ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:34
Página 1
arratia
abendua 2012 diciembre • n° 25 zk.
bidean gagoz
IZENA!
Arratiara heldu da! Zorionak eta urte barri on!
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:34
Página 2
arratia
bidean gagoz
Aurkibidea / Índice
3 4 5 6/7 /9 8 0 1 1 1 12 13 14 15 Flash black
Adi! /Eskualdeko Enplegu Plana Bidean gagoz / Berdintasuna / Beldur Barik Arratiarrok / Izaskun Astondoa Arratia Gaztedi
2
5º Edukiontzia
Zuk esan
Gorbeialde / Reciclaje de residuos ganaderos Bidean gagoz / Aprender a educar Bidean gagoz / Arrateren gauzak Arratiako Nagusien Egoitza. Eguzki-Mari Sariak Areatzako emakumeak
Arratiako Udalen Mankomunitatea Elexalde 49, Igorre- 48140 Tlf: 94 631 17 17 Fax: 94 631 92 15 email: mankomunitatea.arratia@bizkaia.org www.arratia.net
Arratia.bidean gagoz Argitaratzaile • Edita Diseinua • Diseño gráfico Inprimaketa • Impresión
Arratiako Udalen Mankomunitatea MBN Comunicación Gráficas Arratia
Alkarregaz Garaia da 2005-2006ko Bizkaiko Uri Hondakinak Kudeatzeko II. Osoko Planean eta 2010-2016ko Prebentzino Planean garatzen diran Hondakinak kudeatzeko Europako Zuzentarauen arabera, lehentasuna hondakinen prebentzinoa da, eta, ondorioz, AUMek hondakin organikoak batzeko zerbitzu barria ipiniko dau martxan 2013ko urtarrilaren 1etik aurrera: 5. edukiontzia hain zuzen be, kolore marroikoa. Kozinau bako begetalak, barazkiak eta frutak gaika batzeko. Zerbitzua martxan ipinteko aurrekontua (115.000 €) oso-osorik hartu dau bere gain Bizkaiko Foru Aldundiak. Zerbitzu barri honeri esker, uri hondakinak modu moderno, errespetuzko eta ekonomikoki eraginkorragoan kudeatzeko zerbitzu integradu barrirantz joango gar. Segi dezagun Arratia hobetzen!
Es la hora En cumplimiento de las Directivas europeas sobre la gestión de residuos desarrolladas en el II Plan Integral de Gestión de Residuos Urbanos de Bizkaia 2005-2006 y en su Plan de Prevención 1010-2016, vamos a implantar el 1 de enero de 2013 un nuevo servicio de recogida de residuos orgánicos, el 5º contenedor, de color marrón, para restos no cocinados de vegetales, verduras y frutas. El presupuesto destinado para su implantación (115.000 €) es asumido en su totalidad por la Diputación Foral de Bizkaia. Este sistema supone avanzar hacia un nuevo servicio integrado de gestión moderno, sostenible y económicamente más eficiente. ¡Sigamos mejorando Arratia!
Josune Gorospe Elezkano AUMko Presidentea
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:34
Adi!
Pรกgina 3
Abendua 2012 Diciembre
Hiruren arteko indarra Arratiak, Galdakaok eta Amorebieta-Etxanok esku artean daukie eskualdean lanpostuen sorrerea sustatzeko planaren lehenengo diagnostikoa. Bizi dogun sasoi honetan, argi dago udalek eta lekuan lekuko erakundeek, euren kabuz, ezin dabela gauza askorik egin lanaren inguruko gaietan, eta ez daukiela eskumen handirik arlo honetan. Halanda ze, Arratiako Udalen Mankomunitateak, Galdakaoko eta Amorebieta-Etxanoko administrazinoek apustu irmo eta sendoa egin dabe, inguruan modu bateratuan enplegua sustatzeko. Lehenengo analisia eta diagnostikoa Usansolon aurkeztu zan, bertoko alkate, enpresa eta erakundeen aurrean. Bertan, inguruak daukazan ahuldadeak eta sendotasunak nabarmentzen dira. Ahuldadeen artean dagoz populazinoa zahartzeko arriskua, lehen mailako sektorearen ahulezia, Enplegu Erregulazinoko Espedientearen egoeran dagoan enpresa-kopuru handia edo saltoki itxien konzentrazinoa, besteak beste. Eskualdeak aldeko puntuak be badaukaz; esate baterako, bertako populazinoaren ikasketa maila (ertaina-altua), biztanle bakotxeko batez besteko BPG (Bizkaikoa baino altuagoa) edo industrialdeetan eskuragarri dagoan lurzoru industriala. Txosten hau oraindik garatu beharra dago, eta dirulaguntzak lortu eta elkarlanak gauzatu. Halanda be, epe ertainean garatu beharko diren ekintzak eta ezarri beharreko neurriak nabarmentzen dauz. Besteak beste, nabarmentzeko modukoak dira Enplegu Erregulazinoko Espedienteek kaltetutako langileentzako laguntza-zerbitzua, langabeak trebatzeko tailer eta ikastaroen deialdia, edo enplegurako behatoki bat sortzea. Tresna honek enpresen beharrizanak antzemateko balioko dau; hau da, jakiteko zelako langileak behar dabezan. Modu horretan, langabeak bideratu egingo dira, lan-merkatuan barriro koloketako daukiezan au-
3
kerak handitu ahal izateko. Aurkeztu dan testuak lau neurri zehatz proposatzen dauz, aurrera egin ahal izateko: eskualdean trebakuntza-eskaintza lehiakorra garatzea, enpleguaren babesera eta sustapenera zuzendutako eskualde mailako kolaborazino-sistemea artikuletea, ekin-tzailetza sustatzea eta eskualdean garapenerako potentziala daukien sektore ekonomikoetan (adibidez, zerbitzu sektorea eta lehen mailako sektorea) enplegua sustatzea. Produktu ekologikoak ekoiztea, mendi publikoetako larreak aprobetxetea (batez be, Arratia ingu-
ruan) eta aisialdira bideratutako jardueren bitartez enplegua sortzea dira planeko proposamenetako batzuk. Azken finean, holako planakaz, eskualdea enpleguaren sorrerearen "eragilea" izatea gura da, Debagoienaren moduan, adibidez.
2013ko aurrekontuak onartu dira Arratiako Udalen Mankomunitatearen Osoko Bilkureak, abenduaren 26an egindako batzarrean, gehiengoz onartu dau 2.668.006 euroko aurrekontua 2013rako; halanda ze, bermatuta dagoz erakundeak gaur egunera arte eskaini dauzen zerbitzu guztiak. Ekitaldi honetarako aurkeztutako kontuen helburu nagusiak honeek dira: udalen ekarpenak ez handitzea, Gizarte Larrialdiko Laguntzen zerbitzurako dagozan partidak gehitzea eta modu ofizialean egokitzea lehen urigintzako bulego teknikoa zana, aurrerantzean eraginkortasun energetikoko bulegoa izan daiten. Era berean, udalen eskaerak be hartu dira kontuan Mankomunitatearen gastu arruntak murrizteko; izan be, partida guztien artean 200.000 inguruko aurrezkia lortu da guztira.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:34
PĂĄgina 4
Berdintasuna
Abendua 2012 Diciembre
Emakumeenganako indarkeriaren kontrako konpromisoa
4
Arratiako emakume elkarteek, talde feministek, udalek eta Arratiako Udalen Mankomunitateak jarduera-egitarau zabala programau eben azaroaren 25aren inguruan Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Nazinoarteko Eguna dala-ta. Ildo beretik, AUMk indarkeria sexistaren aurkako adierazpen instituzionala onartu dau. Oinez zein bizikletaz, bete morez kaleak! lemadun martxa morea, Beldur Barik lehiaketa, eta Marcela Lagarde antropologa eta feminista mexikarraren berbaldia izan ziran antolatu ziren ekintzak, beste askoren artean.
Baliabideen gida
beldur barik! Azaroaren 23an Beldur Barik lehiaketako sariak banatu ziran Aretzako Udaletxean. Ekimen oso positiboa izan da eta aurkeztu direzan proiektuak benetan interesgarriak. Neskek eta mutilek emakumeenganako bazterkeriari zelan egiten deutsen aurre erakusten daben adierazpen artistikoak aintzat hartu, balorau eta bultzatzea izan da ekimenaren helburua. Argazkian lehiaketaren kategoria bietako irabazleak eta sari emoleak: erdian Josune Gorospe, Arratiako Udalen Mankomunitateko presidentea, eta Maite Artabe, epaimahaikidea eta Areatzako Emakumeen Foroko kidea.
Berdintasun Zerbitzuak emakumeen aurkako indarkeriaren Arratiako baliabiden gida argitaratuko dau 2013ko urtarrilean, indarkeria bizi edo bizi dauen emakumeren bat ezagutu ezkero, deitzeko telefonoakaz, larrialdikoa eta informazinoa emotekoak.
Martxa morea
Adierazpen instituzionala (zatia) AUMk emakumeenganako indarkeriaren kontrako edozein adierazpen gaitzesten dugu, dimentsio orotan (fisikoa, psikologikoa, sexuala, sinbolikoa‌), bai eta sexismo mota oro ere, arinenak eta normalizatuenak barne, esaterako: sexuaren araberako rol estereotipatuak; neska eta emakumeen ikusezintasuna bizitzako hainbat ariotan, bigarren mailara zokoratuz; sexu eta ugalketa eskubideen ezeztapena; edota pertsonekiko diskriminazioa euren sexu-aukeraren edo genero identitatearen ondorioz.
Belaunaldi gazteagoen artean emakume nahiz gizonen arteko desberdintasunak eta emakumeenganako indarkeria gailenduta daudelako mitoa baino harago, errealitateak erakusten digu gazteen artean dagoen indarkeria matxista, baita adinez txikikoen artekoa ere, benetan kezkagarria deia. Horrenbestez, ezinbestekoa da ulertzea ezin daitekeela emakumeenganako indarkeriaren kontra borroka egin, gizonezkoen eta emakumezkoen ereduak sakon
eraldatu gabe, ez eta gizonezkoen eta emakumezkoen arteko harreman afektibo eta sexualak eraikitzeko modua aldatu gabe ere. Horregatik, tokiko gobernuok konpromiso aktiboa izan behar dugu ARRATIAko gazteekin lan egin eta indarkeria matxista prebenitzeko, ahalegina eginez eta beharrezkoak diren baliabideak eskainiz. Hori horrela, errespetuan, askatasunean, autonomian eta berdintasunean oinarritutako harremanak eraikitzen lagunduko diegu gazteei.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Arratiarrok
Página 5
Abendua 2012 Diciembre
5
Izaskun Astondoa, Piroteknia Astondoa enpresaren zuzendari nagusia
“Talentua personengan dago bakarrik, eta ez euren sexuan, arrazan edo baldintza sozialean” Izaskun Astondoa Piroteknia Astondoa mende bat baino gehiagoko enpresa arratiarraren zuzendari nagusia da. 1992an hasi zan bertan beharrean, eta, lehenago, Eusko Jaurlaritzako Industria Sailean eta Eustaten egin eban behar. Areatzan, bere birraititek 1885ean Piroteknia Astondoa enpresearen sorrerea izan zan tailerra sortu ebanetik, Izaskun egunero-egunero ibilten da burrukan, enpreseak gizarte eta ingurumen arloko erantzukizuna lortu dagian eta gizon eta emakumeen arteko bardintasuna egia bihurtu daiten, asmo horreek berba hutsak izan ez daitezan. Izaskun, AED 2011 saria lortutakoa be badana, Su Artifizialen Fabrikatzaileen Espainiako Alkartearen presidentea izan da. Gaur egun, Enpresa Kimikoen Bizkaiko Alkartearen (AVEQ-Kimika) presidentea da, eta Bizkaiko Enpresarioen Konfederazinoko (Cebek) presidenteordeetako bat be bada. Gainera, Confebaskeko Ingurumen Batzordearen presidentea da. Izaskun Astondoa ezkonduta dago eta bi ume daukaz; historia, artea eta musikea gustetan jakoz, eta bere ametsa da “egunen baten formatu handiko ikuskizun piroteknikoren bat sortzea, hunkitu eta harritu dagian”.
Zu enpresako 4. belaunaldiko kidea zara. Zuzendaritzara eta kudeaketara heldu dan lehenengo emakumea zara? Bai. Enpresearen zuzendaritza gizonezkoen esku egon da, ni heldu arte. Gustora zagoz familia-negozioa zeure gain hartzeko erabakiagaz? Zelan ikusten dozu zure etorkizuna? Bai. Familia-negoziotik kanpora denpora gehiago egotea gustauko jatan, baina, azkenean, denporek marketan dabez erabagiak. 20 urte zoragarri izan dira, eta, denpora honetan, Astondoako talde guztia norabide berean joan da hobetzen. Ez naz damutzen. Epe ertain eta luzerako etorkizunari jagokonez, orain arteko errezeta bera erabilteko asmoa daukat; produktuetan eta zerbitzuetan barritzea, hobetzen hainbeste lagundu deuskuen nazinoarteko aliantzak indartzea, eta gure talentua erabiltea, egiten doguzan proiektu guztietan bikaintasuna lortzeko. Zergaitik uste dozu, oraindino be, hain emakume gitxi dagozala erantzukizun handiko karguetan, enpresetan? Uste dot oraindino goiz dala emakume gehiago ikusteko erantzukizun handiko karguetan, eta azaldu egingo dot hori.
Emakumea orain dala ez asko sartu da lan munduan, eta ziur nago apurka-apurka gauzak aldatu egingo dirala. Talentua personengan dago, eta ez dauka zerikusirik sexuagaz, arrazeagaz edo baldintza sozialagaz. EBren helburua da emakumeen kuotea %40koa izatea 2020an. Egingarria iruditzen jatzu? Pentsetan dot zuzendaritzako postuak profesionalik onenek bete behar dabezala, bardin enpresa pribaduan zein publikoan. 2020an %40ra heltzea helburu optimistegia da. Zer gehiago egin behar da, enpresa barruan gizonen eta emakumeen arteko bardintasun efektiboa sustatzeko? Gatxa da galdera horreri erantzutea. Emakumeak pentsau behar dau bere buruari proposatzen deutson lekuraino heldu daitekeala, eta, ahal dodan heinean, nire inguruko zirkuluari hori holan dala transmitiduten saiatzen naz. Emakume pribilegiadua nazela uste dot. Nire neba-arrebak eta ni bardintasunean hezi ginduezan, eta familia-negozio baten kudeaketa heredetako suertea euki dot.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Página 6
Arratia Gaztedi
Abendua 2012 Diciembre
martxan gauz
6
Arratia Gaztedi proiektua aurrera jarraitzen dau. Gure gazteen ideiak eta proposamenak jasotzen ari gara herrietatik, partaidetza zuzena bultzatuz. Proiektua teknologia barrietan oinarritzen da, gazteen partaidetza ahalbidetzeko; horretarako, webgune bat ipini da martxan (www.arratiagaztedi.com); bertan, proiektuaren gainean eztabaidatu, eretxia emon, informazinoa jaso eta abar egin daitekez, eta, gainera, profilak be sortu dira Facebook eta Tuenti sare sozialetan. Baina ArratiaGaztedi proiektua mundu birtuala baino askoz be harago doa. Urritik hona, hainbat ekimen parte-hartzaile lantzen dabilz Arratiako herri guztietan, udal guztiakaz zuzeneko koordinazinoan. Lehenengo eta behin, udalerri bakotxaren errealidadea aztertzen da, eta, herri bakotxean dagozan gazteen kolektiboen eta euren profilaren arabera, topaketa jakin batzuk antolatu dira. Azken asteotan, antzezlan parte-hartzaileak egin izan dira Artean eta Igorren; azken kasu horretan, institutuko sarreran eta lonjetan. Gainera, topaketak egin dira Areatzako Gaztetxeko gazteakaz, batzarrak Arantzazuko Gazte Asanbladeagaz, eta tailerrak Areatzako Gaztelekuan, Arteako Ludotekan eta Bediako Liburutegian. Datozen asteotan, partaidetzarako topaketa eta dinamika honeek Zeanuri, Lemoa eta Diman egingo dira.
Topaketa honeetatik lortzen dan informazino guztia Arratiako gazteen egoeraren eta lehentasunen gaineko diagnostikoa egiteko erabiliko da, bai eta 2013rako jardueren plangintza egiteko be. Lan honen emoitzak abendu amaieran aurkeztuko jakez mankomunitateko arduradunei, udalei eta parte hartu daben persona guztiei.
Orain arte, gehien errepikatu diran ideiak aisialdiaren eta kulturaren ingurukoak dira: aisialdirako lekuak egokitzea eta jardueren agenda osoagoa prestatzea proposatu dabe, eta, bigarrenik, mobikortasunaren inguruko gaiak, batez be garraio publikoaren gainekoak eta gazteek mankomunitateko herrien eta inguruko herrien artean mobiduteko daukiezan alternatiben gainekoak.
Mejorar la movilidad y el transporte público Hasta el momento, las aportaciones de las y los jóvenes de Arratia se están centrando en el ocio y la cultura (con diversas propuestas sobre la habilitación de lugares para el encuentro y una agenda de actividades mas completa) y en las cuestiones relativas a la movilidad, sobre todo al transporte público y a las alternativas que existen para la juventud para moverse a otras localidades.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Pรกgina 7
Abendua 2012 Diciembre
7
Beharra topetako teknika barrien ikastaroa antolatu dau AUMk Krisi egoera honek batez be gazteei sorrarazten deutsien eraginari aurre egiteko asmoz, Arratiako Udalen Mankomunitateak beharra topetako tekniken ikastaroa antolatu dau, 18 eta 29 urte bitarteko gazteei zuzenduta. Ekimen honen helburua da gazteei laguntza emotea, lan merkatura sartu daitezan; horretarako, batez be, teknologia barriak erabiliko dira. Ikasleek ikasiko dabe eskaintzak eta orrialde interesgarriak Internet bidez topetan, sare sozialak erabilten, curriculum mueta barriak egiten (esate baterako, bideo formatuan egiten diranak) eta alkarrizketa personalei aurre egiten. Gainera, ezagutuko dabe zein dan, lan esparruan, arlo publiko eta pribaduaren arteko bitartekaritza: Lanbide, Behargintza, ABLEak eta abar.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Página 8
5º contenedor
Abendua 2012 Diciembre
arreta zerbitzua/ servicio de atención ARANTZAZU Astelehenetan, 9.00etatik 13.30etara Hauteskundeen lokalean Todos los lunes, de 9.00 a 13.30, en el local de las elecciones ARTEA Martitzenetan, 9.00etatik 13.30etara Udaletxean Todos los martes, de 9.00 a 13.30 en el Ayuntamiento ZEANURI Eguenetan, 9.00etatik 13.30tara Udaletxepean Todos los jueves, de 9.00 a 13.30 debajo del Ayuntamiento AREATZA Barikuetan, 9.00etatik 13.30etara Udaletxean Todos los viernes, de 9.00 a 13.30 en el Ayuntamiento BEDIA Astelehenetan, 9.00etatik 13.30etara Udaletxean Todos los lunes, de 9.00 a 13.30 en el Ayuntamiento DIMA Eguenetan, 9.00etatik 13.30etara, Udaletxean Todos los jueves, de 9.00 a 13.30 en el Ayuntamiento UBIDE Martitzenetan, 9.00etatik 13.30etara, Udaletxean Todos los martes, de 9.00 a 13.30 en el Ayuntamiento LEMOA Eguaztenetan, 9.00etatik 13.30etara, Udaletxean eta Elizondo Kultur Gunean Todos los miércoles, de 9.00 a 13.30 en el Kultur Gunea de Elizondo y en el Ayuntamiento IGORRE Barikuetan, 9.00etatik 13.30etara, Mankomunitatearen egoitzan Todos los viernes, de 9.00 a 13.30 en la sede de la Mancomunidad
10
Comienza la fase de inscripción con un servicio de atención a la ciudadanía en cada pueblo y un concurso escolar Arratiako Udalen Mankomunitatea buzoneará un folleto informativo acerca del uso del quinto contenedor, ofrecerá puntos de información y un servicio de atención a la ciudadanía por municipios y organizará un concurso escolar para sensibilizar a la comunidad educativa.
La campaña del quinto contenedor marrón se inició el pasado 19 de noviembre y entra ahora en la fase de inscripción, cuyo principal objetivo es lograr la adhesión de las familias de Arratia. Con la puesta en marcha de este nuevo servicio Arratia se convierte en la primera comarca de Bizkaia en instalar el quinto contenedor o conte-
nedor marrón, que recogerá los restos vegetales sin cocinar para convertirlos en compost, un sustrato que se puede reutilizar en obra civil, montes, zonas verdes, etc. Con el objetivo de lograr la participación de las familias de Arratia, Arratiako Udalen Mankomunitatea buzoneará en los domicilios de la comarca un folleto explicativo sobre la utilización del quinto contenedor. Además, todos los municipios de la comarca dispondrán de puntos informativos y de un servicio de atención a la ciudadanía. En dichos puntos informativos la ciudadanía de Arratia se podrá informar e inscribir y recoger el kit de materiales gratuitos que recibirá cada familia para poder hacer su propio compost, y que consiste en un cubo de 10 litros, bolsas biodegrada-
bles y una llave para abrir los contenedores marrones que se colocarán en la calles de la comarca. La implicación de la comunidad escolar es otro de los objetivos de la Mancomunidad. Por ello, y hasta el 21 de enero quienes estudien Educación Primaria y Secundaria de la comarca podrán participar en un concurso que tiene como objetivo principal sensibilizar a la juventud acerca de la importancia que tiene el cuidado del medio ambiente, el reciclaje y la minimización y la reutilización de residuos. El concurso contempla dos categorías principales: Educación Primaria y Secundaria, y varias modalidades de participación en función de la edad. Las alumnas y
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Página 9
5º contenedor
Abendua 2012 Diciembre
Dónde apuntarse Todas las personas que estén interesadas en este nuevo servicio pueden ponerse en contacto con la Mancomunidad, acudiendo a su sede de la calle Elexalde 49 de Igorre, en el e-mail: arratia21.arratia@bizkaia.org, en los teléfonos 94 673 60 88 y 94 631 17 17 o a través del blog http://arratiakoontzimarroia.blogspot.com.es alumnos de Educación Primaria podrán participar en dos modalidades: concurso de dibujo (1º, 2º y 3º de primaria) y redacción (4º, 5º y 6º de primaria), mientras que en Educación Secundaria tendrán que presentar sus trabajos en las modalidades fotografía y tweet. Quienes quieran participar deberán presentar sus propuestas antes del 21 de enero de 2013 y optarán al premio de 12 tablets.
¿sabías que… > la materia orgánica representa casi el 40% del total de los residuos? > el 75% de los residuos orgánicos son restos de comida no cocinada? > El 23% de los residuos orgánicos son restos de comida cocinada? > Los restos de poda y jardinería completan el total de los residuos orgánicos? > Los materiales utilizados en la campaña (contenedores, cubos, as, etc.) proceden de materiales reciclados?
11
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Página 10
zuk esan
Abendua 2012 Diciembre
5. edukiontzia eskatuko dozu? ¿te vas a apuntar al 5.contenedor?
10
Ekaitz Etxebarria / Artea
Jezabel Intxaurbe Olivares / Zeanuri
Bai, gurasoen etxean be hainbat urte daroaguz konposta egiten eta oso era egokia dala iruditzen jata hondakin mota honeek errezikletako. Uste dot abantailak ikusiko dogulaz sistema honegaz.
Bai, badut asmoa. Gehien bat etxean ditugun lorak eta aldatzen ditugunean askotan ez dogu jakiten nora bota. Eta urtero urtero lorak aldatzen ez ditugun arren, egiten dogunerako ondo ikusten dot kontenedore marroia erabiltzearena
Jose Alonso Bernal / Igorre Sí. Hace unos meses me ofrecieron esta información y di mi nombre para apuntarme. Me han llamado de la Mancomunidad para confirmar mi dirección y así poder pasar a por la llave que hará que entre todas y todos cuidemos un poco más el medioambiente y colaboremos en diferentes modos de reciclar.
Ana Pina
/ Areatza
Jose Antonio Aurrekoetxea / Dima Bai, kontenedore marroia erabiltzeko asmoa dekogu. Orainarte be ahal dogun guztia reziklatu izan dogu kontenedore honen aukerea emotea be ederto ikusten dogu.
Leire Astondoa Iturri / Lemoa
Birziklatzerako ateratzen direzen ekimen guztiak onuragarritzat hartzen dodaz. Gure etxean ahal den guztia birziklatzen dogu, ingurugiroaren hobekuntza norberen burutik hasi behar delako uste dudalako.
Egun hauetan enteratu naz kanpoan jarri diren kartelen bidez Mankomunitearen projektu honetaz. Beharbada lotsagarrie izango da ezetza esatea, baina momentuz guztiz beharrezkoa ikusten ez badot ez naz apuntatuko, holako erako proiektu guztiek ondo ikusten dodazan arren. Baserrian gauzenean hondakin asko solora botaten doguz baina Lemoako pisuen behar extra hori eitea gehiago kostetan jaku.
Ione Sorriketa / Bedia
Juan Carlos Oyo / Arantzazu
Si, me apuntaré. Me parece una noticia estupenda que en Arratia tengamos este sistema. Generaremos menos residuos y, lo más importante, con este contenedor se generará abono natural para los campos, jardines etc. Me he informado un poco y creo que, además, será mejor para el medio ambiente
Aún no lo tengo muy claro. Posiblemente sí, porque me interesa todo el tema de los residuos y el reciclaje. Pero esperaré a tener más información sobre cómo funciona este sistema para tomar una decisión.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Gorbeialde
Página 11
Abendua 2012 Diciembre
Reciclaje de residuos ganaderos y agrícolas en la comarca de Arratia-Nervión Comenzará este mes de diciembre e inicialmente se recogerán plásticos procedentes de invernaderos, bolas de hierba o silos, entre otros. La Asociación de Desarrollo Rural de Gorbeialde ha concluido la preparación de un proyecto para poner en marcha el reciclaje de residuos de actividad agrícola y ganadera que se genere en las explotaciones de la comarca de Arratia-Nervión.
11
Un servicio gratuito y que tiene un marcado carácter económico, medioambiental y social, ya que pretende disminuir de manera significativa la contaminación del entorno y facilitar que el sector ganadero cumpla con las obligaciones que la Unión Europea impone respecto a la gestión de los residuos de las explotaciones. “La concienciación sobre la protección del medio ambiente es fundamental para el éxito de este tipo de iniciativas, sobre todo en entornos productivos agrícolaganaderos”, apunta el gerente de Gorbeialde, Peli Manterola. Gorbeialde encabezará el proyecto de recogida y reciclaje en la zona, con la realización de una ruta diseñada para que los residuos
sean recogidos, bien en la propia explotación o en puntos convenidos previamente. El proyecto ha sido financiado por la Diputación Foral de Bizkaia.
Ruta de recogida Previamente al inicio de la actividad, quienes quieran tomar parte en la iniciativa tendrán que comunicar la cantidad aproximada de plástico que tienen acumulado en su explotación. Con estos datos se pretende elaborar la ruta de recogida. Una vez concluida esta fase, en primavera, se pasará a una segunda etapa, en la que se comenzará a recoger envases de fitosanitarios, pilas de pastor eléctrico, envases y jeringuillas de productos zoosanitarios, al igual que los plásticos de las bolas consumidas por el ganado durante este invierno.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:35
Página 12
bidean gagoz
Aprender a educar El servicio de educación social de Arratiako Udalen Mankomunitatea ha publicado una recopilación de relatos que durante este año se han entregado en los centros educativos y aulas de cultura del valle. Se trata de historias dirigidas a madres y padres, con paralelismos en la vida cotidiana, basadas en valores y situaciones que ayudan a la educación de hijas e hijos.
12
Arratiako Udalen Mankomunitatearen Berdintasun Sailak hizkuntza inklusiboari buruzko lan-jardunaldia antolatu eban alkateei, zinegotziei eta mankomunitateko bertako langileei zuzenduta, administrazinotik hizkuntza ez-sexistearen erabileran hobera egiteko. Guztion erantzukizuna da.
Abendua 2012 Diciembre
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:36
Página 13
bidean gagoz
Abendua 2012 Diciembre
Arrateren gauzak
Cuestión de valores
Ten en cuenta estos consejos Os animo a valorar desde vuestra realidad el ejemplo que damos a nuestras hijas e hijos. Quizás acabemos dándonos cuenta como la adolescente del cómic; de que en el fondo, nuestras virtudes y defectos, son fruto de lo que durante mu-
chos años ha visto hacer a su madre y padre. ¡Animo! El poder del mal ejemplo es muy fuerte; pero aún lo es más el del buen ejemplo.
Es curioso escuchar a madres y padres la misma preocupación en la consulta de pediatría: Nuestras hijas e hijos no quieren comer fruta ni verduras y ya no sabemos que hacer. El verdadero problema no es que el o la menor de edad no coma lo que debe; el problema es que infinidad de padres y madres quieren que sus hijos e hijas aprendan costumbres o valores que, como personas adultas, ellas mismas no llevan a cabo. Tengamos claro que educamos con el ejemplo. Por tanto, no podemos imponer reglas o conductas a los y las menores, que nosotras como personas adultas nos saltamos. Esas niños y niñas que hoy no comen fruta ante la incongruencia de sus madres y padres, son personas (más pequeñitas y menos desarrolladas, pero personas). A lo largo de su vida, irán aprendiendo fundamentalmente de lo que ven en casa. Por ello, animo a madres y padres a recordar unas normas básicas a la hora de educar a sus hijos en hijas mediante el ejemplo: > RESPETO: El niño o la niña son personas igual que los y las adultos. > NORMAS CLARAS Y COHERENTES: Educar en base a normas y valores estables, coherentes y compartidos por todas las personas de la unidad familiar. > RAZONAMIENTO DE LAS EXCEPCIONES: En caso de darse excepciones; los motivos racionales de dicha excepción, deben ser explicados, razonados y entendidos tanto por las personas adultas como por las menores.
13
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:36
Página 14
bidean gagoz
Abendua 2012 Diciembre
Eguzki-Mari Sariak
14
Arratiako Nagusien Egoitza, zorionak! Osakidetzako Barne Eskualdeak Arratiako Nagusien Egoitza saritu dau belaunaldien arteko integrazioa lantzeagatik. Nagusiei bizi-kalidade hobea emotera bideratutako proiektu barritzaile honetan, Arratiako Egoitzak hainbat ekimen lantzen dauz, besteak beste, Mankomunitateko gizarte ekintza saileko ‘elkar ezagutu’ taldearekin
Juan Carlos Muñecas, Dimakoa, eta Markel Petralanda, Areatzakoa, argazki lehiaketaren irabazleek, Geure Berbategia eta Gontzal Mendibilen diskoa jaso dabez.
elkarlana (13-18 urtekoak), eta Askartza Claret-eko haurrekin asteroko topaketak. Hauetan ikasleek Arratiako euskerea ikasten dabe, eta jolasak eta eskulanak egiten dabez egoiliarrakaz. “Noz etorriko dira umeak?” Hori da gehien galdetzen deutsiena zaintzaileei; pozarren dagozala erakusgarri.
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:36
Página 15
flash-back
Abendua 2012 Diciembre
AREATZAko emakumeak Areatzako Udalak herriko emakumeei omeladi polita egin eben aintzinako eta oraineko argaziak bilduz eta testuingurua azalduz. Hona hemen be gure omenaldia.
15 1920an nesken dantza taldea txistularigaz kalejiran
Manuela andereñorekin neskat taldea, mendiko txangoan
Areatzako neskatilak Ursula Bengoaren ostatuaren aurreko eskaileretan (Delia, Ana Mari, Raquel, Mª Teresa)
Erakusketaren aurkezpena herriko plazan
ARRATIA Bidean 25:Arratia
4/1/13
10:36
Página 16
begirada
Badakizu argazki hau Arratiako ze lekutan dagoan aterata? Bidali eiguzu erantzuna hona:
Zozketa bidez emongo doguz GEURE BERBATEGIE (Angel Larrea/Juan Rekalde) Arratiako euskerearen hiztegiaren ale bat eta Gontzal Mendibilen azken diskoa, NEURE TXIKI POLITA, Gorbeialdeko kantu herrikoiak batzen dauzena. Zure argazkiak be bialdu zeinkez (gehienezko pisua: 5 Mb), eta atal honetan argitaratuko doguz.
mankomunitatea.arratia@bizkaia.org
AUM, zure zerbitzura Gizarte Zerbitzuak / Servicios Sociales
Ingurumena / Medio Ambiente
Berdintasun Zerbitzua / Servicio de Igualdad
Hondakinen Bilketa / Recogida de Residuos
Herriko Argiak / Alumbrado Público
Bake Epaitegia / Juzgado de Paz
Tasak Bilketa / Recaudación de Tasas
Arratiako Egoitza / Residencia de Arratia
www.arratia.net