"म झ म य सरस त , मल श कवत ब ल " सवतत भ रत अत , तझच रप प ह द... जन पण स तय जजत , वसधर नव कळ मन मन त आगळय नव नत स म वद !! ददव कर , शमष तझ च ददवय द +न दकत कण कण तल शत जन जन त त नऊ द !! नभ दय र+त तझ , धरत शनतय प झर पर तपर अस च र, झर अखड व ह द !! दकत स ध
बद, दकत स ध रचन .. पण चर चर च कलय ण
म गण र4 रचन ! जण ज नदव न म शगतललय पस यद न च
उतर ध+च ! स धपण य म णस चय लखन तच नवह तर सवभ व तह4 क ठ क ठ भरलल ह त . कठन आल असल ह ववलकण स धपण , ह4 ववलकण पशतभ य म णस मधय!
जळग वचय य तरण कव न स तव त असत न आपल पदहल
कववत शलदहल . आपलय कववत स ठ? ओळखल गलल ह म णस
लखक: वव ल ववजय कलकणA
1
अशत य उतम शचतक रदख ल ह त . तय च वBश षDय इथच सपत
न ह4त, तय न प. ववषण ददगबर पलसकर कडन सग त च श कण घतल ह त. य गण म णस ल समग "ज नशर4" मख दत ह त . य सरळ
स धय म णस चय न व वर "क वयकतकK छद ल ल वत " ततसम सह क वयसगह आहत. कव चर खर य न य वयकKल 'मह र ष क वय क कKळ' ह4 पदव ददल ह त ...! तर4ह4 ह म णस सदBव जग चय चमक च दण प सन दर र दहल .... पण य म णस चय ह तन य पक ह4 म ठ अस एक क म वह यच ह त. स ध रण १९५०चय जन दकव ऑगसU मदहनय त ह सदहW सथ क ह4 क म शनशमत मबईत आल असत आच य+ अतय न भU यल
गल. भU4त सहज तय न जख तल वह4 क ढन तय वह4तल एक
ग ण अतस हब न ग ऊन द खवल. स हब न तय चय ह त तल वह4 अकर [ ओढनच घतल , तय तल ग ण व चल ... आजण तय वर तय च पदहल ज त पशतद\य ह त ... "अह , ह ब वनक
स न आह. ह खप अनम ल ठव आह. आत पय]त
लपवन क ठवल त?"
लखक: वव ल ववजय कलकणA
2
अत स हब महणत त, " म अकर [ झप Uलय स रख तय जन U वह4च प न च ळत गल , पनह पनह व चत गल . तय तल एक कववत व चत न अकर [ शन: बद ह त गल . " ततक ळ अतस हब न त ग ण गण
प डरग परचर पक न तर`
छ पन घणय च स य कल . १९५२ स ल त पसतक ब हर पडल आजण
मह र ष त ल रशसक न एक अनम ल खजजन स पडल . खजजन च क .., खर तर तय कववत चय रप न मह र ष ल स नय च ख णच स पडल
महण न . क रण तय सदहW सथ च न व ह त "स प नदव नथज चcधर4" आजण तय कववत ह तय तय चय आईचय "शनसग+कनय " बदहण ब ई चcधर4चय .
लखक: वव ल ववजय कलकणA
3
अतस हब तय कववत व चलय वर क य क य महण ल असत ल म ह4त न ह4. पण तय च एकदर सवभ व बघत पतयक दठक ण त व परत असलल व कय तय न इथ व परल असणय च बरय पBकK
कयत आह.
आजण बदहण ब ईचय कववत चय ब बत त त खर ठरणय च १००% कयत आह. अत स हब महण ल असत लह4.... "गलय दह हज र वष +त अ
कववत शलदहलय गलय न ह4त...........
आजण मल ख त आह आपलय स धय सरळ, ग वर न ब ल भ षत शलदहललय कववत मधन बदहण ब ई ज क ह4 स गन गलय , त स गण र4 कववत पढ4ल दह हज र वष +त जनम ल यणय च खपच कम आह.
कयत
आपल सव ]च ल डक प.ल. उर+ भ ईक क महण ल ह त.. "सखखय आईपम ण, शतन आमच आयषय समWद कल ." तय अश जकत म उल कड सगळय जगभर च वबन कप
ह णपण भरल ह त.
न उल, तय ल बiड महन नय,
हररन म ववन ब ल तय ल तiड महन नय !!
लखक: वव ल ववजय कलकणA
4
न ह4 व रय न ह लल तय ल प न महन नय,
न ह4 ऐक हररन म तय ल क न महन नय !! य च र ओळ4 व चलय वर, ऐकलय वर, अग शभनवलय वर मल स ग क य गरज आह कठलय मददर त ज णय च , कण गरच श षयतव
घणय च . तय जग वगळय म ईस ठ? दवतव च शनकषच वगळ ह त. शतचय लख दव कवळ मददर त नवहत तर त चर चर मधय स म वल ह त . एकद तय च नणद महणज स प नदव च आतय र ज ब ई य न शतल ववच रल..."वBन , म आजण त , द ग ब अ मग तल ह श कवत क ण?"
अनपढ, अड ण ...
तय वर त म उल महणत.... म ज म य सरस त मल श कवत ब ल , लक बदहन चय मन दकत गवपत परल !! म जय स ठ? प डरग तज ग त भ गवत , आभ य त सम वत, म U4मध उगवत !!
लखक: वव ल ववजय कलकणA
5
तजय प य च च हल ल ग प न प न मध , दव तज यन-ज न व र स ग क न मध !! अर दव च दरसन.. झ ल झ ल आपसक, दहररद त सय+ब प द व अरप च रप !!
एक अड ण , अश जकत स , जजल श कण च अजजब त गध न ह4, जजन कध
ळच तiड प दहलल न ह4, त ब ई स गत कK म झय हदय त
सय+ब पप यत आजण ज सव+ स म नय न ददसत न ह4 अस तय
परमशर च शनग+ण रप द खवत . न ह4 ह ...त कण स म नय स नवहत च, स क त आई सरसवत च आल ह त तय वडय ब गडय
रप त य अड ण जग ल तय चय भ षत जगण श कव यल . तय च जगण समWद कर यल . अतस हब न त वह4 जवह अध शय स रख व चन क ढल , तवह तय तल एक कववत तय न वगळ4 क ढल आजण परचरsन ख स स शगतल ह4 कववत सगळय त आध छ प. य त
बद, सप +, रस, रप
आजण गध ह प च आल आहत. ह4 आयचय म यच आरत आह. य त सगळय च स र आल आह.
लखक: वव ल ववजय कलकणA
6
"अर दकत रगवव
रग, रग भरल ड ळय त,
म झय स ठ? श रररग, रग खळ आक
त!!
रल मध सम वल धरत च परमय..,
म जय न क ल इच र , नथन ल तय च क य!! धतAमधलय रस न ज भ म झ सव दत,
तव तiड तल चव वपड मध ठ व घत !! शतल जगण उमजल ह त. शतन जगण ज णल ह त, तय स ठ? शतल कठलय
ळत ज यच गरज न ह4 पडल कध . कठलय ह4 पक रच
श कण न घत दख ल शतल भलय भलय ववद न न ल भत न ह4 अस ज न ल भल ह त.
आल स स, गल स स, जजव तझ र ततर, अर जगण मरण एक स स च अतर...! दव कठ, दव कठ आभ य चय आरप र,
दव कठ, दव कठ तजय बबय मध र...!!
लखक: वव ल ववजय कलकणA
7
श स घतल , श स स डल एवढ स ध जगणय च तत आह. अर वडय जजव .., जगण क य, मरण क य एक श स च अतर. मग उग
तय बदल एवढ4 वWथ आसकK क ल ? दव कठ आह, तर त सगळय आभ ळ त (अवक
त, आसमत त) आरप र स म वलल आह. क ल
हव दऊळ आजण क ल हव त अवडबर..? वडय त तझय ड ळय त (तझय नजरत) स म वल आह.
स ध रण १९८० चय सम र स मर ठव डय त ल आस द य ग व त श . उख ज मह जन य जम नद र वयकKचय घर त बदहण ईच जनम
झ ल . वय चय तर वय वषA जळग व त ल एक ३० वष +च ववधर श . नथज चcधर4
तय च लगन झ ल. बदहण ईचय वय चय शतस वय
वषA नथज च मWतय झ ल . महणज व Dय ल आलल स स ररक
आयषय अवघ १७ वष +च. नमक तय चय मWतयचय आध , क ह4 क ळच घर चय , इसUU4चय व Uणय झ ललय . पदर त द न मल... एक कK,
अबल स महUलय वर स हजजकच सध स ध, मतलब न तव ईक न ह4 ह त त ह4 दहर वन घतल. तय त ड कय वर स वक र च कज+.....
लखक: वव ल ववजय कलकणA
8
अ
सकU च र गचय र ग सम र उभ असनसद बदहण ई शनल`प
र दहल . गगचय प णय स रख शनम+ळ र दहल . शतचय कववत मधय कध द:ख, वदन , द ररदय अ
ग ष च पभ व आढळत न ह4, कK
पररजसथत च ओरखडह4 आढळत न ह4त. पररजसथत च रUक
ख ललय वर यण र कडवUपण तर चकनह4 आढळत न ह4. बदहण ईच वBश षDय महणज तय न पखर पशतभ तर ह त च, पण तय बर बरच
भ व तमक दष ह4 ल भल ह त . परमशर वर शद असलय न कKत+न च आवड ह त , तय तन एकपक रच बहशतपण ल भल ह त . तय च म ठ मलग ओक र ह पलगमळ अपग झ ल ह त . तय मळ
सस र च सगळ4 जब बद र4 तय चय वरच पडल आजण तय न त वUपय]त शनभ वल . पण तर4ह4 सस र बदल तय चय मन त कध
कUत आल न ह4 कK तय चय कववततनह4 त ड क वल न ह4. उलU बदहण ई स गत... अर, सस र सस र, जस तव चल} वर, आध ह त ल चUक, तवह शमळत भ कर
लखक: वव ल ववजय कलकणA
9
भ ग वय ल गललय त स बदल त कध कठल ग रह ण ग त बसत
न ह4, तर सकU ह जगणय च मलभत घUकच आहत, तय चय श व य जगणय ल अथ+ यत न ह4 य वर शतच ठ म ववश स ह त . शतन
सगळय वदन , सगळय आपत क यम भषण स रखय म नलय . तय च र ग र ग न करत तय बदल रडत न बसत तय चय वर म त करणय च सवत:च अस एक वगळच ततवज न जग पढ म डल. अर, सस र सस र, ख U कध महन नह4,
र ऊळ4चय कयस ल, ल U कध महन नह4 अर, सस र सस र, नह4 रडन कढन,
यडय , गय तल ह र, महन नक र ल ढन ! अर, सस र सस र, ख र यल वरच त ड,
एक तiड मधय कड, ब कK अवघ ल ग ग ड अर, सस र सस र, महन नक र शभल व ,
तय ल ग ड भ मरल, मध ग ड बय च ठव
लखक: वव ल ववजय कलकणA
10
दख , सस र सस र, sग वरतन क U,
अर.., वरतन क U, मशध शचकन स गरग U ऐक , सस र सस र, द नह4 जजव च इच र, दत सख ल नक र, अन द:ख ल ह क र
दख , सस र सस र, द न जजव च सध र, कध नगद उध र, सखद:ख च बप र !
अर सस र सस र, अस म ठ ज दग र,
म झय जजव च मतर, तय चय वरत मद र अस सस र सस र, आध दव च इस र,
म झ दव च ज ज र, मग जजव च आध र, अर सस र सस र, जस तव चल} वर,
आध ह त ल चUक, तवह शमळत भ कर ..........!! बदहण ई खर खर सरसवत ह त . स धय स धय
बद तन शतन आपल
जगणय बदलच ततवज न जग सम र म डल. बदहण ईचय कववत
वव षकरन ज त, घरU, म U, चल, परण , क पण य चय त गतललय
लखक: वव ल ववजय कलकणA
11
ह तय , गरललय ह तय . त नहम महण....... दव च , तय चय प य च च हल झ ड चय प न प न त ल गत, आसमत त दररण र , घमण र व र दव चय यणय च ब तम क न त स गत .
कध कध दहच बदहण ई ववन द न महणत... "ज असत पण ददसत न ह4 त दव, ज ददसत पण असत न ह4 त भत!" बदहण ई महणज सवत[च मशत+मत पशतभ ह त , जजवत कववत ह त . स प नदव न तय चय लह नपण च एक अनभव स शगतल ह त .
एकद सक ळ4 सक ळ4 बदहण ई ज तय वरचय ओवय ग त ह त ... "स ववत .., स ववत सतयव न च स वल ,
शनघ सतयव न तय चय म गन ध वल !" स प नदव न ववच रल, "आई ह ग ण कठ श कल स त?"
लखक: वव ल ववजय कलकणA
12
तर बदहण ई महण ल .. "अर क ल त तर त 'सतयव न-स ववत च ' धड व चत ह त स न , "स ववत च च तय+!" म आइकल ." तय शनरकर स न त धड नसत ऐकन तय वर कववत कल ह त . क
सचत असत ल शतल ओळ4? पण एक म त खर आईच पशतभ
लक त महणज स प नदव मधय परपर उतरल ह त . स प नदव स गत त ...
शतच पतयक ग ष कड प हणय च दष च जग वगळ4 ह त . त महणत त न "ज न दख रव , त दख कव !" पतयक ग ष कड प हणय च सवत[च अ
एक
Bल ह त शतचय कड. मळ तच कसलह4
लय
श कण नसलय न, श कण मळ मन वर वबबवलय ज ण रय कठलय ह4 ग ष च पगड अस शतचय मन वर नवहत . र जच जगण ह4च शतच
ळ ह त . तय मळ आपलय र जचय ज वन त ल अनभव न च शतन
आपलय कववतच मळ बनवल. तय मळ शतचय कववत सहज, स धय पण मळ पय]त प चण रय बनन गलय .
लखक: वव ल ववजय कलकणA
13
स प नदव न
ळचय प ठयपसतक त एक धड ह त . पभ श र म
लह नपण एकद आक
तल चर हव महणन हDU धरन बसल.
तवह र ज चय पध न न तय न आर त चर द खवल आजण त झल अ
क दह
त कथ आह.
त
य कथवर बदहण ईच पशतद\य म त वगळ4च ह त . त महण ल "तय परध न न सगळ घ U ळ कल बघ!" लह नग स प न आशय +त पडल , "अग आई, उलU पध न न च तय +न ब ल श र म च सम ध न करन तय च रडण थ बवल, य त घ U ळ कस क य? "यडय , र म च भक क ण..हनम न ! र म च हDU जर तयचय पय]त प चवल आसत तर त एकच उड4 म रन चर घऊन आल आसत ,
अन तय चर ल र म न ह त ल वल कK आप आपच र म चय प वन सप +न चर वरच ड ग ब पसल गल असत न ?"
लखक: वव ल ववजय कलकणA
14
तय अश जकत स कड एवढ जग वगळ ववच र करणय च
कठन आल असल. महणनच म महणत त सव+स म नय स
कK
नवहत च, शतचय रप न म य सरसवत च भतल वर आल ह त . ज नशरभशगन सत मक ब ई दहचय बदल शतल ववलकण पम ह त. त आपलय एक ग णय त मक ईबदल महणत... "म झ मक ई, दह वर4स च लकर च गदव य शगय न, शतल म नल र गर ऐक ज नर ज , आददम य प नह वल सव +आध र मक ई, प नह वपऊन य गल !" पण अस असल तर4 शतच भकK आधळ4 नवहत . नसतय अवडबर वर शतच पचड र ग अस. गळय त तळ म ळ घ लन शमरवण रय
व रकरय न त ववच रत, "अ सत ह त ?"
म ळ घ लन, गध ल वन क क ण
"तiड वर4 अग वर4 हज र दUक (गध) गध ल वन य सत ह त यत क कठ?"
लखक: वव ल ववजय कलकणA
15
बदहण ई शनसग +ल दव म न यच . त महण यच , अर गध, म ळ
असलय अवडबर मधय दव असत क कठ? मल ववच र, मल दव कU ददसत .., ब परल कK कiब यत , मल तय त दव ददसत ... "धररत चय क मधय ब -वबय ण शनजल वर पसरल म त , ज
ल प घरल !
ब य Uर र भईत, सव` कiब आल वह` बहरल ऊन व रय
त जस अग वरल
हर !
खळत एक एक कiब तन
पग+Uल द न प न, जस ह त ज ड4सन ! U ळय व जवत प न, दग दव चय भजन जस करत क र नय (करण ), ह ऊ द र आब द न ! क य महन, कणस क
व ररय न डलत त
द न आल ग ड4 म ड4...दव अजब ग र ड4, दव अजब ग र ड4 !"
लखक: वव ल ववजय कलकणA
16
त दवद +न ल मददर त ज यच , पज अच+न ह4 कर यच . पण तय त त कध च रमल न ह4. त मददर बघन बदहण ई महण यच ....
"एवढ म ठठ दव आन ह एवढस मददर.., य चय कस र म य त
आसल त , पण अस तयह4 तय च यक रप ह य. पण दवद +न पक मल भजन कKत+न ऐकणय त खर गय न शमळत." तय चय ग व तलय ववठठल मददर मधय U ळ-मWदग च भजन च ल यच, तय ल बदहण ई महण यच ह4 म झ "मर ठ?
ळ " तर श
र म मददर मधय तबल -पU4सह भजन च ल यच तय ल बदहण ई "म झ इगज
ळ " महण यच .
स प नदव एक दकसस स गत त. तय च लकम ब ई दUळक (समWत शचतक र)खप च गल सबध ह त. स प नदव लकम ब ई दUळक न "आई"च महणत असत. तय च ह4 स प नदव वर ववलकण ल भ ह त . एकद ब लत ब लत स प नदव तय न महण ल.. "आई, तमह4 इतकK समWशतशचत शलदहल त, एख द उचच ववद ववभवषत म णस ल ह4 जमण र न ह4 इतकK सरख उतरल आहत त . कस क य
लखक: वव ल ववजय कलकणA
17
जमत ह?" तय वर लकम ब ई महण लय ... "अर म पदव धर न ह4 क ? म झ पदव महणज "इनरनन " महणज इनरU कल समधय न प स महणन म
ळ स डल , पण बदहण तर
म झय पक खपच शष आह...शतच पदव " दनन " महणज द +नच न ह4.
ळच
बदहण ईल आपलय ब ल भ षत ब ल यच सवय, तय मळ सव+स म नय न गर4 भ षत त खप कम ब ल यच . शतच स ध ब लण दख ल
शतचय भ षतच अस यच. त क वयमय अस यच पण तर4ह4 त क वय आह अस कध व Uतच नस मळ4...., त महण यच .......
"क य र.., क य वड4च शलहन घत य तमह4? ग य दध दत त दकत म ल न आजण दकत
र ववकल ज त ह शतल कठ म ह4त असत.
तसच आह ह..च गल अस व ईU अस , म झय तiड तन पडत त , बसस तय त क य म ठस?"
लखक: वव ल ववजय कलकणA
बद ब हर
18
शतन खप क ह4 रचल असल. त यत ज त सहज कववत कर यच .
शतन जवळ प स ३५० चय घर त अभग रचल अस वत अस अद ज आह. शतच त सगळ स दहतय जर कण उतरन ठवल असत तर आज मह र ष कवढ समWद झ ल असत . कध व Uत कK शतल शलदहत व चत यत नवहत य मळ आपल कवढ4 म ठ? ह न झ ल य... पण एकKकड असह4 व Uत बर झ ल शतल शलदहत व चत यत नवहत, न ह4तर वबच र4 शलहन ठवणय तच गतन गल असत आजण
आपण एक समWद स दहतय ल मकल असत . पतयक ग ष त त म य क ह4तर4 अथ+
ध यच . जळग व त न न स हब रडण स य न पदहल
छ पख न क ढल , तय बदल ब लत न बदहण ई महणत... "न न ज च छ पख न तय त म ठ म ठ पठठ तस
ईच दर म
आजण क गद च गठठ... म नस पर4 म नस
लखक: वव ल ववजय कलकणA
19
र हत र यडज न (अश जकत) अर, ह त छ वपसन , क र क गद
ह न !"
वर स शगतलय पम ण सकU ल घ बरन ज ण, रडण शतल अजजब त म नय नस यच. मळ त म णस जनम ल यत त च रडत रडत मग
शनद न शमळ लल आयषय तर4 हसत हसत जग व य मत च बदहण ई हत. ह स ह स म जय जजव अस सस र त ह स इड वपड सकU चय तiड वर4 कळ र स !" उग च द:ख न उग ळत बसणय त क य अथ+ आह? ज क ह4 पदर त पडलय त आनद न सव क र यच, द:ख ल ववसरन सख न आयषय ल स म र ज यच ह शतच स ध सरळ ततवज न ह त. त ववलकण आ व द4 ह त .
लखक: वव ल ववजय कलकणA
20
"म झ द:ख, म झ द:ख ज
अध रल र त
म झ सख, म झ सख ह त तल क डव त म झ द:ख, म झ द:ख तळघर त कiडल म झ सख, म झ सख ह डय झबर U गल !" (क डव त : तय क ळ तल ब„Uर4 , क षवतA महणत बहद शतल ) स प नदव न ड…. ववठठल पभ य न घतललय तय चय एक मल खत त एक दकसस स शगतल ह त . एकद स प नदव कठलय तर4 एक कववसमलन स ठ? न गपरल गल ह त. आपलय कववतचय
ज र वर तय न तय समलन त ल कव सकU रशसक न दजखल जजकन घतल. पण नतर तय कववसमलन चय छ प ल अहव ल त कठह4
तय च उललखच नवहत , तय मळ स प नदव खप न र ज ह त. तय वर बदहण ईन तय च स तवन कल...
"अर, छ प सन आल त म नस ल समजल छ प सन र दहल त दव ल उमजल!" स प नदव कठलय न कठलय क रण न ब हरच र दहलय न
लखक: वव ल ववजय कलकणA
21
बदहण ईचय बरय च कववत तय न अध+वUच म ह4त ह तय . पण
सदBव न तय स रय कववत तय चय म ठय बदहण ल प ठ ह तय . शतचय कडन ऐकन तय स प नदव न शलहन ठवलय . जवह इम न सच U4 प प मध र बड ल तवह य च म नस न दकललय कलप घडल... दकललय र दहलय दठक न , जवह शतज रय र डलय तवह य च म नस न बडय ल खड4 घडलय ....! " सत आजण कम
सन य वर एवढ पभ व भ षय, एवढय स पय आजण
बद त कण कलय च आठवतय?
पतयक स सरव श ण चय मन त म हर बदल असललय ववलकण ओढ4बदल ब लत न बदहण ई महणत... "म जय म हर चय व U जर4 ल गलय र ठच व Uवरचय दगड , तल रUल र व च " तय वर त म हरचय व Uवरच दगड महणत ...
लखक: वव ल ववजय कलकणA
22
"न U ज य म यब ई नक कर धडपड तझय च म म हरचय व Uवरच दगड..." क यम म हर-म हर करण रय स सरव श ण कड ब U द खवण रय न उद न तय न एक अशत य अथ+पण+, सदर कववत शलदहल आह.
चcधर4 कUब त बदहण ईचय आध कण ल मल च झ लय नवहतय , तय मळ लकKस ठ? आससलल बदहण ई महणत...
म झ म हर म हर सद ग न तझय ओठ? मग म हरन आल स सर ल क स ठ?..? अर, य गय तल न ह4 र कळ यच... अर, ल गल ड ह ळ स ग
त तल म त ...
ग त म हर च ग न, लक यईल र प U4...! दर दर य गय धय न ऐक क य म स गत लकKचय म हर स ठ? म य स सर4 न दत...! य कववतचय
वUचय द न ओळ4 अशत य सदर आहत. बदहण ई
लखक: वव ल ववजय कलकणA
23
उतकUतन म हर च महत स गत... "दव कठ दव कठ भर4सन ज उरल अर उर4सन म झय म हर त सम वल " घर तल दळण, क डण करत न , ध नय शनवडत न , प खडत न बदहण ईचय तiड4 सहजपण ग ण तय र ह त अस ह शतचय दBव पशतभच वBश षDय ह त. शतचय मन त ववलकण स श कत ह त ,
जजवह ळ ह त . शतचय कववत मधय एकपक रच सहजपण ह त . त
अश जकत असल तर4 अड ण नवहत . बदहण ईचय कववत अदहर ण भ षत आहत अस एक सव+म नय समज आह, पण स प नदव महणत त कK बदहण ईचय कववत अदहर ण नवह तर तय चय सवत[चय ब ल भ षत आहत. शतल त "सव प U4ल
भ ष "महणत त.शतचय कववततल शनरशनर ळ4 रपक बशघतल , अनभवल कK पकष +न ज णवत कK आई सरसवत ल क ह4 क ळ मनषयजनम च म ह पडल आजण बदहण ईचय रप न शतन त मनस क अनभवल .
लखक: वव ल ववजय कलकणA
24
अ
ह4 जग वगळ4, तर4 सगळय न भ वलल म य ३ दडसsबर १९५१
र ज पचततव त ववल न झ ल .
बदहण ईल उद न कवववय+ ब . भ. ब रकर चय द न ओळ4 उदत W करत आजण य लख च सम र प करत ...
"दव तझय ओU4-प U4, दव तझय कठ? ओठ?, द गळ4 उरलल दव तझय द ह4 ब U4....!" म य, बदहण य तझ उपक र कस रडण र आह त ग आमह4? =========
लखक: वव ल ववजय कलकणA
25
} लख स ठ? व परलल सदभ+ : १. ह सयरग २००९ : ददव ळ4 अक त ल ड…. ववठठल पभ य च शनसग+कनय ह मल खतवज लख. २. श पवA पशतवबब १९७९: ददव ळ4 अक त ल बदहण ब ईच ग ण ह लख ३. ववदकवपदडय : बदहण ब ई चcधर4 ४. https://www.manase.org/maharashtra.php? mid=68&smid=23&pmid=8&id=786
लखक: वव ल ववजय कलकणA
26