ProMagazine Driemaandelijks informatieblad / 4.15 / juli - augustus - september 2015
jouw schakel tot solidariteit!
Op bezoek bij de boeren rond het Alajuelameer Net terug van vakantie, maar droom je stiekem al van een volgende reis? Zin om volgend jaar nieuwe horizonten op te zoeken? Wij gingen in maart op bezoek bij de boeren van Quebrada Ancha, een klein dorp rond het Alajuelameer, ten oosten van het beroemde Panamakanaal. We proefden er van het toeristisch aanbod. Snuif samen met ons de sfeer op en wie weet krijg je de smaak te pakken en is je volgende bestemming wel Panama? Caroline Medats Wanneer we landen in Panama, verlaten we de luchthaven via de kanaalzone. De avond is al gevallen. Jammer, denk ik in eerste instantie. Wat had ik graag al een eerste indruk opgedaan van het land dat vooral bekend is om zijn kanaal. Maar ik word toch niet teleurgesteld want ook ’s avonds blijkt de bedrijvigheid op en rond het kanaal groot. Langs de kant van de weg zijn er verschillende stopplaatsen. Wij zijn niet de enige die even halt houden; het kanaal lokt veel kijklustigen. Een containerschip gaat net door de sluizen. Het is indrukwekkend. Het Panamakanaal heeft voor mij een bijna mythisch karakter. Na tien minuten van verwondering rijden
we verder. De kanaalzone is groen en de oude kazernes langs de weg herinneren aan de voormalige Amerikaanse aanwezigheid. Tot 1999 was het beheer van het kanaal immers in handen van de Verenigde Staten. Een bouwproject met grote gevolgen Het Panamakanaal zorgt niet alleen voor enorme inkomsten voor de Panamese overheid. Dit enorme bouwproject heeft ook verstrekkende gevolgen voor het land en zijn bevolking. Om het kanaal operationeel te houden is een voortdurende watertoevoer bijvoorbeeld noodzakelijk. Daartoe werden in het begin van de vorige eeuw twee kunstmatige meren aangelegd; het Gatúnmeer en het Alajuelameer. De rivieren Chagres en Gatún voorzien de meren van water. Het gebied rond deze rivieren en meren werd later uitgeroepen tot beschermd natuurgebied om zo het natuurlijk woud en de watertoevoer te beschermen. De meren voorzien de inwoners
van Panama-Stad bovendien van water en enorme dammen op de rivieren wekken elektriciteit op voor de hoofdstad. Het staat buiten kijf dat de creatie van deze meren en beschermde natuurgebieden grote gevolgen heeft voor de Panamezen, niet in het minst voor de boeren rond het Alajuelameer. Toerisme als alternatief voor landbouw In 1985 werd het gebied rond het Alajuelameer uitgeroepen tot nationaal park. Als gevolg daarvan werd de landbouw in dit gebied aan banden gelegd om de fauna en flora te beschermen. De plaatselijke boeren moesten daarom op zoek naar een nieuwe bron van inkomsten. De leefomgeving van deze boeren is paradijselijk en een droom voor menig toerist. De boeren van Quebrada Ancha besloten enkele jaren geleden dan ook om met de financiële steun van Proma een project van cultuurhistorisch en ecologisch gemeenschapstoerisme uit de grond te stampen. Wij hingen de toerist uit en brachten hen een bezoek. Een tocht door de jungle Met een prauw steken we het Alajuelameer over. De tocht is heerlijk en ontspannend. Weg van de bewoonde wereld, volop in de vrije natuur. Na een half uurtje varen komen we aan in Quebrada Ancha. Enkele boeren van het lokale comité voor toerisme ontvangen ons met open armen en begeleiden ons door het oerwoud. Deze boeren en hun voorouders groeiden hier op en kennen het oerwoud als hun broekzak. Een bijzondere ervaring. Ze legden zelf een mooi pad aan en plaatsten bordjes. We passeren een imkerij. Eén van de boeren legt ons uit hoe ze er honing maken. Ook de imkerij maakt deel uit van de zoektocht naar alternatieve inkomsten.
Verse vis met gebakken banaan Etenstijd. We trekken met de prauw naar het centrum van het dorp waar de rest van het comité ons welkom heet in een speciaal voor de toeristen gebouwde rancho. Exotische bloemen en wandschilderingen fleuren de rancho op. Het comité voor toerisme in Quebrada Ancha bestaat uit achttien boeren, zowel mannen als vrouwen. Er staat verse vis met gebakken banaan op het menu. De maaltijd is voortreffelijk. Er wordt gezellig getafeld en boeren en toeristen krijgen zo de gelegenheid om elkaars leefwereld te leren kennen en ervaringen uit te wisselen. In deze oase van rust, ver weg van moderne communicatiemiddelen en technologie, is het heerlijk vertoeven. Na de maaltijd brengen enkele kinderen een folkloristische dans. Elk dorp heeft zo zijn eigen folklore. Het comité voor toerisme werkt hiervoor samen met de lokale school, die je ziet liggen vanuit de rancho. Er is lager en middelbaar onderwijs. Door het beperkt aantal leerlingen zijn er slechts twee klassen en twee leerkrachten. Hogere studies aanvatten is hier niet vanzelfsprekend. Hiervoor moeten ze
naar de hoofdstad en dat is duur. Soms voeren de kinderen ook een toneeltje op waarin ze de toeristen uitleg geven over het oerwoud en hen vragen om zorg te dragen voor de natuur. De afgelopen jaren veranderde de mentaliteit bij de boeren drastisch. Vroeger zagen ze de natuur louter als een bron van inkomsten. Ze kapten bomen en bewerkten de grond zonder na te denken over de gevolgen. Stilaan zagen ze in dat ze zorg moeten dragen voor dit prachtig stukje natuur en daarvan willen ze ook de toeristen overtuigen. Tastbare herinneringen aan de Spaanse overheersers Tot slot staat een bezoek aan de camino real op het programma. Dit is een oude koloniale weg die de Spaanse overheersers aanlegden om het goud vanuit Peru, via de Panamese stad Portobelo naar Panama-Stad te vervoeren. Overal in het park vind je overblijfselen van deze weg. Je vindt zelfs nog hoefijzers van een viertal eeuwen oud terug. Deze plek is duidelijk nog gevrijwaard van het massatoerisme. Enkele kinderen van het dorp vervoegen ons, ze zijn dolenthousiast. Saraya en
haar klasgenootje vertellen ons onder het toeziend oog van de boeren het verhaal van de camino real. Saraya wil graag met me wisselen: ik blijf in Panama, zij gaat naar BelgiĂŤ. Om sneeuw te zien. Dit avontuurlijke plan sterft helaas een stille dood. De kracht van de gemeenschap Stilaan wordt duidelijk dat de kracht van dit project bij de gemeenschap ligt. Enerzijds kan dit toerismeproject pas slagen als de hele gemeenschap het steunt. Anderzijds versterkt dit project de gemeenschap. Het is hierbij van belang dat het toerisme een alternatieve bron van inkomsten is en kleinschalig blijft, met respect voor de natuur en de lokale gemeenschap.
Vorming en begeleiding De boeren van Quebrada Ancha realiseerden dit toerismeproject dankzij intensieve begeleiding en vorming op maat. Met de financiĂŤle steun van Proma volgden ze vormingen over een breed spectrum aan onderwerpen zoals historische kennis over de camino real, klantgerichtheid en boekhouding. Maar de vormingen behelsden meer dan louter toerisme. Ze deden ook kennis op over mensenrechten, politieke inspraak en de rol van de vrouw. Ze leerden bovendien om zich te organiseren in groep en conflicten vreedzaam op te lossen. Het project is echter niet af. De boeren hebben nog steeds vorming nodig. Bovendien wil een andere gemeenschap in het park, Quebrada Tranquila, een gelijkaardig project op poten zetten. Maak jij hun droom mee waar?
Stilaan vinden toeristen de weg naar Quebrada Ancha. Heb ook jij de smaak te pakken en ga je graag eens op bezoek bij de boeren? Of ken je iemand die binnenkort naar Panama vertrekt? Neem contact met ons op. Meer informatie over het project Boeren Alajuelameer vind je op www.promavzw.be/boeren-alajuelameer.
G roeten
Congo! uit... D.R. Nieuwe handboeken voor de studenten in Ilebo
Al enkele jaren steunt Proma het Commercieel Technisch Instituut in Ilebo en het Sint-Jozefcollege in Bulongo in WestKasaï, in het zuiden van D.R. Congo. Beide scholen maken deel uit van het scholennetwerk van de paters jozefieten. Al meermaals gaven we beide scholen een duwtje in de rug om materiaal aan te kopen voor het maken van schoolbanken. Omdat het curriculum onlangs veranderde, drong de nood zich op om te investeren in nieuwe handboeken. Wij hielpen de directie van het Commercieel Technisch Instituut bij de aankoop van handboeken boekhouding, Frans en enkele woordenboeken. Voor de aankoop van andere boeken hebben ze nog wat extra middelen nodig. Kunnen ze daarvoor op jou rekenen? Maar er is nog meer nieuws uit deze hoek. Het atheneum van Veurne start dit schooljaar een correspondentie op met het college Sint-Etienne in Kinshasa, eveneens een school van de paters jozefieten. Jongeren uit het vijfde en zesde middelbaar zullen op regelmatige basis corresponderen met leeftijdsgenoten in Kinshasa. Zo leren ze elkaars leefwereld kennen en schaven ze hun Frans bij. Een initiatief dat Proma ten volle ondersteunt!
Meer informatie over het project Middelbaar onderwijs West-Kasaï vind je op www.promavzw.be/west-kasai.
Redactie: Caroline Medats Hoofdredactie: Kenny Frederickx V.U.: Michel Coppin Met dank aan: Catherine De Ryck, Patrick Hanssens, Marie-Christine Harpigny Foto’s: Proma Lay-out en druk: De Windroos NV Dit informatieblad is een uitgave van Proma vzw Vorstlaan 199, 1160 Brussel Tel.: 02 679 06 30 - Fax: 02 672 55 69 info@promavzw.be - www.promavzw.be Proma vzw is lid van de Vereniging voor Ethische Fondsenwerving (VEF): Proma onderschrijft de Ethische Code van de VEF. Dit betekent dat je beschikt over een recht op informatie. Dit houdt in dat schenkers, vrijwilligers en personeelsleden tenminste jaarlijks op de hoogte worden gebracht van wat er met de verworven fondsen gedaan wordt. Je ontvangt dit tijdschrift omdat je Proma in het verleden steunde of aangaf dat je graag ProMagazine ontvangt. Proma gaat discreet om met jouw persoonsgegevens. Ontvang je deze folder liever in digitaal formaat? Verhuisd? Opmerkingen of suggesties? Laat het ons weten.
Proma biedt met kleinschalige projecten onderwijs en vorming op maat aan jong en oud in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.
n ieuw!
Vorming over gezondheidszorg in D.R. Congo
In Kikwit, in het zuidwesten van D.R. Congo, worden veel mensen ziek bij gebrek aan kennis over een gezonde levensstijl en elementaire hygiĂŤnevoorschriften. Daarom organiseren we vormingssessies over basisgezondheidszorg voor ouders met kleine kinderen en aanstaande ouders. Ook kinderen en jongeren uit het lager en middelbaar onderwijs volgen deze vormingen. Animatoren van zeven organisaties uit het middenveld, zoals vrouwengroepen en mutualiteiten, verzorgen deze vormingen. Ze trekken naar middelbare scholen en sensibiliseren jongeren over de overdracht van hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Ze maken hen bewust van de gevaren van een clandestiene abortus en een drugs- en alcoholverslaving. Bovendien leren ze hen de beginselen van een gezonde levensstijl. Kinderen in de lagere school komen meer te weten over basishygiĂŤne en evenwichtige, gezonde voeding. Tijdens verschillende samenkomsten verspreid over de stad leren (toekomstige) ouders over de juiste voeding voor jonge kinderen, vaccinaties en de voorzorgsmaatregelen die ze moeten nemen om hun kroost te beschermen tegen malaria. Proma geeft de 21 animatoren van deze vormingssessies een duwtje in de rug. We zorgen voor een vergoeding voor elke animator en helpen hen bij de aankoop van ICT-materiaal. Met onze steun nemen de animatoren bovendien zelf deel aan vormingssessies om hun kennis en vaardigheden op punt te zetten.
Zegt dit je wel iets? Zet deze animatoren dan samen met ons mee op weg! Meer informatie over het project Gezondheidseducatie op www.promavzw.be/gezondheidseducatie.
HEB JE EEN HART VOOR KWALITEITSVOL ONDERWIJS EN VORMING WERELDWIJD? DOE EEN GIFT.
IBAN: BE71 0000 1733 1169 (Proma vzw) BIC: BPOTBEB1 Fiscaal attest voor giften van 40 euro of meer op jaarbasis. Van elke euro die je aan Proma schenkt, gaat 90 cent rechtstreeks naar het Zuiden.