Planprogram revidert etter vedtak by A til Å Grafisk Design og Media

PLANPROGRAM

Gaular kommune

E39 Langeland-Moskog og Kommunedelplan Trafikk FĂ¸rde

Revidert etter vedtak Region vest Leikanger Oktober 2011

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Forord Det skal utarbeidast kommunedelplan med konsekvensutgreiing (KU) for E39 på strekninga Langeland – Moskog i Gaular og Førde kommunar. I planarbeidet inngår også å vurdere E39 sin tilknyting til rv. 5 mot Florø og til anna lokalt vegnett i Førde. Revisjon av Førde kommune sin Kommunedelplan Trafikk er og ein del av planarbeidet. Planprogrammet er utarbeida av Statens vegvesen Region vest i samarbeid med Førde kommune. Kommunane Førde og Gaular er ansvarleg planstyresmakter for kommunedelplanen. Som ein del av kommunedelplanarbeidet skal det gjennomførast konsekvensutgreiing for å sikre omsynet til miljø, naturressursar og samfunn. Planprogrammet tek føre seg problemstillingar knytt til planarbeidet, gir ein oversikt over viktige grunnlagsutgreiingar som er gjort eller blir gjort som ein del av planarbeidet, og kva konsekvensvurderingar som må utførast for å klargjere vesentlige verknader av tiltaka. Oversikt over innhaldet i planarbeidet, prosess for medverknad og prosedyre for definering av alternativ som skal utgreiast går fram av planprogrammet. I tråd med Plan- og bygningsloven §4-1 og §14-2 har planprogrammet vore lagt ut til offentlig ettersyn i perioden 14. april til 30. mai 2011. Det kom inn ein del merknader i samband med dette. Nokre av dei gjekk på løysingar, og blir behandla ved utarbeiding av silingsrapport i samsvar med kap. 6.1.2 i planprogrammet. Nokre av merknadene gikk på kva som skulle utgreiast, og på grunnlag av det er det gjort nokre mindre endringar i planprogrammet. Kommunane har no vedteke planprogrammet med desse endringane. Endringane samla går fram av Vedlegg 1. Spørsmål om planarbeidet kan rettast direkte til sakshandsamar i Statens vegvesen og Førde kommune: Ingar Hals, Statens vegvesen 57 65 57 79/974 73 361 ingar.hals@vegvesen.no Reidar Hatlebrekke, Førde kommune 926 65 263 rh@forde.kommune.no Informasjon om planarbeidet: www.vegvesen.no/Vegprosjekter/e39langelandmoskog

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Innhald 1.

BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET .................................................................................................................. 4

RAMMER OG FØRINGAR ................................................................................................................................... 5 2.1. PLANAVGRENSING ............................................................................................................................................ 5 2.2. FORHOLDET TIL ANNA PLANLEGGING................................................................................................................ 6 2.2.1. Overordna planar ........................................................................................................................................ 6 2.2.2. Statlege føringar ........................................................................................................................................ 11

SITUASJONEN I DAG ......................................................................................................................................... 12 3.1. BUSETTING OG NÆRINGSLIV ........................................................................................................................... 12 3.2. VEG- OG TRANSPORTSYSTEM .......................................................................................................................... 13 3.2.1. Generelt ..................................................................................................................................................... 13 3.2.2. Vegstandard ............................................................................................................................................... 13 3.2.3. Gang- og sykkelvegar ................................................................................................................................ 15 3.2.4. Kollektivtrafikk .......................................................................................................................................... 15 3.2.5. Parkering ................................................................................................................................................... 17 3.3. DAGENS TRAFIKK ............................................................................................................................................ 19 3.4. ULYKKER ........................................................................................................................................................ 22 3.5. AREALBRUK .................................................................................................................................................... 23 3.6. LANDSKAPSBILETE .......................................................................................................................................... 24 3.7. NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV ............................................................................................................................ 27 3.8. NATURMILJØ ................................................................................................................................................... 29 3.9. KULTURMILJØ ................................................................................................................................................. 31 3.10. NATURRESSURSAR .......................................................................................................................................... 33 3.11. RAS OG FLAUMFARE ........................................................................................................................................ 34 3.11.1. Flaum .................................................................................................................................................... 34 3.11.2. Ras ........................................................................................................................................................ 36

MÅLSETTING ...................................................................................................................................................... 38 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.

SAMFUNNSMÅL ............................................................................................................................................... 38 EFFEKTMÅL..................................................................................................................................................... 38 RESULTATMÅL ................................................................................................................................................ 38 ANDRE OMSYN ................................................................................................................................................ 38

OMTALE AV MOGLEGE TILTAK OG ALTERNATIV ................................................................................ 39 5.1. VIKTIGE PROBLEMSTILLINGAR ........................................................................................................................ 39 5.2. TILTAK SOM REDUSERER TRANSPORTOMFANG OG VERKER INN PÅ REISEMIDDELVAL ..................................... 39 5.2.1. Arealbruk ................................................................................................................................................... 39 5.2.2. Parkering ................................................................................................................................................... 40 5.2.3. Tiltak for kollektivtransport ....................................................................................................................... 40 5.2.4. Tiltak for gåande og syklande.................................................................................................................... 40 5.2.5. Bompengar ................................................................................................................................................ 41 5.3. UTBETRINGSTILTAK ........................................................................................................................................ 42 5.4. NYE VEGALTERNATIV ..................................................................................................................................... 42 5.5. MASSEDEPONI ................................................................................................................................................. 44

PLANPROGRAM.................................................................................................................................................. 45 6.1. ALTERNATIV/TILTAK SOM SKAL UTGREIAST ................................................................................................... 45 6.1.1. Alternativ 0 ................................................................................................................................................ 45 6.1.2. Definering av alternativ som skal utgreiast ............................................................................................... 45 6.1.3. Pågåande utgreiingsarbeid ....................................................................................................................... 46 6.1.4. Vegstandard og dimensjoneringsår ........................................................................................................... 46 6.2. SAMFUNNSØKONOMISK ANALYSE ................................................................................................................... 46 Prissette konsekvensar ................................................................................................................................... 47 6.2.1. ........................................................................................................................................................................ 47 6.2.2. Ikkje prissette konsekvensar ...................................................................................................................... 50 6.2.3. Samanstilling ............................................................................................................................................. 57

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.3. ANDRE FORHOLD ............................................................................................................................................ 57 6.3.1. Lokal og regional utvikling ........................................................................................................................ 57 6.3.2. Risiko og sårbarheit................................................................................................................................... 57 6.3.3. Anleggsperioden ........................................................................................................................................ 57 6.3.4. Tilråding .................................................................................................................................................... 58 6.4. ORGANISERING OG GJENNOMFØRING .............................................................................................................. 58 6.4.1. Organisering.............................................................................................................................................. 58 6.4.2. Informasjon og medverknad ...................................................................................................................... 59 6.4.3. Framdrift ................................................................................................................................................... 60 6.4.4. Dokumentasjon .......................................................................................................................................... 61

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

1. Bakgrunn for planarbeidet E39 frå Kristiansand til Trondheim går gjennom Førde kommune, og er i Førde sentrum knytt til riksvegen mot Florø, rv. 5. E39 har dårleg standard, slik at framkomsten for gjennomgangstrafikk er dårleg. Samtidig ligg vegen som ei barriere nær Førde sentrum. Målet med planarbeidet er m.a. å utbetre dette, men samtidig sikre god tilkomst også for trafikk som skal til og frå Førde. Ein stor del av trafikken på E39 har Førde som målpunkt. Målet for planarbeidet er at E39 skal bli eit effektivt nord-sør samband på Vestlandet, og samstundes sikre eit godt lokalt vegnett på strekninga og bidra til positiv sentrumsutvikling i Førde. Førde kommune har i sin kommuneplan liggjande ein gamal vegtrase for E39 som ikkje stettar dagens krav, og den er i tillegg til dels attbygd. For nokre år sia var det planlagd å starte opp eit planarbeid for å avklare framtidig veglinje forbi Førde. Dette arbeidet vart sett på vent som følgje av at det vart gjennomført ei konseptvalutgreiing (KVU) på strekninga Lavik-Skei som eit ledd i den statlege KS1-ordninga, der Staten kvalitetssikrar store prosjekt i ein tidleg planfase. KS1 er no gjennomført, og det er avklara at planarbeid etter Plan- og bygningslova kan fortsette i tråd med dei tilrådingar Statens vegvesen hadde i konseptvalutgreiinga. For Førde inneber det at omleggingar av E39 kan vurderast, og at framtidig veglinje skal avklarast i ein kommunedelplan. Samferdselsdepartementet har sett av midlar til planlegging av E39 forbi Førde i statsbudsjettet for 2010. Både i KVU-arbeidet og i samband med By- og tettstedsforming (Botsfor)-seminar om Førde har det tydeleg kome fram at når ein ser på løysingar for E39 gjennom Førde må ein vurdere tilknytinga til rv. 5 og til anna lokalvegnett. For sentrale delar av kommunen har Førde kommune ein Kommunedelplan Trafikk. Denne vart opprinneleg vedteken i 1998 og delar av den vart revidert i 2001. Denne planen må reviderast, og for å sjå flest mogleg tema i samanheng er det bestemt å gjennomføre eit felles planarbeid der ein både reviderer trafikkplanen og ser på løysingar for vegnettet. Det vil bli utarbeida to plandokument:  Revidert kommunedelplan Trafikk  Ein kommunedelplan for overordna vegnett Begge kommunedelplanane skal innehalde plankart som viser utbyggingsområde (nye vegar). I samsvar med ”Forskrift om konsekvensutredninger” § 2c skal ein slik plan alltid innehalde ei konsekvensutgreiing. Det vil bli utarbeida ei felles konsekvensutgreiing for dei to plandokumenta.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

2. Rammer og føringar 2.1.

Planavgrensing

Dette planarbeidet har vore påbegynt også tidlegare, og har da vore kalla E39 Langeland – Moskog. I samband med utarbeiding av KVU vart det sett på alternativ for E39 som kan kome ut sør for Langelandsvatnet. Det vil da vere naturleg å ha krysset med fv. 57 på Storehaug som sørlege grense i planarbeidet. Frå dette krysset går fv. 57 ut i HAFS-regionen, og det er tilkomst til Førde lufthamn på Bringeland.

Fig. 2.1 Planavgrensing

Figuren har med Sundsdalen innafor avgrensinga, da tunnelar frå sør for Langelandsområdet ned mot Movatnet kan bli vurderte. Veglinjer i dagen i Sundsdalen vil ikkje bli vurdert, da det stigningsmessig ikkje er mogleg å byggje veg innafor krava ned mot Movatnet.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

2.2.

Forholdet til anna planlegging

2.2.1.

Overordna planar

2.2.1.1. Nasjonal Transportplan 2010-19 Det er ikkje sett av midlar til utbetring av E39 på denne strekninga i Nasjonal Transportplan 201019, men for E39 i Sogn og Fjordane er det totalt løyvd ca. 1,2 milliardar kr til ”andre delstrekningar” i siste 6-årsperiode 2014-19. I statsbudsjettet for 2010 er det løyvd midlar til planlegging av strekninga forbi Førde. 2.2.1.2. Fylkesplanar m.v.  Fylkesplan, ”Vegen vidare for Sogn og Fjordane” frå 9. juni 2004  Handlingsprogram fylkesvegar 2010-13  Handlingsprogram for trafikktrygging 2010-13 2.2.1.3.

Kommunale planar og forskrifter

Kommuneplan, arealdel, vedtatt 22.06.2006 Det er ikkje utarbeidd samfunnsdel til kommuneplanen. Det er utarbeidd føresegner og retningsliner til planen som har ein strategi om fortetting i sentrum. Den definerer Førde sentrum som ”bybebyggelse”. 100 nye bustader skal etablerast i tillegg til anna byggevolum som forretning, kontor og anna næringsareal som naturleg kan lokaliserast til eit bysentrum. Bymarka har eit definert område kring Bekkjevatnet og er under utvikling som natur- og rekreasjonsområde og friluftsliv. Bymarka ligg i gangavstand frå sentrum, men mange nyttar likevel parkeringsplassar ved E39 som innfallsport til naturområdet. Kommunedelplan for planmessig sentrumsutvikling (byutviklingsplanen) vedtatt 24.11.2005 Dette er ein tematisk kommunedelplan som gir retningslinjer for ei rekke tema kring fysisk utforming av Førde sentrum.      

Utvikling basert på prinsippet om aksar Gjennomført gatestruktur som hovudgate, bygate, gang og sykkelruter, gågater Byrom og viktige strategiske punkt, plasser og parker Felles uteopphaldsareal Byggehøgder og bygningsfasader Plankrav og prosess

Sentrum er klart definert på kart.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig.2.2 Sentrum slik det er definert i byutviklingsplanen frå 2005

Ein enkel studie konkluderte med at om lag 100 000 m2 golvareal er ”ledige” for utbygging for å oppnå ønska fortetting (rommeligheit = 30%). Forvaltningsplan for Jølstra, vedtatt 22.10.1997 Dette er ein tematisk kommunedelplan som gir retningsliner for korleis forskjellige strekningar av elvebreidda langs Jølstra skal forvaltast – den nemner tiltak som kan gjerast i området og tiltak som ikkje er ynskjelege. Kommunedelplan energi, miljø og klima 2010 – 2015, vedtatt 25.03.2010 Planen spenner om ei rekke klimarelaterte oppgaver og definerer 3 fokusområder framover: 1. Førde som sykkelby 2. Miljøsertifisering av kommunale bygg 3. Fjernvarmeanlegg i Førde Det er oppretta eit eige ad-hoc utval som utarbeider ein strategi for sykkelbyen Førde. Kommunedelplan Trafikk, vedtatt 21.10.1998 og 19.09.2001 Kommunedelplanen for trafikk er i prinsippet to planar. Planen frå 2001 er ei revidering av det vestre planområdet frå 1998. Planen definerer framtidig struktur for dei viktigaste gatene i Førde inklusive gjennomgåande nett av gang- og sykkelvegar, jfr. fig. 2.3 og 2.4.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 2.3 Gatenett frå kommunedelplan Trafikk 1998

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 2.4 Gatenett frå kommunedelplan Trafikk 2001

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Trafikktryggleiksplan 2010, vedtatt 17.6.2010 Planen gir ei oversikt over trafikktryggleikstiltak kommunen meiner bør gjennomførast. Planen har fast syklus for rullering og gir grunnlag for offentlege tilskott. Parkeringsnorm, vedtatt 28.02.2002, inkl. endringar pr. 25.11.2004 og presiseringar pr. 14.09.2006 Definerer minimumskrav for det tal parkeringsplassar som skal etablerast i samband til nye byggetiltak. Kap. 3.2.5 i planprogrammet har meir rundt dagens parkeringsordning, og kap. 5.2.2 omtaler pågåande planarbeid om dette. Reguleringsplanar Det er nokre vedtekne reguleringsplanar som har nye veglenkar:  Reg.plan Hafstad Bydel, vedtatt 26.03.2009 (Sentral veglenke frå E39 til Angedalsvegen)  Reg.plan Indre Øyrane, Søre del, vedtatt 29.09.2005 (Sentral veglenke frå Langebruvegen til Naustdalsvegen (Rv5)) Kommunen har to reguleringsplanprosessar på gang for å etablere sykkelfelt for gjennomgåande sykkeltrasear i Førde sentrum. Det dreier seg om:  Sentrum Sør  Storehagen/ Angedalsvegen frå Rv5 til Laksen ved Førdehuset. Sykkelfelt er og innarbeidd i reg.planen for Hafstad Bydel. Eit 800 daa stort næringsareal er under planlegging i samarbeid mellom Jølster og Førde kommunar ved Moskog. Reguleringsarbeidet er forventa ferdig i 2011. Utbygging vil krevje framføring av VA. Ulike alternativ er under vurdering. Gaular kommune Gaular har ein kommunedelplan Langeland/Bringeland, vedteken 29.06.01. I det aktuelle planområdet er det for det meste LNF-område. Det er nokre spreidde bustadområde vest for E39. Skianlegget på Langeland, inkl. hoppbakken aust for E39 er markert som friområde. Det same er den austre kanten av sørlege del av Langelandsvatnet. Eit campingvognutsal ved E39 er regulert til næringsområde.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

2.2.2.

Statlege føringar

2.2.2.1. Rikspolitiske retningslinjer  RPR for samordna areal- og transportplanlegging  RPR for å styrke barn og unge sine interesser i planlegginga  RPR for verna vassdrag 2.2.2.2. Aktuelt lovverk  Plan- og bygningslova  Forureiningslova  Kulturminnelova  Vassressurslova  Naturmangfaldlova  Viltlova  Jordlova  Skogbrukslova  Veglova  Diskriminerings- og tilgjengelova 2.2.2.3. Ekstern kvalitetssikring i tidleg planfase – KS1 På bakgrunn av oppstarta planlegging i Førde vart det i 2008 utarbeida ei Konseptvalutgreiing (KVU) for strekninga E39 Lavik-Skei. For dette planområdet konkluderte Statens vegvesen slik i sin rapport frå 01.10.2008:

Konsept D inneber at større omleggingar må vurderast på denne strekninga. Området var ikkje av dei høgast prioriterte på strekninga, men når det gjeld vidare planlegging heiter det:

Statens vegvesen sin rapport har seinare vorte kvalitetssikra av Dovre/TØI, og Samferdselsdepartement ga si attendemelding i eit brev 07.05.2009, der det heiter:

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3. Situasjonen i dag 3.1.

Busetting og næringsliv

Pr 01.01.2010 var folketalet i Førde 12.035 personar og i Gaular 2.778. Førde har hatt ein jamn vekst i underkant av 200 personar kvart år medan det i Gaular har vore mindre variasjonar litt opp og ned frå år til år med eit gjennomsnittleg nokså stabilt folketal. Det er naturleg å legge til grunn at denne tendensen vil vare ved. 5000 bur i grunnkretsane inntil noverande trase for E39 gjennom Førde. Tilsvarande er talet 200 for den grunnkretsen i Gaular for planområdet omfattar. Folketalsutviklinga i dei 4 sunnfjordkommunane Førde, Jølster, Naustdal og Gaular ser slik ut fram til 2030.

Fig. 3.1 Folkemengde pr 1. januar, framskrive til år 2030, SSB alternativ MMMM

I Førde er Helse Førde største arbeidsplassen med 1400 tilsette i Førde og 2300 på fylkesbasis. Like mange arbeidsplassar er innafor varehandel, hotell- og restaurantverksemd. Innafor industri-, byggeog industriverksemd er det meir enn 800 tilsette. Førde er det største handelssenteret mellom Bergen og Ålesund. 50.000 personar bur innafor ein radius av 1 times køyreavstand. Førde er i landstoppen for omsetnad pr innbyggar. 25% av all detaljhandel i fylket skjer i Førde. Det nyaste forretningsområdet, Brulandsvellene, med 5 store varehus er lokalisert like inntil E39 ca.1,5 km aust for Førde sentrum. I kommunesenteret finst utdanningstilbod som ingeniørhøgskule, sjukepleierhøgskule, teknisk fagskule og vidaregåande skular i både yrkes- og almennfag. Nynorsk Mediesenter opna i 2004 og gir journalistopplæring og kurs og medietrening. Førde har ein svært stor del tenesteytande næringar i høve til resten av regionen. Det er stor konsentrasjon av verksemder knytt til sal, transport, lager, industri og bygg- og trevare lokalisert til Førde. Dei fleste verksemdene er i Førde sentrum eller Brulandsvellene. Transportintensive bedrifter som Nortura og Førde Granitt ligg like inntil noverande E39 ved Reset oppe i Halbrendslia. Gaular kommune har ein større del knytt til primærnæringar.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Sunnfjordregionen vert rekna som eit felles bustad- og arbeidsområde. Flest arbeidsreiser er det frå Naustdal til Førde (775), deretter frå Gaular til Førde (689), frå Jølster til Førde (614) og frå Førde Flora til Førde (549). Førde er den klart viktigaste innpendlingskommunen i regionen, og såleis eit regionsenter også i arbeidsmarknaden. Bustadkommune

Førde

Førde Jølster Gaular Naustdal Flora

3.2. 3.2.1.

540 531 698 396

Jølster 74 6 8 4

Arbeidskommune Gaular Naustdal 158 77 16 5 3 13 7 20

Flora 153 18 15 53

Veg- og transportsystem Generelt

Gjennom planområdet går det to riksvegar. E39 er riksveg frå Kristiansand til Trondheim, og går i planområdet frå kryss med fv. 57 (Storehaugkrysset) i Gaular kommune til kryss med fv.13 ved Moskog nordaust for Førde like ved grensa til Jølster kommune. Rv. 5 går frå Florø til Lærdal, der den blir knytt til E16 og andre vegar austover mot Oslo. Rv. 5 kjem inn i planområdet vest for Erdalen. Rv. 5 har fellesstrekning med E39 frå Førde sentrum til Skei i Jølster kommune. Total veglengde for E39 er 23,5 km, for rv. 5 ca. 8 - 8,5 km (ikkje medrekna fellesstrekninga med E39). I Førde sentrum er det nokre fylkesvegar som vil bli omfatta av planarbeidet:  Fv. 609 mot Askvoll, denne har kryss med E39 langt nede i Halbrendslia.  Fv. 481 som tek av frå rv. 5 Naustdalsvegen i sentrum og går på nordsida av Jølstra inn Angedalen.  Fv. 484 tek av frå E39 på Hafstadflata og går opp til fv. 481 ved sjukehuset. Vegen har og ein arm inn på sørsida av Angedalen. I sentrumsområdet og bustadområda nært sentrum er det og mange kommunale vegar. Det er og ein kommunal veg inn til Skilbrei i Gaular kommune. Fylkesvegar innanfor planområdet som, bortsett frå evt. kryssvurderingar, i mindre grad vil bli omfatta av planarbeidet er fv. 485 frå kryss med fv. 609 ved Ulltang til Kråkenes og fv. 482 som går frå E39 på Sunde sørover opp Sundsdalen.

3.2.2.

Vegstandard

E39 har varierande standard gjennom planområdet. I frå Storehaugkrysset og langs Langelandsvatnet har vegen god standard, men vidare har vegen ikkje tilfredsstillande standard. For tungtrafikken er spesielt Halbrendslia eit problem. I tillegg til å vere smal er det stor stigning på vegen, og det er dårleg kurvatur, m.a. fleire slyng. Dette gir liten hastigheit og stort drivstoff-forbruk på denne strekninga.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.2.2.1. Vegbreidde E39 har ikkje gul midtlinje (asfaltert breidde under 6 m) på strekningane hp09 km 5,75 – 10,27 (Halbrendslia bortsett frå nedste del) og hp 11 km 6,4 (Kusslia) til Moskog, totalt utgjer dette om lag 7,5 km. Rv. 5 frå Førde og nordvestover mot Florø har gul midtlinje. 3.2.2.2. Fartsgrense Lange strekningar på både E39 og rv. 5 har nedsett fartsgrense. Fartsgrensene fordeler seg slik: Veg E39

Fartsgrense 50 km/t 60 km/t 70 km/t

Lengde, kor 3 km, ”sentrum” 4,92 km, aust for sentrum 8,3 km, Halbrendslia, nokre parti aust for sentrum 7,65 km, Langeland, kvar side av Moskog (inkl. 500 m aust for krysset) 980 m frå E39 neste 1,18 km 5,3 km, til plangrensa

80 km/t

Rv. 5

50 km/t 60 km/t 70 km/t

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.2.3.

Gang- og sykkelvegar

Ifølgje NVDB (Norsk vegdatabank) er det 12,2 km med gang- og sykkelvegar inkl. fortau langs riks- og fylkesveg i planområdet. Dette talet er ikkje kvalitetssikra. I tillegg er det ein del samband for mjuke trafikantar utanom sjølve vegnettet, og det er og ein del mindre tilrettelagde ”snarvegar” som er mye brukt. Det er så langt ikkje bygd eigne sykkelfelt i Førde. Det er og registrert ein del manglar, det er i dag ikkje eit godt samanhengande gang- sykkelvegnett.

Fig. 3.2 Samband og målpunkt for mjuke trafikantar sentralt i Førde

3.2.4.

Kollektivtrafikk

3.2.4.1. Førde Lufthamn, Bringeland Kortbaneflyplassen Førde Lufthamn, Bringeland ligg like utanfor planområdet nokolunde midtvegs mellom Førde og Sande. Køyreavstanden til Førde sentrum er 16 km og til Sande sentrum 13 km. Flyplassen har mellom anna 5 daglege direkteruter til/ frå Oslo og 2 daglege direkteruter til/ frå Bergen. 80.000 passasjerer er innom flyplassen kvart år. Det går flybuss til/ frå Førde sentrum. Tal reisande i 2010 var 26.000 passasjerar. Taxi er tilgjengeleg i opningstida på flyplassen. Køyretida til Førde er ca 17 minutt, der er godt om parkering mot avgift. Bilutleige er tilgjengeleg via Avis og Hertz.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Helikopterselskapet Airlift har sin hovedbase på flyplassen. Selskapet utfører løfteoppdrag og materialtransport, mastemontering, søk- og redningsteneste, personaltransport og turistflyging. 3.2.4.2. Bussruter Rutebilselskapet Firda Billag AS er stasjonert i Førde og er dominerande med omsyn til ordinær rutebiltrafikk i planområdet. Selskapet er også engasjert i turbilkøyring, langtransport, kontraktskøyring og langtransport. Selskapet eig og driv Travelnet Fjordane reisebyrå og Fjordane Bilutleige. Bybussen er lokalrute og har i prinsippet timeavgangar mellom rutebilstasjonen i Førde og Hornnes, Slåttebakkane, Slåtten, Vieåsenområdet og Farsund. For deler av rutenettet er avgangstidene oftare i rushtida. 164.900 passasjerar reiste med bybussen i Førde i 2010. 25000

20000

15000 2010 2009 10000

5000

0 jan

feb mar apr mai jun

jul

aug sep okt

nov des

Fig. 3.3 Persontrafikk med Bybussen i Førde 2009 og 2010

Det vart innført billegare billettar på Bybussen i Førde 1. mai i fjor. Det tok ei tid før ein såg resultat av dette, men dei siste månadane er det registrert ein klar auke i talet på reisande. Mellom Førde og Florø er det bussruter kvar time yrkedagar frå tidleg morgon til midnatt, det var 92.000 passasjerar i 2010. Sjukehusbussen køyrer dagleg rute (unnateke laurdag/ søndag) mellom Selje – Nordfjordeid – Førde og Lærdal – Sogndal – Førde. Fleire daglege ekspressbussruter passerer gjennom planområdet:  Sogn og Fjordaneekspressen køyrer strekninga Førde – Sogn – Oslo tur/ retur 3 gangar dagleg  Ekspressbussen Bergen – Trondheim har dagleg tur/ retur samband på strekninga Bergen – Førde – Stryn – Otta – Dombås – Trondheim  Vestlandsbussen køyrer strekninga Bergen – Førde – Ålesund tur/ retur 6 gangar dagleg. Rutene går både via Stryn/ Stranda og via Nordfjordeid/ Volda På desse langrutene var passasjertalet til-frå Førde 464.000 i 2010.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Daglege arbeidsreiser til/frå Førde:  67 reisande med buss til-frå Skei / Vassenden (stor auke pga norskopplæring)  50 reisande med buss til-frå Florø  7 reisande med buss til-frå Dale  4 reisande med buss til-frå Askvoll Førde har vidaregåande skular i yrkesfag og allmennfag samt høgskule i helse- og ingeniørfag. Dagleg reiser 373 studentar til frå Førde med buss. Årleg er dette 124.300 reiser i tillegg til badekøyring som utgjer 2432 reiser pr år.

3.2.5.

Parkering

Førde har eit rimeleg godt parkeringstilbod samanlikna med andre byar. Sentrale parkeringsplassar vert i vesentleg grad brukt til langtidsparkering (jobbparkering). Det gir færre ledige plassar for besøkande til forretning, kontor og andre besøksmål. I Førde sentrum er det 3580 parkeringsplassar for bil (registrering aug. 2009). 1020 av desse plassane er på sørsida av Jølstra – 2560 på nordsida. Av dei 3580 plassane er 672 registrerte som offentlege parkeringsplassar. 129 er på offentleg gategrunn. Førde sin grunnleggande haldning til parkering er at det prosjektet som gir behov for nye parkeringsplassar også skal etablere plassane. Kommunen har innført eigen norm for parkering i samsvar med gml. PBL § 69. Parkeringsnormen vert teke inn som føresegn i reguleringsplanar. Normen definerer det minimum tal parkeringsplassar som skal etablerast i samband med nye byggeprosjekt. Det er ikkje sett maksimal avgrensing i tal plassar som kan etablerast I tillegg til parkeringsplassar for bil definerer normen også minimumskrav for etablering av oppstillingsplassar for sykkel. Kommunen kan akseptere at det i staden for å etablere parkeringsplassar vert innbetalt eit beløp pr. manglande plass til kommunen for etablering av nye parkeringsplassar. (Frikjøpsnorm med heimel i gml. PBL § 69). Frikjøpsbeløpet er kr. 120.000,- pr manglande plass for bil (2010). Kommunen praktiserer ei liberal haldning til frikjøp i sentrum for dermed å kunne etablere fellesanlegg. Det er streng praktisering av frikjøpsordninga utanom sentrum. Manglande oppstillingsplassar for sykkel kan ikkje frikjøpast. Førde kommune har utarbeidd retningsliner for byutvikling. (Kommunedelplan for planmessig sentrumsutvikling, vedtatt 24.11.2005. Retningslinene er retningsgjevande for arealbruk og utforming av nye reguleringsplanar og utbyggingsprosjekt i Førde sentrum. Om parkering heiter det: ”For å oppnå grunnlag for ynskjeleg fortetting i Førde sentrum må tal parkeringsplassar utomhus på bakke-/gatenivå reduserast på den enkelte eigedom. Parkering for Førde sentrum skal ha som mål å samle parkeringa i sentrale parkeringsanlegg, primært lokalisert til hovudgate”

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 3.4 Sentrale parkeringsanlegg, jfr. byutviklingsplanen frå 2005

Fig. 3.4 syner i prinsippet kvar felles parkeringsanlegg i Førde sentrum bør etablerast. Vidare planlegging må skje ved områderegulering. Offentlege parkeringsplassar er etablert ved P3 og P4. Antal plassar kan aukast etter behov. P1 – P4 er aktuelle plassar i Førde sentrum der kommunen kan bruke parkeringsfondet (innbetalte beløp for manglande parkeringsplassar – gml. pbl § 69.3) til bygging av nye parkeringsplassar.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.3.

Dagens trafikk

Fig. 3.5 Trafikktal på riks- og fylkesvegnettet (2010)

ÅDT (tal bilar i begge kjøreretningar pr. døgn i snitt over året) er på E39 nord for Storehaugkrysset 3 850 kjt/døgn, og aust for Moskog 3 500 kjt/døgn. Tungtrafikkandelen er 12 % begge stader. Trafikken aukar på inn mot sentrumsområdet i Førde, og på ein 3-400 m lang strekning i Førde sør (mellom Naustdalsvegen og Langebruvegen) er ÅDT i dag 13 500 kjt/døgn, 7 % av dette er tungtrafikk. Rv. 5 har ÅDT 11 000 kjt/døgn i krysset med E39 (5 % tungtrafikk), minkande til 3 900 kjt/døgn ute ved plangrensa (12 % tungtrafikk). Fv. 481 Angedalsvegen har ÅDT 8 000 kjt/døgn i Førde sentrum (4 % tungtrafikk), minkande til 800 kjt/døgn noko aust for sjukehuset (9 % tungtrafikk). Trafikken på fv. 484 varierar frå 7 750 kjt/døgn til 4 450 kjt/døgn, tungtrafikkandelen er her 5 %. Fv. 609 har ÅDT 3 400 kjt/døgn i krysset med E39, dette minkar til 1 400 kjt/døgn 700 m vest for krysset, tungtrafikkandelen er 8 %. Dei andre fylkesvegane i planområdet har små trafikkmengdar (< 500 kjt/døgn). Vi har ikkje trafikktal for det kommunale vegnettet eller for gåande og syklande.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Tala viser at det er E39 og rv. 5 som er viktige for tungtrafikken, det er lite tungtrafikk på resten av vegnettet. Vegnettet har i grove trekk kapasitet til å avvikle trafikken, men det kan på kortare tidsrom i før- og ettermiddagsrush vere nokre køproblem i kryssa inn mot E39 og rv. 5 i sentrumsområdet i Førde, inkl. krysset mellom E39 og fv. 609. Desse køproblema er ikkje nærare kartlagt. Dei siste registreringane rundt kjøremønster er frå siste del av 90-talet. Men det er ganske sikkert at mye av trafikken på E39 og rv. 5 har Førde som målpunkt. Dette er illustrert i fig. 3.6 til 3.8. Figurane viser berekningsmessig fordeling av trafikk ut frå trafikkmodell.

Fig. 3.6 Fordeling av trafikk frå Langeland

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 3.7 Fordeling av trafikk frå Hafstadflata

Fig. 3.8 Fordeling av trafikk frå rv. 5 vestfrå

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.4.

Ulykker

I Statens vegvesen sitt ulykkesregister blir ulykker med personskade registrert, ulykker med berre materielle skader blir normalt ikkje registrert. Frå 2001 til 2009 er det registrert totalt 106 ulykker i planområdet, jfr. fig. 3.9. I to av desse ulykkene var det ikkje personskade, og i 94 av dei lettare personskade. 78 av ulykkene skjedde på riksvegnettet, 19 på fylkesvegar og 9 på kommunale vegar. I 15 av ulykkene var motorsykkel involvert, medan syklistar var involvert i 6 av ulykkene og fotgjengarar/akande i 14 av ulykkene. Ulykkespunkt er definert som ein strekning på under 100 m med min. 4 ulykker dei 4 siste åra. I planområdet er det eit slikt punkt, krysset mellom fv. 609 og E39, som har hatt 4 ulykker på 4 år. Ingen av ulykkene førte til alvorleg personskade. I tråd med prioriteringa i nullvisjonen har vi sett litt nærare på dei ulykkene som førte til drepne eller alvorleg personskade. Det var ei dødsulykke i perioden. Dette var ei arbeidsulykke med traktor på fv. 482 i Sundsdalen, og er altså ikkje relevant for det aktuelle vegnettet i planarbeidet. 9 av ulykkene ga 11 alvorlege personskader, av desse var 6 på E39, 2 på rv. 5 og ei ulykke på kommunal veg. Motorsyklistar var involvert i 3 av ulykkene, syklistar var involvert i 2 av dei og fotgjengarar/akande i 3. To av desse 9 ulykkene skjedde i avkjøring/kryss, 3 av ulykkene var møteulykker og to utforkjøringar.

Fig. 3.9 Ulykker på riks- og fylkesvegnettet 2001-2009

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.5.

Arealbruk

Store deler av arealet i planområdet er teke i bruk som byggeområde, som masseuttak eller anna, jfr. fig. 3.10 for Førde kommune. Dei mellomliggande areala er definert som LNF-område i kommuneplanens arealdel og kjem til syne på kartet. I desse områda er det også spreidd busetnad med einebustader og noko næringsverksemd. Det er ikkje utarbeidd plan for kjerneområda for landbruk i Førde kommune. Dei siste åra har det vore ein del bustadbygging aust for sentrum, på Farsund og Sunde. Det er og regulert eit bustadfelt i Pinndalen ovafor Bruland. Mye handelsverksemd er lokalisert i sentrum, men dei siste åra har det vorte stadig fleire etableringar, både ved Sanderplassen, nordvest på Øyrane og på Brulandsvellene. I tillegg til sentrale næringsområde er det næringsområde på Reset langt oppe i Halbrendslia, og det er ein del verksemd langs rv. 5. Jfr. kap. 3.10 er det ein del større massetak i planområdet.

Fig. 3.10 Byggeområde definert i kommuneplanen sin arealdel (Førde kommune)

Planområdet i Gaular er, utanom fritidsområdet på Langeland, for det meste jordbruksområde med spreidd busetnad. Det ligg eit lite næringsområde (campingvognutsal) inn til E39 sør for Langeland. Heller ikkje Gaular kommune har utarbeidd plan for kjerneområda i landbruket.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.6.

Landskapsbilete

Hovuddrag Området ligg innanfor landskapsregion 22; Midtre bygder på Vestlandet. (NIJOS rapport 10/2005). Landskapet i denne regionen består av fleire mellomstore fjellområde mellom fjordløpa. Landformene varierar men mest utbreidd er avrunda paleiske fjellformer, men alltid i ein grovare mosaikk med enten større åsar, storkuperte vidder eller meir typiske glasiale fjellformer. Landskapet si hovudform i Førde er at dette er ein U-dal. Fjellformene er store og avrunda og fjelltoppane Hafstadfjellet (705 m.o.h), Førdsnipa (863 m.o h) og Viefjellet (705 m.o.h) fungerer som landemerke. Førde er eit storskala landskap. Den horisontalt orienterte dalbotnen i Førde kan delast i ein indre og ein ytre del. Den indre delen står fram som eit ope og grønt landbruks- og naturområde. Den ytre delen er tett utbygd. Dei vertikale elementa er karakterisert ved skogkledde åsar og lisider. Med unntak av Slåttebakkane finn ein bebyggelse i nedre del av åssidene. På Bruland er dei store terrassane og reinene dominerande. På austsida av elva finn ein eit terrasselandskap av nasjonal prioritet. Terrasseformene står klart fram, men på grunn av eit sandtak har terrengforma noko redusert visuell verknad. Austover frå Bruland vert landskapet trongare før det igjen opnar seg ved Bergavatnet. Landskapet rundt Movatnet står fram som ope.

Fig. 3.11 Vatna og elvane er karakteristiske for landskapsbilete i Førde

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Nær kontakt med vatn er òg noko som er med på å karakterisera Førde. Sentrumsområdet ligg i nær kontakt med fjorden. Jølstra renn gjennom heile Førde og saman med Anga er ho med på å gjera rennande vatn til eit karaktertrekk i dalbotnane. I Førde finn ein òg mange vatn som til dømes Bergavatnet, Movatnet, Bekkjevatnet og Langelandsvatnet. Desse står fram som rolege vasspeglar. Sjølve det urbane bysentrumet ligg på begge sider av Jølstra der E39 og Rv5 møtest. Det er samanhengande byggeområde vestover til Ytre Øyrane og Førdefjorden. Opplevingsverdi Elva Jølstra svingar seg gjennom det store landskapsrommet, og saman med elva Anga gir dei Førde og sentrumsområdet stor opplevingsverdi. Elvane er viktige for landskapsbiletet og gjer rennande vatn til eit karaktertrekk i dalbotnane. Vegetasjon i randsonene mellom elva og landbruksareala er med på å gje det opne landskapet variasjon. Jordbruksområda med den intensivt dyrka elveflata, dei graskledde terrassane, elva, vegetasjons- og eigedomslinjer, lauvskogkledde lier som del av eit storskala landskap er viktig for vegopplevinga.

Fig. 3.12 Utsikt mot Førde. Sentrumsområde med tett bebyggelse og kjøpesentra nærast fjorden med det opne jordbrukslandskapet på elvesletta omkransa av lauvskogkledde åssider med fjell bakanfor.

Dei mange opne grustaka langs vegen pregar landskapet på ein negativ måte.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Eksisterande E39 føl Langelandsvatnet før den går i bratte slyng ned Halbrendslia. Rv. 5 går nordover gjennom tettbygde deler av Førde sentrum og over deltaet Øyrane før den kryssar munninga av Angedalselva og svingar vestover mot Erdal. Gjennom Førde føl E39 fjellfoten i sør til den kryssar Sunde bru og går på nordsida av Movatnet og fortset inn i skogsområdet frå Movika til Moskog. Opplevingsverdien i dag er høg. Vegen går langs vassdrag heile vegen med vatna Langelandsvatnet, Bekkjevatnet, Bergavatnet, Movatnet og har mange stader godt utsyn til elvane Jølstra og Angedalselva.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.7.

Nærmiljø og friluftsliv

Mye av marka og fjellområda rundt Førde er brukt som turområde. Området frå og med Langelandsvatnet og vidare vestover er markert som eit regionalt viktig friluftsområde i fylkesplan for arealbruk. Dette er eit viktig turområde både om sommaren og vinteren. Langeland skisenter ligg i sørenden av Langelandsvatnet og er mye brukt. Det er her lysløype, oppkjørte turløyper og opparbeidd parkeringsplass. Det er og hoppbakkar ved Kleiva på austsida av E39, og Langelandsvatnet er mye brukt til bading om sommaren.

Fig. 3.13 Friluftsområdet på Langeland (Kjelde. Fylkesatlas Sogn og Fjordane)

Andre lokalt viktige friluftsområde som er registrert i FRIDA er:  Viefjellet/ Flugedalen: Turområde aust for Førde. Flott utsikt over Førde.  Reset: Turutgangspunkt sør for Førde, langt oppe i Halbrendslia. M.a. går ”Den Trondhjemske Postvei” forbi Reset. Den kjem frå vestsida av Langelandsvatnet og går vidare til Halbrend skule og mot sentrum. Det er ein mykje nytta turveg – frå sentrum mot Langeland, men mange tar også turen frå Reset. Rester av vegen finn ein elles att gjennom byggefeltet på Farsund og vidare austover i Kusslia.  Bekkjevatnet: Viktig turområde sør for Førde. Området er seinare utpeika som Bymarka, det nære frilufts- og rekreasjonsområdet for Førde – jfr. Kommuneplanens arealdel. Bymarka er Førde sitt nærområde for friluftsliv - nær byen men samtidig borte frå motorisert støy og trengsel. Det er etablert gangsti rundt heile vatnet med rasteplassar og gapahukar. Hunserasta i austenden er Bekkjevatnet er eit populært turmål. Frå her kan ein også gå stien til toppen av Hafstadfjellet.  Viastølen/ Digernes: Turområde/ - badeplass/ naturskjønt område.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Halbrendsnipa, Førdsnipa, Viefjellet og Hafstadfjellet er alle populære turmål. Merka stiar fører til topps frå fleire punkt i låglandet. Stiane er brukt vesentleg på barmark – i mindre grad på ski. Kommunen har vedtatt reguleringsplan for ”Bystien”. Det er ein trase frå sentrum og rett mot toppen av Hafstadfjellet (705 m.o.h) dels som sti, dels med trapper. Ein folkebevegelse står bak tiltaket som har anleggsstart 01.10.2010. Stien skal vere klar til bruk sommaren 2011. Frå alle sentrale bustadområde i Førde er det god tilkomst til bustadnære turområde rett frå bustadområda, det er i svært liten grad nødvendig å krysse sterkt trafikkerte vegar for å komme til desse turområda. I Erdalen langs rv. 5 nordvest for Førde er det ein mye brukt badeplass. Movika aust for Førde er også mye brukt til bading og anna friluftsliv. Med unnatak av strekninga langs Langelandsvatnet til Reset passerer dagens E39 nær inntil eksisterande gardstun og andre bygningar, og busetnaden er vesentleg påverka av vegar og trafikk. Mange bustader ligg nære høgt trafikkerte vegar, og har ei støybelastning som er høgare enn dei krava som er sette for bygging av nye bustader/vegar. Men viktige målpunkt som skular, barnehagar, leikeplassar og idrettsplassar er i stor grad plassert slik at ein ikkje treng krysse sterkt trafikkerte vegar for å komme dit. Unnatak frå dette er Halbrend skule, der mange må krysse E39, og Førde barneskule og Førde ungdomsskule og idrettsanlegga nær dei. Her er fv. 481 Angedalsvegen tilkomstveg for mange.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.8.

Naturmiljø

Naturmangfaldlova (NML) trådte i kraft 19. juni 2009 og innfører nokre viktige miljørettslege prinsipp (§§ 8 – 12) som skal leggjast til grunn for offentlege vedtak. Dette gjeld kunnskapsgrunnlag, føre-var-prinsippet, økosystemtilnærming, kostnadsansvar og miljøriktig teknologi og drift. I høve til utredning av konsekvensar for naturmiljøet er det eit tydelegare krav til dokumentasjon og undersøkingar med innføring av naturmangfaldlova. Det finst ei rekke registreringar av naturmiljø som inngår i grunnlaget for konsekvensutgreiinga:  



NATURBASEN: Her er delvis overlapp med EDNA. Naturbasen er den viktigaste kjelda til eksisterande registreringar på tema naturmiljø. Her finn ein verna område, naturtypar og viltlokalitetar (for Gaular og Førde er ikkje viltdata lagt inn i naturbasen). Fylkesatlas Sogn og Fjordane; EDNA (registrerte områder av naturinteresse). Dette er eldre registreringar. Dei viktigaste lokalitetane er lagt inn i naturbasen. Dei lokalitetane som berre ligg i EDNA (fylkesatlasen) har lokal verdi. Følgjande lokalitetar finn ein berre i EDNA: o Movatnet: Næringsfattig overvintringsområde for fugl, Reservevasskjelde for Førde o Movatnet Sør: Artsrik fauna sør for Movatnet o Viafjellet Sør: Artsrik flora på sørsida av Viefjellet o Løland-Soleide: Mektige terrasser i fleire nivå – opp til 60 meter som vert rekna som marin grense o Bruland: Gråor – heggeskog o Bekkjevatnet: Næringsfattig vatn, rasteplass for våtmarksfugl o Kolltjønn: Næringsfattig vatn, hekkeplass for våtmarksfugl Naturtyperegisteringane i kommunen (Miljøfaglig Utredning ANS, rapport 2005-15, med vedlegg av april 2005). Lokalitetar er lagt inn i naturbasen. Rapporten gir nærare opplysningar om biologisk mangfald i dei ulike områda, registrerte rødlisteartar av ulike kategori i høve til å vere trua/ sårbare eller sjeldne. Artsdatabanken har ei teneste som heiter Artskart. Her kan ein finne stadfesta informasjon om til dømes truga og sårbare artar (funn) som blant anna stilkvasshår og firling ved utløpet av Jølstra. Begge artane er raudlista som VU (sårbar). Det er også funn av den svartelista kjempebjørnkjeks (framand art) ved utløp av Bekkjevatnet Det er gjort ein del registreringar av flaggermus i planområdet. Lokalitetar for nordflaggermus er registrert blant anna ved Movatnet og nær Førde sentrum (Kartlegging av flaggermus i Sogn og Fjordane, Kunnskapsstatus 2004, Tore Christian Michaelsen & Jeroen van der Kooji)

Verna område: Det ligg tre naturreservat innanfor den ytre planavgrensinga. Eitt sentralt i planområdet og to i utkanten sør for Langeland. Desse er Digernesvatnet NR (våtmarks-reservat), Skilbreidvanet NR (våtmarksreservat) og Svarteliåsmyra NR (myrreservat).

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 3.14 Lokalitetar i naturbasen (Direktoratet for naturforvaltning)

Fig 3.15 Lokalitetar i EDNA (fylkesatlas Sogn og Fjordane)

Påkjørsel av hjort blir registrert fortløpande. I planområdet er dette eit problem først og fremst på E39 aust for Førde i området frå Sanderplassen til Moskog. Ved Moskog er det etablert ledegjerder.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.9.

Kulturmiljø

Det finnast ei rekkje spor etter bruk av området i førhistorisk tid. Også frå nyare tid er det mange kulturhistorisk verdifulle element innafor både plan-, influens- og nærområdet. Nokre av dei er: Automatisk freda kulturminne:  Lok 132156 Dyrkingsspor  Lok 64094 Gravhaug ved Kleiva (sjølve haugen fjerna, men grava intakt)  Lok 108054 Gravfelt på Bøbakkane (18 røyser og 4 steinsirklar + tuft), gnr 43/8  Lok 64082 Gravfelt på Vie (16 gravhaugar) gnr 43/7  Lok 85829 Mellomalder kyrkjetuft og Lok 6331 gravplass ved Vie  Lok 87339 Mellomalderbygning på Sunnfjord Museum  Lok 140909 Tjærebrenningsanlegg, gnr 47/2  Lok 140904 Kokegrop, gnr 47/2 Vedtaksfreda bygningar:  Lok 87335 Futegarden på Bruland  Lok 87336 Freda våningshus, Kirkevolden, gnr 21/18  Lok 87337-1 Loft ved Sunnfjord Museum  Førde Sentralsjukehus er med i Landsverneplanen for Helse- og omsorgsdepartementet. Her er eksteriør og delar av interiør i bygget frå 1979 foreslått i fredningsklasse 1. Også Teknisk sentral, som er oppført samstundes med hovudbygningen, inngår i anlegget og er foreslått i fredningsklasse 1. Forskriftsfredinga er under utarbeiding.

Fig. 3.16 Den vedtaksfreda Futegarden på Bruland (Foto, Førde kommune)

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Nyare tids kulturminne:  Sunnfjord Museum med bygdetun i eit fint kulturlandskap  Den Trondheimske postveg går parallelt med E39 og ligg fleire stader innafor planområdet  Stølsområdet ved Hafstadstølane  Lok 112839 Brygge ved Jektehola  Tyskarbrakker langs E39 ved Førde sentrum  Bystyret i Førde har laga ein rapport (av 26/9-2007) over 19 spesielt bevaringsverdige bygningar/miljø i kommunen. Denne skal "danne grunnlaget for planarbeidet og bygningsvernet i Førde kommune" (Bystyret, sak 054/07). Fleire av dei registrerte bygningane ligg i nærleiken av planområdet.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.10. Naturressursar Norges Geologiske Undersøkelse (NGU) utarbeidde i 2007 eit ressursgrunnlag for sand, grus og pukk for heile fylket. Førde kommune vil i følgje rapporten vere stor produsent av både sand, grus og pukk i lang tid framover. Produksjonen dekkjer eige behov og forsyner også andre kommunar. Dei viktigaste førekomstane i planområdet er regulert til masseuttak.

Fig. 3.17 Utsnitt frå NGU sitt ressurskart for grus- og pukkressursar

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Førde har ein hjortestamme på om lag 1300 dyr. For enkelte kan hjort vere ei tilleggsnæring i samband med jakt. Furu, gran, bjørk og or er dominerande treslag. Boniteten er varierande og dei største samanhengande voksterrike områda er i den vestvendte lia av Hafstadfjellet og lia mot Bruland. Ein del av skogen blir drive og vedlikehalde som næring. Det er fleire gode jordbruksområde i planområdet. I området frå Storehaugkrysset opp mot Langeland er det fleire gardsbruk. Førde har store samanhengande jordbruksareal som strekkjer seg frå Bruland og Vie heilt ned til Førde sentrum. Bustadfelta er plassert kringom i liene, høgre i terrenget enn det mest produktive og lettdrivne jordbruksarealet. Også i Kusslia er det aktivt jordbruk, det er det og i området rundt Mo jordbruksskule. Førde kommune har sitt sentrale vassforsyningsanlegg frå Gravvatnet sør for Farsund.

3.11. Ras og flaumfare 3.11.1. Flaum Elvane Jølstra og Anga møtes i det flate partiet aust om Førde sentrum. Anga reagerer spontant på store nedbørsmengder - Jølstra noko tregare. Det er utarbeidd kart (NVE, Flaumsonekart, Førde, 2000) som syner kva områder som vil stå under vatn ved ei rekke flaumsituasjonar, 10-årsflaum, 20år, 100-år, 500-år m.m, desse karta er retningslinjer ved all arealplanlegging i området. Flo og fjære har betydning for i kva grad elva kan ”levere” vassmengdene til sjøen. Ved ekstremflo kombinert med store nedbørsmengder reknar ein med at nivået på sjøen har innverknad like til møtepunktet for dei 2 elvane.

Fig. 3.18 NVE Flaumsonekart, 10 års flaum

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 3.19 NVE Flaumsonekart, storflo og 500 års flaum

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

3.11.2. Ras Norges Geologiske Undersøkelser (NGU) har registrert skredhendingar på og langs vegnettet slik det går fram av kartet. Det dreier seg om steinsprang, jord- og lausmasseskred.

Fig. 3.20 Skredhendingar på veg (kjelde NGU, Skrednett) NGU har også uarbeidd kart som syner potensielle fareområde for skred. Områda er datamessig berekna ut frå hellingsgrad på terrenget og kartet er dermed noko usikkert. Ved val av framtidige linjetrasear og tunnelpåhogg er desse karta eit grunnlag for meir detaljerte vurderingar.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Fig. 3.21 Varsemdkart med omsyn til steinsprang (Kjelde NGU, Skrednett)

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

4. Målsetting Ut frå situasjonen i dag og dei føringane som er gitt for planarbeidet er desse målsettingane utarbeidde:

4.1.   

4.2.   

4.3.  

4.4.

Samfunnsmål Utvikle E39 på strekninga Langeland - Moskog som lekk i eit effektivt nord-sør-samband på Vestlandet innanfor dei rammer og føringar som er gjeve i NTP. Val av løysing for E39 må gi ei god tilknyting til rv. 5 mot Florø og mot anna lokalvegnett. Veg- og transportløysingar skal bidra til å skape ei god sentrumsutvikling i Førde.

Effektmål Transportkostnaden og reisetida for gjennomgangstrafikk og trafikk til/frå Førde må bli redusert Del av trafikken i Førde som er gåande og syklande må aukast Del av trafikken i Førde som er kollektivreisande må aukast

Resultatmål Utarbeide kommunedelplan i samsvar med framdriftsplan gitt i kap. 6.4.3. Tilrådd alternativ i planen skal stette dei samfunnsmål og effektmål som er gitt.

Andre omsyn

I tillegg til desse spesifikke måla for prosjektet er det mange omsyn som generelt må vurderast ved utbygging av vegar. Desse gjeld også for dette prosjektet. T.d. har Nasjonal Transportplan mål om trafikktryggleik og om universell utforming. Det er mange tema som skal konsekvensutgreiast, jfr. kap. 6.2. Ved tilråding må ein, i tråd med normal prosedyre etter hb. 140, omtala i kap. 6.3.4. også vurdere andre tema i tillegg til måloppnåing for dei spesifikke måla som er gitt her.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

5. Omtale av moglege tiltak og alternativ Vi listar i dette kapitlet opp mange moglege tiltak og mange forskjellige korridorar for nye vegalternativ. For å avgrense omfanget av planarbeidet vil ein innleiingsvis gjennomføre ein silingsprosess blant moglege alternativ. I denne prosessen vil vi prøve å involvere mange, prosessen er nærare omtalt i kap. 6.1.2. Vidare i kap. 5.2-5.4 er moglege tiltak og alternativ omtala, inndelt etter kor omfattande tiltaka er. Alle tiltak her skal i det vidare arbeidet samanliknast mot referansealternativet Alternativ 0, jfr. kap. 6.1.1.

5.1.

Viktige problemstillingar

Eit av problema i dag er at det overordna vegnettet på lange strekningar er det einaste vegnettet gjennom planområdet. Dette gjør at vegen samtidig blir både hovudveg og lokalveg, og gir redusert framkomst for gjennomgangstrafikk på det overordna vegnettet. Først og fremst skuldast dette lange strekningar med redusert fartsgrense, men all lokaltrafikken gir og noko redusert kapasitet i delar av døgnet. Halbrendslia med stor stigning, smal veg og dårleg kurvatur er ein flaskehals for tunge kjøretøy. At det overordna vegnettet går gjennom sentrumsområdet gjør samtidig at vegane blir ei barriere, og vegen ligg som eit hinder for sentrumsutvikling. Førde sentrum må, slik det er no, ta store omsyn til E39 og rv. 5 ved arealplanlegging. Førde sentrum kan ikkje utvikle seg på eigne premissar. Både i og utanfor sentrum er det eit problem at det er få veglenker i vegsystemet. I sentrum gjør dette at all trafikk har få vegar å nytte, og dette gir tidvise kapasitetsproblem på dei få veglenkene som finst. Utanfor sentrum er det ofte berre ei veglenke, dette gjeld både frå sør, vest og aust. Vegnettet manglar omkjøringsmoglegheiter og er dermed svært sårbart med tanke på beredskap både ved uhell og vedlikehald. Dette problemet blir forsterka av at Sentralsjukehuset ligg sentralt i planområdet. Dagens vegnett gir ei veldig god tilknyting til Førde sentrum. Store delar av trafikken på det overordna vegnettet har Førde som målpunkt og det er derfor viktig å oppretthalde ei god tilknyting til Førde sentrum.

5.2. 5.2.1.

Tiltak som reduserer transportomfang og verker inn på reisemiddelval Arealbruk

Arealbruk er generelt eit viktig verkemiddel med tanke på omfang av transport. Kommunedelplanen skal ikkje omfatte arealbruk i seg sjølv, men jfr. kap. 6.3.1 vil vi, spesielt for større investeringstiltak, omtale korleis desse kan verke inn på arealbruk. Arealbruk og vegnett bør planleggjast slik at overordna vegnett i minst mogleg grad blir nytta som lokalvegnett, og slik at omfanget av transport blir redusert.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

5.2.2.

Parkering

Førde kommune har som målsetjing å utvikle eit tettare bysentrum. 100 nye bustader skal etablerast innan år 2017. Fortetting er nedfelt både i ”byutviklingsplanen” og i kommuneplanen sin arealdel. Parkeringsordninga, slik den fungerer i dag, er ei utfordring i forhold til å oppnå det bysenteret som kommunen ynskjer. Parkering legg beslag på store areal som i eit bysentrum betre kunne nyttast til møteplassar for folk flest, til bilfrie soner og nye bygg. Parkering i fjell eller under bygg er kostbart å etablere. Det er utfordrande i forhold til nye byggeprosjekt. Grunneigarar og kommune arbeider derfor med ei ny ordning for parkering. Om den nye ordninga lar seg gjennomføre eller ikkje, vil få si avklaring i løpet av 2011. Slik parkeringsordninga førebels er skissert, dreier det seg om å skipe eit privateigd selskap til å administrere parkeringa. Kommunen vil vere part i selskapet på lik linje med private parkeringsplasseigarar. Målsetjinga med arbeidet er å gi betre tilgjenge til forretning, kontor og andre besøksmål i sentrum, likeeins at den besøkande skal oppleve parkeringa som kundevenleg og einsarta i heile sentrum. Langtidsparkerande (jobbparkering) må finne sin plass utanom dei mest sentrale parkeringsplassane. Spørsmålet om avgift, om gebyr for feilparkering, skilting og handheving vert overlate til parkeringsselskapet å bestemme. Kommunen vil framleis vere forvaltningsmynde i forhold til plan- og bygningslova sitt regelverk om parkering (antal plassar som skal etablerast, frikjøp m.m). Parkering på offentleg gate skal framleis handhevast av politiet. Dersom ny parkeringsordning vert innført med god oppslutning vert det aktuelt å redusere kravet til nye parkeringsplassar i samband med byggeprosjekt i sentrum.

5.2.3.

Tiltak for kollektivtransport

Tiltak for kollektivtransport som er aktuelle i Førde kan delast inn i tre hovedkategorier. 5.2.3.1. Rutetilbodet/prisar For å få fleire reisande kan ein opprette fleire ruter, endre trase på ruter, eller auke frekvensen på eks. ruter. Å redusere kostnaden ved reisene er også eit mogleg tiltak. 5.2.3.2. Tiltak på kollektivterminalar I og med at E39 og rv. 5 møtast i Førde er byen eit viktig kollektivknutepunkt. Det er viktig at bussterminalen i Førde har ei god utforming, m.a. med omsyn til universell utforming. Med auka satsing på kollektivtrafikk er det viktig at terminalen har tilstrekkeleg kapasitet, og nødvendige oppgraderingar med tanke på dette må vurderast. Også andre busshaldeplassar må vurderast i planarbeidet, m.a. er busshaldeplassen ved Sentralsjukehuset svært mye brukt. 5.2.3.3. Tiltak på vegog gatenett På delar av det sentrale gatenettet i Førde, der det går bussruter, vil det vere aktuelt å leggje inn kollektivfelt. Ved innføring av slike tiltak må ein og sjå på moglege prioriteringar for kollektivtrafikk i kryss.

5.2.4.

Tiltak for gåande og syklande

Førde har vedteke å fokusere på Førde som sykkelby (kommunedelplanen for energi, klima og miljø 2010 – 2015) Målsetjinga er å gjere det trygt og attraktivt å sykle i Førde. Bruk av sykkel skal vere aukande. Det er eit mål å opparbeide samanhengande sykkelvegnett av god kvalitet på eksisterande, på oppgraderte og på nye strekningar i og rundt sentrum.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Sykkelvegnettet er inndelt i:  Hovedruter (4 stk ) mellom sentrum og dei største bustadområda  Lokale ruter som knyter seg inn mot hovedrutene Bystyret vedtok den 16.12.2010 handlingsplanen for Sykkelbyen Førde. Tiltaka i handlingsplanen er:  Arealplanlegging – forankre handlingsplanen i arealplanlegginga, ivareta omsynet til sykkelbruk  Hovednett for sykkelveg – etablere samanhengande sykkelvegnett langs definerte ruter  Sykkelparkering – registrere behovet for og etablere parkeringsanlegg for sykkel  Transportmiddel – Tilgjengelege syklar (t.d bedriftssykkel)  Informasjons- og kampanjetiltak – sykkelveke, sykle til jobben, sykkelside på kommuneweb, info, sykkelkart  Drift og vedlikehald – sykkelvegdekke, lys, sikt, skilting/ merking, meldingsteneste Tiltak for gåande må og vurderast som ein del av planarbeidet.

5.2.5.

Bompengar

For å få gjennomført større tiltak (kap. 5.4) kan det vere aktuelt å innføre bompengar i Førdeområdet. Bompengar er altså aktuelt som eit finansieringstiltak, og vil, ut frå trafikksituasjonen i Førde i dag der det ikkje er store kapasitetsproblem, ikkje bli vurdert som eit separat tiltak for å redusere trafikken i t.d. rushperiodane. Førebuing av bompengefinansiering er ein eigen prosess som må gjerast parallelt med planarbeid etter plan- og bygningslova. Normal prosedyre ved innføring av bompengar er (jfr. Statens vegvesen Handbok 102 ”Bompengeprosjekter”): 1. Eit lokalt initiativ, politisk forankra, om at ein ønskjer å vurdere bompengefinansiering. 2. På grunnlag av dette vedtaket vil Statens vegvesen utarbeide ein moglegheitsstudie som har som formål: a. Å kartleggje om prosjekt (eller pakke av tiltak) kan bli finansiert heilt eller delvis med bompengar innafor dei rammer Stortinget har gitt. b. Undersøke kva vilkår som skal leggjast til grunn for ei evt. bompengeordning. c. Klarleggje om det er lokal- og regionalpolitisk oppslutning om ei slik ordning 3. På grunnlag av vedtak fatta på grunnlag av moglegheitsstudie utarbeide ein meir detaljert finansieringsanalyse som det må bli gitt tilslutning til lokal- og regionalpolitisk. Normalt skal reguleringsplan vere grunnlag for ein slik analyse, men for bompengepakkar som omfattar fleire tiltak kan det gjerast unnatak frå dette. 4. Denne finansieringsanalysen blir sendt over for sentral handsaming og vil vere grunnlag for utarbeiding av ein Stortingsproposisjon. Det er Stortinget som fattar endeleg vedtak om bompengefinansiering. Om det blir tatt eit lokalpolitisk initiativ til å vurdere bompengar må vi i dette planarbeidet vurdere kva verknad innføring av bompengar vil ha på omfanget av trafikk. I samband med det vil både prisen og plassering av betalingspunkt vere viktig. Dette arbeidet vil danne grunnlaget for ein moglegheitsstudie. Endeleg utarbeiding av moglegheitsstudie bør gjerast når kommunedelplan/KU er vedteken. I moglegheitsstudien og i den meir detaljerte finansieringsanalysen vil det vere viktig å prioritere rekkefølgja av ulike tiltak.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

5.3.

Utbetringstiltak

Generelt vil utbetring av eks. vegnett vere eit alternativ til omleggingar omtalt i kap. 5.4. Slike tiltak kan både sjåast på som permanente og som mellombelse tiltak i påvente av større tiltak. Aktuelle tiltak som må vurderast ved utbetring er:  Mindre tiltak som t.d. o Forsterking o Grøfting o Punktvise trafikktryggingstiltak o Utbetring av enkeltkryss  Breiddeutviding  Utbetring av kurvatur i dagens trase  Krabbefelt (aktuelt i Halbrendslia) For større utbetringstiltak vil det vere aktuelt å vurdere sanering av kryss og avkjørsler og bygging av samlevegar. For slike tiltak vil støytiltak inngå som ein del av tiltaket. Tiltak for gåande og syklande kan inngå i utbetringstiltak, både langs veg og ved kryssing av veg.

5.4.

Nye vegalternativ

Vi omtaler her nokre moglege alternativ/korridorar, men som omtalt innleiingsvis i kapitlet skal vi gjennomføre ein prosess tidleg i planarbeidet der det også kan kome inn andre alternativ, som evt. vil inngå i konsekvensutgreiinga, jfr. og kap. 6.1.2.

Fig. 5.1 Korridorar for nye vegalternativ. Kartet er ikkje uttømmande, andre korridorar kan og vere aktuelle

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

5.4.1.1. E39 sør for Førde Det mest aktuelle er alternativ som vil avlaste hele eller delar av dagens E39 i Halbrendslia for gjennomgangs- og tungtrafikk. Førebels ser tunnelar ut til å vere den mest realistiske løysinga da det er svært bratt i dei områda som ikkje er utbygd i dag. Pga. krav til stigning i tunnel (maks. 5 %) vil ein tunnel frå Hafstadflata til Langelandsvatnet bli minimum om lag 7 km lang. Tunnelar vil kunne starte i frå området sør for Langelandsvatnet til langt nede i Halbrendslia. Aktuelle tilknytingspunkt kan m.a. vere:  Mellom Tuftene og Kleiva sør for Langeland  I sørenden av Langelandsvatnet  Midt på Langelandsvatnet  I nordenden av Langelandsvatnet  Ved Halbrendsfossen  Ved/under Brattebergkvia I nord/aust reknar vi med at aktuelle endepunkt for tunnelar vil vere i frå heilt sentralt ved Storehagen bru til Brulandsområdet. Aktuelle tilknytingspunkt kan m.a. vere:  Området Storehagen bru – Langebrua  Hafstadvellene (krysset ved Rema)  Sanderplassen  Brulandsberget  Området Bruland-Pinndalen Da mye av trafikken skal til Førde vil det å leggje tunnelen lengre vekk sannsynlegvis gi for liten avlasting av dagens vegnett. Med tanke på vegføring vidare austover (om tunnel blir vald der) synest det mest realistisk at eit tunnelinnslag i Brulandsområdet bør kome i området ved Brulandsberget. Med tanke på tilknyting til sentrum og rv. 5 kan det vere aktuelt å leggje hovudtunnelen aust mot t.d. Bruland/Sanderplassen, men samtidig ha kryss inne i fjellet med ein tunnelarm inn mot sentrum. 5.4.1.2. E39 aust for Førde Med spreidd busetnad og nedsett fartsgrense på store delar av strekninga er ei vegomlegging austover mot Moskog aktuelt. Det kan vere aktuelt å gå over Jølstra og leggje vegen i ein tunneltrase som blir knytt til dagens vegnett rett aust for Moskog. Kor langt austover sjølve tunnelen skal gå må avklarast. Eit alternativ er å byggje tunnel til Kusslia med utbetring av dagens veg vidare austover mot Moskog. Ved Jølstra må traseen leggjast slik at ein unngår å gå gjennom eit stort massetak. På grunn av store landskapsinngrep og viktige natur-/kulturmiljø i Kusslia ser ei løysing med veg i dagen ikkje ut til å vere så aktuelt. Ei evt. vegløysing sør for dagens trase og sør for Movatnet ser og ut til å vere vanskeleg. 5.4.1.3. Rv. 5 nordvest for Førde Trafikken frå vest må i dag kjøre gjennom Førde sentrum. Det kan vere aktuelt å prøve å få gjennomgangstrafikken ut av sentrum. Rv. 5 kan t.d leggjast i ein tunnel frå området Erdalen/Hornnes inn mot Angedalsvegen, samtidig som ein lager eit godt samband derfrå til E39 og evt. ny tunnel sørover frå t.d. Hafstadflata. Aktuelle tilknytingspunkt ved Angedalsvegen kan m.a. vere:  Rett aust for Førdehuset  Oppe ved kryss med fv. 484 mot Sentralsjukehuset/Sanderplassen.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Avhengig av kor tunnelen kjem ut ved Angedalsvegen kan eit slikt samband følgje t.d fv. 484 forbi sjukehuset eller følgje veg frå fv. 481 over til Hafstadflata som allereie er regulert. Pga. omsynet til jordbruk og til Jølstra er samband mellom desse mindre aktuelle. På vestsida kan det og vere aktuelt å leggje ein slik veg/tunnel i frå Øyrane. 5.4.1.4. Tiltak nær Førde sentrum Mange aktuelle tiltak i dette området er omtalt i tidlegare trafikkplanar, jfr kap 2.2.1.3. Eit hovedmål for mange av tiltaka er å etablere eit gatenett, slik at trafikken kan fordelast på fleire vegar enn i dag og gi eit mindre sårbart vegnett. Andre tiltak kan og vere aktuelle, t.d. ei bru over frå Øyrane og mot fv. 609. Denne brua kan og bli vurdert som eit tiltak berre for gåande og syklande.

5.5.

Massedeponi

Blant aktuelle utgreiingsalternativ finst det fleire lange tunnelar. Lengde og standard for tunnelane vil bli avklara gjennom utgreiingsarbeidet, masseoverskotet kan vere på opp til 1,5 – 2 mill. m3. Det er eit mål å nytte desse massane på ein best mogleg måte, og det trengst område til både permanente deponi og til mellombelse deponi. Med tanke på samfunnsmessig nytte av massane vil første prioritet vere å nytte dei i område som er set av til utbyggingsformål og som treng oppfylling. Sannsynlegvis vil det vere eit deponibehov også ut over dette, og førebels har vi sett på desse områda som aktuelle for mellombelse eller permanente massedeponi:       

Sandtak Bruland Moskog industriområde Sjøfronten i Førde o Ytre Øyrane o Indre Hornnesvika Sandtak Vie Sandtak Hafstad Steinbrotet Reset Flyplassen på Bringeland

I det vidare planarbeid kan det og vere aktuelt å sjå på andre område.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6. Planprogram Statens vegvesen si handbok 140 Konsekvensanalysar skal nyttast i konsekvensanalysen både for metodikk og presentasjon av konsekvensar. For alle utgreiingsalternativa og for alternativ 0 skal det nyttast ein analyseperiode på 25 år. Planprogrammet tek føre seg problemstillingar knytt til planarbeidet, gir ein oversikt over viktige grunnlagsutgreiingar som er gjort eller skal gjerast som ein del av planarbeidet, og kva konsekvensvurderingar som må utførast for å klargjere vesentlege verknader av tiltaket. Oversikt over innhaldet i planarbeidet, prosess for medverknad og prosedyre for definering av kva alternativ som skal utgreiast går fram av planprogrammet.

6.1. 6.1.1.

Alternativ/tiltak som skal utgreiast Alternativ 0

Alternativ 0 er dagens løysing. Dette alternativet er med som eit referansealternativ i konsekvensutgreiinga og effekten av dei andre alternativa blir målt i forhold til dette. I tillegg til situasjonen i dag skal Alternativ 0 innehalde alle tiltak som er vedtatt i handlingsprogram. I vårt planområde gjeld dette gangveg frå Farsund til Kusslid på E39, utbetring av Bergumkrysset på rv. 5, og mindre trafikktryggingstiltak på fv. 481 Angedalsvegen.

6.1.2.

Definering av alternativ som skal utgreiast

I kap. 5.2 – 5.4 har vi omtalt aktuelle tiltak som kan vurderast. Vi har der ikkje definert kva tiltak/alternativ som skal utgreiast. Dette skal gjerast tidleg i planarbeidet. Ut frå innspel til planprogrammet og andre møte vil vi få opp alle moglege alternativ. Når vi har fått opp moglege tiltak/alternativ vil gjere ein fagleg jobb der vi vurderer desse. Målet er å sile vekk dei dårlegaste alternativa, slik at vi i vidare utgreiingsarbeid står att med eit handterleg tal alternativ/tiltak. Kriteria som skal inngå i vurdering av siling er:  Måloppnåing sett opp mot Effektmål gitt i kap. 4.2. Transportkostnad/reisetid vil vere mest relevant for lengre veglinjer, del reisande med kollektiv/sykkel og gange vil bli brukt ved vurdering av ein del tiltak i sentrumsområdet.  Korleis moglege tiltak/alternativ verker inn på arealbruk skal vurderast.  Det skal utførast ei vurdering av kva avlasting av trafikk på eks. vegnett som aktuelle alternativ gir.  Kostnader ved tiltaka.  I tillegg skal det gjerast ei enkel konsekvensanalyse rundt aktuelle veglinjer i dagen, tunneltilknytingar og massedeponi for å klarleggje om nokre alternativ har stor negativ verknad med omsyn på ikkje prissette konsekvensar. Metodikken for dette er omtala i kap. 6.2.2. Analysane skal baserast på føreliggjande materiale og synfaringar. Det skal ikkje gjerast omfattande nye registreringar.  Det gjerast ei overordna vurdering av om veglinjer og tunnelpåhogg er utsett for rasfare.  Det må til slutt gjerast ein samla vurdering av konsekvensar. Metodisk vil dette bli gjort som omtalt i kap. 6.3.4, men må tilpassast desse grovare vurderingane.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

På grunnlag av dette vil det bli utarbeida ein silingsrapport med ei fagleg tilråding om kva alternativ som skal utgreiast vidare. Denne rapporten skal politisk handsamast i kommunane. Revidert silingsrapport etter politisk vedtak vil vere eit vedlegg til konsekvensutgreiing/kommunedelplanar når desse blir lagt ut til offentleg ettersyn.

6.1.3.

Pågåande utgreiingsarbeid

For nokre tiltak har Førde kommune allereie starta opp eit utgreiingsarbeid. Dette gjeld særskilt for ”Sykkelbyen Førde” (kap. 5.2.4) og for parkeringsordning (kap. 5.2.2). På desse områda skal det ikkje gjerast eigne utgreiingar i samband med dette kommunedelplanarbeidet, vi skal ta inn i våre dokument resultat frå det arbeidet som allereie er satt i gang.

6.1.4.

Vegstandard og dimensjoneringsår

For å kunne samanlikne prosjekta i Førde med andre prosjekt ved neste revisjon av Nasjonal Transportplan vil vi i dette dokumentet bruke 2018 som eit fiktivt opningsår for tiltaka. For å fastsetje standard på tiltaka vil vi bruke ein dimensjoneringsperiode på 20 år (10 år for kryss) ut frå det vi ser som eit realistisk opningsår. I det vidare arbeid vil vi nytte transportmodellar til å finne trafikktal i dimensjoneringsåret. Val av standard på tiltak vil bli velt ut frå trafikk i dimensjoneringsåret i samsvar med handbok 017 Vegog gateutforming. Ved fastsetjing av vegstandard må ein og vurdere fartsgrense og standard på eks. og framtidig vegnett utanfor planområdet. Fråvik frå vegnormalane må avklarast etter normale prosedyrar, og skal vere avklart før planen blir lagt ut til offentleg ettersyn.

6.2.

Samfunnsøkonomisk analyse

Denne analysen blir gjennomførd i samsvar med Statens vegvesen si handbok 140: Konsekvensanalyser. Handboka gir tilråding for kva konsekvensar som skal og bør vurderast. I tillegg seier den kva metodar som skal nyttast ved gjennomføring av analysen Den samfunnøkonomiske analysen er delt inn prissette konsekvensar og ikkje-prissette konsekvensar. For kvart utgreiingstema inneheld programmet omtale av:  Definisjon av tema der dette er naudsynt  Fokus for utgreiinga, kva som er oppfatta som dei viktigaste problemstillingane  Utgreiingsbehov, ei konkretisering av kva ein treng av nye utgreiingar  Metode; kva som er tilrådd metode  Grunnlagsmateriale; oversikt over eksisterande kunnskap i form av planar, utgreiingar, retningsliner, registreringar og databasar som vil vere viktig for utgreiinga, samt trong for eventuelle tilleggsutgreiingar.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.1.

Prissette konsekvensar

Definisjon av tema Fokus for utgreiinga Utgreiingsbehov

Metode

Omfattar dei konsekvensane som kan kvantifiserast og verdsetjast i kroner. Hovudfokus for dei prissette konsekvensane er å få fram dei transportøkonomiske verknadene tiltaket vil ha. Dette skjer gjennom ei nytte-/kostnadsanalyse.  Byggekostnader. Byggekostnadene omfattar anleggskostnadene, byggherrekostnader, MVA og påslag for usikkerheit. Vurdering av byggekostnadene skjer ved den såkalla ANSLAG-metoden.  Framtidige driftskostnader. Det er lagt inn standardverdiar for ulike vegtypar i EFFEKT, desse vil bli sjekka opp mot nyaste erfaringstal.  Nytte-/kostnadsanalyse. Sjølve N/K-analysen omfattar følgjande hovudposter: o Nytte for trafikantar og transportbrukarar, herunder biltrafikk, kollektivreisande, mjuke trafikantar. Her inngår både distanseavhengige kostnader, tidsavhengige kostnader og andre kostnader. o Operatørnytte, d.v.s. nytten for busselskap, parkeringsselskap, bompengeselskap og andre private aktørar som driv off. transport o Budsjettverknad for det offentlige. Dette er summen av inn- og utbetalingar over offentlige budsjett, inkludert transportetatane. Viktige postar her er: Investeringar, drifts- og vedlikehaldskostnader, skatteinntekter m.v. o Samfunnet elles: Gjeld ulykkeskostnader, kostnader ved støy og luftureining, restverdi av anlegget og skattekostnader. Støysonekart vil bli utarbeidd for dei aktuelle alternativa. Handbok 140. Statens vegvesen sitt verktøy EFFEKT vert nytta for å rekne dei prissette konsekvensane. Omgrepet netto nytte blir brukt til å presentere nytten av prosjektet. Netto nytte er noverdien av summen av nytte for de ulike aktørane med fråtrekk av noverdien av kostnadene som følgjer med det å gjennomføre og drifte tiltaket. Netto nytte blir målt som endringar i høve til alternativ 0. I eit byområde som Førde er det i utgangspunktet ein samla netto nytte for dei alternativa som analyserast som skal presenterast. For å få fram denne må ein kople trafikkmodellar og EFFEKT gjennom Trafikantnyttemodulen og Kollektivmodulen. Det kan også vere aktuelt å gjennomføre enklare vurderingar for delalternativ ved meir tradisjonell bruk av EFFEKT.

Eksisterande materiale

Analyseperioden er 25 år frå forventa opning av tiltaket, medan levetida vanligvis blir sett til 40 år. Som grunnlag for analysen vil opning av tiltak vil i planarbeidet bli sett til år 2018, dette for å kunne samanlikne mot andre prosjekt ved revisjon av Nasjonal Transportplan.  Handbok 140  Trafikktal

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Mange tema må utgreiast som eit ledd i arbeidet med dei prissette konsekvensane, m.a. må veglinjer konstruerast i samsvar med standardkrav i hb. 017 og teiknast opp. Andre tema er nemnt vidare her. 6.2.1.1. Trafikk Å få oversikt over både trafikktal på lenkjer og kor trafikken går frå/til vil vere eit viktig grunnlag ved vurdering av alternativ/tiltak og for fastlegging av standard på veglenkjer. Trafikktal er også viktige ved vurdering av nytten av tiltaka. Ei vurdering av kollektivtrafikk og mjuke trafikantar inngår i vurdering av trafikktal. I arbeidet vil vi nytte Statens vegvesen sin Nasjonale og Regionale Transportmodell. For tiltak i sentrumsområdet trengst meir detaljerte vurderingar enn desse kan gi. Alternative metodar er:  Nytte eksisterande modell Cowi har utarbeida for Førde kommune, evt. med utviding og ny kalibrering  Bruke sonedata frå Førde sin modell til å detaljere Statens vegvesen sin Regionale modell Trafikktal utan bompengar skal nyttast både for vurdering av nytte og for dimensjonering. Om det kjem eit lokalpolitisk initiativ skal det gjerast ei separat vurdering av verknaden bompengar kan ha på trafikktala. 6.2.1.2. Trafikksikkerheit Ein viktig del av arbeidet vil vere å vurdere korleis dei forskjellige alternativa vil verke inn på trafikksikkerheit. Trafikksikkerheit vil vere ein viktig premiss ved utforming av alternativ. 6.2.1.3. Geologi Geologi må kartleggjast for å vurdere aktuelle tunnelalternativ med omsyn på kostnader til driving og sikring. Ein må undersøkje kva kvalitet fjellmassane har for å vurdere aktuell bruk av massane. Kartlegginga skal utførast i tråd med Handbok 021 Vegtunnelar. For tunnelar frå Langelandsområdet og nordover må ein vurdere evt. innlekkasjar med omsyn til Digernesvatnet naturreservat. I tillegg må det gjerast ei vurdering av rasfare for aktuelle veglinjer i dagen og tunnelpåhogg. 6.2.1.4. Geoteknikk Ei grov kartlegging av temaet skal gjerast for å avklare at alternativ er gjennomførbare, og for å avdekke om det er behov for kostbare sikringstiltak. Mest aktuelle område er evt. brukryssingar over Jølstra og tunnelpåhogg. Større fyllingar og skjeringar må og vurderast. 6.2.1.5. Massedeponi Det skal gjennomførast ei utgreiing av aktuelle massedeponi for å få plass til massar frå evt. tunnelbygging. Nokre aktuelle deponiområde er omtalt i kap. 5.5. Massane må utnyttast på ein best mogleg måte slik at dei kjem samfunnet til nytte. Massedeponi må plasserast slik at dei gir minst mogleg ulempe med omsyn til busette og til natur.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Utgreiinga vil vere todelt: 1. Finne deponibehov I tillegg til at ein må vite lengde og standard for tunnelar inngår ei vurdering av kva kvalitet massane har (sjå og kap. 6.2.1.2) og kva dei kan nyttast til. Dette vil verke inn på fordelinga mellom permanente og mellombelse deponi. 2. Finne eigna deponiområde Skal vurderast ut frå både ikkje-prissette konsekvensar og ut frå konsekvensar plassering har med omsyn til transport av massar. For mellombelse deponi inngår å vurdere støy frå knusing av massar 6.2.1.6. Tunnelar Fleire lengre tunnelar kan vere aktuelle alternativ. I tillegg til geologiske vurderingar og vurdering av trafikktal er det nokre vurderingar som må gjerast av desse med omsyn til val av standard og vurdering av kostnader og som grunnlag for risiko- og sårbarheitsanalyse:  Vil lange tunnelar med stigning gi spesielle omsyn som må ivaretakast?  Forbikjøringsfelt i tunnel og kryss i tunnel kan vere aktuelt. Slike løysingar må avklarast med Vegdirektoratet før planutkastet blir lagt fram. 6.2.1.7. Bruer/konstruksjonar Det skal utførast enkle forprosjekt for evt. bruer over Jølstra, for evt. rasoverbygg og for evt. lengre portalar ved tunnelpåhogg. 6.2.1.8. Støy og luftforureining Som ledd i arbeidet vil vi utarbeide støysonekart for dei enkelte alternativ i samsvar med Rettleiar T1442 frå Miljøverndepartementet. Vi vil og vurdere luftforureining i samsvar med planrettleiar rundt dette, som for tida er til slutthandsaming i Miljøverndepartementet. Spesielt for støy vil det vere viktig å innarbeide nødvendige tiltak ved vurdering av investeringskostnader. I tillegg vil vi bruke EFFEKT til å vurdere dette i samsvar med Handbok 140. 6.2.1.9. Vegeigar Det skal i tilknytning til planarbeidet førast forhandlingar om framtidig eigarskap til nye og eksisterande vegstrekningar – inklusive gang- og sykkelvegar. Som minimum avtala eigarskap skal vere dei vegtiltaka som går inn i Førdepakken. 6.2.1.10.

Kollektivtrafikk

Førde er eit knutepunkt for kollektivtrafikk og godstransport. Effektive og nødvendige tiltak vert innarbeidd i kommunedelplanen.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.2.

Ikkje prissette konsekvensar

Handbok 140 skal leggast til grunn for ikkje prissette konsekvensar. Vurdering av dei ikkje prissette konsekvensane skjer ved ein systematisk gjennomgang av:  VERDI, uttrykt gjennom tilstand, eigenskapar

og utviklingstrekk for tema i det området der vegprosjektet blir planlagt. Skala: Liten – Middel – Stor.  OMFANG av konsekvensen, d.v.s. kor store

endringar vegtiltaket vil føre til for det aktuelle temaet. Skala: Stort negativt – middels negativt – lite/intet – middels positivt – stort positivt.  KONSEKVENS som kjem fram ved å

samanhalde VERDI og OMFANG innanfor det enkelte tema.

Figur 6.1 Konsekvensvifta (Handbok 140)

Konsekvensvurderinga kan utførast ved bruk av den såkalla konsekvensvifta vist over og konsekvensane blir vist på ein skala med + og – med desse namna: ++++ +++ ++ + 0 -------

Svært stor positiv konsekvens Stor positiv konsekvens Middels positiv konsekvens Liten positiv konsekvens Ubetydeleg konsekvens Liten negativ konsekvens Middels negativ konsekvens Stor negativ konsekvens Svært stor negativ konsekvens

Handbok 140 legg opp til at følgjande deltema kan utgreiast:  Landskapsbilete  Nærmiljø og friluftsliv  Naturmiljø  Kulturmiljø  Naturressursar Konsekvensen for eit alternativ kjem fram ved at ein til slutt set saman konsekvensen for alle deltema.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.2.1. Landskapsbilete/bybilete Definisjon av tema Temaet landskapsbilete/bybilete omhandlar dei visuelle kvalitetane i omgjevnadene og korleis desse vert endra som fylgje av dei ulike tiltaka. Temaet omfattar både opplevinga av landskapet sett frå omgjevnadene og frå vegen (reiseoppleving).

Fokus for utgreiinga Utgreiingsbehov

Metode

Eksisterande materiale

Landskapsbilete omfattar omgjevnadene frå bylandskapet til det urørte naturlandskapet. Planområdet vekslar frå naturlandskap til bylandskap. Det er eit mål at veganlegget skal framstå logisk og i tråd med karakteren til det området vegen går gjennom. Den visuelle verknaden av tiltaka skal skildrast, og det skal utarbeidast ei romleg analyse og realistiske illustrasjonar ved portalområde og av lengre nye veglenker i dagen, t.d. ved Moskog eller frå Bruland og austover. Illustrasjonane skal vise tiltaka sin innverknad på omgjevnadane. Den romlege analysen skal vise tydelege topografiske skilje i landskapet, utsiktspunkt, landemerke og viktige element som bind landskapet saman til heilskap.  Handbok 140  3-D modellar eller fotomontasjar, perspektivteikningar og snitt, eller andre eigna metodar skal nyttast for å illustrere aktuelle situasjonar, problemstillingar og løysingar.  NIJOS, landskapsregioner  Den europeiske landskapskonvensjonen  Tidlegare analyser av Førde  BOTSFOR

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.2.2. Nærmiljø og friluftsliv Støy og luftforureining blir behandla som prissette konsekvensar, jfr. kap. 6.2.1.8. Definisjon av tema

Nærmiljø og friluftsliv handlar om utandørs opphald og fysisk aktivitet i bustad- og tettstadnære uteområde, byrom, parkar og friluftsområde. Analysen av nærmiljø og friluftsliv skal synleggjere tiltaket sine verknadar for dei busette og brukarane av dei områda. I analysen av nærmiljø vert det vurdert korleis tiltaket svekkar eller betrar dei fysiske tilhøva for trivsel, samvere og fysisk aktivitet i uteområda. Konsekvensar for tilgjenge til friluftsområde skal utgreiast. Motoriserte aktivitetar inngår ikkje i tema nærmiljø og friluftsliv. Sjølv om nærmiljø og friluftsliv er overlappande tema, vil dei i nokre tilhøve stå i motsetnad til kvarandre. Tiltak som er negative for det eine, kan ha positive verknadar for det andre. I så fall er det viktig at motsetnadane kjem fram, og ikkje skildre det som eintydig positivt eller negativt.

Fokus for utgreiinga

Vurdering av korleis nye veglenker avlastar trafikk på eks. vegnett og dermed reduserer barriereverknad og andre ulemper med omsyn til nærmiljø og friluftsliv. Samtidig kan nye veglenker i seg sjølv gi dårlegare eller betre tilgong til nærmiljøog friluftsområde. Moglegheitene for vidareføring av og tilrettelegging for turgåing, til fots og på ski, sykling og riding i nærmiljøet er derfor ei utfordring og problemstilling. Utgreiingsbehov  Endring i barriereverknad skal vurderast.  Konsekvensar for friområde og friluftsområde skal vurderast i høve tilgjenge og endra støybelastning.  Konsekvensane av nye trasear skal vurderast med omsyn til busetnad og busetnaden sitt nærmiljø.  Konsekvensar for nærmiljøanlegg, som barnehage, skule, idrettsanlegg og leikeplassar skal utgreiast.  Kartleggje friluftskvalitetar og identifisera influensområdet for nærmiljø og friluftsliv. Metode  Handbok 140  Innhente informasjon frå offentlege etatar, lag, organisasjonar og lokalkjende personar.  Registrering i felt.  Relevante handbøker frå DN Eksisterande  Fylkesatlas Sogn og Fjordane – Lokalt viktige friluftsområde (FRIDA) materiale  Utførte registreringar av gang- og snarvegar og viktige målpunkt

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.2.3. Naturmiljø Definisjon av Temaet omhandlar naturtypar og artsførekomstar som er viktige for dyr og planter tema sitt levegrunnlag, samt geologiske element. Omgrepet naturmiljø omfattar alle førekomstar på land, i sjø og i vatn, og biologisk mangfald knytt til desse. Fokus for Ein ny eller utbetra veg, inkl. massedeponi, kan ha direkte konsekvensar for ulike utgreiinga naturtypar og artar, og det kan gi konsekvensar på sikt, som fylgje av oppdeling av heilskaplege miljø. Utgreiingsbehov Basert på kjende registreringar, samt supplerande undersøkingar/registreringar, skal det vurderast kva konsekvensar tiltaket har ved direkte inngrep og kva indirekte konsekvensar det kan føre til for naturtypar, artsmangfald og barriereverknad. Her inngår å vurdere korleis evt. tunnelar kan virke inn på naturreservata Digernesvatnet, Svarteliåsmyra og Skilbreivatnet. Det skal gjerast nye registreringar for vilt innanfor den delen av planområdet som skal utgreiast med tanke på mogleg trase eller tiltak/inngrep. For hjort skal område med endra fare for påkjørsel registrerast. Forslag til avbøtande tiltak for oppfølging i seinare planarbeid skal skildrast. Det skal gjerast kartlegging av viktige lokalitetar for flaggermus.

Metode

Eksisterande materiale

Det skal vurderast kva verknad vegalternativa kan få for naturmangfaldet i Kusslia og eventuelt foreslå tiltak for å unngå/ minimere skade. I dette inngår å vurdere verknaden på grunnvassnivået.  Handbok 140 Konsekvensutgreiing  DN – handbok 11 Viltkartlegging  DN - handbok 13 Naturtypekartlegging skal brukast ved registrering av naturtypar som ikkje alt er registrert og ligg inne i naturbasen.  Arbeidet skal basere seg på nyleg gjennomførde registreringar av biologisk mangfald, og det må gjennomførast kvalitetssikring av eksisterande dokumentasjon. Eventuelle viktige område for biologisk mangfald som vert berørt skal skildrast og verdivurderast.  Ein skal oppfylle krava til utgreiing og konsekvensvurdering i samsvar med miljørettslege prinsipp i naturmangfaldlova.  Fylkesatlas Sogn og Fjordane – nasjonalt og regionalt viktige naturtypar (EDNA)  Naturtypekartlegging i Førde kommune  Naturtypekartlegging i Gaular kommune  Naturbase (Direktoratet for naturforvaltning)  Artsdatabanken og databasabe for sopp, lav, mose ved Bergen Museum  NGU – geologi og geologiske førekomster

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.2.4. Kulturmiljø Definisjon av Kulturminne og kulturmiljø er viktige kjelder til kunnskap om samfunn og tema levevilkår i fortida. Eit kulturmiljø omfattar område der kulturminne inngår som ein del av ein større heilskap eller samanheng. Kulturminne, som andre ikkjefornybare ressursar, må forvaltast på ein slik måte at ein tek vare på spor frå tidlegare generasjonar og kan overlevere dei til nye generasjonar. Då ein ikkje kan ta vare på alt som menneska har skapt gjennom tidene, er det naudsynt å prioritere kva som er viktig å ta vare på.

Fokus for utgreiinga Utgreiingsbehov

Temaet kulturmiljø tek utgangspunkt i dei kulturhistoriske verdiane innafor influensområdet av planen, og vurderer korleis tiltaka vil påverke desse. Området inneheld heilskaplege kulturmiljø, automatisk freda kulturminne, vedtaksfreda kulturminne, verneverdige bygningar og bygningsmiljø, gardsmiljø og nyare tids kulturminne. Desse kan verta råka av ei ny eller utbetra vegline. Deltema skal dekke både førhistoriske kulturminne, nyare tids kulturminne og heilskaplege kulturmiljø. Verdi, omfang og konsekvens i høve til deltema Kulturmiljø skal vurderast for alle trasealternativ nemnd i planprogrammet. Dei skal vurderast i forhold til 0-alternativet (eksisterande situasjon utan nokre tiltak). Vegtraseen og massedeponi sin innverknad på kulturminne og kulturmiljø skal både utgreiast i høve til direkte og indirekte påverknad/inngrep i kulturmiljøet. På bakgrunn av dette skal det utarbeidast ein samla vurdering av tiltaket sin verknad på heilskap og samanheng i kulturmiljøa. Medan planområdet er avgrensa av tiltaka sine fysiske grenser, må influensområdet i konsekvensutgreiinga definerast ut frå ein kulturfagleg bakgrunn. Det skal lagast oversikt og kartfesting over kulturminne og kulturmiljø og område med potensial for nye funn av til no ukjende automatisk freda kulturminne som ligg i influensområdet til tiltaka, slik at desse kan nyttast i detaljplanlegging. Verdiar, omfang og konsekvensar skal illustrerast med kart, skisser, foto, tabellar og liknande der det kan vere med på å klargjera utgreiinga. Ein må påregne ei systematisk kartlegging av både førhistoriske kulturminne, nyare tids kulturminne og heilskaplege kulturmiljø. Det same gjeld for område med potensiale for nye funn av til no ukjende automatisk freda kulturminne. Til dette arbeidet trengs både ein gjennomgang av tilgjengeleg kjeldemateriale og registrering i felt. I samråd med ansvarleg kulturstyresmakt skal det ved oppstart av konsekvensutgreiinga avklarast behov for ytterlegare undersøkingar for ikkjesynlege fornminne.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Metode

Eksisterande materiale

Konsekvensutgreiinga for deltema kulturmiljø må utførast av kulturfagleg kvalifisert personell med kompetanse innan kulturminnefeltet frå høgskule, universitet eller liknande, samt god praktisk erfaring frå liknande arbeid.  Handbok 140  Kjende kulturminne og kulturmiljø skal skildrast og kartfestast, kartet skal og vise kvar ein kan forvente å finne ikkje-kjende kulturminne. Område med potensial for funn og behov for ytterlegare granskingar skal avgrensast på kart.  Grundig kjeldegransking og feltarbeid vert viktig.  Fylkesatlas Sogn og Fjordane – Nasjonalt og regionalt viktige kulturlandskap  Freda kulturminne (Askeladden)  Registreringsrapportar hos Sogn og Fjordane fylkeskommune  Bygningar i SEFRAK-registeret  S&F fylkeskommune, Fylkesmannen i S&F og SVV i S&F; ”Den Trondhjemske postvei”, hovudplan for restaurering og forvaltning av postvegen, 1995  Landsverneplanen for Helse- og Omsorgsdepartementet  Rapport (av 26/9 2007) om 19 spesielt bevaringsverdige bygningar/miljø i Førde kommune, jfr. Bystyret sak 054/07.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.2.5. Naturressursar Definisjon av Naturressursar er ressursar frå jord, skog og andre utmarksareal, fiskebestandar i tema sjø og ferskvatn, vilt, vassførekomstar, berggrunn og mineralar. Temaet omhandlar landbruk, fiske, reindrift, vatn, berggrunn og lausmassar som ressursar. Fokus for Delar av planområdet ligg i eit aktivt landbruksområde. Ein bør søke å unngå tap utgreiinga og oppdeling av samanhengande landbruksareal. Det er mange massetak i området. Ein bør søke å unngå beslag av areal som desse kan nytte. Utgreiingsbehov Det må utarbeidast eit arealrekneskap for dyrka mark. Ulemper knytt til arrondering og barriereverknad for omkringliggjande areal må kartleggjast og avbøtande tiltak må utgreiast. Vurdere konsekvensar for ev. endring av grunnvassnivå og vassforekomstar, herunder høgdebasseng og reservevassforsyning for Førde, som fylgje av nye vegtrasear samt om nødvendig tilrå avbøtande tiltak.Vurdere konsekvensar for vassforsyning for busetnad som ikkje har forsyning frå det kommunale vassverket i Førde. Vurdere konsekvensane for fiske ved kryssing og nærføring av vatn og vassdrag. Vurdere konsekvensar for det maritime artsmangfald ved eventuelle utfyllingar / massedeponi i sjø. Vurdere konsekvensar med omsyn til grus- og pukkressursar, både dei som i dag er i drift og evt. potensielle område. Metode  Handbok 140  Verdsetting av jordbruksareal (ulike metodar som kan nyttast)  Kommunane bidreg til kvalitetssikring av registreringar og vurderingar av jordbruksproduksjon. Eksisterande  Fylkesatlas Sogn og Fjordane – kjerneområde landbruk materiale  NGU – Brønnregisteret  NGU sin grus og pukkdatabase  Norsk institutt for skog og landskap – Gårdskart  NIJOS - markslagskart

Fig. 6.2 Massetak og landbruk på Hafstad

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.2.3.

Samanstilling

På grunnlag av dei gjennomførte konsekvensvurderingane vil dei samla konsekvensane for alle alternativ bli sett opp på ein systematisk måte i samsvar med prinsippa i Statens vegvesen si Handbok 140. I tillegg vil dei viktigaste verknadane og skilnadane mellom alternativa bli omtala. Det skal spesielt gjerast greie for korleis dei ulike alternativa sikrar måloppnåing i forhold til nasjonale og lokale overordna målsettingar, og korleis alternativa innfrir dette prosjektet sine spesifikke målsettingar i kap. 4. For val av alternativ skal viktige avbøtande tiltak som må førast vidare inn i reguleringsplanarbeidet listast opp.

6.3. 6.3.1.

Andre forhold Lokal og regional utvikling

Lokale og regionale endringar er i hovudsak indirekte verknadar og tilpassingar som over tid fylgjer av tiltaka. Det viktigaste å vurdere for dette prosjektet er:  Endra arealbruk som konsekvens av prosjektet  Førde si rolle som regionsenter, både med omsyn til arbeidsplassar og med omsyn til handel og service

6.3.2.

Risiko og sårbarheit

Det vil bli utarbeidd ein overordna ROS-analyse med fokus på sårbarheit ved ulykker og vedlikehald, tunnelrisiko og fareidentifisering. Med tanke på sårbarheit vil tilkomst til Sentralsjukehuset i krisesituasjonar vere eit tema. Risiko og sårbarheitsanalyse vil også liggje implisitt i dei tekniske utgreiingane og med omsyn til ytre miljø i dei ikkje-prissette konsekvensane. Trafikksikkerheit blir handsama under dei prissette konsekvensane. ROS-analysen skal elles innehalde alle tema som fylgjer av PBL § 4-3”.

6.3.3.

Anleggsperioden

Gjennomføring av anleggsperioden skal beskrivast under tiltaka og utgreiast for kvart tema både innafor prissette og ikkje prissette konsekvensar. Det skal skildrast korleis anleggsdrifta verkar inn på trafikkavviklinga på E39 og anna hovudvegnett, og korleis anleggsdrifta vil verke inn på byområdet og bumiljø m.m.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

6.3.4.

Tilråding

På grunnlag av det som kjem fram i konsekvensutgreiinga og samanlikninga av alternativ skal det utarbeidast ei tilråding. Arbeidsgang og prosedyre for konsekvensanalyse og tilråding er slik, jfr. Handbok 140:

Fig. 6.3 Prosedyre for tilråding

Valt alternativ kan innebere tiltak på både riks-, fylkes- og kommunale vegar, og alternativet vil verke inn på framtidig sentrumsutvikling i Førde. Ved utarbeiding av tilråding må det derfor vere dialog mellom kommunane, fylkeskommunen og Statens vegvesen. Det er eit mål å kome fram til ei tilråding som er godkjent av alle partar. I arbeidet med tilråding må m.a. følgjande vurderast:  Tidsperspektivet, kor realistisk er gjennomføring ut frå tilgjengelege midlar?  Dette vil igjen avhenge av finansiering. Om det kjem eit lokalpolitisk initiativ må vi sjå på andre finansieringsformer, t.d. bompengefinansiering via ei Førdepakke og kor mye som kan/bør hentast ut frå ei slik finansieringskjelde.  Prioritering av tiltak, kva tiltak bør kome først?  Er mindre tiltak aktuelle i påvente av store tiltak fram i tid?

6.4. 6.4.1.

Organisering og gjennomføring Organisering

Det faglege planarbeidet vil bli utført i ei arbeidsgruppe med deltakarar frå Statens vegvesen og Førde kommune. Ved milepelar i planarbeidet, m.a. når saker skal opp til politisk handsaming, vil det bli halde møte i ei prosjektgruppe der Gaular kommune og vil delta. I denne gruppa vil det og bli invitert inn ein representant frå næringslivet. Om det blir oppretta eit bompengeselskap under planarbeidet vil representant derfrå og delta i denne gruppa. Internt i Statens vegvesen vil planarbeidet liggje under planprosjektet E39 Hordaland grense – Skei, og den interne samarbeidsgruppa som er oppretta i samband med dette vil bli nytta i arbeidet. Planforum i fylket er eit fast forum for statlege og regionale planetatar. Med deltakarar frå kommunane blir Planforum nytta som ekstern samarbeidsgruppe i planprosjektet. Elles i arbeidet vil vi ta kontakt med ulike eksterne partar ved behov.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

I samband med planprosjektet E39 Hordaland grense – Skei er det oppretta ei koordineringsgruppe som er ei referanse- og rådgivingsgruppe som skal gje innspel til planarbeidet. Deltakarar her er m.a. ordførarane i kommunane langs E39 og representantar frå næringslivet og vegbrukarorganisasjonane.

Fig 6.4 Organisering av planprosjektet

Som nemnt i teksten er det i både prosjekt- og arbeidsgruppa representantar frå både kommunar og andre. Internt i kommunane blir prosjektet, slik som i Statens vegvesen, styrt i linja på normalt vis.

6.4.2.

Informasjon og medverknad

Førde kommune og Statens vegvesen har som målsetting å gi god informasjon om planarbeidet slik at alle partar har god innsikt i prosessen og føreslegne løysingar og konsekvensar av desse. Det skal leggjast vekt på at utforming av planar og materiell vert gjort på ein slik måte at det gir grunnlag for god kommunikasjon med berørte partar og andre interessentar. Det er oppretta ei internettside http://www.vegvesen.no/Vegprosjekter/e39langelandmoskog om prosjektet der viktig informasjon og dokument blir lagt ut. Det vil også vere informasjon om planarbeidet på Førde kommune sine internettsider. Lokalavisa Firda vil bli brukt til annonsering. Avisa og andre lokale og regionale media vil bli kontakta når det er formålstenleg som del av planprosessen. På ein enkel og lett forståeleg måte skal informasjonsmateriell presentere situasjonen, vedtak som er fatta, problemstillingar som skal drøftast, framdrift i prosjektet, anleggsgjennomføring med vidare.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Det vil bli arrangert informasjonsmøte i høyringsperioden for planprogrammet og ved høyring av planutkastet vil det bli nytt informasjonsmøte. Gjennom høyring av planprogrammet vert det høve til å påverke kva alternativ og tema som skal utgreiast. I vidare saksgang, der det endelege planforslaget med tilhøyrande konsekvensutgreiing skal handsamast administrativt og politisk, vil det også vera ein open prosess. Statens vegvesen har ansvaret for utarbeiding av forslag til kommunedelplan, og vil stå som hovudansvarleg for informasjon om planarbeidet i planprosessen. I samband med offentlig høyring og politisk handsaming av planforslaget, vil også dei berørde kommunane Førde og Gaular som planmynde informere om tiltaket i sine informasjonskanalar.

6.4.3.

Framdrift

Det vidare planarbeidet vil følgje oppsettet som skissert nedanfor.

Fig. 6.5 Arbeidsoppgåver

Kommunedelplanar med konsekvensutgreiing vil bli utarbeida slik at den kan sendast på høyring hausten 2012 med tanke på å få vedteke kommunedelplanen tidleg i 2013.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

Aktivitetar Planprogrammet, saman med varsel om planstart, sendt ut på høyring. Høyring inkludert informasjonsmøte Silingsprosess Handsaming av merknadar Fastsetjing av planprogram Avklaring av kva alternativ som skal utgreiast Planarbeid kommunedelplanar og konsekvensutgreiing Kommunedelplan med konsekvensutgreiing vert lagt ut på høyring (informasjonsmøte) Vurdering av innkomne merknader til KU og saksførebuing for politisk handsaming Vedtak av kommunedelplanar med konsekvensutgreiing i Førde og Gaular kommunar

6.4.4.

Ca. tidsplan April 2011 April - mai 2011 Mai – sept. 2011 Sommaren 2011 September 2011 Oktober 2011 Haust 2011-Sommar 2012 Haust 2012 Haust 2012 Vinter 2013

Dokumentasjon

Det skal utarbeidast to kommunedelplanar:  Kommunedelplan Trafikk Førde  Kommunedelplan E39 Langeland-Moskog Kvar plan vil ha plankart og føresegner. Kvar plan vil ha ein tekstdel som vil vere samlerapportar frå delrapportar som blir utarbeida i samband med planarbeidet. Delrapportar skal utarbeidast for følgjande tema (avhengig av omfang kan det vere aktuelt å ta nokre tema rett inn i samlerapport, andre tema kan bli delt):  Trafikk- og nyttekostnadsanalyse, inkl. vurdering av trafikksikkerheit  Massedeponi  Støy og luftforureining  Landskapsbilete  Nærmiljø og friluftsliv  Naturmiljø  Kulturmiljø  Naturressursar  Lokal og regional utvikling  Risiko og sårbarheitsanalyse Det skal utarbeidast forprosjekt for tunnelar og større konstruksjonar. Ved utarbeiding av kostnadsoverslag vil det bli laga ein eigen rapport i tråd med Handbok 217 ”Anslagmetoden – utarbeidelse av kostnadsoverslag”. Om det blir tatt lokalpolitisk initiativ til vurdering av bompengar skal det utarbeidast ein førebels rapport om dette. Denne rapporten vil gi grunnlag for utarbeiding av endeleg moglegheitsstudie for vurdering av bompengar når kommuneplanvedtak er fatta.

PLANPROGRAM - E39 LANGELAND-MOSKOG OG KOMMUNEDELPLAN TRAFIKK FØRDE

VEDLEGG 1 Vedtak og samla endringar Planprogrammet for kommunedelplanane E39 Langeland – Moskog og Trafikkplan Førde vert fastsett med slike endringar/ tillegg: (PBL § 4-1) 

Kap 5.5 Massedeponi: Nytt prikkpunkt - Steinbrotet, Reset.



Nytt pkt 6.2.1.9 Vegeigar: Det skal i tilknytning til planarbeidet førast forhandlingar om framtidig eigarskap til nye og eksisterande vegstrekningar – inklusive gang- og sykkelvegar. Som minimum avtala eigarskap skal vere dei vegtiltaka som går inn i Førdepakken.



Nytt pkt 6.2.1.10 Kollektivtrafikk: Førde er eit knutepunkt for kollektivtrafikk og godstransport. Effektive og nødvendige tiltak vert innarbeidd i kommunedelplanen.



Kap 6.2.2.3 Naturmiljø, Utgreiingsbehov. Siste setning 1. avsnitt skal lyde: Her inngår å vurdere korleis evt. tunnelar kan virke inn på naturreservata Digernesvatnet, Svarteliåsmyra og Skilbreivatnet.



Kap 6.2.2.3 Naturmiljø, Definisjon av tema: Siste setning skal lyde: Omgrepet naturmiljø omfattar alle førkomstar på land, i sjø og i vatn, og biologisk mangfald knytt til desse.



Tillegg i kap 6.2.2.3 Naturmiljø, Utgreiingsbehov slik: ”Det skal vurderast kva verknad vegalternativa kan få for naturmangfaldet i Kusslia og eventuelt foreslå tiltak for å unngå/ minimere skade. I dette inngår å vurdere verknaden på grunnvassnivået”.



Kap 6.2.2.5 Naturressursar, Utgreiingsbehov – Ny første setning 2. avsnitt: Vurdere konsekvensar for ev. endring av grunnvassnivå og vassforekomstar, herunder høgdebasseng og reservevassforsyning for Førde, som fylgje av nye vegtrasear samt om nødvendig tilrå avbøtande tiltak.



Nytt punkt i kap 6.2.2.5 Naturressursar, Utgreiingsbehov: ”Vurdere konsekvensane for fiske ved kryssing og nærføring av vatn og vassdrag”.



Nytt punkt i kap 6.2.2.5 Naturressursar, Utgreiingsbehov: ”Vurdere konsekvensar for det maritime artsmangfald ved eventuelle utfyllingar / massedeponi i sjø”.



Nytt avsnitt i kap 6.3.2 Risiko og sårbarheit: 4-3”.

”ROS-analysen skal elles innehalde alle tema som fylgjer av PBL §

1656-11 grafisk.senter@vegvesen.no

Gaular kommune