Tekst: Lucyna Barańska Święty Mikołaj
Święty Mikołaj to zdecydowanie najpopularniejsza postać przynosząca prezenty. Według bardzo popularnych wyobrażeń święty Mikołaj pochodzi z mroźnej Laponii, gdzie przez cały rok ciężko pracuje razem ze swoimi pomocnikamielfami, aby w grudniu obdarować prezentami grzeczne dzieci, a także dorosłych. Mikołajki obchodzimy 6 grudnia, ale w wielu domach to właśnie ta postać przynosi prezenty w Wigilię. Mikołaj prezentuje się w czerwonej czapce z białym pomponem; ma długą, siwą brodę, duży brzuch opięty czerwonym płaszczem, wielki wór z prezentami i sanie zaprzęgnięte w renifery (najpopularniejszy to oczywiście Rudolf) .To wyobrażenie Mikołaja wywodzi się z kultury brytyjskiej i amerykańskiej i zastąpiło w powszechnej świadomości tradycyjny wizerunek świętego Mikołaja, biskupa Miry.
Drugą najpopularniejszą postacią, która w Wigilię przynosi prezenty, jest Gwiazdor. W Wielkopolsce, na Kujawach, Kaszubach i na Pomorzu Zachodnim święty Mikołaj roznosi prezenty wyłącznie 6 grudnia, a bożonarodzeniowe podarunki przynosi właśnie Gwiazdor. Nazwa tej postaci wywodzi się od noszonej przez kolędników wielkiej gwiazdy bożonarodzeniowej. Dawniej Gwiazdor ubrany był w baranicę i futrzaną czapę, a jego twarz była ukryta pod maską albo umazana sadzą. Gwiazdor posiadał wiedzę o dobrych i złych uczynkach dzieci i odpytywał je z pacierza i kolęd. Nosił też ze sobą rózgę przeznaczoną dla niegrzecznych dzieci. Współcześnie postać Gwiazdora nie budzi już grozy wśród milusińskich i bardzo przypomina sympatycznego świętego Mikołaja.
Dziadek Mróz to postać wywodząca się z mitologii słowiańskiej i silnie związana z wschodniosłowiańskim folklorem. Tradycja Dziadka Mroza silnie zakorzeniła się w regionach dzisiejszej Rosji i Ukrainy i to stamtąd przywędrowała do Polski. Dziś Dziadka Mroza można jeszcze spotkać na krańcach wschodnich Polski. Na głowie ma futrzaną czapę lub uszankę. Nie nosi infuły na wzór Mikołaja, biskupa Miry, ani czapki z pomponemsymbolu masowego wyobrażenia o świętym Mikołaju. Jego długi kożuch ma kolor błękitny lub srebrny. Przepasany jest sznurkiem zamiast paska. Na nogach ma walonki. Podpiera się kosturem (rodzaj laski) zamiast pastorału. Jest wysoki i silny, ma proste włosy i bardzo długą brodę. Do domu wchodzi przez drzwi, nigdy przez komin. W rozdawaniu prezentów pomaga mu wnuczka, Śnieżynka.
Na Śląsku Cieszyńskim, Podkarpaciu i w Małopolsce prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia przynosi Aniołek. Zgodnie z tradycją zazwyczaj jest on niewidoczny, a jego obecność nie powinna być przez nikogo zauważona. Dlatego podczas kolacji wigilijnej ten wysłannik niebios zostawia prezenty pod choinką i szybko ucieka.
W województwie śląskim, a także w niektórych rejonach opolskiego i świętokrzyskiego rozdawaniem prezentów zajmuje się Dzieciątko, symbolizujące narodzonego Jezusa. Zwyczaj ten przybył do Polski z Czech.
C o ś j e s t w ś w i ę t a c h B o ż e g o N a r o d z e n i a , c o r a z p o r a z k a ż e z a j r z e ć n a m w g ł ą b s i e b i e , w n a s z e w s p o m n i e n i a i p r a g n i e n i a , w n a s z ą d z i e c i ę c ą d u s z ę . O n a w c i ą ż j e s z c z e o t w i e r a s z e r o k o o c z y z e z d u m i e n i a , s t a j ą c p r z e d t a j e m n i c z y m i d r z w i a m i , z a k t ó r y m i c z e k a c u d .
W g r u d n i u P a r y ż z m i e n i ł s i ę j a k c o r o k u w m o r z e l ś n i ą c y c h ś w i a t e ł . D o s ł o w n i e m i a ł o s i ę w r a ż e n i e , ż e n a d m i a s t e m p r z e l e c i a ł a j a k a ś w r ó ż k a , o p r ó s z a j ą c d o m y g w i e z d n y m p y ł e m . A k i e d y p o p o ł u d n i e m i w i e c z o r e m j e c h a ł o s i ę p r z e z P a r y ż , ś w i ą t e c z n i e u d e k o r o w a n e u l i c e j a ś n i a ł y w c i e m n o ś c i a c h j a k s r e b r n o - b i a ł a b a j k a .
NicolasBarreau"Sekretneskładnikimiłości"
- S p o k o j n e ś w i ę t a - z a ś m i e w a s i ę m ę ż c z y z n a .
- P r o s z ę p a n i , t o j e s t o k s y m o r o n !
KarolinaGłogowska"Dwanaścieżyczeń"
NicolasBarreau"Sekretneskładnikimiłości"B o ż e N a r o d z e n i e j e s t k o n i e c z n e . P o t r z e b u j e m y c o n a j m n i e j j e d n e g o d n i a w r o k u , a b y p r z y p o m n i a ł n a m , ż e ś w i a t n i e k r ę c i s i ę t y l k o w o k ó ł n a s .
J e s t m n ó s t w o r z e c z y , k t ó r e p r z y n i o s ł y m i w i e l e d o b r e g o , c h o ć n i e p r z y n i o s ł y m i ż a d n e g o z y s k u . T a k ą r z e c z ą s ą w ł a ś n i e ś w i ę t a B o ż e g o N a r o d z e n i a . O c z y w i ś c i e , j e s t t o c z a s h o ł d u i c z c i d l a s a m e g o w y d a r z e n i a , a l e d l a m n i e t e ś w i ę t a t o t a k ż e m i ł y c z a s d o b r o c i , w y b a c z a n i a i m i ł o s i e r d z i a .
CharlesDickens"Opowieśćwigilijna"
