Travel Magazine nr 29 - into the mysteries of Albania by Travel Magazine Balkans

the magazine of the Albanian regions

Nr. 29 / 2019

The hidden side of

Ksamil & its islands The sunny villages of

Albanian Riviera From Saranda to

Delvina, Konispol, Borsh... looking for the unknown trails The forgotten treasures of

Macukull village

The stories about

ZvĂŤrnec Monastery Meet the Russian photographer

Alla Simacheva

Wellness tourism

Queen Teuta Thalasso Spa a heritage site

A visit to the studio of

the four Shoshi painters

into the mysteries of

Albania

The ruins of the Medieval Sarda city, on Drini River, ShkodĂŤr, wich aims to point out the ancient traces

Top hotels 2019 by Aler Group

VLORA

Address: “TeodorKeko” St., zyra 6, Tiranë, Shqipëri Tel / AKF :. +35544535555, +355692581482 E-mail: info@alertravel.com

www.alertravel.com

Welcome to Luxury Hotel!

Situated among the Olive trees, it has the best accommodation in Ksamili Island, with a perfect view of the Island and the luxury style. The hotel has 32 comfortable rooms and 3 suites, fully equipped with central heating and cooling system, save box, smart Tv, zero-noise bar, emergency system in the bathroom, shower, hairdryer etc. The restaurant provides international and traditional dishes, bar, lounge, breakfast area and a large space to enjoy your meals. Wi-Fi provides in each area, laundry service, parking place and a lot of other service. The hotel welcomes you during summer season. Adress: Jul Cezari St. 9701 Ksamil, Albania Tel:+355 89 32 1004 Cel:+355 67 54 24355 Cel:+355 69 36 88 205 hluxuryksamil@gmail.com info@hotel-luxury.al www.hotel-luxury.al

“Mihallaq Qirinxhi” St. House N.3, Korça. Albania Fix: Phone: +355 822 51 331 Mob: +355 69 82 05 555 Mob: +355 69 24 01 440 info@villaesteral.com www. villaesteral.com Villa Ester

A small jewel

in the heart of Korça!

Sinonim i elegancës dhe bukurisë, klasit dhe komoditetit, vendi i detajeve që e bëjnë padyshim të veçantë dhe të spikatur si një strukturë që shkon deri në nivelet e një vepre arti. Synonymous of the elegance and beauty, class and comfort, the place of distinguished details that makes it obviously special and prominent as a structure that goes up to the levels of an artwork.

Nr 29 TRAVEL 2019

Located near the Adriatic Sea,

with their own private beaches, privileged opportunities to those who desire to experience a unique holiday with all the colors and chances of nature. All the resorts have sea view or land view and are fully equipped with: Air Conditioned, Minibar, Safe box, TV LCD, Key-Card, and Hairdryer. SPA available, and the whole list of beaching holidays. â&#x20AC;&#x153;Perfect accommodation in the perfect placeâ&#x20AC;?

Golem, DurrÃ«s, Albania; Cel: +355 69 70 01 353 Fax: +355 55 800 800 Email: info@fafa.al; Website: www.fafa.al

Grand Blue

Resort & Spa

****

afa beach

Nr 29 TRAVEL 2019

in this issue: në këtë numër : 32

The complete bucket list to travel in Albania & Balkans for 2019

10 qytetet më të bukura shqiptare që duhet të vizitoni patjetër në 2019-ën 10 great Albanian cities you should have in your list

23 qytete ballkanike për t`u vizituar në 2019-ën 23 Balkan cities to visit in 2019

Hotelet më të mira shqiptare për sezonin veror 2019 Top Holiday Hotels Summer 2019 in Albania

10 restorante tradicionale shqiptare, të cilat ndoshta nuk i kishit dëgjuar 10 Albanian traditional restaurants that maybe you hadn`t heard before

5 qytete të vogla shqiptare me të cilat do të dashuroheni 5 small towns in Albania, you will fall in Love

Cilat janë qytetet që ofrojnë rakinë më të mirë në Shqipëri The cities where to drink the best famous Albanian brandy “RAKI”

34 Destinacioni shqiptar më i njohur në botë The most famous Albanian Destination in the world

Ku mund të pihet vera më e mirë në Shqipëri? Where in Albania you can taste the best wine?

topics :

artikuj

20 intervista

Francesca Masotti: Shqipëria, atdheu im i dytë Albania, my second home

new spot

A do dalim nga Çarshia e Tironës? Let`s take a walk at the new charming space of Tirana Castle!

Toursim & SPA

MADE IN ALBANIA Guri i Zi n`Fest - Turizmi në lulëzim Guri i ZI celebrats - tourism in flourishing Agro-Tourism "Rruga e Mullirit" Agro-Tourism "Devin" Agro-Tourism "Lajthiza e Vogël" VIS Albania activities Dita e Turizmit malor - The Mountain Tourism Day Konferenca e IV e turizmit - IVth Tourism Conference

Në botën e mëndafshtë të Velur SPA Into the velvet world of Velur SPA

tradition

Shtjefën Ivezaj - njeriu Muze i Malësisë së Tuzit Shtjefën Ivezaj, the museum-man of Tuzi Highland

Nr 29 TRAVEL 2019

Delight Hotel, a family owned and operated hotel on Ksamil, located just a few steps away from the sea. The rooms are furnished with care in a modern style, with a lovely sea view and spacious. In order to adapt to customer needs. The hotel holds eighteen rooms of which ten are double rooms plus one sofa that made single bed (for one adult or two children aged from 0-10). The beds are king-size, and in general one room space is 18 square meters. All rooms are non-smoking. Featuring its own private beach area with free sun loungers and parasols, a restaurant and a bar with terrace.

Ksamil, Albania +355 69 21 60 216 info@delighthotel.al www.delighthotel.al

Drymades Beach, Albania TEL: +355 39321297, +355 693554881, +30 6950534324, dhermihotel@gmail.com www.hotelionian.com

Well known all over the Balkans for the crystal clear waters, Drymades beach is the jewel of the Albanian Riviera and a place you must visit once in your lifetime. There is where you will find us, situated right on this amazing beach. Surrounded by olive trees and with view over the dazzling Ionian sea, Ionian Dhermi Hotel is the place that will make your summer holidays unique. Just few meters from the beach Ionian Dhermi Hotel combines modern design and traditional elements and provides high quality amenities and perfect location.

Nr 29 TRAVEL 2019

Botues: Blue Agency © Administrator: Florian Baba

Kryeredaktor: Irhan Jubica

Koordinatore:

Flora Xhemani Baba

Konsulentë

Arjan Konomi Sophia Clingenberg

Gazetare:

Irena Kanani

Përkthimi në anglisht: Jona Kuka

Bashkëpunëtorë: Alma Lahe, Armida Plumbi, Aurela Lamepetro, Agrotourism Albania, Istref Dobi, Julian Bleta, Muzeu Kombëtar i Pavarësisë, Pajtim Shpata, Sonila Hoxholli, Vasil Bedinaj Vis Albania, Fotografia: Blue Albania, Studio Bleta Vlorë, Klubi "Discover Albania, Ekspedita Blu, Muzeu Kombëtra i Pavarësisë, Wonder Albania, Vis Albania, Agrotourism Albania Designer:

Anisa Kaso, Adriatik Baba

Marketingu

Blue Agency

Distribucioni:

Shqipëri: Adrion L.t.d, Posta Shqiptare Kosovë: Rilindja, Buzuku Maqedoni: TDS Kiosqe Sh.p.k.

Përgjegjës botimi për Maqedoninë TDS Kiosqe Sh.p.k.

Blv. Bajram Curri, P. Agimi, Nr. 14/260 Tel: +355 68 40 17 309 Email: revista@albaniantravel.info Web: www.albaniantravel.info

Vlora, Albania

The delightful place to be...

The brand new hotel, situated at the coolest part of Vlora City, right on the promenade, facing the sea, Yacht Hotel is the lastest choice of those who want it all. The hotel features express check-in and check-out, non-smoking rooms, a bar, free WiFi and a private beach area. The accommodation provides a 24-hour front desk, an ATM and organising tours for guests. The rooms at the hotel are fitted with a seating area. At Yacht Hotel rooms have a desk, a flat-screen TV and a private bathroom. Resturant with Mediterranean cuisine and fresh seafood provided.

Uji i FtohtĂŤ, VlorĂŤ, Albania Tel: +355 69 700 0002 yachthotel2018@gmail.com www.yachthotel.com

Nr 29 TRAVEL 2019

city rg REGINA GROUP

part of Regina Group

REGINA GROUP

Hotel Regina City was born with the commitment to the good, the beauty and passion. Regina City Hotel is located in the City of Vlora with a position and Address: structure that makes it one of the modern city environments, just 5 “Pavli Flloko” Str. “7 Pallatet” m far from the sea, with its privat beach, 1000 m from “Pavarësia” Uji i Ftohtë, Vlorë, Albania square and 2000 m from “Flamuri” square. With a relaxing seaTel: +355 (0) 33 407 600 hill panorama, where the pool is located with a lounge bar and E-mail: info@reginacity.al web: www.reginacity.al restaurant with Mediterranean cooking. No doubt that your vacation will be even more special at Regina City. Welcome !

Rrugët e vështira të çojnë në destinacione të mrekullueshme! Kjo do të ishte ndoshta shprehja e duhur për të përshkruar përvojën që një turist mund të përjetojë në Shqipëri. Kjo do të ishte edhe ftesa jonë për vitin 2019, për të gjithë ata që kanë vendosur që në listën e tyre të përfshijnë Shqipërinë ose të gjithë Ballkanin. Tashmë mendojmë se Shqipëria nuk është më sekreti i fundit i Europës, e as një qoshe e fshehtë e Ballkanit Perëndimor siç shpesh e kanë cilësuar në të shkuarën mediat dhe udhëtarët e huaj që kaluan këndej pari. Shqipëria është tashmë një emër që ka zënë vend rëndom në të gjitha listat e gjigandëve të turizmit e mediave në çdo cep të Globit, që nga Amerika e deri në Japoninë e largët. Rekomanduar për plazhet e mrekullueshme, natyrën e egër, trashëgiminë kulturore befasuese, gjurmët e civilizmit që shkojnë baraz me periudhat greke e romake, kuzhinën e larmishme që dominon me shijen e saj gjithë zonën e Ballkanit, jetën e gjallë në kryeqytet, ndryshimet drastike që e shndërrojnë fytyrën e saj çdo vit, dhe plot tipare të tjera që spikatin, ajo është bërë magneti që tërheq turistët në Ballkan. Shqipëria nuk është lloji klasik i destinacionit që mund të gjeni kudo në Europë, me sheshe të bukura, muze e katedrale gjigande, që pavarësisht bukurisë e vlerave të rralla, i bëjnë vendet e Europës të ngjajnë aq shumë me njëra-tjetrën. Por është pikërisht kjo mungesë që e bën unike Shqipërinë. Ju ndoshta nuk do të gjeni luks por do të gjeni pa asnjë dyshim mikpritje të pashoqe, njerëz të dlirë, fëmijë që ju buzëqeshin, kostume shumëgjyrëshe që shpalosin shpirtin e pasur të një populli të vogël, ushqim të pastër e të shëndetshëm, çmimet më të lira në rajon e Ballkanit, maja madhështore e plazhe të bruzta transparente por mbi të gjitha, do të takoni në udhëtimin tuaj njerëz që keni për t`i kujtuar gjatë. Dhe, nëse jeni edhe në zbulim të Ballkanit, Shqipëria është stacioni i duhur nga ku mund të nisni udhëtimet tuaja drejt Kosovës, Kroacisë, Malit të Zi, Maqedonisë, Greqisë apo edhe vendeve të tjera në brendësi të Gadishullit. Shijojeni pra këtë vit i cili nëse i merrni për bazë këshillat tona, do të ketë ngjyrat e bukura të Ballkanit, me aromë Shqipërie!

Difficult roads lead to beautiful

destinations!

This is our sentence describing the experience of a tourists visiting Albania. This would be our invitation for 2019, for all of them, who have decided to include Albania or the Balkans in their travels. We think that Albania is not a secret destination anymore; it is neither a hidden corner in the Western Balkans, like it has been previously described by foreign travelers passing by. Albania is included in all big tourism agencies around the globe, including USA and Japan. It is recommended due to its mesmerizing beaches, wild outdoors, unexpected cultural heritage, traces of civilization dating back with the ancient Romans and the Greeks, an assorted cuisine with exceptional tastes, lively capital city life, vigorous constant changes, and other characteristics that stand out. It has become thus a magnet that attracts tourists in the Balkan area. Albania is not your classical European destination, with beautiful squares or tall cathedrals and museums, which are beautiful and display rare value, but still make each city look relatively similar to the other. Albania is unique because it doesn’t have any of the grandeur of other European cities. You won’t find any luxury, but you will certainly find an unmatched hospitality, honest people, happy children, varicolored costumes that reflect the soul of a small nation, good and healthy food, monumental peaks and translucent beaches, and you will meet people on the way that you will remember for a long time to come. And if you are discovering the Balkans, Albania is the right starting point. From Albania you can reach Kosovo, Croatia, Montenegro, Macedonia, Greece and other places in the Peninsula. Enjoy the year ahead, take heed of our recommendation, and you will surely rejoice with the beautiful colors of the Balkans, and the Albanian aroma

Nr 29 TRAVEL 2019

Hotel Perla Pogradec hotelperlapogradec

Rruga “10 Dëshmorët e Pojskës”, Tel.: +355 083 226 688; Mob: +355 68 40 19 494 Mob: +355 68 20 90 106; Email: perlahotel@yahoo.com Web: www.hotelperla-pogradec.com

Visit Pogradec and enjoy your stay at Perla Hotel! Right next to the beach on Lake Ohrid, the Perla Hotel provides free Wi-Fi and free parking, while its bar has a terrace surrounded by green plants. The hotel has 18 rooms and 4 beautiful suites. The rooms have big space and are furnished with elegance. The rooms are all air conditioned. The restaurant serves both international and traditional Albanian specialities. Front desk is open 24 hours a day and offers currency exchange, ironing and laundry services. The hotel has a souvenir shop on site. The centre of Pogradec is about 500 metres from Hotel Perla. There is an amusement park 1.5 km away, Drilon National Park is 4 km from the hotel, while the Galiçica National Park in Macedonia is at a distance of 15 km. Hotel Perla received the Price of Quality from Ministry of Tourism and Albanian tourism Association regarding the excellent service toward clients.

302

Guida e BreGdetit Shqiptar

HOTELS & SUITES LIP

OJË,

A SHKODËR, ALB

With a not too long experience but who knew best to fulfill the needs of holidaymakers, Lakaj has become the indisputable choice of tourists who is coming to Velipoja for holidays. Conveniently comfortable in both hotels, with multiple services, roms, suites, pool, elevator but especially with its strong point; wonderful staff and hospitality, Lakaj Hotels is already a distinguished brand of tourism in Velipoja

Hotel Lakaj Velipoje

Adresa: Përballë stacionit të autobusave Kosovë - Velipojë, Shkodër, Albania Mob: +355 67 351 0400; +355 69 26 20 392; Web: www.lakajhotels.com info@lakajhotels.com

Nr 29 TRAVEL 2019

Lulëzon turizmi i kroçerave, Porti i Durrësit destinacioni i preferuar i Mesdheut

Elitjona Doko Duket se vendi ynë është tashmë zyrtarisht në vëmendjen e operatorëve turistikë ndërkombëtarë si një ndër destinacionet e reja të preferuara të Mesdheut. Përtej retorikës së qeverisë, publicitetit emocional në rrjetet sociale që duan të shmangin problemet, vendi ynë, posaçërisht Durrësi me mundësitë penetruese që ofron për turistët, është pjesë e guidave të operatorëve turistikë. Kjo konfirmohet edhe nga interesi i kompanive që kryejnë aktivitet në tregun e turizmit me anije shëtitëse – korçera. Duket se barriera e imazhit është thyer disi, aq më tepër që thuajse të gjithë drejtuesit kanë raportuar përshtypje shumë të mira të klientëve të tyre që marin nga vendi ynë pasi kthehen në shtetet ku ata jetojnë . Turistët e kroçerave zbresin për pak kohë dhe shohin vitrinën e një vendi, që për syrin e tyre shfaqet bukur, me qendra urbane të restauruara, me mundësi dhe kapacitete të mëdha, me histori të ulur këmbëkryq në çdo hap që hedh në Durrës apo dhe qendrat e tjera turistike të tij dhe më gjerë. Që nga fillimi i vitit 2019 në portin më të madh të vendit, Durrës, janë ankoruar 11 kroçera dhe kanë sjellë 2.194 turistë gjithsej - bëhet e ditur nga Sektori i Statistikave në Autoritetin Portual Durrës. Një ndër projektet më madhore që Porti i Durrësit është në proces konkretizimi është dhe Thellimi i Kanalit hyrës dhe Basenit të tij, duke i dhënë mundësi t ëmëtejshme zhvillimi dhe Krocerava edhe me kapacitete të mëdha që të vijnë në Durrës. Ky investim pritet të përfundojë brenda vitit 2019, çka do të thotë që sezoni i ardhshëm veror do të mirëpresë anije turistike edhe më të mëdha, por edhe anije të mallrave me tonazh më të lartë se ai aktuali. Por çfarë i tërheq turistët e kroçerave dhe çfarë u ofrohet pasi ata mbërrijnë në brigjet shqiptare? Në mesin e muajit qershor të 2019, rreth 877 turistë nga vende të ndryshme të botës u ndalën në Portin e Durrësit dhe pikat turistike të Shqipërisë, me dy kroçera gjigande “La Belle De L’Adriatique” dhe “Seven

It seems that our country is now officially on the radar of international touristic operators as one the most wanted new destinations of the Mediterranean coast. Looking past the government's rhetoric, and the emotional publicity in social media that wants to avoid problems, our country, especially Durres and its penetrating opportunities for tourists, is part of the guides of touristic operators. This is confirmed even by the interest shown by travelling cruising companies. It seems as if the barrier of the image is somewhat broken, especially since most of the leading companies have reported the best impressions by their clients after leaving our country. The cruise tourists come down for a limited time and look at the surface of a city, with restored urban centers, with great opportunities and capacities, with history that is present in every step you take in Durres or even other touristic centers. Since early 2019, in the largest port in the country, in Durres, 11 cruises have anchored and have provided for 2.194 tourists in total - reports the Sector of Statistics in the Portal Authority of Durres. A major project that is being discussed for the Port of Durres is the Deepening of the Canal and its Basin, thus opening up further opportunities for cruises with bigger capacities to come to Durres. This investment is expected to end before 2020, which means that the next summer season will be able to welcome bigger cruises, but also ships with higher weight capacities for goods. But what attracts cruise tourists and what is offered to them once they reach the Albanian coasts? During the middle of June in 2019, around 877 tourists from different places of the world stopped by in the Port of Durres and other touristic stops of Albania, through 2 large cruises "La

The bloom of cruise tourism the port of Durres becomes a favorite

destination in the Mediterranean. Seas Voyager. Dhe nëse u referohemi statistikave të këtij institucioni, 11 Kroçera të ardhura në gjysmëne parë të vitit, kanë sjellë nëpërmjet Portit të Durrësit 2194 turistë, nga vende të ndryshme të botës, si SHBA, Britania e Madhe, Zvicra, etj. Nëse vendos të vizitosh vendet Mesdhetare, nuk mund të mos përfshish në axhendë Shqipërinë turistike, që është e bekuar me pasuri të shumta natyrore, e ku mund të gjesh të gërshetuara, detin, malin, apo gjithë kombinimet e mundshme të natyrës piktoreske. Të huajt fatmirësisht, ia dinë vlerën pasurive dhe burimeve të shumta që vendi ynë ofron dhe duke qenë njohës të mirë të kulturës së tyre, apo asaj botërore, në Shqipëri gjejnë oazin ende të pazbuluar plotësisht dhe ku ka vend për eksplorim të pafund gjerësisht. Kur tursitët e kroçerave mbërrijnë në Durrës, nuk mund të lenë pa vizituar, Amfiteatrin e lashtë,i konsideruar si “thesari” i Adriatikut. Qyteti ka muzeun arkeologjik më të madh në Shqipëri, godina e të cilit u ri hap në vitin 2002 dhe sot ka një pavijon të vizitueshëm, ku paraqiten objekte arkeologjike të prehistorisë, periudhës arkaike dhe asaj të antikitetit. Përveç amforave dhe spirancave të zbuluara në fundin e detit, muzeu ka edhe një fond të pasur, që në të ardhmen do të jetë pjesë e pavijonit të mesjetës. Në Muzeun Arkeologjik të Durrësit krahasuar me një vit më parë, muajt e fundit është rritur ndjeshëm numri i vizitorëve nga brenda dhe jashtë vendit. Objektet prej guri dhe hekuri sjellin gjurmë të prehistorisë, duke vijuar me periudhën arkaike, ndërsa ato prej qeramike që datojnë nga shekulli IV Përpara Erës Sonë, shfaqin zhvillimin kulturor dhe ekonomik të qytetit, përgjatë periudhës helenistike. Ndërsa monedhat e prera në Dyrrahun antik dëshmojnë zhvillimin e qytetit përgjatë periudhës romake. Dhe nuk është për t`u çuditur që këtë vlerë të pazëvendësueshmë të arkeologjisë sonë, e njohin dhe e kanë vizituar më shumë të huajt se vetë në, qytetarët e këtij vendi.

Belle De L'Adriatique" and "Seven Seas Voyager". And when we refer to the statistics of this institution, 11 cruises that came during the first half of the year, have brought through the Port of Durres, 2194 tourists, from various places of the world like USA, Great Britain, Switzerland etc. If you decide to visit the Mediterranean, you can't exclude touristic Albania, a place blessed with many natural beauties, like the sea, mountains and any possible combination of nature. Tourists are well aware of the value of the natural beauties and resources our country has to offer. Because they have studied their own culture as well as international cultures, in Albania they find the yet to be explored oasis. When cruise tourists arrive in Durres, they cannot miss the ancient Amphitheater, considered the "treasure" of the Adriatic. The city has the largest archeological museum in Albania, the building of which reopened in 2002 and today has a pavilion exhibiting prehistoric, archaic and ancient archeological objects. There is an amphora and anchors found at the bottom of the sea. The museum also showcases a rich fund that in the future will be part of the medieval pavilion. In the past months, the Archeological museum of Durres, has welcomed a considerable number of visitors compared to one year ago. The iron or stone objects are traces of prehistory, continuing with the archaic period, whereas ceramics dating on 5th Century BC show the cultural and economic development of the city during the

Nr 29 TRAVEL 2019

Box: Së paku tre objekte të rëndësisë së veçantë si Amfiteatri i Lashtë, Muzeu Kombëtar Arkeologjik dhe Muzeu Etnografik, mund të vizitohen qysh na hapat e parë të zbritjen nga kroçera, përveç soditjes së obbjekteve të tjera me interes si Kulla Veneciane, Muri Rrethuaes i Kalasë apo kapitelet dhe ndërtesat e vjetra në Bulevardin “Epidamn”.

Një tjetër destinacion që nuk mund ti shpëtojë syrit të një turisti të kroçerve është dhe Muzeu Etnografik, i cili ndodhet në një rrugicë parelele me rrugën tregtare në Durrës ose Bulevardin “Epidamn”, në krahun e murit të qytetit. Godina e ndërtuar me dy kulla në miniaturë, të cilat lidhen nga ana arkiteturore me një çardak dhe një shkalle që që shkon në të. Muzeu është hapur në vitin 1982 në ambientet e shtëpisë karakteristike durrsake të shek. XIX, pronë e familjes së njohur Moisiu, në dhomat e të cilit ndodhen më shumë se 300 objekte, veshje dhe enë të traditës së qytetit dhe trevës. Në dy dhoma të muzeut, shpalosen në stenda biografia familjare dhe artistike e Aleksandër Moisiut, bazuar në dokumente autentike, kurse në dhomën e dytë paraqiten vepra arti të krijuesve vendas për figurën e aktorit të madh. Në dhomat e tjera, janë ekspozuar objekte origjinale të mjeshtërisë artizanale të banorëve të Durrësit e të rrethinave të tij. Ky muze përmban koleksione të pasura të veshjeve popullore të trevës etnografike të zonës së Durrësit dhe të Shqipërisë së Mesme, si dhe punime artizanale në material leshi, mëndafshi, pambuku, briri, bakri e guri. Oborri me pllakat katrore të kuqe e të bardha, ku ka ecur këmbëzbathur Moisiu fëmijë, më tej hauzi i gdhendur në gur e disa hapa më tej trungu i një palme të madhe e të moçme, kurora e së cilës u këput para disa vitesh nga vjetërsia e moshës… Të gjitha këto janë elementë intimë të jetës e fëmijërisë së artistit të shquar, detaje memoriale të biografisë së tij. Shkallët prej guri me tre harqe të shtëpisë janë karakteristike, si ato të banesës popullore shkodrane. Shtëpia është ndërtuar në mënyrë të veçantë, e mbështetur krejt në murin e njërës nga kullat e mëdha katërkëndëshe të kështjellës së lashtë bizantine....! Këto janë pak prej destinacioneve që turistët që mbërrijnë në Durrës vizitojnë, pasi, shumë prej tyre zgjedhin të shkojnë në destinacione si Kruja apo dhe Tirana dhe objekt i vizitave të tyre janë pasuritë e shumta historike kulturore. Pra, turistët e kroçerva po i japin një hov zhvillimi turizmit historiko-kulturor. Pasuria kulturore na identitifikon në sytë të huajve dhe përbën një burim të çmuar, i cili për vetë natyrën e tij të ndërlikuar, nuk është i rinovueshëm dhe për këtë gjë ka nevojë të mbrohet dhe vlerësohet për t'i garantuar jetëgjatësinë dhe përfitimin në kohëzgjatje. Qytetet artistike ose historike si Durrësi, janë gjithmonë e më të “privilegjuarat” nga pikëpamja e vëzhguesve dhe ruajtësve të artit dhe kulturës, duke qenë se shërbejnë si pasqyruesit e saj të vërtetë si auto-oferta turistiko-kulturale. 20

At least three items of special importance, such as the Ancient Amphitheater, the National Archaeological Museum and the Ethnographic Museum, can be visited since the first steps of the cruise downhill, in addition to contemplating other objects of interest such as the Venetian Tower, Castle or capitals and old buildings on the “Epidamn” Boulevard.

Hellenistic period. Whereas the coins made in antique Dyrrah, testify of the city's development during the Roman period. And it is not shocking that this incomparable value of our archeology has been visited and studied by foreigners more than us. Another destination that can't escape the eye of cruise tourists is the Museum of Ethnography, which is located in a street parallel to the commercial road of Durres of the Boulevard "Epidamn", along the city wall. The building constructed with two towers in miniature, which connect architecturally with a garret and stairs that go together. The museum was opened in 1982 in the area of the characteristic houses of Durres, from the 19th century, property of the well-known Moisiu family. Its rooms display more than 300 objects, clothing and dishes of the city's tradition. In two of the rooms, one can find the biography of the artist and family life of Aleksander Moisiu, based on authentic documents, whereas in the second room we can find works of art by local painters depicting the famous actor. The other rooms exhibit original objects that show the artisanal mastery of locals. This museum holds a rich collection of traditional costumes and ethnography of the area of Durres and central Albania, as well as artisanal works in wool, cotton, silk, stone and copper. The courtyard has red and white square tiles, where young Moisiu has walked bear-foot, and then the pond carved in stone and a little further is the trunk of a tall palm tree, the crown of which only recently broke because of age... These are all cozy elements of the life and childhood of the renowned Albanian artist, as well as memorial details of his biography. The steps made of stone with three arches are characteristic like the ones found in a traditional Shkodra house. The house is built in a very unique way, leaning solely on the wall of one of the tall four towers of the ancient byzantine castle...! These are a few of the destinations that tourists can visit when coming to Durres. Many decide to also visit other destinations like Kruja or Tirana, because of their historical and cultural values. Therefore, cruise tourists are giving a new boost to the development of historical and cultural tourism. Our cultural treasures identify us before the eyes of the international scene, as well as making for an indispensible source that isn't repeatable, and therefore needs to be valued and protected in order to ensure its longevity. Historical cities, like Durres, area always more "privileged" from the perspective of enthusiasts and conservers of art and culture, because they serve as the true depiction of these touristic-cultural auto-offers.

Amfiteatri Boutique Hotel is the most central accommodation you can find in Durrës, just five steps away from the Roman Amphitheatre, yet it provides you with all the comforts you need at your home away from home. Although small, this 100-year-old restored building hides some secret treasures. Discover a unique collection of rare photographs of the Old City of Durres and the amphitheatre, showcased for you around the breakfast venue. Enjoy the breathtaking views of the sun rising and setting on the beautiful Adriatic Sea!

Rruga e Kalasë Durrës, Albania | +355 522 31100 | +355 69 20 27 701 info@ amfiteatri.com | www.amfiteatri.com

Nr 29 TRAVEL 2019

MANASTIRI I ZVËRNECIT dhe historitë rreth tij

ZVËRNEC MONASTERY

and stories about it Ilirjan Gjika E vendosur në ishullin e Zvërnecit kisha e shën Marisë i ngjan një anijeje të vjetër që lundron e vetme në lagunën e Nartës. Duke e vizituar nga afër duket sikur ora ka mbetur në këtë vend prej kohësh. As fëshfërimat e gjetheve të pyllit aty pranë dhe zhurma e valëve nuk e prishin qetësinë e saj shekullore. Vetëm kambanat e ‘’kanë këtë privilegj’’. Herë pas herë tingëllimat e tyre që paralajmërojnë festat fetare apo ditët e shënuara duket sikur na kujtojnë ngjarjet e së kaluarës dhe njerëzit që prehen në varrezën aty pranë.

Located on the island of Zvërnec, the church of St. Mary resembles an old ship navigating alone in the Narta lagoon. By looking closely it looks like the time has remained in this country for a long time. Neither the pangs of nearby forest leaves nor the sound of the waves do not spoil its centuries-old tranquility. Only the “” bells have this privilege. Occasionally, their tones warning the religious holidays or the days marked seem to remind us of past events and people who lie in the nearby cemetery.

Manastiri i Shën Marisë së Zvërnecit është një prej manastireve e njohur bizantinë në rajonin e Vlorës. Ai ndodhet në një vend të spostuar në një ishujt e lagunës së Nartës. Largësia nga qendrat e banuara, izolimi dhe vendi i mbrojtur e bënin këtë vend të përshtatshëm për ngritjen e një objekti të tillë. Pikërisht edhe themeluesi i jetës manastiriale, Pakomi, në të tilla vende e nisi aktivitetin e monakizmit dikur në Egjiptin e shekullit të IV. Të vendosur në manastire të veçuara në to jetonin murgjit, njerëz që i largoheshin jetës së përditshme dhe kërkonin në vetmi paqen dhe qetësinë. Detyra e tyre ishte që ti luteshin zotit së bashku dhe pjesën tjetër të kohës ta kalonin duke ju përkushtuar zejeve, shkrimit të librave, apo veprimtarive të tjera humane. Pakomi përcaktoi edhe rregullat e para të këtij shërbimi siç ishin betimi, besimi, dhe bindja ndaj kryemurgut, të cilat u shoqëruan me krijimin e manastireve të para, të cilët ishin institucione të veçanta

The Monastery of St. Mary of Zvërnec is one of the most famous Byzantine monasteries in the Vlora region. It is located in a place shifted to a Northeast lagoon. The distance from the residential centers, the isolation and the protected place made this location suitable for setting up such an object. Even the founder of the monastic life, Pakomi, in such places began the activity of monkism once in Egypt of the fourth century. Detained in monasteries there lived monks, people who fled everyday life and sought solitude for peace and tranquility. Their job was to pray to the Lord together and spend the rest of the time devoting you to crafts, writing books, or other human activities. The packet also defined the first rules of this service, such as the oath, belief, and obedience to the commander, which were associated with the creation of the first monasteries, which were special institutions operating

© Studio Bleta që vepronin brenda kishës. Por “jeta e murgjve’’ nisi zyrtarisht në fund të shekullit të V-të, kur murgu italian, Benedeto i Norçias, formuloi “Rregullin e Mjeshtrit”, i cili rregulloi veprimtarinë e jetës monastike. Pikërisht në kohën e sundimit të perandorit Justinianit (527-565) monakizmi dhe ngritja e manastireve mori një përhapje të gjerë (Pierre Milza, Historia e Italisë, SH.B. Dituria, Tiranë 2012, f. 158). Diku rreth shekullit të VI-të, kjo traditë nisi të aplikohej edhe në vendin tonë, duke krijuar një rrjet të gjerë manastiresh ku vetëm në rajonin e Vlorës, ku ruhen sot si kisha të tilla ato të Zvërnecit, Marmiroit dhe bregdetit të Himarës.

2. Sipas studiuesit Aleksandër Meksi, kisha e Shën Marisë së Manastirit të Zvërnecit, është e tipit “kryq i lirë” me kupolë. Ajo mbart në vetvete dy faza ndërtimi, duke u veçuar në pjesën e vjetër dhe atë të re. E vjetra përbëhet nga naosi (salla) dhe narteksi (parasalla). Naosi ka formën e një kryqi të lire dhe dhe përbëhet nga absida, një protezis gjysmërrethor dhe diakonikoni. Pjesën më të madhe të tij e zë tamburi me kupolën, i cili është ndërtuar me gurë e copa tullash të vendosur me llaç midis tyre. Ndërsa narteksi është pjesa tjetër e ndërtimit të vjetër që përfaqësohet nga një zgjatim katërkëndor. Ngjitur me të ndodhet edhe pjesa më e re e kësaj kishe që përbëhet nga ekzonarteksi (portiku) dhe këmbanorja. Ekzonarteksi është ndërtuar me të njëjtën teknike si pjesa e vjetër e kishës dhe është shtuar më vonë.

within the church. But the “life of monks” officially began at the end of the 5th century, when the Italian monk, Benedetto of Norchi, formulated the “Rule of the Master”, which regulated the activity of monastic life. Just under the rule of Emperor Justinian (527-565) monasticism and the rise of the monasteries took a wide spread (Pierre Milza, History of Italy, US Dituria, Tirana 2012, 158). Some time around the 6th century, this tradition began to be applied in our country, creating a wide network of monasteries where only in the Vlora region, where today are preserved such churches of Zvërnec, Marmiro and Himara coast.

2. According to the scholar Alexander Meksi, the church of St. Mary of the Zvërnec Monastery, is of the “free cross” type with dome. It carries two stages of construction, separating it in the old and the new. The old one consists of ours (halls) and narthex (parasalla). Naosi has the shape of a free cross and consists of aces, a semicircular and diaconic protezis. Much of it is covered with a cupola drum, which is made of stones and bricks made of mortar between them. While the narthex is the rest of the old building that is represented by a quadrilateral extension. Nearby is the newest part of this church that consists of exonarty (portico) and bell. Ekinearth is built with the same technique as the old part of the church and is added later. Its facade consists of seven arches supported by six columns, which are influenced by Roman Byzantine architecture. In the western part of the church is the campus, which can be of the same time as exonartic building (Alexander Meksi, Medieval Architecture in Albania, Tirana 1983, pp. 128-129). There are some thoughts about determining the construction time of this Christian pagoda. Alexander Meksi argues that the church belongs to the 13th-14th centuries. While Austrian scholars, Helmut and Herta Bushhausen, think that its construction dates back to the Xth century (Bushhausen, 1976). Another scholar, Krauthemeri, thinks that this type has taken the architectural style from the Roman mausoleums and is built away from urban centers between the X-XI centuries. This idea seems interesting because strangely within the church on Naos

is on its floor a tile slab, for which the scholar Theofan Popa, alludes to one of the noble Karanxha family members.

Nr 29 TRAVEL 2019

Fasada e tij përbëhet nga shtatë harkada të mbështetura në gjashtë kolona, të cilat janë ndikim i arkitekture romake në atë bizantine. Në pjesën perëndimore të kishës ndodhet kambanorja, e cila mund të jetë e të njëjtës kohë ndërtimi me ekzonarteksin (Aleksandër Meksi, Arkitektura mesjetare në Shqipëri, Tiranë 1983, f. 128-129). Për përcaktimin e kohës së ndërtimit të kësaj faltore kristiane ekzistojnë disa mendime. Aleksandër Meksi argumenton se kisha i përket shek XIII-XIV. Ndërsa studiuesit austriakë, Helmut dhe Herta Bushhausen, mendojnë se koha e ndërtimit të saj i përket shekullit të X (Bushhausen, 1976). Një tjetër studiues, Krauthemeri, mendon se ky tip e ka marre stilin arkitektonik nga mauzoleumet romake dhe është ndërtuar larg qendrave urbane midis shekujve X-XI. Kjo ide duket interesante sepse çuditërisht brenda kishës në naos ndodhet në dyshemenë e tij edhe një pllakë varri, për të cilin, studiuesi Theofan Popa, aludon për një prej anëtarëve të familjes fisnike Karanxha.

3. Një hipotezë e hedhur e hedhur nga Popa mbështetet tek shkrimet e historianes së njohur bizantine Ana Komnenës. Tek shkrimet e saj ndeshet edhe emri i Argiros Karanxhas, i cili ishte komandant i gardës perandorake bizantine. Ai u dërgua në vitin 1091 nga perandori Aleks Komneni me mision në Durrës, i pajisur me dy letra. Njëra prej tyre ishte për dukën e Durrësit, Joan Komnenin, ndërsa tjetra ishte për parinë e këtij qyteti. Argjiro Karanxha u nis drejt këtij qyteti me qëllim të dyfishtë. Si fillim ai do të dorëzonte letrën e parë e cila i kërkonte dukës Joan, që të shkonte në Kostandinopol për të dhënë shpjegime pasi dyshohej për veprimtari komplotiste. Qëllimi kryesor i Argjiros ishte ta bindte atë që të nisej drejt kryeqytetit ndërsa ai vetë të merrte drejtimin e Durrësit. Ndërkohë që letra e dytë me të cilën perandori e kishte ngarkuar Karanxhasin ishte tepër sekrete. Atë ai do ta përdorte në rast se vërtetohej fakti se duka Joan ishte vërtet komplotist. Atëherë Argjiroja do ta hapte këtë letër në prani të parisë së Durrësit për të arrestuar Dukën Joan, që ishte njëkohësisht edhe nip i perandorit. Por në këtë mision u përdor vetëm letra e pare. Joan Komneni ju bind vullnetit të perandorit dhe u nis drejt vendndodhjes se tij në Filipol të Bullgarisë. Këtu perandori Aleks e priti dhe pasi u bind se akuzat e përhapura për të nipin ishin të rreme e nisi përsëri drejt Durrësit ku e “thërriste detyra”. (Burime 24

3. A hypothesis thrown by Popa is based on the writings of the famous Byzantine historian Ana Komnenës. In her writings is also the name of Argiros Karanxhas, who was commander of the Byzantine imperial guard. He was sent in 1091 by Emperor Alex Komneni with a mission in Durrës, equipped with two letters. One of them was for Duke of Durrës, Joan Komnen, while the other was for the parish of this city. Argjiro Karanxha left for this city with a dual purpose. Initially, he would hand over the first letter that asked Joan to go to Constantinople to give explanations after suspected conspiracy activity. Argjiro’s main purpose was to persuade him to head to the capital as he himself took over the direction of Durres. While the second letter the Emperor had charged with Karanxhas was too secretive. He would use it if it proved that Duke Joan was really a conspiracy. Then Argjiroi would open this letter in the presence of the Durrës Party to arrest Duka Joan, who was also the grandson of the emperor. But in this mission, only the first letter was used. Joan Komneni convinces the emperor’s will and departed to his location in Filipol, Bulgaria. Here Emperor Aleks waited and after being convinced that the accusations spread to his grandson were false, he started back to Durrës where he “called for office”. (Byzantine Byzantine Sources for Albania’s History, X-XV Century, Tirana, 1975, p. 107). This testimony gives us in her book Aleksiada Byzantine historian Ana Komnena on the mission of Commander Argjiro Karanxha in 1091 (Alexias Vol II Lib VIII, pp. 19-23). Argjiro must have stayed in Durres for a short period of almost two months. His destiny is far from knowing what’s going on. Perhaps the tomb within the church of St. Mary in the Zvornice monastery belongs to him. However, such a hypothesis was thrown out by the scholar Theofan Popa in his book: “Inscriptions of the churches of Albania”. According to him, it is a limestone

tregimtare bizantine për historinë e Shqipërisë, shek X-XV, Tiranë 1975, fq 107). Këtë dëshmi na jep në librin e saj “Aleksiada” historiania bizantine Ana Komnena për misionin e komandantit Argjiro Karanxhas në vitin 1091 (Alexias, vol II. Lib VIII, 7.8 f. 19-23). Argjiro duhet të ketë qëndruar në Durrës për një periudhë të shkurtër pothuajse dy mujore. Për fatin e tij nuk dihet gjë se ç’ndodh më tej. Ndoshta varri brenda kishës së Shën Marisë në manastirin e Zvërnecit i përket atij. Gjithsesi një hipotezë të tillë e hodhi studiuesi Theofan Popa në librin e tij: “Mbishkrime të kishave të Shqipërisë”. Sipas tij ajo është një pllakë guri gëlqeror, me gjatësi 1.87 m dhe gjerësi prej 0.67 m. Mbishkrimi është vendosur në një fushë të sheshtë kurse pllaka anash është zbukuruar nga imitimi i dy kolonave korintikë, sipër të cilave qëndron një hark. Mbishkrimi përbëhet nga tre rreshta dhe përmban këtë tekst: “Këtu prehet Kondos Karanxhas, burrë fisnik me prejardhje prej një fisi fisnik, degë fisnike” ( Theofan Popa, Mbishkrime të kishave të Shqipërisë, Tiranë 1998, f. 145-146). Poshtë mbishkrimit dora e e një skulptori ka gdhendur me shumë art një kafkë njeriu, rrethuar prej një gjarpri e të kurorëzuar prej dy kockash simbol i cili nuk është shpjeguar deri më tani.

4. Por historitë rreth këtij manastiri nuk përfundojnë këtu. Në librin e tij “Kalaja e Kaninës dhe shkrime të tjera”, një autor modern si Eqrem Bej Vlora, citon një kronikë anonime normane të titulluar “Breve cronica normanna”. Sipas saj gjatë fushatës normane të vitit 1081, kalorësi i shquar i shquar i Perëndimit, Boemundi i Tarentit, pasi pushtoi Vlorën rrethoi edhe kështjellën e Kaninës. Në pamundësi për ta marrë me luftë, njerëzit e tij përdorën një tjetër taktikë. Ata e bindën gruan e komandantit bizantin që për një shpërblim të mirë të vriste të shoqin dhe t’u hapte portat e fortesës. Gruaja tradhtare veproi sipas porosisë dhe u shpërblye për veprën e kryer. Por kur në Vlorë mbërriti nga Italia e Jugut, Robert Guiskardi, i ati i Boemundit ngjarjet morën një tjetër rrjedhë. Pasi dëgjoi për këtë ngjarje, kalorësi i shquar norman u revoltua nga kjo vepër e ulët dhe urdhër, që gruan tradhtare ta burgosnin në Manastirin e Zvërnecit (Eqerem Bej Vlora, Kalaja e Kaninës dhe Shkrime të tjera, Koçi, 2004, f.

slab with a length of 1.87 m and a width of 0.67 m. The inscription is placed on a flat field while the tiles are decorated by the imitation of two Corinthian columns, above which stands a bow. The inscription consists of three lines and contains the following text: “Here lies Kondos Karanxhas, a nobleman from a noble tribe, a noble branch” (Theofan Popa, Inscriptions of the Churches of Albania, Tirana 1998, 145-146). Below the inscription the hand of a sculptor has carved with a lot of art a skull of man, surrounded by a snake crowned with two symbol bones which has not been explained so far.

4. But the stories about this monastery do not end there. In his book “The Castle of Kanin and other writings,” a modern author such as Eqrem Bey Vlora, quotes a Norman anonymous chronicle titled “Breve Chronica Normanna”. According to her during the Norman campaign of 1081, the prominent prominent Western horseman, Tarem’s Boemundi, after occupying Vlora, also besieged the castle of Kanin. Unable to take war, his people used another tactic. They persuaded the Byzantine Commander’s wife for a good reward to kill her husband and open the gates of the fort. The traitorous woman acted according to the order and was rewarded for the work done. But when in Vlore arrived from South Italy, Robert Guiskardi, Boemundi’s father, took another turn. After listening to this event, the prominent Norman cavalry was revolted by this low act and order to imprison the woman in the Zvërnec Monastery (Eqerem Bey Vlora, Kanin Castle and other Shkrimet, Koçi, 2004, 32) .

Nr 29 TRAVEL 2019

INTERVISTA

Alla Simacheva,

rusja që na tregon një Shqipëri romantike

The Russian photographer who shows to us a romantic Albania

Armida Plumbi Ajo quhet Alla Simacheva, është me origjinë nga Moska, por ka lindur në Tokio dhe prej 9 vjetësh jeton në Tiranë. Me cilësitë e virtytet e një ruseje të gërshetuara me ato të një japonezeje, Alla i ka shtuar jetës së saj një dimension tjetër, kulturën shqiptare. Ajo flet dhe shkruan shqip në mënyrë perfekte, sikur ta kishte gjuhën e nënës. Prindërit e saj nga Moska punonin në Japoni, aty ku ajo erdhi në jetë. Ishte 5 vjeçe kur shkoi në Rusi, por Tokio ka lënë një gjurmë të fortë artistike në jetën e saj prandaj edhe faqen në Instagram e ka quajtur “tokyo_made”. Aty poston fotot e saj artistike, për mijëra ndjekës shqiptarë, rusë por edhe nga vende të tjera të botës. Dashuria dhe më pas martesa me një djalë shqiptar bëri që të linte vendin e saj dhe të vinte të jetonte në Shqipëri. Alla është tepër e përkushtuar në promovimin e Tiranës, por edhe të bukurive natyrore shqiptare. Në syrin e Allës, Tirana përmes fotove pasqyrohet romantike, magjike, plot dritë e ngjyra dhe me personazhe të gjalla, vërtet frymëzuese për ta vizituar. Në këtë intervistë, ajo na rrëfen diçka më shumë për veten dhe profesionin e saj. 26

Alla, ku keni lindur?

Unë kam lindur në Tokyo, jam rritur në Moskë dhe tashmë jetoj në Tiranë.

Ju jeni fotografe, çfarë ju shtyu të merreni me këtë profesion dhe si nisi? Cili është profili juaj?

Unë kam bërë një rrugë shumë të gjatë në profesionin tim. Jam rritur në vitet 90, kur mendimi i shoqërisë në lidhje me suksesin ka qenë shumë i njëanshëm. Më kanë rritur me idenë që, nëse nuk je ekonomiste ose juriste, nuk je njeri serioz. Prandaj universiteti ishte i zgjedhur për mua dhe jo nga unë, ka qenë ekonomiku si fakultet, fiks, si ai i motrës së madhe. Shumë prej nesh në moshën e adoleshencës rriten me besim të plotë tek prindërit dhe për shkak të mungesës së eksperiencës, veprojmë ashtu siç duhet dhe jo ashtu siç duam. Nëse shkolla ishte e zgjedhur për mua, punën isha duke e kërkuar vetë. Dhe nga të gjitha ofertat zgjodha punën në një agjensi kreative reklamash ku punoja në video produksion. Detyrat kryesore kanë qenë editimi i videos, por merrja pjesë edhe në xhirime. Aty takoja dhe fotografë, të cilët më dukeshin si njerëz shumë të veçantë dhe thjesht ideja që e shohin botën nga një lente aparati dhe shpeshherë në atë mënyrë që unë nuk e dalloja dot me sy, më bënte ta adhuroja këtë profesion. Kjo ka qenë puna ime e parë dhe një ndër më të bukurat që kam bërë deri tani. Por nuk ka qenë e thjeshtë për një studente. Jo vetëm që duhet të ndiqja njëkohësisht studimet, por edhe duhet të mësoja shumë gjëra në punë. Madje shpehherë kam pasur përplasje oraresh, pasi xhirimet bëheshin në oraret e provimeve të shkollës. Në të njëjtën kohë vazhdonte presioni nga familja. Në një moment u dorëzova. Gjeta një punë në një korporate gjigande, ku vlera të tilla si kreativiteti dhe individualiteti u zëvendësuan me rregulloret dhe etikën e veshjes, aty ku ishte e vështirë të mësoja emrat e kolegeve pasi në 14 katet e një godine të madhe, të gjitha ishin veshur njësoj, me këmisha të bardha dhe kollare të zeza. Në çdo rast, mendoj se duhet të provoja, sepse për ndryshe nuk do të dija që ajo punë nuk ishte për mua. Transferimi në Shqipëri më dha mundësinë të nisja jetën time nga e para dhe nuk e kam humbur atë. Pikërisht këtu e bëra ëndrrën time realitet. Fillova nga projekte të vogla si freelancer, duke bërë foto për biznese të ndryshme dhe mora feedback’un pozitiv. Imazhet që krijonim së bashku suportonin rritjen e shitjeve. Pastaj u transformova në një studio fotografike ku kam bërë dhe sete familjare. Tashmë mund të them që e kam gjetur profilin tim, aktualisht bashkëpunoj me agjensi të ndryshme jashtë Shqipërisë dhe realizoj fotografi për reklama. Njëkohësisht, në kohën e lirë realizoj kurse, workshope dhe seminare të ndryshme për fotografët, online dhe offline, në Shqipëri.

Kur keni dëgjuar për herë të parë për Shqipërinë?

Pushimet e plazhit i preferoja t’i bëja në Turqi dhe në një moment bregdeti i Antaljas ishte bërë trend edhe për turistët shqiptarë.

Si e kujtoni vizitën tuaj të parë në këtë vend? Çfarë ju bëri më shumë përshtypje në atë vizitë?

Arsyeja pse erdha në Shqipëri ishte takimi me prindërit e bashkëshortit tim të ardhshëm. Për herë të parë kam ardhur në fillim të viteve 2000 dhe realisht përshtypjet filluan që në aeroport, i cili nuk ngjante aspak si aeroporti i sotëm. Shumë kontradiktore më është dukur Shqipëria në atë vizitë: e adhuroja mikpritjen e njerëzve, por njëkohësisht më thyhej zemra kur qytetarët hidhnin plehrat nga dritaret e

Her name is Alla Simacheva, originally from Moscow, but was born in Tokyo and has lived in Tirana for 9 years. With the qualities and virtues of a Russian intertwined with those of a Japanese, Alla has added to her life another dimension, the Albanian culture. She speaks and writes perfectly in Albanian, as if it was her mother language. Her parents from Moscow worked in Japan, where she came to life. She was 5 when she went to Russia, but Tokyo has left a strong artistic footprint in her life so the site her on Instagram was called "tokyo_made". She posts her artistic photos, thousands of Albanian, Russian, and other countries around the world. Loved and then married an Albanian boy, left her country to leave here in Albania. Alla is very dedicated to the promotion of Tirana, but also to the Albanian natural beauties. In the eyes of Alla, Tirana through the photos is reflected romantic, magical, colorful lightful and vibrant, really inspirational to visit. In this interview, she tells us something more about herself and her profession.

Alla, where were you born?

I was born in Tokyo, I grew up in Moscow and I am currently based in Tirana.

Your profession is a photographer. Why did you make particularly this choice and how did it all begin? What is your profile in photography?

I had a long way to my profession. I grew up in the 90’s, when the society’s perception of success has been very limited. I grew up with an idea that if you are not an economist or lawyer, you are not a serious person. That is why the university was chosen for me and not by me. I was studying finance, just as my elder sister did. Many of us in adolescence used grow in full confidence in our parents and their beliefs and because of lack of experience, we acted as we were told to and not as we really wanted. Unlike the school, my first job was found by me. From all the offers I was honored to chose to work in a creative advertising agency, in video production department. The main task was video editing, but I also assisted in shootings. There from time to time I met different photographers, who seemed to me as very special people and I merely admired the idea of seeing the world from a camera lens and often in such a way that others could not discern with the eye. That was my first job and one of the most beautiful ones I’ve ever done. But it was not easy just for a student. Not only did I have to do my school studies at the same time, but I also had to learn many things at work. Further more, I constantly had time-table crashes, when ads shootings were planned same day as university final exams. At the same time, pressure from the family continued. And I gave up. I found another job in a giant Nr 29 TRAVEL 2019

tyre, e adhuroja natyrën por nuk e kuptoja si mund të ishte kaq e ndotur, e adhuroja shumë ushqimin e freskët dhe të shijshëm, por nuk e kuptoja se si mund të porositej në restorant shumë më shumë se sa mund të konsumohej dhe pastaj gjithë ai ushqim të hidhej, ose gjithashtu ishte vështirë të kuptoja që i vetmi aktivitet në kohën e lirë ishte kafeneja. Jeta kulturore i është shtuar Tiranës shumë më vonë… Dhe pavarësisht parregullsisë që ka qenë prezente në atë kohë, isha e bindur që gjërat do të ndryshonin.

Si është jeta në Tiranë krahasuar me jetën në Moskë?

Përveç momenteve që kam përmendur më lart, është e vështirë të përshtatesh me çdo vend të ri. Çdo gjë është ndryshe: ritmi i jetës, mënyra se si bëhen planet. Pas shumë viteve të jetesës në Tiranë, mund të them që kam gjetur një harmoni personale. I kam shtuar jetës sime pak qetësi, dhe mësova të nis ditën time me kafe dhe t’ja dedikoj ato 15 minuta vetes në mëngjes. Kam gjetur balancën midis punës dhe jetës, dhe nuk kërkoj vetëm deadlinet (afatet) e punës.

Sa ka ndryshuar Shqipëria që prej kohës kur ju erdhët të jetonit këtu?

Gjatë 2-3 viteve të fundit realisht shoh ndryshime pozitive, jo vetëm në infrastrukturën e qyteteve, por edhe në aktivitetet kulturore, në biznese të ndryshme të bukura dhe inovative.

A e patët të vështirë të mësonit shqip?

Sigurisht që po, si çdo gjuhë duhet shumë vullnet dhe praktikë, përveç kësaj dialektet i shtojnë shumë vështirësi të mësuarit për çdo të huaj.

Cilat janë ngjashmëritë mes popullit shqiptar dhe atij rus?

Mikpritja, nxitimi në marrjen e vendimeve, dashuria për festa të ndryshme. 28

corporation where the values of creativity and individuality were replaced with regulations and dress codes, where it was difficult to learn the names of colleagues since in all 14 floors of a large building, we were all dressed the same: white shirts, black ties. In any case, I think that mistakes make us learn and make positive changes. At least, now I know the job that I would not love to do again. So, moving to Albania helped me start my life from beginning and gave an opportunity to make dreams come true and I grabbed my chance. I started from small freelance jobs for different businesses and received positive feedback that my images helped them sell products. Later I developed into a photography studio and added a variety of photography services for families, as well. Now I can say that I finally found my own profile. I collaborate with different global agencies outside of Albania and I take pictures for commercials, so I found my way back to advertising. At the same time, when I have free time from the main job, I make courses, workshops and various seminars for photographers, both online and offline, here in Albania.

Where did you hear about Albania for the first time?

Back then, I liked to spend my summer vacation in Turkey and once the beaches of Antalya became a trend in Albania, too.

How do you remember your first trip to Albania? What were your impressions?

The reason why I came to Albania was meeting the parents of my future husband. It was in the beginning of 2000s and my first impressions started at the airport, which did not look at all like the airport today. I noticed a lot of contrasts:

I worshiped the hospitality of people, but at the same time it broke my heart when I saw people throwing trash from their windows, I worshiped nature but did not understand how it could be so polluted with waste, I worshiped a lot of delicious food, but I did not understand why should they order much more food than one could possibly consume and then waste all the food left, or it was also difficult to understand that the only leisure activity was the cafe. Cultural life was added to Tirana much later… And despite the disorder, I believed that things would change.

How is life in Tirana compared to life in Moscow?

In addition to the moments that I mentioned above, it is always difficult to adapt to any new place. Lifestyle is different. After many years of living in Tirana, I can say that I have found my personal harmony. I slowed down a bit my life, I learned to start my day with a cup of coffee and dedicate to myself at least 15 minutes in the morning. I have found the balance between work and life and I do not seek only work deadlines.

How has Albania changed since you came to live here? Çfarë të pëlqen më shumë në këtë vend? A keni një gatim tradicional shqiptar të preferuar?

Këtu më pëlqen qetësia dhe lehtësia në komunikimin mes njerëzve, më pëlqen që njerëzit akoma besojnë njëri- tjetrin në fjalë, pasi në shumë vende çdo marrëveshje bëhet vetëm me noter dhe një firmë e vulë në çdo faqe. Shumë gjëra kam mësuar nga Shqipëria, por gatimi nuk është pika e fortë e imja.

Sipas jush, çfarë i karakterizon shqiptarët?

Mikpritja, për mendimin tim, është karakteristika kryesore. Nuk kam parë deri tani një popull tjetër kaq mikpritës dhe kaq të hapur dhe të lehtë në komunikim. Madje dhe kur udhëtoj dhe dëgjoj gjuhën shqipe jasht vendit gjithmonë me shumë kënaqësi shkëmbejmë disa fjalë me bashkëatdhetarët.

Miqve e mikesha tuaja ruse, a ja rekomandoni ta vizitojnë këtë vend? A janë bërë ata kuriozë përmes fotove tuaja?

Po. Dhe pavarësisht historisë e miqësisë midis vendeve tona, tashmë shumë pak dihet në Rusi për Shqipërinë. Dhe më vjen shumë mirë që nëpërmjet rrjeteve sociale mund të thyhen stereotipe të ndryshme dhe mund të tregohet se sa e bukur është Shqipëria, dhe sa shumë ka për t’i ofruar turistëve: jo vetëm plazhet e bukura dhe pamjet e natyrës që të lënë pa fjalë dhe pa frymë, por dhe objektet e trashëgimisë historike dhe kulturore, ushqimet bio dhe kafja e shijshme. Nuk vijnë vetëm miqtë e mi për të shijuar gjithë këtë, por ftoj edhe grupe fotografësh nga Rusia.

A ka diçka që nuk shkon në turizmin tonë, çfarë duhet të përmirësohet? Siç kam përmendur më lart, vendi ynë ka shumë për t’i ofruar turistëve, por përjashtimi është shërbimi. Në hotelet tona ka mungesë të standarteve ndërkombëtare të shërbimit. Por diçka tjetër, ndoshta me këtë duhet të filloja. Të

During the past 2-3 years I really see positive changes, not only in the infrastructure of cities, but also in cultural activities, in various beautiful and innovative businesses.

Did you find it hard to learn Albanian language?

Yes, of course, yes, like every language, it is necessary to have a lot of will and practice, besides that dialects add difficulties for every foreigner learner.

What are the similarities between Albanian and Russian people?

Hospitality and love for different holidays and celebrations.

What do you like most about Albania? Do you have a favorite traditional Albanian cooking?

I like the quietness and the ease in communication between people, I like that people still trust each other and believe in the words they say, because in many countries every agreement is made only with notary and a signature on each page of a document. Many things I learned from Albania, but cooking is still not my strong point.

According to you, what characterizes Albanians?

In my opinion, it is hospitality. I have not been so far to another place as friendly as Albania, so open and easy to communicate. Even when I hear people talking Albanian abroad, it is always a pleasure to stop and greet the compatriots. What about your Russian friends, do you recommend visiting our place? Have they been curious through your pictures? Yes, I do. Despite the history of friendship between our countries, very little is known in Russia about Albania. And it feels good to me that social networks can help break different stereotypes and give opportunities to show how beautiful Albania is and how much it has to offer to tourists: not only beautiful beaches and nature sights that can be admired but also historical and cultural heritage sites, bio Nr 29 TRAVEL 2019

! j RRi ikkt thh e a e j jmmëë bbuuzzëëqqe s h j e n t u Ortodoncime meaparate aparatefikse fiksedhe dhetëtëlëvizshme, lëvizshme,me memjekë mjekëtë tëspecializuar specializuar të të fushës fushës Ortodonci Mbi2020vjet vjeteksperiencë eksperiencëne neImplantologji Implantologjiorale orale Mbi (metodame membjellje mbjelljetëtëdhëmbëve) dhëmbëve) (metoda gjithashërbimet shërbimetdentare dentareme memateriale materialecilësore cilësoredhe dhejetëgjata jetëgjata TëTëgjitha

Adresa: Rruga "Muhamet Gjollesha" nr 81, Tiranë, Albania Adresa: Rruga "Muhamet Gjollesha" nr 81, Tiranë, Albania Tel.1: +355 4 2258 429; Tel. 2: +355 4 2249 494 Tel.1: +355 4 2258 429; Tel. 2: +355 4 2249 494 email: almirogurakuqi@hotmail.com; www.toti-gurakuqi.al email: almirogurakuqi@hotmail.com; www.toti-gurakuqi.al 30

Nr 16 travel 2015 Nr 16 travel 2015

30 47 30 47

food and delicious coffee. And not just my friends come to enjoy all of this, but I invite groups of photographers from Russia, too.

gjithë e adhurojmë natyrën, por sa e dhimbshme është të shohësh bukuritë e saj të mbuluara me mbeturina plastike. Ndryshimi tek zgjedhjet e konsumatorëve, sigurisht, do t’i japin një impakt shumë të madh zhvillimit të turizmit gjithashtu.

Cilat janë sfidat me të cilat haset një fotograf në Shqipëri dhe konkretisht ju?

Fotografia si fushë, dhe jo vetëm në Shqipëri, nuk ka ndonjë standart të cilësisë, dhe në shumë raste gabimet e fotografëve mbulohen me fjalët e bukura, si stili ose syri personal. Ndodh që as klienti nuk informohet mirë për çfarë merr shërbimin, as fotografi nuk është i sqaruar saktë për pritshmëritë e klientit. Dhe pikërisht për këto arsye ndodhin keqkuptimet. Meqë shumë gjëra diskutohen me fjalë, kontrata për shërbimin fotografik, që unë gjithmonë ia ofroja klientit, dukej e tepërt. Këto nuk janë të vetmet sfida të fushës. Në Shqipëri nuk kemi përfaqësuesit zyrtarë të brandeve kryesore të pajisjeve fotografike dhe, në këtë rast, bëhet e vështirë të jesh në një kohë me trendet dhe të shijosh teknologjinë që avancon çdo muaj, por dhe ato pajisje që ke, do t’i ruash me kujdes, pasi dhe për shërbim dhe riparim ka shumë pak vende që mund t’i besosh pajisjet e kushtueshme.

Nisma juaj në Instagram “Frymëzohu me Tiranën” si nisi dhe cili ishtë qëllimi i tij? A keni ndërmarrë më nisma të tjera?

Në kohën kur punoja me sete fotografike personale dhe familjare, klientët e mi nuk kishin besim që brenda në Tiranë mund të realizohen foto të bukura. Gjithmonë ka qenë tendenca të largoheshim nga qyteti për të bërë foto në natyrë. Dhe për të bindur klientët që Tirana ka vende shumë atraktive, bëja fotot me miqtë e mi në vende të ndryshme që na mundësonte qyteti. E pashë që hashtagun e kanë suportuar dhe fotografët e tjerë dhe më erdhi shumë mirë.

Tashmë jam duke punuar për të zhvilluar një blog, i cili do të edukojë të rinjtë për një lifestyle më të shëndetshëm. Sigurisht, është zgjedhja personale, por

Is there something that does not go right in our tourism, what needs to be improved? As I have mentioned above, our country has much to offer to tourists, but exclusion is the service. In our hotels there is a lack of international standards of service. But something else, maybe with that I should have started. We all love nature, but how painful it is to see her beauties covered with plastic wastes. The change in consumer choices, of course, will also have a huge impact on tourism development as well.

What are the challenges that a photographer faces in Albania and concretely you?

Photography, as a field, and not just in Albania, does not have a clear quality standard, and in many cases photographers’ mistakes are covered with beautiful words like personal or individual style. It also happens that neither the client is well informed about what the service he or she is provided, nor the photographer is clear about the customer’s expectations. And precisely for these reasons misunderstandings occur. And since many things are discussed at a coffee place, the contract for the photographic service has to be provided to clear things up for both parties. I tried to implement it in my work, but surprisingly it was not welcomed by most of my clients. These are not the only challenges in photography. We do not have the official representatives of the leading brands of photographic equipment, and in this case, it is not only difficult to follow the trends and to enjoy the advancing technology, but we also have to take extra care of equipment we owe, as there are very few trusted places where we can order repairing services.

Your Instagram initiative “Frymëzohu me Tiranën” (Get inspired by Tirana). How did it start and what was its purpose? Have you taken on other initiatives?

It was back then, when I was offering family and personal photo shootings. Most of my clients always seeked locations outside Tirana, telling me that the city had no scenic spots. Nr 29 TRAVEL 2019

shpeshherë ne nuk dimë që kemi zgjedhje ose na duket që jemi të vetmit. Ndërkohë ndryshimi fillon nga secili prej nesh dhe vetëm një person mund të bëj diferencën. Dhe këtu bëhet fjalë për përdorimin e produkteve ekologjike, të cilat zëvendësojnë dhe reduktojne sasinë e tyre plastike, por edhe mënyrat e të ushqyerit dhe gjithashtu të kujdesit për trupin.

Ç’mund të na thoni për projektet tuaja të ardhshme në profesionin tuaj?

Sigurisht, kur fotografia nuk është vetëm profesion, por edhe pasion e stil jete, të gjitha idetë e punës që vijnë kanë lidhje me foton. Gjatë tre viteve të fundit unë ofroj kurse të ndryshme fotografie dhe retushimi për amatorët dhe profesionistët. Një sfidë që gjithmonë e kam me veten është të bëj një produkt unik, totalisht të menduar dhe të bazuar në eksperiencën time. Kur je coach për profesionistët e tjerë, je e detyruar të punosh edhe me dobësitë e tua. Ndodhi shumë papritur, por nëpërmjet vetëportreteve kam arritur të punoj me disa probleme të rëndësishme që mund të pengojnë në punë: vetëbesimi, vetëpranimi dhe disa pengesa të tjera personale. Kështu lindi kursi im “Vetëportret. Dashuri me veten”, i cili do të zhvillohet si fillim online në gjuhën ruse, ku do të punojmë së bashku me një psikologe, duke i ndihmuar femrat të shikojnë veten në pasqyrë dhe në foto me shumë dashuri, dhe jo t’i fshijnë ato duke menduar që nuk janë fotozhenike. Unë jam e bindur që nga ndryshimet e brendshme, çel në një formë të re edhe bukuria e jashtme. Dhe pas përfundimit të punës me grupin e parë, me siguri, duhet edhe një projekt i tillë në gjuhën shqipe. 32

In order to prove my customers wrong, I made several promotional shootings with my friends inside the city and added that hashtag and it was my pleasure that several photographers supported the initiative. As for the following projects, I’m already working to develop a blog that will educate young people about a healthier lifestyle. Of course, it is a personal choice, but often we do not know that we have choices or we seem to be the only ones to think of health and environment. Meanwhile, the change starts from each of us and only one person is sometimes enough to make a difference. The blog with present ecological products, which substitute and reduce similar plastic ones, and also the ways of nutrition and body care.

What can you tell us about your future projects in your profession?

Of course, when photography is not just a profession, but also a passion and a lifestyle, all of the business ideas that come up, are linked to photography. During the past three years I have been offering various photography and retouch courses both for amateurs and professionals. And a challenge that I always have with myself is to make a unique product, totally thoughtful and based on my own experience. When you are a coach for other professionals, you are also required to work your own weaknesses. Unexpectedly through my self-portraits I managed to solve several important personal problems that used to impact my work: self-confidence, acceptance and some other personal blocks. So my course “Selfportrait. In Love With Yourself” was born. As for a start, it is developed in Russian language and will be offered online. We will work together with a psychologist, helping women see themselves with love and enjoyment in the mirror and in photographs, rather than deleting those pictures thinking that they are not photogenic. I am convinced that inner changes take beauty of appearance to a new level. When the work with the first group is finished, surely, same project in Albanian language should also be done.

圀攀氀挀漀洀攀

倀愀爀愀搀椀猀攀

琀漀

圀攀氀挀漀洀攀

倀愀爀愀搀椀猀攀

琀漀

愀䐀甀爀爀攀猀Ⰰ 䄀氀戀愀渀椀愀䐀甀爀爀攀猀Ⰰ 䄀氀戀愀渀椀愀

氀

䄀搀爀椀愀琀椀欀䠀漀琀攀氀䄀搀爀椀愀琀椀欀䠀漀琀攀氀䈀攀愀挀栀昀爀漀渀琀䰀甀砀甀爀礀刀攀猀漀爀琀

䈀攀愀挀栀昀爀漀渀琀䰀甀砀甀爀礀刀攀猀漀爀琀

圀攀氀挀漀洀攀

倀愀爀愀搀椀猀攀

琀漀

䐀甀爀爀攀猀Ⰰ 䄀氀戀愀渀椀愀

䄀搀爀椀愀琀椀欀䠀漀琀攀氀䈀攀愀挀栀昀爀漀渀琀䰀甀砀甀爀礀刀攀猀漀爀琀

Welcome to Paradise Durrës Albania!

Nr Nr 28 29 TRAVEL TRAVEL 2019 2019

933

TOURISM & SPA

QUEEN TEUTA Thalasso

Wellness & SPA the unique luxury temple of wellness in Durres

inside a luxury beachfront resort Trendi i zhvillimeve turistike në Shqipëri ka sjellë shumë nuanca të shërbimeve që më parë nuk kanë qenë pjesë e këtij sektori. I tillë është edhe shërbimi i estetikës, që në fillim ofrohej brenda salloneve të para të bukurisë duke u rekomanduar nga hotelet e mëdha si një shërbim ekstra e që më vonë u quajt i mirëqenies, sepse rriti numrin e shërbimeve dhe e kaloi në një nivel tjetër, nga estetika në shërbime të mirëfillta të të mirave fizike të jashtme e të brendshme për trupin. Më pas, kur ky shërbim u bë i domosdoshëm, hotelet e mëdha apo resortet turistike e përfshinë brenda ambienteve të tyre, duke e kthyer në një armë të fortë konkurence. Aq të fortë, sa shumica e tyre e kanë vendosur krah emrit të hotelit edhe siglën SPA, për t`u treguar pushuesve se aty do të gjejnë një oaz relaksi, i cili shpeshherë është i përfshirë brenda pagesës dhe si i tillë, shumë i përdorur. Kështu nëse ti shkon me pushime apo për qëllime biznesi në një hotel apo resort, kohën e lirë që nuk di si ta shpenzosh, sidomos atë para darkës apo pas darkës, mund të shfrytëzosh këto shërbime mirëqenieje, që përfshijnë palestra, qendra fitnesi, pishina të brendshme, sauna, banjo turke ose hamam, aparatura të ndryshme për marrje rrezesh ose shërbime estetike me pagesë si trajtime fytyre, trupi, masazhe, shërbime parukerie etj.. Sot, çdo hotel i madh apo resort turistik e ka shërbimin SPA & Wellness pjesë të pandarë të tij, madje quhet mangësi serioze mungesa e tij. Dhe siç ndodh me zhvillimet, sfida ka kaluar në nivele të tjera.

The trend of tourism developments in Albania has brought many kinds of services that have not been previously part of this sector. Such as the "wellness" service, consisting of a wide selection of relaxing and well-being services ranging from aesthetics to physical facial and body treatments. Nowadays, hotels or tourist resorts have included this service as one of the main facilities which would bring the service to another level by making it even more competitive in the tourism market. Most of them have set the SPA sign along with the Hotel name, to let tourists know that they will find a relax oasis, which is often included in the price of the room. If you plan to visit Albania and especially Adriatik Hotel you can use the highest quality of the wellness services, including fitness center, indoor swimming pool, sauna, Turkish bath and Hamam, face and body aesthetic services , lifting, anti-aging, acne treatments, body massages, hairdressing services, etc.

Një tempull i artë luksi e mirëqenieje mbushur me simbolikë kulturore nga antikiteti @Adriatik Hotel

Quality, uniqueness, originality. Adriatik Hotel, the 62 years old historic hotel, one of the most prominent names in the hotel industry has the right answers to your questions. It’s not just a simple a SPA , but it’s

Cilësia, veçanësia, origjinaliteti. Çfarë duhet të keni ju që nuk e kanë të tjerët? Dhe kësaj sfide nuk kishte sesi të mos i përgjigje i pari Adriatik Hotel, hoteli historik i viteve Nr 29 TRAVEL 2019

Nuk bëhet fjalë thjesht për trajtime estetike po për kura të vërteta mjekësore, ku nuk përmirësohet vetëm lëkura juaj por gjithë sistemi i qarkullimit të gjakut dhe muskujve. të komunizmit, që sot është një prej emrave vendosmërisht më të spikatur në fushën e hotelerisë turistike. Pra, nuk bëhej fjalë për një shërbim SPA por duhet diçka që ta dallonte e njëkohësisht t`i shtonte vlerë kësaj sipërmarrje turistike me gjashtëdhjetë vjet histori. Kështu, duke ideuar e duke kërkuar më të mirën, duke “gërmuar” thellë në histori, ashtu si arkeologët kërkojnë për thesare, lindi Queen Teuta Spa. Në një qytet me histori tremijëvjeçare si Durrësi, nuk kemi pse të kërkojmë për Kleopatra. Ne kemi mbretëreshat tona, që sot meritojnë të kenë tempullin e tyre. Dhe vërtet kur hyn në ambientet e Queen Teuta Spa, ndjehesh tamam si në një tempull, ku që në zbritje të shkallëve të shoqërojnë parzmoret e mbërthyera në mur, tonet klasike të një tempulli antik me nuancat e arta dhe pllakat e mermerta, dekori i përshtatur si tremijë vjet më parë, dominuar nga mozaikët dhe kapitelet, e sidomos hapësirat e mistershme. Dhomat e ndryshme të masazhit, teke, dyshe, hapësira e gjerë e palestrës, duken krejt të zakonshme por në fakt nuk janë aspak të tilla, jo vetëm prej dekorit elegant por edhe sepse po t`ju themi që për trajtimet e lëkurës përdoret industria estetike japoneze e Forlled (shih forlled.com), ju me pak informacion që do të merrni, do të kuptoni se nuk bëhet fjalë thjesht për trajtime estetike po për kura të vërteta mjekësore, ku nuk përmirësohet vetëm lëkura juaj por gjithë sistemi i qarkullimit të gjakut dhe 36

muskujve. Por le të shkojmë pak më tej e të futemi në hamam, që ndonëse emri i vjen nga mesjeta otomane, rrënjët i ka thellë në antikitet, tek banjat romake apo le të themi edhe ato që përdorte aristokracia e lartë ilire dhe një mbretëreshë si Teuta. Hapësira magjike dhe e gjerë e relaksit është ajo që ju duhet pas një dite të gjatë udhëtimi, ekskursioni, plazhi, apo shëtitjeje në ditën tuaj të pushimeve. Shumë pak njësi, hotele apo qendra estetike e ofrojnë këtë shërbim në Shqipëri. Por në hotel Adriatik është tashmë i pamungueshëm. Dhe qershia mbi tortë, ajo që e ka veçuar tempullin e mirëqenies, duke iu bashkangjitur edhe emrit, është pishina e brendshme, krejt e veçantë, jo vetëm në dekorin me nuanca të magjishme, simbolikën e kudogjendur, që nga pllakëzat e arta të veshjes e deri tek tavani, llampadari i të cilit ka formën vezake të unazës ilire, por sidomos tek përbërja e saj me ujë të filtruar deti e ngopur me kripëra ushqyese për lëkurën, që i kanë dhënë emrin “thalasso” e që në gjuhën greke do të thotë “trajtime me ujë deti”. Thalassoterapia është një risi që po aplikohet kudo në botën e estetikës, si një prej kurave më efikase për shëndetin e lëkurës. Nuk dimë nëse në një hotel me pesë yje ka më të mirë shërbim se Queen Teuta Thalasso & Wellness Spa por dimë t`ju themi që ky nuk është thjesht një vend ku të relaksoheni pas ditës së gjatë apo në mëngjes herët, apo kur të doni, në çdo orë të ditës. Ky është

një tempull i vërtetë jo vetëm i mirëqenies por edhe i kulturës sonë të lashtë që flet me gjuhën e simbolikës dhe që i rri si kurorë mbi kokë një brandi turistik si Adriatik Hotel, duke plotësuar më së miri mozaikun e një marke të patjetërsueshme dhe me vlerë absolute në fushën e biznesit turistik shqiptar. Prandaj një vizitë këtu është gjithashtu edhe një kthim në kohët e dikurshme të lavdisë tonë ilire.

a distinguished , tourism landmark who delivers the best experience and SPA specialists. This is how the successful concept of "Queen Teuta Spa" is born. In the 3.000 years old city of Durrës, we do not have to look for Cleopatra. We have our own Queen Teuta , who deserves to have her temple. And indeed, when you enter the "Queen Teuta Spa", you feel like being inside a temple. While getting down the stairs you will be impressed by the antique harness hanging on the wall, the classical nuances of an ancient temple with golden shades and marble , the original Amphora from thousands of years ago displayed at the Reception area, the unique interiors decorated totally different from anything else you might have experienced, dominated by mosaics and mystique signs on the walls and ceilings... The various massage rooms, Forest Fairy Room, Royalties Room, for couples and individuals . You will find the exclusive Japanese luxury skin product , Forlled only at Adriatik Hotel in Albania (check on forlled.com) But let's go a little further and enter the Hamam, even why the name comes from the Ottoman Middle Ages, has deep roots from antiquity, Roman baths. The magic and spacious relax area is what you need after a long day of travel, excursion, beach, or hiking on your vacation day. And the most important the one that has made more special the temple of wellness, also attached to the name, is the indoors pool, quite unique, not only in the decor with

magical nuances, the iconic symbolism, from the golden dressing walls to the ceiling, the lamp of which has the oval shape of the Illyrian ring, but especially its composition with filtered seawater saturated with nutrient salts that have given it the name "thalasso" which in Greek means "seawater treatments". Thalassotherapy is an innovation that is being applied everywhere in the world of aesthetics, as one of the most effective skin health treatments. Don’t miss the 5 star experience at Queen Teuta Thalasso & Wellness Spa . This is a true temple not only for the well-being but also for our ancient culture that speaks with the language of symbolism and which is a crown on the head of a tourist brand 62 years old like Adriatik Hotel. Therefore a visit here is also a return to the former times of our Illyrian glory. The indoor pool at Queen Teuta SPA , inside Adriatik Hotel is the only one & unique in Albania! Thalassotherapy: marine and seawater treatments. Thalassotherapy comes from the Greek word for "sea", and refers to a variety of treatments that use seawater and seaweed, each designed to cleanse, soothe and revitalize the skin and body, and, in some cases, to improve circulation and muscle tone. The pool is filled with filtered Sea water and enriched with mineral salts, which are healthier for your skin, mind and body. The relaxation & floating sensation is totally different from the normal pools. That’s the latest trend of deep relaxation and it’s worth every single minute of your stay.

The indoor pool at Queen Teuta SPA , inside Adriatik Hotel is the only one & unique in Albania! Thalassotherapy: marine and seawater treatments. Thalassotherapy comes from the Greek word for "sea", and refers to a variety of treatments that use seawater and seaweed, each designed to cleanse, soothe and revitalize the skin and body, and, in some cases, to improve circulation and muscle tone.

Nr 29 TRAVEL 2019

Një udhëtim në studion e katër piktorëve Shoshi Në një faqe të murit vërejmë punime të gjyshit Shoshi. Ai kishte kryer shkollën e mesme të vizatimit dhe atë tregtare në Shkodër. Ai kishte delikatesë dhe ndjeshmëri dhe pikturonte me pasion. Përdorte akurel shumë mirë dhe herë-herë vaj në mënyrë të natyrshme duke paraqitur portrete familjare, kopjime të ndryshme etj. Në faqet e tjetra të murit është babai, piktori shumë i famshëm, Zef Shoshi. Deri 1964 ai u edukua në shkollë dhe në punë në Shën Petersburg. Në 1974 kreu portretin e Enver Hoxhës. Arti i kësaj periudhë ishte përqëndruar në dorën e pushtetit dhe i shërbente diktaturës. Liria relative e artistit humbi. Piktura paraqiste natyrën, jetën, punën, ndërtimet socialiste, figurën e udhëheqësit. Piktura ishte në shërbim të shtetit duke u ekspozuar në muze ose institucione sipas porosisë që ishte e përcaktuar. Pas 90-tës piktura e babait përqëndrohet në kostumin popullor të Mirditës dhe në motivet e Zadrimës. Babai e dërgonte në këto zona që ai të ushtronte dorën. Ai i vizitonte këto zona edhe në periudhën e shkollës, ku bënte skica dhe vizatime. Edhe sot piktura e Zefit është konkrete dhe mbizotëron tema historike. Kur mbaron shkollën në 91shin, vajza Albana edukohet me 38

Bisedoi: Jona Kuka

On one of the walls we can see works by grandfather Shoshi. He had completed his secondary studies in drawing and business in Shkodra. He was refined and sensitive and painted with passion. He used watercolors beautifully and often oil, in the most natural form by depicting family portraits, different copies etc. On the other walls is the father, famous painter, Zef Shoshi. Until 1964 he was educated and worked in St. Petersburg. In 1974, he completed the portrait of Enver Hoxha. The art of this period in time was focused on the hands of power and served the dictatorial system. The freedom of relativity and the artist soul were lost. The paintings portrayed landscapes, life, work, socialist constructions and the figure of the leader. Painting was serving the state by exhibiting in museums and institutions according to the predefined orders. After the 90s the paintings of the father are focused on the traditional costumes of Mirdita and motifs of Zadrima. His father would send him in these areas, so he could practice his drawing. He would visit these areas even during his time at school, where he would complete many drawings and sketches. Even today the painting of Zef is concrete and exudes historical themes.

A visit to the studio of the four Shoshi painters influenca moderniste. Për t’u krijuar si artiste pas viteve 90-të ka qenë një sfidë sepse mungonte botëkuptimi dhe formimi i brendshëm artistik. Orientimet artistike ishin të paqarta për artistët shqiptarë dhe ishte e vështirë të kuptoje dhe të gjeje veten papritur pas një mbylljeje totale. Liria ishte e pranishme, ama ajo s’kishte drejtim të përcaktuar.

Si e gjeti veten artistja përballë kësaj sfide?

Punoja grafika, kompozime ekzistencialiste joreale, por peruidha s’ka qenë produktive. Më pas kam punuar me filmin multiplikativ. Aty realizova shumë plane të filmit “Balada e Druvarit,” duke e shijuar periudhën e filmit. Edhe kjo strukturë u shpërbë sepse shteti nuk iu përgjigj kërkesave të AlbaFilmit. Pasioni për filmin u venit dhe unë iu riktheva pikturës.

Cila është piktura jote që ka më tepër vlera për ty?

Piktura e parë që kam realizuar në rrymën fotorealiste ka qenë me vajzën time në krahë. Me këtë pikturë unë e ndjeva veten mirë dhe ishte kthesa e parë për rrugëtimin e mëvonshëm. Kjo ishte 15 vite pas mbarimit të shkollës. Në pikturat e mia zë vend tema e familjes dhe e personave që më rrethojnë.

Vë re që në piktura është gjithmonë e pranishme familja. Pse ndodh kjo? Gjithmonë në pikturë paraqitet familja, brenda apo jashtë shtëpisë, në situata të ndryshme jetësore. Motivi i parë është plazhi. Pastaj vjen grupi dhe kolektivi. Shfrytëzoj fotot e familjes time dhe fotot e miqve, gjithmonë në situata familjare dhe konsumiste. Aty paraqiten elementë të përditshmërisë shqiptare

When she completes her school in 1991, daughter Albana, is educated with modernist influences. Being an artist after the 90s was a true challenge as the infrastructure and world-view of artists was missing. Artistic orientations were unclear for Albanian artists and it was hard to understand and find oneself so suddenly, after years of total isolation. Freedom was now available, but it lacked structure.

How did the artist overcome this obstacle?

I worked with graphics, existential unreal compositions, but the period wasn't productive. Later I have worked with multiplicative film. There, I realized many plans of the movie "Ballad of the Woodcutter", and enjoyed film greatly. However, even this structure came apart as the government didn't answer to AlbaFilm's requests. The passion for film faded and I returned to painting.

What is the painting that holds the biggest value to you? The first painting I realized in the photo-realist genre was of my daughter. Through this painting I felt a sudden turn that would lead to my later development as an artist. This was 15 years after I completed my education. In my paintings the theme of family and people that surround me is ever present.

I notice that in your panting, family is always present. How come? Family is always depicted in my work, either inside or Nr 29 TRAVEL 2019

si lojrat e fatit, tezgat e ushqimeve, dhe ka raste që edhe vetë autorja bëhet pjesë e tablosë.

Si lind ideja për të realizuar pikturën e radhës? A vjen frymëzimi nga një rutinë e caktuar, apo jo? Është e papërcaktuar, mund të vijë në çdo çast. Marr frymëzim nga kaosi urban dhe llambushka krijuese ndizet duke ecur apo duke ngrënë.

Përmes figurave të tua mëson edhe se si shqiptarët jetojnë? Nëse do vinte një turist dhe do shikonte pikturat e tua, do krijonte një ide edhe për mënyrën e jetesë tonë, apo jo? Po, mund të marrin informacion nga jeta jonë e përditshme. Gjithmonë kam dashur të paraqes pozicionimin e shqiptarëve dhe jetës së tyre në pseudo-kapitalizmin tonë. Aty shfaqet mënyra se si i shfrytëzojmë mjetet e konsumit apo si zgjedhim të bëjmë qejf. Mënyra si qëndrojmë në jetën e hapur “kapitaliste” duke ardhur nga një bazë që ka qenë shumë tradicionale dhe e thjeshtë. Një qëndrim ironik i jetës së përditshme, i cili është edhe bashkëkohor.

Duket se personazhet e pikturave janë gjithnjë të lumtur, apo jo? Ka buzëqeshje, lumturi, gëzim që vjen nga situatat familjare. Më pëlqen ekspersiviteti i fytyrave. Dëshiroj që shikuesi ta ndiejë shprehjen e fytyrave të personazhit. (Për ta takuar artisten shkova te studioja e saj, e cila ndodhet në një lagje me pallate artistësh. Një koncept i para viteve 90t, ku disa artistë piktorë kishin studion e punës në katin e fundit të pallatit)

A mund të bëhet studio e piktorit një vend ekspozimi që pret shikues? Para viteve 90të sistemi kujdesej për artistët sepse ata i 40

outside the home, in various everyday situations. The first motif is the beach. Then comes the group and collective. I take advantage of my family and friends photos, in family and consolatory situation. I try to represent everyday Albanian life, elements like gambling houses, food stands and at times the author herself becomes part of the tableau.

How is the idea to create the next painting born? Does the inspiration come from a specific routine? It is undefined, and can come at any given moment. I am inspired by the urban chaos and the "eureka" light switches on while I'm walking or eating.

Through your figures one can even learn how Albanian people live their lives. If a tourist would come and look at your paintings, would he be able to create an idea about our ways of life? Yes, they can learn about our day to day life. I have always wanted to depict our position as Albanians in this pseudocapitalism we all live in. In my paintings, one can see the ways and tools of consumption we all take advantage of, or even how we choose to have fun. The way we stand in this open "capitalist" life, coming from a strictly traditional and simple background. This is an ironic stance on everyday life, which is contemporary, at the same time.

shërbenin atij. Kjo praktikë nuk është më. Studioja e piktorit nuk është një vend ekspozimi. Aty artisti zakonisht fton kolegë dhe miq.

Si vjen vullneti për të punuar?

Është dëshirë e brendshme dhe është pjesë e jotja. Do ta realizosh diçka që të tërheq dhe do ta nxjerrësh atë që ke ashtu siç të pëlqen. Është e pashmangshme dhe kërkon këmbëngulje e sidomos në Shqipëri, ku arti nuk stimulohet dhe artisti punon për pasion në të shumtën e kohës.

Si mund ta përdorësh artin tënd në fusha të tjera? A mund të vlejë arti yt edhe si një mjet për të tërhequr turistët? Pjesa që i tërheq turistët në artin tim është mënyra e jetesës shqiptare, narracioni i saj me skena ku tregohen mënyra se si ata argëtohen, si jetojnë, dhe si konsumojnë. Mënyra shqiptare e gëzimit dhe jetës e paraqitur në pikturë.

Shumë hotele në botë janë bërë edhe vende eskpozimi për artistët. Turisti kur vjen në Shqipëri do ta shohë artin shqiptar, jo vetëm motivet popullore por edhe të shohë artin kontemporan. E sheh këtë si mundësi edhe te ne? Shumë nga ata që kanë hotele nuk e dinë që hapësirat e tyre mund të shërbejnë edhe si një mundësi ekspozimi dhe pse jo tregtimi për artin shqiptar. Jashtë ka muze të artit modern dhe klasik por ne nuk i kemi këto të ndara. Ne na nevojitet një muze i artit modern shqiptar. Në çdo vend ku kam shëtitur këto janë aty. Edhe pse s’kemi një historik të gjatë të artit modern, gjithsesi kemi një periudhë 30 vjeçare pune. Mund të ishte krijuar një institucion artistik modern i qëndrueshëm dhe afatgjatë.

It seems that the characters in the paintings are always happy, is this true? There are smiles, happiness, joy that comes from family gatherings. I love the facial expression. I like for the viewer to feel the expressivity in each of the character's faces. (In order to meet the artist, I went to her studio, which is located in a neighborhood that was architected to house artists. A concept developed before the 90s, where some painters had their work studios on the last floor of the apartment buildings).

Can the artist's studio become an exhibition space that welcomes viewers? Before the 90s, the system was preoccupied with getting artists what they needed, as they served the system. This is no longer the case. The painter's studio isn't a place of exhibition. It is where the artist usually invites friends and colleagues.

How does the will to work, come about?

It is a desire that comes from within and it is part of you. You want to create something that attracts you and express it however it pleases you. It is inevitable and it requires persistence especially in Albania, where art isn't stimulated and the artist, most of the time, works solely for own passion.

How can you use your art in other fields? Can art be seen as a value that can attract tourists to Albania? The part that attracts tourists to my art is the Albanian way of life, its narration through scenes that show how they have fun, how they life and how they consume. So, the Albanian way of life and fun, depicted in painting.

Many hotels around the world have also become exhibition spaces for artists. When tourists come to Albania they want to see Albanian local art, not just traditional motifs but contemporary art as well. Do you see this as an opportunity that we can use to favor art? Many of those, who own hotels, are not aware that their spaces can also serve as exhibition opportunities and why not, even profitable prospects where they can sell Albanian art. Abroad there are modern and classic art museums but here, that separation is not distinct. We need modern art museum, as we do have 30 year long legacy. We could have already built a well established modern art institution. Nr 29 TRAVEL 2019

REPORTAZH

Flora Xhemani Baba

Shurdhahu

thirrja e natyës dhe e historisë Ftesa e Agroturizëm Albania për në Festën e Gurit të Zi, ku ndër të tjera do të vizitonim edhe Ishullin e Shurdhahut, ishte si vetë thirrja e natyrës në ditët e saj më të mira. Në mesin e qershorit ishulli është një spektakël i vërtetë i natyrës e, edhe pse temperaturat e këtij qershori ishin si një korrik i hershëm, asnjë vapë nuk do na pengonte për këtë udhëtim të mrekullueshëm. Them i mrekullueshëm sepse ndryshe nga vite më parë kur ishullit mund t`i vije qark vetëm me varka të vogla, ku sado të mbroheshe, diellin do ta kishe mbi kokë gjithë kohën deri në breg, tani udhëtimi është një shëtitje e bukur me jahtin turistik “Sarda”, të cilin i apasionuari Artef Lekaj, që aq me shpirt ju rrëfen historitë e shumta të Sardës, e ka vënë në dispozicion për turistët tashmë jo edhe aq të pakët në numër, që vizitojnë ishullin nga pranvera deri në vjeshtë. E njohim tashmë atmosferën e festave lokale, u mësuam me to. Zemra mal na bëhet kur bëhet një festë e re në një fshat të ri, siç ishte kjo e fundit në Gur të Zi. Me shijen e mirë të saj, u nisëm drejt Rragamit, nga kalon “shtegu” drejt Liqenit të Vaut të Dejës, për në limanin e vogël të varkave e nga ku niset edhe jahti Sarda. Me shumë dëshirë do kishim bërë një vizitë në shtëpinë e Dioniz dhe Anetë Markut, për të shijuar atmosferën 42

dhe ushqimet e mrekullueshme të fermës së tyre agroturistike por na priste Shurdhahu dhe e lamë për herë tjetër, një herë më të gjatë. Rruga e Rragamit, ishte një ngarendje përmes gjelbërimit të pemëve, kumbullave thuajse të pjekura që ta bënin me sy të ndaloje për të marrë ndonjë kokërr e kopshtijeve ku lulëzonin trëndafilat. Edhe pse dy kilometrat e fundit të rrugës deri te limani ishin të paasfaltuara, shija e kësaj ngarendjeje nuk na u zbeh. Natyra ta bënte sy gjithandej, derisa mbërritëm në liman.

Mbi bordin e jahtit Sarda

Nuk e di nëse mund ta quajmë luksoz dhe nuk po e quajmë, për të mos zhgënjyer pritshmëritë e atyre që mund të na lexojnë por ky katamaran i vogël është mjaft komod për një grup të mirë turistësh, duke ofruar përveç bordeve, kuvertës e pupës, që i ka çdo anije, një sallë të rehatshme ku mund të rrish nëse nuk të pëlqen dielli i fortë apo era e freskët. E aty ishin ulur thuajse të gjithë, Ardiola, Jonida, Deni, Lea - ekipi i Agroturizëm Albania - stafi i bashkisë Shkodër, që kishte organizuar udhëtimin dhe të tjerët që kishin ardhur për ekskursionin. Fikja e papritur e motorit dhe ndalimi në mes të liqenit na ngriu gjakun. Jo se kishim ndonjë frikë tjetër përpos anulimit

The invitation of Agro-tourism Albania in Guri i Zi Party, where we would visit Shurdhahu Island, was like the best call of nature. In mid-June the island offers a real natural show, even though this year the temperatures were more like a once upon a time July, the heat was not going to stop us from this wonderful journey. It was wonderful since some years ago the island was navigable only by small boats, and despite your best efforts, the sun would be on top of your head all the time until reaching the coast. But now the journey is a beautiful sail in the board of “Sarda” yacht, which is run by the passionate Artef Lekaj, who tells stories to the tourists visiting the island from spring until autumn. We are acquainted with the atmosphere of local parties. We are used to them by now. Our heart beats hard when hearing about a party in a new village, such as the one in Gur i Zi. So we departed toward Rragam, where the path to Vau Dejes Lake goes until the small boats dock. Here is also the Sarda yacht. We wouldn’t have missed the opportunity to visit the house of Dioniz and Anet

Marku to taste the delicious foods of their agro-touristic farm, but Shurdhahu was waiting for us. The road going to Rragam was busy with trees, almost-ripe plums, and gardens with flourishing roses. Even though the last 2 kilometers going to the docks were unpaved, this didn’t obstruct our joy of the road. The entire place was donned with nature.

In the board of the Sarda yacht

I don’t know if this could be considered luxurious, so the reader expectations will not be confused, this modest catamaran is quite cozy for a group of tourists and it offers also a comfortable hall, a place to relax if you choose to stay away from the sun. And there is where everyone was sitting. The entire crew of Agro-tourism Albania was there, Ardiola, Jonida, Deni, Lea, the staff of the Municipality of Shkodra, the organizer of the trip. The motor unexpectedly switched off in the middle of the lake. We were afraid that our trip would be done without having started yet. When the yacht stopped, the cool air did as well, since

Sarda Island the call of

nature & history

The Medieval city of Sarda Shurdhahu, or Sarda was once a peninsula in the Drin river, where the Medieval city with the same name was also located. In 1973, when the hydro-central dam of Vau Dejes was built, because of rising water levels, the peninsula of Shurdhahu turned into an island in the river of Drin

Nr 29 TRAVEL 2019

VelipojĂŤ, Albania, Mob: +355672782735, +355694437914; +355692575951; E-mail:info@hotelgodija.com; www.hotelgodija.com Hotel Godija & Suites is a resort providing services of a great standard striving for excellence, only a few steps away from the blue sea and the magic sand, cafes, restaurants and entertainment venues. The grounds of the hotel, fully covered by elegantly landscaped lusciously green and blooming gardens, artistically and craftily laid pathways, the pool buzzing with children or other holidaymakers during the day and the romantic live music in the evening, the restaurant with its unique and perfect Mediterranean cuisine, ample covered parking and lightening of the areas have all rendered Hotel Godija & Suites as one of the most favourite and sought after hotel by the holidaymakers, who keep coming back year after year to find what only Hotel Godija & Suites offers in Velipoje.

wind wasn’t blowing over the lake that day. But, everyone pulled their smart phones out, trying to capture memories of the surroundings. Our boys couldn’t stand the heat any longer so they took off their shirts and jumped into the lake together with their dad. As the sweating and worried faces of Sarda crew were trying to fix the motor, our boys were joined by two German tourists, enjoying without care the crystal waters of Vau Dejes Lake. All spectators, majority from Shkodra and fewer from Tirana, were following them with smiling faces, especially when Hodoja and Arber jumped from the second pier of the ship into the water. The nicest surprise that helped us forget the wait was the solemn parade of tourists from Water Sport Albania, doing stand up paddle. They waved at us, maybe feeling a little sorry too, since they were peacefully sailing toward the coast. The motor uttered a loud sound and everyone was relieved. It was a minor issue that it took us a while to figure out. The boy who had cleaned the yacht yesterday had clogged the gas tube. We set out on our journey once again. The route leading to the island isn’t too long. 30 minutes give or take. In

the distance, there are the ruins of the medieval city, which was run by Dukagjin family. We formed a line and followed Artef’s in the path that led to the mysteries and histories of this small island, which used to be a center for arts and civilization in medieval ages. June had covered the island with Basami flowers, and Mediterranean shrubs flourished with a specter of colorful flowers. As we were following Artef and listening to his explanations, we left the ruins of the fortress, and admired the church fragments. Artef was keen to show the boys and the girls that made up the majority of the group the story of Crown Portico, which we had to pass before going to the ruins of the church. The story went as follows: the boys had to measure their height by the arch and if their head reached the peak, then they were ready to get married. However, not even the tallest boy could reach the archway peak since it was 70 cm above his head. So, everyone must stay single according to this legend. But, legends are legends, and are built upon exaggerations. When we entered the church, from which

only the walls had remained, the altar and a bit of the completely ruined frescos, we saw that it had turned into a shelter for bats, a mammal that loves caves, therefore in this case they had found the right amount of gloominess. Across the church, on the eastern side of the island, the coast was steep and formed a scary deep canyon, with unmatched beauty, which would very likely in the future become the next adventure for climbing lovers and divers. Despite the beautiful nature, places like Sarda or Shurdhahu are ideal for botanists and nature lovers, and most of all, they are a valuable testimony of our heritage and Illyrian culture, documented in the long history of conquests and wars of foreign civilizations, which almost assimilated our Albanian ancestors. In the following paragraphs, you can read more about its history, as we successfully end our field trip, combined with a bit of adventure and a great desire to return to these lands, this time to discover Gajtan, the ancient Illyrian city. Thank you, Agro-tourism Albania, for the beautiful experience you invited us to partake in. Thank you Sarda Tours for this beautiful trip.

Nr 29 TRAVEL 2019

Ata parakalonin nga dy e nga tre dhe na përshëndesnin me dorë. Me siguri u vinte keq për ne, ndërkohë që për vete rrëshqisnin të lirë mbi syprinën e gjelbër e iknin tutje, në drejtim të bregut. Dikur motori ushtoi dhe të gjithë morëm frymë lirisht. Paskësh qenë një gjë aq pa zarar, sa nuk po i binin dot në të, po ja që njëri nga qerratenjtë, djemtë që kish pastruar jahtin dje, pas turit me anglezët, kishte zënë keq tubin e karburantit. Nejse, u rinisëm. Nuk është shumë e gjatë “rruga” për në ishull. Jo më shumë se 30 minuta dhe shikon nga larg muret e rrënojave të qytetit të dikurshëm mesjetar, që në lavdinë e vet, njohu për zotër Dukagjinët. Vënia në njëshkolonë, duke djekur shtegun, që Artefi e pastroi pak nga shkurret, ishte edhe fillimi i eksplorimit të mistereve dhe historive të shumta që mbart ky ishull i vogël, i cili në të shkuarën e vet ishte një qendër e artë e civilizimit mesjetar. Qershori e kish mbuluar ishullin me lule basani, ose lule balsami, por edhe shkurrnaja mesdhetare ishte harlisur kudo me lule gjithfarësh, që nga e bardha e lules së mareve, e deri tek çiklamini i bukur i gjembit të gomarit. Kush duke ndjekur Artefin bashkë me shpjegimet e tij e kush duke rendur para, kaluam rrënojat e mureve rrethuese të kalasë, duke admiruar fragmentet e kishave. Artefi kishte merak t`u tregonte vajzave dhe djemve që përbënin pjesën më të madhe të grupit historinë e Portës së Kunorës, përmes të cilës duhetj të kaloje për të shkuar tek rrënojat e kishës më të ruajtur. Dhe historia na qenkësh kështu: djemtë duhet të vinin të mateshin tek harku dhe nëse koka u arrinte te qemeri, atëhere ishin gati për martesë, ose për nuse. Mirëpo, as më i gjati i djemve nuk kishte shanse ta preke qemerin, që ishte së paku 70 cm mbi kokën e tij. Kështu i bie që të mbesim të gjithë beqarë, tha ai duke buzagazur grupin. Por me siguri që legjenda e kishte tepruar pak mbi këtë argument. Prandaj legjendat janë legjenda, që të kenë pakëz hiperbolë brenda. Kur u futëm brenda kishës, nga ku kishin mbetur vetëm muret, altari dhe pak afreske të rrënuara plotësisht, pamë se ajo ishte kthyer në strehë për lakuriqët e natës, një gjitar që i pëlqen shumë shpellat e që në këtë rast kishin gjetur tonin e duhur të errësirës. Përtej kishës, në anën lindore të ishullit, bregu binte thikë, duke krijuar një kanion të frikshëm e të thellë, me bukuri të pashoqe, që me siguri në të ardhmen do të bëhej sfida e adhurusve të sportit të kacavjerrjes e ndoshta pse jo, edhe të atyre që pëlqenin të hidheshin në ujë nga lartësitë. Përveçse me një natyrë të bukur sot, ideal për botanistët dhe dashuruesit e natyrës në përgjithësi, Sarda ose Shurdhahu, është mbi të gjitha një dëshmi e vyer e trashëgimisë tonë të kulturës ilire, që merr vlera të veçanta po të kihet parasysh historia e gjatë e 46

pushtimeve dhe e luftës së qytetërimeve të tjera për asimilimin e prejardhjes së vërtetë të shqiptarëve. E në paragrafet e mëposhtme, mund të lexoni pak më shumë për historinë e saj, ndërkohë që edhe ne e përmbyllëm me sukses ekskursionin, përzier me pak aventurë, e me dëshirë të madhe për t`u rikthyer këndejza, kësaj radhe për të zbuluar Gajtanin, qytetin tjetër ilir të kohërave të hershme. Faleminderit Agroturizëm Albania për përvojën e bukur ku na ftuat të bënim pjesë, faleminderit Sarda Tours për udhëtimin e bukur.

QYTETI MESJETAR I SARDËS

Shurdhahu, apo Sarda ishte dikur një gadishull në lumin Drin, ku ndodhej qyteti mesjetar me të njëtin emër. Në vitin 1973, kur u ndërtua diga e hidrocentralit të Vaut të Dejës, gadishulli i Shurdhahut, nga ngritja e nivelit të ujit u shndërrua në ishull në lumin Drin, shndërruar në liqen. Ishulli është afërsisht 16.09 km nga qyteza e Vaut të Dejës dhe 6.4 km nga fshati Rragam, i cili ndodhet 9 km nga qyteti i Shkodrës. Zona përreth kësaj qendre kulturore është një nga vendet më të rëndësishme arkeologjike dhe historike. Këtu ndodhet vendbanimi i hershëm i Gajtanit (Shpella e Gajtanit), kalaja e Danjës, kalaja e Dalmacës. Historia e Sardës Periudha më e hershme e qytetit i takon filimeve dhe ngritjes së kalasë së Shurdhahut, shekulli VI-VIII. Qyteza e Sardës deri në fund të shek. XV ka qenë një qendër e rëndësishme kulturore dhe pikë takimi e tre kulturave kryesore të gjithë trevës së veriut, kulturës së Malësisë, kulturës së Mirditës dhe asaj të Zadrimës, të cilat, me karakteristikat e veçanta që i dallojnë nga njëratjetra, u kanë rezistuar kohës dhe rrymave kulturore të huazuara nga pushtues të ndryshëm. Në shekullin XV Sarda konsiderohet si qendër e rëndësishme urbane mesjetare. Sipas të dhënave burimore, Sarda ka qenë nën juridiksionin e familjes së Dukagjinasve por në vitet 1372-1444 mendohet se qyteti ra nën sundimin e Zahariajve, një tjetër dinasti shqiptare, fqinje me zotërimet tokësore të Dukagjinasve. Sarda, dikur një qytezë përbri Drinit, si një ishull strategjik dhe si një pikë ndërlidhëse me rrugën e vjetër GjakovëShkodër-Ulqin, ishte vendbanim i familjes të madhe feudale të Dukagjinëve ku ata ndërtuan pallatin e tyre, rrënojat e të cilit, si dhe ato të një kishe me arkitekturë romake, kanë mbetur akoma. Shkatërrimi i tyre ndodhi nga pushtimi

osman në vitin 1491. Sipas studiuesve emri i saj i transformuar në Shurdhah ka origjinë Ilire. Këtu janë gjetur rrënojat e një kalaje romake të shek 6 - 8 p.e.s. Sarda ka qenë një stacion pushimi në rrugën e vjetër të Dardanisë. Në vitin 877 ka qenë qendër e krahinës së Polatit që përfshinte malësitë në të dy anët e Drinit nga Liqeni i Shkodrës deri në Kukës. Mungesa e qendrave të vjetra antike përreth Sardës, i ka shtyrë studiuesit, të mendojnë se krijimi i qytetit është i lidhur me banorët ilirë të të njëjtit emër, që jetonin në qytezën e Gajtanit, ku janë zbuluar rrënoja. Pas shkatërrimit të qytezës së Gajtanit, banorët e saj u shpërngulën, duke kërkuar një vendbanim të ri, më të mbrojtur në periudhën e turbullt të “dyndjeve barbare”. Gjatë mesjetës qyteti njihet si seli ipeshkvnore nën Arqipeshkvinë e Tivarit. Dom Gaspër Gurakuqi, hartues i dy monografive mbi Dioqezën e Sapës (1929,1943), flet për një letër të shkruar nga Celestini I, që u drejtohet ipeshkvive të Ilirisë, të cilët u mblodhën në Koncilin e Efestit, më 431. Sipas këtij dokumenti, Sarda ekzistonte si seli ipeshkvnore që më 431. Objektet e kultit në ishullin e Shurdhahut Ndër objektet më të rëndësishme në ishullin e Shurdhahut janë kishat. Më e rëndësishmja, ajo e Shën Mërisë, ngritur mbi murin e rrënuar të rrethimit të sipërm të qytetit, në skajin lindor. Kisha, sipas arkeologëve Hëna Spahiu dhe D. Komata, ishte e vendosur mbi muret e një kishe të vjetër. Në përgjithësi kishat e Sardës janë të ngjashme me ato të Sapës dhe Danjës. Ipeshkvi i Sapës, Frang Bardhi, në relacionin e vitit 1641 dërguar Selisë së Shenjtë, shënon emrat e 11 kishave të Sardës, si dhe një numër kishash të tjera të paidentifikuara me emër. Arkeologët pohojnë se Shurdhahu shërben si një shembull tipik i lindjes, zhvillimit dhe i vazhdimësisë së jetës qytetare në mesjetën e hershme shqiptare.

THE MEDIEVAL CITY OF SARDA

Shurdhahu, or Sarda was once a peninsula in the Drin river, where the Medieval city with the same name was also located. In 1973, when the hydrocentral dam of Vau Dejes was built, because of rising water levels, the peninsula of Shurdhahu turned into an island in the river of Drin, which in turn became a lake. The island is around 16.09 km away from the town of Vau Dejes and 6.4 km from the Rragam village, which was 9 km away from the city of Shkodra. The area around this cultural center is one of the most important archeological and historical sites. This is the early settlement of Gajtan (Cave of Gajtan), Castle of Danja, Castle of Dalmaca.

History of Sarda

The earliest period of the city belongs to the beginning and the construction of the castle of Shurdhahu is from the 6th8th centuries. The small city of Sarda, until the end of the 15th century, has been an important cultural center as well as a meeting point of three main

cultures from three northern regions, the culture of Malesi, the culture of Mirdita and the culture of Zadrima, identified by their unique traits that have passed the test of time and cultural pressures exerted by different oppressors. In the 15th century, Sarda was considered an important Medieval urban center. According to data from various sources, Sarda was under the jurisdiction of the Dukagjini family, but in 1372-1444, it is thought that the city fell under the conquest of the Zahariaj, another Albanian dynasty from the neighboring territories owned by Dukagjini family. Sarda, before becoming a small city along the river of Drin, as a strategic island and an interconnecting point through the old road Gjakova-ShkodraUlcinj, was the settlement of the big feudal family of Dukagjini, where they built their palace, the ruins of which together with those of a Roman church, are still present today. Their destruction took place because of the Ottoman conquest in 1491. According to research studies, the

changing of name to Shurdhah has an Illyrian origin. This is where the ruins of a Roman castle of the 6th-8th century BC were found. Sarda used to be a resting station in the old road of Dardania. In 877 it was the center of the region of Polat that included the highlands on both sides of the Drin from the Lake of Shkodra all the way to Kukes. The lack of old antique center around Sarda, has driven researchers to believe that the creation of the city is related to the Illyrian peoples with the same name, that used to live in the small city of Gajtan, where ruins have been discovered. After the destruction of Gajtan, its inhabitants moved away, searching a new place to live that would be more protected in the gloomy period of "barbarian attacks." During the middle ages, the city is known as a center for bishops under the Archbishop of Tivar. Dom Gasper Gurakuqi, the founder of two biographies about the Diocese of Sapa (1929,1943), talks about a letter written by Celestini I that is addressed to the bishops of Illyria, who gathered in the Council of Efest, in 431. According to this document, Sarda served as headquarter for bishops since the year 431. Cult objects in the island of Shurdhahu Among the most important objects of the island of Shurdhahu are the churches. The most important is the St. Mary church, built on top of the ruined wall of the upper enclosure of the city, on the eastern front. The church, according to the archeologists Hena Spahiu and D. Komata, was positioned on the walls of an old church. In general, the churches of Sarda are similar to those in Sapa and Danja. The bishop of Sapa, Frang Bardhi, in the summary of 1641 sent to the Sacred Headquarters, marks down the 11 names of the churches of Sarda, as well as the number of other churches unidentified by name. Archeologists admit that Shurdhahu serves as a typical example of the inception, development and continuation of the civilized lifestyle during the early Albanian Middle Ages.

Nr 29 TRAVEL 2019

Vlora Promenade © Studio Bleta

Vlora është bërë e re!

Rruga e Lumit të Vlorës do të jetë një Shëtitorja e saj e gjatë që të gjithë vlonjatët tjetër arsye që së shpejti do të na tregojë një Vlorë ndryshe, një Vlorë që nuk e kemi i thonë "Lungomare", bulevardi qendror, shijuar akoma për një tur në natyrën e egër por edhe Qendra Historike që po rinxjerr në dritë arkitekturën e vjetër të qytetit, janë por edhe brenda traditave të kësaj zone që bërë të reja! Dhe dhe janë arsyet e fundit pse përfshin shumë fshatra me të cilat ajo është duhet ta vizitoni Vlorën këtë vit, përveçse të identifikuar gjithmonë. Prandaj ju ftojmë ta rendni drejt bukurive të saj të përhershme, lini veten të lirë e të udhëhiqeni prej nesh në një "tur" shtatë-ditor ku do t`ju ofrojmë monumentet, pikat e interesit, plazhet e mrekullueshme dhe parqet arkeologjike që e shtatë ditë të paharrueshme, mbushur me natyrë, kulturë, adrenalinë e shpirt, ashtuç rrethojnë nga veriu në jug. siç vetëm Vlora di të ofrohet. E gjitha.

është Vlora mbretëresha! 48

Vlora

the Albanian

queen is

Vlora has become new!

Its long promenade called "Lungomare", the main boulevard, the Historic Center which is recapturing the old city architecture, are completely new! And the last reasons why you should visit Vlora this year, except its permanent destinations, landmarks, points of interest, wonderful beaches and archaeological parks that surround it from north to south. The Vlora River Route will be another reason that will soon show us a different Vlora never tasted before, immersed into a wild nature, within the traditions of this area that includes many villages of which Vlora has always been identified. That`s why we think that Vlora is the Queen of Summer 2019, even if she`s always been. Therefore let us lead you to a "7 days tour" and we will give to you seven unforgettable days full of fun, history, adrenaline and spirit, jus as Vlora can do, giving itself completely.

Nr 29 TRAVEL 2019

7 ditë tourist në Vlorë

Nëse nuk keni palnifikuar vetë ture për në Vlorë, ose edhe nëse keni planifikuar; ndryshoni planet dhe lidhuni me Regina Group. Do të merrni këshilla dhe zgjidhje për akomodim dhe argërtim duke kaluar pushime të paharrueshme në Vlorë!

If you have not provided for your holidays to Vlora, or even if you have planned; change the plans and contact Regina Group. You will get advice and solutions for accommodation and entertainment spending an unforgettable vacation in Vlora!

www.intoursvlora.al

Gjithashtu, nëse keni dëshirë të lëvizni për llogarinë tuaj dhe t`i organizoni vetë pushimet por nuk keni marrë masa për mjete lëvizëse, kërkoni ndihmë pranë Tisa Tours, për makina me qira, përveç shërbimeve të tjera të udhëtimit.

Also, if you prefer to move to your own way and arrange your own vacations, but have not taken any measures to move around, ask for help at Tisa Tours for rental cars, except for other travel services.

www.tisatours.al (see the last page)

Çfarë përmban turi:

1 2 3 4 5 6 7 50

Guida e trashëgimisë kulturore Dita e Detit - udhëtim turistik me anije Dita e Natyrës - Parku kombëtar Llogora Guida e aventurës - paragliding Vlora Jugore - lagunat dhe Vjosa Nëpër fshatrat e bukur të jugut Guida e Lumit të Vlorës

Argëtim e gjallëri, mikpritje me buzëqeshje të pandarë në fytyrë, ushqim të shijshëm nga deti, mali, lumejtë dhe lagunat, kulturë e trashëgimi, aventura pa fund në tokë, ajër e det! kjo është shkurtimisht pasqyra e asaj që do t`ju ofrojmë nga Vlora. Ky përshkrim udhëtimi i ndarë në shtatë ditë, e ka të pamundur ta përfshijë gjithçka me detaje por ju mund ta zgjasni udhëtimin tuaj sipas dëshirës, duke u ndalur më shumë aty ku ju duket se ka ende për të zbuluar. Përveç kësaj, krahas përshkrimeve dhe informacioneve të larmishme kemi përfshirë edhe alternativa zgjedhjeje e subjekte që mund t`ju ndihmojnë në udhëtimin tuaj, hotele, restorante, agjenci, kompani turistike etj., që ofrojnë shërbimet për të cilat do të keni nevojë. Rrugëtim të mbarë!

7 days tourist in

Vlora

1 3

6 5 The tour includes:

1 2 3 4 5 6 7

Guide to Cultural Heritage Sea Day - cruise ship trip Nature Day - Llogora National Park Adventure - paragliding, Porto Palermo South Vlora - lagoons and Vjosa river Across the beautiful southern villages Vlora river valley guide

4 Fun, entertainment smile on the face, delicious food from the sea, mountains, rivers and lagoons, culture and heritage, endless adventure on land, sea and air! This is briefly what we will offer from Vlora. This travel description divided into seven days makes it impossible to include everything detailed but you can extend your journey as you wish, focusing more on where you will find it interesting. In addition to this, besides the varied descriptions and information we have included alternatives of choice and subjects that can assist you in your trips such as hotels, restaurants, agencies, tourist companies, etc., which provide the services you will need. Have a nice trip!

Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e Parë

Guida e qytetit

Ose turi i trashëgimisë kulturore Vlora ka ndryshuar shumë vitet e fundit dhe një tur qytetës në raport me disa vite më parë është fort i këshillueshëm. Qendra historike që po rijetëzohet, bashkë me ansamblin e monumenteve tek Sheshi i Flamurit, është vetëm pikënisja e një "ëalking tour", i cili tashmë shtrihet përgjatë bulevardit të ri Vlorë-Skelë, i cili lidhet me Sheshin "Pavarësia" dhe përfundon në sheshin e ri, në nisje të shëtitores bregdetare. Në orët e ditës, ju mund të pini një kafe në baret e shumta, të blini në dyqanet që tregtojnë suvenire ose produkte lokale (ktheni tek Librari Toena, ku përveç materialeve promovuese turistike do të gjeni edhe atelienë e qeramikës të skulptorit Zeqir Alizoti), të hani drekë në restorantet e shumta përgjatë shëtitores ose thjesht të shëtisni me miqtë. Në mbrëmje, argëtimit i shtohen shumë elementë të tjerë si muzika, koncertet, ekspozitat, aktivitetet e ndryshme sportive etj, që do ta psurojnë mbrëmjen tuaj.

Ja çfarë nuk duhet të lini pa bërë në Vlorë:

Të pini një kafe në Kuzum Baba, për ta pasur qytetin një herë të vetme në jetën tuaj si në pëllëmbë të dorës. Por për një kafe panoramike ju mund të zgjidhni edhe një kënd tjetër ku mund ta sodisni Vlorën; barin e Regina City Hotel, ku vështrimi qetësohet mbi pishinën e katit të shtatë dhe zbret deri tej në Sazan, ose baret e Aler Grand Hotel dhe Aler Luxury Hotel, si trendi më i fundit në Vlorë. "Lungomare" apo shëtitorja bregdetare e Vlorës, është vendi i preferuar i të gjithëve, për një kafe, një darkë, një koktej, një akullore apo edhe thjesht për të shijuar freskinë e mbrëmjes me miqtë dhe familjen. 52

Pa dyshim që baza e turit tuaj qytetës janë objektet dhe sitet kulturore, për të cilat do t`ju përcjellim një material të detajuar më poshtë.

Muzeu Kombëtar i Pavarësisë

Ndodhet në zonën e Skelës në Vlorë, në një ndërtesë dykatëshe buzë detit. Ajo është një nga ndërtesat më të rëndësishme dhe simbolike, për historinë e pavarësisë shqiptare dhe shtetformimit. Ndërtesa mendohet të datojë në 1844 që përkon me vitin e lindjes së Ismail Qemalit. Pas shpalljes së pavarësisë në 28 nëntor 1912, prej ballkonit të kësaj ndërtese një vit më vonë, në 28 nëntor 1913 u festua përvjetori i parë i shpalljes së Pavarësisë së shtetit shqiptar. Më 8 tetor 1936 godina historike u kthye në muzeun e parë arkeologjik në Shqipëri, ku u vendos një koleksion i pasur me objekte të nxjerra nga ekspedita arkeologjike franceze në Apolloni dhe e drejtuar nga arkeologu Leon Rey. Në vitin 2006 ky muze mori statusin kombëtar dhe aktualisht njihet si Muzeu Kombëtar i Pavarësisë, por në të njëjtën kohë është edhe monument kulture. Sot kjo ndërtesë ruhet si një nga objektet më të rëndësishme historike, që identifikohet edhe me figurën e Ismail Qemalit si kryeministri i parë i Shqipërisë dhe si arkitekti i pavarësisë. Ndërtesa e muzeut në të dy katet ka rreth gjashtë pavione dhe dy holle ndërsa pamjen e saj të thjeshtë katërkëndore e thyen një ballkon me pamje nga deti, i cili mbështetet në dy kollona me seksion rrethor që i japin një pamje dinjitoze.

Muzeu Historik dhe Arkeologjik

Ky muze ndodhet në zonën historike të Vlorës në qendër të qytetit. Godina është ndërtuar në 1918, e projektuar nga arkitektë italianë dhe e realizuar nga mjeshtra shqiptarë. Deri në vitin 1939 kjo godinë shërbeu si bashki e qytetit. Më pas deri në 1962 shërbeu si qendër e organizatës së masave dhe bashkimeve profesionale dhe më 28 nëntor 1972 në gjashtëdhjetë vjetorin e pavarësisë kombëtare filloi të funksiononte si muze historik dhe arkeologjik. Aktualisht është në varësi të bashkisë së qytetit Vlorë. Muzeu përbëhet nga dy kate. Në katin e parë ka dy pavione të cilat i kushtohen

Trashëgimia kulturore është aspekti më i rëndësishëm i një qyteti apo zone dhe si rrjedhojë, edhe pjesa më e rëndësishme e turit tuaj. Është ajo që i jep identitetin qytetit që keni vizituar. Prandaj, ndonëse guida qytetëse përfshin edhe aktivitete të tjera si shëtitjet, gastronomia, koha e lirë, jeta e natës, aktivitetet e tjera argëtuese, thelbi i saj janë sitet kulturore. Dhe për këtë pjesë të turit kemi kërkuar ndihmën e stafit të përkushtuar të Muzeut Kombëtar të Pavarësisë, i cili njeh me hollësi të gjithë fondin e pasur të trashëgimisë kulturore të Vlorës. Për këtë guidë u kujdes drejtori i këtij muzeu Z.Istref Dobi dhe MSc. Aurela Lamepetro

periudhave të lashtësisë, antikitetit dhe mesjetës pra zbulime arkeologjike të gjetura në qytetin e Vlorës dhe rrethinat e saj. Objektet kryesisht janë amfora, gurë varri, statuja, ato janë prej kocke, stralli, bronzi dhe hekuri. Në katin e dytë i është kushtuar luftës së Vlorës së 1920 dhe përpjekjeve për çlirimin e qytetit gjatë Luftës së Dytë Botërore deri në 15 tetor 1944 kur dhe u çlirua përfundimisht qyteti.

Muzeu Etnografik. Ky muze ndodhet

në zonën e njohur si lagjia ”Muradie”, në rrugën “Justin Godart”, pra në kompleksin e zonës historike. Fillimisht ka qenë shtëpi e tregëtarit nga Berati, Kristo Karbunara, më pas shkollë për fëmijët. Në vitin 1908 u themelua klubi patriotik “Labëria” me kryetar Ismail Qemalin. Ky muze është konceptuar në formën e një banese tradicionale qytetare vlonjate. Përbëhet nga tre kate të cilat lidhen me njëra- tjetrën me shkallë prej druri. Në katin e parë ndodhen objekte të artizanatit. Në katin e dytë është dhoma e grave, oda e burrave dhe dhoma e tezgjahut. Ku mund të shikohen veshje popullore të zonës së Vlorës dhe fshatrave përreth, ndërsa në katin e fundit është dhoma e miqve. Muzeu ka edhe një oborr të dekoruar me qeramika.

Xhamia e Plumbit

Ndodhet në aksin rrugor Vlorë-Skele, në një nga qendrat e qytetit, pranë Sheshit te Flamurit . Objekti është i kufizuar nga te gjitha anët me rrugë dhe është ndërtim i shekullit te XVI, viti 1542 nga arkitekt Sinani. Xhamia është e mbuluar

day

The city Guide

or the Cultural Heritage tour

The information about the cultural heritage of the City Guide day, is was provided by Mr. Istref Dobi, the director of the National Museum of Independence and MSc. Aurela Lamepetro Vlora has changed a lot in the last few years and a city tour in relation to a few years ago is highly reccommended. The historic center that is being revitalized, together with the ensemble of the monuments at the Flag Square, is just the starting point of a "walking tour", which is now stretching along the new Vlora-Skela Boulevard, which connects to the "Independence" Square and ends in the new square, at the start of the coastal promenade. In the hours of the day, you can have a coffee at the many bars, shoping souvenirs or local products (go to Toena Bookshop, where you will also find the ceramic atelier of sculptor Zeqir Alizoti) have lunch in the many restaurants along the promenade or just walk with friends. In the evening, entertainment increases to many other elements such as music, concerts, exhibitions, various sports activities etc that will contemplate your evening. Undoubtedly, the basis of your city tour is cultural objects and sites, for which we`ve provided a detailed information below.

The National Museum of Independence is located in the area of Skela in Vlora, in a two-story building by the sea. It is one of the most important and symbolic buildings, for the history of Albania's independence and statesmanship. The building is thought to date back in 1844, which also coincides with the birth of Ismail Qemali. At first, the building has

served as quarantine, after the declaration of independence in November 28th 1912. A year later, on November 28th 1913, from the balcony of this building, the centenary of the declaration of independence for the Albanian state, was celebrated. On October 8th 1936, the historical building turned into the first archeological museum of Albania, together with a rich collection of objects found through French archeological expeditions in Apollonia, led by archeologist Leon Rey. In 2006, this museum received the national status and is actually known as the National Museum of Independence, but at the same time as a cultural monument.

What you shouldn`t miss in Vlora, once there:

Take a coffee in Kuzum Baba, to have the city a single time in your life as in the palm of your hand. But for a panoramic coffee shop you can choose another point of view and enjoy the bay of Vlora; the bar of Regina City Hotel where the view is quiet at the seventh floor pool and down to Sazan, or the bars of the Aler Grand Hotel and Aler Luxury Hotel, as the most recent trend in Vlora. The "Lungomare" coastline of Vlora is the favorite place for everyone, for a coffee, a dinner, a cocktail, an ice cream or just to enjoy the freshness of the evening with friends and family.

Today, this building is protected as an important historical object, identified with the figure of Ismail Qemali, the first Albanian prime minister and architect of the independence. The museum building in both floors contains around 6 pavilions and two halls. Its simple square shape is interrupted by a balcony facing the sea, which is supported by two columns with a circular cross-section that accents its dignified appearance.

The Historical Archeological Museum

This museum is located in Vlora's historical district in the center of the city. The building was completed in 1918, projected by Italian architects and constructed by Albanian maestros. Until 1939, this building served as the city hall. Later in 1962, it served as the center of the organization of the masses and professional unions and on November 28th 1972, during the 60th centenary of our national independence, it started to function as a museum of history and archeology. Today, it is under the jurisdiction of Vlora's city hall. The museum is made up of two stories. On the first floor there are two pavilions which are dedicated to the period of prehistory, antiquity and middle ages, Nr 29 TRAVEL 2019

me kupole. Ajo përbehet nga salla kubike qe është salla e lutjeve si dhe nga minarja. Salla ndriçohet nga dritare të vëna në tre radhe për çdo faqe. Në pjesën jugore te sallës gjendet mihrabi. Kalimi ne tamburin dymbëdhjetëfaqësh bëhet direkt pa ndonjë ngushtim, duke formuar çatitë e vogla trekëndëshe ne qoshet. Një ngushtim i lehtë me një kornizë guri në tëre perimetrin e ndërtesës bëhet në anën e jashtme mbi rreshtin e dytë të dritareve ne nivelin e fillimit te trompave te qosheve.

Rruga e Hebrejve

Zanafilla e kësaj miqësie, shtyhet tutje në shekuj dhe mendohet të ketë një histori pothuajse 600-vjeçare. Gjurmët e kësaj historie tashmë kanë mbetur në kujtesën e qytetarëve vlonjatë, që ruajnë përshtypjet më të mira për ata banorë fisnikë që u bënë pjesë e jetës së qytetit të Vlorës, deri në fillim të viteve 1990-të. Në qytetin e Vlorës jetoi një komunitet i konsoliduar hebrenjsh. Një pjesë e madhe e tyre banonin në një rrugë, që, sot është shpallur monument kulture dhe është emërtuar "Rruga e hebrenjve“. Kjo rrugë, ndodhet pranë qendrës dhe në të dy anët e saj, ngrihen banesa karakteristike dy dhe tre katëshe, të cilat janë ndërtuar në fundin e shekullit XIX dhe fillimin e shekullit XX.

Kompleksi Historik Muzeal i Pavarësisë

Aty është vepra më dinamike, një monument punuar me bronz i njohur si Monumenti i Pavarësisë. Më 28 Nëntor 1912, u shpall Pavarësia e Shqipërisë në Vlorë, dhe u ngrit flamuri kuq e zi me

shqiponjën dykrenare. Sheshi i Flamurit, është vendi ku përvit përkujtohet kjo ngjarje e shënuar, falë Monumentit të Pavarësisë në qendër të sheshit, si dhe pranisë së plot objekteve që janë dëshmi e historisë. Monument i Pavarësisë është ndërtuar në vitin 1972 në nder të Shpalljes së Pavarësisë, dhe për të kanë punuar skulptorët Muntaz Dhrami, Kristaq Rama dhe Shaban Hadëri.

Lulishtja “I.Qemali”, është varri i

patriotit I.Qemali, obelisku me luftëtarin e lirisë. Ndërtuar në vitin1932. Eshtrat e plakut të Vlorës u sollën nga Kanina, ku ishte varrosur në 1919.

Varri i Ismail Qemalit

Ky varr u ndërtua në vitin 1932. Më 1932, me rastin e 20 vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë, me kërkesë të popullit të Vlorës dhe me Vendim të Qeverisë Mbretërore, trupi i tij u spostua në Vlorë, në qendër të qytetit aty ku është edhe sot. Sipër është një skulpturë e artistit të mirënjohur Odise Paskali. Luftëtari i panjohur me një flamur në dorë në krahun e majtë dhe një pushkë gjysmë të ulur në dorën e djathtë. Veshja popullore shqiptare të kohës. Skulptura është në bronz.

Shtëpia Muze e Vlorajve

Ajo që ka mbetur nga koha është vetëm 10 m nga Sheshi historik i Flamurit dhe është pjesë e Kompleksit Muzeal Historik. Njihet edhe si shtëpia beut, nuk është në funksionimin e saj dhe as e lidhur me kompleksin muzeal ndonëse ajo është pjesë e saj, pas marrjes së saj nga pasardhësit e kësaj familjeje.

Teqeja e Kuzumbabait

JASHTË VLORËS Trashëgimia kulturore e Vlorës shtrihet deri në lashtësi dhe në çdo skaj të saj, kështu që për një njohje më të gjerë të saj dhe sipas kohës tuaj duhet të vizitoni parqet arkeologjike dhe sitet e rëndësisë së veçantë si Oriku i Vjetër, Zvërneci (shih artikullin), Parku Arkeologjik Amantia në Ploçë, qytetet antike si Olimpia, Mavrova, ose objekte si Kisha e Marmiroit apo Shpella e Shkruar e Lepenicës

AROUND VLORA The cultural heritage of Vlora extends to the ancient times and to every corner of it, so if you have more time you should visit the archeological parks and heritage sites of special importance, such as the Old Orikum, Zvërneci (see article) , The Amantia Archaeological Park in Ploça, the ancient cities such as Olympia, Mavrova, or objects such as the Church of Marmiro or the carved Cave of Lepenica. Vendosur në një kodër mbi qytetin e Vlorës. Ajo merr emrin nga Sejid Ali Sulltan, i njohur si Ati Kuzum (Quzum Baba), një udhëheqës shpirtëror bektashian, i cili sipas traditës lokale është varrosur këtu. Duke qenë pika më e lartë e qytetit, diku në 30 m nga niveli i detit, Kuzum Baba u ofron vizitorëve mundësinë për të shijuar ajrin e pastër dhe për të admiruar peizazhe të bukura të qytetit. Ekziston një tempull bektashi në majë të kodrës (Tempulli i Bektashinjve), i ndërtuar rreth vitit 1600. Sot, Teqeja e Kuzum Babait është një nga qendrat më te rendesishme Bekatashi në të gjithë Shqipërinë.

Sahati i Qytetit

Është ndërtuar në vitin 1918, me interesimin e Ali Asllanit (kryetar bashkie në atë kohë) dhe është financuar nga tregtarët e qytetit. Përveç anës funksionale ka edhe vlera estetike. Merkata dhe sahati është projektuar nga specialistë italiane. Ka shërbyer si pike referimi per qytetin dhe qendrën tregtare.

Kalaja e Kaninës

ndodhet në pjesën juglindore të qytetit të Vlorës në një kodër të lartë 380 m. Ka patur funksion mbrojtës për bashkësinë e ilirëve amantë qysh nga periudha antike. Arkeologët kanë specifikuar mure të periudhave të ndryshme historike. Rindërtime janë bërë në shekullin e III dhe të XV. Nga 14 kulla të fortifikimit të saj, sot, ruhen vetëm tre të tilla. Janë të shumta historitë e mbështjella në formë legjendash për këtë kështjellë. Nga ato do mund të veçojmë ato për princeshën Rugina, për princin Aleksandër si dhe atë të martesës së Donika Arianitit me Skëndërbeun. 54

waved. In the fron, there are the graves of Vlora's martyrs and the Bank of Commerce.

The Park. "Ismail Qemali" park, is the grave of patriot IsmailQemali, oblique with the freedom fighter. Built in 1932. The remains of Vlora's old man were brought from Kanina, where he was buried in 1919.

Ismail Qemali's Tomb

This tomb was built in 1932. In 1932, for the 20th centenary of the Declaration of Independence, with the request of the city of Vlora and Verdict of the Monarchial Government, his body was moved to Vlora, in the center of the city where he is still found today. On top it is a sculpture of renowned artist Odise Paskali. The Unknown Soldier on the left, holding a flag in his left hand, and a semi-raised rifle in his right hand, wearing traditional Albanian attire of the time. The sculpture is in bronze.

The Home of Vloraj Family Street of the Hebrews

made up of archeological findings in Vlora and its surroundings. The objects are mainly amphorae, tomb stones, and statues, made of bone, bronze, iron and flint. The second floor is dedicated to the war of 1920 in Vlora and the efforts made for the city's liberation during the Second World War until October 15th 1944, when the city was finally rescued.

The Lead Mosque

It is located in the city of Vlora, along the Vlore-Skele axis, in one of the city centers, close to the Flag Square. The object is surrounded on all sides by streets. The object is a building of the 16th century, in 1542 by architect Sinani. The mosque is covered by a dome. It is made up of a cubic hall that is the prayer hall as well as the minaret. The hall is lit by windows positioned on rows of three on each wall. On the southern part of the hall is the mihrab. The passage to the twelve-sided tambour is clear without any narrowing, thus forming the small triangular roofs on the sides. A slight narrowing through a stone frame along the entire perimeter of the building is present on the outer side, on top of the second row of windows, on the first level of the side tromps. The platform of the minaret is a multiple-faced object built with squadron stone. The minaret's masonry is connected through the adding of stones within the walls of the mosque.

The genesis of this friendship goes back centuries and is thought to go back at least 600 years. The footprints of this friendship are now in the memory of the citizens of Vlora, who cherish great impressions for those noble citizens that became part of the city's life, until the beginning of the 1990s. A consolidated Hebrew community lived in Vlora. A big part lived in a street that has today become a monument of culture. This street is located near the center of the city. On both sides there are characteristic buildings with two or three stories, which were built by the end of the 19th century and beginning of 20th century.

The Historical Museum Complex of Indepedence in Vlora

The most dynamic work is the monument made in bronze known as the Monument of Independence. On November 28th 1912, the Independence of Albania was declared in Vlora, and the red and black flag with the double headed eagle was raised. The Square of the Flag, is the place where each year, this noted event is celebrated, thanks to the Monument of Independence in the center of the square, as well as the presence of many other objects that are testimonies of this history. The Monument of Independence was built in 1972 to honor the Declaration of Independence, and it is made by sculptors Muntaz Dhrami, Kristaq Rama and Shaban Haderi. In the sculptural group made of bronze, the figure of Ismail Qemali is at the center of attention, the architect of the Independence, who also became the first Prime Minister of the history of Albania. The monument is 17 m tall, and has a flag of bronze on top that is symbolically

The museum house of the Vloraj, what is left of it, is located only 10 m from the historical square of the flag and is part of the historical museum complex. The Vloraj House that is now known as Home of the Beg, is no longer functioning even though it is linked to the museum complex, as it was taken aback by the members of the family.

Masjid 0f Kuzumbaba

Situated on a hill in the city of Vlora. It is named after Sejid Ali Sulltan, known as Ati Kuzum (Quzum Baba), a Bektashi spiritual leader, who according to local tradition was buried here. Because it is located in the highest point of the city, around 30m above sea level, Kuzum Baba offers visitors the chance to enjoy the fresh air as well as admire the beautiful landscapes of the city.

The City's Towerclock

It is built in 1918, through the request of Ali Asllani (mayor of the city at the time) and financed by the city's businessmen. Apart from the functional aspect it also has aesthetic values. The marketplace and the tower clock are projected by Italian specialists. It has served as a point of reference for the city and the commercial center. Its construction has gone through two phases.

Kanina Castle

Built on top of a hill, 379 meters above sea level, the Kanina Castle offers a rare panorama of the bay of Vlora and the entire city. This fortress evolved as an inhabited fortified center during the Hellenistic period and continued to develop throughout the Roman period. Thanks to its reconstructions in the middle ages, this fortress managed to have an uninterrupted life until the 18th century. The castle was one of the places that hosted Skanderbegâ&#x20AC;&#x2122;s historical wedding to Donika Araniti, who originated from Kanina. Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e detit Dita e dytë

Lundrim, adrenalinë, aventurë

Vlora është deti dhe deti është Vlora. Ajo mbretëron në dy dete, Adriatikun e pamatë dhe Jonin blu. Vlora është qyteti ose qarku me vijën bregdetare më të gjatë në Shqipëri, me rreth 150 kilometra, bregdet i cili fillon në grykëderdhje të Vjosës dhe mbaron në Borsh. Të gjitha ngjyrat dhe nuancat e blusë dhe të gjelbrës shkrihen në tokë e në det, mes ujrave të bruzta që shkojnë deri në blu të thellë troditëse por edhe brigjeve që herë mbulohen nga pyjet e pafund me pisha, herë përmbyten ndër laguna, e herë nxjerrin kreshtat e ashpra të shkëmbinjve ku shkumëzojnë e thërrmohen dallgët. Male, pyje, lumenj, laguna, ishuj e gadishuj. Të gjitha i ka Vlora. Guida e ditës së sotme është ajo e detit por mund të mos jetë vetëm një ditë. Sepse një ditë e vetme nuk mjafton. Megjithatë, nëse e organizoni siç duhet, mund të shijoni shumë. Kështu për shembull, ju patjetër në krye të listës duhet të keni shëtitjen me anije në ishullin e Sazanit ose Gadishullin e Karaburunit ose të dyja bashkë, të kombinuara, për një vizitë kulturore, natyrore dhe argëtuese.

Gadishulli i Karaburunit

Ky itinerar përfshin, përveç kënaqësisë së lundrimit, vizitë në një ose më shumë plazhe të Karaburunit, gjiret e të cilit janë të një bukurie mahnitëse. Pa dyshim, plazhi më i bukur e më i vizituar është Gjiri i Gramës, i cili ndër të tjera ka edhe vlerën e veçantë të mbartjes së mbishkrimeve të lashta, që i kanë dhënë edhe emrin. Por edhe shumë plazhe ose gjire të tjera janë po aq të bukura, si për shembull ai i Shën Janit, Dafinës, Shën Andreas, Gjiri i Anglezit etj.. Ndër objektet me interes turistik më të vizituara në Gadishullin e Karaburunit, është Shpella e Haxhi Aliut, piratit ulqinak që e përdori atë në Mesjetën e hershme por quhet edhe Shpella Iliriane, për shkak të gjurmëve të gjetura, që të çojnë deri në lashtësi.

Ishulli i Sazanit

është objekti tjetër me interes që do të vizitoni gjatë turit tuaj. Misteri që e ka rrethuar këtë aset të pashfrytëzuar po zbulohet ditaditës nga vizitorët e huaj, por jo më pak edhe nga vendasit, për të cilët, ky destinacion ishte një mollë e ndaluar.

day

Edhe pse zyrtarisht mbetet një bazë ushtarake, Sazani pret vizitorë të shumtë, duke ndikuar ndjeshëm në rritjen e turizmit. Me më pak se 6 km2 sipërfaqe, ishulli është një rezervat i vërtetë për jetën e egër, duke strehuar dhjetëra lloje të rralla të florës dhe faunës, e sidomos të zvarranikëve. E ndërsa në ishull ende shihen ndërtesat, tashmë të braktisura të përdorura për akomonimin e stafit ushtarak që shërbente aty, në afërsi të brigjeve të Sazanit, nënuji fsheh mistere ende të pazbuluara që datojnë që nga betejat e hershme detare të Perandorisë Romake e deri në Luftën Dytë Botërore.

Anijet turistike kapitenet e ditës tuaj

U bënë tashmë disa vjet që shëtitjet turistike kanë përfshirë edhe detin dhe kjo, falë anijeve që sot lundrojnë kryq e tërthor gjirit të Vlorës. Shtimi i turistëve dhe rritja e kërkesës, nuk përballohej dot më nga gomonet apo varkat e vogla dhe sot, në det lëvizin rreth njëzet e shtatë anije turistike, që ofrojnë ture ditore e disa ditore rreth e qark Vlorës dhe Rivierës.

Ture me anije nëpër gjiret e Jugut, Vlorë, Riviera Shqiptare, Ishulli i Sazanit dhe Gadishulli i Karaburunit, në zbulim të gjireve sekrete, shpellave, plazheve dhe mistereve të bregdetit mahnitës ttë Jugut

Get taken by Liburna!

Rrëmbehu nga Liburna!

Udhëto si një liburnas i vërtetë!

Ship tours from Vlora Port to Ionian & Adriatic coasts of Albania, Sazani Island & Karaburun peninsula Discover the secret beaches, bays, caves and mysteries of the amazing costs of the South Albania! info@liburna.al; www.liburna.al Tel: +355 693888700 Tel: +355 697619305 Nr 29 TRAVEL 2019

Katamarani turistik

që ju ofron edhe aventurë, edhe relaks! The tourist catamaran that offers you adventure &relaxation! Mogila ship mogila_ship_vlore

Udhëtim ditor me anije Eksplorojmë ishullin e Sazanit, shpellën e Haxhi Alisë dhe gadishullin e Karaburunit. Qëndrojmë për tu relaksuar në natyrën magjike të plazhit të shën Janit Mogila Ship, i kthen ditët e nxehta të verës në relaks, qetësi dhe aventurë. Porti Vlorë, Albania Contact: +355 67 370 3700

Daily trips by boat We explore the island of Sazan, the cave of Haxhi Alia and the peninsula of Karaburun. We stand to relax in nature the magic of St. Jan's beach Mogila Ship, turns the hot days of the summer in relaxation, tranquility and adventure. 58

The sea day Sailing, adrenaline, adventure!

Vlora is the sea and the sea is Vlora. It reigns in two seas, the immaculate Adriatic and blue Ionian. Vlora is the city or region with the longest coastline in Albania, about 150 kilometers, the coast that begins at the estuary of Vjosa and ends in Borsh. All the colors and shades of blue and green blend into the ground and the sea, between the brilliant waters that go to the impressive deep blue but also the shores that are once covered by endless pine forests, sometimes flooded in the lagoons, the rough peaces of rocks where are foaming and crumbling waves. Mountains, forests, rivers, lagoons, islands and peninsulas. Vlora has it all. Today's guide is the sea day but may not be just one day. Because a single day is not enough. However, if you arrange it properly, you can enjoy too much. For example, you must first board a boat on the island of Sazan or the Karaburun Peninsula or both, combined, for a cultural, natural and entertainment tour.

Karaburun Peninsula

This itinerary includes, besides the pleasure of sailing, a visit to one or more beaches of Karaburun, whose bays are of a stunning beauty. Undoubtedly, the most beautiful and most visited beach is the Gulf of Gram, which, among other things, has the special value of bearing the ancient inscriptions that have given it the name. But many other beaches and beaches are just as beautiful as the ones of St. Jan, Dafina, St. Andreas, Gulf of England etc. Among the most visited tourist attractions in the Karaburun Peninsula is the Cave of Hajj Ali, the uluki pirate who used it in the early Middle Ages but is also called the Illyrian Cave, due to the traces found, leading to antiquity.

Sazani Island is the other object of interest that you will visit during your trip. The mystery surrounding this untapped asset is being discovered day by day by foreign visitors, but not least by locals, for whom this destination was a forbidden apple. Though officially remains a military base, Sazani expects numerous visitors, greatly influencing the growth of tourism. With less than 6 km2 of land, the island is a real wildlife reserve, sheltering dozens of rare species of flora and fauna, and especially reptiles. While on the island are still seen the abandoned buildings used for the aconification of the military staff who served there, near the shores of Sazan, the underworld conceals still undiscovered mysteries dating back to the early naval battles of the Roman Empire to the War

Tourist boats the captains of your day

It has been a matter of years for tourist walks to include the sea and this, thanks to the ships that sail today across the Vlora bay. Increasing the number of tourists and increasing demand could no longer be met by small boats or small boats, and today, there are about twenty-seven tourist boats in the sea, offering daily and daily tours around Vlora and the Riviera.

Regina Blu, the first pioneer who founded the Regina Fleet

It was the first to start sailing to Sazani and Karaburun, followed by other ships, which are awaiting numerous tourists. Today, Regina Group, one of the most prominent tourist resorts in Vlora in the hotel and tourism, has created the Regina Fleet, which consists of several ships and is characterized by completely distinct features, in two respects; has begun to build its ships in Albania and has extended its activity to the Gulf of Durres (read more about Vasil Bedinaj in the article).

Liburna - the beauty of Vlora

It is newest but certainly the most beautiful of boats sailing in Vlora! A madman's passionate passion, grown between the seas, created almost an art work, entirely based on the technique of building fastgrowing liburnas. There was no other name than Liburna. It is so beautiful that you will probably find it in iconic Vlora photos, postcards, as part of the backdrop of famous showbiz girls or even illustrating the tourist spots of world and local tourist agencies.

Mogila catamaran deluxe on the waves

Of course, a ship is made to navigate but it can also be a luxury and comfort facility

that offers you alongside adventure and entertainment, and the luxury of a fivestar restaurant where you can enjoy your lunch with fresh seafood, while the landscape in front of you is constantly changing. That's exactly what Mogila Ship offers you.

A captain on the board of Teuta

Do you mind? You board the ship, and while boarding, wait for the wheel to find some rough sea pirate, preferably those with long bearded brunette face, while on the wheel you will find the hands of a woman and below the captain of the sailor , two soft eyes smiled. Do not be surprised at all; she is Valentina, the shipwreck of Teuta Shipy, a girl so ladies that her husband has left her in the wheel. Even Teuta is slowly returning to a small fleet, so far with two beautiful boats.

The underwater world of Vlora

The Sazan-Karaburun Maritime National Park, promulgated only in the last years, has invaluable treasures, including land, sea and submarine. Not only old relics, drowned boats, and interesting artifacts, but also a rich flora and fauna, which is beginning to recover significantly, is what you can discover in the Gulf of Vlora. But not without the help of the Reconciliation and the Blue Expedition Boys. Only their diving team can help you explore the right places. You can combine diving with your stay at one of Karaburun's beaches, or book a full day for this special tour.

Second World.

Nr 29 TRAVEL 2019

Regina Blu, pionierja e parë që themeloi Flotën Regina

Ajo ishte e para që nisi lundrimet drejt Sazanit e Karaburunit, e ndjekur shpejt nga anije të tjera, që rendën të presin turistët e shumtë. Sot Regina Group, një prej kompanive turistike më të spikatura të Vlorës në hoteleri e turizëm, ka krijuar Flotën Regina, që përbëhet nga disa anije dhe që karakterizohet nga tipare krejtësisht të veçanta, në dy aspekte; ka filluar t`i ndërtojë anijet e saj në Shqipëri dhe e ka shtrirë aktivitetin edhe në Gjirin e Durrësit (lexo më shumë për Vasil Bedinaj në artikull).

Liburna – bukuroshja e Vlorës

Ajo është më e reja por pa asnjë dyshim më e bukura e anijeve që lundrojnë në Vlorë! Një pasion i çmendur i të zotit të saj, rritur mes detesh, krijoi thuajse një vepër arti, e bazuar krejtësisht në teknikën e ndërtimit të liburnasve të shpejtë të lashtëtsisë. E s`kishte si të quhej ndryshe veçse Liburna. Ajo është aq e bukur, saqë me siguri në të ardhmen, do ta gjeni nëpër fotot ikonike të vlorës, nëpër kartolina, si pjesë të sfondit të vajzave të famshme të show bizit apo edhe ilustruese të spoteve turistike të agjencive turistike botërore e vendase.

Mogila katamarani luksoz mbi dallgë

Natyrisht që një anije është bërë për të lundruar por ajo mund të jetë njëkohësisht edhe një objekt luksi e komforti që jua ofron krahas aventurës dhe argëtimit, edhe luksin e një restoranti me pesë yje, ku mund të shijoni drekën tuaj me ushqime të freskëta deti, ndërkohë që peisazhi para jush ndryshon vazhdimisht. Kjo është pikërisht ajo që ju ofron Anija Mogila.

Një kapitene në bordin e Teutës

E keni parasysh? Ju hipni në anije, dhe teksa kaloni në bord, prisni që në timon të gjeni ndonjë pirat të ashpër deti, mundësisht nga ata me mjekër të gjatë e fytyrë të zeshkët, ndërkohë që mbi timon do gjeni duart e një femre dhe poshtë kapeles prej marinari, ju buzëqeshin dy sy të butë. Mos u çudisni fare; ajo është Valentina, kapitenia e Anijes Teuta, një vajzë aq e zonja, saqë i shoqi ia ka lënë asaj në dorë timonin. Edhe Teuta po kthehet ngadalë në një flotë të vogël, deri tani me dy anije të bukura. 60

Bota nënujore e Vlorës

Parku Kombëtar Detar SazanKaraburun, i shpallur i tillë vetëm vitet e fundit, mban në gjirin e tij thesare të paçmueshme, duke përfshirë tokën, detin dhe nëndetin. Jo vetëm relike të vjetra, anije të mbytura e objekte interesante por edhe një florë e një faunë e e pasur, që ka filluar të ripërtërihet ndjeshëm, është ajo që mund të zbuloni në Gjirin e Vlorës. Por jo pa ndihmën e Pajtimit dhe djemve të Ekspeditës Blu. Vetëm ekipi i tyre i zhytjes mund t`ju ndihmojë të eksploroni vendet e duhura. Ju mund ta kombinoni zhytjen me orët e qëndrimit në një nga plazhet e Karaburunit, ose të rezervoni një ditë të plotë për këtë tur të veçantë.

MARE / SPIAGGE / ESCURSIONI / PRELIBATEZZE CULINARIE

VACANZE INDIMENTICABILI!

CNC Technology SHPK Lagjija “plazhi” Rruga Nacionale Vlore – Orikum, km 12, VLORE (AL) www.vacanzealbania.info; luca@vacanzealbania.info

Comodi appartamenti per famiglie da 2 a 6 posti letto con splendita posizione fronte mare e a 4 passi da famosi ristoranti con specialità pesce. Specialità culinarie da gustare Escursioni nei luoghi meravigliosi

Qendra e zhytjes “Ekspedita BLU’’ Lagja “BASHKIMI” Pallati 1301, Vlora, Albania Tel: +355 69 464 6951

Experience the most unforgettable vacations by diving and exploring the mysteries of the underwater world caves, Fauna and Flora ancient relics, ships, along Vlora coast, and the whole Riviera

KURSE ZHYTJEJE, ESKURSIONE DHE GUIDA NËNUJORE. ETJ. Shërbime të tjera: PUNIME NËNUJORE (SALDIME DHE PRERJE NËN UJË)

Zbuloni misteret e nëndetit të Vlorës dhe Rivierës! Nr 29 TRAVEL 2019

Vasil Bedinaj

njeriu që ndërton anije Vitin e shkuar Regina Group ndërtoi anijen e parë me kapacitet rreth 200 persona, e cila përshkoi brigjet e Vlorës nëpër Sazan e Karaburun, ku qindra turistë të huaj e kuptohet, edhe plot shqiptarë, shijuan bukuritë e bregdetit vlonjat në ditët e nxehta të verës. Këtë vit u ndërtua anija e dytë, me kapacitet më të madh, si rrjedhojë e kërkesave të shumta të turistëve, që megjithë shtimin e mjeteve të lundrimit, mbetet ende e lartë. Kantieri është vendosur diku pranë Plazhit të Vjetër, dhe mbikëqyret nga inxhinierë dhe projektues huaj, dimplomuar e vlerësuar nga BE, me qëllim që të sigurohet cilësia dhe siguria e duhur. Pyetjes tonë, nëse këto janë shenjat e nisjes së industrisë së ndërtimit të anijeve në Shqipëri, Vasil Bedinaj, president i Regina Group, i përgjigjet pozitivisht, duke na zbuluar se përveç zgjerimit të flotës së Regina Group me anije të tjera, në të ardhmen, planet janë për tregtimin e këtyre anijeve, duke plotësuar natyrisht kërkesat e tregut në sajë të porosive. Por sidomos ajo që synohet fort, është edhe riparimi i anijeve, edhe kur ato vijnë nga jashtë, pasi ky proces është shumë i kushtueshëm dhe kërkon kohë të gjatë nëse kryhet jashtë, siç ndodh aktualisht. Duket vërtet e largët koha kur moratoriumi i skafeve kishte ndaluar lëvizjen e çdo mjeti lundrues në bregdetin shqiptar, tani që jo vetëm lundrohet, por edhe po ecet me shpejtësi drejt plotësimit të kësaj pike të rëndësishme të turizmit në sektorin e argëtimit dhe kohës së lirë. Në këtë sektor Vlora është disa hapa më përpara se Durrësi, ku deri tani nuk ka pasur anije turistike në lëvizje por ku stacionohen disa kryqëzore gjatë verës, gjë që në Vlorë nuk ka ndodhur akoma. Mirëpo edhe Durrësi ishte në planet e Regina Group dhe në këtë sezon, atje lundroi anija e parë, që do të shëtisë përgjatë gjirit të Durrësit, duke plotësuar kërkesat e turistëve të shumtë. Megjithatë është lajm shumë i mirë që shenjat e lindjes së një sektori prodhimi duken pozitive, sepse Shqipëria, me një bregdet prej katërqind e pesëdhjetë kilometrash, do të punësonte një numër të madh njerëzish e do të rriste mundësinë e shkollimit në profile profesionale të fushës inxhinierike të lëndëve drusore.

22 persona të punësuar, në një kantier i cili më parë nuk ekzistonte dhe që synon të angazhojë në këtë sektor specialistë, inxhinierë, arkitektë, projektues dhe sidomos të apasionuar pas inxhinierisë së drurit e konkretisht asaj të ndërtimit të anijeve

Around Vlora, Sazan, Karaburun Peninsula, the Albanian Riviera, with

REGINA FLEET

Sail and enjoy the Albanian Beauties! Around DurrësBay and beyond

REGINA FLEET Around the Albanian Riviera,

EGINA GROUP

“Pavli Flloko” Str. “7 Pallatet”; Uji i Ftohtë, Vlorë, Albania

Tel: +355 (0) 33 407 600; 069 206 5399 E-mail: info@reginacity.al info@hotelregina.al; www.reginacity.al www.hotelregina.al; www.intoursvlora.al

EGINA GROUP Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e trete

Nature day

Llogora National Park exploration Një ditë nga turi shtatë-ditor duhet t`ia kushtoni plotësisht natyrës! Por edhe për të provuar kuzhinën e vërtetë tradicionale vlonjate, Arapashin e famshëm dhe mishin e qingjit në hell, nuk ka vend më të mirë se sa në Parkun Kombëtar të Llogorasë, Parku Kombëtar i Llogorasë ndodhet rreth 40 km në jug-lindje të Vlorës, në kufirin midis Adriatikut dhe detit Jon. Parku shkon nga lartësia 470 m në lartësinë 2018m. Pranë Qafës së Llogarasë ka shumë pemë dhe forma interesante kurorë si rezultat i baticave dhe erës. Një shembull mahnitës është “Pisha Flamur”, një monument i rrallë i natyrës me vlera shkencore dhe turistike. Ky park ofron një mot dhe peizazh tërheqës dhe fusha karakteristike me pikë dominuese. Bimësia e saj përbëhet kryesisht nga halorë të tillë si pisha e zezë. Parku i Llogarasë ka një rëndësi të madhe edhe si një destinacion turistik dhe shërben si një urë transiti për bregdetin e Jonit. Ai ka potencial të madh për zhvillimin e eko-turizmit, sportet e ajrit, ekskursionet dhe udhëtimet. Ky është një vend klimatik sepse këtu përzihen të dyja klimat, malore dhe detare e freskët. Për tifozët sportivë ky park ofron mundësi akomodimi në hotele luksoze. NJërin prej tyre jua sugjerojmë edhe ne dhe është pikërisht Llogora Tourist Village, si një kompleks turistik ku mund të kaloni më shumë se një ditë e të përkëdhelur prej natyrës e shërbimeve të shumta.

One day from the seven-day tour you have to pay full attention to nature! And for this there is no better place than in the National Park of Llogara, Driving along the coastal road from Orikum to Dhermi you will pass through the famous Llogara Pass, a spectacular winding road, rising up to 1,027m and overlooking the Ionian coast of the Albanian Riviera. This is the highest point on the main coastal road between Vlore and Sarande. Llogara Pass sits at the height of 1027m and is nestled in the middle of the Çika Mountain range which is part of the Llogara National Park. The Park is known from its colorful flora and fauna with over 100 different types of wild animals and birds including: deer, wild cats, foxes, etc. The mixture of refreshing high altitude mountain air and proximity of the sea makes it very attractive destination for tourists. The area is also important for the growth of eco-tourism, picnic, hiking and air sports. The visitors to the Llogara National Park have the opportunity to see beautifully-shaped trees, formed by air currents, or to admire beautiful views of the Ionian Sea. One of the important tourist attractions is the Flag Pine tree which resembles the Albanian Eagle. Another activity we suggest is The Botanic Trail, offered from Llogora Toursit Village staff.

day

Botanical tour trail

In the heart of the Llogora National Park, a green paradise where everyone finds themselves. 16 wooden houses as in a fairytale, a hotel with excellent standards for an all-year season resort with indoor pool, playground, Spa, outdoor gym, mini golf and botanical museum in nature. The company of the deers will fascinate you. The local dishes are combined with the charm of a five-star restaurant and the best wines you may have experienced. The most beautiful experience you will live in Albania!

Llogora National Park, VlorĂŤ, Albania Tel.: +355693344400; e-mail: info@llogora.com www.llogora.com

Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e katërt

Adventure day Paragliding from Llogora over Palasa Beach

Nëse doni të përjetoni më shumë aventurë, më shumë adrenalinë apo të zbuloni më shumë shtigje të reja, atëhere duhet të provoni të fluturoni me paragliding nga Qafa e Llogorasë mbi plazhin e Palasës ose t`i ngjiteni Malit të Çikës, që ndër të tjera ju ofron edhe pamje spektakolare që nuk do ti shikoni dot askund tjetër. Zgjidhni mes të dyjave ose rezervoni më shumë ditë!

rth

day

or hiking toward Çika Mount peak

If you want to experience more adventure, more adrenaline or discover more new trails, then you should try to fly by paragliding from the Neck of Llogara to the Palasa beach or to climb the Mountain of Cika, among other things you also offers a spectacular view over the sae that you will hardly see anywhere else. Choose between the two or book more days! The Çika Mountain range starts at the Karaburun peninsula, and as it’s running south it’s becoming taller and taller. The top peak – Çika reaches 2,044 meters elevation, and it stands a little south of Llogara Pass. This mountain range runs almost for the whole length of the Ionian coast until the city of Sarande. Paragliding … For those seeking Adventure in Albania, paragliding is a safe & unforgettable activity. The Sense of freedom, magical images, relaxation, joy, putting a smile on your face, this is the quintessence of flying.

Paragliding Guide in Albania service is aviable by Aeroclub Extremeillyricum since the year 2006, there are many sites for Paragliding in Albania, for the levels, from beginner to advanced pilots, many of them are explored and finded by foreign pilots

www.xtremeillyricum.com

Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e pestë

To the South

Narta Lagune & Zverneci island Laguna e Nartës

Narta ndodhet në veriperëndim të Vlorës, aty ku nis autostrada VlorëTiranë. Fshati i ndërtuar në fillim të shekullit të XIX-të është vendosur buzë lagunës me të njëjtin emër i ngritur buzë ujërave dhe kodrave me ullishta. Narta dallohet për njerëzit punëtorë, të cilët janë marrë tradicionalisht me peshkim, vreshtari dhe nxjerrjen e kripës. Këtu në ujrat e Lagunës së Nartës ndodhet një nga kriporet më të vjetra dhe më të mëdha në Shqipëri. Ndërsa Laguna e Nartës me sipërfaqe 41.8 km2, është e pasur me peshk dhe shpendë të egra. Ujrat e lagunës komunikojnë me detin Adriatik nëpërmjet dy kanaleve natyrore. Midis tyre ngrihet një segment i gjatë litoral i krijuar nga veprimtaria akumulusese e ujrave të detit, të cilit nuk i mungojnë pjesët pyjore dhe dunat rërës të krijuara nga era. E njohur Narta është jo vetëm për traditat, folklorin por edhe gatimin dhe verën e famshme të saj. Vera e kuqe e Nartës, ngjala dhe levreku janë tre asortimentet më të njohura të kulinarisë vendase. Laguna e Nartës përveçse një habitati ku jetojnë në kushte optimale rreth 195 lloje shpendësh ofron edhe resurse të tjera turistike. Të tillë janë dy ishujt e saj si ai i manastirit të Zvërnecit dhe Karakonisi. Në ujrat e këtij liqeni detar jeton edhe një koloni pelikanësh kaçurrelë e kohët e fundit janë afruar e kanë gjetur strehë edhe një tufë flamingosh. Manastiri i Zvërnecit ndodhet në ishullin më të madh të lagunës së Nartës. Pjesën më të madhe të tij e zë një pyll i gjelbër qiparisësh. (Lexo më shumë në artikullin për Zvërnecin). Në varrezën e këtij manastiri ndodhet që nga viti 1932 varri i qëndistares së flamurit Marigo Pozios. Kisha dhe ishulli lidhet me bregun nga një urë druri me gjatësi prej 200 m. Zvërneci ndodhet midis lagunës dhe Kepit të Triportit, mbi kurrizin e disa kodrinave të ulëta. Përveç fshatit të vendosur buzë bregut perëndimor të Lagunës dhe përballë Nartës, Zvërneci përbën edhe një qendër turistike i cili ofron plazhet dhe pyllin e pishave. Në Treport pranë tij, aty ku nis Gjiri i Vlorës janë gjetur një port detar, disa mure rrethuese, disa ndërtesa, karkasa e një anijeje dhe qeramika të ndryshme, që i përkisnin dikur rrënojave të Aulonës antike. Të shpenzosh një ditë mes pyjesh e lagunash, kuzhine me bazë peshku e ngjalash lagune, shoqëruar me verë Narte, do të jetë një përvojë unike e të trefishtë historike, kulturore dhe gastronomike.

Dëllënja, Pishë-Poro, Delisufi

Përtej Nartës deri në grykëderdhjen e Vjosës në veri has një bregdet të ulët fushor, që i përket nje tjetër zone të bukur e të parrahur të Vlorës, e quajtur ndryshe Myzeqeja e Vlorës. Një sërë fshatrash detarë e breglumorë, ndër të cilët spikasin Dëllënja, Pishë-Poro dhe Delisufi, fshehin në gji të tyre një pasuri natyrore të fuqishme që nesër mund të bëhet burim të ardhurash për të gjithë zonën. Vjosa, që është edhe kufiri ndarës natyror i Vlorës me Fierin, është një burim natyror që vendasit momentalisht e shfrytëzojnë vetëm për peshkim, por pesëmbëdhjetë kilometrat e saj që nga Ura e Mifolit, janë plotësisht të lundrueshëm edhe për shëtitje turistike me varka apo katamaranë të vegjël, që mund ta përshkojnë hapësirën e gjerë të Vjosës deri në grykëderdhjen e saj, ku fillon edhe bregdeti i Vlorës. Pylli me pisha i Dëllënjës, është gjithashtu një burim turistik i pashfrytëzuar, që 68

day

Around Vjosa River

Dëllënjë -Pishë Poro Delisuf

mund të përdoret për shëtitje, piknik, strehë për turistët që lëvizin me rulota ose që pëlqejnë të strehohen në çadra gjatë ekspeditave të tyre. Vetë fshati është një zonë e pastër, me njerëz bujarë e mikpritës, që kanë dëshirën dhe vullnetin ta nxjerrin në pah vendin e tyre, për t’u parë si një pikë interesi turistik. Bërthamëza të vogla hotelesh, shtëpish pritëse, muzesh etnografikë dhe këndesh argëtimi po ngrihen dalngadalë në fshat, për t’i paraprirë një të ardhmeje turistike, së cilës po i shtohet si vlerë edhe rruga prej dhjetë kilometrash, që tashmë po rehabilitohet plotësisht. Plazhi i Dëllënjës dhe Delisufit, përveçse një mundësi e mirë për peshkim, për shkak të bashkimin me rrjedhën e Vjosës, është edhe mjaft kurativ me rërë të përzier me jod, që gjatë muajve të dimrit, mbledh shtresa të të tëra e që e kthejnë shpeshherë rërën e plazhit në një sipërfaqe të zezë prej dendësisë së jodit. Dunat e Pishë-Poros, që janë edhe monument natyre, bashkuar me pyllin e dendur me pisha dhe lagunën e vogël, që vendasit e quajnë Kallënga e Poros, krijojnë një formacion të fuqishëm për turizmin natyror, që s’mund të kalohet lehtë pa u vizituar. Ky vend ka qenë shënjestra e gjuetisë së një prej patriarkëve të udhëheqjes komuniste (Mehmet Shehut), për shkak se zona ka qenë përveç të tjerash edhe rezervat natyror fazanësh. Një sasi e madhe speciesh dhe zogjsh rriten tani këtu, dhe flitet se rezervati i fazanëve do të rijetësohet, për t’i dhënë zonës bukurinë e dikurshme. Një tjetër aset natyror interesant në këtë zonë është edhe Lumi i Vdekur ose Lumi i Kripur siç e quajnë banorët, një segment ujor që gjallërohet kryesisht në dimër, me ndërrimin e baticave dhe zbaticave të Adriatikut.

The Lagoon of Narta

The lagoon of Narta. Situated at Vlora district, at the northwest side of the big city. Very rich zone of ligatines, wet lands and water birds. We meet typical Mediterranean flora of the salty lands as at the delta of Vjosa River. Narta is the second big lagoon of the country for the water birds and this fact puts it at the list of protected natural reserves. 20 000 winter birds which includes 40 types. Food source for the curly pelican (Pelicanus crispus) and commune shelter for flamingos (Phenicopterus ruber). Around the lagoon grows a very rich flora and fauna, typical of the Mediterranean ligatines. The area of Zvernec is famous for the coastal attractions mixed with the cultural and traditional richness which compose a high potential for the development of tourism. Inside of Narta Lagoon lies the island of Zverneci, very famous for the old monastery, which expresses the cultural values of the zone. Zvernec Monastery is the most important cultural monument in the area of Narta. One of the reasons to visit the island of Zvernec is to see this monastery. It was built in the 13th century in Byzantine style and was dedicated to Saint Maria. This construction is in the center of the island. Every August 15th, there is an Orthodox celebration to remember the birthday of Saint Maria.

Dëllënjë -Pishë Poro Delisuf

Beyond Narte to Vjosë estuary on north coast, we can enjoy a low field, which belongs to a beautiful area of another unbeaten part of Vlora, called Vlora’s Granary. A number of fluvial and marine villages, among of which stand out Dëllënja, Pishe-Poro and Delisufi, hide in their bosom a powerful natural wealth that tomorrow may become a source of life for the entire area. Vjosa, which is the natural borderline of Vlora from Fier, is a natural resource that is currently used only by locals for fishing, but her fifteen kilometers

Fishermen at the delta of Vjosa River Photo: Blue Albania ©

from Mifoli Bridge, are fully navigable for boats or hiking tour of small ships, wich can traverse the vast space of Vjosë to its delta, where gets start the coast of Vlora. Dëllënja pine forest, is also an untapped resource that can be used for hiking, picnic shelter for tourists traveling in campers or in tents during their expeditions. The village itself is a clear area, with generous and hospitable people, who are eager and willing to reveal their country, to be seen as a point of tourist interest. Small hotels nucleolus, guest houses, ethnographic museums and entertainment spaces are rising slowly in the countryside, in anticipation of a future tourist, which is increasing while the road to the national highway which is about ten kilometers, now is fully rehabilitated. Dëllënja and Delisufi beach, is a good opportunity for fishing, due to the merger with Vjosë flow is also quite curative sand mixed with iodine, which during the winter months to gather all the layers that often turn sand beach in a black surface density of iodine. Pine-Poros dunes, which are also natural monument, together with dense pine forest and small lagoon, which locals call Kallenga of Poro, create a powerful lineup for nature tourism, which can be passed easily without visit. This place has been the target of one of the patriarchs for hunting (Mehmet Shehu)., because the area has been among other, natural reserve for pheasants. A large amount of bird species grow here now, and has been discussed that pheasants will be brought back to give former beauty to the area. Another interesting natural asset in this area is the Dead River or Salt River as residents call it, an animated segment that keeps mainly the water in the winter, with the change of intertidalof Adriatic Sea

Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e gjashtë

day

Fshatrat plot diell të Rivierës

The sunny villages

of the Albanian Riviera

Kur udheton ne jug nga Qafa e Llogorasë, njezet kilometrat e pare kalon nje rruge gjarperushe ne nje terren "te papercaktuar"-nje perzierje e ndertesave te vjetra dhe te reja te te vendosura mes pemesh duke u grumbulluar larte kundrejt rruges. Dhermiu nuk shfaqet deri ne kalimin e nje kthese te forte te rruges, ku papritur pamja hapet neper nje gryke te thelle, dhe cdokush me ne fund kupton nje ndjeshmeri kryesore te Rivieres: fshati tipik rreze kodres.

Dhërmiu

Dhermiu eshte nje nga perlat e Shqiperise se Jugut: teper i pasur ne histori, dhe per shkak te stabilitetit familjar (te fiseve) nder kohe, me i zhvilluar dhe pak me i madh se fshatrat e tjere. Gjeografia e tij eshte dramatike. Nga rruga nacionale fshati duket sikur mezi eshte grumbulluar kundrejt shkembinjve te pjerret. Kembanoret e kishave te vjetra shekullore ngrihen ne profil kundrejt tekstures se bardhe ne sfond, e gjitha e nderprere vende-vende me hapesira te gjelberia te bukura e shume te rritura, kudo ajo e merr nje shans. Edhe nje shetitje neper fshat tregon mbi te nje peizazh me te bute- edhe rripa te gjelbert te gjere te drejte ne disa sheshe te bukur. I ndertuar ne pjerresine e kodres 150 m mbi nivelin e detit, dhe i rrethuar me shkembinj te pjerret ne lindje dhe perendim fshati ngjan si nje akropol. Duke marre ne konsiderate vendndodhjen e pjerret dhe shkembore te Dhermiut mbi det, qe te jep pershtypjen sikur po del nga shkembinjte, vendi shpesh krahasohet me Amalfin ne Itali. 70

When traveling south from Llogara Pass, the first twenty kilometers or so of the Riviera are experienced winding through a kind of vague terrain—a mixture of old and new buildings settled back within the trees and crowding up against the road. It is not until a sharp bend in the road, where the view suddenly opens up across a deep gorge, that Dhërmi is revealed, and one finally understands a primary sensibility of the Riviera: the iconic hillside village.

Dhermi

Dhërmi is one of the gems of south Albania: incredibly rich in history, and due to its relative stability over time, more developed and a bit larger than other villages. Its geography is dramatic. From the national road the village seems impossibly stacked against the steep rock. The bell towers of centuries-old churches rise up in profile against the white fabric behind them, all of it interrupted in places by lush swaths of green overgrowth, anywhere it gets a chance. A stroll through the village though reveals a much more gentle landscape above—even wide swaths of flat space in a couple of lovely plazas. The village is organized as a kind of process to reach the church at the top. It is a lovely route that brings the walker across the various types of houses and smaller civic and religious buildings, and culminates in one of the more dramatic views of the entire Albanian coastline, set from within the yard of the church. At the top of the village, perched boldly on a rocky outcropping sits the Monastery of Pangji (Manastiri i Pangjisë). The church grounds date all the way to the thirteen to fourteenth century. There are

HOTEL RANGE

Tel.: + 355 391 21 000 Mob: +355 67 500 0052 info@hotelorangedhermi.al www.hotelorangedhermi.al

Vetëm 100 metra larg bregut të detit të mrekullueshëm të Plazhit Drimades, ndodhet Hotel Orange me një kapacitet prej 20 dhomash luksoze të cilat plotësojnë çdo dëshirë tuajën për konfort. I gjendshëm lehtëdhe me ambjente komode dhe relaksuese, në të do të ndjeheni të përkëdhelur brenda një oazi mesdhetar, e mund të shijoni kuzhinën më të mirë në zonë.

Ju mirëpresim! Set in Dhërmi, Hotel Orange offers accommodation with private balconies. Guests can dine in the restaurant or a drink at the bar and free WiFi is available. The units in the hotel are equipped with a flat-screen TV. At Hotel Orange, all rooms are equipped with air conditioning and a private bathroom. Continental and buffet breakfast options are available every morning at the accommodation. Around-the-clock assistance is available at the reception, where staff speak Albanian, Greek, English and Italian. Nr 29 TRAVEL 2019

Fshati eshte i organizuar si nje forme procesi per te arritur ne kishen ne krye. Eshte nje itinerar i kendshem qe sjell kembesorin permes lloje te ndryshme shtepish dhe ndertesash te vogla qytetare dhe fetare, dhe arrin kulmin me nje nga pamjet me panoramike ne te gjithe bregdetin shqiptar, te vendosura brenda oborrit te kishes. Ne krye te fshatit, qendron me guxim mbi nje pjese shkembore Manastiri i Pangjise. Kisha daton qe nga shekulli XIII-XIV. Atje ka dhe tre manastire te tjere- me i famshmi prej tyre eshte Shen Theodori, plus Manastiri i Shen Marise dhe Manastiri i Stravidhit.

Vunoi

Vuno te percjell ndjeshmerine si te ishte nje nder fshatrat klasike greke ose italiane ne pjerresine e tyre dhe ne shkurtimet e rrugeve. Ne te, gjithashtu, jane shume shembuj te mire te arkitektures rajonale nga shekulli i tetembedhjete, si ne shtepi dhe kishat. Fshati po ashtu ka qene shtepia e shume dijetareve te shquar. Ashtu si Kudhes dhe Qeparo, Vuno eshte mjaft mahnites ne qendrimin perballe lartesive tipike te jugut shqiptar, dhe nje lloj i caktuar kozmopolitanizmi: barinjte dhe profesoret kane bashkejetuar ne shtepi prej guri te vjetra e shekullore te vendosuara ne lartesi mbi det. Vuno, ashtu si Dhermiu, eshte nje fshat me pjerresi shume te madhe. Ai eshte ndertuar ne anen e nje kodre me pjerresi te bute, dhe pjesa me e madhe e ndertesave historike qendrojne mbi rrugen nacionale. Ndertimet jane kompakte dhe prodhojne tipologji interesante te hapesirave te hapura dhe te mbyllura, rrugeve dhe lidhjeve; duke perfshire kalimet me hark tipike te Vunoit. Ka nje numer te banesave karakteristike te Vunoit, te cilat, nepermjet arkitektures se tyre menyrave tradicionale te punes, ruajne trashegimine kulturore te zones. Disa nga me te dukshmet mes tyre jane shtepia me kullen e Shane Kokes dhe banesa e Odise Kasnecit. Banoret e Vunoit, ose Vunojtsit, jane kryesisht vendas, por gjate sheku72

three other monasteriesâ&#x20AC;&#x201D;the most famous of them being St. Theodore, in addition to the Monastery of St. Mary and the Monastery of Stavridh.

Vuno village

Vuno can feel at times like classic Greek or Italian villages in their steepness and cutback roads. In it, too, are many fine examples of the regional architecture from the eighteenth century, both in houses and churches. Vuno has been home to many notable scholars as well. Like KudhĂŤs and Qeparo, Vuno is quite stunning in juxtaposition to classic south Albanian ruggedness, and a certain kind of cosmopolitanism: shepherds and professors have coexisted in centuries-old stone houses perched above the sea. Vuno, like Dhermi, is an extremely steep village. It is built across the side of a gently concave hill, and the majority of the historic fabric sits above the national road. The built environment is compact and produces particularly interesting typologies of open and close spaces, routes and connections; including the arched passages typical of Vuno. There are a number of characteristic dwellings in the village of Vuno, which, through their architecture and traditional ways of working, preserve the cultural heritage of the area. Some of the most notable among them are the House with the Tower of Shane Koka and the Dwelling of Odise Kasneci. Residents of Vuno, or Vunjotsit, are mainly indigenous, but through the centuries many of them have been forced to emigrate and work. A large number of men from Vuno worked in southern France in the Saint-Ă&#x2030;tienne mines, as well as in Italy. The 200 year old school in Vuno was built

The old village of Himara ©Wonder Albania

jve shume prej tyre kane qene te detyruar te emigrojne dhe punojne. Nje pjese e mire e burrave nga Vunoi kane punuar ne jug te Frances ne minierat e Saint-Étienne, si dhe ne Itali. Shkolla e vjeter 200 vjecare ne Vuno u ndertua shume afer kishes kryesore te fshatit, per te ofruar hapesire per arsimimin e te rinjve. Shkolla u mbyll disa vite me pare per shkak te numrit te kufizuar te

very close to the main Church of the Village, to offer room for education to the young people. The school of Vuno closed down some years ago, due to the very limited number of students. Currently, it is being used as a hostel during summer season. The Cyprus tree of the Church (Qiparisi i Kambonares se Kishes se Vunoit) is a natural monument.

Projekti i Bashkëpunimit Teknik Gjerman GIZ, "The Misterious South" ka bërë një punë të shkëlqyer për ri jetëzimin e fshatrave të Jugut, disa prej të cilëve jua kemi ofruar në këtë ditë të turit. Janë plot 18 fshatra, që kanë marrë jo vetëm vëmendje të veçantë por edhe investime në infrastrukturë e logjistikë. Një prej aktiviteteve më të spikatura për këtë zonë tashmë është edhe South Outdo or Festival

Qeparo village

The Project of German Technical Co operation GIZ, valled "The Misterious South", has done a great job for the re-run of the South Villages, some of which we have offered on this tour day. There are a total of 18 villages, which have received not only special attention but also investments in infrastructure and logistics. One of the most prominent activities of this area is now the South Outdo or Festival.

Qeparo is a beautiful Albanian village, which has maintained its form through centuries of political turmoil, and bears a weathered, wizened, and calm feeling, as if nothing could phase it. To walk through Qeparo is to encounter ways of life that have been lost for a century. The village rises on a rocky ridge about 300 meters above sea level, having a castle like urban setting. In comparison with other villages of the coast, it has the best preserved traditional architecture and urban fabric. The old village impresses with the stunning beauty, the harmony with the terrain and the stone houses with their typical traditional architecture, as in other coastal villages. It is very well preserved, in spite of the fact that a number of historic houses are being abandoned. The built environment is compact and produces particularly interesting typologies of open and close spaces, routes and connections. The way how houses come together, looking from above one another, and the inner garden space it`s impressive.

Himara village

The Himara Village is stretched long and low across a rock outNr 29 TRAVEL 2019

nxenesve. Aktualish ajo perdoret si hostel gjate sezonit te veres. Qiparisi i kembanores se kishes se Vunoit eshte nje monument natyror.

Qeparoi

Qeparoi eshte nje fshat i bukur i Shqiperise, qe mbart nje ndjesi te ngrohte duke ruajtur formen e tij pergjate trazirave politike nder shekuj. Te ecesh ne Qeparo eshte si te ndeshesh me udhet e jetes te humbura prej kohesh. Fshati ngrihet mbi nje kreshte shkembore rreth 300 m mbi nivelin e detit, me nje vendosje urbane qe i ngjason keshtjelles. Ne krahasim me fshatrat e tjere te bregdetit, ai ka ruajtur me se miri arkitekturen tradicionale dhe strukturen urbane. Fshati i vjeter te impresionon me bukurite mahnitese, harmonine me terrenin dhe shtepite e vjetra prej guri me arkitekturen e tyre tradicionale, ashtu si ne fshatrat e tjere te bregdetit. Ajo eshte mirembajtur, pavaresisht faktit qe nje numer shtepish historike po braktisen. Ndertimi eshte kompakt dhe ne vecanti krijon tipologji interesante te hapesirave te hapura dhe te mbyllura, rrugica dhe kalime. Menyra se si shtepite vijne prane, duke pare njera-tjetren nga lart, dhe hapesira e kopshteve te brendshme, është mahnitëse.

Himara e vjetër

Himara Fshat shtrihet mbi nje kodrine, me ne sfond nje masiv shkembor, e cila ka nje sens "krenarie" ne qendrimin e saj perballe detit. Orientimi pergjate fshatit eshte i thjeshte; cdokush mund te eci lirshem duke shuar kuriozitetin e tij me zbulime magjike gjate rruges. The Himara Village is stretched long and loë across a rock outcropping, ëhich has a kind of pride in its posture as it looms over the sea. The orientation through the village is easy; one can ëander the streets freely and easily being reëarded for curiosity ëith magical discoveries along the ëay. 74

cropping, which has a kind of pride in its posture as it looms over the sea. The orientation through the village is easy; one can wander the streets freely and easily being rewarded for curiosity with magical discoveries along the way.

Valta Hotel

Offering an outdo or po ol and a private beach area, Valta Hotel is situated in Qeparo in the VlorĂŤ County Region. Guests can enjoy the on-site bar or have a meal at the hotel`s restaurant. Fre e WiFi access and fre e private parking are available. Each ro om comes with a flat-scre en TV. Certain units include a seating area for your convenience. The ro oms come with a private bathro om with a bath and bidet, with bathrobes provided. Extras include bathrobes and fre e toiletries.

Qeparo, VlorĂŤ, Albania Tel: +355 69 526 8372 valtahotel@gmail.com www.hotelvalta.com

Nr 29 TRAVEL 2019

Dita e shtatë

Lumi i Vlorës

Vranishti, Kuçi, Kallarati - labëria e vërtetë Fotot nga GIZ Misterious South project ©

Vranishti

Vranishti eshte i vendosur ne shpatin e pasem te malit te Cikes: pika qe duket nga lart Qafes se Llogarase. Ai eshte nje nga fshatrat e pakte i vendosur ne shpatin lindor te lugines. Eshte nje ecje e shkurter deri ne det, por ndihet sikur eshte larg botes, sepse aty bie hija me heret. Ashtu si Gjirokastra, Vranishti kalon fundin e cdo dite duke pare largimin e diellit ne kodren pergjate lugines, dhe kohe me pas ndertesat e tij jane ne erresire dhe kane nevoje per ndricim elektrik. Te jesh perballe lindjes do te thote te jesh ne nje bote tjeter. Por, te jesh ne "nje bote tjeter" i pershtatet Vranishtit shume mire. Vranishti ze nje skaj shume interesant te Laberise ashtu sic eshte edhe larg detit; ne nje menyre, fshati mbetet plotesisht shqiptar (i pa ndikuar nga faktore te jashtem) HORA-Vranisht eshte nje qender ilire e Epirit-dikur e njohur si "guri i bardhe" sinonim me "guri i mire" ose "guri hyjnor"... Kjo

Fotot nga GIZ Misterious South project ©

eshte atje ku gjendet "Sofra* e Perendise" ose "Guri ne Parajse". (*Sofra-tryeze e ulet e rrumbullaket e bere nga druri mogan)

Kuçi

Kuci eshte fshati me i madh i Laberise. Ai eshte i vendosur 620 metra mbi nivelin e detit dhe 62 km larg nga Vlora. Fshati shtrihet ne fund te rrjedhes se lumit Shushice i rrethuar nga pyje dhe male te larta. Peizazhi ka nje gjalleri ngjyrash, sidomos gjate vjeshtes dhe pranveres; secila prej tyre aq e fresket ashtu si nje pikture e re e ardhur direkt nga Roma. Tonet e mrekullueshem te gjelbert e te verdhe largojne cdo mendim te erret dhe qielli te drejton syte ne nje menyre qe vizitoret te admirojne thurjen e endjes se reve te bardha. Kuci eshte fshati i njerezve krenare... te cilet kane ndjenja te larta patriotike. Ata jane krenare per historine dhe vendin e tyre dhe dhe kane shume memoriale. Memoriali i Zenel Hito Gjolekes qendron ne mes te qendres se

fshatit. Ai ishte nje luftetar trim, i cili udhehoqi popullin shqiptar te Laberise kunder reformave te Tanzimatit te Perandorise Osmane ne vitet 1830 - 1848

Kallarati

Kallarati eshte nje fshat qe ndodhet siper-ose, per te qene me te sakte, pas- malit te Himares (i njohur si "Maja e Vetetimave"), i cili shtrihet ne anen e nje masivi te larte shkembor qe quhet mali Bogonice. Banesat e ketij vendbanimi shtrihen deri ne brigjet e lumit Shushice, dhe jane te kufizuara ne veri deri ne Kuc dhe ne lindje ne Bolene dhe me tej ne Vranisht. Distanca e rruges nga qyteti i Vlores deri ne Kallarat eshte 52 kilometra dhe ndjek rrjedhen e lumit Shushice. Sot Kallarati, si shume fshatra te tjere te zones, eshte nje vend i qete, i ulet, historia e te cilit eshte mundesisht kudo e pasur. Kallarati eshte prane Vranishtit dhe formojne nje treshe te mrekullueshme bashke me Kucin per nje eksplorim dyditor te gjeografise dhe historise se lugines.

Vlora river valley

Vranisht, Kuç, Kallarat the real Labëria Vranishti

Vlora River Valley Studio Bleta ©

Kuçi

Kuç is the largest village of the province of Labëria. It is located 620 meters above sea level and 62 kilometers away from Vlora. The village lies at the end of the flow of the river of Shushica surrounded by high mountains and forests. The landscape has a very vivid colour, especially during autumn and spring; every one of them as fresh as a new painting straight from Rome. The brilliant greens and yellowish colors, banish every dark thought and the sky lifts the eye in a way that brings the visitors to admire the strands of drifting white cloud. Kuç is the village of proud people… who have high patriotic feelings. They are proud of their history and their place is marked with memorials. Zenel Hito Gjoleka’s memorial stands in the middle of the village square. He was a brave warrior who led the Albania people of Labëria against the Tanzimat reforms of Ottoman Empire in 1830s - 1848.

day

is everywhere within reach. Kallarat is close to Vranisht and forms a formidable and beautiful trio with Kuç for a two-day exploration of the valley geography and history. Kallarat is a village that is located above—or, to be more precise, behind—Himarë Mountain (known as “Lightning Peak”), which lies on the side of a high rocky massif that called Bogonicë Mountain. The houses of this settlement lie up to the shores of the Shushicë River and are limited north to Kuç and east to Bolenë and further to Vranisht. The road distance from the city of Vlorë to Kallarat is 52 kilometers and follows the flow of the Shushicë River.

Kallarati

Today Kallarat, like many of the areas villages, is a quiet, subdued place, whose rich history

Dikush nuk mund ta perjetoje dhe perceptoje Laberine, e keshtu nje zone relativisht te madhe te Shqiperise, deri sa te kete ngrene mish keci, te kete pire raki, dhe te kete kenduar ne Kuc. One has not sensed Laberia, and thus a huge swath of Albania, until he has eaten young goat, drank raki, and sung in Kuc.

Nr 29 TRAVEL 2019

albania It’s

now

NEVER

TOUR PACKAGES BROUGHT TO YOU Rruga “Skenderbeu” 3, EXCLUSIVELY BY TEA-TOURS

albania

now

O R

N E V E R

TO U R PAC K AG E S B R O U G H T TO Y O U E XC L U S I V E L Y B Y T E A - TO U R S

Saranda 9701, Albania Office tel.: +355 85220323 E-mail- info@teatours.al web- www.teatours.al

SARANDA KSAMIL BUTRINT BORSH BLUE EYE GJIROKASTRA BERAT PERMET ... and more

TICKETING

ALL OVER THE WORLD

D E S T I N AT I O N S ALL OVER ALBANIA

A C C O M M O C AT I O N

TO U R S D E S I G N E D A R O U N D Y O U

284 Albania

Nga Saranda nĂŤ...

From Saranda to... Special itineraries Nr 29 TRAVEL 2019

Me siguri që kur vini me pushime në Sarandë, dy destinacionet e para që ju vijnë në mendje për t`u vizituar janë Ksamili dhe Butrinti. Shumë mirë! Dhe nuk duhet t`i lina pa vizituar kurrsesi! Por Saranda ka aq shumë thesare që ndoshta nuk e kanë famën e Butrintit apo të Ksamilit por janë po aq të bukura e sidomos të veçanta, secila në llojin e vet. Shtrirja gjeografike e Sarandës është shumë e larmishme dhe duke qenë e rrethuar me zona shumë të bukura, fshatra bregdetarë, burime natyrore të mrekullueshme, zona malore që i japin jo vetëm hijeshi por edhe tjetër ngjyrë pushimeve tuaja, ajo paraqet mjaft interes edhe me zonat që e rrethojnë atë. Duke nisur që nga kufiri me Himarën, ku ndodhet Borshi e Lukova, e deri në kufijtë e ekstremit jugor si Konispoli apo edhe zona e bukur e Delvinës që ndodhet fare pak kilometra pranë saj, Saranda përbën një thesar vlerash e bukurish, që nuk bëjnë gjë tjetër veçse pasurojnë pushimet tuaja. 80

Delvinë

Delvina është një nga qytetet më jugore të Shqipërisë, që fsheh në gjirin e saj shumë thesare të kulturës, natyrës e trashëgimisë, të cilat shpeshherë gabimisht i atribuohen Sarandës. Kështu për shembull Syri i Kaltër, Mesopotami apo Finiqi, janë vlera që i takojnë asaj, bashkë me shumë të tjera të pangatërrueshme si Xhermëhalla, Xhamia e Gjin Aleksit, Sarajet e Rusanit etj.. Ajo shtrihet në këmbët e Malit të Gjerë, në një fushë të ngushtë, rrethuar me kodra të larta. Historianët e vjetër Tit Livi dhe Polibi e përmendin si një vendbanim të lashtë. Muzika e Delvinës është shumë e njohur me “Sazet e Delvinës”, që përmenden qysh në kohën e De Radës, në “Rrëfimet e Arbrit”. Objektet me interes që duhet të vizitoni: Kalaja e Delvinës. Vjen nga antikiteti, mban katër rindërtime të mëdha mbi kurriz, në një sipërfaqe prej 180 m2. Periudha e fundit të rëndërtimit ishte pushtimi osman. E ndërtuar me mjeshtëri të lartë e përshtatshme për fortifikim të sofistikuar. Xhamia e Gjin Aleksit është ndërtuar në shekullin e XVII-të dhe ndodhet në lagjen Rusan, në hyrje të Delvinës.

Sarajet e Rusanit të konsideruara

si një ansambël ndërtimor, i përkasin arkitekturës neootomane dhe përbëhen nga një sërë ambientesh banimi.

Manastiri i Mesopotamit.

Ndodhet në pjesën jugore të fshatit Mespotam. Ishte fillimisht një tempull pagan dhe mbi rrënojat e tij u ngrit kisha e Shën Kollit nga perandori bizantin Kostandini i IX Monomaku. Është ndër kishat më të mëdha e më të vjetra të periudhës bizantine. Finiqi (Foinike). Qytet antik, i themeluar rreth shek. V p.K., I njohur si kryeqyteti i Kaonisë, mjaft aktiv në kohën e lulëzimit. Zbulimet e para u bënë gjatë Luftës së II Botërore nga Konti Ugolini. U shpall Park Arkeologjik në vitin 2005.. Syri i Kaltër, Kontrasti mes blusë së ujit, të gjelbrës së pemëve dhe formave të tyre e bëjnë Syrin e Kaltër një vend të magjishëm që nuk duhet lënë pa u parë. Legjendat e këtij vendi janë të shumta por mbi të gjitha është ajo e vajzave të bukura që u fijoheshin perëndive, që t’ua falnin njerëzve burimin e ujit të kulluar.

Lukovë

E vendosur rreth 18 km nga Saranda, Lukova është një fshat i bukur bregdetar me arkitekturë tradicionale, shtigje të vogla me kalldrëm, plazhe të mahnitshme me ujëra të kristalta dhe perëndime spektakolare. Emri i këtij fshati u shfaq për herë të parë në “defterët” e regjimit osman të vitit 1431 me 13 familje dhe në 1520 me 49 familje. Një mbishkrim i shkruar në relievin e vitit 1813, rreth këmbanës së Manastirit të Shën Marisë së Kurorës, i referohet disa shtresave (ushtarëve)

Delvina is one of the southernmost cities of Albania, which conceals in its bosom many culture and nature and heritage, which are often mistakenly attributed to Saranda. Thus, for example, the Blue Eye, Mesopotam monastery or Phoinice belong to Delvina, along with many other authentic such as Xhermëhalla, or Mosque of Gjin Aleks or Rusan Palace. In the music culture, Delvina is very famous with the “Harmonics of Delvina” since the time of De Rada, referred to “Confessions of Arbëri”. Delvina has also contributed to the nationally known figures of the song as Irini Qirjako, composer Limoz Dizdari, choreographer Panajot Kanaçi etc., some personalities in culture also as Hasan Tahsini, etc. the sculptor Shaban Hadëri etc.. Places to visit & Things to see: Delvina castle. Coming from antiquity, holds four major reconstructions on the ridge, in an area of 180 m2. The last period

of reconstruction was during the Ottoman occupation. Built with high workmanship suitable for sophisticated fortification.

Monastery of Mesopotam.

Situated in the southern part of the village Mespotam. It was originally a pagan temple on its ruins rose the church of St. Nicholas from the Byzantine Emperor Constantine IX Monomaku. It is among the largest churches of the oldest Byzantine period. There are wall paintings and very interesting carvings. Foinike. In an ancient living area known with this name, the capitol of Caonia, it is thought to have been built during the V century B. C. The excavation first was made by the Italian Conti Ugolini, during the Second World War. Was declared as Archaeological Park in 2005. Blue Eye. During your stay in Delvina you can visit also the spring of the “Blue Eye”, 18 km to the northeast of the town. The contrast of the blue waters, the vegetation, the shadows of the century-old oak trees, make this destination even more relaxing. Nice place full of legends and nature.

Lukovë

Located about 18 km from Saranda, Lukove is a beautiful coastal village with traditional architecture, small cobblestone trails, amazing beaches, crystal clear waters and spectacular sunsets. The name of this village appeared for the first time in the Osman “defteres” of 1431 with 13 families and in 1520 with 49 families. An inscription written in relief of 1813, around the bell of the Monastery of Saint Mary of the Crown,

Surely when you are on vacation in Saranda, the first two places you want to visit are Ksamili and Butrint. Very good! And don`t miss them at all! But Saranda has so many treasures that probably do not have the fame of Butrint or Ksamil but are just as beautiful and especially special, each of its kind. The area outside of Saranda is very varied and surrounded by many beautiful elements that feature great possibilities to have unique experiences. Several coastal villages, wonderful natural resources, mountainous areas that give not only charm but also other colors of your vacation, it also presents a lot of interest in the areas that surround Saranda. Starting from the border with Himara, where Borshi and Lukova are located, to the southern extremities of Konispoli or the beautiful area of Delvina, which is just a few kilometers away, Saranda constitutes a treasury of beautiful values that do nothing else than enrich your vacation. Nr 29 TRAVEL 2019

nga fshati Lukove që shërbenin në mbretërinë e dy Sicilive. Udhëtari francez Pukëvili në fillim të shekullit të XIX e krahason këtë fshat të vogël me “Kopshtin e Edenit”. Veçanërisht e rëndësishme në kishën e Shënepremtes ishte kambanarja e dhuruar nga Mbreti i Napolit më 1695, e cila u zhduk gjatë regjimit të Enver Hoxhës më 1967. Lukova dikur ishte komunë në në jug të Himarës që përfshinte fshatrat Borsh, Fterrë, Çorraj, Piqeras, Sasaj, Lukovë, Shën Vasil dhe Nivic-Bubar. Në reformën e qeverisjes vendore të vitit 2015 u bë nënndarja e re dhe Lukova është tashmë njësi admininistrative nën bashkinë e Himarës. Në jug të Lukovës dhe në drejtim të Gjirit të Kakomesë, shtrihen disa kilometra plazhesh të bardha prej gurësh e pllakash shkëmbore, karakteristike për të gjithë Rivierën. E veçanta është se në brigjet e Lukovës gjendet një numër i lartë shpellash nënujore. Prej njërës prej tyre, ka marrë edhe emrin plazhi më i madh i Lukovës.

Borsh

Po të themi se e njohim Borshin, me siguri kemi parasysh atë hapësirën e pamatë blu që të shfaqet para syve në

të djathtën e xhamit të makinës, sapo ke kaluar edhe kthesën e fundit të Qeparoit. Por që ta njohësh shumë mirë Borshin, duhet sigurisht më shumë se kaq. Në vetvete Borshi është një vend i pasur me histori - ai akoma ka një kala në gjendje shumë të mirë që dëshmon për rrënjët e tij të hershme - dhe gjurmët e tij të ekzistencës shtrihen shumë thellë, gjë që e bën të vlefshëm jo thjesht si një destinacion të freskët pushimesh por si një pikë të mirëfilltë turistike që ka se ç’tju ofrojë.

Një vizitë në Borshin e vjetër

Vishni një palë atlete, ose sandale praktike, pantallonat e shkurtra, një bluzë pambuku për djersën, mos harroni çantën e shpinës ku patjetër duhet të ketë ujë, dhë nisuni lart burimit, për tek fshati i vjetër. Gjurmët e fshatit ndodhen mbi një shkëmb në lartësinë 300 m mbi det. Do të kënaqeni duke shijuar vlerat e ndërtimeve karakteristike, të gjitha në gur, ku nuk mungon fantazia dhe prakticiteti. Ky sigurisht është i njëjti itinerar që ju rekomandojmë edhe për të vizituar kalanë. Krah shtëpive të pritjes që janë të gjitha në dispozicion të pushuesve, poshtë në plazh ka edhe plot hotele shumë të këndshëm, sepse ky plazh ka shumë vizitorë, ata duan të pushojnë bukur dhe kërkojnë tashmë që ta shijojnë plotësisht kër zonë të mrekullueshme.

Konispol

Konispoli është qyteti më jugor i Shqipërisë dhe njëkohësisht i vetmi qytet i Çamërisë që ka mbetur brenda kufijve të Shqipërisë (sot quhet Çamëria Veriore). Tri Qafat e rrethinës së Konispolit (Qafë-Bota, Qafa e Madhe dhe Qafa e Likojanit) janë dëshmitare të gjalla të eksodit të çamëve, që u përzunë nga vatrat e tyre të mbetura në Greqi. Ai është vendosur në shpatin juglindor të malit të Saraqinit, 300 m mbi nivelin e detit. Rrethina e Konispolit ka qenë e banuar që në periudhën e Paleolitit të Mesëmme një vazhdimësi të jetës qytetare në të gjitha periudhat historike. Fshati i Konispolit, tashmë i njohur për prodhimin e agrumeve por sidomos të mandarinave, jo vetëm që eksporton me shumicë mandarina cilësore jashtë Shqipërisë, por ka edhe një festë, “Dita e Mandarinës”, ku i thur lavde produktit të tij. Një prej objekteve me interes që mund të vizitoni në zonën e Konispolit është Ujësjellësi i Xarrës, i cili vlerësohet si një ndër projektet më të mëdha inxhinierike dhe arkitektonike të Perandorisë Romake në territoret e Ilirisë dhe Epirit. Ka gjurmë të bazamenteve me mbetjet e Këmbëve të ujësjellësit përgjatë fushës së Vrinës (Kestrina e lashtë).

Nr 29 TRAVEL 2019

Rruga: “Mitat Hoxha”, Sarandë Mob: +355 69 687 7644 aloha.hotel@yahoo.com

A small piece of elegnace, subtlety, flavor, taste, but full of spirit and hospitality It`s impossible not to be impressed from this lovely place at the shores of the beautiful Saranda...

Aloha Restaurant & Hotel alohahotelrestaurant

Copëza të vogla elegance, finese, shijesh, aromash por plot shpirt e mikpritje, buzë brigjeve të Sarandës së bukur, me të cilat do të jetë e oamundur të mos dashuroheni...

prehistoric fortification of Gjashnjari. The church of St. Sava’s is a typical example of dome basilicas, consisting of our naos and the altar environment in which you can enter the two doors, respectively on the southern and western sides. Currently her physical condition is very damaged. The church of St. Sabbath is thought to be built in the 17th century. It is easily visited in one of the lower quarters of Lukove.

Borsh refers to some strata (soldiers) from the village of Lukove serving in the kingdom of two Sicily’s. French traveller Pukavil at the beginning of the 19th century compares this village with the “Garden of Eden”. Particularly important in the church of Shen Premte (Saint Friday) was its bell-tower, donated by King of Naples in 1695, which disappeared during the Atheist Revolution of Enver Hoxha in 1967. Lukove used to be its own unicipality south of Himara containing the villages of Borsh, Fterre, Corraj, Piqeras, Sasaj, Lukove, Shen Vasil and Nivice. At the 2015 local government reform it became a subdivision of the municipality Himara. South of Lukova and toward the Gulf of Kakome, there stretch several kilometers of gleaming white flint stones, a characteristic of the area. You also can find a number of underwater caves. Lukove has become known among Albanians during communism as one of the most important volunteers works for terracing the hills of this area, which began in the mid-60s. Today, the giant plantations with tens of thousands of trees, for which many generations of prisoners and volunteers worked, are mainly abandoned. Today, this small village is hosting several guest houses and its preferred among tourist that want relaxing and quiet holidays. Close to this village is the church of St. Premtes, which dates back to the 15th century. Lukove is also a rich archaeological site, where you can visit the ancient walls of Hundecovo, the ancient graves of Jelima and the

If we say that we know Borsh, we probably have in mind that unobtrusive blue space that appears on your eyes on the right of your window, just as you have passed the last turn of Qeparo. But to know Borshi better, of course, one needs more than that. Borshi itself is a land rich in history - it still has a very good fortress that proves its early roots - and its traces of existence lie extensively, which makes it worth not just as a fresh vacation spot but as a genuine tourist destination that has what you offer.

A visit to the ancient Borsh

Put your sneakers, or practical sandals, shorts, a cotton sweatshirt, do not forget your backpack where you must have some water, and go upstairs to the old village. The village tracks are located on a cliff is situated at 300 m above sea level. You will enjoy the value of characteristic buildings, all in stone, where there is no lack of fancy and practicality. This is of course the same itinerary we recommend to visit the castle.

Down to the beach there are plenty of entertaining bars and also hotels, because this beach has many visitors, they want to relax beautifully and now seek to fully enjoy the wonderful area.

Konispol

Konispoli lies to the southernmost city in Albania. It is located in the southeastern slope of Mount Saraqini, 300 m above sea level. On the ethnographic point of view it belongs to Çamëria region. This community is spread in seven villages in Konispol and around it, and the people are distinguished for its folklore, costumes and cultural patriotic traditions. The aqueduct of Xarra is estimated as one of the, biggest engineering and architectonic enterprises of Roman Empire in the territories of Illyria and Epirus. There are traces of the plinths with remains of the aqueduct foots alongside the Vrina field (ancient Kestrina).

Tangerines village

Konispol, already known for the production of citrus fruit, but especially of the tangerines, not only exports high quality tangerinesoutside Albania, but also has a “Tangerine Day” celebration of its product. If casually you will visit to Saranda at the end of Autumn, plan to travel in November or December, during the tangerines period, so you can go to the plantation, pick up a basket, collect the tangerines yourself and enjoy the celebrations.

Nr 29 TRAVEL 2019

The hidden side

of Ksamil

Vitin e shkuar Blue Agency hodhi në treg botimin e ri të guidës turistike të Sarandës, ku përveç informacionit të detajuar për qytetin jugor, u ndal hollësisht edhe në të gjitha destinacionet që e rrethojnë, duke ofruar një guidë të detajuar edhe mbi Ksamilin, të cilin turistët e vizitojnë për ishujt e për plazhet e bukura por që shumë prej thesareve të tij të fshehura nga syri i zakonshëm, nuk i njohin. Andaj dhe ne po e shkëpusim këtë guidë të Ksamilit duke jua ofruar si një alternativë për pushimet e 2019-s, me qëllim që ju ta eksploroni më mirë destinacionin e shpalluar nga mediat ndërkombëtare si më i bukuri në SHqipëri. Sepse vera nuk ka kuptim pa Ksamilin!

Vitet e fundit ai është shpallur jo pak herë nga media të ndryshme botërore si një prej plazheve më të bukur në botë. Ishujt e magjishëm që ndryshe quhen edhe Ishujt e Tetranisit, ngjyra e bruztë, që thyhet larg në blu të thellë, plazhet e bardha, gjiret e fshehura, guvat e vogla, aroma e Jonit mbi qytezë, ullinjtë dhe agrumet që dikur shqiptarët i mbollën me punë vullnetare, pasi brezuan tokat shkëmbore, janë vetëm disa prej arsyeve pse ky vend vazhdon të mahnisë. Qyteza është një kakofoni e tërë, që turisti e ndjen dhe e sheh sa hyn në rrugën kryesore, e deri poshtë në brigjet përballë ishujve, kaos i cili vazhdon edhe drejt rrugës për Butrint. Por me të hequr rrobat dhe bezdinë e djersës në rrugën plot vapë dhe sapo gjendesh përballë detit, i harron të gjitha. Kaltërsia të thith si magnet dhe ti nuk dëshiron gjë tjetër veçse të kridhesh në ato ujra të kristalta e të shkosh me not deri në brigjet e ishujve të vegjël. Ksamili ndodhet 18 km larg Sarandës dhe me infrastrukturën e re rrugore, edhe pse jo në kushte perfekte, bëhet për disa minuta. Është i përshtatshëm për turizmin familjar dhe pothuajse të gjitha godinat që e kanë populluar, që nga hotelet më të mira e deri tek shtëpitë më të vogla, kthehen në pritëse të turistëve të shumtë e asnjëherë nuk janë mjaftueshëm.

Pak Histori

Historia e Ksamilit si qytet mund të thuhet se filloi në vitet `70 të shekullit të kaluar, në kohën e regjimit komunist kur qindra familje, rini vullnetare por edhe njerëz që 86

persekutoheshin nga regjimi komunist, filluan të hapnin toka të reja që u mbollën kryesisht me ullinj e agrume, duke e kthyer Ksamilin në një perlë të vërtetë. Sot pemët dhjetëravjeçare zbukurojnë qytezën dhe i bëjnë një shërbim të madh turizmit, duke krijuar një atmosferë të mrekullueshme mesdhetare. Në vitet ’90 Ksamili numëronte të paktën 3500 banorë që kishin ardhur nga Saranda, Gjirokastra, Përmeti, Korça, Kukësi dhe Peshkopia dhe që ishin bërë banorët e përhershëm pas ndërtimit të qytezës ne vitet 70.

PLAZHET E KSAMILIT

Natyrisht që arsyeja kryesore se pse keni ardhur në Ksamil, janë plazhet e tij të mrekullueshme. Për fat të keq është vështirë të gjesh një hapësirë publike në plazhet e Ksamilit por kjo nuk e ndal aspak fluksin e shumtë të turistëve. E gjithë vija bregdetare e Ksamilit, është e përthyer dhe e ndërprerë nga “xhepa” plazhesh, me numër të kufizuar çadrash, ku në disa syresh, mund të qëndrojë edhe një familje e vetme, apo deri në dhjetë persona. Disa prej plazheve kanë një rërë të imët e të bardhë që nuk e has asgjëkundi në bregdetin shqiptar. Ju mund të zgjidhni kudo por ne po ju sugjerojmë disa prej plazheve më të spikatura.

Gjiri i Hartës. Ksamili fillon që

aty ku i thonë Qafa e Hartës dhe mund të themi që plazhi i parë që ju sugjerojmë është pikërisht Gjiri i Hartës, Një plazh i madh e i gjerë ku ofrohen edhe shërbime, bar e restorant, varka për lundrim dhe

The hidden side

of Ksamil In recent years it has been proclaimed by the world media as one of the most beautiful beach spots in the world. The magnificent islands that are also called the Tetranis Islands, the turquoise color that breaks away in deep blue, the white beaches, the hidden small bays, the small open caves, the Ionian flavor in the air, the olive trees and citrus trees that once was planted from the Albanians with volunteer work, generating the rocky lands into a small paradise, are just few reasons why this country continues to impress. Ksamili is the main crown pearl on the head of Saranda, a destination that “springs” regularly, despite the complete chaos that has caused the urban development and the high demand for vacation there. The town is a cacophony and one can feel ad see it as he gets at the main road, till down to the banks of the islands, a chaos that continues along the way to Butrint. But by removing the clothes and sweat from the hot dirty road, once you are in front of the sea, feeling the breeze, you forget it all. The Blueness sucks like a magnet, and you just want to cram on those crystal-clear waters and go for a swimm “running” into the shores of the small islands. Ksamili is located 18 km from Saranda and with the new road infrastructure, though not in perfect conditions, it takes a few minutes. It is suitable for family

tourism and almost all the buildings that have populated it, from the best hotels to the smallest homes, turn into hosts of many tourists and never are enough.

Short History

Ksamili does not have any prominent historical records, but studies by Albanian historians say that the surrounding walls of Butrint stretched to the edges of wher lies the today Ksamil, including it as part of the ancient city, from which the moved to the shore. The history of Ksamil is considered to have started in the 70s of the last century, at the time of the communist regime when hundreds of families and thousands of volunteers but also people persecuted by the communist regime, began to open new lands that were planted mainly with citrus and olives, turning Ksamil into a real gem. Today, the old trees adorn the town and make a great service to tourism, creating a wonderful Mediterranean atmosphere. In the 1990s, Ksamili counted at least 3500 people who had come from Saranda, Gjirokastra, Përmet, Korca, Kukës and Peshkopia and who had become permanent residents after the construction of the town in the 1970s.

KSAMIL BEACHES

Of course, the main reason why you came to Ksamil are its wonderful beaches. Unfortunately, it is difficult to find a

Last year, Blue Agency launched the new Saranda tourist guide, where in addition to the information for the southern city, was offered a detailed representation about the destinations surrounding it, included Ksamil. The tourists usually visit Ksamil for its islands or the amazing beaches but many of its treasures are hidden from the ordinary eye. So we are extracting Ksamil guide, offering it as an alternative to the 2019s vacation, so that you can better explore the destination announced by the international media as the most beautiful in Albania. Because summer makes no sense without Ksamil! public space on the beaches of Ksamil, and moreover, it is highly rumored and discussed for the high prices of lying beds and umbrellas but this does not stop the many influx of tourists. The entire coastline of Ksamil is interrupted by “beach pockets” with a limited number of umbrellas, where in some cases a single family or up to ten people can stay. Some of the beaches have a fine white sand that can be found nowhere else on the Albanian coast. You can choose anywhere but we are suggesting some of the most spectacular beaches.

The Gulf of Map (Gjiri I Hartës).

Ksamili starts at the place called “Qafa e Hartës” (The Pass of the Map) and we can say that the first beach we suggest is just the Gulf of Map, a large and spacious beach where services, bars and restaurants are also available, as well as sailing boats and some small plastic

Nr 29 TRAVEL 2019

disa trampolina të vogla plastike.

Plazhet përballë Ishujve.

Janë një seri plazhesh të vogla e shumë të bukura, të cilat shohin të gjitha përballë ishujve. Secila prej tyre, përveç shërbimeve, ofron edhe varka ose kajakë, me të cilat mund të vizitohen ishujt.

Pema e Thatë. Është një plazh shumë i bukur e mjaft i frekuentuar që shikon përballë Korfuzit dhe ndodhet vetëm gjysmë milje larg tij. Ndonëse është vështirë të gjesh plazhe të cekët në Ksamil, ky është një prej plazheve me thellësinë më të vogël të bregut, gjë që e bën të zgjidhet shumë nga familjet me fëmijë të vegjël. Plazhi Pasqyrat. Ndonëse e kemi ofruar në plazhet e Sarandës, ky plazh i përket Ksamilit. Ndodhet rrugës nga Saranda për në Ksamil dhe është një plazh me ujëra të kristalta e të qeta që pasqyrojnë vazhdimisht qiellin. Ndaj dhe peshkatarët e shumtë të zonës e kanë quajtur kështu. Plazhi Pulëbardha. Thuhet se dikur një pulëbardhë kishte aty folenë dhe vendasit që e shkonin shpesh i vunë emrin e saj. Tani plazhi, një km larg nga rruga kryesore popullohet dendur me turistë, që nga maji e deri në fund të shtatorit. Por ka edhe shumë plazhe të tjerë më të vegjël, të vendosur përgjatë vijës bregdetare, që po zënë vend gradualisht në përditshmërinë e atyre që diskutojnë për pushime, siç është Kep Merli, një plazh shumë intim e i panjohur, ku po ngrihet edhe një kompleks turistik shumë modern, për t`u dhënë mundësi atyre që duan të pushojnë larg fluksit e vëmendjes së njerëzve. Kuzhina në Ksamil

Të veçantë e bëjnë Ksamilin dhe baret e

LEGJENDA E KSAMILIT

Heksa (rosa e liqenit te Butrintit) dhe Amili (kali i detit Jon) ishin të dashuruar me njëri-tjetrin por nuk mund të bashkoheshin sepse jetonin në dy habitate të ndryshme, Heksa në liqen dhe Amili në det, gjë që vështirësonte marrëdhënien e tyre. Amili nga ndjenja e madhe që kishte për Heksën e bukur, ndërmerr një ekspeditë së bashku me të gjithë shokët e tij, kuajt që jetonin në bregun përballë ishujve dhe në këtë ekspeditë ata ndërtojnë Kanalin e Vivarit, për të lidhur detin me liqenin. Heksa takohet me Amilin, qëndrojnë së bashku në ujra të ndërmjetme për një vit të tërë. Pas një viti lindi Ksamili, një krijesë e bukur dhe fisnike, e detit dhe e liqenit, një krijesë që do të mbretëronte në këtë vend të begatë.

restorantet përgjatë bregut, të cilët janë të ndërtuar me dru. Ato janë të hijshme, të thjeshta dhe ndonëse pranë e pranë njëri-tjetrit, secili ka të veçantën e vet. Ato plotësojnë nevojat e zakonshme për konsum të plazhistëve, me kafen e mëngjesit, pijet e ndryshme dhe gatimet për vaktet e drekës apo darkës. Prodhimet e detit janë karakteristike për çdo kuzhinë në Ksamil. Ato janë të freskëta dhe me një cilësi mjaft të lartë për shkak të pastërtisë së detit dhe kripëzimit të lartë. Menutë ofrojnë lloje të ndryshme peshku, prodhime deti, midhjen e pamunguar të Butrintit por edhe kuzhinë tradicionale, e cila ofrohet zakonisht në tavernat e vogla dhe restorantet familjare.

Ishujt monument natyre.

Ndodhen rreth 7.5 - 15 m mbi nivelin e detit. Janë ishuj të vegjël shkëmborë pranë njëri-tjetrit, të mbuluar me një vegjetacion tipik mesdhetar mjaft mirë i zhvilluar, i përbërë nga ilqeja (Quercus ilex), vërriu (Alnus glutinosa), vidhi (Ulmus campestris), dafina (Laurus nobilis), mersina (Myrtis communis), etj, të klasës Qurcio-Ilicis, ndërsa në ujin detar gjallon një faunë e florë mjaft e pasur, ku vlen të veçohet fanerogami (Halophyla stipulacea) dhe bivalvori (Pinna nobilis), lloje të mbrojtur nga konventat Ndërkombëtare, ku Shqipëria aderon. Përbën një zonë unikale dhe mjaft përfaqësuese e bregdetit shkëmbor jonik shqiptar. Ky monument ka vlera shkencore, edukative, biologjike, estetike, dhe turistike. Për ta vizituar merret rruga automobilistike Sarandë-Ksamil dhe deri te ishujt me lundrim.

ÇFARË TË BËNI NË KSAMIL Gjëja e parë që ju sugjerojmë, është të pini një kafe në baret e bukura përballë ishujve. Është një prej atyre kënaqësive të vogla por të pamungueshme që zbukurojnë ditën tuaj nëse e nisni duke thithur ajrin e freskët të Jonit, bashkuar me aromën e kafesë. Një xhiro në shëtitoren e bregut. Vitet e fundit Ksamili është pajisur edhe me një shëtitore, që gjarpëron paralel me bregdetin, në anën perëndimore të qytezës. Për atë që nuk do shumë lodhje e që mbush kohën e lirë, shëtitjet e freskëta të pasdites janë zgjidhja ideale. Ndërkohë që për argëtimin e fëmijëve, ka edhe kënd lojërash. Të peshkoni. Për amatorët e sportit të peshkimit, të cilët me siguri kanë ardhur në Ksamil me një kallam me vete, një ditë mund të fillojë edhe duke peshkuar që në orët e para të mëngjesit, në destinacionet më të mira përgjatë bregut të Ksamilit, ku, të jeni të sigurt se do të gjeni të gjitha llojet e peshqve që deti Jon ofron. Nuk ka

asgjë më të mirë pas një dite peshkimi se sa të shijosh një drekë të shijshme me peshqit që ke kapur vetë. Të zhyteni. Bota nënujore e Ksamilit, është një tjetër mrekulli që nuk e gjen gjetkë. Koralet shumëngjyrëshe, peshqit dhe gjallesat e larmishme, anijet e mbytura, reliket historike dhe objektet e shumta janë një rast i papërsëritshëm për ju. Ju mund ta shijoni edhe thjesht duke bërë snorkeling me një maskë uji dhe një tub por mund edhe të zhyteni me pajisje, aktivitet për të cilin ju këshillojmë të lidheni me Spiranca Diving Center. (Shiko kontaktet në rubrikën e tureve) Të eksploroni ishujt. Merrni një kajak, nga ata që kanë me shumicë plazhet në brigjet përballë ishujve. Një xhiro kushton 500 lekë të reja. Bëni në vizitë në ishujt përballë, të cilët me siguri që i keni parë vetëm nga plazhet. Na besoni, do të zbuloni një botë tjetër. Gjire të vegjël që as i kishit parë ndonjëherë, guva të fshehta, shkëmbinj të thepisur ku është e vështirë të ngjitesh por mjaft tërheqëse. Dhe brenda në ishuj, një bimësi e dendur mesdhetare që kur ta zbuloni do t`ju duket sikur nuk keni qenë në Ksamil. Një ditë e kaluar duke u marrë me eksplorim do ta ndryshojë shijen e pushimeve tuaja.

Të shkoni me varkë në Liqenin e Butrintit. Këtë ditë ju mund ta kombinoni

duke bërë së paku tri gjëra të ndryshme; të bëni një vizitë në Butrint për të zbuluar historinë dhe thesaret e antikitetit. Ose të bëni një xhiro me varkë përmes Kanalit të Vivarit për të shkuar në Kalanë e Ali Pashë Tepelenës, shërbim që mund ta gjeni në hyrje të Parkut të Butrintit (shiko rubrikën për Butrintin). Ose të shkoni tek The Mussle House - Shtëpia e Midhjes dhe të bëni një xhiro me varkë nëpër fermat e midhjes, ku kultivohet mbretëresha e liqenit e me atë rast të provoni edhe gatimet e shkëlqyera të

Bianco by ALER Group, Ksamil ****

Është “blerja” më e re e ALER në zonën më të kërkuar nga të gjithë turistët, shqiptarë e të huaj. Hoteli ndodhet në qendër të qytezës dhe ofron një pishinë të madhe, përpos mundësive për të frekuentuar plazhet e Ksamilit, vazhdimisht plot dhe përveç restorantit të vet, u ofron pushuesve edhe mundësisnë të përdorin restorantin elegant që ndodhet pranë bregut, rrugës së Ishujve. It is the newest "purchase" of ALER in the most demanding area of all tourists, both Albanian and foreign. The hotel is located in the center of the town and offers a large pool, besides the opportunity to visit the beaches of Ksamili, constantly full and besides its restaurant, offers the vacationers the opportunity to use the elegant restaurant located near the coast.

Top hotels 2019

Address: Ksamil, Albania “TeodorKeko” St., zyra 6, Tiranë, Shqipëri Tel / AKF :. +35544535555, +355692581482 E-mail: info@alertravel.com; www.alertravel.com

by Aler Group

Nr 29 TRAVEL 2019

Rruga Riviera, Ksamil, Albania Tel: +355 +355 69 21 60 216 email: valmirdaci@yahoo.com www.greenhouse-ksamil.com

Lori Beach Set in Ksamil, 3.7 km from Butrint National Park, Green House Ksamil has a garden, a bar and a private beach area, as well as free WiFi. The property features a restaurant. All guest rooms at the guest house come with a seating area, a TV with cable channels, a kitchen, a dining area and a private bathroom. All rooms at Green House Ksamil feature air conditioning and a desk. The accommodation offers a sun terrace. This property also has one of the best-rated locations in Ksamil! Guests are happier about it compared to other properties in the area. Couples particularly like the location â&#x20AC;&#x201D; they rated it 9.5 for a two-person trip. This guest house is also rated for the best value in Ksamil! Guests are getting more for their money when compared to other properties in this city.

trampolines.

The Beaches facing the Islands.

There are several beautiful small beaches that all look across the islands. Three Islands, Rilinda, Paradise, Abiori, Guva are just few of the names that naturally have emerged from private subjects, bars or restaurants that have taken place in the shores in front of the islands. Each of them, besides the services, also offers boats or kayaks, with which the islands can be visited. Pema e Thatë “The Dead Tree”. It is a very beautiful and very popular beach that looks a front of Corfu and is only half a mile from it. Although it is difficult to find shallow beaches in Ksamil, this is one of the lowest shore beaches, which makes it a great choice for families with small children. Mirrors Beach. Although we have offered it on the beaches of Saranda, this beach belongs to Ksamil. It is located on the road from Saranda to Ksamil and is a beach with crystal-clear waters that constantly reflect the sky. So, many fishermen of the area have called it the Mirrors beach. Seagull Beach. It is said that once a seagull was there and the natives who use to watch her often called the beach with her name. Now the beach, one km away from the main road, is populated with tourists, from May to the end of September. But there are also many smaller beaches set along the coastline that are gradually becoming part of the everyday life of those who discuss vacation, such as Kep Merli, a very intimate and unknown beach, where a very modern tourist complex is being built, to enable those who want to relax away from the flow of people’s attention.

Cuisine in Ksamil

The main specialties are offered from the sea and of course from Butrinti lake. The bars and the restaurants along the shore, built wood with nice and simple decoration offer a rich variety of dishes. In simple summer style and close to each other, each one has its own unique cuisine to offer. They fulfill the usual needs for beach wearers, with morning coffee, various drinks, and cooks for lunch or dinner meals. The menus offer different types of fish, seafood, the famous Butrint Lake’s mussels, as well as traditional cuisine, which is usually offered at small taverns and family restaurants.

The Islands, a nature monument. They are about

7.5 - 15 m above sea level. They are small rocky islands close to each other, covered with a typically well-developed Mediterranean vegetation, consisting of Quercus ilex, Alnus glutinosa, Ulmus campestris, Laurus nobilis, Mersina

(Myrtis communis), etc., of the QurcioIlicis class, while in the seawater a rich fauna and flora grows where it is worth to distinguish fanerogam (Halophyla stipulacea) and bivalve (Pinna nobilis), species protected by International Conventions where Albania adheres. It is a unique and quite representative area of the Albanian rocky coast. This monument has scientific, educational, biological, aesthetic, and tourist values. To visit it, take the Sarandë-Ksamil motorway and to the islands by sailing.

WHAT TO DO IN KSAMIL The first thing we suggest is to have a coffee at the beautiful bars across the islands. It’s one of those small but incomparable pleasures that adorn your day if you start by sucking fresh Ionian air, coupled with the aroma of coffee. A walk on the promenade. The last years Ksamili is also equipped with a promenade that winds parallel to the coast, on the western side of the town. For those who don`t want to be too tired of spending their spare time, the fresh afternoon walks are the ideal solution. While for children’s entertainment, there is also a playground. Fishing. For the amateurs of the fishing sport, who have certainly come to Ksamil with a fish cane, they can start one of days fishing in the early hours of the morning, at the best destinations along the shore of Ksamil where, be sure, you will find all kinds of fish that the Ionian Sea offers. There is nothing better after a fishing day than enjoying a delicious lunch with the fish you catch yourself.

Diving or snorkeling. Ksamili’s underwater world is another miracle that difficultly can be foud elsewhere. The colorful corals, fish and other species, drowned ships, historic relics and numerous facilities are an unrepeatable occasion for you. You can also enjoy snorkeling with a water mask and a tub, but you can also dive with the equipment of diving. In this case we suggest you to get in touch with the Spiranca Diving Center. (See contacts in the tour section) Explore the islands. Take a kayak or a boat from those which are placed at the most beaches on the shores facing the islands. One lap costs 500 ALL. Make a visit to the opposite islands, which you have probably only seen from the beaches. Believe us, you will discover another world. The little gulps you’ve never seen, secret caves, rugged rocks where it is difficult to climb but quite attractive. And inside the islands, a dense Mediterranean vegetation since you discover it, it would seem to you as if you were not in Ksamil. An exploring day to the islands will change the taste of your vacation. By boat to Butrint Lake. You can combine this day by doing at least three different things; make a visit to Butrint to discover the history and treasures of antiquity. (see Butrinti at the page nr 78). Or take a boat ride through the Vivari Canal to go to Ali Pasha Tepelena Castle, a service that you can find at the entrance of the Butrint Park (500 ALL one ride). Or go to Mussle House and take a boat ride through the mussel farms, where the queen of the lake is cultivated and then try the excellent restaurant cookings, all based on mussels.

THE LEGEND OF KSAMIL

Did you know that Ksamil has a legend? Heksa (the Butrint Lake`s duck) and Amili (the Ionian Sea Horse) were in love with each other but could not join because they lived in two different habitats, Heksa in the lake and Amili at the sea, which hindered their relationship . From the great feeling he had for the beautiful Hexa, Amili took an expedition along with all his friends, the horses who lived on the shore opposite the islands, and in this expedition they build the Vivari Channel, to connect the sea with the lake. Heksa meets with Amil and stay together in the middle of waters for a whole year. After one year was born Ksamili, a beautiful and noble creature of the sea and the lake, a creature that would reign in this prosperous country.

Nr 29 TRAVEL 2019

MACUKULLI

magjia që i mungon kurorës së 100 fshatrave turistikë Fshati i kullave madhështore, shtëpia e dokumentit të parë në gjuhën shqipe, vendorigjina e Heroit Kombëtar të shqiptarëve pret të rizbulohet nga institucionet dhe të apasionuarit pas turizmit historik. Alma Lahe Teksa ndodhesh në Burrel dhe pyet për vendet që duhet të vizitosh, pothuaj të gjithë matianët të sugjerojnë fshatin Macukull. E dëgjon këtë emër dhe kujtohesh se diku, dikur, ke dëgjuar për të, ndoshta në ndonjë film të kohës së Kinostudios ‘Shqipëria e Re’. 20 km nga Burreli deri në Macukull shijohen duke soditur natyrën pothuaj të virgjër dhe troshitja e makinës, teksa ngjit shtegun në një rrugë pa rrugë, nuk të shqetëson edhe aq. Pas gjysëm ore udhëtim para syve hapet një luginë e gjerë, dekoruar me pllaja të hijshme, mbi të cilat shquajnë si gurë shahu kullat me lartësi dhe arkitekturë sa të ngjashme aq të ndryshme. Kullat hijerënda ndodhen aq pranë sa duket sikur mbështeten në shpatullat e njëratjetrës, si për të të treguar se historia e Macukullit fillon e mbaron tek fuqia e bashkimit… Lugina rrethohet nga kurora malesh. Në lindje shquan maja e zbardhur e Dejës, që arrin në lartësinë 2246 m mbi nivelin e detit. Mali i Dejës e ndan dhe bashkon këtë zonë me mrekullitë e Lurës. Ndërsa hyn nëpër lagjet e fshatit bën habi që këmba nuk të prek kund ndonjë copëz kalldrëmi. Fshati i kullave nuk ka dhe nuk ka pasur kurrë asnjë pëllëmbë kalldrëm. Kjo ’mungesë’ në vend që ta zbehi madhështinë e fshatit, duket 92

When you arrive in Burrel and ask yourself about the places you can visit, almost all Mat-ians will suggest the Macukull village. You hear the name and remember that somewhere, sometime, you have heard about it, maybe in a movie from the time of Kinostudio “New Albania”. The 20 km from Burrel to Macukull, can be enjoyed through contemplating on the almost virgin nature, thus the tossing around of the motor vehicle, as it climbs the trail in a road without a road, doesn’t seem to bother you so much. After 30 minutes of driving, in front of you, you see a wide valley opening up in front of our eyes, decorated with handsome plateaus, on top of whom, reside the towers, like chess pieces, different yet the same. These majestic towers are so close to one another that they seem as if they were laying on

MACUKULLI

the magic that is missing from the crown

of 100 touristic villages

The village of magnificent towers, home of the first document in Albanian language, birthplace of Albania’s National Hero, awaits its rediscovery by institutions and those historical tourism enthusiasts. se e thekson më shumë. Kullat e vjetra, mbi treqindvjeçare, janë më hijerëndat dhe plot me detaje artistike, ku shquajnë portat e gdhendura me finesë. Por, tashmë shumë kulla janë braktisur dhe kanë filluar të rrënohen. Dikush, në kullën ngjitur të kushërinjve të laguar, ka strehuar bagëtinë, ose ushqimin për gjenë e gjallë.

Shpellat – pasuria që po grabitet

Rrugës për në fshat, hasim një burrë të pamoshë, të cilin e ftojmë në makinë. Është bariu i zonës. Ai njeh çdo pëllëmbë të këtij vendi, si asnjë banor tjetër i Macukullit. “Fshati ynë ka plot shpella, na tregon bariu. Shumë prej tyre janë të thella fort dhe boll të rrezikshme. Madje thonë se njëra e ka daljen në Dibër. Do italianë dhe të tjerë të huaj vijnë këtej vetëm për shpellat. Qëndrojnë ditë të tëra. Disa thonë se vijnë për thesarët e fshehur. Zoti lart e di, bën me gisht nga qielli. Ne robt e tij nuk dim gjë. Ata përdorin edhe fëmijët e zonës, kur gryka e shpellës është e ngushtë… Largohen përherë me strajcat plot…”, rrëfen bariu. Zona shquhet për shpellat karstike, të cilat konsiderohen një mister që duhen eksploruar dhe zbuluar nga studiuesit dhe speleologët, para se të vidhen e dëmtohen krejtësisht. Edhe për turistët eksplorimi i shpellave do të ishte një atraksion tërheqës. Ne planifikojmë që të vizitojmë disa prej tyre herën tjetër, pasi këtë herë jemi të papërgatitur.

Mikpritja e ka shtëpinë në Macukull Kulla është banesa e gjithkujt, por së pari e mikut. Këtë nuk e kupton dot nëse nuk ke vizituar qoftë edhe një herë të vetme Macukullin. Është mesditë dhe bariun e pyesim se ku mund të drekojmë. Ngre supet i zënë ngushtë:

each other’s shoulders, in order to gracefully tell the story of Macukull that starts and ends with the power of unity... The valley is surrounded by mountain crowns. The ashen peak of Dej is on the east, reaching 2246 m over sea level. The mountain of Dej separates and links together this area through the beauties of Lura. As you enter the neighborhoods of the village, one thing is obvious. As you walk, you don’t set foot on even one single piece of cobblestone. The village of towers was never paved with cobbled stone. This “absence” doesn’t seem to diminish the grandiosity of the village, but rather accents it even more. The old towers are over 300 years old and stand proud, filled with artistic details, like the gates carved with great finesse. But now, many towers have been abandoned and have started to ruin. In a neighboring tower of a cousin that has gone abroad, someone has stored their cattle and livestock.

Caves - the treasure that is being stolen

On the road to the village, we encounter a timeless man, who we invite for a ride. He is the shepherd of the area. He knows every inch of this place, unlike any other resident of Macukull. “Our village has many caves, tells the shepherd.. Many of them are deep and some even dangerous. They say that one of them actually ends all the way in Debar. Some Italians and other foreigners come here only for these caves. They stay for days at a time. Some say that they come for the hidden treasures. Only God knows, he points at the sky. We are his creatures and do not know anything. They also use the children of the area, when the gorge of the cave is too Nr 29 TRAVEL 2019

Pastaj gjallërohet: “Do të vini nga unë. Banoj këtu pranë. Nuk kemi ndonjë gjë të madhe, por bulmet ka plot dhe bukën e bajm vet.” Gati na lutet dhe nuk ka ndërmend të heqë dorë, deri në momentin që ne i kërkojmë numrin e telefonit dhe e sigurojmë se do t’i telefonojmë, nëse nuk gjejmë gjë për të ngrënë. Pas gjysëm ore, ndërsa ecim nëpër lagjet e fshatit, makina pëson difekt. Më shumë se fat i keq, duket se është ogur i mirë. Një vogëlushe rreth dhjetë vjeç, që po kthehet nga shkolla, na përshëndet dhe… pas tri minutash kthehet me dy të rinj dhe një burrë në moshë. Na ndihmojnë me makinën dhe na ftojnë në banesën e tyre. Brenda na bashkohet edhe pjesa tjetër e familjes. Vijnë edhe komshijtë nga kulla fqinje. Një kuvend si qëmoti. Zonja e shtëpisë na shërben pije të përgatitura me fruta pylli dhe bulmet, më të mirin që kemi ngrënë ndonjëherë. Herë pas here, më shtrëngon dorën dhe më pëshpërit: “Sa mirë bëtë që ndaluat. Sa mirë po ia kalojmë”. Edhe burrat shprehin të njëjtën kënaqësi, por me fjalë të tjera, më të përmbajtura. Dhe, si dikur në kuvende, biseda ndalet tek ngjarjet dhe heronjtë e lavdishëm të zonës. Banorët e Macukullit kanë të drejtë më shumë se kushdo të ndihen krenar për atë çka i kanë dhënë shqiptarisë.

Macukulli – epiqendra e kombit shqiptar

Macukulli është i lidhur fort me ngjarje të rëndësishme 94

The area is renowned for its characteristic caves, which are considered a mystery that needs to be explored and further discovered by scholars and speleologist, before they are robbed and damaged completely. Even for tourists the exploration of caves would be an attractive attraction. We plan to visit some of them during our next visit, as this time we came underprepared.

Hospitality’s home is in Macukull

The tower is anyone’s house, but first and foremost it is the guest’s home. You can’t understand this unless you have visited at least once in your life, the town of Macukull. It is midday and we ask the shepherd about where we can go to lunch. He raises his shoulders as he’s taken by surprise: “We only have one bar in the center of town, but it only takes orders for weddings or engagements.” Then his face lights up: “You’ll come at my house. I live close to here. We don’t have anything big, but we have tons of dairy and we make our own bread.” He nearly begs us to come and doesn’t seem to want to let go, until we ask for his phone number and make sure we will call him, if we don’t find anywhere to eat. After half an hour, as we walked around the neighborhoods of the village, the car has broken down. But more than bad luck this seems to be a good omen. A young girl about 10 years-old, who was coming back from school, says hello and...after 3 minutes, she comes back with two youngsters and an elderly man. They help us fixing the car and invite us back to their home. Inside, the rest of the family joins us. The neighbors from next door tower house join us, as well. We gather just like in the old times. The lady of the house serves us a drink made with wild berries and dairy, the best we have ever tried. From time to time, she would squeeze my hand

të historisë kombëtare. Këtu ndodhej Kisha e Shën Trinisë, ku peshkopi Pal Engjëll shkroi ‘Formulën e Pagëzimit’, dokumentin e parë të shqipes së shkruar. Vizitorët mund të shohin ende rrënojat e kishës në lagjen Dasnjane. Pak më tutje rrënojave të kishës, mbi grykë të Varoshit, ndodhet kalaja e Kastriotëve (Stelushit), ku ende sot ndodhet një fis me mbiemrin Kastrioti. Madje, një varr shumë i vjetër aty njihet si “Varri i Vojsavës”. Stadtmyller dhe Eqerem Çabej jo vetëm e përcaktojnë këtë krahinë si origjinë të familjes Kastrioti, por e quajnë ‘epiqendra e kombit shqiptar’, pasi në të janë zhvilluar shumë kuvende mbarëkombëtare, ndër të cilët ai i vitit 1601, në të cilin morën pjesë 2656 delegatë nga 14 krahina arbërore. Të apasionuarit ndaj turizmit historik mund të vizitojnë edhe Varret e Kastriotëve, Pusin e Kastriotëve, Arat e Kastriotëve…

I harruari i madh Fshati i ‘mbjellë’ me kulla dhe që ofron një panoramë që të bën të mbash frymën, ka potencial të ofrojë turizëm natyror, etnokulturor dhe historik. Megjithatë, deri tani, kjo zonë ‘fle’ në harresë. Madje, Macukulli çuditërisht nuk është konsideruar i denjë as për t’u përfshirë në listën e 100 fshatrave turistikë. Çfarë do të duhej të ofronte më shumë se kaq një zone, një fshat?

and whisper: “It’s so good you stopped by. We are having such a great time.” Even the men express the same delight, but through other, more refrained words. And, like once upon a time, the conversation sparks with the glory of heroes and events that took place in the region. Residents of Macukull, more than anyone else, have the right to feel proud for what it has done for Albania

Macukulli – the epicenter of the Albanian nation.

Macukull is strongly related to important events of national history. Once upon a time, there was here the Church of St. Trinity, where bishop Pal Engjëll wrote, “The Formula of Baptism”, the first document written in Albanian. Visitors can still see the ruins of the church in the Dasnjane district. A little bit further from the ruins of the church, after the gorge of Varosh, you can visit the Castle of Kastriots (Stelushk), where to this day there remains a kinsman from Kastrioti family. There is also an ancient tomb, known as the “Tomb of Vojsava”. Mr. Stadtmyller and Eqerem Çabej not only defined this region as the origin of Kastrioti family, but also called it the “epicenter of Albanian nation”, as it was here that many national assemblies took place. One was held in 1601, with 2656 delegates coming from 14 Arber provinces. Enthusiasts of historical tourism can also visit the Tombs of Kastriots, the Well of Kastriots, and the Fields of Kastriots among others.

The great forgotten one The village “planted” with tower houses, which offers a panorama that takes your breath away, has a potential of becoming a place offering natural, ethno-cultural and historical tourism. Nonetheless, until now, this area “sleeps” in forgetfulness. Macukull, in fact, hasn’t even been included in the list of 100 touristic villages. What does a town like this, have more to offer? Nr 29 TRAVEL 2019

VOSKOPOJË një festë

ballkanase dhe atë europiane. Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë& konfe4 Tours Safari. Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Vosk Korçë, Albania rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e d Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si 911;Tel: 0684088797 +355 (0)682020911; 0684088797 Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Tel: (0)682020911; ski+355 dhe snowboard dhe0684088797 sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 a.com kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me www.royalvoskopoja.com www.royalvoskopoja.com Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull www.royalvoskopoja.com Natural food,Natural comfort, friendly hospitality andfriendly above all, hospitality tastefullngrohjeje, food, comfort, andabove aboveall,all, tastefulletj. Cmimi: 3000-500 oo.com royal_v_hotel@yahoo.com ballkone panoramike, kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem Natural food, comfort, friendly hospitality and tastefull royal_v_hotel@yahoo.com

e paharruar ajo bëhet Voskopojë ajo bëhet NëVoskopojë Voskopojë Në NëNë VoskopojëNë ashtu siç eepaharruar do tradita... Hotel Royal çdoditëditë dimri are dishes, all basedçdo on grill. Thedimri products notetoditë many but the paharruar çdo dimri VOSKOPOJË çdo ditë dimri Në Voskopojë Royal Hotel taste is delicious and you will come back to experience again the Voskopoje VoskopojeRoyal Royal Hotel Hotel ajo same bëhet pleasure, if you come here është once. është çdoështë ditë dimri është oskopojë-Korçë, Albania e paharruar Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania një festë Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania Në Voskopojë 0)682020911;Tel: 0684088797 është Në V +355 (0)682020911; 0684088797 një festë Në Voskopojë Në Vo Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 lvoskopoja.com Në Voskopojë Nëcomfort, njëtastefull festë një festë www.royalvoskopoja.com Në Voskopojë VOSKOPOJË Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, www.royalvoskopoja.com Në Voskopojë Në Voskopojë një festë and Natural food, friendly hospitality andabove abovea otel@yahoo.com Natural food, comfort, friendly hospitality royal_v_hotel@yahoo.com dishes, all based on grill. The products are not to many but the Në Voskopojë royal_v_hotel@yahoo.com çdo ditë dimri çdo ditë dimri y and above all, tastefull Në Vos Në ashtu siç e do tradita... dishes, allbased based on grill. TheVoskopojë products areçdo not toma m Hotel Royal Në Në Vosk Në all, Voskopojë comfort, friendlyhospitality hospitalityand andabove above all, tastefull di dishes, all grill. The products are not todit taste is delicious and you will come back toon experience again the Në çdo omfort, friendly tastefull Në Në are not çdo to many but the kopoje Royal Hotel taste is delicious and you will come back to experie ditë dimri çdo ditë dimri taste is delicious will come back to experienc on grill. Theagain products areçdo nottodo tomany many but the 63bëhet and you Voskopoje Royal Hotel same pleasure, if you come here once. ditë dimri ed grill. The products are not but the Voskopoje Royal Hotel çdo ditë dimri çdo ditë dimri Ashtu siç e tradita myzeqare Nr 17 ked toon experience the çdo ditë dimri ajo çdo ditë dimri është same pleasure, if you come here once. çdoTRAV ditë ashtu siç e do tradita... ashtu siç e do tradita... Hotel Royal same pleasure, if you come here once. Hotel Royal çdo usand andyou youwill willcome comeback backtotoexperience experienceagain again është us thethe Nr 11ditë TRA ashtu siç e do tradita... do tradita... Hotel Royal Hotel Royal është e, youcome comehere hereështë once. është , ififyou once. e paharruar është ajo bëhet Natural food është një festë ajo bëhet është Në Voskopojë një festë dishes, all b njëështë festë një festë njëçdofestëditë dimri e paharruar ajo bëhet ajo bëhet taste is delic njëNë festë Voskopoje Royal Hotel n Në nj një same pleas një festë Në e paharruar VOSKOPOJË festë siç njënjëashtu festë Në eepaharruar ashtue siç etradita... do tradita... Në do Hotel Royal paharruar Hotel Royal ashtu siç eNëdo është tradita... Hotel Royal VOSKOPOJË Ashtu siç e do tradita myzeqare ajobëhet bëhetAlbania Në Në Voskopojë radita... Adresa: Voskopojë-Korçë, një festë Hotel Royal siç e do tradita... Hotel Royal Ashtu siç e do tradita myzeqare ajoashtu bëhet ajo Në Në Hotel Royal ashtu siç do tradita... do tradita... Hotel R Hotel R Tel: +355e (0)682020911; 0684088797 Natural food, comfort,Albania friendly hospitality and above all, tastefull e paharruar sa: Voskopojë-Korçë, Në paharruar Hotel R POJË Hotel myzeqare dishes,ajo all based on grill. The products eareçdo not toditë many but the bëhet www.royalvoskopoja.com ajo bëhetNë dimri e paharruar Hotel Royal V +355 (0)682020911; 0684088797 taste is delicious and you will come back to experience again the ajoajo VOSKOPOJË eVOSKOPOJË do same tradita... royal_v_hotel@yahoo.com Hotel ajo bëhet Voskopoje Royal Hotel pleasure, if youRoyal come here once. Royal Hotel Hotel Royal w.royalvoskopoja.com e paharruar e paharruarajo bëhet VOSKOPOJË Natural food, comfort, friendly hospitality and above a është a Në Voskopojë l_v_hotel@yahoo.com e paha Në Voskopo Voskopoje Royal Hotel e pah ajo bëhet Në Voskopojë Në Voskopojë dishes, all based on grill. The products areçdo not todi m e paharruar ajo bëhet e paharruar Në Voskopojë ajo bëhet taste is delicious and you toditë experie dimri back çdoçdowill ditëditëcome dimri një festë Voskopoje VOSKOPOJË Royal Hotel çdo dim e pah çdo ditë dimri dimr e pa same pleasure, if you come here once. e paharruar është a VOSKOPOJË çdo ditë dimri është ësh Në Voskopojë është 97 eVOSKOPOJË paharruar eVOSKOPOJË paharruarNë një festë një festë Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull është Në njëas fes një festë shtu siç edishes, do tradita... KOPOJË Hotel Royal all based on grill. The products areçdo not toditë many but the dimri Në ashtu siç e thedo tradita... Hotel Royal taste is delicious and you will come back to experience again një festë VOSKOPOJË N Në VOSKOPOJË same pleasure, if youAshtu come hereajo once. siç e do tradita myzeqare ajo bëhet bëhet ashtu siç e do tradita... Hotel Royal është ashtu siç e do tradita... do tradita... Në Hotel HotelRoyal Roya Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, e paharruar NëNë Voskopojë në rrethin e Korcës në lartësinë 1350empaharruar mbi nivelin e detit. Në Voskopojë ajo bëhet Voskopojë Në Voskopojë VOSKOPOJË Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me ajoajobëhet ashtu siç e do tradita... bëh Hotel RoyalVoskopoje pojë, Royal Hotel një festë opojë, çdoditëditëmjaft dimri çdokushte dimri komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem e paharruar çdoditë ditë dimri çdo dimri VOSKOPOJË Hotel ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. eepaharruar me paharrua ajo bëhet është a me Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën është është Në Voskopojë Në ballkanase dhe atë europiane. është një festë VOSKOPOJË a e paharruar Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfenjë festë inën VOSKOPOJË Nëçlodhjeje , një hinën rencash, kënd dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme një festë festë çdo ditë dimri VOSKOPOJË Hotel Royal turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si GuidaNë natyrore e Shqipërisë VOSKOPOJË nfe- tradita... do Hotel ski dhe Royal snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. onfeNë Në është hme e pa shme ta myzeqare asht ajo bëhet re si Hotel Royal radita... Në Voskopojë ajofriendly bëhet oreVOSKOPOJË si e do iç tradita... doeajopaharruar tradita... Hotel HotelRoyal Royal Natural food, comfort, njëhospitality festë and above all, tastefull bëhet dishes, all based on grill. The products areçdo not toditë many but the dimri ajo bëhet Në ajo bëhet taste is delicious and you will come back to experience again the VOSKOPOJË e paharruar Voskopoje Royal Hotel same pleasure, if you come here once. e paharruar është alpine, Hotel R ashtu siç e do tradita... eepaharruar Hotel Royal paharruar Vendodhja: Me një strukturë 1350 m mbi OSKOPOJË opojë ajo nëKapaciteti: bëhetrrethin e 20Korcës njënë lartësinë festë dhoma (45 shtretër) të mobil kushte mjaft komode me nje arredim bashkë odhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, dimri imri VOSKOPOJË e paharruar ngrohjeje, ballkone panoramike, Cmimi: Nëtë pasuretj.tradicion ethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Restoranti: ofron një menu citeti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me është ballkanase dhe atë europiane. Royal Voskopojame ndodhet në Voskopojë, eHotel mjaft komode bashkëkohor, të siç pajisura me esistem do tradita... Guidaashtu natyrore e Shqipërisë 328nje arredim Hotel Royal

dishes, all based on grill. Theonproducts are not but dishes, all based grill. The products aretonotmany to many butthe the royal_v_hotel@yahoo.com Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zon ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma.

Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania dishes, allwill based onexperience grill. The again products taste is delicious you cometoback to experience againthe the are not to many but the Location: With an structure, Voskopoja and youalpine willand come back Voskopoje Royal Hotel taste is delicious Tel: +355 Royal Hotel (0)682020911; is located in Voskopojë, in thehere district ballkanase dhe atë europiane. same pleasure, if 0684088797 you come once. Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën taste is delicious and you will come back to experience again the 63 same pleasure, if1350 you come here once. ofKorça, m above seastrukturë level. Capacity: ro- Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, www.royalvoskopoja.com Vendodhja: Me një alpine,20Hotel Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimë ballkanase dhe atë europiane. Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull oms (45 furnished with The hotel same pleasure, if you në beds) rrethin e Korcës nëstyle. lartësinë 1350offers m mbi nivelincome e detit. here once. royal_v_hotel@yahoo.com dishes, all ofron baseddhoma onrencash, grill. The products are not to ,many the i garantuar. Or rooms with very conditions with a dhe con- verore, sallë kënd çlodhjeje dhebut parkim Te tjera: bar panoramik, restorant mecomfortable ambiente dimërore konfeKapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli me temporary furnishing, equipped with heating sytaste is me delicious and you will come back to experience again the Voskopoje Royalme Hotel mjaft komode nje arredim bashkëkohor, sistem turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim ibalconies, garantuar. Organizon shëtitje tëtëpajisura ndryshme stem,kushte panoramic etc. Price: 3000-5000 same pleasure, if you come here once. ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. ALL rooms.malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania turistike si : ekspedita dhe shëtitje ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 Restaurant: offersofron a richnjë menu of traditional area, Restoranti: menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën Tel: ski+355 dhe (0)682020911; snowboard dhe0684088797 sporte verore: 4 cuisine. X 4 tours & safari. alternating withmountainbike, Balkan and European ballkanase dhe atë europiane. panoramic bar, restaurant with me winter Te tjera: bar panoramik, restorant ambiente dimërore dhe verore, sallë konfewww.royalvoskopoja.com Others: and summer rooms, conference room, recreationfood, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull Natural Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania rencash, kënd çlodhjeje ,Organizes dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania royal_v_hotel@yahoo.com angle, and guaranteed parking. various Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania turistike : ekspedita dhe shëtitje maloreall (hiking dhe treeking) , sporte si are not to many but the dishes, based on grill. The dimërore products Tel: +355 (0)682020911;Tel: 0684088797 Locati tourist walk as si expeditions and mountain activities +355 (0)682020911; 0684088797 spitality and above Vendodhja: Meall, njëtastefull strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 skiand dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 Xand 4 tours & safari. Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 97 (hiking treeking), winter sports like skiing anddelicious Royal taste is you will come back to experience again the Location: With an alpine structure, Voskopoja www.royalvoskopoja.com Voskopoje Royal Hotel www.royalvoskopoja.com www.royalvoskopoja.com snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x ductsnë arerrethin not toemany but the Natural food, comfort, hospitality and above all,all, tastefull ofKorç Korcës nëcomfort, lartësinë 1350 m mbi nivelin eall, detit. www.royalvoskopoja.com Hotel ispleasure, located in Voskopojë, infriendly the district ifNatural you come here once. food, comfort, friendly hospitality andfriendly above tastefull above tastefull Royal same Natural food, comfort, hospitality and above 4 Tours & Safari. Hotel Royal VoskopojaNatural ndodhetfood, nëroyal_v_hotel@yahoo.com Voskopojë, friendly hospitality and royal_v_hotel@yahoo.com Natural food, comfort, friendly hospitality and aboveoms all,al(4 Voskopojë-Korçë, Albania royal_v_hotel@yahoo.com 1350 m above seadishes, level. 20 rodishes, all based onCapacity: grill. The are not tonot many all based onproducts grill. products to many butthe the me back toe experience the oja Kapaciteti: 20 dhoma shtretër) të mobiluara me stil. HoteliofKorça, ofronAdresa: dhoma me allagain based(45 on grill. The products are not to many but the royal_v_hotel@yahoo.com m mbi nivelin detit. dishes, dishes, allThebased onaregrill. Thebut products are not to man

95 63

roomsb dishes, allwill based onexperience grill. The again products oms (45 beds) furnished withtaste style. hotel offers is The delicious you cometoback to experience againthe the are not to many Location: With an structure, Voskopoja taste+355 is delicious and youalpine willand come back taste isofron delicious will come back to experience again the ctmobiluara Voskopoje Royal Hotel ëonce. me stil. Hoteli dhoma me Tel: (0)682020911; 0684088797 kushte mjaft komode meand njeyouarredim bashkëkohor, të pajisura me sistem Voskopoje Royal Hotel Royal same Hotel ispleasure, locatedwith in Voskopojë, in thehere district tempo taste iscome delicious andyou youwill willcome comeback backtotoexperience experience ifayou once. rooms with very comfortable conditions contaste is delicious and a same if you come here once. obashkëkohor, të pajisura me pleasure, sistem 63 Voskopoje Royal Hotel same pleasure, if you come here once. ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 roVoskopoje Hotel stem, ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë Royal dhoma. temporary furnishing, oms equipped with heating sywww.royalvoskopoja.com same pleasure, youcome comehere hereonce. once. rs (45 beds) furnished with style. The hotel offersififyou Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. same pleasure, ALL ro stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 with very comfortable conditions with a conRestoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinënrooms radicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën nroyal_v_hotel@yahoo.com temporary furnishing, equipped with heating syResta ALL rooms. ystem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 ballkanase dhe atë europiane. altern Restaurant: offers a rich menu of traditional area, me ALL rooms. 00ambiente dimërore dhe verore, sallë konfeOthers alternating withkonfeBalkanRestaurant: and European Te friendly tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë offers a cuisine. rich menu of traditional area, d, hospitality and above all, tastefull m comfort, i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme alternating with Balkan andwinter European cuisine. Others:tëpanoramic bar, restaurant with and su ased on grill. The products are not to many but the alore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje ndryshme ea, Others: panoramic restaurant with winter and summer rooms, conference room,bar, recreation angle, cious and you will back to experience again the : mountainbike, 4 X 4come tours & safari. and summer rooms, conference room, recreation turistike si :once. ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , angle, sporteanddimërore siangle, guaranteed parking. Organizes various tourist and guaranteed parking. Organizes various ure, if you come here er touristand walkmountain as expeditions and mountain activities walk as expeditions activities (hiking ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours &tourist safari. (hiking and treeking), winter sports like skiing and95 on Nr 17 sports likeTRAVEL skiing and2015 snowb Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, (hiking and treeking), winter snowboard andNr summer sports: mountainbike, 4 x 63 11 TRAVEL 63 us Location: With an alpine structure, Voskopoja snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x 2013 4 Tour 4 Tours & Safari. në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. kopoja Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district es 4 Tours & Safari. Kapaciteti: dhoma (45 shtretër) tëromobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me ofKorça, 1350 m20above sea level. Capacity: 20 district nd Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 oms (45 beds) furnished withme style. hotel offers kushte mjaft komode njeThe arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem rooms with very comfortable conditions with a con420 x ronë rrethin e Korcës With në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Location: an alpine structure, Voskopoja ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. offers www.royalvoskopoja.com temporary furnishing, equipped with heating sydhoma shtretër) mobiluara me stil. district Hoteli ofron dhoma me Royal20Hotel is(45 located intëVoskopojë, in the Restoranti: një menu të pasur tradicionale të zonës,Kapaciteti: të alternuara me kuzhinën stem, panoramicofron balconies, etc. Price: 3000-5000 a conkushteofKorça, mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem royal_v_hotel@yahoo.com 1350 m above sea level. Capacity: 20 roALL rooms. ballkanase dhe atë europiane. ng syngrohjeje, ballkone panoramike, etj.with Cmimi: 3000-5000 lekë offers dhoma. Restaurant: offers a rich menu of traditionalme area, (45sallë beds) furnished style. The hotel Te tjera: bar panoramik, restorant ambiente dimërore dheoms verore, konfe0-5000 alternating with Balkan and European cuisine. Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën rooms witheuropiane. very comfortable conditions with a conrencash, kënd çlodhjeje , dhe with parkim i garantuar. shëtitje Others: panoramic bar, restaurant winter rukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet nëOrganizon Voskopojë, ballkanase dhetëatëndryshme and summer conference recreation temporary furnishing, equipped with heating turistike sirooms, : ekspedita dhe room, shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si llartësinë area, Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe syverore, sallë konfe1350 mbi nivelin eOrganizes detit. angle, andm guaranteed parking. various ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4rencash, tours &kënd safari. stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania ne. çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania tourist walk as expeditions and mountain activities Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me ALL Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania turistike si :rooms. ekspedita dhe shëtitjenë malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si winter and Hotel (hiking andMe treeking), like(0)682020911; skiing Vendodhja: njëwinter strukturë alpine, Royal Voskopoja ndodhet Voskopojë, Tel:sports +355 0684088797 Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 snowboard and summernë sports: mountainbike, 4 xme 95 Nr 17 TRAVEL 2015 në arredim rrethin ebashkëkohor, Korcës lartësinë 1350 msistem mbi e(0)682020911; detit. Tel: +355 0684088797 skiVendodhja: dhe snowboard dhe sporte mountainbike, 4 X 4 tours & safari. Restaurant: offers averore: rich menu of traditional area, Tel:nivelin +355 (0)682020911; 0684088797 eation me nje të95 pajisura Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, www.royalvoskopoja.com në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Nr417 2015 63 ToursTRAVEL & Safari. Nr 11 TRAVEL 2013 63 Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania www.royalvoskopoja.com www.royalvoskopoja.com alternating with Balkan and European cuisine. arious Natural food, friendly hospitality and above all,all, tastefull Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara Hoteli ofron dhoma meecomfort, nëme rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin detit. www.royalvoskopoja.com 63 Nretj. 11 Cmimi: TRAVEL 2013 anoramike, 3000-5000 lekë dhoma. Natural food, comfort, friendly hospitality and above tastefull Location: With an stil. alpine structure, Voskopoja Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefu royal_v_hotel@yahoo.com Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, royal_v_hotel@yahoo.com Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull tivities Others: panoramic bar, restaurant with winter Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 royal_v_hotel@yahoo.com Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district dishes, all based on grill. Theonproducts are not but dishes, all based grill. The products aretonotmany to many butthe the royal_v_hotel@yahoo.com kushte mjaft komodetë me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem m nivelin e detit. menu të pasur tradicionale zonës, të alternuara me kuzhinën dishes, all based on grill. The products are not to many but ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 rokushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem and ngmbi and summer rooms, conference room, recreation dishes, all based on grill. The products are not to many but thethe taste is delicious and you will come back to experience again the kushte komode me me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem Location: and With an taste is delicious youalpine willstructure, comeVoskopoja back to experience again the www.royalvoskopoja.com Voskopoje Hotel mobiluara memjaft stil. Hoteli ofron dhoma oms (45 beds) furnishedlekë withRoyal style. The hotel offers Voskopoje Hotel ballkone panoramike, etj. Royal Cmimi: 3000-5000 dhoma. ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekëvarious ropiane. Royal same Hotel isdhoma. located in Voskopojë, intastefull thehere district ke, 4 xngrohjeje, 95again Nrcome 17 TRAVEL 2015 taste iscome delicious andyou youwill will come backtotoexperience experience pleasure, if you once. angle, and guaranteed parking. Organizes Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, taste is delicious and back again thet rooms with very comfortable conditions with a conbashkëkohor, të pajisura me sistem 63 Voskopoje Royal Hotel same pleasure, if you come here once. ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel ofron Royal Voskopoja nëtëofKorça, Voskopojë, m above sea Capacity: 20 roRestoranti: njëas menuHotel të pasurndodhet tradicionale zonës,1350 të alternuara melevel. kuzhinën Voskopoje Royal royal_v_hotel@yahoo.com 63 Nr 11 TRAVEL 2013 tourist walk and mountain activities 63 temporary furnishing, equipped withexpeditions heating me sy- kuzhinën Restoranti: ofron një menu të pasur të zonës, të alternuara mik, restorant medhoma. ambiente dimërore dhe tradicionale verore, sallë konfesame pleasure, if you come here once. oms (45 beds) furnished with style. The hotel offers mimi: 3000-5000 lekë same pleasure, if you come here once. dishes, all based on grill. The products are not to many but the ballkanase europiane. në menu rrethin të e Korcës në lartësinë 1350 m mbidhe nivelin e detit. Restoranti: ofron një pasurshëtitje tradicionale të zonës, tëatë alternuara me kuzhinën stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 very comfortable conditions with a con(hiking and treeking), winter sportsrooms like with skiing and adicionale të alternuara me kuzhinën je , ballkanase dhetë zonës, parkim i garantuar. Organizon tërooms. ndryshme Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfedhe atëKapaciteti: europiane. temporary furnishing, withagain heating the sytaste ismenu delicious andparkim you will come back toshëtitje 20 dhoma (45 ALL shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me snowboard and summer sports: mountainbike, 4experience x equipped ballkanase dhe atë europiane. Voskopoje Royal Hotel rencash, kënd çlodhjeje , dhe i garantuar. Organizon të ndryshme Restaurant: offers a rich of traditional area, stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, 95 Nr 17 TRAVEL 2015 dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfemjaft komode me nje arredim bashkëkohor, tëcuisine. pajisura me sistem pleasure, if you come here once. e ambiente dimërore dhe verore,kushte sallë konfeALL rooms. 4 Tours & Safari. alternating withsame Balkan and European turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si Te tjera: bar panoramik, me dimërore dhe verore, sallë konfe63 panoramic Nr 11 TRAVEL 2013 në rrethin Korcës lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Restaurant: offers rich menu of traditional area, Others: bar, restaurant with winter ei sporte verore: mountainbike, 4dhe Xballkone 4etours &në safari. garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours &asafari. rencash, kënd çlodhjeje ,restorant parkim iambiente garantuar. Organizon shëtitje tëdhoma. ndryshme ngrohjeje, panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë alternating with Balkan and European cuisine. andVendodhja: summer rooms, conference room, recreation Me një strukturë strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me kënd , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme lore rencash, (hiking dhe treeking) , çlodhjeje sporte dimërore si Vendodhja: Me një alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet nëVoskopojë, Voskopojë, skopojë, Others: panoramic bar, restaurant with winter Restoranti: ofron një menuangle, të pasur tradicionale zonës, të alternuara me and guaranteed parking.të Organizes various turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) ,lartësinë sporte dimërore sikuzhinën në rrethin e Korcës në 1350 m mbi nivelin e detit. mountainbike, 4 X 4 tours & safari. kushte mjaft komode me and summer rooms, conference room, recreation nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem tourist walk as expeditions and mountain activities turistike si : ekspedita dhe shëtitje (hiking treeking) , sporte dimërore sinivelin në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi e detit. 95 Nr 17dhe TRAVEL 2015 ballkanase dhe atëmalore europiane. angle, and guaranteed parking. Organizes various ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. and dhoma. (hiking andNr treeking), winter sports like Kapaciteti: 20 dhoma (45skiing shtretër) të mobiluara me Hoteli ofron dhoma me ma me 63 11 Cmimi: TRAVEL 2013 ngrohjeje, ballkonemountainbike, panoramike, etj. 3000-5000 lekë Location: With an stil. alpine and structure, Voskopoja tourist walk as expeditions mountain activities Kapaciteti: (45 shtretër) të mobiluara Hoteli ofron dhoma me ski dhe snowboard Te dhe sporte verore: 420 X dhoma 4sports: tours & safari. snowboard and summer mountainbike, 4 x verore, tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe sallë konfeRoyal Hotel is me locatedstil. in Voskopojë, in the district (hiking and treeking), winter sports like skiing and kushte mjaft komodetë me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem Restoranti: ofron një menu të tradicionale zonës, të alternuara me kuzhinën 4 Tours &pasur Safari. Location: With an alpine structure, Voskopoja ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 rosnowboard and summer sports: mountainbike, 4x rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem With an alpine structure, Voskopoja Me njëLocation: strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet Voskopojë, (45 beds) furnishedlekë with style. The hotel offers ngrohjeje, panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 dhoma. 4oms Tours & Safari. ballkanase dhe atë europiane. Royal Hotel is located in shëtitje Voskopojë, in ballkone the(hiking districtnë Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania in si the: district rooms with very si comfortable with a conuzhinën Royal Hotel is located in Voskopojë, turistike ekspedita dhe malore dhe treeking)etj. , sporte dimërore ngrohjeje, ballkone panoramike, Cmimi: 3000-5000 lekëconditions dhoma. ofKorça, 1350 m above e sea level. Capacity: 20 një ro1350 m above sea1350 level. Capacity: 20 ro-panoramik, temporary furnishing, equipped with heating me sy- kuzhinën Restoranti: ofron menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara Te tjera: bar restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfeKorcësofKorça, në lartësinë m mbi nivelin detit. skistyle. dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 Xalpine 4tëtours & tradicionale safari.stem, Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 Restoranti: ofron një menu pasur të zonës, të alternuara me kuzhinën panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 oms (45 beds) furnished with The hotelbeds) offers furnished Location: With an structure, Voskopoja oms (45 with style. The hotel offers rencash, kënd çlodhjeje dhe alpine, parkim i garantuar. Organizon shëtitjeALLtërooms. ndryshme në Voskopojë, ballkanase dhe atë europiane. ë20 konfeMe një strukturë Hotel Royal Voskopoja ndodhet rooms with veryVendodhja: comfortable conditions a condhoma (45 shtretër) të with mobiluara me,ballkanase stil. Hoteli dhoma me Royal Hotel is europiane. located in Voskopojë, inRestaurant: the district Location: With an alpine structure, Voskopoja rooms with very comfortable conditions with aofron condhe atë www.royalvoskopoja.com offers asirich menu of traditional area, with heating syryshme temporary furnishing, equipped turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfealternating with Balkan and European cuisine. stem, me panoramic etc.temporary Price: 3000-5000 furnishing, equipped with heating syofKorça, 1350 mlocated above seaVoskopojë, level. Capacity: ronëbalconies, rrethin ebashkëkohor, Korcës nëdhe lartësinë 1350 msistem mbi nivelin e detit. Royal Hotel is in in the20 district Te tjera: bar panoramik, me dimërore dhe verore, konfetërore komode nje arredim të pajisura me si ALL Others: panoramic bar, restaurant with winter royal_v_hotel@yahoo.com dhe snowboard sporte mountainbike, 4dhe Xwith 4 tours &The safari. rooms. rencash, kënd çlodhjeje ,restorant parkim iambiente garantuar. Organizon shëtitje tësallë ndryshme 95 Nr 17ski TRAVEL 2015 stem, panoramic balconies, etc.verore: Price: 3000-5000 oms (45 beds) furnished style. hotel offers ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 roand summer rooms, conference room, recreation Restaurant: offers a rich menu of traditional area, rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me 63 Nr 11 TRAVEL 2013 allkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. Location: With an alpine structure, Voskopoja angle, and guaranteed parking. Organizes various turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si ALL rooms. rooms with veryfurnished comfortable with a conalternating with Balkan and cuisine. oms (45 beds) withconditions style. The hotel offers hospitality and above all,European tastefull tourist walk as expeditions and mountain activities dimërore si turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte Royal Hotel isverore: located in Voskopojë, in the district rt, friendly hospitality andfriendly above all, tastefull Others: panoramic bar, restaurant with winteroffers ral food, comfort, hospitality and above all, tastefull Restaurant: aabove rich menu of traditional area, temporary furnishing, equipped with heating syski dhe snowboard dhe sporte mountainbike, 4 X 4 tours & safari. kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem rooms with very comfortable conditions with a conand (hiking and treeking), winter sports like skiing al food, comfort, friendly hospitality and all, tastefull ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën summer rooms, conference room, recreation products are not tonotmany but ofKorça, 1350verore: m abovemountainbike, seasnowboard level. Capacity: rogrill. The and products are to many butthe the ski dhestem, snowboard dhe sporte 4 X204strukturë tours & safari. and summer sports: mountainbike, 4x alternating with Balkan and European cuisine. panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 es, allwill based on grill. Theagain products arenot nottoto many but the angle, and guaranteed parking. Organizes various Vendodhja: Me një alpine, Royal2015 Voskopoja temporary furnishing, equipped with heating oms (45 beds) furnished with style. The syhotel offers s, all based on grill. The products are many but the ducture, you come back to experience again the 4 Tours & Safari. Voskopoja ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 dhoma. Location: With an lekë alpine structure, Voskopoja 95 ndodhet në Vos Nr 17 Hotel TRAVEL come back towalk experience the dhe atë europiane. panoramic bar, restaurant with winter tourist as expeditions and Others: mountain activities ALL rooms. stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 pojë, in thehere district rooms with veryisnë comfortable conditions with a condelicious and you will come back to experience again the uis come once. Royal Hotel located in Voskopojë, in the district and (hiking and treeking), winter sports like skiing rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. is delicious and you will come back to experience again the 63 Nr 22 TRAVEL 2017 95 99 Nr 11 TRAVEL 2013 and summer rooms,dimërore conference room, recreation 63 20 reCapacity: once. Nrwith 17 TRAVEL 2015 roRestaurant: offers a richtë menu traditional area, temporary furnishing, equipped heating 20 syRestoranti: ofron të pasur tradicionale zonës, të me kuzhinën panoramik, restorant me ambiente dherooms. verore, sallë konfeALL snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x një menu 95 Nr 17 TRAVEL 2015 ofKorça, 1350 m of above seaalternuara level. Capacity: erle.l.pleasure, pleasure, if&you you come here once. 63 Nr 11 TRAVEL 2013 The hotel63 Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në3000-5000 Voskopojë,roangle, and guaranteed parking. Organizes various ifVoskopojë-Korçë, once. 63 4offers Tours Safari.come here Nr 11 TRAVEL 2013 Hoteli alternating with Balkan and European cuisine. stem, panoramic balconies, etc. Price: 63 Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. ofron dho Adresa: Albania Location: With an alpine structure, Voskopoja Restaurant: offers a rich menu of traditional area, oms (45 beds) furnished with style. The hotel offers ditions with a connë mountain rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. nd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme ballkanase dhe atë europiane. tourist walk as expeditions and activities ALL rooms. Others: panoramic bar, restaurant with winter Royal Hotel is located in Voskopojë, in theVoskopoja district Location: With an alpine structure, rooms with very comfortable conditions with ame conwith heating sy- (0)682020911; 0684088797 alternating with Balkan and European cuisine. Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma Tel: +355 kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem and and treeking), winter sports like skiing Restaurant: offers a rich menu of traditional area, .ekspedita Price: 3000-5000 dhe shëtitje (hiking furnishing, equipped with syofKorça, 1350 mlocated above seaVoskopojë, level. Capacity: roRoyalheating Hotel is in in the20 district and summer rooms, conference recreation malore (hiking dherestorant treeking) , sporte dimërore siroom, kushte mjaft komode me njetemporary arredim bashkëkohor, të pajisura mewinter sistem Te tjera:snowboard bar panoramik, me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfeOthers: panoramic bar, restaurant with with Balkan andlekë European cuisine. www.royalvoskopoja.com and summer sports: mountainbike, 4alternating x stem,etj. panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 oms (45 beds) furnished with style. The hotel offers ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 rongrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. ngrohjeje, ballkone panoramike, Cmimi: 3000-5000 dhoma. angle, and guaranteed parking. Organizes various of traditional area, and summer rooms, conference room, recreation food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull Others: panoramic restaurant with winter 4 Tours & çlodhjeje Safari. wboard dhe sporte verore: mountainbike, XRestoranti: 4Natural tours &njësafari. ALL rooms. rencash, kënd , 4dhe parkim iguaranteed Organizon shëtitje të ndryshme rooms with very comfortable a conofron menu të pasur tradicionale tëbar, zonës, të alternuara me(45 kuzhinën oms beds) furnished withconditions style. Thewith hotel offers royal_v_hotel@yahoo.com opean cuisine. tourist walk asgarantuar. expeditions and mountain activities angle, and parking. Organizes various and summer rooms, conference room, Restoranti: ofron një menu pasur tradicionale Restaurant: offers a rich menu of traditional area, dishes, on grill. The products are not torecreation many butcomfortable the tëequipped ballkanase dheall atëbased europiane. temporary with heating urant with winter rooms withfurnishing, very conditions with a sycon- të zonës, të alternuara me k and (hiking and treeking), winter sports like skiing angle, and guaranteed parking. Organizes various turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si tourist walk as expeditions and mountain activities alternating with Balkan and European cuisine. e room, recreation Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfestem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Roya temporary furnishing, equipped with heating sytaste is delicious and you will come back to experience again the ballkanase dhe atë europiane. snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x lOrganizes Voskopoja ndodhet në Voskopojë, tourist walk as expeditions and mountain activities various Voskopoje Royal Hotel Me një dhe rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje tërooms. ndryshme Others: panoramic bar, restaurant with winter balconies, etc. Price: 3000-5000 and (hiking and treeking), winter sports like skiing ALL Vendodhja: strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, stem, panoramic snowboard sporte verore: 4tjera: Xdhe 4conference tours & safari. mountain activities328 ski dhe same ifshëtitje youand come here once. nëofrrethin eNr Korcës në2015 lartësinë m mbisallë nive 4snowboard Tours & mountainbike, Safari. andsi (hiking treeking), winter sports like skiing 991350 22 TRAVEL 2017 95dhe turistike si : pleasure, ekspedita dhe malore (hiking treeking) , sporte dimërore and summer rooms, room, recreation Nr 17 TRAVEL Restaurant: offers a rich menu traditional area, Te bar panoramik, restorant me ambiente dimërore verore, and summer sports: mountainbike, 4 x lin e detit. ALL rooms. rts like skiing and në rrethin e Korcës në lartësinë ski 1350 mbi nivelin e detit. snowboard and summer4sports: 4with x Balkan and European cuisine. 63 Nr 11 TRAVEL 2013 dhe m snowboard dhe sporte verore: mountainbike, Xparking. 4 toursmountainbike, &Organizes safari. angle, and guaranteed various 63 alternating mountainbike, 4 x Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluar 4 Tours & Safari. Restaurant: offers a rich menu of traditional area, Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, Kapaciteti: shtretër)With tëMe mobiluara me stil. ofron dhoma me a me stil. Hoteli ofron dhoma me 20 dhoma (45Vendodhja: 4 Tours &Hoteli Safari. rencash, kënd çlodhjeje ,nëdhe parkim icuisine. garantuar. Organizon shëtitje të nd tourist walk as expeditions and mountain activities an strukturë alpine structure, Voskopoja një alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet Voskopojë, Others: panoramic bar, restaurant winter Adresa: Voskopojë-Korçë, AlbaniaLocation: alternating Balkan and Europeanwith në arredim rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi e detit. kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkoh and (hiking andme treeking), winter sports like skiingwith nje të pajisura Royal Hotel located Voskopojë, insistem the nivelin district and summer rooms, conference room, with recreation or, të pajisura me sistem kushte mjaft komode me në rrethin eisbashkëkohor, Korcës në in lartësinë 1350 m mbi nivelin e: ekspedita detit. 95 Nr 17 TRAVEL 2015 turistike si dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dim Others: panoramic bar, restaurant winter snowboard and summer 4x Kapaciteti: 20 dhoma shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me Tel: +355 (0)682020911; 63 Nr1350 11 Cmimi: TRAVEL 2013(45 ngrohjeje,0684088797 ballkone panoramike, etj. 3000-5000 lekë dhoma. Location: sports: an mountainbike, alpine structure, Voskopoja ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 300 angle, and guaranteed parking. Organizes various ofKorça, above sea4shtretër) level. Capacity: 20With roand summer rooms, conference room, recreation Kapaciteti: 20mdhoma (45 të mobiluara Hoteli ofron me 0-5000 lekë dhoma. Royal Hotel is me locatedstil. in Voskopojë, in the district dhoma Tours & Safari. ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4tëtours safari. kushte mjaft komodetë me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me tourist walk assistem expeditions and mountain activities Restoranti: ofron një menu të(45 pasur tradicionale zonës, të alternuara me kuzhinën ofKorça, 1350 m të above seaalpine level. Capacity: 20 roangle, and guaranteed parking. Organizes various www.royalvoskopoja.com Restoranti: ofron një menu pasur&tradicionale Location: With an structure, Voskopoja oms beds) furnished with style. The hotel offers kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, pajisura me sistem (hiking and sports like skiing and oms (45 beds) furnished with style. Thetreeking), hotel offers winterand të zonës, të alternuara me kuzhinën ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. ballkanase dhe atë europiane. tourist walk as expeditions mountain activities rooms3000-5000 with verylocated comfortable withstructure, a conRoyal Hotel is in Voskopojë, in the district Location: an alpine Voskopoja rooms with very comfortable conditions with aWith conngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: lekëconditions dhoma. ballkanase dhe4and snowboard and summer sports: mountainbike, xatë europiane. royal_v_hotel@yahoo.com Vendodhja: Me një strukturë Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, (hiking and winter sports like skiing furnishing, equipped with treeking), heating me sy- kuzhinën Restoranti: ofron një menu të pasur zonës, të alternuara Te tjera:alpine, bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe tradicionale verore, sallëtë konfeGuida natyrore etemporary Shqipërisë 328 4snowboard Tours & Safari. temporary furnishing, equipped with heating syofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 roRestoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district Te tjera: bar panoramik, restorant me ambient and summer sports: mountainbike, 4 x në rrethin e Korcës në rencash, lartësinë kënd 1350 m mbi nivelin e detit. çlodhjeje , ballkanase dhe parkimdhe i garantuar. Organizon shëtitjeALLtërooms. ndryshme atë europiane. e dimërore dhe verore, sallë konfestem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 ballkanase dhe atë europiane. 4above Tours Safari. oms (45 beds) furnished with style. hotel offers ofKorça, 1350offers masirich sea level. Capacity: 20 roRestaurant: menu of& traditional area, The Kapaciteti: 20 dhoma turistike (45 shtretër) të mobiluara me stil. malore Hoteli ofron dhoma me rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantu si : ekspedita dhe shëtitje (hiking dherestorant treeking) , sporte dimërore Te tjera: bar panoramik, me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfealternating with Balkan and European cuisine. ar. Organizon shëtitje të ndryshme rooms. Te tjera: bar panoramik, me dimërore dhe verore, konfeLocation: With an alpine str rooms with very comfortable conditions with a conoms (45 beds) furnished with style. The hotel offers Others: panoramic bar, restaurant with winter ski nje dhearredim snowboard dheALL sporte mountainbike, 4dhe X 4 tours & safari. kushte mjaft komode me bashkëkohor, të verore: pajisura me sistem ,restorant rencash, kënd çlodhjeje parkim iambiente garantuar. Organizon shëtitje tësallë ndryshme turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hikin re, Voskopoja 95 Nr 17 TRAVEL 2015 and summer rooms, conference room, recreation Restaurant: offers a rich oftemporary traditional area, rencash, kënd çlodhjeje , menu dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Royal Hotel is located in Vosko furnishing, with heating syg dhe treeking) ,ballkone sporte dimërore si etj. Cmimi: 3000-5000 rooms with very comfortable conditions with a conangle, and guaranteed parking.equipped Organizes various turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si ngrohjeje, panoramike, lekë dhoma. 63 Nr 11 TRAVEL 2013 ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainb in theVoskopoja district ure, tourist walk asdhe expeditions and mountain activitiesPrice: alternating Balkandhe and European cuisine. turistike siwith : ekspedita shëtitje malore (hiking treeking) , sporte dimërore si ofKorça, 1350 m above sea leve stem, panoramic balconies, etc. 3000-5000 temporary equipped bike, X 420 tours safari. 95të 17 TRAVEL 2015 ski dhe të snowboard sporte verore: mountainbike, 4X 4 tours & safari. and with heating sy(hiking andfurnishing, treeking), winter sports like skiing Restoranti: njëNr menu të pasur tradicionale zonës, alternuaradhe me kuzhinën pacity: ro-&ofron ë, in 4the district 63 Nr 11 TRAVEL 2013 Others: bar,sporte restaurant with winter ski dhe panoramic snowboard dhe verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. oms (45 beds) furnished with sty snowboard and summer sports: mountainbike, 4x ALL rooms. stem, balconies, etc. Price: 3000-5000 ballkanase dhe atë europiane. 4panoramic Tours & Safari. Location: Withroom, an alpine structure, Voskopoja 99 comfortable con Nr 22 TRAVEL 2017with he hotel offers apacity: 20 roand summer rooms, conference recreation rooms Nr TRAVEL 17 TRAVEL 2015 9595 very Nr 17 2015 Restaurant: offers a rich menu of traditional area, ALL rooms. Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfe- Organizes various 63 11 TRAVEL 2013 63 ns a conangle, and guaranteed parking. 63 temporary furnishing, equipped 11NrTRAVEL 2013 The hotel offers ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 ro-and European Nr 63with alternating with Balkan cuisine.

Nr 17 TRAVEL 2015 Nr 11 TRAVEL 2013

detit. With an alpine structure, Voskopoja Vendodhja: një strukturë Hotel Royal Voskopoja ndodhet Location: në Voskopojë, e stil.ambiente Hoteli ofronMe dhoma me dhealpine, TRAVEL 2015 me dimërore verore, sallë konfeRoyal Nr Hotel17 is located in Voskopojë, in the district95 në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. të pajisura me sistem Nr 11 TRAVEL 2013 ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 ro- 63 im i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Kapaciteti: dhoma mefurnished with style. The hotel offers 000 lekë dhoma. 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron oms (45 beds) mjaftme komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem onës, tëkushte alternuara kuzhinën alore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si rooms with very comfortable conditions with a conngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. temporary furnishing, equipped with heating sye: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuarastem, me kuzhinën ëroreRestoranti: dhe verore, ofron sallë konfeALL rooms. ballkanase atë europiane. Organizon shëtitje dhe të ndryshme Restaurant: offers a rich menu of traditional area, Te tjera: bar dimërore panoramik, sallë konfee treeking) , sporte si restorant me ambiente dimërore dhe verore, alternating with Balkan and European cuisine. , 4 X 4 tours & safari. rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitjeOthers: të ndryshme panoramic bar, restaurant with winter turistike si :Location: ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte anddimërore summersirooms, conference room, recreation With an alpine structure, Voskopoja ski dhe snowboard dhe sporte verore:inmountainbike, 4 tours & safari. angle, and guaranteed parking. Organizes various Royal Hotel is located Voskopojë, in4 Xthe district ofKorça, m above sea level. Capacity: 20 ro- tourist walk as expeditions and mountain activities ation: With an alpine structure,1350 Voskopoja (hiking and treeking), winter sports like skiing and al Hotel is located in Voskopojë, the district oms (45 inbeds) furnished with style. The hotel offers snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x orça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 rorooms with very comfortable conditions with a con4 Tours & Safari. Location: With an alpine structure, Voskopoja s (45 beds) furnished with style. The hotel offers

royal_v_hotel@yahoo.com rooms with very comfortable withare a condishes, all based on grill.conditions The products not to many but the dishes, all based on grill. The products are not to many but the temporary furnishing, equipped taste is delicious and you willwith comeheating back tosyexperience again the taste is delicious and you will come back to experience again the Voskopoje Royal Hotel stem,same panoramic balconies, etc. here Price: 3000-5000 pleasure, if you come once. same pleasure, if you come here once. ALL rooms. Restaurant: offers a rich menu of traditional area, alternating with Balkan and European cuisine. Others: panoramic bar, restaurant with winter and summer rooms, conference room, recreation angle, and guaranteed parking. Organizes various tourist walk as expeditions and mountain activities (hiking and treeking), winter sports like skiing and snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x 4 Tours & Safari.Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën ballkanasendodhet dhe atë europiane. e, Hotel Royal Voskopoja në Voskopojë, tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfe0 m mbi nivelin eTedetit. rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si bashkëkohor, ski të pajisura me sistem dhe95snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. r 17 TRAVEL 2015

çdo ditë dimri çdo ditë dimri është ajo bëhetështë e paharruar një festë një festë e paharruar Në VOSKOPOJË Në tu siç e do tradita... Hotel Royal ashtu siç e do tradita... Hotel Royal ajo bëhet ajo bëhet e paharruar e paharruar

ashtu siç e do tradita... ashtu siç e do tradita.. do tradita. dita... e do do tradita... tradita... ashtu siç

VOSKOPOJË

j. Nr Cmimi: 3000-5000 63 dhoma. 11 TRAVEL 2013 lekë tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën skopoja ndodhet në Voskopojë,

ashtu siç e do tradita...

temporary furnishing, equipped with heating sy- in Voskopojë, in the district Royal Hotel is located ms with very comfortable conditions with a conporary furnishing, equipped heating sy-balconies, etc. Price: ofKorça,3000-5000 1350 m above sea level. Capacity: 20 rostem,with panoramic , panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 oms (45 beds) furnished with style. The hotel offers ALL rooms. rooms. rooms with very comfortable conditions with a contaurant: offers a rich Restaurant: menu of traditional area, a rich menu oftemporary offers traditional area, equipped with heating syfurnishing, rnating with Balkan and European cuisine. stem, cuisine. panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 alternating with Balkan and European ers: panoramic bar, restaurant with winter ALL rooms. Others: panoramic bar, restaurant with offers winter summer rooms, conference room, recreation Restaurant: a rich menu of traditional area, le, and guaranteed parking. Organizes various and summer rooms, conference room, recreation alternating with Balkan and European cuisine. rist walk as expeditions and mountain activities Others: panoramic angle, guaranteed parking. Organizes variousbar, restaurant with winter and ing and treeking), winter sportsand like skiing and summer rooms, conference room, recreation tourist walk as expeditions and mountain activities wboard and summer sports: mountainbike, 4x angle, and guaranteed parking. Organizes various urs & Safari. and (hiking and treeking), winter sports likewalk skiing tourist as expeditions and mountain activities (hiking and treeking), snowboard and summer sports: mountainbike, 4 xwinter sports like skiing and snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x 4 Tours & Safari. 4 Tours & Safari.

ashtu siç e do tradita.

Restaurant: offers aWith richanmenu of traditional area, rencash,sykënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon tëoms ndryshme 95 Nr 17 TRAVEL 2015 panoramic alpine structure, Voskopoja (45 beds) furnished with style.Location: The hotel offers tourist walk asshëtitje expeditions and mountain activities balconies, etc hstefull heating ons with a conrestaurant with winter 95 Nr 17TRAVEL TRAVEL stem, 2015 alternating with Balkan and European cuisine. Location: With an alpine structure, Voskopoja Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district Location: With an alpine structure, Voskopoja rooms withsiveryOthers: comfortablepanoramic conditions with abar, con63 Nr 11 2013 turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore 63 and (hiking and treeking), winter sports like skiing ALL rooms. ce: 63 Nr 11 TRAVEL 2013 tRoyal the3000-5000 th heating sy- in Voskopojë, 63 in the district temporary furnishing, equipped with heating syand summer rooms, conference room, recreation ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 roRoyal Hotel is located in Voskopojë, in the district Hotel is located Others: panoramic bar, restaurant with winter ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours safari.stem, Restaurant: offers a rich menu snowboard and&summer sports: mountainbike, 4 x(45 panoramic balconies, Price: 3000-5000 oms beds) style. hotel offers ofKorça, 1350furnished m above with sea level. The Capacity: 20 roain the3000-5000 ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 roangle, andetc.guaranteed parking. Organizes various rice: rooms, conference room, recreation ALL rooms. and summer rooms with very comfortable conditions with a conoms (45 beds) furnished with style. The hotel offers 99 Nr 22 TRAVEL 2017 alternating with Balkan and Eur 4 Tours & Safari. 95offers Nrbeds) 17 TRAVEL 96 oms (45 furnished with 2015 style. The hotel aditional area, tourist walk as expeditions and mountain activities Nr 17 TRAVEL 20 Restaurant: offers a rich menu of traditional area, temporary equipped with heating rooms withfurnishing, veryparking. comfortable conditions with a syconangle, and guaranteed Organizes various Others: panoramic bar, resta2 63 Nr 11 TRAVEL 2013 rooms with very comfortable conditions with a conalternating with Balkan and European cuisine. Nr 11Royal TRAVEL stem, panoramic balconies, etc.like Price: 3000-5000 63 an cuisine. (hiking and treeking), winter sports skiing and Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Voskop temporary furnishing, equipped with heating syraditional area, t në Voskopojë, tourist as expeditions and mountain activities 17 TRAVEL and summerNr rooms, conferenc2 Others: panoramic bar, walk restaurant with winter balconies, ALL rooms. temporary furnishing, equipped with heating syet në Voskopojë, stem, panoramic etc.rrethin Price: 3000-5000 snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x t with winter në e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e det 99 Nr 22 TRAVEL 2017 Location: With an alpine and structure, Voskopoja summer rooms, conference room, recreation Nr 11 TRAVEL ean cuisine. 95 Nr 17 TRAVEL 2015 63 and (hiking and treeking), winter sports like skiing Restaurant: offers a rich menu of traditional area, angle, and guaranteed parking. ALL rooms. stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000

TRAVEL suplement Enjoy the spirit of a noble nation through the products and small family-run farms and Inns "Made in Albania!

MADE IN ALBANIA Guri i ZI n`Fest - Turizmi në lulëzim ...

Agro-Tourism "Rruga e Mullirit" Agro-Tourism "Devin" Agro-Tourism "Lajthiza e Vogël" Vis Albania

Shkodra Tourist Brand Artistike Zadrima, Lezhë Udhëtimi i Terezë Gegës

Shijoni shpirtin dhe mikpritjen e vërtetë në produktet dhe sipërmarrjet "Made in Albania"! Nr 29 TRAVEL 2019

GURI i ZI N`FEST` turizmi në lulëzim

Flora Xhemani Baba

Këngë, valle, lojra, panair, produkte lokale, mikpritje, ture historike, ja çfarë ofroi Festa e Gurit të Zi, organizuar nga Bashkia Shkodër dhe Agrotourism Albania Nuk e teproj po të thosha se kënaqësia e lajmit të lindjes së një agroturizmi të ri, na është baraz me kënaqësinë e lajmit të lindjes së një fëmije ndër miq, madje edhe harenë e shprehim njësoj sikur të kish lindur një fëmijë, me fjalët “ardhtë i bardhë”, “u rrittë i mbarë” apo “pastë jetë të gjatë”. Kështu e kemi përcjellë edhe lindjen e gjashtë strukturave agroturistike në rrethinat e Shkodrës dhe Pukës, mbështetur fort nga CEED Albania, (Programi i USAID / Agrotourism Albania) sepse e dimë tashmë prej vitesh se çfarë ndodh me një zonë të panjohur apo pak të njohur, kur në gjirin e saj lind një strukturë agroturistike. Ky aktivitet i ri, fillon e lëviz të gjithë mekanizmat e zhvillimit, e nxjerr zonën nga anonimati, sjell njerëz të rinj që si një stafetë ua kalojnë fjalën të tjerëve, gjallëron fqinjët dhe i nxit të ndjekin shembullin e tij, duke krijuar një zinxhir të tërë përfitimesh, që nëse funksionojnë siç duhet, e çojnë ekonominë e secilit në kufijtë e dëshiruar të mirëqenies. Kjo sjell gradualisht ngjarje të tjera më të mëdha, festa, panaire, ditë të shënuara apo rizgjim traditash të vjetra, që fillojnë e formësohen, me dëshirën dhe synimin që të sjellin sa më shumë vizitorë në zonën përkatëse Nëse nuk ke një histori për të treguar, shpike. Kjo është motoja e gjigandëve të marketingut, që synojnë të nxisin zhvillimin e një zone të caktuar përmes autenticitetit që sot është kryefjala e turizmit në botë. Shqipëria nuk ka nevojë të shpikë. Ajo ka kaq shumë histori e legjenda, vende të shenjta kulti e faltore, saqë në fshatin më të largët e të humbur, do ta gjeni patjetër nga një, kështu që në këtë rast duhet vetëm t`i rizgjojë. E të rigjallërojë kështu festat, traditat, ditët e shenjta dhe vlerat e harruara. Prandaj dhe kur morëm ftesën për në Festën e Gurit të Zi, nuk u çuditëm aspak që bashkia e Shkodrës dhe Agroturizëm Albania, më në fund po organizonte një festë në një fshat ku pak kohë më parë familja e Dioniz dhe Anetë Markut kishin hapur dyert e shtëpisë për të ngritur bujtinën e parë agroturistike. GURI I ZI N`FEST, nuk ishte gjë tjetër veçse një vitrinë e madhe turistike që i ofrohej vizitorëve e të ftuarve, për t`u treguar se çfarë mund të gjenin nëse e përfshijnë këtë zonë në itineraret e tyre fundjavore. Nën një atmosferë që vetëm festat lokale mund ta ofrojnë, ku hareja 98

I am not exaggerating when I say that the happiness of a new agrotourism being born is similar to that of a baby being born; even the joy is expressed using the same words: “ardhtë i bardhë”, “u rrittë i mbarë” or “pastë jetë të gjatë” (wishing a long life). I had the same feeling when six new agrotourism businesses started their journey in the rural areas of Shkodra, Puka and Malësia e Madhe, with the support of USAID/ Agrotourism Project. We already know what development brings to an unknown or little know destination the establishment of an agrotourism activity. The new activity starts to move the development wheel, brings the area out of anonymity, brings in new people who involve others, encourages neighbors to follow the example by generating sustainable income that can move the economy of each family forward. This development brings along bigger events such as fairs, memorable days or celebration of old traditions and these are all shaped to bring more visitors in the area. If you do not have a story to tell, make one. This is the motto of marketing giants who focus on developing a certain area through authenticity, the keyword in global tourism. Albania has no need to invent. There is a considerable number of stories, legends and holy places so that even in the

rri pezull në ajër, Guri i Zi priti qindra miq, me këngë e valle popullore gjithë sharm tradite, me lojra e sporte që argëtuan të ftuarit, me panairin e produkteve bujqësore të zonës e mbi të gjitha me produktet lokale organike, shumica e të cilave kishin ardhur nga Agroturizëm Marku, gatuar e përgatitur nga duart e arta të Anetë Markut, e cila fytyrëqeshur e hijeshuar me një jelek tradicional mbi fustan, priste e përcillte “të uriturit” e shumtë që donin të shijonin gatimet e saj. Gjithë shija e festës ishte përqendruar aty, tek duart e Anetë Markut dhe tek fytyra e saj diellore. Përshëndetjet e rastit të kryetares së bashkisë apo autoriteteve, nuk ishin gjë tjetër veçse shprehje e kënaqësisë se kjo zonë e Gurit të Zi, e mori vëmendjen që i duhej, për të tërhequr vizitorët e saj, të cilët sigurisht, bazën e qëndrimit do ta kishin tek Agroturizëm Marku por aktivitetet mund t`i zhivillonin në një rreze shumë më të gjerë, siç bëmë edhe ne atë ditë. Sepse menjëherë pas festës, si qershia mbi tortë, na priste një itinerar, pak të thoshe i mrekullueshëm. Një shëtitje me jahtin turistik “Sarda” në Ishullin e Shurdhahut, ishte mbyllja më e bukur që mund t`i bëhej një dite feste. Ende pa na ikur shija e gjërave të mira të festës, u nisëm drejt shtegut nga do të merrnim jahtin turistik, vënë në shërbim nga një tjetër njeri i apasionuar pas vlerave, si Artef Lekaj. Ai është ciceroni më i mirë i Ishullit të Shurdhahut apo Sardës dhe prej vitesh tashmë, u rrëfen turistëve historitë dhe legjendat e shumta të këtij ishulli magjik, që dikur nuk ishte ishull por një qytet mesjetar plot sharm nën drejtimin e Dukagjinëve. Por për këtë itinerar, që nuk mund ta kalojmë ashtu me dy fjalë, ju kemi treguar gjerë e gjatë veçmas në reportazhin e këtij numri, që ju ftojmë të mos e humbisni. Dhe nga ana tjetër mos harroni, tashmë Guri i Zi, Rragami dhe gjithë zona e Nënshkodrës në këtë pjesë të qarkut, ju presin jo vetëm në ditë feste po kurdo që të doni të vini. Dyert e familjes Marku dhe jo vetëm, do të jenë të hapura e do t`ju presin ashtu siç priten miqtë. E meqë për familjen Marku ju kemi folur në numrin e kaluar, këtë herë kemi të tjera surpriza për ju. Tri bujtina të tjera në zona po aq të bukura sa këto të Nënshkodrës, ju presin në Pukë dhe Reç të Malësisë së Madhe, duke ju ofruar mundësi të arta të shijimit të natyrës dhe traditës në këto zona të mrekullueshme të Shqipërisë.

Këngë, valle, lojra, panair, produkte lokale, mikpritje, ture historike, ja çfarë ofroi Festa e Gurit të Zi, organizuar nga Bashkia Shkodër dhe Agrotourism Albania

Guri i Zi n`fest reinvention of tourism most remote of the villages you will for certain find one; you only need to revive them, including all the festivities, places, traditions and forgotten values. This is why when we received an invitation to participate in the Gur i Zi day, we were not surprised that Municipality of Shkoder and Agroturizëm Albania were finally organizing an activity where a couple of month ago the family of Dioniz and Anetë Markut opened the doors of their agrotourism farm “Marku”, the first in this area. Guri i Zi n`Fest, is simply nothing but a large window which introduces to visitors all that is good in the area, including several weekend activities. In a spirit that only local communities can offer, where the feeling of joy is suspended in the air, Guri i Zi welcomed hundreds of visitors with local songs and dances, sports and games and the fair of agricultural products. Traditional local food was prepared with great love and dedication by Anete Marku who always wearing a smile and a traditional local vest and dress, was “feeding the hungry” participants who wanted to enjoy her cooking. The remarks by the Mayor and other authorities were nothing but the expression of joy and pleasure to see that the area of Gur i Zi is receiving merited attention to attract visitors. Many of these visitors can use many accommodation options of the area, including that of agrotourism “Marku”. Towards the end of the festivities we embarked in another local trip, a boat trip to a tourism destination, the isle of “Sarda”. After the festivities we drove towards the peer where the boat operated by another tourism enthusiast, Mr. Artef Lekaj, was waiting for us. Mr. Lekaj is the best guide of Isle of Sarda who since many years now tells the stories of this isle to the numerous visitors and tourists, an isle which once upon a time was not an isle at all, but a medieval city under the rule of Dukagjin people. For this destination, which is worth saying more than a couple of words, we invite you to read the full story in this issue. Please bear in mind that the area of Gur i Zi, Rragam and the whole area of under-Shkodra invite you to stop by not only during the festivities, but during the whole year. The doors of agrotourism Marku, but not only, will always remain open to visitors and guests. Since we introduced Marku family during the previous number, this time we have other surprises. Three additional guesthouses as nice as the “Marku” one, in Puka and Rec of Malesi e Madhe will show you the best of nature and hospitality of the area. Nr 29 TRAVEL 2019

Agro-Tourism "Rruga e Mullirit" Reç A keni qenë ndonjëherë në Reç? Në atë fshatin e bukur buzë Alpeve, zhytur nën gështenjat shekullore, që i ka traditë festat? Jo? Epo ka ardhur koha të shkoni. Jo vetëm për natyrën e mrekullueshme, shpellat e shumta, pyjet e gështenjave pa fund dhe kanionet e thella por tashmë edhe për të shijuar mikpritjen dhe ushqimet tradicionale të zonës, sidomos gatimet e shumta me gështenja, që është mbretëresha e fshatit. Sepse kohët e fundit banorët kanë filluar të hapin shtëpitë për të pritur miq. Një prej tyre është edhe familja Markaj, që shtëpinë e saj e ka quajtur Agroturizëm “Rruga e Mullirit”dhe arsyet se pse e ka quajtur kështu, mund të shkoni e t`i zbuloni vetë nga afër.

Agroturizëm “Rruga e Mullirit” ndodhet në fshatin Reç, 40 minuta me makinë nga qyteti i Shkodrës. Aeroporti më i afërt është ai i Podgoricës, Mali i Zi, 55 km, ose “Nënë Tereza” në Tiranë, 112 km. Fshati Reç është pjesë e Parkut Kombëtar të Shkrelit në rrethin e Malësisë së Madhe, qarku Shkodër, i cili njihet për bukuritë natyrore dhe peisazhin alpin; ai konsiderohet si “Porta e Alpeve”. Reçi njihet kryesisht për Pyllin e Gështenjave me rreth 450 ha, 30 mijë rrënjë, disa nga të cilat 300-vjeçare. Ai është shpallur monument kulture që në vitin 1974.

Rreth fermës

I ndodhur në fillim të shtegut të “Pyllit të Gështenjave”, agroturizëm “Rruga e Mullirit” ofron ambiente të rehatshme fjetjeje si dhe përvoja agroturistike të një cilësie të lartë. Fjetja ofrohet në katin e dytë të shtëpisë në të cilin ndodhen tre dhoma gjumi; njëra e pajisur me krevat dopio dhe dy të tjerat me nga dy krevate tek, të tria mobiluar me shije, higjenë absolute dhe elementë tradicionalë të dekorit.

Produktet e fermës

E zonja e shtëpisë ka një talent dhe hobi të veçantë: përgatitjen e punimeve të dorës me tezgjah dhe grep. Ajo prodhon shalle, çanta të vogla dore, kapuçë dhe çorape leshi, gjatë kohës që nuk merret me punë në fermë. Në varësi të stinës në fermë mund të gjejmë produkte të ndryshme: fasulet, misrin e famshëm të Reçit, qepë si dhe fruta e perime të ndryshme: domate, kastraveca, speca, rrush dhe mollë. Megjithatë, produkti më i rëndësishëm që i siguron edhe të ardhura për familjen, është gështenja. Interesante të vizitohet është edhe shtëpia tashmë e braktisur e gjyshërve që ndodhet pak më larg nga shtëpia kryesore.

Aktivete në fermë

Gjatë qëndrimit në fermë vizitorët mund të angazhohen në shumë aktivitete. Aktiviteti kryesor mund të jetë mbledhja e gështenjave gjatë sezonit në pyllin pranë dhe përpunimi i tyre, por edhe mbledhja e frutave dhe perimeve të tjera. Për ata që kërkojnë më shumë, prodhimi i verës, rakisë, reçelit dhe turshive do tjua mbushë ditën plot. Diçka e veçantë është gatimi i ushqimeve tradicionale së bashku me të zonjën e shtëpisë, duke përdorur produktet e fermës, të cilat variojnë nga qumështi, gjalpi dhe djathi, tek mielli i misrit, qepët dhe hudhrat. Fëmijët mund të argëtohen duke ushqyer pulat dhe lopën. Jashtë, nuk ka gjë më të bukur sesa një shëtitje në pyllin e gështenjave, shtegu i të cilit kalon ngjitur me gardhin e fermës. Familja i përgatit të gjitha vaktet - mëngjesin, drekën dhe darkën - duke përdorur produkte të freskëta të fermës dhe receta tradicionale. 100

Agrotourism “Rruga e Mullirit” is 40 minute drive from the city of Shkodra. The closest airport is the one in Podgorica, Montenegro, 55 km, or “Mother Teresa” airport in Tirana, 112 km. The village of Rec is part of the Natural Regional Park of Shkrel which has many natural beauties and an alpine landscape. It is considered to be “the entrance gate to the Alps”. Rec is known mainly for its Chestnut Forest of 450 ha and approx. 30 thousand trees, some of which 300 years old, declared a monument of culture since 1974.

About the farm

Located at the foot of “Pylli i Gështenjave” (Chestnut Forest), agrotourism “Rruga e Mullirit” (“The Mill Road”) offers comfortable accommodation and high quality agrotourism experience. Accommodation for guests is offered on the first floor where three rooms are available; one double room and two rooms equipped with 2 single beds each.

At the farm

The landlady has a special talent and hobby in preparing handmade souvenirs. Mostly she prepares scarfs, small handbags, hoods and wool-socks, when she is not involved in farming activity.

Adresa: Reç, Malësi e Madhe, në hyrje të Pyllit të Gështenjave.

Have you ever been to Rec? The beautiful village close to the Alps, emerged in the ancient chestnut forest and has many traditions? Not? Well, it is time for you to visit it. Not only for its wonderful nature, numerous caves, the chestnut forest and deep canyons, but now also for tasting local traditional food, especially those cooked with chestnuts, the queen of the village. Locals have always open doors for guests and visitors. One of them is the Markaj family, owners of agrotourism “Rruga e Mullirit”. Why is it called this way? You can find out during your next visit…

Agro-Tourism "Devin" Pukë, Shkodër

Depending on the season, we can find a variety of products at the farm, such as beans, the famous ‘corn of Rec’ and green onions as well as different fruits and vegetables like tomatoes, cucumbers, peppers, grapes and apples. However, the most important product that is also a source of income for the family, is chestnut. Interesting to see is also the now abandoned grandfather house situated a little further from the main one.

Farm activities

There are several activities guests can get involved in while staying at the farm. The main activity can be collection and processing of chestnuts during the harvesting season, but also fruit and vegetable picking. For those who need more, processing of local wine, raki, jams and pickles will give them a full day. A special treat can be helping the landlady prepare local traditional food using farm ingredients varying from milk, butter and cheese to corn flour, onions and garlic. Here children also can have fun feeding the chicken or the cow in the open. In the outdoor, there is nothing better that a walk among the old trees of the chestnut forest, which trail winds just around the farm fence. The family prepares all meals – breakfast, lunch, dinner – using fresh farm ingredients and traditional recipes and cooking methods.

Puka është kthyer vitet e fundit në qytetin surprizë të turizmit shqiptar. E rinovuar krejtësisht me një infrastrukturë të re, zonë këmbësore, një shesh të përshtatshëm për aktivitete me numër të lartë pjesëmarrësish, ndërtesa të rikualifikuara që i kanë dhënë qytetit pamjen e një qyteze me stil alpin, të ngjashme me ato të Gjermanisë, me një zonë rekreative të paçmuar rreth e qark qytetit, me dy liqene, njërin prej të cilëve ngjitur me shëtitoren në qendër, pajisur së fundi edhe me një gjerdan të bukur këmbësor e dekor të drunjtë parmakësh e urash, në Pukë ta ka ënda të shkosh për një fundjavë dimër-verë. Për këtë arsye në Pukë është gjallëruar edhe oferta e njësive të akomodimit, duke bërë të lulëzojnë një sërë strukturash pritëse, që nga hotelet, e deri tek bujtinat. Ndër më të fundit që mori jetë, është shtëpia e Riza dhe Marie Shkjaut ose siç e kanë quajtuar ata, Agroturizëm “Devin”.Kjo fermë familjare përfshin një shtëpi dykatëshe me ambjente të ngrohta e mikpritëse, të rrethuara nga kodra të buta e të gjelbra. Nga ferma mund të organizohen ecje drejt disa prej pikave më të bukura të zonës, si: Liqeni i Komanit, Mulliri i Zanave, Shpella e Kaurrit dhe Kalaja e Dalmaces.

Çfarë ofron ferma

Produktet e fermës përshijnë gështenja, rrush, disa lloj perimesh, arra dhe kumbulla. Në

The owners of agrotourism “Devin” are Riza & Marie Shkjau. This family run farm features a two story house with warm, cozy spaces, emerged in a scenery of meadow green hills. From the farm there is a nice hike to local tourism attractions such as the Lake of Koman, Mill of Fairies, Cave of Kaurr and Dalmatia Castle.

At the farm we can find…

Chestnuts, vineyards, a variety of local vegetables, walnuts and plums. There is also a greenhouse making sure nothing is missing during winter time. The three rooms and a separate dinning area

Nr 29 TRAVEL 2019

101

fermë ndodhet gjithashtu edhe një serë për t`u siguruar që gjatë dimrit të mos mungojë asgjë. Në katin e parë të bujtinës ndodhen tre dhoma gjumi dhe një ambjent ngrënieje me të gjitha paisjet për pritjen e vizitorëve. Maria është shumë mikpritëse dhe vizionare, me një dëshirë të jashtëzakonshme për të kontribuar në komunitet. Së bashku me gra të tjera të zonës ato punojnë shumë për të përgatitur një sërë ushqimesh tradicionale të zonës, për t`ua shërbyer vizitorëve. Eshtë e jashtëzakonshme ndjesia që merr kur dëgjon Marien që flet për ndikimin rrënjësor që turizmi ka filluar të ketë në këtë zonë.

Aktivete në fermë

Disa nga aktivitetet janë: mbledhja e bimëve të ndryshme, prodhimi i recelit/turshive, prodhimi I likerit, mbledhja e frutave, gatimi i ushqimeve tradicionale të zonës etj. Si pjesë e angazhimit në komunitet, shtëpia ka një ambient të veçantë dedikuar përpunimit të frutave dhe perimeve. Në këtë ambient ndodhen edhe disa pajisje të thjeshta për përpunimin dhe ruajtjen e përbërësve ushqimorë, të cilat të zotët e fermës do t’jua tregonin me kënaqësi se si funksionojnë. Aktivitete të tjera në fermë përfshijnë: mjelja e lopës, përpunimi i produkteve blegtorale, ushqyerja e lepujve ose pulave nga fëmijët, ose thjesht një shëtitje në ambjentet e fermës duke shijuar natyrën.

Adresa: Rruga Shkodër-Pukë Fshati Qerret, 7.5 km nga Puka

102

During the recent years Puka has surprised Albanian tourism as a destination. Upgraded with new infrastructure, pedestrian paths and square suitable for activities with numerous participants and refurbished buildings, they all give it the alpin looks similar to those of Germany. In addition you can find an area around the city which is great for recreational activities, two small lakes, one of which next to the main square, connected to a pedestrian path decorated with wooden sidewalks. Puka is a great destination for both summer and winter. Puka is increasingly becoming an attractive tourism destination with accommodation units here welcoming many visitors. Only recently, the house of Riza and Marie Shkjau opened its doors to guests as agrotourism “Devin”. This family run farm features a twostory house with warm and welcoming spaces, surrounded by green meadows. From the farm visitors can walk to some of the most interesting destinations of the area, including the Lake of Koman, the Mill of Fairies, the Cave of Kaurr and the Castle of Dalmatia. situated in the first floor are fully equipped to host guests. Marie herself is a very hospitable and visionary woman, with an exceptional will to help and contribute to the community. Together with other women of the area they work hard for preparing a variety of local traditional foods, ready to be served to guests. It was amazing the feeling we get listening to her talk about the impact tourism can have in this area.

In the farm activities…

These can include: herb picking, jam/pickles production, liquor production, fruit picking, cooking of local traditional food, among other things. As part of the community engagement, there is a separate area within the house dedicated to processing of local fruits and vegetables. In this area there are also some simple equipment used for processing and storage of food ingredients, which the farm owners will be happy to use together with you. Other activities in this farm include: cow milking, dairy product processing, engaging children in feeding rabbits or chicken, or just walking around the farm enjoying the scenery.

Jeni me fat! Brenda një hapësire të vogël, keni dy mundësi të arta zgjedhjeje për të shijuar Pukën dhe rrethinat e saj të bukura sepse përveç familjes Shkjau, një tjetër familje ka hapur dyert për turistët, duke krijuar një strukturë pritëse të favorshme në zonën e Pukës. Agroturizmi "Lajthiza e Vogël" ndodhet më pak se 500 metra nga qendra e qytetit të Pukës, 57 km nga Shkodra dhe 114 km nga aeroporti “Nënë Tereza” në Tiranë. Në qytetin e Pukës ka shumë për të parë; ndër të tjera gjatë mbrëmjes vizitorët mund të bëjnë një shëtitje përgjatë liqenit të sapo rinovuar të qytetit, të njihen me personazhet kombëtare popullore, të vizitojnë muzeun lokal. Ndërsa në rrethina vizitorët mund të shëtisin në Podin e Qershisë ose në Gurin e Shenjtë.

Rreth fermës

Agroturizëm “Lajthiza e Vogël ” është ferma e Ramadan Hoxhës. Ajo ndodhet në lagjet e qytetit të Pukës, duke patur në këtë mënyrë vendndodhjen perfekte për eksplorimin si të qytetit, ashtu dhe të fshatit. Gjatë një shëtitjeje në këmbë në qytet, mund të vizitoni parkun e tij që ka një liqen mjaft të këndshëm si dhe një pistë biçikletash, Muzeun Etnografik të Pukës, statujën e Migjenit si dhe fabrikën e birrës artizanale “Puka” ku ju mund të provoni shijen e saj unike.

Agro-Tourism "Lajthiza e Vogël" Pukë, Shkodër

You are lucky! Within a short distance, you have two choices to enjoy Puka and its surroundings. Besides agrotourism “Devin”, another family has turned its farm into an agrotourism destination, and this one is closer to the city of Puka. Agrotourism "Lajthiza e Vogël" is located less than 500m from the city center, 57 km from Shkodra and 114 km from the “Mother Theresa” international airport. In Puka there is a lot to see, furthermore, in the evening visitors can make a walk around the newly rehabilitated city lake, get to know local personalities or visit the museum. In the surroundings, visitors can walk to the Cherry Plains or the Holly Rock. At the farm Agritourism Farm “Lajthiza e Vogel”, is

Adresa: 500 m nga qendra e qytetit, Pukë, Shkodër

Produktet e fermës

Në këtë fermë mbillen fruta dhe perime të zonës, përfshirë sallatën jeshile, domate, kastraveca, patate, fiq, mollë, dardhë, arra etj. Ka edhe një serë të vogël e cila përdoret për perime kryesisht gjatë periudhës së ftohtë të dimrit. Vizitorët mund të argëtohen duke ushqyer edhe lopën ose pulat që ndodhen këtu. Qumështi përpunohet për të nxjerrë nënproduktet e ndryshme të bulmetit, një aktivitetet interesant për t`u mësuar dhe praktikuar, nën udhëzimet e të zonjës së shtëpisë. Tre dhomat e gjumit dhe ambjentet e ngrënies ndodhen në katin përdhe, ndërsa për ata që duan ta kalojnë natën nën yje, në oborr ka mjaftueshëm hapësirë për kamping.

Aktivitete në fermë

Disa nga aktivitetet ku vizitorët mund të marrin pjesë janë ushqimi i kafshëve, mjelja e lopës, punë të ndryshme në fermë dhe mbledhja e kashtës; në fermë kultivohet gjithashtu edhe një pemë e veçantë e quajtur Paulonia, e cila kërkohet shumë në tregjet e huaja për vetitë e saj të veçanta. Aktivitete të tjera përfshijnë tharjen e frutave, përpunimin e nënprodukteve të qumështit në gjizë, djathë dhe gjalpë, si dhe prodhimi i pijes tradicionale shqiptare, rakisë. E zonja e shtëpisë përgatit edhe punime dore. Duke përdorur modelet e zonës ajo thur mbulesa tavoline, çentro dhe një sërë veshjesh të tjera. Ajo me shumë kënaqësi do ta ndante këtë experiencë me vizitorët.

located less than 500m from Puka city center, 57 km from Shkodra and 114 km from the Mother Teresa airport in Tirana. In the city of Puka there is a lot to see; during the evening visitors can take a stroll along the newly refurbished city lake, get to know national popular figures, visit the local museum, among other things. While in the surroundings visitors can hike to the Cherry Meadows (Podi i Qershise) or the Holly Stone (Guri i Shenjte).

About the farm

The owner of agrotourism “Lajthiza e Vogel” is Ramadan Hoxha. The farms is located just outside the city of Puka, making it the perfect location for both rural and urban exploration. Within a walking distance you can visit the city central park featuring a nice small lake and a bike track, the Ethnographic Museum of Puka, the statue of Migjeni (a renown Albanian teacher and writer) and the “Puka” beer factory, where you can experience its unique taste

The family grows local fruits and vegetables, including lettuce, tomatoes, cucumbers, corn, potatoes, figs, apples, pears and walnuts to mention a few There is also a small greenhouse used for vegetables during the cold winter time The cow and chickens on the other hand are always fun to feed. The family processes their own dairy products from own cow milk, an activity interesting enough to try and learn under the guidance and supervision of the landlady. The three bedrooms and the dining area are located on the ground floor, while there is plenty of space outside for those who would prefer to camp and sleep under the stars.

In the farm activities

Among the activities visitors can experience are: tending animals, milking a cow, helping around the farm, gather hay; the farmer also grows a specific plant called Paulownia that is in high demand outside of Albania and has a lot of uses. Other activities include fruit drying, especially plums, participating in dairy products production, such as curd, cheese and butter, also distillation of the local traditional alcoholic beverage, raki. The landlady spends part of her day making handicrafts. Following local traditional customs and models she prepares a variety of table and other clothes. She would love to share this experience with visitors

Nr 29 TRAVEL 2019

103

Malësia e Madhe është një nga zonat më të pasura në aspektin e biodiversitetit dhe varietetit të peizazhit në të gjithë Shqipërinë, e karakterizuar kryesisht nga kultivimi i gjerë i bimëve aromatikemjekësore (sidomos sherebelë, lavandë, makth….) dhe me një traditë kulinare dhe kulturore unike në llojin e vet. Razma mirëpriti në një festë të vërtetë dhe siç i ka hije dashamirës të natyrës dhe traditave vendore, turistë, prodhues e operatorë turistikë të Malësisë së Madhe e më gjerë. Edhe këtë qershor VIS iu bashkua Bashkisë Malësi e Madhe, e cila është organizatorja e këtij eventi, si një shoqatë e cila prej një dekade vepron në këtë zonë me projekte të ndryshme që kanë synuar përmirësimin e kushteve socio-ekonomike të komunitete vendore, përmes ndërhyrjeve të shumta që kanë pasur në një fokus të veçantë zhvillimin e turizmit në 360˚, bazuar në potencialet e panumërta të territorit duke krijuar një rrjet bashkepunimi dhe sinergjie mes aktorëve të ndryshëm.

DITA E TURIZMIT MALOR

Çelja e sezonit turistik në Malësi të Madhe Si u festua këtë vit Dita e Turizmit Malor! Në gjirin e natyrës, me muzikë popullore e moderne në sfond, në freskinë dhe pastërtinë e ajrit të Razmës, mes mikpritjes së pashoqe të malësorëve e shijimit të produkteve tipike vendore, me shije unike e autentike, siç është edhe vetë territori i Malësisë së Madhe. Si ndryshe mund të festohej nisja e sezonit veror, gjatë të cilit do të vijnë vizitorë të shumtë shqiptarë e të huaj, që me siguri do të largohen me dëshirën për t’u rikthyer sërish apo për t’ua sugjeruar miqve e të afërmve, sepse ky është efekti i padiskutueshëm që të lë kjo krahinë e pasur në traditë e histori, peizazh e biodiversitet, burime vendore e gastronomi të veçantë. Sepse kjo është Malësia e Madhe! Sigurisht që nuk mund të mungonin edhe tingujt e lahutës së lashtë, tingujt e ëmbël që ringjallin të kaluarën, ata tinguj që e prezantojnë kaq mirë, edhe pa fjalë. Në traditën e lashtë të malësorëve një vend të veçantë zënë edhe gatesat tipike, si buka e kallomoqit (misrit), djathi i dhisë e i deles, rakitë e ndryshme, si ajo me thanë, me kumbull, me boronicë, me sanza (bari i zemrës së malësorëve), lëngjet e frutave të egra të pyllit (shega, boronica, thana), të prodhuara në mënyrë artizanale nga gratë dhe prodhuesit e zonës, ashtu siç gatuajnë me shumë dashuri petullat, byrekun e piten, sipas traditës e me një origjinalitet që të lë mbresa. Mjalti është një tjetër pasuri e zonës, pasi natyra i ofron bletës gështenjat, lulet e bjeshkëve të larta dhe bimët mjekësore, siç janë sherebela e lavanda. Vera e prodhuar me varietet e veçanta të rrushit që prodhohet në Malësi te Madhe është një tjetër produkt me vlerë, që i shtohet shumëllojshmërisë së produkteve të territorit dhe punimet artizanale zënë një vend të veçantë bazuar

Bëhuni pjesë e kulturës dhe legjendave të mrekullueshme, peizazheve mbresëlënëse e kreshtave të larta, dhe zbuloni disa nga produktet më të shijshme shqiptare….Kjo është Malësia e Madhe 104

në folklorin vendas. Materialet promovuese, si broshurat e fletëpalosjet e prezantojnë turistin e vizitorin me vlerat unike të këtij territori, me bujtinat e shtigjet për t’u përshkuar, aktivitetet e përditshme që mund të zhvillojnë së bashku me mikpritësit duke vjelë prodhimet e kopshtit apo duke zënë djath e gjalpë, duke mjelë apo duke gatuar me të zonjën e shtëpisë. Një panair me produkte vendore, artizanale e materiale promovuese u organizua nga VIS Albania, që ndër vite falë mbështetjes së vazhdueshme financiare të Kooperacionit Italian po i mbështet këta prodhues për t’u siguruar standardet bashkëkohore të cilësisë dhe sigurisë ushqimore në mënyrë që tradita e produkteve vendore dhe e gastronomisë së zonës, dhe jo vetem, të ruhet e të njihet sa më gjerë dhe të vazhdojë të frymëzojë edhe të rinjtë e të rejat e zonës që të ecin në hapat e paraardhësve të tyre, por edhe që të mos e braktisin këtë zonë e cila ka mundësi dhe potenciale të panumërta për t’u zhvilluar e për të ecur përpara. Produktet e Malësisë së Madhe ishin të larmishme dhe identifikoheshin nga shijet e tyre të veçanta duke dëshmuar vlerat e zonës nën markën e “Alpeve Shqiptare” dhe të “Parkut Natyror Bashkiak të Shkrelit”, si edhe të “Made with Italy”, të mbështetur e zhvilluar nga Kooperacioni Italian. Vizitojeni Malësinë e Madhe....është një vend për t’u vizituar në çdo stinë! Është vendi ku tradita e peizazhi ndërthuren mrekullisht, rrethuar nga majat e larta të Alpeve për t’iu bërë të përfshiheni në një përvojë të paharrueshme!

Boga është një fshat i vendosur në një luginë 950 m mbi nivelin e detit, i rrethuar nga Alpet. Bukuria, pasuritë natyrore dhe kulturore të këtij fshati u lënë mbresa çdo vizitori. Sipas gojëdhënave Boga ishte emri i djalit të dytë të Kelmecës (të parit të Kelmendit). Nga djali i dytë rrodhi fisi i vogël i Bogës, i cili bënte pjesë në Fisin e Kelmendasve. Deri në shekullin e XVII ky fshat ka qenë pjesë e Kelmendit, duke qenë një ndër katër bajraqet e tij. Në trojet e Bogës janë gjetur dëshmi arkeologjike të vendbanimeve të hershme ilire të shek. II-III. Lugina e këtij fshati fillon me Përroin e Thatë në Grykë të Lugjeve dhe përfundon në Qafë T’thore në lartësinë 1650 m, luginë akullnajore e rrethuar nga male madhështore, të cilat i kalojnë edhe 2000m lartësi, si Mali i Livadhit me 2494 m, ku ndodhet dhe bjeshka më e bukur e Bogës, Mali i Rrabës me 2222 m lartësi dhe Mali i Bridashit me 2128 m lartësi. Këto male përveç se ia shtojnë bukurinë këtij fshati përbëjnë itinerare interesante për ngjitje malore si dhe mundësojnë lidhjen me fshatra të tjerë të Kelmendit (Nikçi, Kozhnje…), Thethin etj. Në malet e veshura me masive pyjesh drunore të ahut dhe pishave gjenden shumë bimë mjekësore. Një nga këto bimë është “Bari i Zemrës” ose Sanza, e cila u zbulua 2200 vite më parë nga mbreti ilir Genti, për nder të të cilit iu vendos emri shkencor, Gentiana Lutea. Rrënjët e kësaj bime kanë vlera kurative për enët e gjakut, zemrën dhe frymëmarrjen.

BOGA

Porta e Alpeve SHQIPTARE

Boga ështe e pasur edhe me bimë endemike si: Wulfenia e Baldaçit (Shtegu i Dhenve, 1700m lartesi), Lilium Albanica, Kambanorja, etj. Për të apasionuarit e spelologjisë Boga është vendi ideal, pasi këtu gjendet shpella të shumta si Shpella e Puçit, Shpella e Cilikokajve e eksploruar deri tani në thellësinë rreth 505 m, Pusi i Gjek Markut, më i thelli i eksploruar në Shqipëri ku gjendet akulli fosil, Shpella e Akullores, Shpella e Mullinit, Shpella e Livadhit Bogës, Shpella e Husit, Shpella e Njerëzve të Lagur etj. Shpella e Madhe njihet si dëshmi e vendbanimeve te para, ku sipas zbulimeve arkeologjike, mendohet të kenë qenë rreth viteve 300 pas Krishtit. Boga ka burime uji të mrekullueshme si Kroni i Bogës dhe burimet e ujit Ogovan. Boga me klimën e saj kurative ofron turizëm gjithëvjetor pasi nuk bllokohet nga dëbora dhe është një vend mjaft i përshtatshëm për kamping dhe trekking, pasi ka shtigje të shumta që lidhen me Razmën, Thethin e Kelmendin. Gastronomia tradicionale është shumë e zhvilluar me prodhime vendore, si: mish i thatë, ferliku, djathë i zier, kaçimak, kulaç me mazë, patatet në kaki, jarduni i deles, etj.. Gostitë e ndryshme, e mbi të gjitha mikpritja që gjen në shtëpitë e Bogës janë një traditë e ruajtur prej shekujsh. Boga ofron edhe mundësinë e akomodimit në shtëpitë pritëse shumë komode e me arkitekturë tradicionale dhe restorante me gatime tradicionale.

Nr 29 TRAVEL 2019

105

KONFERENCA E 4t TURIZMI NË QARKUN SHKODËR Malësia e Madhe mirëpriti këtë vit Konferencën e 4t të Turizmit në Qarkun Shkodër, duke ndjekur kështu traditën e lëvizjes në secilën Bashki të saj. Çdo vit temat e trajtuara për zhvillimin e turizmit janë të ndryshme, duke marrë në konsideratë aspekte që synojnë një turizëm të qëndrueshëm në nivel qarku me përfshirjen e aktorëve dhe grupeve të interesit, të cilët kanë një rol kyç për të çuar përpara nisma dhe aktivitete për zhvillimin e sektorit. Për një zhvillim socio-ekonomik të qëndrueshëm nevojiten sinergji dhe nisma të përbashkëta. Falë potencialeve të jashtëzakonshme që Malësia e Madhe zotëron, një vlerë e shtuar e saj është edhe prania në territori e Parkut Natyror Bashkiak të Shkrelit. Këtë vit konferenca u fokusua nëstrategjitë e komunitetit, në rolin e rëndësishëm që kanëorganizatat e shoqërisë civile për zhvillimin e territorit, në rëndësinë që kanëgrupet e veprimit vendor si aktorë ndryshimi dhe zhvillimi i sektorit të mikpritjes dhe shërbimeve me përfshirjen e aktorëve ekonomikë e turistikë. Si në çdo edicion të saj, dita e dytë i kushtohet promovimit të resurseve turistike dhe këtë vit u zhvillua në monumentin e natyrës SYRI I SHEGANIT duke i kushtuar një vëmendje të veçantë komunitetit të peshkatarëve të bregut të Liqenit të Shkodrës dhe grupeve rinore si një potencial njerëzor i rëndësishëm për zhvillimin e zonës.

Festa e Peshkut NË SYRIN E SHEGANIT

I veshur nga gjelbërimi, e prekur nga ujërat e liqenit, zbukuruar nga njerëzit e gjallëruar nga tingujt e muzikës dhe varkat e vogla të peshkatarëve bregut, kjo ishte panorama që të ofronte atë ditë Syri i Sheganit. Kjo ditë iu kushtua liqenit dhe peshkatarëve të zonës. Kjo festë jo pa qëllim u pagëzua me një emër të veçantë “Festa e Peshkut”. Prilli njihet si muaji i ndalimit të peshkimit për shkak se është periudha e shumimit të peshkut. Kjo festë pati një shumëllojshmëri aktivitetesh, që nga rrëfenjat e peshkatarëve për të përditshmen e tyre bregut të liqenit, nga shëtitjet me varkat e tyre, nga tingujt e lahutës e vashat e veshura me xhubletë, nga vallet tradicionale e shijimi i produkteve tipike. Bëjeni Syrin e Sheganit destinacionin tuaj të radhës... jemi të sigurtë që është sugjerimi i duhur për një përjetim ndryshe....mjafton t’i hidhni një sy këtyre pamjeve fantastike, që janë tërheqja e parë për t’ju bërë ta vizitoni e me siguri për t’u rikthyer. Mbështetja që VIS u bën gjithmonë prodhuesve ka nxitur që ata të punojnë edhe më tepër në përmirësimin e cilësisë dhe shërbimit, duke pasur në vëmendje trashëgiminë e kulturës së prodhimit dhe gastronomisë tek brezat e rinj. Nxitja e të rinjve për të investuar në vendin e tyre dhe mosbraktisja e gjithë këtij potenciali që të ofron ky vend për të ardhmen është një nga prioritetet kyçe. Ky ishte viti i parë që organizohej një festë e tillë kushtuar liqenit dhe peshkut. Një festë që me të vërtetë la një shije mjaft të mirë tek të gjithë të pranishmit. Kjo na motivon edhe më tepër që festa të tilla të bëhen traditë për zonën. Është e sigurtë që ky është promovimi më i mirë që mund t’i bëhet një vendi kaq të bukur si Syri i Sheganit.

106

SYRI I SHEGANIT,

THESAR I ÇMUAR I MALËSISË SË MADHE

Destinacioni i përkryer në Liqenin e Shkodrës “Syri i Sheganit” është një ndër bukuritë dhe pasuritë natyrore që ka Malësia e Madhe. Vetëm 40 minuta larg nga Shkodra, është një destinacion që ia vlen të promovohet e zhvillohet, për një përjetim ndryshe, pasi ofron një pamje të mahnitshme që nuk duhet humbur kurrsesi. Ky burim karstik gjendet në afërsi të fshatit Kosan (Bajzë), në bregun verilindor të Liqenit të Shkodrës. Nga banorët e zonës njihet edhe me emrin Sifoni i Virit. “Syri i Sheganit” del nga çarjet e shkëmbinjve gëlqerorë në afërsi të liqenit të Shkodrës. Banorët që jetojnë në këtë zonë e shfrytëzojnë këtë vend për të peshkuar, si formën e vetme të jetesës. Janë pikërisht këta banorë, të cilët me punën dhe vullnetin e tyre po e mbajnë dhe e zhvillojnë këtë zonë gradualisht. Ka ardhur tanimë koha që Syrit të Sheganit t’i kushtohej më tepër vëmendje, për të bërë të mundur zhvillimin e turizmit dhe të zonës përmes nismave për përmirësimin e infrastrukturës turistike dhe eventeve që mund të zhvillohen, në një zonë që ofron një peizazh mbresëlënës e ku njeriu mund të gjejë qetësinë shpirtërore larg zhurmave të qytetit. Turizmi i eventeve po zë gjithmonë e më shumë vend në kalendarin e festave lokale që synojnë zhvillimin e zonave me potencial turistik, bazuar në traditën dhe kulturën që mbartin, duke u kthyer në festa të hareshme e gjithëpërfshirëse, falë kontaktit të drejtpërdrejtë me natyrën, njerëzit, traditat, gastronominë e kulturën. Këtë vit në Syrin e Sheganit, falë nismës së Kryetarit të Njësisë Administrative Kastrat, së bashku me peshkatarët e zonës, dhe bashkëpunimit të VIS dhe Bashkisë Malësi e Madhe u organizuar FESTA E PESHKUT.

Nr 29 TRAVEL 2019

107

TURIZMI DHE BIODIVERSITETI: BINOMI PËR NJË ZHVILLIM TË QËNDRUESHËM

Turizmi dhe biodiversiteti janë gjithnjë e më shumë të lidhur dhe të ndërvarur nga njëri-tjetri. Në dekadën e fundit, destinacionet e pushimeve kanë ndryshuar dhe turistët gjithnjë e më shpesh janë në kërkim të vendeve të paprekura dhe që arrihen me vështirësi për të praktikuar aktivitete të cilat janë në kontakt të drejtpërdrejtë me natyrën. Ky interes i përtërirë për këtë tipologji destinacioni turistik dëshmon për një ndryshim në marrëdhëniet midis njeriut dhe mjedisit, që përkthehet në një ofertë turistike gjithnjë e më shumë të orientuar drejt diversifikimit të aktiviteteve dhe zhvillimit e të çmuarit e veçorive territoriale, që synon mbrojtjen e biodiversitetit, sepse është pikërisht varieteti i llojeve të kafshëve dhe bimëve që e bën çdo mjedis natyror unik. Ruajtja e territorit duhet parë si një mundësi për zhvillimin socio-ekonomik vendor, duke u përqendruar në një ofertë turistike që e sheh natyrën dhe biodiversitetin si pikat e saj të forta. Kjo qasje po vihet në zbatim tashmë përmes fenomenit të ekoturizmit, një mënyrë për t’i kuptuar udhëtimet si një përjetim i burimeve të trashëgimisë natyrore dhe të traditave, pa shkaktuar asnjë ndikim mbi natyrën dhe mbi doket dhe zakonet e vendit. Në mënyrë që turizmi të ketë një ndikim pozitiv dhe jo negativ në mjedis, komunitetet vendore duhet të rrisin vetëdijen e tyre mbi vlerat që mbart biodiversiteti dhe duke kontribuar në të njëjtën kohë në zhvillimin vendor.

Në këtë linjë, në muajin qershor u zhvillua në Malësi të Madhe

PANAIRI I EKO-BIODIVERSITETIT,

në kuadër të projektit FoRuM të financuar nga Bashkimi Evropian, i menduar si një i tillë lëvizës në zona të ndryshme të Malësisë së Madhe, me aktivitete të shumta në natyrë e vizita në terren, me qëllimin për t’i ndërgjegjësuar banorët e sidomos të rinjtë mbi rëndësinë e eksplorimit dhe ruajtjes së biodiversitetit, si një potencial dhe vlerë e shtuar për zhvillimin e zonës dhe të agroturizmit. Dita e Biodiversitetit këtë vit ë shtë përcaktuar nga Kombet e Bashkuara si dita e shëndetit dhe mirëqenies, çka do të thotë se biodiversiteti duhet eksploruar, duhet koleksionuar, duhet ruajtur dhe trashëguar brez pas brezi. Alpet Shqiptare janë një vatër e kësaj pasurie,e cila duhet vënë në shërbim të brezave duke gjetur mekanizmat e duhura që të bëhet i shfrytëzueshëm në mënyrë të qëndrueshme nga banorët e Malësisë së Madhe, me ndikim të drejtpërdrejtë në ekonomi, veçanërisht në drejtitm të eko-agroturizmit. Eventi kushtuar eko-biodiversitetit pati pjesëmarrjen e përfaqësuesve të pushtetit vendor, të Shoqatës së Resurseve Gjenetike të Bimëve, fermerë e prodhues te zonës, nxënës të shkollave 9-vjeçare. Ky aktivitet ndërgjegjësues me në fokus mjedisin dhe biodiversitetin, filloi me një panair në sheshin në qendër të Koplikut. Të rinjtë u angazhuan në herbarizimin e bimëve mjekësore të zonës, duke u njohur edhe me karakteristikat dhe dobitë e tyre, si dhe me farat e varietet autoktone të Malësisë së Madhe. Më pas u zhvillua një vizitë në një parcelë te kultivuar me bimë aromatiko-mjekësore në Koplik të Sipërm, ku u diskutua mbi rëndësinë e këtyre bimëve dhe të pjesëmarrjes së nxënësve të shkollave në aktivitete të tilla me interes. Sesioni i tretë i aktivitetit u zhvillua në fshatin turistik të Bogës me dy aktivitete paralele: Demonstrim për fermerët e zonës për realizimin e një shartimi dhe ndërgjegjësim mjedisor me nxënësit e shkollave.

108

Magjia lejla e Malësisë së Madhe

Malësia e Madhe është një vatër e bimëve aromatike mjekësore, ku ndër to Lavanda (Lavandula officinalis) është një nga bimët që i jep një aromë dhe një panoramë tejet të veçantë. Është një bimë shumëvjeçare e mesdheut, që rritet në kushte klimatike të lagështa dhe jo shumë të nxehta, në toka të mirë-drenazhuara dhe jo shumë të pasura në humus. E mesa duket, lavanda mund të rritet mrekullisht në Malësi të Madhe. Lavanda përbën edhe një ndër sipërmarrjet kryesore në Malësi të Madhe, ku shumë familje kanë kultivuar shumë hektarë me këtë bimë, të cilën e mbledhin dhe e shesin kryesisht në tregje të huaja. Në këtë aktivitet që zgjat rreth një muaj e gjysmë, deri në mesin e korrikut që lavanda korret, punësohen shumë familje, kryesisht gra dhe të rinj të fshatrave përreth. Gjatë verës Malësia e Madhe “kundërmon aromë lavande”, duke i shndërruar fushat e gjera të kultivuara me të në një petk të ndezur lejla, rrethuar nga alpe të larta duke të dhënë ndjesinë e të jetuarit si në përralla!

Në kërkim të shijeve të reja • Mjaltë Lavande

Përveç produkteve kozmetike dhe vajit, lavanda është shumë e njohur edhe për mjaltin, që shquhet për vlerat ushqyese. Mjalti i lavandës konsiderohet si një ndër më të mirët për vetitë e tij, i cili ka gjetur përdorim edhe në kulinari dhe me efekte të dobishme në organizëm.

• Çaj Lavande

Vlerat shëndetësore që përfitohen nga konsumimi i çajit të lavandës janë të larta. Njihen botërisht efektet e dobishme të kësaj bime, e cila ka dobi të jashtëzakonshme për mirëqenien dhe shëndetin. Fillimi i stinës së verës është koha ideale për të mundur të vizitosh fushat e kultivuara me lavandë e për të shkrepur foto, që na kujtojnë fushat e gjera me lavandë nëpër botë, por që i kemi kaq pranë.

Nr 29 TRAVEL 2019

109

“Shkodra Official Tourist Brand”

vjen si një risi absolute në tregun e turismit shqiptar, kur për të parën herë një territor i mirë identifikuar siç është Bashkia Shkodër, sjell edhe brandin turistik të territorit të saj. Në qytetin tonë, turistët që vijnë, marrin produkte të quajtura “suvenire” të cilat shpeshherë nuk janë as prodhim vendas, apo i përkasin temave e motiveve mbarë shqiptare, pra ka “fare pak Shkodër në to” apo të themi, nuk e përfaqësojnë siç duhet qytetin e Shkodrës.

ore

Luleb

Këtu fillon dhe kreativiteti i sjellë nga OJF Mandarina Project për Bashkinë Shkodër, me brandin e ri turistik, të quajtur LULEBORE, e cila është një lule e mirënjohur për të gjithë, por në territorin shkodran Lulebora është esenca apo shpirti fisnik i shkodranit, është kolona zanore e qytetit, është embrioni i bukurisë i çdo shtëpie, është freskia dhe aroma e çdo oborri, është mikpritja dhe bujaria e çdo familje shkodrane, ndaj dhe u propozua të ishte BRANDI TURISTIK i këtij qyteti. Brandi merr zanafillën nga petali i luleborës, i cili simbolizon në vetvete secilën nga bukuritë, vecoritë, atraksionet apo elementët e kulturës së këtij qyteti dhe gjen formen e tij finale në emblemën e qytetit. I frymëzuar nga freskia dhe i interpretuar me një stil bashkëkohorë, plot me ngjyra, pop art, ai kërkon të tërheqë vëmendjen e publikut nga më i riu tek më i moshuari, duke ruajtur origjinalitetet e objekteve dhe elementëve të cilat simbolizon. Në këtë stil kreativ u risollën në vëmendje disa nga elementët më të bukur të jetës qytetare shkodrane, duke ia filluar nga biçikleta apo tingulli i ziles së saj; truma e ujit apo rrezja trokitëse e dyerve; pusi shkodran apo mrrela (çadra) që nuk i ndahet nga dora; që nga krapi e deri tek Dugajtë e Reja apo Kafja e Madhe, si dhe shumë elementë të tjerë, të cilët janë ruajtur për të dalë në vijim. Nuk mungojnë thëniet shkodrane, proverbat, batutat dhe humori qytetar, ndër të cilat mund të citojmë njërën, të risjellë me autoironi dhe humor: “Boll me ken shkodran, se tana i ban”. Brandi LULEBORË është një brand zyrtar i Bashkisë Shkodër, i ruajtur me të gjitha të drejtat e rezervuara. Suvenirët e “Shkodra Official Tourist Brand” janë të prodhuar me shumë mjeshtëri e pasion, kryesisht nga artizanë dhe prodhues modern industrial, artistë apo fotografë vendas. Përmes tyre qyteti i Shkodrës përfiton njëherazi shumë gjëra, jo vetëm rritje ekonomike, por edhe një seri produktesh turistike të kuruara në çdo detaj të cilat mbartin dhe përcjellin vlerat e territorit dhe të kulturës qytetare shkodrane, përmes një brandi unik, i cili i karakterizon, i bashkon dhe i promovon në mënyrën më të mrekullueshme në mbarë botën. Risia tjetër që solli ky projekt ishte dhe mënyra e prezantimit të tij dhe ambienti ku suveniret janë të ekspozuara. I quajtur ConTemporary Project Shop, hapësira është një kontenier i riarreduar, transparent tej për tej, pa humbur detajet e formës industriale të tij. Kontenieri I cili ne vetvete lëviz produktet në të gjithë botën, kthehet në pikë takimi dhe ekspozimi ndaj turistëve, udhëtarë edhe ato vetë, të produktit turistik të Shkodrës, suvenirit shkodran. Është kontemporan, që do të thotë, modern por edhe i përkohshëm, nuk betonohet, por qëndron aty, ku më mirë e kryen funksionin e tij, promovimin e qytetit Mandarina Project, nën drejtimin kreativ të Entoni Jubani, e mirënjohur në këtë fushë edhe për eksperienca të tjera të suksesshme të marketingut territorial, ku përmendim atë të Qarkut të Vlorës South Albania me sloganin Inspires You, atë të Bashkisë Vlorë: Vlora – Ju bëjmë të ndiheni numër 1 dhe më vonë Vlora – Është e lehtë të dashurohesh; Pro Përmet; BID Shkodra; BID Korca; TID Kruja; TID Berat janë disa nga projektet kreative të brandimit turistik dhe territorial, raste suksesi të mirënjohura në vendin tonë (info@mandarinaproject.al). Një falenderim i veçantë i takon Bashkisë Shkodër e ne veçanti kryetares Znj. Voltana Ademi, BE dhe UNDP, të cilët e vlerësuan dhe e mbështetën projektin tonë. Pa harruar të falenderojmë edhe të gjithë stafin kreativ dhe organizativ që mundësuan arritjen e këtij projekti: Eltoni, Suela, Xhina, Marsela, Esmeralda etj. “ConTemporary Project Shop “Shkodra Official Tourist Brand” ndodhet momentalisht ne pedonalen e qytetit. 110

“Shkodra Official Tourist Brand”

comes as an absolute novelty in the Albanian tourism market, when for the first time, a well-identified territory such as the Municipality of SHKODRA presents the tourist brand of its territory. In our city, tourists comes and look for original and local souvenirs, and what they find are often neither domestic production, or belong to national themes and motives, so, there is "very little Shkodra in them". Here begins the creativity brought by the local NGO - Mandarina Project for Shodras Municipality with its new tourist brand called “LULEBORE” (Ortensia Flower), which is a well-known flower for everyone, but in the Shkodra territory, Lulebore is the essence or the noble spirit of Shkodrans (citizens of Shkodra), is the city's soundtrack, is the beauty embryo of every home, the freshness and perfume of every garden, the hospitality and generosity of every Shkodran family, that is why it was proposed to be the TOURISTIC BRAND of this city.

The brand takes on the origin from the petal of lulebore, which itself symbolizes each of the beauties, features, attractions or culture elements of this city and is finalised with its emblem shape. Inspired by freshness and interpreted in a contemporary, colorful, pop art style, it seeks to attract the publics attention, from the youngest to the oldest, by preserving the originality of the objects and elements it symbolizes. In this creative style were brought into attention and reinterpreted some of the most beautiful elements of urban design of Shkodra, starting from the bicycle or the sound of its bell; the water pump or the door nocker; the water well or the umbrella that does not separates from the hand; from Carp fish to the famous design of Dugajte e Reja or the Grand Cafe, as well as many other elements that have been preserved to show in continuation. There are many of Shkodra sayings, proverbs, jokes and fine humor, among which we can cite one, brought up with autoirony and humor spirit: "If you are Shkodran, then you can do everything" LULEBORE is an official brand of Municipality of Shkodra, registered with all rights reserved. "Shkodra Official Tourist Brand" souvenirs are produced with a lot of mastery and passion, mainly by artisans and modern industrial manufacturers, local artists or photographers. Through them, the city of Shkodra benefits at the same time many things, not only the economic growth, but also a series of touristic products cured in every detail, which carry and follow the values of the territory and culture of Shkodra, through a unique brand that characterizes, unites and promotes them in the most wonderful way around the world. The other absolute novelty that is brought is the presentation contenitor where souvenirs are exposed. Called the ConTemporary Project Shop, which is a refurbished, open and transparent container from side to side, without losing the details of its industrial form. Just like the container that moves products all over the world, it becomes and expositive area for the tourists which are travelers themselves. This container is selected to welcome Shkodra’s touristic products and souvenirs. Is contemporary, which means is modern and also temporary, not forever there, but is a moving one to where it better performs its function, promoting the city. Mandarina Project, under the creative direction of Entoni Jubani, well-known in this field for other successful territorial marketing experiences, mentioning the Vlora region South Albania with the slogan Inspires You; that of the Vlora Municipality: Vlora - Make You Feel Number 1 and later Vlora - It's easy to fall in love; Pro Përmet; BID Shkodra; BID Korca; TID Kruja; TID Berat are some of the creative projects of touristic and territorial branding, wevll-known success stories in our country (info@mandarinaproject.al). Special thanks goes to Shkodra Municipality and specially to the mayor Mrs.Voltana Ademi, EU and UNDP, that evaluated and selected our project. Without forgeting to thank all the creative and organizational people that enabled this project as Elton, Suela, Xhina, Marsela and Esmeralda “ConTemporary Project Shop "Shkodra Official Tourist Brand" is currently located in the pedestrian area of the city. Shkodra Tourist Brand

Nr 29 TRAVEL 2019

111

Artistike

Zadrima 0se udhëtimi i Terezës përmes tezgjahut e traditës

The journey of Theresa through the loom and the tradition Si lindi Qendra e Artizanatit Lezhë Ishte viti 1993 kur pas rënies së Regjimit Komunist, Tereze Gega ekonomiste në atë kohë, u gjend e papunë dhe i duhej patjetër një ide për të rinisur një punë në mënyrë që të siguronte të ardhura për familjen e saj. I vetmi burim që kishte në atë moment, ishte talenti i saj në punimet me dorë dhe me tezgjah. E nisi me një tezgjah të vjetër të cilin e ëma ia kishte dhururar, duke thurur artikuj me motive të cilat ishin pjesë e traditës dhe kulturës në zonën e Zadrimës ku dhe ajo jetonte. Tereza mendoi që këto punime t`i prodhonte me shpresën e një tregu të vogël dhe shumë shpejt punimet e saj tërhoqën vëmendjen e misonarit italian don Antonio Sciarra. Ai ndihmoni që të ngrihej punishtja e parë në Blinisht të Lezhës dhe Terezës iu bashkuan edhe pesë vajza dhe gra të tjera duke rritur kështu gamën e produkteve. Qendra u bë shpejt një pikë e njohur në nivel kombëtar dhe vizitohej nga vendas dhe të huaj të cilët kërkonin diçka autoktone dhe të veçantë. 112

How Lezha Craft Center was born It was 1993 when, after the collapse of the Communist regime, Tereze Gega economist at the time, found herself unemployed and definitely had an idea to resume a job in order to secure income for her family. The only source she had at that moment was her talent in handmade and loomed works. She started off with an old weaver that she was gifted, wrapping motif items that were part of tradition and culture in the Zadrima, area where she lived. Teresa thought that these works could find a small market and very soon her works attracted the attention of the Italian monsignor Don Antonio Sciarra. He helped build the first worksite in Blinisht of Lezha and Tereza joined five more girls and women by increasing the range of products. The center soon became a nationally known point and visited by locals and foreigners who wanted something special and autochthonous.

In 2006, the workshop was moved to Lezha and during these 26 years it was valued at various national and international awards. It has represented Albania in different trade fairs inside and outside the country. Thanks to commitment and dedication, the Center has become an important point where dozens of women and girls have been certified in the field of craftsman and tailoring. Many have worked or developed their work practices at the Craft Center. Në vitin 2006 punishtja është zhvendosur në Lezhë dhe gjatë këtyre 26 viteve është vlerësuar me çmime nga më të ndryshmet në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Ka përfaqësuar Shqipërinë në panaire të ndyshme brenda dhe jashtë vendit. Falë angazhimit dhe përkushtimit, Qendra është bërë një pikë e rëndësishme ku dhjetëra gra dhe vajza kanë mundur të çertifikohen në fushën e artizanantit dhe rrobaqepësisë. Shumë prej tyre kanë punuar apo kanë zhvilluar praktikën e tyre të punës në Qendrën e Artizanatit. Sot pëlhurat vijnë në Qendër nga fshatrat e ndryshme të Zadrimës. Gratë që bashkëpunojnë me Qendrën, punojnë në shtëpi me tezgjahun e tyre të trashëguar ndër breza. Fijet për punimet dhe stilimet zgjidhen nga Tereza duke transformuar kështu një traditë të lashtë në një art të veçantë dhe të pëlqyer. Gratë, të cilat kanë pasur ashtu si Tereza në fillimet e saj vetëm traditën e tezgjahut si i vetmi burim për të punuar dhe për të gjeneruar të ardhura, falë bashkupunimit me qëndrën, kanë mundur të pajtojnë punët shtëpiake me punën me tezgjah, duke kontribuar kështu në rritjen e ekonomisë së tyre familjare. Artistike Zadrima sot është një ndër punishtet më të vlerësuara në Shqipëri. Nga qendra dalin një shumëllojshmëri produktesh që shkojnë nga artikuj për kompletimin e shtëpive dhe restoranteve (mbulesa tavoline, perde, mbulesa krevati, këllefë jastëku, peceta, çentro, etj) në artikuj aksesore vetjakë (çanta, portofole, shalle, etj). Gjithashtu pjesë e mirë e biznesit janë dhe prodhimi i artikujve për kremtimin e riteve fetare si dhe riprodhimi i kostumeve kombëtare të krahinave të ndryshme. Sapo të hyni në këtë Qender, do të mahniteni nga shumëllojshmëria e ngjyrave të pëlhurave që presin për tu transformuar në diçka unike. Gjithashtu bien në sy entuziazmi dhe bujaria e Terezës e cila pret këdo që hyn nga dera si një mik në shtëpinë e saj dhe tregon historinë e udhëtimit të saj që e ka sjellë aty ku është sot. Të mahnisin detajet dhe veçantia e punimeve, ku çdo gjë është unike dhe asnjëherë e barabartë sepse çdo krijim është i bërë me dorë, çdo punim sjell me vete historinë e atij që e ka krijuar, mundin dhe kohën e përkushtuar.

Today, the fabrics come to the center from the various villages of Zadrima. Women who cooperate with the Center work at home with their inherited loom in generations. The threads for the work and the styling are chosen by Teresa, thus transforming an ancient tradition into a special and liked art. Women that, like Teresa in her early days, had only the tradition of the loom as the only source to work and to generate income, thanks to the collaboration with the center, have been able to reconcile household work with the loom, thus contributing in boosting their family economy. Artistike Zadrima today is one of the most valued workshops in Albania. From the center, a variety of products range from home improvement items (tablecloths, curtains, bedspreads, cushions, pillows, blankets, etc.) to personal accessory items (bags, wallets, scarves, etc.). Also a good part of the business are the production of articles for the celebration of religious rites and the reproduction of national costumes of various provinces. As soon as you enter this center, you will be amazed by the variety of colors of fabrics that are waiting to be transformed into something unique. And by the enthusiasm and generosity of Teresa, which awaits anyone who enters the door as a friend in her home, and tells the story of her journey that has brought her where she is today. You are also impressed by the details and the uniqueness of the works, where everything is unique and never equal because every creation is handmade, every work brings with it the story of the one who created it, the effort and the time devoted.

Për më shumë mund të lidheni: For further information you can be in touch: Qendra e Artizanatit Lezhë Rruga "Strauss" (përballë shkollës "Rrogacionistët") LEZHË web: www.artistikezadrima.com FB page: https://www.facebook.com/ArtistikeZadrima/ Nr 29 TRAVEL 2019

113

Rr. "Ismail Qemali", Blv. Vlorë-Skelë, Vlorë, Albania Tel.: +355 33 224 339 Mob: +355 69 67 50 800 email: tisatours@gmail.com web: www.tisatours.al

Your personal travel agent! Hospitality Tours & packages Ticketing Hotel reservation Car rental Get to know Vlora

114

Tisa Tours also offers toursit packages around Balkans, in Greece, Montenegro, North Macedonia, Croatia, all inclusive packages around the world, cruises holidays and personalized tours for every budget

travel with the best!

the magazine of the Albanian regions

Nr. 29 / 2019

The complete guide to fully explore the amazing south coastal city, in a "one week tour"

Vlora your magical escape of the summer 2019

Karaburun Peninsula & Sazani Island are the latests trends and Regina Fleet,

is the first one who opened a new era of tourism-makers in Vlora

On the cover: Haxhi Aliu Cave, the most visited spot lastly in Vlora Region, due to the tour offered bu noumerous toursit ships and boats in the last years

Photo credits: Studio Bleta ÂŠ