Rynekautobusowy

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT

Rynek autobusowy w Polsce w 2013 roku S

przedaż autobusów w Polsce w ub. roku utrzymała się na tym samym poziomie, co rok wcześniej. To dobry znak, choć za wcześnie mówić o stabilizacji, tendencje rynkowe można raczej uznać za neutralne. Od początku 2013 r. ścierały się w branży 2 opinie. Optymiści mówili, że to będzie dobry rok ze względu na zwiększenie zakupów ostatnich autobusów z silnikami Euro V. Pesymistyczne prognozy wskazywały na bardzo słaby rok, ponieważ nie było perspektyw na duże przetargi. Na początku 2013 r. był rozpisany tylko przetarg na 36 autobusów dla MZA Warszawa.

Ostatecznie rynek pogodził obie strony: w ub. roku krajowi przewoźnicy kupili łącznie 903 autobusów i trolejbusów o DMC powyżej 8 ton, czyli o 15 mniej niż rok wcześniej. Biorąc pod uwagę segment mini i innych autobusów o DMC do 8 ton, wykonywanych przez liczne lokalne firmy zabudowujące, w 2013 r. sprzedano 447 pojazdów (o 60 więcej). Łącznie polski rynek wchłonął 1350 minibusów, autobusów i trolejbusów.

W 2012 r. było ich 1305, więc odnotowaliśmy lekki wzrost o 3,5%. Do tej sumy

powinniśmy dodać 60 autobusów Scania-Irizar NewCentury 12.35 dla Wojska Polskiego, które z przyczyn proceduralnych nie trafiły do Centralnej Ewidencji Pojazdów.

Dzięki połączeniu danych i analiz pochodzących z CEP, JMK Analizy Rynku Autobusów, Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego oraz bezpośrednio od producentów i importerów autobusów, mogliśmy prześledzić miesiąc po miesiącu ubiegłoroczne rejestracje nowych autobusów. Ostateczny wynik to niespodzianka, przez cały prawie rok autobusowa sprzedaż była na minusie.

Szczególnie pierwsze miesiące charakteryzowały się mocnymi spadkami i to we wszystkich kategoriach. Zaznaczył się też efekt „czkawki” po przygotowaniach do EURO 2012. Do maja 2012 r. na polskim rynku autobusowym panowała świetna koniunktura, spowodowana wykańczaniem kontraktów na transport publiczny oraz wzrostem zamówień autokarów do przewozu drużyn, kibiców, działaczy na Mistrzostwach Europy. W ub. roku nie było już takich bodźców, stąd słabsza sprzedaż. Sytuacja ustabilizowała się dopiero w lipcu, sierpień był już zdecydowanie lepszy.

W ub.r. Solaris dostarczył do Tyskich Linii Trolejbusowych 15 trolejbusów Trollino 12 z asynchronicznym napędem warszawskiej firmy Medcom. Oprócz silników zasilanych przez pantografy, mają one pomocniczy napęd bateryjny, umożliwiający pokonanie ponad 2 km bez sieci trakcyjnej. Jest on wykorzystywany do omijania miejsc kolizji, w trakcie remontów odcinków dróg, awarii sieci trakcyjnej lub innych okoliczności wyłączających część trakcji.

63

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT We wrześniu rynek nadal rósł, jednak to dynamiczne odrabianie strat zatrzymało się w październiku i listopadzie. Na szczęście w grudniu zarejestrowano aż 323 autobusów (+ 219, +211%), ponad 3 razy więcej niż przed rokiem! Na ten doskonały wynik zapracowały wszystkie segmenty, a najwięcej autobusy miejskie (195 szt.) i mini (77). Do tego doszło 27 autokarów (rzadko rejestrowanych tak licznie o tej porze roku) i 24 autobusy międzymiastowe.

Grudniowe przebudzenie autobusowego rynku to efekt obowiązującej od 1 stycznia br. normy Euro VI, która wiąże się z wyższą ceną pojazdów i większym skomplikowaniem układu napędowego. Grudniowe przyspieszenie sprzedaży pokazuje, że wielu przewoźników w ostatniej chwili wolało wzmocnić tabor. Ta tendencja będzie miała wpływ na autobusowy rynek także w 2014 r. W ramach przejściowych przepisów producenci dysponują jeszcze kontyngentami pojazdów z normą Euro V, które mogą być zarejestrowane do końca 2014 r. Ich wielkość jest uzależniona od dotychczasowej sprzedaży, dlatego najwięcej pojazdów pojawi się w segmencie miejskim.

Ostateczna lista zrealizowanych w ub. roku inwestycji wyglądała następująco: 1. ZTM Rzeszów – 58 autobusów, w tym 38 Mercedesy i 20 Autosanów, 2. MPK Łódź – 50 autobusów Mercedes, 3. MZA Warszawa – 36 autobusów, w tym 20 Solbusów i 18 Solarisów, 4. MPK Kraków – 33 Solarisy (to realizacja III transzy „starego” kontraktu na 100 autobusów), 5. Śląskie Konsorcjum Autobusowe w Wałbrzychu – 32 Solarisy, 6. MZK Bydgoszcz – 27 Solarisów, 7. MPK Poznań – 25 Solarisów, 8. PolskiBus – 25 autokarów VanHool, 9. MPK Olsztyn – 22 Solarisy, 10. Po 20 autobusów trafiło do PKM Gliwice (Solarisy Urbino) i do Raf-Trans (Mercedesy Tourismo).

Po raz 11. z rzędu liderem rynku została firma Solaris Bus & Coach. Dzięki sprzedaży 292 pojazdów (+11%), marka osiągnęła udział w rynku 32,3%, w tym 53% w segmencie miejskim. Na liczbę tę składały się niskopodłogowe autobusy miejskie Urbino (251 szt.), trolejbusy Trollino (36) i międzymiastowe

InterUrbino (5). Ubiegłoroczne kontrakty w kraju dotyczyły co najwyżej kilkudziesięciu sztuk, co oznaczało dla Solarisa ogromną dywersyfikację dostaw.

Firma po raz pierwszy dostarczyła autobusy do Kętrzyna, Gorlic i Przemyśla.

W 2013 r. Solaris pobił swój dotychczasowy rekord sprzedaży: łącznie 1302 autobusy, trolejbusy i tramwaje.

Poprzednim najlepszym rokiem był 2011, kiedy z fabryki w Bolechowie wyjechało 1205 pojazdów.

Na rekordowo wysoką sprzedaż Solarisa wpłynęły zarówno dostawy do krajowych klientów, jak i najlepszy wynik na rynkach zagranicznych: aż 1010 szt. Tradycyjnie, najwięcej zagranicznych odbiorców pochodziło z Niemiec, gdzie sprzedano 210 Solarisów Urbino.

Taki wynik dał polskiemu producentowi, kolejny rok z rzędu, 3. miejsce na niemieckim rynku autobusów miejskich.

Autobusy z symbolem zielonego jamnika jeżdżą po ulicach 100 niemieckich miast, najwięcej we flotach przewoźników z Berlina, Bremy, Bochum, Düsseldorfu, Hanoweru i Frankfurtu nad Menem.

We wrześniu ub. roku na rynek niemiecki wjechał dwutysięczny Solaris.

Był to jeden z 10 autobusów z przyczepami pasażerskimi (w niemieckiej terminologii „buszug”, w wolnym tłumaczeniu „autobusowy pociąg”). Solarisy Urbino 12 z 11-metrowymi przyczepami tworzą skład o łącznej długości 23 m, mogący zabrać 130 pasażerów.

Taki duet to połączenie pojemności tradycyjnych autobusów 18-metrowych z możliwością elastycznego dostosowania długości zestawu do natężenia ruchu. To wygodne i ekonomiczne rozwiązanie dla monachijskiego przewoź-

Pierwsze w Polsce MB Citaro2 Euro VI trafiły do KPK w Białymstoku. Autobusy są przystosowane do przewozu osób z wózkami inwalidzkimi i dziecięcymi, mają system informacji pasażerskiej wraz z komunikatami głosowej zapowiedzi przystanków również na zewnątrz.

64

nika Münchner Verkehrsgesellschaft (MVG).

Spółka sprzedała 5 tramwajów Tramino do niemieckiej Jeny. Kolejny zagraniczny kontrakt Solarisa na dostawę tramwajów będzie miał miejsce w br., firma dostarczy 18 Tramino do Brunszwiku.

Odnotować też należy Solarisa numer 222 w szwajcarskim Winterthur. Jubileuszowy Solaris stał się jednym z 58 pojazdów z zielonym jamnikiem we flocie Stadtbus Winterthur. Oprócz Urbino 12 i przegubowych Urbino 18, jeździ tam również 10 przegubowych trolejbusów Trollino 18. „Rekordowo wysoka sprzedaż w minionym roku to przede wszystkim efekt zaufania, jakim obdarzają nas wieloletni klienci. Większość kontraktów zrealizowaliśmy bowiem w miastach, gdzie już wcześniej jeździły pojazdy naszej marki. To najlepszy dowód jakości naszych produktów i dobrej obsługi serwisowej. Jak widać klienci do nas wracają, bo marka Solaris cieszy się ich dobrą opinią” – komentuje rekordowe wyniki roku 2013 Solange Olszewska, Prezes Zarządu firmy Solaris.

Znaczący udział w ubiegłorocznej sprzedaży eksportowej miał rynek serbski, w efekcie dużego kontraktu na 200 przegubowych autobusów, dla przewoźnika z Belgradu. Zupełnie nowym rynkiem eksportowym Solarisa w 2013 r. był Izrael. Przewoźnik z Nazaretu, firma United Bus Services, kupiła w Bolechowie aż 116 autobusów miejskich Urbino i międzymiastowych InterUrbino.

Firma może także pochwalić się pierwszymi sukcesami komercyjnymi, jeśli chodzi o autobusy elektryczne.

W ub. roku pierwszy taki pojazd został sprzedany do Klagenfurtu w Austrii.

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT W czerwcu ub.r. zakończono dostawę 20 niskopodłogowych autobusów Autosan Sancity 10LF dla Zarządu Transportu Miejskiego w Rzeszowie. Pojazdy wyposażono w silniki Iveco NEF EEV i automatyczne skrzynie biegów Allison.

Solbus zrealizował już 3. kontrakt dla największego przewoźnika w Polsce, warszawskich Miejskich Zakładów Autobusowych, na 20 Solcity wersji 10metrowej. Zbiegło się to z kolejnym zamówieniem dla MZA na 47 autobusów przegubowych, a grudniu podpisano umowę na 35 przegubowców napędzanych LNG.

Tabor MZK w Opolu wzbogacił się o 16 autobusów MAN Lion`s City, 12-metrowych, dla 86 pasażerów. Zastosowano w nich 6-cylindowe silniki D20 o pojemności 10 l i mocy 280 KM, Euro V. Pojazdy są wyposażone w dźwiękowy i wizualny system informacji dla pasażerów firmy Pixel, monitoring wewnętrzny i zewnętrzny (6 kamer).

W tym roku 5 elektrycznych Solarisów zostanie dostarczonych do Brunszwiku: jeden 12-metrowy i 4 przegubowe. Co ciekawe, wszystkie będą ładowane indukcyjnie. Następne 2 autobusy elektryczne Solaris przekaże w tym roku przewoźnikowi z Düsseldorfu, a kolejny do Vasteras w Szwecji. Dwa przegubowe autobusy elektryczne trafią do Hochbahn Hamburg. Będą one dodatkowo wyposażone w wodorowe ogniwa paliwowe zwiększające zasięg. Solaris przystąpi też w 2014 r. do pierwszego w Polsce przetargu na 10 autobusów elektrycznych o długości 12 m, rozpisanego przez Warszawę.

W tym roku Solaris planuje prezentację kolejnych nowych produktów. Niewątpliwie najważniejszą premierą będzie długo oczekiwane Urbino IV generacji. Innowacyjny projekt zostanie zaprezentowany na wrześniowych targach IAA w Hanowerze. Nowy, lżejszy autobus o dynamicznym designie będzie sukcesywnie wdrażany do produkcji i w najbliższych latach zastąpi dotychczasową generację Solarisów. Firma planuje także zaprezentować jeszcze w tym roku pojazd dla zupełnie nowego segmentu rynku autobusowego.

W najbliższych tygodniach z fabryki w Bolechowie wyjedzie pojazd o numerze 10 000.

Na II miejscu w rankingu, ze sprzedażą 178 autobusów (+ 20,3%), uplasowała się marka Mercedes-Benz, która może zaliczyć ub. rok do wyjątkowo udanych. Firma zrealizowała 2 kluczowe kontrakty, dzięki którym utrzymała pozycję wicelidera: dostarczyła 50 autobusów Conecto (30 solo, 20 przegubowych) do MPK Łódź oraz 38 solówek Citaro (w tym 30 w wersji CNG – pierwsze w Polsce) do MPK Rzeszów. Aż 20 autokarów Tourismo dostarczono do przewoźnika Raf-Trans z Warszawy.

Na trzeciej pozycji uplasował się MAN, który dzięki grudniowej dostawie autobusów miejskich dla Opola „ostatnim rzutem” wspiął się na podium. MAN dostarczył 63 autobusy (o 8 mniej niż w 2012 r.) i osiągnął 7% udziału w rynku. Największy kontrakt w ub. roku to 16 autobusów dla MZK Opole.

Z podium w rankingu spadł Autosan, który znajduje się w upadłości likwidacyjnej. Wkrótce po świętowaniu 180-lecia firma musiała ogłosić upadłość, w najgorszym momencie, gdyż w październiku Autosan miał tylko jeden homologowany autobus Euro VI, Sancity

65

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT 9LE z silnikiem Cummins ISB4.5E6. Na szczęście syndyk zakładu chce kontynuować produkcję. Autosan ponownie przyjął do pracy 360 osób, w tym część na czas nieokreślony (m.in. kilkudziesięciu spawaczy), 1 grudnia ub.r. wszyscy rozpoczęli pracę na nowych warunkach. Pozostałe 120 z liczącej 480 osób załogi sanockiej fabryki skorzystało z możliwości przejścia na zasiłki przedemerytalne. Aby wrócić do gry na autobusowym rynku, firma m.in. musi uzyskać świadectwo homologacji na pozostałe autobusy z silnikami Euro VI. Syndyk postanowił o sfinansowaniu tych homologacji, a w styczniu br. prowadził dyskusję na temat możliwości pozyskania funduszy z Urzędu Marszałkowskiego w związku z projektem produkcji autobusu niskoemisyjnego, który będzie realizowany we współpracy z Politechniką Rzeszowską. Otrzymanie tych pieniędzy jest możliwe dzięki umieszczeniu projektu Spółki Autosan na liście przedsięwzięć priorytetowych o kluczowym znaczeniu dla województwa podkarpackiego w latach 2014-2020.

Należy więc wierzyć, że sprzedane w 2013 r. 62 sanockie autobusy nie będą ostatnimi. W tej liczbie znajdziemy ostatnie 10 Sancity 12 LF dla ZTM Lublin oraz 20 Sancity 10LF z nowego przetargu dla ZTM Rzeszów. Co ważne, wszystkie zostały dostarczone przed czasem.

Na 5. pozycji uplasował się Solbus i to jest dla niego dobre miejsce, a będzie jeszcze lepsze, gdyż otwiera się mu droga na kontrakty autobusów napędzanych LNG. W 2013 r. sprzedał 52 pojazdy i choć jest to o 8 mniej niż w 2012 r., producent się tym nie martwi. Już wiadomo, że firma z Solca Kujawskiego w 2014 r. sprzeda przynajmniej 47 autobusów. Będą to dostawy do Warszawy, tym razem 18-metrowych Solcity. W kolejce czeka kontrakt na 35 autobusów przegubowych z napędem LNG (z terminem dostawy od stycznia 2015 r.). Jest to już 4. kontrakt wygrany przez Solbus w stolicy. Wszystkie te

W grudniu pierwszy niskowejściowy autobus Isuzu Citibus przekazano firmie PPUH Andrzej Kłosok. Debiutant ma długość 9,5 m, przestronne wnętrze mieści 72 pasażerów, w tym 27 siedzących.

W Citibusie zastosowano 5-litrowy silnik Isuzu Euro V o mocy 204 KM współpracujący z automatyczną skrzynią biegów Allison 2100 i zwalniaczem Voith. sukcesy firma osiągnęła będąc w stanie upadłości układowej, działając przez swojego przedstawiciela handlowego Lider Trading. Zakup gazowych egzemplarzy przez MZA Warszawa jest rewolucyjnym posunięciem największego miejskiego przewoźnika w naszym kraju. Solbusy na LNG są już eksploatowane w Polsce, pierwszym takim miejscem (i to w skali całej Europy) jest Olsztyn. Jeździ tam 11 niskopodłogowych Solcity 12 LF LNG. Pojazdy są tankowane z mobilnej cysterny ze skroplonym gazem ziemnym, dostarczonej przez Gazprom Germania.

Warszawa będzie kolejnym miastem, gdzie na regularne linie ruszą autobusy LNG i tu również w dostawy skroplonego gazu włączy się Gazprom Germania.

Wreszcie firma będzie miała istotne rekomendacje, teraz tylko czekać na zamówienia na tabor LNG zza granicy.

Potencjalne zalety tego paliwa są obiecujące: Solcity LNG ograniczają wydatki na paliwo w Olsztynie nawet o 35%.

Kolejne plusy to ekologia.

Tą piątkę producentów goni IVECO Irisbus, który zajmuje 6. miejsce z wynikiem 48 pojazdów. Największe wzięcie ma międzymiastowy Irisbus Cross-

way, którego najwięcej kupiły Grupa Mobilis oraz Pol Miedź Trans. Tuż za nim uplasowała się Setra, dostarczając 42 autokary. Są już pierwsze zakupy nowej ComfortClass 500, 6 pojawiło się we flocie Sindbada. Kolejne miejsce zajęła Scania, ale oprócz 42 autobusów (w większości autokarów) dostarczyła jeszcze 60 Irizarów NewCentury 12.35 dla polskich żołnierzy. Łącznie 102 autobusy mogłyby ją postawić na 3. miejscu w rankingu, ale CEPiK z przyczyn proceduralnych nie może uwzględnić ich w ogólnych rejestracjach.

Kolejne miejsce zajął Van Hool. Pozycja rynkowa belgijskiego producenta jest związana z wejściem firmy PolskiBus.com i sfinansowaniu przez Souter Holdings Poland zakupu 25 autokarów dwupokładowych TDX27 Astromega.

Na dalszych miejscach w rankingu znajdziemy VDL, SOR, Isuzu, MAZ, Irizar, Otokar, Volvo, Ursus-Bogdan oraz AMZ. Uwagę zwraca nowy gracz na rynku, Ursus-Bogdan. Polska firma wspólnie z ukraińskim Bogdanem nieznacznie pokonała Solarisa i dostarczy 38 trolejbusów 12-metrowych T70116 dla ZTM w Lublinie. W ub. roku trafiło tam pierwsze 5 pojazdów.

Dla krajowych firm nadwoziowych, działających w segmencie mini, 2013 r. był bardzo udany. Zdecydowała o tym stabilność sektora, który praktycznie w całości opiera się na zamówieniach od operatorów prywatnych. Sprzedano 447 (+60) minibusów, głównymi dostawcami byli: CMS Auto, Automet, AutoCuby, AutoCentrum, Polster i Mercus. Najciekawsze zamówienie zrealizowała rzeszowska firma przewozowa Marcel-Bus, która zamówiła 50 minibusów Mercedes-Benz Sprinter 516 z zabudową Mercus o pojemności 22+1 osób. „Tworzymy nowe połączenie w regionie i potrzebujemy niezawodnej oraz nowoczesnej floty" - mówił Marcin Chmielarski, właściciel Marcel-Bus. W rezultacie firma dysponuje teraz 120 autobusami, w tym 105 minibusami Sprinter. Zakupione przez Marcel-Bus autobusy zostały zabudowane w firmie z Nadarzyna, która zrealizowała największy jednorazowy kontrakt w segmencie mini w Polsce. W 2014 r. Marcel-Bus chce dokupić kolejnych 40 minibusów, które pozwolą wycofać najstarsze egzemplarze i wprowadzić na trasach jednakowo wysoki standard obsługi.

66

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT Strategiczny dla polskiego rynku segment pojazdów miejskich zanotował lekki 7-% wzrost dostaw w porównaniu z 2012 r., z wynikiem 598 sprzedanych autobusów (w 2012 r. 559 szt.). Można powiedzieć, że wróciliśmy do normalnego poziomu odnowy floty. Ta „normalizacja” potrwa przynajmniej do roku 2015 r., kiedy spodziewamy się kolejnej fali unijnych inwestycji w transporcie publicznym (z nowej puli pieniędzy na lata 2014-2020). Zagadką zostaje, jak polski rynek odniesie się do obowiązku kupowania autobusów z silnikami Euro VI. Być może część przewoźników będzie chciała poczekać na rozpowszechnienie tej technologii (tj. zmniejszenie cen) i będzie chciało przyjrzeć się jej niezawodności.

W segmencie miejskim Solaris z ogromną przewagą utrzymał pozycję lidera. Udziały Solarisa w krajowym rynku niskopodłogowych autobusów miejskich w 2013 r. wyniosły prawie 53%.

Producent z Bolechowa dostarczył do miast 287 pojazdów, o 28 więcej niż w 2012 r. Największe były dostawy do: Krakowa (33 szt.), Wałbrzycha (32), Bydgoszczy (27) i Poznania (25).

Drugie miejsce w segmencie autobusów miejskich z wynikiem 131 pojazdów (udział 21,9%) zajął MercedesBenz. Wśród najważniejszych zleceń zrealizowanych w 2013 r. było dostarczenie 50 Conecto do MPK Łódź i 30 Citaro CNG solo do MPK Rzeszów. Łącznie aż 60 nowoczesnych autobusów Mercedes-Benz wzmocniło ostatnio flotę MPK Rzeszów. Obecnie Mercedes promuje na rynku polskim model Citaro 2 Euro VI, zdobywcę tytułu „Bus of the Year 2013”. Pierwszym nabywcą 3 takich autobusów w wersji przegubowej stała się spółka KPK Białystok.

Trzecie miejsce ex aequo z wynikiem 42 autobusów zajęli MAN i Solbus, a 4., sprzedając 37 autobusów, Autosan.

Ambicje miejskie obu polskich marek są bardzo duże, oba zakłady do niedawna działały wyłącznie w segmencie międzymiastowym, oferowane przez nich autobusy mają konkurencyjne ceny.

Kolejne miejsca w statystykach sprzedaży autobusów miejskich zajmują MAZ, SOR, Otokar, Ursus-Bogdan oraz AMZ Kutno. W 2013 r. do 11 zamówionych wcześniej przez MPK Tarnów dojechało 8 autobusów 12-metrowych Kent 290 LF tureckiej marki Otokar. Nadal są one jedynymi pojazdami tej marki w naszym kraju. AMZ po wejściu w segment autobusów pełnowymiaro-

Firma Mobilis rozpoczęła w 2013 r. w Krakowie testy Scania Citywide.

Niskopodłogowy autobus ma długość 18 i jest napędzany 5-cylindrowym silnikiem Euro VI 9,2 dm 3 i mocy 320 KM. Autobus ma 59 miejsc siedzących i 54 stojące.

Trolejbusy T701 konsorcjum Ursus-Bogdan są niskopodłogowe, o długości 12-metrów, wyposażone w klimatyzację przestrzeni pasażerskiej i monitoring. Nadwozia są produkowane na Ukrainie, po czym trafiają do fabryki Ursus w Lublinie celem wykończenia. W Polsce są montowane osie, zespoły napędowe, instalacja elektryczna, siedzenia i wyposażenie wnętrza.

Nowością są baterie litowo-polimerowe, umieszczone na dachu trolejbusu. Umożliwią pokonanie dystansu 5 km przy pełnym obciążeniu. (fot.

Andrzej Kołodziejczyk) wych znalazł nabywców na kolejne CitySmile, zarówno w wersji diesla, jak i elektrycznej.

Poprawiła się sytuacja w segmencie autobusów miedzymiastowych, kupiono ich 126, o 10% więcej niż rok wcześniej. Jeszcze nie tak dawno, w 2007 r. krajowi przewoźnicy kupili 339 autobusów tego typu, więc nadal są powody do zmartwień. Niektórzy jednak uważają, że w obecnej sytuacji rynkowej przekroczenie poziomu 100 szt. to sygnał, że ten segment rynku powoli zaczyna podnosić się po kilkuletniej zapaści wywołanej brakiem zakupów ze strony dotychczasowych głównych odbiorców, czyli przedsiębiorstw PKS. Zmienia się również struktura tej kategorii. Notujemy coraz więcej rejestracji bardziej komfortowych autokarów, a drugiej strony w sprzedaży zaczynają pojawiać się autobusy lokalne z obniżoną podłogą, które ułatwiają korzystanie z pozamiejskiej komunikacji

osobom starszym czy niepełnosprawnym.

W 2013 r. najwięcej autobusów międzymiastowych dostarczyła IVECO Irisbus – 26 szt., sukces odnosząć przede wszystkim dzięki dostawom pojazdów do przewozów pracowniczych.

Cały czas dużą popularność notuje Crossway, głównie za sprawą zamówień z firmy Mobilis, która kontynuuje inwestycje w PKS-ach zakupionych od Ministerstwa Skarbu Państwa. Odwieczny lider tego segmentu Autosan stracił dominację drugi raz z rzędu (24 szt.).

Na trzecim miejscu znalazł się SOR (11 szt.), choć statystyki CEPiK mówią, że klienci zarejestrowali więcej Solarisów, 24 InterUrbino. Ten dziwny rezultat to efekt w dużej części tymczasowych rejestracji pojazdów prawdopodobnie dostarczonych za granicę, gdyż oficjalnie Solaris dostarczył polskim klientom tylko 5 InterUrbino. W grudniu ub.r.

Komenda Główna Państwowej Straży

67

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT

W ub. roku Szwagropol kupił 2 nowe MAN-y Lion's Regio. To ekonomiczne autobusy wycieczkowe o wysokim komforcie jazdy dzięki wyposażeniu jak w autobusie dalekobieżnym, do różnorodnego wykorzystania w komunikacji liniowej i do wyjazdów okazjonalnych. Wybrano wariant o długości 12,25 m, mieszczący 55+1 pasażerów. Autobus ma bagażniki o pojemności 5 m3.

Sindbad nadal kupuje nowe modele serii 400 i jest największym polskim odbiorcą 2-pokładowych S 431 DT. Na wiosnę ub.r. w centrum przekazań autobusów Setra w Neu-Ulm Sindbad odebrał 3 autokary do obsługi międzynarodowych linii autokarowych, wśród nich 2-piętrowe z rodziny TopClass 400.

Pożarnej odebrała takie pojazdy do dyslokacji ratowników.

Na rynku pojawiły się też 2 specjalne międzymiastowe Irizary i4 kupione przez Centralną Stację Ratownictwa Górniczego w Bytomiu, zabudowane przez firmę Spyra z Mikołowa.

Słabszy, zgodnie z oczekiwaniem, był rok w sektorze turystycznym. Zarejestrowano łącznie 205 autokarów, o 45 mniej niż przed rokiem (-18%). To i tak dobry wynik, rok wcześniej zakupy zostały napędzone przez EURO 2012, a średnio sprzedaje się u nas około 160 autokarów. Teraz z nadwyżką przekroczyliśmy ten poziom. Znaczna część przewoźników wzmocniła floty korzystając z tańszych pojazdów Euro V, przyczyniając się do dobrego rezultatu.

W 2013 r. najwięcej autobusów turystycznych zrejestrowała marka Mercedes-Benz (47 szt.). Na drugim miejscu uplasowała się Setra (42) ex aequo ze Scanią. Van Hool był czwarty (25), VDL piąty (20). W 2013 r. tradycyjnie najlepiej sprzedawały się standardowe dwuosiowe Tourismo. Najwięcej takich autobusów odebrała firma Raf-Trans z Warszawy (aż 20). Grupa Mobilis podpisała z polskim przedstawicielem Scanii umowę na zakup 25 autobusów Touring. Pierwsze 7 zostało odebranych w maju ub.r., 5 w wersji dwuosiowej o długości 12 m i 2 w wersji 3-osiowej o długości 13 m. Całe zamówienie opiewa na 19 modeli 4x2 z 13-litrowym silnikiem o mocy 400 KM i 8-biegową skrzynią z Opticruise i retarderem, oraz 6 autobusów 6x2*4 z 13-litrowym silnikiem o mocy 440 KM i 12-biegową skrzynią z Opticruise i retarderem. Wszystkie przyjadą w tym roku.

W kraju pojawiły się też 4 mobilne centra poboru krwi zabudowane na Mercedesach Tourismo przez Zeszutę Radom.

Grupa Mobilis podpisała ze Scania Polska umowę na 25 autobusów Touring. Najnowsze autokary mają pełne turystyczne wyposażenie, w tym klimatyzację, DVD, barek kawowy, toaletę i wygodne rozkładane fotele. Tym samym nadają się pod wynajem dla turystyki, a poza sezonem mogą kursować na międzymiastowych liniach przewoźnika.

68

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT

Pod koniec ub.r. Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego w Bytomiu odebrała 2 autobusy specjalne Irizar i4 na podwoziach Volvo B7R. Kontrakt na ich dostawę wygrała firma Wanicki, która jako jedyna złożyła ofertę w przetargu. Są to krótkie modele o długości 10,7 m. Zabudowę przeprowadziła firma Spyra z Mikołowa, która dostosowała wnętrza do przewożenia wyposażenia potrzebnego podczas akcji ratowniczych.

Standardowa pojemność modelu i4 10.7 to 47+1+1 miejsc, natomiast obie ratownicze wersje mają pojemność 14+1. To efekt zabudowy siedzeń w układzie 1+1. Obok każdego pojedynczego fotela zabudowano stelaż do mocowania osobistego wyposażenia ratownika, m.in. aparatu tlenowego, maski czy oświetlenia.

Produkcja W 2013 r. produkcja autobusów o masie całkowitej powyżej 8 ton w Polsce osiągnęła 3715 szt., o 155 więcej niż przed rokiem (+4,3%). Z tej liczby krajowi przewoźnicy zakupili tylko 412 pojazdów. Dla porównania w 2012 r. było to 464, a 3 lata temu aż 782 szt.

Wzrost produkcji zawdzięczamy segmentom autobusów miejskich (wzrost o 5,2%, do 3025 szt.) i międzymiastowych (wzrost o 10,6%, do 543 szt.).

W pierwszej kategorii pozytywny bilans to zasługa przede wszystkim zwiększonego eksportu marek MAN i Solaris, w drugiej jest to bardziej indywidualny wynik Volvo, który wyprodukował 366 takich pojazdów. W segmencie międzymiastowym wrocławską fabrykę coraz efektywniej wspiera zakład w Bolechowie, którego bramy opuściły w zeszłym roku już 73 InterUrbino. Jedynym segmentem produkcyjnym, który zanotował w 2013 r. ujemny bilans, były autobusy turystyczne. Wynik jedynego producenta autokarów w Polsce zmniejszył się o 25%.

Ubiegły rok przyniósł ożywienie w produkcji trolejbusów. Solaris dostarczył 75 takich pojazdów, głównymi odbiorcami byli Polska (36 szt.), a następnie Włochy, Rumunia i Czechy. Ponadto w polskich zakładach wyprodukowano blisko 700 podwozi i ponad 250 szkieletów konstrukcyjnych.

W Sylwestra Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej odebrała 5 InterUrbino 12 dla ratowników PSP. Jest to pierwsze tak duże, jednorazowe zamówienie Straży Pożarnej, dotychczas autobusy kupowały jednostkowo poszczególne Komendy Wojewódzkie, Szkoły lub Komendy Miejskie. Jest to także pierwszy tak duży kontrakt Solaris dla służb mundurowych. We wnętrzu zlokalizowano 49 regulowanych foteli pasażerskich Ster 7TI i miejsce dla dowódcy, z osobnym oświetleniem i mikrofonem. Przestrzeń pasażerska jest klimatyzowana.

Liderem wśród producentów w Polsce jest MAN, który w 2013 r. wyprodukował 1512 autobusów, o 169 więcej niż rok wcześniej (+12,6%). Do tego powstało ponad 450 podwozi (dostarczonych m.in. do Singapuru, Hiszpanii, Izraela) oraz prawie 250 szkieletów autokarów Neoplan, które wysłano do nie-

mieckiego zakładu w Plauen. W 2013 r. program został rozszerzony o piętrowy autobus turystyczny Neoplan Skyliner, najbardziej luksusowy autokar powstający w Polsce. Strategicznym produktem polskich zakładów MAN są autobusy miejskie, ale w tym roku wyprodukowano także kilkanaście autobusów mię-

69

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT Trolejbus AMZ City Smile bazuje na niskopodłogowej 12-metrowej wersji CS12LF z układem drzwi 2+2+2. Łatwo go poznać po uśmiechniętej „buźce” z przodu, niestety tym razem zginęły wyrafinowane fale ze ścian bocznych. Pojazd zabiera 105 pasażerów, w tym 31 siedzących. Osprzęt i silnik dostarczyła firma Cegelec, zabudowa i testy homologacyjne miały miejsce w Czechach. , dzymiastowych Lion s Regio. To realizacja koncernowego projektu, by wszystkie zakłady MAN mogły zmieniać profil produkcyjny w zależności od popytu.

Drugie miejsce w produkcyjnym rankingu w 2013 r. zajął Solaris. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 1229 autobusów (+ 287, 30,5% w porównaniu do 2012 r.) oraz 75 trolejbusów (o 11 więcej niż przed rokiem).

Strategicznym rynkiem dla Solarisa są Niemcy, gdzie trafiło 210 pojazdów. Co ważne, polska firma zwiększyła aktywność w regionie Europy ŚrodkowoWschodniej. O tym świadczy m. in. kontrakt na dostawę 67 autobusów dla Burgas, 70 dla Warny, czy realizowana dostawa 200 Urbino 18 dla Belgradu.

Firma nie odpuszcza także rynku państw nadbałtyckich, gdzie wygrała pod koniec 2013 r. kontrakt na 300 pojazdów (175 autobusów i 125 trolejbusów) dla Rygi. Równolegle Solaris aktywnie działa na rynkach Europy Zachodniej, m.in. składając najlepszą ofertę w styczniowym przetargu w Mediolanie na 250 autobusów.

Aby sprostać takim obciążeniom, Solaris zwiększył zatrudnienie i zmodernizował spawalnię szkieletów. Przychody firmy liczone w 2013 r. na poziomie 1502 mln zł pozwoliły firmie z własnych środków sfinansować rozbudowę jed-

nej z fabryk w Środzie Wlkp. Inwestycja, warta łącznie ponad 14 mln zł (w tym nowe urządzenia spawalnicze za ponad 4 mln zł), miała na celu zwiększenie wydajności produkcji stalowych pojazdów. Inwestycja powiększyła halę produkcyjną do powierzchni 7,1 tys. m2. Przewidziano także stanowiska do praktycznej nauki zawodu spawalnika. Solaris od lat współpracuje ze szkołami zawodowymi kształcącymi uczniów w tym zawodzie. Dzięki tej inwestycji firma będzie mogła zaoferować uczniom warsztaty wyposażone w nowoczesne urządzenia spawalnicze.

Obecnie Solaris ma 4 zakłady produkcyjne. Dwa znajdują się w Środzie Wlkp.: w jednym powstają konstrukcje stalowe tramwajów, w drugim szkielety autobusów i trolejbusów. W głównej siedzibie firmy w Bolechowie odbywa się

montaż końcowy autobusów i trolejbusów, a w Poznaniu montaż końcowy tramwajów. Firma zatrudnia 2200 pracowników w Polsce i ponad 300 osób w zagranicznych oddziałach.

Trzecie miejsce wśród producentów w Polsce zajęło Volvo, które w 2013 r. wyprodukowało 699 autobusów, tyle samo co przed rokiem, najwięcej międzymiastowych, a następnie turystycznych i miejskich. Najwięcej pojazdów serii 8900 (prawie 300 szt.) wyeksportowano do Norwegii, co zapewniło prymat tej kategorii w strukturze produkcji Volvo. Szwedzka firma coraz lepiej sobie radzi w segmencie miejskim, gdzie dynamicznie rosną „hybrydowe” wyniki. Coraz więcej takich pojazdów odbierają Szwedzi, Niemcy. Szwajcarzy czy Norwegowie, m.in. 17 Volvo 7900 Hybrid pojechało do Oslo, 13 do szwajcarskiego Aarau. Po raz pierwszy takie konstrukcje pojawiły się na Wyspach Brytyjskich. Wrocławski zakład Volvo wraz z wejściem normy Euro VI zaprzestał produkcji miejskich autobusów z napędem diesla oraz wersji gazowych. W ofercie miejskiej zostały tylko pojazdy hybrydowe 7900 Hybrid, solo i przegubowe. W latach 2014-2015 dołączą do nich pojazdy plug-in. Kolejny strategiczny segment w ofercie zakładu to autokary z rodziny 9500/9700/9900.

To obecnie jedyne autobusy turystyczne powstające na terenie Polski.

Volvo Buses poszerza ofertę o nowy autobus przegubowy w technologii hybrydowej. Hybrydowy Volvo 7900 mieści 154 pasażerów i zapewnia do 30% niższe zużycie paliwa w porównaniu z obecnym modelem. Jest napędzany nowym, 5-litrowym silnikiem diesla o mocy 240 KM, Euro VI. Hybrydowy przegubowiec ma w równoległy układ napędowy, silnik diesla i silnik elektryczny mogą pracować równocześnie lub niezależnie.

70

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT Czwarte miejsce w produkcji zajęła Scania Production Słupsk. W 2013 r. fabrykę w Słupsku opuściło tylko 96 autobusów, o 243 mniej niż rok wcześniej (-77,3%). Ten znaczący spadek produkcji spółka przewidziała już wcześniej i odpowiednio się do niego przygotowała. W fabryce powstają zarówno kompletne autobusy komunikacji miejskiej, jak i same podwozia, które trafiają do firm zabudowujących w Europie, Afryce i Azji. W słupskim zakładzie domknięto generacyjną zmianę, popularne modele Scania OmniCity i OmniLink zastąpiła nowa rodzina Citywide.

Pracownicy zakładu w Słupsku będą mieli co robić. Scania Deutschland wygrała przetarg berlińskiego przewoźnika Berliner Verkehrsgesellschaft (BVG) na łącznie 156 autobusów przegubowych Citywide. Dostawy zostaną zrealizowane w latach 2014-2017. Pojazdy będą objęte 12-letnią umową serwisową. Wszystkie berlińskie autobusy zostaną wyprodukowane w fabryce w Słupsku, dla której niemiecki kontrakt może oznaczać koniec problemów z brakiem zamówień i początek powrotu do normalnych obrotów. O wadze tego kontraktu w skali całego europejskiego rynku świadczy fakt, że ubiegało się o niego aż 6 firm, w tym także Solaris.

Wygrała Scania, co jest sporym zaskoczeniem, gdyż do tej pory berlińskie przedsiębiorstwo i jednocześnie największy niemiecki przewoźnik miejski nie eksploatowało szwedzkiej marki.

Za główną czwórką krajowych producentów autobusów uplasowały się: Autosan, Kapena, Solbus i AMZ-Kutno.

Eksport W ub. roku fabryki w Polsce wyeksportowały łącznie 3303 autobusy, o 207 więcej niż przed rokiem (+6,7%). Dodatkowo za granicę wysłano 39 trolejbusów, prawie 700 podwozi i blisko 250 szkieletów konstrukcyjnych. Dynamika eksportu rozwijała się wraz z każdym

miesiącem, a najlepsze wyniki osiągnięto w IV kwartale, kiedy wyeksportowano 1118 autobusów. Jesienno-zimowe przyspieszenie to efekt realizacji potężnych zamówień na zakup autobusów miejskich, z których najważniejsze to 264 MAN-ów do Niemiec oraz kontynuacja kontraktów Solarisa dla Serbii, Bułgarii i Izraela. Nie można zapomnieć o ogromnym zamówieniu z Norwegii na międzymiastowe Volvo 8900, łącznie ponad 280 szt. Wzrost naszego eksportu nastąpił przy rosnącej dynamice europejskiego rynku autobusowego, który na koniec 2013 r. osiągnął +3%.

W efekcie zbliżyliśmy się do rekordowego poziomu z 2011 r., kiedy z Polski wyeksportowano 3736 autobusów.

W 2013 r. na eksportowej liście prowadzi MAN, który wyeksportował łącznie 1489 autobusów, 2. miejsce zajął Solaris, który wysłał za granicę 1010 autobusów i trolejbusów. Tuż za Solarisem uplasowało się Volvo, które wyeksportowało 693 autobusy. Stawkę najważniejszych eksporterów zamyka słupska Scania ze sprzedażą zagraniczną 96 autobusów.

W 2013 r. najważniejszym odbiorcą autobusów wyprodukowanych w Polsce ponownie zostały Niemcy z udziałem ok. 25%. Cały czas nasi zachodni sąsiedzi odbierają najwięcej pojazdów MAN (519 szt.) i Solaris (210 szt.). Na 2. miejscu w rankingu uplasowały się Szwecja, tradycyjny wicelider polskiego eksportu autobusów, gdzie w 2013 r. trafiło 530 autobusów. Tak wysoką pozycję ten rynek zawdzięcza marce MAN, która dostarczyła aż 364 pojazdy.

To najprawdopodobniej powtórzy się także w tym roku, gdyż MAN wygrał przetarg grupy Keolis na dostawę prawie 200 pojazdów do obsługi komunikacji miejskiej w Sztokholmie. Trzecia pozycja należy do Norwegii (413 szt.), gdzie najwięcej autobusów wysłano z wrocławskiej fabryki Volvo. Czwarte miejsce przypadło Francji, gdzie m.in.

MAN zrealizował kontrakt dla paryskiego RATP, a spory udział w tym rynku ma też Solaris (55). Wysoka 5. pozycja Serbii, to efekt zamówienia 200 przegubowych Solarisów dla belgradzkiej komunikacji.

Polska szósta na tle Europy Stowarzyszenie ACEA podało dane rejestracji nowych autobusów powyżej 3,5 ton na europejskim rynku w 2013 r.

Ostatecznie rok zakończył się na małym plusie. Liczba rejestracji była większa o 3% w porównaniu z 2012 r. Europejscy klienci kupili 34 909 autobusów, o 1009 więcej niż rok wcześniej. Tutaj także na finiszu roku 2013 notowano rekordowe wyniki. Nieprawdopodobny wynik osiągnęły Węgry (432 szt.), które odbiły się z 51 autobusów. To wzrost o 747% w porównaniu do 2012 r.

Wszystko dzięki zakupom Volanbusz.

Warto również zauważyć mocne wzrosty na Łotwie i Litwie (odpowiednio o 157% i 21,4 %), a także stabilny wzrost jednego z filarów naszego regionu Czech, gdzie w ciągu 12 miesięcy br. sprzedano 891 autobusów (+21,9%).

Nie można też zapominać o dobrym wyniku naszego kraju, który przesunął nas z 8. na 6. pozycję. „Stare” kraje Unii Europejskiej są cały czas podporą całego europejskiego rynku, a przede wszystkim naszego eksportu. Wzrosty to przede wszystkim zasługa Francji, gdzie sprzedaż na koniec roku osiągnęła imponujący poziom 6963 szt. (+14,9%). Francuzi dogonili dotychczasowego lidera autobusowej Europy Wielką Brytanię, która z ujemną tendencją (-3,9% w porównaniu do Västeras Public Transport (VL) świadczy usługi transportu publicznego w Västmanland we wschodniej Szwecji. Jednym z priorytetów jest korzystanie z paliw odnawialnych, jak biogaz. Obecnie firma ma 4 magazyny biogazu, które dostarczają paliwo do ponad 100 autobusów. Wśród nich są nowe Urbino 18 CNG.

71

AUTOBUS – TR ANSPORT PUBLICZNY TRANSPORT 2012 r.) musiała oddać 1. miejsce, przegrywając zaledwie o 12 szt. Drugim kołem napędowym wzrostu liczby autobusowych rejestracji w 2013 r. są Niemc y, k t ó r e k u p i ł y 5 8 2 4 a u t o b u s ó w (+13,3%). Do dobrego wyniku przyczyniły się też Włochy (+11,5%).

Ujemny bilans zwiększa się w Szwecji i o ile po I połowie ub.r. było to -10,8%, to obecnie jest to już -24,5% (spadek z 1629 do 1230 szt.). Nieciekawie jest także w Rumunii (-40,9%), Finlandii (-27,5%) oraz w Holandii (-25,6%).

Na co możemy liczyć w 2014 r.? Na razie najlepiej rok zaczyna się dla Solarisa. Przewoźnik Rigas Satiksme ze stolicy Łotwy zamówił u polskiego producenta 175 autobusów. Solaris, we współpracy z czeską firmą Škoda Electric, dostarczy także do stolicy Łotwy 125 trolejbusów. Realizacja kontraktów przewidziana jest na lata 2014-2018. Kontrakty dodatkowo zakładają opcję rozszerzenia zamówienia o 30%. Podpisana umowa obejmuje dostawę 115 przegubowych Urbino 18 oraz 60 autobusów w wersji dwunastometrowej. Autobusy będą wyposażone w silniki Euro VI. Wszystkie trolejbusy będą w wersji 18-metrowej.

Solaris dostarczy także 100 autobusów do Izmiru w Turcji. Przedmiotem zamówienia są autobusy przegubowe o długości 18 m. Zgodnie z warunkami kontraktu zostaną dostarczone w pierwszych miesiącach 2014 roku. „Wygrana w przetargu na rynku tureckim, który jest niezwykle konkurencyjny i zdominowany przez lokalnych producentów, to dla nas ogromny sukces.

Jednocześnie dostawa takiej liczby autobusów to duże wyzwanie i odpowiedzialność. Mogę jednak zapewnić zarówno naszego partnera biznesowego, jak i mieszkańców Izmiru, że już wkrót-

ce będą mogli korzystać z produktów o najwyższej światowej klasie, o czym przekonali się już mieszkańcy ponad 500 miast w Europie i poza nią” – powiedział Dariusz Michalak, Wiceprezes firmy Solaris.

Na ostatniej prostej jest także przetarg na autobusy do Mediolanu. Fabryka z Bolechowa ma dostarczyć włoskiemu przewoźnikowi 250 Urbino 12, z czego 85 jeszcze w tym roku. Jeszcze nie czas na ogłaszanie sukcesu, ponieważ do połowy lutego inne firmy mają czas na odwołania. Jeśli wszystko pójdzie po myśli Solarisa, będzie to dla niego 3. największy realizowany kontrakt w historii firmy.

Rok 2014 zapowiada się dość specyficznie. Z jednej strony, będzie możliwość zakupu ostatnich egzemplarzy Euro V, co zwiększy liczbę rejestracji, zaś z drugiej strony nadchodząca nowa tura unijnych funduszy z Programów Regionalnych i Infrastrukturalnych, która ruszy w latach 2014-2020, przesunie zakupy ekologicznego taboru na kolejne lata. Dlatego poziom sprzedaży w 2014 r. na autobusowym rynku w Polsce będzie zależał przede wszystkim od sytuacji w strategicznym segmencie pojazdów miejskich, który jak na razie ma całkiem dobre widoki na przyszłość.

Obecnie trwa realizacja kontraktu dla MZA Warszawa na 47 autobusów przegubowych Solbus Solcity 18. Także Kraków w tym roku wzbogaci się przynajmniej o 60 nowych pojazdów, które od 1 sierpnia br. rozpoczną obsługę tras w barwach firmy Mobilis. Tutaj historyczny kontrakt będzie realizował AMZ z Kutna dostarczając do Mobilisa 26 autobusów CitySmile. To da mu stosowne referencje, by walczyć o inne zamówienia w dużych miastach. Na pewno po-

Do niewątpliwych sukcesów Solaris w ub. roku można zaliczyć dostawę 5 niskopodłogowych pojazdów do Jeny. Po raz pierwszy w historii firma z Polski dostarczyła tramwaje do niemieckiego klienta.

72

walczy także o 10 autobusów elektrycznych rozpisanych przetargiem w lutym w Warszawie. Dodatkowo coraz popularniejsza staje się forma długoletniej dzierżawy taboru, z której w zeszłym roku skorzystało MPK Poznań. W tym roku przetargi na wynajem nowych autobusów już ogłosiły MPK Wrocław i PKM Jastrzębie-Zdrój. To może pozytywie wpłynąć na kondycję całego rynku.

Wiemy także już, że pierwsze autobusy miejskie MAN Lion's City Euro VI trafią w tym roku do w Jeleniej Góry (12 szt.).

W segmencie autobusów turystycznych warszawski Raf-Trans ma zakontraktowanych 20 Mercedesów Tourismo w wersji Euro VI. Firma Neobus odbierze także pierwszą w Polsce piętrową Setrę S431DT Euro VI. Na wiosnę tego roku w barwach PolskiBus pojawi się kolejne 30 nowych, dwupokładowych autokarów Van Hool TDX27. To oznacza dalszą ekspansję tego przewoźnika.

W przyszłym roku firma wzmocni swój tabor także o zamówione wcześniej 20 autobusów Plaxton Elite i (mają pojawić się w naszym kraju latem 2014 r.). Jednak tutaj firma będzie miała nie lada orzech do zgryzienia. Autobusy Plaxton Elite i powstają na podwoziach Volvo B11R 6x2, które przyjechały do fabryki w Scarborough pod koniec ub.r. ale mają silnik Volvo D11C Euro V. Firma nie zarejestruje więc ich w Polsce jako nowe, ponieważ wcześniej taki model nie był u nas kupowany. Odstępstwa przysługują wyłącznie producentom, którzy wcześniej dostarczali autobusy na rynek polski. Prawdopodobnie autobusy przyjadą do nas jako zarejestrowane w innym kraju i tym samym używane nie trafią do statystyk CEPik. Michał Mariański Źródło danych: JMK Analizy Rynku Autobusów, PZPM, CEP, ACEA, dane producentów