Na n o t h e r a p i e
Precisiewapen tegen kwetsbare vaten Na een hart- of herseninfarct hebben patiënten veel kans op nieuwe, ernstige problemen met hun bloedvaten. Hoogleraren Erik Stroes en Willem Mulder gaan met nanotherapie de kwetsbare plekken in de vaten heel gericht behandelen. In het AMC zijn inmiddels twee patiëntstudies uitgevoerd. Pieter L omans
Mensen die een hart- of herseninfarct overleven, lopen de opeenvolgende negen maanden een hoog risico op nieuwe vaatproblemen. ‘Die kans kunnen we met statines ongeveer twintig, dertig procent verlagen’, zegt Erik Stroes, hoogleraar Vasculaire Geneeskunde. ‘Bij ruim zeventig procent van de patiënten kunnen we een volgend infarct dus niet voorkomen, ook al slikken zij trouw hun statines. Dat rest-risico is veel te hoog.’ In de afgelopen tien jaar is dan ook veel onderzoek gedaan naar nieuwe middelen die het risico verder kunnen verlagen. ‘Met teleurstellende resultaten’, zegt Stroes. ‘De kans op nieuwe vaatproblemen blijft in deze groep patiënten onverminderd hoog. De vraag is dus hoe we de ziektelast en de kans op overlijden in deze groep verder moeten terugdringen.’ Nanotherapie zou wel eens het antwoord kunnen bieden. Niet voor niets heeft het onderzoek naar de toepassing ervan het afgelopen jaar in het AMC een enorme boost gekregen. Zo ontving het internationale consortium NANOATHERO, waar het AMC deel van uitmaakt, een grote subsidie van de Europese Unie voor onderzoek naar klinische toepassingen van nanotherapie voor kwetsbare bloedvaten. Daarnaast werd Willem Mulder op 1 juni benoemd tot hoogleraar Cardiovasculaire Nanogeneeskunde. Eerder dit jaar kreeg Mulder ook al een Vidi-subsidie van NWO voor zijn onderzoek naar hybride nanodeeltjes om aderverkalking te bestrijden. Met de combinatie Stroes-Mulder krijgt de nanotherapie een enorme impuls. Mulder heeft in de VS aan de Icahn School of Medicine van het Mount Sinai met zijn eigen onderzoeksgroep veel kennis opgedaan over allerlei facetten van de nanogeneeskunde bij diermodellen van hart- en vaatziekten. Samen met Stroes vertaalt hij die kennis en ervaring nu naar de kliniek.
In slaap sussen
Een hersen- of hartinfarct ontstaat door atherosclerose, beter bekend als aderverkalking. Dat is een langdurig proces dat begint met een ontsteking in de vaatwand en een lokale opeenhoping van vetten. Zo ontstaat een verdikking, een plaque, die op een gegeven moment kan openbarsten als een puist. Brokstukjes van die puist
6
AMC M aga zine oktober 2013