Special
unieke aanpak van handenletsels in johanneskliniek
zwolse handenpoli nu al succes De specialistische handenpoli in de Zwolse Johanneskliniek heeft in de eerste drie jaar van zijn bestaan ruimschoots bewezen een aanwinst te zijn binnen het scala van behandelmogelijkheden in dit regionale ziekenhuis. Dagelijks vinden tientallen patiënten uit de wijde omgeving de weg naar de polikliniek: orthopedisch chirurgen en specialistische therapeuten hebben daar samen alles in huis om hen snel en doeltreffend te behandelen en te begeleiden in het hersteltraject.
A
an de wieg van de polikliniek stond orthopedisch chirurg Jan de Koning. “Het fascinerende van je hand vind ik dat je hem op eindeloos veel manieren kunt bewegen. Dat maakt de hand tot een uniek instrument van je lichaam. Je kunt er heel veel kracht mee zetten, maar hem ook heel precies bewegen. Of je nu bouwvakker bent of violist: met je handen moet je het doen”, zegt hij.
Precisie
“Dat geldt natuurlijk ook voor ons, de orthopedisch chirurgen. Operaties aan handen en vingers vereisen extreme precisie. Maar dat geldt ook voor het hersteltraject na een operatie. Uit onderzoek bleek dat patiënten vaker dan nodig was restklachten bleven ondervinden na handen polsblessures.” Zijn specialisatie lag wel voor de hand, gezien zijn fascinatie”, erkent De Koning, die zich na zijn internationale specialisatie in 2009 in de Johanneskliniek vestigde. “Dat is ook het moment dat ik met de voorbereidingen voor de nieuwe polikliniek begon. Met nog zes collega’s vormt hij de orthopedische maatschap van de Johanneskliniek. “Je had hier moeten zijn
Jan de Koning Orthopedisch chirurg
orthopedie houdt nederland in beweging
I
Special
‘Een herstelprogramma zo goed mogelijk op maat van de patiënt’ tijdens de laatste vorstperiode. Schaatsers met gecompliceerde pols- en handbreuken stonden in de rij.” De Koning studeerde geneeskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Zijn opleiding orthopedie doorliep hij in het Westeinde Ziekenhuis in Den Haag en in het Leids Universitair Medisch Centrum. In Schotland en Engeland bekwaamde hij zich in de traumatologie en hij volgde er specialisaties schouders/armen en pols/ hand. Ook sportorthopedie is een belangrijks aandachtsgebied. “We krijgen hier vaak racketsporters op het spreekuur”. Kwetsbaar
Maar niet alleen sporters hebben baat bij een precisiebehandeling. “De hand is een
heel kwetsbaar lichaamsdeel. Wie eenmaal een blessure heeft, merkt dat hij of zij ogenblikkelijk belemmeringen ondervindt in het dagelijks leven. Jezelf aankleden, boodschappen doen, alles kan ongemak en ook pijn veroorzaken.” “Het is ons gelukt om orthopedische kennis en expertise op het gebied van hand/ pols te bundelen met de inzet van gespecialiseerde fysio- en ergotherapeuten. De fysiotherapeuten met wie we samenwerken hebben zichzelf net zo specialistisch verdiept in de behandeling van hand/ polsklachten als wijzelf. Samen ontwikkelen we specifieke behandelprogramma’s. Verder werken we ook nauw samen huisartsen, plastisch chirurgen, revalidatieartsen, reumatologen en sportartsen. Deze samen-
Inzet van de patiënt Het herstel van klachten aan handen en polsen is vaak een langdurig en intensief traject, vooral omdat handen en polsen zo enorm complex zijn. De inzet van de patiënt is daarbij essentieel. Het is heel belangrijk dat de patiënt zijn oefeningen nauwgezet uitvoert. Daarvoor zetten de Johanneskliniek moderne communicatietechniek in: de ‘mobility monitor’. Met een tabletcomputer en een bewegingssensor worden de oefeningen van de patiënt geregistreerd en naar de behandelaar verzonden. Dat werkt stimulerend voor de patiënt en de therapeut krijgt meer inzicht in het herstel.
II
werking garandeert de juiste koers van het persoonlijke behandelplan van de patiënt.” Functiestoornis
De handtherapie houdt zich bezig met het behandelen van uiteenlopende functiestoornissen van spieren, pezen, banden, botten, gewrichten, zenuwen en huid. Als eerste gaan de gedachten naar blessures en breuken als gevolg van valpartijen al of niet tijdens sportbeoefening. Het betreft dan vooral breukletsel van handen, polsen en vingers. Daarvoor komen de orthopedisch chirurg en/of de traumatoloog in
zorg voor beweging | jaarmagazine 2015
Geen wachtlijst In de handenpoli van de Johanneskliniek zijn geen wachtlijsten. Patiënten kunnen binnen 48 uur terecht op het spreekuur en in spoedgevallen vanzelfsprekend nog dezelfde dag.
actie. Maar aan de polikliniek is ook een in handen gespecialiseerde plastisch chirurg verbonden, die kan worden ingezet in geval van aangeboren afwijkingen, zoals mensen die met teveel of te weinig vingers zijn geboren, of een te lange of te korte vinger hebben. Ook voor handafwijkingen zoals de Dupuytren, triggerfingers en reumatoide artritis is plastische chirurgie vaak nodig.
oude breuken. De Koning: “Handen zijn nu eenmaal kwetsbaar: behalve met breuken krijgen patiënten te maken met zenuw beknellingen, peesbeschadigingen en chronische aandoeningen”.
Hetzelfde geldt in combinatie met traumazorg als het gaat om de behandeling van complex letsel zoals bijvoorbeeld bij amputaties, doorgesneden pezen en spieren en
Welke ingreep de patiënt ook ondergaat: vrijwel altijd volgt na de operatie een intensieve nabehandeling, gericht op optimaal functieherstel van vingers, handen en
orthopedie houdt nederland in beweging
polsen. “Daarbij kijken we uiteraard ook nauwkeurig naar de patiënt: we snijden het programma toe op de patiënt en kijken of die bijvoorbeeld voor werk of liefhebberij gewend is zijn of haar handen intensief te gebruiken. Wat denk je bijvoorbeeld van een violist, of iemand die intensief computerwerk doet? Of een bouwvakker? We maken herstelprogramma’s zo goed mogelijk op maat van de patiënt.”
III
Special
prijs voor ‘priegelwerk’
trots op erkenning Orthopedisch chirurg Boudewijn Bode heeft in 2014 de eerste prijs gewonnen in de ‘toparts verkiezing’, georganiseerd door MedNed en de Orde van Medisch Specialisten. Bode won de prijs wegens zijn niet aflatende inspanningen voor het tot stand brengen van de handenpoli in de Johanneskliniek in Zwolle. Volharding en enthousiasme horen tot de basis benodigdheden in het medische vak, dus ook voor de orthopedisch chirurg. De deelnemers aan de topartsverkiezing zijn van oordeel van de handenpoli een belangrijke bijdrage levert aan de kwaliteit van het leven van de patiënten. Bode is trots op de verkiezing. “Het is een grote erkenning, zeker omdat ik meer dan een kwart van de stemmen kreeg. De orthopedie is een relatief klein specialisme. Dat maakt het extra speciaal. In de orthopedie doen we weinig levensreddende en spectaculaire ingrepen. Onze patiënten zijn vaak in relatief goede conditie, zoals ouderen met slijtage, sporters met een blessure of mensen met botbreuken. De orthopedie heeft – zeker in de prothesiologie – raakvlakken met natuurkunde, met name mechanica: “Het lichaam bekijken als een machientje, dat vind ik prachtig. Ik houd ook erg van klussen thuis of sleutelen aan mijn auto en aan mijn racefiets. Ik vind het leuk om kapotte dingen zelf te repareren. Orthopedie is voor mij de prefecte combinatie van technisch priegelwerk, gecombineerd met het beter maken van patiënten. Het is een combinatie waar ik heel gelukkig van word.”
Johanneskliniek, Zwolle Bezoekadres: Henri Dunantstraat 15 5223 GZ Zwolle Postadres: Postbus 90153 8033 ME Zolle Telefoon (038) 553 60 50 www.johannesklinieken.nl
IV
zorg voor beweging | jaarmagazine 2015