Περιοδική επιθεώρηση της επιχειρηματικής, τουριστικής & δημόσιας ζωής Τεύχος 25 | Απρίλιος 2012 | Διανέμεται δωρεάν
Ουρανούπολη
Μονή Ζυγού ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Ο γάμος στα Φλογητά Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
Βαρβάρα
χιλιάδες μάτια μας διαβάζουν ... ... χιλιάδες μάτια σας βλέπουν! Metron Design Studio Ελ. Βενιζέλου 3, Ν. Μουδανιά, Τηλ. 23730 22500
editorial Περιοδική επιθεώρηση της επιχειρηματικής, τουριστικής & δημόσιας ζωής
Έδρα Α. Μάμας Χαλκιδικής, τ.κ. 63 200 Υποκατάστημα Ελ. Βενιζέλου 3, τ.κ. 63 200 Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής Ιδιοκτησία - Έκδοση - Διεύθυνση Αντώνης Πάσχος Α. Μάμας Χαλκιδικής, τ.κ. 63 200 Νομική Σύμβουλος Θεοδώρα Κιοσέογλου Σύμβ. Έκδοσης - Υπεύθ. για τον Νόμο Παναγιώτης Πάσχος κιν 6976 67 67 57 Συντακτική ομάδα Αντώνης Πάσχος - Δέσποινα Κοτζαμπιγίκη Ναυσικά Λουκάκη Συνεργάτες Χρήστος Ντικμπασάνης - Βασίλης Παππάς - Χρήστος Παπακώστας - Μιχάλης Κουτσός Ιωάννα Καρμοίρη - Χάρης Σαρόγλου - Μάρθα Διδασκάλου - Όλγα Κίστρη- Τάσος Αξαρλής Θανάσης Γραμμένος - Μάγδα Ξύδη Δημιουργικό - Διαφήμιση Metron Design Studio Φωτογραφία Ναυσικά Λουκάκη - Θανάσης Γραμμένος Χρήστος Ντικμπασάνης Επικοινωνία Metron Design Studio Ελ. Βενιζέλου 3, Ν. Μουδανιά τ.κ. 63 200, τηλ. 23730 22500, κιν. 6976 67 67 57 - 6973 40 07 55 e mail: ploushalkidikis@gmail.com www.metrondesign.com
Καλό Πάσχα • Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους, οι οποίοι είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι. • Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με αναφορά στο περιοδικό “πλους”. • Το περιοδικό μας χειροδιανέμεται στη Χαλκιδική. Παρακαταθήκη υπάρχει στα γραφεία μας και τους επαγγελματικούς χώρους όλων των διαφημιζόμενων επιχειρήσεων. Επιπλέον, σε επιλεγμένα σημεία της Χαλκιδικής και της Θεσσαλονίκης.
Εάν θέλετε να λαμβάνετε το περιοδικό μας στον δικό σας χώρο (σπίτι-κατάστημα-γραφείο-ΤΘ), τηλεφωνήστε 23730 22500 & 6976 67 67 57. Ετήσιο κόστος: 50€
04 πλους
Η αγορά σαν να κινείται κάπως αυτές τις μέρες, είναι όμως πια πολύ δύσκολο, έως αδύνατο, να πιάσει ρυθμούς, αφού ο καταναλωτής είναι απ’ τη μια ψυχικά κουρασμένος και ταλαιπωρημένος, με όλον αυτόν τον επί 2,5 χρόνια ανελέητο βομβαρδισμό του από τα μέσα και τις κυβερνήσεις, για να του βάλουν καλά μέσ’ το μυαλό του ότι είναι ο αποκλειστικά υπεύθυνος για την κατάσταση που βιώνει, επειδή δεν έκανε τον 50ετή προγραμματισμό του καλά κι επειδή δεν πρόβλεψε ότι ο κυβερνήτης που πίστεψε (και γι αυτό τον ψήφισε με μια απ’ τις μεγαλύτερες πλειοψηφίες) θα τον έριχνε εν ψυχρώ, βάσει σχεδιασμού και απολύτως συνειδητά στα αδηφάγα σαγόνια του ΔΝΤ και της ‘‘φίρμας’’ (για να μιμηθούμε τους υπαλλήλους της Goldman Sachs που δεν τολμούν ούτε να προφέρουν τ’ όνομά της -κατά το oligarchy του Κούλογλου-). Κι απ’ την άλλη, ανίσχυρος μπρος στον καταιγισμό νόμων και υπο-νόμων που τον κατάντησαν πένητα χωρίς πρόνοια και -το σπουδαιότερο- χωρίς προοπτική, θέλει ν’ αγοράσει αλλά δεν μπορεί πια, γιατί δεν έχει δουλειά, γιατί το κομπόδεμα της ζωής του έχει τελειώσει, γιατί ζει στην ανέχεια, γιατί μέσα σ’ όλα σκέφτεται και τον Ιούνιο που σαν έρθει μπορεί, σκέφτεται, να φέρει μαζί με το καλοκαιράκι και επί καινούργιας κυβέρνησης (αν), και το κύκνειο των Ταμείων και το κύκνειο των ‘‘βεβαρυμμένων’’ ιδιοκτησιών. Γι αυτό δεν βρίσκει τον εαυτό της η αγορά και γι αυτό δεν χαμογελάει ο αποψιλωμένος, πλην έμφορτος ζοφερών σκέψεων και συναισθημάτων αβεβαιότητας καταστηματάρχης. Είπαμε κι άλλες φορές, ότι ‘‘η ελπίς ου καταισχύνει’’ όπως λέει το ευαγγέλιο. Την ελπίδα του όμως την φτιάχνει μόνος του κανείς. Φτιάχνοντας πρώτα την ιδέα στο μυαλό του ότι όλα θ’ αλλάξουν -γιατί δεν μπορούμε να πάμε πίσω στο μεσαίωνα, ολόκληρη κοινωνία, επειδή το θέλουν μερικά δοσίλογα υποχείρια και τα ολίγα αφεντικά τους-, που αναπτερώνει την ελπίδα κι αυτή φτιάχνει την πίστη κι η πίστη μεγαλώνει την ελπίδα και πάει έτσι, μέχρι να γίνει αυτό που ονειρεύτηκε, που έλπισε, που πίστεψε. Η διαδικασία είναι γνωστή. Απλώς πρέπει να τη βάλουμε σε λειτουργία. Λίγο-λίγο όλοι μαζί. Για ν’ ανέβει το φρόνημα και να κάνει ποτάμι τη θέληση. Και τότε ποιός μπορεί ν’ αντισταθεί; Το Πάσχα που έρχεται, βοηθάει. Δείχνει την εσωστρέφεια, οδηγεί στην απόφαση και φέρνει την Ανάσταση. Και τότε ποιός μπορεί ν’ αντισταθεί; Καλό Πάσχα. Και μη το βάζουμε κάτω! Παναγιώτης Πάσχος Σύμβουλος έκδοσης
index τεύχος 25 | Απρίλιος 2012
04
Editorial
08
Επιχειρείν: Μικρά ενημερωτικά
10
Επιχειρείν: Για ποιούς λόγους αγοράζουν οι άνθρωποι | Βασίλης Παππάς
12
Zoom in: Νέα διάκριση για το ΓΕΛ Ν. Μουδανιών
13
Zoom in: Βελτιώσεις στον επενδυτικό και αναπτυξιακό νόμο Zoom in: Ημερίδα για νέες καλλιέργειες στον Ταξιάρχη
14
Προορισμός: Οργ. Τουρ. Αναπτ. Προ του Άθω περιοχής - Επιτυχίες σε Σουηδία και Ρουμανία
16
Periplous: Μονή Ζυγού, Ουρανούπολη
18
Λαογραφία: Βαρβάρα | Θανάσης Γραμμένος
20
Λαογραφία: Ο γάμος στα Φλογητά | Ειρήνη Μαυρίδου-Μαστοράκη
14
23
Θέμα: Επιστροφή στις ρίζες | Μάγδα Ξύδη
24
Περιήγηση: Η μικρή ιστορία της Σιναϊτικής βιβλιοθήκης | Χρήστος Ντικμπασάνης
26
Υγιεινή: Αυγά μέρος α’ | Μιχάλης Κουτσός
27
18
Ψυχική υγιεινή: Ιπποθεραπεία vs ψυχικών διαταραχών | Απόστολος Μαυρομάτης
28
Σελιδοδείκτης: Τέρατα και δράκοι
29
Ομορφιά: Πάσχα ομορφιάς | Μάρθα Διδασκάλου, Όλγα Κίστρη
30
Οι μικροί μας φίλοι: Η λεϊσμανίωση | Ελένη Νιτσοτόλη
24
27 12
επιχειρείν
Μικρά ενημερωτικά επιμέλεια: ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Έρχεται το ηλεκτρονικό τιμολόγιο Ξεκίνησε 26 Μαρτίου 2012 η δημόσια διαβούλευση του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας για το μορφότυπο του ηλεκτρονικού τιμολογίου. Η εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και η ηλεκτρονικοποίηση των παραστατικών υπολογίζεται ότι θα έχει ως αποτέλεσμα και τη δραστική μείωση του οικονομικού κόστους, το οποίο για κάθε συναλλαγή θα είναι δεκάδες φορές χαμηλότερο (από 7 έως 15 ευρώ κόστος του χάρτινου τιμολογίου σε 0,60 έως 4 ευρώ για το ηλεκτρονικό). Ακόμη, θα απαλλάξει τις επιχειρήσεις από σημαντικά διοικητικά βάρη, θα αυτοματοποιήσει τις διαδικασίες των συναλλαγών, ενώ σημειώνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου ότι η αποϋλοποίηση των διαδικασιών θα σημάνει και νέες επιχειρηματικές δυνατότητες. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι και την Τρίτη 10 Απριλίου 2012 και καλούνται όλοι οι φορείς να συμμετάσχουν ενεργά και το κείμενο και επιπλέον υλικό είναι αναρτημένα στη διεύθυνση http://www. opengov.gr/minreform/?p=412.
Άλλαξε ο χάρτης των Ελληνικών Εξαγωγών το 2011 Ανακατατάξεις στη σύνθεση του εξαγωγικού προτύπου της χώρας τόσο ποιοτικά, όσο και γεωγραφικά, έφερε το 2011 για τις ελληνικές εξαγωγές, ειδικά σε ότι αφορά τα 100 πιο εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα και τις 100 κυριότερες αγορές, σύμφωνα με στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων. Η Ιταλία αναδεικνύεται για το 2011 ο κυριότερος πελάτης των ελληνικών προϊόντων, ξεπερνώντας για δεύτερη φορά μεταπολεμικά τη Γερμανία (η πρώτη φορά ήταν το 2008). Σε ότι αφορά τα 100 πιο εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα προκύπτει «ανανέωση» της σχετικής κατάταξης, με την είσοδο 15 νέων προϊόντων, κυρίως από τους κλάδους των δομικών υλικών, των μηχανημάτων-συσκευών, λιπασμάτων, αλλά και των τροφίμων-ποτών.
Πώς θα γίνεται η επιστροφή ΦΠΑ προς τους επιχειρηματίες και επιτηδευματίες
Παράταση έως τις 30 Απριλίου για τα ληξιπρόθεσμα χρέη
Την απόφαση για την αυτοματοποιημένη διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ προς τις επιχειρήσεις και επιτηδευματίες εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών (ΠΟΛ. 1090/02-04-2012). Η επιστροφή θα γίνεται με βάση την ημερομηνία της αίτησης, αλλά και με βάση το εάν είναι συνεπείς στις φορολογικές υποχρεώσεις τους. Μέσα σε 60 μέρες από την ημέρα υποβολής των περιοδικών ή εκκαθαριστικών δηλώσεων ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες, οι εφορίες θα επιστρέφουν τον ΦΠΑ που τους αναλογεί, ενώ μόνο σε περιπτώσεις που η επιστροφή υπερβαίνει τις 100.000 ευρώ ή από την ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων προκύπτουν ενδείξεις φοροδιαφυγής της επιχείρησης ή του επαγγελματία, θα διενεργείται από τις εφορίες, προσωρινός έλεγχος πριν επιστραφεί ο φόρος.
Έως τις 30 Απριλίου 2012 παρατείνονται από το υπουργείο Οικονομικών οι προθεσμίες που αφορούν στην υπαγωγή στη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών, καθώς επίσης την υποβολή της οριστικής δήλωσης ΦΜΥ αλλά και της έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης για ισολογισμούς που έκλεισαν στις 30 Ιουνίου 2011. Επιπλέον, για διευκόλυνση των φορολογούμενων, δίδονται οι παρακάτω παρατάσεις μέχρι και την 28η Σεπτεμβρίου 2012: 1. Υποβολής της οριστικής δήλωσης αμοιβών από ελευθέρια επαγγέλματα η οποία λήγει την 30η Απριλίου 2012. 2. Υποβολής της οριστικής δήλωσης εισοδημάτων από εμπορικές επιχειρήσεις η οποία λήγει την 31η Μαΐου 2012. Εξ άλλου, η εφαρμογή Ηλεκτρονικής Υποβολής Δηλώσεων Ε9 για τα έτη 2008 έως και 2011 θα παραμείνει ανοικτή τις επόμενες ημέρες ώστε να διευκολυνθούν οι φορολογούμενοι.
Ακριβότερο από τον Οκτώβριο το πετρέλαιο θέρμανσης Στις 15 Οκτωβρίου 2012 αναμένεται η εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης στο 80% του ειδικού φόρου που επιβάλλεται στο πετρέλαιο κίνησης, όπως ανακοίνωσε o αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, κ. Παντελής Οικονόμου. Με άλλα λόγια, βάσει των σημερινών τιμών του πετρελαίου η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης τον επόμενο Οκτώβριο, οπότε και ξεκινά η χειμερινή περίοδος, θα διαμορφωθεί στα 1,40 ευρώ το λίτρο από 1,046 ευρώ που είναι σήμερα η μέση τιμή του πανελλαδικώς.
08 πλους
Κατάσχονται οι επιδοτήσεις ΕΣΠΑ οφειλετών του δημοσίου Οι τελικές πληρωμές ΕΣΠΑ (ποσό που καταβάλλεται μετά την ολοκλήρωση του έργου) κατάσχονται, παρακρατούνται ή αποδίδονται στο δημόσιο εάν ο ιδιώτης οφείλει στην εφορία ασφαλιστικά ταμεία κλπ. Αυτό προβλέπεται μεταξύ άλλων σε τροπολογία που κατατέθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης. Ορίζει ότι δεν κατάσχονται προκαταβολές και ενδιάμεσες πληρωμές, αλλά μόνο οι τελικές πληρωμές οι οποίες χρειάζονται φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα για να καταβληθούν. Η ρύθμιση δεν εφαρμόζεται μόνο για τις επιδοτήσεις που θα δοθούν από δω και πέρα, αλλά και αναδρομικά σε όσους εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ (Ν 3617/2007), δηλαδή κατασκευαστές, μικρομεσαίους κλπ.
επιχειρείν
Για ποιούς λόγους αγοράζουν οι άνθρωποι; Βασίλης Παππάς*
Μια βασική αρχή που θα πρέπει να θυμάστε είναι ότι οι άνθρωποι δεν αγοράζουν αυτά που χρειάζονται, αγοράζουν αυτά που θέλουν! Για παράδειγμα θέλουν να μετακινηθούν (να πάνε στην δουλειά τους κλπ.) και χρειάζονται μεταφορικό μέσον. Γιατί αγοράζουν BMW X3 αξίας 60.000 ευρώ, όταν αυτό μπορούν να το κάνουν άνετα με ένα αυτοκίνητο 10.000 ευρώ; Γιατί αγοράζουν ένα μπλουζάκι αξίας 200 ευρώ όταν μπορούν να βρουν μπλουζάκι με 10 ευρώ; Αλήθεια Coca-Cola γιατί πίνουμε; Επειδή την χρειαζόμαστε; Όλα τα παραπάνω τα αγοράζουμε όχι επειδή τα έχουμε ανάγκη, αλλά επειδή τα “επιθυμούμε”. Το δικό σας προϊόν, για πιο λόγο το αγοράζουν οι άνθρωποι; Ποιά υποσυνείδητη επιθυμία κρύβεται από πίσω; Αυτό είναι που πρέπει να ανακαλύψετε! Ο Geoff Ayling, στο εξαιρετικό βιβλίο του “Rapid Response Advertising” (διαφήμιση άμεσης ανταπόκρισης), έχει συγκεντρώσει και μας δίνει 50 λόγους για τους οποίους αγοράζουν οι άνθρωποι. Εμείς εδώ κάναμε ένα “φιλτράρισμα” και σας δίνουμε τους 35 πιο σημαντικούς (κατά την γνώμη μας πάντα). Το μυστικό είναι να συνδέσετε τα πλεονεκτήματα του δικού σας προϊόντος με τους λόγους που κάνουν τους ανθρώπους να αγοράζουν. Να πούμε επίσης ότι την αφορμή για το άρθρο αυτό, πήρα διαβάζοντας ένα πρόσφατο άρθρο του Jay Conrad Levinson, “πατέρα” του Guerilla Marketing με τίτλο “Why people buy”. Τα περισσότερα σχόλια δίπλα σε κάθε “λόγο” είναι δικά μου, ενώ μερικά (τα οποία μου άρεσαν), τα δανείστηκα από τον Jay Conrad. Πάμε λοιπόν να δούμε για ποιους λόγους οι άνθρωποι αγοράζουν: • Για να βγάλουν περισσότερα λεφτά (αν και δεν μπορούν να αγοράσουν την ευτυχία)
10
πλους
• Για να νοιώσουν πιο άνετοι (..ακόμα λίγο περισσότερο) •Για να προσελκύσουν το “μπράβο” (επειδή σχεδόν όλοι το λατρεύουν) • Για να αυξήσουν την ψυχαγωγία και διασκέδαση στην ζωή τους (επειδή μας αρέσει να περνάμε καλά) • Για να αποφεύγουν την κριτική (την οποία κανείς δεν θέλει) • Για να κάνουν την δουλειά τους πιο εύκολα (μια συνεχής ανάγκη για πολλούς ανθρώπους) •Για να κάνουν την δουλειά τους πιο γρήγορα (επειδή οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι ο χρόνος είναι ανεκτίμητος) • Για να δείχνουν νεότεροι (γιατί στους νέους “ακόμα περνάει η μπογιά τους”. Οι κύριοι αγοραστές τέτοιων προϊόντων, π.χ. καλλυντικά, είναι γυναίκες) • Για να γίνουν πιο αποδοτικοί (επειδή η αποδοτικότητα εξοικονομεί χρόνο) • Για να αποφύγουν την επίπονη προσπάθεια (επειδή κανένας δεν απολαμβάνει να δουλεύει σκληρά) • Για να προστατεύσουν τις ιδιοκτησίες τους (επειδή δούλεψαν σκληρά για να τις αποκτήσουν) • Για να αποκτήσουν στυλ (επειδή οι άνθρωποι με στυλ είναι περισσότερο ελκυστικοί) • Για να εκφράσουν την αγάπη τους (ίσως ο πιο φημισμένους λόγος για να κάνεις οποιαδήποτε αγορά) • Για να οργανωθούν (επειδή η τάξη κάνει την ζωή απλούστερη και ευκολότερη) • Για να αισθάνονται ασφαλείς (η ασφάλεια αποτελεί μια βασική ανθρώπινη ανάγκη • Για να γίνουν αποδεκτοί (επειδή αυτό σημαίνει ασφάλεια. Ο φόβος της απόρριψης είναι βασικός κινητήριος παράγοντας των ανθρώπων) • Για να εξοικονομήσουν χρόνο (επειδή γνωρίζουν ότι ο χρόνος είναι πιο πολύτιμος από τα χρήματα. Είναι ζωή) • Για να γίνουν πιο υγιείς και με καλύτερη φυσική κατάσταση (επειδή όλοι θέλουν να ζήσουν περισσότερο) • Για να προσελκύσουν το αντίθετο φύλο (ο άνθρωπος μπορεί να κάνει απίστευτα πράγματα για να γίνει ελκυστικός) • Για να προστατεύσουν την οικογένειά τους (μια άλλη βασική ανθρώπινη ανάγκη) • Για να προστατεύσουν την φήμη τους (επειδή δούλεψαν σκληρά για να την δημιουργή-
σουν) • Για να αισθάνονται ανώτεροι από τους άλλους (η ανθρώπινη ματαιοδοξία στα καλύτερα της) • Για να είναι στην μόδα (επειδή ξέρουν ότι οι φίλοι τους θα το προσέξουν) • Για να ενθουσιάζονται (επειδή οι άνθρωποι χρειάζονται τον ενθουσιασμό σε μια ανιαρή ζωή. Για παράδειγμα, τα x-treme sports, banji-jamming, κλπ) • Για να επικοινωνούν καλύτερα (επειδή θέλουν να γίνονται κατανοητοί από τους άλλους) • Για να ικανοποιήσουν μια παρόρμηση (ένας βασικός λόγος πίσω από έναν μεγάλο αριθμό αγορών) • Για να εξοικονομήσουν χρήματα (ο πιο σημαντικός λόγος για το 14 % του πληθυσμού) • Για να είναι πιο καθαροί (επειδή η ακαθαρσία συχνά πηγαίνει με την ασθένεια και την απόρριψη) • Για να γίνουν δημοφιλείς (επειδή κατά βάθος μας αρέσει να ασχολούνται όλοι με εμάς) • Για να ικανοποιήσουν μια περιέργεια (σκότωσε την γάτα αλλά παρακινεί την πώληση) • Για να ικανοποιήσουν την όρεξή τους (γιατί η πείνα δεν είναι καλό πράγμα • Για να αποβάλλουν το άγχος του σύγχρονου τρόπου ζωής (..δεν χρειάζεται να το εξηγήσουμε) • Για να είναι ενημερωμένοι (γιατί δεν είναι διασκεδαστικό να θεωρείσαι αδαής. Όλοι να το ξέρουν εκτός από εσένα;) • Για να κάνουν το hobby τους (επειδή όλο δουλειά και καθόλου διασκέδαση, δεν κάνει καλό) • Για να αφήσουν μια κληρονομιά (επειδή αυτός είναι ένας τρόπος να ζήσεις για πάντα) Σίγουρα οι λόγοι είναι πολλοί περισσότεροι, όμως διαβάζοντας αυτούς τους 35 θα πάρετε σίγουρα έμπνευση για να συνδέσετε τα πλεονεκτήματα του δικού σας προϊόντος με τις προσωπικές (και υποσυνείδητες) επιθυμίες των πελατών σας. Και μην ξεχνάτε. Για να έχουν όλα αυτά αποτέλεσμα, θα πρέπει να τα εφαρμόσετε!
* Ο Βασίλης Δ. Παππάς είναι Επιχειρηματικός Σύμβουλος (BA, MBA in Marketing) Διαβάστε περισσότερα άρθρα και αναλύσεις στο ιστολόγιο του: epixeirein.gr
zoom in 2η ΘΕΣΗ ΣΤΟΥΣ 11ους ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΝΤΙΛΟΓΙΑΣ
Νέα διάκριση για το ΓΕΛ Ν. Μουδανιών ‘‘Θεσμό εντός θεσμού’’ έχει καταφέρει να δημιουργήσει το Γενικό Λύκειο Μουδανιών στους Πανελλήνιους Αγώνες Επιχειρηματολογίας - Αντιλογίας, αφού παίρνει μέρος σ’ αυτούς ανελλιπώς από τη θέσπισή τους, ενώ μέχρι σήμερα έχει επιστρέψει στη βάση του με δύο πρωτιές (2008 και 2011), δύο δεύτερες θέσεις (2012 και 2007), μία 3η και μία 5η θέση στις αποσκευές του. Τεράστιες επιτυχίες για ένα επαρχιακό σχολείο, που δείχνουν την ποιότητα της εκπαίδευσης (καθηγητές-μαθητές-γονείς) σ’ αυτό καθ’ αυτό το Λύκειο, αποδεικνύουν ότι η Δημόσια Εκπαίδευση μπορεί, όταν τίθενται στόχοι κι όταν περιβάλλεται από εμπιστοσύνη, ενώ η συμμετοχή κι αυτός ο ίδιος ο θεσμός σαφώς καταδεικνύουν τις μεγάλες δυνατότητες της νεολαίας μας, που επιβάλλεται απ’ τις συγκυρίες πλέον, να κερδίσει το χώρο που της πρέπει και να ‘‘τραβήξει’’ τη χώρα μπροστά. Κατά τους 11ους Πανελληνίους Αγώνες ΕπιχειρηματολογίαςΑντιλογίας λοιπόν, που διεξήχθησαν στην Αθήνα στις 17 και 18 Μαρτίου, το Γενικό Λύκειο Ν. Μουδανιών κατάφερε να διακριθεί για ακόμη μία φορά, παίρνοντας την 2η θέση στη γενική ομαδική κατάταξη και πολύ καλές θέσεις (3η-8η και 14η) στην ατομική. Πιο συγκεκριμένα, κατά την προημιτελική φάση που διεξήχθη στο 6Οο ΓΕ.Λ. Ν. Σμύρνης το Σάββατο 17 Μαρτίου, προκρίθηκε στις τέσσερις ομάδες του ημιτελικού καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση με τρεις νίκες στη γενική κατάταξη. Κατά την ημιτελική φάση που διεξήχθη στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής την Κυριακή 18 Μαρτίου, αγωνίστηκε με τη Γερμανική Σχολή Αθηνών, τρίτη στη γενική κατάταξη, και ηττήθηκε. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΓΕ.Λ. Ν. Μουδανιών ήταν το μόνο σχολείο που κατάφερε να νικήσει το ΓΕ.Λ. Αρσακείου Σχολείου Θεσσαλονίκης, φετινό τελικό νικητή των αγώνων. Οι μαθήτριες και μαθητές που αποτελούσαν την φετινή ομάδα του σχολείου στους αγώνες ήταν οι Βογιατζή Γεωργία, Τζιντζιός Αθανάσιος, Κιουπελόγλου Συρματένια, Χρυσομαλλίδης Θεόδωρος, μαθητές της Γ΄ Λυκείου και Γκαντάρας Αντώνιος της Β΄ Λυκείου. Στην προημιτελική φάση των αγώνων, γίνεται και η επιλογή από κριτική επιτροπή και των 15 καλύτερων ομιλητών. Ο Γκαντάρας Αντώνιος κατέλαβε εδώ την τρίτη θέση, ο Τζιντζιός Αθανάσιος την όγδοη και η Βογιατζή Γεωργία την δέκατη τέταρτη. Τους μαθητές συνόδευσαν στην Αθήνα ο διευθυντής του σχολείου κ. Αθανάσιος Παπαγεωργίου και ο προπονητής τους κ. Δημήτριος Κουρμπέτης, οι οποίοι μαζί με τους μαθητές, ευχαριστούν και από το βήμα αυτό τους παλιούς τους καθηγητές κ.κ. Βάσω Πασχαλίδου, Λίτσα Φωτιάδου και Γιάννη Αρβανίτη και τον καθηγητή του σχολείου κ. Βασίλη Καραγιάννη για την συμπαράσταση που πρόσφεραν αφειδώς στην ομάδα. ΠΗΓΗ: ΧΑΛΚΙΔΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
12
πλους
zoom in ΝΟΜΟΙ 3908/2011 & 3299/2004 Βελτιώσεις στον Επενδυτικό και Αναπτυξιακό νόμο Στις 2 Απριλίου 2012 άνοιξε ο 3ος κύκλος προκηρύξεων του νέου επενδυτικού νόμου 3908/2011. Επί του παρόντος η Βουλή ψηφίζει στο πλαίσιο του Νόμου μια τροπολογία, η οποία βελτιώνει το πλαίσιο υλοποίησης επενδύσεων στην Ελλάδα.
Ημερίδα για νέες καλλιέργειες στον Ταξιάρχη.
θεσμίες και οι υπάλληλοι να μην τηρούν καμιά προθεσμία. Σε περίπτωση που ένας υπάλληλος του Υπουργείου δεν τηρήσει τις προθεσμίες του νόμου, τότε θα φέρει πλέον διοικητικές ευθύνες. Αντιμετωπίζεται έτσι το πάγιο πρόβλημα των καθυστερήσεων. 6. Αυξάνεται το όριο σώρευσης ενισχύσεων από 15 εκατ. € σε 20 εκατ. € στην 4-ετία.
Αλλαγές επίσης θα γίνουν και στο κείμενο του παλαιού Αναπτυξιακού Οι Σημαντικότερες αλλαγές του παλαιού Αναπτυξιακού Νόμου 3299/2004 είναι: Νόμου 3299/2004. Σημαντικές οι αλλαγές στον επενδυτικό νόμο, όπως: 1. Αυξάνεται το ποσοστό των ενισχυόμενων δαπανών σε κτιριακές υποδομές, βοηθητικές εγκαταστάσεις και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου από το 40% στο 60%. Ειδικά για τις νέες μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξάνεται το ποσοστό στο 70%. Ικανοποιείται έτσι το αίτημα πολλών συλλογικών φορέων και Επιμελητηρίων. 2. Αναστέλλεται η απαίτηση για προσκόμιση έγκρισης δανείου από Τράπεζα. Πλέον ο επενδυτής μπορεί να προσκομίζει την έγκριση δανείου, αφού λάβει την έγκριση από το ΥΠΑΑΝ και πριν την έκδοση της απόφασης υπαγωγής. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η υποβολή των επενδυτικών σχεδίων, ξεπερνώντας τις σημερινές αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος. 3. Έως σήμερα απαιτούνται συνεχείς εγκρίσεις από το ΥΠΑΑΝ σε κάθε βήμα μιας επένδυσης. Αυτό αποτελεί άσκοπη γραφειοκρατία και το καταργείται. Εφεξής ο επενδυτής μπορεί να προβαίνει σε τροποποιήσεις του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, σε ποσοστό έως 10% του συνολικού προϋπολογισμού, χωρίς πρότερη έγκριση του ΥΠΑΑΝ. Έτσι καθίσταται ο Επενδυτικός Νόμος πιο ευέλικτο 4. Ενισχύεται η διαφάνεια και δημοσιεύονται όλες τις πληροφορίες κάθε επένδυσης στην ιστοσελίδα του Υπουργείου. Μέσω ενός σύγχρονου πληροφοριακού συστήματος, ο επενδυτής μπορεί να γνωρίζει, ανά πάσα στιγμή, που βρίσκεται η υπόθεσή του. Και είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί πως εφαρμόζεται το μέτρο αυτό και στον παλαιό αναπτυξιακό νόμο 3299/2004, όπου παρουσιάστηκαν τα κρούσματα διαφθοράς. 5. Θεσπίζονται αποκλειστικές προθεσμίες. Δεν μπορεί το Κράτος να ζητά από τον επενδυτή να τηρεί αυστηρά τις προ-
13
πλους
• Κατάργηση του ελάχιστου ορίου επένδυσης των 100.000 € που είχε ο αναπτυξιακός νόμος, βάσει του οποίου απορρίφθηκαν εκατοντάδες μικρές επενδύσεις φωτοβολταϊκών (δυναμικότητας 20 KW). • Καθορίζεται κλιμακούμενο κόστος επιδότησης για τις επενδύσεις φωτοβολταϊκών ανεξαρτήτου μεγέθους, ώστε κάθε επενδυτής να λαμβάνει επιδότηση αντίστοιχη με το κόστος της επένδυσης που έχει υλοποιήσει (π.χ. άλλη επιδότηση θα λαμβάνει κάποιος με trackers και άλλη επιδότηση κάποιος χωρίς trackers). Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν επενδύσεις σε μικρά φωτοβολταϊκά που έχουν ήδη κατασκευασθεί. • Επανεξετάζονται οι εκατοντάδες επενδύσεις που απορρίφθηκαν επειδή δεν προσκόμισαν κάποιο δικαιολογητικό εντός των προθεσμιών, το οποίο ωστόσο άργησε να εκδώσει αντίστοιχα κάποια δημόσια υπηρεσία (π.χ. η Νομαρχία εξέδωσε την περιβαλλοντική άδεια μετά από 2 έτη κλπ). Το Κράτος είναι ενιαίο και πρέπει να σέβεται τον πολίτη. • Ανασυγκροτείται η Γνωμοδοτική Επιτροπή του ΥΠΑΑΝ, μόνο για περιπτώσεις ανάκλησης και επιστροφής ενισχύσεων, καθώς και συμμόρφωση με δικαστικές αποφάσεις, ώστε να αποφεύγονται οι δικαστικές προσφυγές και να βρίσκονται μαζί με τους επενδυτές ενδιάμεσες και συμβιβαστικές λύσεις, που είναι αμοιβαία αποδεκτές. • Παρέχεται παράταση 1 έτους στην ολοκλήρωση όλων των επενδυτικών σχεδίων, ανεξάρτητα σε ποιο επενδυτικό νόμο έχουν ενταχθεί. • Προωθείται το καθεστώς του συμψηφισμού, ώστε το Δημόσιο να μπορεί να εξοφλείται για βεβαιωμένες οφειλές των ιδιωτών προς αυτό, μέσω μεταβίβασης των επιχορηγηθέντων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
Θεωρώντας πρωταρχικής σημασίας και σπουδαιότητας την επαναδραστηριοποίηση της αγροτικής οικονομίας, το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, δια μέσου των δύο Πανεπιστημιακών του Δασαρχείων, διοργάνωσε ημερίδα με θέμα: ‘‘Εναλλακτικές καλλιέργειες με νέα πολύτιμα είδη’’, στο συνεδριακό κέντρο του Πανεπιστημιακού Δάσους Ταξιάρχη, την Πέμπτη 5 Απριλίου. Σκοπός της ημερίδας ήταν η ενημέρωση του δασόβιου, αλλά και αγροτικού πληθυσμού της Χαλκιδικής για νέες δυνατότητες που παρουσιάζονται στον αγροτικό και παραδασόβιο χώρο, ενώ τους συνέδρους απασχόλησαν τα θέματα • Οι εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας με νέα δασοπονικά, αρωματικά και φαρμακευτικά είδη - Αρώνια η μελανόκαρπη (Aronia melanocarpa) και Ιπποφαές (Hippophaes ramnoides): δύο νέες καλλιέργειες με πολύτιμες ιδιότητες (Εισηγητής: Δρ. Ιωάννης Σπανός, Τακτικός Ερευνητής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ»).
• Η Καλλιέργεια των Φρουτοφόρων Θάμνων (Εισηγητής: Κων/νος Γούλας – Δρ. Δασολόγος, πρώην Διευθυντής του Ταμείου Διοικήσεως και Διαχειρίσεως Πανεπιστημιακών Δασών και πρώην Επικ. Καθηγητής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ).
• Αναπαραγωγή και προώθηση δασικών καλλωπιστικών φυτών και φρουτοφόρων θάμνων (Εισηγητής: Δρ. Σκαλτσογιάννης Απόστολος, Καθηγητής Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ).
προορισμός ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟ ΤΟΥ ΑΘΩ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Επιτυχίες σε Σουηδία & Ρουμανία - Η περιοχή του Άθω στη διεθνή τουριστική έκθεση TUR στο Γκέτεμποργκ. Θετικά μηνύματα για νέες συνεργασίες και από το βορρά! - Το Grand Hotel Continental του Βουκουρεστίου προωθεί το Mount Athos Area Gourmet στη Ρουμανία! Μια ποιοτική συνεργασία που αλλάζει τα δεδομένα προβολής της περιοχής στη ρουμανική αγορά. Έμφαση στην παρουσίαση των καλοκαιρινών δυνατοτήτων της περιοχής του Άθω δόθηκε από το Δήμο Αριστοτέλη και τον Οργανισμό Τουριστικής Ανάπτυξης προ του Άθω, κατά τη διάρκεια συμμετοχής τους στη διεθνή τουριστική έκθεση TUR, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας από τις 22 μέχρι και τις 25 Μαρτίου. Οι δύο φορείς συμμετείχαν στην εν λόγω έκθεση ως εκθέτες στο περίπτερο της North Events. Πολλοί ήταν οι εκπρόσωποι τουριστικών γραφείων που ανταποκρίθηκαν στις προσκλήσεις συνεργασίας που απευθύνθηκαν κατά τη διάρκεια προκαθορισμένων επαγγελματικών συναντήσεων και άλλοι που εξέφρασαν ενδιαφέρον για την περιοχή, δεδομένου ότι ο Άθως αποτελεί φρέσκο προορισμό με πολλές καλοκαιρινές και εναλλακτικές δυνατότητες. Πολλές ήταν και οι παρουσιάσεις που πραγματοποιήθηκαν σε εκπροσώπους Μ.Μ.Ε., οι οποίοι άμεσα διευθέτησαν επισκέψεις και ταξίδια εξοικείωσης, προκειμένου να παρουσιάσουν στους Σουηδούς το καλοκαιρινό πρόσωπο της περιοχής και τις βραβευμένες παραλίες της. Ιδιαίτερη ήταν η παρουσίαση της Αμμουλιανής, ως μοναδικού νησιού της κεντρικής Μακεδονίας, η οποία πάντα στο βορρά αποτελεί λόγο πρόκλησης ενδιαφέροντος κοινού αλλά και επαγγελματιών. Εξ άλλου, μια πραγματικά μεγάλη συνεργασία πέτυχε ο Οργανισμός Τουριστικής Ανάπτυξης προ του Άθω κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της διεθνούς τουριστικής έκθεσης T.T.R., που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας. Πρόκειται για την από μέρους της αλυσίδας των Continental Hotels ανάληψη προώθησης του Mount Athos Area Gourmet σε έξι πόλεις της κοντινής χώρας, διάρκειας έξι ολόκληρων μηνών. Πιο συγκεκριμένα, ενώ το Mount Athos Area Gourmet ανοίγει επίσημα τις πύλες του στην περιοχή του Άθω στις 15 Μαΐου και ολοκληρώνεται στις 15 Ιουνίου, η Ρουμανία το υποδέχεται στις 4 Μαΐου στο πολυτελές Grand Hotel Continental, όπου θα πραγματοποιηθεί η πρώτη εκδήλωση προβολής προορισμού. Η εν λόγω εκδήλωση έχει τίτλο «Μοναστηριακή Κουζίνα» και παρουσιάζει τοπικά πιάτα, που αναδεικνύουν τα βιολογικά προϊόντα της περιοχής του Άθω, καθώς και τα αγιορείτικα κρασιά που συνοδεύουν κάθε γαστρονομική πρόταση. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο Μοναχός Επιφάνιος ο Μυλοποταμινός, ο οποίος θα επιμεληθεί το menu, θα παρουσιάσει την ιδιαίτερα δημοφιλή και επιτυχημένη έκδοση με τίτλο «Μαγειρική του Αγίου Όρους», η οποία έχει ήδη μεταφρασθεί σε 5 γλώσσες (συμπεριλαμβανομένης και της ρουμανικής) και κυκλοφορεί σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Αμερική. Τις αμέσως επόμενες ημέρες διεξαγωγής της εκδήλωσης, ο chef του Grand Hotel Continental θα παρουσιάσει πιάτα του ξενοδοχείου κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων του Mount Athos Area Gourmet, ενώ οι προωθητικές εκδηλώσεις του Οργανισμού θα «ανοίξουν πανιά» για το λιμάνι της Κωνστάντζας, που αποτελεί επόμενο σταθμό της «επικοινωνιακής περιοδείας».
14
πλους
www.bebestars.gr
Βλέπουμε τον κόσμο μέσα από τα
μάτια τους...
ase b +
ση Με βά
s ba ινή του | With car
e
α
υτ οκ
Royal trio complete
ALUMINIUM FRAME
Τα προϊόντα BEBE STARS θα τα βρείτε σε επιλεγμένα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Εθν. Αντίστασης 36, Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, Τ: 23730 23581, F: 23730 23581, E: bebestars@bebestars.gr
periplous
Μονή Ζυγού, Ουρανούπολη
Τα ερείπια της άλλοτε αγιορειτικής Μονής του Ζυγού βρίσκονται στην περιοχή της σημερινής Ουρανοπόλεως, περί τα σαράντα μέτρα έξω από την σημερινή οριογραμμή του Αγίου Όρους. Η πρώτη γνωστή αναφορά «του Ζυγού» στην χερσόνησο του Άθω, προέρχεται από έγγραφο του 942. Από αυτήν αντιλαμβανόμεθα ότι επρόκειτο για βασικό τοπογραφικό σημείο αναφοράς στην περιοχή, πλην όμως δεν διευκρινίζεται αν ήταν τόπος, χωριό ή μονή. Το 958 ο όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης «γίνεται προς τω Ζυγώ ούτω καλουμένω', όπου άρχισε την αθωνική άσκησή του υποτασσόμενος σε γέροντα ασκητή της περιοχής. Το 991 φαίνεται ότι είχε ιδρυθεί ήδη η μονή του Ζυγού, για την οποία όμως η πρώτη σαφής μαρτυρία είναι μόλις του 996. Ήταν αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία.
16
πλους
periplous Αν και κατά τον 11ο αιώνα η Μονή ήταν μία από τις σημαντικότερες αθωνικές μονές, το 1199 ήταν ήδη έρημη και παραχωρήθηκε, σαν μετόχι, από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Γ΄ Άγγελο στην επανασυσταθείσα, τότε, μονή του Χελανδαρίου. Γύρω στο 1206, φαίνεται ότι εγκαταστάθηκε στο κάστρο του Ζυγού ένας Φράγκος άρχοντας με τους στρατιώτες του, ο οποίος εξορμούσε από εκεί και λεηλατούσε το Άγιον Όρος, ώσπου, περί το 1211, με παρέμβαση του Πάπα της Ρώμης εκδιώχθηκε από την περιοχή. Γι' αυτόν το λόγο τα ερείπια της Μονής είναι γνωστά σήμερα ως "Φραγκόκαστρο". Πρόκειται για το μοναδικό παράδειγμα μεγάλης αγιορειτικής μονής, της οποίας την δομή μπορούμε να μελετήσουμε χωρίς τα κωλύματα των μεταγενέστερων οικοδομικών φάσεων και της λατρευτικής χρήσεως. Επισημαίνεται ότι η εντός των τειχών επιφάνεια ανέρχεται στα 5,5 στρέμματα, και τα τείχη ενισχύονται με 11 πύργους. Το κάστρο αποτελείται από πέντε, τουλάχιστον, οικοδομικές φάσεις, όλες παλαιότερες του 1211. Με τις τελευταίες ανασκαφικές έρευνες διαπιστώθηκε ότι η Μονή κτίσθηκε σε θέση όπου προϋπήρχαν εγκαταστάσεις από τον 4ον π.Χ. μέχρι και τον 6ον μ.Χ. αι. Το κτηριακό συγκρότημά της αποτελείται από τον παλαιό πυρήνα (τον δυτικό), ο οποίος διπλασιάσθηκε με επέκταση προς ανατολάς. Το καθολικό (= ο κεντρικός ναός της Μονής) βρίσκεται στην επέκταση, άρχισε να κτίζεται κατά το πρώτο μισό του 11ου αιώνος και είναι κτήριο αποτελούμενο από τέσσερεις σαφώς διακρινόμενες οικοδομικές φάσεις:
Αρχικώς οικοδομήθηκε ο σύνθετος τετρακιόνιος κυρίως ναός, με τον στενό νάρθηκά του. Οι μέγιστες εξωτερικές διαστάσεις του, χωρίς τις κόγχες, είναι 14,60Χ9,70 μ. Σε δεύτερη φάση προστέθηκε το βόρειο παρεκκλήσιο με τον κτητορικό τάφο, στην τρίτη προστέθηκε ο εξωνάρθηκας και στην τέταρτη το νότιο μονόχωρο τρουλλαίο παρεκκλήσιο με τον κτητορικό, επίσης, τάφο. Ακολούθησε η κατασκευή των τριών επισήμων τάφων σε επαφή με τον νότιο τοίχο του καθολικού. Οι τοιχοποιίες του ναού σώζονται σε ύψος 2-4 μέτρων. Τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του, έργα περίτεχνα, λεηλατήθηκαν μερικώς σε πολύ πρώιμη φάση και τα περισσότερα από όσα έμειναν ήσαν διαμελισμένα. Οι τέσσερεις κίονες, που ανακρατούσαν τον τρούλλο, λείπουν, όμως διατηρείται στη θέση του, σχεδόν ακέραιο, το μαρμάρινο διάφραγμα του βορείου διλόβου ανοίγματος του κυρίως ναού. Το εσωτερικό του ναού ήταν επιχρισμένο με λεπτόκοκκο πατητό ασβεστοκονίαμα και τοιχογραφημένο. Στον νάρθηκα διατηρήθηκαν τμήματα από την μεγάλη παράσταση του Ευαγγελισμού και διάλιθοι σταυροί, ενώ στην κόγχη της προθέσεως του νοτίου παρεκκλησίου αποκαλύφθηκαν δύο στρώματα τοιχογραφιών με την ίδια παράσταση: ολόσωμος ιεράρχης, πιθανώς ο άγιος Νικόλαος. Τα δάπεδα του Καθολικού και του βορείου παρεκκλησίου, στολίζονται με περίτεχνα
ΠΗΓΗ: • 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων • ‘‘Αχαιολογικοί χώροι’’ έκδοση π. δήμου Σταγείρων-Ακάνθου, σε κείμενα του Αρχαιολόγου Ιωακείμ Παπάγγελου.
17
πλους
μαρμαροθετήματα, σωζόμενα σε ικανοποιητική κατάσταση, προφανώς έργα του 11ου αιώνος. Δυτικώς του καθολικού, στο ανώγειο κτηρίου, βρισκόταν η Τράπεζα. Κατά τον 16ο-17ον αιώνα, όταν το Καθολικό ήταν μερικώς ερειπωμένο, εγκαταστάθηκε ένα συγκρότημα ελαιουργείου στον
νάρθηκα και ένα δεύτερο σε ένα ερειπωμένο, ήδη τότε, πρόσκτισμα της Τράπεζας. Από τα ανασκαφικά μικροευρήματα, χαρακτηριστικά είναι τα τρία μολυβδόβουλλα του 10ου και 11ου αι., κλείστρα βιβλίων, ένα αργυρό επίχρυσο μετάλλιο με χαρακτή παράσταση της αγίας Παρασκευής, μία μικρότατη σφραγίδα-εγκόλπιο με παράσταση Αρχαγγέλου, υάλινες ψηφίδες από εντοίχιο ψηφιδωτό, χάλκινες βελόνες και δακτυλήθρες, μαχαίρια, νομίσματα του 11ου και 12ου αι., εφυαλωμένη κεραμική και υάλινα αγγεία της ίδιας εποχής. Οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
λαογραφία Θανάσης Γραμμένος
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
Βαρβάρα Η Βαρβάρα είναι ένα ορεινό χωριό της βόρειας Χαλκιδικής, χτισμένο σε υψόμετρο 550 μέτρων στην βορειοανατολική πλευρά του Χολομώντα. Απέχει 55 χλμ από τον Πολύγυρο και 93 χλμ από την Θεσσαλονίκη. Στην περιφέρειά του ανήκει το ομορφότερο και μεγαλύτερο δάσος της Χαλκιδικής. Φυσικό επακόλουθο είναι η κύρια ασχολία των κατοίκων να είναι η υλοτομία. Τα τελευταία χρόνια άρχισε δειλάδειλά να εμφανίζεται ο ορεινός τουρισμός. Αξιόλογο γεγονός του καλοκαιριού είναι το τριήμερο μουσικό φεστιβάλ.
1
Προέλευση ονόματος Για το πώς προέκυψε το όνομα του χωριού δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις. Ίσως από το όνομα κάποιας εξέχουσας γυναίκας του τόπου. Ίσως από την Αγία Βαρβάρα, την εκκλησία που είναι λίγο πριν την είσοδο του χωριού. Ιστορικά στοιχεία Με αυτό το όνομα συναντάμε το χωριό για πρώτη φορά σε οθωμανικό κατάστιχο απογραφών του 1519. Στον σεισμό του 1932 καταστράφηκε ολοσχερώς και ξανακτίστηκε, το μισό χωριό στην ίδια θέση και το άλλο μισό με μια μικρή μετατόπιση. Πληθυσμιακή εξέλιξη Την πληθυσμιακή εξέλιξη του χωριού μπορούμε να την παρακολουθήσουμε κυρίως μέσα από τα κατάστιχα των οθωμανικών απογραφών. Έτσι έχουμε: Το 1519 καταγράφονται 12 νοικοκυριά. Το 1568 έχει 32 νοικοκυριά. Το 1861 έχει 83 σπίτια. Το 1914 έχει 800 κατοίκους. Σήμερα το χωριό έχει περίπου 450 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι ντόπιοι. Υπάρχουν μερικές οικογένειες από την Βόρεια Ήπειρο, που έφυγαν κυνηγημένοι από εκεί ή ήρθαν να δουλέψουν ως πετράδες. Το χωριό έχει και παραθαλάσσιο οικισμό, τα Καλύβια Βαρβάρας, που κάποτε αριθμούσε 50 αγροικίες. Τώρα μένουν μόνιμα τέσσερις οικογένειες.
• Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες και την συνεργασία, τον Χρήστο Καλογραία. • Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Χρήστου Καλογραία και του Θανάση Γραμμένου. ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ “Τα Αηδόνια”, τεύχος 25.
18
πλους
Αξιοθέατα του χωριού • Το ομορφότερο δάσος του Χολομώντα με εναλλαγή οξιάς, καστανιάς και βελανιδιάς. • Η πλούσια σε νερά πηγή των πέντε βρύσεων ή Κρασονέρι. • Το μοναδικό, ίσως, στη Χαλκιδική σύστημα ύδρευσης (υδραγωγείο) του χωριού. Χρονολογημένο γύρω στο 1850. Με το έργο αυτό υδροδοτούνταν το χωριό από μια πηγή αρκετά χιλιόμετρα μακριά και ο αγωγός είχε κλειστό ή ανοιχτό κανάλι και τρεις πέτρινες γέφυρες. • Το παλιό πέτρινο σχολείο, κτισμένο γύρω στο 1870. • Το παλιό αρχοντικό του Καλογραία. • Λίγο έξω από το χωριό η πέτρινη εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, κτισμένη στα μισά του 19ου αιώνα. • Τα δυο πέτρινα γεφύρια λίγο πριν μπούμε στο χωριό, το ένα μάλιστα είναι τρίτοξο. Το τρίτο τόξο είναι μικρό και χρησίμευε για την διαφυγή των νερών από τον παρακείμενο νερόμυλο. • Λίγο πριν την είσοδο του χωριού τα χαλάσματα από τον νερόμυλο του Αναστασίου. • Οι δυο πανέμορφοι καταρράκτες στη θέση Νεροπρίονο-Κηπουρίστρα.
λαογραφία
2
3
4
5
6
1. Πολύ όμορφο πέτρινο γεφύρι, τμήμα του υδραγωγείου, μοναδικό στη Χαλκιδική, που κατασκευάστηκε κατά τον 19ο αιώνα, για να καλύψει τις ανάγκες υδροδότησης του χωριού. 2. Κρασονέρι ή Πέντε βρύσες, όπως είναι ποιο πολύ γνωστή η πλούσια σε νερά πηγή, που βρίσκεται μέσα στο δάσος, στον δρόμο που ενώνει την Βαρβάρα με την Ολυμπιάδα. 3. Η κεντρική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον ίδιο χώρο με το δημοτικό σχολείο. Η πίσω πλευρά του σχολείου ακουμπάει στο καμπαναριό, που κατασκευάστηκε το 1902. 4.Μεγάλο αρχοντικό σπίτι, κτισμένο στις 2 Σεπτεμβρίου 1917, όπως αναφέρει η κτητορική του επιγραφή. 5.Ένα από τα λίγα σπίτια που έχουν απομείνει στα Καλύβια Βαρβάρας, το επίνειο του χωριού που βρίσκεται ανάμεσα στον Σταυρό και την Ολυμπιάδα. 6. Ανακατασκευασμένο και όμορφα συντηρημένο το παλιό αρχοντικό του Καλογραία.
19
πλους
λαογραφία
Ο γάμος στα Φλογητά Ειρήνη Μαυρίδου-Μαστοράκη
Ο γάμος είναι ένα από τα επτά μυστήρια της εκκλησίας. Από τα πολύ παλιά χρόνια είναι ένας σταθμός, μια ιστορία ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Δύο άνθρωποι με τις ευχές των γονιών και τις ευλογίες της εκκλησίας έρχονται “εις γάμου κοινωνίαν”, “εις σάρκα μία”. Παλιά, την ένωση ανάμεσα στο ζευγάρι την αποφάσιζαν οι γονείς εν αγνοία των παιδιών και σε πολύ μικρή ηλικία. Υπήρχαν όμως και περιπτώσεις που ο γαμπρός, αν συμπαθούσε μια κοπέλα, την έκλεβε. Γι' αυτό λέγαν οι παλιοί “άμα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να' χει ο πεθερός”. Τα έθιμα του γάμου από τόπο σε τόπο έχουν μια μικρή διαφορά. Αλλά σε γενικές γραμμές είναι ίδια.
Εδώ θα κάνω μια μικρή αναφορά, πως γινόταν ο γάμος στα Ν. Φλογητά. Οι γάμοι γίνονταν συνήθως τέλος καλοκαιριού με αρχές του φθινοπώρου. Ήταν η εποχή που δεν υπήρχαν πολλές αγροτικές δουλειές και η εποχή που τα οικονομικά τους ήταν λίγο καλύτερα, αφού πουλούσαν όλη την καλοκαιρινή σοδειά. Ο γάμος γινόταν πάντοτε Κυριακή. Και το μεγάλο γλέντι το Σάββατο το βράδυ στο σπίτι του γαμπρού. Για μουσική παλιά είχαν το γραμμόφωνο και αργότερα φέρνανε οργανοπαίχτες. Καθιερωμένοι ήταν οι Πλαγιανοί (Τσακιλιώτες). Από την Πέμπτη με Παρασκευή, στο σόι του γαμπρού σφάζανε ζώα για να ετοιμάσουν το τραπέζι. Το Σάββατο πρωί βάζανε δύο καζάνια μεγάλα και βράζανε το κρέας, το οποίο το ετοίμαζαν με πατάτες ή με ρεβίθια. Παλιά ετοίμαζαν κρέας με κυδώνια που ήταν πεντανόστιμο. Για γλυκό είχαν το ρυζόγαλο που το έβαζαν σε ρηχά πιάτα με λίγη κανέλα. Το κάλεσμα γινόταν σ’ όλο το χωριό από πόρτα σε πόρτα δίνοντας ένα κερί. Αργότερα στους κοντινούς συγγενείς δίνανε ένα χαρτάκι που έγραφε “κούρεμα - ξύρισμα’’ και τους πιο μακρινούς μόνο ξύρισμα. Και πολύ αργότερα ήρθε η μπομπονιέρα. Δύο κοπέλες έπαιρναν από ένα μεγάλο πανέρι, το οποίο ήταν στολισμένο με ωραίο καρέ, βάζανε τις μπομπονιέρες με το απλό το τούλι και καλούσαν όλο το χωριό. Το Σάββατο το απόγευμα συγγενείς και φίλοι του γαμπρού ετοίμαζαν την αυλή ή τις περισσότερες φορές έκλειναν το δρόμο στρώνοντας μαδέρια με κουρελούδες για να καθίσει ο κόσμος. Και πήγαινε σχεδόν όλο το χωριό. Ήταν μια ευκαιρία να ξεδώσουν, να χορέψουν και να έχουν να συζητάνε για κανένα μήνα. Τα δε πιάτα και πιρούνια που χρειάζονταν μπορεί να ήταν δανεικά απ’ όλο το χωριό.
20 πλους
Την παραμονή του γάμου, φίλοι του γαμπρού πήγαιναν στο σπίτι της νύφης και προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να κλέψουν κάτι. Η εύκολη λεία τους ήταν οι κότες. Αλλά και διάφορα αντικείμενα. Αν υπήρχε στην αυλή οπωροφόρο δέντρο το ρήμαζαν. Αλλά έτυχε να κλέψουν ακόμα και ζώα μέσα από το στάβλο. Φυσικά και στο σπίτι της νύφης υπήρχε ανάλογη ετοιμασία. Η νύφη μια βδομάδα πιο μπροστά έπρεπε να δείξει την προίκα της. Το δείξιμο της προίκας ήταν ένα δύσκολο κομμάτι. Γιατί έπρεπε όλη η προίκα να πλυθεί κουβαλώντας νερό από τις κεντρικές βρύσες του χωριού, από τα “λακιά” ακόμα-ακόμα και από τα “Κτυπητά”, να σιδερωθεί καλά και να κρεμαστεί με δεξιοτεχνία στο καλό δωμάτιο. Έδεναν σχοινιά από τοίχο σε τοίχο και άπλωναν τα σεντόνια, τα κεντητά, τις νυχτικιές, τις ρόμπες και ότι άλλο χρειαζόταν ένα καινούργιο σπιτικό. Η προίκα ήταν ένα σημαντικό κομμάτι για κάθε νύφη. Μ’ αυτό έδειχνε την αξιοσύνη της και σε ποιά οικονομική κατάσταση βρισκόταν. Την προίκα την μετέφεραν στο σπίτι του γαμπρού με τα κάρα, όπου στόλιζαν τα άλογα με άσπρα μαντήλια. Κι από πίσω ακολουθούσαν κοπέλες με πανέρια γεμάτα με διάφορα προικιά. Όλη την εβδομάδα περνούσε ο κόσμος έβλεπε, σχολίαζε και έφερνε και το δώρο, το οποίο περνούσε ανελλιπώς τρεις φορές πάνω από το κεφάλι της νύφης λέγοντας ταυτόχρονα και τις ευχές του. Ένα δύσκολο κομμάτι του γάμου και πολυέξοδο, ήταν και τα δώρα. Θα έπρεπε δηλαδή το σόι του γαμπρού και της νύφης να κάνουν δώρα μεταξύ τους. Και πιάνανε γιαγιάδες, παππούδες, θείους, θείες, ξαδέρφια, κουμπάρους, όλοι έπαιρναν δώρα. Τα πουκάμισα, οι κάλτσες, τα μαντήλια, οι παντόφλες, έπαιρναν και έδιναν.
Αυτό που ήταν κάτι ξεχωριστό, ήταν το δώρο που έκανε η πεθερά στο γαμπρό. Μαζί με όλα τα άλλα του έφτιαχνε και μια “τσίπα”. Ένα θεσπέσιο γλυκό που γινόταν με γάλα βρασμένο στο “τσαντούρι”. Ο γαμπρός την τελευταία βδομάδα δεν έπρεπε να δει τη νύφη και ούτε πήγαινε στο σπίτι της. Αν πήγαινε και γινόταν αντιληπτός απ’ τους φίλους του, τους έταζε τραπέζι. Το γλέντι στο σπίτι του γαμπρού κρατούσε ως αργά το βράδυ. Την άλλη μέρα Κυριακή πήγαιναν οι φίλοι του γαμπρού για να τον ντύσουν και να τον ξυρίσουν. Το ξύρισμα το πρώτο και το δεύτερο, γινόταν πάντοτε ανάποδα, δηλαδή κόντρα. Το ίδιο κάνανε και οι φίλες της νύφης. Την ντύνανε την στολίζανε και την τραγουδούσανε διάφορα νυφιάτικα τραγούδια. Το αποκορύφωμα ήταν όταν τραγουδούσαν “Σήμερα αποχωρίζεται η μάνα από την κόρη”. Το δάκρυ έπεφτε κορόμηλο. Επίσης γράφανε στο παπούτσι της νύφης ονόματα ανύπαντρων κοριτσιών και όποιο έσβηνε πρώτο, αυτή θα ήταν η επόμενη νυφούλα. Παλιά στο χωριό δεν υπήρχε δυνατότητα για να παίρνει κάθε μια καινούργιο νυφικό. Υπήρχαν 1-2 σε ίσια γραμμή και τα δανειζόταν η κάθε κοπέλα που θα παντρευότανε. Το ίδιο ήταν και για τους γαμπρούς. 1-2 κοστούμια στο χωριό και ντύνονταν όλοι γαμπροί. Αφού έντυναν και στόλιζαν το γαμπρό με το κλασικό λουλουδάκι στο πέτο και τις ψιλές ασημένιες τρέσες, ξεκινούσαν από το σπίτι μαζί με τον παραστεκάμενο, ο οποίος ήταν ο καλύτερος φίλος του γαμπρού και συνοδεία με όλο το σόι και τα όργανα πήγαιναν να πάρουν τον κουμπάρο. Στο σπίτι του κουμπάρου τους κερνούσαν όλους, ρίχνανε και ένα χορό και συνέχιζε η πομπή για το σπίτι της νύφης. Οι φίλες της νύφης έκλειναν την πόρτα και
λαογραφία
21
πλους
λαογραφία αφού έταζε ο κουμπάρος ένα ποσόν, άνοιγε η πόρτα και έπαιρνε τη νύφη. Οι φίλες της νύφης κερνούσαν όλους τους παρευρισκόμενους και η πεθερά έκανε δώρο στον παραστεκάμενο μια άσπρη πετσέτα που την κρεμούσε στον ώμο του. Άρχιζε ο χορός με πρώτη τη νύφη. Μετά από 3-4 χορούς η πομπή συνέχιζε για την εκκλησία με τα όργανα να παίζουν. Παλιά τα ζευγάρια δεν έκαναν δικά τους στέφανα. Είχε όμως η εκκλησία κάτι σιδερένια και μ’ αυτά πάντρευε όλα τα ζευγάρια. Το δώρο που έκανε ο κουμπάρος στο ζευγάρι ήταν ένα μεγάλο κομμάτι ύφασμα που σ’ όλη τη διάρκεια του μυστηρίου ήταν καρφιτσωμένο στους ώμους της νύφης και του γαμπρού. Αργότερα αυτό το ύφασμα η νύφη το έραβε φόρεμα. Όταν ο παπάς έλεγε το “Ησαΐα χόρευε”, όλοι πετούσαν στο ζευγάρι ρύζι, κουφέτα και δεκάρες. Ορμούσαν τότε όλα τα πιτσιρίκια στα πόδια του γαμπρού, της νύφης και του παπά για να μαζέψουν τις δεκάρες. Αφού τελείωνε η στέψη, φίλοι του γαμπρού σήκωναν ψηλά τον κουμπάρο φωνάζοντας “πάντα άξιος” και δεν τον κατέβαζαν μέχρι ο κουμπάρος να τους τάξει τραπέζι. Μετά το τέλος του μυστηρίου το ζευγάρι με τον κουμπάρο, τον παραστεκάμενο και τα όργανα γυρνούσαν σ’ όλα τα συγγενικά σπίτια, για να τους κάνουν δώρα (μαγκάλια, ταψιά, κατσαρόλες). Τους κερνούσαν και στη συνέχεια χόρευαν. Αυτό ήταν πάρα πολύ κουραστικό. Στα παλιά Φλογητά στις νύφες χάριζαν μεταξωτές μαντήλες και υφάσματα. Τις κόβανε σε λωρίδες και μ’ αυτές στόλιζαν τον επιτάφιο, τις χάριζαν δηλαδή στο Χριστό. Γι’ αυτό θα δούμε ακόμα και χωριά στην Τουρκία, σε διάφορα δέντρα κρεμασμένα υφάσματα. Δηλαδή σαν ένα τάμα. Μετά από τόση κούραση το ζευγάρι ερχόταν στο σπίτι του γαμπρού, που ως συνήθως, εκεί θα καθότανε όλοι μαζί. Η πεθερά κερνούσε το ζευγάρι με γλυκό κουταλιού και στη συνέχεια έδινε στη νύφη ένα μαξιλάρι και ένα μωρό, συνήθως αγοράκι και αφού πατούσαν σε ένα σιδερένιο πέταλο μπαίνανε στο σπίτι. Στο τέλος του γάμου, η μάνα της νύφης έδινε ένα μεγάλο δίσκο με διάφορα φαγητά στον παραστεκάμενο για να φάνε μαζί με το ζευγάρι. Η νύφη όταν έμπαινε στο σπίτι των πεθερικών έδειχνε μεγάλο σεβασμό και υποταγή σ’ όλους. Ποτέ δεν μιλούσε κατευθείαν στα πεθερικά ούτε και στα αδέλφια του γαμπρού. Ούτε και έτρωγε μπροστά τους. Όταν ο πεθερός της ζητούσε ένα ποτήρι νερό η νύφη από σεβασμό έκανε μετάνοια και του έδινε το νερό. Μέσα στο σπίτι η νύφη δεν είχε κανέναν λόγο για κανέναν και για τίποτα. Όταν κάνανε κανέναν χορό στη πλατεία του χωριού ή στο Μύλο ή στο “Ντιν”, μια συγγενής του γαμπρού έδινε στην καινούργια της νύφη μια πετσέτα με “τσερέζια” δηλαδή ξηρούς καρπούς. Μετά την πρώτη νύχτα του γάμου η γυναίκα του παραστεκάμενου ή μια φίλη της πεθεράς πήγαινε στο σπίτι των νεονύμφων για να δει το σεντόνι! Αν ήταν ματωμένο... χαρά θεού στο σπίτι. Η νύφη ήταν τίμια και άξια και το κρεμούσαν έξω για να το δει η γειτονιά. Αν όμως δεν ήταν.. Άστο να πάει. Μετά μια βδομάδα το ζευγάρι πήγαινε στο πατρικό σπίτι της νύφης. Αντιχαρά το λέγανε. Οι γονείς της νύφης τους κάνανε το τραπέζι. Φεύγοντας παίρνανε τα υπόλοιπα δώρα μαζί με τις ευχές. “Καλά υστερινά” και “Καλούς απογόνους”.
22 πλους
θέμα Μάγδα Ξύδη
Επιστροφή στις ρίζες Επιστροφή στις ρίζες ... Η συγκεκριμένη φράση αυτούς τους τόσο δύσκολους καιρούς για τον ελληνικό λαό θα μπορούσε να γίνει συνείδηση όλων, να αποτελέσει τρόπο ζωής του καθενός, και όχι απλά και μόνο να αναφέρεται ως τίτλος δημοσιευμένων άρθρων ή τίτλος τραγουδιού που μόλις κυκλοφόρησε. Είναι πολύ απλό όταν μας ρωτήσουν πού θα πάμε διακοπές φέτος το καλοκαίρι, εάν φυσικά υπάρχουν ακόμη κάποιοι που έχουν τη πολυτέλεια να μπορούν να σκεφτούν και να οργανώσουν τις διακοπές τους, να απαντήσουμε με περηφάνια στο χωριό μας -στις ρίζες μας- και όχι δίνοντας την απάντηση αυτή με απογοήτευση και ντροπή. Απογοήτευση διότι συνηθίσαμε να κάνουμε μηνιαίες διακοπές σε πολυτελή ξενοδοχεία και ντροπή διότι υποτιμήσαμε τις αξίες του χωριού μας και μάθαμε να υπερεκτιμούμε τις αξίες των ιδιαίτερα ανεπτυγμένων μεγαλουπόλεων. Καιρός είναι να επαναπροσδιορίσουμε την καθημερινότητά μας. Οι μνήμες λοιπόν ενός χωριού, είτε αποτελούν κομμάτι δικών μας αναμνήσεων είτε όχι, θα μας οδηγήσουν σε μία άλλη εναλλακτική πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα πιο αληθινή από όλες τις άλλες που μεγάλωσε με τις μυρωδιές παραδοσιακών προϊόντων, όπως τη μυρωδιά φρεσκοψημένου ψωμιού στο ξυλόφουρνο καθώς και με τις μυρωδιές του δυνατού τσίπουρου και του εύοσμου κρασιού. Μία πραγματικότητα που ωρίμασε στο μυαλουδάκι πολλών με τις κραυγές παιδιών παίζοντας άφοβα στη γειτονιά του χωριού τους μήλα, τζαμί, ποδόσφαιρο είτε πηγαίνοντας με χαλασμένα πολλές φορές ποδήλατα στο νεκροταφείο του χωριού ή στα γύρω διπλανά χωριά. H επιστροφή στις ρίζες θα μπορούσε φυσικά να γίνει πράξη στην καθημερινότητά μας, αυτή που ζούμε σήμερα στις μεγαλουπόλεις. Αυτό πραγματώνεται με πολλούς τρόπους όπως επι-
23 πλους
λέγοντας τα παιδιά να διασκεδάζουν όχι μόνο σε παιδότοπους αλλά αφήνοντάς τα να ευχαριστηθούν το παιχνίδι και στις παιδικές χαρές, και στα πάρκα της γειτονιάς. Εκεί που μέχρι σήμερα πήγαιναν τα παιδιά τους οικογένειες περιορισμένης οικονομικής δυνατότητας. Ας μάθουμε να συνομιλούμε με τη μαμά που τη στιγμή εκείνη μοιραζόμαστε το ίδιο παγκάκι επιβλέποντας τα παιδιά μας να παίζουν. Ας ανταλλάσουμε μία καλημέρα με το γείτονα και ας πάρουμε μαζί μας το δικό μας κουμάντο πηγαίνοντας καλεσμένοι στα σπίτια φίλων, κάνοντας ρεφενέ όπως τον παλιό καλό καιρό. Σε μία πρόσφατη συζήτηση που είχα με ένα ευγενέστατο κύριο και ιατρό μου είπε το εξής απλό μα και τόσο μαγικό αυτή η κρίση θα μας οδηγήσει στο παλιό καλό καιρό που οι παππούδες μας και οι γιαγιάδες μας ήξεραν να λένε ευχαριστώ, παρακαλώ και συγνώμη. Μεγάλες κουβέντες πλέον θα πει κανείς ίσως ναι ίσως και όχι. Η επιστροφή στις ρίζες βέβαια δε σταματά εδώ, σημαίνει και επιστροφή στα ελληνικά προϊόντα τα οποία παράγονται σε πολλά μικρά και μεγάλα μέρη της Ελλάδας. Προϊόντα που για την υλοποίησή τους χρησιμοποιούνται αγνά ελληνικά υλικά τα οποία επεξεργάζονται και παρασκευάζονται τις περισσότερες φορές από ελληνικά εργατικά χέρια. Ας γυρίσουμε πίσω λοιπόν σε όλες αυτές και άλλες πολλές παραμέτρους της Ελληνικής παραδοσιακής και τόσο παραγωγικής Ζωής.
περιήγηση
Χρήστος Ντικμπασάνης Συγγραφέας-Μελετητής Θρησκειών
ΘΕΟΒΑΔΙΣΤΟ ΟΡΟΣ ΣΙΝΑ
Η μικρή ιστορία της Σιναϊτικής βιβλιοθήκης Σινά/Μέρος Δ’
Οι πατριάρχες του οικουμενικού θρόνου της Κωνσταντινούπολης, αλλά και οι αρχηγοί των άλλων πατριαρχείων φάνηκαν γενναιόδωροι προς την ιερή μονή του Σινά. Στη Σιναϊτική βιβλιοθήκη βρίσκουμε σήμερα πολλά αντίγραφα, αλλά και πρωτότυπα, διαφόρων επιστολών και χειρογράφων κωδίκων, που ανήκουν σε μεγάλες μορφές του Αποστολικού θρόνου της Κωνσταντινούπολης, όπως του αγίου Φιλοθέου του Κοκκίνου (1353-1376), του πρώτου μετά την άλωση οικουμενικού πατριάρχη Γενναδίου του Σχολαρίου «(1454-1456) και όλως ιδιαιτέρως του οικουμενικού πατριάρχη Κωνσταντίου του Α΄ (1830-1834), του από Σιναίου. Επίσης άλλοι μεγάλοι εκκλησιαστικοί άνδρες δωρητές χειρογράφων είναι ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιωακείμ (1487-1567), ο Ιεροσολύμων Νεκτάριος (1661-1669), ο λόγιος επίσκοπος Κυθήρων Μάξιμος Μαργούνιος (1549-1602), ο μητροπολίτης Καρπάθου Δανιήλ (1746-1780). Βέβαια για την συγκρότηση της Σιναϊτικής βιβλιοθήκης δεν συνετέλεσαν μόνο οι αυτοκρατορικές, ή οι πατριαρχικές, ή οι επισκοπικές δωρεές. Όλοι όσοι ασχολήθηκαν με την ιστορία της ιερής μονής του Σινά επισημαίνουν, ότι βάση της συλλογής των χειρογράφων Σιναϊτικών κωδίκων αποτέλεσαν τα έργα των ασκητών και λοιπών πατέρων της Σιναϊτικής ερήμου και του μοναστηριού της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Ήδη από τον 4ο αιώνα, ένας επίσημος κάτοικος της Κωνσταντινούπολης, πρώην έπαρχος αυτής και ύστερα κάτοικος της ερήμου του Σινά, ο όσιος Νείλος ο Σιναϊτης ήρθε στο
24 πλους
ιερό όρος και αγωνίστηκε για την αυτοκάθαρσή του και παράλληλα συνέγραψε πλήθος ασκητικών λόγων και επιστολών, όπου εναποθήκευσε την προσωπική του ασκητική εμπειρία και την ορθόδοξη πίστη του. Αντίγραφα των έργων του οσίου Νείλου υπάρχουν αρκετά στη βιβλιοθήκη του Σινά. Τον 5ο και 6ο αιώνα δύο άλλοι ασκητές, οι οποίοι έζησαν στην παραθαλάσσια περιοχή της λαύρας της Ραϊθώ στη Σιναϊτική χερσόνησο, άφησαν σπουδαία συγγράμματα, αντίγραφα των οποίων σώζονται έως σήμερα στη Σιναϊτική βιβλιοθήκη. Πρόκειται για τον όσιο Νίκωνα της Ραϊθώ, ο οποίος συνέγραψε έργο με τον τίτλο Πανδέκτης, καθώς και για τον πρεσβύτερο της Ραϊθώ Θεόδωρο, ο οποίος άφησε το έργο Προπαρασκευή.
ναϊτικού στερεώματος, ο όσιος Ιωάννης, ο αποκαλούμενος για την πολλή του σοφία «σχολαστικός» και για την συγγραφή του περίφημου έργου Η ΚΛΙΜΑΞ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ ονομαζόμενος «Ιωάννης της Κλίμακος». Ο όσιος Ιωάννης μόνασε στο Σινά κατά τον 7ο αιώνα. Ενώ ακόμη ζούσε, η φήμη της σοφίας και της πνευματικότητάς του είχε περάσει τα σύνορα του Σινά. Έτσι ο ηγούμενος της λαύρας της Ραϊθώ, ο οποίος λεγόταν και αυτός Ιωάννης, του ζήτησε με επιστολή του έγγραφες οδηγίες για την καθοδήγηση των μοναχών της ερήμου της Ραϊθώ. Με την αφορμή αυτήν ο όσιος Ιωάννης ο Σιναϊτης συνέγραψε την ΚΛΙΜΑΚΑ, της οποίας αρχαία αντίγραφα του 8ου αιώνα απόκεινται έως σήμερα στην Σιναϊτική βιβλιοθήκη.
Κατά το χρονικό διάστημα του 6ου-7ου αιώνα πέρασαν από το Σινά και ονομάστηκαν Σιναϊται οι Αναστάσιοι. Άλλοι από αυτούς είναι γνωστοί ως αρχιεπίσκοποι του Σινά και αργότερα ως πατριάρχες Αντιοχείας, άλλοι δε ως απλοί μοναχοί και ασκητές, οι οποίοι διακρίθηκαν για τους αγώνες τους εναντίον των αιρετικών της περιοχής Συρίας, Αιγύπτου και Σινά. Με το όνομα Αναστάσιος Σιναϊτης υπάρχουν πολλά χειρόγραφα κείμενα, όπως ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΣΙΝΑ ΠΑΤΕΡΩΝ, ΟΔΗΓΟΣ κ.ά.
Σπουδαία είναι και η συμβολή των «κτητόρων» πολλών κωδίκων, αυτών δηλαδή που είτε από αγορά είτε από κληρονομιά απόκτησαν χειρόγραφα, τα οποία στη συνέχεια δώρισαν στην ιερή μονή του Σινά. Πολλοί, με την καταγεγραμμένη αφιέρωσή τους σε κάποια σελίδα των κωδίκων, τους οποίους αφήνουν στο μοναστήρι, καθιστούν υπεύθυνους διάφορα άτομα ή τους κληρονόμους τους για την τυχόν μη αποστολή των εν λόγω κωδίκων στο Σινά ή την αφαίρεση αυτών από την Σιναϊτική βιβλιοθήκη. Άλλοι πάλι, με πολλούς κόπους και έξοδα γίνονται ιδιοκτήτες, «κτήτορες» κάποιων κωδίκων, τους οποίους «μετά θάνατον» αφιερώνουν στο Σινά για την «ψυχική σωτηρία» τους.
Την πρώτη θέση όμως στην προσφορά των Σιναϊτών πατέρων, όχι μόνο στην συγκρότηση της συλλογής των Σιναϊτικών κωδίκων, αλλά και γενικότερα στην πνευματική ζωή, άσκηση και θεωρία, κατέχει ο μεγάλος και λαμπρός αστέρας του πνευματικού Σι-
Ασφαλώς στους «κτήτορες» και στη συνέ-
περιήγηση
χεια δωρητές κωδίκων στην Σιναϊτική βιβλιοθήκη δεν ανήκουν μόνο σιναϊτες μοναχοί, αλλά και πολλοί άλλοι φίλοι και προσκυνητές του θεοβαδίστου όρους Σινά. Η συμβολή των κατά καιρούς αρχιεπισκόπων της ιερής και αυτόνομης Αρχιεπισκοπής Σινά, Φαράν και Ραϊθώ δεν είναι ασήμαντη. Πολλοί από τους αρχιεπισκόπους υπήρξαν οι ίδιοι γραφείς και αντιγραφείς χειρογράφων κωδίκων, όπως ο αρχιεπίσκοπος Γερμανός τον 12ο αιώνα, ή ο αρχιεπίσκοπος Αρσένιος τον 13ο αιώνα. Άλλοι πάλι, επιστρέφοντας από μακριά περιοδεία για να «ζητιανέψουν» για το μοναστήρι, έφεραν μαζί τους εκτός όλων των άλλων και βιβλία, χειρόγραφα και έντυπα, με τα οποία εμπλούτιζαν τα ράφια της βιβλιοθήκης του Σινά. Άλλοι από τους αρχιεπισκόπους του Σινά, για να ασφαλίσουν αυτά από τους αναγνώστες, οι οποίοι μετά την ανάγνωση συνήθως «λησμονούσαν» να τα επιστρέψουν, θύμιζαν σε αυτούς το καθήκον της επιστροφής με διάφορους τρόπους. Έχουμε πολλά παραδείγματα αρχιεπισκόπων του Σινά, οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν για την συγκρότηση της Σιναϊτικής βιβλιοθήκης, όπως ο Ιωάσαφ ο Ρόδιος (1617-1660), ο Ιωαννίκιος ο Α΄ ο Πελοποννήσιος (1671-1702), ο διάδοχος του ο Κοσμάς ο Βυζάντιος (17021708), ο Αθανάσιος ο Γ΄, καταγόμενος από την Νάουσα της Μακεδονίας, ο επικαλούμενος και «Βερροιεύς» (1708-1720), ο Ιωαννίκιος ο Β΄, ο Λέσβιος (1721-1728), ο καταγόμενος από την Κρήτη Νικηφόρος Μαρθάλης, ο Γλυκής (1729-1747), ο επίσης κρητικός Κύριλλος ο Β΄ (1759-1790), ο Δωρόθεος Β΄, ο Βυζάντιος (1794-1797). Με το ξημέρωμα
25 πλους
του 19ου αιώνα τον αρχιεπισκοπικό θρόνο του Σινά καταλαμβάνει η μεγάλη μορφή του Κωνσταντίου του Βυζαντίου (1804-1859), ο οποίος κατόπιν διετέλεσε και οικουμενικός πατριάρχης (1830-1834), διατηρώντας συγχρόνως και το θρόνο της αρχιεπισκοπής Σινά, Φαράν και Ραϊθώ. Οι αρχιεπίσκοποι του 20ου αιώνα εργάστηκαν για την συγκέντρωση κυρίως εντύπων βιβλίων, καθώς και για την διαφύλαξη των Σιναϊτικών κωδίκων. Αν και δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις, που απαιτούσε η εποχή τους, εντούτοις έδειξαν ιδιαίτερο ζήλο για την αξιοποίηση των πνευματικών θησαυρών του μοναστηριού του Σινά. Αναμφίβολα είχαν ν’ αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα, προερχόμενα κυρίως από το λεγόμενο επιστημονικό κόσμο, ύστερα μάλιστα και από την κλοπή του αρχαιότερου κώδικα της μονής, του περίφημου Σιναϊτικού Κώδικα. Χάρη όμως στην δραστηριότητα και την διπλωματία που επέδειξαν, έχουμε σήμερα μία καλά οργανωμένη βιβλιοθήκη, τόσο των χειρογράφων όσο και των εντύπων. Αυτοί οι αρχιεπίσκοποι είναι κατά σειρά οι εξής: ο Πορφύριος ο Β΄ (1904-1926), ο Πορφύριος ο Γ΄ (1926-1968), ο οποίος ανοικοδόμησε τη ΝΔ πτέρυγα της ιερής μονής Σινά, όπου το 1950 μεταφέρθηκαν όλοι σχεδόν οι Σιναϊτικοί κώδικες που βρίσκονταν μέσα στο μοναστήρι, καθώς και όλα σχεδόν τα παλαιά και νέα έντυπα βιβλία. Αυτά τοποθετήθηκαν κατά το δυνατόν με μία ταξινομική σειρά. Επί της εποχής του επίσης πωλήθηκε από τη Ρωσία στην Αγγλία ο κλεμμένος από τον C.
Tischendorf Σιναϊτικός Κώδικας. Ο Πορφύριος ο Γ΄ αγωνίστηκε για την επαναφορά του εν λόγω κώδικα στη Σιναϊτική βιβλιοθήκη, αλλά, δυστυχώς, δεν κατόρθωσε τίποτα. Διάδοχός του Πορφυρίου Γ΄ ήταν ο Γρηγόριος Β΄ (1969-1973). Με τις προσωπικές του ενέργειες δωρίθηκαν πολλά νέα βιβλία από διαφόρους οργανισμούς και συγγραφείς, εκδότες κ.ά. στην Σιναϊτική βιβλιοθήκη. Τέλος, επί του σημερινού αρχιεπισκόπου Δαμιανού (1973-), με τον οποίο είχα την τύχη να ταξιδέψω από το μετόχι της μονής του Σινά στο Κάιρο στην ίδια τη μονή και είχα μαζί του μια εποικοδομητική και γεμάτη πληροφορίες συζήτηση, βρέθηκαν στο ΒΑ τείχος του φρουρίου του μοναστηριού ο χώρος της παλαιάς βιβλιοθήκης και από αυτόν συγκεντρώθηκε ένας μεγάλος αριθμός χειρογράφων, κυρίως φύλλων και σπαραγμάτων, τα οποία καλύπτουν πολλά από τα κενά των Σιναϊτικών κωδίκων της παλαιάς λεγόμενης συλλογής. Με προσωπικές του ενέργειες κλήθηκαν ειδικοί επιστήμονες, οι οποίοι προέβησαν στον καθαρισμό, την αποσυρρίκνωση, την συντήρηση και την καταλογογράφηση όλων των νεοευρεθέντων χειρογράφων και οργανώθηκαν τα διάφορα εργαστήρια της αναδιοργανωμένης βιβλιοθήκης. Επιπλέον, ο αρχιεπίσκοπος Δαμιανός με εγκύκλιό του προς συγγραφείς, εκδότες και διάφορους δημοσίους και ιδιωτικούς οργανισμούς της Ελλάδας, συγκέντρωσε μεγάλο αριθμό νέων εντύπων βιβλίων, τα οποία πλούτισαν την Σιναϊτική βιβλιοθήκη.
υγιεινή
Μιχάλης Κουτσός Κτηνίατρος
Αυγά Μέρος Α’
Το αυγό, γνωστό σε όλους μας, αποτελεί μια πλήρη και ορεκτική τροφή για τον άνθρωπο. Είναι γνωστά τα τρία μέρη που το αποτελούν. Να αναφέρουμε μόνο ότι το κέλυφος (τσόφλι) έχει πολλούς μικροσκοπικούς πόρους οι οποίοι εξυπηρετούν αφ’ ενός την αναπνοή του εμβρύου, αφ’ ετέρου όμως, κάτω από ορισμένες συνθήκες, επιτρέπουν την είσοδο μικροβίων στο εσωτερικό του αυγού. Να λοιπόν ο λόγος για τον οποίο λέμε ότι τα αυγά δεν τα πλένουμε. Υπάρχουν βέβαια οι εσωτερικές μεμβράνες του αυγού που το προστατεύουν και οι οποίες συμβάλλουν στη διαμόρφωση του αεροθαλάμου. Ο αεροθάλαμος αυτός, ο οποίος είναι κάτω από το τσόφλι μας βοηθάει να ελέγχουμε την ηλικία και τη νωπότητα του αυγού. Όσο πιο μπαγιάτικο είναι το αυγό τόσο ο αεροθάλαμος μεγαλώνει. Το μέγεθός του είναι συνάρτηση του χρόνου συντήρησης του αυγού και της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Με την υψηλή θερμοκρασία έχουμε απώλεια νερού (εξατμίζεται) με αποτέλεσμα την αύξηση του αεροθαλάμου. Σε αναλογία βάρους, το κέλυφος είναι το 10%, το ασπράδι το 60% και ο κρόκος το 30%. Θρεπτική αξία του αυγού Αν σκεφτούμε ότι από το αυγό μετά από επώαση βγαίνει ένα νέος οργανισμός μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα για τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει και τη μεγάλη θρεπτική αξία που έχει. Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί το αυγό ποικιλότροπα στη διατροφή του και ιδιαίτερα ο κρόκος του αυγού προσφέρεται για βρέφη ηλικίας από δύο μηνών διότι εκτός από τα πλούσια θρεπτικά συστατικά του περιέχει και σίδηρο που είναι τόσο απαραίτητο τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού. Επίσης, οι πρωτεΐνες του αυγού που είναι το 12% του βάρους του περίπου, περιέχουν όλα τα απαραίτητα συστατικά για τις ανάγκες των μικρών παιδιών και είναι μεγάλης βιολογικής αξίας. Τα αυγά χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική για τη θρεπτική τους αξία, την ευχάριστη γεύση, για το κίτρινο
26 πλους
χρώμα που δίνουν στα φαγητά και στα γλυκά τα οποία βοηθούν επίσης να φουσκώσουν. Σε ότι αφορά τις πρωτεΐνες, δύο αυγά 60γρ. ισοδυναμούν με 367γρ. γάλα ή με 85γρ. κρέας ή με 150γρ. μυαλό. Στον πίνακα φαίνεται η διαφορά που υπάρχει μεταξύ κρόκου και ασπραδιού στη σύσταση ως προς τις πρωτεΐνες και το λίπος. Το λίπος
φυσικές και τις χημικές μεταβολές στο περιεχόμενο του αυγού. Οι μεταβολές αυτές έχουν ως αποτέλεσμα το «μπαγιάτεμα του αυγού». Η νωπότητα μπορεί να διαπιστωθεί με 4 τρόπους : • Με την ωοσκόπηση: Γίνεται από τους ειδικούς κτηνιάτρους με τη βοήθεια ισχυρής φωτεινής πηγής. • Με τη μέτρηση της πυκνότητας του αυγού:
Ολόκληρου Ασπραδιού του αυγού Νερό 65,6 87,9 Πρωτεϊνες 12 10,6 Λίπος 10,5 Υδατάνθ/κες 1 0,9 Ανόργανες 10,9 0,6 Ουσίες
του αυγού αποτελείται από ακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία δε βλάπτουν τον οργανισμό μας. Το αυγό περιέχει επίσης ανόργανα άλατα, κυρίως κάλιο, νάτριο, φώσφορο και θείο. Ο κρόκος είναι πλούσιος σε ενώσεις σιδήρου που αφομοιώνονται εύκολα από τον οργανισμό μας. Το αυγό είναι επίσης πηγή βιταμινών, όπως βιταμίνη A,D,B1,2, ριβοφλαβίνη και είναι τροφή που δεν παχαίνει. Η ενεργειακή αξία του αυγού είναι χαμηλή. Δύο αυγά (160 θερμίδες) καλύπτουν μόνο το 5 – 8% των καθημερινών ενεργειακών μας αναγκών. Η πεπτικότητα του αυγού ποικίλει ανάλογα με το πώς το χρησιμοποιούμε στα διατροφή μας. Να αναφέρουμε μόνο ότι ο κρόκος, που είναι ιδιαίτερα εύπεπτος, περιέχει πολύ χοληστερίνη η οποία όμως αν δεν συνυπάρχουν και άλλες αιτίες, δεν αυξάνει τη χοληστερίνη στο αίμα. Το αυγό που χρησιμοποιούμε στη διατροφή μας πρέπει να είναι : φυσιολογικό (κανονικό μέγεθος, σχήμα, συστατικά), φρέσκο όχι πολλών ημερών και χωρίς να έχει συντηρηθεί, υγιές χωρίς μικροοργανισμούς ή άλλες βλαπτικές ουσίες. Έλεγχος των αυγών Ο έλεγχος αυτός γίνεται από τους κτηνιάτρους που έχουν ειδικευθεί στον έλεγχο τροφίμων και ελέγχουν όχι μόνο τα αυγά με την ωοσκόπηση αλλά και τους χώρους αποθήκευσης των αυγών και τη διακίνηση. Τα αυγά ελέγχονται ως προς τη νωπότητά τους, την υγιεινότητά τους και την κανονικότητά τους. ΝΩΠΟΤΗΤΑ: Ο χρόνος και η αλλαγή θερμοκρασίας στο περιβάλλον επηρεάζουν τις
Κρόκου
Κελύφους
48,6 16,6 32,6 1,1 1,1
1,6 3,3 95,1
Η μέθοδος στηρίζεται στο γεγονός ότι όσο ο χρόνος από τη γέννηση του αυγού περνάει, τόσο η πυκνότητά του, το ειδικό του βάρος, ελαττώνεται. Τη μέθοδο αυτή μπορούμε να την εφαρμόσουμε και εμείς. Βάζουμε ένα αυγό σε δοχείο με νερό. Παρατηρούμε. Το αυγό ημέρας στέκεται οριζόντιο στον πυθμένα. Το αυγό 2-3 ημερών σχηματίζει με τον πυθμένα γωνία 30ο. Το αυγό 8 ημερών γωνία 45ο. Το αυγό 15 ημερών γωνία 60ο. Το αυγό 30 ημερών είναι κάθετο, γωνία 90ο. Το αυγό που είναι πάνω από 30 ημέρες αιωρείται μέσα στο νερό. Προσοχή όμως ! Το αυγό που θα ελέγξουμε δεν πρέπει να είναι αυγό ψυγείου αλλά αυγό που διατηρήθηκε σε θερμοκρασία δωματίου 20οC έως 30οC. • Με το σπάσιμο του αυγού: Όταν στο ρηχό πιάτο σπάσουμε ένα αυγό, προσέχουμε : αν το αυγό είναι φρέσκο, ο κρόκος του είναι αρκετά κυρτός, λείος, γύρω του υπάρχει πυκνό στρώμα από ασπράδι σε συνοχή και γύρω από το στρώμα αυτό ένα άλλο στρώμα από ασπράδι πιο νερουλό. Στο αυγό περισσότερων ημερών, ο κρόκος είναι πιο επίπεδος και το ασπράδι πιο λεπτόρρευστο και απλώνεται περισσότερο γύρω από τον κρόκο. Στο μπαγιάτικο αυγό, ο κρόκος διαλύεται και ανακατεύεται με το ασπράδι το οποίο είναι νερουλό. • Με το βράσιμο του αυγού: Στο βρασμένο αυγό, αν είναι φρέσκο, ο κρόκος του κατέχει το κέντρο της μάζας του αυγού και το ασπράδι δεν αποχωρίζεται εύκολα από το τσόφλι. Στο μπαγιάτικο, το τσόφλι αποχωρίζεται από το ασπράδι εύκολα, το ασπράδι είναι πιο σκοτεινό, ανομοιογενές και ο κρόκος πλησιάζει περισσότερο προς το τσόφλι. Αν προσέξουμε και τον αεροθάλαμο, αυτός είναι μεγαλύτερος του κανονικού (κανονικός περίπου 3 χιλιοστά). συνέχεια στο επόμενο τεύχος
ψυχική υγιεινή
Απόστολος Μαυρομάτης Λογοθεραπευτής, ειδικός Θεραπευτικής Ιππασίας – Παιδαγωγικής Ιπποθεραπείας.
Ιπποθεραπεία vs ψυχικών διαταραχών Την ιδέα της μοντέρνας θεραπείας για τις ψυχικές διαταραχές προωθούν η εργοθεραπεία και η ιπποθεραπεία. Υποστηρίζεται πως στις μέρες μας τα ψυχικά και ψυχιατρικά νοσήματα χαρακτηρίζονται με μεγάλη ένταση και σε κάποιες περιπτώσεις, είναι εκ των πραγμάτων πολύ χειρότερες από μια οργανική ασθένεια. ‘‘Μέσω της ιπποθεραπείας δίνεται μια ευκαιρία στους ασθενείς για την ενσωμάτωση τους στην κοινωνία και για μια ρυθμιζόμενη κανονική ζωή’’, οπως αναφέρουν οι ψυχολόγοι της κλινικής Helios στο Bad Berleburg της Γερμανίας. ‘‘Ο χειρισμός του αλόγου από τον ασθενή τον βάζει σε μια εσωτερική συναισθηματική διαδικασία, που και ο ίδιος ακόμη δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως. Καθώς ιππέυει, είναι πολύ χαλαρός, αγκαλιάζει με τα πόδια του το άλογο, το χαϊδεύει με τα χέρια του, και όλα αυτά αποτελούν μια πολύ ουσιώδη εμπειρία γι αυτόν’’. Πρόκειται για μια εναλλαγή επιδράσεων μεταξύ αλόγου και ιππέα. Το σημαντικό είναι, ότι ο άνθρωπος νιώθει βαθιά μέσα του την χαλάρωση, καθώς το άλογο τον “περπατάει”. Όταν ο ασθενής φτάνει στο σημείο της απόλυτης χαλάρωσης, ηρεμίας, αρμονίας, την οποία στην ουσία του επιβάλλει το άλογο, αυτό αποτελεί επιτυχή στόχο. Οι ψυχολόγοι αναπαριστούν μέσω του ζώου, την καταθλιπτική φάση του ασθενή, ο οποίος παραιτείται από τις ευθύνες του, δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις μόνος του, μέχρι να νιώσει ότι παίρνει την ψυχή του στα χέρια του και μόνος του οδηγείται “απέναντι”, χρησιμοποιόντας τα πόδια του αλόγου. Ισχύει ως αξίωμα πλέον, ότι ο άνθρωπος με καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να θεραπευτεί μέσω της ιπποθεραπείας. Ο ενδιαφερόμενος είναι καλό, να φέρει μαζί του την προθυμία να θεραπευτεί, να είναι ικανός να ονοματίζει τα δεδομένα και τις σκέψεις που τον βασανίζουν. Δυστυχώς σε αυτή τη φάση της προθυμίας ανήκει ο παράγοντας άγχος, και σ'αυτόν τον παράγοντα άγχους υπάρχει και το αίσθημα της υπερεκτίμησης, το οποίο οδηγεί σε απώλειες και κατά συνέπεια παλινδρόμηση. Υπάρχουν από μέρους του πρωταθλητικές απαιτήσεις, που οδηγεί σε βιώματα με χαρακτήρα απώλειας. Καλό είναι κατα την διάρκεια της θεραπείας ο ασθενής να σκέπτεται όσο το δυνατόν λιγότερο, να αφήνεται παντελώς στα χέρια του ιπποθεραπευτή και στην πλάτη του αλόγου...
27
πλους
σελιδοδείκτης
Τέρατα και Δράκοι Τα τέρατα δε ζουν μόνο στις ωκεάνιες εκτάσεις, στα ορμητικά ποτάμια, στις απρόσιτες λίμνες, στα απροσπέλαστα βουνά και στα σκοτεινά δάση. Κατά κύριο λόγο κατοικοεδρεύουν στις ανεξιχνίαστες εσχατιές της ανθρώπινης ψυχής και συμβολίζουν τις διάφορες ψυχολογικές καταστάσεις του ανθρώπου, τους φόβους, τα ορμέμφυτα και τα ένστικτά του. Σήμερα όμως η επιστήμη του χάους έρχεται να καταθέσει και μια τελείως διαφορετική άποψη. «Τέρατα: Δεν τα βλέπουμε πια», έγραφε ο «εγκυκλοπαιδιστής» Γκυστάβ Φλωμπέρ μέσα στο Λεξικό των Καθιερωμένων Ιδεών. Θα μπορούσε να προσθέσει: «Κι επειδή δεν τα βλέπουμε πια, αυτό σημαίνει πως δεν υπήρξαν ποτέ». Κατά πόσο όμως τα λόγια αυτά θα αντανακλούσαν την αλήθεια; Γι αυτό το λόγο, ο συγγραφέας Χρήστος Ντικμπασάνης τονίζει πως είναι καλό να γνωρίζουμε, ότι τα τέρατα και οι δράκοι κινούνται και αναπνέουν, όταν δίνουμε λιγότερη προσοχή σε αυτόν τον κόσμο της ανελέητης πραγματικότητας. Αντίθετα όμως από τους μύθους και τους θρύλους η επιστημονική διαδικασία αντιπροσωπεύει μια προσπάθεια απελευθέρωσης της έρευνας και της γνώσης από κάθε συγκίνησή τους. Με σκοπό να το πετύχει αυτό, έχει προχωρήσει σε πειράματα και επιστήμες, που μετατρέπουν τους μύθους σε πραγματικότητα, όπως είναι οι γενετικές μεταλλάξεις, η κλωνοποίηση κ.ά. Σήμερα όλοι πιστεύουν, ότι η δημιουργία νέων μορφών ζωής είναι εφικτή και μάλιστα με μόνη και αποκλειστική την παρέμβαση του ανθρώπου. Το έχουν κατορθώσει, εξάλλου, οι γενετιστές, οι οποίοι δημιούργησαν πράγματι νέες μορφές ζωής, αναμειγνύοντας τμήματα του DNA διαφορετικών ειδών. Έτσι το αρχαίο όραμα της δημιουργίας από τον άνθρωπο νέων μορφών ζωής αποτελεί πλέον χειροπιαστή πραγματικότητα, χάρη στον τομέα της γενετικής και της μοριακής βιολογίας. Όπως και στα περισσότερα ζητήματα που άπτονται των σύγχρονων τεχνολογιών, έτσι
28 πλους
και στο ζήτημα της γενετικής, μια άβυσσος άγνοιας χωρίζει τους περισσότερους ανθρώπους από την τρέχουσα πραγματικότητα. Έτσι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, ότι ο γενετικός χειρισμός των ζώων και των φυτών από τον άνθρωπο δεν είναι κάτι το πρόσφατο, αλλά κάτι που συμβαίνει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η γενετική τροποποίηση των οργανισμών δεν εμφανίστηκε μαζί με την επιστήμη της γενετικής και τη βιοτεχνολογική επανάσταση. Εφαρμόζεται από τους ανθρώπους εδώ και τουλάχιστον 10.000 χρόνια, μέσω της εξημέρωσης και της ελεγχόμενης αναπαραγωγής ζώων και φυτών. Κάθε φορά που οι αρχαίοι εκτροφείς διασταύρωναν ζώα με σκοπό τη βελτίωση συγκεκριμένων επιθυμητών χαρακτηριστικών τους, έπειτα από μερικές γενιές τα χαρακτηριστικά αυτά κυριαρχούσαν. Στο μέλλον που περιγράφουν οι διάφοροι αναλυτές, τα γνωστά είδη ζώων, αλλά και το είδος του ανθρώπου, σταδιακά θα εξαφανιστούν και τη θέση τους θα πάρουν κάποια νέα είδη, εξελιγμένα και μεταλλαγμένα, όχι μέσα από τις μακροχρόνιες και «φυσικές» διαδικασίες της φύσης, αλλά μέσα από συνεχείς πειραματισμούς των επιστημόνων. Τεχνητά δημιουργήματα όπως κλώνοι, ανθρώπινα υβρίδια (cloned), χιμαιρικά είδη (chimeric) και γενετικά μεταλλαγμένοι άνθρωποι (transenic) θα εμφανιστούν. Οι συνέπειες από τις νέες επιστημονικές εξελίξεις σίγουρα θα πάρουν τη μορφή του κυκλώνα και θα σαρώσουν τα πάντα. Ιδέες, συναισθήματα, ηθική. Ένας νέος όρος, η γενετική ρύπανση (genetic
pollution) εκφράζει σήμερα τους πρώτους φόβους των γενετιστών και των περιβαλλοντολόγων. Ωστόσο, αυτό που βρίσκεται πέρα από τα όρια της πρόβλεψης είναι η κοινωνική αναστάτωση που θα προκληθεί, όταν θα εμφανιστούν τα πρώτα εργαστηριακά πλάσματα.
Ο Χρήστος Ντικμπασάνης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και τελείωσε τη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Είναι καθηγητής ΜΕ, ποιητής, συγγραφέας και μελετητής των θρησκειών, κάτοχος του MASTER Θρησκειολογίας και υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Αρθρογραφεί τακτικά στον ειδικό, κυρίως, τύπο κι έχει συνεργαστεί με τα περιοδικά: "Γεύση", "Επιστήμη και Τεχνολογία", "Βιβλίο και Media", "Information", "Τουριστική Αγορά", "Εδώ Ελλάδα" (περιοδικό για την ομογένεια, όπου διετέλεσε και αρχισυντάκτης), "Τρίτο Μάτι", "Ανιχνεύσεις", "Άβατον", "Strange", ‘‘Μυστική Ελλάδα’’, ‘‘Ζενίθ’’ κ.ά. Γράφει ποίηση, δοκίμια και μελέτες. Ποιήματά του έχουν παρουσιαστεί σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά, ενώ έτυχε πολλών λογοτεχνικών βραβεύσεων. Έχει εκδόσει ποιητικές συλλογές και βιβλία: "Ο Υπομνήμων" (ποιητική συλλογή) 1984, "Απόδραση στην Πολιτεία του Ανθρώπου" (κοινωνιολογικό δοκίμιο), "Σφακιανάκης 1986, Θρύψαλα από πράσινο γαλαξία" (ποιητική συλλογή), "Πύρινος Κόσμος" 1991 και "Συναυλία στην Άκρη της Νύχτας" (ποιητική συλλογή), Μπίμπης, Σειρά: Μικρή Φιλολογική 1994. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Λ.) και της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (Ε.Λ.ΘΕ.). Η ζωή και το έργο του εμπνέονται πάντα από τη μεγάλη αγάπη του προς τον άνθρωπο, τη φύση, την ιστορία των θρησκειών, την εθνολογία και τη μυθολογία.
‘‘Τέρατα & Δράκοι’’ εκδόσεις ‘‘Άγνωστο’’
ομορφιά Μάρθα Διδασκάλου Όλγα Κίστρη
Πάσχα ομορφιάς Κλείνουμε δύο χρόνια λειτουργίας και θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε για την αφοσίωση και την εκτίμησή σας για την δουλειά μας. Εμείς υποσχόμαστε ότι θα κάνουμε τα πάντα για να φανούμε άξιοι της εμπιστοσύνης σας, με τις χαμηλότερες τιμές και την υψηλή ποιότητα στις παροχές μας! Με χαρά σας ενημερώνουμε ότι μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα περιμένουμε το τελευταίας τεχνολογίας solarium. Σας περιμένουμε όλους!
ΠΑΣΧΑΛΙΝΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ! SUPER ΠΑΚΕΤΑ ΓΙΑ ΣΑΣ ! ΜΟΝΟ
60€
ΜΟΝΟ
60€
ΜΟΝΟ
20€
30€
Καθαρισμός προσώπου Ενυδάτωση Χτιστά νύχια
Μανικιούρ - Πεντικιούρ Καθαρισμός προσώπου Ενυδάτωση
Ολική αποτρίχωση
Μόνιμο μανικιούρ (διάρκειας 3 εβδομάδων) Πεντικιούρ
ΜΟΝΟ
Σας ευχόμαστε ολόψυχα ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ με υγεία και ομορφιά εσωτερική. Η εξωτερική, είναι δική μας υπόθεση!
29 πλους
Κέντρο Αισθητικής Προσώπου & Σώματος Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής, Εθν. Αντίστασης 45 allaboutbeauty@windowslive.com
οι μικροί μας φίλοι Ελένη Νιτσοτόλη κτηνίατρος
Η λεϊσμανίωση Η λεϊσμανίωση είναι λοιμώδες παρασιτικό νόσημα βραδείας εξελίξεως. Τα παράσιτα του είδους ‘‘λεϊσμάνια’’ αποτελούν τα μαστιγοφόρα πρωτόζωα του αίματος και των ιστών. Υπάρχουν συνολικά 30 είδη, αλλά λοίμωξη στον άνθρωπο προκαλούν τα 21. Τα είδη αυτά προκαλούν τη σπλαχνική, δερματική και βλεννογονοδερματική λεϊσμανίωση. Μια άλλη διάκριση είναι η ινδική, η αφρικανική και η μεσογειακή μορφή του νοσήματος. Η μετάδοση του παρασίτου, στις μεσογειακές χώρες, γίνεται από θηλυκές σκνίπες, που είναι ξανθά έντομα (1-5 mm) και ζουν σε σκιερά και με υγρασία μέρη. Δραστηριοποιούνται κυρίως αργά το απόγευμα, τις πρώτες νυχτερινές ώρες και νωρίς το πρωί (ή όλο το 24ωρο σε σπηλιές), θεωρούνται δηλαδή νυκτόβια έντομα. Πετούν σε χαμηλό ύψος και σε μικρές αποστάσεις. Τη μέρα κρύβονται σε θάμνους με πυκνό φύλλωμα, σε δέντρα με κολλώδες έκκριμα, σε σωρούς άχρηστων υλικών, σε στάβλους, σε υπόγεια κ.α. Στην Ελλάδα οι σκνίπες εμφανίζονται από το Μάιο έως το Νοέμβριο. Ζουν περίπου 14-45 μέρες και απομυζούν αίμα για πρώτη φορά τις πρώτες 24-48 ώρες της ζωής τους και μετά κάθε 3-5 μέρες. Γεννούν αυγά σε σκοτεινά μέρη, σε σωρούς χόρτων, φωλιές ζώων, πέτρινους τοίχους, ρωγμές εδάφους κ.α., 3-4 μέρες μετά την απομύζηση αίματος. Από τα αυγά εκκολάπτονται προνύμφες που μετατρέπονται σε νύμφες και σε σκνίπες σε 28-32 ημέρες. Στο σκύλο απομυζούν αίμα γύρω από τα μάτια, μεταξύ των βλεφαρίδων, γύρω από το ακρορρίνιο και από την άτριχη περιφέρεια των πτερυγίων των αυτιών. Η συμμετοχή του σκύλου στη μόλυνση του ανθρώπου αμφισβητείται. Φαίνεται ότι ηλικιωμένοι, παιδιά, και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν λοίμωξη μετά από τσίμπημα μολυσμένου φλεβοτόμου. Η L.infantum δε μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, εκτός ορισμένων περιπτώσεων (ασθενείς με HIV, χρήστες ναρκωτικών κλπ). Από το 1996 ως το 2004 τα κρούσματα σε ανθρώπους στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του διεθνούς Επιζωοτιολογικού γραφείου, ειναι 211. Ο χρόνος επώασης του νοσήματος ποικίλλει από 3-4 μήνες ως 7 έτη (εξαιρετικά σπάνια <1 μήνα). Τα κουτάβια φέρουν παθητική
30 πλους
ανοσία για 3-4 μήνες. Τα πιθανά συμπτώματα στο σκύλο • Τριχόπτωση, οζίδια, έλκη, ραγάδες, εφελκιδοποίηση και πάχυνση του δέρματος στα πτερύγια των ώτων, των βλεφάρων, του επιρρινίου, στους αγκώνες και απόπτωση του τριχώματος γύρω από τα μάτια. • Πιτυρίαση και κακή ποιότητα τριχώματος Ονυχομεγαλία (μεγάλη ανάπτυξη των νυχιών) • Αδυνάτισμα του ζώου (ενώ η όρεξη διατηρείται), διάρροια (χαρακτηριστική προσβολή του παχέος εντέρου) • Απώλεια της ενεργητικότητας και κόπωση π.χ. στο κυνήγι ή στη βόλτα • Αλλοιώσεις των οφθαλμών όπως οι επίμονες εκκρίσεις από τα μάτια (επιπεφυκίτιδα ή κερατοεπιπεφυκίτιδα,οι λεγόμενες τσίμπλες) • Ρινορραγία (επίσταξη) • Επίμονος βήχας • Διόγκωση λεμφογαγγλίων και σπληνομεγαλία • Αναιμικοί βλεννογόνοι • Υποξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια • Μυική ατροφία και χωλότητα Επίσης δυνατόν να εμφανιστούν και άτυπα συμπτώματα, όπως δερματικά οζίδια και έλκη, σμηγματαδενίτιδα, λέμφωμα, εξανθήματα, ιριδοκυκλίτιδα, γλαύκωμα, έντονος κνησμός, βήχας και άλγος (πόνος) στα πόδια.
ψεκασμούς σε ύποπτα μέρη όπως πετρινοι τοίχοι, σωροί χόρτων, φωλιές ζώων, ρωγμές εδάφους κλπ • Ορολογική εξέταση κάθε εξάμηνο, ώστε να τίθεται νωρίς η διάγνωση και να ξεκινά η θεραπεία Υπάρχει θεραπεία; Η θεραπεία εξαρτάται από τον τίτλο της μόλυνσης και τη λειτουργική κατάσταση των νεφρών και του ήπατος του ζώου. Χρησιμοποιούνται συνήθως συνδυασμοί μιλτεφοσίνης, αλάτων αντιμονίου, αλλοπουρινόλης, αμινοσιδίνης και σπάνια αμφοτερικίνης Β. Η θεραπεία είναι μακρόχρονη και αποτελεσματικότερη στα αρχικά στάδια της μόλυνσης. Τα θεραπευτικά σχήματα είναι ποικίλα, ωστόσο ο συνδυασμός αλλοπουρινόλης και μιλτεφοσίνης είναι ο πιο αποτελεσματικός. Σημαντικό ρόλο στην ίαση παίζει επίσης η σωστή διατροφή και η θεραπεία τυχόν δευτερογενών λοιμώξεων. Tο έτος 2011-2012 θα κυκλοφορήσει στην αγορά εμβόλιο κατά της λεϊσμανίασης του σκύλου. Στη Χαλκιδική, με βάση έρευνα της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Κρήτης (τμήμα παρασιτολογίας), στην οποία και συμμετείχα προσωπικά, έπειτα από αποστολή 200 και πλέον δειγμάτων αίματος, το υψηλότερο ποσοστό μόλυνσης εμφανίζεται στις περιοχές Πολυγύρου και Νέου Μαρμαρά (~10%).
Προληπτική αντιμετώπιση • Όλα τα ζώα από το Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο τουλάχιστον πρέπει να είναι εφοδιασμένα με αντιπαρασιτικά κολλάρα ή και αμπούλες • Τοποθέτηση εντομοαπωθητικού στον αυχένα ή στη ράχη μετά τη δύση του ηλίου • Περιοδική εφαρμογή εντομοκτόνων με
Ιατρείο Μικρών Ζώων Νιτσοτόλη Ελένη Κτηνίατρος Παναγίας Κορυφινής 42 (έναντι εκκλησίας) Ν. Μουδανιά τηλ 23730 25657 κιν 6946 680013
Χιλιάδες θέματα
που καλύπτουν κάθε τομέα ενδιαφέροντος
3.000.000 αναγνώστες στο Κέντρο και την Περιφέρεια
Περισσότερα από 280 έντυπα της Ε.Δ.Π.Τ., περιοδικά και εφημερίδες, απευθύνονται σε εκατομμύρια αναγνώστες κύρους, ευρείας κοινωνικής επιρροής και υψηλής αγοραστικής δυνατότητας. Τα έντυπα της Ε.Δ.Ι.Π.Τ. αποτελούν το ιδανικό μέσον διαφημιστικής προώθησης και προβολής προϊόντων και υπηρεσιών, γιατί έχουν πιστούς και στοχευμένους αναγνώστες. Δημιουργήστε σχέσεις εμπιστοσύνης και ποιοτικής προβολής στο Κέντρο και την Περιφέρεια της ελληνικής αγοράς. Κερδίστε το πιο ζωντανό κομμάτι της αγοράς, μέσα από τα πιο δυναμικά και διεισδυτικά έντυπα του σήμερα.
από το 1939
Ε.Δ.Ι.Π.Τ.
www.edipt.gr
ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25 106 74 ΑΘΗΝΑ τηλ: 210 7220875 fax: 210 7215128 e mail: info@edipt.gr www.edipt.gr