OKUMAYI GELİŞTİRİCİ METİNLER Balıklar Bardak, tabak koyduk. Domates, biber aldık. Arabadan derede indik. Oltaları suya attık. Derede çok balık tuttuk. Annem balıklara bayıldı. Cici kuş Cici kuşum gündüz gece, Öter durur ince ince. Yanına biri gelince, Yem ister kuş dilince. Minimini minicik,
1
İnci Boncuk Alaca sandık açıldı, İnci, boncuk saçıldı. Sekiz, dokuz boncuk, Topladık çoluk çocuk. İnci, boncuk bulunca, Coştuk gün boyunca. Gezi Ece cici bici giysiler giydi. Boynuna inci, boncuk taktı. Yücel yanına gocuk aldı. Sonra Bilge ile Tolga geldi. Hemen otobüse bindiler. Güle güle geziye gittiler.
2
Güneş Gökte bir sarı ışık, Top gibi yuvarlacık. Belinde altın kemer, Gece gündüz yol gider. Bazen ısıtır, bazen yakar, Gökyüzünden bize bakar Çelik Çomak Çilek, çekirdek aldık. Çayır çimene daldık. Çadır çadır dolandık. Çay içtik oyalandık. Çelik Çomak oynadık. Oyuna doyamadık. Tazı Tazı, tazı a tazı! Çok bekledik yazı. 3
Tutma o kazı, bu kazı. Bazı bazı çal sazı. Tazı, tazı a tazı! Çal sazı, al sakızı. Dandini Dandini Dandan Dandini dandan, Kuyrukları yandan. Danalar katar katar. Kimi alır, kimi satar. Elli, seksen, doksan, İki dana noksan. Minik Dostum Minik dostum. Doktor sana ne dedi. İki yumurta ye dedi. Yedin mi ? 4
Yedim yedim. Yedin de ne dedin ? Kalem On kalem olsa. Kutulara dolsa. Ali alsa,Ela alsa. Tek kalem kalsa. Ara sıra aransa. Onu da Kaya alsa. Sarı Maya Sarı maya, sarı maya. Seni koyduk masaya. Oya alsın, Kaya alsın, Bu da anneme kalsın. Sarı sarı yumurta. Katık oldu unutma. Kış Baba A a a, çok ayaz ! 5
Bura ayaz, şura ayaz. A a a, kış baba. Bize olmuş akraba. Kış baba, kış baba. Yaşa, yaşa, çok yaşa. Küçük Balık Ilık, ılık, su ılık. Oynasın küçük balık. Çalsın suda ıslık. Bana baksın küçük balık. Bu satılık, şu satılık. Bana kalsın küçük balık. Dandini Dandan Dandini dandan, Kuyrukları yandan. Danalar katar katar. Kimi alır, kimi satar. Elli, seksen, doksan, 6
襤ki dana noksan. Minik Minik Dostum Minik dostum. Doktor sana ne dedi. 襤ki yumurta ye dedi. Yedin mi ? Yedim yedim. Yedin de ne dedin ? Kalem On kalem olsa. Kutulara dolsa. Ali alsa,Ela alsa. Tek kalem kalsa. Ara s覺ra aransa. Onu da Kaya alsa. Sar覺 Maya 7
Sarı maya, sarı maya. Seni koyduk masaya. Oya alsın, Kaya alsın, Bu da anneme kalsın. Sarı sarı yumurta. Katık oldu unutma. Fındık, Fıstık Filiz, lütfen buraya gel. İşte fındık, işte fıstık. Elif fındık, fıstık yedi. Fındık, fıstık çok güzel. Filiz fındık, fıstık al. Sen de fındık, fıstık ye. Fincan Fini Fini Fincan Fini fini fincan. Nerde bizim afacan? Fıldır fıldır ararız, 8
Hem alır hem satarız. Fini fini fincan çok, Çuf Çuf Çuf çuf diye geçiyor, Tren, yolunu seçiyor. Pofur pofur dumanı, Neylesin falanı filanı. İçinde efeler dolu, Açık olsun yolu. Fayton Telefon ettik, Faytona bindik. Fenerini yaktık, Keyfine baktık. Yolculuk bitti, Fayton gitti. Yağmur 9
Yağ, yağmur yağ. Bağlara, dağlara yağ. Bağda üzümler olacak. Dağda oğlaklar otlayacak. Yağ, yağmur yağ. Yavaş yavaş yağ. Bağ Seher, dayım bağ aldı. Bağda iri üzümler oldu. Uzun dalları yerlere değdi. Dayım Uğur’u bağa çağırdı. Doğan, sen de üzüm al. İri iri üzümler çok bal. Değirmen Dedemle değirmene gittik. Bağdan, dağdan geçtik. Yolda iğne ağaçları gördük. 10
Bir ağacın altında dinlendik. Değirmenci buğdayı öğüttü. Öğleyin değirmenden döndük. Horozum Çil horozum etten top. Çitten atladı hop hop. Her sabah çın çın öter. Uyanın diye hep öter. Horozum gibi hiç yoktur. Hayranı pek çoktur. HEDİYE Şehir şehir dolaştık, Gece gündüz çalıştık. Heybe heybe hediye, Kaptırmayalım kediye. Herkese hediye çok, Gelmeyene hediye yok. Hasan Hasta 11
Hande, kış yaklaştı. Hasan dün okula gelmedi. Üşümüş, hasta olmuş. Hepimiz toplandık. Elma, portakal aldık. Hasan’ı ziyarete gittik. Hindi İndi, bindi, indi, bindi, Şimdi sahnede hindi. Hokkabaz mı hokkabaz, Hemen oldu sihirbaz. Bir kahkaha, bir kahkaha! Bu oyun bitmez sabaha. Ata’m Tarık Ata’nı an. Onu anla, anlat. Anıl, Ata’nı tanı. 12
Onu anlat, tanıt. Atam ile millet el ele. Ata’nı unutma. Altı Atlı Altı atlı, Tatlı mı tatlı. Atlılar akıllı. Atları tırnaklı, Tırnakları kınalı. Otlatalım atları. Ali Ali, Ali, Ali ! Ela ile Lale el ele. El etti, el etti. Ali, Ali, Ali ! Elli, elli al teli. Ela ile atla teli, Ali ile Ela 13
Lale, telli alet al. Ali ile, Ela ile ilet Ata, laleli atlet al Ali ile, Ela ile ilet Ali ile Ela el ele, Aleti, atleti iletti. Pijama Pijama diye ağlama, Koş gel Ajda yanıma. Jale aldı, pijama. Güzel pijama, baksana. Sarı pijama sana. Mavi pijama bana. Baraj Jale bak, bizim garaja. Bu araba, jet araba. Virajları dolaştık, 14
İşte baraja ulaştık. Dolmuş barajın yarısı, Güzel olmuş burası. Ekmek Nine, elek ile un ele. Anne ekmek et. Annem ekmek etti. Kerem, annen ekmek etti mi ? Al Kerem, iki tane ekmek. Kerem otur, ekmekten tat Kartallar Kara kara kartallar. Tarlalara konarlar. Kimi iner kimi kalkar. Tekrar tekrar konarlar. Ararlar tararlar. Tilkileri tutarlar. 15
Mete ile Mine Nermin, narlar iri mi ? Mete, nineme nar al. Mine elma ile limon al. Mantar, nane, tere al. Emre onlar ne etti ? Onlar on lira etti. Elmalar Annem elma arar. Emel, anneme elma al. Elmalar iri mi iri. Elma tartar elleri. Meltem elma tat. Annem ile nineme anlat. Matara Ne matara, ne matar! 16
Ara tara al matara. Ali atar, Ela atar. Erol arar, Taner arar. Telli, telli, a tellim O otele inelim. Anne Anne, anne ! Et al, nane al. Ete elinle nane at. Anne, anne ! Naneli eti tat. Tane tane anlat. Nine Nine, nine ! Atlet al, enli atlet Tane tane anlat. Nine, nine, a nine Et ilettin, nane ilettin 17
Enli atleti ne ettin ? Ot Ela, on olta al. Onat’a olta ilet. Onat ile olta at. Ali, telli olta al. Talat’a el et. Talat ile olta at. Köyde Ömer’i köye yolladık. Erken yattı, erken kalktı. Yumurta kaymak yedi. Çayırda koyunları otlattı. Köyde Önder ile oynadı. Ömer köyde mutlu oldu. Ördek Ördek suya daldı. Dörder dörder yem aldı. 18
Döne döne tuttu. Dökmeden yuttu. Ey ördek, ey ördek. Derede öt ördek. Nar Taner, narlar ne iri. Annen iri nar arar. İri iri nar al. Eren ile Erol tartar. Eren,narlar ne etti ? Narlar on lira etti. Nereli Anne, Erol nereli ? Tir tir titrer elleri Anne, Taner nereli ? Terli terli elleri. Anne Nil nereli ? Narin narin elleri. 19
Lira Anne on lira al. Tane tane nar ara. Nine, eline on lira al. İri iri nar ara. Erol ile Taner’e anlat. Onlar nar ararlar. Atletler Ela atlet, Lale atlet. Emre atletlere el et. Nail ileri, Nil ileri. Tiril tiril atletleri Metre metre ileri. İleri, Ali ileri. Sus Sus Esma sus. Ninem tatlı tatlı uyuyor. Uslu uslu oynayalım. 20
Masal okuyalım, anlatalım. Sus Esma sus. Ninem uyanmasın. Sayım Suyum Masal masal maliki. Simit sayalım on iki. Seke seke sekelim. Onu nereye ekelim. Sayım suyum yok. Yalana karnım tok. Şirin Kuşlar Beş, altı şirin kuş. İşte köşeye konmuş. Kimi oynamış şak şak. Kimi şakımış şen şakrak. Sonra birden bastırmış. Kara kış, karlı kış. Arkadaşım Eşek 21
Elli, altmış, yetmiş, Yem yeşil otlar yemiş. İşte arkadaşım eşek. Yola düşmüş kara şimşek. Yaşa, arkadaşım yaşa. Oynayalım baş başa. Şık Şık Işık, ışık, a ışık ! Bu dolaşık, şu bulaşık. Süt ile bal karışık. Kaşıkla, kaşık kaşık. Al eline dört kaşık. Oyna şık, şık.
Tutumlu Onur, mumu atma. Annem mumu arar. Unutma, tutumlu ol. 22
Tuna ile Nuri tutumlu. Onur, tutumlu ol. Tutumlu ol, mutlu ol. Umut ile Murat Umut elma ile armut al Murat limonu unutma. Taner elma ile armut tart. Taner, onlar ne tuttu ? On lira tuttu. Murat limonu unuttu. Ü Ürü Üüü Ü ürü üüü ötersin ! Öyle kimi ünlersin ? Ü ürü üüü ötersin ! Nerede senin kümesin ? Ü ürü üüü ötersin ! Sen, adını bilir misin ? 23
Bülbül ile Düldül Ne süslü, bu bülbül ! Sarı tüllere bürünür. Tülleri yerde sürünür. Ne üstün, bu düldül. Tıkır tıkır yol alır, Dünyayı dolanır. Vakvak Vak vak da vak vak, Havuzda şakıyor bak. Yemler sıra sıra kovada. Yavrular bekliyor yuvada. Avalama tavalama, Köpeğim Köpeğim, avluda havlar. Hırsızı hemen yakalar. Yaklaşın yavaş yavaş, 24
Okşanmak ister arkadaş. Köpeğimi çok severim, Çevremde hep överim. Miyav Miyav Bize bakar candan, Avına bakar yandan. Miyav miyav miyavlar, Avını kıskıvrak avlar. Bizim mırnav pek avcı, Çekmez hiç sancı. Deve Devler devidir deve. Seve seve gelir eve. Evler, devler, develer! Bizim deve ne geveler? Devemize binelim, Evimize inelim. Oya ile Kaya 25
Elma ile armut alalım. Ayrı ayrı yıkayalım. Oya elmaları tek tek yıka. Kaya armutları iyi yıka. Kutulara koyalım. Elma armut yiyelim. Oyun Uyuyalım, uyanalım. Yine oyun kuralım. El ele, el ele olalım. Yan yana oynayalım. Ayla tok, Leyla tok. Artık oyalanmak yok. Sekiz Kız Biz sekiz kız idik. Dizi dizi dizildik. Kimimiz sazlı kız. Kimimiz nazlı kız. 26
İster kış, ister yaz. Bizi dinleyin biraz. Kirazlar, Üzümler Kirazlar, üzümler oldu. Sekiz dokuz kasa oldu. Temiz tabaklara koydum Bizim kızları doyurdum. Kirazlar, üzümler bal. Nazlı kzım sen de al.
27