และทนายความ) ต้องดาเนิ นคดี และมี ผลการตัดสิน ไปตามนั้ นตลอดจนสาเหตุปัจจัยและข้อจากัด ที่ บุคคลากรในหน่วยงานรัฐ เช่น กรมที่ดิน และ กรมอุทยาน สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ต้องปฏิบัติในทางที่เป็น การสร้างผลกระทบต่อประชาชนในเรื่องที่ดินทากิน รวมทั้งข้อสันนิษฐานเบื้องต้น สาเหตุ ปัจจัย และ ข้อจากัด ที่ทาให้คนจนที่ถูกฟ้องร้องคดี ถูกตัดสินว่ากระทาผิด และถูกตัดสินลงโทษนั้น มีได้จากหลาย สาเหตุ ปัจจัย ตั้งแต่เรื่องตัวบทกฎหมาย การเลือกใช้และตีความกฎหมาย กระแสความคิดทางสังคม และทัศคติของบุคลากร การศึกษาในระยะนี้ จะศึกษากรณีคดีความที่เลือกแล้วอย่างละเอียด ในทุกขั้นตอน ขั้นสอบสวน ค้น ทนายความหรืออัยการ ดาเนินการฟ้อง ขึ้นพิจารณา ตลอดถึงการตัดสินคดี อุทธรณ์ การลงโทษ ฯลฯ โดยจะพยายามสัมภาษณ์เชิงลึกทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งจาเลย ทนาย อัยการ และผู้พิพากษา ผู้ ตัดสินคดีนั้นๆ นอกจากนั้นแล้ว จะมีการประชุม สัมมนากับฝ่ายต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งฝ่ายตุลาการ เพื่อ ตอบโจทย์คาถามของการวิจัย ซึ่งอาจก้าวไปถึงแนวทางการแก้ไข ซึ่งจะทาให้ระยะที่ 2 นี้ทับซ้อนกันกับ ระยะที่ 3 หลังจากการวิเคราะห์คดีต่างๆ ที่รวบรวบได้ จะมีการวางแผนและกลยุ ทธ์สาหรับการดาเนินงาน ในระยะที่ 3 ซึ่งจะเป็นการร่วมกันหาแนวทางแก้ไขและวิธีที่จะดาเนินการเพื่อแก้ไขปรับปรุง กระบวนการ ยุติธรรมโดยจะจัดให้มีการประชุมสัมมนาร่ วมกับบุคลากรในกระบวนการยุติธรรม เช่น ตารวจ พนักงาน อัยการ พนั กงานอัยการ ทนายความ และผู้พิพากษาเป็น ระยะ ๆ โดยคาดว่าทั้ ง สามระยะจะใช้ เวลา ดาเนินงานวิจัยนาน 24 เดือน หากกระบวนการวิจัยดาเนินการไปตามแผนการที่กาหนดไว้ จะส่งผลให้เกิดการเรียนรู้ ถึงเหตุ ปัจจัยที่ก่อให้เกิดปัญ หาและข้อจากัดของกระบวนการยุติธรรมและข้อกฎหมายในคดีความของคนจนที่ เกี่ยวข้องกับที่ดิน เกิดแนวทางการแก้ไขปัญหาที่ชัดเจน เป็นรูปธรรม ที่บุคคลากรในกระบวนยุติธรรมทุก ฝ่ายสามารถนาไปใช้ในทางปฏิบัติ ตลอดจนเกิดแนวทางการแก้ไขปัญหาในระดับนโยบายสาธารณะซึ่ง ท้ายที่สุดจะนาไปสู่ความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้า สังคมอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข 1.4 ตัวอย่างคดีที่ดิน (ซึ่งจะดาเนินการร่วมวิเคราะห์เพื่อเลือกกรณีคดีศึกษาเชิงลึกในระยะที่ 1) คดี
พื้นที่
รายละเอียด
1.กรณีเอกชนออกเอกสารสิทธิ์ทับที่ดิน ชาวบ้านและที่ดินสาธารณะ
ภาคตะวันออก เฉียงเหนือ
2.กรณี ที่ ดิ น ชนเผ่ า ดั้ ง เดิ ม (ชาวเล ) เอกชนออกเอกสารสิ ท ธิ์ ทั บ ที่ ดิ น ของ ชาวเล
ภาคใต้
ฟ้องขับไล่ชาวบ้าน ถูกจาคุก DSI และ กสม.ระบุออกเอกสารมิช อบ ยังคงถูก ดาเนินคดีเรื่อยๆไม่หยุด เอกชนฟ้ องขับไล่ / ห้า มติดตั้ง น้ าไฟ / ห้ามปรับปรุง สาธารณูปโภค / ถูกฟ้อง เพราะปรับปรุงบ้านตนเอง 11 ราย
9