Αλέξανδρος Αλεξίου | Δάφνη-Ευφροσύνη Δελφάκη
Γιατί στο Βερολίνο;
Bertolt Brecht. Στο «µεγαλύτερο ερείπιο της Γερµανίας αλλά και της Ευρώπης ολόκληρης» (Behla, 2007), εκκλησίες, πολυάριθµα θέατρα, το κτήριο της Φιλαρµονικής, οι µεγαλύτεροι εκδοτικοί οίκοι, η οδός Unter den Linden, χαρακτηριστικά παραδείγµατα της κτισµένης κληρονοµιάς της πόλης, πολλές πλατείες (Pariser, Leipziger, Potsdamer Platz) αποτελούν πια παρελθόν, ο καθρέφτης της ιστορίας και του παρελθόντος του Βερολίνου έχει σπάσει. Ανατρέχοντας στην Κυριακή, 29 Απριλίου 1945 (...) Ύστερα ήρθε ο Ανατόλ κουβαλώντας µαζί του ένα γραµµόφωνο - ιδέα δεν έχω που το βρήκε. Δύο από τους άντρες του τον ακολουθούσαν µε τους δίσκους. Και τι βάζουν ξανά και ξανά, σίγουρα καµιά δεκαριά φορές, αφού φυσικά έχουν παίξει για λίγο τους περισσότερους δίσκους και τους έχουν απορρίψει, όπως τον Λοένγκριν και την Ενάτη του Μπετόβεν, τον Μπραµς και τον Σµέτανα; Παίζουν ένα διαφηµιστικό δίσκο, από αυτούς που σου χάριζαν παλιά στο κατάστηµα C.&A., όταν έκανες µια µεγάλη αγορά: «Πηγαίνετε στο C.&A., που έχει πράγµατα καλά...» και λοιπά, αραδιάζοντας τραγουδιστά σε ρυθµό φοξ τροτ όλη τους τη συλλογή έτοιµων ενδυµάτων, ενώ οι Ρώσοι ακοµπανιάρουν δυνατά. (...) (Ανώνυµη, 2007) Χαρακτηριστικό στοιχείο της περιόδου - συγκεκριµένα από τον Απρίλιο µέχρι τον Ιούνιο του 1945 - αποτελεί η απουσία ηλεκτρικού ρεύµατος στις περισσότερες (σχεδόν όλες) τις συνοικίες και γειτονιές του Βερολίνου. Καθώς οι αεροπορικές επιδροµές από τις συµµαχικές δυνάµεις µαίνονται, και ενώ η άφιξη των πεζών τµηµάτων του ρώσικου στρατού οδηγεί σε αναρίθµητες καταστροφές περιουσιών (όσες έχουν καταφέρει να διασωθούν από τους βοµβαρδισµούς) και λεηλασίες σπιτιών, γραφείων και καταστηµάτων, τα µέσα αναπαραγωγής µουσικής φαντάζουν πολυτέλεια· ένα τεχνολογικό επίτευγµα που υπό τις παρούσες συνθήκες δείχνει να µην ήταν ποτέ παρόν στο Βερολίνο (Ανώνυµη, 2007). Μόνο ορισµένοι κρυσταλλικοί δέκτες έχουν διασωθεί από τους πιο τυχερούς και οι οποίοι τους χρησιµοποιούν για να ενηµερωθούν για τις εξελίξεις των πολεµικών επιχειρήσεων και τις επιτυχίες ή αποτυχίες των µετώπων αντίστασης. Παρόλα αυτά, οι Ρώσοι στρατιώτες πραγµατοποιούν συνεχώς και αδιάκριτα παραβιάσεις σπιτιών και άλλων κτηρίων, αρπάζοντας στο πέρασµά τους, οτιδήποτε θεωρούν πολύτιµο και χρήσιµο. Ανάµεσα στα παραπάνω αντικείµενα 28