JAAR verslag
2017
2
BENIEUWD?
Ontdek onze projecten en onze activiteiten
INHOUD
4 6 8 10 12 14 34 44 46
Interview Cédric BOSSUT Personeelscijfers Beliris krijgt een groeispurt 2017: de grote verhuis Beliris brengt zijn competenties in kaart
ONZE PROJECTEN 2017 IN EEN OOGOPSLAG ONZE STUDIES 2017 IN EEN OOGOPSLAG Budget en subsidies Contact
46 3
« WAT BETEKENDE 2017 VOOR BELIRIS? CÉDRIC BOSSUT, DIRECTEUR
“2017 was op de eerste plaats het jaar van de verhuis! Een belangrijk project, want het had een impact op al onze medewerkers. Niet alleen moesten alle praktische aspecten geregeld worden, maar onze medewerkers moesten ook voorbereid worden op deze grote veranderingen. We hebben namelijk de nieuwe manier van werken geïntroduceerd: telewerk, Skype, … Al deze middelen helpen onze medewerkers om een beter evenwicht te bewaren tussen werk en privé. Op budgetair vlak waren onze resultaten dit jaar uitstekend. Zowel voor de vastleggingen als de vereffeningen hebben we onze doelen bereikt.
Ook onze projecten schoten flink op: er werden verschillende vergunningsaanvragen ingediend o.a. voor de uitbreiding van metrolijn 3, het nieuwe regionale park op de Beco- en Materialenkaai, de bruggen over het kanaal ter hoogte van Ninoofsepoort en het metrostation Graaf van Vlaanderen, het park van Vorst, … Een aantal erg mooie projecten. Dat belooft! Verder werden er verschillende werken gestart in 2017: de herinrichting van het stadscentrum van Brussel, de renovatie van het zwembad Neptunium, de bouw van sociale woningen in het kader van wijkcontract Middaglijn en Lemmens, de opwaardering van de wijk Fontainas, … En er werden projecten beëindigd: de Kleine Zavel, de sociale woningen in de Musinstraat, de openbare ruimtes van de Alsembergwijk, …”
“2017 had ook zijn trieste kanten, met het onverwachte overlijden van een van onze collega’s. Als pas benoemd ombudsman voor een wegenisproject zei Valéry Ancart aan de pers: “De grootste uitdaging is het verbeteren van de communicatie tussen de bewoners en handelaars aan de ene kant, en de verschillende beleidsmakers aan de andere kant.” We zijn hem dankbaar dat hij zich met zoveel enthousiasme van deze taak kweet.”
4
© Reporters
WAT STAAT ER VOOR 2018 OP DE PLANNING?
“Onze visie voor de toekomst steunt op 3 pijlers: • • •
investeren in onze MENSEN, hun comtetenties en expertise, die essentieel zijn voor de goede werking van onze organisatie, de PROCESSEN die onmisbaar zijn voor de efficiëntie, de relevantie en de kwaliteit van onze acties de PROJECTEN die het hart vormen van onze missie.
Op deze drie pijlers willen we inzetten om de reeds geleverde inspanningen duurzaam te maken. Wat personeel betreft, zullen we veel vacatures openen. Deze nieuwe medewerkers zullen worden begeleid en geïntegreerd in onze manier van werken. Wat de projecten betreft, zetten we in op innovatie: materialen recycleren, verwarming met rioolwater, digitalisering van bouwontwerpen ook gekend als BIM of Building Information Modeling, ... Daarnaast werken we steeds verder aan de verbetering van de buurtcommunicatie en de vermindering van de impact van de werken voor de burger. Tot slot veralgemenen we de beheersplannen die de periode
tussen de voorlopige en definitieve oplevering van de werken omkaderen. Ook dit helpt om de gerealiseerde investeringen duurzaam te maken. Wat de initiatieven betreft, zetten we onze inspanningen verder voor de grote projecten: de selectie van een studiebureau en de start van de studies voor de restauratie van het Conservatorium, het einde van de studies en het indienen van de vergunningsaanvraag voor het Learning & Innovation Center, het einde van de wegenwerken en de start van de aanleg van een nieuw park voor de Ninoofsepoort en de start van de effectenstudie voor de uitbreiding van metrolijn 3. We gaan verder met het uitvoeren van projecten in strategische zones zoals de Biestebroekwijk in Anderlecht. In 2018 viert Beliris zijn 25ste verjaardag! We hebben een mooi jaar in het vooruitzicht.”
44 5
87,2
fran sta
42 57
vr
lig
wen ou
man n
e n
voltijds equivalent
ta ds
lig
99
medewerkers in dienst
n e de rla n
PERSONEELS CIJFERS
44
55
GEMIDDELDE LEEFTIJD 10 -30 jaar
53
30-39 jaar
27
40-49 jaar
9
+50 jaar 7 43
« ANKE SEMPELS, HR CORRESPONDENT
“Voor de opvolging van de uitbreiding van metrolijn 3 en zijn vele andere projecten, zal Beliris binnenkort extra personeel aanwerven.”
30
aanwervingen in de komende jaren
FLEXIBEL WERKEN Loopbaano
3
10
s
sk il l
19
106 GEVOLGDE OPLEIDINGEN INDIVIDUEEL OF IN GROEP
hn
7 taa l
iek e
40
n
24
w
elen (ICT /HR midd k r ) e
16
soft
s
ing gev t we
6
rbreking
64
e nd
h
er
Oudersc
sverlof ap
4/5 de
Telewe rk
b
c te w ou
42 7
BELIRIS KRIJGT EEN GROEISPURT Naast zijn vele andere interventies heeft Beliris ĂŠĂŠn immens project dat de komende jaren zal worden uitgevoerd: de uitbreiding van de toekomstige metrolijn 3 naar het noorden van Brussel. Dit project heeft een impact op het personeelsplan van Beliris, dat hiervoor moet worden uitgebreid. Anke Sempels, de HR-correspondent voor Beliris, zal alle rekruteringen in goede banen leiden.
8
“Als HR-correspondent vorm ik een brug tussen Beliris en de stafdienst P&O van de FOD Mobiliteit en Vervoer. Samen met mijn collega Martine Lagage ben ik het aanspreekpunt voor alle vragen over personeelskwesties, zoals loopbaanontwikkeling, verloning, afwezigheden, opleidingen, enz.,” vertelt Anke. “Maar we werken ook rond diverse HR-thema’s. Zo zullen we in de toekomst acties op touw zetten om onze collega’s te ondersteunen bij de New Way of Working en om het algemene welzijn op het werk te verbeteren. Verder is het de bedoeling om een integratietraject voor nieuwkomers binnen Beliris uit te werken.” “Dé uitdaging voor de komende jaren, zijn de rekruteringen in het kader van het uitbreidingsproject voor de metro. In totaal zullen er dertig nieuwe medewerkers worden aangeworven, plus nog eens tien extra werkkrachten via outsourcing. Bij 2/3 van deze vacatures gaat het om technische profielen, namelijk projectleiders en werfcontroleurs. Daarnaast worden er zo’n 24 andere vacatures geopend om de standaard missies van Beliris uit te voeren.”
“Ik weet voorlopig dus wel wat te doen,” lacht Anke. “Naast het op touw zetten van een rekruteringsstrategie en het opstellen van de functiebeschrijvingen, zal er ook een kader worden uitgewerkt voor het invullen van de interne vacatures. De vacatures zullen over de loop van verschillende jaren worden opengesteld. De eerste vacatures werden al gepubliceerd op de website van Selor. In functie van de prioriteiten zullen andere vacatures gepubliceerd worden. We zoeken ook administratieve assistenten, financiële profielen, juristen en ombudsmannen.” Anke heeft een dynamische kijk op het personeelsplan: “Een organisatie mag niet stagneren. Er moet ruimte zijn om te variëren en om zich te blijven ontwikkelen, zodat mensen die toe zijn aan verandering binnen de eigen organisatie op zoek kunnen naar een nieuwe uitdaging. Dat geeft zuurstof aan een organisatie.”
www.beliris.be/jobs www.selor.be 40 9
2017: DE GROTE VERHUIS Na maandenlange voorbereiding was het dan zover! Op 26 april 2017 verhuisden we. In twee dagen tijd werd alles overgebracht naar het City Atrium, vlakbij het station Brussel Noord, en konden de werknemers van Beliris hun dagtaken hervatten.
Of toch bijna… “Het inpakken was pas het begin,” vertelt Valérie Siakoudis ons, de verantwoordelijke van het economaat en de archieven. “Het grootste deel van het werk kwam na de verhuis: uitpakken, opruimen, ...”
«
© lenetsnikolai
VALÉRIE SIAKOUDIS, SECRETARESSE
Het Rijksarchief heeft onze oude lokalen maandenlang onderzocht: 1.200 lopende meter documenten moesten worden gesorteerd en geselecteerd om te bepalen wat moest worden gehouden en wat weg mocht. Eind juni werden meer dan 500 dozen overgebracht naar de kelders van het City Atrium en eind augustus ging 100 lopende meter naar het Rijksarchief . “Vandaag, nu alles in orde is, op zijn plek staat en goed werkt, moet ik toegeven dat ik best trots ben op het geleverde werk. Deze verwezenlijking zal duidelijk tellen in mijn professionele ervaring. Ik vond het super om met mijn collega’s die de dossiers beheerden samen te werken en ik wil alle vrijwilligers danken die geholpen hebben bij het opruimen van de kelders,” aldus Valérie. Naast de archieven, was er ook het oude meubilair. Aangezien het City Atrium al
10
«
SABINE REGNIERS, EXPERT COMMUNICATIE volledig ingericht was, moest hiervoor een nieuwe bestemming gezocht worden. “We wilden zo weinig mogelijk weggooien,” legt Sabine Regniers, verantwoordelijke logistiek en ecobeheer en communicatie-expert, uit. “Daarom deden we een beroep op de Fin Shop van de FOD Financiën. Zij brachten ons in contact met federale instellingen op zoek naar materiaal. Zo kreeg tot 90% van onze oude spullen een tweede leven. Goed voor het milieu natuurlijk. En op menselijk vlak, het resultaat van een mooie samenwerking.”
NWOW OF DE NEW WAY OF WORKING De verhuis was ook de gelegenheid om een aantal nieuwe werkmethodes in te voeren: shared desk, telewerk, een digitale werkomgeving in Sharepoint, Skype, … “De informaticamiddelen opstellen was niet simpel,” legt ICT-verantwoordelijke Jean-Pierre Adams uit. “Beliris moest integreren in het bestaande systeem van het City Atrium, met behoud van de tools eigen aan ons werk.” “Skype zal de communicatie tussen de medewerkers vergemakkelijken, zowel op kantoor als voor wie van thuis werkt, en uiteindelijk ook voor onze externe partners. Beliris ontwikkelde ook B-Share, een digitale werkomgeving waar het projectteam samen aan dezelfde documenten kan werken. Dit platform zal de samenwerking tussen de diensten vergemakkelijken, de uitwisseling van de documenten versoepelen en, zodra digitaal handtekenen mogelijk is, het papierverbruik verder verlagen.”
Zoveel verandering op korte termijn vergt natuurlijk het nodige aanpassingsvermogen van de medewerkers. “Niet iedereen springt hier even gemakkelijk mee om,” aldus communicatieexpert Elien De Swaef. “Daarom stelde onze communicatiedienst een Change Managementplan op. Zo konden we onze collega’s begeleiden doorheen de verhuis. Uiteraard werden ze ook ondersteund met de nodige opleidingen.” Zelfs secretaresse Marleen Van Der Hoeven vond, net voor haar pensioen, haar draai in de nieuwe werkomgeving: “Ik zag erg op tegen de verhuis, vooral de open space. Al 41 jaar werkte ik in een gesloten bureau. Al die veranderingen, één jaar voor mijn pensioen … Het leek onoverkomelijk voor mij. Maar na een paar weken besefte ik dat het toch nog zo slecht niet was. Ik kon best werken in een open space. En in nood was er nog altijd de Coffee Corner, waar ik stoom kon aflaten bij de collega’s. Vandaag kan ik me niet meer voorstellen dat we opnieuw in aparte bureaus zouden moeten werken. Ik ben heel tevreden dat ik de verhuis nog mocht meemaken.”
11 38
BELIRIS BRENGT ZIJN COMPETENTIES IN KAART De kwaliteitsdienst van Beliris waakt o.a. over het kennismanagement binnen de organisatie, met als doel de kwaliteit van de dienstverlening en onze projecten te verbeteren. “We ontwikkelden een reeks hulpmiddelen om de kennis binnen Beliris te behouden en waar nodig uit te breiden,” vertelt Dina De Bock, verantwoordelijke van de kwaliteitsdienst. “Dit doen we ten dele door informatie bereikbaar te maken voor iedereen a.d.h.v. een (digitale) bibliotheek, een referentenlijst en vorming. Daarnaast moet er ook zicht zijn op de aanwezige kennis en vaardigheden, en eventuele leemtes.” In 2017 werden de basis- en specifieke competenties in kaart gebracht voor de verschillende profielen die bij Beliris werken. “Elke medewerker gaf zijn niveau aan voor elk van deze competenties. Dit zal een handig hulpmiddel vormen tijdens het planningsgesprek tussen een medewerker en zijn verantwoordelijke om te bepalen wat de te ontwikkelen competenties zijn. Op basis hiervan kan dan een gerichter opleidingsplan ontwikkeld worden en interne kennisuitwisseling opgestart worden.”
12
© Kittiphan
Efficiënt vergaderen
© Prostock-studio
In 2017 nam de kwaliteitsdienst de teamvergaderingen onder de loep. “Het doel was drieledig: de teamcohesie versterken, de communicatie binnen de diensten aanmoedigen en kennisuitwisseling bevorderen,” legt Dina De Bock uit. Er werden zelfs ogenblikkelijk een aantal opleidingen georganiseerd op basis van de noden die uit het onderzoek naar voren kwamen: een opleiding over veiligheidsnormen in december 2017, en begin 2018 een sessie over speciale technieken bijvoorbeeld. “In een latere fase zal het nodig zijn om het competentiebeheer te actualiseren. Waarom? Omdat deze domeinen evolueren. Zo blijven we vernieuwend en efficiënt en zal de verworven expertise worden versterkt.”
“Tijdens interviews met verschillende medewerkers werden de interne vergaderingen besproken aan de hand van 10 thema’s: verslaggeving, naam van de vergadering, voorbereiding, ... Uit die gesprekken kwamen ook verbetervoorstellen van de medewerkers zelf naar voor. Daarna werden er tips & tricks verspreid. Tot slot nam elke dienst de tijd om onderling te bespreken wat ze aan hun teamvergadering zouden veranderen om efficiënter samen te werken.”
« DINA DE BOCK VERANTWOORDELIJKE KWALITEIT
“Beliris investeert in zijn mensen. We ondersteunen hen bij de ontwikkeling van hun competenties en expertise.” 13 36
ONZE PROJECTEN 2017 IN EEN OOGOPSLAG
15 35
© Reporters
P 24
P 26
P 28
P 20
P 22 P 30 P 32
15
15 FEB
de bouw van de sociale woningen Middaglijn begint
12-31 JAN infosessies Metrolijn 3 voor de buurtbewoners
Š ALDECAstudio
33
14 MAART
7 APRIL
de bouw van sociale flatgebouwen in de Poincarélaan begint
23 FEB
de renovatie van parking Maalbeek en Jo Heynepark begint
het buurthuis “De Villa’s” is klaar
21 MAART
einde van de wegenwerken in wijk Alsemberg
16 MEI
inhuldiging van de sociale woontoren in de Musinstraat
17
21 JUNI
7 JULI
inhuldiging restauratie van de Kleine Zavel
de renovatie van het zwembad Neptunium begint
Š Tractebel Engineering
19 MEI
de wegenwerken aan de Ninoofsepoort starten
18
30 JUNI
de aanleg van het nieuw voetgangersen fietspad in Elsene begint
18 AUG
aanvraag van de stedenbouwkundige en milieuvergunning voor de uitbreiding van metrolijn 3
16 NOV
30 AUG
de bouw van het tuiniersgebouw in de Kruidtuin begint
6 SEP
de heraanleg van de Fontainaswijk begint © EVR Architectes, A229, Ney & Partners
18 SEP
5 SEP
Start elektriciteitswerken Basiliek van Koekelberg
start studies voor het Learning and Innovation Center
© Arter-Ellyps
Beliris wint de Gouden Regels van de Stedenbouw (categorie Mobiliteit) voor het multimodale Schumanstation
© Sweco
19
NIEUWE SOCIALE WONINGEN IN DE POINCARÉLAAN
« TINE VAN LOOVEREN, PROJECTLEIDER
“Tegen de zomer stond de volledige ruwbouw er. Dat is straf!”
20
Op twee braakliggende terreinen op de hoek van de Poincarélaan en de Pottengoedstraat, schoten een paar nieuwe gebouwen als paddenstoelen uit de grond. “Half maart 2017 werd er gestart,” vertelt projectleider Tine Van Looveren “Tegen de zomer stond de volledige ruwbouw er. Dat is straf! Zeker omdat er asbestpuin werd aangetroffen op het terrein dat eerst gesaneerd moest worden alvorens de bouw effectief kon starten.” Deze gebouwen komen er in het kader van het wijkcontract Lemmens. Het project geeft een bestemming aan twee leegstaande percelen in Anderlecht: 10 nieuwe sociale woningen voor de Anderlechtse Haard, een buurtlokaal, lokalen voor het onderhoud van het Dauwpark, dat naast het perceel ligt, en een conciergewoning voor de parkwachter.
Ook de toegang tot dit park wordt heringericht, zodat het uitnodigend oogt. Voor de twee gebouwen wordt de passiefstandaard, namelijk een verbruik van minder dan 15 kWh/m2 per jaar voor verwarming, nagestreefd. “Zelfs bij nieuwbouw brengt dit de nodige uitdagingen met zich mee, zeker als het geen open bebouwing is,” aldus Tine. “De waterdichtheid en luchtdichtheid van een gebouw garanderen wanneer de aanpalende woning dat niet is, bijvoorbeeld.” Begin 2018 wordt de laatste hand gelegd aan de gebouwen: verwarming en ventilatie plaatsen, muren pleisteren, de gevel afwerken, ... Tegen de zomer zou het gebouw klaar moeten zijn.
WERKEN € 2.750.000 In Advance, P&P Philipperon-Pepin Architectes, SIC Ingénierie, SECA Benelux maart 2017 > herfst 2018 21 28
PARKING MAALBEEK EN HET JO HEYNEPARK
22
«
FILIP DE RIDDER, WERFCONTROLEUR
“Leuk detail: aan één muur prijken 25 vogelhuisjes.”
Samen met de gemeente Etterbeek renoveerde Beliris de parking Maalbeek en het bovengelegen parkje Jo Heyne nabij het Jourdanplein. Eerste werk: de waterdichting van de dakplaat herstellen. Na de voorbereiding van het terrein werd de liftschacht gemaakt en de toegangen voor de voetgangers en de wagens ingericht. Ook de doorgangen naar het Jourdanplein en de Waversesteenweg werden vernieuwd. Eens de ruwbouw klaar was, werd het bovenliggende parkje heraangelegd. “De drie natuurstenen paden, die samenkomen in het midden van het park, lijken boven de grond te zweven.
Twee hoogstammige bomen en zeven kleine werden aangeplant, omringd door verschillende grassen en klimop,” omschrijft werfcontroleur Filip De Ridder. “Leuk detail: aan één muur prijken er 25 vogelhuisjes.” In het voorjaar van 2018 werden de werken afgerond en zijn de 70 parkeerplaatsen opengesteld. Deze ondergrondse parking, die vroeger privé was, komt er ter compensatie van het verminderde aantal parkeerplaatsen op het Jourdanplein, waarvan de werken startten in januari 2018.
WERKEN € 1.125.000 Viabuild, MSA, Ney & Partners februari 2017 > februari 2018 23 26
TERUG NAAR KOEKELBERG
« BRECHT DE BO, PROJECTLEIDER
“De aannemer stemt zijn planning af op de activiteiten van de Basiliek.”
25
Op 18 september keerde het team van Beliris terug naar de Basiliek van Koekelberg voor het tweede deel van de elektriciteitswerken. In 2014 werd de elektriciteit in de Basiliek zelf reeds vernieuwd. Nu is die in de kelder aan de beurt. “De ruimtes op de kelderverdieping van de Basiliek worden gebruikt door de scouts, een speleologievereniging en het restaurant,” vertelt projectleider Brecht De Bo. “We zorgen ervoor dat deze activiteiten ook tijdens de werken kunnen plaatsvinden. Onze aannemer stemt zijn planning zelfs af op de activiteitenkalender van de feestzalen.”
WERKEN € 492.000 Engie Fabricom, Arch & Techo Engineering september 2017 > mei 2018
Net zoals tijdens het eerste deel van de operatie, heeft Beliris de verbindingen tussen de panelen van de elektrische installatie vernieuwd. De verdeelborden zullen worden vernieuwd, er worden nieuwe kabelbanen en -goten getrokken en de voedingskabels zelf worden volledig vervangen. Alles wordt aangesloten op het nieuwe gebouwbeheersysteem dat tijdens deel 1 werd geïnstalleerd. Ook de bliksembeveiligingsinstallatie van de basiliek wordt gerenoveerd, om te eindigen met de asbestverwijdering van de elektrische installatie. De werken werden eind mei 2018 beëindigd.
25 24
NEPTUNIUM HERADEMT
27 23
« FABIAN BOSSUT, WERFCONTROLEUR
“De problemen veroorzaakt door waterinfiltratie en vochtige lucht waren groter dan oorspronkelijk gedacht. Hiervoor zochten we een duurzame oplossing.”
Voor zijn zestigste verjaardag krijgt het Schaarbeekse zwembad Neptunium een verjongingskuur. Een noodzakelijke ingreep gezien de verouderde staat van het gebouw en de technische installaties. Bovendien hadden de baden zeer te lijden gehad onder waterinfiltratie. “In september werden de werken gestart,” vertelt werfcontroleur Fabian Bossut. “Eerste punt op de planning: asbestverwijdering. Gevolgd door de nodige afbraakwerken. Het kleine bad werd volledig gestript en de loopvlakken van het grote bad werden blootgelegd.” “Voor deze laatste bleken de problemen veroorzaakt door de waterinfiltratie groter dan oorspronkelijk gedacht. Hiervoor zochten we een duurzame oplossing en uiteindelijk werd er beslist om de waterdichting van het grote bad te vervangen.” “De grootste verandering voor de zwemmers is het overstappen op een systeem met lockers. De kleren blijven dus niet meer liggen in de kleedhokjes. Daarnaast wordt ook het blote voetenen schoenentraject herzien zodat deze elkaar niet meer kruisen.”
WERKEN
€ 7.665.000 (70% Beliris 30% gemeente)
Strabag Belgium, Altiplan Architects, GEI september 2017 > mid-2019
Tot slot zal het zwembad worden uitgerust met een modern antiverdrinkingssysteem en zal het gebouw energiezuiniger worden.
27 22
WIJKCONTRACT MIDDAGLIJN: EEN DUURZAAM PROJECT
In Sint-Joost-ten-Node, op de hoek van de Brabantstraat en de Weidestraat, bouwt Beliris een sociaal flatgebouw dat duurzaamheid aan comfort paart. Het project omvat een gemeenschappelijke ruimte op het gelijkvloers en zes nieuwe flats met aangename leefruimtes en prima energetische en akoestische prestaties. Het gebouw voldoet niet alleen aan de passiefstandaard, met o.a. driedubbel glas en geïsoleerde muren en leidingen, maar wil ook een voorbeeldrol vervullen op vlak van milieuprestaties: 12 m² zonnepanelen, een regenwatertank van 6.500 liter, een warmtepomp en een zonneboiler van 750 liter. “Een exemplarisch, maar niet eenvoudig te realiseren project,” merkt Alexandre Carleer, verantwoordelijke van de technische dienst, op. “Zoals bij vele bouwprojecten in Brussel werd er bij de funderingswerken gestuit op bodemvervuiling. Zo dicht bij de grondwaterspiegel betekende dit dat het grondwater dat boven kwam ook vervuild was. Dit water mag uiteraard niet in het riool terecht komen, dus hebben we de aannemer gevraagd het water te saneren alvorens het te lozen. Het is de eerste keer dat we dit doen, maar het sluit perfect aan bij het duurzame karakter van dit project.”
28
© 3A-architectes
© 3A-architectes
« WERKEN ALEXANDRE CARLEER VERANTWOORDELIJKE TECHNISCHE DIENST
“Het saneren van het vervuilde water kadert in het duurzame karakter van dit project.”
€ 1.440.000 Balcaen & Fils, 3A-architectes lente 2016 > herfst 2018
29 20
WAVER-VIADUCT-SCEPTER-GRAY: EEN NIEUW WANDEL- EN FIETSPAD
30
© NEY & Partners
«
Langs de spoorweg tussen het station Mouterij en de esplanade van het Europese parlement, komt er een nieuw wandel- en fietspad. “Zo’n pad bouwen, waar momenteel enkel een steile talud is, is niet evident,” legt werfcontroleur Didier Tourneur uit. “Bovendien werken we boven een spoorlijn waar regelmatig treinen voorbij rijden. Het eerste werk was dus een veiligheidsplan opstellen in overleg met Infrabel. Zo moet bijvoorbeeld al het materiaal worden verzekerd met een veiligheidslijn zodat het niet op de sporen kan vallen.”
DIDIER TOURNEUR, WERFCONTROLEUR
« Zo’n pad bouwen, waar momenteel enkel een steile talud is, is niet evident. »
Waar eens een dicht begroeide helling was, is nu een breed pad. “Daar zijn we gestart met graven,” hij wijst naar de klimop boven ons hoofd. “En daar werken we naartoe.” Dit met een gebaar naar het hek een paar meter lager. Dan vestigt hij de aandacht op de ijzeren staven die uit de aarden wal steken. “Dat zijn de verankeringsbouten die we in de zijwand boren om deze te verankeren.” Het pad start vanaf de Waversesteenweg en loopt langs het Viaductpark naar de brug van de Scepterstraat. Dit is slechts het eerste deel van het traject. Halfweg 2018 zullen de werken voor het tweede traject worden aangevat, dat aan de andere kant van het spoor van de Scepterstraat naar de Tweebruggenstraat en de ingang van het GENstation Mouterij zal lopen.
WERKEN € 1.075.000 De Dender, MSA-NEY juni 2017 > mei 2019
31 18
DE WIJK FONTAINAS HERDACHT
« JEAN-NOËL LEFORT, WERFCONTROLEUR
« We zochten hoogstammen met een zekere omvang om de ruimte te structureren. »
32
WERKEN
Eind september lanceerde Beliris de heraanleg van het Heldenplein, de Fontainasstraat, de Vlogaertstraat, de Jacques Francksquare, de Hallepoortlaan en de Vorstse Steenweg in Sint-Gillis, in het kader van het wijkcontract Fontainas.
€ 3.122.000
Het doel? Een aangename ontmoetingsplek creëren voor de buurtbewoners, met zitplekken omgeven door strategisch geplaatste planten om het geluid te dempen. In deze wijk beschikken weinig bewoners over een tuin. Voor hen vormt de publieke ruimte een belangrijk alternatief. Er komt ook een volledig nieuw sportterrein voor de jongeren.
september 2017 > zomer 2018
De Dender, Sweco
Het bouwteam van Beliris bezocht in dit kader een boomkwekerij, om 75 nieuwe bomen uit te kiezen. “Dit was een serieus karwei, want de kwekerij is enorm groot,” vertelt werfcontroleur Jean-Noël Lefort. “We brachten er een volledige dag door om specifieke soorten te zoeken die niet overal voorkomen en die zich kunnen aanpassen aan de topologie van de site. We zochten hoogstammen met een zekere omvang om de ruimte te structureren.” Tegen de zomer van 2018 zou alles klaar zijn, net op tijd voor het mooie weer.
33 16
ONZE STUDIES 2017 IN EEN OOGOPSLAG
35 ©15 Reporters 15
P 40
P 38
P 36 P 39 P 37
35
PARK VAN VORST: RENOVATIE IN ZICHT
Een nieuw project in het programma van Beliris: de renovatie van het park van Vorst. In juli 2017 werd de stedenbouwkundige vergunning aangevraagd. Ondertussen is ook het openbaar onderzoek afgerond en de vergunning verkregen. Dit project komt er ruim 70 jaar na de laatste werken en 45 jaar nadat het park werd geklasseerd.
STUDIE € 5.500.000 Sweco, Coster & Vanden Eynde Architectes
« ALEXANDRE CARLEER, VERANTWOORDELIJKE TECHNISCHE DIENST
36
De renovatie heeft vooral betrekking op waterbeheer. “Bij zware regen stroomt het water momenteel door het park tot op het rondpunt, de paden ondertussen uitslijtend.” vertelt verantwoordelijke Alexandre Carleer. “Een stormbekken met infiltratievoorzieningen zal dit probleem oplossen. Het water blijft zo in het park en de paden worden niet meer geërodeerd. Verder wordt er een centraal overstromingsgebied voorzien waar tientallen m³ regenwater beetje bij beetje kan infiltreren.” Verder worden de paden heraangelegd, de beplanting opgefrist, de chalet gerenoveerd en een nieuw gebouw voor de tuiniers opgetrokken. Nog voorzien: een groen amfitheater, luifels, verlichting, een speelplein en meubilair.
STUDIES VOOR HET DUDENEN JUPITERPARK
«
SARAH HOUBEN, VERANTWOORDELIJKE JURIDISCHE DIENST Beliris voert de studies uit voor de renovatie van het Dudenen Jupiterpark, twee parkjes in het verlengde van het park van Vorst. Het Dudenpark is een trekpleister voor wandelaars en joggers, en leent zich uitstekend voor scoutsactiviteiten. Zonder overgang belandt de bezoeker van een drukke stadsomgeving in een rustig boslandschap, waar fauna en flora werden bewaard. Het Jupiterpark vormt de verbinding tussen het Dudenpark en het park van Vorst. De buurtbewoners trekken zich het lot van het park aan en willen de plek ludieker en mooier maken. In die context zal het speelplein volledig worden vernieuwd, ontmoetingsplekken worden ingericht en een verbinding worden gemaakt tussen de drie parken.
“Leefmilieu Brussel werkte al een masterplan uit voor deze parken. Beliris zal de herinrichting uitvoeren in functie van het beschikbare budget. Deze keuze is zeker niet altijd makkelijk,” legt jurist Sarah Houben uit. “Toevallig kent de architect die werd aangesteld voor de renovatie, het park goed. Hij komt er alle dagen langs.”
STUDIE € 3.500.000 (werken) Suède 36, Levostre, Greisch/BGroup
37 12
WIJKCONTRACT KANAAL-ZUID: HET GEVAL ALBERT
In 2017 heeft Beliris de studie aangevat voor de herinrichting van de Albertwijk in Anderlecht. Het project wil het centrum van de wijk, waar zich sociale woningen, een school, een crèche, sportterreinen en het monument voor Joodse martelaren bevinden, opwaarderen. Doel? De publieke ruimte omvormen tot een gezellige plek en de levenskwaliteit van de buurtbewoners verbeteren. Maar eerst en vooral wordt de strijd aangebonden met milieuverontreiniging door de bodem te saneren. Een ‘promenadepark’ zal de verschillende zones met elkaar verbinden: sport, spel, ontspanning, ontmoeting, opleiding, … De zones die toegankelijk zijn voor wagens worden verplaatst en begrensd.
MIREILLE WEERTS, PROJECTLEIDER “Het is een mooi project met een enorm potentieel voor de bewoners van de wijk. Een ambitieus project,” vertrouwt projectleider Mireille Weerts ons toe. “In het huidige stadium van de studies hebben we een coherente visie voor de herinrichting voorgelegd in functie van het beschikbare budget. We focussen op een deel van de wijk. Indien deze visie de verwachtingen van de gemeente invult, kunnen de werken georganiseerd worden.”
STUDIE € 1.730.000 Dessin et Construction, AAC 38
«
STUDIE € 1.752.000 EVR architecten, A229, NEY+partners en Arcadis © EVR Architectes, A229, Ney & Partners
LEARNING AND INNOVATION CENTER, HET KOPPELTEKEN TUSSEN VUB EN ULB CAROLINE PAUWELS, RECTOR VUB YVON ENGLERT, RECTOR ULB
«
Na een architectuurwedstrijd, werden in augustus 2017 de studies gestart voor de bouw van het Learning and Innovation Center (LIC), een energieneutraal, stateof-the-art gebouw gewijd aan de exacte en toegepaste wetenschappen op de grens tussen de campus van de VUB en van de ULB. Het complex zal de bibliotheken “exacte en toegepaste wetenschappen” van beide campussen huisvesten en biedt studenten diverse leeromgevingen aan: stille ruimtes voor individuele studie, lokalen om samen te werken, experience centers voor activiteiten van kleine groepen, actieve leerlokalen en exporuimtes. Dankzij de hoogtechnologische uitrusting zal uitwisseling met partners uit het bedrijfsleven mogelijk zijn.
Brussel, dat als hoofdstad van Europa, een sterk teken nodig heeft dat we toekomstgericht zijn op vlak van onderwijs en onderzoek.”
“We zijn ontzettend blij dat we met behulp van Beliris het Learning and Innovation Center kunnen neerzetten,” aldus Caroline Pauwels, rector van de VUB. “Dit toekomstgerichte project is een concretisering van het nieuwe leerparadigma, een koppelteken tussen onze beide campussen. Het project is ook belangrijk voor
Afhankelijk van het verloop van de vergunningsaanvraag, zouden de werken eind 2020 van start kunnen gaan.
Yvon Englert, rector van de ULB, vult aan: “Wat ik nog boeiend vind aan het project, is de link tussen het menselijke a s p e c t , het leren en de technologie, namelijk de vele moderne leermiddelen die in het gebouw zullen worden geïntegreerd. De relatie tussen jongeren op vlak van leertechnieken en de link met onderzoek en de rest van de wereld.”
39 10
VLOTTER DOOR DE STAD MET DE NIEUWE METROLIJN 3
© Reporters
In het kader van de creatie van metrolijn 3 Albert-Bordet, voert Beliris studies uit voor de uitbreiding van de lijn vanaf het Noordstation tot Bordet. De vergunningsaanvragen werden ingediend in augustus 2017.
Een plan om de hinder te beperken © Reporters
Beliris ontwikkelt momenteel een plan met maatregelen om de hinder te beperken tijdens de werken. “De uitvoering van dit project impliceert grote werken, maar Beliris wenst de impact van deze werken zo veel mogelijk te minimaliseren,” aldus Caroline Meerschaut, projectleider hinder. “Om een strategie uit te werken, vergeleken we soortgelijke projecten van over de hele wereld: Parijs, Amsterdam, Melbourne, Berlijn, … Uiteindelijk bevat ons ‘menu’ meer dan honderd maatregelen verdeeld over vijf thema’s: communicatie, trillingen en geluid, lucht- en lichtvervuiling, mobiliteit, en leefomgeving.”
40
«
© Reporters
CAROLINE MEERSCHAUT PROJECTLEIDER HINDER
“Beliris wenst de impact van
deze grote werken zo veel mogelijk te minimaliseren.”
“Elk thema is geklasseerd volgens vier niveaus, van maatregelen die bij wet vastliggen tot comfortmaatregelen. De concrete maatregelen zijn erg uiteenlopend: akoestische en/of esthetisch panelen om de werfzone plaatsen, permanente camera’s op de werf, cinematickets aanbieden tijdens luidruchtige werken, de ramen laten wassen na werken die veel stof veroorzaken, machines inzetten die voldoen aan strenge geluidsnormen, ...” “We zullen dit plan afwerken in 2018,” verklaart Caroline. “Daarna zullen we een strategische nota opstellen met de maatregelen, hun budget en onze aanbevelingen. Deze zal aan het strategisch comité worden voorgelegd dat hierover moet beslissen. Aan de hand hiervan zullen de nodige acties en maatregelen worden uitgewerkt.”
STUDIES € 845.000.000 (werken en studies) BMN
41 8
PROEVEN € 6.323.630 Orex-Fugro
De bodem begrijpen
oktober 2017 > zomer 2018
In het najaar van 2017 voerde Beliris een reeks geotechnische proeven uit om de grondkarakteristieken langs het traject van de toekomstige metrolijn 3 nader te bestuderen. Het is niet de eerste keer dat er dergelijke proeven worden uitgevoerd. “De eerste reeks werd in 2015 uitgevoerd in het kader van het voorontwerp,” legt projectleider Michaël Vinck uit. “Toen was er maar één proevenset per station nodig.” Een proevenset bestaat uit vier soorten proeven. “Voor de huidige fase voeren we een uitgebreider onderzoek uit. De resultaten zijn nodig om bepaalde technische keuzes voor de infrastructuur te maken en om de lastenboeken voor de aannemers op te stellen. Behalve de kwaliteit en de weerstand van de grond meten we ook het grondwaterniveau waar de stations moeten komen. Er zijn ook meer specifieke testen: een onderwaterrobot verkende een oude passage onder de sporen van de Noord-Zuidverbinding, of de analyse van bodemstalen die op verschillende temperaturen worden bevroren en weer ontdooid. Uit al deze testen halen we een schat aan informatie voor de toekomstige werven.”
Meer info over de uitbreiding van metrolijn 3? Afspraak op www.metro3.be.
42 © Reporters
Een lage impact op de eigendommen Bij een dergelijk omvangrijk project, vrezen mensen dat dit veel onteigeningen teweeg zal brengen, maar niets is minder waar. Dankzij de keuze voor een tunnelboormachine en diverse andere technieken kon de impact op eigendommen sterk worden verlaagd. “Er zullen slechts een tiental privé-onteigeningen nodig zijn op een traject van 5 km!” verklaart Laurence Gallez, juriste van het project. “Daarnaast worden ook een paar gemeentelijke eigendommen onteigend. Voor de rest gaat het enkel om erfdienstbaarheden van de ondergrond. In België ben je namelijk ook eigenaar van de bodem onder je perceel, zonder beperking op de diepte. Er moest dus worden nagedacht over hoe de eigenaars gecompenseerd zullen worden in functie van de diepte waarop de tunnel zal passeren. Dit is niet overal hetzelfde …” “Deze vergunning heeft potentieel betrekking op 500 publieke en privépercelen. In het kader van de vergunningsaanvraag hebben we alle eigenaars verwittigd,” legt Laurence uit. “In Brussel telt een perceel gemiddeld drie eigenaars. Alles samen hebben we 1.394 personen een brief gestuurd. 99% hiervan is enkel betrokken via een erfdienstbaarheid. De personen die onteigend zouden worden, werden op voorhand persoonlijk verwittigd. We gingen zelfs persoonlijk langs bij twee eigenaars die zich niet konden verplaatsen. Een heel werk, maar wij verkiezen deze persoonlijke aanpak. De mensen die we ontmoetten waren erg begripvol en bereid om samen te werken.”
« LAURENCE GALLEZ, JURIST
« De mensen zijn erg begripvol en bereid om samen te werken»
Financieel beheer met begeleiding Het budget voor het uitbreidingsproject van metrolijn 3 tussen Noordstation en Bordet wordt geraamd op 845 miljoen euro. “Dit budget omvat zowel de studies als de werken,” merkt jurist Laurence Gallez op, “Naast de architectuurstudies voor de infrastructuur en de technische constructie, zijn er ook de opdrachten voor de technische controle, brandbeveiliging, de veiligheids- en gezondheidscoördinatie, de proeven zoals grondboringen en bodemproeven, fytosanitaire studies, veiligheidsstudies naar aanleiding van de recente aanslagen en, niet te vergeten, de effectenstudie om de impact van het project te kennen. Voor de cost control, het toezicht op de kosten, worden we ondersteund door een studiebureau. Deze opdracht, die ook de controle van de meetstaten, het beheer van de risico’s en de planning omvat, bedraagt 6 miljoen euro. Voor een dergelijk project is dit een noodzakelijke post, en in Frankrijk is het zelfs verplicht. Dankzij de cost control zullen we nog performanter te werk gaan.”
43 6
BUDGET EN SUBSIDIES
€
VASTLEGGINGEN : € 139.539.948
44
Personeels- en functioneringskosten, en raamcontracten
€ 7.910.066
Cultuur, wetenschap en patrimonium
€ 17.515.444
Stimulering wijken
€ 21.938.330
Prioritaire zones
€ 2.300.000
Aankoop terreinen
€ 6.375.474
Strategische zones, gebouwen en publieke ruimtes
€ 21.503.315
Mobiliteit
€ 61.997.319
CULTUUR
PUBLIEKE RUIMTE
BOZAR
AANKOOP MOBILITEIT TERREIN CENTRALE LANEN
NIEUWSTRAAT
DE KAZERNES
BETALINGEN: € 124.622.818
Personeels- en functioneringskosten, en raamcontracten
€ 7.355.569
Cultuur, wetenschap en patrimonium
€ 5.247.671
Stimulering wijken
€ 17.305.964
Aankoop terreinen
€ 33.118.367
Strategische zones, gebouwen en publieke ruimtes
€ 12.201.424
Mobiliteit
€ 49.393.822
45
samenwerking Levenskwaliteit verbeteren expertise integriteit Dynamisme
CONTACT WWW.BELIRIS.BE
info.beliris@mobilit.fgov.be www.facebook.com/belirisforbrussels 0800 11 299 Colofon
Redactie: Elien De Swaef, Sabine Regniers Grafisch vormgever: Kathleen Burnay Eindredactie: Marianne Hiernaux V.U.: Beliris – CÊdric Bossut Wettelijk depot: D/2018/13.888/1
46