laatste dagen kon van enige oefening sprake zijn.’ ‘Als ik opsta, heb ik zo’n draaierig gevoel’, vertelt Schuurman in haar dagboek over de eerste ochtend aan boord. ‘Cor Aalten is ook al bleek om de neus. De Statendam gaat op en neer en het duurt niet lang of vele mensen hangen over de reling. Zo’n zeereis lijkt wel mooi, maar het is heus geen pretje.’ Later wordt het weer iets beter, maar door de felle tegenwind komt de Statendam een dag later dan gepland aan in New York. De Nederlandse atletiekploeg ziet dat de wielrenners vanwege een meegebrachte rollenbank wél redelijk kunnen trainen aan boord. De tijd wordt gedood met allerlei zaken: filmpje kijken, op theevisite bij de officieren of een rondleiding op het schip. Voor alle sporters is de reis een enorm avontuur.
Kriskras
Dat blijkt ook nadat de boot op zondag 10 juli wordt verruild voor de trein, die kriskras door de Verenigde Staten naar de westkust zal sporen. Er is voldoende tijd voor sight-seeing in Washington
13 juli 2012
(waar overigens ook in de tuin van een hotel wordt getraind), St. Louis, Kansas City. Ook bij de Grand Canyon wordt, uiteraard, gestopt. Overal worden foto’s gemaakt en de vrolijke gezichten daarop wijzen op een prima stemming. Minder vrolijk: als de trein onderweg over bergen van meer dan 2500 meter trekt, krijgen diverse atleten een neusbloeding. Van der Putte toont zich sceptisch: ‘De gedwongen rust deed de mensen geen goed.’ Op zaterdag 16 juli wordt LA bereikt. De vrouwen worden gehuisvest in het Chapman Park Hotel, in vierpersoonskamers. De mannen verblijven, voor het eerst in de historie, in een olympisch dorp, in Baldwin. Schuurman: ‘Vrouwen mogen het niet betreden. Dag en nacht wordt het kamp bewaakt door cowboys te paard.’ De Nederlandse atleten trainen op de Fremant Highschool. De ondergrond is anders dan gewend: leem. Van der Putte ziet grote problemen opdoemen voor met name de vrouwen, die om tot optimale prestaties te komen hun techniek moeten aanpassen. Maar daarvoor ontbreekt de tijd.
Uitstapjes
Tussen de oefensessies door is er voldoende tijd voor vakantie-achtige uitstapjes: naar de Paramount Studio’s, waar de handen van de mondiale filmsterren Marlene Dietrich en Cary Grant worden geschud, naar de bioscoop voor de nieuwste Tarzan-film van Johnny Weissmuller en naar een Nederlandse avond met in Los Angeles gevestigde emigranten. Du Mee showt Volendamse klederdracht, inclusief de klompen. De Nederlandse delegatie zingt ‘Onder moeders paraplu’, tot genoegen van de vele Amerikanen in de zaal. Op zaterdag 30 juli maakt de opening van de Spelen grote indruk op de Nederlandse atleten. De wedstrijden zelf worden een grote sof. Berger wordt gezien als medaillekandidaat, maar mist de finale van zowel de 100 als de 200 meter. Van der Putte: ‘Berger voelde zich met lamheid geslagen. Ik veronderstel dat de zenuwen hem parten hebben gespeeld.’ Peters, die al bij het inschepen last had van zijn knie, wordt vijfde bij het hinkstapspringen. Gisolf, die tot frustratie