις δικές σας ιδέες

Ο κεντρικός εαυτός Ο κεντρικός εαυτός είναι η πιο δύσκολη έννοια για να κατανοηθεί. Η υποστήριξη μέσα στην περιοχή του ίδιου του εαυτού στην πραγματικότητα επικεντρώνεται στο τι συμβαίνει στο εσωτερικό του νεαρού ατόμου, βοηθώντας το να καταλάβει ποιος/ποια πραγματικά είναι σαν άνθρωπος, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις εξωτερικές συνθήκες. Ο σκοπός εδώ είναι η μετάδοση μιας αίσθησης της ελπίδας, και να βοηθηθεί το νεαρό άτομο να πιστέψει ότι τα πράγματα στη ζωή μπορεί να αλλάξουν, μέσω της εμπειρίας που του προσφέρεται. Η ενσυναίσθηση είναι ένα σημαντικό τμήμα της εργασίας μας για τον κεντρικό εαυτό, βοηθά τα νεαρά άτομα να κατανοήσουν πώς νιώθουν οι άλλοι άνθρωποι, και να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης στις σχέσεις τους και στη ζωή γενικότερα! Ιδέες για να εργαστείτε σχετικά με τον Κεντρικό Εαυτό: 1.Υπάρχουν ευκαιρίες να αναπτυχθούν τα ταλέντα των νεαρών ατόμων, ή, μπορείτε να βοηθήσετε το νεαρό άτομο να έχει πρόσβαση σε μια άλλη δραστηριότητα ή υπηρεσία; 2. Μπορείτε να δουλέψετε με το νεαρό άτομο και να το βοηθήσετε να καταλάβει ποιος/ποια είναι, γιατί μπορεί να αναπτύσσει κάποιες συμπεριφορές και πώς θα μπορούσατε να το βοηθήσατε να συμπεριφερθεί διαφορετικά; 3. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του νεαρού ατόμου; Με ποιο τρόπο παίρνει την ευθύνη για τη ζωή του, υπάρχουν ευκαιρίες να βοηθηθεί στην υπηρεσία σας;Ο ι "Α ν ώ τ ε Α ρ λε ή ςθ ε ι ε ς " 4. Ποια είναι η αίσθηση του νεαρού σας ατόμου για την ελπίδα στο μέλλον; Πώς μπορείτε να βοηθήσετε στην ανάπτυξη αυτής; Τ οπλ α ί σ ι ο τ η ς ψ υ χ ι κ ή ς α ν θ ε κ τ ι κ ό τ η τ α ς έ χ ε ι κ ά πο ι ε ς β α σ ι κ έ ς α ρ χ έ ς ο ιο ποτιςί δικές ε ς σας υ πο σ τ η ρ ί ζ ο υ ν τ η ν πρ ο ώ θ η σ η τ η ς , ε ί τ ε α πό τ η ν πλ ε υ ρ ά τ ο υ ν έ ο υ 5. Γράψτε ιδέες. α ν θ ρ ώ πο ε ί υ τ ε α πό τ η ν πλ ε υ ρ άτ ο υ φ ρ ο ν τ ι σ τ ή . Η Α πο δ ο χ ή , η Δ ε ύ σ μ ε υ σ η , η Δι α τ ή ρ κ η ασ ι ηη Σ τ ρ α τ ο λ ό γ η σ η α πο τ ε λ ο ύ ν τ α β α σ ι κ ά σ υ σ τ α τ ι κ ά τ η ς

Οι ‘Ανώτερες’ Αλήθειες Το πλαίσιο της ψυχικής ανθεκτικότητας έχει κάποιες βασικές αρχές οι οποίες υποστηρίζουν την προώθησή της, είτε από την πλευρά του νέου ανθρώπου είτε από την πλευρά του φροντιστή. Η Αποδοχή, η Δεύσμευση, η Διατήρηση και η Στρατολόγηση αποτελούν τα βασικά συστατικά της προσέγγισης της ψυχικής ανθεκτικότητας.

Αποδοχή Όπως μαρτυράει ο ίδιος ο όρος, αυτή η ανώτερη αλήθεια έχει να κάνει με την αποδοχή των βιωμάτων ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού του, και εκτιμώντας για ποιο λόγο τα πράγματα είναι έτσι όπως είναι. Αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε από που θα πρέπει να ξεκινήσουμε, να είμαστε ενήμεροι για τις πιθανές προκλήσεις, τους περιορισμούς, και το τι χρειάζεται σε σχέση με την στήριξη που έχει ανάγκη ο καθένας.

Δέσμευση Η δεύσμευση δίνει έμφαση στην σημαντικότητα της αξιοπιστίας και προβλεψιμότητας. Με τόσες απαιτήσεις μπορεί να είναι προκλητικό να διατηρηθεί η δέσμευση και το να είναι κάποιος ανθεκτικός σε δύσκολες ώρες. Η στρατολόγηση, εμπλέκει και άλλους στην παροχή βοήθειας και αυτό μπορεί να αποβεί ευεργετικό και απαραίτητο! Το πλαίσιο της ψυχικής ανθεκτικότητας τονίζει την σημαντικότητα της προσφοράς μακροχρόνιας δέσμευσης στην στήριξη των νέων ανθρώπων να ξεπεράσουν τις δυσκολίες.

Διατήρηση Η Διατήρηση υποστηρίζει τη λήψη των θετικών και αρνητικών εμπειριών που έχει βιώσει ο νέος άνθρωπος με σκοπό την καλύτερη αξιοποίησή τους. Ένα παράδειγμα πάνω σε αυτό είναι η στήριξη ενός νέου ανθρώπου στον εθελοντισμό μέσα σε ένα πρόγραμμα φροντίδας νέων ανθρώπων, μοιράζοντας τη γνώση και τις εμπειρίες τους. Εμπλέκει τον εναγκαλισμό αυτών των βιωμάτων που έχουν λάβει χώρα, με ένα τρόπο που ο νέος άνθρωπος μπορεί να τα χρησιμοποιήσει προς όφελός του σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων που οδηγούν στην ψυχική ανθεκτικότητα. Κινητοποίηση/εμπλοκή Η κινητοποίηση/εμπλοκή έχει να κάνει με την ιδέα του να μην κάνεις τα πάντα μόνος σου. Ποιός άλλος θα άξιζε να λάβει μέρος για να σε βοηθήσει; Το πλαίσιο της ψυχικής ανθεκτικότητας ανοίγει μια πληθώρα από εμπειρίες και ευκαιρίες για το νέο άνθρωπο, μέσα από ένα πλήθος δεξιοτήτων και γνώσεων στις οποίες μπορεί να εκτεθεί. Αφορά επίσης το πως μπορείς να κινητοποιήσεις διαφορετικές πλευρές του εαυτού σου. Πότε βάζεις μέσα την αστεία πλευρά σου; Πότε είναι απαραίτητη και η σοβαρή σου πλευρά; Πότε απολαμβάνεις τα ταλέντα σου και τα ενδιαφέροντα σου; Κάποιες φορές είναι σημαντικό να αναπτύξεις μια διαφορετική προσέγγιση-αν κάτι δε λειτουργεί με ένα συγκεκριμένο τρόπο, τότε τι θα έλεγες να προσπαθούσες να το κάνεις με διαφορετικό τρόπο; Η κινητοποίηση/εμπλοκή μπορεί να μας εκθέσει σε ένα εύρος ιδεών και ευκαιριών τα οποία μπορεί να είναι ευεργετικά για σένα ως πρόσωπο που φροντίζει κάποιον και εν τέλει για το νέο άνθρωπο που έχεις στην επιμέλειά σου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ACEVO (2012) Youth Unemployment: The Crisis We Cannot Afford. ACEVO. London Aumann, K., & Hart, A. (2009). Helping children with complex needs bounce back: Resilient Therapy for parents and professionals. London: Jessica Kingsley. Barnardo’s (2012). Paying to work: childcare and child poverty. Ilford, Essex: Barnardo’s. Centre for Economic and Social Inclusion, Oct 2013. http://www.cesi.org.uk/statistics/labour/october-2013 Crowley L., Jones K., Cominetti N., and Guildford J (2013) International Lessons: Youth Unemployment In The Global Context. London, The Work Foundation. Darker, I., Ward, H., & Caulfield, L. (2008). An analysis of offending by young people looked after by local authorities. Youth Justice, 8(2), 134-148. Department for Children, Schools and Families (2009). Departmental report. January 2009. London Department for Education (2012). Outcomes for children looked after by local authorities in England, as at 31 March 2012. London: DfE Department for Children, Schools, and Families (2009a). Statistical First Release (SFR) 08/2009. Schools, pupils and their characteristics. January 2009 (Provisional). London: Department for Children, Schools, and Families. Hart, A., Blincow, D., & Thomas, H. (2007). Resilient Therapy with children and families. London: Brunner Routledge. Masten, A.S. (2001). Ordinary magic: resilience processes in development. American Psychologist, 56, 227-238. National Institute for Health and Clinical Excellence (2010). Experiences of looked after children and young people in England. National policy and guidance 28. Manchester: NICE Rutter, M. (1999). Social context: meanings, measures and mechanisms. European Review, 7, 139-149. Ungar, M. (2005). Pathways to resilience among children in child welfare, corrections, mental health and educational settings: navigation and negotiation. Child and Youth Care Forum, 34, 423-444.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Σχέδιο – Ρός Μπέερντ, Σχεδιασμός βιβλίου Design-Ross Beard

Μαρία Γεωργιάδη, Ειδική Παιδαγωγός, Ψυχολόγος, M.Sc. Ph.D. Στέφανος Πλεξουσάκης, Κλινικός Ψυχολόγος, M.Sc. B.A.C.P. Accredited, Ph.D.c Ηλία Κουρκούτας, Καθηγητής Πανεπιστήμιο Κρήτης

Καθηγήτρια Άντζυ Χάρτ, Πανεπιστήμιο του Brighton Professor Angie Hart. Dr Κλαίρ Στάμπ, Πανεπιστήμιο του Brighton, Dr Claire Stubbs.

Το Δίκτυο της Ανθεκτικότητας (για παιδιά & και εφήβους) Oct 2012 – προσαρμοσμένο από τους Hart & Blincow με Thomas 2007 www.boingboing.org.uk

ΒΑΣΙΚΑ Ικανοποιητική στέγαση

ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΟΙΚΕΙΝ Να βρει όπου ανήκει το παιδί/έφηβος Βοήθεια στο παιδί/έφηβο να καταλάβει τη θέση του στον κόσμο

Αρκετά χρήματα για διαβίωση

Αίσθηση Ασφάλειας

Λήψη καλών επιρροών

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Υγιεινή διατροφή

Διατήρηση των σχέσεων

Να παίρνεις ότι μπορείς από τις σχέσεις, όπου υπάρχει ελπίδα Βάλε μαζί τους ανθρώπους που μπορεί να βασιστεί το παιδί/έφηβος Υπευθυνότητες & υποχρεώσεις

Άσκηση και υγιεινή

Αρκετός ύπνος

Παιχνίδι & ξεκούραση

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Κάνε τη σχολική/φοιτητική ζωή να είναι όλο και πιο λειτουργική

Κατανόηση των ορίων και ό,τι άλλο συμπεριλαμβάνουν

Χαρτογράφησε μια καριέρα ή ένα πλάνο ζωής

Επίλυση προβλημάτων

Φόρεσε ‘χρωματιστούς φακούς’

Υποστήριξε το παιδί/έφηβο να κατανοήσει τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων

Βοήθησε το παιδί/έφηβο να γνωρίσει τον εαυτό της/του

Βοήθησε το παιδί/έφηβο να οργανώσει τον εαυτό της/του

Ηρέμησε & κάλμαρε

Βοήθησε το παιδί/έφηβο να αναλάβει υπευθυνότητα για τον εαυτό της/του

Τόνισε τα επιτεύγματα

Θυμήσου ότι αύριο είναι μια άλλη ημέρα

Ενίσχυσε τα ταλέντα τους

Βασίσου στους άλλους όταν είναι απαραίτητο

Πρόβλεψη μιας καλής εμπειρίας κάποιου ή κάτι καινούργιο Ανάπτυξε δεξιότητες ζωής

Απελευθέρωση από προκαταλήψεις & διακρίσεις

Εγκαθίδρυσε μια αίσθηση ελπίδας

Ενίσχυσε τα ενδιαφέροντά τους

Επικέντρωσε στις ωραίες στιγμές και τα μέρη Να καταλάβει από που προέρχεται το παιδί/έφηβος

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΕΑΥΤΟΣ

Το να είναι γενναίος Ενέπλεξε μέντορες με τα παιδιά/έφηβους

Όσο πιο υγιείς σχέσεις τόσο καλύτερα Πρόσβαση & Συγκοινωνία

ΜΑΘΗΣΗ

Γέλασε

Κάνε φίλους και αναμείξου με άλλα παιδιά/έφηβους

Υπάρχουν δοκιμασμένες θεραπείες για συγκεκριμένα προβλήματα, χρησιμοποίησε τες

ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΕΣ ΑΞΙΕΣ ΑΠΟΔΟΧΗ

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ

ΔΕΣΜΕΥΣΗ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Σχετικά με αυτό το Βιβλίο

Ένας εικονογραφημένος οδηγός Βασισμένος στο δίκτυο της Ψυχικής Ανθεκτικότητας

Υποστήριξη στους νέους ανθρώπους να ανακάμψουν Νέοι άνθρωποι μοιράζονται τις ιστορίες τους