Zentzumenen basoa
IBAI ZABALA
Zer da? • Orgiko basoa 80 hektareako hariztia da. Haietatik 2 kilometro eta erdiko azalera, aire garbia, isiltasuna eta lasaitasuna eskainiko diguten oinez ibiltzeko bideak dira.
• Soroz inguratuta, aizkolarien egur gosetik eta nekazarien asmoetatik ihesi dabilen antzinako mundua da.
Babesa • Ustiapen mende batzuen ostean, Orgiko aisiarako area natural deklaratu zen, iraupena eta erabilera publikoa bateragarri izateko. • Gainera, Nafarroako lehen babes gunea izendatu zuten kategoria horrekin, 1996.ean.
Non dago? • Basoa Ultzama bailaran dago, Lizasoko diapiroan, Iruñetik 25 km-ra. • Arakil eta Ultzama erreken artean dago, eta horregatik leku hezea eta putzuz betea da.
Ekosistemako ezaugarriak • Baso hostoerorkor eta hezea da, lurzoru aberatsarekin. • Inguru horretan, haritzarekin batera landare asko jaio dira, zoru osoa estaliaz. • Prezipitazio ugari izaten dira. • Txoria da izaki bizidunik ugariena, eta bere kantua da basoko ezaugarri aipagarri bat
Izaki bizidunak • Animali asko aurkitzen dira.Hala nola, azeriak, basurdeak eta hegazti pila bat. • Horietaz gain, beste hainbat zuhaitz-espezie, oihanpe-landaretza goroldio, likena, perretxikoak, onddoak eta fauna aberatsa anfibioak eta narrastiak, aurki ditzazkegu, baita hainbat hegazti-espezie ere.
Biozenosia • Deskonposatzaileak, onddo ugari, adibidez. • Ekoizleak, zenbait pago eta haritz pila. • 1.mailako kontsumitzaileak, adibidez, urtxintxa edo untxia. • 2.mailakoak, esaterako, basurdeak, azeriak. • 3.mailakoak, adibidez, arranoak.
Sare trofikoa •
sugea
• zapoa • untxia • matxinsaltoa • belarra sagua
arranoa
armiarma mantis txantxangorria
Ondorioa • Nire ustez, Orgiko basoa leku bitxia eta aberastasun handikoa da, eta bisita bat egiteko leku aproposa. Gainera, zaldiz egin dezakezu bidaia.
Bibliografia • Internet: -ARGIA.com :: Orgi, zentzumenen basoa
-ORGIKO BASOA « Naiaras's Weblog • Entziklopedietatik • Zenbait liburuetatik IBAI ZABALA