Papenacker 45

In dit nummer: • Internaatschepen op Willemsvaart • Een Oostzeereis • Herinneringen van een ooggetuige

1

Papenacker 45

Inhoud: 02 03 04 06 10 11 12 15 17 19 20 22 24 26 31 35 37 40 41 43 44 45 46

Inhoud Van de redactie Nieuws van Spoolderbelangen Dubbel wonen aan de Willemsvaart Heel Spoolde BAKT Buurthuisnieuws Internaatschepen op de Willemsvaart Hoogbouw in Spoolde???

Spooldergym / Kerstzangdienst Nieuwe infoborden in Spoolde Even kort Oranjevereniging Interview met.....

Oostzeereis Herinneringen van een ooggetuige Natuurmonumenten Plastic Het tunnelproject De Willemsvaart later In Memoriam Wim van der Vecht Jeugdpagina, mijn hobby: Kickboxen Activiteitenkalender Adressen

Foto pag. 1: Rijnaak vult grote Katerveersluis (Historisch Centrum Overijssel / Collectie Dolf Henneke) Foto pag. 2: Voormalige passantenhaven Willemsvaart.

2

redactie Namens de redactie, Pier Karenbeld

In het jaar van de Willemsvaart Ook in het najaarsnummer weer een groot aandeel voor de 200-jarige Willemsvaart. Na de afdamming bleef er nog voldoende over om aandacht aan te besteden.

De tunnel bij de Beukenallee is hard aan een pimpbeurt toe. Die kans is er nu.

De Gymclub Spoolde is ook weer begonnen, maar tobt met de leiding.

Ons reisverhaal past daar ook wonderwel bij. De familie Dop, woonachtig bij de Katerveersluizen, koos met hun schip NOOR het ruime sop, richting Denemarken.

Mooi dat er weer een bijdrage is van een jeugdige Spooldenaar. Enthousiast vertelt ze over haar hobby.

Wie volgt?

Het Sply+ (Stichting Particulier Landschapsdiensten IJsselzone) voorzag Spoolde van nieuwe informatieborden. Exact op de 200e verjaardag van de Willemsvaart, werd het nieuwe bord bij de Katerveersluizen onthuld.

In 2008 was er een zeer geslaagde reünie voor mensen die in Spoolde voor 1945 geboren waren. Wim van de Vegt was een van de initiatiefnemers. Onlangs overleed hij. Bert Jansen brengt hem in herinnering.

De Willemsvaart werd als vaarweg opgevolgd door het Zwolle-IJsselkanaal. Gerrit Zwakenberg zag de aanleg van dichtbij gebeuren. Zijn toen gemaakte notities kwamen goed van pas.

Extra aandacht voor onze trouwe bezorgers.

Weer veel dank aan onze trouwe adverteerders!

Plastic staat in een kwade reuk. Maar laten we niet vergeten, wat het ons allemaal gebracht heeft, valt in de bijdrage van Hans Davidson te lezen.

Veel leesplezier!

Terug van weggeweest, kunnen we opmaken uit twee bijdragen. Het valt niet mee voor geboren en getogen jonge Spooldenaren om in Spoolde te gaan wonen. Als het lukt, zijn ze de koning te rijk.

colofon

In deze aflevering de laatste bijdrage van Aart Borst.

Met het vertrek van Aart heeft Spoolderbelangen een stuwende kracht verloren. Bijna 25 jaar zette hij zich in.

De Papenacker, het wijkblad van Spoolde Drieëntwintigste jaargang nr. 45 / oktober 2019

De Oranjevereniging maakte van het Spoolderfeest weer een mooi spektakel. De zeskamp keerde weer terug, werd een groot succes, terwijl barbecue en brunch weer een gewaardeerde plek kregen. De "Spoolder sketches" zijn niet meer weg te denken.

Redactie-adres:

E-mail:

Website:

Overige redactie:

Jeugdredactie:

Administratie:

Opmaak:

Druk:

Oplage:

Verschijning: Verspreiding:

Het buurthuisbestuur is ook weer actief op diverse fronten. Om alles in goede banen te leiden zijn vrijwilligers nodig. Er zijn er al veel, maar er kunnen er nog meer bij.

De BuurtTafel blijft een groot succes; ze kunnen er geen genoeg van krijgen.

Heel Spoolde bakte nog niet, maar er waren wel mooie en lekkere inzendingen. En… het was er gezellig!

Kerstzangdienst 2019: zangers gevraagd, en kinderen voor het kinderkerstkoor.

3

De Papenacker t.a.v. Henk Tuinman Meenteweg 24, 8041 AV Zwolle ( 038-4218543 papenacker@hotmail.com home.zonnet.nl/papenacker/ Pier Karenbeld ( 038-4224952 Hanneke van Vilsteren ( 038-4212107 Joyce Flierjans-van der Kolk Timna, Joppe Ilan en Tobin, begeleid door Hetty Buter Herman Nagelmaeker ( 038-4219390 Henk Tuinman Zalsman Kampen 460 exemplaren 2 keer per jaar, april en oktober Huis-aan-huis in Spoolde, abon- nees per post en via diverse punten in Spoolde en

Westenholte.

Papenacker 45

Spoolderbelangen

Spoolderbelangen

De “gaande” en de “komenden” In het voorjaar van 2019 heeft Aart aangegeven dat hij, mede in verband met zijn verhuizing, medio juni 2019, stopt met zijn werkzaamheden voor Spoolderbelangen. In de vergadering op 15 mei jl. is aan dit vertrek de nodige aandacht geschonken.

Pier Karenbeld heeft op dat moment eveneens zijn vertrek aangekondigd eind 2019 / voorjaar 2020. Hij zal hier zelf nader op terugkomen.

Wie komen in hun plaats In de genoemde vergadering zijn tot het bestuur toegetreden: - Carmen Schoemakers-Leutscher, Nilantsweg 91, tel.: 0628244001, mailadres: carmen.schoemakers@ gmail.com - Hans van Weeghel, Meenteweg 9-4, tel.: 0621950730, mailadres: h.l.vanweeghel@home.nl Hen wensen we, samen met de overige bestuursleden, een goede en vruchtbare samenwerking toe in het belang van de Buurtschap Spoolde.

Aart Borst

• Planinrichting Noordelijke Stadszone • Deelname Nationaal Landschap IJsseldelta • Deelname Vereniging Buurtschap IJsselzone Zwolle • Commentaar structuurplan 2020, IJsselvizier B, woningbouw in Spoolderenk • Speeltuin Meenteweg • Uitbreiding van de Rioolwaterzuivering Spoolderenkweg • Sociale TOP 2015, terugtredende overheid • Windturbines op/nabij de Spooldersluis • Instellen 30km/uur zones • Reconstructie Nilantsweg • Dijkversterking traject Spoolde-Olst ( planvorming) • Inspraak “Omgevingsvisie” gemeente Zwolle (planvorming) • Toelichting ProRail over inrichting rangeerterrein bij Engelse Werk

Verder is deelgenomen aan wijkplatformvergaderingen die door de gemeente Zwolle zijn georganiseerd en zijn gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de gemeente Zwolle, het Waterschap, Provincie, Rijkswatertstaat en ambtenaren van deze instanties. Op sociaal niveau zijn contacten gelegd met het sociaal wijkteam-west van de gemeente Zwolle.

Uitganspunt is altijd geweest goede contacten te onderhouden met genoemde instanties, proberen mee te denken in een oplossing van hun problemen en gelijktijdig onze wensen doorgevoerd te krijgen in hun plannen.

Ik wens het bestuur in de huidige samenstelling veel succes toe met hun inspanningen voor een leefbaar Spoolde en zijn inwoners.

Aart ontving als dank o.a. deze fotocollage.

Spoolderbelangen door de jaren heen Aan het eind van een periode van meer dan 10 jaar geeft onderstaand overzicht een beeld van de projecten waar Spoolderbelangen aan heeft meegewerkt, zonder echter volledig te zijn.

• Deelname aan de planvorming van de herinrichting van de Vreugderijkerwaard, in het kader van “Ruimte voor de Rivier” • Planvorming Hertsenbergpad • Deelname voorbereiding Westenholterallee en Turnhoutsweg • Geluidsoverlast door de A28 en overleg met Rijkswaterstaat en herstel voegovergangen 4

Papenacker 45

Afscheid van een boegbeeld In Papenacker 41 stonden we uitgebreid stil bij de verdiensten van Aart Borst voor Spoolde, niet wetende dat daar enkele jaren later een eind aan zou komen. Als geboren Spooldenaar had hij een scherp oog voor zaken die de leefbaarheid van Spoolde in gevaar zou kunnen brengen. Hij trok de kar van Spoolderbelangen, was alert op mogelijke ontwikkelingen en had verstand van infrastructurele zaken. In het overleg wist hij altijd een goede balans te vinden, met enerzijds begrip voor de belangen van de ander, maar anderzijds doortastend en onwrikbaar als hij meende voor een goede zaak te staan. En dat waren er vele. In zijn dienstverband

van bijna 25 jaar passeerde er heel wat de revue, zie overzicht van zijn hand hiernaast, en niet zelden zonder succes.

Spoolde is jou veel dank verschuldigd, en wat mij zelf betreft: hartelijk dank voor de plezierig samenwerking in al die jaren. We wensen jou en Janny veel goeds toe aan de Turfmarkt.

Hoe nu verder Aart gaf al aan dat er nieuwe leden zijn bijgekomen. Dat moeten er eigenlijk nog meer worden, zeker gezien het vertrek van enkele oudgedienden binnenkort. Het mooiste zou zijn als de vertegenwoordiging uit verschillende straten zou komen.

Ondertussen zijn we bezig de losse structuur van nu om te zetten in een stichtingsstructuur. Belangrijke aandachtspunten blijven: * de vertegenwoordiging in het omgevingsplatform bij het project over de dijkverzwaring. * ontwikkelen eigen visie m.b.t. de omgevingsvisie.

Maar natuurlijk ook min of meer plotseling opdoemende, actuele zaken.

Zo is de firma Boels, na goed overleg, bereid gevonden de reclamedoeken ergens anders op te hangen.

De huidige plek ontnam het zicht en leverde onder meer gevaar op voor naar school fietsende kinderen.

Pier Karenbeld, voorzitter

Trouwe bezorgers Het moest er eens van komen…. en het kwam ervan! Het lijkt zo vanzelfsprekend. Aan het eind van elke “making off” van de Papenacker komen de bezorgers in actie. En hoe! Na ontvangst van hun portie gaan ze vrijwel direct op pad om hun wijk van de nieuwste uitgave te voorzien. Wij kwamen er achter dat sommigen dat al vanaf de eerste uitgave doen, dus meer dan 20 jaar. Geen wonder dat we daar als redactie eens aandacht aan wilden besteden.

Vandaar een zaterdagmiddag in het buurthuis gepland om, onder ’t genot van een drankje en een hapje, onze dank uit te spreken en wat herinneringen op te halen. En daarbij ging ’t niet alleen over de Papenacker.

Oh ja, de foto mocht natuurlijk niet ontbreken. Wie daarop wel ontbreken zijn Nico Hullen en Hanneke van Vilsteren.

V.l.n.r.: Mart Flierjans, Engelien van Assen (oud bezorgster Meenteweg), Ab Fidder, Femmie van der Zwaan, Anton van Weeghel, Herman Nagelmaeker, Aart Borst en Herman van Assen. Gehurkt ervoor: Frans Eikenaar.

(Roel Walgien neemt vanaf dit nummer de wijk van Aart Borst over.)

5

Papenacker 45

interwiew

Dubbel wonen aan de Willemsvaart Hanneke van Vilsteren

Op een mooie nazomeravond had ik het genoegen om met Henk Dubbeldam en Herman van Assen te mijmeren over de belevenissen van de heren aan de Willemsvaart.

Herman van Assen woont op de mooiste plek van Spoolde (Katerveerdijk 15). Ongetwijfeld zullen er Spooldenaren zijn die het daar niet mee eens zijn.

Toch, het uitzicht is magnifiek en de plek verrassend rustig.

Dat was vroeger wel anders, maar daar over later.

Herman van Assen en Henk Dubbeldam

Henk Dubbeldam Hij werd geboren in het Engelse Werk, toen was het adres van hem toevallig Katerveerdijk, nu Engelse Werk 1.

Hij heeft slechts vier jaar aan de Willemsvaart gewoond. En wel van 1963 tot oktober 1967. Hij moest wachten tot zijn ouders van de boerderij aan het Engelse Werk gingen. Zij waren er nog niet aan toe om te stoppen. De twee oudste kinderen van Henk zijn geboren aan de Willemsvaart. Hij woonde in het grote markante huis aan de overkant. Iedere Spooldenaar kent dat huis.

Henks vader had het gekocht en heeft het later weer verkocht.

Dieze Herman is geboren op een gemengd bedrijf in Dieze. Zijn vader moest het spul verkopen voor de stadsuitbreiding van Zwolle. Zij waren ongeveer de eersten en dat ging toen nog niet met een zak vol geld. Het gezin verhuisde naar de Thomas Ă Kempisstraat. Vader ging werken bij de plantsoenendienst.

Herman ontmoette Alie Eikelboom en ging met haar inwonen bij haar ouders.

De man van haar zus werkte bij Rijkswaterstaat en zo werd het paar getipt voor een vrijkomende woning aan de Katerveerdijk. Ze mochten het huren en waren meteen de koning te rijk. Dat was in in1973. De huur was 30 gulden in de maand. In die tijd ook niet veel.

Pas in 1977 konden ze het huis, dat inmiddels in bezit was van de gemeente Zwolle, kopen. Nu konden ze het huis echt naar hun hand zetten.

Het boerderijtje van Van Assen in Dieze.

Het grote huis aan de Willemsvaart, waar Henk Dubbeldam van 1963 tot 1967 woonde.

Pontje Als schoolgaande jongen liep Henk naar School 1.

Dit is nu de Parkschool. Vanaf zijn huis in het Engelse Werk liep hij langs het Jaagpad. Vanaf daar sloten zich steeds meer kinderen aan. Ze gingen dan met een pontje naar de overkant. Ze hadden een jaarabonnement voor twee gulden vijftig per jaar. Beide heren mijmeren over de bedrijven en huizen die er stonden en die er nu niet meer staan.

Daarnaast over die er nog wel staan en die in bijna 6

Papenacker 45

De ingang van de kleine Katerveersluis, gezien vanaf de IJssel.

Links de woning van Herman.

in alle gevallen van eigenaar zijn veranderd.

Ze weten ook nog van het drama van de betonwagen van "Schrale Beton" die in de Willemsvaart is gereden. De chauffeur uit ’s Heerenbroek kwam daarbij om het leven.

Drukte Bij de sluizen heerste altijd een gezellige drukte.

Henk fietste er als puber regelmatig naar toe. Hij ontmoette daar zijn maten. Maar vooral was er veel te zien als de nachtboot vertrok en er schepen werden geschut. De schippersvrouwen sloegen hun boodschappen in. Ze gingen dan het zeegat in, zoals Herman opmerkte. Dat betekende gewoon de IJssel op. Maar een tocht naar Kampen duurde in die tijd heel wat langer dan tegenwoordig.

De passantenhaven lag ook vooral in de zomer vol met scheepjes. Door slecht beheer en de opkomst van de passantenhaven in Hattem is het nu helemaal stil. Het gebouw met de douches en wc’s is nu in gebruik als kantoor.

Bord passantenhaven (foto 2008)

Buurt Bij de sluizen lagen ook een aantal woonboten en daarin woonden de buren van Herman en Alie.

Een parlevinker die er met vrouw en kinderen woonde, is tijdens een gigantische storm overboord geslagen. Hij had vermoedelijk een epilepsieaanval. Door de stress van de storm?? De kinderen hebben nog een nacht bij Herman en Alie geslapen voordat ze een ander huis in Kampen hadden.

Met de familie Raak, ook een parlevinker, heeft Herman nog steeds contact. Ze lagen met hun woonboot: “hier gewoon beneden”. De huizen werden bewoond door personeel van Rijkswater-

Gezellig druk in de kleine sluis tijdens de opening van de passantenhaven in 1996.

De passantenhaven in juli 2008.

7

Papenacker 45

Boven: Het uitzicht van Herman van Assen.

vreselijk moest huilen als hij zondagsavonds weer naar het internaat moest.

Rust Al die drukte is nu voorbij. De sluizen zijn gesloten en alleen is er af en toe nog de drukte van de bruidsparen en de dagjesmensen. Zelfs het aantal jongens dat van de brug af duikt is minder geworden. In de verte zie je dat er een knik in de vaart zit en dat de soort bomen anders is. Dat is gebeurd bij de aanleg van de tweede sluis. “Dat had ik nog nooit gezien en dat een Limburger (Jan Gulikers) mij daar op moest wijzen”, aldus Henk Dubbeldam.

Herman woont nu alleen op zijn mooie stekkie sinds zijn Alie in april is overleden. Hij kan nog goed en kan zelfs genieten van zijn omgeving en van zijn loopje bijna elke dag langs zijn maat in het Engelse Werk.

De grote Kaverveersluis. Op de achtergrond de in aanbouw zijnde brug van de A28.

waterstaat en ook door anderen, zoals Herman, die in zijn werkzame leven automonteur was.

Sluiswachters Er was een hele stoet sluiswachters. De heren noemen de namen van velen van hen. De Backers die nu nog een bekende familie in Zwolle zijn. De nazaten van Reedijk en Buisman wonen nu nog in de huizen. Met de buren hadden ze een klaverjasclub. Er zat ook een Spoorhaas bij. “Die lui deden niet anders dan kaarten, die kenden de regels te goed. Maar als ze een borrel ophadden ging het beter”, aldus Herman. Voor de duidelijkheid: Spoorhazen zijn mensen die bij NS werken.

Na de aanleg van de grote sluis, werden beuken geplant langs het nieuw aangelegde deel, op de foto vanaf de pijl naar links.

Schipperskinderen In de Willemsvaart lagen ook de schepen van het Schippersinternaat. De schipperskinderen zaten daar door de week op school. In het weekend kwamen de schepen van de ouders in de sluis en konden de kinderen naar “huis”. Herman herinnert zich nog levendig het kleine jongetje dat altijd 8

Papenacker 45

G.J. van Weeghel Meenteweg 7-2 8041 AT Zwolle Tel.: 038-4239200 Mob.: 06-25054717

Voor al uw gewasbescherming

Breman Utiliteit Zwolle Breman installatiegroep Voor een totaalconcept is aanwezig van op advies, de beurs ontwerp, tot Promotiedagen Noord realisatie en onderhoud: Nederland Breman is graag uw partner.

Uw interieur adviseur EXPERT IN UTILITEIT

U heeft het comfort, wij de zorg voor uw installatie. Breman Utiliteit ontwerpt, realiseert en beheert klimaat-, elektrotechnische-, werktuigkundige- en regeltechnische installaties. Comfort, energie- en kostenbeheersing staan hierbij centraal.

De Netelhorst 14 Hattem 038-4442600 info@noordman-tapijt.nl

www.noordman-tapijt.nl

Wij de diensten, u de keuze!

breman.nl

UTILITEIT

Het juiste adres voor: * Fitness * Cardio-fitness * Bedrijfsfitness * Callanetics * Pilates * Step

Slank en fit

* CityFit Circuit * CityFit Yoga * CityFit Zumba * CityFit Combat * CityFit Hiit * CitiFit in beweging

* Club Power * Club Cycle * Club Battle * Indoor Bootcamp * Karate * Zonnebank

Nieuw: Fit en Vitaal in 30 minuten, de eGym-cirkel.

CityFit in Beweging, speciaal voor 50+ Wij zijn 7 dagen per week geopend.

Assendorperstraat 70, 8012 CA Zwolle, tel. 038 – 4228015 Eigenaar: Rob Jacobs, Nilantsweg 97, 8041 AR Zwolle.

Heel Spoolde bakt!

Bep Bakgraag

Zaterdag 28 september was het dan in het buurthuis ook zo ver: de eerste editie van "Heel Spoolde BAKT." Niet heel Spoolde had gebakken. Sommigen hadden samen een taart gemaakt, anderen hadden alleen in de keuken staan ploeteren. Dat resulteerde in tien taarten: appeltaarten, chocoladetaarten, etagetaarten, die er allemaal mooi en lekker uit zagen.

Na de prijsuitreiking mochten de aanwezige Spooldenaren van de taarten proeven. De mooie taarten zagen er niet alleen lekker uit, ze smaakten ook erg lekker. Dit is zeker voor herhaling vatbaar.

Het was een gezellige drukte in het buurthuis. Tijdens de deskundige jurering van Hester en Chantal, van bakkerij "de Verwennerij" en Lieneke van de BuurtTafel konden de kinderen een plak cake versieren en daarna lekker opeten. Tjonge zeg, wat loopt er een boel klein grut in Spoolde rond.

Over 10 jaar loopt de Disco Spoolde weer vol.

Maar dit terzijde.

De taarten werden anoniem gepresenteerd en de jury had er een hele klus aan om ze te proeven en te beoordelen. De aanwezig bakkers stonden tijdens de jurering stijf van de spanning: zou hun taart in de prijzen vallen?

Uiteindeljik ging de eerste prijs naar Betty Buter en kleinzoon Jorne met de taart "Cuarenta Y Tres". De kinderprijs ging naar Hannah en Merel Urbanczyk met de taart "Tony Chocolonely".

10

Papenacker 45

van het buurthuis

Buurthuisnieuws

Henny Oosterlaar

Beheerder Engelien van Assen bestiert, samen met haar partner John en vele andere vrijwilligers, nu ruim ĂŠĂŠn jaar het buurthuis. We kijken tevreden terug op deze periode en we zijn blij dat al deze mensen zich voor de buurt willen inspannen. Met grote regelmaat zien we de groepen vrijwilligers in actie. Zij doen allerhande zaken zoals een ritje naar de groothandel om de voorraad aan te vullen, het snoeien van de haag naast het buurthuis of het verjagen van spinnen. Maar ook het klaarmaken van de zaal voor een volgende activiteit behoort tot de klussen.

Volop actie dus!

een klein bedrag verkocht aan wie er belang bij had.

In maart 2020 heeft voorzitter Henri van Pijkeren zijn maximale periode van 6 jaar er op zitten. We zijn daarom op zoek naar een nieuwe voorzitter van het buurthuis.

Het bestuur staat open voor eventuele suggesties.

De BuurtTafel Het derde seizoen is weer afgesloten met een gezamenlijke maaltijd, enkele kooksters hebben een handje mee geholpen. Er was weer veel gekookt en gebakken, o.a. hartige taarten, balletjes in saus, salades, te veel om op te noemen. De reacties zijn overweldigend en het aantal aanmeldingen ook. Rond de 65 namen staan op de lijst.

Op onze website staan de data vermeld voor het nieuwe seizoen. Wie zich aangemeld heeft, krijgt per e-mail bericht. Daarna is het afwachten of er ruimte is om aan te schuiven of dat men toch nog een maandje wachten moet.

Lezingen Vorig jaar hebben we een oproep geplaatst in de Papenacker met de vraag wie wil komen helpen om de lezingen te organiseren. Henk Egberts reageerde. Het grote netwerk van Henk zorgde voor invulling van onder andere de lezing over Zwolle door Wim Coster. Met verslagenheid moeten we meedelen dat Henk Egberts in mei plotseling is overleden. We zullen zijn creatieve inbreng missen.

Komend seizoen wil Liesbeth Visser ons meehelpen om lezingen te organiseren. Op de flyer die is rondgebracht kunt u zien dat het deze herfst weer gelukt is om 2 interessante avonden te organiseren. De eerste lezing van 6 oktober door hovenier Ronald Pierik over het snoeien werd druk bezocht. Hij gaf veel informatie en nuttige tips.

De tweede lezing is op 20 november.

Heeft u een goed idee voor een lezing?

Laat het ons weten!

Henny Oosterlaar, secretaris buurthuis (06-53427890)

Happen en stappen in de Vreugderijkerwaard.

Wil je deel uit maken van een vrijwilligersgroep of wil je daar meer informatie over? Neem dan contact op met het bestuur of met onze beheerder. Je kunt je nog aansluiten bij: de stoelenploeg, de buitenploeg, de binnenploeg of als gastvrouw/gastheer bij Fiets en Geniet.

In het buurthuis zijn regelmatig activiteiten voor de hele buurt. Ook organiseert de beheerder met regelmaat een activiteit op zaterdagmiddag; o.a. "Happen en Stappen" en "Costa del Spoolde". Gezellige middagen waarbij het ontmoeten van buurtbewoners centraal staat.

En ondertussen kan er een hapje en drankje genuttigd worden. De eigen activiteiten van het buurthuis worden van tevoren altijd aangekondigd op onze website (www. spoolde.nl). Ze worden daarnaast vaak ook via een huis-aan-huis-flyer en via twitter (@spoolde) bekend gemaakt. Zo werd er op 28 september "Heel Spoolde BAKT" georganiseerd, zie het verslag hiernaast.

Stoelenploeg aan het werk, nieuwe doppen onder de stoelen.

De oude bruine stoelen van de grote zaal vielen bijna uit elkaar. Er zijn nieuwe grijze en rode stoelen aangeschaft die meer bij het interieur passen. Vrijwilligers hebben om kosten uit te sparen dagen lang, om krassen op de vloer te voorkomen, zelf doppen onder de stoelen gemonteerd. Het ziet er weer mooi uit. De oude zijn voor 11

Papenacker 45

geschiedenis

Internaatschepen op de Willemsvaart Kinderen van ouders met een rondtrekkend bestaan, o.a. schipperskinderen, kunnen moeilijk aan hun leerplicht voldoen. Aanvankelijk wordt er op bepaalde ligplaatsen onderwijs gegeven, maar wanneer de leerplicht, allereerst vanaf 8 jaar, wordt ingevoerd moeten deze kinderen continu aan de wal blijven. Er worden dan schippersinternaten in het leven geroepen om de leerlingen een plaatsvervangend huis te bieden. Ook in Zwolle, van oudsher een verzamelplaats van schippersfamilies, komt er al gauw een schippersinternaat van de grond. Soms in een gebouw in de binnenstad, bijvoorbeeld een oude pastorie, soms op een schip.

Van binnenstad naar Spoolde Zo ligt er jarenlang een schip bij de Turfmarkt, dat in de zomer van 1969 verplaatst wordt naar de Willemsvaart in Spoolde. Het zogenoemde witte internaat dat gemengd is, krijgt een ligplaats vlak

bij de Spoolderbergbrug. Op dat moment ligt er ook al een ander internaatschip, dat het groene internaatschip genoemd wordt, een jongensinternaat is, maar later ook gemengd wordt. Weer later, ter hoogte van het toenmalige ZACterrein, komt er nog een internaat voor jongens te liggen, waarop vooral leerlingen zitten die na hun 12e jaar nog naar school moeten om aan hun leerplicht te voldoen, het z.g.n. vo-schip. Daarnaast lag nog een woonark waar internaatsdirecteur van der Neut op woonde.

Het schip dat van de Turfmarkt komt was ooit een logementsboot bij de Staatsmijnen en functioneel omgebouwd tot een huisvesting voor schipperskinderen. Het schip was 50 meter lang en 6.60 meter breed en huisvestte, naast 100 kinderen, ook nog een aantal groepsleiders die ieder een heel klein kamertje hadden. Het woongedeelte bestond uit 3 woonlagen met onderin de slaapzalen, 3 meisjeszalen met ieder 16 slaapplaat-

Woonschip Prinses Margriet aan de Turfmarkt te Zwolle (het witte internaat), krijgt er een verdieping bij. Foto 1956, van Historisch Centrum Overijssel.

12

Pier Karenbeld Henk Tuinman

Het logo van de schippersinternaten

sen en 2 jongenszalen. Op de middelste verdieping bevonden zich de eetzaal, de keuken, douche, de toiletten en de wasruimte. Bovenin was de kamer van de directie, de ziekenboeg, het kantoortje en de speelzaal. Het ruim was verdeeld in vijf slaapzalen met een looppad in het midden. De kinderen lagen met meerderen op een zaal en sliepen op stapelbedden. Elk kind had een kastje om privĂŠspullen in te bewaren. Al met al een heel bedrijf dat een strakke organisatie vereiste met zoveel kinderen.

Ervaringsdeskundigen vertellen Natuurlijk willen we graag meer weten over het internaatsleven in die dagen. Daarvoor kunnen we goed terecht in Heerde, waar we in gesprek komen met Simon van Asperen en zijn vrouw Alita, meisjesnaam-Bruins Slot, met Bert Klos en Henk van Bemmel. Alita heeft de Spoolder periode niet meegemaakt, maar bewaart goede herinneringen aan haar Zwolse tijd, eerst in een pastorie, later aan de Eekwal. Niet toevallig heeft ze in 2018 met veel plezier meegewerkt aan het 55-jarig jubileum van het Prinses Margriet internaat. Haar man Simon is in 1967 op het groene jongensinternaat in Spoolde beland en vertrekt in 1969, wanneer het witte internaat naar Spoolde komt, weer naar de Eelwal in de

Papenacker 45

Het groene internaat bij de Spoolderbergbrug in de Willemsvaart.

stad. Kort daarna wordt het groene internaat, dat in Spoolde is achtergebleven, ook gemengd. Bert heeft herinneringen aan het jongens internaat voor voortgezet onderwijs, tegenover het ZAC-terrein en zat ook in de organisatie van de reünie. Op het laatstgenoemde internaat zat Henk van Bemmel een aantal jaren in de groepsleiding.

Hoewel iedereen zo z’n eigen ervaringen heeft aan die jaren zijn ze in een ding eensluidend: ze kijken met heel veel plezier op die periode terug. “Gebrek aan privacy”, zou je nu zeggen, maar: “je wist niet anders en trouwens: thuis sliep je in die tijd ook wel met meer op kamers.”

Het witte internaat Simon zat in de laatste jaren van z’n lagere schooltijd op het gemengde internaat aan de Willemsvaart en zit boordevol goeie herinneringen: Met vlakbij de Spoolderberg had je natuurlijk een geweldige speelplek binnen handbereik. Vooral in de winter had je er soms een fantastische glijbaan. Om hem echt helemaal top en spiegelglad te maken, haalde je de avond ervoor flink wat emmers water uit de vaart en strooide die uit over de helling.

Het werd dan niet zo maar een glijbaantje. Je kon van bovenaf helemaal doorglijden tot waar nu de parkeerplaats van “Vitens” is. Maar de Spoolderberg had meer te bieden. Om een bijzonder soort van tikkertje te kunnen spelen kon je op de berg gebruik maken van een gi-

gantische boom, met heel veel vertakkingen in alle richtingen. In die boom werden de gekste capriolen uitgehaald om iemand te tikken, of net niet getikt te worden. Als je probeerde weg te vluchten via een boven het water hangende tak, kon ’t soms raar aflopen. Geloof maar dat er dan gelachen werd. Natuurlijk kon je er ook goed voetballen, lekkere partijtjes onder elkaar.

Toch was de hoeveelheid vrije tijd soms beperkt, omdat de schooldagen vrij lang waren. Het schippersonderwijs was namelijk zo ingericht dat het schoolprogramma in 4 jaar gedaan moest worden daar waar er elders 6 jaar voor stond.

Woensdagmiddag was de vrije

middag die helaas soms opging aan een verplicht bezoek aan de kapper. Na een inspectie van de leiding was er geen ontkomen aan.

En dan had je ook nog eens te maken met een kapper die totaal geen rekening hield met jouw wensen.

In tegendeel, zo kort mogelijk. Tussen de middag had je van 12 tot half 2 vrij en moest je eten. Simon gaf daar op vrijdagmiddag een eigen invulling aan. Hij rende dan zo hard mogelijk naar de markt om mee te helpen met het opvouwen van de stoffen op de lapjesmarkt.

Dat leverde dan een kwartje op.

Hoogtepunten van het jaar waren altijd de toneelavond, het Sinterklaasfeest en het jaarlijkse kamp in Hattem, vlak naast "de Leemcule”. Natuurlijk verliep niet altijd alles vlekkeloos, zeker niet in de ogen van de leiding. Maakte je het te bont op het internaatschip dan kon je in het “strafhok” belanden, het Jacobshok. De strafruimte had die naam te danken aan ene Jacob die daar in de regelmaat naar toe gestuurd werd.

Het witte internaat wordt in 1969 vanuit de stad naar de Willemsvaart verplaatst (Foto Historisch Cenrtrum Overijssel).

13

Papenacker 45

bijvoorbeeld, met de CV ketel vlak naast de slaapkamer.

Het witte internaat wordt in 1969 vanuit de stad naar de Willemsvaart verplaatst (Foto Historisch Cenrtrum Overijssel).

Het jongensinternaat Bij het ZAC-terrein lag het schip voor de oudere jongens, waar Bert Klos een aantal jaren doorbracht. Ook hij kijkt met plezier terug. Het ZACterrein lag vlak tegenover het schip en heel wat jongens gingen daar op voetbal. Destijds was er zelfs een elftal dat helemaal uit schipperskinderen bestond. In de Willemsvaart lagen ook nog een aantal roeiboten in het water waarvan maar al te graag gebruik werd gemaakt.

Bovendien kon je bij de pas aangelegde Spooldersluis prachtig zwemmen, zodat ze daar ’s zomers graag naar toe trokken. Tegenwoordig niet meer denkbaar.

was. Dat leverde toch ook wel de nodige heimwee op. Zo speelden zich soms op zondagavond heftige taferelen af, wanneer de kinderen, na een weekendje bij hun ouders weer naar het internaat werden gebracht. Maar onze gesprekspartners Simon en Bert hadden daar zelf geen problemen mee gehad, “je probeerde met elkaar sfeer te maken.” Ook aan het jaarlijkse kamp bewaart Henk nog goede herinneringen. Wel verbaast hij zich er achteraf over hoe weinig oog er in die tijd nog was voor veiligheid. Neem de brandveiligheid

Waar zijn ze gebleven Toen in 1972 het Prinses Margriet internaat bij de Klooienberg in Holtenbroek geopend werd, verhuisden de kinderen naar de wal. Het jongensinternaat ging enkele jaren later. Daarmee werden de schippersinternaten overbodig en gingen de schepen op weg naar een andere bestemming. Het vo schip verhuisde naar Nijmegen, belandde van daaruit in Grave, en is daar tegenwoordig in gebruik als woonark. Het witte internaat verkaste eerst naar Groningen, waarna het via Papendrecht in Dordrecht belandde. Daar is het uiteindelijk gesloopt. Waar het groene internaat is gebleven, is tot nu toe nog onbekend.

Met dank aan geinterviewden Alita, Simon, Bert en Henk.

Ook dank aan Yvonne, Willem, Jaap en Marianne voor aangedragen informatie.

Bronnen: Artikel over internaat voor schipperskinderen in magazine Binnenvaart nr 4 van 2003 door Trienke Flobbe-Regnerus.

Op internet is een mooie film over de schippersinternaten te zien: https://youtu.be/0n9cOocqQXg

1975, de laatste van de internaatschepen ligt te wachten om afgevoerd te worden. (Foto Historisch Cenrtrum Overijssel). Dit internaatschip ligt nu als woonark in Grave.

Henk van Bemmel had als leider natuurlijk een heel andere rol. Hij heeft er maar een paar jaar gewerkt maar kan zich nog opvallend veel details herinneren. Ook hij heeft het als een plezierige tijd ervaren, waarbij je als leider ook een belangrijke rol kon spelen. Zo had je toch ook wel eens te maken met kinderen die niet goed in hun vel zaten, heimwee hadden naar huis, en die je wel eens een hart onder de riem moest steken. Het was in die tijd natuurlijk wel zo dat contacten met het thuisfront voor sommige kinderen vaak alleen maar beperkt bleven tot de vakanties en dat niet iedereen daar even gelukkig mee 14

Papenacker 45

interview

Hoogbouw in Spoolde???

Joyce van der Kolk

Wie wonen er dan toch in die “2 flats-onder-1-kap” ? Dat vraagt u zich af he? Vandaag krijgt u daar antwoord op.

Voorstellen Op nummer 25 (Meenteweg!) wonen Cynthia Wevers, zij is al ruim 19 jaar wiskundedocente op het Meander, Mathijs Urbanczyk, hij is teammanager online bij Univé en hun 2 dochters Hannah en Merel van 8 en 6, zij zitten op de basisschool de Vlieger in Westenholte.

Eelco Wevers woont met zijn gezin op nummer 27.

Hij is tendermanager (= verwerven van opdrachten van integrale projecten in de infrastructuur) bij Aannemingsmaatschappij Van Gelder. Lammy werkt vanuit huis als zelfstandig reisagent via YourTravel en heeft dus een reisbureau aan huis! Justin van 10, Sander van 9 en Fernand van 6 zitten op de Wendakker in Stadshagen.

over gedaan hun woning te verkopen.. … Eelco en Lammy verkopen hun huis in Meppel binnen 1 week! Dat hadden ze niet verwacht! Toen moesten ze snel op zoek naar een huurwoning, die ze gelukkig vlak bij de school van de jongens vonden, in Meppel.

Bouwgrond In eerste instantie was de desbetreffende kavel bedoeld voor een 2 onder 1 kap en een vrijstaande woning. Uiteindelijk wordt dit idee van tafel geveegd en wordt het plan alleen de 2 onder 1 kap.

Cynthia en Eelco gaan om de tafel, dit lijkt hun wel wat. In 2015 kopen ze de grond.

Cynthia woont dan nog in Stadshagen, prima wijk, maar het idee was, toen ze daar hun huis kochten, dat ze er niet langer dan 5 jaar zouden wonen.

Uiteindelijk werden dat er toch acht. Het was, of ‘terug’ naar Spoolde, of de wijk Assendorp was een optie… De keuze is duidelijk…Spoolde natuurlijk!

De meiden vonden het prima; in Spoolde is het buurthuis en het Spoolderfeest!

Eelco woont op dat moment in Meppel, samen met zijn gezin. Maar na 10 jaar wordt het dus Spoolde.

De jongens zijn eerst iets minder enthousiast: “wat een dom idee” en “hoe hebben jullie dit kunnen bedenken!!” Iets wat ook wel logisch is, voor hen is de stap groter. Ze veranderen van stad en moeten veranderen van school. Gelukkig komt het allemaal goed en zijn ze nu ook helemaal gewend.

Cynthia en Mathijs zetten hun woning in Stadshagen te koop. Binnen 10 weken is het verkocht. In deze tijd is dat vrij lang, toen was dat normaal. Ze huren een woning in Stadshagen om zo de tijd te overbruggen.

De eerst paal wordt geslagen op 13 september 2016. Het hele perceel is nog met 1200 mᶟ grond opgehoogd. Deze grond kwam van het bouwproject Prinsenpoort, waar ze de grond kregen, die vrijkwam bij de aanleg van de cunetten. Win-win situatie dus! En.. de twee huizen zijn helemaal gebouwd op Spooldergrond! Gelukkig heeft Eelco een zwager met een grondverzetbedrijf met grote graafmachines dus de 1200mᶟ is nadien binnen Het begin is er, de palen zitten er in.

De bouw In 2015 gaat de verkoop van woningen nog een stuk minder hard dan nu het geval is. Als eerste zetten Eelco en Lammy hun woning te koop. Hun buren, 2 huizen verderop, hadden er net 1½ jaar 15

Papenacker 45

De fundering ligt er

De huizen krijgen vorm.

een aantal dagen mooi verdeeld over de kavels.

Het is zelfbouw; alles zelf uitzoeken en bedenken.

Welke kleur steen, welke kleur voeg, welke dakpan. Vanaf een foto (artist impression) besluiten ze hoe de woningen er van de buitenkant uit moet komen te zien. De indeling binnen is wel verschillend en uiteraard ingericht naar ieders eigen smaak en wensen.

Bij het maaien van het gras werd Gerjan Esselink (alweer!) gestoken. Een ambulance was niet nodig, maar pijnlijk was het wel!

De (grootste) tegenslag was toch wel dat er brand was in de fabriek waar de betonvloerplaten werden gefabriceerd. Ze konden niet leveren en daardoor liep de bouw 2 maanden vertraging op! Daardoor duurde het dus langer voordat de huizen dicht waren, werd alles nat en vochtig en duurde het uiteindelijk langer voordat alles binnen goed droog was.

Daarbij was het een koude winter, maar gelukkig waren daar pa en ma Wevers, die de bouwlieden elke dag een pannetje warme soep brachten.

Verhuizen Uiteindelijk is de grote dag daar en kunnen ze verhuizen naar hun droomstek! Cynthia en Mathijs verhuizen eind april en Lammy en Eelco op 27 mei 2017. Inmiddels wonen ze er nu ruim 2 jaar. Er zijn nog wat kleine klusjes die geklaard moeten worden. Bij Cynthia is er net een tv-ombouw gemaakt, deze en de wand moeten nog geverfd worden. Bij Eelco moet de trap nog een kleurtje krijgen.

De top is bereikt.

Drie meter hoger En hoezo flatgebouw? De nokhoogte van de huizen had nog 3 meter hoger gemogen, aldus Eelco.

Waarschijnlijk toch een klein vleugje jaloezie van de buurtgenoten ;-) ! Vanaf zolder kunnen we (nu nog) heerlijk over de dijk heen kijken naar de IJssel. Beiden hebben een prachtig huis en een supermooie, grote tuin! Heel veel woongeluk gewenst op deze mooie plek in Spoolde!

Fรถhnen Zoals ik al eerder schreef, moet alles uitgezocht worden en bepaald. Zo ook de kleur van de voegen. Vooraan het huis worden verschillende kleuren gevoegd, maar doordat het op dat moment ook regent, droogt de voeg niet. En is de kleur dus niet goed te beoordelen. Met fรถhn en paraplu staan Cynthia en Mathijs even later buiten om de voeg op deze manier te laten drogen. Heeft u ze zien staan?

Tegenslag Zoals met vele bouwprojecten of verbouwingen zijn er bijzonderheden of tegenslagen. Op een dag stond er een paard/pony op een 10 meter hoge bult zand. Deze avonturier bleek van Gerjan Esselink te zijn. Uiteindelijk toch iets minder avonturistisch, want hij is de bult wel opgekomen, maar durfde er niet meer af.

Ook zat er nog een flink wespennest in de grond.

16

Papenacker 45

verenigingen

Nieuws van Spooldergym,

de gymclub voor Spooldenaren van 55+ Het seizoen 2018/2019 hebben we traditiegetrouw afgesloten met een feestelijk etentje buiten. Deze keer hebben we gekozen voor De Agnietenberg en zoals altijd was het weer een heerlijk feest. Het was bijzonder gezellig, alle partners waren aanwezig, zodat het een gemêleerd gezelschap was.

Mieke Grünewald

proberen we zelf in te vullen maar dat kan een probleem worden, omdat we liever zelf meedoen dan ‘voordoen’ en leiden. We blijven zoeken naar een oplossing. Wie dan ook een oplossing heeft kan zich melden bij mij.

Voor telefoonnummers en adressen: zie Adressen achterin de Papenacker (blz.46).

Ook hebben we het jaar afgesloten met een (gedeeltelijke) bestuurswisseling. De secretaris Gerrie de Ruiter, en de penningmeester Diny Eikenaar, hebben besloten om plaats te maken voor een ander. Gerrie is 9 jaar secretaris geweest en Diny heeft het 27 jaar lang volgehouden. Op 15 mei hebben we afscheid van ze genomen en beide dames kregen een cadeau en een mooie bos bloemen. Op dezelfde dag hebben we een nieuwe secretaris en een nieuwe penningmeester verwelkomd. De secretaris is Liesbeth Visser en de penningmeester is geworden Diny Mensink. We hebben beide dames veel succes gewenst.

V.l.n.r.: Gerrie de Ruiter, Diny Eikenaar, Liesbeth Visser en Diny Mensink.

Na de vakantieperiode is op 4 september het nieuwe seizoen gestart. Zoals in de vorige Papenacker al is aangegeven, hebben we een probleem met de docenten. Niet de kwaliteit is het probleem, maar de kwantiteit. Ria Mensink doet het fantastisch maar zij kan slechts twee maal per maand. De overige keren

KERSTZANGDIENST SPOOLDE Beste buurtgenoten, Op zondag 8 december wordt de traditionele kerstzangdienst in het buurthuis georganiseerd.

Onder leiding van Henk Schaapman studeren we zes maandagen van 20.00 uur – 22.00 uur liederen in.

De eerste repetitieavond is 28 oktober in het buurthuis.

Het zou heel fijn zijn als we weer een koor kunnen samenstellen. Sopranen, bassen, tenoren, alten uit Spoolde en omgeving, van harte welkom!

Voor informatie kunt u terecht bij Freek Aalbers (tel.

0622931601) of Betty Buter (tel. 0649870072).

Betty Buter

Het koor in 2018

Hetty Buter (Nilantsweg 7 – tel. 0624333230) zal het weer gaan proberen. Het zou heel fijn zijn als kinderen van 5 tot 12 jaar zich aanmelden bij haar.

Nadere info wordt door haar verstrekt.

We zien u heel graag op maandagavond 28 oktober.

Mocht dat niet lukken dan graag tot 8 december in het buurthuis!

Vriendelijke groet!

Vorig jaar is er een kinderkoortje in het leven geroepen.

Dat initiatief is goed ontvangen (enthousiaste kinderen en ouders, volle zaal) en daarom willen we het dit jaar weer doen! Op twee of drie woensdagmiddagen worden enkele kerstliedjes geleerd, die op 8 december ten gehore gebracht zullen worden. Op die zondagmiddag is er ook nog een generale repetitie met het ‘grote’ koor.

17

Papenacker 45

Voorsterweg 57, 8042 AB ZWOLLE Het vertrouwde adres dichtbij.

Wij verkopen alles op het gebied van stadsfietsen, kinderfietsen en elektrische fietsen.

Ook kunt u bij ons terecht voor het onderhoud aan al deze fietsen inclusief race en mountainbike.

Tevens verkopen en slijpen wij schaatsen.

Al onze producten zijn met zorg voor u gemaakt Website Kijk ook eens op onze website www.bakkerijdeverwennerij.nl Contact Petuniaplein 12 8042 AV Zwolle Tel.: 038-7370133 Openingstijden Maandag Dinsdag t/m vrijdag Zaterdag

gesloten 08:30 - 16:00 08:00 - 14:00

SPLIJ+

Nieuwe infoborden in Spoolde

Jan Gulikers (secretaris SPLIJ+)

De informatieborden in de voormalige buurtschap IJsselzone waren toe aan een opknapbeurt. Door de invloed van het weer waren sommige borden moeilijk leesbaar en op een enkele plek was het bord zelfs helemaal verdwenen. De Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsselzone + (SPLIJ+), verantwoordelijk voor het onderhoud en het actueel houden van de informatieborden, heeft daarom aan Cultuurland Advies in Wapenveld gevraagd om nieuwe borden te ontwerpen.

Drie elementen moesten in de informatie tot uiting komen: de historie van de plek, het landschap en de natuur. Met Pier Karenbeld werden de teksten besproken en aan Henk Tuinman werd gevraagd om zijn archief te raadplegen voor bijpassende foto’s. Het zou mooi zijn als de onthulling van de nieuwe borden in Spoolde zou kunnen samenvallen met het 200-jarig bestaan van de Willemsvaart. En dat lukte.

Pier Karenbeld vertelt over de geschiedenis van het kanaal.

door de gouverneur van Overijssel, baron Bentinck tot Buckhorst, met een tochtje op het koninklijk jacht ‘de Boreas’.

Aan Aart Borst (Spoolderbelangen) en Jan Gulikers (SPLIJ+) werd gevraagd om het nieuwe bord te onthullen. Een mooi moment om stil te staan bij de verdiensten van Aart voor Spoolderbelangen in de afgelopen 25 jaar.

Via een flyer, een fraai ontwerp van Henk Tuinman, werden de bewoners van Spoolde op 24 augustus j.l. uitgenodigd om aanwezig te zijn bij de onthulling van het bord bij de Katerveersluisjes.

Ter gelegenheid van de onthulling van de nieuwe borden in Spoolde en het 200-jarig bestaan had SPLIJ+ voor bezoekers en passanten een hapje en een drankje geregeld: aardbeien van Kalter uit IJsselmuiden, kaasjes van de Vreugdehoeve en van de Huppe uit Zwolle en kefir van Erf 1 uit het Kampereiland, kortom streekproducten uit de IJsseldelta.

Mede door de prachtige zomerse omstandigheden konden SPLIJ+ en Spoolderbelangen terugkijken op een geslaagde samenwerking.

Gastvrouwen met de streekproducten.

Welkomswoord door SPLIJ+ voorzitter Klaas van der Wal

Na een welkomstwoord van Klaas van der Wal, voorzitter van SPLIJ+, vertelde Pier Karenbeld het verhaal van de lange voorgeschiedenis van het kanaal. Hoe steden als Kampen en Deventer eeuwenlang hebben weten tegen te houden dat de stad Zwolle een rechtstreekse verbinding kreeg met de IJssel, maar uiteindelijk toch hun medewerking verleenden aan het initiatief van koning Willem I. De Willemsvaart werd officieel geopend op de verjaardag van de koning (24 augustus 1819) 19

Papenacker 45

Even kort....

Even kort.... Even kort....

Even kort....

Jong geleerd

Podcast Rivierverhalen

Zwollenaar en radioman Wim Eikelboom is de maker van de Podcast RIVIERverhalen. In de podcast vertellen mensen over hun relatie met rivier de IJsse. Een aanrader, waarin onder andere streekgenoten als Gerrit Sluiter en Henk Dubbeldam aan het woord komen over hun relatie met de rivier. De podcast is gratis te beluisteren via de bekende podcastplatforms, waaronder die van Spotify, Apple's iTunes etc.

Jonge bloemverkopers bij 't buurthuis. Mees van Weeghel, Guido Kroes en Sjors van Weeghel. Het ondernemen zit er al vroeg in. In de zomervakantie verdienden ze een zakcentje bij met de verkoop van bloemen (uit de tuin van moeder Judith).

Eikenprocessierups Ook Spoolde werd geplaagd door de eikenprocessierups.

Boosdoeners zijn de microscopisch kleine brandhaartjes van de rupsjes, die ernstige jeuk veroorzaken, vandaar z'n bijnaam "jeukrups". De rups heeft zich de afgelopen jaren vanuit het zuiden naar het noorden verplaatst. In juni zagen we in Spoolde mannen in witte pakken met een megastofzuiger de rupsen verwijderen. Hier is men bezig met de eiken van de Meenteweg.

Onderhoud Katerveersluizencomplex

Groot onderhoud aan het sluizencomplex. Niet alleen een schilderbeurt, maar ook nieuwe beschoeiing. Een zware klus voor de steenzetters, maar het resultaat mag er zijn.

20

Papenacker 45

Oranjevereniging

Cynthia Wevers

Survival Op 25 mei was er de jaarlijkse survivaldag. En wat was het een heerlijk weertje voor een buitenactiviteit. Het zonnetje scheen, en dat betekende natuurlijk waterpret. Maar het was ook voor menig kind behoorlijk spannend. Over het water via autobanden en een tokkelbaan vanuit een hoge boom, er waren nog al wat angsten te overwinnen.

Er streden 5 teams om de 1e plek en de te behalen buit was een heerlijke taart. De taart werd gewonnen door: Ruben Nooter, Sara Overweg, Justin Wevers, Ruben van der Weide en Rinske Reuvekamp.

Na de BBQ was het tijd voor de jaarlijkse talentenjacht.

En er waren best wel wat spanningen achter de coulissen. Het is ook niet niks om op het podium te staan en te laten zien wat je kan! Maar wat heeft het publiek kunnen genieten van prachtige optredens, er waren heel wat trotse vaders, moeders, opa’s en oma’s in de feesttent.

De winnaar bepalen was ontzettend moeilijk, maar uiteindelijk was de jury het eens over de winnaar: "Gruwelijk Eng", van "Kinderen voor Kinderen". Deze enge dans werd door Ruben, Chela, Elise en Charlotte gewonnen!

Daarna was het feest met DJ Hanno! Het was een lekker dansavondje, en aan het einde van de avond werd er zelfs op verschillende tafels gedanst!

Spoolderfeest 2019 Ook dit jaar stond het derde weekend van juni in het teken van Spoolderfeest. Maar voordat het feest kan beginnen moet er aardig wat gebeuren. De tent moet opgezet worden, de bar en het podium moeten in elkaar gezet worden, er worden salades opgemaakt en de Hanos heeft die week er een goede klant bij! Dit is nog maar een kleine greep uit ons assortiment voorbereidingen. Alle vrijwilligers nogmaals bedankt voor jullie inzet!

Op zaterdagochtend was het tijd voor het welbekende vlaggetjes steken (wie heeft het niet gedaan?) en nog veel meer leuke spelletjes. Doordat de weersverwachtingen niet heel positief waren, zijn de spelletjes voornamelijk in de tent gehouden. En eigenlijk was dit heel gezellig.

Wel 69 kinderen deden een gooi naar de prijzen! De eerste prijzen gingen naar: Eva Flierjans, Fedde Huizingh, Eliza Langevoort, Luka Visser, Hannah Wevers, Sjoerd de Wit, Chela van Essen, Mees van Weeghel, Judith van Pijkeren en Sam Reins.

Vrijdag zijn we gestart met een fantastische BBQ. Dit jaar geen lange rijen bij de muntverkoop, omdat er voor het eerst vooraf betaald moest worden. En dit werkte als een trein, dus ook volgend jaar zetten we in op het ‘van tevoren’ betalen voor de BBQ (en ook de brunch). En wat ook erg fijn is voor de penningmeester is dat er steeds meer gebruik gemaakt wordt van de Pinautomaat. Pinnen? JA GRAAG!

En dan was er terug van weg geweest: De zeskamp! Na de eerste aankondiging stroomden in mei de aanmeldingen massaal binnen. Hoe leuk en enthousiasmerend was dit voor ons als vereniging! De teams waren als vanouds bloedfanatiek, hoewel de regels wel degelijk veranderd zijn. Een team bestaat vanaf 2019 uit minimaal 5 en maxi22

Papenacker 45

maal 6 personen en hoeven niet straat-gebonden te zijn.

De teams waren snel in het olifantenspel, evenwichtig over de balken, geletterd bij het grote-dozen spel en de captain gefocust op zijn glaasje bij het captainspel. Alle teams hebben hard gestreden om de felbegeerde beker in de wacht te slepen. De gouden meter en de wisselbeker is gewonnen door de Spoolderenkweg , de zilveren meter door ‘6 Parels Sterk’ en de bronzen meter door de Meenteweg. Ook de jury was fanatiek, zoals een echte scheids betaamt, hadden ze passende kleding aan! Jury: Bedankt!

de opzwepende muziek. De energie van de zanger, de prachtige medleys, het vuurwerk en de confettistromen, fantastisch! Wat een geluk bij een ongeluk was dit voor de vereniging. En veel van de bezoekers hebben ons gesmeekt om dit kaliber bands voortaan vaker te boeken.

Zondag 11.00 uur: tijd voor de brunch. We beginnen het Spoolderfeest met lekker eten en eindigen het Spoolderfeest met lekker eten. Het was een heerlijke dag met een zonnetje en een drupje. Gezellig met elkaar, lachen met elkaar en ook ons bestuur kan dan even lekker zitten en een feestje meevieren! Dit jaar stond het muzikale duo Taste op de platte wagen om ons te verblijden met hun muziek. Ze speelden zowel Nederlandstalige als Engelstalige nummers, bedankten onze stagiair met een toepasselijk nummer en ook onze oud-voorzitter werd uitgezwaaid met een mooi ‘Dag Sinterklaasje…..’.

Als vereniging kijken we terug op een zeer geslaagd feest en kijken we weer uit naar volgend jaar! Natuurlijk zijn er ook in 2019 nog activiteiten. De kinderbingo, de themaavond en het sinterklaasfeest staan nog dit jaar op het programma.

Voor informatie en foto’s: www.ovspoolde.nl.

De zaterdagavond werd afgetrapt door misschien wel het meest besproken programmaonderdeel van het feest: De Spooldersketches! Het is altijd maar weer de vraag welke actualiteiten er de revue passeren en welke Spooldenaren we op het toneel, gepersifleerd, gaan zien. En ook dit jaar waren er weer tranen van het lachen. Het thema was "Spoolde 2038". De OV vierde haar 125e jubileum, de Nilantsweg was veranderd in de Nilangetti en daardoor werd een inheemse soort met uitsterven bedreigd….. Het buurthuis had de status van de Notre Dame bereikt en er werd teruggeblikt op de toiletbezoeken ten tijde van Disco Spoolde.

Na allemaal gigantisch gelachen te hebben was het tijd voor DE (ongeplande) verassing. Wat een feest was het met de band MELROSE! Iedereen, van jong tot oud, stond tot in de late uurtjes op de dansvloer om te genieten van 23

Papenacker 45

interview

Interview met

Elise, Charlotte en Roosmarije ( en Wiebe en Deborah Buter) Joyce v.d.Kolk

Aan de eens zo rustige Nilantsweg is sinds augustus van dit jaar zeer abrupt een einde gekomen! De familie Buter: Wiebe, Deborah en hun 3 dochters Elise(9), Charlotte(7) en Roosmarije(5) zijn de gelukkig bewoners op nummer 73 geworden. Ja, die met het ooievaarsnest in de tuin!

Op een zonnige donderdagmiddag neem ik ze mee uit school voor een gezellig interview! Na wat drinken en wat lekkers gaan we van start.

Elise: Voor het geval u niet precies weet wie wij zijn: we hebben twee keer gewonnen met "Spoolde Got Talent", de eerste keer met Haaienalarm en de tweede keer met Gruwelijk Eng, beide liedjes van Kinderen voor Kinderen! (dit optreden deden ze samen met Chela van Essen en Ruben van der Weide)

Vlnr: Elise, Charlotte en Roosmarije

Spoolde Beiden vinden ze het een hele leuke wijk met veel gezellige mensen; de opa’s en oma’s wonen nu heel dichtbij en onze buren zijn familie (fam. Vrieswijk). We wonen dichtbij de IJssel, in de zomer kunnen we pootje baden. We hebben een lekkere grote tuin, groter dan in Rouveen zegt Papa, en Charlotte voegt daar aan toe: "Ons huis is ook groter! En we kunnen nu ook spelen met Chela, die woont echt vlakbij!"

Verdrietig In eerste instantie schrikken de meiden behoorlijk van de verhuisplannen van hun ouders. Zowel Charlotte als Elise moet huilen bij dit nieuws. Ze dachten dan ook dat hun vader en moeder een grapje maakten.

Niet dus! Maar ze willen niet weg van hun school en vriendinnetjes! Als ze het bij de opa’s en oma’s vertellen, moeten ze weer huilen. Ze gaan die middag gelijk even langs het huis rijden.... misschien is het toch wel een beetje leuk! Roosmarije vindt het hele plan alleen maar leuk!

School Na de zomervakantie zijn ze gestart op de Morgenster in Westenholte. Ze kunnen nu op de fiets naar school en gelukkig hoeven ze niet meer naar de TSO en de BSO. Ze hebben al een beetje vriendinnetjes gemaakt, nog niet zoals op de Triangel, maar dat komt vast en zeker.

Op de Triangel hadden ze ‘alle vakken’ apart; aardrijkskunde, geschiedenis. Op de Morgenster noemen ze dat IPC (International Primary Curriculum, een aanpak voor de wereld oriënterende en creatieve vakken. Zo verkennen we daarmee op een onderzoekende manier de wereld om ons heen, in thema’s, red.)

Ze hebben ook estafette lezen, net als op de Triangel, Charlotte is daar heel goed in, ze zit in een plusgroep!

Wat zeker ook veel leuker is, is dat ze nu veel vaker kunnen spelen als ze uit school komen, in Rouveen gebeurde dat toch minder snel.

Nieuw huis In april wordt het huis gekocht, in juli krijgen ze de sleutel. Na een flinke verbouwing gaan ze in augustus over. Alle drie mogen ze behang uitkiezen voor hun nieuwe kamer.

Alle drie mogen ze een eigen behang kiezen voor hun nieuwe slaapkamer; Charlotte: ik had eerst ander behang gekozen, maar eigenlijk vond ik hem niet zo heel mooi, maar mama vond die zo mooi. Later heb ik toch een andere gekozen.

Ze zitten graag achter hun bureautjes te rommelen of ze maken filmpjes met hun telefoon. Wat ook fijn is, is dat papa en mama nu ook boven slapen. In Rouveen sliepen zij beneden.

24

Papenacker 45

Lievelings.. Elise

Charlotte

Roosmarije

..dier

Poes, paard, Poes, paard, Poes Luna hond, dolhond, dol(huisdier) fijn fijn

..sport

kickboksen

kickboksen

Kickboksen(?)

..vak

Tekenen, gym, pauze

Tekenen, gym, pauze

Spelen in de poppenhoek en hulpje zijn

..kleding

Niet te strak, zomerkleren

Niet te los!

Jurk

Deborah

Ook heb ik nog even een kort gesprekje met Wiebe en Deborah.

Wij hebben met plezier in Rouveen gewoond, maar als we in Spoolde waren, voelde dat toch als ‘ons thuis’..

Onze meiden dachten daar natuurlijk iets anders over, zij waren al goed ingeburgerd en hadden daar ook hun vriendinnen. Maar Spoolde was voor hun niet onbekend en ze wonen hier nu ook met veel plezier.

Wij hielden al een paar jaar Funda goed in de gaten.

En toen kwam het bericht, dat familie Borst het huis wilde verkopen. Wij waren nieuwsgierig en hebben een bezichtiging gepland. Het was een mooi huis en een prachtig plekje. Het is toen allemaal snel gegaan. Eind juni de sleuteloverdracht, juli verbouwen en begin augustus verhuizen. Back in Town!

Niet meer dagelijks over de klinkerweg over Diek, maar over de sluis met de fiets naar de Morgenster in Westenholte. Heerlijk wandelen en de vrienden en familie weer in de buurt.

Wij zijn blij om weer terug te zijn in Spoolde…”

“Na bijna 13 jaar aan het voeteneinde van Rouveen te hebben gewoond zijn we weer terug in Spoolde. Allebei hebben we in de Beukenallee gewoond.

Wiebe met dochter Roosmarije

Straks voor het eerst sinterklaas en kerst vieren in het nieuwe huis. Elise heeft haar 9e verjaardag er al gevierd, straks Charlotte ook in januari en Roosmarij in mei (ja, oké duurt nog even, maar toch!).

We wensen de familie Buter heel veel woongeluk aan de Nilantsweg!

25

Papenacker 45

Oostzeereis

reisverslag

René van Dop

Doel: naar de Oostzee met ons schip NOOR. Reisduur: drie maanden met een kleine onderbreking van een week; met de trein naar huis vanuit Rensburg.

Wie: Berna en René van Dop.

kijken hoe het er buiten uitziet. Het is 13 juni en de afgelopen 2 weken zijn we vanuit Warns, onder de Nederlandse- en Duitse waddeneilanden door, gezeild met wisselend weer. Dagen met heel veel wind, tot windkracht 10 aan toe, worden afgewisseld met zon en een zacht briesje. Ondanks dat we over het wad varen, zijn we toch al wel lekker opgeschoten. Ons schip is een moderne platbodem, geschikt voor de Waddenzee en de kustwateren.

Het plan is om deze zomer naar Denemarken te varen, via de Kleine Belt omhoog, met als noordelijkste eiland Samsø. Nu het zo gunstig is buiten, en met meer wind op komst, besluiten we om 07.00 uur uit te varen en zo op tijd bij het eerste wantij aan te komen op het Langeooger Wattfahrwasser, met als doel het laatste Duitse waddeneiland Wangerooge. De wind is zuid-zuidwest 5-6, wat voor ons gunstig is om onder de kust langs te varen.

Rustig water, weinig golfslag en met de wind schuin achter, een ontspannen tocht.

Berna en René van Dop.

NOOR is een Noordkaper, type 31 Azur, gebouwd in 2009 en meet 9,40 meter lang en 3,40 meter breed, exclusief boegspriet en aangehangen roer.

Een moderne platbodem met midzwaard, weegt 6,5 ton, met variabele diepgang van 0,70 - 1,90 meter.

Kitsgetuigd, dwz. met 2 masten en meerdere zeilen, hetgeen heel handzaam is.

Van start

05.45 uur. Ik ben klaarwakker, lig te luisteren naar de wind die gedraaid is en ga naar buiten om te

Het zeegat uit Wangerooge is voor ons de springplank om de Duitse Bocht over te steken en de Elbe op te varen naar Brünsbutel en via het Oostzeekanaal bij Kiel de Oostzee op te varen.

Bij aankomst op Wangerooge liggen er meerdere schepen aan de steiger, wat niet verwonderlijk is, maar even later krijgen we al snel door dat er verschillende schepen die dag de oversteek gaan maken.

Overleg aan boord, hoe laat vertrek, hoe is de wind en ook niet geheel onbelangrijk, hoe laat gaan we dan de Elbe op om stroom mee te hebben. De Elbe stroomt bij een opkomende vloed namelijk met een snelheid van 4 knopen landinwaarts.

Noordkaper NOOR

Er ligt een Cornish Trader aan de steiger en de schipper Arjen meldt zich al snel bij ons. Eerst om 26

Papenacker 45

Reuzen op het Oostzeekanaal

Loodshaven Maasholm

ons schip te bewonderen en al snel daarna komt de vraag wat ons reisdoel is.

We begrijpen van hem dat hij een uur na hoog water Wangerooge uit wil varen, om dan begin van de avond de Elbe op te varen naar Cuxhaven. We spreken af dat, wanneer we ook vandaag gaan, we het hem op tijd zullen laten weten. Eerst koffie, we zijn tenslotte al een hele tijd op.

Het waait nog steeds zuidwest 5-6, de golven lopen rollend de haven in, niet echt een geruststellende gedachte om het zeegat uit te varen. Maar met golven, stroom en wind op de kont is, het op zich geen slechte gedachte. En met het vooruitzicht dat de wind in de loop van de middag zal afnemen, besluiten we om met hem op te varen. Telefoonnummers worden uitgewisseld en om 12.30 uur maken we weer los. Met heet water in de thermoskan voor de thee en de broodjes gesmeerd, gaan we op pad.

stroom meer om rekening mee te houden. Heeft de Oostzee dan geen getij? Zeker wel, maar omdat de Noordzee zover weg is, is het verval hooguit 50 centimeter en is de stroom te verwaarlozen.

Alleen bij smalle wateren tussen de eilanden kan het nog wel stromen.

De vakantie kan nu echt beginnen!

We besluiten om, in tegenstelling tot 2 jaar geleden, via de Duitse kust om hoog te varen en vanaf Maasholm de oversteek te maken naar de eerste Deense stad, Sønderborg.

Het weer is wisselvallig met toch nog wel veel regen. De volgende dag gaan we via het Sønderborgfjord naar Dyvig, een heel klein haventje verstopt in de fjord. Een smalle doorvaart leidt ons naar het binnenmeer alwaar de haven zich bevindt. Prachtige plek, glooiende heuvels omringen ons, begroeid met koren, graanvelden, bespikkeld met kleurige veldbloemen, waaronder veel klaprozen. Zo stellen we ons Denemarken voor. Landelijk met boerderijen en af en toe een stadje. De historische steden zijn vaak nog in goede staat, met vakwerkhuizen en kinderkopjes als bestrating.

Het was een eitje, zo makkelijk ging het om het zeegat uit te varen, dit had ik nog niet eerder meegemaakt. De oversteek was comfortabel en precies op tijd liepen we de Elbe op, om de stroom lekker mee te hebben. Aankomst Cuxhaven 21.00 uur.

Grote zeeschepen op weg naar Hamburg of via het Oostzeekanaal naar Kiel, lopen ons achterop. Altijd een imponerend gezicht, wat voel je je dan klein.

Het traject naar Kiel via het Oostzeekanaal is een beetje saai; honderd kilometer kanaal varen, recht toe recht aan, met als enige afleiding een enorm zeeschip dat je passeert of tegemoet komt.

Doordat Denemarken uit veel eilandjes en dus veel water bestaat, is er bijna op elk eiland wel een haven en wordt er ook veel aan watersport gedaan.

Het vaarseizoen is, in tegenstelling tot Nederland, beduidend korter. Ons schip verlaat begin april de winterstalling, in Denemarken pas in juni en stopt ook veel eerder. Eind september staan de meeste schepen al weer op de kant.

Na een tussenstop gemaakt te hebben, zijn we toch 2 dagen na vertrek van Wangerooge in de Kieler Bocht, het onderste gedeelte van de Oostzee. So far so good. Geen gereken meer met wantijen die gepasseerd moeten worden en ook geen

We vervolgen onze reis steeds noordelijker via Aerø, Harderslev, Middelfart, Bogense naar het plaatsje Ballen op Samsø. Dit is ook onze meest noordelijke bestemming. We treffen het inmiddels ook met het weer, het is echt zomers en we trek27

Papenacker 45

Harderslev

Bogense

Kustlijn Langeland

Samsø

Strandhuisjes

Stokrozen

Veldbloemen

28 Zwemsteigertje

Boerderijtje

Papenacker 45 Haderslev

Het noorderlicht

Zwaar weer op komst.

ken er op de fiets op uit om het eiland te verkennen. Ook hier veel landbouw en een paar kleine plaatsjes.

gereedschapskist behoort tot de scheepsinventaris.

Vanuit het plaatsje Maarstal op Aerø zijn we via Strande naar Kiel en Rendsburg gevaren. Rendsburg is een plaats 40 km het Noord-Oostzeekanaal op en heeft voor ons een vertrouwde jachthaven om Noor voor 2 weken achter te laten. Met de trein gaan we even naar huis, met als reden de verjaardag van mijn schoonmoeder, 93 inmiddels!

We treffen het, want het ene hitterecord na het andere sneuvelt.

Na een paar dagen zomers warm, is er een front op komst met veel wind. We besluiten om via de Grote Belt weer af te zakken naar de onderkant van het eiland Fünen. Via Kerteminde, waar we een paar dagen blijven ivm harde wind, Nyborg, Dageløkke, Rudkøbing en Troense zijn we weer in de Kleine Belt.

Weer terug in Rendsburg treffen we Noor aan met de nodige aangroei, dat valt toch tegen. Het weerbeeld laat het niet toe om daar meteen iets aan te doen. Dit moet wachten, eerst de beruchte Duitse Bocht weer door naar Wangerooge, het meest oostelijk gelegen waddeneiland. De wind was zuidwest 4-5 en er stond een behoorlijke zeegang. De komende dagen zou de wind aantrekken naar 6-7 ook zuid-west. Het idee om in Cuxhaven een week te moeten blijven liggen, trok ons niet zo aan.

Op pech berekend Soms blijven we een aantal dagen in een haven liggen, de ene keer omdat het mooi weer is, maar ook geregeld omdat het weer erg wisselvallig is met harde wind. We varen niet uit bij windkracht 6 en meer en dat hebben we deze reis toch wel vaak meegemaakt.

Tijdens een periode met veel wind is mijn fiets in de haven van Sønderborg van de steiger gewaaid, zo in het zoute water. Door de vaarboom en de pikhaak met gaffertape aan elkaar geplakt te hebben, had ik voldoende lengte om mijn fiets aan een spaak weer op te vissen. Hij lag op 3,5 meter en nog een geluk dat het een harde bodem en stilstaand water betrof!

De fiets schoongespoten met leidingwater. Dagen later heb ik toch de fiets uit elkaar moeten halen. De ketting was verroest en na demontage van de wielen bleken ook de kogellagers totaal verroest. Alles lekker in het vet gezet en ook maar meteen een nieuwe buitenband er op gelegd. Wanneer je langer onderweg bent, en vooral naar een vreemde bestemming, neem je ook de nodige reserveonderdelen mee. Niet alleen voor de Yanmar binnenboordmotor, filters, vsnaren, olie en impeller, maar ook de nodige fietsonderdelen, binnen- en buitenbanden, bandenplakset en een volwassen fietspomp. Ook een goed gevulde

Wind gemeten in de haven.

Scalps van bezochte plaatsen

Motorzeilend waren we na 12 uur varen veilig aangekomen op Wangerooge. Berna was een beetje zeeziek geweest gedurende de overtocht en weer blij dat we vaste grond onder de voeten hadden.

De verdere terugreis verliep voorspoedig. We komen al 9 jaar op het Duitse wad, dus dat voelt voor ons als thuiskomen. De onderlinge afstanden tussen de eilanden zijn redelijk kort en het vasteland is dichtbij.

Al met al kunnen we terugzien op een geslaagde en mooie reis. Nu maar weer dromen en plannen maken voor het komende jaar.

29

Papenacker 45

Hallo Westenholte

Herinneringen van een ooggetuige Geopend: 7 december 1964 Kosten: 22 miljoen gulden Tijdsduur realisering: 5 jaar.

Gerrit Zwakenberg

trekkers naar de zijkanten gereden. Deze klei werd later gebruikt om de dijk te bekleden. Het kwam voor dat er van de tien trekkers, acht vast zaten. Werk voor de rupstrekker, die een schuif achter, onder de kiepwagen plaatste, waarna ze weer los kwamen. Het is zelfs gebeurd dat er een dragline van de schotten afgleed en wegzakte in de modder. De genie uit Wezep moest er aan te pas komen om de dragline weer uit de modder te halen. Dat was allemaal nog buitendijks. Daarna moest het werk binnendijks opgestart worden.

Daartoe werd eerst een nooddijk gemaakt. Nadat alle klei was weggehaald, was de veenlaag aan de beurt. Met dit veen zijn heel wat perceeltjes in Spoolde opgehoogd.

Waarom het Zwolle-IJsselkanaal Bij het graven van een kanaal kunnen we de vraag stellen: is het verantwoord, wat zijn de voordelen, wat de nadelen. Ik geef een beeld van de bestaande situatie.

De oude verbinding tussen IJssel en Zwarte Water was de Willemsvaart (geopend 24 augustus 1819).

De Willemsvaart was een kanaal met zeer veel obstakels: twee sluizen, maar liefst vijf bruggen, en dat over een afstand van maar 1500 meter (1,5 km).

Dat dit een vlotte doorvaart hinderde, was te begrijpen. Toch was het nog sneller dan om te varen via het Zwarte Water naar het IJsselmeer te varen, 60km.

Niet alleen de scheepvaart ondervond veel hinder, ook stond het een vlotte doorstroming van het wegverkeer in de weg. De Spoolderbergbrug lag in de 'snelweg' van Apeldoorn/Amersfoort naar Meppel, terwijl de Keersluisbrug een obstakel was voor het verkeer in de stad. Als deze bruggen niet meer open zouden gaan, zou dat een hele verbetering zijn. Verder ondervond het Veeralleekwartier bij hoog water veel overlast, kelders stonden dan al gauw vol water. Alles bij elkaar was het te begrijpen dat er een nieuwe verbinding zou komen.

Aanleg van de sluis Nadat de veenlaag afgegraven was, werd het daaronder aanwezige zand weggehaald. Dat gebeurde met een baggermolen en een zandzuiger.

Tegelijk werd er met de derde fase begonnen: de sluis. De bouwput moest ruim zeven meter diep worden. Om te voorkomen dat de bouwput vol grondwater zou lopen, werd er een bronbemaling aangebracht. Er werden 50 bronnen, elk met een Draglines bij aanleg kanaal.

Van start In 1959 werd er een begin gemaakt met het graven. Het begon vanaf het Zwarte Water, want aan die kant was al wat industrie. Ongeveer een jaar later begon men aan de kant van de IJssel. Dat was dicht bij ons huis, Meenteweg 12, en gaf dus een mooie gelegenheid alles van dichtbij te volgen.

Eerst werd de voorhaven gegraven. Alle klei werd eraf gegraven en met kiepwagens en 31

Papenacker 45

Beleef De Vreugdehoeve!

Kom samen eten, vieren, vergaderen en ontmoeten!

• Themafeesten • Avondfeesten • Culinair genieten

Zalkerveerweg 20, Zwolle T (06) 28 74 57 28 E info@devreugdehoeve.nl

Bouw van de bak voor de sluis.

De afwerking Nadat de betonnen wanden klaar waren kon met de afwerking begonnen worden. In de wanden waren al 'afmeer-ankers' gemaakt. Aan de IJsselkant van de sluis werd een kering van damwand gemaakt, waarvan de bovenkant met beton werd afgewerkt. Voor de sluisbodem werden basaltblokken gelegd van ongeveer 50x50x50 cm., dit om dichtslibben van de sluiskolk te voorkomen.

De kade van de voorhaven werd verstevigd met zinkstukken, gevlochten van wilgentenen. De zinkstukken werden met kleine sleepbootjes naar de plek van bestemming gevaren. Op die zinkstukken werden weer basaltblokken gedaan, waarna het talud weer met basaltblokken werd afgewerkt.

Dat was speciaal 'vakwerk'.

De sluisdeuren werden kant en klaar aangevoerd, zes in totaal. Vier werden er direct geplaatst en twee waren reservedeuren. Het was niet eenvoudig om deze deuren op hun plaats te krijgen. Ze werden per schip aangevoerd tot bij de nooddijk.

Met een heftruck, met grote kraan, die langs de zijkant van de sluis stond, werden de deuren over de nooddijk getrokken en in de hengsels gezet.

Alles klopte tot op de millimeter nauwkeurig, je kon met twee man zo'n deur draaien. Intussen was het beton aan de buitenkant met een of ander teerproduct zwart gemaakt en werd opnieuw

doorsnee van 50 cm, tot een diepte van 10 meter geslagen. In de onderste buis zaten verticale sleuven. De buizen werden volgestort met fijn grint, terwijl boven aan de buis een afvoerleiding werd gemonteerd. Hierin werd het water met een elektro-motor opgezogen. Om alle risico's te voorkomen stond er een groot aggregaat klaar, die bij stroomuitval kon worden ingezet. Ondertussen werd het uitgegraven zand naar de plaats van de toekomstige brug gereden.

Toen de bouwput op diepte was, kon een begin worden gemaakt met het storten van het beton.

De bekisting hiervoor werd ter plekke gemaakt. De vloer in sluis is wel 150 cm dik. Er zijn staalmatten in verwerkt met draden van wel 10 cm doorsnee.

Het storten van de beton ging dag en nacht door.

Daarom stonden er twee grote cement-silo's op de bouwplaats.

Twee cementauto's reden van het schip naar de silo's, het werk moest doorgaan.

Nadat de eerste bouwput was vol gestort, waren de putten 3,5 en 7 aan de beurt. Vervolgens de putten met de even nummers. Alleen de achtste was een apart geval, want daar kwam de brug, op een plankje meer of minder werd niet gekeken.

In de beginjaren was het kanaal een trekpleister voor de Spoolder jeugd, lekker zonnen en zwemmen.

33

Papenacker 45

Links het nieuwe sluiscomplex in 1964. Rechts het sluiscomplex nu.

begonnen met zand storten.

Ook de bronbemaling werd uitgeschakeld, het water mocht in de sluis komen. Ook dat moest weer heel zorgvuldig en met overleg worden gedaan: te veel water of zand in een keer aan een van beide kanten zou te veel spanningsverschil geven.

dus dat heb ik minder goed gevolgd. Bij ons in de buurt moest als laatste de nooddijk worden weggegraven. De aanwezige klei werd gebruikt om de dijken mee af te werken.

Samenvattend: • Verbetering voor de scheepvaart; • Verbetering van de waterhuishouding in het Veeralleekwartier; • Verbetering van het verkeer op de weg naar Amersfoort en Apeldoorn en in de stad • Meer mogelijkheden voor uitbreiding van industrie; (Scania aan de ene kant en Hendrix aan de andere kant) Ik kan ook wel een nadeel opnoemen: • De stadsgrachten werden vuiler (te weinig doorstroming) • De schippers, die in de winter in de haven van Zwolle verbleven en inkopen deden, bleven weg.

• Een aantal boeren uit Spoolde raakte grond kwijt; Een boer was genoodzaakt zijn bedrijf te verplaatsen naar Friesland (de familie Rankenberg).

Een aantal bewoners aan de Turnhoutsweg moesten ook verhuizen. (families Flierjans bouwden een woning aan de Meenteweg).

Het was ook al bekend dat de gemeente Zwolle behoefte had aan uitbreiding.

Het zou niet lang meer duren of de gemeente Zwollerkerspel zou geannexeerd worden. Maar dat is een verhaal op zichzelf.

Brug en automatische sluisdeuren Met de montage van de brug kwamen tegelijk de motoren om de sluisdeuren te kunnen gebruiken.

Je hoefde maar op een knopje te drukken en de rest ging vanzelf.

Nadat deze fase was afgerond kon begonnen worden aan het laatste traject. Maar dat was minder spectaculair. Er werd een beschoeiing van betonnen planken geplaatst waarna het zand werd uitgebaggerd, dat gebruikt werd voor het aanleggen van de dijken naast het kanaal.

Maar verderop wachtte nog een klus: de brug in de Kamperstraatweg en de Spoorbrug voor het Kamperlijntje. Voor mij gebeurde dat op 'afstand'

De Turnhoutsweg, kort na de aanleg van het kanaal.

34

Papenacker 45

natuurmonumenten

Toekomst Vreugderijkerwaard Op donderdagavond 11 juli is in De Vreugdehoeve in Zwolle gedacht en gesproken over de toekomst van de Vreugderijkerwaard. De oogst van de avond is vooral een eenduidig beeld over de toekomst van dit unieke natuurgebied. Maar vooral ook mooie gesprekken tussen buren, betrokkenen, vrijwilligers en boswachters.

Maaike Hoogland Ondersteunend Medewerker Beheereenheid Salland

hout en het wel/niet aanleggen van een wand voor oeverzwaluwen. Hierbij maakt een groot deel van de aanwezigen zich vooral zorgen over de waterveiligheid en de ruimte die de rivier moet krijgen. Een ander discussiepunt is het wel of niet aanleggen van een wandelroute langs de rivier, om het stroomdalgrasland beleefbaar te maken. De meningen hierover zijn zeer verdeeld. Met name met het oog op verstoring van de (weide)vogels en grote grazers.

Na de ontvangst verwelkomde Hans Gronert (coördinator Natuurbeheer bij Natuurmonumenten) de aanwezigen en lichtte het doel van de avond toe. Natuurmonumenten vraagt de omgeving om mee te denken over de gebiedsvisie voor de komende achttien jaar.

Hij benadrukt ook dat het ingewikkeld is om bepaalde goede ideeën vorm te geven omdat er veel partijen betrokken zijn in de Vreugderijkerwaard, RWS heeft nog 70 ha in beheer, waterschap beheert de winterdijk, er wonen particulieren in de waard en de wegen zijn in beheer van de gemeente Zwolle om er, maar een paar te noemen. Ecoloog en projectleider van de gebiedsvisie Ruben Vermeer presenteerde de diverse vraagstukken waar Natuurmonumenten de komen jaren mee te maken heeft. Daarna konden de aanwezigen zelf aan de slag met twee hoofdvragen (wat moet blijven en wat moet anders) en stellingen over diverse thema’s (water, stroomdalgrasland, ooibos, moeras/kolk en recreatie).

Een paar opvallende uitkomsten: • Bij recreatie en beleven werd spontaan de nieuwe stelling ‘geen intensieve recreatie’, die unaniem groen (= eens) werd bestickerd. Voor het toelaten van honden op het laarzenpad bleek nagenoeg geen steun. En voor een zwemstrandje aan het begin (oostkant) van de brug bleek eveneens geen steun.

• De liefde voor de prachtige planten van het stroomdal bleek nog veel groter dan we al dachten. Over hoe we dat in de toekomst exact moeten beheren is iedereen het in grote lijnen eens; maatwerk is uiterst belangrijk.

• Ook zien veel buren dat stromend water in de geul van zeer groot belang is voor de waterkwaliteit en biedt voldoende voedsel voor (broedende) vogels. Daar is dus werk aan de winkel, want de stroming in de nevengeul is veel te laag.

• Enkele stemmen gingen op om te zorgen voor meer dynamiek in de rivier. Juist om het prilste stadium van stoomdalvegetatie meer ontwikkelingsruimte te bieden.

Maar wel binnen de kaders van de waterveiligheid.

Uit de stellingenronde en de plenaire discussie erna blijkt dat er voor de meeste doelen breed gedragen steun is.

De aanwezigen uitten onder meer hun zorgen over de kwetsbare stroomdalflora, waterveiligheid, stromend water in de nevengeul, de recreatie (op het water) en de steeds toenemende druk op het gebied.

De discussie ging vooral over het wel of niet ontwikkelen van stukjes ooibos, het wel of niet laten liggen van dood

We verwachten de Gebiedsvisie eind 2019 gereed te hebben. Voor wie benieuwd is naar het resultaat kan de website in de gaten houden: www.natuurmonumenten. nl/vreugderijkerwaard

35

Papenacker 45

voor al uw interieurbetimmeringen

Loggerweg 4-9, 8042 PG Zwolle

Alléén op de markt

Sfeervol stadscafé in hartje Zwolle met een vergader- feestzaal

Nieuwe Markt 9 Zwolle 038- 421 75 26 www.cafedehetebrij.nl

Kaashandel Van Dijk VRIJDAG WESTENHOLTE: LOCATIE: PETUNIAPLEIN Tegen inlevering van deze advertentie:

Bij aankoop kaas: Bakje smulkaas

Lunch

Diner

Nieuwe Markt 4 Zwolle 038-222 25 00 www.meneer-jan.nl

GRATIS!!

(max. 1 per klant)

Vers, vriendelijk & voordelig!

De wondere wereld van...

kleurrijke catalin dat veel gebruikt werd voor met de hand gesneden sieraden en andere voorwerpen. En zo begon een verzameling van wel duizend objecten van vroeg kunststof, met de nadruk op kunstzinnig ontwerp.

Tegenwoordig wordt er terecht veel aandacht besteed aan het plasticprobleem. Niet alleen wordt er teveel plastic geproduceerd en gebruikt, maar vervolgens gaan we ook nog slecht om met het afval. Niet alleen oceanen en zeeën hebben vaak te maken met plasticsoep, ook aan wal kunnen we er wat van. Zwerfvuil is een plaag geworden, ontsiert niet alleen de omgeving maar bedreigt ook de gezondheid van mens en dier. Alle reden voor een grondige aanpak.

Al met al zouden we uit het oog verliezen dat kunststof in de ruimste zin van het woord ons ook veel goeds heeft gebracht. Buurtgenoot Hans Davidson is van jongs af aan al geboeid door de wereld van de kunststoffen, heeft veel verzameld, en neemt ons mee naar de fascinerende wereld van de plastics. (redactie)

Het Polyplasticum Jan Vloedbeld, de vroegere directeur van de plasticfabriek Beutech in Steenwijk, verzamelde Europees bakeliet en richtte 30 jaar geleden samen met collega's het Polyplasticum op. Dit is een kennisen informatiecentrum voor kunststof, gecombineerd met een klein museum, nu gevestigd in het gebouw van het Polymer Science Park, op Ceintuurbaan 15 in Zwolle. Ik werd er benoemd als curator van de collectie en voegde er een deel van mijn collectie bij. Door nieuwe aankopen en donaties is het nu uitgebreid tot 15 grote vitrines, die niet alleen de geschiedenis van plastic tussen 1850 en 1970 laten zien, maar ook voorbeelden van nieuw plastic gefabriceerd door sponsors.

Het museum is open voor individuele bezoekers en groepen, het contact telefoonnummer voor een afspraak is 038-8534810. Je kun een voorproefje op het internet vinden, de website is www.polyplasticum.nl of op Facebook onder Polyplasticum.

Wat is plastic?

Kunststoffen worden al sinds halverwege de negentiende eeuw op industriële schaal geproduceerd.

Pas sinds 1925 worden ze plastic genoemd. Het zijn vervormbare materialen met een zogeheten macromoleculaire structuur, vervaardigd uit fossiele grondstoffen als aardolie, steenkool of aardgas, of natuurlijke grondstoffen zoals granen en melk.

Een macromolecuul is een reusachtig molecuul dat is opgebouwd uit ketens van kleinere moleculen. Dit proces heet polymerisatie en de producten worden polymeren genoemd. Hoe ze gekoppeld zijn verklaart hun eigenschappen. PVC bij voorbeeld is vervormbaar bij verhitting (thermoplast), bakeliet is niet (thermoharder). Er zijn tienduizenden soorten van kunststof en ontelbare toepassingen. Er is zelfs een eetbaar polymeer: Surimi (imitatie krab).

Macromoleculaire stoffen komen ook veel voor in de natuur, zoals de thermoplasten barnsteen en hoorn en de thermoharders hout, kurk en been.

De plasticindustrie heeft een enorme vlucht genomen en is in omvang de staalindustrie ver voorbij-

Eén van de series van vitrines in het Polyplasticum

Verzamelen

Vroeger kwam ik vaak bij de familie ten Koppel die in het grote huis aan het einde van de Melkmarkt in Zwolle woonde. De zoons repareerden elektrische apparaten; het huis stond er vol mee, zelfs op de trappen waren oude radio's opgestapeld. Velen hadden bruine bakelieten kasten en de geur van bakeliet, onaangenaam en aangenaam tegelijk, is me altijd bijgebleven.

Later, toen we in Chicago woonden, kwamen we in aanraking met vroeg Amerikaans plastic, vooral het 37

Papenacker 45

3D printer

Oude hardrubberen medische instrumenten, meest 19e eeuw

en parelmoer. Het maakte de filmindustrie mogelijk.

Andere toepassingen van gepolymeriseerd cellulose zijn: gelaagd veiligheidsglas, cellofaan, en verscheidene vormen van kunstzijde, zoals Rayon en Viscose. Celluloid had vele nadelen, onder andere brokkeligheid, brandbaarheid en slechte kleurvastheid. Het wordt nog gebruikt voor pingpongballen.

gestreefd. In de afgelopen zestig jaar zijn steeds nieuwe polymeren ontwikkeld, met eigenschappen die steeds verfijnder en technologisch hoogwaardiger zijn geworden. Nieuwe productiemethoden, zoals 3-D printing, maken het mogelijk objecten in bijna alle gewenste vormen en eigenschappen te vervaardigen tot volledige gebouwen aan toe.

Voorbeelden van ouder plastic In het Polyplasticum is voornamelijk ouder plastic tentoongesteld met de nadruk op wat de invloed deze materialen hebben en gehad hebben op moderne vormgeving. Hier volgen sommige belangrijke polymeren: Hardrubber (eboniet).

Hoewel dit formeel een gemodificeerd natuurproduct is heeft het als voorbeeld gediend voor alle latere kunststoffen. Vulkanisatie (polymerisatie met zwavel onder hoge druk en temperatuur) van het zachte sap (latex) van rubberbomen levert een stof op met een groot isolerend vermogen, een zeer goede bestendigheid tegen chemisch bijtende stoffen, en controleerbare hardheid en stijfheid. Tegenwoordig wordt de helft van alle rubber synthetisch geproduceerd.

Celluloid.

Dit is het eerste “echte� plastic. De combinatie van nitrocellulose en kamfer in alcohol (1861) leidde tot een bruikbaar plastic dat op grote schaal geproduceerd kon worden en leek op schildpad, ivoor, hoorn

Imitatie hoorn, schildpad en ivoor van celluloid

Dr. Leo Baekeland

Bakeliet.

In 1907 nam Dr Leo Baekeland patent op het productieproces van dit fenol-formaline product, noemde het naar hemzelf, en werd zeer rijk door slim zakendoen en handhaving van zijn patenten. Bakeliet was het voornaamste plastic tot het einde van de vijftiger jaren en is, samen met andere fenolharsen, nog steeds in gebruik in o.a. elektrische apparatuur en biljartballen.

Bakeliet is een thermoharder en wordt altijd vermengd met vulstoffen zoals papier, textiel, glas en 38

Papenacker 45

Philips bakeliet luidspreker type 2003 ''Pannenkoek'', 1925

Viscose blouse, gemaakt door Lady Arrow, circa 1965

asbest, waardoor het erg goedkoop te vervaardigen is. Het is een uitstekende isolator, is hard en is bestendig tegen hitte, zuren en oplosmiddelen.

Het heeft een gelimiteerd palet van kleuren, meestal zwart, bruin en rood, soms groen en gevlekt of gevlamd.

De voornaamste toepassing van bakeliet was in elektrische apparaten, zowel voor de behuizing als inwendig, zoals schakelaars, stopcontacten, stekkers, fittingen, stoppendozen, auto's etc. Het werd ook veel gebruikt voor keuken-, schrijfbenodigdheden en dozen.

Plastic textielvezels.

Voor duizenden jaren was zijde het luxe kledingmateriaal bij uitstek, alleen betaalbaar voor de rijken.

Honderd jaar geleden liet een researcher een oplossing van cellulose opdrogen, trok er draden van en Rayon, kunstzijde, was geboren. In 1930 deed een ander hetzelfde met nylon, een polyamide, een product dat Dupont zo waardeloos vond dat ze er nooit een patent op nam. Het eerste jaar dat nylon kousen beschikbaar waren, verkocht Dupont 64 miljoen paar. Polyester volgde en kunststof was niet meer weg te denken uit de mode.

Melamine-formaldehyde.

In 1935 werd de condensatie van melamine-formaldehyde ontwikkeld. Deze thermoharder is veel sterker dan bakeliet, is reuk- en smaakloos bij verwarming, en is ook beter bestand tegen hogere temperaturen. Het wordt toegepast in formica bladen, serviesgoed, behuizing van apparatuur en gelamineerd hout. In Nederland is dit plastic bekend als “Mepal”. In de 1960er jaren was het ''meeneemservies'' als je vloog met de KLM.

Plastic, een zegen of een vloek?

Zonder twijfel is plastic niet meer weg te denken uit de samenleving, nu en in de toekomst. Het is, samen met de microchip, de belangrijkste uitvinding van de 20e eeuw. Stel je alleen maar voor hoe je eruit zou zien als alle plastic weg zou zijn uit de kleren die je nu aanhebt. We leven in het Plastic Tijdperk.

Vanaf het begin is plastic controversieel geweest, behalve in het begin toen het als een wondermateriaal werd beschouwd. Maar al snel betekende het woord plastic banaal, goedkoop en van slechte kwaliteit. Tegenwoordig wordt het door velen als milieuvervuilend beschouwd en worden plastic en de fabrikanten van plastic als een probleem gezien, niet als een oplossing. Hoewel de industrie als taak heeft een goed en veilig product af te leveren is het de verplichting van de consument het gekochte plastic verantwoord te gebruiken en te verwijderen en die van de overheid dat mogelijk te maken. Dat laat te wensen over.

Vele toepassingen van plastic zijn in hoge mate milieu en energie beschermend en beperken het gebruik van fossiele brandstof. Men kan daarom met recht zeggen dat plastic een “groen” product is.

Melamine KLM servies, ontworpen door Copier

39

Papenacker 45

Voorbeelden zijn, onder andere: Voor alternatieve energie opwekking en opslag is plastic onontbeerlijk. Denk alleen maar aan zonneenergie panelen, de kap en propellers van wind turbines, en accu's. Zonder plastic isolatie kan elektriciteit niet veilig en effectief vervoerd worden.

Plastic isolatie draagt in grote mate toe aan het verminderen van energie verbruik en verspilling in gebouwen, instrumenten, voer-, vlieg- en vaartuigen. Ook is het een uitstekende geluiddemper en warmte isolator in kleding en bed materiaal.

Polymeer vezels als rayon, nylon en polyester kunnen natuurlijke vezels vervangen zodat meer grond beschikbaar komt voor de verbouw van voedsel en

minder land ontgonnen wordt, waardoor verlies van bossen en erosie voorkomen wordt. Hetzelfde geldt voor de vervanging van leer door kunstleer en plastic bouwmaterialen.

Het conserveren van voedsel in plastic vermindert bederf en verspilling en maakt het mogelijk de versheid te bewaren door vriesverpakking.

Als laatste de productie van lichtere vervoermiddelen, waardoor energie wordt gespaard en veiligheid verbeterd.

Voor geĂŻnteresseerden is een bezoek aan dit Zwolse museum van harte aan te bevelen.

Het tunnelproject

Harmke Scheffer en Hetty Buter

De afdeling Buurtcultuur van de Stadkamer organiseerde zaterdag 30 maart jl. de eendaagse tentoonstelling ’Zwolle 20 x 20’. Tijdens deze tentoonstelling mochten 20 wijken en 20 kunstenaars, theatermakers, muzikanten en anderen uit de creatieve industrie zich presenteren. Vervolgens mocht de wijk een kunstenaar, muzikant of andere creatieveling kiezen en andersom. Als er sprake was van een match, gingen zij samen nadenken over wat ze konden betekenen voor hun wijk.

Tussen Melle Mijnhardt van FabriekFanatiek en Spoolde bleek het te klikken. Al snel ontstond het plan om een verwaarloosd stukje Spoolde te pimpen met een mooi kunstwerk.

Onze wijk moest nog wel op zoek naar andere fondsen en sponsoren om het project te kunnen financieren. Veel fondsen vinden het belangrijk dat de buurt erbij betrokken wordt, dus kwamen we met een plan waarbij dit het geval was. Dit is gelukt, wat betekent dat we Spoolde een stukje mooier kunnen maken voor en door Spooldenaren.

Tunnelpimpen Het plan is om de muren van de tunnel in de Beukenallee te ontdoen van de lelijke graffiti en de muren te herstellen, waarna Melle een ontwerp zal schetsen met als thema "Spoolde". Dit betekent veel groen, de rivier, koeien en schapen. De jeugd van Spoolde zal gevraagd worden het kunstwerk in te kleuren.

Vind je het leuk om te helpen met het beschilderen van de tunnel in de Beukenallee, laat dat dan weten via de app of e-mail. Ook niet-kinderen zijn van harte welkom!

Meld je aan bij Hetty Buter: 0624333230 of via de mail hetty_buter@hotmail.com.

Aangezien het project nog wel wat voeten in aarde heeft, zal het project in het voorjaar van 2020 plaatsvinden (waarschijnlijk rond de meivakantie).

Bij deze al een oproep om je aan te melden om te helpen.

40

Papenacker 45

geschiedenis

De Willemsvaart later

Pier Karenbeld

Niet toereikend In de vorige Papenacker ging het over de moeizame ontstaansgeschiedenis van de vaarverbinding tussen Zwolle met de IJssel. En ook over de begrijpelijke vreugde toen in 1819 de Willemsvaart eindelijk geopend werd. Een stoet van eigentijdse schepen zorgde voor een druk waterverkeer, dat Zwolle veel voorspoed bracht. Toch bleek het uiteindelijk, ondanks allerlei aanpassingen en verbeteringen, niet de ideale vaarweg te zijn. Die werd gevonden in de aanleg van het even verder gelegen Zwolle-IJsselkanaal dat in 1964 geopend werd (zie blz 31).

werd er in 1996 een evenwicht gevonden tussen de functionaliteit van het gemaal en het behoud van de sluizen als monument.

Terwijl de grote sluis een andere functie kreeg, bleef de functie van de kleine sluis als schutsluis behouden. In 1995 wordt ze gerestaureerd, waarmee doorvaart weer mogelijk wordt. Het betekent zelfs de opmaat voor de aanleg van een passantenhaven voor de pleziervaart die in 1997 van start gaat. Het schutten wordt voor de voorbijganger een trekpleister van jewelste, ook al om dat de deuren met de hand bediend worden. In het najaar van 2002 zijn er al 591 overnachtingen geweest, al weer meer dan het jaar daarvoor. Met behulp van z.g.n. Melkertbanen wordt het project bekostigd. Herman de Boer is een van de aangestelde sluismeesters, voor wie het een dubbel feest der herkenning wordt. Ooit was hij werkzaam op een sleepboot, waarmee hij heel wat keren de sluis passeerde. In het in die dagen bijgehouden gastenboek worden tal van herinneringen aan vroeger vastgelegd. Bovendien worden er heel wat fraaie woorden gewijd aan de schitterende ligging van de passantenhaven. Ook mensen die er voor de eerste keer komen, uiten hun verbazing: �We komen in een andere tijd terecht, vervreemding alom. De dingen kloppen niet meer, we zijn immers met een schip uit de twintigste eeuw. We laten de tijd, de tijd en genieten van de sfeer in deze schitterend onderhouden passantenhaven."

Helaas is de passantenhaven in 2012 opgeheven, waarschijnlijk door te grote concurrentie van Hattem en de passantenhaven van de binnenstad, maar misschien ook wel vanwege te weinig ambitie bij de gemeente.

Monument en passantenhaven Nu de Willemsvaart niet langer vaarroute was, trad er na verloop van tijd toch een zekere verloedering op. Hoewel het sluizencomplex in 1975 tot Rijksmonument was gebombardeerd, was het er slecht aan toe. Het Waterschap Salland zag nieuwe mogelijkheden en kwam met het voorstel om de grote sluis af te dammen. Deze was in slechte staat en had als waterkering weinig functie meer. Wel was er behoefte aan een gemaal om, mede door de nieuwbouw in Zwolle Zuid, water sneller te kunnen afvoeren. Dit plan was wel tegen het zere been van Monumentenzorg en de Vereniging Heemschut. Zij zagen het monumentale karakter van het sluizencomplex in gevaar komen. Na hevig touwtrekken Foto boven: passantenhaven in juni 2008.

Foto onder: passantenhaven in augustus 2009, eind van de middag

Wonen op water Nadat de Willemsvaart z’n betekenis als vaarweg verloren heeft, ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Zo wordt ze bijvoorbeeld een ideale ligplaats voor woonarken. Op dit moment liggen er nog vijf, waarvan twee vlak bij de sluisbruggetjes en drie ter hoogte van Vitens, bij de Spoolderbergbrug. Een bijzondere periode breekt aan als er een aantal internaatschepen voor schipperskinderen neerstrijkt, maar dat is een verhaal apart, zie blz 12.

41

Papenacker 45

Af en toe wordt de kleine sluis nog gebruikt, zoals hier in mei 2014, toen een woonark naar de werf moest.

Verpozing en vertier Het aantal mensen dat, tijdens een fietstocht of een wandeling, neerstrijkt om te pauzeren bij de Katerveersluizen is gigantisch groot. Een drietal bankjes nodigt daar zeker toe uit, hoewel heel wat passanten ook genoegen met een zitplaats in het gras tussen de beide sluiskolken.

toeschietende buren kan er kort daarna, vanaf het bruggetje tot aan de Vitens, een mooi rondje geschaatst worden.

In 2013 organiseert de dan 100-jarige Oranjevereniging Spoolde een sloepenrace op de Willemsvaart. Het is een perfect georganiseerd gebeuren, opgetuigd met vlaggen en kraampjes. Ondanks het koude weer strijden 20 teams, vaak van gemengde samenstelling, om de eer. Voor de winnaars is er naast die eer, een gouden, zilveren en bronzen bats.

Daarnaast is het een geliefde plek voor bruidsparen om de ultieme foto, op de dag van hun leven, te laten maken. De fotograaf hoeft weinig moeite te doen om een mooi plekje te vinden, al moet er af en toe wel even gewacht worden op een collega die er net iets eerder was. Inderdaad, soms is er sprake van filevorming.

Op warme zomerdagen is het een geliefde plek voor jongeren, niet alleen om er te vertoeven, maar vooral ook om er te zwemmen en te duiken. Het was afgelopen zomer dan ook weer een drukte van belang. Jammer dat vaak nagelaten wordt om de rommel op te ruimen.

Soms zijn er winters die extra mogelijkheden bieden. Zoals die van 2009, wanneer woonarkbewoner John Nooter het bevroren watervlak een handje helpt en er een mooie ijsvloer van te maakt. Wanneer de sneeuw parten gaat spelen, is er een echte veegmachine nodig. Met extra steun van

De regatta van de OV in 2013

Ook na de sluiting blijft de Willemsvaart een geliefde plek om te vissen. Ondanks de schuine wallekant, en soms laag overhangende takken, is er voor iedere visser wel ergens een, vaak zelfs idyllisch, plekje te vinden. Wie geluk heeft ziet er zo maar een ijsvogel vliegen.

Links, dec. 2010: ijspret op de Willemsvaart.

Onder, een sportief bruidspaar.

Over woongenot langs de Willemsvaart kunnen we kort zijn: Wie zou er niet willen wonen!!

42

Papenacker 45

in memoriam

Bij het overlijden van Wim van der Vecht

Bert Jansen

Op 8 mei is op 80-jarige leeftijd overleden de OudSpooldenaar Wim van der Vecht. Wim is letterlijk opgegroeid aan de boorden van de IJssel, zijn ouderlijk huis stond aan de Nilantsweg, tegen de IJsseldijk aan.

Jeugdvriend Wim was één van mijn beste Spoolder jeugdvrienden.

Wij trokken veel met elkaar op in onze lagere schooltijd en tijdens het vervolgonderwijs. Dat ondanks het feit, dat we op verschillende scholen zaten. De wederzijdse ouders stimuleerden onze vriendschap.

Mijn ouders vonden Wim heel sympathiek. Wij hadden zo’n nauwe band met elkaar dat we diverse keren samen gelogeerd hebben bij familie en vrienden. Ik herinner me nog de fijne vakantie, die we doorbrachten bij Wims familie in Utrecht. Wij maakten de reis van Spoolde naar Utrecht met een bromfiets. Ik reed op een vaak haperende Berini van mijn vader, Wim op een Solex. Wim was de techneut van ons beiden; hadden we pech, dan ging hij aan het sleutelen. Ook logeerden we een keer bij een vriend van Wim in Den Haag.

Onze wegen gingen uiteen, nadat Wim verkering kreeg met Willy Vels, ook een Spooldese en ik met een Zwols meisje.

Reünie In 2008 namen Rien Zwiersen en ik het initiatief om een reünie te organiseren voor oud-Spooldenaren, die geboren waren voor 1945. Dit initiatief viel goed bij onze jeugdvrienden, ook Wim was enthousiast. In de opzet en de uitvoering van de reünie heeft hij een groot aandeel gehad. Dat de opkomst onze verwachtingen overtrok, is mede aan hem te danken.

Dat wij zo goed met elkaar konden opschieten, kwam ook, omdat we beiden uit een prot.chr. gezin kwamen.

Het geloof speelde bij onze ouders een belangrijke rol. Ik ben menig keer met Wim op zondagmiddag mee geweest naar de Plantagekerk in Zwolle, toen een kerk van de Vrijgemaakten.

Later werd onze Spoolder vriendenkring groter. Wim kon het goed met de Spoolder jeugdvrienden vinden, aanvankelijk die vooral van de Nilantsweg. Hij kwam over als, wat we nu noemen, warm en communicatief. Ook bij de jongelui uit andere delen van Spoolde, en nog later ook uit Zwolle, knoopte hij gemakkelijk gesprekken aan en was hij heel gezien. We kwamen dan op plekken, waar veel vertier was. Het Engelsche Werk was een vaste prik. Maar we fietsten ook vaak naar het centrum van Zwolle, waar we veel bekenden ontmoetten. Op zondagmiddag stonden we ons voor het sigarenmagazijn van Piet Kok te vergapen aan de voetbaluitslagen, die de heer Kok toen bijhield. Er was nog geen televisie.

Als reüniecommissie komen we nog jaarlijks bij elkaar.

Er gingen vorig jaar stemmen op om hiermee te stoppen, omdat het voor enigen te vermoeiend werd. Wim drong er echter op aan dit jaarlijks samenzijn voort te zetten. Want, zei hij, het is zo gezellig en je praat dan nog eens over Oud-Spoolde.

De laatste jaren waren niet makkelijk voor Wim. Zijn vrouw overleed in 2005, zijn oudste zoon Bert in 2001.

Hij vond in Rie een lieve levenspartner gedurende de laatste jaren.

Wim was gezien. En een goede naam is te verkiezen boven grote rijkdom, waardering boven zilver en goud, zegt de Spreukendichter.

Wim was er terecht trots op, dat hij uit honderd gegadigden gekozen werd tot uiteindelijk hoofd management bij het bedrijf Van Vilsteren, een bedrijf dat, mede door zijn stimulansen, uitgroeide tot een grootbedrijf.

Zo zal Wim bij ons voortleven.

43

Papenacker 45

Jeugdpagina

n e s k o b k c i k , y bb

Mijn ho

Chela van Essen Hallo, ik ben Chela van Essen. Ik ben 10 jaar. Ik woon aan de Nilantsweg met mijn oma Grietje en met Hermen en mijn broer Daan. We hebben een hond die heet Lizzy.

Mijn hobby is kickboksen. Dit doe ik bij Tabonon in Westenholte op het industrieterrein bij Bas Autowas.

Ik ga twee keer in de week trainen. Mijn lerares heet Kim. Kim is senpai, dat is een assistent van de leraar.

Binnenkort is ze sensei (leraar).

Als we de mat opkomen, moeten we altijd groeten.

We zeggen dan “Ush”. Dit betekent dat je respect hebt voor de leraar. We mogen dan eerst even spelen, totdat iedereen er is. Aan het begin van de les moeten we opstellen. Dat betekent dat iedereen klaar is voor de les. Tijdens het opstellen groeten we de leraar of de assistent leraar. We zeggen dan “Sensei ni rei”.

Na de training gaan we weer opstellen, we groeten de leraar en geven we haar een boks. Dan mogen we naar huis.

Na een aantal maanden trainen, kun je een diploma krijgen. Ik heb mijn eerste diploma gehaald. Ik ben nu een “wolf”. Dat is wel grappig, want mijn oma heet Grietje Wolf. :) Ik heb toen een t-shirt gekregen (zie foto) en een diploma.

Elk half jaar kun je examen doen en dan krijg je een nieuwe titel. Dit is wel heel moeilijk, want niet iedereen haalt het.

Ik vind kickboksen heel erg leuk om te doen en ik vind het erg leuk om in Spoolde te wonen.

We doen altijd eerst een spelletje. We doen dit als opwarming voor de les. We beginnen met de training.

We doen heel veel oefeningen, zoals combinatiestoten. Een voorbeeld is een directe hoek en een stoot (zie foto’s). Ook heb je de high kick en low kick. Deze kun je zien op de foto’s. Andere stoten en trappen zijn: opstoot, mid kick, spinning backfist (dat is draaien en stoten) en nog heel veel meer!

44

Papenacker 45

activiteiten

Activiteitenkalender

Wekelijkse activiteiten in het buurthuis Woensdagmorgen

10.00 uur

Spoolder Gym

Overige activiteiten in het Buurthuis (tenzij anders vermeld) BuurtTafel: Seizoen 2019/2020: 8/10, 5/11, 3/12, 8/1 (woensdag), 4/2, 3/3, 7/4 en 12/5/2020.

Lezingen: 20.11.2019. Merv H.J.Selles van notariaat Elzerman. Thema: Moet ik testament maken?

Pompoenenwedstrijd: 2.11.2019, om 16.00 uur uitslag en prijsuitreiking pompoenenwedstrijd. De bar is open en de frituur staat aan.

KerstcafĂŠ: zaterdag 14 december 2019 Nieuwjaarsreceptie: zaterdag 4 januari 2010 Plantenruilbeurs: zaterdag 4 april 2020 van 10.00 tot 11.30 uur.

Oranjevereniging

Seniorenbingo: elke 2e dinsdag van de maand in september tot en met april.

Themafeest: zaterdag 26 oktober 2019 Algemene Ledenvergadering: woensdag 13 november 2019 Sinterklaasfeest: zaterdag 30 november 2019 Toneel: 7 februari 2020 Bingo: 20 maart 2020 Survival: zaterdag 16 mei 2020 Spoolderfeest: 18-21 juni 2020 Kinderbingo: zaterdagmiddag 3 oktober 2020

Kerstzangdienst: zondag 8 december 2019.

Kaartclub Spoolde: De kaartavonden in 2019 zijn op: 12 november, 3 en 18 december 2019.

De Vreugdehoeve: Zondag 4 november 2019: de Kunstroute Overijssel organiseert van 10.00 - 16.30 uur Vreugderijkerkunst, een kunstmarkt in de Vreugdehoeve.

Kerst op de Vreugdehoeve: Zondag 15 december, i.s.m. Muziekvereniging Excelsior

Activiteiten Natuurmonumenten in Vreugderijkerwaard met de boswachter.

Zondag 3 november Zaterdag 23 november Zaterdag 28 december Zondag 29 december

13:30-15:30 Reizigers van ver 10:00-12:00 Wintergasten 10:00-13:00 Winterexcursie met aansluitend snert in de Vreugdehoeve. vanaf 10:30 uur OERRR Vette Vogeldag

Aanmelden kan op www.natuurmonumenten.nl/agenda.

Meer info: www.natuurmonumenten.nl/ zoeken op "Vreugderijkerwaard".

Ook is het mogelijk voor groepen een excursie op maat te organiseren, al dan niet met een hapje/drankje in de Vreugdehoeve. Neem hiervoor contact op met de Vreugdehoeve.

45

Papenacker 45

Buurthuis Eben Haëzer: Nilantsweg 109, 8041 AR Zwolle,  038-4218295

adressen

http://www.buurthuisspoolde.nl, www. spoolde.nl Beheerder: Engelien van Assen,  0624866169, E-mail: beheerderbuurthuis@spoolde.nl Voorzitter: Henri van Pijkeren, Meenteweg 36, 8041 AV Zwolle,  038-2301323 Secretaris: Henny Oosterlaar, Meenteweg 32 8041 AV Zwolle  038-4220507 mailadres: buurthuisbestuur@spoolde.nl Penningmeester: Herman Nagelmaeker, Beukenallee 77, 8041 AZ Zwolle,  06- 53257705, H.M.Nagelmaeker@kpnmail.nl

Spoolderbelangen

Spoolderbergweg: vacature Secretariaat: vacature Beukenallee: Vincent Kop Hagedoorn, Beukenallee 20,  06-10158093 Meenteweg: Mathijs Urbanczyk, Meenteweg 25,  0624283900

Hans van Weeghel, Meenteweg 9-4,  0621950730 Nilantsweg: Pier Karenbeld, Nilantsweg 81, 8041 AR Zwolle,  038-4224952 (voorzitter)

Berry Evertsen, Nilantsweg 115,  038-2301131

Carmen Schoemakers-Leutscher, Nilantsweg 91,  0628244001, Oude Veerweg: vacature Ruiterlaan: vacature.

Spoolderenkweg: Jan van Assen, Spoolderenkweg 16, 8042 PK Zwolle,  038-7850016 Zalkerveerweg: Anton van Weeghel, Zalkerveerweg 9-1, 8042 PL Zwolle,  038-4217742 Katerveerpark: vacature

Driezorg Zwolle locatie woonzorgcentrum “de Venus”

Locatiemanager: Janine Kloosterboer, postadres: postbus 658, 8000AR Zwolle, Spoolderbergweg 19, 8019 BB Zwolle,  038-4218482.

Kaartclub Spoolde

Contactpersoon: John Kroes, Spoolderenkweg 12, 8041 PK Zwolle,  06-43355824.

Spoolder Gym

Voorzitter: Mevr. M. Grünewald, Beukenallee 22-1, 8041 AW Zwolle, 038-4658281 Secretaris: Mevr. L. Visser, Nilantsweg 37, 8041 AP Zwolle,  038-4214711 Penningmeester: Mevr. D. Mensink, Oude Veerweg 34, 8019 BH Zwolle  038-4213232

BuurtTafel

Contactpersoon: Janny Borst, Meenteweg 7, 8041 AT Zwolle  038-4212870, e-mail: j.d.borst@ziggo.nl

Oranjevereniging Spoolde

www. ovspoolde.nl Voorzitter: Erik Jan Jansen, Nilantsweg 53,  06-11525602, e-mail: voorzitter@ovspoolde.nl Secretaris: Wiebe Buter, 06-44196055, e-mail: secretaris@ovspoolde.nl Penningmeester: Cynthia Wevers, Meenteweg 25,  06-23444255, penningmeester@ovspoolde.nl

Gemeente / politie Wijkbeheerder: Mw. I. Bloemhof (Ilse) Wijkmanager : René Stuij (14038) Opbouwwerker: Danny van den Beld Meldingen Openbare Ruimten / klachten etc. kunt u melden via site www.zwolle.nl/melding of via 14038.

Wijkagent:

Spoolde, Westenholte en Stadshagen vallen onder het wijkteam West. Wijkteam West heeft 3 wijkagenten: Karin den Besten, Alrik van den Berg en Maarten van Esch.

Voor jeugdzaken kunt u contact opnemen met jeugdagent Lennart Kers.

Bereikbaarheid wijkagenten: www.politie.nl of anders via het algemene politienummer  0900-8844.

46

Papenacker 45

imotep organiseert een stimulerende werkomgeving Imotep is als regisseur betrokken bij de logistieke- en productieprocessen binnen bedrijven en op bedrijventerreinen. Wij ontzorgen onze opdrachtgevers door bedrijfslocaties optimaal te onderhouden en deze de juiste uitstraling te geven. Dit leidt niet alleen tot een aangename werkomgeving voor medewerkers en een betere efficiency maar ook tot waardevermeerdering van het vastgoed.

Kijk voor meer informatie op www.imotep.nl of bel 038 422 41 88.

Hanzelaan 95 • 8017 JE Zwolle Tel: + 31 38 422 41 88 info@imotep.nl • www.imotep.nl

Wij maken uw bedrijf zichtbaar!

Wilt u uw huidige website moderniseren? Beter gevonden worden in Google? Meer bezoekers en meer leads?

Of uw webredactie uitbesteden? Kom dan onder de rode paraplu. Wij maken uw bedrijf zichtbaar! U heeft er zelf geen omkijken naar. Kijk op www.onderderodeparaplu.nl of bel 038 422 4047. Wij helpen u graag verder.

onderderodeparaplu alles voor websites

Hoveniersbedrijf Kleine Veer uin t w u n ng va i g r o z r en ve g e l n a a Voor de

Wij leggen leggen graag graag uw uw droomtuin droomtuin aan aan Wij Nilantsweg 8 8041 AS Zwolle

www.kleineveer.com

Telefoon: 038 420 20 33 E-mail: info@kleineveer.com